| id |
93bcd1e0-3610-4a75-9c75-6a60ce61f4bf
|
| title |
Η εξέλιξη των ζώων στη Μαγνησία - Animals' Evolution in Magnesia /
|
| spellingShingle |
Η εξέλιξη των ζώων στη Μαγνησία - Animals' Evolution in Magnesia /
|
| publisher |
Datascouting Lists
|
| url |
https://www.youtube.com/watch?v=iwtjHjRnQZU&list=PLHTRW8q23EuI6eiHA2lbpVdVOzpn3l__X
|
| publishDate |
2015
|
| language |
el
|
| thumbnail |
http://oava-admin-api.datascouting.com/static/29c4/a875/4a37/80b5/37ab/82d1/70bc/5b87/29c4a8754a3780b537ab82d170bc5b87.jpg
|
| format |
Video
|
| durationNormalPlayTime_txt |
626
|
| genre |
Ανοικτό εκπαιδευτικό υλικό
|
| genre_facet |
Ανοικτό εκπαιδευτικό υλικό
|
| asr_txt |
Πριν από περίπου 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια, δημιουργήθηκε το σύμπαν από μια μεγάλη έκπληξη. Η θεωρία αυτή για τη δημιουργία του σύμπαντος είναι γνωστή με τον αγγλικό όρο «Peak Bank». Το ηλιακό σύστημα και η γη μας δημιουργούνται πολύ αργότερα. Πριν από περίπου 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια, το σύμπαντο δημιουργήθηκε από μια μεγάλη έκπληξη. Όταν πρωτοδημιουργήθηκε η Γη δεν υπήρχε ατμόσφαιρα, ούτε νερό και φυσικά ούτε και ζωντανή οργανισμή. Σιγά σιγά άρχισαν να δημιουργούνται οι πρώτες ποσότητες νερού, πιθανότατα από τους υδρατμούς που έβγαιναν από τους κρατήρες των ηφαιστείων. Τα πρώτα ύχνη ζωής καταγράφονται σε θαλάσσιο περιβάλλον. Έχουν ηλικία 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια. Και ανήκουν σε μικροσκοπικούς οργανισμούς τα βακτήρια. Η ζωή από τότε ξεκίνησε την ιστορία της στον πλανήτη μας. Αρχίζει να εξελίσσεται, δηλαδή να αλλάζει χαρακτηριστικά από γενιά σε γενιά. Στο πέρας των αιώνων προσαρμοζόταν ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούσαν. Πώς μαθαίνουν και τους οργανισμούς που έζησαν στα παλιά χρόνια. Βασικές πληροφορίες για τη ζωή στο παρελθόν μας δίνουν τα απολυθώματα. Τα οποία τα βρίσκουμε στα ειζηματογενή πετρώματα. Τι είναι η ειζηματογενή πετρώματα. Τα ειζηματογενή πετρώματα δημιουργούνται σε αλλεπάλληλες στρώσεις από το υλικό που αιωρείται και κατακάθεται στις θάλασσες, τις λίμνες και στα ποτάμια. Το υλικό αυτό το ονομάζουμε ίζημα. Αν για παράδειγμα σε ένα βάζο γεμάτο με νερό, βάλουμε ποσότητα άμου και το ανακινήσουμε, θα δούμε ότι τα υλικά αυτά κατακάθονται στον πάτο του βάζου όσο περνάει ο χρόνος. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται τα ειζηματογενή πετρώματα σε διάστημα πολλών χιλιάδων και εκατομμυρίων ετών. Τι είναι όμως απολύθωμα. Τα απολυθώματα είναι υπολήματα ζωντανών οργανισμών που έζησαν πριν χιλιάδες ή εκατομμύρια χρόνια την εποχή τους. Τα υπολήματα αυτά καλύφθηκαν αρχικά από ήζημα, έπειτα μετατράπηκαν σε λίθο, σε πέτρα δηλαδή και γι'αυτό διατηρήθηκαν μέχρι και σήμερα. Η συνεχής διάβροση, κυρίως από το νερό της βροχής, αποκαλύπτει σήμερα πολλά απολυθώματα ακόμη και στην περιοχή μας. Σε ποιες περιοχές της μαγνησίας έχουμε βρεθεί η υπολύθωμα? Στη μαγνησία, απολυθώματα έχουν βρεθεί στο Όρος Όθρης, κοντά στον Αλμυρό, στο Σέσκλο και στο Μικρό Περιβολάκι. Ας συγκινήσουμε τώρα με τα παλαιότερα απολυθώματα. Στο Όρος Όθρης συναντάμε πολλά εζηματογενή πετρώματα. Τα πιο παλιά έχουν ηλικία 220 εκατομμύρια χρόνια. Μέσα σε αυτά τα πετρώματα ανακαλύψεμε το πιο παλαιότερο απολυθώμα. Τον αμμονίτη. Αμμονίτης, τι είναι όμως ο αμμονίτης. Οι αμμονίτες είναι θαλάσσιοι οργανισμοί που έζησαν το μεσοζωϊκό αιώνα. Στα πιο νέα εζήματα της Όθρηος συναντάμε νεότερους θαλάσσιους οργανισμούς και κυρίως τους υπουρείτες. Οι υπουρείτες έζησαν πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια. Εκτός από τους υπουρείτες και τους αμμονίτες, στα εζήματα της Όθρηος συναντάμε κοχύλια, κοράλια και άλλους θαλάσσιους οργανισμούς του μεσοζωϊκού αιώνα. Από ότι ξέρω, στο μεσοζωϊκό αιώνα έζησαν και οι δινόσαυροι. Δηλαδή εγώ να τώρα σκάφνουμε θα βρούμε δινόσαυρο. Οι δινόσαυροι είναι χερσαίοι οργανισμοί, δηλαδή ζώα που έζησαν σε στεριά. Κάτω το μεσοζωϊκό αιώνα όμως η περιοχή μας, όπως και όλος ο γεωγραφικός χώρος της Ελλάδας, ήταν θάλασσα, ένας μεγάλος οκεανός. Στα εζήματα αυτής της θάλασσας συναντάμε μόνο θαλάσσια απολυθώματα, όπως αμμονίτες και υπουρείτες και όχι ζώα της ξηράς. Πριν από 20 με 15 εκατομμύρια χρόνια, ο χώρος της μαγνησίας και μεγάλο μέρος της Ελλάδας, εξαιτίας της κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών, αρχίζει να χερσεύει, να δημιουργούνται δηλαδή μεγάλα τμήματα ξηράς. Στα εζήματα που δημιουργούνται στα ποτάμια και στις λίμνες αυτού των εποχών, συναντάμε απολυθώματα από ζώα της τεριάς. Μία από τις παλαιότερες απολυθωματοφόρες θέσεις της μαγνησίας και ευρύτερα της Θεσσαλίας, είναι αυτή που βρέθηκε κοντά στο χωριό Μικρόπεριβολάκη πριν από μερικά χρόνια και στην οποία βρέθηκε μια πανίδα ζωών απολυθωμένων τα οποία έχουν μια ηλικία περίπου 7 εκατομμύρια χρόνια. Η πανίδα περιλαμβάνει διάφορα ζώα όπως είναι παραδείγματος χάρη τα υπάρια, τριδάχτυλα άλογα, προγονικές μορφές των σημερινών αλόγων, είναι οι μαστόδοντες, ζώα που μοιάζουν με τους ελέφαντες, οι ρινόκεροι, επίσης έχουν βρεθεί πάρα πολλές αντιλόπες, γκαζέλες, καμιλοπαρδάλεις, ζώα δηλαδή τα οποία ζουν σήμερα στις αβάνες της Αφρικής. Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα είναι το κρανίο μιας αντιλόπης το οποίο βρέθηκε στην περιοχή του Μικρού Περιβολακίου. Το ζώο αυτό αποτελεί ένα νέο γένος και είδος για την επιστήμη και ονομάστηκε Φερέος χρυσόμαλος προς τιμή του ρίγα Φερέου ο οποίος κατάγεται από την περιοχή, όπως επίσης και το χρυσόμαλος που έρχεται από την αργοναυτική εκστρατεία που η Άσωνας πήγε να πάρει το χρυσόμαλο Δέρας. Μεταξύ των ευρήματων που βρέθηκαν στον Περιβολάκη είναι και ένας πύθηκος ο οποίος ονομάζεται Μεσοπύθηκος. Οι μεσοπύθηκοι έζησαν στον ελληνικό χώρο σε μεγάλη αυτονία και τις έχουμε βρει από την Αθήνα, από την Αττική μέχρι και την Βόρειο Ελλάδα. Πρόκειται για τυπικούς πυθίκους με ουρά, με άλλα λόγια μαϊμούδες. Μπορούμε να δούμε το κρανίο ενός μεσοπυθίκου μαζί με την κάτω γνάθο το σαγόνι. Εδώ φαίνεται πάρα πολύ καλά το μάτι του όπως επίσης μπορούμε να διακρίνουμε πάρα πολύ καλά τις οδοντοστηχίες τόσο από την πάνω γνάθο όσο και από την κάτω γνάθο το σαγόνι του. Στο πίσω μέρος μπορούμε να διακρίνουμε πάρα πολύ καλά την κρανιακή κάψα που φέρει μέσα τον εγκέφαλο. Και στο ΣΕΣΚΛΟ τι απολυθώματα έχουν βρει εκεί οι παλαιοδολόγοι? Στην περιοχή του ΣΕΣΚΛΟ μέσα στα εζήματα ποταμών βρίσκουμε απολυθώματα ζώων με ηλικία 2 εκατομμύρια έτη. Τα απολυθώματα ανήκουν σε προγονικές μορφές ζώων και κυρίως σε άλογα, μεγαλόσομους ελέφαντες, αντιλόπες, γαζέλες, ίενες και αρκούδες. Η πανίδα αυτή μας δείχνει ότι πριν από 2 εκατομμύρια χρόνια η περιοχή μας είχε πλούσια βλάστηση και διαφορετικό κλίμα. Το άλογο που ζούσε στη Μαγνησία εκείνη την εποχή και ανακαλύπτουμε τα απολυθώματα του, έμοιαζε με τη σημερινή ζεύρα. Στην περιοχή μας ζούσαν και μεγάλοι ελέφαντες. Στο Σέσκλο έχουν βρεθεί δύο είδη ελεφάντων. Από αυτά το ένα είναι ένα πρωτόγονο μαμούθ, πρόγονος του πολύ γνωστού τριγώτου μαμούθ της εποχής των παγετώνων, αλλά αρκετά μεγαλύτερο από αυτό. Στο Μουσείο Φυσικής Στορίας Βόλου μπορεί να δει κανείς το χαβλιόδοντά του, που αποτελεί το μεγαλύτερο και παλαιότερο χαβλιόδοντα της Αισαλίας. Από ό,τι κατάλαβα, από τα απολυθώματα και τα πιτρώματα που βρίσκουμε, ξέρουμε ότι η μαγνησία ήταν ένας οκεανός και τα τελευταία εκατομμύρια χρόνια έγινε στεριά. Τα απολυθώματα αποτελούν σελίδες γνώσης της ζωής στο βιβλίο της Φυσικής Ιστορίας. Είναι σημαντικά για την επιστήμη. Με τα απολυθώματα μπορούμε να καταλάβουμε ποιοι ζωντανοί οργανισμοί έζηζαν στο παρελθόν. Μας δείχνουν ότι τα ζώα εξελίσσονται, αλλάζουν. Καταλαβαίνουμε το κλίμα του παρελθόντος. Χωρίς αυτά δεν θα γνωρίζαμε το παρελθόν μας. Δεν θα μπορούσαμε να εκτιμήσουμε το παρόν μας, αλλά ούτε και να προβλέψουμε το μέλλον μας. Καταλαβαίνουμε το κλίμα.
|
| _version_ |
1782817151288082432
|
| description |
: Πριν από περίπου 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια, δημιουργήθηκε το σύμπαν από μια μεγάλη έκπληξη. Η θεωρία αυτή για τη δημιουργία του σύμπαντος είναι γνωστή με τον αγγλικό όρο «Peak Bank». Το ηλιακό σύστημα και η γη μας δημιουργούνται πολύ αργότερα. Πριν από περίπου 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια, το σύμπαντο δημιουργήθηκε από μια μεγάλη έκπληξη. Όταν πρωτοδημιουργήθηκε η Γη δεν υπήρχε ατμόσφαιρα, ούτε νερό και φυσικά ούτε και ζωντανή οργανισμή. Σιγά σιγά άρχισαν να δημιουργούνται οι πρώτες ποσότητες νερού, πιθανότατα από τους υδρατμούς που έβγαιναν από τους κρατήρες των ηφαιστείων. Τα πρώτα ύχνη ζωής καταγράφονται σε θαλάσσιο περιβάλλον. Έχουν ηλικία 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια. Και ανήκουν σε μικροσκοπικούς οργανισμούς τα βακτήρια. Η ζωή από τότε ξεκίνησε την ιστορία της στον πλανήτη μας. Αρχίζει να εξελίσσεται, δηλαδή να αλλάζει χαρακτηριστικά από γενιά σε γενιά. Στο πέρας των αιώνων προσαρμοζόταν ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούσαν. Πώς μαθαίνουν και τους οργανισμούς που έζησαν στα παλιά χρόνια. Βασικές πληροφορίες για τη ζωή στο παρελθόν μας δίνουν τα απολυθώματα. Τα οποία τα βρίσκουμε στα ειζηματογενή πετρώματα. Τι είναι η ειζηματογενή πετρώματα. Τα ειζηματογενή πετρώματα δημιουργούνται σε αλλεπάλληλες στρώσεις από το υλικό που αιωρείται και κατακάθεται στις θάλασσες, τις λίμνες και στα ποτάμια. Το υλικό αυτό το ονομάζουμε ίζημα. Αν για παράδειγμα σε ένα βάζο γεμάτο με νερό, βάλουμε ποσότητα άμου και το ανακινήσουμε, θα δούμε ότι τα υλικά αυτά κατακάθονται στον πάτο του βάζου όσο περνάει ο χρόνος. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται τα ειζηματογενή πετρώματα σε διάστημα πολλών χιλιάδων και εκατομμυρίων ετών. Τι είναι όμως απολύθωμα. Τα απολυθώματα είναι υπολήματα ζωντανών οργανισμών που έζησαν πριν χιλιάδες ή εκατομμύρια χρόνια την εποχή τους. Τα υπολήματα αυτά καλύφθηκαν αρχικά από ήζημα, έπειτα μετατράπηκαν σε λίθο, σε πέτρα δηλαδή και γι'αυτό διατηρήθηκαν μέχρι και σήμερα. Η συνεχής διάβροση, κυρίως από το νερό της βροχής, αποκαλύπτει σήμερα πολλά απολυθώματα ακόμη και στην περιοχή μας. Σε ποιες περιοχές της μαγνησίας έχουμε βρεθεί η υπολύθωμα? Στη μαγνησία, απολυθώματα έχουν βρεθεί στο Όρος Όθρης, κοντά στον Αλμυρό, στο Σέσκλο και στο Μικρό Περιβολάκι. Ας συγκινήσουμε τώρα με τα παλαιότερα απολυθώματα. Στο Όρος Όθρης συναντάμε πολλά εζηματογενή πετρώματα. Τα πιο παλιά έχουν ηλικία 220 εκατομμύρια χρόνια. Μέσα σε αυτά τα πετρώματα ανακαλύψεμε το πιο παλαιότερο απολυθώμα. Τον αμμονίτη. Αμμονίτης, τι είναι όμως ο αμμονίτης. Οι αμμονίτες είναι θαλάσσιοι οργανισμοί που έζησαν το μεσοζωϊκό αιώνα. Στα πιο νέα εζήματα της Όθρηος συναντάμε νεότερους θαλάσσιους οργανισμούς και κυρίως τους υπουρείτες. Οι υπουρείτες έζησαν πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια. Εκτός από τους υπουρείτες και τους αμμονίτες, στα εζήματα της Όθρηος συναντάμε κοχύλια, κοράλια και άλλους θαλάσσιους οργανισμούς του μεσοζωϊκού αιώνα. Από ότι ξέρω, στο μεσοζωϊκό αιώνα έζησαν και οι δινόσαυροι. Δηλαδή εγώ να τώρα σκάφνουμε θα βρούμε δινόσαυρο. Οι δινόσαυροι είναι χερσαίοι οργανισμοί, δηλαδή ζώα που έζησαν σε στεριά. Κάτω το μεσοζωϊκό αιώνα όμως η περιοχή μας, όπως και όλος ο γεωγραφικός χώρος της Ελλάδας, ήταν θάλασσα, ένας μεγάλος οκεανός. Στα εζήματα αυτής της θάλασσας συναντάμε μόνο θαλάσσια απολυθώματα, όπως αμμονίτες και υπουρείτες και όχι ζώα της ξηράς. Πριν από 20 με 15 εκατομμύρια χρόνια, ο χώρος της μαγνησίας και μεγάλο μέρος της Ελλάδας, εξαιτίας της κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών, αρχίζει να χερσεύει, να δημιουργούνται δηλαδή μεγάλα τμήματα ξηράς. Στα εζήματα που δημιουργούνται στα ποτάμια και στις λίμνες αυτού των εποχών, συναντάμε απολυθώματα από ζώα της τεριάς. Μία από τις παλαιότερες απολυθωματοφόρες θέσεις της μαγνησίας και ευρύτερα της Θεσσαλίας, είναι αυτή που βρέθηκε κοντά στο χωριό Μικρόπεριβολάκη πριν από μερικά χρόνια και στην οποία βρέθηκε μια πανίδα ζωών απολυθωμένων τα οποία έχουν μια ηλικία περίπου 7 εκατομμύρια χρόνια. Η πανίδα περιλαμβάνει διάφορα ζώα όπως είναι παραδείγματος χάρη τα υπάρια, τριδάχτυλα άλογα, προγονικές μορφές των σημερινών αλόγων, είναι οι μαστόδοντες, ζώα που μοιάζουν με τους ελέφαντες, οι ρινόκεροι, επίσης έχουν βρεθεί πάρα πολλές αντιλόπες, γκαζέλες, καμιλοπαρδάλεις, ζώα δηλαδή τα οποία ζουν σήμερα στις αβάνες της Αφρικής. Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα είναι το κρανίο μιας αντιλόπης το οποίο βρέθηκε στην περιοχή του Μικρού Περιβολακίου. Το ζώο αυτό αποτελεί ένα νέο γένος και είδος για την επιστήμη και ονομάστηκε Φερέος χρυσόμαλος προς τιμή του ρίγα Φερέου ο οποίος κατάγεται από την περιοχή, όπως επίσης και το χρυσόμαλος που έρχεται από την αργοναυτική εκστρατεία που η Άσωνας πήγε να πάρει το χρυσόμαλο Δέρας. Μεταξύ των ευρήματων που βρέθηκαν στον Περιβολάκη είναι και ένας πύθηκος ο οποίος ονομάζεται Μεσοπύθηκος. Οι μεσοπύθηκοι έζησαν στον ελληνικό χώρο σε μεγάλη αυτονία και τις έχουμε βρει από την Αθήνα, από την Αττική μέχρι και την Βόρειο Ελλάδα. Πρόκειται για τυπικούς πυθίκους με ουρά, με άλλα λόγια μαϊμούδες. Μπορούμε να δούμε το κρανίο ενός μεσοπυθίκου μαζί με την κάτω γνάθο το σαγόνι. Εδώ φαίνεται πάρα πολύ καλά το μάτι του όπως επίσης μπορούμε να διακρίνουμε πάρα πολύ καλά τις οδοντοστηχίες τόσο από την πάνω γνάθο όσο και από την κάτω γνάθο το σαγόνι του. Στο πίσω μέρος μπορούμε να διακρίνουμε πάρα πολύ καλά την κρανιακή κάψα που φέρει μέσα τον εγκέφαλο. Και στο ΣΕΣΚΛΟ τι απολυθώματα έχουν βρει εκεί οι παλαιοδολόγοι? Στην περιοχή του ΣΕΣΚΛΟ μέσα στα εζήματα ποταμών βρίσκουμε απολυθώματα ζώων με ηλικία 2 εκατομμύρια έτη. Τα απολυθώματα ανήκουν σε προγονικές μορφές ζώων και κυρίως σε άλογα, μεγαλόσομους ελέφαντες, αντιλόπες, γαζέλες, ίενες και αρκούδες. Η πανίδα αυτή μας δείχνει ότι πριν από 2 εκατομμύρια χρόνια η περιοχή μας είχε πλούσια βλάστηση και διαφορετικό κλίμα. Το άλογο που ζούσε στη Μαγνησία εκείνη την εποχή και ανακαλύπτουμε τα απολυθώματα του, έμοιαζε με τη σημερινή ζεύρα. Στην περιοχή μας ζούσαν και μεγάλοι ελέφαντες. Στο Σέσκλο έχουν βρεθεί δύο είδη ελεφάντων. Από αυτά το ένα είναι ένα πρωτόγονο μαμούθ, πρόγονος του πολύ γνωστού τριγώτου μαμούθ της εποχής των παγετώνων, αλλά αρκετά μεγαλύτερο από αυτό. Στο Μουσείο Φυσικής Στορίας Βόλου μπορεί να δει κανείς το χαβλιόδοντά του, που αποτελεί το μεγαλύτερο και παλαιότερο χαβλιόδοντα της Αισαλίας. Από ό,τι κατάλαβα, από τα απολυθώματα και τα πιτρώματα που βρίσκουμε, ξέρουμε ότι η μαγνησία ήταν ένας οκεανός και τα τελευταία εκατομμύρια χρόνια έγινε στεριά. Τα απολυθώματα αποτελούν σελίδες γνώσης της ζωής στο βιβλίο της Φυσικής Ιστορίας. Είναι σημαντικά για την επιστήμη. Με τα απολυθώματα μπορούμε να καταλάβουμε ποιοι ζωντανοί οργανισμοί έζηζαν στο παρελθόν. Μας δείχνουν ότι τα ζώα εξελίσσονται, αλλάζουν. Καταλαβαίνουμε το κλίμα του παρελθόντος. Χωρίς αυτά δεν θα γνωρίζαμε το παρελθόν μας. Δεν θα μπορούσαμε να εκτιμήσουμε το παρόν μας, αλλά ούτε και να προβλέψουμε το μέλλον μας. Καταλαβαίνουμε το κλίμα.
|
