| id |
6097a9ac-ad32-4b79-a5d7-6b16380d7d3e
|
| title |
Η ζωή μας είναι το άθροισμα των επιλογών μας | Dimitris Mpourantas | TEDxPatras /
|
| spellingShingle |
Η ζωή μας είναι το άθροισμα των επιλογών μας | Dimitris Mpourantas | TEDxPatras /
|
| publisher |
TEDx Patras
|
| url |
https://www.youtube.com/watch?v=rkc47SlidWg&list=PLndeeREyJnDRY9gWF1D-ZqGALxITUEr_C
|
| publishDate |
2017
|
| language |
el
|
| thumbnail |
http://oava-admin-api.datascouting.com/static/6f71/3186/08f0/28fd/7936/ce75/77c6/b20d/6f71318608f028fd7936ce7577c6b20d.webp
|
| format |
Video
|
| organizationType_txt |
Ιδιωτικοί φορείς
|
| durationNormalPlayTime_txt |
1156
|
| genre |
Μαρτυρίες/Συνεντεύξεις
|
| genre_facet |
Μαρτυρίες/Συνεντεύξεις
|
| institution |
TEDx Patras
|
| asr_txt |
[♪ Μουσική και συγχαρητήρια για αυτή την κοινωνική προσφορά, το ευχαριστώ για την δημητική πρόσκληση, αλλά ένα μεγαλύτερο σε εσάς, για την τιμή που θα με κάνετε να μ' ακούσετε τα επόμενα, νομίζω, 15 με 18 λεπτά. Ναι, πιστεύω ότι η ζωή είναι ένας απλός πολλοπλασιασμός. Είναι ένας απλός πολλοπλασιασμός. Στιγμές επιένταση. Όσες στιγμές ζήσουμε επιένταση, θετική που είναι απόλαυση, αρνητική, εντάξει, είναι αρνητικά συναισθήματα, αλλά αυτό είναι η ζωή. Βεβαίως, θέλω να διευκρινίσω από την αρχή, ότι η στιγμή δεν έχει έννοια χρονική, ο χρόνος είναι μια εφεύρεση, έτσι, για να συντονιζόμαστε, έχει την έννοια αυτό που βιώνουμε. Και αυτό που βιώνουμε είναι τα γεγονότα. Ή και τις σχέψεις μας. Ή και τα συναισθήματά μας. Υπάρχουν όμως κάποιες κρίσιμες στιγμές από τις πολλές που ζούμε, οι οποίες είναι καθοριστικές. Καθορίζουν και τις υπόλοιπες, είτε θετικής, είτε αρνητικής έντασης. Μα αυτές τις στιγμές, σχέση με στιγμές, εγώ είχα από μικρό παιδί μια αιμονή. Πριν σας πω την αιμονή μου, θα σας πω πώς δημιουργήθηκε αυτή η αιμονή. Είχα μια μητέρα που ήταν αναρφάβητη, δεν ήξερε να γράψει ούτε το όνομά της. Και ως εκ τούτο πίστευε πάρα πολύ στη μοίρα. Και μου έλεγε, αν παιδάκι μου είναι στη μοίρα σου να γίνεις, και στην τύχη, καθηγητής παραλήψης, θα γίνεις, αν δεν είναι, δεν θα γίνεις. Αν είναι στη μοίρα σου να παντρευτείς να κάνεις παιδιά, θα παντρευτείς να κάνεις παιδιά. Αν δεν είναι, δεν θα κάνεις. Εγώ δεν άντεχα να πιστεύω ότι η ζωή μου ήταν γραμμένη σε κάποιες ελείδες κάποιου βιβλίου. Όταν μεγάλωσα λίγο παραπάνω, κατάλαβα τη διαφορά μεταξύ του μηρέου και του πεπρωμένου, που μας είχαν μάθει οι αρχαίοι μόνοι πρόγονοι. Το μηρέο σε καθορίζουν οι άλλοι. Πηγαίνει η ζωή κι αν δεν την πηγαίνεις εσύ. Η τύχη, η συγκυρία, οι άλλοι. Το πεπρωμένο είναι το αναπόφευκτο το συνεπιών των δικών μας επιλογών και πράξων. Γίνοντας έφηβος, μ' άρεσε εξαιρετικά μια ρύση του Αλμπέρ Καμμή, που έλεγε «Η ζωή μας είναι το άθρησμα των επιλογών μας». Αυτή είναι η εμμονή μου. Η ζωή μας είναι το άθρησμα των επιλογών μας. Και μ' άρεσε πολύ, γιατί δεν ήθελα να το μηρέω, όπως κατανοείτε από αυτά που είπα πριν. Όμως, αισθανόμουν ότι δεν ήμουν ελεύθερος να κάνω ό,τι επιλογές γούστερα εγώ. Κατάλαβα ότι ζω σε έναν κόσμο γεμάτο περιορισμούς. Αντιφατικό, αμφίσιμο, αβέβαιο, δαρβηνικό. Γι' αυτό μ' άρεσε πάρα πολύ η ρύση του Ερικ Φρόμ, που έλεγε «Είμαστε αποτελέσματα της ιστορίας». Εγώ νέος έλεγα, γεννήθηκα σε λάθος τάξη, σε λάθος χώρα και σε λάθος εποχή. Δεν το καθόρισα εγώ. Αλλά ταυτόχρονα έλεγε ο Ερικ Φρόμ, μεγάλος στοχαστής Αμερικανός, «Γράφουμε την ιστορία». Είτε ο Αλμπέρ Καμμή, είτε το Ερικ Φρόμ, η λέξη επιλογή και πώς αποτελεσματικά τη συλλοποιούμε είναι πράγματι αυτή που καθορίζει πώς θα ζήσουμε, τι θα γίνουμε, όπως λέει ο Νίτσε, ποιοι θα γίνουμε σε αυτή τη ζωή, πώς θα φύγουμε από αυτή τη ζωή, αν θα φύγουμε αισθανόμενοι ότι ζήσαμε μία αβίωτη ή μία απολαυστική ζωή, καθορίζεται σε σημαντικό βαθμό από τις επιλογές μας. Και βεβαίως οι προσωπικές ιστορίες δεν έχουν ενδιαφέρον για κανένα, γιατί ο καθένας μας έχουμε τις προσωπικές μας ιστορίες. Το ζητούμενο των προσωπικών ιστοριών είναι τι μαθαίνει κανείς. Και εγώ σαν καθηγητής έχω και αυτή τη λόξα, έτσι, να διδάσκω, να είμαι δάσκαλος. Πιστεύω, για να κάνουμε σωστές επιλογές μέσα από τις οποίες θα φανεί και οι σωστές και οι λάθος μου επιλογές, εξαρτώνται, ώστε να ζήσουμε καλά αυτή τη μικρή διάρκεια ζωής, εξαρτώνται από τέσσερες λέξεις που φάθαλα να τις κρατήσετε από αυτή τη δική μου μιλία. Το πρώτο είναι «ξεκάθαρες αξίες». Ακούστε και από τους εξαιρετικούς ομιλητές της ποδηλασίας, μάλλον του ταξιδιών, γιατί αυτό. Καταρχήν το ξέρω με όλοι ότι οι αρχαίοι μόνοι πρόγονοι μιλάγαν για το γνώθεις αυτό. Βασικό στοιχείο του γνώθεις αυτό είναι «ξεκάθαρες αξίες», που αφορά τα θέλω μας, είτε τα επαγγερματικά, είτε τα προσωπικά. Γιατί οι αξίες προσδιορίζουν τις επιλογές μας, καθορίζοντας τι είναι σωστό και τι είναι λάθος να κάνουμε. Τι είναι κατάλληλο, τι είναι ακατάλληλο. Τι είναι σημαντικό, τι είναι ασήμαντο. Τι είναι προτεραιότητα, τι δεν είναι προτεραιότητα. Και αν έχουμε συγκεχημένες αξίες, τότε μόνο κατά τύχη δεν θα το μετανιώσουμε για τις επιλογές που έχουμε κάνει. Το δεύτερο είναι η πρόδραση. Στα αγγλικά είναι «proactive». Πρόδραση τι σημαίνει? Σημαίνει να έχουμε πιστέψει ότι υπάρχει μια κατηγορία ανθρώπων που κάνει τα πράγματα να συμβούν. Υπάρχει μια δεύτερη κατηγορία ανθρώπων που παρακολουθεί τα πράγματα να συμβαίνουν. Και υπάρχει και μια τρίτη κατηγορία ανθρώπων που αναρωτιέται τι συνέβη. Με ποια κατηγορία είμαστε είναι ζήτημα αυτογνωσίας. Διότι αν δεν πιστεύει κανείς στον αυτοπροσδιορισμό, σε αυτό που λένε οι ψυχολόγοι «internal locus of control» στα αγγλικά, τότε δεν θα κάνεις επιλογές. Για τη ζωή σου. Θα την κάνουν άλλοι. Και αν διαβάσετε το βιβλίο του Ερικ Φρομ που επανατυπώθηκε «Ο φόβος μπροστά στην ελευθερία» σε συνδυασμό με τους άλλους, θα καταλάβετε γιατί πολλοί άνθρωποι μας βολεύει να κάνουν τις επιλογές οι άλλοι και να μην τις κάνουμε εμείς γιατί όταν τις κάνουν οι άλλοι έχουν την ευθύνη εκείνη κι όχι εμείς. Αυτό η πρόδραση να μπορώ να πιστεύω ότι εγώ θα κάνω τα πράγματα να συμβούν και δεν θα παρακολουθώ να συμβαίνουν που τα κάνουν οι άλλοι. Και προνοητικότητα. Είναι βασικό να κάνουμε σωστές επιλογές. Η τρίτη λέξη είναι να αξιοποιούμε το μυαλό μας. Ξέρετε όλοι εδώ μέσα αυτό που λένε ότι οι άνθρωποι έχουμε πάρα πολύ μυαλό. Αλλά δεν αξιοποιούμε παρά πόσο. Πόσο λέτε. Πέστε μου. Πόσο. Ε, τόσο περίπου. Αναπίστευτο. Όλοι έχουμε δύο λέξεις κλειδιά. Για να κάνεις καλές επιλογές είναι η ορθολογική σκέψη και η δημιουργική σκέψη. Στην ορθολογική σκέψη θα σας πω μόνο αυτό που μας έλεγε ο Αϊνστάιν. Βασικό στοιχείο της ορθολογικής σκέψης είτε σε προσωπικό ή πανγκαιριματικό επίπεδο είναι να ορίζουμε σωστά τα προβλήματα. Ο Αϊνστάιν έλεγε το σωστά ορισμένο πρόβλημα ενηλειμμένο κατά το... έτσι μπράβο. Κατά το ήμιση. Και κάτι άλλο πιο σοβαρό έλεγε. Ανάλογα πώς ορίζουμε το πρόβλημα προκαθορίζουμε τι? Τις λύσεις. Άρα λοιπόν αυτό είναι πολύ βασικό. Αλλά αν σας ρωτήσω σε τόσες επιλογές που έχετε κάνει στη ζωή σας, λιγότερου περισσότερους σημαντικές, πόσο σταθήκατε σε αυτό το στάδιο της ορθολογικής διαδικασίας και σε αυτές τις διαδικασίες λύψε αποφάσεις με πείληση προβλημάτων στον ορισμό του προβλήματος, είμαι βέβαιος ότι θα μ' απαντήσετε ελάχιστα ή καθόλου. Και βέβαια το δεύτερο χρειάζεται σκέψη έξω από το κουτί. Ο επίσης ο Αϊνστάιν έλεγε, αν μια ιδέα στην αρχή δεν φαίνεται τρελή δεν είναι κοινωτόμος. Ο Αϊνστάιν έλεγε, είναι 99% προσπάθεια η δημιουργική σκέψη και 1% εμπνεύση. Άρα αυτά είναι πολύ βασικά. Δεν υπάρχουν δημιουργοί και με δημιουργοί άνθρωποι. Υπάρχει αν θέλουμε να είμαστε. Η τέταρτη λέξη για να κάνει κανείς σωστές επιλογές, σε αυτόν τον πολύ δύσκολο και ιδιαίτερα πιο δύσκολο σήμερα, για την γενιά μου, κόσμο που σας φτιάξαμε να ζήσετε γιατί είστε νέα παιδιά εδώ μέσα, είναι η πίστη στον εαυτό. Η πίστη στον εαυτό μας, η αυτοπεποίθηση. Το κουράγιο, η τόλμη, το θάρρος, το τσαγανό. Εδώ επιτρέψτε μου να σας πω μια πολύ καλή ιστορία. Ήταν ένας αγρότης και έβλεπε δίπλα στο κτήμα του να ανεβακατεβαίνουν αετοί, στο συγκεκριμένο σημείο. Μετά όμως από λίγο καιρό, οι αετοί ξεφανιστήκαν. Από περιέργεια πάει να δει τι υπάρχει εκεί στο συγκεκριμένο σημείο που κατεβαίναν οι αετοί. Βρίσκει μια αετοφουλιά και ένα αυγό αφημένο από τους αετούς. Το βάζει στην κλώσσα του να κλωσήσει μαζί με τα δικά της αυγά και το αυγό των αετών. Πράγματι, μετά από λίγο καιρό γεννιέται ένα πανέμορφο αετόπουλο. Οπότε με το που γεννιέται, μέσα στο κοτίτσι, με τα κοτοπουλάκια, την κλώσσα τη μάνα του, τον κόκορα, το καλομποκάκι του, μόλις έγινε έφηβο, κοιτάζει στον ουρανό και βλέπει πουλιά να πετάνε. Λέει, αυτή τη ζωή επιθυμώ να κάνω, αυτή είναι η ζωή για μένα. Το λέει στα κοτοπουλάκια, του λέει, είσαι τρελό. Συσσοκοτόπουλο, δεν πετάνε τα κοτοπουλά. Άρχισε να στεναχωριέται, να φρύβεται. Μετά από λίγο, αλλά παρατηρούσε, έτσι επιθυμώ να ζήσω. Το πιάσε σε στεναχώρια. Το λέει στη μάνα του την κότα, του λέει μάνα του, άκου παιδί μου, μην τολμήσεις, διότι θα συγκωθείς λίγο, μετά θα πέσεις πάνω στο φράχτη και θα σπάσεις τα φτερά σου, άρα μην τολμήσεις. Άρσε να μαραζώνει. Το λέει και στον πατέρα του τον κόκορα, του λέει ο πατέρας του, άκου παιδί μου, ακόμα και αν τολμήσεις να πετάξεις και μπορέσεις, εκεί που θα πας δεν θα βρεις τροφή που βρεις μέσα στο κοτέτσι και θα πεθάνεις από την πείνα. Μετά από κάποιες μέρες πάει ο αγρότης, δεν το βλέπει έξω στην αυλή το αειτόπουλο, μπαίνει μέσα στο κτήριο που τάκρυνει το βράβυ, ανάβει τα φώτα, βρέπει στη μία γωνιά ένα μάτσιο από φτερά, το πιάνει και ήταν το αειτόπουλο, είχε πεθάνει από τη θλίψη του, είχε μαραζώσει που δεν μπόρεσε να πετάξει. Άρα, πιστέψτε ότι είστε αειτόπουλα και δεν είστε κοτόπουλα. Ανοίξτε τα φτερά σας να πετάξετε, αυτό είναι πίστη στον εαυτό μας. Τώρα, με βάση αυτά νομίζω να περάσω στις προσωπικές μου στιγμές που όπου τα εφάνωσα μου βγήκαν, όπου δεν τα εφάνωσα δεν μου βγήκαν. Να σταματήσω αυτή τη διαφάνεια. Αυτά δεν είναι γενετικά, αναπτύσσονται. Ο άνθρωπος δεν γεννιέται, γίνεται. Να σκέφτεστε τη ρύση του Αριστοτέλη. Η αρετή είναι έξις, είτε είναι ορθολογισμός, είτε είναι αυτοπεποίθηση. Συνήθεια σημαίνει έξις, για όσους δεν ξέρετε. Λοιπόν, πάμε στην πρώτη προσωπική στιγμή, πολύ γρήγορα, 18 χρονών. Δεκάσι χρονών αποφασίζω να πάω στη στία, στη στρατιωτική σχολή τεχνικών υπαξιωματικών αεροπορίας. Μας παίρνουν από τετάρτιο γυμνασίο. Μπαίνω δεκάσι χρονών, ε, ναι, γιατί είχα κάνει ένα σωρό άλλες δουλειές, δεν αντέχα άλλο. Τα είδα όλα. Καψόνι, δεν μπορώ να φανταστείτε. Δεν μπορώ να το φανταστείτε, παιδιά, δεν υπάρχουν σήμερα αυτοί. Λοιπόν, αντέχω και γίνομαι 18 χρονών, την τελειώνω. Δύο μέρες πριν ολκυστώ μόνιμος υπαξιωματικός, σμηνίας, που τι σέμινε πρακτικά, ξέρετε, είχε το μισθό ακριβώς τον ίδιο 18 χρονών, που έπαιρνε ένας καθηγητής στο γυμνάσιο τότε, ηλικία δεν είχαμε. Δύο μέρες πριν έρχεται ο ρήμας και έφτασε η στιγμή. Και λέω τον πατέρα μου, παρετούμε και φεύγω. Διότι αν δεν παρετιόμουν τότε και ολκυζόμουν μόνιμος, ήθελα 10 χρόνια και μετά θα γινόμουν 28, ξεχάστητε. Μου λέει ο πατέρας μου, είσαι τρελός, για να φύγεις τέτοις 65.000 δραχμές. Για να καταλάβεις τι σήμερα το 73, 65.000 δραχμές έπαιρνες διαμέρισμα. Και εμείς μέναμε σε ένα κοτέτσι στον Άγιε Ρώθρο στο Περιστέρι. Εκεί έπαιρνες μεγάλο διαμέρισμα με 65.000 δραχμές. Του λέω, πατέρα, δεν αντέχω το κοτέτσι. Δεν το αντέχω το κοτέτσι. Και πού θα βρω τα λεφτά. Του λέω, θα τα δανειστείς και μετά θα βγω, θα περάσω στο πανεπιστήμιο. Μα πώς θα περάσεις στο πανεπιστήμιο. Δύο χρονιές δεν πήγες, κάν πανεπιστήμιο. Άλλοι κάνουν φροντιστή, ασύ θα περάσεις στο πανεπιστήμιο. Είχα πάρει τις δυο τάξεις δίνοντας κατατακτήριες εξετάσεις, χωρίς να παρακολουθώ. Και είχα το απολυτήριο. Μου λέει, είσαι τρελός. Θα πάνε αχροδοχτώ 65.000. Ποιος δεν μας δανείσαι 60.000. Του λέω, βρέστες. Μπορ Και αλλάξει τη ζωή μου όλη. Γιατί αν δεν είχα φύγει, θα είχα πάρει 45 χρονών σύνταξη αχυλά, με άσπρα μαλλιά. Πώς την πιθανότητα έχει να σου βγει η α εναλλακτική, η β... Λοιπόν, παιδιά. Πρέπει να έχουμε αυτοπεποίθηση. Λοιπόν, παιδιά. Λοιπόν, παιδιά. Λοιπόν, παιδιά. Λοιπόν, παιδιά. Λοιπόν, παιδιά. Λοιπόν, παιδιά. Λοιπόν, παιδιά.
|
| _version_ |
1782817257329524736
|
| description |
: [♪ Μουσική και συγχαρητήρια για αυτή την κοινωνική προσφορά, το ευχαριστώ για την δημητική πρόσκληση, αλλά ένα μεγαλύτερο σε εσάς, για την τιμή που θα με κάνετε να μ' ακούσετε τα επόμενα, νομίζω, 15 με 18 λεπτά. Ναι, πιστεύω ότι η ζωή είναι ένας απλός πολλοπλασιασμός. Είναι ένας απλός πολλοπλασιασμός. Στιγμές επιένταση. Όσες στιγμές ζήσουμε επιένταση, θετική που είναι απόλαυση, αρνητική, εντάξει, είναι αρνητικά συναισθήματα, αλλά αυτό είναι η ζωή. Βεβαίως, θέλω να διευκρινίσω από την αρχή, ότι η στιγμή δεν έχει έννοια χρονική, ο χρόνος είναι μια εφεύρεση, έτσι, για να συντονιζόμαστε, έχει την έννοια αυτό που βιώνουμε. Και αυτό που βιώνουμε είναι τα γεγονότα. Ή και τις σχέψεις μας. Ή και τα συναισθήματά μας. Υπάρχουν όμως κάποιες κρίσιμες στιγμές από τις πολλές που ζούμε, οι οποίες είναι καθοριστικές. Καθορίζουν και τις υπόλοιπες, είτε θετικής, είτε αρνητικής έντασης. Μα αυτές τις στιγμές, σχέση με στιγμές, εγώ είχα από μικρό παιδί μια αιμονή. Πριν σας πω την αιμονή μου, θα σας πω πώς δημιουργήθηκε αυτή η αιμονή. Είχα μια μητέρα που ήταν αναρφάβητη, δεν ήξερε να γράψει ούτε το όνομά της. Και ως εκ τούτο πίστευε πάρα πολύ στη μοίρα. Και μου έλεγε, αν παιδάκι μου είναι στη μοίρα σου να γίνεις, και στην τύχη, καθηγητής παραλήψης, θα γίνεις, αν δεν είναι, δεν θα γίνεις. Αν είναι στη μοίρα σου να παντρευτείς να κάνεις παιδιά, θα παντρευτείς να κάνεις παιδιά. Αν δεν είναι, δεν θα κάνεις. Εγώ δεν άντεχα να πιστεύω ότι η ζωή μου ήταν γραμμένη σε κάποιες ελείδες κάποιου βιβλίου. Όταν μεγάλωσα λίγο παραπάνω, κατάλαβα τη διαφορά μεταξύ του μηρέου και του πεπρωμένου, που μας είχαν μάθει οι αρχαίοι μόνοι πρόγονοι. Το μηρέο σε καθορίζουν οι άλλοι. Πηγαίνει η ζωή κι αν δεν την πηγαίνεις εσύ. Η τύχη, η συγκυρία, οι άλλοι. Το πεπρωμένο είναι το αναπόφευκτο το συνεπιών των δικών μας επιλογών και πράξων. Γίνοντας έφηβος, μ' άρεσε εξαιρετικά μια ρύση του Αλμπέρ Καμμή, που έλεγε «Η ζωή μας είναι το άθρησμα των επιλογών μας». Αυτή είναι η εμμονή μου. Η ζωή μας είναι το άθρησμα των επιλογών μας. Και μ' άρεσε πολύ, γιατί δεν ήθελα να το μηρέω, όπως κατανοείτε από αυτά που είπα πριν. Όμως, αισθανόμουν ότι δεν ήμουν ελεύθερος να κάνω ό,τι επιλογές γούστερα εγώ. Κατάλαβα ότι ζω σε έναν κόσμο γεμάτο περιορισμούς. Αντιφατικό, αμφίσιμο, αβέβαιο, δαρβηνικό. Γι' αυτό μ' άρεσε πάρα πολύ η ρύση του Ερικ Φρόμ, που έλεγε «Είμαστε αποτελέσματα της ιστορίας». Εγώ νέος έλεγα, γεννήθηκα σε λάθος τάξη, σε λάθος χώρα και σε λάθος εποχή. Δεν το καθόρισα εγώ. Αλλά ταυτόχρονα έλεγε ο Ερικ Φρόμ, μεγάλος στοχαστής Αμερικανός, «Γράφουμε την ιστορία». Είτε ο Αλμπέρ Καμμή, είτε το Ερικ Φρόμ, η λέξη επιλογή και πώς αποτελεσματικά τη συλλοποιούμε είναι πράγματι αυτή που καθορίζει πώς θα ζήσουμε, τι θα γίνουμε, όπως λέει ο Νίτσε, ποιοι θα γίνουμε σε αυτή τη ζωή, πώς θα φύγουμε από αυτή τη ζωή, αν θα φύγουμε αισθανόμενοι ότι ζήσαμε μία αβίωτη ή μία απολαυστική ζωή, καθορίζεται σε σημαντικό βαθμό από τις επιλογές μας. Και βεβαίως οι προσωπικές ιστορίες δεν έχουν ενδιαφέρον για κανένα, γιατί ο καθένας μας έχουμε τις προσωπικές μας ιστορίες. Το ζητούμενο των προσωπικών ιστοριών είναι τι μαθαίνει κανείς. Και εγώ σαν καθηγητής έχω και αυτή τη λόξα, έτσι, να διδάσκω, να είμαι δάσκαλος. Πιστεύω, για να κάνουμε σωστές επιλογές μέσα από τις οποίες θα φανεί και οι σωστές και οι λάθος μου επιλογές, εξαρτώνται, ώστε να ζήσουμε καλά αυτή τη μικρή διάρκεια ζωής, εξαρτώνται από τέσσερες λέξεις που φάθαλα να τις κρατήσετε από αυτή τη δική μου μιλία. Το πρώτο είναι «ξεκάθαρες αξίες». Ακούστε και από τους εξαιρετικούς ομιλητές της ποδηλασίας, μάλλον του ταξιδιών, γιατί αυτό. Καταρχήν το ξέρω με όλοι ότι οι αρχαίοι μόνοι πρόγονοι μιλάγαν για το γνώθεις αυτό. Βασικό στοιχείο του γνώθεις αυτό είναι «ξεκάθαρες αξίες», που αφορά τα θέλω μας, είτε τα επαγγερματικά, είτε τα προσωπικά. Γιατί οι αξίες προσδιορίζουν τις επιλογές μας, καθορίζοντας τι είναι σωστό και τι είναι λάθος να κάνουμε. Τι είναι κατάλληλο, τι είναι ακατάλληλο. Τι είναι σημαντικό, τι είναι ασήμαντο. Τι είναι προτεραιότητα, τι δεν είναι προτεραιότητα. Και αν έχουμε συγκεχημένες αξίες, τότε μόνο κατά τύχη δεν θα το μετανιώσουμε για τις επιλογές που έχουμε κάνει. Το δεύτερο είναι η πρόδραση. Στα αγγλικά είναι «proactive». Πρόδραση τι σημαίνει? Σημαίνει να έχουμε πιστέψει ότι υπάρχει μια κατηγορία ανθρώπων που κάνει τα πράγματα να συμβούν. Υπάρχει μια δεύτερη κατηγορία ανθρώπων που παρακολουθεί τα πράγματα να συμβαίνουν. Και υπάρχει και μια τρίτη κατηγορία ανθρώπων που αναρωτιέται τι συνέβη. Με ποια κατηγορία είμαστε είναι ζήτημα αυτογνωσίας. Διότι αν δεν πιστεύει κανείς στον αυτοπροσδιορισμό, σε αυτό που λένε οι ψυχολόγοι «internal locus of control» στα αγγλικά, τότε δεν θα κάνεις επιλογές. Για τη ζωή σου. Θα την κάνουν άλλοι. Και αν διαβάσετε το βιβλίο του Ερικ Φρομ που επανατυπώθηκε «Ο φόβος μπροστά στην ελευθερία» σε συνδυασμό με τους άλλους, θα καταλάβετε γιατί πολλοί άνθρωποι μας βολεύει να κάνουν τις επιλογές οι άλλοι και να μην τις κάνουμε εμείς γιατί όταν τις κάνουν οι άλλοι έχουν την ευθύνη εκείνη κι όχι εμείς. Αυτό η πρόδραση να μπορώ να πιστεύω ότι εγώ θα κάνω τα πράγματα να συμβούν και δεν θα παρακολουθώ να συμβαίνουν που τα κάνουν οι άλλοι. Και προνοητικότητα. Είναι βασικό να κάνουμε σωστές επιλογές. Η τρίτη λέξη είναι να αξιοποιούμε το μυαλό μας. Ξέρετε όλοι εδώ μέσα αυτό που λένε ότι οι άνθρωποι έχουμε πάρα πολύ μυαλό. Αλλά δεν αξιοποιούμε παρά πόσο. Πόσο λέτε. Πέστε μου. Πόσο. Ε, τόσο περίπου. Αναπίστευτο. Όλοι έχουμε δύο λέξεις κλειδιά. Για να κάνεις καλές επιλογές είναι η ορθολογική σκέψη και η δημιουργική σκέψη. Στην ορθολογική σκέψη θα σας πω μόνο αυτό που μας έλεγε ο Αϊνστάιν. Βασικό στοιχείο της ορθολογικής σκέψης είτε σε προσωπικό ή πανγκαιριματικό επίπεδο είναι να ορίζουμε σωστά τα προβλήματα. Ο Αϊνστάιν έλεγε το σωστά ορισμένο πρόβλημα ενηλειμμένο κατά το... έτσι μπράβο. Κατά το ήμιση. Και κάτι άλλο πιο σοβαρό έλεγε. Ανάλογα πώς ορίζουμε το πρόβλημα προκαθορίζουμε τι? Τις λύσεις. Άρα λοιπόν αυτό είναι πολύ βασικό. Αλλά αν σας ρωτήσω σε τόσες επιλογές που έχετε κάνει στη ζωή σας, λιγότερου περισσότερους σημαντικές, πόσο σταθήκατε σε αυτό το στάδιο της ορθολογικής διαδικασίας και σε αυτές τις διαδικασίες λύψε αποφάσεις με πείληση προβλημάτων στον ορισμό του προβλήματος, είμαι βέβαιος ότι θα μ' απαντήσετε ελάχιστα ή καθόλου. Και βέβαια το δεύτερο χρειάζεται σκέψη έξω από το κουτί. Ο επίσης ο Αϊνστάιν έλεγε, αν μια ιδέα στην αρχή δεν φαίνεται τρελή δεν είναι κοινωτόμος. Ο Αϊνστάιν έλεγε, είναι 99% προσπάθεια η δημιουργική σκέψη και 1% εμπνεύση. Άρα αυτά είναι πολύ βασικά. Δεν υπάρχουν δημιουργοί και με δημιουργοί άνθρωποι. Υπάρχει αν θέλουμε να είμαστε. Η τέταρτη λέξη για να κάνει κανείς σωστές επιλογές, σε αυτόν τον πολύ δύσκολο και ιδιαίτερα πιο δύσκολο σήμερα, για την γενιά μου, κόσμο που σας φτιάξαμε να ζήσετε γιατί είστε νέα παιδιά εδώ μέσα, είναι η πίστη στον εαυτό. Η πίστη στον εαυτό μας, η αυτοπεποίθηση. Το κουράγιο, η τόλμη, το θάρρος, το τσαγανό. Εδώ επιτρέψτε μου να σας πω μια πολύ καλή ιστορία. Ήταν ένας αγρότης και έβλεπε δίπλα στο κτήμα του να ανεβακατεβαίνουν αετοί, στο συγκεκριμένο σημείο. Μετά όμως από λίγο καιρό, οι αετοί ξεφανιστήκαν. Από περιέργεια πάει να δει τι υπάρχει εκεί στο συγκεκριμένο σημείο που κατεβαίναν οι αετοί. Βρίσκει μια αετοφουλιά και ένα αυγό αφημένο από τους αετούς. Το βάζει στην κλώσσα του να κλωσήσει μαζί με τα δικά της αυγά και το αυγό των αετών. Πράγματι, μετά από λίγο καιρό γεννιέται ένα πανέμορφο αετόπουλο. Οπότε με το που γεννιέται, μέσα στο κοτίτσι, με τα κοτοπουλάκια, την κλώσσα τη μάνα του, τον κόκορα, το καλομποκάκι του, μόλις έγινε έφηβο, κοιτάζει στον ουρανό και βλέπει πουλιά να πετάνε. Λέει, αυτή τη ζωή επιθυμώ να κάνω, αυτή είναι η ζωή για μένα. Το λέει στα κοτοπουλάκια, του λέει, είσαι τρελό. Συσσοκοτόπουλο, δεν πετάνε τα κοτοπουλά. Άρχισε να στεναχωριέται, να φρύβεται. Μετά από λίγο, αλλά παρατηρούσε, έτσι επιθυμώ να ζήσω. Το πιάσε σε στεναχώρια. Το λέει στη μάνα του την κότα, του λέει μάνα του, άκου παιδί μου, μην τολμήσεις, διότι θα συγκωθείς λίγο, μετά θα πέσεις πάνω στο φράχτη και θα σπάσεις τα φτερά σου, άρα μην τολμήσεις. Άρσε να μαραζώνει. Το λέει και στον πατέρα του τον κόκορα, του λέει ο πατέρας του, άκου παιδί μου, ακόμα και αν τολμήσεις να πετάξεις και μπορέσεις, εκεί που θα πας δεν θα βρεις τροφή που βρεις μέσα στο κοτέτσι και θα πεθάνεις από την πείνα. Μετά από κάποιες μέρες πάει ο αγρότης, δεν το βλέπει έξω στην αυλή το αειτόπουλο, μπαίνει μέσα στο κτήριο που τάκρυνει το βράβυ, ανάβει τα φώτα, βρέπει στη μία γωνιά ένα μάτσιο από φτερά, το πιάνει και ήταν το αειτόπουλο, είχε πεθάνει από τη θλίψη του, είχε μαραζώσει που δεν μπόρεσε να πετάξει. Άρα, πιστέψτε ότι είστε αειτόπουλα και δεν είστε κοτόπουλα. Ανοίξτε τα φτερά σας να πετάξετε, αυτό είναι πίστη στον εαυτό μας. Τώρα, με βάση αυτά νομίζω να περάσω στις προσωπικές μου στιγμές που όπου τα εφάνωσα μου βγήκαν, όπου δεν τα εφάνωσα δεν μου βγήκαν. Να σταματήσω αυτή τη διαφάνεια. Αυτά δεν είναι γενετικά, αναπτύσσονται. Ο άνθρωπος δεν γεννιέται, γίνεται. Να σκέφτεστε τη ρύση του Αριστοτέλη. Η αρετή είναι έξις, είτε είναι ορθολογισμός, είτε είναι αυτοπεποίθηση. Συνήθεια σημαίνει έξις, για όσους δεν ξέρετε. Λοιπόν, πάμε στην πρώτη προσωπική στιγμή, πολύ γρήγορα, 18 χρονών. Δεκάσι χρονών αποφασίζω να πάω στη στία, στη στρατιωτική σχολή τεχνικών υπαξιωματικών αεροπορίας. Μας παίρνουν από τετάρτιο γυμνασίο. Μπαίνω δεκάσι χρονών, ε, ναι, γιατί είχα κάνει ένα σωρό άλλες δουλειές, δεν αντέχα άλλο. Τα είδα όλα. Καψόνι, δεν μπορώ να φανταστείτε. Δεν μπορώ να το φανταστείτε, παιδιά, δεν υπάρχουν σήμερα αυτοί. Λοιπόν, αντέχω και γίνομαι 18 χρονών, την τελειώνω. Δύο μέρες πριν ολκυστώ μόνιμος υπαξιωματικός, σμηνίας, που τι σέμινε πρακτικά, ξέρετε, είχε το μισθό ακριβώς τον ίδιο 18 χρονών, που έπαιρνε ένας καθηγητής στο γυμνάσιο τότε, ηλικία δεν είχαμε. Δύο μέρες πριν έρχεται ο ρήμας και έφτασε η στιγμή. Και λέω τον πατέρα μου, παρετούμε και φεύγω. Διότι αν δεν παρετιόμουν τότε και ολκυζόμουν μόνιμος, ήθελα 10 χρόνια και μετά θα γινόμουν 28, ξεχάστητε. Μου λέει ο πατέρας μου, είσαι τρελός, για να φύγεις τέτοις 65.000 δραχμές. Για να καταλάβεις τι σήμερα το 73, 65.000 δραχμές έπαιρνες διαμέρισμα. Και εμείς μέναμε σε ένα κοτέτσι στον Άγιε Ρώθρο στο Περιστέρι. Εκεί έπαιρνες μεγάλο διαμέρισμα με 65.000 δραχμές. Του λέω, πατέρα, δεν αντέχω το κοτέτσι. Δεν το αντέχω το κοτέτσι. Και πού θα βρω τα λεφτά. Του λέω, θα τα δανειστείς και μετά θα βγω, θα περάσω στο πανεπιστήμιο. Μα πώς θα περάσεις στο πανεπιστήμιο. Δύο χρονιές δεν πήγες, κάν πανεπιστήμιο. Άλλοι κάνουν φροντιστή, ασύ θα περάσεις στο πανεπιστήμιο. Είχα πάρει τις δυο τάξεις δίνοντας κατατακτήριες εξετάσεις, χωρίς να παρακολουθώ. Και είχα το απολυτήριο. Μου λέει, είσαι τρελός. Θα πάνε αχροδοχτώ 65.000. Ποιος δεν μας δανείσαι 60.000. Του λέω, βρέστες. Μπορ Και αλλάξει τη ζωή μου όλη. Γιατί αν δεν είχα φύγει, θα είχα πάρει 45 χρονών σύνταξη αχυλά, με άσπρα μαλλιά. Πώς την πιθανότητα έχει να σου βγει η α εναλλακτική, η β... Λοιπόν, παιδιά. Πρέπει να έχουμε αυτοπεποίθηση. Λοιπόν, παιδιά. Λοιπόν, παιδιά. Λοιπόν, παιδιά. Λοιπόν, παιδιά. Λοιπόν, παιδιά. Λοιπόν, παιδιά. Λοιπόν, παιδιά.
|
