Συγκριτική Στατική-Μεταβολή Τιμών-2 / 10η διάλεξη

10η διάλεξη: Λοιπόν, σε σχέση με την άσκηση που είχαμε κάνει, που σας είχα δώσει να κάνετε στο σπίτι, η ερώτηση ήταν κατά πόσο ένα καλάθι αγαθών, και σε συγκεκριμένη περίπτωση τα καλάθια τα οποία έχουμε είναι τα οποία περιέχουν δύο αγαθά, μπορούν όλα τα αγαθά τα οποία βρίσκονται μέσα στο καλάθι να ε...

Πλήρης περιγραφή

Λεπτομέρειες βιβλιογραφικής εγγραφής
Κύριος δημιουργός:	Βαρσακέλης Νικόλαος (Αναπληρωτής Καθηγητής)
Γλώσσα:	el
Φορέας:	Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Είδος:	Ανοικτά μαθήματα
Συλλογή:	Οικονομικών Επιστημών / Μικροοικονομική Ι
Ημερομηνία έκδοσης:	ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2013
Θέματα:	Οικονομικά και Διοίκηση Επιχειρήσεων Ανοικτά μαθήματα
Άδεια Χρήσης:	Αναφορά
Διαθέσιμο Online:	https://delos.it.auth.gr/opendelos/videolecture/show?rid=d1f9d2fa

id	22613811-d967-4d86-a421-80b25ae6fc9f
title	Συγκριτική Στατική-Μεταβολή Τιμών-2 / 10η διάλεξη
spellingShingle	Συγκριτική Στατική-Μεταβολή Τιμών-2 / 10η διάλεξη Οικονομικά και Διοίκηση Επιχειρήσεων Βαρσακέλης Νικόλαος
publisher	ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
url	https://delos.it.auth.gr/opendelos/videolecture/show?rid=d1f9d2fa
publishDate	2013
language	el
thumbnail	http://oava-admin-api.datascouting.com/static/f05a/20b3/5947/abe3/b216/ae92/0dfe/8f9b/f05a20b35947abe3b216ae920dfe8f9b.jpg
topic	Οικονομικά και Διοίκηση Επιχειρήσεων
topic_facet	Οικονομικά και Διοίκηση Επιχειρήσεων
author	Βαρσακέλης Νικόλαος
author_facet	Βαρσακέλης Νικόλαος
hierarchy_parent_title	Μικροοικονομική Ι
hierarchy_top_title	Οικονομικών Επιστημών
rights_txt	License Type:(CC) v.4.0
rightsExpression_str	Αναφορά
organizationType_txt	Πανεπιστήμια
hasOrganisationLogo_txt	http://delos.it.auth.gr/opendelos/resources/logos/auth.png
author_role	Αναπληρωτής Καθηγητής
author2_role	Αναπληρωτής Καθηγητής
relatedlink_txt	https://delos.it.auth.gr/
durationNormalPlayTime_txt	01:23:26
genre	Ανοικτά μαθήματα
genre_facet	Ανοικτά μαθήματα
institution	Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
asr_txt	Λοιπόν, σε σχέση με την άσκηση που είχαμε κάνει, που σας είχα δώσει να κάνετε στο σπίτι, η ερώτηση ήταν κατά πόσο ένα καλάθι αγαθών, και σε συγκεκριμένη περίπτωση τα καλάθια τα οποία έχουμε είναι τα οποία περιέχουν δύο αγαθά, μπορούν όλα τα αγαθά τα οποία βρίσκονται μέσα στο καλάθι να είναι κατώτερα αγαθά. Και σας είχα πει ότι η απάντηση βρίσκεται εάν φτάσουμε σε κάποιο άτοπο. Ας δούμε λοιπόν τι συμβαίνει στην περίπτωση που και τα δύο αγαθά είναι κατώτερα. Ας πούμε λοιπόν ότι ο καταναλωτής αντιμετωπίζει τα δύο αγαθά, το x1 και το x2, και τα x1 και x2 είναι κατώτερα. Έστω ότι x1, x2 κατώτερα. Έστω ότι βρισκόμαστε στο σημείο ισορροπίας α, δηλαδή όταν το εισόδημα του καταναλωτή ήταν m, όταν το εισόδημα είναι ισο με m, ο καταναλωτής επιλέγει το καλάθι α. Όπως έχουμε πει κάθε σημείο στον χώρο είναι ένα καλάθι. Έστω τώρα ότι αυξάνει το m και συνεπώς έχουμε παράλληλη μετατόπιση προς τα πάνω, εμπτόνος. Συνεπώς στην θέση εμπτόνος. Και επειδή έχουμε υποθέσει ότι τα δύο αγαθά είναι κατώτερα από τον ορισμό της έννοιας της κατωτερότητας, όταν αυξάνει το εισόδημα ο καταναλωτής καταναλώνει λιγότερη ποσότητα από το αγαθό. Κατώτερο σημαίνει αρνητική συσχέτηση μεταξύ εισοδήματος και καταναλισκόμενης ποσότητας. Συνεπώς καθώς το εισόδημα του καταναλωτή αυξάνει ο καταναλωτής μειώνει την κατανάλωσή του και από τα δύο αγαθά. Δηλαδή μετά την αύξηση του εισοδήματος ο καταναλωτής επιλέγει... ας μην βάλουμε την καμπύλη διαφορίας για να μην μπερδέψουμε στο διάγραμμα... ο καταναλωτής επιλέγει το β. Και επειδή x1, x2 κατώτερα ο καταναλωτής επιλέγει το β, το καλάθι β. Από την υπόθεση την οποία κάναμε ότι και τα δύο αγαθά είναι κατώτερα. Άρα τι έχουμε λοιπόν. Και στις δύο περιπτώσεις, δηλαδή και πριν την αύξηση του εισοδήματος και μετά την αύξηση του εισοδήματος... το α και το β, τα καλάθια α και β βρίσκονται μέσα στις δυνατότητές του. Είναι οικονομικά εφικτά. Και πριν την αύξηση του εισοδήματος, όταν το εισόδημα ήταν μ, το α είναι οικονομικά εφικτό... και το β που είναι στο εσωτερικό του συνόλου είναι επίσης εφικτό. Άρα μπορεί να τα αποκτήσει και τα δύο. Συμφωνεί? Πριν από την αύξηση του εισοδήματος, το α βρίσκεται πάνω στο εισοδηματικό περιορισμό. Μπορεί να το αγοράσει? Ναι. Το β βρίσκεται στο εσωτερικό του περιορισμού. Μπορεί να το αγοράσει? Ναι. Άρα είναι οικονομικά εφικτά. Όμως πριν από την αύξηση του εισοδήματος, επέλεξε το α. Άρα, όταν μ ίσον μ ισχύει α προτιμάται έναντι του β. Εφόσον επέλεξε το α έναντι του β, σημαίνει ότι το α προτιμάται έναντι του β. Το αξιώμα της ορθολογικότητας. Όταν το μ είναι ίσο με το μ τόνο, ισχύει, εφόσον επέλεξε τώρα το β, και το β και το α βρίσκονται μέσα στις δυνατότητες του, επέλεξε τώρα το β. Άρα το β προτιμάται έναντι του α. Άρα, τι έχουμε. Όντας και στις δύο περιπτώσεις, τα αγαθά μέσα στο σύνολο των εφικτών λύσεων, τη μια ο καταναλωτής μας λέει ότι προτιμάει το β και την άλλη μας λέει ότι προτιμάει το α. Άρα, δεν μπορούν να ισχύουν ταυτόχρονα και τα δύο, άρα είμαστε σε άτομο. Δηλαδή, σε μια ταξινόμηση δεν μπορούν να ισχύουν ταυτόχρονα και τα δύο. Προσοχή, το κρίσιμο σημείο είναι ότι και τα δύο σημεία, και τα δύο καλάθια, βρίσκονται μέσα στις εφικτές του λύσης και στις δύο περιπτώσεις. Και πριν την αύξηση του ισοδήματος και μετά την αύξηση του ισοδήματος. Δηλαδή, μπορεί να επιλέξει και τα δύο. Στην πρώτη περίπτωση επιλέγει το α, στην δεύτερη περίπτωση επιλέγει το β. Άρα, στην πρώτη περίπτωση, αν και μπορεί να επιλέξει το β, επιλέγει το α. Άρα, μας λέει ότι προτιμάται το α έναντι του β. Στην δεύτερη περίπτωση μπορεί να επιλέξει πάλι το α και πάλι το β. Και επιλέγει το β, λόγω της υπόθεσης που κάναμε ότι είναι κατώτερα. Άρα, το β προτιμάται έναντι του α. Άρα, φτάνουμε σε μία αντίφαση. Δηλαδή, δεν μπορεί να είναι και το α προτιμάται του β και το β προτιμάται έναντι του α μέσα στο ίδιο το σύνολο. Άρα, είμαστε σε μία αντίφαση. Συνεπώς, για να έχουμε τα καλάθια, έστω και ένα αγαθό που βρίσκεται μέσα στα καλάθια στο οποία καλούμαστε να επιλέξουμε, πρέπει να είναι κανονικό αγαθό. Δεν μπορούν, δηλαδή, όλα τα αγαθά τα οποία έχουμε να είναι κατώτερα αγαθά. Υπάρχει κανείς που το είδε έτσι? Εξώσον είδα κανείς. Υπάρχουν κάποιοι που λίγο πιο κοντά στην φιλοσοφία αυτής της ανάλυσης. Όχι αυτή η ανάλυση, αλλά ήταν κοντά. Τώρα, να συνεχίσουμε λίγο την συζήτηση που είχαμε ξεκινήσει την προηγούμενη φορά. Αφορά τις επιπτώσεις που έχει η μεταβολή στις τιμές πάνω στις ζητούμενες ποσότητες. Έστω, λοιπόν, ότι αυξάνει η τιμή του αγαθού 1. Και ό,τι κάνουμε, ό,τι ανάλυση κάνουμε για το αγαθό 1, ισχύει για όλα τα αγαθά. Απλώς είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα. Έστω, λοιπόν, ότι είμαστε στην θέση α και ο καταναλωτής αγοράζει χ1α πριν από τις μεταβολές των τιμών. Ο καταναλωτής αγοράζει ποσότητα χ1α και χ2α. Άρα, αρχικά, ισορροπία στο α με χ1 ίσον χ1α και χ2 ίσον χ2α. Έστω, το π1 αυξάνει και γίνεται π1 τόνος. Έστω, δηλαδή, ότι αυξάνει η τιμή του αγαθού 1. Σε αυτή την περίπτωση, ο ισοδηματικός περιορισμός γίνεται πιο κάθετος. Μίον π1 π2 τόνος. Συνεπώς, ο ισοδηματικός περιορισμός πιο κάθετος. Και ας κάνουμε την πρώτη περίπτωση, ότι η επόμενη καμπύλη αδιαφορίας είναι η Ά2. Άρα, έστω, πάλι, ότι ο χάρτης καμπυλών αδιαφορίας, χα, είναι η1, η2. Νέα ισορροπία στο β. Στο β, το καλάθι β αντιστοιχεί με χ1 ίσον χ1 β και χ2 ίσον χ2 β. Χ1 β, χ2 β. Ένα πρώτα συμπέρασμα, το οποίο έχουμε για τη συμπεριφορά του καταναρωτή, ο οποίος έχει Ά1, Ά2 προτιμήσεις, είναι ότι η αύξηση της τιμής του αγαθού 1 οδήγησε αφενός μεν σε μείωση της ζητούμενης ποσότητας του ίδιου του αγαθού. Τώρα αγοράζει χ1 β, το οποίο είναι μικρότερο από το χ1 α, αλλά ταυτόχρονα μείωσε και τη ζητούμενη ποσότητα του άλλου αγαθού. Έτσι τώρα, αντί να αγοράζει χ2 α, αγοράζει χ2 β, το οποίο είναι μικρότερο από το χ2 α. Συνεπώς, οι προτιμήσεις του συγκεκριμένου καταναρωτή οδήγησαν σε μίωση του χ1 από χ1α σε χ1β και σε μίωση του χ2 από χ2α σε χ2β, όπου χ1β μεγαλύτερο από το χ1α και χ2α μεγαλύτερο από χ2β. Έχουμε λοιπόν αυτό το αποτέλεσμα. Θα δούμε μετά λίγο την οικονομική εφαρμογή αυτού του πράγματος. Τώρα, ας πάρουμε καταρχήν τη μίωση, μας ενδιαφέρει λίγο να δούμε τη μίωση στο χ1β, στο χ1. Δηλαδή, πού οφείλεται η χ1α, χ1β, αυτή η διαφορά. Έχουμε μια μίωση, συζητούμενη ποσότητα του αγαθού 1, ίση με χ1α, χ1β, αυτή η διαφορά, όπως φαίνεται στο διάγραμμα. Αυτή η διαφορά οφείλεται σε δύο λόγους. Δηλαδή, αυτή η πτώση στη ζήτηση του αγαθού 1, οφείλεται σε δύο λόγους. Πρώτος λόγος, ο πρώτος λόγος αφορά την υποκατάσταση. Δηλαδή, καθώς αυξάνει η τιμή του αγαθού 1 και επειδή τα δύο αγαθά είναι μεταξύ τους υποκατάστατα, εκ κατασκευής, αυτή η καμπύλια διαφορίας μας δείχνει ότι τα αγαθά είναι μεταξύ τους υποκατάστατα. Όχι τέλεια υποκατάστατα, όπως είχαμε πει με την γραμμή, με το ευθύ γραμμοτμήμα, αλλά εδώ έχουμε μια σχέση υποκαταστασιμότητας μεταξύ των δύο αγαθών. Άρα, με το που αυξάνει η τιμή του αγαθού 1, η λογική αντίδραση του καταναλωτή είναι να περιορίσει την κατανάλωση του αγαθού 1 και να αυξήσει την κατανάλωση του αγαθού 2. Υποκαθιστά το αγαθό 1 με το αγαθό 2. Αυτή είναι μια φυσιολογική αντίδραση. Αυξήθηκε, ξέρω και εγώ, η τιμή του πετρελαίου. Υποκαθιστώ το πετρέλο με φυσικό αέριο ή υποκαθιστώ το αέριο με ξύλο. Άρα, είναι μια φυσιολογική αντίδραση. Συνεπώς έχουμε, πρώτα-πρώτα, μια υποκατάσταση. Υποκαθιστά το 1 με το 2. Μειώνει, δηλαδή, την κατανάλωση του 1 και αυξάνει ταυτόχρονα την κατανάλωση 2. Το δεύτερο αποτέλεσμα οφείλεται στο πραγματικό εισόδημα. Καθώς οι τιμές αυξάνουν, το πραγματικό του εισόδημα τι κάνει? Μειώνεται. Καθώς μειώνεται το πραγματικό του εισόδημα, η κατανάλωση για το αγαθό 1 τι κάνει? Μειώνεται. Άρα, ένα μέρος της μείωσης της κατανάλωσης οφείλεται στο ότι το πραγματικό του εισόδημα μειώθηκε λόγω της αύξησης της τιμής. Άρα, ο δεύτερος λόγος είναι το εισόδημα. Συνεπώς, αυτή η μείωση στη ζήτηση, στη ζητούμενη ποσότητα, οφείλεται αφενός μεν στο ότι ο καταναλωτής υποκατέστησε το ένα αγαθό με το άλλο, υποκατέστησε το πετρέλαιο με το φυσικό αέριο και δεύτερον, λόγω του ότι αυξήθηκε η τιμή του πετρελαίου, έχει μειωθεί το πραγματικό του εισόδημα. Ταυτόχρονα και τα δύο, δηλαδή αυτή η μείωση στη ζητούμενη ποσότητα οφείλεται σε αυτά τα δύο. Εδώ, όμως, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε ποιο μέρος από αυτό το x1α, x1β από αυτή τη διαφορά οφείλεται στην υποκατάσταση και ποιο μέρος οφείλεται στο εισόδημα. Γιατί? Διότι καθώς τα αγαθά είναι μεταξύ τους υποκατάστατα, εμείς ως επιχείρηση που παράγουμε πετρέλαιο, θέλουμε να ξέρουμε, αν αυξήσουμε την τιμή, ποιο μέρος της ζήτησης θα πάει στο φυσικό αέριο. Εάν κοιτάξουμε λίγο, πάμε λίγο τώρα, στο πώς λειτουργούν οι επιχειρήσεις και ιδιαίτερα σε κλάδους οι οποίοι είναι στρατηγικού χαρακτήρα όπως είναι οι ολιγοπολιακοί κλάδοι. Δηλαδή υπάρχει στρατηγική αλληλεξάρτηση μεταξύ των επιχειρήσεων. Εάν, λοιπόν, έχουμε επιχειρήσεις οι οποίες λειτουργούν σε κλάδους ολιγοπολιακού χαρακτήρα, δηλαδή υπάρχουν λίγες επιχειρήσεις που το τι κάνει μία επηρεάζει την άλλη, μία βασική παράμετρος την οποία προσπαθούν οι επιχειρήσεις να μεγιστοποιήσουν είναι τα μερίδια αγοράς. Δηλαδή το μερίδιο αγοράς το οποίο έχει κάθε επιχείρηση προσπαθεί κάθε επιχείρηση να το μεγαλώσει και αν είναι δυνατό να το μεγιστοποιήσει, δηλαδή να το πάει στο ένα, δηλαδή να γίνει μονοπόλιο σε αυτή την αγορά. Άρα τι έχουν οι επιχειρήσεις σε αυτούς τους κλάδους, αφενός με να έχουν ως βασικό στόχο την μακροχρόνη αμεγιστοποίηση των κερδών, δηλαδή θέλουν τα κέρδη, σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα πολλές φορές θυσιάζουν το κέρδος προς όφελος του μεριδίου της αγοράς. Δηλαδή θυσιάζω κέρδη, προτιμώ να έχω λιγότερα κέρδη και να μεγαλώσω το μερίδιο της αγοράς γιατί, γιατί τα μεγαλύτερα μερίδια της αγοράς μακροπρόθεσμα θα μου δώσουν μεγαλύτερη δύναμη στην αγορά και συνεπώς μπορώ να εξασφαλίσω μεγαλύτερα κέρδη μακροχρονίως. Το ξαναλέω, οι στόχοι τους οποίους έχουμε ως επιχειρήσεις σε ολιγοπολιακούς κλάδους, δηλαδή σε κλάδους τους οποίους το τι κάνει μια επιχείρηση εξαρτάται από το τι θα κάνει η άλλη, δηλαδή σε κλάδους που υπάρχει στρατηγική αλληλεξάρτηση μεταξύ των δύο, έχουμε τα κέρδη και τα μερίδια αγοράς. Η μία επιχείρηση ελέγχει το 10% της αγοράς, η άλλη επιχείρηση ελέγχει το 20% της αγοράς και ούτω κατά εξής. Αυτό το οποίο θα δείτε στον επόμενο χρόνο όταν θα μιλήσετε για τις μορφές αγοράς και πώς λειτουργούν οι μορφές αγοράς είναι ότι όσο αυξάνει το μερίδιο αγοράς μιας επιχείρησης, αυξάνει η δύναμή της στην αγορά. Τι σημαίνει αυξάνει η δύναμή της στην αγορά, αυξάνει η δύναμή της στο να μπορεί να επιβάλλει κάποια πράγματα όπως για παράδειγμα μια υψηλότερη τιμή. Συνεπώς, οι επιχειρήσεις μπορεί βραχυπρόθεσμα να θυσιάσουν κέρδη έτσι ώστε να πετύχουν υψηλότερα μερίδια της αγοράς γνωρίζοντας ότι τα υψηλότερα μερίδια της αγοράς θα τους εξασφαλίσουν μεγαλύτερα κέρδη μακροχρόνια λόγω της μεγαλύτερης δύναμης που θα έχουν στην αγορά. Εάν έτσι έχουν τα πράγματα, ένα από τα βασικότερα εργαλεία πολιτικής που έχουν οι επιχειρήσεις είναι η τιμή του προϊόντος. Δηλαδή το βασικό στρατηγικό εργαλείο το οποίο έχουν οι επιχειρήσεις είναι η τιμή. Εάν λοιπόν εγώ ως επιχείρηση ας πούμε ότι παράγω το αγαθό 1 και η αντίπαλη επιχείρηση παράγει το υποκατάστατο το αγαθό 2 και εγώ αποφασίζω να αυξήσω την τιμή του αγαθού μου, του αγαθού 1, δηλαδή να ακολουθήσω μια πολιτική αύξηση των τιμών. Γνωρίζω ότι αυξάνοντας την τιμή ο καταναλωτής θα περιορίσει την κατανάλωση στο δικό μου το αγαθό και θα αυξήσει την κατανάλωση στο άλλο αγαθό. Πόσο δεν το γνωρίζω καταρχήν, όμως με ενδιαφέρει να το μάθω. Δεν με ενδιαφέρει να ξέρω πόση θα είναι η μείωση βραχυχρόνια x1α, x1β, με ενδιαφέρει και το άλλο, λάθος έκφραση, με ενδιαφέρει να δω πόσο θα μειωθεί η ζήτηση του συγκεκριμένου αγαθού που παράγω, αλλά ταυτόχρονα επειδή με ενδιαφέρουν και τα μερίδια της αγοράς, με ενδιαφέρει να γνωρίζω πόσο κομμάτι της ζήτησης που χάνω εγώ θα το πάρει ο άλλος. Με άλλα λόγια, με ενδιαφέρει να γνωρίζω τι μερίδιο της αγοράς θα χάσω. Είναι κατανοητό. Άρα οι επιχειρήσεις, όταν ασκούν τέτοιου είδους πολιτικές, δεν εξετάζουν μόνο το εσωτερικό τους. Α, θα έχω έσοδα, θα έχω κέρδη, τα εξετάζουν και αυτά, αλλά σε ορισμένους κλάδους που χαρακτηρίζονται από τη στρατηγική αλληλεξάρτηση εξετάζουν και τις επιπτώσεις που θα έχει η δική τους στρατηγική πάνω στην άλλη επιχείρηση. Συνεπώς, εδώ έχουμε τώρα ένα σημαντικό εργαλείο που μπορεί να μας δείξει η αύξηση της τιμής του συγκεκριμένου αγαθού, πόσο θα μειώσει τη ζήτηση και από αυτή τη ζήτηση πόσο θα μειωθεί λόγω του ότι ο καταναλωτής υποκατέστησε το ένα αγαθό με το άλλο και πόσο η μίωση στη ζήτηση οφείλεται στη μίωση του εισοδήματος. Ήτε το ένα, είτε το άλλο, πάλι έχουμε το ίδιο πράγμα, δηλαδή αυτά τα δύο θα πρέπει να τα μετρήσουμε. Δηλαδή, είτε αυξήσουμε την τιμή, είτε μειώσουμε την τιμή, απλώς εδώ το παράδειγμα το κάνουμε τώρα με την αύξηση της τιμής, αλλά το ίδιο, αλλά με τα αντίστοφα πρόσημα, έχουμε όταν κάνουμε μίωση της τιμής. Δηλαδή, μας ενδιαφέρει να αυξήσουμε τα μερίδια της αγοράς. Αν μειώσω την τιμή, θα αυξηθεί η ζήτηση. Πόσο της εκατό από αυτή την αυξημένη ζήτηση θα οφείλεται στο ότι πήρα μερίδιο από τον άλλο. Αυτό πρέπει να το ξέρω, αν στόχος μου είναι και τα μερίδια. Σκεφτείτε το αντίστοφα, λέω να κάνω μια επιθετική πολιτική μίωσης των τιμών. Γιατί το κάνω αυτό, γιατί θέλω να πάρω μερίδια από τους άλλους. Συνήθως αυτό είναι, όταν κάνουμε μίωση των τιμών σε μια αγορά, ο βασικός μας στόχος, αν όχι ο μοναδικός στόχος, είναι αυτός εδώ, να πάρουμε μερίδια αγορά από τους άλλους. Άρα, όταν θα κάνω τη μίωση των τιμών, με ενδιαφέρει να γνωρίζω από αυτή τη μίωση των τιμών, αυξάνεται η ζήτησή μου. Ποιο μέρος από αυτή την αύξηση της ζήτησης οφείλεται στο ότι ο καταναλωτής τώρα υποκατέστησε το άλλο αγαθό με το δικό μου, δηλαδή μίωσε το άλλο αγαθό, το 2. Έχουμε μίωση της τιμής τώρα. Μειώνει το 2 και αυξάνει το δικό μου, γιατί είναι πιο φτεινό. Άρα υποκαθιστά το 2 με το 1. Ποιο μέρος της ζήτησης είναι αυτό? Αυτό πρέπει να το ξέρω. Εντάξει. Συνεπώς, πρέπει να κατασκευάσουμε ένα εργαλείο, το οποίο θα μπορεί να μας διαχωρίζει ακριβώς αυτά τα 2. Δηλαδή, πόσο από το x1βx1α είναι υποκατάσταση και πόσο είναι λόγο του ισοδήματος. Πρέπει να κατασκευάσουμε λοιπόν αυτό το εργαλείο. Και ο λόγος που θέλουμε να το κατασκευάσουμε αυτό εδώ, τώρα θα το δείξουμε διαγραμματικά βέβαια, αλλά όταν χρησιμοποιούμε συναρτήσεις, όπως θα δούμε λίγο αργότερα, εκεί μπορούμε να κατασκευάσουμε πια ένα τεχνικό εργαλείο πραγματικό, το οποίο μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε με στοιχεία από τον πραγματικό κόσμο και να υπολογίσουμε επακριβώς, σε εισαγωγικά επακριβώς γιατί κάνουμε στατιστική, ποιο κομμάτι είναι υποκατάσταση και ποιο κομμάτι είναι ισόδημα. Εδώ θα το δείξουμε τώρα θεωρητικά πώς το βρίσκουμε. Άρα, αντικειμενικός στόχος είναι να διαχωρήσουμε την επίδραση του ισοδήματος από την επίδραση της υποκατάστασης. Για να μετρήσουμε, λοιπόν, την υποκατάσταση, θα πρέπει το ισόδημά του να παραμείνει σταθερό. Δηλαδή, θα πρέπει να φέρουμε τον καταναλωτή σε μια κατάσταση που το ισόδημά του να είναι το ίδιο με αυτό το οποίο είχε πριν. Τι κάνουμε, λοιπόν. Λέμε, OK, αυξήθηκαν οι τιμές. Πολύ ωραία. Ο καινούριος ισοδηματικός περιορισμός είναι αυτός. Πολύ ωραία. Για να δούμε, για να απομονώσουμε το ισόδημα, την επίδραση του ισοδήματος, θα πρέπει να ρωτήσουμε τον καταναλωτή του εξής. Πρέπει να το ρωτήσουμε, από αυτή τη μείωση του ισοδήματος, πόσο της 100 οφείλεται στο ισόδημά σου, στο ότι μειώθηκε το πραγματικό ισόδημα και πόσο της 100 οφείλεται στο ότι έκανες υποκατάσταση. Θα σου πει, δεν ξέρω. Πολύ ωραία. Για να το δούμε, λοιπόν, θα σου δώσουμε, για να απαλείψουμε το αποτέλεσμα του ισοδήματος, θα σου δώσουμε, εμείς, τόσο ισόδημα, ώστε να βρεθείς στην παλιά κατάσταση ευημερίας που ήσουνα. Άρα, να μην έχεις μείωση του πραγματικού σου ισοδήματος, θα σου το δώσουμε εμείς. Εμείς κάνουμε το πείραμα. Ρωτάμε, λοιπόν, τον καταναλωτή, πόσο πραγματικό ισόδημα θέλεις να σου δώσουμε, ώστε να βρεθείς στην παλιά κατάσταση ευημερίας. Δηλαδή, το ισόδημά σου, το πραγματικό, ευημερία, πραγματικό ισόδημα είναι ταυτόσιμα, το πραγματικό σου ισόδημα να είναι το ίδιο. Και αυτός μας λέει, με τις καινούργιες τιμές πια, έτσι, εδώ είμαστε πλέον. Αυτό βλέπει πια ο καταναλωτής. Το π1 τόνος π2, αυτές είναι οι τιμές που βλέπει. Και του λέμε τώρα, με αυτές τις τιμές που επικρατούν στην αγορά, πόσο ισόδημα θέλεις να σου δώσουμε για να βρεθείς στην προηγούμενη κατάσταση ευημερίας. Η απάντηση του καταναρωτή μπορεί να είναι, είτε να βρεθώ στην παλιά καμπύλια διαφορίας, στην α1, θεωρώντας ότι η ευημερία ενός καταναρωτή είναι η χρησιμότητα την οποία αποκομίζει από την κατανάλωση των αγαθών. Ίσα αυτά τα δύο. Δηλαδή ορίζουμε ως ευημερία του καταναρωτή, την χρησιμότητα που αποκομίζει από την κατανάλωση των αγαθών. Η εναλλακτική είναι για τον καταναρωτή να καταναλώσει το παλιό καλάθι αδιαφορίας. Δηλαδή να του δώσουμε τόσο ισόδημα με τις καινούργιες τιμές, έτσι ώστε να βρεθεί και να μπορεί να αγοράσει το παλιό καλάθι αδιαφορίας. Συγγνώμη, ισορροπίας, το α. Άρα με δύο τρόπους θα μας απαντήσει ο καταναλωτής. Είτε να βρεθώ στην παλιά καμπύλια διαφορίας, άρα να απολαμβάνω την προηγούμενη χρησιμότητα, άρα να βρίσκομαι στο ίδιο επίπεδο ευημερίας ορίζοντας την ευημερία ως χρησιμότητα. Η δεύτερη απάντηση την οποία μπορεί να μας δώσει είναι δώστε μου τόσο εισόδημα ώστε να μπορώ να αγοράσω την παλιά ισορροπία, το α. Θα τα δούμε και τα δύο, έτσι, ένα-ένα. Ναι. Θα δούμε ότι έχει μια διαφορά, έτσι. Λοιπόν, ας πάρουμε την πρώτη περίπτωση. Ότι έχουμε έναν καταναλωτή, ο οποίος απαντά ως εξής, ότι θέλω να μου δώσετε τόσο εισόδημα ώστε να βρεθώ στην παλιά καμπύλια διαφορίας. Αλλά πώς θα βρεθώ, ως ισορροπία όμως, όχι οπουδήποτε. Άρα τι κάνουμε, του δίνουμε εισόδημα μέχρι να φτάσει σε σημείο επαφής με την παλιά καμπύλη αδιαφορίας. Άρα, του δίνουμε το εισόδημα, εδώ, είναι παράλληλη τώρα. Δίνουμε στον καταναλωτή τόσο εισόδημα ώστε να βρεθεί ξανά σε ισορροπία όμως, σε ισορροπία, άρα σημείο επαφής, με την παλιά καμπύλη αδιαφορίας. Άρα, εάν ευημερία του καταναλωτή είναι ίση με την χρησιμοότητα, δεν ορίζω την ευημερία ως γενική ευημερία, είναι η ευημερία του ατόμου ως καταναλωτή. Για να το ξεκαθαρίζουμε αυτό το πράγμα, δεν είναι η γενική ευημερία, είναι η ευημερία που απολαμβάνει το άτομο ως καταναλωτής σε εκείνο το κομμάτι της ζωής του. Άρα, η ευημερία του καταναλωτή είναι ίση με την χρησιμοότητα που απολαμβάνει, δηλαδή την καμπύλη αδιαφορίας. Συνεπώς, του δίνουμε εισόδημα ώστε να βρεθεί στην I1, ώστε να βρεθεί στην παλιά I1. Επομένως, είναι σαν να του αυξάνουμε το εισόδημα, νέα ισορροπία στο γ. Είναι μια ενδιάμεση ισορροπία. Στο γ αντιστοιχεί ποσότητα χ1γ και χ2γ. Συνεπώς, το χ1 μειώθηκε από χ1α σε χ1γ και το χ2 αυξήθηκε από χ2α σε χ2γ. Τι έχουμε λοιπόν από όλο αυτό το οποίο κάναμε. Από εδώ, η π1 αυξήθηκε, το εισόδημα του σταθερό. Απολαμβάνει την ίδια χρησιμότητα με πριν, το εισόδημα του είναι σταθερό, του δώσαμε λεφτά. Και η άνοδος της τιμής, το εισόδημα σταθερό και παρόλα αυτά, έχουμε μια μείωση της ζήτησης από χ1α σε χ1γ. Και ταυτόχρονα, μια αύξηση της ζητούμενης ποσότητας του αγαθού 2 από χ2α σε χ2γ. Εάν λοιπόν αυξήθηκε η τιμή και το εισόδημα παρέμεινε σταθερό, αυτή η μείωση στη ζητούμενη ποσότητα δεν μπορεί να οφείλεται πουθενάλλου παρά μόνο στην υποκατάσταση. Υποκατέστησε δηλαδή το αγαθό 1 με το αγαθό 2. Άρα αυτή είναι χ1α χ1γ είναι η υποκατάσταση. Το ξαναλέω, αυξήθηκε η τιμή, το εισόδημα του παρέμεινε σταθερό, του δώσαμε δηλαδή εισόδημα. Και μετράμε και βλέπουμε με την αύξηση της τιμής με το ίδιο εισόδημα που είχε και πριν, σε πραγματικούς όρους όμως, ότι μπορεί και απολαμβάνει το ίδιο επίπεδο χρησιμότητας, τελικά στο άτομο αυτό υπήρξε μια μείωση στη ζητούμενη ποσότητα για το αγαθό 1 και μια ταυτόχρονη αύξηση του αγαθού 2. Άρα αυτή η μείωση στη ζητούμενη ποσότητα χ1γ χ1α στο διάγραμμα είναι οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην υποκατάσταση. Γι' αυτό βλέπετε κινηθήκαμε πάνω στην καμπύλη αδιαφορίας. Αφού μετρήσαμε λοιπόν πόσο είναι το αποτέλεσμα υποκατάστασης, του παίρνουμε πίσω το εισόδημα το οποίο του δώσαμε και του λέμε πάνε εκεί που είναι η κατάστασή σου η πραγματική, δηλαδή πάνε στο βήτα. Άρα η υπόλοιπη διαφορά η οποία υπάρχει είναι οφείλεται στο εισόδημα, είναι η εισοδηματική επίδραση. Άρα σημειώνω εδώ τώρα, σβήνω από εδώ και σημειώνω εδώ. Άνοδος της στιγμής του 1 προκάλες x1γx1α ονομάζεται αποτέλεσμα υποκατάστασης, έτσι ονομάζεται πλέον. Και επίσης x1γx1β που είναι το εισοδηματικό αποτέλεσμα, αυτό είναι το εισοδηματικό αποτέλεσμα. Άρα το συνολικό αποτέλεσμα είναι ίσο με το αποτέλεσμα υποκατάστασης, συν το εισοδηματικό αποτέλεσμα. Άρα το συνολικό αποτέλεσμα, δηλαδή η συνολική επίδραση που θα υπάρχει στη ζητούμενη ποσότητα λόγω μεταβολής της στιγμής, οφείλεται στο αποτέλεσμα υποκατάστασης και στο εισοδηματικό αποτέλεσμα. Και όπως φαίνεται στο συγκεκριμένο παράδειγμα, το εισοδηματικό αποτέλεσμα, δηλαδή η μείωση του πραγματικού εισοδήματος του καταναλωτή, οδήγησε και από την άλλη μεριά το 2 να πέσει αρκετά λόγω το ότι μειώθηκε το πραγματικό το εισόδημα μειώσε και την κατανάλωση του άλλου αγαθού. Το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι πάντα αρνητικό ή μηδέν. Μικρότερο ή ίσο από τη μονάδα. Είναι ίσο με το μηδέν όταν τα δύο αγαθά είναι μεταξύ τους ουδέτερα, δηλαδή δεν υπάρχει μια σχέση του ενός με το άλλο. Για παράδειγμα, αν εδώ είναι ντομάτες και εκεί είναι δορυφόροι, δεν υπάρχει σχέση υποκατάστασης της ντομάτας με τους δορυφόρους. Αλλά στον πραγματικό κόσμο που ζούμε, το σύνολο των αγαθών που αντιμετωπίζουμε εμείς είναι συνήθως υποκατάστατα μεταξύ τους. Υποκατάστατα όχι με την έννοια της Coca-Cola και της Pepsi-Cola, υποκατάστατα μεταξύ τους. Δηλαδή ντομάτες με φρούτα με λαχανικά ή φρούτα με μακαρόνια, φρούτα με απορυπαντικά, με αυτή την έννοια της υποκαταστασιμότητας. Δηλαδή περιορίζω την κατανάλωση της τροφής γιατί μ' αρέσει περισσότερο να είναι καθαρό το σπίτι. Άρα υποκαθιστώ την τροφή, μειώνω την κατανάλωση της τροφής γιατί θέλω να έχω πιο καθαρό σπίτι. Ή αντίθετα, μ' αρέσει να τρώω πολύ, άρα περιορίζω την καθαριότητα και αυξάνω την τροφή. Μ' αυτή την έννοια της υποκατάστασης, έτσι, υποκατάσταση στην κατανάλωση. Όχι υποκατάσταση ότι υποκαθιστώ το ένα αγαθό με το άλλο, υποκαθιστώ το φρούτο πορτοκάλι με το φρούτο μήλο. Είναι και αυτά υποκατάστατα, αλλά με την έννοια της υποκατάστασης στην κατανάλωση. Το ισοδηματικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι θετικό ή αρνητικό. Εάν το αγαθό είναι κανονικό αγαθό, με τις έννοιες που χρησιμοποιήσαμε τις προηγούμενες μέρες, τότε το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι θετικό. Και θα σας εξηγήσω σε λίγο τι σημαίνει θετικό και αρνητικό σε αυτές τις σχέσεις. Εάν το αγαθό είναι κανονικό, τότε το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι θετικό. Εάν το αγαθό είναι κατώτερο, το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό. Εδώ το αποτέλεσμα είναι πάντα μικρότερο ισο από το μηδέν. Όχι, είναι από τις προτιμήσεις βγαίνει. Άρα αν οι προτιμήσεις μου λένε ότι είναι κανονικό αγαθό, τότε το ισοδηματικό αποτέλεσμα θα είναι θετικό. Προσοχή τώρα. Έχουμε τη σχέση της ζητούμενης ποσότητας. Στο αποτέλεσμα υποκατάστασης και η σχέση της ζητούμενης ποσότητας, εξαρτάται τι θα γίνει με την υποκατάσταση και τι θα γίνει με το ισόδημα. Η ζητούμενη ποσότητα, πώς κινείται. Όταν λοιπόν έχουμε αύξηση της τιμής, υπάρχει πάντα υποκατάσταση. Και γι' αυτό η ζητούμενη ποσότητα πέφτει. Αυτό είναι το νόημα του αποτελέσματος υποκατάστασης που είναι αρνητικό. Δηλαδή η παράγωγος είναι αρνητική. Ανεβαίνει τη τιμή, μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα. Το πρόσημο εδώ είναι αρνητικό πάντα. Εδώ τώρα το ισοδηματικό αποτέλεσμα συνδέει το πραγματικό ισόδημα με την ζητούμενη ποσότητα. Το ισοδηματικό αποτέλεσμα συνδέει το πραγματικό ισόδημα με την ζητούμενη ποσότητα. Δηλαδή αυτό το ψεύτικο ισόδημα το οποίο του δώσαμε να βρεθεί στην παλιά καμπύλια διαφορίας. Εάν η παράγωγος ζητούμενη ποσότητα ως προς το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι θετική, δηλαδή μειώνεται το πραγματικό ισόδημα, μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα, τότε είμαστε σε αυτή την περίπτωση. Εάν από την άλλη μεριά η παράγωγος, εδώ το ισοδηματικό αποτέλεσμα που είναι μεγαλύτερο από το μηδέν σημαίνει ότι το πραγματικό ισόδημα και η ζητούμενη ποσότητα κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Το πραγματικό ισόδημα και η ζητούμενη ποσότητα κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Παράγωγος, δηλαδή, είναι θετική. Άρα, όταν μειώνεται το πραγματικό ισόδημα, όπως έχουμε στη συγκεκριμένη περίπτωση, μειώνεται και η ζητούμενη ποσότητα x1β, x1γ. Εάν πάρουμε την αντίθετη περίπτωση που συζητούσαμε για μειώση των τιμών, τότε το πραγματικό ισόδημα αυξάνει και εκεί αυξάνει η ζητούμενη ποσότητα. Εάν τώρα το πρόσημο είναι αρνητικό της παραγώγου, σημαίνει ότι η ζητούμενη ποσότητα κινείται προς την αντίθετη περίπτωση κατεύθυνση της μεταβολής του ισοδήματος. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, εδώ έχουμε μια μίωση του πραγματικού ισοδήματος, θα το δείξουμε μετά διαγραμματικά. Και αυτή η μίωση του πραγματικού ισοδήματος οδηγεί σε αύξηση της ζητούμενης ποσότητας, λόγω του πραγματικού ισοδήματος. Κάποια ερώτηση εδώ. Η παράγωγος ζητούμενη ποσότητα, εάν έχουμε δηλαδή προτιμήσεις αυτής της μορφής, εάν δηλαδή το αγαθό είναι κατώτερο, τότε σε αυτή την περίπτωση η παράγωγος είναι αρνητική. Που σημαίνει ότι όταν αυξάνει το ισόδημα, μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα. Εντάξει. Άρα στην περίπτωσή μας εδώ, εάν έχουμε μίωση του ισοδήματος, λόγω του ισοδήματος, μιλάμε για το ισοδηματικό αποτέλεσμα μόνο, τότε η ζητούμενη ποσότητα θα αυξηθεί. Κινείται δηλαδή προς την αντίθετη κατεύθυνση. Αυτό όμως, προσέξτε, αφορά τις προτιμήσεις. Οι προτιμήσεις είναι αυτές οι οποίες καθορίζουν το πρόσημο της επίδρασης του ισοδήματος. Δεν είναι πάλι αντικειμενικό. Κάποιος άλλος εδώ είχε... Όχι. Άλλη ερώτηση. Θα το δείξουμε λίγο διαγραμματικά σε λίγο. Άρα, με αυτόν τον τρόπο τώρα... Στην πρώτη περίπτωση είναι θετική, στη δεύτερη είναι αρνητική. Δηλαδή κινούνται τα δύο μεγέθη σε αντίστροφες ή στην ίδια κατέθυνση. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα τώρα το οποίο κάναμε, υποθέσαμε ότι οι προτιμήσεις του καταναλωτή είναι ΆΙ1, ΆΙ2. Και σε αυτό το παράδειγμα το οποίο κάναμε, το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι αρνητικό. Είχαμε μια μείωση της ζητούμενης ποσότητας κατά ΆΙ1, ΆΙ1γ. Και το ισοδηματικό αποτέλεσμα ήταν επίσης θετικό. Δηλαδή, η σχέση που συνδέει το ισόδημα με τη ζητούμενη ποσότητα είναι επίσης θετική. Μειώνεται το ένα, μειώνεται το άλλο. Αυξάνει το ένα, αυξάνει το άλλο. Άρα, η μείωση του ισοδήματος προκάλεσε μείωση της ζητούμενης ποσότητας. Δηλαδή, αυτό το πρόσημο το οποίο έχουμε εδώ δείχνει αν κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση ή προς την αντίθετη κατεύθυνση. Αν είναι θετικό σημαίνει ότι κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Μειώνεται το ισόδημα, μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα. Αν κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση, μειώνεται το ισόδημα, αυξάνει η ζητούμενη ποσότητα. Και αυτό οφείλεται στο ότι οι προτιμήσεις μας λένε ότι το αγαθό είναι κατώτερο ή κανονικό. Άλλη ερώτηση. Στην αρχή που πήγαμε από το Άφρος στο Μίρτα, πάντα τώρα ψάχνει την τιμή του ρε να θα μειώνει... Όχι. Εδώ έρχομαι τώρα να απαντήσω σε αυτό εδώ. Αυτό ήταν το επόμενο θέμα. Το πιο θα είναι το πρόσημο το τελικό, γιατί αυτό εδώ στις κανονικές καταστάσεις που ζούμε είναι αρνητικό. Και αυτό είναι αρνητικό ή θετικό. Το πρόσημο του συνολικού αποτελέσματος εξαρτάται από τις απόλυτες τιμές. Δηλαδή... Γράφω από εδώ... Το πρόσημο του συνολικού αποτελέσματος, αν θα είναι αρνητικό, θετικό... Αρνητικό σημαίνει ότι η άνοδος της τιμής προκάλεσε αύξηση στη ζητούμενη ποσότητα. Κοινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Μην ξεχνάμε. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι τιμή, ζητούμενη ποσότητα. Εάν κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση, αν το πιένα αυξάνει και αυτό μειώνεται, το σίγμα άλφα θα πρέπει να είναι αρνητικό. Εάν το σίγμα άλφα είναι αρνητικό, σημαίνει η αύξηση του πιένα οδήγησε σε μείωση της ζητούμενης ποσότητας. Εάν το σίγμα άλφα είναι θετικό, τότε η άνοδος του πιένα οδήγησε σε άνοδο της ζητούμενης ποσότητας. Τώρα, εάν το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι αρνητικό, όπως είναι σχεδόν πάντα εκτός από τις ακραίες περιπτώσεις και το ισοδηματικό αποτέλεσμα θετικό, δηλαδή το ισόδημα κινείται προς την ίδια κατεύθυνση με τη ζητούμενη ποσότητα, τότε το συνολικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό. Εάν το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι αρνητικό και το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι θετικό, δηλαδή το ισόδημα το πραγματικό κινείται προς την ίδια κατεύθυνση με τη ζητούμενη ποσότητα, τότε το συνολικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό. Τώρα, εάν το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι αρνητικό και το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό επίσης, δηλαδή μίωση του πραγματικού ισοδήματος οδηγεί σε αύξηση της ζητούμενης ποσότητας και το αποτέλεσμα υποκατάστασης σε απόλυτη τιμή είναι μεγαλύτερο από την απόλυτη τιμή του ισοδηματικού αποτελέσματος, τότε το συνολικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό. Μην ξεχνάμε τι σημαίνει μεγαλύτερο ή μικρότερο. Σημαίνει ότι κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Άρα, αύξηση της τιμής προκαλεί μίωση της ζητούμενης ποσότητας, άρα μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα, αύξηση της τιμής, μίωση της ζητούμενης ποσότητας. Εδώ, μίωση του ισοδήματος, αύξηση της ζητούμενης ποσότητας, κατώτερο αγαθό. Εάν το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι μικρότερο από το 0, σημαίνει ότι το αγαθό είναι κατώτερο. Επειδή είναι κατώτερο το αγαθό, μειώνεται το ισόδημα και αυξάνει η ζητούμενη ποσότητα. Γιατί έχουμε μία μίωση της ζητούμενης ποσότητας από εδώ και μία αύξηση της ζητούμενης ποσότητας από εκεί. Εάν, λοιπόν, το αποτέλεσμα υποκατάστασης σε απόλυτη τιμή είναι μεγαλύτερο από το ισοδηματικό αποτέλεσμα, τότε το τελικό, γιατί αυτό εδώ είναι αρνητικό και αυτό είναι θετικό, το τελικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό. Εάν το αποτέλεσμα υποκατάστασης που είναι αρνητικό και το ισοδηματικό αποτέλεσμα που είναι θετικό, το ίδιο με πάνω, αλλά το αποτέλεσμα υποκατάστασης απόλυτη τιμή είναι μικρότερο από το ισοδηματικό αποτέλεσμα, τότε το συνολικό αποτέλεσμα είναι θετικό. Γιατί και τα δύο έχουν το ίδιο πρόσημο. Δηλαδή η κίνηση, προσέξτε, το πρόσημο αφορά την μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας που προκαλείται από την μεταβλητή που προκαλεί τη μεταβολή. Κοιτάξτε λίγο εδώ, κοιτάξτε. Το πρόσημο συνδέει τη μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας με τη μεταβολή της τιμής που προκαλεί τη μεταβολή. Έχουμε λοιπόν, στο αποτέλεσμα υποκατάστασης ποιο προκαλεί τη μεταβολή, η τιμή. Αυξάνει η τιμή, μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα, κινούνται δηλαδή προς την αντίθετη κατεύθυνση. Μειώνεται η τιμή, αυξάνει η ζητούμενη ποσότητα. Είμαστε ok? Στο ισοδηματικό αποτέλεσμα ποιο είναι αυτό που προκαλεί τη μεταβολή, το πραγματικό ισόδημα. Για αυτό λέγεται και ισοδηματικό αποτέλεσμα. Το πραγματικό ισόδημα μεταβάλλεται και προκαλεί τη μεταβολή στη ζήτηση. Τι σημαίνει αυτό εδώ, μειώνεται το πραγματικό ισόδημα, μειώνεται η ζήτηση. Δηλαδή οι μεταβλητές κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Αυξάνει το πραγματικό ισόδημα, αυξάνει η ζήτηση. Είμαστε ok? Στην δεύτερη περίπτωση, που είμαστε εδώ, η μεταβολή του ισοδήματος και η μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Άρα, όταν έχουμε μεταβολή μείωση του ισοδήματος, έχουμε αύξηση στη ζητούμενη ποσότητα. Και όταν έχουμε μείωση του ισοδήματος, έχουμε αύξηση στη ζητούμενη ποσότητα. Συνεπώς, εάν λοιπόν ανεβαίνει η τιμή, μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα υποκατάσταση. Επειδή έχει αυξηθεί η τιμή, έχει μειωθεί το πραγματικό ισόδημα. Μειώνεται το πραγματικό ισόδημα. Επειδή όμως το αγαθό είναι κατώτερο, αυτό που είχαμε γράψει εδώ πέρα, η μείωση του πραγματικού ισοδήματος προκαλεί αύξηση στη ζήτηση. Κατώτερο αγαθό. Άρα το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό με την έννοια αυτήν εδώ που είπαμε. Κινούνται δηλαδή στην αντίθετη κατεύθυνση. Άρα έχουμε μειώση στη ζήτηση, αύξηση στη ζήτηση. Όμως η μειώση στη ζήτηση που προκαλείται από την υποκατάσταση είναι μεγαλύτερη από την αύξηση στη ζήτηση που προκαλείται από το ισόδημα. Κατά συνέπεια το αλγευρικό άθρησμα είναι αρνητικό. Δηλαδή η μειώση της τιμής τελικά προκάλεσε μειώση στη ζητούμενη ποσότητα. Στη δεύτερη περίπτωση τώρα, αυξάνει η τιμή. Μειώνεται η ζήτηση λόγω υποκατάστασης. Μειώνεται το πραγματικό ισόδημα και επειδή είναι κατώτερο το αγαθό, αυξάνει η ζητούμενη ποσότητα. Όμως, λόγω του ότι το αποτέλεσμα υποκατάστασης σε απόλυτη τιμή είναι μικρότερο από το ισοδηματικό αποτέλεσμα, τελικά έχουμε μειώση στη ζήτηση, αύξηση στη ζήτηση, το τελικό αποτέλεσμα είναι θετικό. Δηλαδή, η άνοδος της τιμής οδηγεί σε άνοδο της ζητούμενης ποσότητας. Επομένως, αυτά είναι κανονικά αγαθά. Άρα, στα κανονικά αγαθά το συνολικό αποτέλεσμα είναι πάντα αρνητικό. Στα κανονικά αγαθά το συνολικό αποτέλεσμα είναι πάντα αρνητικό. Αυτά είναι κατώτερα. Στα κατώτερα αγαθά, η τελική επίδραση, δηλαδή το συνολικό αποτέλεσμα, εξαρτάται από τη σχέση με το αποτέλεσμα υποκατάστασης. Στα κατώτερα αγαθά, η τελική επίδραση, το συνολικό αποτέλεσμα, εξαρτάται από τη σχέση μεταξύ αποτελέσματος υποκατάστασης και ισοδηματικού αποτελέσματος. Εάν το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι μικρότερο από το ισοδηματικό αποτέλεσμα, τότε έχουμε τα αγαθά που είχαμε πει την άλλη φορά, τα αγαθά τύπου Giffen. Εάν τώρα σε κάποιο από τα κατώτερα αγαθά είναι υποκατηγορία των κατώτερων αγαθών, το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι μικρότερο από το ισοδηματικό αποτέλεσμα, τότε, σε αυτή την περίπτωση, το συνολικό αποτέλεσμα είναι θετικό και αυτού του τύπου τα αγαθά, που το συνολικό αποτέλεσμα είναι θετικό, ονομάζονται αγαθά τύπου Giffen. Άρα το αγαθό Giffen που είχαμε πει την άλλη φορά, που μας δείχνει θετική συσχέτηση μεταξύ τιμής και ζητούμενης ποσότητας, είναι πάντα κατώτερο. Είναι μια ειδική κατηγορία κατώτερων αγαθών. Για το H2 θα πρέπει να κάνουμε την ίδια ανάλυση, μεταβάλλεται η τιμή του αγαθού 2 και βλέπουμε τις επιδράσεις τις οποίες έχει. Εδώ τώρα μεταβάλαμε το π1. Τι πως ξέρουμε. Γιατί μειώθηκε το H2. Αυξήθηκε η τιμή του π1 και μειώθηκε η ζητούμενη ποσότητα του 2 τελικά. Γιατί στον πραγματικό κόσμο έχουμε το α και το β. Το άλλο είναι ένα ενδιάμεσο εργαλείο το οποίο χρησιμοποιούμε εμείς ως επιχείρηση για να μετρήσουμε την υποκατάσταση. Και τελικά στον πραγματικό κόσμο αυτό το οποίο βλέπουμε είναι ότι μειώθηκε τελικά και η ζητούμενη ποσότητα του 2. Γιατί μειώθηκε το πραγματικό του εισόδημα. Το εισόδημα του κατανοτή μειώθηκε. Καθώς αυξήθηκε η τιμή του π1 το πραγματικό του εισόδημα μειώθηκε. Άρα περιορίζει την κατανάλωση όλων των αγαθών. Τα αγαθά πολυτελείας μην ξεχνάμε ότι είναι κατηγορία των κανονικών αγαθών. Άρα η ανάλυσή τους είναι όπως είναι τα κανονικά αγαθά. Όπως και τα Giffen είναι η δική κατηγορία των κατώτερων αγαθών. Δεν γνωρίζουμε αν ένα αγαθό είναι τύπου Giffen. Γιατί όπως είχαμε πει για τα κατώτερα αγαθά δεν υπάρχει ένα αγαθό το οποίο είναι κατηγορίας των κανονικών αγαθών. Ξαρτάται από την περίοδο, από τις προτιμήσεις και λοιπά. Άρα ένα αγαθό μπορεί να φτάσει να γίνει Giffen, να συμπεριφερθεί ως Giffen σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο με τις συγκεκριμένες προτιμήσεις. Άρα στην ουσία αυτό το εξετάζουμε εκ των ιστέρων. Και γι' αυτό στο παράδειγμα που είχαμε πει την προηγούμενη φορά για την Ιρλανδία, που εκεί το μελέτησε ο Giffen, ήταν εκ των ιστέρων, δηλαδή μελέτησε τη συμπεριφορά των αγαθών στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Και κατέληξε ότι αυτό το αγαθό, η πατάτα, στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, λόγω των προτιμήσεων και λόγω του σημαντικού ρόλου που έπαιζε στον οικογενειακό προϋπολογισμό, έπαιξε αυτόν τον ρόλο. Όχι, όχι. Αυτό το πρόγραμμα που κάποια φορά καταφέρατε στο Giffen, είχε μια άλλη κατηγορία, όχι μόνο μια φορά. Ναι, ναι, όχι, τουλάχιστον στη γραπτή ιστορία. Ναι, αυτό είναι το θέμα μιας θεωρίας, μια θεωρία είναι όσο το δυνατόν καλύτερη, όταν μπορεί να συμπεριλάβει ακόμη και ένα ατύχημα της ιστορίας. Δηλαδή μια περίπτωση η οποία εμφανίστηκε, το καλό με αυτήν την θεωρία την οποία κάνουμε, είναι ότι έχει ενσωματώσει μέσα, μπόρεσε να ενσωματώσει μέσα ακόμα και το ένα αγαθό το οποίο εμφανίστηκε μια φορά στην ιστορία. Αυτό σημαίνει καλή θεωρία, δηλαδή η καλή θεωρία μπορεί να πιάσει και τα άκρα, όλα τα ακρέα. Όσο πιο πολλά ακρέα πιάνει μια θεωρία, τόσο καλύτερη είναι. Αυτή είναι μια ερώτηση η οποία συνεχώς γίνεται κάθε χρόνο, μα για ένα αγαθό, μην ξεχνάμε ότι εδώ κάνουμε τώρα την θεωρητική κατασκευή. Άρα στην θεωρητική κατασκευή πρέπει να συμπεριλάβεις, να μπορέσεις να απαντήσεις και σε αυτού του τύπου της ερωτήσεις. Άλλη ερώτηση. Συγγνώμη, για να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα, να τα γράψουμε ακριβώς από κάτω. Άρα το συνολικό αποτέλεσμα περιλαμβάνει και το ισοδηματικό και το αποτέλεσμα υποκατάστασης. Επαναλαμβάνω, στον πραγματικό κόσμο όταν θα κάνουμε τη μέτρηση, θα δούμε το x1α x1β. Βλέπουμε το συνολικό αποτέλεσμα. Με ανάλυση προσπαθούμε να μετρήσουμε αυτά τα δύο. Αυτά τα δύο δεν υπάρχουν στον πραγματικό κόσμο, στην ουσία. Δηλαδή δεν μπορούμε να το μετρήσουμε στον πραγματικό κόσμο. Απλώς με ανάλυση προσπαθούμε να δούμε ποιο ποσοστό οφείλεται στο ένα και ποιο ποσοστό οφείλεται στο άλλο. Όταν τα δύο αγαθά είναι μεταξύ τους ουδέτερα. Πορτοκάλια με δορυφόρους. Δηλαδή αν βάλω εδώ πορτοκάλια και εδώ δορυφόρους, δεν θα περιορίσω τα πορτοκάλια. Ποιο? Είναι κάθετη καμπύλια διαφορίας. Ναι. Ακριβώς. Προσέξτε κάτι. Αυτό το οποίο λέει ο συνάδελφός σας, ρωτάει ο συνάδελφός σας, το αποτέλεσμα υποκατάστασης δεν αναφέρεται στην υποκατάσταση του 1 με το β. Ναι. Όταν μετράμε το αποτέλεσμα υποκατάστασης, το μετράμε ως εξής. Η μείωση στη ζητούμενη ποσότητα λόγω υποκατάστασης. Η μείωση στη ζητούμενη ποσότητα του αγαθού λόγω υποκατάστασης. Αυτό είναι το αποτέλεσμα υποκατάστασης. Η αύξηση ή η μείωση του ζητούμενου αγαθού λόγω της ζητούμενης ποσότητας λόγω μεταβολής του εισοδήματος. Άρα και το αποτέλεσμα υποκατάστασης και το εισοδηματικό αποτέλεσμα και το συνολικό αναφέρονται στο x1. Στο αγαθό δηλαδή στο οποίο προκαλέσαμε μεταβολή στην τιμή. Άλλη ερώτηση. Επανελαμβάνω ότι το κρίσιμο είναι να κατανοήσετε ότι ο σημείο αναφοράς είναι πάντα η ζητούμενη ποσότητα του 1. Πώς συμπεριφέρεται η ζητούμενη ποσότητα του 1. Και βάζουμε μετά στο μυαλό μας τη λογική για να τα εξηγήσουμε αυτά εδώ. Τι παθαίνει η ζητούμενη ποσότητα του 1 που μας ενδιαφέρει όταν ανεβαίνει η τιμή. Γίνεται υποκατάσταση με το άλλο αγαθό. Η απάντηση είναι ναι σε όλα τα αγαθά γίνεται υποκατάσταση. Άρα μειώνεται η ζητούμενη. Αφού γίνεται υποκατάσταση μειώνεται. Πάμε τώρα λογικά να εξετάσουμε. Τι παθαίνει η ζητούμενη ποσότητα όταν αυξάνει το πραγματικό εισόδημα. Εξαρτάται από το αγαθό αν είναι κανονικό ή κατώτερο. Αν είναι κανονικό το αγαθό αυξάνει το πραγματικό του εισόδημα αυξάνει η ζήτηση. Αν το αγαθό είναι κατώτερο η λογική σκέψη μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα. Δηλαδή σιγά σιγά με το χόνεμα θα το κατανοήσετε καλύτερα. Μια παρένθεση την άλλη πέμπτη θα γράψουμε την πρώτη πρόοδο. Μπορείτε να πάρτε τα βιβλία. Γιατί? Την Δετάρτη ξεκινάνε οι δηλώσεις. Τετάρτη θα πάρτε κωδικούς άρα θα μπορείτε να πάρτε τα βιβλία. Ποιο? Πώς δεν προλαβαίνετε. Μα τα βιβλία τα έχουνε στα βιβλιοπωλία. Έτοιμα είναι. Εσάς περιμένουνε. Την ίδια μέρα με το που θα πάρετε τον κωδικό. Ναι. Τόσο απλά. Την επόμενη πέμπτη. Όχι αυτή την πέμπτη που μας έρχεται. Την άλλη πέμπτη που μας έρχεται. Στις 8 η ώρα το βράδυ. Τέσσερις με έξι έχουμε μάθημα. Στις 8 η ώρα το βράδυ. Θα τα πάρε τώρα. Η ύλη της προόδου θα είναι αυτή που θα κάνουμε μέχρι και την πέμπτη που μας έρχεται. Σε κεφάλαιο θα σας πω. Μέχρι και την ύλη που θα κάνουμε και την πέμπτη μεθαύριο. Θα τα βγάλω και στο ίντερνετ. Στο ίντερνετ θα σας βγάλω. Στο blackboard θα σας βγάλω. Πού θα γίνει η πρόοδος. Τι ώρα θα γίνει η πρόοδος. Πώς βαθμολογείται η πρόοδος. Σας το ξαναλέω ότι όποιος γράψει δύο και κάτω παίρνει μίον μία μονάδα στο τελικό διαγώνισμα. Το κάνω έτσι. Μην νομίζετε ότι είναι αξιόπιστη η απειλή. Δεν θέλω δηλαδή για ποιο λόγο γίνεται η πρόοδος. Η πρόοδος γίνεται για αυτούς οι οποίοι παρακολουθούν το μάθημα. Σχετικά διαβάζουν κατά τη διάρκεια του εξαμίνου. Και για να επιβραβεύσεις αυτούς τους ανθρώπους λες θα σας δώσω μία πρημοδοτική πρόοδο. Άρα αυτή η πρόοδος δεν αφορά αυτόν ο οποίος δεν έχει πατήσει ποτέ. Δεν έχει ανοίξει ποτέ τις σημειώσεις του και λέει ας πάω να δω τι θέματα έβαλε. Από τη στιγμή που θα μπείτε μέσα και γράψετε δύο και κάτω σημαίνει ότι στο τελικό διαγώνισμα θα είναι μίον μία μονάδα. Άρα εάν γράψεις πέντε στο τελικό διαγώνισμα θα πάρεις τέσσερα και θα κοπείς. Άρα δεν χρειάζεται να έρθείτε αν δεν έχετε διαβάσει. Δηλαδή να έρθείτε μόνο αν έχετε διαβάσει. Γιατί δύο και κάτω πάνε να πει ότι ο άλλος ήρθε deep. Λοιπόν, είναι θέματα κανονικά. Ακόμα δεν έχω αποφασίσει για τα θέματα. Για τα θέματα μη με ρωτάτε. Θα έχει και άσκηση και θεωρία και πράξη από όλα. Μια ώρα. Τι ώρα πήγε. Λοιπόν, ένα τελευταίο θέμα. Για να δούμε τώρα στο διάγραμμα όταν το αγαθό είναι κατώτερο. Δηλαδή το χ1α έστω λοιπόν ότι το χ1 είναι κατώτερο. Τότε η επόμενη καμπύλη αδιαφορίας είναι η i2. Ένα καινούριο διάγραμμα έχω κάνει. Απλώς για να μην το ξανακάνω όλο. Η επόμενη καμπύλη αδιαφορίας είναι η i2. Δηλαδή το σημείο επαφής είναι προς τα δεξιά του γ. Άρα τι έχουμε. Νέα ισορροπία στο β. Αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι ισο με χ1α χ1γ. Το ίδιο πάλι με την ίδια λογική πάλι το κάναμε. Το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι ίσο με χ1γ χ1β. Το χ1β είναι εδώ. Προσέξτε το τώρα. Αυξήθηκε η ζητούμενη ποσότητα. Το αγαθό είναι κατώτερο. Μειώθηκε το πραγματικό ισόδημα και η ζητούμενη ποσότητα από χ1γ πήγε στο χ1β που είναι προς τα δεξιά του χ1γ. Λόγω του ότι το εα το πρόσιμο είναι αρνητικό. Άρα μειώθηκε το ισόδημα αυξήθηκε η ζητούμενη ποσότητα. Συνεπώς το συνολικό αποτέλεσμα είναι ίσο με χ1α χ1γ συν με τα πρόσιμα τους πάντα χ1γ χ1β είναι ίσο με χ1α χ1β το οποίο είναι αρνητικό. Άρα μειώθηκε η ζητούμενη ποσότητα. Δείξαμε εδώ αυτό το οποίο παρουσιάσαμε προηγουμένως ότι για τα κατώτερα αγαθά εάν ισχύει ότι το εα είναι αρνητικό επειδή κινείται δηλαδή προς την αντίθετη κατεύθυνση και η απόλυτη τιμή του αποτελέσματος υπό κατάσταση είναι μεγαλύτερη από την απόλυτη τιμή του ισοδηματικού αποτελέσματος και τότε η τελική επίδραση της αύξησης της τιμής και στα κατώτερα αγαθά είναι αρνητική. Δηλαδή και στα κατώτερα αγαθά όταν αυξάνει η τιμή μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα. Καλή σας μέρα.
_version_	1782818480023666688
description	10η διάλεξη: Λοιπόν, σε σχέση με την άσκηση που είχαμε κάνει, που σας είχα δώσει να κάνετε στο σπίτι, η ερώτηση ήταν κατά πόσο ένα καλάθι αγαθών, και σε συγκεκριμένη περίπτωση τα καλάθια τα οποία έχουμε είναι τα οποία περιέχουν δύο αγαθά, μπορούν όλα τα αγαθά τα οποία βρίσκονται μέσα στο καλάθι να είναι κατώτερα αγαθά. Και σας είχα πει ότι η απάντηση βρίσκεται εάν φτάσουμε σε κάποιο άτοπο. Ας δούμε λοιπόν τι συμβαίνει στην περίπτωση που και τα δύο αγαθά είναι κατώτερα. Ας πούμε λοιπόν ότι ο καταναλωτής αντιμετωπίζει τα δύο αγαθά, το x1 και το x2, και τα x1 και x2 είναι κατώτερα. Έστω ότι x1, x2 κατώτερα. Έστω ότι βρισκόμαστε στο σημείο ισορροπίας α, δηλαδή όταν το εισόδημα του καταναλωτή ήταν m, όταν το εισόδημα είναι ισο με m, ο καταναλωτής επιλέγει το καλάθι α. Όπως έχουμε πει κάθε σημείο στον χώρο είναι ένα καλάθι. Έστω τώρα ότι αυξάνει το m και συνεπώς έχουμε παράλληλη μετατόπιση προς τα πάνω, εμπτόνος. Συνεπώς στην θέση εμπτόνος. Και επειδή έχουμε υποθέσει ότι τα δύο αγαθά είναι κατώτερα από τον ορισμό της έννοιας της κατωτερότητας, όταν αυξάνει το εισόδημα ο καταναλωτής καταναλώνει λιγότερη ποσότητα από το αγαθό. Κατώτερο σημαίνει αρνητική συσχέτηση μεταξύ εισοδήματος και καταναλισκόμενης ποσότητας. Συνεπώς καθώς το εισόδημα του καταναλωτή αυξάνει ο καταναλωτής μειώνει την κατανάλωσή του και από τα δύο αγαθά. Δηλαδή μετά την αύξηση του εισοδήματος ο καταναλωτής επιλέγει... ας μην βάλουμε την καμπύλη διαφορίας για να μην μπερδέψουμε στο διάγραμμα... ο καταναλωτής επιλέγει το β. Και επειδή x1, x2 κατώτερα ο καταναλωτής επιλέγει το β, το καλάθι β. Από την υπόθεση την οποία κάναμε ότι και τα δύο αγαθά είναι κατώτερα. Άρα τι έχουμε λοιπόν. Και στις δύο περιπτώσεις, δηλαδή και πριν την αύξηση του εισοδήματος και μετά την αύξηση του εισοδήματος... το α και το β, τα καλάθια α και β βρίσκονται μέσα στις δυνατότητές του. Είναι οικονομικά εφικτά. Και πριν την αύξηση του εισοδήματος, όταν το εισόδημα ήταν μ, το α είναι οικονομικά εφικτό... και το β που είναι στο εσωτερικό του συνόλου είναι επίσης εφικτό. Άρα μπορεί να τα αποκτήσει και τα δύο. Συμφωνεί? Πριν από την αύξηση του εισοδήματος, το α βρίσκεται πάνω στο εισοδηματικό περιορισμό. Μπορεί να το αγοράσει? Ναι. Το β βρίσκεται στο εσωτερικό του περιορισμού. Μπορεί να το αγοράσει? Ναι. Άρα είναι οικονομικά εφικτά. Όμως πριν από την αύξηση του εισοδήματος, επέλεξε το α. Άρα, όταν μ ίσον μ ισχύει α προτιμάται έναντι του β. Εφόσον επέλεξε το α έναντι του β, σημαίνει ότι το α προτιμάται έναντι του β. Το αξιώμα της ορθολογικότητας. Όταν το μ είναι ίσο με το μ τόνο, ισχύει, εφόσον επέλεξε τώρα το β, και το β και το α βρίσκονται μέσα στις δυνατότητες του, επέλεξε τώρα το β. Άρα το β προτιμάται έναντι του α. Άρα, τι έχουμε. Όντας και στις δύο περιπτώσεις, τα αγαθά μέσα στο σύνολο των εφικτών λύσεων, τη μια ο καταναλωτής μας λέει ότι προτιμάει το β και την άλλη μας λέει ότι προτιμάει το α. Άρα, δεν μπορούν να ισχύουν ταυτόχρονα και τα δύο, άρα είμαστε σε άτομο. Δηλαδή, σε μια ταξινόμηση δεν μπορούν να ισχύουν ταυτόχρονα και τα δύο. Προσοχή, το κρίσιμο σημείο είναι ότι και τα δύο σημεία, και τα δύο καλάθια, βρίσκονται μέσα στις εφικτές του λύσης και στις δύο περιπτώσεις. Και πριν την αύξηση του ισοδήματος και μετά την αύξηση του ισοδήματος. Δηλαδή, μπορεί να επιλέξει και τα δύο. Στην πρώτη περίπτωση επιλέγει το α, στην δεύτερη περίπτωση επιλέγει το β. Άρα, στην πρώτη περίπτωση, αν και μπορεί να επιλέξει το β, επιλέγει το α. Άρα, μας λέει ότι προτιμάται το α έναντι του β. Στην δεύτερη περίπτωση μπορεί να επιλέξει πάλι το α και πάλι το β. Και επιλέγει το β, λόγω της υπόθεσης που κάναμε ότι είναι κατώτερα. Άρα, το β προτιμάται έναντι του α. Άρα, φτάνουμε σε μία αντίφαση. Δηλαδή, δεν μπορεί να είναι και το α προτιμάται του β και το β προτιμάται έναντι του α μέσα στο ίδιο το σύνολο. Άρα, είμαστε σε μία αντίφαση. Συνεπώς, για να έχουμε τα καλάθια, έστω και ένα αγαθό που βρίσκεται μέσα στα καλάθια στο οποία καλούμαστε να επιλέξουμε, πρέπει να είναι κανονικό αγαθό. Δεν μπορούν, δηλαδή, όλα τα αγαθά τα οποία έχουμε να είναι κατώτερα αγαθά. Υπάρχει κανείς που το είδε έτσι? Εξώσον είδα κανείς. Υπάρχουν κάποιοι που λίγο πιο κοντά στην φιλοσοφία αυτής της ανάλυσης. Όχι αυτή η ανάλυση, αλλά ήταν κοντά. Τώρα, να συνεχίσουμε λίγο την συζήτηση που είχαμε ξεκινήσει την προηγούμενη φορά. Αφορά τις επιπτώσεις που έχει η μεταβολή στις τιμές πάνω στις ζητούμενες ποσότητες. Έστω, λοιπόν, ότι αυξάνει η τιμή του αγαθού 1. Και ό,τι κάνουμε, ό,τι ανάλυση κάνουμε για το αγαθό 1, ισχύει για όλα τα αγαθά. Απλώς είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα. Έστω, λοιπόν, ότι είμαστε στην θέση α και ο καταναλωτής αγοράζει χ1α πριν από τις μεταβολές των τιμών. Ο καταναλωτής αγοράζει ποσότητα χ1α και χ2α. Άρα, αρχικά, ισορροπία στο α με χ1 ίσον χ1α και χ2 ίσον χ2α. Έστω, το π1 αυξάνει και γίνεται π1 τόνος. Έστω, δηλαδή, ότι αυξάνει η τιμή του αγαθού 1. Σε αυτή την περίπτωση, ο ισοδηματικός περιορισμός γίνεται πιο κάθετος. Μίον π1 π2 τόνος. Συνεπώς, ο ισοδηματικός περιορισμός πιο κάθετος. Και ας κάνουμε την πρώτη περίπτωση, ότι η επόμενη καμπύλη αδιαφορίας είναι η Ά2. Άρα, έστω, πάλι, ότι ο χάρτης καμπυλών αδιαφορίας, χα, είναι η1, η2. Νέα ισορροπία στο β. Στο β, το καλάθι β αντιστοιχεί με χ1 ίσον χ1 β και χ2 ίσον χ2 β. Χ1 β, χ2 β. Ένα πρώτα συμπέρασμα, το οποίο έχουμε για τη συμπεριφορά του καταναρωτή, ο οποίος έχει Ά1, Ά2 προτιμήσεις, είναι ότι η αύξηση της τιμής του αγαθού 1 οδήγησε αφενός μεν σε μείωση της ζητούμενης ποσότητας του ίδιου του αγαθού. Τώρα αγοράζει χ1 β, το οποίο είναι μικρότερο από το χ1 α, αλλά ταυτόχρονα μείωσε και τη ζητούμενη ποσότητα του άλλου αγαθού. Έτσι τώρα, αντί να αγοράζει χ2 α, αγοράζει χ2 β, το οποίο είναι μικρότερο από το χ2 α. Συνεπώς, οι προτιμήσεις του συγκεκριμένου καταναρωτή οδήγησαν σε μίωση του χ1 από χ1α σε χ1β και σε μίωση του χ2 από χ2α σε χ2β, όπου χ1β μεγαλύτερο από το χ1α και χ2α μεγαλύτερο από χ2β. Έχουμε λοιπόν αυτό το αποτέλεσμα. Θα δούμε μετά λίγο την οικονομική εφαρμογή αυτού του πράγματος. Τώρα, ας πάρουμε καταρχήν τη μίωση, μας ενδιαφέρει λίγο να δούμε τη μίωση στο χ1β, στο χ1. Δηλαδή, πού οφείλεται η χ1α, χ1β, αυτή η διαφορά. Έχουμε μια μίωση, συζητούμενη ποσότητα του αγαθού 1, ίση με χ1α, χ1β, αυτή η διαφορά, όπως φαίνεται στο διάγραμμα. Αυτή η διαφορά οφείλεται σε δύο λόγους. Δηλαδή, αυτή η πτώση στη ζήτηση του αγαθού 1, οφείλεται σε δύο λόγους. Πρώτος λόγος, ο πρώτος λόγος αφορά την υποκατάσταση. Δηλαδή, καθώς αυξάνει η τιμή του αγαθού 1 και επειδή τα δύο αγαθά είναι μεταξύ τους υποκατάστατα, εκ κατασκευής, αυτή η καμπύλια διαφορίας μας δείχνει ότι τα αγαθά είναι μεταξύ τους υποκατάστατα. Όχι τέλεια υποκατάστατα, όπως είχαμε πει με την γραμμή, με το ευθύ γραμμοτμήμα, αλλά εδώ έχουμε μια σχέση υποκαταστασιμότητας μεταξύ των δύο αγαθών. Άρα, με το που αυξάνει η τιμή του αγαθού 1, η λογική αντίδραση του καταναλωτή είναι να περιορίσει την κατανάλωση του αγαθού 1 και να αυξήσει την κατανάλωση του αγαθού 2. Υποκαθιστά το αγαθό 1 με το αγαθό 2. Αυτή είναι μια φυσιολογική αντίδραση. Αυξήθηκε, ξέρω και εγώ, η τιμή του πετρελαίου. Υποκαθιστώ το πετρέλο με φυσικό αέριο ή υποκαθιστώ το αέριο με ξύλο. Άρα, είναι μια φυσιολογική αντίδραση. Συνεπώς έχουμε, πρώτα-πρώτα, μια υποκατάσταση. Υποκαθιστά το 1 με το 2. Μειώνει, δηλαδή, την κατανάλωση του 1 και αυξάνει ταυτόχρονα την κατανάλωση 2. Το δεύτερο αποτέλεσμα οφείλεται στο πραγματικό εισόδημα. Καθώς οι τιμές αυξάνουν, το πραγματικό του εισόδημα τι κάνει? Μειώνεται. Καθώς μειώνεται το πραγματικό του εισόδημα, η κατανάλωση για το αγαθό 1 τι κάνει? Μειώνεται. Άρα, ένα μέρος της μείωσης της κατανάλωσης οφείλεται στο ότι το πραγματικό του εισόδημα μειώθηκε λόγω της αύξησης της τιμής. Άρα, ο δεύτερος λόγος είναι το εισόδημα. Συνεπώς, αυτή η μείωση στη ζήτηση, στη ζητούμενη ποσότητα, οφείλεται αφενός μεν στο ότι ο καταναλωτής υποκατέστησε το ένα αγαθό με το άλλο, υποκατέστησε το πετρέλαιο με το φυσικό αέριο και δεύτερον, λόγω του ότι αυξήθηκε η τιμή του πετρελαίου, έχει μειωθεί το πραγματικό του εισόδημα. Ταυτόχρονα και τα δύο, δηλαδή αυτή η μείωση στη ζητούμενη ποσότητα οφείλεται σε αυτά τα δύο. Εδώ, όμως, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε ποιο μέρος από αυτό το x1α, x1β από αυτή τη διαφορά οφείλεται στην υποκατάσταση και ποιο μέρος οφείλεται στο εισόδημα. Γιατί? Διότι καθώς τα αγαθά είναι μεταξύ τους υποκατάστατα, εμείς ως επιχείρηση που παράγουμε πετρέλαιο, θέλουμε να ξέρουμε, αν αυξήσουμε την τιμή, ποιο μέρος της ζήτησης θα πάει στο φυσικό αέριο. Εάν κοιτάξουμε λίγο, πάμε λίγο τώρα, στο πώς λειτουργούν οι επιχειρήσεις και ιδιαίτερα σε κλάδους οι οποίοι είναι στρατηγικού χαρακτήρα όπως είναι οι ολιγοπολιακοί κλάδοι. Δηλαδή υπάρχει στρατηγική αλληλεξάρτηση μεταξύ των επιχειρήσεων. Εάν, λοιπόν, έχουμε επιχειρήσεις οι οποίες λειτουργούν σε κλάδους ολιγοπολιακού χαρακτήρα, δηλαδή υπάρχουν λίγες επιχειρήσεις που το τι κάνει μία επηρεάζει την άλλη, μία βασική παράμετρος την οποία προσπαθούν οι επιχειρήσεις να μεγιστοποιήσουν είναι τα μερίδια αγοράς. Δηλαδή το μερίδιο αγοράς το οποίο έχει κάθε επιχείρηση προσπαθεί κάθε επιχείρηση να το μεγαλώσει και αν είναι δυνατό να το μεγιστοποιήσει, δηλαδή να το πάει στο ένα, δηλαδή να γίνει μονοπόλιο σε αυτή την αγορά. Άρα τι έχουν οι επιχειρήσεις σε αυτούς τους κλάδους, αφενός με να έχουν ως βασικό στόχο την μακροχρόνη αμεγιστοποίηση των κερδών, δηλαδή θέλουν τα κέρδη, σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα πολλές φορές θυσιάζουν το κέρδος προς όφελος του μεριδίου της αγοράς. Δηλαδή θυσιάζω κέρδη, προτιμώ να έχω λιγότερα κέρδη και να μεγαλώσω το μερίδιο της αγοράς γιατί, γιατί τα μεγαλύτερα μερίδια της αγοράς μακροπρόθεσμα θα μου δώσουν μεγαλύτερη δύναμη στην αγορά και συνεπώς μπορώ να εξασφαλίσω μεγαλύτερα κέρδη μακροχρονίως. Το ξαναλέω, οι στόχοι τους οποίους έχουμε ως επιχειρήσεις σε ολιγοπολιακούς κλάδους, δηλαδή σε κλάδους τους οποίους το τι κάνει μια επιχείρηση εξαρτάται από το τι θα κάνει η άλλη, δηλαδή σε κλάδους που υπάρχει στρατηγική αλληλεξάρτηση μεταξύ των δύο, έχουμε τα κέρδη και τα μερίδια αγοράς. Η μία επιχείρηση ελέγχει το 10% της αγοράς, η άλλη επιχείρηση ελέγχει το 20% της αγοράς και ούτω κατά εξής. Αυτό το οποίο θα δείτε στον επόμενο χρόνο όταν θα μιλήσετε για τις μορφές αγοράς και πώς λειτουργούν οι μορφές αγοράς είναι ότι όσο αυξάνει το μερίδιο αγοράς μιας επιχείρησης, αυξάνει η δύναμή της στην αγορά. Τι σημαίνει αυξάνει η δύναμή της στην αγορά, αυξάνει η δύναμή της στο να μπορεί να επιβάλλει κάποια πράγματα όπως για παράδειγμα μια υψηλότερη τιμή. Συνεπώς, οι επιχειρήσεις μπορεί βραχυπρόθεσμα να θυσιάσουν κέρδη έτσι ώστε να πετύχουν υψηλότερα μερίδια της αγοράς γνωρίζοντας ότι τα υψηλότερα μερίδια της αγοράς θα τους εξασφαλίσουν μεγαλύτερα κέρδη μακροχρόνια λόγω της μεγαλύτερης δύναμης που θα έχουν στην αγορά. Εάν έτσι έχουν τα πράγματα, ένα από τα βασικότερα εργαλεία πολιτικής που έχουν οι επιχειρήσεις είναι η τιμή του προϊόντος. Δηλαδή το βασικό στρατηγικό εργαλείο το οποίο έχουν οι επιχειρήσεις είναι η τιμή. Εάν λοιπόν εγώ ως επιχείρηση ας πούμε ότι παράγω το αγαθό 1 και η αντίπαλη επιχείρηση παράγει το υποκατάστατο το αγαθό 2 και εγώ αποφασίζω να αυξήσω την τιμή του αγαθού μου, του αγαθού 1, δηλαδή να ακολουθήσω μια πολιτική αύξηση των τιμών. Γνωρίζω ότι αυξάνοντας την τιμή ο καταναλωτής θα περιορίσει την κατανάλωση στο δικό μου το αγαθό και θα αυξήσει την κατανάλωση στο άλλο αγαθό. Πόσο δεν το γνωρίζω καταρχήν, όμως με ενδιαφέρει να το μάθω. Δεν με ενδιαφέρει να ξέρω πόση θα είναι η μείωση βραχυχρόνια x1α, x1β, με ενδιαφέρει και το άλλο, λάθος έκφραση, με ενδιαφέρει να δω πόσο θα μειωθεί η ζήτηση του συγκεκριμένου αγαθού που παράγω, αλλά ταυτόχρονα επειδή με ενδιαφέρουν και τα μερίδια της αγοράς, με ενδιαφέρει να γνωρίζω πόσο κομμάτι της ζήτησης που χάνω εγώ θα το πάρει ο άλλος. Με άλλα λόγια, με ενδιαφέρει να γνωρίζω τι μερίδιο της αγοράς θα χάσω. Είναι κατανοητό. Άρα οι επιχειρήσεις, όταν ασκούν τέτοιου είδους πολιτικές, δεν εξετάζουν μόνο το εσωτερικό τους. Α, θα έχω έσοδα, θα έχω κέρδη, τα εξετάζουν και αυτά, αλλά σε ορισμένους κλάδους που χαρακτηρίζονται από τη στρατηγική αλληλεξάρτηση εξετάζουν και τις επιπτώσεις που θα έχει η δική τους στρατηγική πάνω στην άλλη επιχείρηση. Συνεπώς, εδώ έχουμε τώρα ένα σημαντικό εργαλείο που μπορεί να μας δείξει η αύξηση της τιμής του συγκεκριμένου αγαθού, πόσο θα μειώσει τη ζήτηση και από αυτή τη ζήτηση πόσο θα μειωθεί λόγω του ότι ο καταναλωτής υποκατέστησε το ένα αγαθό με το άλλο και πόσο η μίωση στη ζήτηση οφείλεται στη μίωση του εισοδήματος. Ήτε το ένα, είτε το άλλο, πάλι έχουμε το ίδιο πράγμα, δηλαδή αυτά τα δύο θα πρέπει να τα μετρήσουμε. Δηλαδή, είτε αυξήσουμε την τιμή, είτε μειώσουμε την τιμή, απλώς εδώ το παράδειγμα το κάνουμε τώρα με την αύξηση της τιμής, αλλά το ίδιο, αλλά με τα αντίστοφα πρόσημα, έχουμε όταν κάνουμε μίωση της τιμής. Δηλαδή, μας ενδιαφέρει να αυξήσουμε τα μερίδια της αγοράς. Αν μειώσω την τιμή, θα αυξηθεί η ζήτηση. Πόσο της εκατό από αυτή την αυξημένη ζήτηση θα οφείλεται στο ότι πήρα μερίδιο από τον άλλο. Αυτό πρέπει να το ξέρω, αν στόχος μου είναι και τα μερίδια. Σκεφτείτε το αντίστοφα, λέω να κάνω μια επιθετική πολιτική μίωσης των τιμών. Γιατί το κάνω αυτό, γιατί θέλω να πάρω μερίδια από τους άλλους. Συνήθως αυτό είναι, όταν κάνουμε μίωση των τιμών σε μια αγορά, ο βασικός μας στόχος, αν όχι ο μοναδικός στόχος, είναι αυτός εδώ, να πάρουμε μερίδια αγορά από τους άλλους. Άρα, όταν θα κάνω τη μίωση των τιμών, με ενδιαφέρει να γνωρίζω από αυτή τη μίωση των τιμών, αυξάνεται η ζήτησή μου. Ποιο μέρος από αυτή την αύξηση της ζήτησης οφείλεται στο ότι ο καταναλωτής τώρα υποκατέστησε το άλλο αγαθό με το δικό μου, δηλαδή μίωσε το άλλο αγαθό, το 2. Έχουμε μίωση της τιμής τώρα. Μειώνει το 2 και αυξάνει το δικό μου, γιατί είναι πιο φτεινό. Άρα υποκαθιστά το 2 με το 1. Ποιο μέρος της ζήτησης είναι αυτό? Αυτό πρέπει να το ξέρω. Εντάξει. Συνεπώς, πρέπει να κατασκευάσουμε ένα εργαλείο, το οποίο θα μπορεί να μας διαχωρίζει ακριβώς αυτά τα 2. Δηλαδή, πόσο από το x1βx1α είναι υποκατάσταση και πόσο είναι λόγο του ισοδήματος. Πρέπει να κατασκευάσουμε λοιπόν αυτό το εργαλείο. Και ο λόγος που θέλουμε να το κατασκευάσουμε αυτό εδώ, τώρα θα το δείξουμε διαγραμματικά βέβαια, αλλά όταν χρησιμοποιούμε συναρτήσεις, όπως θα δούμε λίγο αργότερα, εκεί μπορούμε να κατασκευάσουμε πια ένα τεχνικό εργαλείο πραγματικό, το οποίο μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε με στοιχεία από τον πραγματικό κόσμο και να υπολογίσουμε επακριβώς, σε εισαγωγικά επακριβώς γιατί κάνουμε στατιστική, ποιο κομμάτι είναι υποκατάσταση και ποιο κομμάτι είναι ισόδημα. Εδώ θα το δείξουμε τώρα θεωρητικά πώς το βρίσκουμε. Άρα, αντικειμενικός στόχος είναι να διαχωρήσουμε την επίδραση του ισοδήματος από την επίδραση της υποκατάστασης. Για να μετρήσουμε, λοιπόν, την υποκατάσταση, θα πρέπει το ισόδημά του να παραμείνει σταθερό. Δηλαδή, θα πρέπει να φέρουμε τον καταναλωτή σε μια κατάσταση που το ισόδημά του να είναι το ίδιο με αυτό το οποίο είχε πριν. Τι κάνουμε, λοιπόν. Λέμε, OK, αυξήθηκαν οι τιμές. Πολύ ωραία. Ο καινούριος ισοδηματικός περιορισμός είναι αυτός. Πολύ ωραία. Για να δούμε, για να απομονώσουμε το ισόδημα, την επίδραση του ισοδήματος, θα πρέπει να ρωτήσουμε τον καταναλωτή του εξής. Πρέπει να το ρωτήσουμε, από αυτή τη μείωση του ισοδήματος, πόσο της 100 οφείλεται στο ισόδημά σου, στο ότι μειώθηκε το πραγματικό ισόδημα και πόσο της 100 οφείλεται στο ότι έκανες υποκατάσταση. Θα σου πει, δεν ξέρω. Πολύ ωραία. Για να το δούμε, λοιπόν, θα σου δώσουμε, για να απαλείψουμε το αποτέλεσμα του ισοδήματος, θα σου δώσουμε, εμείς, τόσο ισόδημα, ώστε να βρεθείς στην παλιά κατάσταση ευημερίας που ήσουνα. Άρα, να μην έχεις μείωση του πραγματικού σου ισοδήματος, θα σου το δώσουμε εμείς. Εμείς κάνουμε το πείραμα. Ρωτάμε, λοιπόν, τον καταναλωτή, πόσο πραγματικό ισόδημα θέλεις να σου δώσουμε, ώστε να βρεθείς στην παλιά κατάσταση ευημερίας. Δηλαδή, το ισόδημά σου, το πραγματικό, ευημερία, πραγματικό ισόδημα είναι ταυτόσιμα, το πραγματικό σου ισόδημα να είναι το ίδιο. Και αυτός μας λέει, με τις καινούργιες τιμές πια, έτσι, εδώ είμαστε πλέον. Αυτό βλέπει πια ο καταναλωτής. Το π1 τόνος π2, αυτές είναι οι τιμές που βλέπει. Και του λέμε τώρα, με αυτές τις τιμές που επικρατούν στην αγορά, πόσο ισόδημα θέλεις να σου δώσουμε για να βρεθείς στην προηγούμενη κατάσταση ευημερίας. Η απάντηση του καταναρωτή μπορεί να είναι, είτε να βρεθώ στην παλιά καμπύλια διαφορίας, στην α1, θεωρώντας ότι η ευημερία ενός καταναρωτή είναι η χρησιμότητα την οποία αποκομίζει από την κατανάλωση των αγαθών. Ίσα αυτά τα δύο. Δηλαδή ορίζουμε ως ευημερία του καταναρωτή, την χρησιμότητα που αποκομίζει από την κατανάλωση των αγαθών. Η εναλλακτική είναι για τον καταναρωτή να καταναλώσει το παλιό καλάθι αδιαφορίας. Δηλαδή να του δώσουμε τόσο ισόδημα με τις καινούργιες τιμές, έτσι ώστε να βρεθεί και να μπορεί να αγοράσει το παλιό καλάθι αδιαφορίας. Συγγνώμη, ισορροπίας, το α. Άρα με δύο τρόπους θα μας απαντήσει ο καταναλωτής. Είτε να βρεθώ στην παλιά καμπύλια διαφορίας, άρα να απολαμβάνω την προηγούμενη χρησιμότητα, άρα να βρίσκομαι στο ίδιο επίπεδο ευημερίας ορίζοντας την ευημερία ως χρησιμότητα. Η δεύτερη απάντηση την οποία μπορεί να μας δώσει είναι δώστε μου τόσο εισόδημα ώστε να μπορώ να αγοράσω την παλιά ισορροπία, το α. Θα τα δούμε και τα δύο, έτσι, ένα-ένα. Ναι. Θα δούμε ότι έχει μια διαφορά, έτσι. Λοιπόν, ας πάρουμε την πρώτη περίπτωση. Ότι έχουμε έναν καταναλωτή, ο οποίος απαντά ως εξής, ότι θέλω να μου δώσετε τόσο εισόδημα ώστε να βρεθώ στην παλιά καμπύλια διαφορίας. Αλλά πώς θα βρεθώ, ως ισορροπία όμως, όχι οπουδήποτε. Άρα τι κάνουμε, του δίνουμε εισόδημα μέχρι να φτάσει σε σημείο επαφής με την παλιά καμπύλη αδιαφορίας. Άρα, του δίνουμε το εισόδημα, εδώ, είναι παράλληλη τώρα. Δίνουμε στον καταναλωτή τόσο εισόδημα ώστε να βρεθεί ξανά σε ισορροπία όμως, σε ισορροπία, άρα σημείο επαφής, με την παλιά καμπύλη αδιαφορίας. Άρα, εάν ευημερία του καταναλωτή είναι ίση με την χρησιμοότητα, δεν ορίζω την ευημερία ως γενική ευημερία, είναι η ευημερία του ατόμου ως καταναλωτή. Για να το ξεκαθαρίζουμε αυτό το πράγμα, δεν είναι η γενική ευημερία, είναι η ευημερία που απολαμβάνει το άτομο ως καταναλωτής σε εκείνο το κομμάτι της ζωής του. Άρα, η ευημερία του καταναλωτή είναι ίση με την χρησιμοότητα που απολαμβάνει, δηλαδή την καμπύλη αδιαφορίας. Συνεπώς, του δίνουμε εισόδημα ώστε να βρεθεί στην I1, ώστε να βρεθεί στην παλιά I1. Επομένως, είναι σαν να του αυξάνουμε το εισόδημα, νέα ισορροπία στο γ. Είναι μια ενδιάμεση ισορροπία. Στο γ αντιστοιχεί ποσότητα χ1γ και χ2γ. Συνεπώς, το χ1 μειώθηκε από χ1α σε χ1γ και το χ2 αυξήθηκε από χ2α σε χ2γ. Τι έχουμε λοιπόν από όλο αυτό το οποίο κάναμε. Από εδώ, η π1 αυξήθηκε, το εισόδημα του σταθερό. Απολαμβάνει την ίδια χρησιμότητα με πριν, το εισόδημα του είναι σταθερό, του δώσαμε λεφτά. Και η άνοδος της τιμής, το εισόδημα σταθερό και παρόλα αυτά, έχουμε μια μείωση της ζήτησης από χ1α σε χ1γ. Και ταυτόχρονα, μια αύξηση της ζητούμενης ποσότητας του αγαθού 2 από χ2α σε χ2γ. Εάν λοιπόν αυξήθηκε η τιμή και το εισόδημα παρέμεινε σταθερό, αυτή η μείωση στη ζητούμενη ποσότητα δεν μπορεί να οφείλεται πουθενάλλου παρά μόνο στην υποκατάσταση. Υποκατέστησε δηλαδή το αγαθό 1 με το αγαθό 2. Άρα αυτή είναι χ1α χ1γ είναι η υποκατάσταση. Το ξαναλέω, αυξήθηκε η τιμή, το εισόδημα του παρέμεινε σταθερό, του δώσαμε δηλαδή εισόδημα. Και μετράμε και βλέπουμε με την αύξηση της τιμής με το ίδιο εισόδημα που είχε και πριν, σε πραγματικούς όρους όμως, ότι μπορεί και απολαμβάνει το ίδιο επίπεδο χρησιμότητας, τελικά στο άτομο αυτό υπήρξε μια μείωση στη ζητούμενη ποσότητα για το αγαθό 1 και μια ταυτόχρονη αύξηση του αγαθού 2. Άρα αυτή η μείωση στη ζητούμενη ποσότητα χ1γ χ1α στο διάγραμμα είναι οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην υποκατάσταση. Γι' αυτό βλέπετε κινηθήκαμε πάνω στην καμπύλη αδιαφορίας. Αφού μετρήσαμε λοιπόν πόσο είναι το αποτέλεσμα υποκατάστασης, του παίρνουμε πίσω το εισόδημα το οποίο του δώσαμε και του λέμε πάνε εκεί που είναι η κατάστασή σου η πραγματική, δηλαδή πάνε στο βήτα. Άρα η υπόλοιπη διαφορά η οποία υπάρχει είναι οφείλεται στο εισόδημα, είναι η εισοδηματική επίδραση. Άρα σημειώνω εδώ τώρα, σβήνω από εδώ και σημειώνω εδώ. Άνοδος της στιγμής του 1 προκάλες x1γx1α ονομάζεται αποτέλεσμα υποκατάστασης, έτσι ονομάζεται πλέον. Και επίσης x1γx1β που είναι το εισοδηματικό αποτέλεσμα, αυτό είναι το εισοδηματικό αποτέλεσμα. Άρα το συνολικό αποτέλεσμα είναι ίσο με το αποτέλεσμα υποκατάστασης, συν το εισοδηματικό αποτέλεσμα. Άρα το συνολικό αποτέλεσμα, δηλαδή η συνολική επίδραση που θα υπάρχει στη ζητούμενη ποσότητα λόγω μεταβολής της στιγμής, οφείλεται στο αποτέλεσμα υποκατάστασης και στο εισοδηματικό αποτέλεσμα. Και όπως φαίνεται στο συγκεκριμένο παράδειγμα, το εισοδηματικό αποτέλεσμα, δηλαδή η μείωση του πραγματικού εισοδήματος του καταναλωτή, οδήγησε και από την άλλη μεριά το 2 να πέσει αρκετά λόγω το ότι μειώθηκε το πραγματικό το εισόδημα μειώσε και την κατανάλωση του άλλου αγαθού. Το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι πάντα αρνητικό ή μηδέν. Μικρότερο ή ίσο από τη μονάδα. Είναι ίσο με το μηδέν όταν τα δύο αγαθά είναι μεταξύ τους ουδέτερα, δηλαδή δεν υπάρχει μια σχέση του ενός με το άλλο. Για παράδειγμα, αν εδώ είναι ντομάτες και εκεί είναι δορυφόροι, δεν υπάρχει σχέση υποκατάστασης της ντομάτας με τους δορυφόρους. Αλλά στον πραγματικό κόσμο που ζούμε, το σύνολο των αγαθών που αντιμετωπίζουμε εμείς είναι συνήθως υποκατάστατα μεταξύ τους. Υποκατάστατα όχι με την έννοια της Coca-Cola και της Pepsi-Cola, υποκατάστατα μεταξύ τους. Δηλαδή ντομάτες με φρούτα με λαχανικά ή φρούτα με μακαρόνια, φρούτα με απορυπαντικά, με αυτή την έννοια της υποκαταστασιμότητας. Δηλαδή περιορίζω την κατανάλωση της τροφής γιατί μ' αρέσει περισσότερο να είναι καθαρό το σπίτι. Άρα υποκαθιστώ την τροφή, μειώνω την κατανάλωση της τροφής γιατί θέλω να έχω πιο καθαρό σπίτι. Ή αντίθετα, μ' αρέσει να τρώω πολύ, άρα περιορίζω την καθαριότητα και αυξάνω την τροφή. Μ' αυτή την έννοια της υποκατάστασης, έτσι, υποκατάσταση στην κατανάλωση. Όχι υποκατάσταση ότι υποκαθιστώ το ένα αγαθό με το άλλο, υποκαθιστώ το φρούτο πορτοκάλι με το φρούτο μήλο. Είναι και αυτά υποκατάστατα, αλλά με την έννοια της υποκατάστασης στην κατανάλωση. Το ισοδηματικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι θετικό ή αρνητικό. Εάν το αγαθό είναι κανονικό αγαθό, με τις έννοιες που χρησιμοποιήσαμε τις προηγούμενες μέρες, τότε το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι θετικό. Και θα σας εξηγήσω σε λίγο τι σημαίνει θετικό και αρνητικό σε αυτές τις σχέσεις. Εάν το αγαθό είναι κανονικό, τότε το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι θετικό. Εάν το αγαθό είναι κατώτερο, το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό. Εδώ το αποτέλεσμα είναι πάντα μικρότερο ισο από το μηδέν. Όχι, είναι από τις προτιμήσεις βγαίνει. Άρα αν οι προτιμήσεις μου λένε ότι είναι κανονικό αγαθό, τότε το ισοδηματικό αποτέλεσμα θα είναι θετικό. Προσοχή τώρα. Έχουμε τη σχέση της ζητούμενης ποσότητας. Στο αποτέλεσμα υποκατάστασης και η σχέση της ζητούμενης ποσότητας, εξαρτάται τι θα γίνει με την υποκατάσταση και τι θα γίνει με το ισόδημα. Η ζητούμενη ποσότητα, πώς κινείται. Όταν λοιπόν έχουμε αύξηση της τιμής, υπάρχει πάντα υποκατάσταση. Και γι' αυτό η ζητούμενη ποσότητα πέφτει. Αυτό είναι το νόημα του αποτελέσματος υποκατάστασης που είναι αρνητικό. Δηλαδή η παράγωγος είναι αρνητική. Ανεβαίνει τη τιμή, μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα. Το πρόσημο εδώ είναι αρνητικό πάντα. Εδώ τώρα το ισοδηματικό αποτέλεσμα συνδέει το πραγματικό ισόδημα με την ζητούμενη ποσότητα. Το ισοδηματικό αποτέλεσμα συνδέει το πραγματικό ισόδημα με την ζητούμενη ποσότητα. Δηλαδή αυτό το ψεύτικο ισόδημα το οποίο του δώσαμε να βρεθεί στην παλιά καμπύλια διαφορίας. Εάν η παράγωγος ζητούμενη ποσότητα ως προς το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι θετική, δηλαδή μειώνεται το πραγματικό ισόδημα, μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα, τότε είμαστε σε αυτή την περίπτωση. Εάν από την άλλη μεριά η παράγωγος, εδώ το ισοδηματικό αποτέλεσμα που είναι μεγαλύτερο από το μηδέν σημαίνει ότι το πραγματικό ισόδημα και η ζητούμενη ποσότητα κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Το πραγματικό ισόδημα και η ζητούμενη ποσότητα κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Παράγωγος, δηλαδή, είναι θετική. Άρα, όταν μειώνεται το πραγματικό ισόδημα, όπως έχουμε στη συγκεκριμένη περίπτωση, μειώνεται και η ζητούμενη ποσότητα x1β, x1γ. Εάν πάρουμε την αντίθετη περίπτωση που συζητούσαμε για μειώση των τιμών, τότε το πραγματικό ισόδημα αυξάνει και εκεί αυξάνει η ζητούμενη ποσότητα. Εάν τώρα το πρόσημο είναι αρνητικό της παραγώγου, σημαίνει ότι η ζητούμενη ποσότητα κινείται προς την αντίθετη περίπτωση κατεύθυνση της μεταβολής του ισοδήματος. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, εδώ έχουμε μια μίωση του πραγματικού ισοδήματος, θα το δείξουμε μετά διαγραμματικά. Και αυτή η μίωση του πραγματικού ισοδήματος οδηγεί σε αύξηση της ζητούμενης ποσότητας, λόγω του πραγματικού ισοδήματος. Κάποια ερώτηση εδώ. Η παράγωγος ζητούμενη ποσότητα, εάν έχουμε δηλαδή προτιμήσεις αυτής της μορφής, εάν δηλαδή το αγαθό είναι κατώτερο, τότε σε αυτή την περίπτωση η παράγωγος είναι αρνητική. Που σημαίνει ότι όταν αυξάνει το ισόδημα, μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα. Εντάξει. Άρα στην περίπτωσή μας εδώ, εάν έχουμε μίωση του ισοδήματος, λόγω του ισοδήματος, μιλάμε για το ισοδηματικό αποτέλεσμα μόνο, τότε η ζητούμενη ποσότητα θα αυξηθεί. Κινείται δηλαδή προς την αντίθετη κατεύθυνση. Αυτό όμως, προσέξτε, αφορά τις προτιμήσεις. Οι προτιμήσεις είναι αυτές οι οποίες καθορίζουν το πρόσημο της επίδρασης του ισοδήματος. Δεν είναι πάλι αντικειμενικό. Κάποιος άλλος εδώ είχε... Όχι. Άλλη ερώτηση. Θα το δείξουμε λίγο διαγραμματικά σε λίγο. Άρα, με αυτόν τον τρόπο τώρα... Στην πρώτη περίπτωση είναι θετική, στη δεύτερη είναι αρνητική. Δηλαδή κινούνται τα δύο μεγέθη σε αντίστροφες ή στην ίδια κατέθυνση. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα τώρα το οποίο κάναμε, υποθέσαμε ότι οι προτιμήσεις του καταναλωτή είναι ΆΙ1, ΆΙ2. Και σε αυτό το παράδειγμα το οποίο κάναμε, το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι αρνητικό. Είχαμε μια μείωση της ζητούμενης ποσότητας κατά ΆΙ1, ΆΙ1γ. Και το ισοδηματικό αποτέλεσμα ήταν επίσης θετικό. Δηλαδή, η σχέση που συνδέει το ισόδημα με τη ζητούμενη ποσότητα είναι επίσης θετική. Μειώνεται το ένα, μειώνεται το άλλο. Αυξάνει το ένα, αυξάνει το άλλο. Άρα, η μείωση του ισοδήματος προκάλεσε μείωση της ζητούμενης ποσότητας. Δηλαδή, αυτό το πρόσημο το οποίο έχουμε εδώ δείχνει αν κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση ή προς την αντίθετη κατεύθυνση. Αν είναι θετικό σημαίνει ότι κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Μειώνεται το ισόδημα, μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα. Αν κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση, μειώνεται το ισόδημα, αυξάνει η ζητούμενη ποσότητα. Και αυτό οφείλεται στο ότι οι προτιμήσεις μας λένε ότι το αγαθό είναι κατώτερο ή κανονικό. Άλλη ερώτηση. Στην αρχή που πήγαμε από το Άφρος στο Μίρτα, πάντα τώρα ψάχνει την τιμή του ρε να θα μειώνει... Όχι. Εδώ έρχομαι τώρα να απαντήσω σε αυτό εδώ. Αυτό ήταν το επόμενο θέμα. Το πιο θα είναι το πρόσημο το τελικό, γιατί αυτό εδώ στις κανονικές καταστάσεις που ζούμε είναι αρνητικό. Και αυτό είναι αρνητικό ή θετικό. Το πρόσημο του συνολικού αποτελέσματος εξαρτάται από τις απόλυτες τιμές. Δηλαδή... Γράφω από εδώ... Το πρόσημο του συνολικού αποτελέσματος, αν θα είναι αρνητικό, θετικό... Αρνητικό σημαίνει ότι η άνοδος της τιμής προκάλεσε αύξηση στη ζητούμενη ποσότητα. Κοινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Μην ξεχνάμε. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι τιμή, ζητούμενη ποσότητα. Εάν κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση, αν το πιένα αυξάνει και αυτό μειώνεται, το σίγμα άλφα θα πρέπει να είναι αρνητικό. Εάν το σίγμα άλφα είναι αρνητικό, σημαίνει η αύξηση του πιένα οδήγησε σε μείωση της ζητούμενης ποσότητας. Εάν το σίγμα άλφα είναι θετικό, τότε η άνοδος του πιένα οδήγησε σε άνοδο της ζητούμενης ποσότητας. Τώρα, εάν το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι αρνητικό, όπως είναι σχεδόν πάντα εκτός από τις ακραίες περιπτώσεις και το ισοδηματικό αποτέλεσμα θετικό, δηλαδή το ισόδημα κινείται προς την ίδια κατεύθυνση με τη ζητούμενη ποσότητα, τότε το συνολικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό. Εάν το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι αρνητικό και το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι θετικό, δηλαδή το ισόδημα το πραγματικό κινείται προς την ίδια κατεύθυνση με τη ζητούμενη ποσότητα, τότε το συνολικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό. Τώρα, εάν το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι αρνητικό και το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό επίσης, δηλαδή μίωση του πραγματικού ισοδήματος οδηγεί σε αύξηση της ζητούμενης ποσότητας και το αποτέλεσμα υποκατάστασης σε απόλυτη τιμή είναι μεγαλύτερο από την απόλυτη τιμή του ισοδηματικού αποτελέσματος, τότε το συνολικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό. Μην ξεχνάμε τι σημαίνει μεγαλύτερο ή μικρότερο. Σημαίνει ότι κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Άρα, αύξηση της τιμής προκαλεί μίωση της ζητούμενης ποσότητας, άρα μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα, αύξηση της τιμής, μίωση της ζητούμενης ποσότητας. Εδώ, μίωση του ισοδήματος, αύξηση της ζητούμενης ποσότητας, κατώτερο αγαθό. Εάν το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι μικρότερο από το 0, σημαίνει ότι το αγαθό είναι κατώτερο. Επειδή είναι κατώτερο το αγαθό, μειώνεται το ισόδημα και αυξάνει η ζητούμενη ποσότητα. Γιατί έχουμε μία μίωση της ζητούμενης ποσότητας από εδώ και μία αύξηση της ζητούμενης ποσότητας από εκεί. Εάν, λοιπόν, το αποτέλεσμα υποκατάστασης σε απόλυτη τιμή είναι μεγαλύτερο από το ισοδηματικό αποτέλεσμα, τότε το τελικό, γιατί αυτό εδώ είναι αρνητικό και αυτό είναι θετικό, το τελικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό. Εάν το αποτέλεσμα υποκατάστασης που είναι αρνητικό και το ισοδηματικό αποτέλεσμα που είναι θετικό, το ίδιο με πάνω, αλλά το αποτέλεσμα υποκατάστασης απόλυτη τιμή είναι μικρότερο από το ισοδηματικό αποτέλεσμα, τότε το συνολικό αποτέλεσμα είναι θετικό. Γιατί και τα δύο έχουν το ίδιο πρόσημο. Δηλαδή η κίνηση, προσέξτε, το πρόσημο αφορά την μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας που προκαλείται από την μεταβλητή που προκαλεί τη μεταβολή. Κοιτάξτε λίγο εδώ, κοιτάξτε. Το πρόσημο συνδέει τη μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας με τη μεταβολή της τιμής που προκαλεί τη μεταβολή. Έχουμε λοιπόν, στο αποτέλεσμα υποκατάστασης ποιο προκαλεί τη μεταβολή, η τιμή. Αυξάνει η τιμή, μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα, κινούνται δηλαδή προς την αντίθετη κατεύθυνση. Μειώνεται η τιμή, αυξάνει η ζητούμενη ποσότητα. Είμαστε ok? Στο ισοδηματικό αποτέλεσμα ποιο είναι αυτό που προκαλεί τη μεταβολή, το πραγματικό ισόδημα. Για αυτό λέγεται και ισοδηματικό αποτέλεσμα. Το πραγματικό ισόδημα μεταβάλλεται και προκαλεί τη μεταβολή στη ζήτηση. Τι σημαίνει αυτό εδώ, μειώνεται το πραγματικό ισόδημα, μειώνεται η ζήτηση. Δηλαδή οι μεταβλητές κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Αυξάνει το πραγματικό ισόδημα, αυξάνει η ζήτηση. Είμαστε ok? Στην δεύτερη περίπτωση, που είμαστε εδώ, η μεταβολή του ισοδήματος και η μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Άρα, όταν έχουμε μεταβολή μείωση του ισοδήματος, έχουμε αύξηση στη ζητούμενη ποσότητα. Και όταν έχουμε μείωση του ισοδήματος, έχουμε αύξηση στη ζητούμενη ποσότητα. Συνεπώς, εάν λοιπόν ανεβαίνει η τιμή, μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα υποκατάσταση. Επειδή έχει αυξηθεί η τιμή, έχει μειωθεί το πραγματικό ισόδημα. Μειώνεται το πραγματικό ισόδημα. Επειδή όμως το αγαθό είναι κατώτερο, αυτό που είχαμε γράψει εδώ πέρα, η μείωση του πραγματικού ισοδήματος προκαλεί αύξηση στη ζήτηση. Κατώτερο αγαθό. Άρα το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό με την έννοια αυτήν εδώ που είπαμε. Κινούνται δηλαδή στην αντίθετη κατεύθυνση. Άρα έχουμε μειώση στη ζήτηση, αύξηση στη ζήτηση. Όμως η μειώση στη ζήτηση που προκαλείται από την υποκατάσταση είναι μεγαλύτερη από την αύξηση στη ζήτηση που προκαλείται από το ισόδημα. Κατά συνέπεια το αλγευρικό άθρησμα είναι αρνητικό. Δηλαδή η μειώση της τιμής τελικά προκάλεσε μειώση στη ζητούμενη ποσότητα. Στη δεύτερη περίπτωση τώρα, αυξάνει η τιμή. Μειώνεται η ζήτηση λόγω υποκατάστασης. Μειώνεται το πραγματικό ισόδημα και επειδή είναι κατώτερο το αγαθό, αυξάνει η ζητούμενη ποσότητα. Όμως, λόγω του ότι το αποτέλεσμα υποκατάστασης σε απόλυτη τιμή είναι μικρότερο από το ισοδηματικό αποτέλεσμα, τελικά έχουμε μειώση στη ζήτηση, αύξηση στη ζήτηση, το τελικό αποτέλεσμα είναι θετικό. Δηλαδή, η άνοδος της τιμής οδηγεί σε άνοδο της ζητούμενης ποσότητας. Επομένως, αυτά είναι κανονικά αγαθά. Άρα, στα κανονικά αγαθά το συνολικό αποτέλεσμα είναι πάντα αρνητικό. Στα κανονικά αγαθά το συνολικό αποτέλεσμα είναι πάντα αρνητικό. Αυτά είναι κατώτερα. Στα κατώτερα αγαθά, η τελική επίδραση, δηλαδή το συνολικό αποτέλεσμα, εξαρτάται από τη σχέση με το αποτέλεσμα υποκατάστασης. Στα κατώτερα αγαθά, η τελική επίδραση, το συνολικό αποτέλεσμα, εξαρτάται από τη σχέση μεταξύ αποτελέσματος υποκατάστασης και ισοδηματικού αποτελέσματος. Εάν το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι μικρότερο από το ισοδηματικό αποτέλεσμα, τότε έχουμε τα αγαθά που είχαμε πει την άλλη φορά, τα αγαθά τύπου Giffen. Εάν τώρα σε κάποιο από τα κατώτερα αγαθά είναι υποκατηγορία των κατώτερων αγαθών, το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι μικρότερο από το ισοδηματικό αποτέλεσμα, τότε, σε αυτή την περίπτωση, το συνολικό αποτέλεσμα είναι θετικό και αυτού του τύπου τα αγαθά, που το συνολικό αποτέλεσμα είναι θετικό, ονομάζονται αγαθά τύπου Giffen. Άρα το αγαθό Giffen που είχαμε πει την άλλη φορά, που μας δείχνει θετική συσχέτηση μεταξύ τιμής και ζητούμενης ποσότητας, είναι πάντα κατώτερο. Είναι μια ειδική κατηγορία κατώτερων αγαθών. Για το H2 θα πρέπει να κάνουμε την ίδια ανάλυση, μεταβάλλεται η τιμή του αγαθού 2 και βλέπουμε τις επιδράσεις τις οποίες έχει. Εδώ τώρα μεταβάλαμε το π1. Τι πως ξέρουμε. Γιατί μειώθηκε το H2. Αυξήθηκε η τιμή του π1 και μειώθηκε η ζητούμενη ποσότητα του 2 τελικά. Γιατί στον πραγματικό κόσμο έχουμε το α και το β. Το άλλο είναι ένα ενδιάμεσο εργαλείο το οποίο χρησιμοποιούμε εμείς ως επιχείρηση για να μετρήσουμε την υποκατάσταση. Και τελικά στον πραγματικό κόσμο αυτό το οποίο βλέπουμε είναι ότι μειώθηκε τελικά και η ζητούμενη ποσότητα του 2. Γιατί μειώθηκε το πραγματικό του εισόδημα. Το εισόδημα του κατανοτή μειώθηκε. Καθώς αυξήθηκε η τιμή του π1 το πραγματικό του εισόδημα μειώθηκε. Άρα περιορίζει την κατανάλωση όλων των αγαθών. Τα αγαθά πολυτελείας μην ξεχνάμε ότι είναι κατηγορία των κανονικών αγαθών. Άρα η ανάλυσή τους είναι όπως είναι τα κανονικά αγαθά. Όπως και τα Giffen είναι η δική κατηγορία των κατώτερων αγαθών. Δεν γνωρίζουμε αν ένα αγαθό είναι τύπου Giffen. Γιατί όπως είχαμε πει για τα κατώτερα αγαθά δεν υπάρχει ένα αγαθό το οποίο είναι κατηγορίας των κανονικών αγαθών. Ξαρτάται από την περίοδο, από τις προτιμήσεις και λοιπά. Άρα ένα αγαθό μπορεί να φτάσει να γίνει Giffen, να συμπεριφερθεί ως Giffen σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο με τις συγκεκριμένες προτιμήσεις. Άρα στην ουσία αυτό το εξετάζουμε εκ των ιστέρων. Και γι' αυτό στο παράδειγμα που είχαμε πει την προηγούμενη φορά για την Ιρλανδία, που εκεί το μελέτησε ο Giffen, ήταν εκ των ιστέρων, δηλαδή μελέτησε τη συμπεριφορά των αγαθών στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Και κατέληξε ότι αυτό το αγαθό, η πατάτα, στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, λόγω των προτιμήσεων και λόγω του σημαντικού ρόλου που έπαιζε στον οικογενειακό προϋπολογισμό, έπαιξε αυτόν τον ρόλο. Όχι, όχι. Αυτό το πρόγραμμα που κάποια φορά καταφέρατε στο Giffen, είχε μια άλλη κατηγορία, όχι μόνο μια φορά. Ναι, ναι, όχι, τουλάχιστον στη γραπτή ιστορία. Ναι, αυτό είναι το θέμα μιας θεωρίας, μια θεωρία είναι όσο το δυνατόν καλύτερη, όταν μπορεί να συμπεριλάβει ακόμη και ένα ατύχημα της ιστορίας. Δηλαδή μια περίπτωση η οποία εμφανίστηκε, το καλό με αυτήν την θεωρία την οποία κάνουμε, είναι ότι έχει ενσωματώσει μέσα, μπόρεσε να ενσωματώσει μέσα ακόμα και το ένα αγαθό το οποίο εμφανίστηκε μια φορά στην ιστορία. Αυτό σημαίνει καλή θεωρία, δηλαδή η καλή θεωρία μπορεί να πιάσει και τα άκρα, όλα τα ακρέα. Όσο πιο πολλά ακρέα πιάνει μια θεωρία, τόσο καλύτερη είναι. Αυτή είναι μια ερώτηση η οποία συνεχώς γίνεται κάθε χρόνο, μα για ένα αγαθό, μην ξεχνάμε ότι εδώ κάνουμε τώρα την θεωρητική κατασκευή. Άρα στην θεωρητική κατασκευή πρέπει να συμπεριλάβεις, να μπορέσεις να απαντήσεις και σε αυτού του τύπου της ερωτήσεις. Άλλη ερώτηση. Συγγνώμη, για να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα, να τα γράψουμε ακριβώς από κάτω. Άρα το συνολικό αποτέλεσμα περιλαμβάνει και το ισοδηματικό και το αποτέλεσμα υποκατάστασης. Επαναλαμβάνω, στον πραγματικό κόσμο όταν θα κάνουμε τη μέτρηση, θα δούμε το x1α x1β. Βλέπουμε το συνολικό αποτέλεσμα. Με ανάλυση προσπαθούμε να μετρήσουμε αυτά τα δύο. Αυτά τα δύο δεν υπάρχουν στον πραγματικό κόσμο, στην ουσία. Δηλαδή δεν μπορούμε να το μετρήσουμε στον πραγματικό κόσμο. Απλώς με ανάλυση προσπαθούμε να δούμε ποιο ποσοστό οφείλεται στο ένα και ποιο ποσοστό οφείλεται στο άλλο. Όταν τα δύο αγαθά είναι μεταξύ τους ουδέτερα. Πορτοκάλια με δορυφόρους. Δηλαδή αν βάλω εδώ πορτοκάλια και εδώ δορυφόρους, δεν θα περιορίσω τα πορτοκάλια. Ποιο? Είναι κάθετη καμπύλια διαφορίας. Ναι. Ακριβώς. Προσέξτε κάτι. Αυτό το οποίο λέει ο συνάδελφός σας, ρωτάει ο συνάδελφός σας, το αποτέλεσμα υποκατάστασης δεν αναφέρεται στην υποκατάσταση του 1 με το β. Ναι. Όταν μετράμε το αποτέλεσμα υποκατάστασης, το μετράμε ως εξής. Η μείωση στη ζητούμενη ποσότητα λόγω υποκατάστασης. Η μείωση στη ζητούμενη ποσότητα του αγαθού λόγω υποκατάστασης. Αυτό είναι το αποτέλεσμα υποκατάστασης. Η αύξηση ή η μείωση του ζητούμενου αγαθού λόγω της ζητούμενης ποσότητας λόγω μεταβολής του εισοδήματος. Άρα και το αποτέλεσμα υποκατάστασης και το εισοδηματικό αποτέλεσμα και το συνολικό αναφέρονται στο x1. Στο αγαθό δηλαδή στο οποίο προκαλέσαμε μεταβολή στην τιμή. Άλλη ερώτηση. Επανελαμβάνω ότι το κρίσιμο είναι να κατανοήσετε ότι ο σημείο αναφοράς είναι πάντα η ζητούμενη ποσότητα του 1. Πώς συμπεριφέρεται η ζητούμενη ποσότητα του 1. Και βάζουμε μετά στο μυαλό μας τη λογική για να τα εξηγήσουμε αυτά εδώ. Τι παθαίνει η ζητούμενη ποσότητα του 1 που μας ενδιαφέρει όταν ανεβαίνει η τιμή. Γίνεται υποκατάσταση με το άλλο αγαθό. Η απάντηση είναι ναι σε όλα τα αγαθά γίνεται υποκατάσταση. Άρα μειώνεται η ζητούμενη. Αφού γίνεται υποκατάσταση μειώνεται. Πάμε τώρα λογικά να εξετάσουμε. Τι παθαίνει η ζητούμενη ποσότητα όταν αυξάνει το πραγματικό εισόδημα. Εξαρτάται από το αγαθό αν είναι κανονικό ή κατώτερο. Αν είναι κανονικό το αγαθό αυξάνει το πραγματικό του εισόδημα αυξάνει η ζήτηση. Αν το αγαθό είναι κατώτερο η λογική σκέψη μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα. Δηλαδή σιγά σιγά με το χόνεμα θα το κατανοήσετε καλύτερα. Μια παρένθεση την άλλη πέμπτη θα γράψουμε την πρώτη πρόοδο. Μπορείτε να πάρτε τα βιβλία. Γιατί? Την Δετάρτη ξεκινάνε οι δηλώσεις. Τετάρτη θα πάρτε κωδικούς άρα θα μπορείτε να πάρτε τα βιβλία. Ποιο? Πώς δεν προλαβαίνετε. Μα τα βιβλία τα έχουνε στα βιβλιοπωλία. Έτοιμα είναι. Εσάς περιμένουνε. Την ίδια μέρα με το που θα πάρετε τον κωδικό. Ναι. Τόσο απλά. Την επόμενη πέμπτη. Όχι αυτή την πέμπτη που μας έρχεται. Την άλλη πέμπτη που μας έρχεται. Στις 8 η ώρα το βράδυ. Τέσσερις με έξι έχουμε μάθημα. Στις 8 η ώρα το βράδυ. Θα τα πάρε τώρα. Η ύλη της προόδου θα είναι αυτή που θα κάνουμε μέχρι και την πέμπτη που μας έρχεται. Σε κεφάλαιο θα σας πω. Μέχρι και την ύλη που θα κάνουμε και την πέμπτη μεθαύριο. Θα τα βγάλω και στο ίντερνετ. Στο ίντερνετ θα σας βγάλω. Στο blackboard θα σας βγάλω. Πού θα γίνει η πρόοδος. Τι ώρα θα γίνει η πρόοδος. Πώς βαθμολογείται η πρόοδος. Σας το ξαναλέω ότι όποιος γράψει δύο και κάτω παίρνει μίον μία μονάδα στο τελικό διαγώνισμα. Το κάνω έτσι. Μην νομίζετε ότι είναι αξιόπιστη η απειλή. Δεν θέλω δηλαδή για ποιο λόγο γίνεται η πρόοδος. Η πρόοδος γίνεται για αυτούς οι οποίοι παρακολουθούν το μάθημα. Σχετικά διαβάζουν κατά τη διάρκεια του εξαμίνου. Και για να επιβραβεύσεις αυτούς τους ανθρώπους λες θα σας δώσω μία πρημοδοτική πρόοδο. Άρα αυτή η πρόοδος δεν αφορά αυτόν ο οποίος δεν έχει πατήσει ποτέ. Δεν έχει ανοίξει ποτέ τις σημειώσεις του και λέει ας πάω να δω τι θέματα έβαλε. Από τη στιγμή που θα μπείτε μέσα και γράψετε δύο και κάτω σημαίνει ότι στο τελικό διαγώνισμα θα είναι μίον μία μονάδα. Άρα εάν γράψεις πέντε στο τελικό διαγώνισμα θα πάρεις τέσσερα και θα κοπείς. Άρα δεν χρειάζεται να έρθείτε αν δεν έχετε διαβάσει. Δηλαδή να έρθείτε μόνο αν έχετε διαβάσει. Γιατί δύο και κάτω πάνε να πει ότι ο άλλος ήρθε deep. Λοιπόν, είναι θέματα κανονικά. Ακόμα δεν έχω αποφασίσει για τα θέματα. Για τα θέματα μη με ρωτάτε. Θα έχει και άσκηση και θεωρία και πράξη από όλα. Μια ώρα. Τι ώρα πήγε. Λοιπόν, ένα τελευταίο θέμα. Για να δούμε τώρα στο διάγραμμα όταν το αγαθό είναι κατώτερο. Δηλαδή το χ1α έστω λοιπόν ότι το χ1 είναι κατώτερο. Τότε η επόμενη καμπύλη αδιαφορίας είναι η i2. Ένα καινούριο διάγραμμα έχω κάνει. Απλώς για να μην το ξανακάνω όλο. Η επόμενη καμπύλη αδιαφορίας είναι η i2. Δηλαδή το σημείο επαφής είναι προς τα δεξιά του γ. Άρα τι έχουμε. Νέα ισορροπία στο β. Αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι ισο με χ1α χ1γ. Το ίδιο πάλι με την ίδια λογική πάλι το κάναμε. Το ισοδηματικό αποτέλεσμα είναι ίσο με χ1γ χ1β. Το χ1β είναι εδώ. Προσέξτε το τώρα. Αυξήθηκε η ζητούμενη ποσότητα. Το αγαθό είναι κατώτερο. Μειώθηκε το πραγματικό ισόδημα και η ζητούμενη ποσότητα από χ1γ πήγε στο χ1β που είναι προς τα δεξιά του χ1γ. Λόγω του ότι το εα το πρόσιμο είναι αρνητικό. Άρα μειώθηκε το ισόδημα αυξήθηκε η ζητούμενη ποσότητα. Συνεπώς το συνολικό αποτέλεσμα είναι ίσο με χ1α χ1γ συν με τα πρόσιμα τους πάντα χ1γ χ1β είναι ίσο με χ1α χ1β το οποίο είναι αρνητικό. Άρα μειώθηκε η ζητούμενη ποσότητα. Δείξαμε εδώ αυτό το οποίο παρουσιάσαμε προηγουμένως ότι για τα κατώτερα αγαθά εάν ισχύει ότι το εα είναι αρνητικό επειδή κινείται δηλαδή προς την αντίθετη κατεύθυνση και η απόλυτη τιμή του αποτελέσματος υπό κατάσταση είναι μεγαλύτερη από την απόλυτη τιμή του ισοδηματικού αποτελέσματος και τότε η τελική επίδραση της αύξησης της τιμής και στα κατώτερα αγαθά είναι αρνητική. Δηλαδή και στα κατώτερα αγαθά όταν αυξάνει η τιμή μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα. Καλή σας μέρα.

Συγκριτική Στατική-Μεταβολή Τιμών-2 / 10η διάλεξη

Open Access AudioVisual Archive

Πλατφορμα διάχυσης οπτικοακουστικού υλικού ανοικτής πρόσβασης με χρήση τεχνολογιών αναγνώρισης λόγου

Συγκριτική Στατική-Μεταβολή Τιμών-2 / 10η διάλεξη

Παρόμοια τεκμήρια

Open Access AudioVisual Archive

Πλατφορμα διάχυσης οπτικοακουστικού υλικού ανοικτής πρόσβασης με χρήση τεχνολογιών αναγνώρισης λόγου