| σύντομη περιγραφή: Τι κάνουμε, παιδιά, καλά. Πάλι έστειλε ένα email, το οποίο γύρισε... Δεν σου έβαλα το καινούργιο, έβαλα τον Ζουλού, δεν κάνεις τα ανάσταση. Έφτασε, ναι, απλώς βάζει ο... χωριστά τα θερμιά της μιας παράδοσης και αλλού τα άλλα. Όχι, έβαλα τον Ζουλού πάλι. Όχι, έβαλα τον Ζουλού πάλι. Όχι, έβαλα τον Ζουλού πάλι. Σήμερα το πρωί. Δεν ήθελα όλα αυτά. Καλά, δεν ήρθε ποτέ τίποτα. Ναι, δεν ήταν τίποτα. Απλώς η λογοστέση είναι... Ναι, δεν ήταν τίποτα. Πάλι ξανά στη... Επειδή σε προηγούμενο μάθημα είδατε, σας είπα ότι... είχα κοιτάξει τα μισά θέματα... σε ό,τι αφορά την βιβλιογραφία. Δεν είχα κοιτάξει τα έξι τελευταία. Λοιπόν, κάθισα και κοίταξα... ποια θέματα θέλαμε λίγο... βιβλιογραφική υποστήριξη. Και όντως το θέμα των δικαιωμάτων... δεν σου θα δώσει καθόλου βιβλιογραφία... και είναι ένα από τα δύσκολα θέματα για πάρα πολλούς λόγους. Αλλά ένας λόγος είναι διότι... η βιβλιογραφία είναι ευρία. Οπότε δεν είχε νόημα να σου γράψω δέκα βιβλία... να πελαγώσεις. Είδα συγκεκριμένα να σου γράψω πράγματα... και όπως έκανα, ένα λεπτό... για να κατευθύνω λίγο την ελέτη σου... και θα είμαι πολύ σύντομη να διακριμίσω αυτά τα πράγματα. Και γι' αυτό το έστειλα και μετά είπα... εκεί που θα κάθομαι να ψάχνω το e-mail της Μωγός... δεν το στέλνω σε όλους... δεν βλάπτει να δουν εκεί άλλη τη βιβλιογραφία. Αυτό είναι για όλους καλό. Οπότε με αυτό το σκεπτικό το έστειλα σε όλους. Λοιπόν, ένα λεπτό να δω τι έχω προσθέσει. Επρόσθεσα πρώτα απ' όλα... έβαλα πρώτα απ' όλα συμπεριέλαβα... το βιβλίο της Ραγώνα Μονάβου... το βιβλίο της Ραγώνα Μονάβου. Ωραία, είναι στην πρώτη στιγμή. Της Ραγώνα Μονάβου, Φιλοσοφία και Ανθρώπινο Δικαίωμα. Το οποίο δεν υπάρχει στο Αριστοτέλειο. Όπως είδα, σε έλεγξα γιατί υπάρχει στη βιβλιοδίκη. Γιατί δεν είχε νόημα να σε παραπέμπω σε βιβλία... αν δεν τα έχει η βιβλιοδίκη. Λοιπόν, είναι αυτό το να νήσω στο τέλος ή στο διάλειμμα... ή σε παραπέμπω σε κάποια συγκεκριμένα κεφάλια, διότι μας ενδιαφέρει... θα θέλαμε στην αρχή να μας δώσεις, να μελετήσεις... και να μας κάνεις μια διάκριση... ανάμεσα στα φυσικά και στα πολιτικά δικαιώματα. Δηλαδή, ο προβληματισμός σου είναι... θα είναι, πρέπει να είναι μέχρι ενός βαθμού... τα φυσικά δικαιώματα, καλώς, άψε λιμάνιχτα... τα φυσικά δικαιώματα είναι... τα δικαιώματα είναι φυσικά... ή είναι παράγωγο προϊόματος... του νόμου και των νόμων. Αυτό είναι ένα ερώτημα, διότι ομολογουμένως... έχουμε και φυσικά δικαιώματα... δηλαδή δικαιώματα τα οποία έχουμε καθό φυσικά όντα... αλλά υπάρχουν και άλλα... τα βρεθιότερα δικαιώματα θεσπίζονται από τους νόμους. Άρα και υπάρχει εκεί ένα σχετικός προβληματισμός... άνθρωπο ή λίγο άλλα ασχολητήσματα. Και εδώ το βιβλίο της κυρίας Δραγούνα... που αναφέρεται σε μία ιστορία... της εξέλιξης των ανθρώπινων δικαιωμάτων... σου υποδεικνύω τα κεφάλαια 6... 6 λέει ο Τζον Λοκ... θεμελιωτής των φυσικών δικαιωμάτων... αυτό σε βοηθήσει λίγο... μετά ο Πεν και ο Μπέρκε... υπεράσπιση των φυσικών δικαιωμάτων... έτσι και αυτό να το δεις... και αν δεν σε επιβαρύνω πολύ να δεις και τον Ρουσσό... τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη. Έτσι, άν δεν είναι πολλά, βάζω και τον Κάντ, εσύ θα το δεις... η απόψη του Κάντ... ο Κάντ και τα δικαιώματα του ανθρώπου... του υπήκου και του πολίτη. Ξεκίνα με τους τρεις πρώτους... και αν δεν είναι πολλοί θα το δούμε στην πορεία. Θα ξεκινήσω από αυτό που είναι και φιλοσοπικό και ισαγωγικό. Και μετά... βέβαια, σου αναφέρω ως δεύτερο βιβλίο... ο Γλυγόρης Μολύβας, Δικαιώματα και Θεωρία της Δικαιοσύνης. Αυτό είναι... επειδή το έχω το βιβλίο... είναι λιγάκι φοβάμαι μήπως... πελαγώσεις όταν το δεις... γιατί είναι ένα χοντρό βιβλίο. Μπορείς να το δεις λίγο και το έχει... που το έχει, το Σπουδαστήριο της Νομικής. Δεν ξέρω σε τι μπορεί να σε βοηθήσει. Σκέφτεται ότι αυτά τα κεφάλαια της ραγώνα... είναι συνοπτικότερα, εκεί θα σε βοηθήσουν περισσότερο. Εγώ θεωρήσα να το αναφέρω. Βλέπει τα δικαιώματα. Ένα άλλο πρόβλημα σε σχέση με τα δικαιώματα είναι... πού θεμελιώνει. Πώς θεμελιώνει με τα δικαιώματα. Πού τα θεμελιώνει. Και εδώ ο Μολύβας τα θεμελιώνει... σε οφελημιστικές... οφελημιστικού τύπου κλπ. Θα το δεις. Αλλά μετά, νομίζω, το επόμενο... της Εσμήνη, κυρία Ρεκιατράνη... σε ενδιαφέρει... γενετική τεχνολογία και θεμελιώδη δικαιώματα. Έτσι. Γιατί αυτή αναφέρεται στα θεμελιώδη δικαιώματα, θα δεις. Εσύ, αφού θα έχεις ξεγορήσει στο μυαλό σου... ποια είναι τα φυσικά και ποια είναι τα πράγματα... που προέρχονται από τη νομοθεσία... θα δεις ποια περιλαμβάνει... τι είδους δικαιώματα περιλαμβάνει... η κρυά αριστα θεμελιώδη. Εντάξει. Γιατί αυτή θα ασχοληθεί... όχι με όλα τα δικαιώματα... αλλά με τα δικαιώματα εκείνα... που ενδεχομένως επηρεάζονται... ή θύγονται από τις γενετικές τεχνολογίες. Έτσι που έριξα μία μαντιά... και σε παραπέμπω σε συγκεκριμένες σελίδες... αυτό δεν είναι ούτε περιοριστικό. Τι σημαίνει αν δεις εσύ κάτι, ένα άλλο τμήμα... ένα άλλο κεφάλαιο που θα μην το διαβάσεις προς του, έτσι? Απλώς εγώ υποδεικνύω κάτι με το σκεπτικό... μην κάτσε να διαβάσεις όλο το βιβλίο. Γιατί αν σας δώσω τρία βιβλία... ή με μία εργασία ή ένα προπτυχιακό μάθημα... δικαιολογημένα θα πελαγώσετε. Αυτή είναι η σκέψη μου. Αλλά δεν είναι ούτε καθόλου περιοριστικό αυτό. Μετά Μαρία Κραντιδιώτη... δεν το ξέρω από το βιβλίο, από το τίτλο πάλι κρίνω... «Νέες τεχνολογίες και ανθρώπινα δικαιώματα». Πάλι μπορείς να το ρίξεις μία μακιά. Αν έχεις το email είναι όλα εκεί γραμμένα, έτσι. Και ένα άλλο, πάλι και αυτό δεν το ξέρω... «Ανδρέας Δημητρόπουλος, κοινωνικός ανθρωπισμός... και ανθρώπινα δικαιώματα». Δεν το ξέρω. Ίσως αυτό το τελευταίο ναμήρι... είναι πολύ σχετικό, ίσως. Αλλά υπάρχουν όλα αυτά, εκτός από τις ρογόνια, στο σπουδαστήριο. Άρα μπορείς να κάτσεις εκεί πριν τα δανειστείς. Πήγαινε κάποια μέρα που έχεις 2-3 ώρες τη διάθεσή σου... και κάτσες εκεί πάντα μπροστά σου... και αποφάσεις σε ποια δριάζει και ποια δεδιάζει. Δεν ξέρω τι να τα κουβαλάς όλα αυτά. Λοιπόν, άρα νομίζω αυτά πρέπει να είναι και στην πορεία που λες... μου στέλνεις ημέρι, μην περιμένεις να έρθει επόμενη τετάρτη... για αν χρειάζεσαι κάτι να το δούμε. Αυτό θα το πας. Καλώς ήρθες. Άρα αυτά ως προς την εργασία που μου ανατέχνεις στα ανθρώπινα δικαιώματα. Άντε με έκανα και με απογοήτευσες. Με στεναχωρήσατε στην αρχαία και ήρθαν μόνο. Και στεναχωρήθηκα. Λέω ότι πάντα τα παιδιά μου σήμερα. Γιατί θα σναχεί δύο βικτές και δύο τέσσερι. Και εμείς είμαστε μπλε είχαμε. Δεν το έπαιζα. Δεν το έπαιζα. Δεν το έπαιζα κι εκεί πρώτα. Πώς πέρασες? Ακριβολογείται. Αυτό δεν είναι. Το να είσαι ακριβής δεν είναι εγώ. Λοιπόν, έφερα το άλλη μαλέθι. Θα το δανειστείς στο διάλειμμα. Θα το μπορώ να το πάρεις σπίτι σου και να το δεις. Απλώς θα σας ανοίξω κάρτα κι εγώ που συγκλειωθείτε. Γιατί ευχαρίστηκα να μιλήσω τα βιβλία μου. Αλλά μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε μια δυο δωμάτια. Σε κάποια στιγμή μπορείς να τα τελωπίζω. Θα σου ζητήσω ποια νομίζω. Ένα δυο κεφάλαια που νομίζω. Είναι στα Αγγλικά. Είναι συλλογικό έργο. Έχει κείμενα από διαφορετικούς συγγραφείς. Μπορείς να το δεις. Άχει κάποιο άλλο κρίμησο που σε βοηθάει. Είσαι ενδιαφέρον ή δεν το διαβάζεις. Λοιπόν, κι αυτό είναι εδώ. Ποιος έχει ελευθερία για την αναπληκτική προτήρια. Είναι εδώ. Το μικρό σου όνομα είπαμε. Στελίνα. Χρόνια σου πολλά πρέπει. Ευχαριστώ. Ό,τι επιθυμείς. Λοιπόν, κοίτα Στελίνα. Έχω ένα πρόβλημα. Στελίνα, Στέλλα, Στυλιανός. Εγώ ξέρω και μια Στυλιάνα εκεί. Τι λένε Στυλιάνα. Κοίταξε. Έχω ένα μικρό πρόβλημα. Αλλά νομίζω είναι εμπορία να την μετοπίσω. Σε ό,τι αφορά την πλειογραφή για το δικό σου θέμα. Σου έδωσα μια κάποια πλειογραφία πριν από κάποιες μέρες. Αλλά ήταν όλα στα Αγγλικά. Έτσι μάλλον, αν εξαιρέσουμε το υπαρισμό τρία, που ήταν η γνώμη την οποία είχε δώσει η Εθνική Επιτροπή Πιοητικής Κύπλου. Μπορείς να την βρεις στην ιστοσελίδα τους. Δηλαδή, να βάλεις στο κούπλο Εθνική Επιτροπή Πιοητικής Κύπλου. Πάχ, θα στη βγάλει. Θα πας εκεί, θα ψάξεις να δεις που λέει γνώμες. Και στις γνώμες υπάρχουν κάποια δεκαεδιά, δεκαπεδαγιά γνώμες. Και θα βρεις τη γνώμη για την ανακλημπιστική φροντίδα. Άρα, αυτή είναι στα ελληνικά, μπορείς να τη μελετήσεις. Εγώ έψεξα και λίγο εδώ στο Αριστοτέλειο. Εγγέν εις το κούπλο έψεξα. Και στην πιοδίκη του Αριστοτελείου, αλλά δεν βρήκα τίποτα. Εκεί στο κούπλο που έψεξα, το μόνο που βρήκα, ήταν αυτό που θα σου δώσω τώρα μέσα στα ελληνικά. Γιατί στα ελληνικά υπάρχει πάρα πολύ, πάρα πολύ πλειογραφία. Ας πούμε, είναι τους Έλληνες, δεν τους έχει απασχολήσει πολύ έντονα να ασχοληστούν. Αυτή είναι μια καθηγήτρια νοσηλευτικής από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Βρήκα αυτό το άρθρο της. Πάρ' το αυτή τη στιγμή και συμβουλέψου. Και υπόσχομαι, νομίζω, βρήκα τον τρόπο να βρω και κάποια άλλα άρθρα. Εν πάση περιπτώσει, είναι προστηρικτική βιβλιογραφία. Σίγουρα στα ελληνικά δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα. Γιατί κοίταρα στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης, η Φιλοεσοπική Σχολή της Κρήτης, εδώ και από το 2002, αυτό σημαίνει εδώ και 12 χρόνια, έχει ένα πρόγραμμα, ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα βιβλητικής. Ένα διαθυμηματικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα βιβλητικής, το οποίο όμως ουσιαστικά το προσφέρει το Τμήμα Φουκουσσού Φιλοεσοπικών και Κοινωνικών Σκουδών, δηλαδή Φιλοεσοπία. Κι αν θέλει δική μου εκτίμηση, βιβλητική χωρίς φιλοσοφία δεν γίνεται, δεν θα το λέω για πατριωτικούς λόγους, επειδή διδάσκω φιλοσοφία, το λέω για ουσιαστικούς λόγους, διότι συζητάμε προβλήματα τεχνολογιών και αυτά τα προβλήματα δεν είναι απλώς προβλήματα, καταγραφή προβλήματον το μαθητική ρύθμιση. Υπάρχει ένα μεταπτυχιακό που εδώ στο Αριστοτέλιο, νομίζω λέγεται ιατρική ηθική και δίκαιο και συνεργάζεται και ιδεολογική, κάποιοι συνάδελφοι από την ιδεολογική σχολή, που είναι ακριβώς αυτό, δηλαδή ερώτηση τι κάνουμε με αυτή την τεχνολογία, πώς τη ρυθμίζουμε για να είμαστε νόμιμοι. Δεν είναι αυτό όμως μόνο το πρόβλημα και είπαμε νομίζω σε προηγούμενο μάθημα και οι νομοθετικοί ρυθμίσεις για λόγους που έχουμε εξηγήσει, για λόγους πολιτιστικούς, παράδοσης και λοιπά που δεν ενδιαφέρουν από χώρα σε χώρα. Άρα υπάρχει μια βαθύτερη πίσω από τις διαφορετικές νομοθετικές ρυθμίσεις μιας τεχνολογίας, υπάρχει αυτός ο βαθύτερος προβληματισμός, τελικά ποιο είναι το ορθό, δηλαδή τι πρέπει να σεβαστεί ο άνθρωπος άσχετα πώς αυτό ρυθμίζεται στο συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, ας πούμε. Αυτή είναι η διαφορά, για να θέλετε μια ουσιαστική διαφορά, γιατί και εστιάς θα συζητάμε, μια ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στο ηθικό και στο νόμιμο, έτσι, γιατί αυτή είναι μια βασική διαφορά, διότι με μια λογική και η ηθική ασχολείται με το δίκαιο και το όρθο και ο νόμος ασχολείται με το δίκαιο και το όρθο, ή δεν είναι έτσι. Βεβαίως, έτσι είναι, αλλά υπάρχει μια ουσιώδη διαφορά, την οποία πρέπει να την έχουμε υπόψη. Βγάζετε συνεργαόμα ένα λεπτό, γιατί έχουμε και με σπόμπο, έτσι, ναι. Αρνούμε να σβήσει το πίνακα με το πετσέντα. Λοιπόν, η διαφορά του ηθικού, το ηθικό από τη μια πλευρά και το νόμιμο από την άλλη. Έτσι, κατά καιρούς αυτή την έχουν εκφράσει διαφορετικοί φιλόσοποι με διαφορετικό τρόπο, ο Κάντην αποδίδει με πάρα πολύ καλό τρόπο στα θεμέλια της μεταφυσικής των ηθών, που στο πρώτο τμήμα μιλάει για το δόγμα του δικαίου και στο δεύτερο τμήμα μιλάει για το δόγμα της αρετής και λέει, σας το λέω με έναν άλλο τρόπο, θα σας το εκφράσω αυτή τη διαφορά με δύο διαφορετικούς τρόπους, ο Κάντην θα πει ότι το νόμιμο, το δίκαιο δηλαδή, όπως καθορίζεται από το νόμο, είναι ένα είδος εξωτερικής υποταγής στο όρθο, είναι υποτασόμεθα, είναι μια εξωτερική υποταγή σε αυτό που επιτάσσει η νομοθεσία κάθε επικράτειας, κάθε χώρας, το οποίο κι αυτό είναι απαραίτητο, αν το θέλετε, γιατί αλλιώς ασφαχτούμε μεταξύ μας, εντάξει, αλλά λέει, το εισηκά ορθό, το εισηκό, είναι αυτό που μου επιτάσσει ο ειθηκός νόμος, είναι αυτή η εσωτερική υποταγή, αυτό λέγαμε εχθές για την αυτονομία και τι μεγάλο ρόλο παίζει η αυτονομία του ανθρώπου, τι είναι η αυτονομία του ανθρώπου, ότι εγώ καθίστα με νόμο στο εαυτού μου και αποφασίζω έτσι με όλες μου τις λογικές δυνάμεις, με το λογικό μου, αν εν προκειμένου αυτό που σκέφτομαι να κάνω, γνώμονα στις πράξεις μου, θα έλεγε ο Κάν, αν αυτό που σκέφτομαι να κάνω είναι εισηκό ή όχι, αλλά εγώ αποφασίζω, εγώ νομοθετώ για τον εαυτό μου, μόνο πως νομοθετώ για τον εαυτό μου, κατά τέτοιο τρόπο ώστε ο νόμος, ο ηθικός νόμος, τον οποίο αποδέχομαι να μπορεί να γίνει αποδεχτός από όλους τους ανθρώπους παρόντες και μελλοντικούς, μιλάμε και για μελλοντικά πρόσωπα, την ενδιαφέρουν και τα μελλοντικά πρόσωπα, έτσι, δηλαδή, όταν ο καντιανός φιλόσοφος ή ο Κάν προσπαθεί να ορίσει τι είναι το ηθικό, υπακούει τον εαυτό του, υπακούει το λογικό του, αλλά υπακούει το λογικό του κατά έναν τρόπο καθολικεύσιμο, έτσι ώστε να λάβει υπόψη του και τις επιθυμίες όλων των ανθρώπων τορινών και μελλοντικών. Άρα βλέπετε στο ηθικό, και το έχουμε πει αυτό με άλλα λόγια, υπάρχει το στοιχείο της καθολικευσιμότητας, καθολικευσιμότητα, άρα είναι ηθική αν οι αρχές βάση των οποίων ενεργώ μπορούν να γίνουν καθολικά αποδεχτές και από τους τορινούς και από τους μελλοντικούς ανθρώπους, ωραία, αλλά το νόμιμο, το δίκαιο όπως καθορίζεται από το νόμο, δεν είναι καθολικεύσιμο καθόλου, είναι ο νόμος ισχύει στη συγκεκριμένη επικράτεια και οι νομοθεσίες διαφοροποιούνται κατά τι, και στο δραστικό βαθμό, σε κάποια θέματα τουλάχιστον, από τη μια χώρα στην άλλη. Άρα βλέπετε ενώ το ηθικό αναζητάει το καθολικεύσιμο, το καθολικά ορθό, να το πω έτσι, το νόμιμο αποζητά το ορθό στο συγκεκριμένο χώρο και χρόνο στη σημεριμένη εποχή. Βλέπετε πώς οι νόμοι τροποποιούνται, έτσι, πώς τροποποιούνται οι νόμοι. Βγαίνει ένας νόμος, κάποιοι πήγαμε και ρωτήσαμε ένα νομικό για το νέο νόμο του Πανεπιστημίου. Τι ισχύει, τι δεν ισχύει, αν κάνουμε αυτό, αν κάνουμε εκείνο. Βγάζει για ένα θέμα. Η απάντηση ήτανε, είναι καινούριος ο νόμος, δεν έχουν εκδιδαστεί ακόμα, λέω νόμος του για το Πανεπιστημίου, έτσι, που ισχύει για τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Δεν έχουν εκδιδαστεί ακόμα υποθέσεις. Αυτή η συζήτηση έγινε πριν ένα χρόνο. Δεν έχουμε αποφάσεις του Συμβουλίου της Εντηκρατίας. Άρα πάμε σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Παγκρατίας που είχε για τον προηγούμενο νόμο. Άρα βλέπετε τι σημαίνει αυτό το πράγμα. Βγαίνει ο νόμος, ο καινούριος νόμος, ο οποίος δεν ισχύε με πριν. Καθορίζει κάποια πράγματα με διαφορετικό τρόπο. Και όχι μόνο αυτό. Ακολουθούν στη συνέχεια αποφάσεις του Συμβουλίου της Εντηκρατίας. Τι κάνει το Συμβουλίο? Και πάς, περισσότερο, στον Δευτεροβάθμιο και άλλον ανώτερο δικαστηρίο να ρίχνουμε ό,τι σημαίνει τα δικαστικά συστήματα τα οποία με επιμέρους αποφάσεις προσπαθούν να διευκρινίσουν τα άρθρα. Κάποια άρθρα του νόμου τα οποία δεν είναι σαφή όταν εφαρμόζονται συγκεκριμένες περιτώσεις. Μετά έρχονται αυτά τα ανώτερα και ανώτατα δικαστήρια και με επιμέρους αποφάσεις τα διευκρινίσουν. Άρα βλέπετε πως ο νόμος και η νομοθεσία έχει εφαρμογή στο συγκεκριμένο τόπο και χρόνο. Αλλά δεν ισχύει το ίδιο και το ίδιο με το ηθικό. Άρα θέλω αυτό να το διευκριμίσετε. Να το έχετε ξεκάθαρο στο μυαλό σας ότι το ηθικό είναι το καθολικεύσιμο και μάλιστα ο ουσιαστικότερος τρόπος καθολικευσιμότητος, ναι καθολικευσιμότητος σωστά το λέω, τουλάχιστον όταν μιλάμε, κυρίως όταν μιλάμε για θέματα περιβαλλοντικής ηθικής, είναι να λαμβάνουμε υπόψη όχι μόνο τι είναι για το καλό ή για το συμφέρον των τωρινών ανθρώπων, τι δεν σημειώνει τους τωρινούς ανθρώπους, αλλά και τις μεταγενέστερες γενναίες. Έτσι και τα πρόσωπα που δεν υπάρχουν ακόμα. Σας διαβάζω εδώ, έχω ένα άρθρο, βρήκατε, κάνει και εγώ, μελετάω και εγώ, δεν μελετάω εσείς μόνο, έτσι για να μην ομίζετε και αυτή είναι η γοητεία του επαγγελματός μας. Ξέρετε γιατί σε κάποια επαγγελματά δεν γεννάνε άνθρωποι, εγώ λέω ότι δεν γεννάνε τα φιλκτές, γιατί έχουμε ακόμα, υπάρχει ακόμα, εσείς μπορείτε να μας βλέπετε τα μεγαλώ, να τα μπαρέμουν, αυτό είναι αλληλεγχείο, αλλά εγώ όταν λέω γύρανση και δηλικίωση εννοώ αυτήν, ως προς αυτήν που λέω δεν γεννάει ο άνθρωπος πολύ, όσο εξακολουθεί στη ζωή να έχει νευματικά ενδιαφέροντα. Δηλαδή όσο υπάρχει ακόμα αυτό που ονόμασε Υποκράτη, Υποκράτη Βαριστοτέλης, θεωρητικός βίος, δεν γεννάει κανείς. Αντίθετα, όταν βλέπω εγώ κάτι νέα, παιδιά, 15-16 χρονών που πάω σε Σαλωμί και Αθήνα, 6 ώρες με το τρένο, και βάζουν εκείνο το τουρου-τουρου-τουρου, ας παιδιά κάθε μπροστά μου 17-18 χρονών και τρεις σταυτοί που εμένα έχουν κάθεμε στη πίσω θέση. 6 ώρες! Και λέω, καλά, πώς το αντέχει αυτός, δεν τρελαίνεται! Για μένα, όμως, είναι ηλικιωμένος. Αυτή είναι η διάφορα, δεν είναι τόσο ηλικιωμένη. Τουλάχιστον, αδερφέ Δημήτρη, εάν μου πούμε ότι τους βοηθάει να χαλαρώσουν και να κοιμηθούν, είδα και αυτό κάνει. Αλλά αμφιβάλλω, ας πούμε, είναι μια κατάσταση ευμαφρόδητη. Ούτε κοιμόται, ούτε ξυπνητεί, άντες τη γνώμη μου. Τίπη χαρά! Με εκείνο το που σε ταρακουνάει, καμιά φορά κάθεται κανένας από αυτούς δίπλα μου και κάνει χρουτ, χρουτ, χρουτ. Λέω, σε παρακαλώ, μάλλε το ακουστικό από τ' άλλο. Με ακούνε, το λέω πολύ σοβαρά. Και αυστηρά, σε παρακαλώ, λέω, μπορείτε να βάλει το μάλλον. Δεν ανάγκη να τρίξει τα αυτοί μου 6 ώρες. Λοιπόν, όχι, να τρίξει τα αυτοί σου μισή ώρα, θα πεις νέο παιδί είναι, αλλά 6 ώρες ούτε μεσμέρες. Και λέει εδώ ο Σούλας, Παύλο Σούλας, καθηγητής νομικής στο Περαμιστήμιο Αντινών, μέλλοντα πρόσωπα, μελλοντικά πρόσωπα. Α, και αυτά μας ενδιαφέρουν και πρέπει να τα λαμβάνουμε επόψη. Και τα λαμβάνουμε επόψη, όταν μας απασχολεί το ησικό. Γιατί αυτό είναι το νόημα της καθολογεξιμότητας. Αλλά ο νομοθέτης προσπαθεί να διευθετήσει τα θέματα που αφορούν τη συγκεκριμένη κοινωνία, με τη συγκεκριμένη πολιτιστικο-κοινωνικο-θρησκευτική κουρτούρα. Έτσι. Άρα ο ένας νομοθέτης θα λάβει υπόψη τα ελληνικά του εμένα, την ελληνική νοοτροπία, τις ελληνικές περιβαλλοντικές συνδείκες, ο Γερμανός, ο Άγγλος, τις δικές και ούτε από εξής. Άρα έτσι κατανοούμε γιατί οι νομοθεσίες σε κάποια θέματα διαφοροποιούνται. Σε κάποια θέματα έχοντας πει αυτό. Για να σας δώσω και μια σωστή εικόνα του νόμου. Υπάρχουν πολλά άλλα, πολύ άλλοι τομείς του δικαίου, διεθνές δίκαιο όπως το ανομάζουμε, στο οποίο οι χώρες συνάχτουν αμοιβαίες συμφωνίες. Οι ελληνικές, οι αμοιβαίες συμφωνίες, εν πάση περίπτωση, δηλαδή αποφασίζει η Ελλάδα με την Αίγυπτο, δεν ξέρω, να έχουνε εμπορικές σχέσεις. Οπότε εκεί έχουμε το διεθνές δίκαιο και οι συμφωνίες που συνάπτονται, η νομοθεσία, το εμπορικό δίκαιο εν προκειμένου, έχει μια αμοιβαίότητα, μια αναλογία. Ότι ισχύει για τον Έλληνα έμπορο ναυτικό που βρίσκεται στην Αίγυπτο, ισχύει αντιστοίχως έτσι για τον Αιγύπτιο έμπορο ναυτικό που βρίσκεται στην Ελλάδα. Αυτό είναι κατανοητό, γιατί δεν θα μπορούσαμε διαφορετικά να λειτουργήσουμε σε διεθνές επίπεδο. Αλλά εκεί και πέρα τα ποινικά μας, τα αστικά μας, τα θέματα τεχνολογιών ορίζονται μέσα από σε κάθε επικράτεια. Ότι και κάθε επικράτεια επηρεάζεται από το τι ισχύει στην Ευρώπη. Και αυτό είναι αλήθεια. Αλλά το τι ισχύει στην Ευρώπη δεν υποχρεώνει την κάθε μια χώρα να υπακούσει. Και τουλάχιστον για να εξειδικαίσω στο θέμα της βιοηθηκής σας είπα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει και τη δική της Επιτροπή Υθηκής. Ακόμα και η UNESCO δίνουν κατευθυμίδιες γραμμές, το είπαμε όταν κάναμε τα μαθήματα, και δεν επιβάλλει νομοθεσίας, δεν επιβάλλει αποφάσεις η Ευρωπαϊκή Ένωση. Διότι αυτό θα ήταν ένας απολιταρχικός τρόπος επιβολής νομοθεσίας στις επιμέρους χώρες, ένας αυταρχικός τρόπος λήψης αποφάσεων σε επιμέρους χώρες. Κατευθυμίδιες γραμμές δίνει, υπάρχουν διακηρύξεις. Κάποιες χώρες της επικειρών, κάποιες της επικειρών. Άρα είναι στην κρίση τους, ένα πόδι είναι στην κρίση. Υπάρχουν συμβάσεις, το ίδιο, κάποιες χώρες συμβάσεις του Βιένδο. Η Ελλάδα την έχει επικείρωσει, ο οποίος δεν την είχε επικειρώσει. Άρα βλέπετε σε κάποια θέματα της δικαίωσης υπάρχει αυτή η ευχέρεια, διότι επισέρχεται και αυτό που λέω ο συγκεκριμένος πολιτιστικός και κοινωνικός παράγμας, ο παράγμας της συγκεκριμένης χώρας, έτσι που τη διαφοροποιεί. Άρα πρέπει να τα λαμβάρουμε αυτά υπό και γι' αυτό. Το νόμιμο. Μπορεί, ας πούμε, η Ελλάδα εδώ πέρα έχει μια, κατά την εκτίμησή μου, πολύ πιλελεύθερη νομοθεσία, σε ό,τι αφορά τις τεχνικές, θα τα συζητήσουμε, της ιδιατρικός υπογοήθομενης αναπαραγωγής. Είναι καλός ή κακός, όμως η Γερμανία είναι πολύ πιο αυστηρή. Στο ίδιο θέμα τελειώσει η εμπορική ασφαλήση. Αυτό ισχύει, όμως, μέχρι τη στιγμή. Τώρα που η Διεθλαντική Ένωση, η Διεθλαντική Συμπονία είναι στα σκαριέν υπογραφή, δεν τα ισχύουν αυτά εγώ. Και δεν μιλάμε για τώρα σε ένα, δύο χρόνια, ας πούμε, του 2030. Και πάλι, κοιτάζοντας, ας πούμε, πολιτικά και οικονομικά την ιστορία, δεν είναι πολύ μακριά. Αυτή η Διεθλαντική Συμπονία, μενομερικά, εκπρότου σ' όξιος, περιορίζεται με το χώριστο εμπόριο μεταξύ των εθνών. Κάτι που ισχύει μέχρι τώρα. Που ισχύει, ναι. Απλώς πάει και δύο χρόνια παραπέρα. Το πρώτο, και το άλλο σχετίζεται και με την Διεθλαντική, το πρώτο είναι ότι θα επιβάλλει στα κράτη που υπογράφουν τη Διεθλαντική Συμπονία, ότι θα είναι τόσο ο μισθός, παραδείγματος χάρη, ότι άμα έρθει μια Αμερικάνη και Γερμανική εταιρεία να επενδύσει στην Ελλάδα, δεν θα ισχύει το ελληνικό δίκαιο, θα σου λέω ότι ο μισθός πρέπει να είναι 100 ευρώ. Δεν έχει σημασία στην Ελλάδα, λέει, πρέπει να είναι 500, 100 ευρώ θα παίρνεις, αυτό ορίζει τη Διεθλαντική Συμπονία. Και μέσα σε όλα αυτά υπογράφουν και για τα μεταλλαγμένα προϊόντα, επειδή επιτρέπονται στην Αμερική, ωστόσο ακόμα στην Ευρώπη απαγορεύονται και με αρκετά στιγμό. Απαγορεύονται, η Ευρώπη είναι πολύ σκεπτική σε αυτό το θέμα. Ναι, ναι, δηλαδή, δηλαδή η Γερμανία έχει βάλει πολύ αυτοί τους ελέγχους, με την έξαση όλων των μεταλλαγμένων, πολύ αυτοί τους ελέγχους σε όλα τα επορεύματα, ωστόσο αυτός θα καταργηθεί με αυτή τη Διεθλαντική Συμφωνία και θα διεξαχθούν χιλιάδες των μεταλλαγμένων. Η Διεθλαντική Συμφωνία ποιοι μπορούν, είναι υποχρεωτική. Θα επιλέξουν ποιοι θα συμμετάσουν. Ταξιό, όπως και η συμμετοχή σε έναν πόλεμο δεν είναι υποχρεωτική, αλλά όσους συμμετέχουν η Κίνα, η Αμερική, η Απομονία, η Εμμανία, θα παρασκεφούν και όλες οι μειωρότερες χώρες. Μου ανέφερες, όχι ακόμα, δείτε να ακούω τώρα, ίσως δεν την έχω προσέξει και λοιπά, και αξίζει να τη μελετήσει κανείς από την περίπτωση και να τη διερευνήσει, ας πούμε. Δηλαδή θα είναι μια συμφωνία που μακροπρόθεσμα θα οπελεί, θα βλάφει. Αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί, ας μην το θέσουμε τώρα, είναι κάτι που δεν μπορεί να απαντήσει, ούτε σε μια συζήτηση στη διάρκεια του μαθήματος, αλλά θα είναι κάτι διαφορετικό από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά γιατί το λέω αυτό, γιατί ας πούμε, εκείνο το οποίο ξέρουμε, το πλησιαίστερο σε αυτή τη συμφωνία, είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, που και στην Ευρωπαϊκή Ένωση αρχικά δεν γινόντουσαν όλες οι χώρες αποδεχτές. Γινόντουσαν σταδιακά και με όλους και λοιπά και λοιπά. Άρα, θέλω να πω, μπορεί να είναι αρχικά μια τέτοια συμφωνία στην οποία μπορεί να συμμετέχουν ισχυρές χώρες, διότι τους συμφέρει προφανώς. Εγώ δεν είπα από καλή τους καρδιά, γιατί έμουνε σαφώς οικονομικά συμφέροντα. Και μπορεί να είναι ανοιχτό το θέμα, το πετά πόσο κάποιες άλλες χώρες, η Ελλάδα και λοιπά, η Ιταλία, βελκανικές χώρες, θέλεμε να συμμετάσουν σε μια τέτοια συμφωνία, διότι είναι άλλο μια Ευρωπαϊκή Ένωση, άλλο η Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλο μια διαπλαδική συμφωνία. Και από τι είπες και υποπτεύομαι, περιλαμβάνει πάρα πολλά θέματα και όχι μόνο οικονομικά, έτσι. Καθώς όλοι είναι οικονομικά. Καλά, εδώ διαφωνώ, δεν είναι όλα οικονομικά, δεν είναι όλα μόνο οικονομικά. Είναι μόνο οικονομικά. Ωραία, είναι και οικονομικά. Έτσι να υπολογούμε, να μην πάθουμε αυτό πρέπει να την πρήταμε, έτσι πρέπει να υπολογούμε. Και δεν επιτρέπεται, γιατί εμείς είμαστε φιλοσοφική σχολή και κάθε φιλοσοφία την θα πρέπει κυριολεκτικά. Άρα, εγώ δεν λέω ότι δεν είναι οικονομικά, βεβαίως σε μεγάλο καθμό, αλλά δεν είναι μόνο οικονομικά. Έτσι, αυτό είναι μόνο οικονομικά. Ας πούμε, το κομμάτι που θα μπορούσε να μας αφορά σε αυτό το μάθημα είναι τα μεταλλαγμένα προϊόντα. Όχι μόνο, όχι μόνο, γιατί? Ναι, ωραία, ωραία. Άρα συζητείτε, δηλαδή, μια τέτοια συμφωνία. Αυτό βγήκε πριν. Δεν έχει υποδίδεται. Αλλά είναι πολύ σημαντικό αυτό, δηλαδή, την τεράστια ποσότητα μεταλλαγμένους που θέλουν να προωθήσουν συναντρώπους. Ναι, και βέβαια το θέμα είναι από ποιους προωθείτε, είδες Αμερική, Κίνα, ποιους άλλους. Κατά βάση Αμερική είναι περισσότερο. Ναι, άρα θα είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον αν εδώ γίνεται μια συμφωνία που την ονομάζουν έτσι, δεν μας νοιάζει πολύ να το ονομάζουν, που θέλει η Αμερικανή να λειτουργήσει ως ο αντίπος, να μην πω το τύπο λοδαίο, να πω ο αντίπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον αυτό. Και μετά το επόμενο ενδιαφέρον θα είναι τι στάση θα τηρήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της, όχι με μονομένες χώρες. Άρα πάντως, όχι καλά έκανες και τα ανέφερα, αυτή τη θέμα, έχουμε λίγο δρόμο γι' αυτό, έτσι. Να ξανακλείω να πω. Πάντως και η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία σε μερικά θέματα, ας πούμε, θέλει την ασφάλιση των συνόρων των ευρωπαϊκών κρατών χωρών με λόγω. Και νομίζω δεν είναι κακό η ασφάλιση των συνόρων, έτσι, τουλάχιστον να αισθάνεται κανείς ότι αν είμαι, να μην έχουμε και μερικά συνθηκά, να μην έχουμε μόνο τα οικονομικά βάρη, γιατί τουλάχιστον για τις μικρές χώρες, για την Ελλάδα, η συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και το ξέραμε αυτό από τότε που γίναμε μέλος, συνεπεχόνταν κάποιες δραστικές οικονομικές αλλαγές για τα ελληνικά δεδομένα, οι οποίες δεν έλαβαν χώρα τότε, και έλαβαν χώρα τώρα με το πιο βάρβαρο τρόπο, ας πούμε, έτσι. Λοιπόν, αλλά δεν σήμανε μόνο δραστικές οικονομικές αλλαγές. Σήμανε και κάποια κοινή πολιτική σε κάποια θέματα, μήνυμου. Κοινή πολιτική ήταν σίγουρα όσον υπάρχει και εξωτερική πολιτική. Δηλαδή, και θεωρήθηκε τότε και για την Ελλάδα, αλλά πολύ περισσότερο για την Κύπρο, λογμάτι, ένας τρόπος διασφάλισης των συνόρων της Κύπρου από τον κοιμόνιμο κίνδυνο που έχουν απέναντι τους Τούρκους, το οποίο αποδεικνύεται ότι ούτε αυτό έχει λειτουργήσει επίσης, γιατί βλέπετε τι κάνουν οι Τούρκοι με την περιοχία ως τη Νότια Κύπρο, κλπ. Θέλω να πω, ήταν μια από τις διασφαλίσεις της συμμετοχής των μελών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου υποτίθεται εκεί θα τηρείται όποια κοινή πολιτική, όπως και σε κάποια άλλα θέματα έπρεπε να έδωσε, αλλά εδώ τι θέλαμε την κοινή, αλλά όχι σε όλους. Δεν θέλω να τον δειχνίσεις τεράστια απάντηση, δηλαδή και το παράδειγμα που πέρατε με την Κύπρο, και με το ότι πολύ έρχονται μετανάσεις οι οποίοι δεν θέλουν εντέλει να κάρσουν Ελλάδα, θέλουν να πηγούνε Γερμανία, Βγαλλία, δηλαδή στις αναπτυγμένες γερμανικά χώρες, επειδή περνάνε από Ελλάδα, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ιταλία, εφόσον βλέπουμε ότι έρχονται από εδώ, τους ξανατέχουν τους πίσω και έχουν κάνει αυτά τα μέσα, εν τέλος, πάνω στον επόμενο τόπο τα συγκέντρωσαν. Κοίτα, ξεανοίξε ένα άλλο θέμα που δεν την παρώτησα, αλλά επειδή το είπες δεν το... Δεν θέλεις να συγκέντρεις. Δεν δέχει η Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν έχει κυριστεί όλα τα θέματα με τον ευρωπαϊκό τρόπο. Αν είναι απάτης, δεν ξέρω. Θα το φρύγουμε η ιστορία, θα το φρύγουμε και εμείς μετά από κάποια χρόνια, έτσι. Αυτό βλέπουμε τώρα. Εμείς οι κάποιους μεγαλύτεροι ζούμε υπό την εμπειρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και προσπαθούμε να σκίφτουμε αν είναι καλύτεροι ή χειρότεροι ή είναι απάτη, όπως λέτε. Και αυτό με την Κύβρα, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση, το σύνδεκτο και επίσης η Ευρωπαϊκή Ένωση, πάντοτε. Το πάντοτε έχουμε ισχυρότεροι. Δηλαδή μπορεί επίσημα να έχει μία ύφωη κάθε χώρα μέλος. Αυτό ισχύει. Αλλά το πάντοτε και βέβαια και μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση παίζονται παιχνίδια και συμμαχεία. Νομίζετε ότι όλα είναι... Και βέβαια τώρα, επειδή η Τουρκία αποφάσισε να πολεμήσει στον πλευρό των Τούρμων καλά, κατά των Τζιγαντιστών, που δεν το έκανε μέχρι πρότεινο, δεν θέλει η Ευρωπαϊκή Ένωση να την πιέσουν στο θέμα της Κύβρας. Είναι πάρα πολύ σαφές. Είναι αυτή. Άρα παίζονται και μέσα παιχνίδια. Δεν μπορεί. Το άλλο θέμα, ποιο ήταν το άλλο θέμα που... Καλά, η ιστορία των μεταναστών είναι ένα άλλο θέμα, το οποίο... Αυτό είναι μία άλλη απάντη. Κι εκεί είναι, μας χοροϊδεύουν και πρέπει εμείς οι μικρές χώρες να καθόμαστε να διαβάζουμε και τις νομοθεσίες και να τριπολογούμε και στη μελέτη μας και στους λόγους μας και στον τρόπο που εκπαιζόμαστε. Άρα να σκεφτόμαστε επαντριβώς. Είναι μία άλλη απάντη, διότι είναι πλάκι με ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα λίγο με το θέμα των προσφύγων, όχι των οικονομικών μεταναστών, που είναι άλλο πρόσφυγας που τους σφυροκοπάνε τη χώρα και του γκρεμίζουν το σπίτι και δεν έχει, παίρνει τα μπογαλάκια και φεύγει. Κι άλλο οικονομικός μεταναστής, κοιτάξτε δεν το καταδικάζω τον οικονομικό, είναι σε λίγο καλύτερη μοίρα ο οικονομικός μεταναστής που θα πει η Βουλγάρα, που θα πει πάω στην Ελλάδα να βγάλω ένα καλύτερο μεροκάμματα από αυτό που παίρνω, είναι λίγο διαφορετικά έτσι. Λοιπόν, και βλέπετε αυτό που γίνεται με την νομοθεσία που υπάρχει, με ευρωπαϊκή νομοθεσία, οι οποίοι έχουν ένα άρθρο της νομοθεσίας για τους μεταναστές, λέγανε ότι πρέπει να δίδεται άσχημα στους μεταναστές στην πρώτη χώρα του 5ου. Συγχώρα υποδοχής. Άρα βεβαίως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία είμαστε η Νότια Ευρώπη, είμαστε η πύλη των μεταναστών για τις ευρωπαϊκές χώρες, όλοι μπαίνουν σε μια μάρκα, αν δεν πνιγούνε καθοδόν, καταλήγουν σε μια παραλία ελληνική, σε ένα νησί στην Ιταλία κλπ. Και βέβαια, όπως ορθά είπες, πολλοί ελάχιστοι θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα, όταν η Ελλάδα δεν έχει αυτή τη στιγμή δουλειά για τους Έλληνες, πως θα θρέψει τόσους μεταναστές και θέλουν να μετακινηθούν σε άλλη χώρα, αλλά έτσι ο νόμος δεν τους το επιτρέπει. Και αυτό το επιδιώκουν οι Γερμανοί και άλλοι ισχυρές δυνάμεις, αλλά τι κάνει, η Ελλάδα τους στέλνει πίσω. Και μετά βγαίνουν στον τύπο διάφορο και κατακρύνουν την Ελλάδα που τους στέλνει πίσω, όχι να τα λένε τα πράγματα με το όνομά τους. Οι τρέχους ευρωπαϊκή νομαθεσία υποκραώνουν την Ελλάδα να τους στείλει πίσω, έτσι δεν τους στέλνει. Και βεβαίως, εάν κάποιος το θέμα των προσφύγων το χειριζότανε σωστά και δίκαια και αρχικημενικά θα έλεγε, εκείνο που απαιτείται είναι να αλλάξει το νομαθεσία, να τροποποιηθεί το θέμα του ασύλου. Δηλαδή, να ρωτηθεί ο πρόσφυγας, δέχεις να μείνεις στην Ελλάδα να εργαστείς, θέλεις ασύλο. Θέλεις να πας στην Τσεμβουζολοβακία, στην Γερμανία, ξέρω πού, με μια διαδικασία νόμιμη, να προωθηθεί εκεί πέρα. Άρα βλέπετε γιατί και το θέμα των προσφύγων, για να πούμε και εμείς, διότι και εμείς δεν έχουμε μυαλό, μπορεί να μας εκμεταλλεύονται οι ισχυροί στην Ευρώπη, αλλά και εμείς παίρνουμε θέματα όπως είναι το θέμα των προσφύγων, λέω εμείς οι Έλληνες, και τα κάνουμε αντικείμενα, πώς το λένε, κόντρας μεταξύ μας, πολιτικής προπαγάνδας. Δεν γράφουν από την μια πλευρά, τους στείλανε πίσω, τροπή στους Έλληνες που διώχνουν τους μετανάστες, και λοιπόν η ιδέα από εκεί πάνε και τους σκοτώνουν. Ή δεν είναι αλήθεια αυτό που λέω. Η ιδέα όπου βρουν μετανάστες πάνε, έτσι επειδή ευλοφορούν να τους σκοτώνουν. Οι άλλοι φωνάζουνε που το ελληνικό κράτος τους στέλνει πίσω. Άρα το πρώτο που πρέπει είναι να μην εντυπωσιαζόμαστε από σεντήματα. Και η πρώτη μας λογική αντίδραση είναι τι ισχύει. Και το τι ισχύει είναι αυτό που είπες. Το είπες, το έχεις κατανοήσει και εντυπωσιάζουμε θετικά. Δεν τα κατανοήσαμε αυτά τα θέματα πάρα πολύ σωστά. Διότι είπες, ναι, ή θα πάρουν άσυλος την χώρα υποδοχής ή φεύγουν. Δεν μπορούν να πάει στη Γερμανία που θέλει να πάει άλλο. Άρα εκείνο που φταίει δεν είναι ούτε η Ελλάδα ούτε κανείς άλλος. Η νομοθεσία την οποία όμως οι Ευρωπαίοι σκοπίμουν είναι να λάβει. Για να μην μπορεί να διαβάσει πρωμηνών στο διαδίκτυο, ότι οι Ελληβετοί είχαν ρεφερέντουμ, δημοψήφισμα για το θέμα των προσφύγων. Δεν τους ήθελα. Τορμάει η Ελλάδα να... Και σας λέω αυτό και το κλείο. Θα μην φάω με το πρώο της χαράς και του χάρης. Λοιπόν, το θεωρώ απάνωστο. Αυτό που κάνει η Ελληβετία, που έκανε η Ελληβετία. Και βέβαια είπε και κάτι ανάλογο πήγε να κάνει και η Αγία, η οποία είπε ήθελε να περάσει, ή την πέρασε στην νομοθεσία, όχι στις βουλγαρίες, στις μετανάσεις, οικονομικούς μετανάσεις, από βουλγαρίες και από... Πολωνία. Λοιπόν, το κάναμε. Εγώ το κατακρύφω. Υπόθεση εργασίας. Εγώ σας λέω ένα σενάριο και σκεφτείτε εσείς ότι θέλει. Ας διανοείτος στην Ελλάδα... Εγώ βασικά υποστηρίζω τους πρόσφυγες. Μπορούσε να διανοηθεί ποτέ κάποια κυβέρνηση στην Ελλάδα να κάνει λιμοψήφισμα για το αν θα εκτρέψει την είσοδος τους πρόσφυγες ή όχι. Ίσως αυτό είναι προς τιμή μας. Αυτό είναι θετικό. Είναι προς τιμή μας, έτσι. Αλλά εγώ σας τα υποδεικνύω. Γιατί σας τα λέω. Για να καταγράψετε τις διαφορετικές αντιδράσεις. Την αντίδρασία, ας πούμε, της Ελλάδος, της Ιταλίας, της Ισπανίας. Τους δέχονται τους μετανάσεις και προσπαθούν να τους βολέψουν στον βαθμό του δυνατού. Την νομοθεσία. Η οποία νομοθεσία δεν τους αυνοεί καθόλου. Ουσιαστικά, βέβαια, όταν μπαίνουν να φύγουν σε μια φτωχή χώρα, θέλουν να ζητήσουν ασυλλαγή. Δεν θέλουν να ζητήσουν ασυλλαγή, θέλουν να φύγουν. Άρα η νομοθεσία, δεν την αλλάζουν όπως οι σχοιροί, γιατί πολέμουν σχοιρούς. Άρα, ουσιαστικά, οι σχοιροί δεν υποστηρίζουν. Δεν τους νοιάζει καν για τους πρόσφυγες. Πρέπει αυτά να τα βλέπουμε αντικειμενικά και να τα λέμε στον νέο. Και να μην παρασχυρώμαστε εύκολα ούτε από χύκνατα συμπλέματα ούτε από τα άλλα. Ωραία, αυτό ήταν, επανέφευγε λοιπόν, δεν ξέρω πώς αδιηθήκαμε, αλλά ήταν καλή ευκαιρία να τα λέμε. Λοιπόν, εκείνο που θα κάνουμε, μπήκαμε σε αυτό, το μεταπτυχιακό της βιοηθικής στην Κρήτη, στο μεταπτυχιακό βιοηθικής στο Αριστοτέλειο, δεν έχει φιλοσοφία, μπήκα στο ηθικό όμοιο, στο νόμιμο και νομίζω τώρα το καταλάβατε. Άρα πίσω από το νόμιμο, εκείνο που στηρίζει το νόμιμο ή το ηθικό, που είναι καθολικέ αξιμό, αλλά όταν το καθολικέ αξιμό, παιδιά, το συγκεκριμανοποιούμε σε μια επικράτεια, στο τώρα και στο εδώ, διαφοροποιείται. Γιατί κάθε επικράτεια, στην κάθε επικράτεια, επικρατούν άλλες συνθήκες, τις οποίες ο νομοθέτης λαμβάνει υπόψη, έτσι, για να καθολικιάζει ο ηθικός φιλόσοφος, λέει, κάτω από τις ίδιες συνθήκες, κάτω από ίσους όρους, λέει ο ηθικός φιλόσοφος, αυτό πρέπει να είναι καθολικά αποδεκτό. Ο νομοθέτης λέει, επειδή δεν είναι οι συνθήκες ίδιες, γι' αυτό εδώ διαφοροποιούμε. Έγινε ακατανοητική τώρα. Και κοιτάγα λοιπόν εμείς στο σαλιό του Πανεπιστημίου Κρήτης, 12 χρόνια έχουν γίνει τόσες, αν βάλετε 20-25 μετατυχιακές εργασίες το χρόνο, άρα μιλάμε 200 και εργασίες. Και υπάρχουν κάποιες, οι οποίες είναι πάνω στην αναγνωφιστική προδίδα, οι οποίες θα μπορούσαν να σε βοηθήσουν και προσπάθησαν να μπω, να διαβάσω πρωτού, και δεν μάθουν το σύστημα του τμήματος, της βιβλιοθήκης τους, έτσι. Λοιπόν, εγώ μάς γνωρίζω ανθρώπους στη διευθύντρια του μεταπτυχιακού, και θα σας είπα να είμαι έτσι, θα επικοινωνήσω μαζί της, μήπως μας επιτρέψει, δηλαδή έστω και εμένα να μου επιτρέψει μια πρόσβαση, αν την κατεβάσω εγώ μετά μπορώ να σας τη στείλω. Κάνετε έτσι, δεν έχω τη δυνατότητα να σας πω για λόγους με μεταπτυχιακού μαθήματος. Νομίζω, αν η βιβλιοθήκη της επιτρέψει, δεν θα έχει ατήρηση η ίδια, αλλά είναι θέμα πολιτικής και κάτι που το ζεύω. Άρα… Μπορούσε και φοιτητής από τη φιλολογία Κρήτης να έχει πρόσβαση. Οποιοςδήποτε φοιτητής από το Πανεπιστήμιο Κρήτης έχει πρόσβαση. Όπως και εμείς όταν μένουμε στην ιστοσελίδα της βιβλιοθήκης, καλή ερώτηση. Όπως και εμείς που έχουμε πρόσβαση, οποιοςδήποτε φοιτητής, οποιοςδήποτε συνάνθρωπος από το Απηθή, μπορεί να μπει και να δει αν το βιβλίο είναι εδώ, ή στην πολυτεχνική, που είναι άσχετη σχολή, η απάντηση είναι ναι βεβαίως. Επομένως, ίσως να μην χρειαστεί να γράψω κάθε συνάνθρωπο, αν εσύ γνωρίζεις κάποιον στίτλο στον βιβλιοθήκο. Αυτό που θα κάνω είναι, εγώ θα κάτσω να δω, γιατί οι τίτλοι των εργασιών είναι εκεί. Θα σου δώσω τους τίτλους και θα σου τους στείλω, έτσι θα τύνεις το σελίδα αυτά, και επικοινώνησα με τη φύλλη σου να τα βρει και να σου τα στείλει, θα είναι δυο-τρεις μεταπτυχιακές. Στείτα μου και εμένα για να σε κατευθύνω να μην είναι κάτι ζεστό. Εγώ, εγώ, εγώ, εγώ, εγώ. Και μετά μου μένει μια ακόμα εργασία που δεν έχω, ένα θέμα εργασίας που δεν έχω δώσει καθόλου βιβλιοθυσία, για τη συμμένωση του ασθενείου, ποιος το έχει. Φλύχη Μαρία. Φλύχη Μαρία. Και σε μένα δεν δώσετε. Τι είναι το θέμα. Τι είναι το θέμα. Σε εμπλεία. Α, δεν είχε. Α, γι' αυτό έχω. Δεν είχανε τα θέματα εργασίας. Είχε από κάτω, ναι, θα βρήκα, κάποιον θα βρήκα. Ό,τι δεν βρήκες ό,τι δεν βρεις, δεν έχεις βρει όμως, θα μου στείλεις ένα εμπλεία στο πρωί εγώ. Εντάξει. Έχεις εμπληκτική βιογραφία, δεν καταλαβαίνω. Όχι, όχι, όχι, να μη μιλήσει είναι ελληνική. Για αυτό το θέμα, κι αν θέλουμε κι άλλη, κι άλλη βιογραφία, ένα λεπτό, ένα λεπτό να το δω λίγο. Είναι πειραματισμός πάνω σε ανθρώπινα έμπρυα το θέμα, έτσι. Όχι, υπάρχει, υπάρχει. Άρα μην πας σε κάτι άλλο, δεν χρειάζεται να κοιτάξεις εμπληκτική βιογραφία. Και τώρα που το θυμήθηκα, γιατί έκανα μια συμπλήρωση και είχα σε έναν χρωμάκι. Πρωτού ξεκινήσετε το θέμα σας, οποιοδήποτε εικαίρεται το θέμα σας, θα κοιτάξετε, θα κοιτάτε όλοι το βιβλίο του Βιδάλη Βιοδίκαιο. Έτσι, είναι στην βιβλιοθή. Για τις τεχνικές της υποβουριθούμενης αναπαραγωγής είναι κάπου 100 σελίδες. Όχι ότι δεν σου χρειαστούν όλα, αλλά είναι καλό σε εισάγη στο πνεύμα του. Που βέβαια είναι το σκεπτικό του νόμου πάντα. Αλλά αυτό δεν σε πειράζει. Σε βοηθάει να καταλάβεις εσύ τη σκέψη του ακριβέστερα, ώστε είτε να συμφωνήσεις, είτε να το ασχίσεις κριτική ανδιαφωνή. Ακόμα και για τις πελτιωτικές τεχνολογίες που συζητούσαμε τώρα, έχεις σχετικό τμήμα. Έχει λίγες σελίδες και για την ανακουφιστική φροντίδα, πολύ λίγο. Άρα όλοι σας, όποιο και είναι το θέμα σας, πρωτού ξεκινήστε, κοιτάξτε στο βιβλίο αν έχει κάτι και μετά πηγαίνετε στη βιβλιογραφή. Λοιπόν, αυτά είχα να πω ως προσερβεσίες. Έλα χαρά. Για τις παρακομπές που έχουμε να κάνουμε. Μας εξηγούζατε κάτω από κάθε σελίδα. Γιατί δεν θέλουν να παραπαίνεις ο εγώ, ας πούμε, γιατί δεν θέλουν να παραπαίνεις ο νόμος. Εσύ δεν θέλεις να παραπαίνεις. Να ακούνε όλοι. Δεν θα συζητήσεις μόνο μια πραγματεία του Υποκράτη. Ναι. Θα συζητήσεις τρεις, τέσσερις πραγματείες, όσες είναι. Δύο, τρεις. Λοιπόν, θα μιλήσεις και για ένα ελληνικό. Δεν σου στείλαν τον Κέρσο. Όχι, αλπίε, το ξέρεις, θα πεις επάνω στο γραφείο. Λοιπόν, κοίταξε να δεις. Δεν θα καθίσεις να μας λες τι λέει ο Υποκράτης στην κάθε πραγματεία. Που διαβάσεις τις δεοτολεγικές πραγματείες, θα κάνεις μια σύνθεση. Και μετά η σύνθεση θα στηρίζεται στις πηγές των εκείμενων, τα οποία θα έχεις διαβάσει. Και αφού γράφεις τι λέει ο Υποκράτης εδώ και εκεί, θα παραπαίνεις. Αυτό το λέει πραγματεία περί ευσχυμωσύνης, σελίδα, δάδε, μπλα μπλα. Παρακάμψε να συνεχίσεις, αυτό το λέει εκεί. Γι' αυτό χρειάζεται η πραγματεία. Και στο τέλος θα βάλεις τη βιβλιογραφία σου. Έτσι, έτσι. Υπάρχει κάποια άλλη αφορία έως προς αυτό και ότι έχετε ένα εργατήριο. Λοιπόν, έλα να πάρεις δέση. Όποιοι κάνουν παρουσίες, κάνουν εδώ. Παραγωγώ τη στέρα σου. Λοιπόν, έτσι θα μας πεις γιατί θα μας μιλήσεις. Ναι, αυτή η ιστορία της θέμη μου άλλαξε. Όχι, όχι, εγώ δεν κατάλαβα. Όχι, εγώ δεν κατάλαβα. Εσείς δεν το γράψατε, δεν είχατε γραμμένοι. Αλλά με ενδυασία μου αφορά την ευρική τέχνη γενικότερα στην Αρχαία Λάδη και στην Αρχαία Λόμι. Και το βάγκλυμο του γιατρού χαρακτηριστικά. Θεωρικά πολύ ενδιαφέρον. Ωστόσο παρόν έχω διαλάσει μόνο το περί αρχαίης ιδρικής, την πραγματεία αυτή. Και συνέχεια θα δω και τις ενδεντωλικές πραγματείες του Αποκαράτη, που είναι πέντε. Ανάφερε. Ναι. Είναι ο ορκός, ο νόμος, το περί ιδρού, το περί ευσχυμοσύνης και το παραγγελίε. Θα μελετήσω μία πραγματεία του Γαλληνού, ότι ο Άζιος Σέντρος κυβιλόσφος. Αυτό είναι για τα αρχαία Λάδη και για τα αρχαία Ρώμη, ένα κείμενο του Κέρσου. Ωραία. Ένα κείμενο να σας διαθρηνήσουμε. Έχει γράψει ο Κέρσος το έργο του Τεμεντισίνα, έτσι περί ιδρικής. «Σέρσους» το μεταφράζει στα λατινικά. Το μεταφράζουμε στα ελληνικά «κέρσος». Ναι, είναι διαφορετικός στο παράγγελσο. Ναι, διαφορετικός στο παράγγελσο. Ναι, ναι, ναι, ναι, ναι. Ο παράγγελσος είναι το 14ο, 15ο… Λοιπόν, αυτός είναι στη Ρωμαϊκή εποχή. Έχει γράψει την ιστορία της αρχαίας ιατρικής. Δηλαδή, αν έχουμε μια εμπεριστατομένη γνώση σήμερα για τις σχολές της ιατρικής, που υπήρναν στην αρχαιότητα μέχρι την εποχή του Κέρσου, το οφείλουμε σε αυτό. Σε αυτό το έργο του «Τε με τη Σύνα» είναι δίτομο. Έτσι, το έχει γράψει στα λατινικά και δεν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά. Ωραία. Και από τώρα καλάβαμε με έναν συνεμφύλο γιατρό. Ήρθε και παρακολούθησε ένα μάθημά μου τον προηγούμενο εξάμινο που έκανα τους ιατροφιλοσόπους και του άρεσε. Και μου δώσε την βούβαλα την ιδέα να μεταφράσω με τον Κέρσο. Και του λέω, είναι πολλή δουλειά. Χωρίσαμε λοιπόν τα κεφάλαια. Αυτός έκανε το τμήμα του και δεν έχω κάνει εγώ το δικό μου. Αλλά θεωρώ ότι είναι καλή δουλειά αν την καταφέρουμε να την κάνουμε στο τέλος, διότι δεν υπάρχει ανάπραση του λατινικού έργου στα ελληνικά. Αυτό, πώς το λέτε, ο Κέρσος μας περιγράφει την ιστορία της ιατρικής από την Αγιότητα μέχρι τις μέρες του. Λοιπόν, ένα πράγμα θα άρεσε σε εσένα, πίσω μου, και δεν μου αρέσει. Λοιπόν, εσένα. Λοιπόν, λίγα λόγια το κείμενο. Ότι οι γνώμεις, τι ήταν γενικά των φιλογόμων όσον αφορά και τον συγγραφέα και τη χρονολογία που γράφτηκε, αλλά και τις επιρροές του. Επισησικά, ήταν πάρα πολύ οι οποίοι είπαν τις γνώμεις τους. Επικράτησε η γνώμη τη γραφτεία των υποκάδη. Όμως, υπάρχουν πολλοί φιλογοί που ζημαίνουν την άποψη ότι την έχουν γράψει μαθητές του υποκάδη. Και τη χρονολογία, πιστεύετε ότι γράφτηκε γύρω στο 440. Όμως, κυρίως, λένε περισσότερο στο τελευταίο 4ο του 5ου αιώνα. Και αν σκεφτούμε και ότι οι υποκράτοιοι μπορεί να ψηφίσουν στην ακμή του τότε, οπότε, πιθανόντατα να το έχει γράψει αυτός. Για τις επιδράσεις, περισσότερο πιστεύουν ότι υπάρχει επιδράση μεγάλη από τον τράπενα, άλλο πιστεύουν ότι υπάρχει επιδράση από τους πιστές. Στο έργο αυτό, ο συγγραφέστης και η κριτική, στη Φιλοσοφία, θέλει με κάθε τρόπο να τη διαχωρήσει από την ιατρική. Υποστηρίζει ότι η ιατρική πρέπει να υπάρχει, ότι είναι η πρώτη γνήσια τέννη, και ότι όλες οι άλλες ακολουθούν προήρυθαν από την ιατρική. Ναι, πρέπει να είναι από αυτή. Θέλει να τη διαχωρήσει επίσης και από την σκία, γιατί στην αρχαία Ελλάδα συνηθιζόταν και οι ιερείς, και οι φιλόσοφοι, και οι γιατροί. Είχαν αυτές οι τρεις ειδικότητες. Σε αυτές απευθύνονταν οι πολίτες και τις ασθένειές τους. Οπότε ο συνεφέας θέλει να τονίσει ότι μόνο οι γιατροί ήταν επαγγελματίες και όχι ρίξονται οι φιλόσοφοι. Γι' αυτό κάνει και λόγια τους μεθόδους που ακολουθούν οι γιατροί. Επίσης, όσον αφορά την ιατρική στην αρχαία Ελλάδα, το επάγγελμα, ότι οι πολίτες έτρεφαν μεγάλο συντασμό στους φιλόσοφους, δηλαδή απευθύνονταν συνήθως σε αυτούς παρά τους γιατρούς και υπήρχε μεγάλο συνταγωνισμός μεταξύ των φιλόσοφων και των γιατρών. Και μετά έτρεφαν οι πολίτες περισσότερη εκτίμηση για τους φιλόσοφους, επειδή άκουγαν τις θεωρίες τους. Σαν η Σοφία. Η Σοφία. Σοφίας τα πάντα. Α, γι' αυτό άκουγα τις φιλόσοφους. Ξέρετε, ακόμα και ο φιλόσοφος απεγιατρέψει. Έτσι, πώς το λέτε, έχω πόνο στο στωμάτι, αφού είναι σοφός πρέπει να ξέρει. Κατάλαβες πώς γι' αυτό. Δηλαδή από τον Θεό, πρώτα η ιετρική ήταν υπό την εμπειρία των φυσίου, των θεών, έτσι, μετά πήγε η υπό την εμπειρία της ανθρώπινης Σοφίας. Άρα, δεν θα με διετρέψει ο Θεός με θαύμα, η ανθρώπινη Σοφία θα με δεραπεύει. Υπήρχε ένας θεός ως κλειπιό, πλάστευαν ως θεός της ιετρικής, γι' αυτό πήραν τους ιερήθητοι για τις θεραπείες τους και μετά χρησιμοποιούσανε κάποιες, ακόμα και διάβασαν λίγο και μαγικά, κάποιες μεθόδους τέτοιες για τη θεραπεία των ασθενών. Οπότε, θέλω ως εγγραφέα να διαχωρήσω την ιετρική, σαν την πρώτη τέχνη, όπου οι πολίτες θα καταφεύγουν σε αυτή. Γι' αυτό και λέει ότι υπάρχουν μαρτυρίες στον Ποντονόμηρο και συνεχίζονται και σε άλλους γλωσσόπτους, δημήθηκα των ακριμένων που είπαμε στο μάθημα. Οπότε, η πραγματεία αυτή χωρίζεται σύγκρον σε τέσσερα κεφάλαια και εστιάζω ως εγγραφέας, στις μεθόδους που χρησιμοποιούσαν οι γιατροί, θέλει να διαχωρήσει τον εμπεριληματία γιατρό από τον απλό γνώστη της ιετρικής τέχνης. Από τον πρακτικό γιατρό. Οπότε, κάνει μια διάκριση στις μεθόδους που χρησιμοποιούσαν στον τρόπο που αντιμετώπιζε το ανθρώπινο σώμα, την ανατομία του και στην παρατήρηση της φύσης, γενικά των εξωτερικών πραγμάτων, κάνει τη διάκριση ότι οι γιατροί παρατηρούν τη φύση μέσω της επιβιλίας. Θέλουν να κάνουν κατοναϊντά κάποια πράγματα στους ασθενείς. Μέσω στους πράξεις θέλουν να είναι πιο πρακτικοί. Ενώ έλεγε ότι οι φιλόσοφοι απλώς χρησιμοποιούν κάποιες θεωρίες οι οποίες δεν μπορούν να επαλληλυθούν, γι' αυτό κάποιος φορέστηκε. Ναι, στις πρώτες αρχές. Οπότε, θέλει να διαχωρίσει την γνήσια, την αληθινή επιστήμη, από την απλή γνώση του κλάδους ιετρικής. Αναφέρει τους όρους επιστήμονας μέσα και τεχνίτης. Λέει οι επιστήμονες ήταν αυτοί που είχαν πολύ καλή γνώση της ιετρικής τέχνης. Όχι οι ιετροί. Οι ιετροί θεωρούνταν και οι επιστήμονες, αλλά ήτανε κυρίως τεχνίτης, δηλαδή ήτανε ειδικοί πάνω σ' αυτό. Άρα δύο τύποι γιατρών, οι επιστήμονες-γιατροί και οι πρακτικοί-γιατροί. Οι πρακτικοί-γιατροί είσαν πολύ καλά, πήγανε εκεί πουλωναν την πληγή, ίσως δεν τους απασχολούσε και τόσο το τι προκάλεσε την πληγή. Έτσι, ο στόχος τους ήταν να την εκπουλώσουν όσο το δυνατόν συντομότερα. Από την άλλη πλευρά, οι επιστήμονες-γιατροί είχανε και μία θεωρητική γνώση ενδεχομένως του τι προκάλεσαν. Ποια ήταν η επία? Ποια ήταν η επία. Ήτανε και αυτό που θα λέγαμε ένα θεωρητικό υπόβαθρο, έτσι, αλλά δεν βλέπανε μόνο μία πληγή, αλλά βλέπανε μία πληγή και ξέραγε το αίτιο, ξέραν την εξηγήσουνε, το αίτιο το οποίο την προκάλεσε. Πίτρεψέ μου και μία κουβέντα, επίπλέον. Και γινότανε το εξής αστείο. Και βέβαια, υπήρχε ανταγωνισμός μεγάλος ανάμεσα στους επιστήμονες-γιατρούς διότι αν ποτέ ο επιστήμον-γιατρός πήγαινε... Ο επιστήμον-γιατρός έλεγε τους πρακτικούς-γιατρούς, μα αυτό είναι αγράμματος. Αυτός είναι αγράμματος. Κάπου το καταλαβαίνουμε γιατί το έλεγε, έτσι, το καταλαβαίνουμε. Αλλά και ο πρακτικός-γιατρός από την άλλη πλευρά, ηρωνευόταν και κατηγορώιδευε τους επιστήμονες-γιατρούς, γιατί? Διότι δεν θα θεραπεύσεις, λέγανε οι πρακτικοί του, δεν θα θεραπεύσεις τον ασθενή, εξηγώντας του ή ψάχνοντας να βρεις ή εξηγώντας του, ποια ήταν η αιτία που προκάλεσε αυτό το πρόβλημα της υγείας, αλλά θα τον θεραπεύσεις υποδεικνύοντάς του μια συγκεκριμένη θεραπευτική αγμογή. Άρα, μην πας να διδάξεις τον ασθενή ιατρική, αλλά θεράπευσέ τον, απαντούσαν οι πρακτικοί. Και με καταλήφθεις και υπάρχει αυτός ο λόγος και αντίλογος ανάμεσα στους δύο τύπους ιατρώλ και αυτά καταγράφονται συγκύμενα. Διαβάζω κι εγώ κάτω στον Πλάτωνα, αυτά καταγράφονται ωραία από τον Πλάτωνα, που έχει γράψει πάρα πολλά και φυσικά μας έχουν δει και διάλογες και αυτά. Έχει ένα κομμάτι στο Γοργία, όπου περιγράφει ποια είναι τέχνη και τι δεν είναι τέχνη, ποια είναι απλή εμπειρία. Και ακριβώς εκεί δεν το ενδιαφέρουν, τώρα όπως τα άλλη δεν τα θύμιζες, ότι αυτή που βέβαια έχει για την τέχνη, για την ιατρική είναι τέχνη, για τον Πλάτωνα, σήμερα με τον Πλάτωνα, η τέχνη περιλαμβάνει και αυτό το θεωρητικό στοιχείο, δηλαδή το να είμαι σε τέση να εξηγήσω τα αίτια που προκάλεσαν να το προκάλεσαν. Αλλά μετά στον Πλάτωνα είναι σαν να ακολουθεί ο Μασσαριστοτέλη, ο οποίος θα διαχωρίζει και έχουμε τον Εμπιστήμονα γιατρό και τον Πρακτικό γιατρό, και υποκράτησε αυτοί τη διάρκεια της, ότι έχουμε τον Εμπιστήμονα, τον θεωρητικό, που έχει γνώση υπόβαθρο, θεωρητική γνώση και υπόβαθρο, αλλά ο Πρακτικός γιατρός είναι πολύ καλός στον Πλάτωνα. Και γι' αυτό μπορούσε να γίνει ένα συνδυασμός, δηλαδή να προτείνουν γιατροί κάποιες θεραπείες και οι φιλόσοποι να προτείνουν έναν καλό τρόπο ζωής, κάποια συνήθεια. Ένα λεπτό. Κάτι πάει σε ένα πείσμα αυτό που είναι ενδιαφέρον. Προσπαθώ να σκεφτώ ένα λεπτό. Αυτό το διάβησε στο αρχαίο ιατρική το σχέδικες μου. Για να βοηθήσεις μας λίγο παραπάνω. Ναι, ότι ο γιατρός θα μπορούσε να μερινάει για τη καλή διαδίκτυη της υγείας του κάθε ασθενούς, ενώ ο φιλόσοπος θα μπορούσε να του προτείνει κάποιες συνήθειες. Εντάξει, όχι μόνο διατροφικές, γιατί, ας πούμε, επεισάγεται και ο ρωστήριας εδώ, που έχει αρκετή σημασία. Θα μπορούσε να προτείνει ο φιλόσοπος τι συνήθειες θα μπορεί να ακολουθήσουν και να είναι υγιείς. Ο φιλόσοπος πώς θα μπορούσε, ας πούμε, ο γιατρός είναι ο τεχνητής του σώματος. Ωραία, ο γιατρός και ο γυμναστής, θυμηθείτε γυμναστήρια στην αρχαιότητα, είναι οι δύο ειδικοί που προσπαθούν να θεραπεύσουν την υγεία του σώματος, συμφώνομαι σε αυτό. Όμως, ξέρουμε για την αρχαιότητα, επικρατεί διηγισμός, είμαστε σώμα και ψυχή, κλπ. Η φιλοσοφία ως προστίκου σε ποιον τομέα να συνεισφέρει, ίσως, με κάποιο τρόπο. Ήμως, να του καλλιεργήσει κάποιες αρρετέντες, δεν ξέραμε κάπως. Άρα, να θεραπεύσει την ψυχή του υγείας, θα πούμε. Δηλαδή, κατά τη στοιχεία, η φιλοσοφία με κάποιες λειτουργίες, με κάποιες διαδικασίες, θα προσπαθήσει να διασφαλίσει την υγεία της ψυχής του ανθρώπου, κατά ανάλογο τρόπου με αυτό που κάνει η ιατρική και η γυμναστική σε σχέση με το σώμα. Θες να πεις κάτι τέτοιο ή είναι εντελώς για προϊδικό. Ότι θα μπορούσαν οι ασθενές να απευθύνονται δε μέρες τους γιατρούς για να θεραπεύσουν την ασθένεια τους, αλλά και στους φιλοσόφους για να μπορέσουν να διατηρήσουν τον τρόπο της ψυχής τους. Την υγεία της υγείας, την υγεία της ψυχής τους. Δεν είναι παράδοξο να το θέσουν έτσι, είναι απόλυτος κατανοητό. Επομένως αυτό, όπως το θέλησες τώρα, και αυτό συνάγεται από τη διατρεβή που διαβάζεις, που μελετάς, αυτό που λες. Ναι, από το γράφι μέσα, ωραία. Αλλά εδώ, εδώ, το συμπέρασμα που βγάζω εγώ, ότι θα με διορθώσεις αν κάνω λάθος, είναι το εξής. Ενώ ο Ιπποκράτης, δηλαδή ο Ιπποκράτης όταν λέει γιατρός, λέει αυστηρά γιατρός στους σώματους. Και με αυτό δεν έχουνε καμία σχέση οι φιλόσοφοι. Ωραία, άλλη γιατρική, άλλη φιλοσοφία. Αλλά στον διαφορά την άλλη πλευρά, την άλλη άποψη του ανθρώπου, που είναι η ψυχή, εκεί έχουνε λόγο οι φιλόσοφοι. Άρα δηλαδή, ναι, γιατρός και φιλόσοφος είναι δύο διαφορετικά, δύο διαφορετικές τέχνες να το πούμε έτσι. Αλλά λειτουργούνε κατά ανάλογο τρόπο. Ο ένας, η μία τέλη είναι για το σώμα, η άλλη για τη ψυχή. Δεν μπορούσε κάποιος να είναι και τα δύο, ναι, ναι. Ιατροφιλόσοφος. Εγώ έλεγα ότι κάποιοι είσατε, αλλά ο Ιπποκράτης, επειδή τώρα προσπαθούμε να καταλάβουμε τι λέει ο Ιπποκράτης αυτή τη διαδρομή, προφανώς θέλει να τα διαχωρήσει. Ναι, θέλει να διαχωρήσει. Ας πούμε και για να κυριολεκτήσουμε, ο Πλάτωνας ήταν φιλόσοφος. Δεν ήταν ιατροφιλόσοφος. Ο Πλάτωνας δεν θεράβηκε σώματα, δεν ήταν γιατρός, αλλά προσπαθούσε να θεραπεύσει την ψυχή, να εξασφαλίσει την επεξία, αυτό που λέμε, την ψυχική υγεία. Άρα ήταν φιλόσοφος. Τώρα ο Αριστοτέλης κι αυτός φιλόσοφος δεν ήταν ιατρός, αν και είχε πολύ καλές νόσεις ιατρικής. Και στην Ιδική Φιλοσοπία συνέχεια συγκρίνει την Ισική με την Ιατρική. Συνέχεια αυτό κάνει ο Αριστοτέλης, αλλά δεν είναι κι αυτός ιατρός. Τώρα ο Ιπποκράτης, σύμφωνα με τον Γέρισον, είναι ιατροφιλόσοφος. Είναι ο ιατροφιλόσοφος, δηλαδή και το λέει ο Κέρσιος απροκάλυπτα, είναι ο διανοούμενος εκείνος, ο άντρας, εκείνος που ήταν πολύ ικανοός γιατρός ή και μεγάλο πλειολογικό ταλέντο, έτσι λέει στο προήμιο. Αλλά ανάλευτα, αλλιώς, ήταν εκείνος ο οποίος προσπάθησε να διαχωρήσει την Ιατρική Φιλοσοπία. Τα διαχωρήσουμε με, αλλά σημειώνουμε τις αναλογικές τους λειτουργίες στη σχέση με τον άνθρωπο, διότι και οι δύο αυτές θέμιμες, η Ιατρική Φιλοσοπία πετσίνονται στον άνθρωπο, η πρώτη στο υλικό του, στο φυσικό του στοιχείο, γυρνάει στον πνευματικό του, έτσι. Δεν ξέρω αν αυτό συνάγεται, εσείς θα το πείτε επειδή θα έπαιρνε. Ναι. Ωραία, ωραία. Συνεχίζω. Ε, οπότε μετά όσο προχωρώ το κεφάλαιο, ο συγγραφέας, ο υποκράτης, ένας ωραίος υποκράτης. Και τα δύο είναι σωστά, ναι. Για να χάσεις ωραίο ήχο, θέλεις πότε το ένα να μην επαναλαμβάνεις τον εύθερο, πότε το ένα, πότε το άλλο. Ωραία, οπότε ο υποκράτης εμπικεντρώνεται στον όρος δίαιτα και του αποδίδει πλήση σημασία, ότι αφορά πρώτον τις συγκεκριμένες ιδρυθμικές συνθήκες που πρέπει να έχουν και οι υγιείς και οι ασθενείς. Διαφοροποιημένα βλέπουμε σε κάποιες παραλλαγές, δηλαδή τι πρέπει να. Τώρα τι πρέπει να αποφέρουν, για να νιγρύνται η υγεία τους. Και η δεύτερη σημασία αφορά στον τρόπο ζωής. Διάσκηση. Ναι. Και λέει... Ήταν η ίδια άσκηση γυμναστική που είπαμε. Και γιατί χαλαρώνει, έρχεται και το σώμα της άσκησης. Και για πώς να χαλαρώνει το σώμα, δηλαδή κάποιες μοθάδες, πώς να τα πω, μας άρρωσαν. Υπησίες. Υπησίες. Ναι, πώς να μετά... Παιδιά, δεν θα το χαίρομαι που το λες αυτό, δεν θα το πιστέψετε. Νομίζω το διάβασα, δεν το γνωρίζω. Νομίζω το διάβασα, δεν το ξέρω να πω. Διαβάζω γιατί στέλνει η επιστήμη. Και πώς διακρίνω να την επιστήμη και λοιπά. Και βέβαια, όταν στην αρχαιότητα κατεξουχεί κατά χώρο, εγκουμιάζουν την έδικη τέχνη. Και μπορείτε να φανταστείτε. Λοιπόν, και λέει ο Ξενοφόντας, νομίζω στα απομνημονέργματα, εκεί το ίδιο, μού είχαν εντύπους, επειδή έκανε ο Θεός ένα μπροσόκοτα το μιάδες. Λέει η χώρα, κάποιες τέχνες, και η τέχνη λέει της κοκού μεταξύ κανάλων, είναι ευεργετικό από τέχνη. Έτσι. Λέει βέβαια, αυτός ο οποίος ασκεί μια τέχνη περιορισμένη στο εργαστήριο του, δεν ευεργετικό. Άντε, λέει, και κάποιον άλλον ή κάποιους άλλους ανθρώπους. Άντε, όπως λέει ο Πύρος, όχι μόνο δεν ευεργετικό είναι ο άλλος του. Ναι, ενώ εκείνος που ασκεί την ευεργετική τέχνη, ακόμα περισσότερο την πολιτική τέχνη, έχει ο στόχος να ευεργετήσει άλλους ανθρώπους και μάλιστα με την πολιτική τέχνη περισσότερους ανθρώπους. Λέει αυτό. Άρα, από την πολιτική τέχνη, αναλύει και το άλλο, ξέρετε. Ποιο είναι καλό αυτός ο οποίος είναι περιορισμένος στο εργαστήριο του και ασχολείται με την τέχνη του, επομένως σε μερικοί πολύ λίγους. Αυτό για τον ίδιο, αυτός περιορισμένος για τον ίδιο. Δηλαδή, ό,τι λέει, όταν, να δείτε πώς το λέει, όταν χαλαρώνει το σώμα, όταν μαλακύνεται το σώμα, χρησιμοποιούνται και η ψυχή. Και το πνεύμα, όταν αδυνατίζει, έτσι, αν κάποιος στο εργαστήριο, αυτό είναι μια ωραία τελική για τη σύγχρονη κοινωνία, έτσι, που η ζωή μας έχει εμέσως, γιατί όταν το ξενοχώντας το έγραμμα του, δεν διανοήθηκε ότι θα διαβαζόταν και πότε θα διαβεζόταν, και δεν διανοήθηκε ποτέ πόσα είχαν διαμορφωθεί οι σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες. Αλλά λέει, όταν χαλαρώνει το σώμα, όταν μαλακύνει, όταν μαλακύνει το σώμα, μαλακύνει και ο νους. Πρώτα λέω, μα είναι δυνατόν, γι' αυτό έχουν μαλακέρσει όλοι οι νέοι άνθρωποι σήμερα, είπε, γιατί δεν ασκούνται, άρχισα να κάνω τέτοια σκέψεις. Δηλαδή, σκέφτηκα πάρα πολλά πράγματα, και λέω, κι όμως έχει δώσει αληθία. Αυτό δεν μπορεί να τα αρνηζεί κανείς, δηλαδή, δεν είναι τυχαίο ότι έλεγα στην αρχαιότητα, νους υγιείς εν σώμα την γη, δηλαδή ασκούμενο σώμα, σώμα το οποίο γυμνάζεται για να ασκείται και αντίστοιχα να είναι σε καλή φάση και το πνεύμα. Δεν ξέρω, σας το καταθέτω, σας το καταθέτω, πες προβληματισμό, μπορεί να σας στείλωσε η μέλη και την παρακοπία, αν θέλετε. Προβλημίζω ότι με κάτι τέτοιο είχε ασχοληθεί και ο Κητήτης, στον επίτραφείο του, στον λόγο του περίπου του Περιγκλή, ακριβώς, που έλεγε πάλι για τα σώματα, τον πεταχυριζόμασαν τα σώματα. Αλλά εκεί υπάρχει εκεί η γνωστή ρύση, φιλοκαλούμεν άνευ να πείτε με αγάπη και με αγάπη. Και με τελείωμα. Ναι, ναι, ναι. Λοιπόν, αλλά ήτανε άλλο το context εκεί περιεδελώς, άλλα συμπραζόμενα. Ο Αριστοτέ, ο ξεγαφόντας πεινάει για άσκηση τέχνης, έτσι δηλαδή, αλλά κάποιες τέχνες περιορίσουνε τόσο που επέρχεται μια, πώς το είπαμε. Η αρχή της εξειδίκευσης, εγώ έτσι το ξαναμπάνω, της σύγχρονης εξειδίκευσης του επαγγελμάτος. Ναι, νομίζω δεν το άσχεται με όλες τις εξειδίκευσες. Ναι, η αρχή, ότι πήγε κάτι των ελεύθεων δυναμών προς τα εκεί, ότι όσο το σώμα μας είναι… Το περιορισμένο, έτσι. Λοιπόν, θα σας στείλω την παραγωγή για να μη λέτε κάτι τέτοια πράγματα που είναι πολύ προκλητικά. Δεν θα μπορούσα να τα διανοηθώ. Και για μένα, δηλαδή ποτέ δεν μπορούσα να συλλάβω το ότι αν το σώμα δεν ασκείται και λοιπάδε, οι δυνάμεις, οι φυσικές δυνάμεις δεν καλλιεργούνται, αδυνατίζει μεν το σώμα, αυτό νόητο, αλλά αδυνατίζει κατά ανάλογο τρόπο και το πνεύμα, δεν το είχα διανοηθεί. Και άρχισε να σκέφτομαι και λέω, γι' αυτό οι σύγχρονοι, οι τορινοί χρητές είναι πιο αδύνατοι, λέω, γενικώς, μιλάω. Από ότι ήταν πριν 30 χρόνια… Ξέρετε εμάς τα χρόνια μας υποχρέωνα, δεν ξέρω αν το προλάβετε εσείς. Σαράντα παρουσίες στη γυμναστική, σαράντα στο πρώτο έτος, σαράντα που πηγαίναμε στο Παναζιναϊκό Στάδιο και τρέχαμε. Και πήγαν οι γυμνάστρες για το Πανεπιστήμιο, τους οποίες μας κάνανε τροχάδι, τόσους γύρους, μία ώρα. Ήταν μία ώρα 45 λεπτά μία παρουσία, είχαμε ένα βιβλίο, τάρτα πέντε σφραγίδες στο τέλος. Και μεγάλο στάδιο. Και μεγάλο στάδιο. Ή αν πηγαίναμε σε καμιά παρέλα, συμμετείχαμε, όχι να παρακολουθήσουμε, πέραμε τρεις σφραγίδες, είχαμε κάτι έξτα. Κάτι το οποίο λιγάκι με κούραζε εμένα, τι με κούραζε, βγάρε τα ρούχα, βάζε, αυτό με κούραζε. Αλλά όταν έπαινα σωστά με την ελδιέλα και με το σκόλ, το απολάμβαρα. Ότι έτρεχαμε και μπορεί να ήσασταν με οποιοδήποτε φιλίδι, όχι κατανάγηνης του προσωπικής, μπορεί να ήσασταν με μηχανικό, του παρεμιστημίου Αθηνόμετρου Πολιτεχνίου. Σαράντα φορές. Και κοίταξε, δεν ήτανε πιο δυναμικά τα παιδιά. Δεν ξέρω, δεν είχανε. Διαρωτόμαι, δηλαδή άρχισα και εγώ να σκέφτομαι έτσι. Δεν ξέρω. Και τώρα γυναζόμαστε. Όσοι πάρουν στα γυναστήρια. Ναι. Είναι εγώ να πω. Στα μάθημα δεν γυμνάζει. Στα μάθημα δεν γυννάζει. Στα μάθημα θα γυρνάζει. Μπες, πείτε πώς. Να το σχολιάσουμε αυτό μετά. Λοιπόν, συνεχίσεις, Πέαρα Τζέκτ. Λοιπόν, και εγώ από το πόλυμο κεφάλι από το οποίο κατάλαβα είναι ότι χρησιμοποιεί δεύτερο θεώριε εξ προειπτοσιολογία. Δηλαδή? Ιατρική είναι το πιο χρήμα, ναι. Ναι. Λέει ότι για όλα ξεκινάει, λέμε, από τη δίαιτα. Λέει για τη δράση στον καθένα, για τα μυγικές, τα μυγικές, είναι διαφορετικές. Γι' αυτό πρέπει ο γιατρός να εξετάζει τον κάθε αθενή διαφορετικά, να βλέπει την κατάσταση της υγείας του. Ναι, του κανενός εξαφορεστά και να του δίνει, ειδικά για το συγκεκριμένο στενί, συγκεκριμένη... Άρα εξατομικευμένη συνταγή. Εξατομικευμένη θεραπευτική αγωγή. Το πρέπει να το τυρί κατά γράμμα, γιατί έλεγε ότι, αν παρέλειπε να κάνει, του έλεγε να κάνει τόσα γεύματα, και παρέλειπε να τα κάνει ή σε μία τροφή, έλεγε πρόσθετη, έλεγε περισσότερη ποσότητα, ή δεν έτρεγε τη σωστή ώρα, αυτά, έλεγε, μπορεί να έχει επιδράσεις στο μονασμό του, στη θεραπεία, και μπορεί και να επιδυναμώταν. Λοιπόν, δεν πρέπει να υπάρχει τίς, πρόγραμμα, να το κάνει συνήθεια, και έλεγε από την κλειδοβρά του γιατρό, ότι πρέπει να υπάρχει, λέει, μία ισορροπία, να μην υπάρχει ότι υπερβολεί. Να το έλεγες το τελικό, μία ισορροπία, να υπάρχει το μέτρο. Που τελικεί, χωρίς τη θεραπεία, ναι. Και μετά, αφού έφυγε από τον άνθρωπο και από την ανατομία, και από το πώς επιδράει μέσα στο δίαιτας, πήγε μετά στη φύση, στις αιτίες που προκαλούν τις ασθένειες, και, λοιπόν, όχι επίδραση, κάπως περιέγραψε τη θεωρία των τεσσάρων χειμών, τα τέσσερα στοιχεία, δηλαδή το θερμό, το ψυχρό, το υβρό, και το, ποιο είσαι, το θερμό, το ξυρό, και το ξυρό. Έλεγε ότι μπορεί αυτά, μίλησε για το σώμα, ότι υπάρχουν κάποιες δυνάμεις, οι οποίες, σε συνδυασμό με τα ζέφη των αντιθέτων, Συνδυασμό με τα ζέφη των αντιθέτων. Συνδυασμό με τα ζέφη των αντιθέτων, που επιβιώνουν διαφορετικά στο σώμα, δηλαδή ακόμα και τα αίτια που μπορεί να προκαλούν μια ασθένεια, στον καθένα, στον κάθε άνθρωπο, ξεχωριστά, είναι διαφορετικά. Δηλαδή ότι μπορεί να υπάρχουν άλλες συνδυασμοί στον κάθε οργανισμό. Αυτό που περιγράφουμε εδώ είναι το αποκορύφωμα της εξατομικευμένης θεραπευτικής απογήτης, κάτι που η σύγχρονη ιατρική ήδη δέχεται κατά κόρο, ότι μπορεί οι δυο άτομα να υποφέρουμε από την ίδια ασθένεια, να ασθενήσουμε από την ίδια ασθένεια, αλλά επειδή είμαστε διαφορετικοί οργανισμοί, για το σημαίνει, έναν σωρό παράγοντες, περιλαμβάνει έναν σωρό παράγοντες. Δεν σημαίνει ότι η θεραπευτική απογήτης πρέπει να είναι ακριβώς η ίδια, πρέπει να είναι κατά πάσα πιθανότητα περίπου η ίδια, αλλά περίπου η ίδια δεν είναι καθόλου η ίδια, μπορεί να μοιάζει, αλλά είναι άλλη δόση φαρμάτ που δίνει σε έναν που είναι 50 κιλά, άλλη σε έναν που είναι 100, άλλη σε έναν που είναι 60 κιλά και πάει λέγοντας. Άρα, λαμβάνεις, είμαστε εξικειωμένοι με την σύλληψη ιστορικό, που έχει ιστορικό ασθενειόν που έχει ο καθένας, και αυτές λαμβάνονται υπόψη. Άρα βλέπετε εδώ, ο υποκράτης ή ο συγγραφέας αυτής της διατρεβής, έχει μια πάρα πολύ σύγχρονη αντιμετώπιση αυτού που ονομάζουμε θεραπευτική αγωγή. Βέβαια, από την άλλη πλευρά την ασθένεια προσπαθεί να τη συλλάβει και να την εμπινέψει με όλους αυτών, της ισορροπίας μεταξύ αυτών των θυμών που επιράζονται από τις δυνάμεις της φύσης και ούτω κατεξής. Αυτό είναι ένα άλλο θέμα, αλλά σ' ό,τι αφορά τον ασθενή και τη θεραπευτική αγωγή, η οποία πρέπει να του χορηγηθεί, θα την αντιμετωπίζει πάρα πολύ αυτά. Η σύγχρονη ιατρική δεν έχει να προσθέσει τίποτα παραπάνω. Εγώ, γενικά, δεν ήθελα να μπορώ, δηλαδή να επιτρεμούσατε να δείτε ότι ο γιατρός πρέπει να εξητάζει το γάρτι του τριμί ξεχωριστά, να πει το έθι της Ανθένας και πώς λειτουργεί στο δικό του οργανισμό και για να το χωρίσει στη θεραπεία που πρέπει να του χορηγηθεί. Και για να καταλάβετε πόσο σύγχρονα είναι αυτό που κάνει η υποκράτηση. Ας πούμε, σε σχέση με μια ασθένεια. Οι γιατροί έχουν τόσες κλινικές περιπτώσεις. Τόσα χρόνια, το μεσοκοπείο που περάσανε, περάσανε τόσες περιπτώσεις με αυτές τις ασθένειες. Τις περιγράφουν, περιγράφουν τι κάθε μια περίπτωση. Λένε, τι κάθε μια χορηγήθεια να το πάρουν από τη δοσολογία. Εκείνος αραπεύθηκε σε δύο μέρες, εκείνος, καταλάβατε, άρα η ιατρική είναι εντελώς περιπτωσιολογία και αυτό του συνομάνει ο υποκράτης πάρα πολύ καλά και το αναλύει, νομίζω, με ένα σύγχρονο θέμα. Οπότε, πρέπει να βαθύνει, αυτό που είπατε ότι η φιλόσοπη μπορεί να υπηρεωνώσουν στο να θεραπεύσουν απλώς την ασθενή, ο γιατρός πρέπει να βαθύνει και την ασθένεια της ασθένειας και το πώς επιδρά... Στο συγκεκριμένο. Αυτή είναι η διαφορά, αυτή είναι η διαφορά του φιλόσοπου από τον γιατρό. Ο γιατρός κοιτάει την επίδραση στον συγκεκριμένο άτομο, κάτι που δεν ενδιαφέρει του φιλόσοπου, που μιλάει γενικώς για την ασθένεια αυτού του είδους και τα έργεια τα οποία την προκαλούν. Αλλά έπιζες και κάτι άλλο που δεν ενδιαφέρα, εκεί που νόμιζα, όταν τα ανέβησες λίγο παραπάντων, ίσως να ένα βήμα, ίσως να πάρω... Όχι, ήταν... Έχεις και μια έτσι χέρι, αφού τα λες, θα γίνεις και πολύ καλή καθηγήτρια, θεωρώ. Λοιπόν, τι ήθελα να πω, εκεί που αναφέρθηκες στην ιατρική, όταν ήρθανε την επίδραση των θεών, έτσι, και της μαγείας. Έχουν κάποιον εμένα, τώρα... Όχι, όχι, όχι, όχι, όχι, εντάξει, όλοι ξέρουν, θα τα βλέψεις, δεν αφιβάλλονται τίς και θένας. Και αναφέρθηκες τον ασκηλίπιο, έτσι μας ενδιαφέρει, γιατί αυτό είναι... Έχουμε μια παράδοση χριστιανική, έτσι, αλλά πλέον από την χριστιανική παράδοση, έχουμε μια άλλη θεολογική παράδοση που αναγνάζεται στο δουλεκάθρο του Ολύμπου και για έναν θρησκειολόγου, το τονίζω τώρα, όχι θεολόγου. Είναι πάρα πολύ διαφορετικό, εγώ δεν είμαι θρησκειολόγος, δεν γνωρίζω τι ισχύει στις άλλες θρησκείες, σε ανάλογη σε περισσότερες ασθένειες, έχω μια καλή φίλη, η Κυπρία, θρησκειολόγου, κάναμε δυο φορές κάνουμε κάτι προγράμμα τεστωρή, την άκουγα, με πάρα πολύ ενδιαφέρον, με είχε εντυπωσιάσει, γιατί έκανε κάτι... Καταπληκτικές συγκρίσεις ανάμεσα στους χριστιανούς, κομπικιανούς, τους μουσουλμάνους και ούτω καθητήσεις, αλλά εγώ δεν τα γνωρίζω τα πράγματα. Εγώ δεν το ήθελα να πω όμως, είναι το εξής, είναι καταπληκτικό αν μελετήσουμε λίγο μέσα από αρχαία λιβέκτιμε, είτε είναι υποκράτης, είτε είναι κέφτσες, είτε είναι πλάτωμες, και αυτό θα έχει δημιουργήσει πολύ ο δυνατός ολυμποίης από το χειρολογικό στιμήμα που έχει επεξεργαστεί τα υποκρατικά κείμενα. Λοιπόν, θα δούμε ότι υπήρχε στην αρχαιότητα μια ολόκληρη... Στην προσπάθεια τους να θεραπεύσουν έναν ασθενή, ενώ ακόμα βρισκότανε οι ιατρικοί υπό την επίρρεια της θρησκείας, στην προσπάθεια τους λοιπόν να θεραπεύσουν έναν ασθενή, ακολουθούσαν μια τελετουργία, η οποία, παιδιά, δεν απέχει από την ανάλογη τελετουργία που ακολουθείτε ας πούμε από τους πιστούς, που πηγαίνουν το καλοκαίρι, το 15 Άμουστο, στην Τίνο, στην Παναγία της Τίνου, για να γίνει το θαύμα. Εγώ δεν τους συντοπίησα, δηλαδή, όπως κι εσείς κατά πάσα πιθανότητα, είμαστε πιο πολύ εξικοιωμένοι με αυτό που ισχύει στις μέρες μας, παρά με εκείνο που ίσχυε στην αρχαιότητα. Έπαιρνα η οικογένειά των ασθενείων στην αρχαιότητα και τον πήγαινε να εγγυμηθεί, όπως έλεγε, να εγγυμηθεί στο Ιερό του Ασχελπίου, στην Επίδα του εποχή και τον άφηναν εκεί, τον ακουμπούσαν, στο πάτωμα, μπροστά στο Ιερό, μαζί με άλλους ασθενείς, έτσι, τους τρώντας να πλαγιάζει, να γυμηθεί όλο το βράδυ και με την ελπίδα και με την πεποίθηση ότι την άλλη μέρα που θα έρχονταν, τον άφηναν εκεί, ο γέννης και έφευγε. Και έμεναν μόνο οι ασθενείς όλο το βράδυ. Με την ελπίδα και την πεποίθηση ότι την άλλη μέρα που θα επέστρεφαν θα είχε γίνει, θα είχε γίνει αυτό το θάρμα, μπορούμε να πούμε, και ο ασθενείς θα είχε θεραπευθεί, ενώ από τον Θεό, από τον Ασχελπιό, από το Προστάδι της Υγείας, κι αντί που δεν είχα καταφέρει μέχρι τότε, την πρακτική γιατρή να κάνει. Μην μου πείτε ότι αυτό δεν είναι πάρα πολύ, μα πάρα πολύ κοντά σε αυτό που γίνεται σήμερα, τουλάχιστον σε ένα όσο λέω, όπως η Παναγία της Τίνου. Και μου έχουν πει απλώς δεν έχω όλο το χρόνο, έχει τόσο μεγάλο πλούτο η ελληνική παράδοση. Μου έχουν πει και σας το λέω, αν κι ανείς από εσάς έχει την περίεργεια, ο Εμμανουήλ ο Ρωήδης, εγώ στην Πάπισσα Ιωάννα, σε μια έκδοση, σε μια από τις πολλές εκδόσεις, σε μια καλή έκδοση που έχει γίνει και έχει εκπροδεύει όλα τα έλεγχα μου, κάνει κάποιες υποσυνειώσεις στον Ρωαλία στη Πάπισσα Ιωάννα, δηλαδή συγκεκριμένα, που ακριβώς αναφέρει αυτή τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην ελληνική θρησκεία και τον χριστιανισμό, τουλάχιστον, ως προς κάποια τελετουργικά θέματα. Και υποσχέθηκα στον εαυτό μου να βρω το χρόνο να το κοιτάξω και δεν το έχω κάνει. Αν έχετε ποτέ την περίεργεια ή αν έχετε έναν ροήδι σπίτι, ψάξτε το λίγο. Αλλά νομίζω μας ενδιαφέρει, από ποια άποψη, ότι ενώ ο χριστιανισμός είναι η μονοθεριστική θρησκεία του ενός θεού κλπ, το τελετουργικό της θρησκείας, και σε ό,τι αφορά την απομετάσταση της υγείας, της θεραπείας, της αισθένειας, το ίδιο στη ρίζανη. Αυτό είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον. Το περιγράφω πολύ καλά, όχι να λέγω τι είναι αυτό, ο βυζήγνος, το μάρτυμα της Μητρώζου, όπου λέει εκεί πέρα, που βοηθέει απλή χωρική άνθρωποι, δεν είχαν ούτε τη γνώση, ούτε τη συνέχεια να καταλάβουν το παγανιστικό χαρακτήρας των που έκαναν. Άλλο. Άφηναν, ας πούμε, την άρρωστη αλλιό, μέσα στην εκκλησία, τρία μέρων, είχαν κάποια τυπικά, ας πούμε, για να λεπτρευτεί. Άρα άφηναν, το έχω διαβάσει, τότε που το διάβαζα, δεν είχα φτάσει, για να ζητήσει, δεν είχε φτάσει σε αυτό το σημείο και δεν το πρόσεξα να το γυρίσω να το ξαναδιαβάσω. Έχει πάρα πολλά λαγγραφικά στοιχεία. Πώς, πώς? Έχει πάρα πολλά λαγγραφικά στοιχεία, το μάρτυμα της Μητρώζου. Άρα, νομίζω, αξίζει να τα σημειώσουμε, έτσι. Λοιπόν, πρώτα, ευχαριστώ με τη χαρά. Δεύτερον, όμως, θα ήθελα, δεν ξέρω, έχετε κάτι να παρατηρήσετε, σας γράφει, πρώτα θα ακούσουμε εσείς, γιατί η παρουσίαση έχει και το νόημα. Να γίνει και κάποιες, να σου πούμε, ήταν καλή και να σου παίρνει και κάποιες υποδείξεις, καλοπροέρεδες, οι οποίες θα σε βοηθήσουν, για να καταγράψει την αργασία σου, έτσι. Πώς θα δουλεύεις να καταγράψεις την αργασία σου. Έχετε εσείς, Νίκο, κάποια σχόλια, κάποια εμπειρία. Αυτό που είπα, ναι, πριν σκέφτηκα ότι θεωρούσαμε, δεν θυμάμαι ποιος είπε, θεωρούσαμε ότι οι ιατρικοί ήταν ανώτεροι από την ιστορία και την ικανότητα, και όλα. Το βάσιζε. Στη μέση, εδώ, χρησιμοποιεί η ιατρική, ότι δεν είναι κάποιες θεωρίες, όπως λένε οι φιλόσφοι, που είναι γενικές, αόλικες και δεν μπορούν να εμφανιστεύουν, ότι είναι κάτι συγκεκριμένο, το οποίο μπορούμε να το παρατηρήσουμε εμπειρικά, αν κοιτάξουμε λίγο μας τη φύση, γι' αυτό και μέσα τους παρατήρησες που, έλεγαν, παρατηρούσαν… Θέλει να πει, χαρά, να σε ετοιτήσω λίγο για να απαντήσουμε και τη φταμπορία του Νίκου, θέλει να πει ο Ιπποκράτης, διότι η ιατρική επιστήμιο και το συγκεκριμένο έχει μια ορισμένη μέθοδο που είναι κάτι διαφορετικό από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η φιλοσοφία, η οποία ενδεχομένως έχει διαφορετική μέθοδο για να μπει ο Ιπποκράτης και ενδεχομένως αν ασκολείται με το συγκεκριμένο, ασκολείται με τη διαρεύνηση των γενικών αρχών, λέει κάτι τέτοιος, ναι, περίεργο. Έχει ως παράδειγμα αγιετικές αρχές. Είναι αναπόδειτη. Είναι αναπόδειτη, σίγουρα η ενόδοτη αρχή είναι αναπόδειτη, αλλά δεύτερον δεν βοηθάνε στην αντιμετώπιση των συγκεκριμένων ασθενειών στα συγκεκριμένα άτομα, στο κάθε άτομο. Όχι μόνο είναι αναπόδειτη γεγονός, η ενόδοτη αρχή γενική αρχή είναι αναπόδειτη, ωραία, αυτό είναι γεγονός. Αλλά όταν προσπαθήσουμε να τις εφαρμόσουμε για να δούμε στη συγκεκριμένη περίπτωση μιας ασθένειας, δεν μας παρέχουν καμία βοήθεια. Αυτό ήταν το πρόβλημα. Άρα γι' αυτό και γι' αυτό θα πει ιατρική είναι σπουδάτη. Ναι, ιατρική είναι σπουδάτη. Υπάρχει κάθε περίπτωση ξεχωριστά, να δει ποια είναι τα έντε, να παρουσιάσει και κεκριμένη θεραπείας. Τώρα, κάτι άλλο θέλετε να πούμε. Θα κάνουμε μια, δυο αυτά. Αν έχετε σχόλια, εγώ έχω μια υπόδειξη. Το θέμα της αρριασίας σας ήταν αρχαία ελληνική και ερωμαϊκή δραστηριογραφία. Πολύ ωραία άρχισες από αυτή τη διατριβή σε ένα πρόβλημα από κάποιες άρχισες. Τώρα, είναι αλήθεια πολύ. Και εγώ σου υπέδειξα ποιες διατριβές θα μελετήσεις. Οπότε δεν δεν τις δείτε, αλλά εγώ κάνω εντελώς ανοιχτή. Λοιπόν, είναι γεγονός ότι αυτή η διατριβή είναι μια καλή εισαγωγή στο τι είναι η ιατρική τέχνη και το τι είναι η μιλοσοφία. Στο γιατί μοιάζουν, τι δεν μοιάζουν. Τα λίγα που κρατήσεις δεν μοιάζουν μεταξύ τους. Είναι δύο διαφορετικές τεχνικές. Πάρα πολύ ωραία. Άρα, θα πρέπει και αυτά να τα μελετήσεις και να τα συμπεριλάβεις στην εργασία σου. Αλλά, να σου θυμίσω, η εργασία σου είναι δεοδολογία. Και είναι οι επόμενες διατριβές, οι άλλες διατριβές, ο όργος, ο νόμος, τους ανέφερες, παραγγελίες, δημοσύνης, οι οποίες είναι δεοδολογικές. Και όταν λέμε δεοδολογικές, εννοούμε συγκεκριμένα, τι πρέπει ή δεν πρέπει ο γιατρός να κάνει, πώς πρέπει, σας θυμίζω τον όργο που είχαμε διαβάσει τα αποσπάσματα, πώς πρέπει να συμπεριφέρεται ή να μη συμπεριφέρεται. Άρα, εκεί μπαίνουμε στο καθαρά δεοδολογικό θέμα, στην καθαρά δεοδολογική πτυχή της ιατρικής επιστήμης. Και μετά, όταν πάει στο περίευσί, ημωσύνης και παραγγελίες, αυτές τις διατριβές, εκεί ο κράτης αναφέρεται γενικά πώς πρέπει να σκύπνει τα έργα του, να έχει καθαρά τα έργα. Συστηματοποίηση. Αυτές είναι, ακούει το συνάδελπος ο γιατρός που παρακολουθούσε, να τα λέτε στους γιατρούς αυτά. Άρα, εμπέλλει, λέει, εγώ δεν παρακυσταμώ, γιατί δεν τους βρίσκω να τους διδάσουν. Άρα, τους κάνει συγκεκριμένες υποδείξεις. Και είναι ακριβώς αυτές οι υποδείξεις, οι οποίες αποτελούν την δεοδολογία, την υποκρατική δεοδολογία, άρα την αρχαία ελληνική δεοδολογία. Άρα, θα πρέπει να σε απασχολήσει και να σε προβληματίσει, όταν έχει έρθει η ώρα να συνθέσεις την αριασία σου. Αν σας διαβάσει όλα αυτά, πώς θα συντελιάξει αυτά που μας είπες σήμερα, μπορούν να πουν σαν ένα είδος εισαγωγής. Ή μπορεί να πουν και με ένα διαφορετικό τρόπο. Αλλά, σ' πρέπει να πω, όταν θα μιλάμε για δεοδολογία, εννοούμε κάτι λίγο διαφορετικό. Έτσι, αυτό να έχεις κανέναν. Κυρία Παρκυρινού, είχε και στη Ρωμαϊκή δεοδολογία σωστά… Ναι, θα το δουλέψει. Ναι, αυτό δεν θα ήτανε εκεί πέρα. Εκεί πέρα, εγώ εικάζω ότι δεν θα υπήρξε περισσότερες συστηματοποιήσεις ιατρικής μέσα σε μια Ρωμαϊκιά στρατολία, η οποία ήταν συνέχεια σε πόλεμο μέσα, και δε θα συστηματοποιηθεί ακόμα πιο πολύ η φαρμακευτική υπανωχή προς τους επομενιστές. Θα δούμε τι λέει ο Γιάννης. Ναι, και είναι πολύ ενδιαφέρον αυτό, δηλαδή. Εκεί είχαν οι ιατρικοί και παρα ιατρικοί, βάζανε τα δηλυτήρια των πυδιών, να σκοτώνουν τους που έκανανε κακή εφαρμογή της ιατρικής κανένας στη Ρωμαϊκή. Δεν είναι ενδιαφέρον αυτό που λέτε, περιμένω να συστηματοποιηθεί. Δεν είναι ενδιαφέρον αυτό που λέτε, περιμένω να συστηματοποιηθεί. Δεν είναι ενδιαφέρον αυτό που λέτε, περιμένω να συστηματοποιηθεί. Άμα είχε διαβάσει τις τερατολογικές τυποκρατημίες του Γαλληνού, για αυτό νομίζω είναι ιδεαλή. Λοιπόν, σε ευχαριστώ. Παιδιά, παιδιά, παιδιά, παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά, παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά, παιδιά. Παιδιά, παιδιά. |
