| id |
282799cc-7466-4ca2-b873-2d59fd6c26fd
|
| title |
Η Μακεδονία, η Βέροια και η Ελλάδα στο λυκόφως και στο λυκαυγές του 19ου και του 20ου αιώνα. Πρόσωπα /
|
| spellingShingle |
Η Μακεδονία, η Βέροια και η Ελλάδα στο λυκόφως και στο λυκαυγές του 19ου και του 20ου αιώνα. Πρόσωπα /
|
| publisher |
Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας
|
| url |
https://www.youtube.com/watch?v=P8tRjA0OQfs&list=PLF_TSWFK8X_O_0A8Hmh_04RACYy9nvU7S
|
| publishDate |
2016
|
| language |
el
|
| thumbnail |
http://oava-admin-api.datascouting.com/static/e63f/df21/d792/cf96/ae1b/7e94/f492/1a00/e63fdf21d792cf96ae1b7e94f4921a00.jpg
|
| organizationType_txt |
Βιβλιοθήκες
|
| durationNormalPlayTime_txt |
4403
|
| genre |
Πολιτιστικές εκδηλώσεις
|
| genre_facet |
Πολιτιστικές εκδηλώσεις
|
| asr_txt |
あれ αλλά παρά τον καιρό också Θεωρώ ότι, εντάξει, υπήρξε κάποια άλλη απόκριση σημαντικής σε αυτό που λέγεται σήμερα. Θυμίστηκα τώρα που ερχόμουν, το έκτο βιβλίο της Ηλιάδας, γιατί το λέω αυτό. Εκεί, στο έκτο βιβλίο της Ηλιάδας, ο έκτορας προμαντεύει την καταστροφή της Τρίας. Παρ' όλα αυτά, στο τέλος του βιβλίου λέει στον γιό του Ασφιάνικα, «εσύ είχα γίνει σπουδαίος βασινιάς της Τρίας, η Τρία θα προοδεύσει». Θέλω να πω, δηλαδή, ότι εάν η φαντασία μας πάει πέρα απ' το πνεύμα, τότε ερχόμαστε σε ένα άλλο σημείο, διότι πάντοτε μέσα μας υπάρχει η βεβαιότητα ότι τα πράγματα θα πάνε κανύτερα. Έτσι και εγώ δεν πίστευα ότι θα έρθει ο κόσμος τώρα σήμερα, και είναι έπληξη ό,τι σας βλέπω εδώ πέρα. Και χαίρομαι γι' αυτό. Το θέμα της σημερινής εκδήλωσης είναι η Βέρεια, η Μακεδονία και η Ελλάδα στο Λικόφος και στο Λικάβιες του 19ου και του 20ου αιώνα. Πρόσωπα, κοινωνική τομή, όχι τομή όπως γράψαν τα μέσα ενημέρωσης, ιδιωτικίες. Η εκδήλωση αυτή, κυρίες και κύριοι, ήταν προγραμματισμένη να γίνει πέρα απ' τα χρονικά πλαίσια που διαθέτει η συγγενητική φιλοξενία της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Βερίας, για την οποία αισθάνομαι απέραντα ευγνώμων. Προσπάθησα λοιπόν να κόψω και να ράψω και να χωρέσω όσα θα λεξούν, θα προβληθούν και θα ακουστούν στα περιφερά τα χρονικά που υποσχέθηκα να μην παραβιάσω κατά το δυνατόν. Το σημερινό είναι απ' αυγασμό μιας αρκετά μακρής ενασχόλησης με βάση κάποια καινούργια στοιχεία στο διάστημα που ομίλησα, βασισμένα σε πηγές όπως είναι τα βιβλία του Ελληνοκαναδού καθηγητή Αντρέ Γερολημάτου, του μαρξιστή καθηγητή του Παλαιπιστημίου του Καναδά Β' Σταβιανού, του καθηγητή Στάθη Καλίβα, γιατί όχι και του δικού μας Γιώργου Λιόλου που βλέπω ότι μας εττύμησε σήμερα, των Ελλήνων καθηγητών Σακελλαρίου, Γούναρη, Μαλτέζου, Δεσποτόπουλου και την επιστημονική ομάδα των εφημερίδων Καθημερινή και Ελευθερωτυπία, του μεγάλου Τούρκου συγγραφέα και ιστορικού Φατίχ Τσιμόκ, σπουδαίως ο Τσιμόκ, θα μιλήσουμε για αυτό, επίσης του Μανώλη Μπατσαμίδη από την Νάουσα, τα κλασικά βιβλία του Κωστίμος Ποφ, τη Θεσσαλονίκη 1700-1912, το μήτη της μεταπραδικής πόλης και εθνική και κοινωνική συνείδηση, το βιβλίο του Γιώργου Χιονίδη, ιστορία του χριστιανισμού στη Βέρεια, βιβλία του σοβιατικού Μπλαζάνοφ και του Λευτέρη Στελιγγού, επίσης τα βιβλία του Αβραάμ Μπεναρώη, αυτού του σπουδαίου συνδικαλιστή του Εβραίου, του ιδρυτού της Φεδερασιόν, η πρώτη σταδεδομία του ελληνικού προελθαριάτου και ελπίδες και πλάνες και από τα παλιά που ξετρίπωσα είναι μερικά μακεδονικά ημερολόγια πριν από το 1910 και επίσης το βιβλίο του Ιακωβάκου Ρίζου Νερουλού, ιστορία των γραμμάτων του 1830 και 1870 μεταφερμένο στα γαλλικά από τον Jean-Yves Perre και μεταβρασμένο στα ελληνικά ξανά από την φεμινίστρια από τη Θησαρωνίκη το 1860 αυτή η ιστορία, φεμινίστρια Ολυμπία Αμποτ το βιβλίο του ομερικάνου Στέρφεν Λάραμπη, Ελλάς, 1775-1865 το βιβλίο του Κώστα Βαλέπτα για την ισοσιαλιστική Ελλάδα το βιβλίο του Θανάση Παπαζότου, εικόνες της Βένδας που έχει και ιστορικό για την Βέρεια το βιβλίο του Γιάννη Κορδάτου, ιστορία του εργατικού κινήματος και ιστορία του εργατικού κινήματος και του αγροτικού κινήματος το βιβλίο του συμπατριώτη μας Μιχάλη Ακρυβόπουλου, Λεύκομα το βιβλίο του ανώτατου δικαστή Γιώργου Μίντσι, εθνολογική σύνθηση των κατοίκων της Μακεδονίας θα μιλήσουμε για κάποια καινούργια πράγματα, καινούργια πράγματα θα ακουστούν ήσως πρώτη φορά όπως η Βέρεια και ο Έτγαρ Άλαν Πόε, ένας βεριότης στην κομμούνα των Παρισίων κοινωνική εξέγευση στη Βέρεια το 1897, μια τράπεζα στη Βέρεια με το όνομα Άγιος Αντώνιος μετανάστριες βεριότησες στην Αμερική το 1903, σύλλογος βεριοτών στο ΜΠΑΦΑΛΟ της Αμερικής το 1908 το ΕΦΑΧΑΙΜ και η Βέρεια, η επαναστατική Φυτροπή της Βέρειας του 1800 του 1916 η οποία κατήρισε τον εκλεγμένο Τούρκο δήμαρχο και το αποθέτησε δήμαρχο τον ιατρό Αντώνιος Μυρλή αν δεν ξέρετε το λέω ότι παρότι ελευθερώθηκε η Βέρεια το 1912 μέχρι το 1916 είχε Τούρκο δήμαρχο όχι έτσι αυθαίρεται, αποψήφισε ο κόσμος Τούρκο δήμαρχος η επαναστατική επιτροπή του Βενιζέα τον κατήρισε επίσης η δημιουργία του 1910 στην Καραφέρεια και αυτό το όνομα έμεινε και στην βιβλιογραφία με περίπου 40 αναφερόνταν η Βέρεια σε πολλές περιπτώσεις ως Καραφέρεια το 1910 εργάτριες από τη Βέρεια και εργάτες κάνανε συνδικάτο στα Βαμβακοκλωστήρια αυτά υπάρχουν στα βιβλία του Αβραάν Πενναρώγια και έχω στις σελίδες και τα βιβλία από τα οποία τα ίδλισα ο Πενναρώγιος ήταν σπουδαίο συνδικαλιστής που με έκανε τη Φετερασιόν και μαζί με τον Καζαντζάκη τον Νίκο που ήταν φίλοι προσχώρησαν τότε στο κόμμα του Αλεξάνδρου Σβόλου που λεγόταν Έλδ, Ένωσης Λαϊκής Δημοκρατίας Επίσης θα μιλήσουμε και θα πούμε για την ανασκαφή που έγινε στη Βέρεια και στη Μητροπολιτική περιοχή της Βερίας το 1906 που βρέθηκε Μαρμάρινη Στήλι με την αναφορά θεάς αγροτέρας Αρτέμιδος αυτά γραμμένα από τον Καρκολόγο έναν σοφό άνθρωπο ο οποίος ήταν αυτός που έγραψε και μετά αναφέρθηκε και στα εγκυκλοπεδικά λεξικά ότι το 135 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος στις Αιγαίες της Μακεδονίας εγγενίασε τους Ολυμπιακούς αγώνες που λεγόταν Ολύμπια ή Αλεξάνδρια και γινόταν κάθε χρόνο ή κάθε δυο χρόνια οι οποίοι αγώνες άφησαν το 242 μ.Χ. στην Βέρεια από τον Ρωμαίο Γόρδιο τον Ευσερή θα πούμε επίσης για τα κρεμίσματα στην πόλη για το κοινό καλό που δεν ήταν απαλλαγμένα από ιδιωτέλεια πάντοτε θα πούμε και για το ανέκαθεν πνεύμα ιδιότουπης διαλλακτικότητας που χαρακτήριζε τους Βεριώτες θα πούμε για την κοινωνική εξέλιαση στη Βέρεια το 1897 σαν ιστορική εκδίκηση της γενιάς του τέλος του αιώνα για την ιδιότυπη διαλλακτικότητα που χαρακτήριζε τους κατοίκους της Βέρειας ακόμη και από τους τελευταίους χρόνους του Βυζαντίου ο Παπαζότος αναφέρει ο Θανάσης ότι το 1387 ο δικητής της πόλης Λυζικός ή Λαζικός παρέδωσε την πόλη στους Τούρκους έτσι την παρέδωσε ούτε αντίσταση ούτε τίποτε ούτε για τον τύπο όπως και το 1433 που έγινε η οριστική παράδοση της πόλης τους Οθωμανούς που καταλήφθηκε στον Μουράτ δεύτερο τότε λοιπόν έγιναν τα πράγματα πάλι ομαλά έτσι και μάλιστα ο Καδής της Βέρειας μετέφασε την ομολογία του Πατριάρχη Γενναδίου Β ομολογία τι εννοούμε δηλαδή τους όρους υποταγής του Πατριάρχη Γενναδίου Β στον Μωάμεθ δεύτερο τον πορθητή ο οποίος Γενναδίος πέντε φορές μπήκε και βγήκε Πατριάρχης πρέπει να σας πω ότι στη διάρκεια που ήταν Σουλτάνος ο Μωάμεθ ο δεύτερος ήταν οι Σουλτάνους 28 χρόνια σε αυτά τα 28 χρόνια εννιά Πατριάρχες ανέβηκαν και κατώθηκαν στον Πατριαρχικό θρόνο και από αυτούς μόνον δύο πέθαναν στο θρόνο Επιφερία βέβαια τώρα θα πω και για το ιστορικό λάθος και αδικία που γίνεται για δύο Πατριάρχες βεριώτες τους λέγαν πάντοτε από τη Βέρια της Μαρκεδονίας ένας ήταν ο Νύφων ο πρώτος και ο άλλος ήταν ο Κύριλος ο δεύτερος και για τους δυο είπαν ότι ήταν φιλοχρήματοι και γυναικάδες και τους βγάλαν από το θρόνο κάποια στιγμή ενώ αν κοιτάξουμε την ιστορία των Οικουμερικών Πατριαρχών τουλάχιστον οι μισοί μπήκαν και βγήκαν πολλές φορές και μάλιστα όπως αναφέρει και ο Βλάσης ο Φίδας ο καθηγητής και τώρα καθηγητής του Εκκλησιαστικού Δικαίου ήταν πολύ συνηθισμένο να υπάρχουν έριδες και συμφέροντα όσον αφορά την ανάριση των Πατριαρχών εις τον θρόνο Επίσης θα αναφέρουμε για τα τσιφλίκια και τα εργοστάσια θα πούμε λίγα πράγματα για τον μακηδονικό αγώνα για τις ίτες του έθνος αλλά θα μιλήσουμε και για τους βεριώτες που αμεθανούν σπουδαίως που είναι άγνωστοι δεν τους ξέρουμε αυτοίς έχουν παγκόσμια πτυνοβολία παλίμωτς Άρη ο ποιητής Χαβερή ο Δερβίσης Κασσάν Αμπαμπά η Ρουμή σπουδαίοι άνθρωποι με τεράστια πτυνοβολία παγκόσμια πτυνοβολία τώρα που άρχισαν να αποκτούν και σημασία τα γράμματα των Αράβων και των Μωαμεθανών αυτοί λοιπόν ήταν βεριώτες και το έφεραν σαν έπαινο ότι είναι από την Καραφέρια θα πούμε και λίγα πράγματα για τις αναμνήσεις του Παπαδάκη παλιού πολιτικού ο οποίος έζησε τον μακηδονικό αγώνα στη μικρή του ηλικία και για τις εκδόσεις των φίλων του Βυζαντινού Μοσσίου και τέλος θα κλείσουμε αγαπητοί μου φίλοι με ένα θέμα την διαχωρονική επιβίωση της μούσας του μακεδονικού αγώνα στις πρόσφατες ηρωικές στιγμές του λαού μας θα αρχίσω από τα πρόσωπα των βεριωτών που δεν τους ξέρουμε και ήταν τόσο σπουδαίοι πρώτα θα πούμε για τον Γρηγόρη Περδικάρη Ο Γρηγόρης Περδικάρης του Αντωνίου γύρω στο 1842 πήρε για πρώτη φορά στα διπλωματικά χρονικά της Αμερικής την θέση του προξένου αυτής της χώρας στην Αθήνα ξεκίνησε από την Αμερική στα τέλη του 1845 έφτασε στον προορισμό της αρχές της επόμενης χρονιάς ένα ταξίδι με ελληνικό πλοίο τον Αλέξανδρο δεν ήταν κάτι το συνηθισμένο το πιο ενδιαφέρον ωστόσο γεγονός αυτού του διωπισμού δεν ήταν η επίσημη πια εδραίωση των σχέσεων ανάμεσα στις δυο χώρες μα η ιστορία αυτού του ίδιου του προξένου γεννημένου στη Βέρεια της Μακεδονίας να βρεθεί στη Σμύρμη στην κατεγίδα της επανάστασης που σάρωνε την Ελλάδα το μικρό ελληνόπρο θα ταξιδέψει για τη νέα του πατρίδα και αφού φοιτήσει στο ιστιτούτο κλασικών σπουδών του Μαούντ Πλέζαντ του Άμπλαιας και στο Μόνσον της Μασαχουσέτης θα διδάξει ελληνικά στο Μόνσον και στο Χάρβαρτ παρακαλώ θα μεταφράσει την συλλυπητήρια επιστολή που θα γράψει η Λίντια σύγκονη για λογαριασμό των κυριών του Χάρτφορ προς τις κυρίες της Ελλάδος το γράμμα του προς μία κυρία της Μασαχουσέτης που δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες και που συμβεριλήθηκε μέσα στο έντυπο του ελληνικού συμβουλίου της Βοστόνης τουρκική βαρβαρότης συγκινητική εξιστόρηση και απίθανης δικεία της κυρίας Σοφίας Μάρκουρ μιας Ελληνίδας από τη Βέρεια θα αφήσει βαθύτατη εντύπωση στους αναγνώστες. Ο Περδικάρης θα προσπαθήσει να ενισχύσει το ενδιαφέρον των Αμερικανών γύρω από την κίνηση για την παιδεία στην Ελλάδα με ένα γράμμα προς την Επιτροπή της Νέας Υόρκης και στο τέλος της δεκαετίας του 50 θα ταξιδέψει σε πόλεις της Αμερικής δίνοντας διαλέξεις με θέμα την Ελλάδα. Στο διάστημα που ο Edgar Allan Poe, αυτός ο σπουδαίος πρίτανης των ποιητών της Αμερικής θα διευθύνει το Southern Literary Messenger θα δημοσιευτεί σε ένα τέχος ένα άθρο γραμμένο από τον Steven Balfit για τον Περδικάρη μαζί με διάφορες μεταφράσεις από τα σύγχρονα ελληνικά και ο Poe θα γράψει στον Balfit ένα δημοτικό τραγούδι κάτι γραμμένο από τον Περδικάρη και μεταφρασμένο από εσάς θα ήταν ανεκτίμητο διαμάντι στα χέρια μας. Το περιοδικό θα δημοσιεύσει λίγο αργότερα σχόλια πάνω στις ομιλίες του Περδικάρη για τη σύγχρονη Ελλάδα τελειώντας με τα λόγια των ανταποκριτή. Δεν υπάρχει αφιβολία ότι μια πλατή τετροβερμία των κοινών συμφερόντων και χαρακτηριστικών των δύο αυτών χωρών θα βοηθούσε πολύ στην ανάπτυξη της αμοιβαίας εκτίμησης και συμπαθίας. Ο Περδικάρης ήταν ο πιο κατάλληλος άνθρωπος για τη θέση του προξέμου και η εκλογή του στάθηκε απόλυτα πετυχημένη. Άσχετα, τον βγάλαν μετά, διότι δεν τους έκανε και είπε ότι δεν με ενδιαφέρει που με βγάλαν όλο αυτό το διάστημα. Μου δώσαν 36 δολάρια και 96 σενς. Στο βιβλίο του Περδικάρης «Η Ελλάδα στους Έλληνες» ο πρώην πρόξενος θα δημοσιεύσει την εμπειρία του από την Ελλάδα και τα προβλήματά της. Μέσα από τα γραφτά του θα βγουν ανάγλυφες ευησυχογνωμίες του Κολοκοτρώνη, του Μιαούλη και των άλλων ηρώων του 21. Θα μας δώσει μια λεπτομυριακή έκθεση της πολιτικής καταστάσεως του νέου κράτους. Θα κάνει εκδρομές στην Ελλάδα, θα επισκεφθεί τα μέρη που επισκέφθηκε ο Απόστολος Πάρλος και φυσικά την Βέρεια. Ο Έτκαρα Λαμπόε για τον Περδικάρη. Στο Southern Literary Magazine αναφέρει ότι είναι ένας εμπνευσμένος συγγραφέας, ένας άνθρωπος που τιμά την χώρα του και τιμά και εμάς. Και επίσης για μια διάλεξη του Περδικάρη, ότι ήταν σπουδαίο που ανέλησε την ποιητική ακτινοβολία της Ελλάδος στην Βερωνική Πείηση, δηλαδή στην Πείηση του Λορτ Μπάιρον. Τελειώνει ο Έτκαρα Λαμπόε με έναν ύμνο. Νομίζετε πως με τη μεσολάβησή σας, λέει στον Πόφυτ, ο Περδικάρης θα μπορούσε να γράψει κάτι για εμάς. Θα ήταν τιμή και σπουδαίο να έχουμε ένα γραφτό του Περδικάρη από τη Βέρεια της Μακεδονίας. Θα πούμε τώρα για έναν άλλο περιόδικο, δεν το ξέρω. Σημαντική θέση στην ιστορία του ελληνικού κοινωνικού κινήματος κατέχει ο Παύλος Αργεριάδης. Όχι μόνο για την ελληνική καταγωγή του, την διεθνιστική του δράση στην Ευρώπη, αλλά και για τη συμμετοχή του στο ελληνικό κίνημα. Οι έλληνες συγγραφείς συνηθίζουν να μην τον πολύ αναφέρουν, λίγα πράγματα αναφέρει ακόμη και ο Γιάννης Κορδάδος, λίγα περισσότερο ο Κώστας Βαλέτας. Ο Παύλος Αργεριάδης γεννήθηκε το 1841 στη Βέρεια ή κατάλλωσε την Καστοριά από βεριόρτες γονείς. Νέος εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και πήρε ενεργό μέρος στην Παρισινή Κομμούνα το 1871. Η Μάση Ρεττώση ήταν μια λαϊκή οργάνωση, κατόρθεισε και πήρε την εξουσία για μερικούς μήνες στο Παρίσι. Ο Αργεριάδης εκλέχτηκε στην ηγεσία του Οσιοσαλεπαναστατικού Κύματος της Γαλλίας Παυτή Σοσιαλίστρ. Αυτή την εποχή παίρνει τη γαλλική ηθαγένεια και εκεί ταθαρά αναφέρει ότι είναι Βεγγιώτης. Και εκλέγεται βουλευτής του Οσιοσαλεπαναστατικού Κόμματος. Ταυτόχρονα είναι μέλος της σύνταξης της εβδομαδιάς επιθεώρεσης λεωπαυτής σοσιαλίστρ. Είναι ένας θεωρητικός του Οσιοσαλεπαναστατικού Κυνήματος στην Ευρώπη του 19ου αιώνα. Έβγαλε ένα περιοδικό που το ονόμασε «Almanac de la Gestión Social». Σε αυτό το περιοδικό συνεργάστηκαν μεγάλα ονόματα του Οσιοσαλεπαναστατικού Κυνήματος και σπουδαίες συνεραφίες. Όπως ο Φρίντρεχ Έγγελς, ο συνάριφος του Μάξ, ο Βικτόρ Ρουγγό, ο Εμίτ Ζολά, η Λουίς Μιχέλ, ο Κάρ Λιπκνεχτ, ο Τσυπριανι, ο Πόλ Λαφάρκ, ο Αούγουστ Μπέππλ και πολλοί άλλοι. Παρά την απομάκτηση του από την Ελλάδα, ο Αργυριάδης δεν έπαψε να ενδιαφέρεται για το κοινωνικό κίνημα της αγαπημένης του πατρίδας. Βρίσκεται σε στενή συνεργασία με τις περισσότερες κινήσεις και ομάδες και περιοδικά που υπήρχαν στην Ελλάδα. Βοήθησε και οικονομικά αυτές τις κινήσεις. Πληροφορίες για τον Βεριώτη Αργυριάδη πήρα και από τον Νίκο και αν νιώθω ήταν από τους προτεργάτες του αγιστικού κίνηματος στην Ελλάδα σε βαθιά γεράματο όταν τον γνώρισα στο γραφείο του περιοδικού «Διαθνή Ζωή» που έβαζε ο Μανώλης Πόρκας πριν από τη Θεστατορία. Στις 14 Δεκάτου 85, μετά την πτώση της κυβερνήσεως του Χαριλάου Τρικούπη, ο νικητής των εκλογών Θεόδωρος Δηλυγιάννης διαδέχεται τον προηγούμενο. Τα οικονομικά έσχωσαν, δίνει οικονομική κρίση, ταραχεί στο χρηματιστήριο, ο βασιλεύς καλεί τον Δηλυγιάννη να παρετηθεί, αυτός αρνείται, ο βασιλεύς τον παρετεί. Γίνονται εκλογές, θριαμβεύει ο Τρικούπης, τα οικονομικά βέβαια πάλι χάλια όπου ο πρωθυπουργός έκανε προσφυγή στο εξωτερικό. Οι ξένοι όμως κεφαλιούχοι έβαλαν όρους απαράδετους, τελείως απαράδετους. Παρετείται λοιπόν η κυβέρνηση και αναλαμβάνει κυβέρνηση Σωτηρόπουλου Ράγη, η οποία πεφάνισε η κυβέρνηση αυτή να παγιοποιήσει τα οφειλόμενα από παλιά δάνεια σε νέο δάνειο με ιδιαίτερα τοκοχρεολίσια και τόκους. Συγχρόνως ήρθε σε συμφωνία με τον Οίκο, Χάμπρο και Ιώσ, για να συνάψει δάνειο τεσσάρων εκατομμυρίων λιρών, για την διευκόληση της πυρωμής των τοκοχρεολισίων μέσω εκδόσων προσωρινών αποδείξεων σκρυπ απέμειδη των οριστικών τίτρων του Λεοδανίων. Ο Τρυκούπιος διεφόνησε γι' αυτό, ανέτρεψε την κυβέρνηση αυτή του Σωτηρόπουλου Ράλι και σημάτησε δική του κυβέρνηση. Και από το βήμα της βουλής δήλωσε ότι το κράτος, δια του δονίου της κεφαλιώσεως των τόκων που έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση, ουσιαστικά αθέτησε τις δανειακές υποχρεώσεις, γι' αυτό είχε καθήκον να έρθει σε συμβιβασμό με τους πιστοτές και προσπάθησε να συλλογηθεί με τους εξωτερικούς πιστοτές. Τα βρήκαν σε όλα εκτός ενός, επρόκειτο για τα περισσεύματα, την διανομή τους, στην οποία επέμεναν οι κεφαλούχοι. Ο Τρυκούπιος έλεγε ότι αυτό καθαιρώνιφια ανεπίτρεπτο εξωτερικό έλεγχο και ανεπιθύμητο, παρητήρθει, έγιναν εκλογές, της χάνησε εκλογές και μάλιστα τότε, είπε το περίφημα, θυμών ο κύριος Βουλεμής, δεν βγήκε ούτε βουλευτής το Μεσολόγη που ήταν υποψήφιος, ούτε βουλευτής και βγήκε ένας Βουλεμής, τελείως αγράμματος και τυχάρπαστος. Φεύγει στο εξωτερικό και πεθαίνεται από ένα χρόνο. Το 1897 ελληνικά σώματα της λεγωμένης Εθνικής Εταιρείας εισβάζουν στη Μακεδονία. Στις 5 Απριλίου η Τουρκία κυρίσει τον πόλεμο κάτω της Ελλάδος. Οι ελληνικές δυνάμεις ιτώνται κατά κράτος σε όλες σχεδόν τις μάχες. Τα υλικά στρατέμματα υποχωρούν στη Λάρισα, συντριβεί στο Βδομοκό. Επαιμβαίνουν οι μεγάλες δυνάμεις. Ανακοχή εξωτερικτραξιών 7-8 Μαΐου. Η Ελλάδα ας δέχεται να πληρώσει στην Τουρκία 4 εκατομμύρια χρυσές λίρες κατόπιν της συνθήκης της Κωνσταντινού Πόλεως. Το 1898 εγκαθίσθεται εδιαθνής οικονομικός έλεγχος στην Αθήνα. Το 1903 το μεγάλο έσχος, τα Ευαγγελικά, νεκροί και τραγματίες φοιτητές διότι μεταφράστηκε το Ευαγγέλιο στη Δημοτική αν είναι δυνατό. Το 1904 άλλο έσχος, ορεστιακά, νεκροί και τραγματίοι νέοι και φοιτητές διότι ανέβηκε στο θέατρο η ορέστια του εσχύλου στη Δημοτική. Το 1905 ο Βενιζέλος εμφανίζεται στη πολιτική σκηνή της Ελλάδας. Το 1904-1908 μακεδονικός αγώνας λίγα πράγματα θα πούμε αργότερα. Το 1910 εθνική συνέλεψη για την υποδεικνή πρωθυπουργό τον Αλεύθερο Εντεφέρο Βενιζέλο. Το 1911 ψήφιση αναθεωρήσου στους συντάρματος του 1874 από την εθνική συνέλεψη. Το 1912 πρώτος βολκανικός πόλεμος ήττα των Τούρκων κατά κράτος μέσα σε κατεσχήνη και παγκόσμιο καγχασμό. Η Βακεδονία ελεύθερη. Τώρα θα πούμε για τις κοινωνικές αντιδράσεις και εξεγέσεις στο διάστημα αυτό. Τα χρόνια 1896 και 1897 το κράτος που έχει κηρύξει κρεβερικοπία τρία χρόνια νωρίτερα βρίσκεται αντιμέτωπο με τους ευρωπαίους δανειστές του. Το 1896 στο Λάβριο γίνεται εξέγγεση των μεταλλαβρίχων της πόλης και επίσης εξεγέσεις γίνονται στα αφιδοπαραουρικά χωριά της Ηλίας. Η κατάσταση εκτραχύνεται με την εσωτερική πίδευση για δοβοήθεια προς την κρητική επανάσταση. Είναι ένας από τους συντελεστές που καταλήμουν στον πόλεμο και στην ίντα του 1897 και στην επιβολή του διεθνούς οικονομικού ελέγχου. Στις 25 δεκάτου 97 θα λελατηθεί από ένα πλήθος ανέργων και λιπατοχτών του στρατού η ίδια η Πρωτεύουσα. Τον ίδιο καιρό μια γενική αναταραχή σημειώνεται και στις μακεδανικές πόλεις. Στο διάστημα 1882-1896 έχουμε συγκρούσεις στην ελληνική κοινότητα της Θεσσαλονίκης, συγκρούσεις στη Βέρεια, στην Κοζάνη, στην Καστοριά, στο Μοναστήρι και στην Κοριτσά. Αυτά τα τελευταία μέρη ήταν η Μακεδονία τότε. Και το Μοναστήρι, σήμερα η Μίτολα και η Κοριτσά. Τα στοιχεία αυτά και μάλιστα τα στοιχεία για τις συγκρούσεις στην Βέρεια υπάρχουν στο βιβλίο του Κώστα Μοσκοφ «Εθνική και Κοινωνική Συνείδηση» και στο βιβλίο σχετικά προς το το 1993 του Νεχιμά Ριζάδ με το τίτλο «Σαλονίκ λαβίρκο βουατρέ» στη σελίδα 317. Τώρα, ειδικότερα για τη Μακεδονία, η Μακεδονία παρά την έντονη δράση και τους αγώνες των κατοίκων της στην Επανάσταση του 1821 δεν συνεσοματώθηκε στο ελληνικό κράτος του 1830. Περισσότερο όμως ίσως από τις άλλες υπόδουλες περιοχές διατήρησε όλο αυτό το διάστημα, έντονο το πατριωτικό φρόνιμα και με τύχει ενεργώς σε όλα τα επαρρυστατικά κινήματα των Ελλήνων το 19ο αιώνα. Παραδοσιακά, το 1854 έγινε ένα κίνημα από άλλο αδίχημένο, το τσάμι Καρατάσου, ο γιος του γέρο Καρατάσου, ο οποίος το 1854 ξεκίνησε ένα κίνημα στην Χαλκιδική. Δεν πέτυχε τελικά. Όπως και το 1878 έγινε ένα άλλο κίνημα στο Λιτόχορο και στα Γρεβενά. Το 19ο αιώνα το σημαντικό κέντρο της Μακεδονίας ήταν η Θεσσαλονίκη, χάρη στην προνομιούχη οικονομική της θέση, σαν πρώτο λιμάνι και συγκεκριμένικός κόμβος μετά την Κωνσταντινούπολη της Ευρωπαϊκής Τουρκίας. Το 1880 η Κωνσταντινούπολη αριθμούσε 73.000 κατοίκους, το εβραϊκό στοιχείο ήταν το πολυπληθέστρο, 40.000 ήταν οι Εβραίοι. Το ελληνικό στοιχείο από 13.000 που ήταν το 1840 έγινε 40.000. Το ελληνικό στοιχείο από 13.000 που ήταν το 1840 έφτασε το 1880 στις 25.000 και το μουσουμινικό στοιχείο από 20.000 το 1840 το 1880 έγινε 25.000. Το δεύτερο σημαντικό κέντρο της Μακεδονίας ήταν το Μοναστήρι Μπίτολα. Πολιτικός κόμβος έδρα βαλύ και αρχηβού σώματος στρατού που ακόμη από το 1860 είχε περίπου 70.000 κατοίκους από τους οποίους η μισή ήταν χριστιανή. Στην ανατολική Μακεδονία μεγαλύτερο κέντρο ήταν η Σέρες με μεγάλο εισαγωγικό και εξαγωγικό εμπόριο κυρίως με Βουκουρέστη και Βιέννη. Κατόπιν έρχονταν η Βέρια που είχε γύρω στο 1880 περίπου 10.000 χριστιανούς, 5.000 Βουσουρμάνους, 800 Ωβραίους και 600 Αιγύφτους. Εδώ θα κάνουμε μια διακοπή και τα παιδάκια μας θα τραγουδήσουν τραγούδια που θα αναφέρονται ακριβώς στην εθνολογική σύνθεση των κατοίκων της Βέριας. Θα τραγουδήσουν Τούρκικα, Ελληνικά βιβεριότικα, Ελληνικά όμως πληματικά σε πείσμα αυτόν που έκαναν και σαν αίμα για την καθαρέμουσα και επίσης τα Τουρκικά είναι τραγούδια των Τεχέδων πολύ παλιά και τα Εβραίικα είναι επίσης τραγούδια στη γλώσσα γιδίσσ, στην αρχαία εβραϊκή γλώσσα. Ας τα παίξουμε. Ας τα παίξουμε. Ας τα παίξουμε. Ας τα παίξουμε. Ας τα παίξουμε. Ας τα παίξουμε. Ας τα παίξουμε. Ήμουν τα εδώνια κι εμπλαντάζω, άνθουν τα ρόδα κι εμεθώ το φεγγαράκι που παιδιάζω και μου έρχεται να τρελαθώ τα λούντα εδώ ασοβαρώ το φεγγαράκι που παιδιάζω και μου έρχεται να τρελαθώ μια αναγερμένη ανατριχύλα με περιμένει κάθε αυγή θα ρω πως βάζω ανθούς και φύλλα κι αγκλώνω ρίζες μες στη γη τα λούντα εδώ ασοβαρώ το φεγγαράκι που παιδιάζω και μου έρχεται να τρελαθώ μα ποιο μεθύση και ποια τρέλα και ποια ανοιξιάτικη χαρά μοιάζει με αυτή που θέλεις έλα κι όλα τα νιώθω μια φορά τα λούντα εδώ ασοβαρώ το φεγγαράκι που παιδιάζω και μου έρχεται να τρελαθώ Μα ποιο μεθύση και ποια τρέλα και ποια ανοιξιάτικη χαρά Τα λούντα εδώ ασοβαρώ το φεγγαράκι που παιδιάζω και μου έρχεται να τρελαθώ μα ποιο μεθύση και ποια τρέλα και ποια ανοιξιάτικη χαρά και κανείς απ' τους δικούς μου συγγενείς κι αγαπή τους μου μόνη η αγάπη μου η καλή μου στέλνει γράμμα και γραφή γράφει γράμμα και μου στέλνει και πικρά μου παραγγέλνει Σενέ στα ξένα πως περνάς ποιος μαγειρεύεις και διπνάς ποιος σου στρώνει και κοιμάσαι και για μένα δε θυμάσαι περνώ την κουβερτήτσα μου καημό που έχει καρδίτσα μου αχ τη στρώνω και κοιμάμαι και για σένα ναι θυμάμαι Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα
|
| _version_ |
1782816182354575360
|
| description |
: あれ αλλά παρά τον καιρό också Θεωρώ ότι, εντάξει, υπήρξε κάποια άλλη απόκριση σημαντικής σε αυτό που λέγεται σήμερα. Θυμίστηκα τώρα που ερχόμουν, το έκτο βιβλίο της Ηλιάδας, γιατί το λέω αυτό. Εκεί, στο έκτο βιβλίο της Ηλιάδας, ο έκτορας προμαντεύει την καταστροφή της Τρίας. Παρ' όλα αυτά, στο τέλος του βιβλίου λέει στον γιό του Ασφιάνικα, «εσύ είχα γίνει σπουδαίος βασινιάς της Τρίας, η Τρία θα προοδεύσει». Θέλω να πω, δηλαδή, ότι εάν η φαντασία μας πάει πέρα απ' το πνεύμα, τότε ερχόμαστε σε ένα άλλο σημείο, διότι πάντοτε μέσα μας υπάρχει η βεβαιότητα ότι τα πράγματα θα πάνε κανύτερα. Έτσι και εγώ δεν πίστευα ότι θα έρθει ο κόσμος τώρα σήμερα, και είναι έπληξη ό,τι σας βλέπω εδώ πέρα. Και χαίρομαι γι' αυτό. Το θέμα της σημερινής εκδήλωσης είναι η Βέρεια, η Μακεδονία και η Ελλάδα στο Λικόφος και στο Λικάβιες του 19ου και του 20ου αιώνα. Πρόσωπα, κοινωνική τομή, όχι τομή όπως γράψαν τα μέσα ενημέρωσης, ιδιωτικίες. Η εκδήλωση αυτή, κυρίες και κύριοι, ήταν προγραμματισμένη να γίνει πέρα απ' τα χρονικά πλαίσια που διαθέτει η συγγενητική φιλοξενία της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Βερίας, για την οποία αισθάνομαι απέραντα ευγνώμων. Προσπάθησα λοιπόν να κόψω και να ράψω και να χωρέσω όσα θα λεξούν, θα προβληθούν και θα ακουστούν στα περιφερά τα χρονικά που υποσχέθηκα να μην παραβιάσω κατά το δυνατόν. Το σημερινό είναι απ' αυγασμό μιας αρκετά μακρής ενασχόλησης με βάση κάποια καινούργια στοιχεία στο διάστημα που ομίλησα, βασισμένα σε πηγές όπως είναι τα βιβλία του Ελληνοκαναδού καθηγητή Αντρέ Γερολημάτου, του μαρξιστή καθηγητή του Παλαιπιστημίου του Καναδά Β' Σταβιανού, του καθηγητή Στάθη Καλίβα, γιατί όχι και του δικού μας Γιώργου Λιόλου που βλέπω ότι μας εττύμησε σήμερα, των Ελλήνων καθηγητών Σακελλαρίου, Γούναρη, Μαλτέζου, Δεσποτόπουλου και την επιστημονική ομάδα των εφημερίδων Καθημερινή και Ελευθερωτυπία, του μεγάλου Τούρκου συγγραφέα και ιστορικού Φατίχ Τσιμόκ, σπουδαίως ο Τσιμόκ, θα μιλήσουμε για αυτό, επίσης του Μανώλη Μπατσαμίδη από την Νάουσα, τα κλασικά βιβλία του Κωστίμος Ποφ, τη Θεσσαλονίκη 1700-1912, το μήτη της μεταπραδικής πόλης και εθνική και κοινωνική συνείδηση, το βιβλίο του Γιώργου Χιονίδη, ιστορία του χριστιανισμού στη Βέρεια, βιβλία του σοβιατικού Μπλαζάνοφ και του Λευτέρη Στελιγγού, επίσης τα βιβλία του Αβραάμ Μπεναρώη, αυτού του σπουδαίου συνδικαλιστή του Εβραίου, του ιδρυτού της Φεδερασιόν, η πρώτη σταδεδομία του ελληνικού προελθαριάτου και ελπίδες και πλάνες και από τα παλιά που ξετρίπωσα είναι μερικά μακεδονικά ημερολόγια πριν από το 1910 και επίσης το βιβλίο του Ιακωβάκου Ρίζου Νερουλού, ιστορία των γραμμάτων του 1830 και 1870 μεταφερμένο στα γαλλικά από τον Jean-Yves Perre και μεταβρασμένο στα ελληνικά ξανά από την φεμινίστρια από τη Θησαρωνίκη το 1860 αυτή η ιστορία, φεμινίστρια Ολυμπία Αμποτ το βιβλίο του ομερικάνου Στέρφεν Λάραμπη, Ελλάς, 1775-1865 το βιβλίο του Κώστα Βαλέπτα για την ισοσιαλιστική Ελλάδα το βιβλίο του Θανάση Παπαζότου, εικόνες της Βένδας που έχει και ιστορικό για την Βέρεια το βιβλίο του Γιάννη Κορδάτου, ιστορία του εργατικού κινήματος και ιστορία του εργατικού κινήματος και του αγροτικού κινήματος το βιβλίο του συμπατριώτη μας Μιχάλη Ακρυβόπουλου, Λεύκομα το βιβλίο του ανώτατου δικαστή Γιώργου Μίντσι, εθνολογική σύνθηση των κατοίκων της Μακεδονίας θα μιλήσουμε για κάποια καινούργια πράγματα, καινούργια πράγματα θα ακουστούν ήσως πρώτη φορά όπως η Βέρεια και ο Έτγαρ Άλαν Πόε, ένας βεριότης στην κομμούνα των Παρισίων κοινωνική εξέγευση στη Βέρεια το 1897, μια τράπεζα στη Βέρεια με το όνομα Άγιος Αντώνιος μετανάστριες βεριότησες στην Αμερική το 1903, σύλλογος βεριοτών στο ΜΠΑΦΑΛΟ της Αμερικής το 1908 το ΕΦΑΧΑΙΜ και η Βέρεια, η επαναστατική Φυτροπή της Βέρειας του 1800 του 1916 η οποία κατήρισε τον εκλεγμένο Τούρκο δήμαρχο και το αποθέτησε δήμαρχο τον ιατρό Αντώνιος Μυρλή αν δεν ξέρετε το λέω ότι παρότι ελευθερώθηκε η Βέρεια το 1912 μέχρι το 1916 είχε Τούρκο δήμαρχο όχι έτσι αυθαίρεται, αποψήφισε ο κόσμος Τούρκο δήμαρχος η επαναστατική επιτροπή του Βενιζέα τον κατήρισε επίσης η δημιουργία του 1910 στην Καραφέρεια και αυτό το όνομα έμεινε και στην βιβλιογραφία με περίπου 40 αναφερόνταν η Βέρεια σε πολλές περιπτώσεις ως Καραφέρεια το 1910 εργάτριες από τη Βέρεια και εργάτες κάνανε συνδικάτο στα Βαμβακοκλωστήρια αυτά υπάρχουν στα βιβλία του Αβραάν Πενναρώγια και έχω στις σελίδες και τα βιβλία από τα οποία τα ίδλισα ο Πενναρώγιος ήταν σπουδαίο συνδικαλιστής που με έκανε τη Φετερασιόν και μαζί με τον Καζαντζάκη τον Νίκο που ήταν φίλοι προσχώρησαν τότε στο κόμμα του Αλεξάνδρου Σβόλου που λεγόταν Έλδ, Ένωσης Λαϊκής Δημοκρατίας Επίσης θα μιλήσουμε και θα πούμε για την ανασκαφή που έγινε στη Βέρεια και στη Μητροπολιτική περιοχή της Βερίας το 1906 που βρέθηκε Μαρμάρινη Στήλι με την αναφορά θεάς αγροτέρας Αρτέμιδος αυτά γραμμένα από τον Καρκολόγο έναν σοφό άνθρωπο ο οποίος ήταν αυτός που έγραψε και μετά αναφέρθηκε και στα εγκυκλοπεδικά λεξικά ότι το 135 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος στις Αιγαίες της Μακεδονίας εγγενίασε τους Ολυμπιακούς αγώνες που λεγόταν Ολύμπια ή Αλεξάνδρια και γινόταν κάθε χρόνο ή κάθε δυο χρόνια οι οποίοι αγώνες άφησαν το 242 μ.Χ. στην Βέρεια από τον Ρωμαίο Γόρδιο τον Ευσερή θα πούμε επίσης για τα κρεμίσματα στην πόλη για το κοινό καλό που δεν ήταν απαλλαγμένα από ιδιωτέλεια πάντοτε θα πούμε και για το ανέκαθεν πνεύμα ιδιότουπης διαλλακτικότητας που χαρακτήριζε τους Βεριώτες θα πούμε για την κοινωνική εξέλιαση στη Βέρεια το 1897 σαν ιστορική εκδίκηση της γενιάς του τέλος του αιώνα για την ιδιότυπη διαλλακτικότητα που χαρακτήριζε τους κατοίκους της Βέρειας ακόμη και από τους τελευταίους χρόνους του Βυζαντίου ο Παπαζότος αναφέρει ο Θανάσης ότι το 1387 ο δικητής της πόλης Λυζικός ή Λαζικός παρέδωσε την πόλη στους Τούρκους έτσι την παρέδωσε ούτε αντίσταση ούτε τίποτε ούτε για τον τύπο όπως και το 1433 που έγινε η οριστική παράδοση της πόλης τους Οθωμανούς που καταλήφθηκε στον Μουράτ δεύτερο τότε λοιπόν έγιναν τα πράγματα πάλι ομαλά έτσι και μάλιστα ο Καδής της Βέρειας μετέφασε την ομολογία του Πατριάρχη Γενναδίου Β ομολογία τι εννοούμε δηλαδή τους όρους υποταγής του Πατριάρχη Γενναδίου Β στον Μωάμεθ δεύτερο τον πορθητή ο οποίος Γενναδίος πέντε φορές μπήκε και βγήκε Πατριάρχης πρέπει να σας πω ότι στη διάρκεια που ήταν Σουλτάνος ο Μωάμεθ ο δεύτερος ήταν οι Σουλτάνους 28 χρόνια σε αυτά τα 28 χρόνια εννιά Πατριάρχες ανέβηκαν και κατώθηκαν στον Πατριαρχικό θρόνο και από αυτούς μόνον δύο πέθαναν στο θρόνο Επιφερία βέβαια τώρα θα πω και για το ιστορικό λάθος και αδικία που γίνεται για δύο Πατριάρχες βεριώτες τους λέγαν πάντοτε από τη Βέρια της Μαρκεδονίας ένας ήταν ο Νύφων ο πρώτος και ο άλλος ήταν ο Κύριλος ο δεύτερος και για τους δυο είπαν ότι ήταν φιλοχρήματοι και γυναικάδες και τους βγάλαν από το θρόνο κάποια στιγμή ενώ αν κοιτάξουμε την ιστορία των Οικουμερικών Πατριαρχών τουλάχιστον οι μισοί μπήκαν και βγήκαν πολλές φορές και μάλιστα όπως αναφέρει και ο Βλάσης ο Φίδας ο καθηγητής και τώρα καθηγητής του Εκκλησιαστικού Δικαίου ήταν πολύ συνηθισμένο να υπάρχουν έριδες και συμφέροντα όσον αφορά την ανάριση των Πατριαρχών εις τον θρόνο Επίσης θα αναφέρουμε για τα τσιφλίκια και τα εργοστάσια θα πούμε λίγα πράγματα για τον μακηδονικό αγώνα για τις ίτες του έθνος αλλά θα μιλήσουμε και για τους βεριώτες που αμεθανούν σπουδαίως που είναι άγνωστοι δεν τους ξέρουμε αυτοίς έχουν παγκόσμια πτυνοβολία παλίμωτς Άρη ο ποιητής Χαβερή ο Δερβίσης Κασσάν Αμπαμπά η Ρουμή σπουδαίοι άνθρωποι με τεράστια πτυνοβολία παγκόσμια πτυνοβολία τώρα που άρχισαν να αποκτούν και σημασία τα γράμματα των Αράβων και των Μωαμεθανών αυτοί λοιπόν ήταν βεριώτες και το έφεραν σαν έπαινο ότι είναι από την Καραφέρια θα πούμε και λίγα πράγματα για τις αναμνήσεις του Παπαδάκη παλιού πολιτικού ο οποίος έζησε τον μακηδονικό αγώνα στη μικρή του ηλικία και για τις εκδόσεις των φίλων του Βυζαντινού Μοσσίου και τέλος θα κλείσουμε αγαπητοί μου φίλοι με ένα θέμα την διαχωρονική επιβίωση της μούσας του μακεδονικού αγώνα στις πρόσφατες ηρωικές στιγμές του λαού μας θα αρχίσω από τα πρόσωπα των βεριωτών που δεν τους ξέρουμε και ήταν τόσο σπουδαίοι πρώτα θα πούμε για τον Γρηγόρη Περδικάρη Ο Γρηγόρης Περδικάρης του Αντωνίου γύρω στο 1842 πήρε για πρώτη φορά στα διπλωματικά χρονικά της Αμερικής την θέση του προξένου αυτής της χώρας στην Αθήνα ξεκίνησε από την Αμερική στα τέλη του 1845 έφτασε στον προορισμό της αρχές της επόμενης χρονιάς ένα ταξίδι με ελληνικό πλοίο τον Αλέξανδρο δεν ήταν κάτι το συνηθισμένο το πιο ενδιαφέρον ωστόσο γεγονός αυτού του διωπισμού δεν ήταν η επίσημη πια εδραίωση των σχέσεων ανάμεσα στις δυο χώρες μα η ιστορία αυτού του ίδιου του προξένου γεννημένου στη Βέρεια της Μακεδονίας να βρεθεί στη Σμύρμη στην κατεγίδα της επανάστασης που σάρωνε την Ελλάδα το μικρό ελληνόπρο θα ταξιδέψει για τη νέα του πατρίδα και αφού φοιτήσει στο ιστιτούτο κλασικών σπουδών του Μαούντ Πλέζαντ του Άμπλαιας και στο Μόνσον της Μασαχουσέτης θα διδάξει ελληνικά στο Μόνσον και στο Χάρβαρτ παρακαλώ θα μεταφράσει την συλλυπητήρια επιστολή που θα γράψει η Λίντια σύγκονη για λογαριασμό των κυριών του Χάρτφορ προς τις κυρίες της Ελλάδος το γράμμα του προς μία κυρία της Μασαχουσέτης που δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες και που συμβεριλήθηκε μέσα στο έντυπο του ελληνικού συμβουλίου της Βοστόνης τουρκική βαρβαρότης συγκινητική εξιστόρηση και απίθανης δικεία της κυρίας Σοφίας Μάρκουρ μιας Ελληνίδας από τη Βέρεια θα αφήσει βαθύτατη εντύπωση στους αναγνώστες. Ο Περδικάρης θα προσπαθήσει να ενισχύσει το ενδιαφέρον των Αμερικανών γύρω από την κίνηση για την παιδεία στην Ελλάδα με ένα γράμμα προς την Επιτροπή της Νέας Υόρκης και στο τέλος της δεκαετίας του 50 θα ταξιδέψει σε πόλεις της Αμερικής δίνοντας διαλέξεις με θέμα την Ελλάδα. Στο διάστημα που ο Edgar Allan Poe, αυτός ο σπουδαίος πρίτανης των ποιητών της Αμερικής θα διευθύνει το Southern Literary Messenger θα δημοσιευτεί σε ένα τέχος ένα άθρο γραμμένο από τον Steven Balfit για τον Περδικάρη μαζί με διάφορες μεταφράσεις από τα σύγχρονα ελληνικά και ο Poe θα γράψει στον Balfit ένα δημοτικό τραγούδι κάτι γραμμένο από τον Περδικάρη και μεταφρασμένο από εσάς θα ήταν ανεκτίμητο διαμάντι στα χέρια μας. Το περιοδικό θα δημοσιεύσει λίγο αργότερα σχόλια πάνω στις ομιλίες του Περδικάρη για τη σύγχρονη Ελλάδα τελειώντας με τα λόγια των ανταποκριτή. Δεν υπάρχει αφιβολία ότι μια πλατή τετροβερμία των κοινών συμφερόντων και χαρακτηριστικών των δύο αυτών χωρών θα βοηθούσε πολύ στην ανάπτυξη της αμοιβαίας εκτίμησης και συμπαθίας. Ο Περδικάρης ήταν ο πιο κατάλληλος άνθρωπος για τη θέση του προξέμου και η εκλογή του στάθηκε απόλυτα πετυχημένη. Άσχετα, τον βγάλαν μετά, διότι δεν τους έκανε και είπε ότι δεν με ενδιαφέρει που με βγάλαν όλο αυτό το διάστημα. Μου δώσαν 36 δολάρια και 96 σενς. Στο βιβλίο του Περδικάρης «Η Ελλάδα στους Έλληνες» ο πρώην πρόξενος θα δημοσιεύσει την εμπειρία του από την Ελλάδα και τα προβλήματά της. Μέσα από τα γραφτά του θα βγουν ανάγλυφες ευησυχογνωμίες του Κολοκοτρώνη, του Μιαούλη και των άλλων ηρώων του 21. Θα μας δώσει μια λεπτομυριακή έκθεση της πολιτικής καταστάσεως του νέου κράτους. Θα κάνει εκδρομές στην Ελλάδα, θα επισκεφθεί τα μέρη που επισκέφθηκε ο Απόστολος Πάρλος και φυσικά την Βέρεια. Ο Έτκαρα Λαμπόε για τον Περδικάρη. Στο Southern Literary Magazine αναφέρει ότι είναι ένας εμπνευσμένος συγγραφέας, ένας άνθρωπος που τιμά την χώρα του και τιμά και εμάς. Και επίσης για μια διάλεξη του Περδικάρη, ότι ήταν σπουδαίο που ανέλησε την ποιητική ακτινοβολία της Ελλάδος στην Βερωνική Πείηση, δηλαδή στην Πείηση του Λορτ Μπάιρον. Τελειώνει ο Έτκαρα Λαμπόε με έναν ύμνο. Νομίζετε πως με τη μεσολάβησή σας, λέει στον Πόφυτ, ο Περδικάρης θα μπορούσε να γράψει κάτι για εμάς. Θα ήταν τιμή και σπουδαίο να έχουμε ένα γραφτό του Περδικάρη από τη Βέρεια της Μακεδονίας. Θα πούμε τώρα για έναν άλλο περιόδικο, δεν το ξέρω. Σημαντική θέση στην ιστορία του ελληνικού κοινωνικού κινήματος κατέχει ο Παύλος Αργεριάδης. Όχι μόνο για την ελληνική καταγωγή του, την διεθνιστική του δράση στην Ευρώπη, αλλά και για τη συμμετοχή του στο ελληνικό κίνημα. Οι έλληνες συγγραφείς συνηθίζουν να μην τον πολύ αναφέρουν, λίγα πράγματα αναφέρει ακόμη και ο Γιάννης Κορδάδος, λίγα περισσότερο ο Κώστας Βαλέτας. Ο Παύλος Αργεριάδης γεννήθηκε το 1841 στη Βέρεια ή κατάλλωσε την Καστοριά από βεριόρτες γονείς. Νέος εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και πήρε ενεργό μέρος στην Παρισινή Κομμούνα το 1871. Η Μάση Ρεττώση ήταν μια λαϊκή οργάνωση, κατόρθεισε και πήρε την εξουσία για μερικούς μήνες στο Παρίσι. Ο Αργεριάδης εκλέχτηκε στην ηγεσία του Οσιοσαλεπαναστατικού Κύματος της Γαλλίας Παυτή Σοσιαλίστρ. Αυτή την εποχή παίρνει τη γαλλική ηθαγένεια και εκεί ταθαρά αναφέρει ότι είναι Βεγγιώτης. Και εκλέγεται βουλευτής του Οσιοσαλεπαναστατικού Κόμματος. Ταυτόχρονα είναι μέλος της σύνταξης της εβδομαδιάς επιθεώρεσης λεωπαυτής σοσιαλίστρ. Είναι ένας θεωρητικός του Οσιοσαλεπαναστατικού Κυνήματος στην Ευρώπη του 19ου αιώνα. Έβγαλε ένα περιοδικό που το ονόμασε «Almanac de la Gestión Social». Σε αυτό το περιοδικό συνεργάστηκαν μεγάλα ονόματα του Οσιοσαλεπαναστατικού Κυνήματος και σπουδαίες συνεραφίες. Όπως ο Φρίντρεχ Έγγελς, ο συνάριφος του Μάξ, ο Βικτόρ Ρουγγό, ο Εμίτ Ζολά, η Λουίς Μιχέλ, ο Κάρ Λιπκνεχτ, ο Τσυπριανι, ο Πόλ Λαφάρκ, ο Αούγουστ Μπέππλ και πολλοί άλλοι. Παρά την απομάκτηση του από την Ελλάδα, ο Αργυριάδης δεν έπαψε να ενδιαφέρεται για το κοινωνικό κίνημα της αγαπημένης του πατρίδας. Βρίσκεται σε στενή συνεργασία με τις περισσότερες κινήσεις και ομάδες και περιοδικά που υπήρχαν στην Ελλάδα. Βοήθησε και οικονομικά αυτές τις κινήσεις. Πληροφορίες για τον Βεριώτη Αργυριάδη πήρα και από τον Νίκο και αν νιώθω ήταν από τους προτεργάτες του αγιστικού κίνηματος στην Ελλάδα σε βαθιά γεράματο όταν τον γνώρισα στο γραφείο του περιοδικού «Διαθνή Ζωή» που έβαζε ο Μανώλης Πόρκας πριν από τη Θεστατορία. Στις 14 Δεκάτου 85, μετά την πτώση της κυβερνήσεως του Χαριλάου Τρικούπη, ο νικητής των εκλογών Θεόδωρος Δηλυγιάννης διαδέχεται τον προηγούμενο. Τα οικονομικά έσχωσαν, δίνει οικονομική κρίση, ταραχεί στο χρηματιστήριο, ο βασιλεύς καλεί τον Δηλυγιάννη να παρετηθεί, αυτός αρνείται, ο βασιλεύς τον παρετεί. Γίνονται εκλογές, θριαμβεύει ο Τρικούπης, τα οικονομικά βέβαια πάλι χάλια όπου ο πρωθυπουργός έκανε προσφυγή στο εξωτερικό. Οι ξένοι όμως κεφαλιούχοι έβαλαν όρους απαράδετους, τελείως απαράδετους. Παρετείται λοιπόν η κυβέρνηση και αναλαμβάνει κυβέρνηση Σωτηρόπουλου Ράγη, η οποία πεφάνισε η κυβέρνηση αυτή να παγιοποιήσει τα οφειλόμενα από παλιά δάνεια σε νέο δάνειο με ιδιαίτερα τοκοχρεολίσια και τόκους. Συγχρόνως ήρθε σε συμφωνία με τον Οίκο, Χάμπρο και Ιώσ, για να συνάψει δάνειο τεσσάρων εκατομμυρίων λιρών, για την διευκόληση της πυρωμής των τοκοχρεολισίων μέσω εκδόσων προσωρινών αποδείξεων σκρυπ απέμειδη των οριστικών τίτρων του Λεοδανίων. Ο Τρυκούπιος διεφόνησε γι' αυτό, ανέτρεψε την κυβέρνηση αυτή του Σωτηρόπουλου Ράλι και σημάτησε δική του κυβέρνηση. Και από το βήμα της βουλής δήλωσε ότι το κράτος, δια του δονίου της κεφαλιώσεως των τόκων που έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση, ουσιαστικά αθέτησε τις δανειακές υποχρεώσεις, γι' αυτό είχε καθήκον να έρθει σε συμβιβασμό με τους πιστοτές και προσπάθησε να συλλογηθεί με τους εξωτερικούς πιστοτές. Τα βρήκαν σε όλα εκτός ενός, επρόκειτο για τα περισσεύματα, την διανομή τους, στην οποία επέμεναν οι κεφαλούχοι. Ο Τρυκούπιος έλεγε ότι αυτό καθαιρώνιφια ανεπίτρεπτο εξωτερικό έλεγχο και ανεπιθύμητο, παρητήρθει, έγιναν εκλογές, της χάνησε εκλογές και μάλιστα τότε, είπε το περίφημα, θυμών ο κύριος Βουλεμής, δεν βγήκε ούτε βουλευτής το Μεσολόγη που ήταν υποψήφιος, ούτε βουλευτής και βγήκε ένας Βουλεμής, τελείως αγράμματος και τυχάρπαστος. Φεύγει στο εξωτερικό και πεθαίνεται από ένα χρόνο. Το 1897 ελληνικά σώματα της λεγωμένης Εθνικής Εταιρείας εισβάζουν στη Μακεδονία. Στις 5 Απριλίου η Τουρκία κυρίσει τον πόλεμο κάτω της Ελλάδος. Οι ελληνικές δυνάμεις ιτώνται κατά κράτος σε όλες σχεδόν τις μάχες. Τα υλικά στρατέμματα υποχωρούν στη Λάρισα, συντριβεί στο Βδομοκό. Επαιμβαίνουν οι μεγάλες δυνάμεις. Ανακοχή εξωτερικτραξιών 7-8 Μαΐου. Η Ελλάδα ας δέχεται να πληρώσει στην Τουρκία 4 εκατομμύρια χρυσές λίρες κατόπιν της συνθήκης της Κωνσταντινού Πόλεως. Το 1898 εγκαθίσθεται εδιαθνής οικονομικός έλεγχος στην Αθήνα. Το 1903 το μεγάλο έσχος, τα Ευαγγελικά, νεκροί και τραγματίες φοιτητές διότι μεταφράστηκε το Ευαγγέλιο στη Δημοτική αν είναι δυνατό. Το 1904 άλλο έσχος, ορεστιακά, νεκροί και τραγματίοι νέοι και φοιτητές διότι ανέβηκε στο θέατρο η ορέστια του εσχύλου στη Δημοτική. Το 1905 ο Βενιζέλος εμφανίζεται στη πολιτική σκηνή της Ελλάδας. Το 1904-1908 μακεδονικός αγώνας λίγα πράγματα θα πούμε αργότερα. Το 1910 εθνική συνέλεψη για την υποδεικνή πρωθυπουργό τον Αλεύθερο Εντεφέρο Βενιζέλο. Το 1911 ψήφιση αναθεωρήσου στους συντάρματος του 1874 από την εθνική συνέλεψη. Το 1912 πρώτος βολκανικός πόλεμος ήττα των Τούρκων κατά κράτος μέσα σε κατεσχήνη και παγκόσμιο καγχασμό. Η Βακεδονία ελεύθερη. Τώρα θα πούμε για τις κοινωνικές αντιδράσεις και εξεγέσεις στο διάστημα αυτό. Τα χρόνια 1896 και 1897 το κράτος που έχει κηρύξει κρεβερικοπία τρία χρόνια νωρίτερα βρίσκεται αντιμέτωπο με τους ευρωπαίους δανειστές του. Το 1896 στο Λάβριο γίνεται εξέγγεση των μεταλλαβρίχων της πόλης και επίσης εξεγέσεις γίνονται στα αφιδοπαραουρικά χωριά της Ηλίας. Η κατάσταση εκτραχύνεται με την εσωτερική πίδευση για δοβοήθεια προς την κρητική επανάσταση. Είναι ένας από τους συντελεστές που καταλήμουν στον πόλεμο και στην ίντα του 1897 και στην επιβολή του διεθνούς οικονομικού ελέγχου. Στις 25 δεκάτου 97 θα λελατηθεί από ένα πλήθος ανέργων και λιπατοχτών του στρατού η ίδια η Πρωτεύουσα. Τον ίδιο καιρό μια γενική αναταραχή σημειώνεται και στις μακεδανικές πόλεις. Στο διάστημα 1882-1896 έχουμε συγκρούσεις στην ελληνική κοινότητα της Θεσσαλονίκης, συγκρούσεις στη Βέρεια, στην Κοζάνη, στην Καστοριά, στο Μοναστήρι και στην Κοριτσά. Αυτά τα τελευταία μέρη ήταν η Μακεδονία τότε. Και το Μοναστήρι, σήμερα η Μίτολα και η Κοριτσά. Τα στοιχεία αυτά και μάλιστα τα στοιχεία για τις συγκρούσεις στην Βέρεια υπάρχουν στο βιβλίο του Κώστα Μοσκοφ «Εθνική και Κοινωνική Συνείδηση» και στο βιβλίο σχετικά προς το το 1993 του Νεχιμά Ριζάδ με το τίτλο «Σαλονίκ λαβίρκο βουατρέ» στη σελίδα 317. Τώρα, ειδικότερα για τη Μακεδονία, η Μακεδονία παρά την έντονη δράση και τους αγώνες των κατοίκων της στην Επανάσταση του 1821 δεν συνεσοματώθηκε στο ελληνικό κράτος του 1830. Περισσότερο όμως ίσως από τις άλλες υπόδουλες περιοχές διατήρησε όλο αυτό το διάστημα, έντονο το πατριωτικό φρόνιμα και με τύχει ενεργώς σε όλα τα επαρρυστατικά κινήματα των Ελλήνων το 19ο αιώνα. Παραδοσιακά, το 1854 έγινε ένα κίνημα από άλλο αδίχημένο, το τσάμι Καρατάσου, ο γιος του γέρο Καρατάσου, ο οποίος το 1854 ξεκίνησε ένα κίνημα στην Χαλκιδική. Δεν πέτυχε τελικά. Όπως και το 1878 έγινε ένα άλλο κίνημα στο Λιτόχορο και στα Γρεβενά. Το 19ο αιώνα το σημαντικό κέντρο της Μακεδονίας ήταν η Θεσσαλονίκη, χάρη στην προνομιούχη οικονομική της θέση, σαν πρώτο λιμάνι και συγκεκριμένικός κόμβος μετά την Κωνσταντινούπολη της Ευρωπαϊκής Τουρκίας. Το 1880 η Κωνσταντινούπολη αριθμούσε 73.000 κατοίκους, το εβραϊκό στοιχείο ήταν το πολυπληθέστρο, 40.000 ήταν οι Εβραίοι. Το ελληνικό στοιχείο από 13.000 που ήταν το 1840 έγινε 40.000. Το ελληνικό στοιχείο από 13.000 που ήταν το 1840 έφτασε το 1880 στις 25.000 και το μουσουμινικό στοιχείο από 20.000 το 1840 το 1880 έγινε 25.000. Το δεύτερο σημαντικό κέντρο της Μακεδονίας ήταν το Μοναστήρι Μπίτολα. Πολιτικός κόμβος έδρα βαλύ και αρχηβού σώματος στρατού που ακόμη από το 1860 είχε περίπου 70.000 κατοίκους από τους οποίους η μισή ήταν χριστιανή. Στην ανατολική Μακεδονία μεγαλύτερο κέντρο ήταν η Σέρες με μεγάλο εισαγωγικό και εξαγωγικό εμπόριο κυρίως με Βουκουρέστη και Βιέννη. Κατόπιν έρχονταν η Βέρια που είχε γύρω στο 1880 περίπου 10.000 χριστιανούς, 5.000 Βουσουρμάνους, 800 Ωβραίους και 600 Αιγύφτους. Εδώ θα κάνουμε μια διακοπή και τα παιδάκια μας θα τραγουδήσουν τραγούδια που θα αναφέρονται ακριβώς στην εθνολογική σύνθεση των κατοίκων της Βέριας. Θα τραγουδήσουν Τούρκικα, Ελληνικά βιβεριότικα, Ελληνικά όμως πληματικά σε πείσμα αυτόν που έκαναν και σαν αίμα για την καθαρέμουσα και επίσης τα Τουρκικά είναι τραγούδια των Τεχέδων πολύ παλιά και τα Εβραίικα είναι επίσης τραγούδια στη γλώσσα γιδίσσ, στην αρχαία εβραϊκή γλώσσα. Ας τα παίξουμε. Ας τα παίξουμε. Ας τα παίξουμε. Ας τα παίξουμε. Ας τα παίξουμε. Ας τα παίξουμε. Ας τα παίξουμε. Ήμουν τα εδώνια κι εμπλαντάζω, άνθουν τα ρόδα κι εμεθώ το φεγγαράκι που παιδιάζω και μου έρχεται να τρελαθώ τα λούντα εδώ ασοβαρώ το φεγγαράκι που παιδιάζω και μου έρχεται να τρελαθώ μια αναγερμένη ανατριχύλα με περιμένει κάθε αυγή θα ρω πως βάζω ανθούς και φύλλα κι αγκλώνω ρίζες μες στη γη τα λούντα εδώ ασοβαρώ το φεγγαράκι που παιδιάζω και μου έρχεται να τρελαθώ μα ποιο μεθύση και ποια τρέλα και ποια ανοιξιάτικη χαρά μοιάζει με αυτή που θέλεις έλα κι όλα τα νιώθω μια φορά τα λούντα εδώ ασοβαρώ το φεγγαράκι που παιδιάζω και μου έρχεται να τρελαθώ Μα ποιο μεθύση και ποια τρέλα και ποια ανοιξιάτικη χαρά Τα λούντα εδώ ασοβαρώ το φεγγαράκι που παιδιάζω και μου έρχεται να τρελαθώ μα ποιο μεθύση και ποια τρέλα και ποια ανοιξιάτικη χαρά και κανείς απ' τους δικούς μου συγγενείς κι αγαπή τους μου μόνη η αγάπη μου η καλή μου στέλνει γράμμα και γραφή γράφει γράμμα και μου στέλνει και πικρά μου παραγγέλνει Σενέ στα ξένα πως περνάς ποιος μαγειρεύεις και διπνάς ποιος σου στρώνει και κοιμάσαι και για μένα δε θυμάσαι περνώ την κουβερτήτσα μου καημό που έχει καρδίτσα μου αχ τη στρώνω και κοιμάμαι και για σένα ναι θυμάμαι Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα Καλησπέρα
|
