| id |
dc9add93-fae2-4ff1-ab0e-c7c097e2a69b
|
| title |
Το έθιμο "Λάζαρα" στη Φλώρινα /
|
| spellingShingle |
Το έθιμο "Λάζαρα" στη Φλώρινα /
|
| publisher |
ΔΗΜΟΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
|
| url |
https://www.youtube.com/watch?v=KJ9_1Ab3Hdk&list=UCFUiHxymvhWnKDmDGnyoFdA
|
| publishDate |
2023
|
| language |
el
|
| thumbnail |
http://oava-admin-api.datascouting.com/static/deb2/cb0d/4f81/468b/09cd/358a/d7fd/3fd4/deb2cb0d4f81468b09cd358ad7fd3fd4.jpg
|
| format |
Video
|
| organizationType_txt |
Δημόσιος τομέας
|
| durationNormalPlayTime_txt |
1163
|
| genre |
Συνεδριάσεις
|
| genre_facet |
Συνεδριάσεις
|
| institution |
Δήμος Φλώρινας
|
| asr_txt |
Όπως ξέρουμε ένας τόπος χαρακτηρίζεται από την ιστορία και τον πολιτισμό του. Έτσι η διατήρηση της ιστορική μας μνήμης αλλά και των ηθών και των εθήμων μας είναι υποφρέωση όλων μας. Σας ευχαριστώ, είναι ιδιαίτερη τιμή και χαρά που είστε όλοι εδώ πέρα σήμερα στην εκδήλωση αναβίωσης του εθήμου Λάζανα. Ενός θα έλεγα ξεχασμένου γυναικείου εθήμου που συνδέεται με την πολιτιστική μας παράδοση, αλλά κυρίως θα έλεγα εκτός από την πολιτιστική μας παράδοση συνδέεται με τη μεγάλη γιορτή της Ανάστασης του Λαζάρου και με τις αδερφές του, τις Λαζαρίνες, οι οποίες τραγουδούν και αναγκαίνονται χαρμός στην αυτή γιορτή. Θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς την κυρία Κόλλνα που θα μας πει κάποια λόγια για το έθιμο, την ανταπόκριση των συλλόγους και την ανταπόκριση του στον κάλεσμά μας, όλους εσάς για την παρουσία σας να ευχηθώ χρόνια πολλά, υγεία, ελπίδα, αλληλεγγύη και καλή Ανάσταση. Να είστε καλά όλοι. Αναβιώνουν σήμερα ένα έθιμο της περιοχής, τρεις ιστορικοί και δραστήριοι σύλλογοι της περιοχής μας. Το Λύκειο Ελληνίδων, ο Αριστοτέλης Λόρινας και ο Αμήντας Κοπιάς. Ένα έθιμο το οποίο μας οδηγεί στο Πάσκα, μας θυμίζει την Ανάσταση του Λαζάρου και την Ανάσταση των Ψηκών και μας προετοιμάζει για την καρμόσυνη πίεση της Ανάστασης. Χρόνια πολλά, καλή Ανάσταση. Και τώρα ένα σύντομο ιστορικό από την κυρία Γκόλμα. Αγαπητοί φίλες και φίλοι, ο Απρίλιος και πιο συγκεκριμένα οι περίοδες του Πάσκα σφίζει από ελληνικά έθιμα και παραδόσεις. Φυσικά αυτά τα έθιμα εμφανίζονταν εντονότερα σε περισσότερες περιοχές το παρελθόν από τη σήμερα, αλλά βεβαίως σε κάποια χωριά της Ελλάδας μας τηρούνται μέχρι τις μέρες μας. Μια από τις μέρες της Πασχαλινής περιόδου, κατά την οποίαν έχουν καταγραφεί πολλά και διάφορα έθιμα, είναι το Σάββατο του Λαζάρου, τα γνωστά Λάζαρα ή Λαζαρίνες. Το έθιμο του Λαζάρου διατηρήθηκε ζωτανό μέχρι λίγο μετά από τα μέσα του περασμένου αιώνα και έκτοτε γίνονται προσπάθειες αναπίωσής του. Το έθιμο αυτό αναγγέλει την Ανάσταση της Φύσης, τον Ερχομό της Άνοιξης, καθώς και τη Γιορτή της Νέας Ζωής και της Γονιμότητας των Γυναιχών, γι' αυτό και παρατηρούμε πως συμμετέχει μόνο το γυναικείο φίλο. Εξάλλου, η Ανάσταση του Λαζάρου θεωρείται η πρώτη Ανάσταση, η πρώτη Λαμπρί. Οι Λαζαρίνες ήταν μικρά κορίτσια αλλά και μεγαλύτερες γυναίκες, που το Σάββατο του Λαζάρου τραγουδούσαν και χόρευαν τα Λαζαριανά τραγούδια γύρωνοντας από το σπίτι σε σπίτι. Τα Λαζαριανά τραγούδια έχουν την αφετηρία τους στα αρχαία κάλαντα που μπορούν να θεωρηθούν ως συνέχεια από τα κάλαντα της αρινής πρωτοχρονιάς. Όταν επικράτησε ο χριστιανισμός, το έθιμο επιβίωσε μέσα στο κλίμα του χριστιανισμού και τα κάλαντα προσαρμόστηκαν στις ανοιξιάδικες γιορτές όπως είναι το Σάββατο του Λαζάρου. Το έθιμο της Λαζαρίνας, λοιπόν, είναι Πανελλήνιο. Το πρωί του Σαββάτου τις Λαζαρίνες τις έδιναν και τις στόλυζαν οι μανάδες τους σαν μεγάλες κοπέλες για την ξαχωριστή αυτή γιορτή της άνοιξης. Ίσως αυτό, μαζί με όλη τη λειτουργία του εθήμου, να έκρυβε αδιατύποτα τη διάθεση των μανάδων να πατρολογήσουν τα κορίτσια τους, μία και λίγο μετά το σχολείο τα περίμενε τον Προξενιό και ο Αραβώνας. Για τα κορίτσια που αποφάσισαν να τραγουδήσουν και να χορέψουν τα λαζαριανά τραγούδια, η προετοιμασία τους κρατούσε όλη τη Μετάλη Σαρακοστή. Στο σύνολό τους σχεδόν ήταν τραγούδια που αναφέρονταν σε διάφορες εκπηλώσεις της ζωής, όπως ο έρωτας, η νοικοκυροσύνη, η ξενιτιά και άλλες. Βεβαίως υπάρχουν και τραγούδια που αναφέρονται στην Ανάσταση του Λαζάρου. Στη Φλόρινα και σε χωριά της περιοχής, όπως γράφει ο αείμιστος λαογράφος μας Λάζαρος Μέλος στο βιβλίο του «Λαογραφικά της Φλόρινας» το 1974, το πρωί του Σαββάτου του Λαζάρου, οι Λαζαρίνες, μεγάλες και μικρές κοπέλες, διμένες με τις παραδοσιακές τους χορεσιές, μάζευαν λουλούδια με τα οποία στόλυζαν τα μικρά τους καλαθάκια και πήγαιναν στην εκκλησία να εκκλησιαστούν και να κοινωνήσουν. Μετά τη θελή αρακτηθία λειτουργία, οι κοπέλες χωρισμένες σε ομάδας γύρισαν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας το «Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα βάγια», «Ήρθε η Κυριακή που τρών τα ψάρια», «Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι», «Ήρθε η μάνα σου από την πόλη, σου φέρε χαρτί και κομπολόι», «Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα βάγια», «Ήρθε τον Βαγιόν η Φωμάδα», «Ξύπνα Λάζαρε και μην κοιμάσαι», «Ήρθε η μέρα σου και η χαρά σου». Πού ήσου Λάζαρε, πού ήσου κρυμμένος, κάτω στους νεπρούς σαν πεθαμένος, δε μου φέρνεται λίγο νεράκι πουν το στόμα μου πικρό φαρμάκι, δε μου φέρνεται λίγο λεμόνι πουν το στόμα μου σαν περιβόλι, ήρθω Λάζαρος, ήρθαν τα βάγια, ήρθε η Κυριακή που τρών τα ψάρια. Συγχρόνως, τα κορίτσια αυτά χόρευαν τον καθιερωμένο χορό και λάμβαναν από τις νοικοκυρές των σπιτιών αυτά, αλεύρι, φασόλια και ό,τι άλλο ήθελε να τις δώσει κάθε νοικοκυρά. Επίσης, αξίζει να αναφερθούν τα κουλουράκια και τα γλυκά ψωμάκια που φτιάχνονταν από τις νοικοκυρές αυτή την ιδιαίτερη μέρα, τα γνωστά μας λαζαράκια. Τα λαζαράκια είχαν το σχήμα ανθρώπου, τυλιγμένους στα σπάρμανα, όπως απεικονίζεται ο Λάζαρος στις εικόνες της εκκλησίας μας. Μέσα στη ζύμη τους, οι νοικοκυρές προσέπτεταν μέλι, σταφίδες ή καρύμβια. Φίλοι και φίλες, η πατρίδα μας συνοδεύει με διάφορες παραδόσεις το Σάββατο του Λαζάρου καθώς δίνει δύναμη στους πιστούς για τη μεγάλη εβδομάδα που ακολουθεί και τις προετοιμάζει για το χαρμόσυνο γεγονός της Ανάστασης του Χριστού. Εμείς όλοι εδώ ευχόμαστε οι Άγιες μέρες που έρχονται να γεμίσουν τις καρδιές μας με αγάπη, πίστη και ελπίδα έτσι ώστε να βιώσουμε το μεγαλείο της Ανάστασης του Κυρίου μας με ανάταση ψυχής. Εύχομαι ολόψυχα σε όλους και σε όλες. Καλή Ανάσταση, χαρούμενο και ευλογημένο Πάσχα. Να είστε καλά και του χρόνου. Μάμμα από τα παιδικά μου χρόνια λοιπόν και εγώ σαν παιδάκι έπαιρνα το καλαθάκι μου και πήγαινα να πω τα Λάζαρα, έτσι λέγαμε. Θα παρατηρήσουμε λοιπόν ότι κάθε χορευτικό θα πει τα Λάζαρα και θα έχουμε κοινούς χορούς για όλα τα παιδάκια. Φυσικά μετά θα χορέψουν και οι μεγάλοι, οι οποίοι είναι πολύ σημαντικοί συμπαραστάτες μας. Τους ευχαριστούμε θερμά, ευχαριστούμε όλες τις κυρίες. Να ξέρετε είστε πολύτιμες για μας γιατί χωρίς εσάς δεν μπορούμε και εμείς να μεταλλαμβατεύσουμε στα μικρά βαθιά της γνώσης μας. Σας ευχαριστούμε, καλή βιασκευασία. Καλή βιασκευασία. Ευχαριστούμε. Να γεμίσουμε το καλαφάκι. Μπράβο. Μπράβο. Ζητήσε Λαζάρε που είναι η γονή σου, που σε γυρεύε η μάνα κι η αδερφή σου ήμουνα στη γη. Στη γη κομμένος κι από τον Χριστό, Χριστό αναστημένο δώσε μου λίγο. Λίγο νεράκι να ξεπλύνω της καρδιάς μου το φαρμάκι. Το Θεέ μου αμφά, αυγά να σας καθούμε. Κι οι κορτούλες σας πολλά πολλά γεννούνε. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Ήρθε Λάζαρος πειρά, ήρθανε τα βαγιά, ήρθε και η Κυριακή, τον που όλοι τρώνε ψαντιά. Και εμείς σαν καλά παιδιά, τρέχουμε στη γειτονιά και μαζεύουμε αγάπη, ένα από κάθε κυρά. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο.
|
| _version_ |
1782817163341463552
|
| description |
: Όπως ξέρουμε ένας τόπος χαρακτηρίζεται από την ιστορία και τον πολιτισμό του. Έτσι η διατήρηση της ιστορική μας μνήμης αλλά και των ηθών και των εθήμων μας είναι υποφρέωση όλων μας. Σας ευχαριστώ, είναι ιδιαίτερη τιμή και χαρά που είστε όλοι εδώ πέρα σήμερα στην εκδήλωση αναβίωσης του εθήμου Λάζανα. Ενός θα έλεγα ξεχασμένου γυναικείου εθήμου που συνδέεται με την πολιτιστική μας παράδοση, αλλά κυρίως θα έλεγα εκτός από την πολιτιστική μας παράδοση συνδέεται με τη μεγάλη γιορτή της Ανάστασης του Λαζάρου και με τις αδερφές του, τις Λαζαρίνες, οι οποίες τραγουδούν και αναγκαίνονται χαρμός στην αυτή γιορτή. Θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς την κυρία Κόλλνα που θα μας πει κάποια λόγια για το έθιμο, την ανταπόκριση των συλλόγους και την ανταπόκριση του στον κάλεσμά μας, όλους εσάς για την παρουσία σας να ευχηθώ χρόνια πολλά, υγεία, ελπίδα, αλληλεγγύη και καλή Ανάσταση. Να είστε καλά όλοι. Αναβιώνουν σήμερα ένα έθιμο της περιοχής, τρεις ιστορικοί και δραστήριοι σύλλογοι της περιοχής μας. Το Λύκειο Ελληνίδων, ο Αριστοτέλης Λόρινας και ο Αμήντας Κοπιάς. Ένα έθιμο το οποίο μας οδηγεί στο Πάσκα, μας θυμίζει την Ανάσταση του Λαζάρου και την Ανάσταση των Ψηκών και μας προετοιμάζει για την καρμόσυνη πίεση της Ανάστασης. Χρόνια πολλά, καλή Ανάσταση. Και τώρα ένα σύντομο ιστορικό από την κυρία Γκόλμα. Αγαπητοί φίλες και φίλοι, ο Απρίλιος και πιο συγκεκριμένα οι περίοδες του Πάσκα σφίζει από ελληνικά έθιμα και παραδόσεις. Φυσικά αυτά τα έθιμα εμφανίζονταν εντονότερα σε περισσότερες περιοχές το παρελθόν από τη σήμερα, αλλά βεβαίως σε κάποια χωριά της Ελλάδας μας τηρούνται μέχρι τις μέρες μας. Μια από τις μέρες της Πασχαλινής περιόδου, κατά την οποίαν έχουν καταγραφεί πολλά και διάφορα έθιμα, είναι το Σάββατο του Λαζάρου, τα γνωστά Λάζαρα ή Λαζαρίνες. Το έθιμο του Λαζάρου διατηρήθηκε ζωτανό μέχρι λίγο μετά από τα μέσα του περασμένου αιώνα και έκτοτε γίνονται προσπάθειες αναπίωσής του. Το έθιμο αυτό αναγγέλει την Ανάσταση της Φύσης, τον Ερχομό της Άνοιξης, καθώς και τη Γιορτή της Νέας Ζωής και της Γονιμότητας των Γυναιχών, γι' αυτό και παρατηρούμε πως συμμετέχει μόνο το γυναικείο φίλο. Εξάλλου, η Ανάσταση του Λαζάρου θεωρείται η πρώτη Ανάσταση, η πρώτη Λαμπρί. Οι Λαζαρίνες ήταν μικρά κορίτσια αλλά και μεγαλύτερες γυναίκες, που το Σάββατο του Λαζάρου τραγουδούσαν και χόρευαν τα Λαζαριανά τραγούδια γύρωνοντας από το σπίτι σε σπίτι. Τα Λαζαριανά τραγούδια έχουν την αφετηρία τους στα αρχαία κάλαντα που μπορούν να θεωρηθούν ως συνέχεια από τα κάλαντα της αρινής πρωτοχρονιάς. Όταν επικράτησε ο χριστιανισμός, το έθιμο επιβίωσε μέσα στο κλίμα του χριστιανισμού και τα κάλαντα προσαρμόστηκαν στις ανοιξιάδικες γιορτές όπως είναι το Σάββατο του Λαζάρου. Το έθιμο της Λαζαρίνας, λοιπόν, είναι Πανελλήνιο. Το πρωί του Σαββάτου τις Λαζαρίνες τις έδιναν και τις στόλυζαν οι μανάδες τους σαν μεγάλες κοπέλες για την ξαχωριστή αυτή γιορτή της άνοιξης. Ίσως αυτό, μαζί με όλη τη λειτουργία του εθήμου, να έκρυβε αδιατύποτα τη διάθεση των μανάδων να πατρολογήσουν τα κορίτσια τους, μία και λίγο μετά το σχολείο τα περίμενε τον Προξενιό και ο Αραβώνας. Για τα κορίτσια που αποφάσισαν να τραγουδήσουν και να χορέψουν τα λαζαριανά τραγούδια, η προετοιμασία τους κρατούσε όλη τη Μετάλη Σαρακοστή. Στο σύνολό τους σχεδόν ήταν τραγούδια που αναφέρονταν σε διάφορες εκπηλώσεις της ζωής, όπως ο έρωτας, η νοικοκυροσύνη, η ξενιτιά και άλλες. Βεβαίως υπάρχουν και τραγούδια που αναφέρονται στην Ανάσταση του Λαζάρου. Στη Φλόρινα και σε χωριά της περιοχής, όπως γράφει ο αείμιστος λαογράφος μας Λάζαρος Μέλος στο βιβλίο του «Λαογραφικά της Φλόρινας» το 1974, το πρωί του Σαββάτου του Λαζάρου, οι Λαζαρίνες, μεγάλες και μικρές κοπέλες, διμένες με τις παραδοσιακές τους χορεσιές, μάζευαν λουλούδια με τα οποία στόλυζαν τα μικρά τους καλαθάκια και πήγαιναν στην εκκλησία να εκκλησιαστούν και να κοινωνήσουν. Μετά τη θελή αρακτηθία λειτουργία, οι κοπέλες χωρισμένες σε ομάδας γύρισαν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας το «Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα βάγια», «Ήρθε η Κυριακή που τρών τα ψάρια», «Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι», «Ήρθε η μάνα σου από την πόλη, σου φέρε χαρτί και κομπολόι», «Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα βάγια», «Ήρθε τον Βαγιόν η Φωμάδα», «Ξύπνα Λάζαρε και μην κοιμάσαι», «Ήρθε η μέρα σου και η χαρά σου». Πού ήσου Λάζαρε, πού ήσου κρυμμένος, κάτω στους νεπρούς σαν πεθαμένος, δε μου φέρνεται λίγο νεράκι πουν το στόμα μου πικρό φαρμάκι, δε μου φέρνεται λίγο λεμόνι πουν το στόμα μου σαν περιβόλι, ήρθω Λάζαρος, ήρθαν τα βάγια, ήρθε η Κυριακή που τρών τα ψάρια. Συγχρόνως, τα κορίτσια αυτά χόρευαν τον καθιερωμένο χορό και λάμβαναν από τις νοικοκυρές των σπιτιών αυτά, αλεύρι, φασόλια και ό,τι άλλο ήθελε να τις δώσει κάθε νοικοκυρά. Επίσης, αξίζει να αναφερθούν τα κουλουράκια και τα γλυκά ψωμάκια που φτιάχνονταν από τις νοικοκυρές αυτή την ιδιαίτερη μέρα, τα γνωστά μας λαζαράκια. Τα λαζαράκια είχαν το σχήμα ανθρώπου, τυλιγμένους στα σπάρμανα, όπως απεικονίζεται ο Λάζαρος στις εικόνες της εκκλησίας μας. Μέσα στη ζύμη τους, οι νοικοκυρές προσέπτεταν μέλι, σταφίδες ή καρύμβια. Φίλοι και φίλες, η πατρίδα μας συνοδεύει με διάφορες παραδόσεις το Σάββατο του Λαζάρου καθώς δίνει δύναμη στους πιστούς για τη μεγάλη εβδομάδα που ακολουθεί και τις προετοιμάζει για το χαρμόσυνο γεγονός της Ανάστασης του Χριστού. Εμείς όλοι εδώ ευχόμαστε οι Άγιες μέρες που έρχονται να γεμίσουν τις καρδιές μας με αγάπη, πίστη και ελπίδα έτσι ώστε να βιώσουμε το μεγαλείο της Ανάστασης του Κυρίου μας με ανάταση ψυχής. Εύχομαι ολόψυχα σε όλους και σε όλες. Καλή Ανάσταση, χαρούμενο και ευλογημένο Πάσχα. Να είστε καλά και του χρόνου. Μάμμα από τα παιδικά μου χρόνια λοιπόν και εγώ σαν παιδάκι έπαιρνα το καλαθάκι μου και πήγαινα να πω τα Λάζαρα, έτσι λέγαμε. Θα παρατηρήσουμε λοιπόν ότι κάθε χορευτικό θα πει τα Λάζαρα και θα έχουμε κοινούς χορούς για όλα τα παιδάκια. Φυσικά μετά θα χορέψουν και οι μεγάλοι, οι οποίοι είναι πολύ σημαντικοί συμπαραστάτες μας. Τους ευχαριστούμε θερμά, ευχαριστούμε όλες τις κυρίες. Να ξέρετε είστε πολύτιμες για μας γιατί χωρίς εσάς δεν μπορούμε και εμείς να μεταλλαμβατεύσουμε στα μικρά βαθιά της γνώσης μας. Σας ευχαριστούμε, καλή βιασκευασία. Καλή βιασκευασία. Ευχαριστούμε. Να γεμίσουμε το καλαφάκι. Μπράβο. Μπράβο. Ζητήσε Λαζάρε που είναι η γονή σου, που σε γυρεύε η μάνα κι η αδερφή σου ήμουνα στη γη. Στη γη κομμένος κι από τον Χριστό, Χριστό αναστημένο δώσε μου λίγο. Λίγο νεράκι να ξεπλύνω της καρδιάς μου το φαρμάκι. Το Θεέ μου αμφά, αυγά να σας καθούμε. Κι οι κορτούλες σας πολλά πολλά γεννούνε. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Ήρθε Λάζαρος πειρά, ήρθανε τα βαγιά, ήρθε και η Κυριακή, τον που όλοι τρώνε ψαντιά. Και εμείς σαν καλά παιδιά, τρέχουμε στη γειτονιά και μαζεύουμε αγάπη, ένα από κάθε κυρά. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο. Μπράβο.
|
