Θεοδόλιχος T16 / Παρουσίαση του Θεοδόλιχου T16 (Περιγραφή οργάνου – Κέντρωση & Οριζοντίωση)
Παρουσίαση του Θεοδόλιχου T16 (Περιγραφή οργάνου – Κέντρωση & Οριζοντίωση): Καλησπέρα σε όλους και όλες. Βρισκόμαστε στο Εργαστήριο Γεωδεσίας και Γεωματικής και θα παρακολουθήσουμε μία επίδειξη σχετικά με το θεοδόλικο TAV-16, ο οποίος διδάσκεται στο μάθημα Γεωδεσία 1. Ο μηχανικός θεοδόλικος TAV-...
| Κύριος δημιουργός: | |
|---|---|
| Γλώσσα: | el |
| Φορέας: | Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης |
| Είδος: | Ανοικτά μαθήματα |
| Συλλογή: | Πολιτικών Μηχανικών / Γεωδαισία Ι |
| Ημερομηνία έκδοσης: |
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2020
|
| Θέματα: | |
| Άδεια Χρήσης: | Αναφορά |
| Διαθέσιμο Online: | https://delos.it.auth.gr/opendelos/videolecture/show?rid=6d13111c |
| id |
fcb1d6a4-81bf-44aa-8dda-e81ae66954af |
|---|---|
| title |
Θεοδόλιχος T16 / Παρουσίαση του Θεοδόλιχου T16 (Περιγραφή οργάνου – Κέντρωση & Οριζοντίωση) |
| spellingShingle |
Θεοδόλιχος T16 / Παρουσίαση του Θεοδόλιχου T16 (Περιγραφή οργάνου – Κέντρωση & Οριζοντίωση) Επιστήμες Πολιτικού Μηχανικού Τ16 Θεοδόλιχος Μανιόπουλος Δημήτριος |
| publisher |
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ |
| url |
https://delos.it.auth.gr/opendelos/videolecture/show?rid=6d13111c |
| publishDate |
2020 |
| language |
el |
| thumbnail |
http://oava-admin-api.datascouting.com/static/ef8d/6aee/f494/7f07/12ce/1c15/de1a/b0b5/ef8d6aeef4947f0712ce1c15de1ab0b5.jpg |
| topic |
Επιστήμες Πολιτικού Μηχανικού Τ16 Θεοδόλιχος |
| topic_facet |
Επιστήμες Πολιτικού Μηχανικού Τ16 Θεοδόλιχος |
| author |
Μανιόπουλος Δημήτριος |
| author_facet |
Μανιόπουλος Δημήτριος |
| hierarchy_parent_title |
Γεωδαισία Ι |
| hierarchy_top_title |
Πολιτικών Μηχανικών |
| rights_txt |
License Type:(CC) v.4.0 |
| rightsExpression_str |
Αναφορά |
| organizationType_txt |
Πανεπιστήμια |
| hasOrganisationLogo_txt |
http://delos.it.auth.gr/opendelos/resources/logos/auth.png |
| author_role |
Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό |
| author2_role |
Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό |
| relatedlink_txt |
https://delos.it.auth.gr/ |
| durationNormalPlayTime_txt |
00:20:09 |
| genre |
Ανοικτά μαθήματα |
| genre_facet |
Ανοικτά μαθήματα |
| institution |
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης |
| asr_txt |
Καλησπέρα σε όλους και όλες. Βρισκόμαστε στο Εργαστήριο Γεωδεσίας και Γεωματικής και θα παρακολουθήσουμε μία επίδειξη σχετικά με το θεοδόλικο TAV-16, ο οποίος διδάσκεται στο μάθημα Γεωδεσία 1. Ο μηχανικός θεοδόλικος TAV-16 χρησιμοποιείται για τη μέτρηση ορισδότειων και κατακορυφών γωνιών και με τη βοήθεια σταδίας και σταχημετρικής μεθόδου χρησιμοποιείται και για τη μέτρηση αποστάσεων. Στο μάθημα της Γεωδεσίας 1 χρησιμοποιείται για τη μέτρηση ορισδότειων και κατακορυφών γωνιών καθώς επίσης και για τον έλεγχο της ευθυγραμμίας στη μέτρηση των αποστάσεων με τη μετροθενία. Ξεκινώντας από το τηλεσκόπιο του οργάνου βλέπουμε δύο σκόπευτρα τα οποία βρίσκονται στο επάνω μέρος του τηλεσκοπίου ένα και ένα δύο, τα οποία μας βοηθούν να εντοπίσουμε το στόχο και να στεχεύσουμε πριν κοιτάξουμε μέσα από το τηλεσκόπιο. Το τηλεσκόπιο έχει δύο θέσεις τηλεσκοπίου την θέση του τηλεσκοπίου 1, την οποία βρίσκεται αυτή στη μητόοργανο και την οποία μπορούμε πολύ εύκολα να την ξεχωρίσουμε διότι ο κατακόρυφος δύσκος βρίσκεται από τα αριστερά και τα σκόπευτρα του τηλεσκοπίου βρίσκονται από πάνω. Στην δεύτερη θέση τηλεσκοπίου, η οποία είναι αυτή τα σκόπευτρα βρίσκονται από κάτω και ο κατακόρυφος δύσκος έχει έρθει από την δεξιά μεριά. Στο τηλεσκόπιο τώρα επάνω, έχουμε κάποιες κοκλίες. Έχουμε αυτόν εδώ τον κοκλία, τον οποίο τον χρησιμοποιούμε για να εστιάσουμε τον στόχο απέναντι. Έχουμε τον προς το θάλμιο φακό, ο οποίος και αυτός έχει ένα κοκλία επάνω του, με τον οποίον μπορούμε και εστιάζουμε μέσα το σταυρόνυμα. Και επίσης δεξιά, υπάρχει ένα άλλο κοκλία, το οποίο μας βοηθάει να βλέπουμε μέσα στους δύο δίσκους, τον οριζόντιο δίσκο, ο οποίος βρίσκεται στη βάση του οργάνου και τον κατακόρυφο δίσκο, ο οποίος βρίσκεται στα πλάγια του οργάνου. Επίσης, με αυτόν εδώ τον μικρό κοκλία, ο οποίος βρίσκεται πάνω στο πιλεσκόπιο που βλέπουμε τους δίσκους, με αυτόν τον κοκλία μπορούμε να εστιάζουμε μέσα τη δεξιά. Από τη στιγμή που θα τοποθετηθεί το όργανο πάνω στον τρίποδά του, όπως θα δούμε στη συνέχεια, επιτρέπονται μόνο δύο κινήσεις. Το όργανο μπορεί να κινείται οριζόντια γύρω από το κατακόρυφο του άξονα και επίσης έχουμε την κίνηση του πιλεσκοπίου. Αυτές οι δύο κοκλίες που βλέπουμε πάνω στον τρίποδά του, όπου βρίσκεται στη βάση του οργάνου, αυτές οι δύο κινήσεις ελέγχονται από ζεύγι κοκλίων. Στην δεξιά πλευρά του οργάνου, όταν το όργανο βρίσκεται σε θέση τηλεσκοπίου 1, βρίσκονται δύο κοκλίες και ένας δύο μπροστά, οι οποίοι έχουν να ελέγχουν την οριζόντια κινήση του οργάνου. Ο ένας ονομάζεται ανασταλτικός κοκλίας και στην ουσία αναστέλει την κινήση, την οριζόντια κινήση του οργάνου και ο δεύτερος ονομάζεται μικροκινητήριος, ο οποίος μπορεί και κάνει μικροκινήσεις στο όργανο. Αν θα κοιτάξουμε το καλύτερα, όταν ενεργοποιούμε τον ανασταλικό κοκλία, με τον μπροστά αυτόν τον κοκλία μπορούμε να κάνουμε μικροκινήσεις στο όργανο. Αντίστοιχα για την κινήση του λεσκοπίου, έχουμε δύο κοκλίες. Αυτόν εδώ, ο οποίος βρίσκεται στην δεξιά πλευρά, ο οποίος αναστέλει την κινήση του λεσκοπίου, δεν αφήνει τον λεσκοπίου να κινείται και όταν αυτός ο κοκλίας είναι ενεργοποιημένος, με αυτόν εδώ τον κοκλία, ο οποίος βρίσκεται στην εμπρός πλευρά του οργάνου, μπορώ και κάνω μικροκινήσεις στο λεσκοπίο, πάνω κάτω. Παρατηρώντας το όργανο περιμετρικά, θα δούμε και μερικούς άλλους μηχανισμούς. Βλέπουμε εδώ έναν άλλο με κοκλία, ο οποίος μας βοηθάει, όταν το όργανο είναι οριζόντιο, μας βοηθάει να ρυθμίσουμε τον πετακόρυφο δίσκο, έτσι ώστε να έρθει σε εντελώς κατακόρυφη θέση, προκειμένου να μπορέσουμε να βγάλουμε το λεσκοπίο, και αυτό εδώ το επιτυχάνεται με ένα άλλο σύστημα φυσαλίδων, το οποίο βρίσκεται πάνω από το κατακόρυφο δίσκο και ελέγχεται από αυτό εδώ το καθρεφτάκι, στην ουσία από αυτό εδώ το καθρεφτάκι, και παίζοντας αυτόν εδώ τον κοκλία, τσεκάρω το κοκλιάκι, τσεκάρω το κοκλιάκι, τσεκάρω το κοκλιάκι, τσεκάρω αν όντως ο δίσκος έχει έρθει σε κατακόρυφη θέση. Αν παρατηρήσετε εδώ, αν παρατηρήσουμε εδώ σε μια φωτογραφία που έχει τραπευτεί κοντά από αυτό εδώ το καθρέφτη, θα δούμε, φαίνονται καθαρά οι δύο φυσαλίδες, οι οποίες θα πρέπει να ενωθούν και να γίνουν μία φυσαλίδα προκειμένου ο κατακόρυφος δίσκος να έχει τελείως κατακόρυφη θέση. Επίσης, αριστερά θα δούμε ένα καθρεφτάκι, ένα οργανισμό με έναν καθρέφτη, ο οποίος ρυθμίζεται σε μια τέτοια γωνία, έτσι ώστε να μπορεί να περνάει φως μέσα στο όργανο και να μπορούμε να διαβάζουμε τις ενδείξεις από τους δύο δίσκους, τον οριζόντιο, ο οποίος βρίσκεται εδώ στη βάση όπως έχουμε πει, και την ανάγνωση από τον κατακόρυφο δίσκο που βρίσκεται στην αριστερή πλευρά του οργάνου. Υπάρχει ένας άλλος μηχανισμός, αυτή εδώ η πεταλούδα, ο οποίος ονομάζεται μεχανισμός πεταλούδας. Στην ουσία αυτό που κάνει αυτός εδώ ο μηχανισμός είναι να παγώνει την ένδειξη του οριζόντιου δίσκου. Όταν εγώ είμαι σε μια συγκεκριμένη ένδειξη πάνω στον οριζόντιο δίσκο και ενεργοποιήσω αυτό το μηχανισμό, κατεβάζοντας κάτω την πεταλούδα, στην ουσία έχω παγώσει την ένδειξη του οριζόντιου δίσκου. Πλέον όπου και να γυρίσει το όργανο, πλεξιά ή αριστερά, πάντα θα δείχνει μια συγκεκριμένη ένδειξη στον οριζόντιο δίσκο. Ο μηχανισμός αυτός χρησιμοποιείται στην μέτρηση των οριζόντιων γωνιών με την περιοδική μέθοδο, όταν αλλάζουμε περίοδο και πρέπει να ξεκινήσουμε την καινούργια περίοδο από μια συγκεκριμένη ένδειξη στον οριζόντιο δίσκο. Στην βάση του οργάνου υπάρχει το τρικόχλειο. Είναι μια βάση η οποία αποτελείται από τρεις κοχλίες. Ένα, δύο, τρεις κοχλίες. Με τους κοχλίες αυτούς εμπορούμε και οριζοντιώνουμε και κεντρώνουμε το όργανο με μια διαδικασία που θα δούμε στην συνέχεια. Επίσης, έχουμε δύο φυσαλίδες. Έχουμε μια οριζόντια αεροσπάθμη η οποία μας βοηθάει στην λεπτομερής οριζοντίωση. Και επίσης, έχουμε μια οριζόντια αεροσπάθμη η οποία βρίσκεται σε αυτή τη δύο ώρα του οργάνου. Βρίσκεται πάλι στην βάση του οργάνου και η οποία μας βοηθάει στην χονδρική οριζοντίωση του οργάνου όπως θα δούμε στην συνέχεια. Θα παρατηρήσουμε το όργανο στην βάση του. Θα δούμε ακόμα ένα μικρό τηλεσκόπιο. Θα βλέπουμε το όργανο. Θα δούμε ακόμα ένα μικρό τηλεσκόπιο το οποίο μας βοηθάει στην οπτική κέντρωση του οργάνου. Στην ουσία αυτό που βλέπουμε είναι ένα σταυρόνυμα και στη συνέχεια το έδαφος κάτω. Παίζοντας το τηλεσκόπιο μέσα έξω μας βοηθάει στο να εστιάσουμε το σταυρόνυμα αλλά και το έδαφος κάτω. Αυτό που βλέπουμε στην ουσία είναι θα βλέπουμε το έδαφος, ένα πετωνόκαρφος το οποίο θα πρέπει να κεντρώσουμε το όργανο και το σταυρόνυμα. Θα πρέπει να φέρουμε το κέντρο του σταυρού πάνω στο πετωνόκαρφο. Τότε και μόνο τότε το όργανο θεωρείται ότι έχει κεντρωθεί. Αν κοιτάξουμε μέσα στο μικρό τηλεσκόπιο, αν κοιτάξουμε μέσα στους δισκούς και φώσον βέβαια ανοίξουμε το καθρεφτάκι από τα αριστερά για να μπορέσει να περάσει φως μέσα στους δισκούς, αλλούς δεν θα βλέπουμε τίποτα. Αυτό που βλέπουμε μέσα από αυτό το μικρό τηλεσκόπιο είναι αυτή εδώ η εικόνα. Βλέπουμε δύο δίσκους. Ένας δίσκος συμβολίζεται με το V, από το vertical, άρα μπορούμε και να καταλαβαίνουμε αμέσως ότι πρόκειται για το πετακόρυφο δίσκο. Ενώ ο οριζόντιος θα συμβολίζεται ή με το AZ από το αζυμούθιο ή από το HZ από το horizontal. Η ανάγνωση του δίσκου, για παράδειγμα η ανάγνωση του οριζόντιου δίσκου, είναι ένας αριθμός ο οποίος έχει ακρίβεια τρία δεκαδικά. Το ακέραιο τμήμα της ανάγνωσης το παίρνουμε αυτούσιο, το διαβάζουμε κατευθείαν πάνω από το οριζόντιο δίσκο. Σε συγκεκριμένο παράδειγμα είναι το 29. Και τα τρία δεκαδικά θα διαβάζουμε ως εξής. Παρατηρούμε την κατακόρυφη γραμμή η οποία βρίσκεται πάνω από το 29 και προσπαθούμε να παρατηρήσουμε πού ακριβώς βρίσκεται. Βλέπουμε ότι έχει περάσει το 40. Άρα η ένδειξη είναι 29,400. Έχει περάσει και τη δεύτερη μικρή γραμμούλα ή είναι σχεδόν πάνω στη δεύτερη γραμμούλα μετά το 40. Επομένως η ένδειξη του οριζόντιου δίσκου είναι 29,400 ή είναι 29,420. Το τελευταίο δεκαδικό είναι κατά εκτίμηση του παρατηρητή. Συνεπώς κάποιος μπορεί να διαβάζει 29,420, κάποιος άλλος 421, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να πούμε ότι η ένδειξη είναι 423,24 ή 25. Θα ήταν 425 αν αυτή η κατακόρυφη γραμμούλα βρισκόταν ανάμεσα στη δεύτερη και στη τρίτη μικρή γραμμούλα. Στη συνέχεια θα παρακολουθήσουμε την κέντρωση και οριζοδίωση του οργάνου. Είναι μία διαδικασία, δύο συνθήκες οι οποίες θα πρέπει να γίνουν συγκρόνως έτσι ώστε το όργανο να μπορεί να ξεκινήσει να μετράει με ακρίβεια. Το πρώτο βήμα στην κέντρωση και οριζοδίωση του οργάνου είναι να κεντρώσουμε το όργανο με τη βοήθεια του τρικόπλου. Αυτό που κάνουμε είναι, κοιτάμε μέσα από το τηλεσκόπιο της οπτικής κέντρωσης, αφού πρώτα εστιάσουμε, κοιτάμε κάτω στο έταφος, στο σημείο που θα κεντρωθεί το όργανο, το οποίο συνήθως είναι ένα βετονόκαρφο, και προσπαθούμε να φέρνουμε το σταυρόβλημα του τηλεσκοπίου ακριβώς στο κέντρο του καρφιού. Στην ουσία, ας υποθέσουμε ότι θα βλέπουμε αυτό το πράγμα, το σταυρόβλημα και σε κάποιο σημείο το καρφί, και θα πρέπει, με τη βοήθεια του τρικόπλου, να φέρουμε το σταυρόβλημα στο κέντρο του καρφιού, παίζοντας και τους τρεις κοκλίες. Αυτό είναι το πρώτο βήμα. Το δεύτερο βήμα είναι να μπορέσουμε να οριζοντιώσουμε χοντρικά το όργανο με τη βοήθεια του τρίποδα. Στην ουσία τι κάνουμε, αυξονιώνουμε το μήκος από τα πόδια του τρίποδα, έτσι ώστε να καταφέρουμε η σφαιρική αεροστάθμη να έρθει στο κέντρο. Τώρα δεν βλέπετε την αεροστάθμη, δεν μπορείτε να την δείτε. Η σφαιρική αεροστάθμη βρίσκεται από την άλλη πλευρά του οργάνου. Το δεύτερο βήμα είναι η χοντρική οριζοδίωση του οργάνου με τη βοήθεια του τρίποδα. Αν θα παρατηρήσετε, εναλλασσόμαστε μεταξύ των βημάτων, μεταξύ του οργάνου, του τρικόχλου, και του τρίποδα. Ξεκινήσαμε το πρώτο βήμα με την κέντρωση του οργάνου με τη βοήθεια του τρικόχλου και τώρα έχουμε περάσει στη χοντρική οριζοδίωση, στο δεύτερο βήμα, με τη βοήθεια του τρίποδα. Τι σημαίνει αυτό? Προσπαθώ να οριζοδιώσω χοντρικά το οργάνο με τη βοήθεια της σφαιρικής αεροστάθμης, με τη βοήθεια του τρίποδα. Πώς? Αυξομοιώνοντας το μήκος από τα πόδια του τρίποδα. Αφού καταφέρω και οριζοδιώσω χοντρικά το όργανο, το επόμενο βήμα μου είναι να οριζοδιώσω το όργανο στην λεπτομέρεια. Αυτό επιτυχάνεται με τη βοήθεια της σωλημιωτής αεροστάθμης, η οποία βρίσκεται στη βάση του οργάνου και με τη βοήθεια του τρικόκλειου. Για να το καταφέρω, ευθυγραμμίζω το όργανο παράλληλα προς δύο κοκλίες, όποιους θέλω. Ασφαλίζω το όργανο με το αναστατικό κοκλεία και στη συνέχεια πέζω τους δύο κοκλείες από το τρικόκλειο, είτε προς τα μέσα είτε προς τα έξω. Μέχρι να δω ότι η σωλημιωτή αεροστάθμη έχει έρθει στο κέντρο. Στη συνέχεια, απελευθερώνω το όργανο λύνοντας τον αναστατικό κοκλεία και γυρίζοντας το όργανο σε μια κάθετη θέση. Βάζω το όργανο και το φέρνω στην διεύθυνση από τον κοκλεία που έχει εναπομείνει. Και στη συνέχεια ξανά ρυθμίζω τη σωλημιωτή αεροστάθμη με τον τρίτο κοκλεία, ο οποίος έχει απομείνει. Αυτό είναι το τρίτο βήμα. Το τελευταίο βήμα είναι να τσεκάρω την κέντρωση του οργάνου εάν έχει φύγει από το σταυρόνιμα πάνω από το πετωνόκαρφο. Αυτό θα έχει γίνει γιατί έχω παίξει πάρα πολύ λίγο με το τρικόκλειο και συνεπώς ενδέχεται να έχει χαλάσει λίγο η κέντρωση. Μιλάμε για αχυριοστά. Κοιτάζω ξανά μέσα από το τηλεσκόπιο, κοιτάζω κάτω στο έδαφος, λύνω προσεκτικά το όργανο από κάτω και στη συνέχεια μετακινώ το όργανο πάρα πολύ προσεκτικά. Θα χρειαστεί μικροκινήση να κάνω κοιτώντας μέσα από το τηλεσκόπιο το σταυρόνιμα πάνω στο πετωνόκαρφο και μετακινώ το όργανο σε κάθε διευθύσεις. Δεξιά, αριστερά, εμπρός, πίσω, αλλά όχι περιστροφικά. Αν επιχειρήσω να περιστρέψω το όργανο, αμέσως θα χάσω την οριζοδίουση του οργάνου. Συνοψίζοντας τα τέσσερα βήματα, αυτή βασικά ήταν όλη η διαδικασία, κάνω μια επανάληψη λίγο όλα τα βήματα ξανά. Λοιπόν, πρώτο βήμα είναι η κέντρωση του οργάνου, η οπτική κέντρωση του οργάνου με τη βοήθεια του τρικόπιου. Στη συνέχεια, δεύτερο βήμα, η χοντρική οριζοδίουση του οργάνου με τη βοήθεια της πέντης αριστάθμις και την αξιομίωση των εποδιών του πρίγοδα. Το τρίτο βήμα είναι η λεπτωμένης οριζοδίωση. Παρακολουθώντας την σωλήθεια, παρακολουθώντας την σωλινωτή αριστάθμι και ρυθμίζοντας το τρικόπιο, με πολύ μικρά σκηνήσεις, επαναλαμβάνουμε, και τέλος, ο έλεγχος της οπτικής κέντρωσης στο τέλος, παρατηρώντας το οπτικό, το τηλεσκόπιο για την οπτική κέντρωση, λύνοντας το όργανο από κάτω και μετακινώντας πολύ προσεκτικά το όργανο, δεξιά, εξτερά, εμπρός, πίσω, διορθώνοντας το σταυρόνιμα να πέσει ακριβώς πάνω στο πετανόκανο, αν έχει θύλει. Προσέχω όμως να μην περιστρέψω το όργανο, γιατί θα χάσω την οριζοδίωση. Σε αυτό το βίντεο που παρακολουθήσαμε τα χαρακτηριστικά σημεία του μηχανικού θεοδόλυχου TAO16 και είδαμε πώς γίνεται η κέντρωση και η οριζοδίωση του θεοδόλυχου δύο συνθήκες απαραίτητες, προκειμένου να μπορέσει να μετρήσει το όργανο με ακρίβεια. |
| _version_ |
1782817553682268160 |
| description |
Παρουσίαση του Θεοδόλιχου T16 (Περιγραφή οργάνου – Κέντρωση & Οριζοντίωση): Καλησπέρα σε όλους και όλες. Βρισκόμαστε στο Εργαστήριο Γεωδεσίας και Γεωματικής και θα παρακολουθήσουμε μία επίδειξη σχετικά με το θεοδόλικο TAV-16, ο οποίος διδάσκεται στο μάθημα Γεωδεσία 1. Ο μηχανικός θεοδόλικος TAV-16 χρησιμοποιείται για τη μέτρηση ορισδότειων και κατακορυφών γωνιών και με τη βοήθεια σταδίας και σταχημετρικής μεθόδου χρησιμοποιείται και για τη μέτρηση αποστάσεων. Στο μάθημα της Γεωδεσίας 1 χρησιμοποιείται για τη μέτρηση ορισδότειων και κατακορυφών γωνιών καθώς επίσης και για τον έλεγχο της ευθυγραμμίας στη μέτρηση των αποστάσεων με τη μετροθενία. Ξεκινώντας από το τηλεσκόπιο του οργάνου βλέπουμε δύο σκόπευτρα τα οποία βρίσκονται στο επάνω μέρος του τηλεσκοπίου ένα και ένα δύο, τα οποία μας βοηθούν να εντοπίσουμε το στόχο και να στεχεύσουμε πριν κοιτάξουμε μέσα από το τηλεσκόπιο. Το τηλεσκόπιο έχει δύο θέσεις τηλεσκοπίου την θέση του τηλεσκοπίου 1, την οποία βρίσκεται αυτή στη μητόοργανο και την οποία μπορούμε πολύ εύκολα να την ξεχωρίσουμε διότι ο κατακόρυφος δύσκος βρίσκεται από τα αριστερά και τα σκόπευτρα του τηλεσκοπίου βρίσκονται από πάνω. Στην δεύτερη θέση τηλεσκοπίου, η οποία είναι αυτή τα σκόπευτρα βρίσκονται από κάτω και ο κατακόρυφος δύσκος έχει έρθει από την δεξιά μεριά. Στο τηλεσκόπιο τώρα επάνω, έχουμε κάποιες κοκλίες. Έχουμε αυτόν εδώ τον κοκλία, τον οποίο τον χρησιμοποιούμε για να εστιάσουμε τον στόχο απέναντι. Έχουμε τον προς το θάλμιο φακό, ο οποίος και αυτός έχει ένα κοκλία επάνω του, με τον οποίον μπορούμε και εστιάζουμε μέσα το σταυρόνυμα. Και επίσης δεξιά, υπάρχει ένα άλλο κοκλία, το οποίο μας βοηθάει να βλέπουμε μέσα στους δύο δίσκους, τον οριζόντιο δίσκο, ο οποίος βρίσκεται στη βάση του οργάνου και τον κατακόρυφο δίσκο, ο οποίος βρίσκεται στα πλάγια του οργάνου. Επίσης, με αυτόν εδώ τον μικρό κοκλία, ο οποίος βρίσκεται πάνω στο πιλεσκόπιο που βλέπουμε τους δίσκους, με αυτόν τον κοκλία μπορούμε να εστιάζουμε μέσα τη δεξιά. Από τη στιγμή που θα τοποθετηθεί το όργανο πάνω στον τρίποδά του, όπως θα δούμε στη συνέχεια, επιτρέπονται μόνο δύο κινήσεις. Το όργανο μπορεί να κινείται οριζόντια γύρω από το κατακόρυφο του άξονα και επίσης έχουμε την κίνηση του πιλεσκοπίου. Αυτές οι δύο κοκλίες που βλέπουμε πάνω στον τρίποδά του, όπου βρίσκεται στη βάση του οργάνου, αυτές οι δύο κινήσεις ελέγχονται από ζεύγι κοκλίων. Στην δεξιά πλευρά του οργάνου, όταν το όργανο βρίσκεται σε θέση τηλεσκοπίου 1, βρίσκονται δύο κοκλίες και ένας δύο μπροστά, οι οποίοι έχουν να ελέγχουν την οριζόντια κινήση του οργάνου. Ο ένας ονομάζεται ανασταλτικός κοκλίας και στην ουσία αναστέλει την κινήση, την οριζόντια κινήση του οργάνου και ο δεύτερος ονομάζεται μικροκινητήριος, ο οποίος μπορεί και κάνει μικροκινήσεις στο όργανο. Αν θα κοιτάξουμε το καλύτερα, όταν ενεργοποιούμε τον ανασταλικό κοκλία, με τον μπροστά αυτόν τον κοκλία μπορούμε να κάνουμε μικροκινήσεις στο όργανο. Αντίστοιχα για την κινήση του λεσκοπίου, έχουμε δύο κοκλίες. Αυτόν εδώ, ο οποίος βρίσκεται στην δεξιά πλευρά, ο οποίος αναστέλει την κινήση του λεσκοπίου, δεν αφήνει τον λεσκοπίου να κινείται και όταν αυτός ο κοκλίας είναι ενεργοποιημένος, με αυτόν εδώ τον κοκλία, ο οποίος βρίσκεται στην εμπρός πλευρά του οργάνου, μπορώ και κάνω μικροκινήσεις στο λεσκοπίο, πάνω κάτω. Παρατηρώντας το όργανο περιμετρικά, θα δούμε και μερικούς άλλους μηχανισμούς. Βλέπουμε εδώ έναν άλλο με κοκλία, ο οποίος μας βοηθάει, όταν το όργανο είναι οριζόντιο, μας βοηθάει να ρυθμίσουμε τον πετακόρυφο δίσκο, έτσι ώστε να έρθει σε εντελώς κατακόρυφη θέση, προκειμένου να μπορέσουμε να βγάλουμε το λεσκοπίο, και αυτό εδώ το επιτυχάνεται με ένα άλλο σύστημα φυσαλίδων, το οποίο βρίσκεται πάνω από το κατακόρυφο δίσκο και ελέγχεται από αυτό εδώ το καθρεφτάκι, στην ουσία από αυτό εδώ το καθρεφτάκι, και παίζοντας αυτόν εδώ τον κοκλία, τσεκάρω το κοκλιάκι, τσεκάρω το κοκλιάκι, τσεκάρω το κοκλιάκι, τσεκάρω αν όντως ο δίσκος έχει έρθει σε κατακόρυφη θέση. Αν παρατηρήσετε εδώ, αν παρατηρήσουμε εδώ σε μια φωτογραφία που έχει τραπευτεί κοντά από αυτό εδώ το καθρέφτη, θα δούμε, φαίνονται καθαρά οι δύο φυσαλίδες, οι οποίες θα πρέπει να ενωθούν και να γίνουν μία φυσαλίδα προκειμένου ο κατακόρυφος δίσκος να έχει τελείως κατακόρυφη θέση. Επίσης, αριστερά θα δούμε ένα καθρεφτάκι, ένα οργανισμό με έναν καθρέφτη, ο οποίος ρυθμίζεται σε μια τέτοια γωνία, έτσι ώστε να μπορεί να περνάει φως μέσα στο όργανο και να μπορούμε να διαβάζουμε τις ενδείξεις από τους δύο δίσκους, τον οριζόντιο, ο οποίος βρίσκεται εδώ στη βάση όπως έχουμε πει, και την ανάγνωση από τον κατακόρυφο δίσκο που βρίσκεται στην αριστερή πλευρά του οργάνου. Υπάρχει ένας άλλος μηχανισμός, αυτή εδώ η πεταλούδα, ο οποίος ονομάζεται μεχανισμός πεταλούδας. Στην ουσία αυτό που κάνει αυτός εδώ ο μηχανισμός είναι να παγώνει την ένδειξη του οριζόντιου δίσκου. Όταν εγώ είμαι σε μια συγκεκριμένη ένδειξη πάνω στον οριζόντιο δίσκο και ενεργοποιήσω αυτό το μηχανισμό, κατεβάζοντας κάτω την πεταλούδα, στην ουσία έχω παγώσει την ένδειξη του οριζόντιου δίσκου. Πλέον όπου και να γυρίσει το όργανο, πλεξιά ή αριστερά, πάντα θα δείχνει μια συγκεκριμένη ένδειξη στον οριζόντιο δίσκο. Ο μηχανισμός αυτός χρησιμοποιείται στην μέτρηση των οριζόντιων γωνιών με την περιοδική μέθοδο, όταν αλλάζουμε περίοδο και πρέπει να ξεκινήσουμε την καινούργια περίοδο από μια συγκεκριμένη ένδειξη στον οριζόντιο δίσκο. Στην βάση του οργάνου υπάρχει το τρικόχλειο. Είναι μια βάση η οποία αποτελείται από τρεις κοχλίες. Ένα, δύο, τρεις κοχλίες. Με τους κοχλίες αυτούς εμπορούμε και οριζοντιώνουμε και κεντρώνουμε το όργανο με μια διαδικασία που θα δούμε στην συνέχεια. Επίσης, έχουμε δύο φυσαλίδες. Έχουμε μια οριζόντια αεροσπάθμη η οποία μας βοηθάει στην λεπτομερής οριζοντίωση. Και επίσης, έχουμε μια οριζόντια αεροσπάθμη η οποία βρίσκεται σε αυτή τη δύο ώρα του οργάνου. Βρίσκεται πάλι στην βάση του οργάνου και η οποία μας βοηθάει στην χονδρική οριζοντίωση του οργάνου όπως θα δούμε στην συνέχεια. Θα παρατηρήσουμε το όργανο στην βάση του. Θα δούμε ακόμα ένα μικρό τηλεσκόπιο. Θα βλέπουμε το όργανο. Θα δούμε ακόμα ένα μικρό τηλεσκόπιο το οποίο μας βοηθάει στην οπτική κέντρωση του οργάνου. Στην ουσία αυτό που βλέπουμε είναι ένα σταυρόνυμα και στη συνέχεια το έδαφος κάτω. Παίζοντας το τηλεσκόπιο μέσα έξω μας βοηθάει στο να εστιάσουμε το σταυρόνυμα αλλά και το έδαφος κάτω. Αυτό που βλέπουμε στην ουσία είναι θα βλέπουμε το έδαφος, ένα πετωνόκαρφος το οποίο θα πρέπει να κεντρώσουμε το όργανο και το σταυρόνυμα. Θα πρέπει να φέρουμε το κέντρο του σταυρού πάνω στο πετωνόκαρφο. Τότε και μόνο τότε το όργανο θεωρείται ότι έχει κεντρωθεί. Αν κοιτάξουμε μέσα στο μικρό τηλεσκόπιο, αν κοιτάξουμε μέσα στους δισκούς και φώσον βέβαια ανοίξουμε το καθρεφτάκι από τα αριστερά για να μπορέσει να περάσει φως μέσα στους δισκούς, αλλούς δεν θα βλέπουμε τίποτα. Αυτό που βλέπουμε μέσα από αυτό το μικρό τηλεσκόπιο είναι αυτή εδώ η εικόνα. Βλέπουμε δύο δίσκους. Ένας δίσκος συμβολίζεται με το V, από το vertical, άρα μπορούμε και να καταλαβαίνουμε αμέσως ότι πρόκειται για το πετακόρυφο δίσκο. Ενώ ο οριζόντιος θα συμβολίζεται ή με το AZ από το αζυμούθιο ή από το HZ από το horizontal. Η ανάγνωση του δίσκου, για παράδειγμα η ανάγνωση του οριζόντιου δίσκου, είναι ένας αριθμός ο οποίος έχει ακρίβεια τρία δεκαδικά. Το ακέραιο τμήμα της ανάγνωσης το παίρνουμε αυτούσιο, το διαβάζουμε κατευθείαν πάνω από το οριζόντιο δίσκο. Σε συγκεκριμένο παράδειγμα είναι το 29. Και τα τρία δεκαδικά θα διαβάζουμε ως εξής. Παρατηρούμε την κατακόρυφη γραμμή η οποία βρίσκεται πάνω από το 29 και προσπαθούμε να παρατηρήσουμε πού ακριβώς βρίσκεται. Βλέπουμε ότι έχει περάσει το 40. Άρα η ένδειξη είναι 29,400. Έχει περάσει και τη δεύτερη μικρή γραμμούλα ή είναι σχεδόν πάνω στη δεύτερη γραμμούλα μετά το 40. Επομένως η ένδειξη του οριζόντιου δίσκου είναι 29,400 ή είναι 29,420. Το τελευταίο δεκαδικό είναι κατά εκτίμηση του παρατηρητή. Συνεπώς κάποιος μπορεί να διαβάζει 29,420, κάποιος άλλος 421, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να πούμε ότι η ένδειξη είναι 423,24 ή 25. Θα ήταν 425 αν αυτή η κατακόρυφη γραμμούλα βρισκόταν ανάμεσα στη δεύτερη και στη τρίτη μικρή γραμμούλα. Στη συνέχεια θα παρακολουθήσουμε την κέντρωση και οριζοδίωση του οργάνου. Είναι μία διαδικασία, δύο συνθήκες οι οποίες θα πρέπει να γίνουν συγκρόνως έτσι ώστε το όργανο να μπορεί να ξεκινήσει να μετράει με ακρίβεια. Το πρώτο βήμα στην κέντρωση και οριζοδίωση του οργάνου είναι να κεντρώσουμε το όργανο με τη βοήθεια του τρικόπλου. Αυτό που κάνουμε είναι, κοιτάμε μέσα από το τηλεσκόπιο της οπτικής κέντρωσης, αφού πρώτα εστιάσουμε, κοιτάμε κάτω στο έταφος, στο σημείο που θα κεντρωθεί το όργανο, το οποίο συνήθως είναι ένα βετονόκαρφο, και προσπαθούμε να φέρνουμε το σταυρόβλημα του τηλεσκοπίου ακριβώς στο κέντρο του καρφιού. Στην ουσία, ας υποθέσουμε ότι θα βλέπουμε αυτό το πράγμα, το σταυρόβλημα και σε κάποιο σημείο το καρφί, και θα πρέπει, με τη βοήθεια του τρικόπλου, να φέρουμε το σταυρόβλημα στο κέντρο του καρφιού, παίζοντας και τους τρεις κοκλίες. Αυτό είναι το πρώτο βήμα. Το δεύτερο βήμα είναι να μπορέσουμε να οριζοντιώσουμε χοντρικά το όργανο με τη βοήθεια του τρίποδα. Στην ουσία τι κάνουμε, αυξονιώνουμε το μήκος από τα πόδια του τρίποδα, έτσι ώστε να καταφέρουμε η σφαιρική αεροστάθμη να έρθει στο κέντρο. Τώρα δεν βλέπετε την αεροστάθμη, δεν μπορείτε να την δείτε. Η σφαιρική αεροστάθμη βρίσκεται από την άλλη πλευρά του οργάνου. Το δεύτερο βήμα είναι η χοντρική οριζοδίωση του οργάνου με τη βοήθεια του τρίποδα. Αν θα παρατηρήσετε, εναλλασσόμαστε μεταξύ των βημάτων, μεταξύ του οργάνου, του τρικόχλου, και του τρίποδα. Ξεκινήσαμε το πρώτο βήμα με την κέντρωση του οργάνου με τη βοήθεια του τρικόχλου και τώρα έχουμε περάσει στη χοντρική οριζοδίωση, στο δεύτερο βήμα, με τη βοήθεια του τρίποδα. Τι σημαίνει αυτό? Προσπαθώ να οριζοδιώσω χοντρικά το οργάνο με τη βοήθεια της σφαιρικής αεροστάθμης, με τη βοήθεια του τρίποδα. Πώς? Αυξομοιώνοντας το μήκος από τα πόδια του τρίποδα. Αφού καταφέρω και οριζοδιώσω χοντρικά το όργανο, το επόμενο βήμα μου είναι να οριζοδιώσω το όργανο στην λεπτομέρεια. Αυτό επιτυχάνεται με τη βοήθεια της σωλημιωτής αεροστάθμης, η οποία βρίσκεται στη βάση του οργάνου και με τη βοήθεια του τρικόκλειου. Για να το καταφέρω, ευθυγραμμίζω το όργανο παράλληλα προς δύο κοκλίες, όποιους θέλω. Ασφαλίζω το όργανο με το αναστατικό κοκλεία και στη συνέχεια πέζω τους δύο κοκλείες από το τρικόκλειο, είτε προς τα μέσα είτε προς τα έξω. Μέχρι να δω ότι η σωλημιωτή αεροστάθμη έχει έρθει στο κέντρο. Στη συνέχεια, απελευθερώνω το όργανο λύνοντας τον αναστατικό κοκλεία και γυρίζοντας το όργανο σε μια κάθετη θέση. Βάζω το όργανο και το φέρνω στην διεύθυνση από τον κοκλεία που έχει εναπομείνει. Και στη συνέχεια ξανά ρυθμίζω τη σωλημιωτή αεροστάθμη με τον τρίτο κοκλεία, ο οποίος έχει απομείνει. Αυτό είναι το τρίτο βήμα. Το τελευταίο βήμα είναι να τσεκάρω την κέντρωση του οργάνου εάν έχει φύγει από το σταυρόνιμα πάνω από το πετωνόκαρφο. Αυτό θα έχει γίνει γιατί έχω παίξει πάρα πολύ λίγο με το τρικόκλειο και συνεπώς ενδέχεται να έχει χαλάσει λίγο η κέντρωση. Μιλάμε για αχυριοστά. Κοιτάζω ξανά μέσα από το τηλεσκόπιο, κοιτάζω κάτω στο έδαφος, λύνω προσεκτικά το όργανο από κάτω και στη συνέχεια μετακινώ το όργανο πάρα πολύ προσεκτικά. Θα χρειαστεί μικροκινήση να κάνω κοιτώντας μέσα από το τηλεσκόπιο το σταυρόνιμα πάνω στο πετωνόκαρφο και μετακινώ το όργανο σε κάθε διευθύσεις. Δεξιά, αριστερά, εμπρός, πίσω, αλλά όχι περιστροφικά. Αν επιχειρήσω να περιστρέψω το όργανο, αμέσως θα χάσω την οριζοδίουση του οργάνου. Συνοψίζοντας τα τέσσερα βήματα, αυτή βασικά ήταν όλη η διαδικασία, κάνω μια επανάληψη λίγο όλα τα βήματα ξανά. Λοιπόν, πρώτο βήμα είναι η κέντρωση του οργάνου, η οπτική κέντρωση του οργάνου με τη βοήθεια του τρικόπιου. Στη συνέχεια, δεύτερο βήμα, η χοντρική οριζοδίουση του οργάνου με τη βοήθεια της πέντης αριστάθμις και την αξιομίωση των εποδιών του πρίγοδα. Το τρίτο βήμα είναι η λεπτωμένης οριζοδίωση. Παρακολουθώντας την σωλήθεια, παρακολουθώντας την σωλινωτή αριστάθμι και ρυθμίζοντας το τρικόπιο, με πολύ μικρά σκηνήσεις, επαναλαμβάνουμε, και τέλος, ο έλεγχος της οπτικής κέντρωσης στο τέλος, παρατηρώντας το οπτικό, το τηλεσκόπιο για την οπτική κέντρωση, λύνοντας το όργανο από κάτω και μετακινώντας πολύ προσεκτικά το όργανο, δεξιά, εξτερά, εμπρός, πίσω, διορθώνοντας το σταυρόνιμα να πέσει ακριβώς πάνω στο πετανόκανο, αν έχει θύλει. Προσέχω όμως να μην περιστρέψω το όργανο, γιατί θα χάσω την οριζοδίωση. Σε αυτό το βίντεο που παρακολουθήσαμε τα χαρακτηριστικά σημεία του μηχανικού θεοδόλυχου TAO16 και είδαμε πώς γίνεται η κέντρωση και η οριζοδίωση του θεοδόλυχου δύο συνθήκες απαραίτητες, προκειμένου να μπορέσει να μετρήσει το όργανο με ακρίβεια. |