Ενότητα 5: Η «Γλώσσα των νέων» (Μέρος Α) / Αντικείμενο του μαθήματος είναι η Γλώσσα των νέων. Ορισμός, βασικά χαρακτηριστικά, στοιχεία της νεανικής επικοινωνίας, το νεανικό λεξιλόγιο, κοινωνικά χαρακτηριστικά και γλωσσικές στάσεις.

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η Γλώσσα των νέων. Ορισμός, βασικά χαρακτηριστικά, στοιχεία της νεανικής επικοινωνίας, το νεανικό λεξιλόγιο, κοινωνικά χαρακτηριστικά και γλωσσικές στάσεις.: και το παρεδόση της επαγγελματικής λόγω σας με την ελληνική, αλλά και ένα από τα κορυφαία χαρακτηριστικά δημοσ...

Πλήρης περιγραφή

Λεπτομέρειες βιβλιογραφικής εγγραφής
Κύριος δημιουργός: Πολίτης Περικλής (Αναπληρωτής Καθηγητής)
Γλώσσα:el
Φορέας:Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Είδος:Ανοικτά μαθήματα
Συλλογή:Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας / Γλώσσα και κοινωνία
Ημερομηνία έκδοσης: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2014
Θέματα:
Άδεια Χρήσης:Αναφορά-Παρόμοια Διανομή
Διαθέσιμο Online:https://delos.it.auth.gr/opendelos/videolecture/show?rid=1eed3447
Απομαγνητοφώνηση
Αντικείμενο του μαθήματος είναι η Γλώσσα των νέων. Ορισμός, βασικά χαρακτηριστικά, στοιχεία της νεανικής επικοινωνίας, το νεανικό λεξιλόγιο, κοινωνικά χαρακτηριστικά και γλωσσικές στάσεις.: και το παρεδόση της επαγγελματικής λόγω σας με την ελληνική, αλλά και ένα από τα κορυφαία χαρακτηριστικά δημοσιογραφίες, που είναι η ελληνική, η ελληνική δημοσιογραφία, η ελληνική δημοσιογραφία, η ελληνική δημοσιογραφία, η ελληνική δημοσιογραφία, η ελληνική δημοσιογραφία, η ελληνική δημοσιογραφία, η ελληνική δημοσιογραφία, και ένα από τα κορυφαία χαρακτηριστικά της, που είναι η φορμουλαϊκή της φύσης. Αυτό θέλω να το πω γραμματικά και να το διευρύνω λιγάκι. Θέλω να γίνει απόλυτα κατανοητό. Αυτό που ονόμασα, ακολουθώντας φυσικά την έρευνα φορμουλαϊκής λόγω σας, όταν είμαστε δημοσιογραφίοι, πρέπει λιγάκι να σκεφτείτε πάνω σε αυτό, γιατί ό,τι λέτε, γράφετε, ενώ γράφετε, είτε σε εργασίες μέσα στο τμήμα, είτε σε, ας το πούμε, εραστικνικά ή μη επαγγελματικά συγκείμενα σε εφημερίδες, είτε σε άλλα, ειδικά, free press, ειδικά, είχα άμεση σχέση με το γεγονός αυτό. Δηλαδή, ούτε μπορούμε ή είναι δυνατόν να είμαστε διακώς πρωτότυποι, σε επίπεδο λεξιολογίου, ούτε μπορούμε να δουλεύουμε με επαγγελμένες εκφράσεις. Οι ανθρώπινοι επικοινωνεί καθημερινά, αλλά και σε χώρους θεσμικούς, όπως είναι, ξέρω εγώ, ο χώρος των επιστημών, ο χώρος του δικαίου, της εκκλησίας, δηλαδή του στρατού, στηρίζεται στη φορμουλαϊκή πρόσεξη, με τη διαφορά ότι κάθε πεδίο έχει τη δική της. Αυτό που είναι δύσκολο, και προσπάθησα να το δείξουμε, αυτά τα τρία παραδείγματα που ανέπτυξα και σας έστειλα, δηλαδή τη δυναστική πυρκαγιά, την άνοδο του παιτριαλέου και σε εκφράσεις που χρησιμοποιούμε όταν παίρνει γκόλ, στο τελευταίο μέρος του τελευταίου δελτίου, η φάση δηλαδή, αυτό το πράγμα πρέπει να γίνει για πάνα πολλά άλλα θέματα, που βραγματεύεται η δημοσιογραφία, αυτή είναι δηλαδή η δυσκολία, δηλαδή η δυσκολία ενώ, άλλες περιοριθές όπως είναι αυτές που ανέφερα, δηλαδή ο χώρος του δικαίου ή της δυναστικής οικογραφίας, της γραφειοπρατίας, έχουν πιο περιορισμένο πεδίο εκφράσεων, εννειών, κλπ. η δημοσιογραφία καλύπτει τα πάντα. Εκομένως κάποιος ο οποίος θέλει να ασχοληθεί με διευνής ειδήσεις, πρέπει να δει τη φορμουλακική πρόοδο των διεθνών ειδήσων, του διεθνούς ρεπορτάζ, κάποιος ο οποίος θέλει να ασχοληθεί με την ασχολητικογραφία, κάποιος ο οποίος θέλει να ασχοληθεί με τα συγκεκριτικό ρεπορτάζ, ή με, για να αφήσω λίγο και τη διεσογραφία και να πάω και στα άλλα παιδιά, ένας που θέλει να ασχοληθεί με σχολιασμό, με διάφορα είδη κριτικής, άθρων γνώμης, μικρών σχολείων, ακόμα και προσωπική σύλληση, δηλαδή πιο απαιτητικά κείμενα, γιατί από την εμπειρία που έχω βλέπω ότι πολύ αρέσκονται στο να γράφουν τέτοιου είδους στο κείμενο, και όχι απλώς να γράφουν μόνο ρεπορτάζ. Ξαναλέω, η βάση, η καρδιά της δημοσιογραφικής γλώσσας της ό,τι αφορά το λεξιλόγιο, γιατί το λεξιλόγιο είναι αυτό που μας φέρνει πιο άμεσα σε επαφή με την πραγματικότητα, είναι το πιο αναπαραστατικό κομμάτι της γλώσσας, γιατί η σύνταξη, η γραμματική είναι πιο αφυρημένα και με δανάση της γλώσσας, το λεξιλόγιο είναι το πιο άμεσα κατανοητό και ας το πούμε και ρεαχειρίστημα. Εδώ σταματάω, θα το πω πια άλλες φορές, και θα ήθελα να μην είναι από αυτό το μάθημα σαν ένα μικρό στοιχείο προβληματισμού, να σκέφτεστε τη γλώσσα της δημοσιογραφίας με όρους φόρτου λαϊκής, όχι μόνο, αλλά υπολύσης. Αυτό προσπάθησε να δείξει με σκοπτικό τρόπο ένας γνωστός δημοσιογράφος ένα βιντάκι που είδαμε, θα ξεκινήσουμε αυτό, και το δεύτερο είναι μια μικρή συνέντευξη που συμπέμπει η κούκλια του Παπινιόντι κάποια στιγμή, για τα θέματα που συζητήσαμε την προηγούμενη φορά, δηλαδή για κάποια, ας το πούμε, γλωσσικά λάθη πολύ συνηθισμένα, τα οποία μερικοί πλέον δεν τα θεωρούν λάθη, άλλοι δεν αντιλαμβάνονται καν ότι είναι λάθη, αλλά γύρω από το οποίο έχει γίνει πολύ μεγάλη συζήτηση και γίνεται σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Ας δούμε λίγο το πρώτο και μετά το άλλο και στη συνέχεια θα δούμε και το τελευταίο μέρος του μαζίματος που δεν είχαμε προλάβει την προηγούμενη φορά, που αφορά την επίγνωση των δημοσιογράφων για τη γλώσσα που γράφουν και χρησιμοποιούν. Στο διακύβερμα της επόμενης μέρας και πόσο είναι ευθυρεσμένη, είναι υπερηνέουσα ατμόσφαιρα τώρα που το θερμό μέρος τυπάει κόκκινο και η αδραναλίνη φτάνει στα ίδια. Διαποτυπώνουμε τις δημοσιογραφήσεις που πονοκεφαλιάζουν τα στελέχη του πρωινού καφέ και πόσο ψηλά έχει ανέδειο πήχης μετά το πολλαπλό μήνυμα με πολλαπλούς αποδέκτες που είναι στη λιοντειρία του λαού. Και το βασικό σας, υπάρχει επιμήκηση για τον κοινωνιακό αλληλήμα. Δείτε ακόμα αποκλειστικά πότε αναμένεται η επέλαση στη χιονιά και πόσο έτοιμος είναι ο κρατικός μηχανισμός. Οι κόρες βιβλικής καταστροφής από την Ασία, καθώς επίσης και αυτό που τις μάρτυρες της τραγωδίας. Ας αλλάξουμε όμως κλίμα και θέμα. Είπες επίσης ο διάσημος καλλιτέχνη να λύνει τη σιωπή της και να μας αποκαλύπτει σε μια κατάθεση ψυχής πώς θα κάνει για την καριέρα. Προπονητής αποτελεί παρελθόν από τον πάθο της ομάδος του. Και με αυτά και με αυτά ας βάλουμε μια ανατελεία ή αν θέλετε ας το λεπινώσουμε αφού ο τριοκτικός χρόνος είναι πολίτικος. Και όπως ξέρετε καλά, αυτά είναι και τα απλόκτα της ζωντανής ενημέρωσης. Καλό σας βράδυ. Να ρωτήσω κάτι. Πόσα από αυτά που ακούσατε, τα αναγνωρίζετε όλοι, δεν είναι όλοι, θα μπορούσε να τα αποφύγει κανείς ή πρέπει να τα αποφύγει κανείς. Ας πούμε το εικόνες δημιουργικής καταστροφής όταν έχεις ένα ρεπορτάζ με πλημμύρα, με σεισμό, όταν έχουν πέσει σπίτι και κλπ. Θα το κάνετε, θα προσπαθούσατε να βρείτε μια εναλλακτική λύση ή θα προσπορούσετε στιγμή μια λύση. Παίρνε το μικρό σου λίγο. Κοσταδίνος. Κοσταδίνος, όχι Κώστας. Όλες τις εκπλάσσες που έχετε γεμάτον, νομίζω ότι καλό είναι να τα αποφύγετε. Θα το κάνεις, θα τις αφέφευγες. Όλες αυτές. Εδώ είναι βέβαια μαζεμένες πολλές μέσα σε ένα λεπτό, γιατί η παραμόρφωση, τώρα αν χρησιμοποιήσεις μία ή δύο από αυτές μέσα σε ένα μεγάλο ρεπορτάζ δεν φαίνεται. Αλλά αυτό που θέλει να ψέξει, να σακηρήσει, είναι πιθανώς η καθιέρωσή τους μέσα σε δεκάδες, κατοντάδες ρεπορτάζ για το ίδιο θέμα και πώς να αποέφευγες τεμπελιάς διανοητικής και κλωσικής πολλών μουσογράφων, οι οποίοι δεν προσπαθούν να έχουν μια άλλη λύση. Ακούνται σ' αυτές τις λύσεις. Έλα, τι λες, θα τις χρησιμοποιούσες όλες αυτές. Όχι όλες. Πες μία που δεν θα χρησιμοποιούσες, πες μία που θα χρησιμοποιούσες, αν θυμάσαι. Δεν θυμάμαι. Θυμάσαι, ναι. Δεν θυμάμαι. Δεν θυμάμαι. Δεν θυμάμαι. Ας πούμε το παραλυτόν από το πάντο της ομάδας, ο προπονητής, που λέγεται πολύ συχνά. Δεν είναι τόσο συχνά. Ε. Και λέγεται συχνά, όπως, έτσι, για κάποιον που φεύγει. Έχετε κριτήρια, δηλαδή, είναι αυτό που θα σας απέτρεπε ή θα σας οδηγούσε στο να εκλέξετε μια συγκεκριμένη έκπληση. Η δυσκολία είναι να βρείτε μια άλλη, ότι αισθητικά δεν σας πάει, ότι είναι πολύ, ξέρω εγώ, λαϊκή, να το πω έτσι. Έχετε κάποια, ή θα είχατε μάλλον κάποια κριτήρια, ή ότι φέρει στιγμή η κυβέρνηση. Γιατί, ευχαριστούμε, όλοι. Μικρός. Μια μόνο σωστό, μία… Μια μόνο σωστό, μία… Μάλλον να σου πες κάτι άλλο και μετά θα πω κάτι εγώ. Εγώ νομίζω ότι πρέπει να αντικαταστροφούν, όχι βαστητεροτυπία, σημαντικά δεν έχω πλήκτρο σ' αυτό. Μόνο πλήκτρο, πολύ πλήκτρο, το αποτελεί παρελθόν… Το πολλές πλήκτρες μέσα σε ένα κείμενο? Το αποτελεί παρελθόν για το πάντος της ομάδας μου. Είναι κάτι κυριολεκτικό. Είναι κυριακή καταστροφή σε μια πλήκτρη μοίρα, σε μια καταιγίδα… Αυτό είναι δύο πράγματα. Είναι και κλεισσέ και αυτό που λέμε ευητορική υπερβολή. Δηλαδή, από πού… από ποιο σπίτι μετάνελαμε για κυριακή καταστροφή. Όταν καλύσσουν 10 σπίτια, 100 σπίτια. Όταν σκοτωθούν άνθρωποι, όταν καταστραφούν πέντε, δέκα, εκατό νεκροκύρια. Καταστροφή είναι όταν μαθαίνουν για ιστισμό στη Κίνα όπου καταπλακώνονται, ξέρω πως, σύνοι ή δέκα χιλιάδες. Αυτό είναι ευητορική καταστροφή. Λέγεται πολλές φορές και σε περιπτώσεις που δεν είναι. Οπότε χάνει και η έννοια του δημιουργικού, χάνει και το νοηματικό. Γιατί να μην αλλάξεις κάποιες νεάρμες, μόνο στις ιδρύσεις, αν θες να κάνεις μπάν, δηλαδή, που νομίζω είναι σημαντικές ιδρύσεις για να σας αλλάξει ο άλλος. Δεν το κατάλαβα. Πες ένα παράδειγμα. Ένα από αυτά. Πες το κάπως αλλιώς. Εννοείς ότι αν το χρεις αλλιώς θα προσεχτεί πιο πολύ. Θα προσεχτεί πιο πολύ αν το χρεις αλλιώς. Δηλαδή, δεν θα ακούσει κανείς την προσοκόμενη ένφραση και θα ακούσε κάτι... Αυτό θέλει μια έρευνα κοινού, για να το βεβαιώσει κανείς. Μπορεί να είναι και έτσι, δεν το αποβλέπω καθόλου. Εγώ ήθελα να πω κάτι για αυτό που είναι η κολλοδοπία, είναι σωστό αλλά πρέπει λοιπόν να το διευρύνουμε. Και το είπα την επόμενη φορά, ο λόγος που χρησιμοποιούνται αυτές οι εκφράσεις δεν είναι επειδή γενικά ο άνθρωπος της χρειάζεται παντού άρα και ο δημοσιογράφος. Είναι λοιπόν επειδή ο δημοσιογραφικός λόγος, όπως έχουμε πει και στον περισσότερο μάθημα, είναι λόγος για το ευρύ κοινό. Άρα ο λόγος για το ευρύ κοινό πρέπει να έχει ένα λεξιλόγιο, πώς να το πω, ενεργητικό, όπως είπαμε πέρυσι, από τα πιο εύκολα αναγνωρίσιμα... Καλώς υπάρχουν αυτές οι εκφράσεις, δεν μπορεί να μην υπάρχουν, άσχετα αν πρέπει να εναλλάσσουν περισσότερες, να μην λέγονται συνέχεια οι ίδιες και οι ίδιες κλπ. Αυτό είναι το ένα. Δηλαδή το θετικό, ας πούμε, της χρήσης της λειτουργίας της εκφρασίας, το αρνητικό, είναι όταν γίνεται κατάκριση, υπερβολική χρήση και παρέπηση του δημοσιογράφου, που θα βρει καλύτερες, ας πούμε, εκφρασικές λύσεις. Επειδή όμως δεν έχουμε πάρα πολύ χρόνο να μένουμε σε αυτό το θέμα, ας δούμε λίγο και το δεύτερο βιντάκι που δεν το είχαμε δει την προηγούμενη φορά, για δυο φρονόμενα που τα συζητήσαμε. Η μονή. Το ίδιο ακούγεται ένα γ μαζί με ένα ν. Αυτό είναι που πρέπει να προσέξουμε στην προφορά των πέντε γ και να μην λέμε έμπορος, ούτε να λέμε πέντε, ούτε να λέμε εκειμονή. Εσείς, η κυρία Άκουκρ, έχω παρατηρήσει πόσο θα πω ακόμη σχολαστική είστε σε αυτή την προφορά, δηλαδή σωστή, όπως και οι ηθοποιοί, γιατί πρέπει αυτό να το προσέξουμε ως προς την σωστή εκφορά του λόγου μας στον προφορικό επίπεδο. Σωστό έτσι είναι, δηλαδή αυτό που είπαμε συμβαίνει και στην συνέπεια όπως λέμε, δηλαδή στη φράση μέσα, στην ακολουθία των λέξεων. Όταν έχουμε ένα άρθρο που τελειώνει σε ν και μία λέξη που αρχίζει με π με τ με κ είναι σαν να έχουμε πάλι ένα πέντε γ μέσα στη λέξη. Τότε πρέπει κι αυτό να το προφέρουμε σαν να ήταν πέντε γ, δηλαδή θα πούμε την κίνηση. Θα πούμε την πόρτα, δεν λέμε την πόρτα αλλά την πόρτα, την πείρα και ούτε κατ' εξής. Και αυτό θέλει μια προσοχή, είναι η προφορά, η σωστή του ελληνικού λόγου. Ευχαριστώ πολύ. Εδώ κάνει λάθος ο... Σε μια επόμενη εποχή θα πρέπει και εγκαθινιντά να δούμε και τις ξένες λέξεις που υπάρχουν. Ακούγεται και η λέξη στούντιο. Κυρία Κούκλη, να προσθέσω κάτι ακόμη για το εγγραφές. Νομίζω ότι είναι μια πορεία συνηθισμένη, τι θα πούμε συγγραφέας ή συγγραφέας, εγγραφή ή εγγραφή και ούτε κατ' εξής. Εκεί θα ήθελα να πω ότι όταν έχουμε δύο γ κανονικά, ας πούμε άγγελος, αγγείο, εγγυόμε, σε όλες αυτές τις περιπτώσεις το προφέρουμε ως γ. Δηλαδή ακούγεται ένα γ και έρινο. Τώρα σε μια σειρά από λέξεις τις οποίες πρέπει όμως να τις ξέρουμε γιατί δεν υπάρχει κανόνας, προφέρουμε όπως τις γράφουμε. Δηλαδή λέμε συγγραφέας, λέμε εγγενείς, λέμε έγγραφο. Δεν θα ήταν λάθος να πούμε συγγραφέας ή εγγενείς όπως λέμε συγγενείς αλλά έχει επικρατήσει στην προφορά να το πω έτσι περίπου όπως γράφουμε αυτές τις λέξεις. Λοιπόν δεν υπάρχει κανόνας, πρέπει να θυμόμαστε ποιες λέξεις είναι και αυτές διαφέρουν από την προφορά γ και προφέρονται όπως είπαμε συγγραφέας, έγγραφο, εγγενείς. Και να το μάθουμε σαν το ποδήλατο, δεν θα το ξεχάσουμε στο τέλος. Έτσι είναι. Λοιπόν, ήθελα να κάνω μια διόρθωση, ίσως δεν έγινε απόλυτα κατανοητό. Με αν με ενδιαφέρουν, με ενδιαφέρει όχι να πω τι πρέπει να περιγράψω γιατί πρέπει κανείς να ξέρει πρώτο το φαινόμενο και μετά να αποφασίσει. Δύο είναι τα πιο πολύ συζητημένα φαινόμενα. Αυτό που λέει ο Νιόντις Μπέντε και ας πούμε τα ρενικά συμπλέγματα μέσα στη λέξη, ας πάρουμε το πέντε. Πέντε ή πέντε. Τι λέτε. Πέντε. Λέτε πέντε ή πέντε. Πέντε. Πέντε. Όπως. Ναι. Η διαφορά είναι άμεσα σε ένα «μπούττου μπούτ» και ένα «μπούττου μδου» με έναν έλληνο και το ονομάζουμε το φαινόμενο αυτό ή προελληνοποίηση ή απελληνοποίηση. Αυτό διέκτηνε παλιότερα το μορφωμένο από το αμόρφωτο. Και ίσως ακόμη και σήμερα, αν προσέξετε, οι εκφωνήτες και οι εκφωνητές της Νέριρ, όχι σε απόλυτο βαθμό, αλλά υπάρχουν ορισμένοι και ορισμένοι που το τυρούν, δηλαδή το προφέρουν αιρινό, γιατί? Γιατί έτσι πρόφεραν οι μορφωμένοι, πριν από και εξακολουθούν οι μεγάλες ηλικίας, όπως εγώ, να προφέρουν πέντε και όχι πέντε, όμγος και οργιόγος και λοιπά. Αυτό το πάνω με έχει αλλάξει με τα χρόνια μου. Δηλαδή, δεν διακρίνει πια τον αμόρφωτο από τον ομορφωμένο, δεν διακρίνει τον αστό από τον περιφερειακό και λοιπά. Γι' αυτό και ακούμε, ειδικά στα ιδιωτικά κανάλια, το ακούμα του δεκαετίου του 90, το είπα και την προηγούμενη φορά, πέντε όγκος, αμπέλη και ούτω κατ' εξής. Το ίδιο ισχύει και για το άλλο φαινόμενο, το οποίο είναι ένα μεμπέδιξο, όπως το είπε, την πόλη. Αυτό το λέμε ηχειροποίηση ή μη χειροποίηση. Το κουμπούτου δεν είναι χειρό, το καταλαβαίνετε, κουμπούτου με το ζόρι το προφέρεις. Ενώ το κουμπούτου προφέρεται πολύ πιο εύκολα, είναι χειρό. Όταν λοιπόν, έχεις δύο επιλογίες, είναι να πεις με μία μικρή πάψη ανάμεσα στο άρθρο και το ουσιαστικό, την πόλη, πρέπει να πάρεις μια ελάχιστη ανάσα. Αν δεν πάρεις, είναι δύσκολο να πεις την πόλη και λες ίδιος την πόλη. Δηλαδή το πίτο το κάνεις μπιτ, το κάνεις χειρό. Αυτό είναι ένα αντίστοιχο πονόμενο με το άλλο. Ό,τι δηλαδή είναι η χειροποίηση μέσα στη λέξη, στα όρια δύο λέξεων είναι η περίπτωση που το νί του άρθρου, όπως είπα, αλλά και των μωρίων και του δεν, του μην, μπροστά από άηχο, κουμπούτου, ή το ιχροποιείς ή όχι, ή περισσότεροι, αυτό βλέπω εγώ στα κανάλια ραδιόχων και τηλεόραση, πλέον το ιχροποιούν ελάχιστη, έως σπανιότατα θα ακούσεις κάποιον να λέει την πόλη. Όλοι λένε την πόλη, σίγουρα. Οπότε αυτό θα είναι σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, πρέπει να το ρίχνουμε ως κανονικό. Δεν υπάρχει πραγματικά γραμματικός, ας το πούμε, κανόνας που να σου απαγορεύει να πεις την πόλη ή τον κώστα, ή τον τείχο. Πάντως η διαφορά είναι ότι σε μια περίπτωση κάνουμε αυτό που λέει ο Λαμπόφ προσεκτική ανάγνωση, προσεκτική ανάγνωση σημαίνει διαχωρίζουμε τις λέξεις και αφήνουμε ένα ελάχιστο κλασμάδιο δευτερολέπτου χρονικό κενό για να μπορούμε να προφέρουμε το αρχικό της άλλης λέξης, το κουμπουτού, ή κατά κάποιον τρόπο τα συμβολούμε σε μια φωνολογική λέξη και έτσι την πόλη ακούγεται σαν μία λέξη. Τώρα θέλω να ολοκληρώσουμε αυτό το μάθημα με κάτι άλλο, με ένα πίνακα. Επίσης, είχα πει στο προηγούμενο μάθημα ότι θα τελειώσουμε με το τρίτο μέρος του, θα είναι το θέμα της επίγνωσης, δηλαδή της συνειδητότητας που έχουν οι δημοσογράφοι για το πώς γράφουν, τι λάθη κάνουν, αν είναι καλή η γλώσσα των ιδίων των επαγγελματιών. Αυτό που βλέπετε εδώ, τουλάχιστον τις στήλες μπορείτε να διαβάσετε, φωνολογία, μορφολογία, σύνταξη, σημασολογία και λεξιλόγιο. Συγκέντρωσα σε μια παλιότερη εργασία μου απόψεις, γνώμες, αξιολογίες της κρίσης παλιών δημοσιογράφων και κυρίως δημοσιογράφων του τύπου, έχει σημασία αυτό. Είναι εργασία που γράφουν περισσότερο παρά, μάλλον δεν μιλάνε δημόσια, δηλαδή δεν τους ακούει κανείς συχνά. Γράφουν όμως, επί πολλά χρόνια, και κάνουν οσμές παρατηρήσεις για τη γλώσσα των ιδίων και των νεωτέρων και κυρίως των δημοσιογράφων της ραντιβιλαιόρασης. Είναι λίγο παλιότερο αυτό το υλικό, αλλά δεν το βρίσκει κανείς εύκολα, γιατί δεν το υποθετούνται για τέτοια θέματα συχνά οι δημοσιογράφοι, του εξόδου προσπαθούν να βγάλουν υλικοί. Εδώ δεν θέλω εγώ να πω πολλά πράγματα, θέλω απλώς να σας διαβάσω την συντομία μερικίας από αυτές τις κρίσεις, για να μου πείτε αν συμμερίζεστε, ξεκινώντας από τη φωνολογία. Το πρώτο έχει να κάνει με αυτό που μόλις συζητήσαμε, οπότε δεν επανέρχομαι. Ένα άλλο στοιχείο που το επικρίνουν είναι το χτες-χθες, φθινός-φθινός και διάφορα τέτοια, δηλαδή τη στροφή από τα λόγια στα καθημερινά συμπλέγματα. Ένα άλλο στοιχείο, ακούστε λιγάκι, είναι με ένα παράδειγμα το υπηρεσία, αντί του υπηρεσία. Εγώ εννιάς στις δέκα φορές, δεν ξέρω εσείς, ακούω να λένε πολιτικοί ευγνωσογράφοι υπηρεσία, υπηρεσία, υπηρεσία, και όχι υπηρεσία, ναι. Το ακούω δυστά, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, λάθος. Εν πάτη περίπτωση, ένα άλλο, το μάσημα των λέξεων, έτσι το λέει κάποιος, το σέρσιμο φωνηέντον, τον παρατονισμό, προσέξτε, τον διπλότονισμό, ο Κάρα Μανλίς, ο Πάμπ Ανδρέο, και κάσε τρεις λεπτά και πάνω λέξεις. Τι άλλο, η λανθασμένη προσοδία. Αυτό πραγματικά είναι κάτι που πρέπει να μας απασχολήσει και εμάς και εσάς πάρα πολύ. Ο αφήσικος τρόπος με τον οποίο η φωνή του ρεπόρτερ κυρίως κάνει μια διακύμανση, τονίζει ή δεν τονίζει το καινούριο στοιχείο μέσα σε μια πρόταση κλπ. Δεν παρακολουθείτε, νομίζω, αρκετά. Τι λέτε, είναι προβλήματα αυτά, είναι προβλήματα πολιτελείας, σας απασχολούν, πρέπει να απασχολούν έναν εκφωνητή, έναν και πούς μονοδημοσιογράφη, γενικά ανθρώπους των μέσων θα έλεγα, πίσκα και πολιτικούς και άλλα δημοσιακρόσωπα. Ναι ή όχι, ναι. Πρέπει. Όχι πρέπει, γίνεται. Όντως, δηλαδή, βλέπεις να υπάρχει κάποιος προβληματικός, σαν αυτόν που η Χούκλη, για παράδειγμα, έλεξε να έχει, ποιο όντως είναι μια κουτισμένη. Προσογράφω και ξέρω πώς είναι αυτό το στοιχείο, γιατί ξέρω πως ο κάποιος μου συζήτησε και αυτό το θέμα και μου είπε ότι δεν υπάρχει τίποτε μέσα στα κανάλια, το οποίο δεν υπάρχει στους δημοσιογράφους. Δεν υπάρχει κάποιος ομομόνιος, δεν υπάρχει κάποιος ομιμόνιο, ή ξέρω, στους οδηγόρους, όπως υπάρχει σε άλλες χώρες, γραπτός, διάτυπος, και ο καθένας πάει μόνος του. Εγώ την έστρεφα, αυτό μόνο ίσως με ίσια στιγμή, σε περισσότερο να ελπίζει. Και το τρόπο είναι σχετικό, στιγμή, τώρα, θα ξέρω. Δεν ξέρω αν υπάρχει μέσα στα κανάλια, αλλά και στους αμώνες του δημοσιογράφου, να τελειώνουν πολλές, αφού δεν πρέπει να τελειώσουμε. Ναι, υπάρχει. Είναι αυτό που είναι. Αυτό είναι το νερμή προσοδία. Αυτό που λες είναι όταν η διάρκεια των υπάρξεων ανάμεσα στις προτάσεις είναι μικρότερα από ότι πρέπει, με αποτέλεσμα να μην καταλαβαίνεις πότε ολοκληρώνεται το νόημα και να αρχίζει ξαφνικά το νόημα της άλλης πρότασης. Αυτό είναι χεράκι-χεράκι με κάτι άλλο. Υπάρχουν δύο περιπτώσεις. Ενώ περιμένεις να κατέβει το εκφώνημα όταν τελειώνει η πρόταση, να σβήνει δηλαδή σιγά-σιγά προς τα κάτω, να μην κατεβαίνει και το αντίθετο εκεί που περιμένεις να μην κατέβει όπως στην ερώτηση για παράδειγμα, θα πάμε να ψωνίσουμε, ξέρω εγώ, ανεβαίνει, στην ερώτηση να έχεις κάθοδο, αντίστροφα. Αυτό είναι σε όλους τουλάχιστον τις δυτικές γλώσσες είναι κανόνας. Άρας ανεβαίνει, φωνή, όταν αποφαίνεσαι, κατεβαίνει. Αυτό παραβιάζεται συστηματικά στη τηλεογραφία και στα ρεπορτάσια. Αν θέλετε μπορούμε να δούμε κάποια στιγμή ένα τυχαίο ρεπορτάζ και να δείτε ότι υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να συμβεί αυτό το πράγμα. Να πάμε λίγο στη μορφολογία σύντομα. Εδώ επισημαίνεται η απουσία του τελικού νη που παλιότερα χρησιμοποιούνταν πάντα ακόμη και όταν δεν χρειαζόταν. Λάθη στην κλήση των ονομάτων. Φαντάζουμε ότι έχετε ακούσει για το ζήτημα. Κυρίως τα θελικά επαγγελματικά, τα τριτόκλιτα. Εδώ έχει ένα παράδειγμα οι καταγγέλων μικροεπενδύτρια. Για μένα μου φαίνεται τρομερό αυτό να έχει υποθεί οι καταγγέλων μικροεπενδύτρια αντί του καταγγέλους αλλά πάντως κάποιος το αναφέρει ως παράδειγμα. Το κλασικό λάθος που γίνεται με την άρξη στον αόριστο υπέγραψε-αντιυπόγραψε όταν από κάποιον ζητάς να υπογράψει. Επίσης η κατάγηση του αντιπλασιασμού σε μεσοπαθητικές μετοχές που άλλοτε είναι εφικτοί, το εγκαταλειμμένος-εγκαταλειμμένος για παράδειγμα άλλοτε όμως αλλάζει το νόημα ή είναι λάθος να το προδιαγραμμένος, το λες προδιαγραμμένος, για παράδειγμα. Μπορεί να το ακούσεις όμως. Αυτό θέλει μελέτη το ζήτημα, δεν είναι βέβαια της ώρας. Η Άννη Ιουρδανίδου, η συναδελφός μου και άλλοι έχουν ασχοληθεί και έχουν λίστες ολόκληρες με μεσοπαθητικές μετοχές που άλλες πρέπει να διατηρήσουν τον αντιπλασιαστό και άλλες μπορούν να μην τον διατηρήσουν. Ένα άλλο θέμα που συζητήκεται, το λέγαμε νομίζω και την προηγούμενη φορά, της Τρόικα ή της Τρόικας. Είναι η προσαρμογή των ξένων δανείων στο πληκτικό σύστημα της Νέας Ελληνικής. Είναι κυρίως τα λέξεις δάνεια, από το πολιτικό λόγος το πούμε έτσι, τα ονόματα χωρών, πρωτεύουσες, επώνυμα και ονόματα ηγετών κλπ. Είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να το αντιμετωπίσει κανείς με μία συνέπειο και με γνώση του πράγματος. Και ένα άλλο τελευταίο σε αυτή την κατηγορία είναι ένας πληθυντικός που έχει παραγίνει. Οι πολιτικές, οι στρατηγικές, αυτά δεν είναι ελληνικά. Δεν υπήρχε στην Ελληνική Ρώσα πριν από περίπου 20 χρόνια οι λέξεις «οι πολιτικές» που ακολουθούνται από. Αυτό είναι γαλλισμός ή αγγλισμός. Και άλλες λέξεις, κυρίως γύρω από το στόμα, το πολιτικό ή συνειδικαλιστικό λεξιλόγιο, είναι περίπτει και ανελήνηστη πληθυντική αριθμή στη θέση κάποιων λέξων που θαυμάσια υπάρχουν και πρέπει αυτές ανθρώπους να λέγονται. Πάμε στη σύνταξη. Στη σύνταξη πολλά πράγματα παρατηρούνται, αλλά όλα αυτά είναι ουσιαστικά 2-3 θεωμένα. Για παράδειγμα, αυτό που τους ενοχλεί είναι η ακουσία καλής σύνδεσης μεταξύ προτάσεων, είναι η παράληψη όρων για αποτέλεσμα να έχουμε ελπτικές δομές, κάπου το μακροπερίοδος λόγος και έτσι δημιουργούνται ανακολουθείες συντακτικές. Και κάποιοι μιλάνε και για υπερβολή, εγώ δεν το πιστεύω αυτός, όσο στη θέση της παθητικής φωνής, νομίζω είναι πολυτέλεια αυτό για τον δημοσιογραφικό λόγο. Να δούμε και το λεξιλόγιο που είναι έτσι ενδιαφέρον επίπεδο, περιορισμός του λεξιλογιού. Αυτό ήθελα έτσι λίγο να του κουβεντιάσουμε. Η αίσθησή σας ποια είναι γενικότερα? Είναι επαγγέστο λεξιλόγιο στην τηλεόραση και γενικά στα μέσα, να εκφράσεις αυτό που θέλει, σε σύνδεση με λεξιλόγιο από άλλα πληθειά, σχολοκρατία, επιστημία, οτιδήποτε άλλο. Το βρίσκετε φτωχόν? Ναι, ναι, ναι, ναι, ναι. Πρέπει να είναι έτσι. Ξέρω ότι θα έπρεπε να είναι λίγο πιο βόλιο να ακούω, αλλά όχι και να μην ήταν σαν λογικιχνικό κείμενο. Ναι, το πρόβλημα δεν είναι τόσο στις δησογραφίες, το στις σχολιογραφίες. Εκεί πέρα είναι που έχεις μεγαλύτερα συσταστικές ανάγκες για να δηλήσεις αυτές τις μέτρες, όσο με δεθνικό λεξιλόγιο και λοιπά. Αλλά το θέμα είναι να διαβάζεις σχήματα σχολιαστικά ή περιορίζεις και μόνο στα ρεπορτάρες και τις τελετήσεις. Όχι, εσείς, εσείς, εσείς, εσείς, εσείς, εσείς. Σε όλα τα μέσα, σε όλα τα κανάλια και σε όλα τα μέσα, ενδιαφέρουσα μπορεί να εργαζόταν δύναμη. Περισσότερο στον εξελίδιο. Σε χώρες που μιλάνε πολύ λόγια, γιατί μπορείς να καταλάβεις τι γίνεται. Πες μου, ναι. Σχεσμόν όλες οι ελληνικές χώρες. Ναι. Είναι η Αμίγια και άλλες που μιλάμε πριν στον κόσμο και μετά οι Στάντερ Μοντεταγράφοι που μιλάνε μόνο οι δημοσιαγράφοι. Εγώ ό,τι ξέρω, η εργακία έχει και το γνώμα μου που έχει και η ελληνική, δηλαδή τη δημοσία. Η μορφή καθαρέμουσα, κατά πράγματα, τώρα. Ε, εντάξει. Έτσι λέει η δημοσιαγραφία. Υπάρχει σχεδόν, όταν μπορεί να τη γράψει. Ε, φαντάζομαι ότι αντίστοιχη... Γιατί παίζουν ρόλ βαϊντόνι και τα λοιπά και τα λοιπά, δηλαδή δεν ξέρω μέσω σε ρόλ βαϊντόνι και τα γράφη. Δεν ξέρω τι είναι η κατάσταση της εργακίας από αυτήν την άποψη, αλλά στην Ελλάδα το πρόβλημα έχει σχεδόν λυθεί. Δηλαδή μετά από περίπου μια δεκαετία, δεκαπενταετία από την νομοθετική καθιέρωση της δημοτικής, περίπου, δηλαδή στις 14 μηνύδια, αρχίζει να εξομαλίει την κατάσταση και πλέον ο μέσος Έλληνας αρχίζει και τα λογιαστικά, τα οποία έχουν ασχοληθεί μέσα στον κομμό της δημοτικής και έχουν φτιάξει αυτό που λέμε και είναι νεοελληνική. Τώρα στα Ραλκά κάτι ανισηπικά διαφορετικό δεν ξέρω. Γιατί ανισηπικά και όσο παρακτητική γράφει η μωγή, δεν ξεκαταλάβετε το λόγο έτσι η λέξη. Τώρα αυτό θέλει μια έρευνα, απατείου, δεν μπορώ να το πω με συμβουλιά, αλλά το ημωγή φανταζημάς από όλους τους γυνασσούς, δεν το καταλαβαίνετε. Τι γυνασσίου? 15 χρόνια γυνασσίου. Τέτοις γυνασσίου. Δεν έχει αυτός ποτέ τη λέξη. Το υμόζο προοδευμασιακό. Όταν έκανε το υμόζο προοδευμασιακό. Και έστω από εκεί. Καλά, εντάξει, δεν είναι μόνο αυτό. Υπάρχουν εκατοντάδες λέξεις που θα μπορούσε κανείς να τις καταλαβαίνει και δεν τις καταλαβαίνει. Δεν είναι μόνο οι πολύ παλιές λέξεις που δεν μπορείτε να χρησιμοποιούνται. Ξένες λέξεις που μπαίνουν στον λεξιολόγιο, τεχνική ώρα και λοιπά. Όλο αυτό το αφεντικικό λεξιολόγιο. Για αυτό που είπες προηγουμένως. Αυτό είναι ένα θέμα που συμπερνάει τη δημοσιογραφία σε ένα παιδείας. Δηλαδή, έχει να κάνει με το πόσο διαβάζουν οι Έλληνες γενικώς. Που συγκριτικά με άλλες χώρες. Ή πόσο διαβάζουν οι Φινερίδες ειδικότερα. Ξέρουμε ότι δεν είμαστε στις χώρες διαβάζουν πάρα πολύ. Αυτό έχει να κάνει με τον ελληνικό γραμματισμό. Οπότε, θα έλεγε κάποιος ότι συμπαραστέφεται τη δημοσιογραφία. Δηλαδή, ο δημοσιογράφος λέει, αφού έχω ένα κοινό το οποίο καταλαβαίνει μια βιεδόγολη, τι να ανέβω εκεί και να την καταλαβαίνω. Ναι, αλλά, όταν μπαίνεις εκεί και δεν πας λίγο πιο πάνω, δεν μπορείς να κάνεις μια ανάληψη σε βάθος, δεν μπορείς να μορφύνεις τον λόγο σου όσο θέλεις, δεν μπορείς να κάνεις τι εγγενικά, θα έλεγα, που θα μπορούσε να κάνει κάποιος μέσα στα όρια της δημοσιογραφίας. Εγώ συμφωνώ ότι και ο πληροφοριακός λόγος χρειάζεται όλα τα εργαλεία, για να φτιάξει και το γενικό, και το μερικό, και το τεχνίδι, και όλα αυτά τα πληροφοριακά λόγια, τα οποία πρέπει να μη χρειάζονται, για να μη χρειάζονται όλα αυτά τα πληροφοριακά λόγια, για να μη χρειάζονται όλα αυτά τα πληροφοριακά λόγια, για να μη χρειάζονται όλα αυτά τα πληροφοριακά λόγια, για να μην χρειάζονται όλα αυτά τα πληροφοριακά λόγια. Αυτοί θα διάβαζαν σήμερα Πφλορίτη, τον Μακαρίτη Πφλορίτη, το είπατε στις προηγούμενες φορές... του οποίου πολύ καλά έκανε η Γουλή των Ελλήνων και εξέδοσε τις εκφυλίδες του μερικές ανθολόγησης, σε δύο τόμους, γιατί είναι ένα υπόδειγμα ημμοσιογραφίας. Και υπάρχει και δύο ράβους, μπορείτε να το κατεβαστείτε. Είναι ένα κείμενο το οποίο εγώ θα το πρότεινα να συζητηθεί κείμενα. Στον πρέπει να σπουδάσεις, να μαθητεύσεις ως δημοσιογράφος. Αυτά είναι κοινωναμετικικά όμως. Έτσι, ή δεν θα έλεγε κανείς την πορυφή της δημοσιογραφίας. Αυτά είναι δημοσιογραφία. Δεν είναι κάτι άλλο. Δηλαδή, εγώ ως άνθρωπος της μπλόν σας, αλλά και ως αναγνώσης των εφημερίδων, ως Έλληνας αν θέλετε, έδωνα πάρα πολύ, όσο το δυνατόν περισσότεροι, να μπορούν να διαβάσουν και να απολαύσουν, και να μην μείνουν μόνο στον θροχαίο, στον σεισμό, εγώ στον κυπριακό, ή όπου άλλο θέλετε. Γιατί η δημοσιογραφία πρέπει να είναι και παιδεία. Δεν μπορεί να είναι μόνο ενημέρωση πρωτοβάθμια, έτσι δεν είναι. Και κυρίως η σχολειογραφία. Και βέβαια. Γι' αυτό και τη θετεζέτημα ποιότητας η λεξιολογία. Όλα αυτά σε σχέση με το παράπονο που έχουνε, μία άλλη ερώτηση πρέπει να την κάνουμε για αυτή. Βλέπετε διαφορές ανάμεσα στην εφημερίδα του ραδιόφωνον την κλιλώραση όσον αφορά το ευρωστηλεξιολογείο. Ο πιο απαιτητικός δεν έχει ανάγκη να περάσει από το ραδιόφωνο την κλιλώραση στον τύπο σε ένα ξεκεφμένο περιορισμικό, κλπ. Έτσι νομίζω. Το να έρθει το βίσκο θα είναι πιο αφιετικό, σχεδόν αναγνώσεις αλλά και αναλύστηχα ο ραδιόγραφος. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το ραδιόφωνο και η κλιλώραση δικαιούνται ή πρέπει να είναι φτωχά ολωσικά μέσα. Απλαισθένονται σε όλους, σε ένα ευρύ κοινό, ας κρατηθούμε σε ένα επίπεδο αμοιβάδας. Αυτό το βράδυ γιατί δεν έχουμε στιγμές πρέπει να τα έχεις. Κάτι έχεις σήμερα στιγμές πρέπει να το βάλεις, δεν είναι υπεραχειριστό. Για να ξέρεις, αν θέλεις θέμα γενικός lifestyle δημοσιογραφίας να το συζητήσουμε. Γενικό θέμα? Ναι. Τι, άχρηστοι, κακοί, βλαπτικοί. Όχι, είναι σαν λιμάνο, δηλαδή δεν είχα τέτοια φορά που είναι εντυπώ από το φέγγι. Ξέρω πως δηλαδή ο ραδιόγραφος το λειτουργεί, αλλά δεν είναι πώς το εγείσουν. Εντάξει, αν ένα lifestyle δεν έχουμε να το πιάνεις και να λες, α όσοι τράχησαν και ελληνικά. Ναι. Θα θέλαμε να σας πω, δεν είναι λογικό, γιατί lifestyle είναι λογικά, διαβάζονται κυρίως γυναίκες. Πρόσεχε, πρόσεχε! Δεν τον προφογάζεσαι, αλλά λέω ότι δεν χρειάζεται κιόλας. Δεν χρειάζεται κιόλας και δεν θέλω να κάνω για το lifestyle. Δεν είναι απαραίτητο. Ναι, σίγουρα. Ο στόχος του lifestyle είναι άλογα. Το μελώδραμα είναι... Δεν είναι το δικαιολογό του lifestyle. Πώς το λέει, το τραγούδι τους έχει δάκρυα και νύχτα. Έμα, δάκρυα και νύχτα. Κι όταν πω να είναι έτσι η ποιότητα του, είναι να βρει και όταν πάει κάποιος να διαβάζει και να ψάχνει και... Θα ήθελα να μάθει, ξέρω, τα νέα, το τάτε... Δεν χρειάζεται να μάθει και η λόσα. Ναι. Αν και, σαν να είμαστε στιγμές του lifestyle, δεν είναι τόσο το ίδιο το εξοδογιό, είναι το εικείκου χρήση, υπερβολή, η πρόκληση, η χρήση της στήψης, οι λεγόμενοι loaded words, οι σημασιολογικά κυβαριμένες λέξεις. Το μπάσο σε σχέση με το αστυνομικό, για παράδειγμα, ή το μούτρο για κάποιον, το υπόδειγος, η φέντα και υπάρχει. Δηλαδή αυτό το στοιχείο είναι πιο έντονο παρά το καθημερινό λεξιλόγιο. Υπάρχει και σε όλα τα έντονα, υπάρχει και σε όλα τα κανάλια. Η ιδιωτική υπερβολή, η χρήση, αυτό είναι που τα διακρίνει. Τα lifestyle είναι το παγιετικό γεγονιάσμα. Υπάρχει και κάτι άλλο ενδιαφέρον και να τελειώσουμε με αυτό. Τα κλεισέπτ μας απασχόλησαν. Και κάτι λέγεται και για τους νεολογισμούς και τα δάνεια είναι ένα θέμα και αυτό που πρέπει να απασχολήσει όλους γενικότερα, αλλά πιο συγκεκριμένα αυτούς που λόγω του είδους του ρεπορτάζ είναι αναγκασμένοι να χρησιμοποιούν αρκετές, σε ένας λέξης παράδειγμα, κριτική μουσικής, κριτική κινηματογράφου, κριτική χεριβλίου ακόμη. Η επιστημονική κλαίκευση, δηλαδή, κείμενα τα οποία έχουν κάνει ανακαλύψεις της γιατρικής, εξοδότησης πληροφορικής κλπ. Υπάρχουν ορισμένες περιοχές δημοσιογραφίας που πρέπει να έχουν συνεχώς στα μάτια τους ανοιχτάς στο διαδίκτυο ή στο τόπο που ασχολούνται με την απόδοση των όρων αυτών για να δουν τι πρέπει να κάνουν σχετικά με καινούργιους όρους, αν πρέπει να τους ελληνοποιήσουν, να τους αποδώσουν τα ελληνικά και να προσαρμόσουν με κάποια κατάλησή. Η εικόνα, για να κλείσω, είναι πολύ αρνητική, θα έλεγα. Δηλαδή, καλή κουβέντα δεν ακούς σε αυτά τα κείμενα τα συγκεκριμένα. Είναι ομιλήες σε συνέδρια, άρθρα σε κάποια περιοδικά, συνεντές και κλπ., από έγκριτοις μουσικογραφούς, παλιές καραβάνες. Μερικές κρίσεις είναι πάρα πολύ αυστηρές. Άλλες τις συμμερέζομαι, άλλες όχι. Και οι περισσότεροι γίνονται στο όνομα της γραπτής γλώσσας. Αυτό είναι το βασικό χαρακτηριστικό αυτών των οικονομών. Αυτό δεν είναι σωστό, γιατί η μησογραφία δεν είναι γραπτός λόγος. Είναι περισσότερος, αλλά καπροφορικός λόγος και λιγότερο γραπτός. Το ζητούμενο βέβαια είναι ο καθένας σας, ως αυριανός μησογράφος, και είναι με μεγάλη άνυση και στα δύο φορείς και στον γραπτό και στον προφορικό λόγο. Και βέβαια να μην επικαλείται δυολογητικά του τύπου «με πιέζει ο χρόνος» ή «ήμουνα ανέκτημος και δεν είχα γυρόγραφο» ή οτιδήποτε άλλο. Αυτός που είναι επαρκής γλωσσικά μπορεί σε ταχύτατο χρόνο να αθρώσει μια καλή πρόταση, να βάζει απόψε ως να απαντήσει σε μια ερώτηση, να υποβάλει μια ερώτηση σε αυτό το μέρος. Λοιπόν, εδώ ολοκληρώνουμε αυτό που είχαμε αρχίσει την προηγούμενη φορά για να περάσουμε στο κυρίως αντικείμενό μας το σημερινό. Η κοινωνική, το κοινωνικό status, η ταυτότητα κλπ. Θα ξεκινήσουμε με ένα ελπίζω αγαπημένο θέμα, είναι ηλικιακά ταυτισμένο μαζί σας. Τη σχέση που έχουνε τα λεγόμενα κοινωνιόλεκτα και ειδικότερα η λεγόμενη γλώσσα των νέων με την δημόσιο κοινωνία, με τη δημοσιογραφία. Να πούμε εξαρχές κάτι, θα συμφωνήσουμε σε αυτό. Η λεγόμενη γλώσσα των νέων, γιατί θα τη δείτε να γράφεται με εισαγωγικά, δεν είναι πραγματική γλώσσα, είναι κάτι άλλο, θα δούμε τι είναι. Μάλλον όχι, να το ρωτήσω, μην το προείπω εγώ. Έχει σχέση με τη δημοσιογραφία ή όχι. Τι λες, χρησιμοποιούνται στοιχεία της γλώσσας των νέων, όχι, όχι. Χρησιμοποιούνται στοιχεία της γλώσσας των νέων, ξέρεις τι είναι, εμπειρικά, κι ας μην μπορείς με ακρίβεια να περιγράφεις τη δημοσιογραφία των νέων. Στη δημοσιογραφία καταρχεί, όχι στα ΣΥΡΙ, αλλά στη διαφήνιση κλπ. Γιατί μας ενδιαφέρει και αυτό το κομμάτι, αλλά και στη δημοσιογραφία, σε οποιαδήποτε μορφή, είτε στη lifestyle που λέγαμε προηγουμένως, ή στα πρωτοσέλιδα που είναι οι πιο ελαφρές μορφές δημοσιογραφίας. Υπάρχουν στοιχεία της γλώσσας των νέων, υπάρχουν αυτούσια, υπάρχουν εξεκομμένα, εντάσσονται κάποια τέτοια στοιχεία, συντο χρόνο. Μια φράση που είναι να φοράς τη μόντα, πολλές φορές θα πηγαίνουμε στη πρωτοσέλιδα, από διεθνήσεις, το μη λέει και εγώ. Το ταπείρας του οχρανίου μπορεί να το δούμε σε πρωτοσέλιδο, ας πούμε, ταπείρας του οχρανίου, η πότη του ή κάπου άλλου, που είναι από τις πιο καθιερωμένες, γιατί τις λένε και δεσπουτάδες. Στις πρέσβες. Ε, στις πρέσβες. Και από γνωστέ τη διεθνή σημεία που ήταν με το παγωτό. Καλά, είπαμε στη διαφημίση, λέω, α, εκφράσεις που ήτανε στη διαφημίση. Με παγωτό ποια? Ποια λες εσύ? Γιατί πολλές με παγωτό. Καλά. Ποια λες εσύ? Ποια λες εσύ? Ποια λες εσύ? Τα, τα παιδιά, αδερφα, αδερφα, αδερφα. Ποια λες εσύ? Ποια λες εσύ, αδερφα, αδερφα. Ποια λες εσύ, αδερφα, αδερφα. Λίον Μπρέβερ. Μάνα Εφαραχή. Έτσι, εγνωστώ. Τι θα έχω να λέω εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ εγώ Είναι πολύ παλαιό δεν θα λέω ότι είναι νεολήγης το πώς το ξέρω εγώ. Θα δούμε πολλά τέτοια. Ας απαντήσουμε... Πείτε και καναδιώ ακόμα έτσι απόψε για το αν έχουμε κρίσεις. Όποιες περιοσμένες, συστηταμένες σε περιοδικά, πάσης φύσιος περιοδικά, όχι μόνο live-stream Ρήτρο φωδετήλος από το νέο κρίσιμο φρακτικό αυτό είναι το ερώτημα. Είναι κάτι άλλο, είναι τόσο τολμπυρό, είναι τόσο ιδιωματικό, ας το πω έτσι, που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην εμπισογραφική γλώσσα. Δεν είναι σχετικό τόσο με έτσι. Καθόλου? Είναι ελάχιστος. Και θεωρώ ότι πρώτα, ας πούμε, είναι μια φράση που θέλουμε να διοικιωθεί τόσο πολύ το κοινό, να γίνει αυτό που δεν πήγε, γιατί όλα ασύνολοι να σταματήσουν. Να μην είναι νοκλή. Ναι, να μην είναι νοκλή. Να γίνει κοινό. Ναι, να γίνει κοινό. Ο κόσμος πρότειξε την άθληση να πει καλά. Νομίζω ότι είναι ιδιαίτερα... Μεγάλη ασύνολος, τροφωτή, τροφωδομή, το νοσιογραφικό λόγο... Ήδια τρελή, εσείς, πολύ τολμηρό ενός, πολύ αφαίρετο. Ναι, είναι πολύ υπεύθυνο να πω. Ανέσχετο είναι, όχι υπεύθυνο. Ναι, δε πρέπει να το σηνήξεις, δηλαδή. Αυτό δεν είναι... Ωραία, για πέρα. Ωραία, δε πρέπει να το σηνήξεις, δηλαδή. Ωραία, δε πρέπει να το σηνήξεις, δηλαδή. Έτσι μπορούσε. Θα μπορούσε ή χρησιμοποίησαν. Τις αθλητικές. Να, ορίστε. Συμφωνώ ότι στην Αζιτική Βημοσιογραφία... μπορείς να δεις αρκετά συχνά... ή φράσεις. Δεν υπάρχει, όμως, ασκητή με την Πατρολογία πλέον... και περιοδικά τα οποία σχολούν τα φράγματα. Με όλαια οπότε... έχουμε χρησιμοποίηση, έχουμε χρησιμοποίηση. Πες ένα. Βήχε η Λάιφο... και το περιοδικό τρόπο που είχε παίρνει τον Γκρέκα. Και παλαιότερα είχε παίρνει τον Γκρέκα. Ναι. Είναι μοσχογράφος που κάνει γαλήνες θεμάτες... που είχε παίρνει. Για αυτό είπα εγώ... όταν... μ' ακούει εδώ ο Σέφιν... ότι στα περιοδικά πιο πολύ... κανείς μπορεί να συναντήσει η γλώσσα των νέων... και είμαστε σε ορισμένα περιοδικά... τα οποία έκαναν σημαία στην γλώσσα των νέων. Αλλά αυτό το θέμα θα μας ασχολήσει και στη συνέχεια. Αυτό που ήθελα να πω έτσι αρχής... είναι περίπου αυτός το που θα καλεί... ότι η γλώσσα των νέων αφορά τι διαφήμιση... αφορά τη διασχεδιαστική ηλεόραση... τα Serial για παράδειγμα... και αφορά λιγότερο τη μοσογραφία... και όπως ο Στάιπς είπε ότι δεν είναι... το παρεδόση, ο δαγκημός γίνεται... όταν πια περνάνε στην πρώτη γλώσσα αυτά τα στοιχεία... περνάνε στα λεξικά, τα λέει όλος ο κόσμος... οπότε δεν ενοχλούν, δεν έχουν τη σήμανση... που έχουν στο στόμα των νέων στις ιδιαίτερες συνθήκες... που χρησιμοποιούνται μεταξύ τους παρέες και των καθητήσεων. Να δούμε πάλι κανένα πιο βίντεο... και πριν ξεκινήσουμε να βλέπουμε το θέμα. Επίσης να πω ότι στο βιβλίο που θα πάρετε... αυτό είναι το πρώτο θέμα μας, ας πούμε... το οποίο αντιπροσωπεύεται από ένα κεφάλαιο εκεί... ο καλός φίλος και συνεργατικός ο Γιάννης Ανδρουτσόβουλος... που είναι στη Γερμανία καθηγητής... είναι από τους Έλληνες αλλά και διεθνούς... πρωτοπόρος στο κοστοντομέτση μελέτης της γλώσσας των Ελληνών... και πάρα πολλά χρόνια. Στην Ελλάδα ήταν ο πρώτος... αλλά εξακολούθησε την έρευνά του και στη Γερμανία. Το κείμενο που θα δείτε στο βιβλίο είναι δικό του... το οποίο το έχω εμπλουτίσει και με κάποια συνεργατικά στοιχεία. Λοιπόν, ας πούμε να κάνουμε δύο της βιβλιάς για να πάρουμε μπρος... και θα περάσουμε μετά και στα το κειμένου. Δύο θα σας δείξω. Το ένα είναι από διαφήνη συγκολιτική... και το άλλο είναι από ένα παλιό σίριαλ... που θα το είχε τα κουστά τις τρεις χάριτες. Σε τα κουστά. Το βρεις και εσύ. Και όχι, και δούλια, και για κουλά. Άνθρωπος, τι θα πάμε τώρα να κάνουμε μαζί. Θα προσπαθήσουμε να τον πεισιάσουμε. Όχι. Τι πώς, παιδί μου. Θα προσπαθήσουμε να τον προσεγγίσουμε. Πώς θα κάνουμε. Θα μιλήσουμε τη γλώσσα. Γουστάρεις σαν άγα. Και εσύ, Μαρία, γουστάρεις. Δεν γουστάρω. Χτες χάρι. Πανίσανε στη δυόραση ένα έργο. Μαζί τον πανίζανε. Τα μάτια της δυόραση μας. Καλά, μιλάμε για πολύ έργο, έργο τρίμμαση. Ήτανε, μου λες, μια την Τέσα... που έκανε τη φωτογράφα και σε τιμητήκαμε. Εσύ τιμάστη, μιλάς του. Τι πάει. Δεν με βάζει. Δε μου λες, από φράγκα πώς είναι. Δεν είναι κι άσχημα. Μπορεί να είναι για λίγο η δική μου. Στα στάση είναι η γερή σου, έτσι. Ό,τι μπορούν κάποιοι. Πόλο κατάσταση. Η αλήθεια είναι να την καταψάνω λίγο εκεί στο ραθείο, αλλά δεν μπορώ να τη βάλω εκεί στο ραθείο. Βέβαια, να την κάνεις, ε. Τυμόχαλα. Δεν είναι κινότητα της άριστα. Τώρα έχω χαμαστήκαμε και με τη Μαρία. Εσείς οι δυο σας, μου φαίνεται. Να σου πω, μάνα, εκεί τελείωσε το ρερό, δεν πας να παίζεις, γιατί βαριέμαι. Τι πάντων έχει τη μία τέτοιος τρόπος, για να μας καταλαβαίνει. Γιατί ο νοτραφός είναι νεότερος. Στα στάση, παλαιή κόφια. Βλέπω και μία παλιά διαφήμιση. Φαίνεται, νομίζω, έτσι. Του 2004, της Νεολαίας Νέας Δημοκρατίας. Δεν ξέρω, μπορεί και να την αρέσει σε κάποιους, αλλά στηρίζει ακριβώς εκμετάλλευση φράσεων από τη λεγόμενη γλώσσα των νέων της. 10 χρόνια πριν. Είναι δοστή. Έχουμε κάνα σχέδια. Φαίνεται ποιοί, που δεν μας ανέβουν. Πουσπά, όλα χίλια. Έχουν πιάσει τον τυμό της εποχής. Τους βλέπω κατσομένους για κάτι καλό. Μετράν, γιατί δεν είναι μονολόγια. Είμαστε φιλικοί. Εμείς κάνουμε δυνατά. Είναι φανταρό, ότι βολεύει θέλει κανείς στη διαφημίση και σε κωμικές σειρές μπροστά των νέων, αλλά ας το πούμε, μέης της δημοσιογραφίας. Τώρα, πριν μπούμε λιγάκι να δούμε αναλυτικά αυτό το εχείμενο του αδερφού, θα σας δείξω έναν δείγμα. Θα σας δείξω πώς μιλάτε. Έχουν επιχειρήσει δυο άλλοι καλοί συνάδελφοι το πρώτο λεξικό της βλώσσας των νέων. Δεν υπάρχει μέχρι τώρα. Υπήρχε ένα μικρούλι και κάποιες προσπάθειες, αλλά αυτό είναι το πιο ενημερωμένο και είναι έτοιμο να βγει. Εμένα μου δώσα ένα δείγμα. Έχει τη μορφή κανονικού λεξικού. Δηλαδή, έχει το λήμα, έχει το γραμματικό χαρακτηρισμό, έχει το ερμήλεγμα, έχει ένα παράδειγμα. Όλα τα παράδειγματα είναι πραγματικά παρμένα από το διαδικτύο, από διάφορα μπλοκς, κλπ. Και έχει αιτημολογία σε όλους τους μέσους. Θέλω να το δούμε, όχι τόσο για να γελάσουμε. Μερικοί έτσι πρέπει να μιλήσουμε, γιατί είναι λίγο… πάει σε μερικά λύματα. Θα δείξω πέντε-έξι. Ας τρέχουμε. Θέλω να δούμε κάτι που θα το δουλεί και θεωρητικά μετά. Δηλαδή, από ποιες πηγές, από ποιους πόρους, αντλεί αυτή η κοινωνιόλεκτος, έτσι ώστε να δούμε τα χαρακτηριστικά της κοινωνιόλεκτος και τη σύνδεση με την δημόσια επικοινωνία. Είναι η πρώτη σελίδα ας το πούμε, αυτού του λεξιγού. Λέγεται «Χρόνια 9-2010». Δηλαδή, έχει αρχίσει ήδη να παλιώνει. Πριν δούμε τα παραδείγματα, δύο πράγματα πρέπει, όπως το είπα, να πω. Το αντιλαμβάνεστε κι εσείς. Επειδή η μπροστά των νέων δεν είναι καθολική, δε μιλεί με τον ίδιο τρόπο στην Ξάθη, στα Γιάννενα, στο ΠΡΑ, στο Λαμία, στα Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, αλλά έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, θα πρέπει να σας πω ότι τα στοιχεία αυτά είναι παραμένα κυρίως από την περιοχή της Πάτρας. Γιατί, δηλαδή, στους άνθρωπους, είναι η περιοχή της Πάτρας. Και μπορεί μερικές λέξεις να μη σας είναι την φράση, να μη σας είναι τόσο πολύ, ας το πούμε, οικείες. Και το δεύτερο είναι ότι αλλάζουν πάρα πολύ γρήγορα. Δηλαδή, μερικές μπορεί να έχονται παλιές και να έχουν εγκαταλειθεί. Αυτά είναι δύο από τα γενικά χαρακτηριστικά της λόγος των νέων παντού, όχι μόνο στην Ελλάδα. Βάζουμε λοιπόν μερικά παραδείγματα πριν πάμε σε θεωρία. Το αβυζαλέο γίνεται αβυζαλέο. Το λέτε, το έχετε ακούσει? Όχι, να πω το χαρακτηριστικό. Η τοπικότητα, έτσι. Καλή φάση, γλώσσα των νέων. Χιούμορ. Το δεύτερο στοιχείο, λογοπαίδιο. Αυτό θα το δεις τώρα σε πρωτοσέλιδο ή σε περιοδικό lifestyle, δεν ξέρω, αποκλείεται. Γιατί, γιατί υπάρχει το στοιχείο του άσεμβου, του ταμπού, το οποίο είναι επίσης βασικό γνώρισμα της γλώσσας το να προκαλεί τα ταμπού των μεγάλων. Πάντως, το λογοπερτικό στοιχείο είναι γνώρισμα και της δημοσιογραφίας, στον πρωτοσέλιδο κλπ. Αν σας δείξω πρωτοσέλιδο από τις μεγάλες ημέρες θα δείξω και αυτό το στοιχείο, όχι αυτή η λέξη, αλλά αυτό το στοιχείο. Νομίζω και σήμερα, το μυθες, είδα πάλι ένα παρόμοιο της λογοπερίας. Το παράδειγμα, βλέπετε, είναι πραγματικό, δεν το κατασχέβασαν οι συγγραφές, κάποιοι το βρήκανε. Πάμε να δούμε, δεν μπορώ να τα αλλάξω από εδώ, το δεύτερο παράδειγμα. Α, επίσης, πέρα από το χιούμορ, εδώ έχουμε μια φράση κλεισσέ, μια φόρμουλα είναι. Το αβυσαλέο τε κορτίν, δεν γνωρίζεις τι φράσης, δεν είναι, που σημαίνει ότι ένας άλλος πόρος αυτής της πλώσσας είναι ακριβώς και η φόρμουλα. Αυτό δηλαδή μπορεί να χρησιμοποιήσει από την βρώσσα των μεγάλων, ως το πούμε έτσι. Ένα δεύτερο παράδειγμα, αυτό είναι το πρώτο αβ, αγ, ο αγαπουλίτσας. Το λέτε, ε, και με συνώνυμο μάλιστα, έτσι. Άντας πολύ λιγό σημασία στις εργατικές φυλές που πολλές φορές τον εκμεταλλεύονται. Από αυτά τα δύο, αρχίζουν να δημιουργούνται, θα το δούμε και στις νέες και στη θεωρία, αυτό που λέμε σημασιολογικά παιδεία, δηλαδή είναι μια βρώσσα που μιλάει πάρα πολύ για συναισθήματα. Δεν μιλάει για επιστημί, δεν μιλάει για πληροφορία, για άλλα πράγματα, μιλάει πάρα πολύ για συναισθήματα, για στάσεις, για συμπεριφορές, για σχέση μεταξύ νέων ανθρώπων. Επίσης, όπως θα δούμε, το ας, αυτή η κατάληξη είναι την οποία την παίρνει από τη γλώσσα. Έτσι, ο φαλάκρας, οτιδήποτε σε ας, που είναι μεγεθυντικό, το ας είναι μεγεθυντικό, όπως και το α, το θηλυκό, που σημαίνει ο καθυπερβολήν αγαπησιάρεση, αγαπησιάρεση, οτιδήποτε τέτοιο, αυτό σημαίνει το ας. Τρίτο παράδειγμα. Αγκαριομάχος. Αυτό είναι του γνώστου στρατού. Έχει κάποιος φαντάρος, πά, δεν νομίζω, θα πάτε, κουλάκια μου, λοιπόν, και θα γίνετε εδώ με ασχεία αγκαριομάχη κάποια στιγμή. Αυτό σημαίνει ότι η γλώσσα των νέων δανείζεται στοιχεία αλλά οι δυό μεταφάσεις είναι όλοι, λέω, τη γλώσσα των μηχανόδων, τη γλώσσα του στρατού, τη γλώσσα της φυλακής, τη γλώσσα του διαλυτείου, τη γλώσσα των βιντεοκεκνιδιών, όπως θα δούμε, είναι πασπαρτούν. Εντάξει, επειδή δεν έχει να κάνει πάρα πολύ με εσάς, πρέπει να το προσπεράσουμε. Το ηλεκτρόνιο μένα μου άρεσε ως συνώνυμο μεταφορά. Αυτή τη φράση δεν την ήξερα, αγοράζω οικοπέλδο. Ξέρετε? Για κάποιον που πέφτει φαρδίς πλατής κάτω από μηχανάκι, όταν γλιστρίσει. Υποθέτω ότι είναι μια μεταφορά που το έννοια πόσο χώρο πιάνει κανείς όταν πέφτει κάτω και σέρνεται, ας πούμε σαν να οριωσετεί ένα οικοπέλδο. Ωραία σύλληψη. Και βέβαια και συνώνυμες. Αρχιετές, τρώω σαγούρα, τρώω σούπα. Λέγετε αυτό? Δεν το ξέρω. Αγοράζω πτήμα, αγοράζω στρέμα. IQ ραδική αυτό νομίζω το ξέρουν όλοι, λίγο πολύ. Και εδώ έχουμε και ένα είδος ποιητικής. Το καίει βρεγμένο πρυονίδι, το λέτε. Και η κάρβουνο. Άλλη. Το αμπέκταυλο. Απέκτος και λοιπά. Εδώ έχουμε ένα άλλο στοιχείο. Έχουμε το δανεισμό από την αγγλική λέξη, στις οποίες δεν υπάρχουν φυσικά στα λεξικά και οι οποίες συνήθως είναι αμαλγάνματα. Εδώ έχουμε την κατάληξη στην αγγλική ή γαλλική, όταν θέλετε. Το ρισικό κομμάτι είναι, μάλλον όχι, το αν δεν είναι ελληνικό, το πέκτη είναι ελληνικό. Δηλαδή έχουμε ξένο στοιχείο ελληνικό και ξένο μέσα σε μια διαδοχή. Όπως φαίνεται και στην εθνολογία. Αυτό η αγωγή που δεν μου επιτρέπει να το διαβάσω, να το προφέρω, ούτε τα συνώνυμα, ούτε τα αντώνυμα. Το απάλευτος. Ή το δεν παλεύεται. Ανυπόχωρος. Αυτό είναι πιο σεμνό. Αυτό επίσης δεν μπορώ να το προφέρω. Και αυτό από το λεξιλόγιο του στρατού. Σίγουρα. Αυτά και άλλα πολλά. Σας άρεσα. Λοιπόν, τώρα κάνουμε διάλειμμα. Στις διαφάνειες που θα δείτε, εναλλάσσονται τρία πράγματα. Το κείμενο του ίδιου του συγγραφέα. Κάποια υπερκείμενα τα οποία δεν θα τα βρείτε στο διβλίο. Υπάρχουν όμως στη διαδικτυακή μορφή, την οποία τη φιλοξενεί το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας και μπορείτε να τη βρείτε και στο διαδίκτυο. Εγώ θα σας τα δώσω και όλα αυτά μαζί χωριστά σε ένα αρχείο. Εδώ θα τα δείτε κλεπένα και επίσης κάποια υποστηρικτικά εκκλημένα που πάλι δεν θα τα βρείτε στο διβλίο μέσα. Στο διβλίο θα δείτε ένα κείμενο από 4 σελίδων μόνο, αλλά υπάρχει πάρα πολύ υποστηρικτικό υλικό. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι έχουν πάρα πολύ μεγάλη ενσιμότητα αυτά τα υποστηρικτικά εκκλημένα που είναι κομμάτια από μελέτες βρήτερες, να αφαιρώσετε λίγο χρόνο να τα μελετήσετε. Πολύ χρήσιμενες πληροφορίες, είναι πάρα πολύ εύκολα κατανοητά και εγώ νομίζω θα προσθέσουν στο ενέργειο της προβληματισμός σας όχι μόνο για τη γλώσσα των νέων, αλλά για, θα λέγα, για την σχέση γλώσσας και κοινωνίας και επικοινωνίας με αφορμή το θέμα αυτό. Θα ξεκινήσουμε λοιπόν με έναν ορισμό. Θέλω να προσθέσουμε λίγο την πρώτη διαφάνεια. Αυτή είναι εδώ. Είναι κάπως φορτωμένες, αλλά δεν πειράζει θα εστιάσουμε εκεί ακριβώς που πρέπει να εστιάσουμε. Ένας ορισμός τι είναι γλώσσα των νέων είναι το σύνολο, είναι πολλά, δεν ένα, σύνολο γλωσσικών φτιανομένων που χαρακτηρίζουν την επικοινωνία των νέων μεταξύ τους. Παίρνεις ένα λεωφορείο, Καλαμαγία Κέντρο για παράδειγμα, παίρνω συχνά, με το ένα αυτοί ακούω οι δυο συνομιλήθους σας να μιλάνε με τον τρόπο αυτό, τους απευθύντες μεγάλως αλλάζει και ας έτσι αμέσως σταματάει η γλώσσα των νέων, περνάς την πρώτη ποικιλία, επανέργονται σε αυτήν και το κάνεις έτσι. Αυτό το λέω για την επικοινωνία των νέων μεταξύ τους, έτσι, για αυτό εδώ. Το δεύτερο στοιχείο το οποίο μας υποχρεώνει σε εισαγωγικά να βάλουμε τη φράση αυτή, είναι αυτό εδώ, ότι δεν πρόκειται για αυτοτελές. Αυτό θέλω να το εξηγήσω λιγάκι, κρατήστε μια σημείωση. Τι σημαίνει δεν πρόκειται για αυτοτελές γλώσσικος. Αυτοτελές γλώσσικός αισθήμα είναι οι φυσικές γλώσσες, ελληνικοί, αγγλικοί, γαλλικοί κλπ. Οι οποίες τι κάνουν, γιατί είναι αυτοτελές. Γιατί έχουν την ιστορία τους, έχουν την υποποίηση τους, δηλαδή έχουν τη γραμματική τους, τα λεξικά τους κλπ. Μπορούν να εκφράσουν τα πάντα. Δεν υπάρχει γλώσσα φυσική η οποία να μην μπορεί με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο να εκφράσει τα πάντα. Μάλιστα πολλές φορές και εγώ ξαφνιάζομαι, δηλαδή άνθρωποι μεγαλύτερες ηλικίες από σας, που ασχολούνται με τη γλώσσα χρόνια και δεν πάει ο νους στις μερικές φορές πόσες λέξεις που δεν τις ξέρουμε, δεν τις χρησιμοποιούμε συχνά, υπάρχουν και μας λύνουν εκφραστικές ανάγκες, απαιτητικές τα άλλα πολλές φορές. Απροφθέστηκα μια συζήτηση με ένας συνάδελφος εδώ στο τμήμα, ο οποίος άρχισε να βρει μια λέξη για την αγγλική effectuation, που σημαίνει «επεινώ κάτι με αποτέλεσμα που το προδιαγράφω εγώ». Δεν υπάρχει, δηλαδή, αυτό το πράγμα, εγώ ως δημιουργός το προκαλώ. Και ψάχνοντας, συζητώντας, και επίσης ότι υπάρχει μια παλιά λέξη, αρχαία ελληνική λέξη, η οποία σημαίνει ακριβώς αυτό το πράγμα, η λέξη «επίνια». Είναι ακριβώς αυτό το πράγμα. Αυτό το λέω, επειδή μερικές φορές νομίζουμε ότι η ελληνική χρειάζεται να κρατήσει την ξένη λέξη ή να την αποδώσουμε με έναν τρόπο που δεν είσαι ευχαριστημένος, να το πεις εφευρετικότητα, να το πεις επονοητικότητα, να το πεις κάπως αλλιώς και να μην σου αρέσει και είναι τέλειο. Το λέω αυτό, θέλοντας να πω ότι όλες οι γλώσσες, πραγματικά όλες οι γλώσσες, αν τις ψάχνεις κανείς θα βρει μερικές φορές πάρα πολύ ωραίες λύσεις και θα τα φάνε. Φυσικά θέλω να δω να μην υπάρχει λέξη στα ελληνικά. Θα έβαλες μια λεξαριά που στα ελληνικά νομίζω να την περιγράψεις. Ακριβώς ένα δύναμο. Γιατί? Γιατί τα ελληνικά είναι η λέξη που θέλεις, τα ελληνικά είναι το δεκαπλασίες. Αυτό δε μένει εκεί. Θα δίνει λίγο ευκούσια σαν ρουλός. Οπότε σίγουρα θα υπάρχει κάποια λέξη που στα ελληνικά νομίζουν ότι δεν μπορούν να... Συμμετράς τη λέξη από νόμιρο και μετά όλες. Ποιος όμως δεν χρησιμοποιούνται και οι Περσούδες δεν τις ξέρουν. Στα ελληνικά πάντα είναι πολύ περισσότερος η λέξη. Δεν χρησιμοποιούνται. Είναι και πάρα πολύ δύσκολο να μετρυθούν αυτές οι λέξεις. Δηλαδή, πού να σταματήσεις προς τα πίσω. Να σταματήσεις το 19ο ή το 18ο ή το 17ο αιώνα. Είναι δύσκολο να μπεις και στις λέξεις του σήμερα. Πες τη λέξη σου σήμερα. Μόνο οι καινούργιες καινούργιες. Οι δάνειες μερικές πάνε στην Αρχιότητα. Άλλες πάνε μέχρι το Βυζάντιο. Άλλες πάνε μέχρι την Οικοκρατία. Είναι ένα σύνολο. Όχι, όχι. Αυτό που λες είναι λίγο... Θα έλεγα έως και... Εθνικιστική προκατάληψη. Και λίγο πολύ όλοι. Δηλαδή, είχα ρωτήσει σε έναν Ιταλόδο. Σου πει κάτι αντίστοιχο για τα Λετινικά και τα Ιταλικά. Μπορώ να σου πω κάτι αντίστοιχο. Ο Άγγλος δεν θα το δεχόταν με τίποτα. Αυτή που ρωτώ είναι ότι έχουμε μία ιστορία στην Λόσα. Τη Άγγλικη έκανε... Σαν τη δικιά μας την ιστορία δεν έκανε και πάλι η Λόσα. Δεν είναι αυτό το σχήμα. Η Λόσα εγγλικά στην ιστορία. Όχι εκεί. Η Λόσα δεν ήταν τόσο γνωσιά ποτέ η Άγγλικη. Πόσο ήταν η αρχαία Ελληνική. Δεν είναι παλιότεροι οι ελληνικηδικοί συζητάντες. Ήταν αυτό. Αλλά το ενεργό κομμάτι της Λόσας, αυτό που χρησιμοποιούμε, το επήνει απόστοχο. Πώς το χρησιμοποιούμε. Ούτε το 1%. Ναι, θα βρω πολύ υπάρχει. Ναι, είναι πολύ ψάξιμο για να το βρεις αυτό το πράγμα. Και οι εκφραστικές ανάγκες, οι σύγχρονες εκφραστικές ανάγκες, ικανοποιούνται με τον ίδιο τρόπο από όλες τις γλώσσες, ασχέτως του πόσο παλιές οι καινούργιες είναι. Είναι διαδικασμένο. Εξάλλου μην ξεχνάμε ότι μια λέξη μέσα στη διαδρομή των νεών αλλάει σημασίες. Δηλαδή μπορεί να έχει τη λέξη και να έχει αλλάξει τέτοιο βαθμό σημασία που να μην το χρησιμοποιείς, όπως χρησιμοποιούνταν στην αρχαιότητα. Ο εθνικισμός δηλαδή δεν είναι αρχαία λέξη για παράδειγμα. Απλά θα να πω ότι δεν είχε χρησιμοποιηθεί η δημιουργία όταν βγήκε αυτή η λέξη. Δεν υπήρχε ακριβώς το ίδιο τρόπο τώρα. Ναι, σε ποια άλλη λέξη? Επειδή δεν υπήρχε και το ρατσισμό, δηλαδή αν είσαι εθνικιστής θα είσαι και ρατσιστής. Όχι, εγώ δεν τους σχετίζω με ρατσισμό. Όταν είχε βγει το 1821, η μεγάλη ιδέα που έγιναν τα σύνορα της Ελλάδας και σωστικά ήταν η μυστική ιδεολογία. Αλλά δεν ήταν με την έννοια που έχουμε σήμερα, εθνικιστή, δηλαδή μόνο στο φασισμό. Κατάλαβα το τέλος. Ναι, εμπλουτίστηκε η λέξη, δεν είναι αυτό το θέμα. Ναι, τώρα είναι και αφαραντική γενιά. Όταν εντάξει. Πολλοί ισμοί έχουν αυτό το στοιχείο, όχι όλοι, έχουν αυτό το στοιχείο της υπερβολίας, της ακραίας αντίληψης κλπ. Αυτή ήταν η παρέθυση, ας την κλείσουμε. Δεν είναι λοιπόν αυτό το τελετωριστικό σύστημα, δεν είναι καμία από αυτές τις γλώσσες, όπως είναι, ας πούμε, υπάρχει ένα άθρο στα ελληνικά και πολύ περισσότερα σε εθνικές γλώσσες, οι οποίες έχουν κάνει μια αρκετά λεπτομέρεια καταγραφή όλων αυτών των γλώσσων. Γλώσσα λαϊκή του περιστορίου, είπα και στην προηγούμενη ώρα κάποια παραδείγματα, η γλώσσα του διαγραφείου πλέον, η γλώσσα των βιντεογραφιωνιών, η γλώσσα της φυλακής, η γλώσσα των ναυτικών επίσης, η γλώσσα των γυναγών και ακόμη και η γλώσσα των φυλάζλων. Αυτές λοιπόν οι εντός αγγικών γλώσσες είναι κοινωνιολεκτοί και έχουν αυτά τα τρία, ήθελα να τα θυμάστε, τρία χαρακτηριστικά. Είναι τρόπος ομιλίας που σημαίνει λειτουργία γλώσσας, σημαίνει χρήση γλώσσας, σημαίνει τρόπος έκφρασης μέσα σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον με συγκεκριμένους ομιλητές. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό κοινωνιολεκτοί. Δηλαδή όλα αυτά τα παραδείγματα που ανέφερα είναι λειτουργικές κοινωνιολεκτοί, δηλαδή εκφράζουν ανάγκη σε κοινωνιολεκτοί μέσα σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον. Ο ναυτικός, ας πούμε, που θα μιλήσει με τον συνάδελφό του στο καράβι με ορισμένο τρόπο, όταν πατήσει στη στεριά δεν το έχει ανάγκη αυτό. Ή, ξέρω εγώ, ο έφηβος που παίζει το τάντιο παιχνίδι στο διαδίκτυο με ένα φίλο του, τον φωνάζει μάνα μου να πάει να φάει, δεν το έχει ανάγκη πια αυτό. Θα μιλήσει τα κανονικά ελληνικά. Αυτό σημαίνει τρόπος ομιλίας. Επίσης, να εξηγήσω αυτά τα τρία εδώ. Λεξιλογικά, πραγματονογικά και δονικά χαρακτηριστικά με τη σειρά που δίνονται. Λεξιλογικά σημαίνει, όπως θα δούμε και παρακάτω, ότι η γλώσσα των νέων κυρίως από το λεξιλόγιο αναγνωρίζεται, έτσι, προσέξτε, το λέω σε σχέση με τα επίπεδα ανάλυσης που είδαμε στο προηγούμενο διάγραμμα. Δηλαδή, όχι τόσο φωνολογικά, δεν η προφορά της, είναι λίγο η μορφολογία, κυρίως οι καταλήξεις, όπως το αγαπουλίτσας που είδαμε και διάφορα τα τέτοια και άλλα, θα δούμε, ή το φοιτητώνει, για παραρρέγμα, δεν ξέρω αν το έχετε ακούσει, δεν υπάρχει πάντως, το λένε κάποιοι. Και το δεύτερο είναι το πραγματολογικά, που σημαίνει πραγματολογία. Και είναι η μελέτη της γλώσσας, όχι ως συστήματος, όχι ως γραμματική συντακτική και λοιπά, αλλά ως πράξης, θέλω να, ως γλώσσας η οποία πράττει, όπως για παράδειγμα το να μιλάς ευγενικά ή όχι, το να δίνεις προστάγες, το να υπόσχεσαι κλπ κλπ. Αλλά έχει και ορισμένα δομικά, όπως θα δούμε, χαρακτηριστικά, αλλά τριτευόντος, δεν είναι το πρώτο, δεν είναι το τρίτο στο κείο. Δηλαδή, έχει κάποια κανονικότητα. Αυτό θα έλεγα ότι το οφείλουμε στο Γιάννη Τροανδρυτσόκουλο, αυτό το μελετητή που ανέφερα προηγουμένως, και σε άλλους ξένους μελετητές, γιατί πολύ μεγάλοι, και πείτε μου αν διαφωνείτε σε αυτό, πιστεύουν ότι είναι μια γλώσσα μπάχαλο. Δηλαδή, ό,τι να είναι σε μορφολογία, ό,τι να είναι σε σημασίες, ό,τι να είναι σε λεξιλόγιο, κλπ. Είμαι σίγουρος ότι υπάρχει σε πολλών τα μυάδα μεγάλων ενώ, όταν λέμε ενώ, δεν ενώ στους πάντες, ενώ κύριους δασκάλους, κάποιοι φιλολόγους, έτσι, της παλιάς σχολής, κάποιους συντηρητικούς γενικά ανθρώπους μεγάλες ηλικίες, και κάποιοι έχουν γράψει και βιβλία για αυτό το πράγμα, δεν θέλω να αναφέρω ονόματα για να μην χαρακτηρίσω κάποιους, μιλώντας πολύ απαξιωτικά για τον τρόπο αυτό που μιλείς. Λοιπόν, το πρώτο είναι αυτό, είναι το τρόπο που μιλείς, το δεύτερο είναι, το είπαμε κιόλας, χρειάζονται ορισμένα συνθήκες. Και η βασική συνθήκη είναι η παρέα, αλλά όχι μόνο είναι και περιβάλλονται επικοινωνίας, δηλαδή είναι το διάλειμμα. Στο σχολείο, ή είναι ο ελεύθερος χρόνος, ή είναι η βραδινή έξοδος, είναι το μπαράκι. Δεν είναι οπουδήποτε, πας τώρα σε μια μημόσια υπηρεσία και θα μιλήσεις με τον υπάλληλο στη γλώσσα των νέων, πας στην εμπορία, ξέρω εγώ, ή πού αλλού, ή στην πρόνοια, είτε ούτε πού αλλού, δεν γίνεται. Το τρίτο, και αυτό είναι σημαντικό, είναι ότι αυτός ο τρόπος ομιλίας που πάντα υπήρχε, δεν είναι της εποχής μας, και εμείς την εποχή μας χρησιμοποιούσαμε έναν αριθμό από λέξεις που δεν λέγανε μεγαλύτερη κλπ, είναι κομμάτι της γλωσσικής συνείδησης της κοινότητας που χρησιμοποιεί αυτή την κοινωνιότητα. Δηλαδή, δεν μπορεί να σας το αφαιρέσει κανείς αυτό, είναι στοιχείο ταυτότητας, όχι τα ανάγκη, δεν γίνεται διαφορετικά. Να πω ένα παράδειγμα που το καταλαβαίνουμε όλοι και δικοί μου, ότι είναι στοιχείο της γλωσσικής συνείδησης, και σημαία θα έλεγα πολλές φορές, φαίνεται αυτό ότι δεν θέλουν οι νέοι ή οι μεγάλοι να το χρησιμοποιούν, καμώνοντας, δείχνοντας ότι τους πλησιάζουν, είναι κοντά τους, καταλαβαίνουν, δεν το θέλουν καθόλου αυτό. Ειδικά οι έφηβοι, τώρα εσείς δεν είστε ποια έφηβοι, αλλά οι έφηβοι δεν το θέλουν καθόλου. Και σαρκάζουν τους γονείς που, έχει γίνει και θέμα, φαντάζομαι, διαφόρων, όπως και το σειριαλ, και θέμα διακομμώδησης, όταν κάθε πράγμα στον καιρό. Δεν είναι τώρα ένας ξυντάρης, κομμυντάρης να οικιοποιείται τη γλώσσα των εγγονών του, ας πούμε. Δεν είναι δυνατόν αυτό το πράγμα. Και επίσης, αυτό που είπαμε την προηγούμενη ώρα, είναι ότι δεν υπάρχει μια ενιαία, και δεν θα μπορούσε να υπάρξει μια ενιαία γλώσσα των εγγονιών. Έχει στοιχεία τοπικότητας, ένα, και διακούς αλλαγής και ροείς. Έχετε ένα βιβλιαράκι μικρό που υπάρχει για τη γλώσσα των νέων, που είναι μια ανθολόγηση τέτοιων λέξων όπως σας έδειξα της προηγούμενης, ξέρω, δεκαπενταεντίας. Τις μισές δεν θα τις έχετε ακούσει, δεν θα τις αναγνωρίσετε, θα τις θεωρήσετε πολύ παλιές πια. Ότι δεν λέγονται. Ας πούμε, το φλώρος, για παράδειγμα, που λέγαμε και εμείς τα χρόνια μας. Δεν ξέρω, θεωρείτε σήμερα γλώσσα των νέων το φλώρος, ε? Απλά τι λένε όλοι. Άρα, μπήκες στο κανονικό λεξιολόγιο, μπήκες στο λεξικάκι, τη λέει κι ένας μεγαλύτερος, δεν ξενίζει. Δεν θα μπορούσα να μιλήσω. Δηλαδή? Λέει ότι είναι κάτι που λέγατε εσείς, άρα τεχνικά δεν είναι γλώσσα των νέων. Στην εγγεία σας, εννοώ. Στην εγγεία μας, ναι, αλλά εμείς τώρα που το χρησιμοποιούμε, είναι απλά μια λέξη του βιβλίου αντασύ και μας άρεσε, γιατί το χρησιμοποιούμε. Όπως σας αρέσει γιατί χρησιμοποιούμε εμείς και το που συμμετείτε, θα μπορούσαμε να συμμετείτε το. Θέλω να πω ότι είναι μια λέξη η οποία λέγεται 30 χρόνια συνέχεια, δεν μπορεί να ανήκει. Από την ίδια ηλικία, κύριε Ιωσήφ. Ναι, πλέον όχι όμως. Τη λέω κι εγώ που δεν είναι. Ναι, αλλά δεν είναι το συχνό σου, θα την πω εγώ. Ναι, μπορεί αυτό. Πάντως σίγουρα έχει καθιερωθεί, ας το πούμε, πιο πολύ, πολύ περισσότερο από λέξεις και φράσεις, τρέψες, τις βόλες των αιών, οι οποίες οι περισσότεροι θα χαθούν. Θα χαθούν, δεν θα. Α, μια πληροφορία χρυζιμή, ας το πούμε, βιβλιογραφική. Υπάρχει ένας ιστολόγος, τον οποίον νομίζω κάποιος τον αναφέρει και όλας, ο Σλάνι τελείως Ζιά, το ξέρετε? Ναι. Ωραία. Ο Σλάνι δεν είναι πιο… Τι? Δεν νομίζω ότι έχει γλώσσο των αιών. Έχει και γλώσσο των αιών. Α, ναι, εντάξει. Μα είναι Σλάνι. Σλάνι σημαίνει… Απλώς είναι ένας πλούτος πληροφοριών, δηλαδή είναι ένα λεξικό συνετοχικό όπου καθώς βάζει το λιθαράκι του, εγώ άκουσα αυτό, νομίζω το σημαίνει αυτό, βάζει ένα παράδειγμα και λοιπά, είναι μια ερασιτεχνική λεξιωχογραφίας ενδιαφέροσα. Γιατί καταγράφει πολιτισμό, καταγράφει γλώσσα επικοινωνίας, άσχετα αν έχει ή δεν έχει αψηρές προδιαγραφές. Αυτό λοιπόν είναι ένας ορισμός από το οποίο έπρεπε να ξεκινήσει κανείς. Επίσης, πρέπει να δούμε λίγο τα χαρακτηριστικά, είναι βασικό. Κοιτάξτε λίγο δύο βασικές επισημάσεις που γίνονται εδώ. Η μία είναι ότι εδώ εκφράσεις χωρίς αντίστοιχο στην κοινή γλώσσα. Μιλώνται για λεξιλόγιο, όχι για σύνταξη ή φωνολογία. Το πρώτο είναι, θα τις δω και συνεχώς αναλυτικά, εκφράσεις που δεν υπάρχουν στην κοινή γλώσσα. Σημειώστε ότι αυτή η αντίστοιχση ανάμεσα στην κοινή γλώσσα ή πρότυπη γλώσσα ή επίσημη γλώσσα και γλώσσα των νέων είναι ένα στοιχείο μόνιμο, το οποίο διαφοροποιεί τις δύο ηλικιακές ομάδες, την ομάδα των εφήβων και νέων και την πολύ μεγάλη ομάδα των μεγάλων. Δηλαδή η ηλικιακή ομάδα και η γλωσσική ποικιλία συμβαδίζουν στην περίπτωση αυτή. Άρα, το πρώτο γνώρισμα είναι καινούργιες εκφράσεις που δεν τις έχουμε στην κοινή γλώσσα. Επίσης, το δεύτερο, προσέξτε το κι αυτό, είναι εκφράσεις που δηλώνουνε στάσεις. Οι στάσεις είναι συνδεδεμένοι άρρικα με αξιολόγηση. Για αυτό, στην παρένδυση βλέπετε ότι οι στάσεις αυτές είναι στάσεις οικιότητας, στάσεις ειρωνίας, στάσεις επιδοκιμασίας, αποδοκιμασίας, έκφραση συναισθημάτων κ.ο.κ. Αυτή τη διαφάνεια πρώτοιν διαβάσουμε. Απλώς σας λέω ότι είναι πολύ σημαντική. Σημειώστε ότι αυτή η τρίτη διαφάνεια θα δείτε πάνω σε όλες τις αντίστοιες κ.1, κ.2 κ.λ. Είναι παραπομπές από το βασικό κείμενο του Τζόκουλου. Αυτό λοιπόν είναι ένα απόσπασμα. Βλέπετε από αυτό το διβλίο εδώ πάνω. Όλα αυτά τα απόσπασματα έχουν μεταφράσει και λιγάκι τροκοποίηση αν χρειάζεται ο ίδιος του. Λέγονται μερικά πάρα πολύ βασικά και χρήσιμα στοιχεία, θέλω να δείτε την προσοχή αυτό, σε σχέση με το σλάγ λεξιλόγιο, κυρίως το οποίο αφορούν και την πρόσωπη του νεαρθήματος. Να δούμε κανένα δυο μόνο, τα υπόλοιπα τα βλέπετε και κάτι δια. Θα δούμε και στη συνέχεια, και με παραδείγματα, εναλλαπτικό λεξιλόγιο για πράγματα που ήδη έχουν όνομα, τα οποία όμως αποκτούν μια άλλη σημασία και φράσης, όχι μόνο λέξεις, στο νεολεγιστικό λεξιλόγιο. Αυτό επίσης είναι πολύ βασικό, το δεύτερο, ότι δεν υπάρχει ομοιόμορφη κατανομή, προσέξτε, στα σημασιολογικά παιδεία. Δηλαδή, το είπα και πιο πριν αλλιώτικα, δεν έχουμε λέξεις για εμπιστημονικούς όρους, δεν έχουμε λέξεις για θυμμένες έννοιες, δεν έχουμε λέξεις για άλλα παιδεία, παρά για ένα πολύ συγκεκριμένο αριθμό τέτοιων παιδιών, που έχει να κάνει με συναισθήματα, έχει να κάνει με ταυτότητες, με ρόλους, με ιδιωτική επικοινωνία κλπ. Εδώ σταματώ για τα υπόλοιπα, τα πολύ σημαντικά, ξαναλέω και πολύ περιεκτικά δοσμένα, εδώ μπορείτε να δείτε και κατημία μου. Εδώ θέλω να σταθούμε. Αυτό είναι στο κείμενο το βασικό, που θα δείτε και στο βιβλίο. Εδώ έχουμε μια ωραία σύνοψη. Σημειώστε κάπου τη διαφορά ανάμεσα σε λεξιολογικό πεδίο και σημασιολογικό πεδίο. Δεν είναι το ίδιο πράγμα. Σημασιολογικό πεδίο είναι μια κεντρική σημασία με άλλες που την περιβάλλουν, συνολίμες, αντώνυμες κλπ. Ενώ λεξιολογικό πεδίο είναι μια ομάδα λέξων που συγκενεύουν μεταξύ τους ως λέξεις πια, όχι ως σημασίες, η μορφή τους δηλαδή. Παράδειγμα, το παιδί, παιδικός, παιδιάστικος, παιδία, προς όλα αυτά είναι λεξιολογικό. Το σημασιολογικό είναι το να πεις παιδί, μικρομέγαλος, μπουλής, οτιδήποτε, που μεταξύ τους δεν μοιάζουν σαν λέξεις, αλλά τη σημασία είναι ανώριμος, μικρός, κλπ. Αυτή είναι η διαφορά. Ποια είναι λοιπόν τα σημασιολογικά παιδεία που συναντάμε στην γλώσσα των νέων. Και πείτε μου ποια από αυτά ή ποιες λέξεις από αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε κείμενα δημοσιογραφικά ή έστω της lifestyle δημοσιογραφίας. Ένα πεδίο λοιπόν είναι κοινωνικές κατηγορίες, δηλαδή τύποι ανθρώπων, νέων ανθρώπων, που έχουν ορισμένα διάφορτα χαρακτηριστικά. Τι είναι ο φλόρος, Όργα, για σένα. Καλά, δεν κάνουμε μαζί μας ορισιολογίες εδώ, κάνουμε άλλο. Μπορείς να βρεις έναν συνόνιμο είναι το φλόρος, μια λέξη κανονική που να το αποβίβετε. Το φυτό, μαμάκια. Και το φυτό δεν είναι κανονική λέξη, μαμάκια. Α, κανονική λέξη, κανονική. Ε, όσο γίνεται. Λιμοκοντόρος, το που λέγαμε παλιά, ή όσο. Μαλθακός. Μαλθακός. Μη μου πείτε άλλο. Δηλόγου. Δηλόγου. Ναι, όταν λέμε σε πλόρος δεν το κάνεις, είσαι πλόρος. Κόττα. Κόττα, νερόπρος. Μια δυσκολία που έχεις να βρεις συνόνιμο στη γλώσσα του νερού είναι ότι αυτές οι λέξεις πολλές φορές είναι μεταφορές όπως εδώ, είναι μεταφορά. Ε, είναι αυτό που λέμε στην οικογένεια, διάχει τη σημασία. Δηλαδή, δεν είναι κάτι που μπορείς με απόλυτη ακρίβεια να πεις τι είναι ο φλόρος. Πρέπει να βρεις τη μία παράγραφο για να παρεισμίσεις όλα τα χαρακτηριστικά του άτολου, όπως λες, του μαμά και όπως η Εμιγελίνα, ή του, ξέρω εγώ, του πομψευγόμενου ή του, κι εγώ δεν ξέρω τι άλλο. Θα μπορούσα να σας περιλάβει κανείς. Το τύπησα. Συγνώμη μου. Μαγιόρα, ξέρω ε. Αυτό? Ε, δίπιο. Αντράγχη, μήπως. Ε, όχι. Αυτό υπάρχει στα λεξικά, λέτε, το τύπησα, τύπος τύπησα. Συμμοποιείται, αλλά θα το γράφατε. Θα το λέγατε ως εμποσουγράφητο. Ε, informal. Λοιπόν, πάντως μια κατηγορία είναι αυτή. Σε serial φυσικά και μπορείς να το ακούσεις και σε διαθήμηση. Νομίζω. Σε μια διαθήμηση της Whinders, αν θυμάμαι καλά. Θυμάμαι ότι είναι και δύο τύποι. Να είναι δύο αδέρφια από ένας είναι φλόρος, ο άλλος είναι τυπάκι, κοιμμάτους. Και ο ξύμπιος αγοράζει τα καινούργια πακέτα της εταιρείας, ενώ ο άλλος βάζει την πακέτα του. Πάμε. Το δεύτερο είναι εμπειρίες. Εμπειρίες ιδιωματικές, προσωπικές και κοινωνικές εμπειρίες. Όπως το ρήμα ξεσαλώνω. Νομίζω ότι λέγεται πλέον αρκετά. Δεν στυμπάει πολύ. Θα λέω ότι είναι ξεσαλώσου. Θα μπορούσε σε μια πρωιτή, στον ή καλά. Δεν το συζητάμε. Και στα εικονομικά το λένε. Στα εικονομικά. Τρίτο, ψυχολογικές καταστάσεις. Κάπως μοιάζει με το προηγούμενο. Πιο στιγμιές αντιδράσεις. Το ταπέρα στο κρανίο. Αυτό νομίζω άνετα μπορεί να το ακούσει κανείς. Οπότε ρίπταξα ό,τι σε εντελεί το ιδίσιο. Αλλά σε μια ξένα τοξό, σε μια συνέντευξη, νομίζω άνετα θα μπορούσε να ακουστεί. Και να γραφτεί. Και σε περιοχικά. Επίσης έχουμε εκφράσεις πάρα πολλές αξιολογικές. Οι οποίες είναι όλες όπως βλέπετε μεταφορές. Αστέρι. Ειδικά στη γλώσσα της αρθροτυπογραφίας νομίζω ότι κατά κόρο θα το δεις. Διαγμάτια κλπ. Έτσι όλα αυτά τα πολύ ήχνα πράγματα. Αλλά και για πρόσωπα μπορεί να το πει κανείς. Μην πω τώρα τη φρανσηρίζ. Όχι ενώ σε μία φρασούλα. Τα δε αστέρι. Με ενωτικό ανάμεσα. Το σούπερ. Το τζάμι. Το τζάμι είναι περίπτωση που έλεγε στην προηγούμενη διαφάνεια λέξεις που υπάρχουν στο λεξικό αν ανοίξεις τζάμι δεν θα βρεις τη σημασία αυτή. Είναι υπέροχο ξέρω εγώ. Πάρα πολύ ωραίο. Πάρα πολύ εντυπωσιακό. Βλέπεις τα γνωστά του Ιαλοπίνακα και όλα αυτά. Το χάσιμο επίσης. Αν ανοίξεις ένα λεξικό δεν θα βρεις τη σημασία πολύ καλό. Και επιτατικές εκφράσεις οι οποίες οι πιο πολλές είναι γραμματικές λέξεις. Δηλαδή είναι πρώτα συνθετικά όπως λέμε. Όπως το ψηλό χοντρολέγεται. Όχι ψηλολέγεται. Διάφορα παράγωγα. Το χοντρό επίσης. Το καρά που είναι και παλιό δάνειο από την Τουρκική. Και καινούργια νεοπαγή έτσι. Νεοπαγή στην παρατηρία όπως είναι το μετρέλα που πάλι δίνει την αίσθηση του πολύ. Αυτά λοιπόν είναι τα κυριότερα. Βλέπετε είναι λίγα. Δεν είναι πάρα πολλά. Είναι πολύ περιορισμένη η γλώσσα των σχολείων. Στα social media δεν έχει να κάνει με κοινωνικά, πολιτικά, εθνικά ή τέτοια θέματα. Σπάνε συναντάει κανείς στις αναφορές. Εκτός αν κάτι απασχολείς ή πάρα πολύ έδωνα του κινήτουμα. Όμως γίνει μεγάλο θέμα. Μήθως στη μεγάλη πλειοψηφία τα σχόλια έχουν να κάνουν με ιδιωτική επικοινωνία, με προσωπικές σχέσεις, με τέτοια πράγματα. Είναι παρατηρημένο αυτό και μάλιστα και διαγωσικά. Δηλαδή και σε περιβάλλοντα που χρησιμοποιούνται παράλληλα δύο ή περισσότερες γλώσσες και από μακρισμένες, ας πούμε, ισπανικά και κινέζικα για παράδειγμα. Το ίδιο και στο YouTube και σε άλλα, εκτός από τη Facebook και την Instagram. Δεν υπάρχουν θέματα δημόσιας επικοινωνίας που να αφορούν αυτό που λέμε και οι νόμοι. Ό,τι υπάρχει είναι λίγα, πολύ λίγα. Τα περισσότερα και στη μεγάλη πλειοψηφία έχουν να κριτήκουν. Ναι, έτσι λέει η έρευνα που έχω δει εγώ. Πιστεύεις ότι δεν ισχύει? Ναι, γι'αυτές. Ξέρεις ότι έχει και κοινωνικά θέματα, κυρίως στο Facebook. Ναι. Ας σκέφτεσαι τώρα τις προθέσεις του προσώπου του διευθύντρια σου. Μια διευθύντρηση μπορώ να κάνω. Αυτό το άρθρο, όπως το αναφέρω, αναφέρεται στο Flickr. Ξέρετε? Ναι. Εσυρικό από το Flickr, δηλαδή ειδικά, όχι από το Facebook. Δεν ξέρω τώρα πόσο μεγάλες είναι οι διαφορές, αλλά στο ειδικό του συγκεκριμένου έλεγχε ότι πολιτικά και τέτοια θέματα δίνουν... Εκεί κυρίως προστάζουν φωτογραφιών και κάποια σχόλια. Ναι. Έτσι. Στην σαματολογία διαφορεύει πάρα πολύ του δίκτυο, να το πεις. Αυτό ναι, αυτό το ξέρω μέχρι. Α, από το Facebook συγκεκριμένου, νομίζω ότι δίνουν αρκετά και κοινωνικά και πολιτικά. Και σχολιάζουν. Αυτό ναι, αν το πείσουμε συγκουργιά, πρέπει να έχει σαν ένα πολύ μεγάλο υλικό. Και έχει να κάνει και με την ηλικία. Έτσι. Βέβαια. Εμείς τώρα που σε έναν δακτωρικό, στο οποίο έχουμε αναφερθεί, μελετρούμε υλικό από παιδάκια γυμνασίου, δευτέρας και τρίτης γυμνασίου, εκεί δεν υπάρχει καθόλου ανεφορά σε πολιτικά, όπως καταλαβαίνεις, έτσι. Αλλά φαντάζουμε το Facebook των εικοσάριδων, άνετα θα είχε, και με τη θέμα των εικοσάριδων. Ναι, ναι, ναι. Σίγουρα, έχουν διαφορές. Πάντως, το σίγουρο είναι ότι αυτά τα μέσα ευνοούν την ιδιωτική κοινωνία. Πολλοί και αποπλύουν την αναφορά σε μεγάλα και... οι θέματα της δημόσιας ευθέρας που έχουμε, έτσι. Σίγουρα, πολύ μεγάλη ευθέρωση που έχει να κάνει αυτό. Άρα το κέντρο είναι πάλι ιδιωτικού τύπου. Ναι, ακριβώς. Δεν υπάρχει, δηλαδή, συγκεκριμένη θυματολογία, εκτός αν κάτι είναι viral. Δηλαδή, με βάση αυτού που συγκρινωποιείς, το συγκρινωποιούν όλοι και είναι ένα συγκεκριμένο άρθρο, μια συγκεκριμένη βήλωση, κάποτε συγκρινώσουν και συγκριμένα. Εσύ τώρα θέτεις ένα μεθοδολογικό ζέδημα, δηλαδή, πώς οριοδοθούμε ένα θέμα. Αυτό είναι ένα τεχνικό ζέδημα. Αυτοί που το κάνουν, ορίζουν, ορίζουν, ξέρω εγώ, ένα χρονικό ορίζοντα ή ορίζουν τη συνσφορά πέντε ανθρώπων οι οποίοι μιλάνε για έναν χρονικό ανθρώπινο ή οτιδήποτε άλλο. Το θέμα μπορεί να οριστεί πλευριά από τους χρόνους. Αλλά όταν διαχαίεται και μπαίνουν μέσα και άλλα θέματα, είναι πραγματικά δύσκολο να τραβεί τη στραμή και ένα επεισόδιο τελειώνει ένα θέμα, γιατί όταν μπαίνει ένα στραμό. Επομένως, λοιπόν, αυτό ως παρένθεση. Πάμε τώρα σε κάτι άλλο. Εκτός, λοιπόν, από τα συμμετοχεωρικά παιδεία, έχουμε και κάποιες λιγότερο, πρώτος αλλαγισμού, ας πούμε, δομές που είναι συνταρτικά σχήματα, όπως το περίφυγμο και γαμώ. Εδώ, να φορμί αυτό, ήθελα να πω το εξής, ότι στις φόρες του νοησυντήτου, εξής, από τη μια μεριά βγάζουν γλώσσα, θα έλεγα, στα ταγγούτ των μεγάλων και στην επίσημη πλώσσα, από την άλλη, απελοχοποιούν με μια έννοια τις άσεμνες λέξεις. Τώρα, όταν ακούει κανείς και γαμώ, σκέφτεται το άσεμνο της λέξης αυτής, που χρησιμοποιείται σε άλλα περιβάλλοντα, σε βρισκές, δεν νομίζω, ότι αδυναντήσει αυτό το στοιχείο, έτσι, όπως και άλλες λέξεις, το περίφυγμο Μανδάκας, για παράδειγμα, το οποίο από την υπερβολική του χρήση, έχει πάρσει σχεδόν να θεωρείται άσεμνο λεξιλόγιο, όπως πριν από 30-40 χρόνια. Έχει και τύχρια. Αυτό? Να φυσικά, ναι, σημαίνει πολύ καλύτερα. Είναι δύνατο ρε φίλε με τέσσερις μανδάκες. Ένας δάσκαλός μου το χαρακτήρησε αντωνυμία πια. Δηλαδή, τόσο αφυρημένο, ας πούμε, έχει αποσυσχετιστεί από την παλιά αρνητική του σημασία, που χρησιμοποιείται σαν να λέμε κάποιος αυτός, ο οποιοδήποτε ή οτιδήποτε. Προχθές, περίμενα στο λεωφορέσιο μια στάση, και οι ψινομίλοι σας πίναν καφέ, πρέπει μέσα σε ένα λεπτό να το είπε πενήντα φορές. Μια φορά δεν υπάρχει. Μια φορά στο γυμνάσιο είπα, στα αυτούς. Κάτι τέσσερις λεπτές κάτι τελείωσε. Ναι, έτσι. Έτσι, αφού μ' απαραίτησα, προσποθούσα εγώ να μικρήσει πόσες φορές το 10 αυτό που τα είχα. Προσποθούσα να είναι το πιο γενικό, είπα, δύο της φορές που θα το θέλω. Οπότε, από τα πράγματα η λειτουργία που πια λέει είναι δύσκολη. Είναι κάτι άλλο, συλλοθετική. Και εγώ δεν ξέρω τι άλλο. Και συντακτικά σχήματα, λοιπόν, έχουμε. Επίσης, προσέξτε γι' αυτό. Έχουμε, επειδή, όπως είπαμε, η βάση της γλώσσας, το να είναι η παρέα, είναι φυσικό να χρησιμοποιείται πάρα πολύ στη συνομιλιακό πλαίσιο. Και έχουν πολλές εκφράσεις οι οποίες βοηθάσουν το γράμμα του διαλόγου. Όπως χαιρετισμούς, προσφωνήσεις. Αυτό το θα ακούσει και από Ιταλούς, για να πω την αλήθεια. Και με έκανε να σκεφτώ ότι πολλά είναι και μεταφράσεις από άλλες γλώσσες, πιστεύω. Κάποια, δεν ξέρω πόσα, λέγονται ακριβώς έτσι και σε άλλες γλώσσες. Αυτό που λέγαμε προφημένως. Φιλικές συμβριστικές προσφωνές, έτσι τις χαρακτηρίζει ο Ανδρουτζόκουνος. Και φιλικές και με την οχτώ ξύμωρο. Εκφράση συμφωνίας, μέσα είσαι. Το μέσα υπάρχει ως λέξεις προλυστικού, γνωστό, προφανές, αλλά αν πας να βρεις την έκφραση μέσα είσαι, με τη σημασία αυτή της συμφωνίας, τη μεταφορά, δηλαδή, είμαστε στο ίδιο χώρο, συμφωνώ, με αντίτην έννοια, πολύ μεγάλη η πολύ βασική η λειτουργία της μεταφοράς στην πλώσσα των λεών, δεν θα βρεις, ή ίσως μόνο στις πολύ τελευταίες επιβιώσεις να βρεις την έκφραση αυτή. Άρνηση, ούτε μισφαίρες, αυτή θα μπορούσε να είναι και δάνειο, επιδοκιμασίας φοβερό έλαψε και ακόμη ακόμη και ξεκίνημα μιας αφήγησης κάποιων άλλων αποφάσεων μεγάλης, με μεγάλη οτιδήποτες. Τώρα, κάτι άλλο, από τη μελέτη υλικού αρκετού, αν και έχουν περάσει κάποια χρονάκια από τότε, ο Σαναβέας λέει ότι με τέσσερις τρόπους φτιάχνεται το λέξι λόγιο των νέων. Ο ένας είναι να αλλάξει σημασία μιας λέξης που υπάρχει, υπάρχει στο λεξικό, αλλά με μια άλλη σημασία, η λέξη κόκαλο, για μεθυσμένο, το λέτε? Έχετε ακούσει, κοκάλωσε από το, ας πούμε. Βέβαια για το μεθυσμένο έχουμε και άλλες λέξεις, ζάντα, πίτα και όλα αυτά. Πάντως όλες έχουν, είναι μεταφορές και όλες έχουν να κάνουμε την έννοια του κοκαλωμέλου, του άκαμπτου, του ακίλητου, του τζάμι, που λέγαμε πρωτοκύπη, ναι. Εγώ το τζάμι, με την έννοια του πώς είναι τα φορικά πήγαμε στο τζάμι για να πούμε υπέροχο, γιατί στο μυαλό του ο νέος ή η ομάδα έχει την σημασία πρώτα, δεν είναι? Για να πει υπέροχο. Και φτιάχνουμε τρόπο να πει το υπέροχο με αντισυμβατικό τρόπο. Να μην πει το υπέροχο που λέει μεγάλη, να το πει αλλιώς. Πώς θα το πει? Δεν θα το πει με μια λόγια λέξεις ή να μην το πει και μεγαλύσει, θα το πει με έναν αρθόδοξο τρόπο. Ο αρθόδοξος τρόπος είναι η μεταφορά, η οποία δημιουργεί και έκπληξη. Τώρα και διαλέγεις. Για να πεις το υπέροχο, έχεις κάποιες επιλογές. Εγώ εδώ νομίζω ότι το τζάμι πάει προς το διαφανές, το κρύσταλο. Αυτή η ιδέα δηλαδή τον πήγε στο τζάμι. Και δεν λέει η αλλοπίνακα ή κάτι άλλο. Λέει την χαμηλή επικοιλία του τζάμι, ούτε καν γιαλί, το οποίο και αυτό ταιριάζει στον κώδικα. Εγώ νομίζω ότι έτσι λειτουργεί κάπως. Γιατί, και θα το πω και πάλι, στη γλώσσα δεν υπάρχει τίποτε τυχαίο. Αυτό έχω μάθει εγώ. Στα χρόνια και δεν είναι τίποτε τυχαίο. Όλα έχουν μια λογική και μια εξήγηση. Εδώ λοιπόν η λογική δεν είναι γραμματική, γραμματικού τύπου. Είναι του τύπου του λογικού λεξικού. Κάτι πρέπει να συγκενέψει, μια σημασία με μια άλλη σημασία πρέπει να συγκενέψει. Και μετά θα βρει και τη λεξούλα και θα κολλήσει εκεί. Ε, βρήκα το τζάμι. Θα μπορούσα να βρω το φρίσταλο ή ξέρω εγώ τι άλλο δηλώνει το υπέροχο. Μπορεί να είναι κάτι που έχει σχέση με το ύψος. Να το λέγανε κορυφή, ξέρω εγώ, ή κάτι άλλο. Άρας κάτι που να δείχνει, να συγκενεύει με την ιδέα του ξεχωριστού, του υπέροχου, του υψηλού κλπ. Το δεν λέει. Δεν αξίζει. Αυτό δεν ξέρω πως. Κανείς να σκεφτεί λύση να βρει πως η λέξη δεν λέει και μάλιστα και χωρίς αντικείμενο. Γιατί το λέω αυτό είναι και αντικείμενο. Λέω κάτι. Έτσι. Υπάρχει λέω σχέτο. Λέω τι δεν λέει. Το ταφιάνο. Ξεχωριστό. Λοιπόν, εδώ έχουμε μια άλλη περιπτώση δημόσικου προσώπου που λόγω κάπου χαρακτηριστικού δάνεισε ολόκληρος σημασιογικός παιδίου, ας πούμε, στην γλώσσα. Το τελευταίο δεν το ξέρω, το βρείτε σε μια συναδελφή σας. Λέω, παρέδωσα πινακίδες. Πουράστηκα. Το λέτε, στα πλούσι. Είναι ένας ναϊκός αυτός. Λοιπόν, πάμε. Δεύτερη κατηγορία. Δανεισμός, αν λύγωσα και κυρίως από αγγλικά, όχι μόνο κύριος, το χάι, τα ίστας, αλλά και επίσης δάνειες που προσαρμόζονται στην Ελληνική με κάποιο τρόπο. Παίρνουν μια κατάληξη ή είναι πρώτα συνθετικό ή είναι δεύτερο συνθετικό ανάλογα. Το τελευταίο είναι γαλλικό. Ο ρουφάνα δεν είναι αγγλικό. Ο δανεισμός, λοιπόν, είναι ο δεύτερος βασικός τρόπος δημιουργίας. Υπάρχουν άλλοι δύο. Ο τρίτος είναι να χτίσει κανείς πάνω σε ένα, όπως λέμε, επίθυμα, μια κατάληξη, πες, το όπως είναι το ας. Σημειώστε να θέλετε ότι οι καταλήξεις μεγεθυντικών και υποκοριστικών έχουν δύο βασικές σημασίες. Σε όλες τα άλλα τις μπλώσεις. Λοιπόν, το άκι, το μικρό, ή το ούλι, ή το ας, ή το αράς, που λένε μεγεθυντικά. Η μία δηλώνει την κυριολεξία, το μεγάλο ή το μικρό, αντίστοιχα, και η άλλη είναι πάντα συναισθηματική σημασία. Δηλαδή, το άκι, λοιπόν, το χαριτωμένο, το αστιάκι, ας πούμε, δεν είναι το μικρό αστείο, με το οποίο γελάσαι γρήγορα, αλλά είναι το χαριτωμένο, το τριφερό, το συμπαρτικό, κλπ. Το αντίστοιχο με τα μεγεθυντικά είναι ότι μπορεί να δηλώνει, ξέρω εγώ, το μέγεθος, την υπερβολή, ή οτιδήποτε άλλο. Το, ξέρω εγώ, παλικαράς σχετίζεται το παλικάρι, το μπρατσαράς. Αλλά μπρατσαράς δεν υπάρχει. Αυτός που είναι ο παλικαράς, η ψεύτου παλικαράς, το ταγλαράς, είναι παλιό, που το θυμήθηκες. Σε άση, λοιπόν, έχουμε λέξεις, εμείς δεν πάνε στα λευσικά, αλλά εμείς πατάνησαμε τη δομή επάνω, μεγεθυντικού αξενικού επιθύματος. Το γραφιτάς, το σκηνάς από το skinhead, το μεταλάς, το τσοπεράς και πολλά άλλα, φαντάζουμε. Και ο τελευταίο είναι με τη μικρότερη δυνατή αλλαγή, δηλαδή να πάρει μια λέξη, η οποία ήδη υπάρχει, τσιγάδιο, για παράδειγμα, για να αλλάξει την κατάληψη, το επίθεμα να γίνει τσιγαδιά, ή να κόψει ένα κομμάτι, το ματσομένος να γίνει ματσό, ή να γίνει κάποια αλλαγή, όπως γίνεται στη Βερλάν. Η Βερλάν είναι η γαλλική σλάγκα, το ανάποδο να γίνει ποδανά, η πόλη να γίνει μεναγκό, όχι τόσο συνηθισμένο. Αυτή είναι η τέσσερις τρόπη. Αυτό που είναι φανερό, θα έλεγα, είναι ότι δεν έχει δικούς της εντελώς άλλους τρόπους για να φτιάξει τις λέξεις. Πατάει σε δομές, σε στοιχεία, τα οποία έχει η κανονική εμπρόσα και επιλέγει κάποιους από αυτούς τους τρόπους για να δημιουργήσει λέξεις και δομές που χρειάζεται. Εδώ και με αυτό θα ολοκληρώσουμε και θα αφήσουμε ένα υπόλοιπο για την άλλη φορά, γιατί είναι ακόμη αρκετά πράγματα που πρέπει να πούμε. Αυτό το κείμενο είναι συμπληρωματικό, δεν θα το δείτε στο βιβλίο, υπάρχει στο διαδίκτυο μόνο. Είναι χρήσιμο συμπλήρωμα και με πολλά παραδείγματα από ένα συνέδριο στο οποίο συμπράξενε οι δύο συνάδελφοι που σου έμεφερα και προηγουμένως και κάνω μια πιο αναλυτική καταγραφή των διαφόρων τρόπων, τους οποίους σχηματίζονται λέξεις. Πρώτα, όπως βλέπετε, είναι λέξεις που υπάρχουν στο λεξιλόγιο της κοινής συλλογηνικής, αλλά σημαίνει καταλήξεις, δραματικά ισχυριά, στα οποία όμως το πρώτο κομμάτι το προσθέτει προς τον νέο. Σε άλλες έχουμε φωνακλάς, φαγάς και λοιπά, αλλά δεν είναι λέξεις των νέων αυτές. Στο Άκιας έχουμε ένα παράδειγμα, Κλαπάκιας, Πορτάκιας, Κοκάκιας, το Άτος, το Ιάρις, το Δίκο, το Όνι, το Άι, που λυτάνια για κακούς φίλους, που σε πουλήσαν, δηλαδή, το κοινό γνώρισμα όλων αυτών των καταλήξεων είναι ότι είναι λαϊκές, γιατί υπάρχουν και λόγια. Το Όδης, ας πούμε, ΩΜΕΓΑΙΚΑ είναι λόγια καταλήξη και άλλες. Αυτές είναι όλες οι Λαϊκές, δηλαδή είναι προφανές ότι είναι, προτιμούν την κοινή, την λαϊκή. Παρτάκιας είναι φαντάζομαι σίγουρα και πολλά άλλα. Δεύτερη είναι να χρησιμοποιήσει η γλώσσα αυτή, το ιδίωμα αυτό, η κοινωνιόλογη αυτή, στοιχεία τα οποία υπάρχουν είτε στη λαϊκή γλώσσα είτε σε διάφορες αρχές. Έχω μια διαφάνεια από διαφημίσεις, όπου φαίνεται από τοίς που όλους δανείζεται η γλώσσα των νέων. Έτσι, λοιπόν, έχουμε επισήματα τα οποία είναι γλωστά, ενταφερωμένα, αυτά μας θα είναι και λογιότερα, όπου πάλι μπαίνουν ρίζες που δεν υπήρχαν μέχρι τότε, τα λεξικά δεν είχαν το παρτόβιος, ας πούμε, ή το μπαρόβιος. Που έκανα εντύπωση, χθες, προχθές, είχα μια παλιά διαφήμιση, η οποία διαφημίστηκε μπάρ, ένα μπάρ, και λέω πως αλλάζει η γλώσσα. Αυτό που κάποτε αρχίσαμε να το λέμε ορθάδικο, το έλεγε μπάρ ορθείων στη διαφήμιση αυτή. Παλιά διαφήμιση, στις δεκαετίες του 60, του 50, το κοίτα να δείτε στον ποιος λέει σήμερα μπάρ ορθείων, τότε ήταν κάτι καινούριο, δηλαδή μέχρι τότε κάθονταν όλοι. Κάποια στιγμή οι σύγχρονοι, ας πούμε, η μόδα να μην κάθονται εκεί. Πώς να το πούμε μπάρ ορθείων, με τα ραγότα εκλαϊκής και είναι ορθάδικο. Κάτι σημανιότερο είναι το β, όπου το μόρφυμα, δεν μπορείς καν να το πεις κατάληξη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και έτσι μια λέξη, όπως το έπιπλο να γίνει ο έπιπλος για τον σκυλάνο, να το πούμε, δεν ξέρω αν λέγεται, ή τον τέστο αυτόν τον παλό της λαϊκής μουσικής. Το γ είναι λίγο τεχνικό και το προσπερνάω και το τρίτο, να έχουμε μια πρωτότυπη νεοπαγή και νοφανή κρίση γνωστών τύπων παραγωγής. Είναι το πιο παραγωγικό επίσημα από όλα, υπάρχουν αμέτρητες λέξεις της ελληνικής ιαρίας, πάρα πολλές. Αυτό το λεξικό που λέγαμε το αντίστροφο έχει πάρα πολλές σελίδες με λέξεις που τελειώνουν σε ιαρία. Όμως έχουμε μια ολόκληρη οικογένεια, μεγάλη οικογένεια λέξεων, όπως το Ανετιά, το Ψαγμενιά, τα ξέρετε αυτά, το Χαριτομενιά, που δεν υπήρχαν βέβαια, και δεν έχουν τη σημασία που έχουν οι λέξεις της ιαρίας, οι γνωστές, που δηλώνουν ας πούμε για παράδειγμα ένα μεγάλο αριθμό αντικειμένων συγκεντρωμένων σε ένα χώρο. Δεν δηλώνουν αυτό το πράγμα, απλώς δανείζονται, θα λέγατε, τη λαϊκότητα του ιαρία. Το Άκη, που είναι το πιο γνωστό υποκοριστικό, αλλά πάλι δίνει λέξεις που δεν ξέραμε, δεν υπάρχουν σαν λεξικά, Πρέζα Βρεζάκη, και επίσης κάποιες πιο ασυνήθιστες, κάτι σαν το αγαπούλι σας, είναι το Καληνύχτακη, έτσι, συνοδός, αλλά όχι φίλους μες κοπέλες, ή μια λέξη που εγώ δεν την ήξερα και μάλλον έχει καθεί, δεν πρέπει να λέγεται, από τον ήχο που κάνουν τα ηλεκτρικά όργανα, τα πληκτροφόρα, το μπλι μπλι υποτίθεται, η λέξη μπλι μπλίκια. Λοιπόν είναι τρεις τρόποι αντίστοιχοι των τεσσάρων μορφών που είδαμε προηγουμένως. Εδώ καλύτερα να σταματήσουμε γιατί ανοίγει ένα υποκεφάλαιο μεγάλο, θα το ολοκληρώσουμε την άλλη φορά.