| Ηλεκτρονικό εμπόριο, μάρκετινγκ, ιχνιλασιμότητα: Στην ενότητα 6 θα αναφερθούμε στο ηλεκτρονικό εμπόριο, στο μάρκετινγκ και στην υπηλασιμότητα. Στο σύγχρονο περιβάλλον της κυριαρχίας των νέων τεχνολογιών, των ευριζονικών υποδομών, των ασύρματων τεχνολογιών αλλά και των κινητών υπηρεσιών, τα διάφορα mobile services που έχουν μπει πια στη ζωή μας, το αγοραστικό κοινό αναζητά συνεχώς νέες τεχνολογικές λύσεις για την ανάκτηση πληροφοριών αλλά και για τη διανέργεια ευέλικτων συναλλαγών. Σήμερα το διαδίκτυο έχει σταθερή επικοινωνιακή τεχνική υποδομή, τόσο στους πολίτες όσο και στις επιχειρήσεις και αυτό έχει οδηγήσει στη διεύρυνση των επιχειρηματικών δυνατοτήτων. Ας ορίσουμε όμως το ηλεκτρονικό εμπόριο. Ως ηλεκτρονικό εμπόριο ορίζεται η αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών που προκύττουν από τη σύγκληση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών με σκοπό την ανταλλαγή επιχειρηματικής πληροφορίας και τη διεξαγωγή εμπορικών πράξεων και συναλλαγών σε ηλεκτρονική αλλά και σε εικονική μορφή. Το ηλεκτρονικό εμπόριο προκύττει από την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, όπως είπαμε των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, στη βελτίωση των σχέσεων της ανθίδρομης επικοινωνίας με τους πελάτες ή αλλιώς με τους καταναλωτές, τις διάφορες εμπορικές διαργασίες αλλά και την ανταλλαγή πληροφοριών και ενδοεπιχειρησιακά, κυρίως όμως μεταξύ των επιχειρήσεων. Αυτό ορίζεται και ως e-business ή ηλεκτρονικό επιχειρή. Ηλεκτρονικό εμπόριο είναι δηλαδή η πραγματοποίηση εμπορικών συναλλαγών, κυρίως μέσω του διαδικτύου. Για να πραγματοποιηθούν αυτές οι συναλλαγές, χρησιμοποιούνται πολύπλοκοι προγραμματιστικοί μηχανισμοί και αξιοποιείται το κατάλληλο λογισμικό, το οποίο επιτρέπει τελικά την ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων, electronic data interchange ή EDI όπως ονομάζεται, ανάμεσα στις πλευρές που εμπλέκονται σε αυτή τη συναλλαγή. Το ηλεκτρονικό εμπόριο στην πραγματικότητα αποτελεί ένα συνδυασμό διαφόρων τεχνολογιών που επιτρέπουν τα παρακάτω. Την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των πολιτών και επιχειρήσεων ή των πολιτών και των επιχειρήσεων μεταξύ τους, την πρόσβαση σε εκτεταμένες δομές δεδομένων όπως είναι οι διάφοροι εμπορικοί στο χώρι, στο παγκόσμιο ιστο, διάφορες κατανεμημένες βάσεις δεδομένων και τέλος την αυτόματη ανταλλαγή δεδομένων που αυτό έχει να κάνει και με την ηχνηλασιμότητα στα προϊόντα, τα διάφορα board coding και τις διάφορες μεθόδους αναγνώρισης. Ας δούμε όμως μερικούς παράλληλους όρους. Ένας παράλληλος όρος που έχουμε ήδη αναγνωρίσει είναι το e-business, δηλαδή το ηλεκτρονικό επιχειρή. Υπάρχει μεγάλη διάσταση στις απόψεις σχετικά με το ποια έννοια είναι ευρύτερη και ποια έννοια περιέχεται μέσα στην άλλη, δηλαδή αν το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι μέρος του ηλεκτρονικού επιχειρήν ή αντίθετα. Ας δούμε πώς ορίζεται αυτό. Ορίζεται ως το σύνολο από τις διάφορες επιχειρηματικές στρατηγικές που έχουν ως στόχο να υποστηρίξουν και να μετασχηματίσουν συγκεκριμένους τομείς επιχειρησιακής δραστηριότητας με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, αλλά και να διεκπεραιώνουν τις εμπορικές συναλλαγές με τα ηλεκτρονικά μέσα. Και ας δούμε και μια ιστορική αναδρομή του ηλεκτρονικού εμπορίου. Στην πραγματικότητα το ζήτημα του ηλεκτρονικού εμπορίου εγείρεται από το 1991, όταν έρεται η απαγόρευση για διενέργεια ηλεκτρονικού εμπορίου μέσα από το διαδίκτυο στις ΗΠΑ και τότε εμφανίζονται παράλληλα και τα πρώτα πρωτόκολλα μεταφοράς αρχείων. Ήδη από το 1992 εμφανίζεται ο παγκόσμιος ιστός και έχουμε και τους πρώτους προσωπικούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Προχωρώντας την εξέλιξη της τεχνολογίας, στα τέλη της δεκαετίας του 1990, καθιερώνεται η κρυπτογράφηση του περιεχομένου των ηλεκτρονικών μηνυμάτων και έχουμε διάφορες προσαρμογές στη νομοθεσία, σύμφωνα με τα νέα δεδομένα εισαγωγών-εξαγωγών αλλά και των νέων επικοινωνιακών δυνατοτήτων. Ας μελετήσουμε τώρα τα χαρακτηριστικά του ηλεκτρονικού εμπορίου. Η άμεση επιχειρηματική χρήση του διαδικτύου, η οποία αναφέρεται σε οποιαδήποτε δραστηριότητα έχει να κάνει με ηλεκτρονικό εμπόριο, πωλήσεις, μάρκετινγκ μέσα από το διαδίκτυο, προβολή του ονόματος της επιχείρησης. Κατανέμεται σε δύο γενικότερες κατηγορίες. Έχουμε το έμμεσο ηλεκτρονικό εμπόριο και το αφανές ηλεκτρονικό εμπόριο. Εδώ αναφερόμαστε σε δραστηριότητες που πραγματοποιούνται από την επιχείρηση μέσα στο διαδίκτυο και δεν σκοπεύουν στην άμεση ή έμμεση εμπορική προώθηση των προϊόντων της. Η αναγκαιότητα του ηλεκτρονικού εμπορίου. Στη σύγχρονη εποχή έχουμε την παγκοσμιοποίηση των αγορών, έχουμε ακόμα τη διεθνοποίηση των αναγκών και των απαιτήσεων των καταναλωτών και την ανταγωνιστικότητα στον επιχειρηματικό χώρο. Όλα αυτά δημιουργούν συνεχώς νέες τάσεις σχετικά με την προώθηση τόσο των προϊόντων όσο και των μεθόδων των πωλήσεων. Στο σημείο αυτό έρχεται το διαδίκτυο να παρέχει υποδομή για επικοινωνία με τους δημητικούς πελάτες δηλαδή τους καταναλωτές εφόσον βέβαια στηριχτεί μέσα σε ένα σύγχρονο επιχειρηματικό μοντέλο που θα επιτρέπει στην επιχείρηση όχι μόνο να αντιδρά άμεσα στις ανάγκες των καταναλωτών όπως αυτές διαμορφώνονται καθημερινά αλλά και να μπορεί να προβλέπει ακόμη με αποτελεσματικό τρόπο τη ζήτησή τους από την αγορά. Ποια είναι όμως τα είδη των προϊόντων που βλέπουμε να συναλλάσσονται μέσα από ηλεκτρονικό εμπόριο. Πρώτα απ' όλα έχουμε τις διάφορες υπηρεσίες που παρέχονται. Υπηρεσίες μπορεί να είναι οι δημόσιας υπηρεσίες, μπορεί να είναι οι υπηρεσίες τουρισμού, υπηρεσίες ψυχαγωγίας κλπ. Ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να έχουμε σε διάφορες εργασίες που αφορούν ανάπτυξη ή ακόμα και κατασκευή αγαθών. Έχουμε εδώ το παράδειγμα της κατασκευής χώρων, προϊόντα λογισμικού κλπ. Ένα πιο ξεκάθαρο προϊόν στο οποίο έχουμε ηλεκτρονική συναλλαγή, ηλεκτρονικό εμπόριο είναι τα διάφορα αγαθά όπως για παράδειγμα τρόφιμα, χημικές ουσίες, διάφορα φάρμακα, διάφορα είδη ένδυσης, διάφορα ηλεκτρονικά είδη και τέλος μια τέταρτη κατηγορία είναι τα διάφορα άηλα αγαθά όπως παραδείγματος χάρη έχουμε τα ψηφιακά βιβλία, έχουμε ταινίες κινηματογράφου, έχουμε προϊόντα μουσικής, έχουμε πακέτα λογισμικού κλπ. Κι ας μελετήσουμε τώρα ποια είναι τα πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου από την πλευρά της επιχείρησης, της επιχείρησης δηλαδή που αποφασίζει να εμπλακεί στο χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Προσφέρονται σίγουρα πλεονεκτήματα σε μια επιχείρηση μέσα από τις διάφορες ευέλικτες αλλά και ολοκληρωμένες λύσεις. Πρώτα απ' όλα η επιχείρηση αποκτάει μια επιπλέον βιτρίνα στο διαδίκτυο. Τα ηλεκτρονικά συστήματα που υποστηρίζουν το ηλεκτρονικό εμπόριο για μια επιχείρηση είναι έτοιμα να εξυπηρετήσουν τους πελάτες σε όλο τον κόσμο 24 ώρες το 24 ώρο και 7 μέρες την εβδομάδα. Αυτό συχνά το βρίσκουμε με τη συνδομογραφία 24-7. Το κοινό των επιχειρήσεων αυτών που έχουν και την επιπλέον βιτρίνα στο διαδίκτυο όπως είπαμε δεν έχει γεωγραφικά όρια λοιπόν άρα μπορούμε να έχουμε καταναλωτές από όλο το χώρο, από όλο τον πλανήτη. Και σίγουρα μέσα από το διαδίκτυο παρουσιάζονται διάφορες νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες ειδικά τώρα στην περίοδο της οικονομικής κρίσης που εμφανίζεται σχεδόν σε όλα τα σημεία του πλανήτη. Βλέπουμε πολλές φορές ότι έχουμε επιχειρήσεις οι οποίες εμφανίζονται αποκλειστικά και μόνο στο διαδίκτυο. Άλλα πλεονεκτήματα για μια επιχείρηση είναι η δυνατότητα παροχής απόλυτα εξειδικευμένων υπηρεσιών στους καταναλωτές. Επίσης έχουμε μίωση του κόστους παραγωγής, έχουμε ανταγωνιστικότητα στις επιχειρήσεις αυτές, έχουμε σαφώς μίωση του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων και βέβαια έχουμε και μίωση της αλυσίδας των προμηθευτών. Ποια είναι όμως τα πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου για τους ίδιους τους καταναλωτές. Πρώτα απ' όλα έχουμε μια βελτιωμένη δυνατότητα έρευνας αγοράς. Οι καταναλωτές μπορούν να μπουν κάθε μέρα και ώρα στο διαδίκτυο και να κάνουν πολύ συγκεκριμένη και εκτεταμένη έρευνα αγοράς για τα προϊόντα που τους αφορούν και κυρίως μπορούν να αξιοποιήσουν τα διάφορα καινοτόμα προγράμματα σύγκρισης των αγαθών, των χαρακτηριστικών και των τιμών τους. Υπάρχει αμεσότητα στην αγορά και στην κάλυψη των αναγκών. Τη στιγμή που αντιλαμβάνεται ο καταναλωτής την έλλειψη σε ένα προϊόν μπορεί τη συγκεκριμένη στιγμή να μπει και να κάνει την αγορά του μέσα απ' το διαδίκτυο. Συνολικά λοιπόν έχουμε για τους καταναλωτές εξοικονόμηση του πολύτιμού χρόνου στην καθημερινή τους ζωή. Και βέβαια το γεγονός ότι όλη η συναλλαγή γίνεται διαδικτυακά μέσα από το περιβάλλον, από το συγκεκριμένο χώρο του καταναλωτή χωρίς μετακίνηση προκαλεί και μια μείωση στο κόστος των μετακινήσεων των καταναλωτών. Ακόμη μέσα από το διαδίκτυο και μέσα από την εμπορική δραστηριότητα μέσα από το διαδίκτυο ο καταναλωτής μπορεί να ζητήσει και να λάβει τελικά απόλυτα εξειδικευμένα προϊόντα ή εξειδικευμένες υπηρεσίες που έχουν δηλαδή διαμορφωθεί ανάλογα με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που θέλει ο ίδιος και τα έχει παραμετροποίηση κατά τη διάρκεια της παραγγελίας του. Βέβαια πολύ τακτικά εμφανίζονται νέα προϊόντα αλλά και νέες υπηρεσίες που παρέχονται στους καταναλωτές μέσα από αυτά τα διαδικτυακά καταστήματα ας το πούμε έτσι που αυτά είναι δυνατόν να τα γνωρίσει ο καταναλωτής πάρα πολύ εύκολα μέσα από το διαδίκτυο. Και βέβαια ακριβώς από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου για τους καταναλωτές είναι η ανταγωνιστικότητα στις τιμές που παρέχουν τα εμπορικά καταστήματα μέσα από το διαδίκτυο. Έχουμε όμως βέβαια και αρκετούς τεχνολογικούς περιορισμούς στη διαδικασία της υιοθέτησης του ηλεκτρονικού εμπορίου είτε από τις επιχειρήσεις είτε και από τους καταναλωτές. Το πιο βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζεται και από τις δύο πλευρές είναι η έλλειψη επαρκούς ασφάλειας των συστημάτων και ακόμη αυτό μεταφράστηκε ως έλλειψη αξιοπιστίας των διαδικτυακών υπηρεσιών τόσο από τις επιχειρήσεις όσο και από τους καταναλωτές. Συγνά υπάρχει ένα άλλο βασικό τεχνικό πρόβλημα είναι υπάρχει ανεπαρκές ευρωζώνης σύνδεσης είτε του καταναλωτή είτε της επιχείρησης και αυτό είναι συνήθως σε τοπικό επίπεδο όταν η συγκεκριμένη περιοχή που δραστηριοποιείται η έδρα της επιχείρησης είτε βρίσκεται ο καταναλωτής δεν έχει την ανάλογη δυνατότητα σε ευριζωνικό διαδίκτυο ή σε επαρκές ευρωζώνες. Ακόμη έχουμε στην διεθνή αγορά μία συνεχώς μεταβαλλόμενη τάση εμφάνιση διαφόρων εργαλείων ανάπτυξης λογισμικού, νέων λειτουργικών συστημάτων νέων συσκευών και αυτό μερικές φορές προκαλεί ένα χάος στον καταναλωτή όταν ειδικά δεν είναι πολύ έμπειρος σε θέματα πληροφορικής δεν γνωρίζει δηλαδή πώς να αξιοποιήσει κατάλληλα τις νέες τους συσκευές ή το νέο λογισμικό που έχουν οι συσκευές του. Και βέβαια πολλές φορές όταν ο καταναλωτής ή και η επιχείρηση θέλει να πει στον χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου σίγουρα υπάρχει ένα επιπρόσθετο κόστος για να αγοραστούν οι αναγκαίες υποδομές, οι κατάλληλες περιφερειακές συσκευές και γενικά υλικό. Τέλος υπάρχει δυσκολία συνήθως ολοκλήρωσης του διαδικτύου με το τρέχον λογισμικό ηλεκτρονικού εμπορίου κυρίως σε επίπεδο βάσεων δεδομένων και εφαρμογών αυτό φορά περισσότερο βέβαια τις επιχειρήσεις. Ένα άλλο πολύ βασικό ζήτημα είναι η έλλειψη τεχνικής υποστήριξης. Υπάρχουν πολλές φορές προκύπτουν προβλήματα διαλειτουργικότητας στα λογισμικά όπως είπαμε νωρίτερα σε σχέση με τα υπάρχοντα λειτουργικά συστήματα, προκύπτουν ασυμβατότητες με τις τηλεπκοινωνιακές υποδομές και συνήθως είτε οι άπειροι καταναλωτές είτε τα άτομα που ασχολούνται σε μια επιχείρηση δεν έχουν την κατάλληλη τεχνική υποστήριξη για να τα αντιμετωπίσουν. Όλα αυτά είναι θέματα που δημιουργούν μια αρνητική διάθεση είτε στους επιχειρηματίες είτε στους καταναλωτές να προσεγγίσουν τις λύσεις του ηλεκτρονικού εμπορίου. Έχουμε όμως και κάποιους κοινωνικούς περιορισμούς όσον αφορά την υιοθέτηση του ηλεκτρονικού εμπορίου. Έχουμε πρώτα απ' όλα μια σαφή έλλειψη όσον αφορά τη νομοθετική υποστήριξη όπου δεν αποσαφηνίζονται διάφορα θέματα που προκύπτουν από την ηλεκτρονική συναλλαγή, θέματα φορολογίας, θέματα εισαγωγών, θέματα υποχρεώσεων των καταναλωτών όσο και των επιχειρήσεων. Υπάρχει δηλαδή έλλειψη συγκεκριμένων νομοθετικών προτύπων και βέβαια υπάρχουν διαφοροποιήσεις από χώρα σε χώρα. Ένα ακόμα θέμα που αφορά τους καταναλωτές περισσότερο είναι η απουσία της εμπειρίας της αγοράς. Η ηλεκτρονική πόλη συσθερεί δηλαδή από τον καταναλωτή, τη συγκεκριμένη αίσθηση της αφής του προϊόντος, της οσμίου του προϊόντος όταν πρόκειται για τρόφιμα, για φάρμακα είτε για διάφορα άλλα είδη και γενικά στερεί από τον καταναλωτή τη συνολική ψυχολογική εμπειρία που έχει κατά την αγοραπολησία με φυσικό τρόπο. Ακόμη για πολλούς καταναλωτές υπάρχει μια αδυναμία πρόσβασης στο διαδίκτυο ή εν πάση περιπτώσει υπάρχει μια αδυναμία εύκολης πρόσβασης στο διαδίκτυο. Ακόμα για κάποιους καταναλωτές που ίσως δεν είναι πολύ εξικειωμένοι όπως είπαμε νωρίτερα υπάρχει ο ψυχολογικός παράγοντας της αδυναμίας ολοκλήρωσης της ψηφιακής συναλλαγής που αυτό προκύπτει από μια γενικότερη τεχνοφοβία. Ο περιορισμός βέβαια αυτός βελτιώνεται συνεχώς με διάφορες έξυπνες νέες τηλεφωνικές συσκευές που κυκλοφορούν στην αγορά όπως έχουμε πει και σε προηγούμενες ενότητες τα διάφορα smartphones, τα iPhones τα οποία είναι ιδιαίτερα φιλικά προς το χρήστη και το διευκολύνουν ακριβώς να ολοκληρώνει τις ψηφιακές εμπορικές συναλλαγές. Ας δούμε τώρα ποιες είναι οι γενικότερες κατηγορίες του ηλεκτρονικού εμπορίου. Το ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να διαχωριστεί σε τέσσερις γενικότερες κατηγορίες και υπάρχουν και οι διάφορες διεθνείς συντομογραφίες που τις χαρακτηρίζουν. Έχουμε το B2B που είναι τα αρχικά του business to business και αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο από επιχείρηση προς επιχείρηση. Έχουμε το B2C δηλαδή business to consumer έχουμε δηλαδή ηλεκτρονικό εμπόριο από επιχείρηση προς καταναλωτή. Έχουμε το B2A business to administration δηλαδή επιχείρηση προς τη δημόσια διοικηση και τέλος έχουμε το C2A δηλαδή ο καταναλωτής προς τη δημόσια διοικηση από τα αρχικά του consumer to administration. Μπορούμε να βρούμε στη διεθνή βιβλιογραφία διάφορες άλλες υποκατηγορίες του ηλεκτρονικού εμπορίου που προκύπτουν όμως όλες από τις κατηγορίες αυτές. Ας δούμε την πρώτη περίπτωση που αφορά τον τύπο ηλεκτρονικού εμπορίου B2B δηλαδή από επιχείρηση προς επιχείρηση business to business. Στην περίπτωση αυτή προσωμιώνεται το χοδρεμπόριο δηλαδή διεργούνται ηλεκτρονικές εμπορικές πράξεις μεταξύ εταιριών, μεταξύ επιχειρήσεων έχουμε δηλαδή πολίσεις και αγορές μεταξύ εταιριών έχουμε πολίσεις μέσα στον επιχειρηματικό κόσμο. Όλο αυτό προσωμιώνεται με ηλεκτρονικό τρόπο. Η επιχείρηση χρησιμοποιεί ένα δίκτυο για τις παραγγελίες της από προμηθευτές παραλαμβάνει ψηφιακά τιμολόγια και εκτελεί ψηφιακά τις πληρωμές της. Προφανώς για να ολοκληρωθεί αυτή η συναλλαγή απαιτούνται απόλυτα εξειδικευμένες εφαρμογές. Ας δούμε τώρα τη δεύτερη περίπτωση ηλεκτρονικού εμπορίου επιχείρηση προς καταναλωτή, business του consumer το B2C. Εδώ πρόκειται για την προσωμίωση αντίστοιχα του λιανικού εμπορίου με ένα ηλεκτρονικό κατάστημα. Η εταιρεία πουλά απευθείας τα προϊόντα της ή τις υπηρεσίες της σε λιανικούς πελάτες και αυτό γίνεται μέσω του διαδικτύου. Η κατηγορία αυτή είναι που γνώρισε τεράστια ανάπτυξη με την ανάπτυξη του διαδικτύου. Προφανώς για να ολοκληρωθούν και αυτές οι συναλλαγές απαιτείται ένας εξειδικευμένος διαδικτυακός τόπος που λειτουργεί ως ψηφιακό κατάστημα και υποστηρίζει συνολικά τη συναλλαγή πέρα απ' την προβολή των προϊόντων ή των υπηρεσιών εξυπηρετεί και υποστηρίζει και την ηλεκτρονική παραγγελία, τη χρηματική συναλλαγή και σε κάποιες περιπτώσεις των άιλων αγαθών υποστηρίζει και τη διάθεση των προϊόντων. Έχουμε τώρα την τρίτη περίπτωση, επιχείρηση προς δημόσια διοίκηση business to administration, το B2A. Σε αυτήν την περίπτωση, εξυπηρετούνται μέσω διαδικτυακών εφαρμογών οι συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και δημόσιας διοίκησης διαφόρων οργανισμών και κρατικών φορέων. Πρόκειται για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Όσον αφορά τη σχέση του καταναλωτή προς τη δημόσια διοίκηση έχουμε την τέταρτη περίπτωση consumer to administration, το C2A. Εδώ πρόκειται καθαρά για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση όπως την έχουμε συζητήσει σε προηγούμενη ενότητα όπου στην περίπτωση αυτή εξυπηρετούνται μέσω διαδικτυακών εφαρμογών οι συναλλαγές μεταξύ των πολιτών και της δημόσιας διοίκησης μεταξύ διαφόρων οργανισμών, διαφόρων κρατικών φορέων. Ας δούμε τώρα αναλυτικότερα τα διάφορα στάδια που αφορούν την υιοθέτηση ηλεκτρονικού εμπορίου από μία επιχείρηση. Η εισαγωγή μιας επιχείρησης στο ηλεκτρονικό εμπόριο γίνεται σταδιακά και από τη διεθνή βιβλιογραφία έχουν αναγνωριστεί συγκεκριμένα τέσσερα στάδια. Θα τα περιγράψουμε με περισσότερες λεπτομέρειες αφού πρώτα τα παρουσιάσουμε. Το πρώτο στάδιο αφορά την ανάπτυξη διαδικτυακού τόπου για μια απλή προώθηση των προϊόντων. Το δεύτερο στάδιο αφορά τις διαδικτυακές υπηρεσίες που ολοκληρώνονται στον προηγούμενο διαδικτυακό τόπο. Στο τρίτο στάδιο έχουμε ψηφιακή ολοκλήρωση επιπλέον και της οικονομικής συναλλαγής και βέβαια έχουμε και εκτεταμένη επεξεργασία των συναλλαγών. Τέλος στο τέταρτο και τελευταίο στάδιο έχουμε ορθολογική διανομή των αποθεμάτων και ολοκληρωμένη εκπλήρωση της παραγγελίας και της ηλεκτρονικής συναλλαγής. Στο στάδιο αυτό η εταιρεία για πρώτη φορά αποφασίζει και εμφανίζεται στο διαδίκτυο. Είναι το πιο απλό στάδιο όπως καταλαβαίνουμε. Στην περίπτωση αυτή επιλέγεται το όνομα της εταιρείας όπως θα χρησιμοποιηθεί στο διαδίκτυο και κατοχυρώνεται. Αυτό ονομάζεται και domain name είναι της μορφής www.εταιρεία.com και συνήθως το com χρησιμοποιείται γιατί αφορά και αποδίδει ένα διαδικτυακό τόπο που αφορά οικονομικές συναλλαγές. Δημιουργείται δηλαδή για πρώτη φορά ένας διαδικτυακός ιστοχώρος με την επωνυμία της επιχείρησης όπου παρουσιάζονται εκεί επαρκή στοιχεία επικοινωνίας της επιχείρησης με τους πελάτες έχουμε δηλαδή τα τηλέφωνα της επιχείρησης, τη φυσική διεύθυνση του φυσικού καταστήματος ή των αποθηκών, fax, email κλπ. Σε κάποιες περιπτώσεις σε αυτόν τον πρόημο διαδικτυακό εμπορικό τόπο έχουμε και αναλυτική περιγραφή αλλά και προβολή των προϊόντων ή των υπηρεσιών, περιγράφονται δηλαδή τα διάφορα είδη, οι τιμές τους, οι διάφορες προδιαγραφές τους αλλά και οι διάφορες προσφορές. Ο διαδικτυακός χώρος αυτός σε πολλές περιπτώσεις ανήκει σε μια σχετική θεματική πύλη, ένα θεματικό εις το χώρο δηλαδή επιχειρηματικό για παράδειγμα ή σε κάποιο portal. Στο δεύτερο στάδιο έχουμε πλέον και διαδραστικές υπηρεσίες στον διαδικτυακό τόπο. Έχουμε δηλαδή μια ολοκληρωμένη διαδικτυακή παρουσίαση αλλά και προβολή της ίδιας της εταιρείας, της ίδιας της επιχείρησης δηλαδή που έχει μπει στο χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Έχουμε δηλαδή αναλυτική παρουσίαση της δομής αλλά και της λειτουργίας της επιχείρησης. Παρουσιάζονται μέσα από τον εμπορικό στο χώρο πολλά οικονομικά στοιχεία για την εταιρεία για παράδειγμα ισολογισμοί, τιμές μετοχών κλπ και εμφανίζονται και πολλά ιστορικά στοιχεία που αφορούν την εξέλιξη της εταιρείας στον επιχειρηματικό κόσμο στο χρόνο. Παράλληλα γίνεται αναλυτική περιγραφή των διάφορων εταιρικών δραστηριότητων. Επίσης σε πολλές περιπτώσεις περιγράφεται με διαδραστικό τρόπο ποιο είναι το πλονέκτημα της επιχείρησης αυτής έναντι των άλλων σχετικών επιχειρήσεων στο χώρο αυτό. Σαφώς παρέχονται αναλυτικές περιγραφές των προϊόντων και των υπηρεσιών που προωθούνται μέσα από αυτόν το διαδικτυακό τόπο. Δίνονται πολλές φορές τιμολόγια, παρέχονται τεχνική οδηγή, προδιαγραφές των προϊόντων και υπηρεσιών, πιστοποιήσεις των προϊόντων αλλά ακόμη παρέχεται πλούσιο φωτογραφικό υλικό αλλά και διάφορες κριτικές πελατών. Ακόμη μέσα από αυτόν τον διαδικτυακό τόπο έχουμε πλούσιο ενημερωτικό υλικό για την εταιρεία, υπάρχουν νέα της εταιρείας, διάφορες ανακοινώσεις που αφορούν την εταιρεία αλλά και σχετικά δημοσιεύματα για την επιχείρηση αυτή. Τέλος παρέχονται μέσα στο αγοραστικό κοινό στόχο διάφορες σχετικές πληροφορίες που είναι χρήσιμες κατά περίπτωση ανάλογα με το είδος ή την υπηρεσία που προωθεί ο διαδικτυακός αυτός τόπος. Για παράδειγμα θα μπορούσαν να είναι τοπικές πληροφορίες όταν αφορά ένα διαδικτυακό χώρο παροχής τουριστικών υπηρεσιών, μπορεί να πρόκειται για συνταγές όταν πρόκειται για ένα διαδικτυακό τόπο που προωθεί τρόφιμα, μπορεί να πρόκειται για συμβουλές υγείας αν πρόκειται για κάποιο διαδικτυακό τόπο που αφορά χυμικά παρασκευάσματα, φάρμακα κλπ. Ή βέβαια διάφορα παιχνίδια και διάφορες άλλες συμβουλές προς το αγοραστικό κοινό στόχο. Ακόμη στην περίπτωση αυτή υπάρχει δυνατότητα για τον καταναλωτή να κάνει και ηλεκτρονική παραγγελία των προϊόντων ή των υπηρεσιών του μέσα από μια συγκεκριμένη σφόρμα που παρέχεται από το διαδικτυακό αυτό τόπο. Ακόμη στην περίπτωση αυτή στο δεύτερο στάδιο δηλαδή έχουμε εγγραφή των πελατών σε μια βάση δεδομένου, σε ένα πελατολόγιο δηλαδή ψηφιακό, το οποίο έχει σκοπό να παρέχει σε αυτούς τους καταναλωτές που εγγράφονται ψηφιακά στο σάιτ αυτό, να τους παρέχει επιπλέον υπηρεσίες σε ένα καθαρά προσωπικό επίπεδο. Έχουμε δηλαδή ενίσχυση της επικοινωνίας με τους πελάτες αλλά επιπλέον και με τους διάφορους συνεργάτες είτε υπάρχοντες είτε δημητικούς συνεργάτες της επιχείρησης αυτής. Στο στάδιο αυτό προστίθεται διαδραστικές υπηρεσίες δηλαδή μέσα στο διαδικτυακό χώρο της επιχείρησης που αυξάνουν την ψηφιακή εμπειρία του επισκέπτη πέρα από την μονομερή παροχή πληροφοριών αλλά και αυξάνουν και τη διαδραστικότητα. Στο τρίτο στάδιο λοιπόν η ασιοποίηση του διαδικτύου έχουμε μεγαλύτερη αλληλεπιδραστικότητα του διαδικτυακού τόπου και αξιοποιούνται πλέον εκτεταμένα οι διάφορες τεχνικές δυνατότητες που παρέχει το διαδίκτυο και στις λειτουργίες της ίδιας της εταιρείας. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει και εικοστηρίζεται ενδοεταιρική επικοινωνία αλλά και συναλλαγές μέσω του διαδικτυακού τόπου της επιχείρησης και για το προσωπικό της επιχείρησης μέσα από κάποιο δίκτυο ενδοεταιρικό που ονομάζεται και intranet. Επίσης στην περίπτωση αυτή του τρίτου σταδίου δηλαδή αναγνωρίζουμε ένα ενιαίο πληροφοριακό σύστημα το οποίο αφορά τόσο τους εργαζόμενους αλλά και τους πελάτες, προμηθευτές και διάφορους συνεργάτες της επιχείρησης. Παράλληλα σε αυτό το στάδιο αναγνωρίζονται και η δημιουργία διαφόρων εικονικών ιδιωτικών δικτύων, τα VPN όπως ονομάζονται, virtual private networks, τα οποία υποστηρίζουν την επικοινωνία στις διάφορες κατατόπους μονάδες της εταιρείας, όχι δηλαδή μόνο σε κάποιο κεντρικό σημείο αλλά και σε όλα τα σημεία που η εταιρεία μπορεί να έχει, καταστήματα λιανικής, αποθήκες κλπ. Και έτσι επιτυγχάνεται με έναν απόλυτα οικονομικό τρόπο πλέον και ο διαμοιρασμός των πόρων της εταιρείας, των αρχείων της εταιρείας, των βάσων δεδομένων κλπ. Φτάνουμε τώρα στο τέταρτο στάδιο στο οποίο μια επιχείρηση μπορεί να βρίσκεται σε σχέση με το ηλεκτρονικό εμπόριο. Εδώ έχουμε πλήρη διαδραστικότητα. Στο στάδιο αυτό γίνονται με ψηφιακό τρόπο όχι μόνο η καταχώρηση της παραγγελίας αλλά η οικονομική συναλλαγή, γίνεται η αναγνώριση πιστωτικής κάρτας, γίνεται η κρυπτογράφηση των δεδομένων. Έχουμε ασφαλή ηλεκτρονική μεταφορά χρημάτων. Ολοκληρώνεται πλήρως η συναλλαγή όσον αφορά τον πελάτη αλλά και τους διάφορους προμηθευτές. Και κατ' αυτόν τον τρόπο έχουμε και πλήρη ενημέρωση και των αποθηκών της επιχείρησης σχετικά με τις πωλήσεις. Ας δούμε τώρα όμως λίγα πράγματα για ένα κομμάτι πολύ σημαντικό που είναι και πολύ σχετικό με το ηλεκτρονικό εμπόριο και είναι το κομμάτι της ηλεκτρονικής διαφήνυσης των προϊόντων. Κατά κάποιον τρόπο αυτό είναι ένα κομμάτι που περιέχεται μέσα στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Μιλάμε δηλαδή για την ηλεκτρονική προβολή. Αυτό είναι ένα είδος διαφήνυσης που χρησιμοποιεί αποκλειστικά όμως ως μέσο επικοινωνίας και προβολής των προϊόντων και των υπηρεσιών το διαδίκτυο. Με το παγκόσμιο ιστό αλλά και τις διάφορες υπηρεσίες του διαδικτύου όπως για παράδειγμα το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, τις διάφορες ομάδες ειδήσεων, οι υπεύθυνοι πλέον της διαφήνυσης έχουν τη δυνατότητα αφενώς να διατηρήσουν τα στοιχεία της παραδοσιακής επικοινωνίας και διαθήμησης με το αγοραστικό κοινό όπως παραδείγματος χάρη τη μαζικότητα ως προς την προσέγγιση του κοινού αλλά αφετέρουν μπορούν να καινοτομήσουν. Μπορούν δηλαδή να παρέχουν διάφορες εναλλακτικές λύσεις σε διάφορες πολύπλοκες αποφάσεις που αφορούν την επιλεκτικότητα του κοινού. Στο γενικότερο πλαίσιο της ηλεκτρονικής προβολής περιλαμβάνονται όλες οι ενέργειες προώθησης του προϊόντος αλλά και της προώθησης του εμπορικού σήματος μιας εταιρείας μέσω διαφόρων οπτικοακουστικών μηνυμάτων και διαφόρων άλλων εργαλείων που παρέχονται από το διαδίκτυο. Ως μέσα προώθησης τελευταία αξιοποιούνται πολύ έντονα και τα διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, το Twitter κλπ και η κινητή τηλεφωνία. Σχετικά με τους εταιρικούς διαδικτυακούς τόπους και το Μάρκετιγκ, σήμερα οι εταιρικές ιστοσελίδες έχουν εξελιχθεί σε ολοκληρωμένα εργαλεία Μάρκετιγκ με σκοπό τη δημιουργία μιας θετικής εικόνας για τις επιχειρήσεις και παράλληλα για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που παρέχουν. Σε πολλές μικρομεσαίες και μικρές επιχειρήσεις οι ιστοσελίδες στο διαδίκτυο αποτελούν τη βασική μονάδα Μάρκετιγκ της επιχείρησης και αποσκοπούν κυρίως στην προβολή και την προώθηση των προϊόντων αλλά παράλληλα και στην προβολή της ίδιας της εταιρείας. Οι εταιρικές ιστοσελίδες ενσωματώνοντας τις πολιτικές του Μάρκετιγκ λειτουργούν ως μέσα προβολής και διαφήμησης, ως μέσα παροχής πληροφοριών, ως μέσα δημιουργίας μιας θετικής εικόνας για τα προϊόντα και παράλληλα για την ίδια την επιχείρηση και αποτελούν τους βασικούς διάβολους επικοινωνίας με το κοινό στόχο. Η διασφάλιση της ποιότητας εξασφαλίζεται στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων πέρα από την επαρκή πληροφόρηση και με τη δυνατότητα που δίνεται σε παλιούς πελάτες, προηγούμενους πελάτες, να σχολιάσουν μέσα από το διαδικτυακό τόπο την αποτελεσματικότητα των παραχώμενων υπηρεσιών από την επιχείρηση πέρα από την πιστοποίηση των προϊόντων. Όσον αφορά τη σχέση που καταναλωτεί με το ηλεκτρονικό εμπόριο, χωρίζεται σε διάφορα στάδια πριν από τη συναλλαγή, κατά τη διάρκεια της συναλλαγής και μετά από τη συναλλαγή. Πριν από τη συναλλαγή, έχουμε περισσότερο το κομμάτι του marketing. Στην περίπτωση αυτή, το διαδίκτυο αποτελεί ένα από τα πλέον αποτελεσματικά μέσα για να προωθήσουμε τις πωλήσεις μέσω της προβολής των προϊόντων και των ίδιων των επιχειρήσεων, όπως είπαμε και νωρίτερα. Παρέχονται δηλαδή όσες οι δυνατές για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες προσπόλησης στο πελάτη, για παράδειγμα η τυποποίηση των προϊόντων, η συσκευασία, οι διάφορες κατηγορίες υπηρεσιών κλπ. Έχουμε τα διάφορα ISO που ακολουθεί η εταιρεία είτε όσον αφορά τα ίδια τα προϊόντα, είτε ως προς την ίδια τη συναλλαγή, την υπηρεσία δηλαδή προς τον πολίτη. Έχουμε εκτεταμένο φωτογραφικό, υλικό, βίντεο κλπ. Το οποίο προβάλλει όπως είπαμε είτε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες είτε την ίδια την εταιρεία και τέλος εκτεταμένες κριτικές προηγούμενων πελατών που επίσης υποστηρίζουν την πόληση. Αυτό που δίνεται επίσης στον καταναλωτή είναι η δυνατότητα να κάνει μία επαρκή αλλά και ικανοποιητική έρευνα αγοράς. 24 ώρες το 24ωρο και 7 ημέρες την εβδομάδα όπως είπαμε. Με τη δυνατότητα εγγραφής των διαδικτυακών τόπων σε ένα πελατολόγιο δηλαδή ή σε μία βάση δεδομένων επισκεπτών του διαδικτυακού τόπου, ο καταναλωτής, ο δυνητικός καταναλωτής μπορεί επίσης να προχωρήσει και σε μία προσωπική παραμετροποίηση του ιστοχώρου σε σχέση με τα δικά του ενδιαφέροντα. Στην περίπτωση αυτή αυτό που του παρέχεται είναι η διαρκής ενημέρωση για τα διάφορα προσφερόμενα πακέτα προσφορών και ενημέρωσής του, οι δικές τιμές τους εγγεγραμμένους πελάτες στον εμπορικό διαδικτυακό ιστότοπο και βέβαια η δυνατότητα ιστορικού των προτιμήσεών του αλλά και των διάφορων ερευνών που έχει διενεργήσει και με τον τρόπο αυτό φτάνουν σε αυτόν τον καταναλωτή περισσότερες και πιο συγκεκριμένες προσφορές. Τώρα κατά τη διάρκεια της συναλλαγής παρέχονται στον καταναλωτή διάφορες μέθοδοι διευκόλυσης του στην απόφαση της αγοράς μέσα από κατάλληλο λογισμικό, έχει τη δυνατότητα με εύκολο και φιλικό τρόπο να συγκρίνει τα διάφορα χαρακτηριστικά των προϊόντων, προσπόληση των διαφόρων τιμών, να δει προτάσεις νέων προϊόντων σε σχέση με αυτά που πιθανόν σκέφτεται να αγοράσει, να συσχετίσει τα διάφορα προϊόντα μεταξύ τους, να κάνει διάφορες ταξινομήσεις των προϊόντων σε σχέση με κάποια από τα χαρακτηριστικά που τον ενδιαφέρει. Όταν ο καταναλωτής έχει αποφασίσει πλέον μπορεί να εκτελέσει με ηλεκτρονικό τρόπο την παραγγελία του μέσα από μια συγκεκριμένη φόρμα παραγγελίας είτε κάποιο ηλεκτρονικό καλάθι αγορών κλπ. Στη συνέχεια αφού κάνει την ηλεκτρονική παραγγελία ο καταναλωτής έχει μια διαρκή ψηφιακή ενημέρωση σχετικά με την πορεία της συναλλαγής του αλλά και βέβαια με το κομμάτι της παραλαβής. Στο κομμάτι της συνδιεξαγωγής της οικονομικής συναλλαγής εμφανίζονται πολλοί τρόποι, συνήθως προτείνονται διαφορετικοί τρόποι ώστε να μπορέσουμε να καλύψουμε όλες τις απαιτήσεις των καταναλωτών. Συνήθως προτείνεται η πιστωτική κάρτα, η αντικαταβολή με την παραλαβή του προϊόντος, διάφορα είδη προπληρωμένων καρτών, pay safe καρτών κλπ. Τέλος έχουμε μέσα από το διαδικτυακό τόπο εξασφάλιση για την αποτελεσματική παράδοση των προϊόντων που έχει παραγγείλει ο πελάτης. Εδώ θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι έχουμε δύο είδη παραδόσων στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Έχουμε είτε την φυσική παράδοση προϊόντος είτε την ψηφιακή παράδοση. Προφανώς τα εμπορευόμενα άηλα αγαθά ή ηλεκτρονικά αγαθά, όπως έχουμε πει και νωρίτερα, εικόνες, ήχο, κειμένου, software, παιχνίδια κλπ μπορούν να δημιουργήσουν ολοκληρωμένες ψηφιακές αγορές, καθώς μπορούν και να διατεθούν τελικά διαδικτυακά στον αγοραστή. Και αυτό πραγματικά είναι ένα γεγονός που έχει φέρει μια επανάσταση σε διάφορες βιομηχανίες, σε διάφορους κλάβους, για παράδειγμα στους ευδοτικούς οίκους με τα ψηφιακά βιβλία, ή στις εταιρίες μουσικής με την παροχή υλικού μουσικής μέσα από το διαδίκτυο. Αντίθετα τώρα τα διάφορα φυσικά προϊόντα που έχουν φυσική υπόσθεση, όπως τρόφιμα, ρούχα, χάρτουερ κλπ, παραδίδονται κατοίκων πολλές φορές με αντικαταβολή, ή παραλαμβάνονται από τους πελάτες από ένα συγκεκριμένο σημείο παράδοσης, που καθορίζεται από κάποια αποθήκη, είτε από κάποιο κατάστημα ελιανικής κλπ. Το ηλεκτρονικό εμπόριο σε σχέση με την ευρύτερη ανάπτυξη. Οι διαδικτυακές υπηρεσίες και ειδικότερα το ηλεκτρονικό εμπόριο, εφόσον χρησιμοποιηθούν ορθολογικά σε σχέση με τη γενικότερη αναπτυξιακή στρατηγική, διαμορφώνουν ένα δυναμικό εργαλείο ανάπτυξης, υποστηρίζουν υπηρεσίες ποιότητος και βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα των τοπικών εμπορικών δραστηριοτήτων. Ηλεκτρονικό εμπόριο και παραγωγική τομείς. Οι διάφορες θεματικές ενότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν για την υλοποίηση ηλεκτρονικού εμπορίου, αναφέρονται στους διάφορους παραγωγικούς τομείς σε μια τοπική περιοχή και μπορεί να είναι μεταξύ άλλων τα διάφορα παραδοσιακά προϊόντα, τοπικά προϊόντα ή σύγχρονα τοπικά προϊόντα. Μπορεί να πρόκειται για αγροτικά ή και δασικά προϊόντα. Αφορά επίσης τη μεταποίηση και τυποποίηση των προϊόντων. Αφορά τους διάφορους συνεταιρισμούς, γυναικείους, τοπικούς κλπ. Και τέλος τουριστικές επιχειρήσεις. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις συνήθως σε μικρές περιοχές στην περιφέρεια. Σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο πολλές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις έχουν ήδη μια σημαντική παρουσία στο διαδίκτυο, κυρίως όταν πρόκειται για αναπτυγμένες οικονομίες. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπορούν να αξιοποιήσουν αποτελεσματικά τις διαδικτυακές δυνατότητες μέσα από σύγχρονα δωρεάν λογισμικά που προσφέρονται, αλλά και διάφορες υποδομές που είναι πλέον πολύ φιλικές προς τους πίστες για να προβάλουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Η σύνδεση στη συνέχεια των διαφόρων μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε διαδικτυακές πύλες, σε σχετικά θεματικά ευρετήρια από τοπικούς διαδικτυακούς τόπους, μπορεί να συμβάλει στην αποτελεσματική προώθηση της τοπικής παραγωγής, μπορεί να ενισχύσει τη δυνατότητα της αναγνωρισιμότητας των τοπικών επιχειρήσεων σε ένα γεωγραφικά εκτενές κοινό πέρα από τα στενά τοπικά όρια, μπορεί να ενισχύσει όχι μόνο την ίδια την επιχείρηση, αλλά και γενικότερα την περιφερειακή ανάπτυξη κλάκιστον ανεξεταστεί σε τοπικό επίπεδο και βέβαια βοηθάει στο να διατηρηθεί η τοπική πολιτιστική κληρονομιά. Σχετικά με την ηλεκτρονική προβολή και την ηλεκτρονική εμπορία μέσα από το διαδίκτυο που αφορά είτε σε σύγχρονα προϊόντα είτε παραδοσιακά τοπικά προϊόντα και υπηρεσίες, δίνεται έμφαση στη λεπτομερή καταγραφή και προβολή τους μέσα από τους ψηφιακούς διαδικτυακούς τόπους, προβολή τοπικών βιοτεχνιών, τοπικών οικοτεχνιών, οικοτουριστικών και αυροτουριστικών μονάδων, επιχειρήσεων ορεινών αθλημάτων, επιχειρήσεων εναλλακτικού τουρισμού, τοπικών συνετερισμών, γυναικείων συνετερισμών κλπ. Τέλος είναι πολύ σημαντικό να δίνετε έμφαση στην παραγωγή και στη διανομή ενός ψηφιακού χάρτη όλων των τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών σε σχέση με τις επιχειρήσεις. Οι υπηρεσίες λοιπόν ηλεκτρονικού εμπορίου μπορούν να υποστηρίξουν την παροχή πλούσιου ενημερωτικού υλικού για αυτά τα τοπικά προϊόντα και υπηρεσίες με σκοπό την αποτελεσματική προβολή τους σε πολύ μεγάλο κοινό. Υποστηρίζουν επίσης την ενημέρωση του αγοραστικού κοινού με πολύ αξιόπιστη και επικαιροποιημένη πληροφορία. Υποστηρίζουν βέβαια όπως έχουμε πει τη συνολική διαδικασία της εμπορικής συναλλαγής για αυτά τα τοπικά προϊόντα όπως ηλεκτρονικές παραγγελίες, ηλεκτρονική πληρωμή και βέβαια παρέχουν και μία σημαντική μίωση στο συνολικά απαιτούμενο χρόνο της συναλλαγής και αυτό είναι ένας πολύ ιδιαίτερος παράγοντας και πολύ σημαντικός όταν πρόκειται για διάφορα τοπικά προϊόντα που είναι ευπαθεί. Όσον αφορά τη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας, η διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας είναι η διαχείριση ενός δικτύου εσωτερικά συνεδεμένων επιχειρήσεων που συμμετέχουν στην απότερη παροχή πακέτων προϊόντων και υπηρεσιών τα οποία απευθύνονται στους τελικούς καταναλωτές. Η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας εκτείνεται σε όλη τη διαδικασία μεταφοράς και αποθήκευσης των πρώτων λον απογραφής της εσωτερικής διαδικασίας και παροχής ολοκληρωμένων αγαθών από κλεδράς προέλευσης μέχρι και της κατανάλωσής τους. Η ψηφιοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί ένα κρίσιμο στοιχείο για το ηλεκτρονικό εμπόριο εγγένει και ειδικότερα για το ηλεκτρονικό επιχειρή. Σύμφωνα με το Συμβούλιο των Επαγγελματιών Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας έχουμε και έναν ορισμό. Περιλαμβάνει το σχεδιασμό και τη διαχείριση όλων των δραστηριοτήτων που εμπλέκονται στην προμήθεια, στη μετατροπή και τη διαχείριση των προϊόντων. Περιλαμβάνει επίσης τις βασικές συνιστώσεις του συντονισμού και της συνεργασίας με διάφορα εταιρικά επιχειρηματικά κανάλια, τα οποία μπορεί να είναι οι αρχικοί προμηθειοφταίες, οι διάφοροι μεσάζοντες, διάφοροι τρίτοι πάροχοι υπηρεσιών, μεταφορές κλπ. Και τέλος έχουμε τους πελάτες. Το κομμάτι αυτό κυρίως αναπτύσσεται μέσα από προγράμματα ηλεκτρονικής ανταλλαγής δεδομένων, τα προγράμματα EDI. Τα προγράμματα αυτά ήταν ιδιαίτερα γνωστά στον επιχειρηματικό κόσμο και χρησιμοποιούνταν πριν έχουμε τη μεγάλη ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στο κομμάτι του καταναλωτή. Έχουμε δηλαδή ανταλλαγή δεδομένων στα διάφορα επίπεδα οργάνωσης μιας επιχείρησης με ψηφιακό τρόπο και αυτοματοποιημένες μεθόδους μεταξύ των παραγών του που συναλλάσσονται ψηφιακά. Ένα τυπικό δείγμα χρήσης συστήματος EDI, έχουμε το κατάστημα λιανικών πωλήσεων που έχει ένα σύνολο από πληροφορίες για τις πωλήσεις αλλά και για τις παραγγελίες από τα διάφορα υποκαταστήματά του. Η πληροφορία αυτή προωθείται, οι παραγγελίες ετοιμάζονται και στέλνονται μέσω αυτού του συστήματος EDI ενώ ταυτόχρονα ανανεώνονται τα αποθέματα στο κατάστημα λιανικής πωλήσεως και γίνεται ο κατάλληλος σχεδιασμός για την παραγωγή περισσότερων υλικών και προϊόντων. Τα συστήματα αυτά χρησιμοποιούνται και στη βιομηχανία και στον τραπεζικό τομέα, στις ασφάλειες, στα πολυκαταστήματα, αλυσίδες τροφίμων κλπ. Ένα πολύ σημαντικό κομμάτι που άπτεται του ηλεκτρονικού εμπορίου και το έχουμε ήδη αναφέρει νωρίτερα είναι η δυνατότητα της ηχνηλασιμότητας των προϊόντων και γενικότερα και των παρεχόμενων υπηρεσιών. Ονομάζεται traceability στη διεθνή βιβλιογραφία. Η ηχνηλασιμότητα είναι η δυνατότητα να παρακολουθούμε την πορεία των προϊόντων προς κατανάλωση σε όλα τα στάδια της παραγωγής, της επεξεργασίας και τέλος της διανομής τους. Όταν η ηχνηλασιμότητα είναι ολοκληρωμένη μπορούμε να αναγνωρίσουμε ακόμη και την ακριβή ημερομηνία, την ώρα παραγωγής και την προέλευση ενός προϊόντος. Η ύπαρξη αυτών των μηχανισμών ηχνηλασιμότητας και η κατάλληλη σήμανση των προϊόντων είναι υποχρωτική στα πλαίσια των εμπορικών δραστηριοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η κατάλληλη σήμανση στα προϊόντα ενισχύει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και επιπρόσθετα δίνει αξία στο προϊόντ. Όπως για παράδειγμα όταν πιστοποιεί κάποια προϊόντα για την υψηλή ποιότητά τους, για την επιχείρηση η οποία τα χειρίζεται αλλά ακόμα και για τη γεωγραφική προέλευσή τους. Εάν προκύψει κάποιο πρόβλημα σε κάποια προϊόντα τότε μπορεί να ανεβρεθεί, μπορεί να απομονωθεί, να αποσυρθεί ή και να ανακληθεί ολόκληρη συγκεκριμένη παρτίδα ώστε να μην φτάσει στους καταναλωτές, να ελαχιστοποιηθούν τα προβλήματα στην αγορά και στη διακίνηση μέσω αυτής της ανάκλησης, να μειωθεί το ανάλογο κόστος που θα έχει επιχείρηση από την απόσερση ή ανάκληση κάποιων προϊόντων, να διασφαλιστεί η δημόσια υγεία και βεβαίως να ενισχυθεί συνολικά η αξιοπιστία τόσο της επιχείρησης όσο και του προϊόντος. Συστήματα ίχνη λασιμότητας είναι στην πραγματικότητα πληροφοριακά αρχεία καταγραφών που περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τις διαδικασίες που εκτελούνται και καταδεικνύουμε ασφάλεια την πορεία ενός προϊόντος από την παραγωγή του ως προς την τελική κατανάλωση. Το πλήθος των πληροφοριών που καταγράφονται διαφοροποιείται ανάλογα με το προϊόν. Διαφοροποιείται ανάλογα με τη διαδικασία παραγωγής ή συλλογής του, με τη μέθοδο επεξεργασίας, τη μέθοδο τυποποίησης, ακόμα τους διαφόρους τρόπους μεταφοράς του διαμέσου της εφοδιαστικής αλυσίδας. Τα συστήματα ίχνη λασιμότητας λειτουργούν ως επικοινωνιακά εργαλεία που καθιστούν την πληροφορία διαθέσιμη κατά μήκος όλης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Βασικά χαρακτηριστικά της ίχνη λασιμότητας είναι η αναγνώριση των μονάδων προϊόντων. Είναι η αναγνώριση της παρτίδας και του αντίστοιχου κωδικού. Είναι η πληροφορία για το πότε, από πού, προς ποια κατεύθυνση μετακινήθηκε το προϊόν. Άλλες σημαντικές πληροφορίες είναι το όνομα του παραγωγού ή της επιχείρησης παραγωγής. Είναι τα ονόματα των διαφόρων μεσαζόντων ή ενδιαμέσων και βέβαια αποτελεί ένα σύστημα που συνδέει το προϊόν με την ίδια τη διαπίστευσή του. Τώρα για τους λόγους της ίχνη λασιμότητας υπάρχουν και προβάλλονται όπως έχουμε αναφέρει νωρίτερα για τα διάφορα προϊόντα διάφορα είδη σήμανσης. Υπάρχουν δηλαδή διάφοροι μηχανισμοί σήμασεις όπως λέμε η χνηλασιμότητας, αυτοί είναι πολύ βρίσκονται σε πειραματικά στάδια αλλά οι πιο γνωστοί είναι ο ραβδοκώδικας ή ραβδοτός κώδικας ή γραμμοτός κώδικας, είναι το γνωστό μας barcode, είναι η σήμαση με κώδικα QR, quick response κώδικες είναι και η ταυτοποίηση μέσω ραδιοσυγκνοτήτων τα RFID. Ας τα δούμε αναλυτικότερα. Όσον αφορά το γραμμοτό κώδικα τα barcodes, ο ραβδοκώδικας ή ραβδοτός κώδικας ή γραμμοτός κώδικας τα barcode δηλαδή είναι πραγματικά μια πολύ δημοφιλής εφαρμογή οπτικής αναγνώρισης, είναι γνωστό σε όλους μας. Ο ραβδοκώδικας αυτός όπως λέει και η ονομασία του αποτελείται από ένα σύνολο παράλληλων γραμμών διαφορετικού πάχους μεταξύ τους και κάποιες φορές και κάποιων αριθμών και εμφανίζεται στη συσκευασία σχεδόν όλων των προϊόντων. Όταν η ανάλογη συσκευή οπτικής αναγνώσης κάποια συσκευή optical reader δηλαδή σαρώσει αυτό το ραβδοκώδικα από κωδικοποιούνται διάφορες πληροφορίες που αφορούν το προϊόν πάνω στο οποίο αναγράφεται. Οι πληροφορίες είναι αυτές που έχουμε αναφέρει ήδη μέχρι τώρα, συνήθως περιλαμβάνουν περιγραφή του προϊόντος, κάποια χαρακτηριστικά του προϊόντος, την τιμή του, την ημερομηνή αλλήξεις του προϊόντος, το διαθέσιμο υπόλοιπο πολλές φορές στον κωδικό της παρτίδας και λοιπά. Έχουμε τώρα τη σήμαση όπως είπαμε με κώδικα QR τα QR tags όπως λέμε. Η ονομασία αυτή προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων quick response δηλαδή έχουμε μια γρήγορη ανταπόκριση. Ο κώδικας αυτός QR είναι ένας διδιάστατος γραμμωτός κώδικας που αναπτύχθηκε το 1994 στην Ιαπωνία σκοπός που ήταν να αντικαταστήσει τους μονοδιάστατους ραβδοκώδικες τα barcodes δηλαδή ώστε να μπορεί να αποθηκεύει μέσω της δεύτερης διάστασης ακόμη περισσότερη πληροφορία. Είναι μία εφεύρεση καταχειρομένη στην εταιρία Denso Wave. Στην Ιαπωνία είναι πάρα πολύ διαδεδομένη αυτή η κωδική σήμανση. Είναι δύο διαστάσεων όπως είπαμε αλλά βλέπουμε πλέον ότι έχει διαδοθεί και σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Πολύ σημαντικό για αυτό για τη μεγάλη τους διάδοση ήταν ότι στα σύγχρονα κινητά τηλέφωνα της κατηγορίας Smartphone τα έξυπνα τηλέφωνα περιλαμβάνονται στο λογισμικό τους δωρεάν διάφορες εφαρμογές που άμεσα μετατρέπουν μέσα από την κάμερα του τηλεφώνου σε έναν σαρωτή του κώδικα QR και αφού ο χρήστης εστιάσει με την κάμερα του τηλεφώνου στα 4 τετράγωνα στις γωνίες του σχήματος της σήμανσης QR τα δεδομένα που περιέχονται στο κώδικα αποκωδικοποιούνται και εμφανίζονται με πάρα πολύ μεγάλη ταχύτητα. Άρα λοιπόν με τον τρόπο αυτό η πληροφορία που παρέχεται μπορεί να οδηγήσει σε ένα διαδικτυακό τόπο ή να προσφέρει ακόμη και σε έναν απλό καταναλωτή ένα πολύ μεγάλο σύνολο από πληροφορίες διαφόρων ειδών. Μια άλλη μέθοδος ηχνηλασιμότητας πολύ γνωστή και διαδιδομένη ευρύτατα είναι η ταυτοποίηση μέσω ραδιοσυγκνοτήτων τα RFID. Εδώ πρόκειται για μια πολύ σύγχρονη μέθοδο όπου για να υλοποιηθεί απαιτούνται δύο κύρια μέρη. Έχουμε αφενός τους πομποδέκτες τους transponders δηλαδή τις αιτικέτες RFID ή RFID tags. Είναι πάρα πάρα πολύ μικρές αιτικέτες στην πραγματικότητα είναι πάρα πολύ μικρά chip τα οποία περιλαμβάνουν ένα ολοκληρωμένο κύκλωμα και έχουν βέβαια και μια κεραία. Στην ύμη αυτού του κυκλώματος υπάρχουν αποθηκευμένες όλες αυτές οι πληροφορίες όπως αναφέραμε και νωρίτερα και εκπέμπονται μέσω της κεραίας. Τώρα αντίστοιχα σε διάφορα σημεία υπάρχουν αναγνώστες ή αισθητήρες τα readers οι οποίοι μπορούν να ανακτήσουν αυτά τα δεδομένα από τις αιτικέτες RFID. Οι αναγνώστες έχουν ενσωματωμένες επίσης κεραίες για να λαμβάνουν αυτές τις πληροφορίες και κάποια μονάδα ελέγχου. Η ταυτοποίηση επιτυγχάνεται με δυναμική και αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ της αιτικέτας RFID και του αναγνώστη. Όταν δηλαδή ένα προϊόν που περιλαμβάνει μια αιτικέτα RFID βρεθεί στην εμβέλεια της κεραίας του αναγνώστη, τότε η μονάδα ελέγχου επικοινωνεί με ραδιοκύματα με την κεραία της αιτικέτας RFID, ενεργοποιείται τότε η αιτικέτα αυτή και στέλνει, επιστρέφει δηλαδή τα δεδομένα στον αναγνώστη. Στη συνέχεια με τη βοήθεια λογισμικού που αποκωδικοποιεί τις πληροφορίες αυτές οι οποίες αποστέλνονται στη μονάδα ελέγχου του αναγνώστη, ο αναγνώστης τις μεταφέρει στο ε κάστοτε πληροφοριακό σύστημα. Αυτό είναι και το γνωστό μας σύστημα που βλέπουμε στις πόρτες μεγάλων καταστημάτων, σοπερμάρκετ κλπ. Συνολικά χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, του διαδικτύου, των δικτύων υπολογιστών και συνολικά των διαδικτυακών υπηρεσιών, καταργούνται οι αποστάσεις και δημιουργείται ένας κοινός χώρος επικοινωνίας και ανταλλαγής πληροφοριών. Ειδικότερα το εμπόριο μέσα από το διαδίκτυο αποτελεί ένα κλάδο με τεράστιο δυναμικό ανάπτυξης. Το ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης ιδιαίτερα στα πλαίσια της σημερινής οικονομικής συγκυρίας. |
