| : μεγάλη χαρά και τιμή να σας παρουσιάσω σήμερα ένα λεύκωμα αφιερωμένος στο έργο και τη ζωή του μεγάλου αγρινιώτη λογοτέχνη και διανοητή Κωνσταντίνου Χατζόπουλου. Ο Κωνσταντίνος Χατζόπουλος υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες των ελληνικών γραμμάτων. Έζησε στο τέλος του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα. Ήταν ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής αλλά και υπέρμαχος του κοινωνικού κράτους, ιδεολόγος του σοσιαλισμού και αγωνιστής υπέρ του δημοτικισμού. Η έκδοση αυτή παρουσιάζει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους σταθμούς της διαδρομής της ζωής αλλά και του έργου του συγγραφέα, αναφορικά με την εποχή του, τα γεγονότα και τους τόπους που έζησε. Σε αυτή την αφήγηση, μέσα από τις υπέροχες και καλοσκεδιασμένες σελίδες αυτής της έκδοσης, παρουσιάζεται επίσης η γενέθλια πόλη του, το Αγρίνιο. Το Αγρίνιο ήταν τότε μια πόλη κόμβος εμπορίου συγκοινωνιών, ένα σταυροδρόμι ιδεών που δυναμικά αναμορφωνόταν καθώς βημάτιζε στην εποχή του Χαρίλαου Τρικούπη με τα οράματα του αστικού εξυγχρονισμού και την προσπάθεια ανασυγκρότησης του ελληνικού κράτους μέσα στα τότε σύνορα της χώρας. Ο Χατζόπουλος έφυγε από την πόλη του σε μικρή ηλικία. Δεν την εγκατέλειψε όμως ποτέ. Έφυγε για να σπουδάσει. Στην αρχή πήγε στο Μεσολόγγι για το γυμνάσιο. Στο Αγρίνιο ακόμη εκείνη την εποχή δεν υπήρχε γυμνάσιο. Στη συνέχεια πήγε στην Αθήνα, ετών 14, για να σπουδάσει νομική. Στην Αθήνα ήρθε σε επαφή με την πνευματική ζωή της χώρας, γνώρισε λογοτέχνες και με τύχε της λογοτεχνικής παραγωγής και της πνευματικής ζωής της Ελλάδας. Η φιλομάθειά του όμως και η περιέργειά του τον οδήγησαν πολύ γρήγορα στην Γερμανία. Πήγε στη Δρέσδη όπου σπουδάσε φιλολογία, γνώρισε τη γυναίκα του, παντρεύτηκε και ήρθε σε επαφή επίσης με τα επαναστατικά και κοινωνικά κινήματα της εποχής, που δέσποζαν εκείνη την εποχή στον ευρωπαϊκό χώρο. Στη Γερμανία έζησε αρκετά χρόνια κατά διάφορες χρονικές περιόδους. Εκεί στο Μόνοχο, ίδρυσε στις αρχές του 20ου αιώνα, το 1909, και τη Σοσιαλιστική Δημοκρατική Ένωση, καθώς και το Αδελφάτο της Δημοτικής, μια ένωση που αγωνίστηκε για την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας στην Ελλάδα. Ο Κωνσταντίνος Καντζόπουλος υπήρξε ο εκδότης ενός περιοδικού του περιοδικού τέχνη, που αν και η ζωή του ήταν πολύ μικρή σε χρονική διάρκεια, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του τόπου και της πνευματικής ζωής του τόπου, καθώς με αυτό συνεργάστηκαν επιφανείς λογοτέχνες της Ελλάδας, όλοι δημοτικιστές, όπως ο Γρυπάρης, ο Παλαμάς, ο Καρκαβίτσας, ο Νιρβάνας, ο Μαλακάσις, ο Θεοτόκης και άλλοι. Ο Χαντζόπουλος αφιέρωσε πολύ από το χρόνο και την έρευνά του στη μελέτη και στη μετάφραση έργων της παγκόσμιας πνευματικής παραγωγής της εποχής του. Σε αυτό τον διευκόλινε και ο γάμος του. Η σύζυγός του ήταν Φιλανδέζα, τον διευκόλινε επίσης το ότι έζησε πολλά χρόνια στη Γερμανία και ήρθε σε επαφή με όλη τη διανόηση την κέντροευρωπαϊκή και τη βόρει... καθώς επίσης και τη διανόηση της βόρειας Ευρώπης εκείνη την εποχή. Με τις μεταφράσεις του συνέβαλε και θα μπορούσαμε να πούμε άνοιξε το δρόμο για την υποδοχή και την πρόσληψη στην Ελλάδα των βασικών λογοτεχνικών ρευμάτων της εποχής. Μας παρέδωσε την πρώτη μετάφραση στα ελληνικά λογοτεχνικών θεατρικών αλλά και φιλοσοφικών έργων, έργων σταθμών στην παγκόσμια διανόηση. Είναι γνωστό ότι είναι ο πρώτος μεταφραστής του κομμουνιστικού μανιφέστου των Μάρξ και Εγγελς στην Ελλάδα. Ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου, της μεταφρασής του βιβλίου, πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα του Βόλου Εργάτης το 1913. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι το μεγάλο μέρος του μεταφραστικού του έργου εστιάζεται στο χώρο του θεάτρου. Επιλέγει και μεταφράζει από το πρωτότυπο για πρώτη φορά στα ελληνικά έργα που παίζονται ταυτόχρονα, γράφονται και παίζονται ταυτόχρονα στα μεγάλα θέατρα και στα κρατικά θέατρα των χωρών της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης. Αυτά τα έργα τα οποία μεταφράζει τα εισάγει στο δραματολόγιο του δικού μας βασιλικού θεάτρου της εποχής, το μετέπειτα Εθνικό Θεάτρο της Ελλάδας. Έτσι γίνεται πρωτοπόρος τόσο στη διαμόρφωση της πολιτιστικής ζωής της χώρας με το μεταφραστικό του έργο, αλλά είναι πρωτοπόρος και με το πρωτότυπο έργο του. Το φθινόπωρο, η διάσημη νουβέλα του, θεωρείται το έργο που εισηγείται το συμβολισμό στην πατρίδα μας. Ο συγγραφέας έζησε σε μια χρονική περίοδο έντονων ζημώσεων, ιδεολογικά προσανατολισμένων, αλλά και αυτό έχει μεγάλη σημασία, όχι πολιτικά χειραγωγημένων. Και έζησε σε ένα εν πολλής αδιαμόρφωτο ιδεολογικό χώρο. Ένα χώρο που ήταν ανοιχτό σε καινοτόμες ιδέες και προοδευτικά κινήματα. Ο ίδιος ήταν κοσμοπολίτης, είχε σπουδάσει στο εξωτερικό, είχε ζήσει στο εξωτερικό, είχε παντρευτεί γυναίκα από άλλη χώρα και είχε παιδί μαζί της. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι ο Κώστας Χατζόπουλος, ο αγρινιώτης λογοτέχνης, ποιητής και διανοούμενος, με τις μεταφραστικές επιλογές του και με το έργο του, καθόρισε και συντέλεσε στη διαμόρφωση του γενικότερου πολιτισμικού τοπίου στη χώρα μας. Και αυτό είναι ακριβώς αυτή η εικόνα, είναι που παρουσιάζουμε μέσα από τις σελίδες αυτού του λευκώματος. Αυτό το λευκώμα δεν θα είχε εκδοθεί αν ο Δήμος Αγρινίου δεν αποφάσιζε να κηρύξει το 2020 έτος Κωνσταντίνου Χατζόπουλου με αφορμή τα 100 χρόνια από το θάνατο του συγγραφέα το 1920, τον Αύγουστο του 1920, μέσα σε ένα καράβι πηγαίνοντας στην Ιταλία. Το έτος αυτό ετέθη υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και σε συνεργασία με τον Δήμο Αγρινίου εκδόθηκε αυτός ο υπέροχος τόμος. Η έκδοση αυτή περιλαμβάνει φωτογραφικό υλικό, περιλαμβάνει πολύ αρχιακό υλικό, συχνά ανέκδοτο, όπως παραδείγματος χάρη όλο το υλικό που αφορά τις μεταφράσεις θεάτρου του Χατζόπουλου, περιλαμβάνει κριτικά κείμενα για τον Χατζόπουλο, απόψεις των διανοούμενών της εποχής του για τον ίδιο, καθώς επίσης και μαρτυρίες για τη ζωή του και για το έργο του από ανθρώπους οικείους του ή και πνευματικούς ανθρώπους της χώρας. Πρόκειται για μια έκδοση ιδιαίτερα σημαντική, η οποία ολοκληρώνεται με ένα χρονολόγιο, αρχίζει μάλλον, με ένα χρονολόγιο για τη ζωή και το έργο του συγγραφέα, που έχει φωτογραφικό υλικό πολύ από το αρχείο των κληρονόμων του Κωνσταντίνου Χατζόπουλου, το οποίο μας το διέθεσαν με πολύ μεγάλη χαρά και ολοκληρώνεται επίσης με ένα χρονολόγιο της πόλης του Αγρινίου, από αρχαιοτά των χρόνων μέχρι σήμερα. Για την πληραιέστερη παρουσίαση του έργου του συγγραφέα αποφασίστηκε και μπήκαν μέσα και αποσπάσματα από το ίδιο του έργο, ποιήματα, διηγήματα και αποσπάσμα από νουβέλες του. Στο τέλος μπήκε και ένα κομμάτι στα αγγλικά μετάφραση ενός πολύ μεγάλου μέρους του βιβλίου στα αγγλικά για τη διευκόλυνση του διεθνού σκηνού. Σε μια εποχή δηλαδή που πάνω από όλα αυτό που μένει και πρέπει να κρατήσουν όλοι είναι μορφές αλληλεγγύης και το σεβασμός τους άλλους, την εταιρότητα και το ήθος μας. Δεν αναφέρομαι τυχαία σε αυτά για να κάνουμε βέβαια διάλεξη ή συζήτηση για την εποχή του κορωναϊού γιατί ακριβώς αυτά υπάρχουν και διατρέχουν την πρωτοβουλία του Δήμου Αγριλίου και να ανακηρύξει το 2020 ως έτος Κωνσταντίνου Χατζόπουλου και να ενισχύσει την έκδοση της συγκεκριμένης τροπίας δεν ξεωνόμαστε σήμερα 100 χρόνια από το θάνατο του συγγραφέα του Αγρινιώτη Συγγραφέα 1868-1920. Πρόκειται για πρωτοβουλία, επιτρέψτε μου, σημαδιακή και σημαίνουσα. Σημαδιακή για την πάνω απ' όλα, όπως προείπα, αυτό που μένει να κρατήσουμε το ήθος μας δηλαδή τα δικά μας πράγματα να τα συντηρήσουμε, τις ταυτότητες των Μπόλεων, τις ταυτότητες τις δικές μας και σημαδιακή γιατί ανοίγει μια συζήτηση σε πάρα πολύ δύσκολες εποχές για την πορεία της ελληνικής πρωτογραφίας για τις διαστροματώσεις στην πόλη του Αγρινίου και για την πορεία συνολικότερα των πολιτιστικών πραγμάτων σε μια μεγάλη διαδρομή, 100 χρόνων, αυτού που λέμε είναι ο ελληνικού βίου. Στόχος της έγκδοσης είναι να βγάλουμε και να αναδείξουμε τον Κωνσταντίνο Χατζόπουλο ως άνθρωπο και όχι απλώς και μόνο ως συγγραφέα, ούτε καν, επιτρέψτε μου, ως διανοητή. Με αυτή την έννοια, τα κεφάλαια στα οποία μοιράζεται η έγκδοση, ο Κωνσταντίνος Χατζόπουλος ως πεζογράφος, ως ποιητής, ως κριτικός, ο Χατζόπουλος και το θέατρο, όπως πολύ ωραία επισήμανε η κυρία Κοπαθανασίου, ο Χατζόπουλος ως μεταφραστής θεατρικών έργων και κοινωνικών κειμένων, οικημένων πολιτικής παρέβασας θέλετε, ο Χατζόπουλος ως πολιτική προσωπικότητα. Αυτές οι έξι ενότητες, για λόγους μεθοδολογικούς και μόνο χωρίζονται μεταξύ τους μόνο στο βιβλίο, είναι τροχές σε διασταύρωση για να δείξουν τον άνθρωπο Χατζόπουλο. Έχουμε ήδη λοιπόν άπειρους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί, να διαβαστεί το συγκεκριμένο εχείρημα, αν άρεσε να το λέω βιβλίο και όχι λεύκομα, γιατί παραδείγματος χάρη ο ποιητής οδηγεί στον ποζογράφο, ο κριτικός οδηγεί στον ποζογράφο και στον ποιητή, η θεατρική παρέμβασή του, η γραφή του οδηγεί στον ποιητή και κυρίως στη συνέχεια στον ποζογράφο, ο μεταφραστής εμφυλοχορεί στα μύζρα διθυστορήματά του, στο φθινό πρωλογουχάρι, ο Χατζόπουλος πολιτική προσωπικότητα υπάρχει περίπου εξ αρχής του έργου. Θυμίζω ότι 1897 μετά τον Ατυχή Ελληνικού Πόλεμο, ο Χατζόπουλος είναι ένας από τους ελάχιστος που διατυπώνουμε ευθέως κριτική για την οργάνωση του ελληνικού στρατούγου, αλλά και τον Βουκάτ σε εκείνη την περίοδο, στον περίπου εμβληματικό επί του δίγημά του ο Αντάρτης. Ήδου λοιπόν αυτές οι τροχές της διασταύρωσης όλες μαζί και οι άπειροι τρόποι, οι πολίτροποι. Ήδη είπαμε έξι, θα μπορούσαν να είναι κι άλλοι έξι, αν όμως είναι τριάντα έξι διαφορετικοί τρόποι, αλλά δεν έχουν νόημα αυτές, αυτούς οι αλχημοίες και αρθνητικές, πώς εκβάλλουν σε αυτό που λέμε ο άνθρωπος Κωνσταντίνος Χατζόπουλος. Αυτό ακριβώς προσπαθήσαμε να δώσουμε μέσα από την έκδοση την οποία σήμερα δεξιωνόμαστε. Και το να αντιμετωπίζουμε ως αυτό που όντως υπήρξε, μία ολοκληρωμένη, ανήσυχη, συνεχώς βασανισμένη από τη γραφή, μαχητική προσωπικότητα, προφανώς απλώς το επαναλαμβάνω, δε ελληνικούς που ξεπερνά κατά πολύ και για την εποχή των ελληνικών σύνορα και στη διαχρονία της ελληνικής γραμματείας ούτως ή άλλως. Η έκδοση ξεκινά με ένα χρονολόγιο του βίου και του έργου του. Στο πλαίσιο του χρονολογίου αυτό το οποίο προσπαθήσαμε να κάνουμε είναι να δώσουμε τον λόγο συχνά, πυκνά στον ίδιο δοσηγραφέα μέσα από κείμενά του σε συγχρόνους ομοτέχνους του μέσα από κριτικές ή κείμενα αλληλογραφίας με τον Κωνσταντίνο Χατζόπουλο και συμπεριλαμβάνονται κείμενα λοιπόν δικά του και κείμενα άλλων. Είναι δυσχολιασμός για το έργο του ώστε να καταδειχθεί σε γενικές γραμμές η επίδρασή του στους συντοπίτες παλαιότερους και νεότερους αλλά και στην κοινότητα των αναγνωστών της εποχής του και σήμερα σε όλους εμάς. Και από αυτή την πλευρά λοιπόν η έκδοση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί παρά μόνο ως μια προσπάθεια σφαιρικής αντιμετώπισης του Χατζόπουλου στον καιρό και στον τόπο του, του Χατζόπουλου και της εποχής του. Πώς λοιπόν με αυτόν τον τρόπο απεικόνιζε το κλίμα της εποχής, εποχής μετεχμιακής, εποχής δηλαδή όπου γίνονται τα πρώτα συγκροτημένα βήματα αυτού που έχει χαρακτηριστεί εξογονιστική ανάπτυξη την εποχή των τεσσάρων κυβερνήσεων του Χαριλάου Τρικούπη. Εποχή άλλωστε σημαδιακή και σημαντική και για την περιοχή του Αγρινίου. Πριν δώσουμε τον λόγο στον ίδιο τον Χατζόπουλο μέσα από επιλεγμένα αποσπάσματα, αποπληθυστορίματα, διηγήματα, ποιήματα, δίνουμε τον λόγο στην πόλη του. Δεν έθελε τόπο του, το τοπίο καταγωγής του. Με την πόλη του συνομιλεί συνεχώς ο Χατζόπουλος, μάλιστα σπεύδι να συνομιλήσει με το έργο, με την πόλη και τους ανθρώπους, γιατί τίποτα το ανθρώπινο δεν του είναι ξένο. Συνομιλεί και με την πόλη ως τοπίο, συνομιλεί και με την πόλη και τη μικρο ιστορία της, ανθρώπους, τη λιχνία παραδείγματος χάρη στην πλατεία, κάποια κτίρια, ένα άρωμα αστικής ζωής σε διαρκή μετασχηματισμό και συνομιλεί με την πόλη και την ενδοχώρα της επίσης. [♪ Μουσική εις ουρανίου Ε.Τ.ΟΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙΣΙ |
