| id |
ce6a8129-cbad-48f6-bc67-861bc44a7bbb
|
| title |
Η έννοια της απώλειας κατά τη διάρκεια του COVID19 /
|
| spellingShingle |
Η έννοια της απώλειας κατά τη διάρκεια του COVID19 /
|
| publisher |
ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
|
| url |
https://www.youtube.com/watch?v=OGcuHf2UnT0&list=PL1TbKE72X8N8H9DgaF7CCELtXktCZfdSw
|
| publishDate |
2021
|
| language |
el
|
| thumbnail |
http://oava-admin-api.datascouting.com/static/a2b3/a6c2/93e7/2761/1dee/40ae/9477/b538/a2b3a6c293e727611dee40ae9477b538.jpg
|
| organizationType_txt |
ΜΚΟ
|
| durationNormalPlayTime_txt |
1609
|
| genre |
Προωθητικές δράσεις
|
| genre_facet |
Προωθητικές δράσεις
|
| asr_txt |
Καλησπέρα σε όλους και όλες. Καλώς ήρθατε σε ένα ακόμη ρότατο χαμόγελο, τίτλο «Η έννοια της απώλειας κατά τη διάρκεια του COVID-19». Πριν συνεχίσω, να πω ότι όλα αυτά τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα. Operator of the year F.V. Pechka Πριν συνεχίσω, να πω ότι το συγκεκριμένο ρότατο χαμόγελο ευνοεί τις συνεργασίες μεταξύ κρατών για ανάπτυξη δράσεων, οι οποίες θα έχουν θετικό αντίκτυπο στην ψυχική ή σωματική, και γενικότερα στην ευημερία των παιδιών. Στο πλαίσιο λοιπόν αυτού του προγράμματος, στο πλαίσιο του Intersig2, γίνεται και το σημερινό ρότατο χαμόγελο, η έννοια της απώλειας κατά τη διάρκεια του COVID-19. Πριν συνεχίσω, θα ήθελα λίγο να σταθώ στον τίτλο. Ένας τίτλος που αλήθεια μας προβλημάτησε κατά τη διάρκεια, έτσι, τον συζητήσαμε εδώ με τους συνεργάτες μας με την υπόλοιπη ομάδα του χαμόγελου του παιδιού για το πώς μπορούμε μέσα από αυτό το τίτλο να είμαστε και ακριβείς γι' αυτό που θέλουμε να πούμε. Θα σταθώ σε δύο βασικές λέξεις του τίτλου. Απόλεια και COVID-19. Με την έννοια της απώλειας, οι περισσότεροι και οι περισσότερες από εμάς κεφτόμαστε την έννοια του θανάτου, του πένθους, κάτι που μας κάνει να θρυνούμε για έναν άνθρωπο που χάσαμε. Όμως, η έννοια της απώλειας δεν περιορίζεται αποκλειστικά στην έννοια του ανθρώπου. Οι άνθρωποι χάνουν με πάρα πολλά πράγματα. Πολλοί άνθρωποι χάνουν και παιδιά, ειδίως και ειδικά τώρα, την περίοδο του COVID-19. Χάσανε τη ρουτίνα τους, έχασαν την επαφή και την επικοινωνία με τους φίλους τους, με το σχολείο, εξωσχολικές δραστηριότητες, άλλαξε όλη τους η ζωή, πολλοί γονείς άλλαξε και η ρουτίνα τους στο σπίτι μέσα σε όλα τα μέλη της οικογένειας, άλλαξε ο τρόπος που δουλεύουν οι γονείς, άλλαξε ο τρόπος που επικοινωνούμε. Άρα, με την έννοια της απώλειας, θα θέλαμε να κρατήσετε σε αυτό το ρώτατο χαμόγελο ότι μιλάμε για κάτι διευρυμένο, για κάτι που έχει να κάνει με οτιδήποτε, οποιαδήποτε συνθήκη, κατάσταση, αντικείμενο αλλά και πρόσωπο, μπορεί να χάσαμε κατά τη διάρκεια του Covid-19. Η δεύτερη λέξη που θέλουμε να σταθούμε είναι το Covid-19. Covid-19 είναι ένας ιός, αυτή τη στιγμή που απειλεί όλη την ανθρωπότητα, έχει πάρει διαστάσεις πανδημίας πάρα πολλούς μήνες τώρα. Όταν μιλάμε για Covid-19 μιλάμε για την έννοια της ασθένειας, της αρρώστιας, του φόβου να μην κολλήσουμε, του φόβου να μην κολλήσουν οι αγαπημένοι μας άνθρωποι, αλλά και μιλάμε και για κάτι ακόμη, που είναι ο υποχρεωτικός περιορισμός στο σπίτι. Αυτό που λέμε τα lockdown, ο περιορισμός της ελεύθερης κίνησης, ο περιορισμός στο σπίτι. Όλα αυτά, όλες αυτές τις συνθήκες, εμπεριέχονται σε αυτό που εμείς ονομάζουμε στο σημερινό webinar Covid-19 και θέλω να τα έχετε και τα δύο στο μυαλό σας για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε παρακάτω. Πριν πάμε όμως παρακάτω, θέλω να σας δείξω μια γνωστή εικόνα. Μια αγαπημένη εικόνα που χρησιμοποιεί όλο το επιστημονικό προσωπικό του οργανισμού, το χαμόγελο του παιδιού, σε όλες μας τις παρεμβάσεις διαδικτυακές, αλλά και διαζώσεις μέσα στα σχολεία και στις εκπαιδεύσεις που κάνουμε στους επαγγελματίες, με μία εικόνα η οποία κάποιος θυμίζει κάτω τα παιδικά τους χρόνια, κάποιοι τη βιώνουν καθημερινά στη δουλειά τους ή τέλος πάντων πολύ συχνά στη δουλειά τους. Θα σας πάμε λοιπόν στη συνθήκη που βρίσκεστε μέσα στην καμπίνα του αεροπλάνου και ο αεροσυνοδός ή η αεροσυνοδός μέσα στην προετοιμασία των επιβατών θα πει ανάμεσα σε άλλα, θα πει, σε περίπτωση από συμπίεσης της καμπίνας, μάσκες θα πέσουν και πρώτα θα τη φορέσει τη μάσκα ο μπαμπάς ή η μαμά ή ο άνθρωπος τέλος πάντων που συνοδεύει το παιδί και στη συνέχεια το παιδί. Πολλοί από εμάς έχουμε γίνει μάρτυρες διαφόρων αντιδράσεων στο άκουσμα αυτής της φράσης. Ένα θυμό από γονείς, γέλιο, αμφισβήτηση, τι είναι αυτά που λένε, απορία, μα είναι δυνατόν. Σε μια τέτοια κρίσιμη κατάσταση εγώ ως αγωνέας, σαν άνθρωπος που φροντίζω και συνοδεύω ένα παιδί, πρώτα θα φορέσω τη μάσκα εγώ και μετά το παιδί μου. Η αλήθεια όμως είναι ότι ο αεροσυνοδός, η αεροσυνοδός έχει απόλυτο δίκιο. Γιατί σε όλες αυτές τις κρίσιμες καταστάσεις που περνάνε τα παιδιά, αν οι άνθρωποι που τα φροντίζουν, τα αγαπούν, φροντίζουν για την ασφάλεια τους, δεν είναι καλά, τότε συνεπακόλουθα δεν θα μπορούν να είναι καλά και τα παιδιά. Οπότε να θυμάστε ότι οι γονείς έχουν ανάγκη να βάλουν και εκείνη μάσκα οξυγόνωσης, να έχουν μία βαλβίδα από συμπίεση, από δύσκολες καταστάσεις και όταν φροντίσουν τον εαυτό τους και είναι και οι ίδιοι καλά, θα μπορούν να στηρίξουν τα παιδιά τους, να απορροφήσουν τους κραδασμούς των παιδιών τους, θα μπορέσουν να γίνουν ένα ασφαλές έδαφος, να εκφράσουν τα παιδιά, όλα τα αρνητικά συναισθήματα και να τα διαχειριστούν. Άρα ο ρόλος των γονέων, ο ρόλος των ανθρώπων που φροντίζουν τα παιδιά, είναι πάρα πολύ σημαντικός και θα πρέπει και αυτοί να φροντίζουν για την ψυχική και σωματική τους υγεία. Πάμε στο θέμα μας. COVID-19. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, UNESCO, όλοι οι μεγάλοι φορείς, η ISPACAN, αναφέρω φορείς που συνεργαζόμαστε με το χαμόγελο του παιδιού και μάλιστα με την ISPACAN είμαστε και επιστημονικός εταίρος, στέκονται σε βασικές προτεραιότητες που θα πρέπει να έχει κάθε σπίτι, κάθε οικογένεια για την ομαλή επιβίωση εντός εισαγωγικών μέσα στη συνθήκη του COVID-19 και των lockdown. Η πρώτη βασική προτεραιότητα που φέτη είναι η εξασφάλιση των βασικών αγαθών. Το ξέρουμε από την πυραμίδα του Μάσλοου, το ξέρουμε από πάρα πολλές συνθήκες, ότι το πρώτο που πρέπει να καλύψεις είναι η τροφή, οι στέγοι, το νερό, τα ρούχα. Το είδαμε και κατά τη διάρκεια του lockdown, οι γονείς με ρημνούσανε για πλήρια ανεφοδιασμό του νοικοκυριού τους, της κουζίνας τους, για να μπορέσουν να δώσουν στα παιδιά τους το φαγητό που χρειάζονται για να είναι καλά και σωματικά εντάξει. Το δεύτερο έχει να κάνει, αυτό που λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, φροντίδα φροντιστών, έχει να κάνει πάρα πολύ με την προηγούμενη εικόνα, με αυτή, με την εικόνα μέσα στο αεροπλάνο και την καμπίνα που βρίσκονται τα παιδιά και οι γονείς θα πρέπει να νιώθουν οι ίδιοι ασφάλεια για να μπορέσουν να το περάσουν στα παιδιά τους. Φροντίδα των φροντιστών, το χαμόγελο του παιδιού ήταν από τους πρώτους φορείς που πραγματοποίησε μέσα στην καραντίνα, μέσα στα lockdown, πραγματοποίησε σεμινάρια, εργαστήρια που στόχευαν αποκλειστικά στη φροντίδα των φροντιστών, στους φροντιστές και μετά στα εξαρτώμενα μέλη. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να είναι εκείνοι καλά για να είναι και τα εξαρτώμενα μέλη καλά. Κοινωνική σύνδεση, το έχουμε πει, το έχουμε ξαναπεί, το έχετε ακούσει από όλη την επιστημονική κοινότητα, είτε σε webinar, είτε στα ρώτα το χαμόγελο, στην τηλεόραση, στις δημόσεις τοποθετήσεις που κάνουμε όλη την επιστημονική κοινότητα σε σχέση με τη διαχείριση της πανδημίας. Η κοινωνική σύνδεση, η επικοινωνία αποτελεί ένα βασικό δίκτυ ασφάλειας ενώ είναι βασικό δίκτυ ασφάλειας για τα παιδιά και για όλους τους ανθρώπους που τα φροντίζουν. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε κάθε δυνατότητα επικοινωνίας, πρέπει να είμαστε εκεί κοντά τους με οποιονδήποτε τρόπο, με το τάμπλε τους, με το τηλέφωνο τους, με οτιδήποτε. Υπάρχει ένα τεχνικό σφάλμα, το οποίο θα το διορθώσω άμεσα, με συγχωρείτε, αλλά είναι ένα ζωντανόρωτα το χαμόγελο, οπότε είχαμε αυτή τη δυσκολία. Η τέταρτη διάσταση, η τέταρτη προτεραιότητα έχει να κάνει με την αυτοαποτελεσματικότητα, το να νιώθουμε ικανή, αποτελεσματική, ότι θα ανταπεξέλθουμε σε όλες αυτές τις δυσκολίες. Η πέμπτη, και αυτή θέλω να την κρατήσετε πολύ γιατί θα μας χρησιμοποιήσει πάρα πολύ στην πορεία και στη συνέχεια του webinar, μιλάμε για ασφάλεια, ρουτίνα και για πρόγραμμα. Βασικές διαστάσεις που λειτουργούν έως και ψυχοθαραπευτικά για ένα παιδί. Το τελευταίο, πάρα πολύ σημαντικό, η διατήρηση της ελπίδας. Όλο αυτό θα τελειώσει, θα έρθει η επόμενη μέρα και θα είμαστε πάλι, θα το πω όπως το λέει ο κόσμος έξω στους δρόμους, θα είμαστε πάλι ελεύθεροι να επικοινωνήσουμε, να λιλεπιδράσουμε και με κάποιον τρόπο να αρχίσουμε να επανερχόμαστε στην προηγούμενη κατάσταση. Αυτές είναι οι βασικές προτεραιότητες που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, που διαβάζουμε στα κείμενα του OIE, γενικότερα συνθήκες που πρέπει να ικανοποιηθούν για να είναι καλά οι γονείς και τα παιδιά. Είναι προτεραιότητες και του οργανισμού το χαμόγελο του παιδιού, γι' αυτό είμαστε και εδώ και με αυτό το γρότατο χαμόγελο και με όλα τα προηγούμενα και με όλες μας τις δράσεις για να μπορέσουμε να σας διευκολύνουμε να εξασφαλίσετε αυτές τις προτεραιότητες για εσάς και την οικογένειά σας. Μιλάμε όμως για απώλεια. Μιλώντας λοιπόν για απώλεια, για οποιαδήποτε απώλεια, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στην Κιουμπλερός και στα στάδια που έχει καταγράψει ότι περνάει κάθε άτομο που θρηνεί, πενθεί μια απώλεια. Το πρώτο λοιπόν στάδιο είναι η άρνηση. Δεν έχει συμβεί αυτό που αυτή η απώλεια δεν υπάρχει, είναι στο μυαλό μας, δεν θέλω να το διαχειριστώ, δεν θέλω να το συζητήσω, απομονώνομαι, αποφεύγω να κάνω κουβέντες για όλο αυτό. Σκεφτείτε στο περιβάλλον σας, στον κύκλο σας, στο ευρύτερο κοινωνικό οικογενειακό σας περιβάλλον, ακόμα και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όλες τις φωνές αυτές της άρνησης, ότι δεν έχει συμβεί κάποια απώλεια, μη το συζητάμε, με δυσκολεύει πάρα πολύ. Η άρνηση είναι ένα βασικό στάδιο που περνάνε όλοι οι άνθρωποι όταν πενθούν, όταν θρηνούν μια απώλεια. Το δεύτερο στάδιο είναι ο θυμός. Προς τη ζωή τους άλλους, τον εαυτό, για την απώλεια. Γιατί να συμβαίνει αυτό το πράγμα. Δεν έκανα εγώ κάτι. Ας μου εξηγήσει κάποιος, είμαι πάρα πολύ θυμωμένος, έχω πάρα πολύ μεγάλο θυμό, για να φτάσω και στο τρίτο στάδιο, όπου μετά το θυμό αρχίζω λίγο να διαπραγματεύω με την κατάσταση. Ναι, υπάρχει μια απώλεια, υπάρχει ο ιός, υπάρχει η συνθήκη, μια απειλητική συνθήκη. Κάτι, τέλος πάντων, αρχίζει και υπάρχει. Όχι στον βαθμό που μου το λένε, αλλά λιγότερο. Κάπου αρχίζουμε και το διαπραγματευόμαστε. Να αποδώσουμε ευθύνες. Πολύ συχνό σε αυτό το στάδιο. Ποιος στέει για όλο αυτό που μου συμβαίνει. Αρχίζω και κάνω λογικές σκέψεις και συνδέσεις. Και αυτό με οδηγεί στο επόμενο στάδιο, λέγεται κατάθλιψη. Εγώ θα πω προφορικά, αυτή τη στιγμή εδώ, καταθλιπτικόμορφο συνέστημα. Όλοι περνάμε μια μελαχωρία, μια στεναχώρια όταν συνειδητοποιούμε ότι έχουμε χάσει κάτι. Ότι έχει αλλάξει κάτι και αρχίζουμε και θρυνούμε. Αρχίζουμε και θρυνούμε και όλο αυτό θα οδηγήσει στην αποδοχή, στην εξικίωση. Προσαρμοζόμαστε σε αυτό που χάσαμε. Προσαρμόζουμε τη ζωή μας, τη συνεχίζουμε συνειδητοποιημένη πλέον ότι κάτι έχει χαθεί και κάτι έχει αλλάξει. Αυτά είναι τα στάδια της κούμπλερος. Άρα ο στόχος όλων μας όταν μιλάμε για απώλεια είναι να αποδεχθούμε την πραγματικότητα ότι ανεξάρτα με οποιαδήποτε σκέψη κάνει οποιοςδήποτε, το γιατί συνέβη αυτό το πράγμα, το αν είναι λογικό που συνέβη ή όποια σκέψη κι αν θέλετε να βάλετε, αυτό που θα πρέπει να κρατήσετε στο μυαλό σας είναι ότι η απώλεια όμως έχει έρθει. Και θα πρέπει κάποια στιγμή με κάποιον τρόπο να αποδεχθούμε ότι αυτό που έχει αλλάξει, για να προσαρμοστούμε και σε αυτό. Να διευκολύνουμε τα άτομα που πενθούν και θρυνούν την απώλεια να επεξεργαστούν τον πόνο αλλά και το θρύνο τους. Να προσαρμοστούμε σε αυτό το περιβάλλον απουσίας, της όποια απουσίας, γεγονότος, κατάστασης, προσώπου, έτσι. Και στη συνέχεια να επανατοποθετηθούμε συναισθηματικά και να συνεχίσουμε τη ζωή μας. Να συνεχίσουμε τη ζωή μας όχι με το να ξεχάσουμε, όχι με το να υποτιμήσουμε την απώλεια, αλλά με το να προσαρμοστούμε σε αυτήν και ότι είναι μια τελεσίδική απώλεια ή μία προσορινή ανάλογα με το τι έχει συμβεί. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να μπορούμε να δούμε το επόμενό μας βήμα την επόμενη μέρα μας, συνειδητοποιημένη με αυτό που έχουμε χάσει. Ας εστιάσουμε λίγο στα παιδιά. Στην Εθνική Τελεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά ΣΟΣ-156, την οποία μπορείτε να καλείτε και ανά πάσα στιγμή για ο,τιδήποτε σας απασχολεί, οτιδήποτε σχετίζεται με τα παιδιά, υπάρχουν κοινωνική λειτουργία και ψυχολόγοι επιστημονικά προσανατολισμένοι σε όλα τα ζητήματα των παιδιών, προκειμένου να σας διευκολύνουν για να τα επεξεργαστείτε. Σε αυτή λοιπόν τη γραμμή, δεχόμαστε πάρα πολλές κλήσεις, οι οποίες σχετίζονται με τη διαχείριση του πένθους και της απώλειας. Μια βασική κουβέντα που ακούμε, είναι μια περιγραφή του τρόπου που το παιδί έχει αντιδράσει στην απώλεια και η ερώτηση που έχει είναι λογικό τώρα αυτό, ένα παιδάκι που έχει χάσει έναν άνθρωπο δικό του να παίζει, να γελάει και να συμπεριφέρεται σαν να μην έχει συμβεί. Πιστεύω ότι κάτι κρύβει πίσω από όλο αυτό. Ένα άλλο παιδάκι μπορεί να κλαίει, ένα άλλο παιδάκι μπορεί να παίζει, ένα άλλο παιδάκι μπορεί να ζητά ένα άλλο μέλος της οικογένειάς του για να είναι κοντά. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κανένας σωστός και λάθος τρόπος για να πενθύσει ένας άνθρωπος και ειδικά ένα παιδί. Ταξιθέτες συναισθήματον δεν έχουμε ούτε συγκεκριμένες συμπεριφορές τις οποίες θα πρέπει οπωσδήποτε να εκδηλώσει ένας άνθρωπος που βιώνει ένα συνέστημα εν προκειμένου το συνέστημα της απώλειας και του θρύνου. Σίγουρα υπάρχουν αναμενόμενα συναισθήματα, σίγουρα όμως δεν υπάρχουν σωστά και λάθος συναισθήματα. Το γεγονός ότι περισσότεροι άνθρωποι συμπεριφέρονται μ' έναν τρόπο μπροστά σε μια απώλεια, αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι πρέπει να συμπεριφέρονται μ' αυτόν τον τρόπο. Άλλωστε θα πάω κατευθείαν στο τελευταίο bullet, άλλωστε τα περισσότερα παιδιά εκφράζονται με πράξεις και όχι με λόγια, ή με συναισθήματα, ακρέα, κλάματος, φωνές ή οτιδήποτε άλλο. Ένα παιδί μπορεί να εκφραστεί μέσα απ' το παιχνίδι του, μέσα απ' τη συμπεριφορά του, ακόμα στον ύπνο, στο φαγητό, στο σπίτι, στον τρόπο που επικοινωνεί με τους άλλους. Δεν είναι ανάγκη, δηλαδή, να περιοριστούμε και να περιμένουμε να ακούσουμε συγκεκριμένες λεξούλες απ' το στόμα του για να πούμε ότι ναι, τώρα το παιδί πενθεί μ' έναν τρόπο που ταιριάζει σε μ' έναν, μη τι άλλο. Ο θρήνος στα παιδιά μπορεί να είναι και με δόσεις εντός εισαγωγικών. Δηλαδή, να μέσα στην ημέρα να πενθούν, να μπορούν να προσαρμόζονται κανονικά στην πραγματικότητα, να επανέρχονται στο πένθος τους, να γυρίζουν στο παιχνίδι τους, να κλαίνε, αμέσως να κελάνε. Είναι κάτι που το κάνουν τα παιδιά. Και φυσικά είναι και μια μακρόχρονη διαργασία. Δεν είναι κάτι που αρχίζει και το μπορούμε να τοποθετήσουμε χρονικά, ότι ένας άνθρωπος πρέπει να πενθεί μία εβδομάδα και μετά την εβδομάδα κάτι δεν πάει καλά. Ή ένας άνθρωπος έχει πενθεί στις τρεις μέρες, νιώθουμε ότι επανέχισε την πραγματικότητα και λέμε, είναι πάρα πολύ νωρίς, μήπως κάτι δεν πάει καλά. Ο θρήνος είναι μια μακρόχρονη διαργασία και προσωπική υπόθεση του καθενός, χωρίς να έχουμε ταξιθέτες συναισθημάτων, όπως σας είπα, ή λογοκρισία για το τι πρέπει να πούμε, τι πρέπει να αισθανθούμε και το τι πρέπει να κάνουμε. Ο κάθε άνθρωπος πενθεί με βάση της εμπειρίας του, με βάση την κοινωνία στην οποία μεγαλώνει, τους κανόνες της οικογένειας με τους οποίους μεγαλώνει, τα πρότυπα και τις εικόνες που έχει. Δεν υπάρχει τίποτα σωστό και τίποτα λάθος αυτό. Υπάρχουν μόνο αποτελεσματικά και μη αποτελεσματικά. Θα δούμε παρακάτω. Λοιπόν, η στήριξη. Πώς έρχεται η στήριξη. Όπως σας είπα, τα συναισθήματα είναι κάτι πάρα πολύ βασικό. Ακόμη και τα αρνητικά συναισθήματα είναι αποδεκτά. Κατ' αρχάς, εξυπηρετούν έναν στόχο. Γι' αυτό μας τα έχει δώσει η φύση, ο Πανάγαθος, ότι είναι για τον καθένα σας. Φόβος, θυμός, άγχος, αγωνία, λύπη, αρνητικά συναισθήματα. Πολλοί θέλουμε να τα ξαφορτωθούμε, αλλά στην πραγματικότητα κάτι εξυπηρετούν. Ακόμα και τη διαργασία του Πένθους. Ο στόχος δεν είναι να μην νιώθουμε αυτά τα συναισθήματα. Ο στόχος δεν είναι να μην πονάμε, να μην φοβόμαστε, να μην θυμώνουμε, να μην λυπώμαστε ή οτιδήποτε άλλο. Ο στόχος είναι να μην αφήνουμε το συνέστημα να ελέγχει τη συμπεριφορά μας. Αντίθετα, εμείς να μπορούμε να ελέγχουμε το συνέστημά μας. Αυτό στα παιδιά μπορεί να γίνει με έναν πολύ έξυπνο τρόπο, που σας προτείνω και σας προτρέπω να αρχίσετε να το εφαρμόζετε, με την ονομασία των συναισθημάτων. Να το πείσει το παιδί το συνέστημά του και να του δώσει όνομα. Όταν κάτι το ονομάζεις, μπορείς και να το ελέγξεις. Σκεφτείτε από την προσωπική σας ζωή, όταν βρήκαμε το φάρος να αποδεχθούμε ότι φοβόμαστε κάτι, ότι ζηλεύουμε κάποιον ή κάποια. Όταν μπήκαμε σε αυτή τη διαδικασία, τότε πολύ πολύ απλά το συνέστημα αυτό μπορούσαμε να το ελέγξουμε και δεν μας ήλεγχε. Δεν ήλεγχε τη συμπεριφορά μας. Βλέπετε το ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό να μπορούμε να νιώθουμε τα συναισθήματα, αλλά να μη μας κατακλείζουν και να είμαστε έρμεα, οι πράξεις μας να καθορίζονται από αυτά. Ένας δείκτης είναι. Ένας δείκτης. Να φροντίσουμε να τον κρατήσουμε στη διάσταση και στη θέση που το αρμόζει. Προσπαθήστε να αφιερώσετε ενέργεια για πράγματα που μπορείτε να ελέγξετε. Μην χαθείτε σε σκέψεις χαωτικές, σε φαντασιοσικά σενάρια, να σπαταλάτε ενέργεια σε σκέψεις ανεξέλεγκτων καταστάσεων. Προσπαθήστε να κάνετε μικρά βήματα και να στηριχτείτε πάνω σε αυτά και να βοηθήστε τα παιδιά σας να αλλάξουν αυτό που μπορούν να αλλάξουν και τίποτα λιγότερο ή περισσότερο. Επικοινωνήστε και εκμεταλλευτείτε κάθε ευκαιρία διασύνδεσης. Μέσα από τη τηλεόραση, μέσα από αυτό το webinar, τώρα που θα πείτε στο παιδί σας, έλα να ακούσεις τι λέει αυτός ο άνθρωπος, να το συζητήσουμε σε σχέση με την απώλεια, προσπαθήστε να εκμεταλλευτείτε κάθε ευκαιρία διασύνδεσης. Σκεφτείτε το παρελθόν. Το τέσσερα. Σκεφτείτε το παρελθόν. Τα παιδιά, όλοι οι άνθρωποι, βιώνουμε καθημερινά μικρές ή μεγαλύτερες απώλειες. Χάνουμε ανθρώπους, φίλους, αλλάζουμε σχολείο, αλλάζουμε σπίτι, αλλάζουμε δωμάτιο, θύρετε ένα παιχνίδι και το πετάμε να το αντικαταστήσουμε με κάτι άλλο. Είμαστε μέσα σε μια συνθήκη σταθερής απώλειας. Σκεφτείτε ποια απώλεια το παιδί σας χειρίστηκε αποτελεσματικά με έναν τρόπο που φάνηκε ότι τον εξυπηρετεί. Σίγουρα υπάρχει μια τέτοια απώλεια. Ακόμα και οι πιο μικροί. Επιλέξτε και χτίστε πάνω σε αυτή. Βρείτε τι έκανε το παιδί σας τότε και ενθαρρύνετε τον να επαναλάβετε τις ίδιες συνθήκες και τις ίδιες καταστάσεις. Το τελευταίο που θέλω να το κρατήσετε πολύ είναι η φροντίδα. Φροντίστε το σώμα σας, φροντίστε τον ύπνο σας, φροντίστε την άθλησή σας, φροντίστε την ατομική σας υγιεινή. Διευκολύνεται τα παιδιά να φροντίσουν και εκείνα, το σώμα τους, την ατομική τους υγιεινή, τη διατροφή τους και τον ύπνο τους. Η ψυχή μας και η συμπεριφορά μας δεν είναι αποκομμένη από το σώμα μας όταν νιώθω καλά σωματικά, έχω κοιμηθεί καλά, έχω φάει καλά, έχω φροντίσει τον εαυτό μου και ο καθρέφτης μου είναι ένα ευχάριστο θέαμα. Αυτό όλο πολύ βοηθάει πάρα πολύ στην επεξεργασία αρνητικών συναισθημάτων. Μην το υποτιμάτε καθόλου. Ακόμα και αυτοί που δουλεύουν μέσα από το σπίτι, εγώ τους έλεγα, εμείς τους λέγαμε εδώ στο χαμόγελο του παιδιού, ότι ακόμα και όταν δουλεύετε μέσα από το σπίτι και δεν έχετε webinars ή διαδικτυακές συναντήσεις ή οτιδήποτε, λέγαμε αντιθείτε μέσα στο σπίτι. Δεν χρειάζεται να αντιθείτε με το κρουστούμι, αλλά βγάλτε τις μπιτζάμες, αντιθείτε, φροντίστε το σώμα σας, χτενιστείτε. Είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτή η συνθήκη, να φροντίζω το σώμα μου και την εικόνα μου και την υγεία μου. Ο αλτρουισμός είναι, το έχουμε πει, το είπαμε και στο προηγούμενο webinar, θα το επαναλάβω, νομίζω ότι θα το πω και στο επόμενο, που θα γίνει στο πλαίσιο του intersect2, ότι τα συναισθήματα του αλτρουισμού, του να βοηθάω τον διπλανό μου, είναι πάντα συναισθήματα που επιστημονικά έχει αποδειχτεί ότι βοηθάνε και διευκολύνουν την ψυχική υγεία των ανθρώπων. Ο τρόπος που λειτουργώ εγώ θα βοηθήσει πάρα πολύ την γεγιά, τον παππού, τους δικούς μου ανθρώπους. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να καλλιεργούμε συναισθήματα αλτρουισμού στα παιδιά, να σκεφτούν έξω από το παράθυρό τους, από τον διπλανό τους, την διπλανή τους που κινδυνεύει, γιατί αυτό θα τονώσει την αυτοεκτίμησή τους, άρα θα μπορέσουν να διαχειριστούν και τα αρνητικά συναισθήματα. Ωραία, ένα κομμάτι είναι το τι λέμε στα παιδιά, ένα κομμάτι όμως είναι και πώς το λέμε στα παιδιά. Να θυμάστε ότι είστε ένα μοντέλο συμπεριφοράς και διαχείρισης κρίσεων. Ο τρόπος που εσείς συμπεριφέρεστε και εσείς διαχειρίζετε την απώλεια, είναι ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά θα κλέψουν εντός εισαγωγικών στοιχείας και θα εκφράσουν κατά τη διάρκεια της απώλειας και του θρύνη τους γι' αυτή την απώλεια. Άρα ο τρόπος που εσείς λειτουργείτε είναι απόλυτα συνδεδομένος με τον τρόπο που τα παιδιά θα λειτουργήσουν. Περιορίστε την έκθεση σε πληροφορές που τα παιδιά δεν μπορούν να διαχειριστούν. Φαντασιοσικά σενάρια, σενάρια που γεμίζει κάποιος με την προσωπική του, τα κοινά τα γεμίζει κάποιος με την φαντασία του ή με την προσωπική του γνώμη και εκτίμηση, σενάρια φόβου και πανικού, σενάρια ρητορικής μίσους, όλα όλα αυτά προσπαθήστε να τα περιορίσετε στο παιδί γιατί δεν μπορεί να τα επεξεργαστεί. Αντίθετα τα εσωτερικεύει και του προκαλεί μεγαλύτερο φόβο και άγχος και είμαστε σε έναν φαβολό κύκλο έτσι διαχείρισης του αρνητικού συναισθήματος. Παρατηρήστε το παιχνίδι, το είπαμε και πριν και εκμεταλλευτείτε την εθνική τηλεφωνική γραμμή για τα παιδιά σως 10.56. Είναι εκεί 24-24 ώρου, 7 ημέρες την εβδομάδα, είναι εκεί για εσάς για να σας στηρίξει, να σας υποστηρίξει σε οτιδήποτε απασχολεί τα παιδιά σας. Να θυμάστε, στα αγγλικά βγαίνει καλύτερα, στα ελληνικά είναι καπαροποί, αλλά παρόλα αυτά το υιοθετούμε κι εμείς. Καθυσυχάζω τα παιδιά, γίνομαι ένα έδαφος, ασφαλές έδαφες να εκφράσουν τους φόβους, τις ανησυχίες τους και τους δηλώνω ότι είμαι εκεί για εκείνα, να τα στηρίξω και να τα υποστηρίξω, διευκολύνω τις ρουτίνες και το πρόγραμμά τους να υπάρχουν. Σας ξήπα και στην αρχή ότι οι ρουτίνες και το πρόγραμμα πολλές φορές λειτουργούν θεραπευτικά από εμώνα τους. Αποφύγετε να υποσχεθείτε κάτι που δεν μπορείτε να ικανοποιήσετε παρά μόνο τη διαθεσιμότητά σας ότι θα είστε εκεί αν σας χρειαστούν και τα παιδιά έχουν ανάγκη να ακούν ότι υπάρχουν άνθρωποι που τα νοιάζονται, που δουλεύουν για αυτά, υπάρχουν άνθρωποι που όλες τους ενέργχες γίνονται για να είναι ασφαλή για εκείνα. Μην ξεχνάτε να τους το επικοινωνείτε. Τελειώνουμε αυτή την καρτέλα. Είναι η τρίτη φορά που θα αναφερθούμε στη ρουτίνα και στο πρόγραμμα. Είναι πολύ βασικό γιατί πολλά παιδιά διαταράχθηκε η ρουτίνα τους, διαταράχθηκε η καθημερινότητά τους μέσα στο σπίτι και αυτό δεν βοηθάει καθόλου στη διαχείριση αρνητικών συναισθημάτων και στη διαχείριση της απώλειας. Άρα, πάμε στα δύο πρώτα, στα δύο πάνω. Καλό είναι ακόμη και σε περιόδους που είναι κλειστά τα σχολεία ή δεν έχουν τα παιδιά μέσα στην καθημερινότητα, Δευτέρα ως Παρασκευή, δεν έχουν κάποιο πρόγραμμα, καλό είναι να έχουν μια σταθερή ώρα που ξυπνάνε, μια σταθερή ώρα που πηγαίνουν για ύπνο. Είστε όλοι μέσα στο σπίτι, τηλεεργασία και τα παιδιά τηλεεκπαίδευση, φροντίστε να έχετε κοινές στιγμές με τα παιδιά σας, όπως για παράδειγμα να γευματίζετε μαζί. Τέλος, επειδή και στην απώλεια των ανθρώπων σε δικούς μας ανθρώπους μπορεί να μην μπορούμε να πάμε ή σε άλλες συνθήκες, καλό είναι να θυμηθούμε λίγο να δώσετε και τα έθιμά μας, να φτιάξετε δικά σας τελετουργικά μέσα στο σπίτι, μέσα στην οικογένεια για να τιμήσετε και να διαχειριστεί το παιδί με αυτόν τον τρόπο την απώλεια. Σε αυτό το σημείο λοιπόν θέλουμε να πούμε ότι εμπεριέξετε μέσα στο πρόγραμμα το καθημερινό του παιδιού δραστηριότητες έκφρασης συναισθήματος, δείτε ένα serial μαζί, δείτε μια εικόνα, δείτε κάτι και προσπαθήστε στο παιδί να του πείτε πώς αισθάνεται αυτός ο άνθρωπος και πώς το λέμε αυτό το συνέστημα, να μπορούμε να αρχίσουμε να καλλιεργούμε αυτή τη συνθήκη και φυσικά δραστηριότητες χαλάρωσης. Κλησιάζουν και οι εξετάσεις, θα έχουμε και ένα σχετικό ρότατο χαμόγελο για το διαχείριση του άγχους των εξετάσεων, αλλά δραστηριότητες χαλάρωσης. Οτιδήποτε μπορεί να χαλαρώνει ένα παιδί, ένα μπάνιο, ένα καλό φαγητό, μια ταινία, ένα επιτραπέζιο όλοι μαζί, να κάτσει στο δωμάτιό του μόνο του και να ηρεμήσει, οτιδήποτε χαλαρώνει ένα παιδί. Όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα να τα έχετε στο μυαλό σας ότι μέσα από αυτόν τον τρόπο μπορούμε να τα διαχειριστούμε και φυσικά και την έννοια της απώλειας. Κλείνω ευχαριστώντας όλους και όλες που ήσασταν και σήμερα εδώ πέρα κοντά μας. Όπως σας είπα είναι ένα ρότατο χαμόγελο, είναι μια δράση του Smile Academy της Ψηφιακής Ακαδημίας Εκπαίδευσης Παιδιών Γονέων Εκπαιδευτικών. Νομίζω ότι είναι καλή στιγμή για να γραφτείτε και εσείς σε πάρα πολλές θεματικές, ασφάλεια στο διαδίκτυο, εκφοβισμός, διατροφή, άσκηση, οτιδήποτε σας απασχολεί μέσα από αυτή την Ψηφιακή Ακαδημία μπορούμε να φτιάξουμε τα ανάλογα εργαστήρια. Ήταν το ρότατο χαμόγελο σε σχέση με την απώλεια και την συνθήκη του Covid-19 στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος INTERSICK2. Έτσι, ένα πολύ σημαντικό διακρατικό πρόγραμμα για την ευημερία και την προστασία των παιδιών και ευχαριστούμε πάρα πολύ και την Ευρωπαϊκή Ένωση που μας στηρίζει στην υλοποίηση αυτού του προγράμματος. Και τελειώνω λέγοντας σε όλους τους ανθρώπους που μας ακούνε ότι το 10.56 είναι εκεί, δίπλα σας, 24 ώρες στις 24 ώρες, 7 ημέρες την εβδομάδα. Αν κάτι από αυτά που είπαμε σας μπέρδεψε, αν θέλετε περισσότερη πληροφορία, αν θέλετε βοήθεια για να τα εφαρμόσετε όλα αυτά, κοινωνική λειτουργή και ψυχολόγοι 24 ώρες στις 24 ώρες μαζί σας, για οτιδήποτε χρειαστείτε. Ευχαριστούμε πολύ, καλή συνέχεια σε όλους και όλες, καλή μεγάλη εβδομάδα.
|
| _version_ |
1782816802573647872
|
| description |
: Καλησπέρα σε όλους και όλες. Καλώς ήρθατε σε ένα ακόμη ρότατο χαμόγελο, τίτλο «Η έννοια της απώλειας κατά τη διάρκεια του COVID-19». Πριν συνεχίσω, να πω ότι όλα αυτά τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα, τα πράγματα. Operator of the year F.V. Pechka Πριν συνεχίσω, να πω ότι το συγκεκριμένο ρότατο χαμόγελο ευνοεί τις συνεργασίες μεταξύ κρατών για ανάπτυξη δράσεων, οι οποίες θα έχουν θετικό αντίκτυπο στην ψυχική ή σωματική, και γενικότερα στην ευημερία των παιδιών. Στο πλαίσιο λοιπόν αυτού του προγράμματος, στο πλαίσιο του Intersig2, γίνεται και το σημερινό ρότατο χαμόγελο, η έννοια της απώλειας κατά τη διάρκεια του COVID-19. Πριν συνεχίσω, θα ήθελα λίγο να σταθώ στον τίτλο. Ένας τίτλος που αλήθεια μας προβλημάτησε κατά τη διάρκεια, έτσι, τον συζητήσαμε εδώ με τους συνεργάτες μας με την υπόλοιπη ομάδα του χαμόγελου του παιδιού για το πώς μπορούμε μέσα από αυτό το τίτλο να είμαστε και ακριβείς γι' αυτό που θέλουμε να πούμε. Θα σταθώ σε δύο βασικές λέξεις του τίτλου. Απόλεια και COVID-19. Με την έννοια της απώλειας, οι περισσότεροι και οι περισσότερες από εμάς κεφτόμαστε την έννοια του θανάτου, του πένθους, κάτι που μας κάνει να θρυνούμε για έναν άνθρωπο που χάσαμε. Όμως, η έννοια της απώλειας δεν περιορίζεται αποκλειστικά στην έννοια του ανθρώπου. Οι άνθρωποι χάνουν με πάρα πολλά πράγματα. Πολλοί άνθρωποι χάνουν και παιδιά, ειδίως και ειδικά τώρα, την περίοδο του COVID-19. Χάσανε τη ρουτίνα τους, έχασαν την επαφή και την επικοινωνία με τους φίλους τους, με το σχολείο, εξωσχολικές δραστηριότητες, άλλαξε όλη τους η ζωή, πολλοί γονείς άλλαξε και η ρουτίνα τους στο σπίτι μέσα σε όλα τα μέλη της οικογένειας, άλλαξε ο τρόπος που δουλεύουν οι γονείς, άλλαξε ο τρόπος που επικοινωνούμε. Άρα, με την έννοια της απώλειας, θα θέλαμε να κρατήσετε σε αυτό το ρώτατο χαμόγελο ότι μιλάμε για κάτι διευρυμένο, για κάτι που έχει να κάνει με οτιδήποτε, οποιαδήποτε συνθήκη, κατάσταση, αντικείμενο αλλά και πρόσωπο, μπορεί να χάσαμε κατά τη διάρκεια του Covid-19. Η δεύτερη λέξη που θέλουμε να σταθούμε είναι το Covid-19. Covid-19 είναι ένας ιός, αυτή τη στιγμή που απειλεί όλη την ανθρωπότητα, έχει πάρει διαστάσεις πανδημίας πάρα πολλούς μήνες τώρα. Όταν μιλάμε για Covid-19 μιλάμε για την έννοια της ασθένειας, της αρρώστιας, του φόβου να μην κολλήσουμε, του φόβου να μην κολλήσουν οι αγαπημένοι μας άνθρωποι, αλλά και μιλάμε και για κάτι ακόμη, που είναι ο υποχρεωτικός περιορισμός στο σπίτι. Αυτό που λέμε τα lockdown, ο περιορισμός της ελεύθερης κίνησης, ο περιορισμός στο σπίτι. Όλα αυτά, όλες αυτές τις συνθήκες, εμπεριέχονται σε αυτό που εμείς ονομάζουμε στο σημερινό webinar Covid-19 και θέλω να τα έχετε και τα δύο στο μυαλό σας για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε παρακάτω. Πριν πάμε όμως παρακάτω, θέλω να σας δείξω μια γνωστή εικόνα. Μια αγαπημένη εικόνα που χρησιμοποιεί όλο το επιστημονικό προσωπικό του οργανισμού, το χαμόγελο του παιδιού, σε όλες μας τις παρεμβάσεις διαδικτυακές, αλλά και διαζώσεις μέσα στα σχολεία και στις εκπαιδεύσεις που κάνουμε στους επαγγελματίες, με μία εικόνα η οποία κάποιος θυμίζει κάτω τα παιδικά τους χρόνια, κάποιοι τη βιώνουν καθημερινά στη δουλειά τους ή τέλος πάντων πολύ συχνά στη δουλειά τους. Θα σας πάμε λοιπόν στη συνθήκη που βρίσκεστε μέσα στην καμπίνα του αεροπλάνου και ο αεροσυνοδός ή η αεροσυνοδός μέσα στην προετοιμασία των επιβατών θα πει ανάμεσα σε άλλα, θα πει, σε περίπτωση από συμπίεσης της καμπίνας, μάσκες θα πέσουν και πρώτα θα τη φορέσει τη μάσκα ο μπαμπάς ή η μαμά ή ο άνθρωπος τέλος πάντων που συνοδεύει το παιδί και στη συνέχεια το παιδί. Πολλοί από εμάς έχουμε γίνει μάρτυρες διαφόρων αντιδράσεων στο άκουσμα αυτής της φράσης. Ένα θυμό από γονείς, γέλιο, αμφισβήτηση, τι είναι αυτά που λένε, απορία, μα είναι δυνατόν. Σε μια τέτοια κρίσιμη κατάσταση εγώ ως αγωνέας, σαν άνθρωπος που φροντίζω και συνοδεύω ένα παιδί, πρώτα θα φορέσω τη μάσκα εγώ και μετά το παιδί μου. Η αλήθεια όμως είναι ότι ο αεροσυνοδός, η αεροσυνοδός έχει απόλυτο δίκιο. Γιατί σε όλες αυτές τις κρίσιμες καταστάσεις που περνάνε τα παιδιά, αν οι άνθρωποι που τα φροντίζουν, τα αγαπούν, φροντίζουν για την ασφάλεια τους, δεν είναι καλά, τότε συνεπακόλουθα δεν θα μπορούν να είναι καλά και τα παιδιά. Οπότε να θυμάστε ότι οι γονείς έχουν ανάγκη να βάλουν και εκείνη μάσκα οξυγόνωσης, να έχουν μία βαλβίδα από συμπίεση, από δύσκολες καταστάσεις και όταν φροντίσουν τον εαυτό τους και είναι και οι ίδιοι καλά, θα μπορούν να στηρίξουν τα παιδιά τους, να απορροφήσουν τους κραδασμούς των παιδιών τους, θα μπορέσουν να γίνουν ένα ασφαλές έδαφος, να εκφράσουν τα παιδιά, όλα τα αρνητικά συναισθήματα και να τα διαχειριστούν. Άρα ο ρόλος των γονέων, ο ρόλος των ανθρώπων που φροντίζουν τα παιδιά, είναι πάρα πολύ σημαντικός και θα πρέπει και αυτοί να φροντίζουν για την ψυχική και σωματική τους υγεία. Πάμε στο θέμα μας. COVID-19. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, UNESCO, όλοι οι μεγάλοι φορείς, η ISPACAN, αναφέρω φορείς που συνεργαζόμαστε με το χαμόγελο του παιδιού και μάλιστα με την ISPACAN είμαστε και επιστημονικός εταίρος, στέκονται σε βασικές προτεραιότητες που θα πρέπει να έχει κάθε σπίτι, κάθε οικογένεια για την ομαλή επιβίωση εντός εισαγωγικών μέσα στη συνθήκη του COVID-19 και των lockdown. Η πρώτη βασική προτεραιότητα που φέτη είναι η εξασφάλιση των βασικών αγαθών. Το ξέρουμε από την πυραμίδα του Μάσλοου, το ξέρουμε από πάρα πολλές συνθήκες, ότι το πρώτο που πρέπει να καλύψεις είναι η τροφή, οι στέγοι, το νερό, τα ρούχα. Το είδαμε και κατά τη διάρκεια του lockdown, οι γονείς με ρημνούσανε για πλήρια ανεφοδιασμό του νοικοκυριού τους, της κουζίνας τους, για να μπορέσουν να δώσουν στα παιδιά τους το φαγητό που χρειάζονται για να είναι καλά και σωματικά εντάξει. Το δεύτερο έχει να κάνει, αυτό που λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, φροντίδα φροντιστών, έχει να κάνει πάρα πολύ με την προηγούμενη εικόνα, με αυτή, με την εικόνα μέσα στο αεροπλάνο και την καμπίνα που βρίσκονται τα παιδιά και οι γονείς θα πρέπει να νιώθουν οι ίδιοι ασφάλεια για να μπορέσουν να το περάσουν στα παιδιά τους. Φροντίδα των φροντιστών, το χαμόγελο του παιδιού ήταν από τους πρώτους φορείς που πραγματοποίησε μέσα στην καραντίνα, μέσα στα lockdown, πραγματοποίησε σεμινάρια, εργαστήρια που στόχευαν αποκλειστικά στη φροντίδα των φροντιστών, στους φροντιστές και μετά στα εξαρτώμενα μέλη. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να είναι εκείνοι καλά για να είναι και τα εξαρτώμενα μέλη καλά. Κοινωνική σύνδεση, το έχουμε πει, το έχουμε ξαναπεί, το έχετε ακούσει από όλη την επιστημονική κοινότητα, είτε σε webinar, είτε στα ρώτα το χαμόγελο, στην τηλεόραση, στις δημόσεις τοποθετήσεις που κάνουμε όλη την επιστημονική κοινότητα σε σχέση με τη διαχείριση της πανδημίας. Η κοινωνική σύνδεση, η επικοινωνία αποτελεί ένα βασικό δίκτυ ασφάλειας ενώ είναι βασικό δίκτυ ασφάλειας για τα παιδιά και για όλους τους ανθρώπους που τα φροντίζουν. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε κάθε δυνατότητα επικοινωνίας, πρέπει να είμαστε εκεί κοντά τους με οποιονδήποτε τρόπο, με το τάμπλε τους, με το τηλέφωνο τους, με οτιδήποτε. Υπάρχει ένα τεχνικό σφάλμα, το οποίο θα το διορθώσω άμεσα, με συγχωρείτε, αλλά είναι ένα ζωντανόρωτα το χαμόγελο, οπότε είχαμε αυτή τη δυσκολία. Η τέταρτη διάσταση, η τέταρτη προτεραιότητα έχει να κάνει με την αυτοαποτελεσματικότητα, το να νιώθουμε ικανή, αποτελεσματική, ότι θα ανταπεξέλθουμε σε όλες αυτές τις δυσκολίες. Η πέμπτη, και αυτή θέλω να την κρατήσετε πολύ γιατί θα μας χρησιμοποιήσει πάρα πολύ στην πορεία και στη συνέχεια του webinar, μιλάμε για ασφάλεια, ρουτίνα και για πρόγραμμα. Βασικές διαστάσεις που λειτουργούν έως και ψυχοθαραπευτικά για ένα παιδί. Το τελευταίο, πάρα πολύ σημαντικό, η διατήρηση της ελπίδας. Όλο αυτό θα τελειώσει, θα έρθει η επόμενη μέρα και θα είμαστε πάλι, θα το πω όπως το λέει ο κόσμος έξω στους δρόμους, θα είμαστε πάλι ελεύθεροι να επικοινωνήσουμε, να λιλεπιδράσουμε και με κάποιον τρόπο να αρχίσουμε να επανερχόμαστε στην προηγούμενη κατάσταση. Αυτές είναι οι βασικές προτεραιότητες που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, που διαβάζουμε στα κείμενα του OIE, γενικότερα συνθήκες που πρέπει να ικανοποιηθούν για να είναι καλά οι γονείς και τα παιδιά. Είναι προτεραιότητες και του οργανισμού το χαμόγελο του παιδιού, γι' αυτό είμαστε και εδώ και με αυτό το γρότατο χαμόγελο και με όλα τα προηγούμενα και με όλες μας τις δράσεις για να μπορέσουμε να σας διευκολύνουμε να εξασφαλίσετε αυτές τις προτεραιότητες για εσάς και την οικογένειά σας. Μιλάμε όμως για απώλεια. Μιλώντας λοιπόν για απώλεια, για οποιαδήποτε απώλεια, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στην Κιουμπλερός και στα στάδια που έχει καταγράψει ότι περνάει κάθε άτομο που θρηνεί, πενθεί μια απώλεια. Το πρώτο λοιπόν στάδιο είναι η άρνηση. Δεν έχει συμβεί αυτό που αυτή η απώλεια δεν υπάρχει, είναι στο μυαλό μας, δεν θέλω να το διαχειριστώ, δεν θέλω να το συζητήσω, απομονώνομαι, αποφεύγω να κάνω κουβέντες για όλο αυτό. Σκεφτείτε στο περιβάλλον σας, στον κύκλο σας, στο ευρύτερο κοινωνικό οικογενειακό σας περιβάλλον, ακόμα και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όλες τις φωνές αυτές της άρνησης, ότι δεν έχει συμβεί κάποια απώλεια, μη το συζητάμε, με δυσκολεύει πάρα πολύ. Η άρνηση είναι ένα βασικό στάδιο που περνάνε όλοι οι άνθρωποι όταν πενθούν, όταν θρηνούν μια απώλεια. Το δεύτερο στάδιο είναι ο θυμός. Προς τη ζωή τους άλλους, τον εαυτό, για την απώλεια. Γιατί να συμβαίνει αυτό το πράγμα. Δεν έκανα εγώ κάτι. Ας μου εξηγήσει κάποιος, είμαι πάρα πολύ θυμωμένος, έχω πάρα πολύ μεγάλο θυμό, για να φτάσω και στο τρίτο στάδιο, όπου μετά το θυμό αρχίζω λίγο να διαπραγματεύω με την κατάσταση. Ναι, υπάρχει μια απώλεια, υπάρχει ο ιός, υπάρχει η συνθήκη, μια απειλητική συνθήκη. Κάτι, τέλος πάντων, αρχίζει και υπάρχει. Όχι στον βαθμό που μου το λένε, αλλά λιγότερο. Κάπου αρχίζουμε και το διαπραγματευόμαστε. Να αποδώσουμε ευθύνες. Πολύ συχνό σε αυτό το στάδιο. Ποιος στέει για όλο αυτό που μου συμβαίνει. Αρχίζω και κάνω λογικές σκέψεις και συνδέσεις. Και αυτό με οδηγεί στο επόμενο στάδιο, λέγεται κατάθλιψη. Εγώ θα πω προφορικά, αυτή τη στιγμή εδώ, καταθλιπτικόμορφο συνέστημα. Όλοι περνάμε μια μελαχωρία, μια στεναχώρια όταν συνειδητοποιούμε ότι έχουμε χάσει κάτι. Ότι έχει αλλάξει κάτι και αρχίζουμε και θρυνούμε. Αρχίζουμε και θρυνούμε και όλο αυτό θα οδηγήσει στην αποδοχή, στην εξικίωση. Προσαρμοζόμαστε σε αυτό που χάσαμε. Προσαρμόζουμε τη ζωή μας, τη συνεχίζουμε συνειδητοποιημένη πλέον ότι κάτι έχει χαθεί και κάτι έχει αλλάξει. Αυτά είναι τα στάδια της κούμπλερος. Άρα ο στόχος όλων μας όταν μιλάμε για απώλεια είναι να αποδεχθούμε την πραγματικότητα ότι ανεξάρτα με οποιαδήποτε σκέψη κάνει οποιοςδήποτε, το γιατί συνέβη αυτό το πράγμα, το αν είναι λογικό που συνέβη ή όποια σκέψη κι αν θέλετε να βάλετε, αυτό που θα πρέπει να κρατήσετε στο μυαλό σας είναι ότι η απώλεια όμως έχει έρθει. Και θα πρέπει κάποια στιγμή με κάποιον τρόπο να αποδεχθούμε ότι αυτό που έχει αλλάξει, για να προσαρμοστούμε και σε αυτό. Να διευκολύνουμε τα άτομα που πενθούν και θρυνούν την απώλεια να επεξεργαστούν τον πόνο αλλά και το θρύνο τους. Να προσαρμοστούμε σε αυτό το περιβάλλον απουσίας, της όποια απουσίας, γεγονότος, κατάστασης, προσώπου, έτσι. Και στη συνέχεια να επανατοποθετηθούμε συναισθηματικά και να συνεχίσουμε τη ζωή μας. Να συνεχίσουμε τη ζωή μας όχι με το να ξεχάσουμε, όχι με το να υποτιμήσουμε την απώλεια, αλλά με το να προσαρμοστούμε σε αυτήν και ότι είναι μια τελεσίδική απώλεια ή μία προσορινή ανάλογα με το τι έχει συμβεί. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να μπορούμε να δούμε το επόμενό μας βήμα την επόμενη μέρα μας, συνειδητοποιημένη με αυτό που έχουμε χάσει. Ας εστιάσουμε λίγο στα παιδιά. Στην Εθνική Τελεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά ΣΟΣ-156, την οποία μπορείτε να καλείτε και ανά πάσα στιγμή για ο,τιδήποτε σας απασχολεί, οτιδήποτε σχετίζεται με τα παιδιά, υπάρχουν κοινωνική λειτουργία και ψυχολόγοι επιστημονικά προσανατολισμένοι σε όλα τα ζητήματα των παιδιών, προκειμένου να σας διευκολύνουν για να τα επεξεργαστείτε. Σε αυτή λοιπόν τη γραμμή, δεχόμαστε πάρα πολλές κλήσεις, οι οποίες σχετίζονται με τη διαχείριση του πένθους και της απώλειας. Μια βασική κουβέντα που ακούμε, είναι μια περιγραφή του τρόπου που το παιδί έχει αντιδράσει στην απώλεια και η ερώτηση που έχει είναι λογικό τώρα αυτό, ένα παιδάκι που έχει χάσει έναν άνθρωπο δικό του να παίζει, να γελάει και να συμπεριφέρεται σαν να μην έχει συμβεί. Πιστεύω ότι κάτι κρύβει πίσω από όλο αυτό. Ένα άλλο παιδάκι μπορεί να κλαίει, ένα άλλο παιδάκι μπορεί να παίζει, ένα άλλο παιδάκι μπορεί να ζητά ένα άλλο μέλος της οικογένειάς του για να είναι κοντά. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κανένας σωστός και λάθος τρόπος για να πενθύσει ένας άνθρωπος και ειδικά ένα παιδί. Ταξιθέτες συναισθήματον δεν έχουμε ούτε συγκεκριμένες συμπεριφορές τις οποίες θα πρέπει οπωσδήποτε να εκδηλώσει ένας άνθρωπος που βιώνει ένα συνέστημα εν προκειμένου το συνέστημα της απώλειας και του θρύνου. Σίγουρα υπάρχουν αναμενόμενα συναισθήματα, σίγουρα όμως δεν υπάρχουν σωστά και λάθος συναισθήματα. Το γεγονός ότι περισσότεροι άνθρωποι συμπεριφέρονται μ' έναν τρόπο μπροστά σε μια απώλεια, αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι πρέπει να συμπεριφέρονται μ' αυτόν τον τρόπο. Άλλωστε θα πάω κατευθείαν στο τελευταίο bullet, άλλωστε τα περισσότερα παιδιά εκφράζονται με πράξεις και όχι με λόγια, ή με συναισθήματα, ακρέα, κλάματος, φωνές ή οτιδήποτε άλλο. Ένα παιδί μπορεί να εκφραστεί μέσα απ' το παιχνίδι του, μέσα απ' τη συμπεριφορά του, ακόμα στον ύπνο, στο φαγητό, στο σπίτι, στον τρόπο που επικοινωνεί με τους άλλους. Δεν είναι ανάγκη, δηλαδή, να περιοριστούμε και να περιμένουμε να ακούσουμε συγκεκριμένες λεξούλες απ' το στόμα του για να πούμε ότι ναι, τώρα το παιδί πενθεί μ' έναν τρόπο που ταιριάζει σε μ' έναν, μη τι άλλο. Ο θρήνος στα παιδιά μπορεί να είναι και με δόσεις εντός εισαγωγικών. Δηλαδή, να μέσα στην ημέρα να πενθούν, να μπορούν να προσαρμόζονται κανονικά στην πραγματικότητα, να επανέρχονται στο πένθος τους, να γυρίζουν στο παιχνίδι τους, να κλαίνε, αμέσως να κελάνε. Είναι κάτι που το κάνουν τα παιδιά. Και φυσικά είναι και μια μακρόχρονη διαργασία. Δεν είναι κάτι που αρχίζει και το μπορούμε να τοποθετήσουμε χρονικά, ότι ένας άνθρωπος πρέπει να πενθεί μία εβδομάδα και μετά την εβδομάδα κάτι δεν πάει καλά. Ή ένας άνθρωπος έχει πενθεί στις τρεις μέρες, νιώθουμε ότι επανέχισε την πραγματικότητα και λέμε, είναι πάρα πολύ νωρίς, μήπως κάτι δεν πάει καλά. Ο θρήνος είναι μια μακρόχρονη διαργασία και προσωπική υπόθεση του καθενός, χωρίς να έχουμε ταξιθέτες συναισθημάτων, όπως σας είπα, ή λογοκρισία για το τι πρέπει να πούμε, τι πρέπει να αισθανθούμε και το τι πρέπει να κάνουμε. Ο κάθε άνθρωπος πενθεί με βάση της εμπειρίας του, με βάση την κοινωνία στην οποία μεγαλώνει, τους κανόνες της οικογένειας με τους οποίους μεγαλώνει, τα πρότυπα και τις εικόνες που έχει. Δεν υπάρχει τίποτα σωστό και τίποτα λάθος αυτό. Υπάρχουν μόνο αποτελεσματικά και μη αποτελεσματικά. Θα δούμε παρακάτω. Λοιπόν, η στήριξη. Πώς έρχεται η στήριξη. Όπως σας είπα, τα συναισθήματα είναι κάτι πάρα πολύ βασικό. Ακόμη και τα αρνητικά συναισθήματα είναι αποδεκτά. Κατ' αρχάς, εξυπηρετούν έναν στόχο. Γι' αυτό μας τα έχει δώσει η φύση, ο Πανάγαθος, ότι είναι για τον καθένα σας. Φόβος, θυμός, άγχος, αγωνία, λύπη, αρνητικά συναισθήματα. Πολλοί θέλουμε να τα ξαφορτωθούμε, αλλά στην πραγματικότητα κάτι εξυπηρετούν. Ακόμα και τη διαργασία του Πένθους. Ο στόχος δεν είναι να μην νιώθουμε αυτά τα συναισθήματα. Ο στόχος δεν είναι να μην πονάμε, να μην φοβόμαστε, να μην θυμώνουμε, να μην λυπώμαστε ή οτιδήποτε άλλο. Ο στόχος είναι να μην αφήνουμε το συνέστημα να ελέγχει τη συμπεριφορά μας. Αντίθετα, εμείς να μπορούμε να ελέγχουμε το συνέστημά μας. Αυτό στα παιδιά μπορεί να γίνει με έναν πολύ έξυπνο τρόπο, που σας προτείνω και σας προτρέπω να αρχίσετε να το εφαρμόζετε, με την ονομασία των συναισθημάτων. Να το πείσει το παιδί το συνέστημά του και να του δώσει όνομα. Όταν κάτι το ονομάζεις, μπορείς και να το ελέγξεις. Σκεφτείτε από την προσωπική σας ζωή, όταν βρήκαμε το φάρος να αποδεχθούμε ότι φοβόμαστε κάτι, ότι ζηλεύουμε κάποιον ή κάποια. Όταν μπήκαμε σε αυτή τη διαδικασία, τότε πολύ πολύ απλά το συνέστημα αυτό μπορούσαμε να το ελέγξουμε και δεν μας ήλεγχε. Δεν ήλεγχε τη συμπεριφορά μας. Βλέπετε το ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό να μπορούμε να νιώθουμε τα συναισθήματα, αλλά να μη μας κατακλείζουν και να είμαστε έρμεα, οι πράξεις μας να καθορίζονται από αυτά. Ένας δείκτης είναι. Ένας δείκτης. Να φροντίσουμε να τον κρατήσουμε στη διάσταση και στη θέση που το αρμόζει. Προσπαθήστε να αφιερώσετε ενέργεια για πράγματα που μπορείτε να ελέγξετε. Μην χαθείτε σε σκέψεις χαωτικές, σε φαντασιοσικά σενάρια, να σπαταλάτε ενέργεια σε σκέψεις ανεξέλεγκτων καταστάσεων. Προσπαθήστε να κάνετε μικρά βήματα και να στηριχτείτε πάνω σε αυτά και να βοηθήστε τα παιδιά σας να αλλάξουν αυτό που μπορούν να αλλάξουν και τίποτα λιγότερο ή περισσότερο. Επικοινωνήστε και εκμεταλλευτείτε κάθε ευκαιρία διασύνδεσης. Μέσα από τη τηλεόραση, μέσα από αυτό το webinar, τώρα που θα πείτε στο παιδί σας, έλα να ακούσεις τι λέει αυτός ο άνθρωπος, να το συζητήσουμε σε σχέση με την απώλεια, προσπαθήστε να εκμεταλλευτείτε κάθε ευκαιρία διασύνδεσης. Σκεφτείτε το παρελθόν. Το τέσσερα. Σκεφτείτε το παρελθόν. Τα παιδιά, όλοι οι άνθρωποι, βιώνουμε καθημερινά μικρές ή μεγαλύτερες απώλειες. Χάνουμε ανθρώπους, φίλους, αλλάζουμε σχολείο, αλλάζουμε σπίτι, αλλάζουμε δωμάτιο, θύρετε ένα παιχνίδι και το πετάμε να το αντικαταστήσουμε με κάτι άλλο. Είμαστε μέσα σε μια συνθήκη σταθερής απώλειας. Σκεφτείτε ποια απώλεια το παιδί σας χειρίστηκε αποτελεσματικά με έναν τρόπο που φάνηκε ότι τον εξυπηρετεί. Σίγουρα υπάρχει μια τέτοια απώλεια. Ακόμα και οι πιο μικροί. Επιλέξτε και χτίστε πάνω σε αυτή. Βρείτε τι έκανε το παιδί σας τότε και ενθαρρύνετε τον να επαναλάβετε τις ίδιες συνθήκες και τις ίδιες καταστάσεις. Το τελευταίο που θέλω να το κρατήσετε πολύ είναι η φροντίδα. Φροντίστε το σώμα σας, φροντίστε τον ύπνο σας, φροντίστε την άθλησή σας, φροντίστε την ατομική σας υγιεινή. Διευκολύνεται τα παιδιά να φροντίσουν και εκείνα, το σώμα τους, την ατομική τους υγιεινή, τη διατροφή τους και τον ύπνο τους. Η ψυχή μας και η συμπεριφορά μας δεν είναι αποκομμένη από το σώμα μας όταν νιώθω καλά σωματικά, έχω κοιμηθεί καλά, έχω φάει καλά, έχω φροντίσει τον εαυτό μου και ο καθρέφτης μου είναι ένα ευχάριστο θέαμα. Αυτό όλο πολύ βοηθάει πάρα πολύ στην επεξεργασία αρνητικών συναισθημάτων. Μην το υποτιμάτε καθόλου. Ακόμα και αυτοί που δουλεύουν μέσα από το σπίτι, εγώ τους έλεγα, εμείς τους λέγαμε εδώ στο χαμόγελο του παιδιού, ότι ακόμα και όταν δουλεύετε μέσα από το σπίτι και δεν έχετε webinars ή διαδικτυακές συναντήσεις ή οτιδήποτε, λέγαμε αντιθείτε μέσα στο σπίτι. Δεν χρειάζεται να αντιθείτε με το κρουστούμι, αλλά βγάλτε τις μπιτζάμες, αντιθείτε, φροντίστε το σώμα σας, χτενιστείτε. Είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτή η συνθήκη, να φροντίζω το σώμα μου και την εικόνα μου και την υγεία μου. Ο αλτρουισμός είναι, το έχουμε πει, το είπαμε και στο προηγούμενο webinar, θα το επαναλάβω, νομίζω ότι θα το πω και στο επόμενο, που θα γίνει στο πλαίσιο του intersect2, ότι τα συναισθήματα του αλτρουισμού, του να βοηθάω τον διπλανό μου, είναι πάντα συναισθήματα που επιστημονικά έχει αποδειχτεί ότι βοηθάνε και διευκολύνουν την ψυχική υγεία των ανθρώπων. Ο τρόπος που λειτουργώ εγώ θα βοηθήσει πάρα πολύ την γεγιά, τον παππού, τους δικούς μου ανθρώπους. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να καλλιεργούμε συναισθήματα αλτρουισμού στα παιδιά, να σκεφτούν έξω από το παράθυρό τους, από τον διπλανό τους, την διπλανή τους που κινδυνεύει, γιατί αυτό θα τονώσει την αυτοεκτίμησή τους, άρα θα μπορέσουν να διαχειριστούν και τα αρνητικά συναισθήματα. Ωραία, ένα κομμάτι είναι το τι λέμε στα παιδιά, ένα κομμάτι όμως είναι και πώς το λέμε στα παιδιά. Να θυμάστε ότι είστε ένα μοντέλο συμπεριφοράς και διαχείρισης κρίσεων. Ο τρόπος που εσείς συμπεριφέρεστε και εσείς διαχειρίζετε την απώλεια, είναι ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά θα κλέψουν εντός εισαγωγικών στοιχείας και θα εκφράσουν κατά τη διάρκεια της απώλειας και του θρύνη τους γι' αυτή την απώλεια. Άρα ο τρόπος που εσείς λειτουργείτε είναι απόλυτα συνδεδομένος με τον τρόπο που τα παιδιά θα λειτουργήσουν. Περιορίστε την έκθεση σε πληροφορές που τα παιδιά δεν μπορούν να διαχειριστούν. Φαντασιοσικά σενάρια, σενάρια που γεμίζει κάποιος με την προσωπική του, τα κοινά τα γεμίζει κάποιος με την φαντασία του ή με την προσωπική του γνώμη και εκτίμηση, σενάρια φόβου και πανικού, σενάρια ρητορικής μίσους, όλα όλα αυτά προσπαθήστε να τα περιορίσετε στο παιδί γιατί δεν μπορεί να τα επεξεργαστεί. Αντίθετα τα εσωτερικεύει και του προκαλεί μεγαλύτερο φόβο και άγχος και είμαστε σε έναν φαβολό κύκλο έτσι διαχείρισης του αρνητικού συναισθήματος. Παρατηρήστε το παιχνίδι, το είπαμε και πριν και εκμεταλλευτείτε την εθνική τηλεφωνική γραμμή για τα παιδιά σως 10.56. Είναι εκεί 24-24 ώρου, 7 ημέρες την εβδομάδα, είναι εκεί για εσάς για να σας στηρίξει, να σας υποστηρίξει σε οτιδήποτε απασχολεί τα παιδιά σας. Να θυμάστε, στα αγγλικά βγαίνει καλύτερα, στα ελληνικά είναι καπαροποί, αλλά παρόλα αυτά το υιοθετούμε κι εμείς. Καθυσυχάζω τα παιδιά, γίνομαι ένα έδαφος, ασφαλές έδαφες να εκφράσουν τους φόβους, τις ανησυχίες τους και τους δηλώνω ότι είμαι εκεί για εκείνα, να τα στηρίξω και να τα υποστηρίξω, διευκολύνω τις ρουτίνες και το πρόγραμμά τους να υπάρχουν. Σας ξήπα και στην αρχή ότι οι ρουτίνες και το πρόγραμμα πολλές φορές λειτουργούν θεραπευτικά από εμώνα τους. Αποφύγετε να υποσχεθείτε κάτι που δεν μπορείτε να ικανοποιήσετε παρά μόνο τη διαθεσιμότητά σας ότι θα είστε εκεί αν σας χρειαστούν και τα παιδιά έχουν ανάγκη να ακούν ότι υπάρχουν άνθρωποι που τα νοιάζονται, που δουλεύουν για αυτά, υπάρχουν άνθρωποι που όλες τους ενέργχες γίνονται για να είναι ασφαλή για εκείνα. Μην ξεχνάτε να τους το επικοινωνείτε. Τελειώνουμε αυτή την καρτέλα. Είναι η τρίτη φορά που θα αναφερθούμε στη ρουτίνα και στο πρόγραμμα. Είναι πολύ βασικό γιατί πολλά παιδιά διαταράχθηκε η ρουτίνα τους, διαταράχθηκε η καθημερινότητά τους μέσα στο σπίτι και αυτό δεν βοηθάει καθόλου στη διαχείριση αρνητικών συναισθημάτων και στη διαχείριση της απώλειας. Άρα, πάμε στα δύο πρώτα, στα δύο πάνω. Καλό είναι ακόμη και σε περιόδους που είναι κλειστά τα σχολεία ή δεν έχουν τα παιδιά μέσα στην καθημερινότητα, Δευτέρα ως Παρασκευή, δεν έχουν κάποιο πρόγραμμα, καλό είναι να έχουν μια σταθερή ώρα που ξυπνάνε, μια σταθερή ώρα που πηγαίνουν για ύπνο. Είστε όλοι μέσα στο σπίτι, τηλεεργασία και τα παιδιά τηλεεκπαίδευση, φροντίστε να έχετε κοινές στιγμές με τα παιδιά σας, όπως για παράδειγμα να γευματίζετε μαζί. Τέλος, επειδή και στην απώλεια των ανθρώπων σε δικούς μας ανθρώπους μπορεί να μην μπορούμε να πάμε ή σε άλλες συνθήκες, καλό είναι να θυμηθούμε λίγο να δώσετε και τα έθιμά μας, να φτιάξετε δικά σας τελετουργικά μέσα στο σπίτι, μέσα στην οικογένεια για να τιμήσετε και να διαχειριστεί το παιδί με αυτόν τον τρόπο την απώλεια. Σε αυτό το σημείο λοιπόν θέλουμε να πούμε ότι εμπεριέξετε μέσα στο πρόγραμμα το καθημερινό του παιδιού δραστηριότητες έκφρασης συναισθήματος, δείτε ένα serial μαζί, δείτε μια εικόνα, δείτε κάτι και προσπαθήστε στο παιδί να του πείτε πώς αισθάνεται αυτός ο άνθρωπος και πώς το λέμε αυτό το συνέστημα, να μπορούμε να αρχίσουμε να καλλιεργούμε αυτή τη συνθήκη και φυσικά δραστηριότητες χαλάρωσης. Κλησιάζουν και οι εξετάσεις, θα έχουμε και ένα σχετικό ρότατο χαμόγελο για το διαχείριση του άγχους των εξετάσεων, αλλά δραστηριότητες χαλάρωσης. Οτιδήποτε μπορεί να χαλαρώνει ένα παιδί, ένα μπάνιο, ένα καλό φαγητό, μια ταινία, ένα επιτραπέζιο όλοι μαζί, να κάτσει στο δωμάτιό του μόνο του και να ηρεμήσει, οτιδήποτε χαλαρώνει ένα παιδί. Όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα να τα έχετε στο μυαλό σας ότι μέσα από αυτόν τον τρόπο μπορούμε να τα διαχειριστούμε και φυσικά και την έννοια της απώλειας. Κλείνω ευχαριστώντας όλους και όλες που ήσασταν και σήμερα εδώ πέρα κοντά μας. Όπως σας είπα είναι ένα ρότατο χαμόγελο, είναι μια δράση του Smile Academy της Ψηφιακής Ακαδημίας Εκπαίδευσης Παιδιών Γονέων Εκπαιδευτικών. Νομίζω ότι είναι καλή στιγμή για να γραφτείτε και εσείς σε πάρα πολλές θεματικές, ασφάλεια στο διαδίκτυο, εκφοβισμός, διατροφή, άσκηση, οτιδήποτε σας απασχολεί μέσα από αυτή την Ψηφιακή Ακαδημία μπορούμε να φτιάξουμε τα ανάλογα εργαστήρια. Ήταν το ρότατο χαμόγελο σε σχέση με την απώλεια και την συνθήκη του Covid-19 στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος INTERSICK2. Έτσι, ένα πολύ σημαντικό διακρατικό πρόγραμμα για την ευημερία και την προστασία των παιδιών και ευχαριστούμε πάρα πολύ και την Ευρωπαϊκή Ένωση που μας στηρίζει στην υλοποίηση αυτού του προγράμματος. Και τελειώνω λέγοντας σε όλους τους ανθρώπους που μας ακούνε ότι το 10.56 είναι εκεί, δίπλα σας, 24 ώρες στις 24 ώρες, 7 ημέρες την εβδομάδα. Αν κάτι από αυτά που είπαμε σας μπέρδεψε, αν θέλετε περισσότερη πληροφορία, αν θέλετε βοήθεια για να τα εφαρμόσετε όλα αυτά, κοινωνική λειτουργή και ψυχολόγοι 24 ώρες στις 24 ώρες μαζί σας, για οτιδήποτε χρειαστείτε. Ευχαριστούμε πολύ, καλή συνέχεια σε όλους και όλες, καλή μεγάλη εβδομάδα.
|
