| σύντομη περιγραφή: Καλημέρα και χρόνια πολλά, γιατί αυτό το μάθημα είναι μετά του Πάσχα, ελπίζω όλοι να περάσετε πολύ καλά. Υπάρχει κάτι που πρέπει να ακούσω τώρα μετάφραση προς τα ιταλικά χρεωστούμενο, καλή μετάφραση, τελειωμένη, για να σημειώσουμε βαθμούς. Εγώ είχα κάνει, για τον Φιτσιολάριο Ινδρέσο, είχα κάνει μετά χαστέ, μόνοι μας. Όχι αυτό, δεν υπάρχει τίποτα. Λοιπόν, θα το δω μόνιμο αυτό στο γραφείο μετά. Επομένως, ξεκινάμε το μάθημα. Θέλω να ξέρετε ότι επειδή την Δευτέρα έχουμε ανθρώπους που έρχονται μόνο τη Δευτέρα και την Δετάρτη έχουμε ανθρώπους που έρχονται μόνο την Δετάρτη, για να διευκολύνουμε και τους μεν και τους δε, ό,τι συμβαίνει η Δευτέρα θα συνεχίζει η Δευτέρα και ό,τι συμβαίνει η Δετάρτη θα συνεχίζει η Δετάρτη. Βέβαια, όλα θα τα διαβάζετε, αλλά απλώς για να υπάρχει μια συνέχεια να υπάρχει μια λογική στις ασκήσεις. Η Έλληνα έρχεται πάντα, αλλά η Έλληνα δεν θα δώσει εξετάσεις. Η Έλληνα δηλαδή αν τώρα έπαιρνε, ας πούμε, αν έβγαινε τώρα η ημερομηνία για να δώσουμε βαθμολόγια θα είχε ένα 10 εξαιτίας της εργατικότητας της και της απόδοσής της. Τώρα, πώς, ναι, μα δεν γίνεται, δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να αποτιμήσει κανείς τη δουλειά που κάνουν μερικοι φοιτητές, όπως δεν υπάρχει κανένας δίκαιος τρόπος για να δικαιολογήσει ένας δάσκαλος τον αποκλεισμό κάποιων φοιτητών που για κάποια δυσκολία δεν μπορούν να έρχονται κάθε φορά. Λοιπόν, επομένως, δεν θα μιλήσουμε σήμερα για αυτό που συζητήθηκε τη Δευτέρα, θα μιλήσουμε όμως, δηλαδή τη Δευτέρα συζητήθηκαν τα θέματα υγείας, αν τύχησε κάποιον συνοδό τουριστών, κάποια ασθένεια στον κρουπ του, είτε στην Ιταλία είτε εδώ συζητήθηκαν τα ασφαλιστικά βιβλιάρια, συζητήθηκαν τέτοια πράγματα. Έχει μείνει από εκεί ο αφημί, αλλά επειδή ο αφημί μπαίνει και στα ξενοδοχεία, μπαίνει και στα εστιατόρια, μπαίνει παντού, αν χρειαστεί να κόψει κανείς τιμολόγιο, αυτό μπορώ να το δώσω και σήμερα και θα το δώσω και τη Δευτέρα, ή θα πω τα παιδιά της Δευτέρας να το δουν ή θα το στείλω σε όλα τα γράμματα. Επομένως αυτή τη στιγμή θα μου δώσετε λίγο χρόνο, γιατί θα μιλήσουμε σήμερα για τον Μουσακά, σαν μία συνταγή που πρέπει να μπορεί να την περιγράψει ένα συνοδός τουριστών, όχι τέκια καλά Μουσακά, για να δείτε πώς περιγράφονται αυτά σε έναν Ιταλό που λέει τι είναι αυτό να το πάρω. Κυρίως όμως θα ήθελα να, στην τροφή λοιπόν, θα ήθελα να μιλήσω για γενικά πράγματα που αφορούν την τροφή στην Ιταλία. Αυτό πρέπει να το ξέρετε, γιατί αν είστε εδώ σε κάποιο συνέδριο θα πρέπει να φροντίσετε, είναι κάτι που σας το είχα πει από την αρχή, θα πρέπει να φροντίσετε το ξενοδοχείο ή τα ξενοδοχεία που εξυπηρετούν τους συνέδρους ή οτιδήποτε άλλο αφορά την εξυπηρέτησέ τους την τροφή, να λαμβάνει υπόψη τι τρώνε αυτοί οι άνθρωποι, πως γευματίζουν κάθε φορά. Λοιπόν, καταρχήν αλλού μοιάζουν οι συνήθειες μας και αλλού διαφέρουν. Δεν είναι απόλυτα διαφορετικές, γιατί έτσι κι αλλιώς αυτό που μας ενώνει είναι η μεσογειακή διατροφή. Αυτό που μας χωρίζει τώρα είναι οι συνήθειες που διαμορφώθηκαν χρόνια ολόκληρα με τις τοπικές συνθήκες καταρχήν οραρίων. Για παράδειγμα, στη Μπολόνια οι άνθρωποι τρώγανε 12 το μεσημέρι. Ας πούμε όμως ότι οι οδηγοί των ναστικών, όπως και εδώ, παίρνανε δουλειά, ξεκινούσανε 5.30 το πρωί. Άρα αυτοί όταν φτάνανε 12, φανταστείτε ότι είχαν 7 ώρες χωρίς να σταματήσουνε καθόλου. Με ένα μικρό διάλειμμα, μόνο η ώρα 10, κάτι τέτοιο. Λοιπόν, στη Μπολόνια λοιπόν που ήταν βιομηχανική η περιοχή, όχι τόσο έντονη όσο το Μιλάνο, αλλά πάντως είχε στην περιφέρεια βιομηχανίες, τα οράρια ήταν τέτοια, δηλαδή η ώρα 12 οι άνθρωποι τρώγανε. Πριν να γίνει η εκβιομηχάνιση της περιοχής, πάλι τρώγανε οι άνθρωποι νωρίς, γιατί τι κάνανε, ή καλλιεργούσανε χωράφια, ή είχαν εκτιλωτροφία. Άρα σηκώνονταν νωρίς, σηκώνονταν αξιμέρωτα, έτσι, ο ρήμα του τι είναι. Οπότε φτάνανε η ώρα 12 να πρέπει να φάνε, κατανοητό. Στο Νότο τα πράγματα είναι διαφορετικά, τρώνε η ώρα 3 το μεσημέρι. Γι' αυτό και λένε Μποντζόρνο μέχρι τις 3. Εκεί μετά τις 12 αρχίζουν και λένε Μπονασέρας στην Πολόνια. Δηλαδή τα οράρια και οι δουλειές καθορίζουν και άλλα πράγματα που μείναν ακόμα, παγιώθηκα, πια και μείνανε. Για να δούμε λοιπόν τώρα, καταρχήν έχουμε άποψη για το τι τρώνε οι άνθρωποι στον τόπο μας, έτσι δεν είναι. Αν δηλαδή θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, το πολύ πολύ να φάει ένας νέος άνθρωπος ένα τος το πρωί στην τοστιέρα του και να φύγει. Και αυτό δεν γίνεται συχνά. Συνήθως εμείς οι Έλληνες τι κάνουμε, πίνουμε καφέ το πρωί και φεύγουμε έτσι, ή να έχουμε κάνα μπισκοτάκι να τσιμπήσουμε. Δεν νομίζω δηλαδή ότι το πρωινό μας έχει να κάνει με χυμό πορτοκάλι και με γάλα ή με γιαούρτι και με αυγό και με δεν ξέρω τι. Καλά εντάξει, δεν ζούμε στα ξενοδοχεία. Δεν ζούμε στα ξενοδοχεία. Εντάξει. Όταν όμως συνοδεύουμε τουρίστες, πρέπει να θυμόμαστε από το πρωινό μέχρι το βραδινό. Και από το βραδινό μέχρι, τι να σας πω τώρα, μέχρι τα ορεκτικά, ότι ό,τι αρέσει εμάς, δεν αρέσει στους άλλους. Για παράδειγμα, όσοι έχετε ζήσει έστω και λίγο καιρό σε άλλη χώρα, ξέρετε ότι δεν μπορούν όλοι να πιουν ouzo. Δηλαδή οι Ιταλοί δεν μπορούν να πιουν ouzo. Είναι αδύνατον, ό,τι και να κάνεις, δεν μπορούν να πιουν ouzo. Μπορούν να πιούνε όμως τσίπουρο, γιατί τους θυμίζει την κράπα. Αλλά το ouzo, επειδή έχει ακριβώς τον γλυκάνισο, δεν τους βοηθάει. Έτσι. Λοιπόν, για να δούμε τώρα. Οι Ιταλοί λοιπόν, όταν είναι σπίτους, δεν τρώνε σχεδόν τίποτα. Άρα στην ουσία, θα πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ στο ξενοδοχείο που θα είναι, αν είμαστε συνοδίτους, γιατί θα διαμεσολαβούμε γλωσσικά, συνήθως τι θα γίνει σε ένα συνέδριο ή σε μια οργανωμένη εκδρομή, έτσι. Αν διαμεσολαβούμε, θα πρέπει να φροντίσουμε στο ξενοδοχείο τους, να κάνουν πολύ καλό espresso. Όποιος έχει πει espresso στην Ιταλία, καταλαβαίνει πολύ καλά τι espresso μας σερβίρουν εδώ, έτσι. Νομίζω ότι είναι το πρώτο βασικό. Οι Ιταλοί λοιπόν, δεν τρώνε πρωινό συνήθως, ή τρώνε σχεδόν τίποτα το πρωί, για να το πω σαν παιδάκι, να το υπογραμμίσω κιόλας, πίνουν όμως καφέ. Άρα θα πρέπει να φροντίσουμε εκεί που θα παίρνουν το πρωινό τους, ή εκεί που στο συνέδριο, ή εκεί που σε οτιδήποτε άλλο εορταστικό ή επετιακό θα βρεθεί Ιταλός, ο καφές να του θυμίζει espresso, όταν του γράφω στην αιτικέτα ότι εδώ έχει espresso. Κατανοητό? Πολύ ωραία. Ή espresso, ή cappuccino και croissant. Δεν συνισθώ να πείτε σε έναν Ιταλό, γιατί είναι δύσκολο εδώ να βρει cappuccino, όπως είναι ο δικός τους ο καφές. Είναι δύσκολο δηλαδή να βρει κανείς ακίνο τον αφρό από γάλα, που θα βρει στο δικό του τόπο. Ή θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι στο ξενοδοχείο, ή στο catering που θα τους εξυπηρετήσει, υπάρχει άνθρωπος ο οποίος έχει εκπαιδευτεί στο να ετοιμάζει Ιταλικό καφέ cappuccino. Υπάρχουν δηλαδή ορισμένοι κύκλοι μαθημάτων, που εκπαιδεύουν ανθρώπους να ετοιμάζουν σε τουριστικά επαγγελματά, να ετοιμάζουν πραγματικά τον καφέ, με τη διαδικασία που τον ετοιμάζουν οι Ιταλοί. Λοιπόν, τώρα ως προς το croissant, σίγουρα ξέρετε ότι είναι το κορνέτο, έτσι? Το ξέρετε αυτό. Δεν είναι τόσο συνηθισμένο να έχει μέσα μαρμελάδα, όπως εδώ. Είναι πιο συνηθισμένο να έχει κρέμα. Είναι πιο συνηθισμένο να έχει κρέμα. Αυτό να το ξέρετε. Και αν δεν έχει κρέμα, το δεύτερο συνηθισμένο είναι να έχει σοκολάτα. Όπου αυτό να το φροντίσετε. Αν έχουν παιδάκια, να φροντίσετε να έχουν μερέντα σε συσκευασίες ατομικές, σε πρωινό, αν υπάρχουν παιδάκια. Γιατί το συνηθίζουν πάρα πολύ. Νουτέλα, έτσι? Λοιπόν, αν έχετε μαζί σας Ιταλούς, που τους κάνετε περιήγηση σε μια πόλη, για να τους δείξετε αξιοθέατα, θα πρέπει να ξέρετε σε ποια μπαρ πρέπει να σταματήσετε, για να κάνουν διάλειμμα και θα το κάνουν όρθιοι. Δεν πρόκειται να καθίσουν, λες και είμαστε σε παζάρι της Ανατολής, δύο ώρες στο καφενείο. Θα πρέπει, επομένως, να ξέρετε ποια μπαρ στην πόλη που είστε και τους συνοδεύετε, όταν πάει όρθιος ένας πελάτης, σερβίρουν γρήγορα, σερβίρουν καλά και σερβίρουν έτσι που να μην ξενίζουν έναν Ιταλό. Και αυτό μπορεί να γίνει παραπάνω από μία φορά, από το πρωί μέχρι το μεσημέρι. Κοστίζει περίπου σε χρόνο πέντε λεπτά. Μπαίνουν, πίνουν τον καφέ και φεύγουν. Αυτό το πράγμα το δικό μας, άμα τους το δείξετε, θα νομίζουν ότι είναι μία κοινωνία στα πρόφυρα της απόλυτης κατάρρευσης. Τώρα, οι διάφοροι τύποι καφέ που πρέπει να ξέρετε και θέλω να βρείτε, δεν θα το συζητήσουμε εδώ γιατί πρέπει να προλάβω να δώσω όλη την ύλη, πρέπει να βρείτε και να μπορείτε να περιγράψετε την άλλη τετάρτη πολύ καλά, καφέ ριστρέτο, καφέ λούγγο, ντόπιο, μακιάτο, κορέτο, δεκαφεϊνάτο και επίσης καφέ φρέντο. Μην τον συστήσετε εδώ, εάν δεν έχετε δοκιμάσει ποτέ στην Ιταλία καφέ φρέντο. Εδώ θυμίζει νερό, να το ξέρετε, κρύο νεράκι. Κρύο νεράκι θυμίζει εδώ, αν έχετε πιει καφέ φρέντο στην Ιταλία. Στα Ιταλικά, στα Ιταλικά. Βλέπεις Ιταλούς πώς θα τους μιλήσεις, ελληνικά? Άλλο πράγμα είναι εκείνο. Δεν πρέπει να το πιουν σε μπάρ με τίποτα. Εκείνο θα το πιούν στο πρωινό τους. Λοιπόν, η Ιταλία, να ξέρετε, είναι πολύ παραδοσιακός τόπος, όπως και η Ελλάδα. Δηλαδή, χώρες οι οποίες έχουν ισχυρούς δεσμούς με θρησκευτικές και οικογενειακές παραδόσεις, γενικά κρατούν τις πολιτισμικές τους συνήθειες περισσότερο από άλλες χώρες και για περισσότερο χρόνο και ακόμα και μέσα στην παγκοσμιοποίηση. Η Ιταλία, λοιπόν, είναι μια χώρα που διατηρεί τις συνήθειες της στην κοινωνία. Και αυτό, οι συνήθειες και ο πολιτισμός κάθε χώρας φαίνεται από την τροφή. Φαίνεται από τις διατροφικές συνήθειες που έχουν οι άνθρωποι. Για παράδειγμα, αυτό με το πρώτο πιάτο που έχουν οι Ιταλοί, το διατηρούν και σήμερα. Και τι είναι το πρώτο πιάτο, η σούπα, είναι οι ζυμαρικά. Μην το κάνετε όμως σε εστιατόριο, μην τους πάτε σε εστιατόριο που δεν ξέρουν τι θα πει αλτέντε. Γιατί θα παρατήσουν το πιάτο. Αν, λοιπόν, είναι σε ξενοδοχείο, οικογένειες ή και οι Ιταλοί συνέδροι, ή ένα γκρουπ τουριστών, φροντίστε να έχει μπισκότι, φρυγανιές. Αλλά να έχει και μπισκότι ντόλτσι, κουλουράκια. Φροντίστε να έχει πάνε και τι άλλο, μαρμελάτα. Εμπούρο. Ή αν έχετε παιδάκια στην ομάδα σας, νουτέλα. Όχι αυγά με μπέικον και τέτοια διάφορα, αλλά καμία σχέση, θα γελάνε κιόλας. Καμία σχέση. Λοιπόν, κάθε τι δηλαδή που αρέσει σε εμάς, δεν αρέσει σε άλλους. Κάθε τι που αρέσει σε άλλες πολιτισμικές κοινότητες, απολύτως σεβαστές όλες, δεν αρέσει τους Ιταλούς. Πες μου. Όλα έχουν ξενοδοχεί. Δεν ξέρω, εγώ τουλάχιστον δεν έτυχε να τους βλέπω να κάνουν κάτι τέτοιο. Όταν πηγαίνω στη Βενετία για κρίση μεταπτυχιακών εργασιών και μένουμε σχεδόν όλοι από άλλες χώρες σε διάφορες πανσιών, παλιά μοναστήρια, ο καθένας μας έχει δικαίωμα στην κουζίνα, γιατί εκεί δεν προσφέρουν τίποτα. Να πηγαίνει σε ατομικές θέσεις στο ψυγείο, γιατί έχουν πολλά ψυγεία. Σε μια κουζίνα που είναι πιο μεγάλη, δύο φορές αυτή η αίθουσα, τραπέζια, κουζίνες, μάτια με υγραέριο, μάτια ηλεκτρικά, ανάλογα με ότι μπορεί κανείς να χρησιμοποιεί φούρμους, τα πάντα, κανένας δεν φέρνει, τέλος πάντων, δημητριακά γιαγάλα. Ξέρετε, κάστεινα στη Σαντολίνη για μία σεζό, και είχαν κάποιοι Ιταλούς, Άντους, Αμερικάνους, Ιταλίνες, συχνά με δημιουργήσει αρχές στοιχογραφείου, αρχές στοιχογραφείου στοιχογραφείου, στοιχογραφείου, και ζητούσανε φραγματικά, δημιουργικά τα Άρα, με πάρα πολλοί Ιταλοί, και οι Ιταλίδες ζητούσανε ακόμα και γιαούρτι με φρούτα. Αυτό το έχουνε, αυτό το έχουν και στα σούπερ μάρκετ τους. Συμφωνώ, σίγουρα, άμα δεν βρίσκει τα μπισκότα που τρώει η Μουλίνο Μπιανκο και λοιπά και λοιπά, θα πάει μετά στα Δημητριακά, αποκλείεται να πάει στο αυγό με μπέικον. Τα γιαούρτια με φρούτο, είναι πρώτα στη ζήτηση στην Ιταλία, αλλά είναι ρευστά, δεν έχουνε τη δική μας υφή στα γιαούρτια. Τους αρέσει το γιαούρτι, αλλά τους αρέσει το γλυκό γιαούρτι, που έχει από την αρχή γεύση φρούτον. Αυτό το έχουν σε όλα. Οι Ιταλοί τους έβλεπες το πιάσμα τους, οι ελληνικοί, αυτά τα συλλογημένα, που έκανε τρομερή ενδιαφέροντα. Εντάξει, ο Ιταλίος έκανε τρομερή ενδιαφέροντα. Σωστά. Εντάξει, ο Ιταλίος έκανε τρομερή ενδιαφέροντα. Εντάξει, ο Ιταλίος έκανε τρομερή ενδιαφέροντα. Σωστά. Και οι Ιταλλίοι, οι Ιταλλίοι είναι πολλούς από τις Ιταλλίοι. Πάρα πολλούς. Και εκείνοι θα λειτουργούν αυτά, οι μόνοι που ήταν έτσι και πιο, αυτοί ήταν οι Ιταλλίοι, που κάτι έκανε τρομερή ενδιαφέροντα. Να συνεχίσω τώρα την παράδοση. Ωραία. Λοιπόν, στο γεύμα τώρα, το οποίο είναι βασικό για τη μέρα τους, εξαρτάται από τον τόπο. Για παράδειγμα, Φινόκιο στο Νότο, το τρώνε ομό. Φινόκιο στο Βορρά, το τρώνε βραστό, με κρέμα γάλακτος από πάνω. Αυτό, σαν παράδειγμα για τις διαφορές. Ναι, ομό με λάδι, και φέτις από μοτσαρέλα βουβαλίσια δίπλα. Αυτό, σημαντικό, δεν είναι βασικό. Το Φινόκιο? Όχι, το Φινόκιο, είναι ένας βορ... Λοιπόν, τώρα, διαφέρει πάρα πολύ από τόπο σε τόπο, επομένως το γεύμα. Εκείνο όμως που σίγουρα έχουν όλοι οι Ιταλοί από τον Βορρά μέχρι τον Νότο υιοθετήσει, είναι το σπουντίνο. Τσιμπολογάνε κάτι για να τους κρατήσει, στη μέση ανάμεσα στο πρωινό τους, ό,τι και ήταν αυτό, και το γεύμα τους. Έτσι? Στο πρώτο πιάτο τώρα, συνήθως είναι ζυμαρικά. Το δεύτερο πιάτο, θέλουν να είναι χωριστά το κρέας ή το ψάρι, και χωριστά η γαρνιτούρα τους. Αυτό ισχύει για την Ιταλία. Δεν θέλουν στο ίδιο πιάτο, δηλαδή κοντόρνο και σε κόντο πιάτο. Όταν είχαμε πάει από το Αριστοτέλειο στην Αμερική για να φροντίσουμε για ένα μεταπτυχιακό σπουδό οικογένειας, οι Αμερικανοί ένα μήνα πριν πάμε εκεί, ξέρανε τι τρώμε, πώς το τρώμε, γιατί μας ρωτήσανε, και πώς σερβίρεται. Και όταν γινόμουσαν διαλύματα στις συνεδριάσεις, γιατί μόνο το βράδυ βγαίναμε έξω, μας έκαναν τη φιλοξενία έξω, το μεσημέρι, επειδή εκεί μπαίνεις στο πανεπιστήμιο 9 το πρωί και βγαίνεις γύρω στις 4 το απόγευμα. Τίποτα άλλο. Μας φέρναν λοιπόν η ώρα 12, καροτσάκια, δύο καροτσάκια. Το ένα ήταν για ανθρώπους που είχαν συνήθειες μεσογειακές, και το άλλο ήταν για Ινδουιστές, για ανθρώπους που είχαν συνήθειες από την Ινδία. Ήταν δύο διαφορετικά καροτσάκια. Διαφορετικά εργαλεία σερβιρίσματος, διαφορετική τύπη πιάτων, διαφορετικά περιεχόμενα, ξέραν τα πάντα. Ξέραν δηλαδή πώς τα φάμε. Ο Ιταλός λοιπόν την ώρα που τρώει το μεσημεριανό του, δεν θέλει να έχει τη γαρνιτούρα μέσα στο πιάτο. Το κρέας το θέλει χωριστά, και οτιδήποτε είναι συνοδευτικό, το θέλει χωριστά. Και επίσης θα πρέπει να προσέξουμε στην επικοινωνία μας, τι γίνεται με την μπιστέκα. Όταν οι Έλληνες λένε μπιφτέκι, εννοούν παρασκευασμένο με κιμά. Όταν οι Ιταλοί λένε μπιστέκα, εννοούν αυτό που εμείς λέμε σνίτσελ. Θα γίνει μπέρδεμα. Είναι η μόνη λέξη που δεν ταιριάζει καθόλου με το δικό μας λεξιλόγιο έτσι όπως το έχουμε υιοθετήσει. Κι αν τα ήθελα να διαφορήσουμε, να σου πούμε σνίτσελ, ξέρω πως δεν λένε μετά την ιδιαίτερη δημιουργία, τόσο πίσω. Ναι. Αλλά δεν λένε σνίτσελ. Κοτολέτα. Κοτολέτα μιλανέζε. Η κοτολέτα μιλανέζε τι είναι? Είναι παναρισμένη μπιστέκα. Τρώνε γλυκά. Τρώνε γλυκά αλλά τα γλυκά τους δεν είναι πολύ γλυκά. Δηλαδή αν δεν είναι συνηθισμένοι από την τοπική τους κουζίνα να έχουν σιροπιαστά στο γεύμα τους, δεν θα τους αρέσουν. Τρώνε γλυκά τα οποία δεν έχουν πολύ ζάχαρη και δεν είναι μεγάλων μερίδων. Μικρά παστάκια δηλαδή θα προτιμούσαν, αρκεί να μην έχουν πολύ ζάχαρη. Τα μικρά παιδιά τώρα, εάν έχετε στην ομάδα σας μικρά παιδιά θα πρέπει να φροντίσετε στο ιστιατόριο, στην πανσιόν, όπου κι αν είναι, να έχουν το απόγευμα τη δυνατότητα για λίγο γάλα, λέγεται μερέντα αυτό, για λίγο γάλα, για λίγα μπισκοτάκια γλυκά ή για γιαουρτάκια με φρούτα ή για μικρά σαντουιτσάκια στα οποία όμως δεν βάζουν μαγιονέζες και τέτοια. Αυτά είναι πανίνι. Και οι μεγάλοι θα θέλαν την ίδια ώρα λίγα μπισκοτάκια και λίγο καφέ. Όταν μαζεύονται πριν να φάνε, μπορεί να πάρουν ένα απεριτίβο, αλλά συνήθως είναι πικρό. Αυτό να το ξέρετε, αυτό να το φροντίσετε. Δεν σημαίνει ότι επειδή Έλληνες με τα ορεκτικά συνοδεύουν ούζο, ότι συνοδεύουν τα ορεκτικά με ούζο, δεν σημαίνει ότι αυτό αρέσει και στους Ιταλούς. Έτσι, πικρό είναι. Συνήθως έχει πικρή γεύση. Στο δείπνο τώρα, τρώνε λίγο, τρώνε λίγο και μάλιστα εκεί θα πρέπει να προσέξετε να έχετε φρούτα και κρεατικά, ή αλαντικά και τυριά, που τα συνηθίζουν το βράδυ. Για παράδειγμα, στην Πολώνια το καλοκαίρι κάνει πολύ ζέστα. Λοιπόν, στην Πολώνια το καλοκαίρι κάνει πολύ ζέστη, γιατί δεν έχει κοντά θάλασσα. Αν πάτε σε ένα σπίτι οικογένειας Μπολωνιέζων, το βράδυ τι θα έχουν το καλοκαίρι? Συνήθως θα έχουν πεπόνι μαζί με πολύ λεπτές φέτες από μαριναρισμένο βοδινό κρέας. Ταρτάρ. Ομο. Βέβαια, έχουν συμβεί διάφορα, έχουν αλλάξει διάφορα πράγματα. Εδώ στην Ελλάδα δεν το κάναμε ποτέ, άρα δεν θα το κάνουμε τώρα. Μπορούμε όμως να τους έχουμε πεπόνι, να ζητήσουμε δηλαδή από το εστιατόριο, από το ξενοδοχείο να έχει πεπόνι, αυτό θα τους αρέσει πολύ, θα αρέσουν το προσούτο στα κομμάτια από το πεπόνι και να το φάνε. Διπάρμα. Είναι προσούτο αφουμικάτο, δηλαδή δεν είναι το ζαμπονάκι που ξέρουμε ροζέ χρώμα, είναι σκούρο σχεδόν βυσσινής, σχεδόν στο χρώμα που έχει ο δικός μας ο παστουγμάς. Πες μου. Θα μιλήσω για τα διαφορετικά. Θα μιλήσω, αλλά δεν πρέπει πρώτα να ξέρετε τι συμβαίνει σε αυτούς για να συστήσετε. Τώρα θα το δεις, Έλενα. Αν είναι χειμώνας, συνήθως είναι μια σούπα αρεή από χορταρικά αυτό που παίρνουν και μετά ή κάποιο αλαντικό μαζί με μια σαλάτα συνήθως το αντίθετο από μας. Κρούντα. Ομά λαχανικά, έτσι, ακόμα και ραδίκια καλοπλημένα και ομά. Τα ραδίκια τα τρώνε ομά. Καλοπλημένα ομά και σε μέγεθος μικρό. Είναι τριφτερά. Εγώ πρώτη φορά που ζήτησα, γιατί νόμιζα όταν είχα πάει ότι θα φάω κάτι και θα φάω κάτι. Ωραίο ήταν. Πολύ ωραίο ήτανε. Τώρα πάμε να δούμε τι συνηθίζουν με βάση αυτά που καταγράφονται στα ιταλικά περιοδικά για τουρισμό. Θα σας πω τι συνηθίζουν να τρώνε όταν έρχονται στην Αλλάδα. Τώρα αυτό έκανα. Για αυτό σου είπα σήμερα ότι θα με περιμένεις λίγο, γιατί δίμαζα το μάθημα ως το μισό λεπτό. Τι πράγμα? Σε πολλά περιοδικά μπαίνω. Αλλά όταν τα ανεβάζω πάντοτε γράφω την πηγή. Θα το δείτε. Μισό λεπτό. Αυτό είναι εύκολο. Μπορείς να το βρεις. Ελπίζω να το βρεις. Πηγαίνεις στην Βικιπέντια την ιταλική και ψάχνεις κουτσίνα γκρέκα. Αυτό ειδικά. Αλλά τα υπόλοιπα δεν είναι από εκεί. Κουτσίνα γκρέκα λοιπόν. Λοιπόν είναι απολύτως βέβαιο ότι οι δύο κουζίνες έχουν πολλές συγγένειες γιατί αποτελούν και οι δύο βρήκαν της μεσογειακής διατροφής. Δεν έχουν όμως την ίδια ετοιμασία. Αυτό δεν θα το βρείτε εκεί μέσα. Σας το λέω όμως εγώ που το έχω μάθει από τη διάρκεια που σπούδαζε στην Ιταλία. Επειδή όταν τις κυριακές μαζευόντουσαν φοιτητές και φοιτήτρες διαμερίσματα φοιτητικά ο καθένας έφερνε κάτι και μαγειρεύαμε. Λοιπόν, όταν ετοιμάζουν εδώ ζυμαρικά με σάλτσα ντομάτας τι κάνουνε? Κάνουν το κλασικό που συμβαίνει σε όλη την ελληνική κουζίνα. Ο πάτος γεμίζει με λάδι στο κατσαρόλι και από πάνω τα κρεμμύδια μπαίνει ένα ολόκληρο κρεμμύδι και αρχίζει μετά η μαγειρική η οποία είναι καμένη από την αρχή. Έχουν είτε δικοί τους έτοιμοι μαγειρεμένοι δηλαδή από την εποχή και κρατημένοι σε κονσέρβες γυάλινες είτε έχουν έτοιμοι σάλτσα περαστή είτε έχουν ψύχα ντομάτας και αυτή αποστηρωμένη και μέσα σε γυάλινη κονσέρβα που τη χρησιμοποιούν για να κάνουν το χειμώνα τέτοια φαγητά. Ή αγοράζουν, πηγαίνουν στο σούπερ μάρκετ και αγοράζουν ένα κιλό ντοματάκια αυτά που εμείς λέμε ντοματά και ρώμα. Αν τα χαράξεις μία φορά σταυροτά στη μεριά που είναι η κυλίδα όχι εκεί που ενώνεται με το κοτσάνι αλλά από την άλλη μεριά αν τα χαράξεις σταυροτά με ένα μαχαιράκι και τα βάλεις σε νερό που κοχλάζει ένα λεπτό αφαιρώντας τα μετά τα κόβεις στα δύο και όπως τα κόβεις στα δύο πετάς τα σπόρια ούτε μισό σπόρι. Ένα κιλό ντοματάκια τα κόβουν πάρα πολύ προσεκτικά σε μικρά κομμάτια συνήθως με το μαχαίρι που είναι και για το μαϊδανό το ξέρουν και το χειρίζονται πάρα πολύ καλά εντάξει είναι ταλέντο αυτό που βλέπουν από τις μαμάδες τους ή υπάρχουν διάφορες συσκευές εδώ που περνάς το λαχανικό και το βγάζει κομματάκια από την άλλη μεριά λοιπόν ένα κιλό τέτοια ντομάτα και οπωσδήποτε μισό κιλό ντομάτα σε χυμό θέλουν ένα δόντι σκόρδο και θέλουν βασιλικό δυο κλωναράκια βασιλικό ή θέλουν μία φέτα κρεμμύδι το κρεμμύδι δηλαδή που εμείς βάζουμε σε μία σάλτσα αυτοί το βάζουν σε τέσσερι σάλτσες μία φέτα κρεμμύδι και μία κουταλιά της σούπας λάδι οπότε τι κάνουν ρίχνουν αυτή την κουταλιά της σούπας λάδι και μία φέτα μόνο κρεμμύδι και μετά μαϊδανό ή ένα δόντι σκόρδο και μετά θα σας πω πότε βασιλικό ποτέ όλα μαζί η ιταλική κουζίνα έχει το χαρακτηριστικό να αφήνει τις γεύσεις να είναι αισθητές να είναι αντιληπτές λοιπόν βάζουν μέσα τα ντοματάκια λίγο να μαραθούνε γιατί θέλουν περισσότερο χρόνο βγάζουν τα υγρά τους μαρένονται και μετά και το χυμό της ντομάτας και τότε βάζουν ή το βασιλικό αν έχουν βάλει σκόρδο ή το μαϊδανό αν έχουν βάλει κρεμμύδι μαϊδανό ότι δυο κλωναράκια δεν τρελαίνονται και μετά τον πετάνε το μαϊδανό όπως πετάν και το βασιλικό δεν μένουν μέσα στη σάντσα αυτά λοιπόν και αυτό το υλικό αυτό το μείγμα βράζει σε πολύ χαμηλή φωτιά στο αέριο ή στη χαμηλότερη θερμοκρασία στο ηλεκτρικό ρεύμα μέχρι να γίνει ένας παχής πολτός πυκνός πολτός και τα ζυμαρικά τα κάνει ο καθένας όπως νομίζει στην Πολωνία δεν τα κάναν τόσο αλτέντε στο Παλέμμα τα κάναν αλτέντε όταν λοιπόν γίνουν τα ζυμαρικά 1 κουταλιά λάδι ομό για να μην κολλήσουν 1 κουτάλα της σούπας για να ανακατευτεί λίγη σάλτσα να έχουν όλα γεύση από πάνω 1 κουτάλα της σούπας από αυτή τη σάλτσα αυτή η σάλτσα είναι για 4 άτομα 1 κουτάλα σούπας από πάνω και πολύ σκληρό τυρί αυτό τι σημαίνει αυτό σημαίνει ότι δεν είναι απλώς λιτοδίαιτη όταν τρώνε όπως είπες εσύ Αντωνία πριν προσέχουν πάρα πολύ τι σύνθεση κάνουν στα φαγητά αλλά αυτό είναι μέσα στην παράδοσή τους όχι όχι όχι και στο σπίτι τους όμως είναι έτσι και στα σπίτια τους είναι πολύ προσεκτικοί μη μιλάτε όλοι μαζί λοιπόν επομένως για να δούμε τώρα τα τσέν ιστορίτσι δεν θα τα συζητήσω τώρα γιατί θα τα συζητήσω τώρα γιατί θα τα συζητήσω τώρα γιατί θα τα συζητήσω τώρα γιατί τα τσέν ιστορίτσι δεν θα τα συζητήσω τώρα για την ελληνική μαγειρική γιατί ιστορικά στοιχεία για την ελληνική μαγειρική γιατί αυτά μπορείτε να τα βρείτε και μόνοι σας και μάλιστα θα έπρεπε να τα βρείτε ψάχνοντας το διαδίκτυο και να τα ακούσω ιταλικά πατώντας πάνω στη βικυπέντια με πηγές έξω από τη βικυπέντια όμως με άλλες πηγές Για να δούμε τώρα τι γίνεται με τα φαγητά. Ποια φαγητά μας αναγνωρίζουν οι Ιταλοί σαν πολλοί παραδοσιακά δικά μας φαγητά. Λοιπόν, οι Ιταλοί μας ξέρουν ότι τρώμε κόκκινο κρέας. Δηλαδή, ξέρουν ότι συνηθίζουμε πολύ το μοσχάρι. Και ξέρουν ότι τρώμε πάρα πολλά ψαρικά. Βέβαια, όταν το λένε αυτο οι Ιταλοί, θυμούνται τα νησιά. Γιατί πηγαίνουν στα Ιόνια, στις Κυκλάδες, στα Δωδεκάνησα, στην Κρήτη. Δεν έρχονται τόσο συχνά στη Χαλκιδική, εκτός αν τη γνωρίζουν και γνωρίζουν και κόσμους. Τα νησιά πηγαίνουν. Και εδώ υπάρχει και ένας ιστορικός λόγος. Ξέρουν ότι πέρασαν οι Ενετίοι από εκεί. Οι Ιταλοί λοιπόν ξέρουν ότι εμείς τρώμε κρέας κόκκινο και εννοούν μοσχαρίσιο. Άρα είναι έτοιμοι να φάνε φαγητά με κόκκινο κρέας. Δεν θα τους παραξενέψει. Ξέρουν επίσης ότι τρώμε πολλά ψαρικά. Είναι έτοιμοι να φάνε ψαρικά και το ψάρι τους αρέσει. Και το θεωρούν ευθυνό στην Ελλάδα. Επίσης οι Ιταλοί ξέρουν ότι έχουμε καλά κρασιά. Ότι έχουμε τοπικές μπίρες που τους αρέσουν. Έτσι. Και την πίρα όπως και το κρασί μπορούν να την πιούνε ακόμα και σε ένα μπαρ στο μισό της μέρας. Στο μισό του πρωινού ή στο μισό του απογεύματος. Μόνο για να πούνε δυο κουβέντες με κάποιον και να σταματήσουν λίγο γιατί έξω έχει πολύ ηλιο. Τώρα. Δεν μπορούν να πιούνε ρετσίνα. Την ξέρουν αλλά δεν τους αρέσει. Όπως δεν τους αρέσει και το ούζο. Τους αρέσει όμως πολύ το κάθε είδος παστελιού. Πάρα πολύ. Μπορούνε δηλαδή να πιουν ένα κρασί το πρωί ή το απόγευμα. Και να έχουν δίπλα τους ένα παστελι. Προσέξτε με τα λουκάνικα. Δεν τους αρέσουν τα βαριά και δεν τους αρέσουν αυτά που έχουν καρικεύματα. Παραξενεύονται πολύ με τη γεύση της φέτας. Μην επιμείνετε για φέτα. Όπως παραξενεύονται πολύ και για το αυγοτάραχο. Αν και θεωρείτε ότι είναι ωραίο υλικό για φαγητά. Τους αρέσει πολύ ο μουσακάς. Γιατί τους θυμίζει τα δικά τους τα φαγητά με μελιτζάνα και τυρί. Πεκορίνο. Παρέσει το τζατζίκι. Μπορούν να φάνε σούπα γιουβαρλάκια. Τρώνε και φτέδες αλλά τους προτιμούν μικρού μεγέθους. Μικρά σφαιρικά μπαλάκια δηλαδή προτιμούν. Γιατί αυτά στο νότο κάνουν και το δικό τους το παστίτσο. Λαζάνια. Τι είναι λαζάνια. Κάνουν φύλλα. Ετοιμάζουν ζυμαρικό μόνοι στα σπίτια. Το κόβουν, το στεγνώνουν στα κρεμασταράκια. Και μετά κάνουν το 15 Αύγουστο λαζάνια αλφόρνο. Όπου βάζουν μέσα όχι κιμά μικρές πολπετίνες. Μικρά και φτεδάκια στρογγυλά. Και τη σάλτσα όχι ομί. Την έχουν ετοιμάσει απέξω τη σάλτσα. Όπως ακριβώς σας είπα πριν για ένα πολιτάνα. Και τη βάζουν ανάμεσα στα στρώματα. Και βέβαια βάζουν πεκορίνο. Και όταν αυτό το κόβουν και το τρώνε. Φανταστείτε το τυρί να είναι λιωμένο μέσα. Και αυτή η σάλτσα από την απολιτάνα. Αυτή η γεύση και τα μικρά κεφτεδάκια. Λοιπόν τρώνε τζατζίκι, τρώνε γιουβαρελάκια. Τρώνε κεφτεδάκια και τα προτιμούνε μικρά. Τους αρέσουν τα μπουρεκάκια. Είτε είναι αλμυρά είτε είναι γλυκά. Για παράδειγμα στην Ελλάδα, στα Δωδεκάνησα και στις Κυκλάδες. Όπως και στη Μητυλίνη, όπως και στην Κρήτη. Συνηθίζεται, θέλω να ακούσω αν γίνεται και στην Κύπρο. Αν μπορεί ο δήμος να μας βοηθήσει. Συνηθίζουν να κάνουν και αλμυρά και γλυκά πιτάκια. Και να τα τηγανίζουν μετά στο τηγάνι. Έχετε τηγανιτά πιτάκια. Μπράβο. Τους αρέσουν ιδίως αυτά που έχουν μέσα γλυκιά γεύση. Δηλαδή που έχουν μέσα ανθότυρο ανακατεμένο με μελάκι. Τους αρέσουν δηλαδή τα γλυκά πιτάκια με τυρί. Περισσότερο από τα αλμυρά πιτάκια με τυρί. Τους αρέσουν βέβαια πολλοί σπανακόπιτες και λοιπά. Και μάλιστα στη Σικελία. Υπάρχουν πίτες που θυμίζουν τις ελληνικές. Μόνο που δεν έχουν πολλά φύλλα. Και θα σας πω πώς γίνονται. Δηλαδή αν μπορεί να ξέρει κάποιος να πάει σε έναν μάγειρα. Και να του πει σήμερα θα έρθουν οι Ιταλοί. Κάνε αυτή την πίτα. Θα ξετρελαθούν οι άνθρωποι. Λοιπόν πως γίνεται τώρα. Γιατί το υποσχέθηκα. Ανοίγουν μέσα σε μία λεκάνη. Βάζουν το αλεύρι. Όχι πολύ. Μισό κιλό. Ανοίγουν μία λακουβίτσα στη μέση. Και ρίχνουν μέσα ένα αβγό. Λίγο βούτυρο μαλακό μαλακό και λιωμένο. Ή γιαουρτάκι. Αλλά όχι γλυκό. Το αλάτι. Και αρχίζουν αυτό όλο και το ζυμώνουν. Το ζυμώνουν και μετά το αφήνουν μισή ώρα. Το ανοίγουν στα δύο. Και αυτό κάνει δύο φύλλα. Αλλά δεν είναι δύο φύλλα άνωστα και σκληρά. Είναι δύο φύλλα πάρα πολύ ωραία και μαλακά. Άσχετα αν εμείς βάζουμε πολλά φύλλα. Αυτοί βάζουν δύο φύλλα. Και στη μέση το γεμίζουν. Αυτό το έχω φάει στη Σικελία. Όταν είχε καλέσει το κοινοβούλιο της Σικελίας για θέματα λογαπών. Την ομάδα που έκανε στο Emioni Summer School του 2009. Ζητήματα μετανάστευσης και βαλκανίων. Όταν τους είχαν καλέσει αυτούς στη Σικελία. Είδα ότι είχαν στο τραπέζι. Σε ένα μπουφέ μέσα στο... Τέλος πάντων έγινε μια συνενδρίαση εκεί. Με το τοπικό κοινοβούλιο. Και μετά έξω στην αυλή. Που ήταν εσωτερική αυλή σε κτίριο. Είχαν πάνκους με μπουφέ. Σε ένα πάνκο υπήρχαν μόνο πίτες. Πίτες της Σικελίας. Οι οποίες θύμιζαν πάρα πολύ τις δικές μας τις πίτες. Σε σχήμα, όχι σε μέγεθος. Και οι γεύσεις τους οι αλμυρές είχαν μέσα λαχανικά. Δηλαδή είχαν μέσα σπανάκι. Είχαν μέσα τυρί γλυκό όμως, όχι αλμυρό. Γενικά ήταν πίτες που είχαν μέσα λαχανικά. Πράσινο. Δοκιμάστε το, γίνεται πάρα πολύ ωραίο. Και δοκιμάστε το αυτό να το συζητήσετε. Αν έχετε ποτέ τουρίστες από Ιταλία, εκεί που θα πάνε να φάνε. Θα το χαρούν πάρα πολύ. Επομένως, από την ελληνική κουζίνα γνωρίζουν αυτά όλα που κάνουμε σήμερα. Και γνωρίζουν και αυτά που έχουμε δανειστεί από το Βυζάντιο. Και αυτά που έχουμε δανειστεί από τους Πέρσες. Υπάρχουν ελληνικά φαγητά που θα τους αρέσουν. Που γίνονται με μοσχάρι και με φρούτα. Αυτά είναι από το Βυζάντιο. Αυτά είναι από το Βυζάντιο. Που γίνονται με μοσχάρι και με φρούτα. Αυτά είναι από την Περσία. Παλιά δάνεια από την Περσία. Τους αρέσουν επίσης, όπως σας είπα πριν, πάρα πολύ τα ψάρια. Μικρά, μεγάλα, οτιδήποτε. Χταπόδια, μύδια, οτιδήποτε. Αυτό να το θυμάστε. Από τα ορεκτικά τώρα, προσέξτε, τους αρέσουν πάρα πολύ τα ντολμαδάκια με κιμά. Τους αρέσουν πάρα πολύ τα γεμιστά με κιμά. Δεν τα θεωρούν φαγητό κανονικό, τα θεωρούν ορεκτικά. Οι γεμιστές οι ντομάτες. Κάποια τυριά, κάποια τουρσιά, αγαπούν πολύ τις ελιές. Τους εντυπωσιάζει πάρα πολύ η ταραμοσαλάτα. Ναι, πάρα πολύ. Τους αρέσει πολύ η μελιζανοσαλάτα. Τρελαίνονται. Το τζατζίκι που σας είπα πριν. Μην ξεχάσετε να τους κάνετε να δοκιμάσουν τα φαγητά που κάνουμε με αρνάκι ψητό ή μακατσικάκι ψητό και τα φαγητά που κάνουμε με χοιρινά μπούτια ψητά. Μην ξεχάσετε, θα ξετρελαθούνε. Τους αρέσουν πολύ αυτά. Ναι. Τους αρέσουν πάρα πολύ αυτά. Και γενικά οτιδήποτε είναι με κρέας που θα το ετοιμάσουν στα κάρβουνα. Μην ξεχάσετε να το κάνετε αυτό. Αυτό θα τους αρέσει πολύ. Θα τους αρέσουν πολύ τα σουτζουκάκια, τα ντολμαδάκια όπως σας είπα πριν. Κι εγώ πιστεύω και αν έχετε πει ένα κομμάτι από πέρα, δεν σας αρέσουν όλα. Όχι. Όχι. Αυτό, εάν θέλετε πραγματικά να ευδοκιμήσετε σαν συνοδή τουριστών για μεταφραστικές υπηρεσίες, μην διανοηθείτε ποτέ να φανταστείτε ότι οτιδήποτε αρέσει εσάς, αρέσει και σε έναν άλλον πολιτισμό. Μην το διανοηθείτε αυτό. Αυτό. Αυτό που μου πρόκειται η έννοια, δηλαδή ότι θα μπορούσα να μας ζητούσαμε κάτι λοιπόν, να τους παρουσιάζουμε κάποια πράγματα τα οποία, ας πούμε, κάνουμε εμείς και τα Θεοβουλών την ώρα και τα συμβιστούμε. Εάν είναι μάγειρες και έρχονται εδώ να μάθουν την ελληνική κουζίνα, να τους παρουσιάσετε ό,τι θέλετε. Εάν είναι άνθρωποι οι οποίοι έρχονται εδώ για να κάνουν ένα συνέδριο ή να κάνουν διακοπές, δεν θέλουν τόσοι ζάλοι, θέλουν να ευχαριστηθούν. Δεν έρχονται εδώ δηλαδή για να τους κάνουμε κατήχηση στον ελληνικό πολιτισμό, αντίθετα μπορούμε να τους δείξουμε τον ελληνικό πολιτισμό έχοντας πολύ μεγάλη ευελιξία απέναντι στα γούστα τους και έχοντας πολύ μεγάλη ικανότητα να μπορούμε να θυμόμαστε τι δεν θέλουν, τουλάχιστον τι δεν θέλουνε. Αυτός τους ελληνικούς δεν είναι το ίδιο στην διατραξιόν. Είναι, αλλά όχι για Ιταλούς. Εσείς μαθαίνετε Ιταλικά και δεν πιστεύετε ότι θα συνοδεύσετε Γερμανούς. Εντάξει. Οι Γερμανοί είναι άλλος πολιτισμός και θα τους άρεσαν και άλλα πράγματα. Οι Ιταλοί όμως έχουν μια κουζίνα και ξεκίνησα από την αρχή λέγοντας ότι είναι πολύ παραδοσιακή η κοινωνία Ιταλική όπως είναι πολύ παραδοσιακή και η δικιά μας η κοινωνία. Επομένως, κάθε φορά που ακούτε παραδοσιακή κοινωνία, δεν είναι μόνο μια κοινωνία αγγελικά φτιαγμένη, είναι μία κοινωνία η οποία έχει μεγάλες αντιστάσεις στις αλλαγές. Δεν υπάρχει λόγος λοιπόν να εισθάνεται ο άλλος εδώ μόνος του, μακριά από το σπίτι του, μακριά από την πατρίδα του, να έρχεται εδώ για να περάσει μερικές μέρες και εσύ να του λες φάκι αυτό φάκι εκείνο φάκι το κοκορέτσι, άμα δεν του αρέσει πως θα γίνει η δουλειά δηλαδή. Εδώ στην Ελλάδα δεν έχουνε μεγαλύτερη πιθύλαδε στον πόλεμο σχόλιο που τότε έχουνε. Ωραία, γιατί, δώσε με εμένα να φάω. Στην Ιταλία ας πούμε τότε δεν υπήρχαν ακόμα νευρολογικά νοσήματα από τις τρελές αγγελάδες, οπότε όταν μου δίνανε, είχα κάποιοι γείτονες που ο άντρας ήταν οδηγός σε αστικό λεωφορείο και η γυναίκα έμενε στο σπίτι. Αλλά τους συμπαθούσα πάρα πολύ και με συμπαθούσαν κι αυτοί πάρα πολύ και όταν έπιανε 42 βαθμού στην Πολόνια το καλοκαίρι, καμιά φορά πήγαινε να παρηγορηθώ στο σπίτι τους. Λοιπόν, και τι γινότανε. Είχανε το πεπόνι και κρέας ταρτάρ. Κρέας ταρτάρ, το οποίο είναι ομό, απολύτως ομό. Ακόμα εγώ δεν ήξερα το 77 για τρελές αγγελάδες, εάν το 70 υπήρχαν οι τρελές αγγελάδες και μου το δίναν αυτό το 77 θα προτιμούσα να φύγω μέσα απ' τον τείχος σαν φάντασμα παρά να φάω τέτοιο πράγμα, δηλαδή για το όνομα του Θεού. Εγνώρια τα πράγματα. Ιησούς Χριστός. Εγώ αυτό το έπαθα πριν τις τρελές αγγελάδες φαντάζομαι και τώρα. Αυτό το έπαθα στην Ισπανία. Στη Γραννάδα λοιπόν πήγα και είχαμε ένα συνέδριο μεταφραστών, ωραία και καλά. Καταχαρούμενοι τώρα πάμε εκεί να φάμε. Ήταν μια ταβέρνα που μας είπανε εδώ θα βρείτε φαγητό ισπανικό κλπ. Τα περισσότερα ήταν ωραία. Βέβαια, αν οι Ιταλοί θέλουν το πιάτο με το κύριο φαγητό μπροστά τους και τη γαρνιτούρα δίπλα τους, αν εμείς θέλουμε το κύριο φαγητό να φαίνεται και τη γαρνιτούρα δίπλα στο πιάτο, αλλά να μην ανακατεύονται, οι Ισπανοί τα θέλουν όλα μαζί. Και ανάμεσα στα όλα μαζί ήταν και ένα λουκάνικο χοιρινό. Εγώ επειδή προέρχομαι από οικογένεια προσφύγων, δεν έχω κανένα πρόβλημα να φάω αλαντικά, γιατί μου αρέσουνε. Πολλές φορές τα κάναμε στο σπίτι για το χειμώνα και μάλιστα όταν εγώ μεγάλωνα, είχαμε σόμπες και στις σόμπες ψήνανε λουκάνικα μέσα στους φούρνους, στις κουζίνες. Μασίνα λεγότανε. Λοιπόν, λέω πολύ ωραία θα το πάρω το λουκάνικο. Δεν μπορούσα να το φάω, ήταν αδύνατον, γιατί ήταν λουκάνικο από πυγμένο αίμα χοιρινού. Μαγειρεμένο, αλλά για μένα ήταν η πολιτισμική απόσταση τόσο μεγάλη, που ακόμα και σωματικά συναισθήματα είχα που με απέτρεπαν να το φάω. Σας μιλώ ειλικρινά, μην το δοκιμάσετε, δηλαδή οτιδήποτε νομίζετε ότι είναι καλό, δεν σημαίνει ότι είναι αρεστό σε κάποιον άλλο πολιτισμό. Και επειδή το είδα αυτό και στην Ινδία και στην Αυστραλία και στον Καναδά και στην Αμερική, όποτε πήγαμε για δουλειές του πανεπιστημίου σε αυτές τις χώρες, το ξεκίνησαν οι Αμερικάνοι και μετά το ακολουθούσαν και οι υπόλοιποι, γιατί ήταν η ίδια ομάδα σε διαφορετικά μίτηγκ, μας ρωτούσαν ένα μήνα πριν τι τρώμε, πώς το τρώμε, τι θέλουμε και τι δεν θέλουμε οπωσδήποτε. Αυτό είναι πολύ βασικό. Η Ινδία, ας πούμε, ήμασταν σε ένα πανεπιστήμιο στη Βομβάη, ινδουιστικό πανεπιστήμιο, μάθανε ότι εγώ τρώω κρέας και είχαν κάθε μέρα, μέχρι και χοιρινό ψιτό είχανε. Δεν είναι δυνατόν δηλαδή, δεν γίνεται αυτό το πράγμα. Το φαγητό έχει μάρκα πολιτισμική. Συμφωνούμε? Τα κουλουράκια μας τους αρέσουν πολύ, τα γλυκά του κουταλιού τους αρέσουν πολύ, γιατί είναι μικρές ποσότητες, έτσι. Τα κέικ τους αρέσουν πολύ. Παραδόξως, αυτοί που είναι από τον Νότο, χαίρονται πολύ να τρώνε παχλαβά. Αλλά όχι σε μεγάλη ποσότητα και όχι με βαρύ σιρόπι. Τα κρασιά μας και τα ξέρουν και τα τιμούν ιδιαίτερα, γιατί όντως έχουμε ωραία κρασιά. Και τα τυριά μας τους αρέσουν πολύ. Αρκεί να μην είναι φέτα, όλα τα άλλα τους αρέσουν. Ετοίμασα κι άλλα μαθήματα. Θέλω να μιλήσουμε λίγο για... Δεν υπάρχει τίποτα πιο ωραίο από το να ξέρουμε πώς ακριβώς γίνεται η πίτσα, έτσι. Γιατί μια ζωή εκεί, υπάρχει πρόβλημα. Όχι μόνο λεπτή, είναι δύο ειδών. Η μία είναι δύο εκατοστά ζυμάρι, σκληρό ζυμάρι, η άλλη είναι λεπτή, είναι δύο ειδών ζυμάρια. Για να βρω λίγο την πίτσα, γιατί αυτό θέλω να το ξέρετε. Λοιπόν, η πιο φημισμένη ιταλική πίτσα είναι η πίτσα μαργερίτα. Η πίτσα μαργερίτα τώρα πώς γίνεται? Γίνεται από ζυμάρι περίπου όμοιο με το ζυμάρι του ψωμιού. Περίπου όμοιο με το ζυμάρι της φωκάτσας. Η φωκάτσα είναι ένα ψωμοϊδές, περίπου σαν τη λαγάνα, που μέσα είναι μπιγμένες διάφορες γεύσεις από τυριά, από ελιές, από αλαντικά κλπ. Λοιπόν, δεν ξέρουμε αν από την αρχή λεγόταν πίτσα, μπορεί να λεγόταν πίνσα. Γιατί υπάρχει ένα ρήμα λατινικό πίνσερε που σημαίνει ζυμόνο. Πιθανόν να είναι αυτό. Δεν ξέρουμε αν είναι ιταλική η ρίζα της, γιατί τέτοια προϊόντα υπήρχαν στη Μεσόγειο και στην Αίγυπτο, υπήρχαν στην Ελλάδα, υπήρχαν στην αρχαία Ρώμη. Επειδή όμως και οι Έλληνες κυκλοφόρησαν πολύ σε όλη τη Μεσόγειο, και οι Ρωμαίοι κυκλοφόρησαν πολύ, αρχίζει πια να είναι αβέβαιο τι ήταν. Η πίτα βέβαια που εγώ έφαγα στη Σικελία, τότε στο κοινοβούλιο στο συνέδριο που έγινε για τους μετανάστες, εκείνο είναι άλλο πράγμα. Εκείνο έχει να κάνει με τους Έλληνες που πήγαν μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Γιατί οι μόνοι που είχαν τέτοια πίτα από τότε, και φαίνεται και γράφεται σε κείμενα είναι οι Σπαρτιάτες. Άρα εκείνο είναι σίγουρα η δική μας κληρονομιά. Δηλαδή κάτω ζυμάρι, πάνω ζυμάρι και στη μέση τα υλικά. Οι Αιγύπτιοι λοιπόν, οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι τρώγανε φοκάτσα. Δηλαδή κάνανε το ζυμάρι για το ψωμί και πήγανε μέσα διάφορα υλικά. Αυτό θα το δείτε πάλι από πού προέρχεται. Έχει να κάνει με εκδόσεις Τζανικέλη αυτό που σας διαβάζω τώρα. Και είναι το διαπολιτισμικό τους blog. Λοιπόν, με τα χρόνια αυτό άρχισε να παίρνει διάφορες γεύσεις και να πλώνεται τα τυριά λίγο παραπάνω από το να πήγονται απλώς μέσα στο ζυμάρι, όπως κάνουμε εμείς για το τυρόψωμο. Άρχισε να πλώνεται το τυρί. Αυτό στην αρχαία Ρώμη κάποια στιγμή άρισαν να το λένε πλατσέντα. Πλακούντας. Σαν κοιλιά δηλαδή το βλέπανε όπου γέμιζε μέσα και άρχισε να κλείνει. Εκείνο που κλείνει από τους Ιταλούς το πήραμε, το καλτσόνε. Εκείνο το πήραμε από τους Ιταλούς, δεν το έχουμε εμείς, το πήραμε. Λοιπόν, κάποια στιγμή αρχίζουν να βάζουν μέσα και λαχανικά. Νοπά, φρέσκα λαχανικά, ντομάτα. Και κάποια στιγμή αρχίζουν μαζί με την ντομάτα να βάζουν και φρέσκο τυρί που έλειωνε. Και γίνονταν νόστιμο. Και ποιο είναι το δικό τους φρέσκο τυρί που λιώνει. Όχι βέβαια το πεκορίνο που θυμίζει κασέρι. Άλλο τυρί, πολύ πιο εύκολο, μοτσαρέλα. Γιατί είχαν τα βουβάλια. Οπότε τι γίνεται, με τους λογκοβάρδους παίρνει αυτή τη μορφή. Ντομάτα, μοτσαρέλα και αρχίζει και απλώνει. Επομένως ξεκινάει από την Αιγύπτο, από την αρχαία Ελλάδα και από την αρχαία Ρώμη. Στην αρχή σαν φωκάτσα όπου μπήγουν μέσα διάφορα υλικά. Κάποια στιγμή αρχίζει να κλείνει και το ονομάσανε πλατσέντα. Έρχονται οι λογκοβάρδοι και φέρνουν μαζί τη συμπάθεια στα γάλατα και στα γαλακτοκομικά από βουβάλια. Και τότε μπαίνει η μοτσαρέλα εκεί επάνω. Αφού λιώνει αποκλείται να μένει σε ένα σημείο, αρχίζει και απλώνει. Και ρίχνουν και την ντομάτα και γίνεται αυτό που ξέρουμε σήμερα. Σύμφωνοι. Η φωκάτσα η οποία δημιούργησε πίτσα στην Ιταλία όπως την ξέρουμε, λένε ότι εμφανίζεται σαν πίτσα από φωκάτσα στην Άπολη γύρω στο 1700. Βάζουνε, αλλά όχι τόσο πολλά όσο εμείς. Βάζουνε απλώς για να ανακατευτούν οι γεύσεις. Όχι όμως τόσο πολλά. Επομένως αν θα πάτε Ιταλούς, δεν είναι καλό να πάτε Ιταλούς εδώ για πίτσα. Μην το κάνετε εκτός αν υπάρχει μαγαζί που έχει Ιταλόμαγειρα. Ωστόσο αν συνοδεύεται Έλληνες όπως η εκπαιδευτική εκδρομή που θέλουμε να κάνουμε του χρόνου στην Ιταλία, η οποία θα γίνει στο πλαίσιο του μαθήματος ενός νέου μαθήματος που μπαίνει διδακτική της μετάφρασης. Εκεί θα ήθελα αυτοί που θα αναλάβετε να συνοδεύσετε τους φοιτητές να πάρετε και κάποιες πρωτοβουλίες. Μην τους βάλετε να φάνε ό,τι πίτσα να είναι γιατί έχει και πίτσα μέχρι και με ψάρια. Να τους βάλετε να φάνε πίτσα με μοτσαρέλα για να τους αρέσει. Θα πρέπει να σκεφτείτε το ίδιο πράγμα που σκέφτεται εδώ ένας άνθρωπος που συνοδεύει Ιταλούς τουρίστες, θα πρέπει να σκεφτείτε και τους Έλληνες που θα συνοδεύετε εκεί. Έτσι. Ωραία. Λοιπόν, θέλω τώρα να δω λίγο τι ώρα είναι και θα σας πω αν προλαβαίνουμε τον Μουσακά που θα τον προλάβουμε. Πέντε λεπτά, άρα θα τον προλάβω τον Μουσακά. Λοιπόν, δεν είναι δυνατόν να έχετε εδώ τουρίστες Ιταλούς οι οποίοι τρώνε φαγητά τα οποία έχουν μέσα μελιτζάνα τυγανιτή γεμάτη με πεκορίνο και σάλτσα ντομάτας και το ξαναψύνουν μετά. Δηλαδή, έχουν τις τσακώνει και στις μελιτζάνες, τις κόβουν σε ένα σημείο, τις τυγανίζουν, βάζουν μέσα πεκορίνο και φέτες ντομάτας, τις βάζουν στο ταψί, ρίχνουν από πάνω τη σάλτσα όπως είναι για την απολιτάνα, ρίχνουν από πάνω και τριμμένο τυρί που βάζουν σε ζυμαρικά, σκληρό δηλαδή, και το ψήνουν. Καταλαβαίνετε ότι η συγγένεια με το μουσακά είναι τεράστια, άρα μην ξεχάσετε να τους δώσετε να φάνε μουσακά. Εκείνο λοιπόν που θέλω να δείτε είναι γιατί θα σας το στείλω αυτό, έτσι κι αλλιώς την ορολογία, δηλαδή, από τι αποτελείται. Μελαντζάνε, όχι απλώς olio vegetale, θα το τονίσετε αυτό, olio di oliva, cipolla tritata, carne macinata, di manzo όμως, δεν το τρώνε βαρύ η Ιταλή, manzo, μοσχάρι, θέλει vino bianco για να σβήσει ο κιμάς, bechamela και για τη σάλτσα, κλασικά, un kilo di pomodori. Σάλε, πέπε, ορίγγανο, κανέλα, πρετσέμολο και φορμάτζο γρατουτζάτο. Κανέλα, πρετσέμολο. Όταν τώρα ακούτε για φορμάτζο γρατουτζάτο, να θυμάστε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να μπορεί να ετοιμαστεί στην Ελλάδα μουσακά, που να θυμίζει το τυρί το τριμμένο επάνω, να θυμίζει παρμιτζάνο ρεντζάνο, γιατί είναι πανάκριβο τυρί. Αυτό που δίνει την ίδια υφή στα φαγητά είναι... Έχετε φάει ποτέ με ζυμαρικά σκληρή μυζήθρα την μπάλα. Αυτό δίνει την ίδια υφή, γιατί αυτό έχει λίγα λιπαρά, όπως το παρμιτζάνο ρεντζάνο, και αντέχει στην υψηλή θερμοκρασία, δηλαδή μένει σπιρί σπιρί και ροδοκοκκινίζει. Αυτό να το θυμάστε πάντα, αν μπορείτε να επέμβετε δηλαδή, αν δουλέψετε... Γιατί είδα φέτος τις αγγελίες, το τι αγγελίες υπάρχουν για ανθρώπους που είναι... Ζητούν ακόμα και καθηγητές ξένης γλώσσας, για να δουλέψουν σε τουριστικές υπηρεσίες στη Ρόδο, στην Κό, στην Κρήτη. Θα σας ανεβάσω στο μάθημα τους καταλόγους, παιδιά, που έχω εντοπίσει μέχρι Φλεβάρη. Ίσως, άμα έχω χρόνο, που δεν έχω χρόνο, γιατί θέλω να δω ασκήσεις σας, θα σας ανέβαζα και καινούριους καταλόγους, αλλά είναι ενδεικτικοί ακόμα και οι κατάλογοι του Φλεβάρη. Τρελά πράγματα! Με ποια έννοια? Από εκεί που κοιτάτε όλοι, ειδικά στα φροντιστήρια ή ειδικά κάπου αλλού, έχετε έναν πλούτο στα χέρια σας, που σας συνδέει με πάρα πολλές άλλες επαγγελματικές διεξόδους, που αυτή τη στιγμή δεν μπορείτε να διανοηθείτε. Λοιπόν, αυτά ως προς τα υλικά, θέλω για την επόμενη φορά, ούτε καν για την επόμενη φορά, θέλω μέσα στο μάθημα και πριν φτάσουμε στην επόμενη φορά, αποχρεωτικά όλοι σας που ενδιαφέρεστε να πάμε μετά στο πέρασμα προς τα Ιταλικά, να έχετε μεταφράσει ελληνικά αυτό το κείμενο. Αυτό που θα σας στείλω για τον Μουσακά. Θέλω δηλαδή να έχετε μεταφράσει ελληνικά τον Μουσακά. Γιατί, γιατί θέλω να κάνω την αντίθετη κίνηση εδώ πέρα. Ελληνικά περίπου. Ελληνικά, ελληνικά. Θέλω να κάνω την αντίθετη κίνηση. Θέλω δηλαδή να σας στείλω ταυτόχρονα συνταγές γραμμένες ελληνικά, με γεμιστές μελιτζάνες στο τηγάνι, ή να σας στείλω ελληνικά με γεμιστές μελιτζάνες όπως τις κάνουν στην περιοχή του Μπάρι, για να μπορέσετε εδώ να δουλέψετε μαζί μου ακούγοντας τις μεταφράσεις σας. Μην το στήσουμε εδώ και πάει χαμένος ο χρόνος, γιατί είστε πολλοί. Να ακούσω απευθείας ιταλικά θέλω. Αλλά η πρώτη κίνηση θα γίνει τώρα πριν την Κυριακή. Φροντίστε πριν την Κυριακή να μου στείλετε ελληνική μετάφραση. Και εγώ θα σας στείλω το ελληνικό κείμενο από τώρα, κάτω στο γραφείο και θα σας το κάνω, για γεμιστές ιταλικές μελιτζάνες. Λοιπόν, ως προς την τροφή αυτά είναι τα πράγματα. Δεν θα την βάλετε στο dropbox, θα το κάνω κλειστό, θα το κάνω στις εργασίες. Τώρα τι, αυτή τη στιγμή? Δεν προλαβαίνουμε αυτή τη στιγμή. Οπότε, όμως που ήρθαμε σήμερα δεν τα ιατριακά, όπως ζητήσατε στα παιδιά σας. Όχι, αλλά επειδή είναι η ύλη σας θα πρέπει να το δείτε και θα πρέπει να το έχετε υπόψη σας. Θα πρέπει να το μελετήσετε. Θέλω από σας, όμως, αυτή τη δουλειά. Θέλω τον Μουσακά να τον δω όλων ελληνικά, σωστά ελληνικά. Φυσικά, σαν να είστε στην κουζίνα σας. Και θα σας δώσω, ταυτόχρονα θα δακτυλογραφίσω ελληνικά γραμμένο, τις γεμιστές μελιτζάνες που κάνω στο μπάρι. Ή, αν δεν είναι οι γεμιστές μελιτζάνες, θα είναι το λελαζάνια που κάνω τον 15 Αγουστο με τους κεφτέδες. Κάτι θα βρω να κάνω. Θα κάνουμε τα εμείς ιταλικά. Ναι, εγώ θα σας τα δώσω ελληνικά και τα θέλω ιταλικά. Αυτό ήταν το μάθημα σήμερα. Θεωρώ, όσο και αν φαίνεται μπανάλ, ότι είναι πολύ σημαντικό, αν δουλέψετε στις τουριστικές υπηρεσίες, θα σας έχει σε εκτίμηση και ο ιδιοκτήτης μιας τέτοιας επιχείρησης, αν μπορείτε να τον κατευθύνετε για τις εθνικές ομάδες που θα φιλοξενεί εκεί πέρα. Ευχαριστώ. |
