| : Είμαι σίγουρη ότι αν είχα τη δυνατότητα να ρωτήσω κάποιοι σχόλοι, πώς θα μπορούσα να το κάνω και εσείς να το κάνετε, θα μπορούσαμε να το κάνουμε και εσείς να το κάνετε. Αυτό είναι το πιο σημαντικό τρόπο. Αυτό είναι το πιο σημαντικό τρόπο. Είναι το πιο σημαντικό τρόπο. Είναι το πιο σημαντικό τρόπο. Είναι το πιο σημαντικό τρόπο. Είναι το πιο σημαντικό τρόπο. Είναι το πιο σημαντικό τρόπο. Είναι το πιο σημαντικό τρόπο. Είμαι σίγουρη ότι αν είχα τη δυνατότητα να ρωτήσω έναν έναν όλους εσάς που είσαστε σήμερα εδώ, μετά τη λέξη επιστοία, τι σας έρχεται στο μυαλό. Φαντάζομαι ότι οι περισσότεροι θα απαντούσατε το τέλος μιας σχέσης, προδοσία, διαζύγιο, δεν υπάρχει επιστροφή, τελεία και πάβλα και όλα αυτά τα αρνητικά. Μεγάλωσα σε μία οικογένεια όπου το γνωμικό στους δύο τρίτους δεν χωρείταν αξία. Και φαντάζομαι ότι πολλοί από εσάς την έχετε ακούσει αυτή τη φράση. Ωστόσο, στα 25 σχεδόν χρόνια της επαγγελματικής μου πορείας, με ενήλικες αλλά και με ζευγάρια που φτάνουν στο γραφείο μου όντα σε κρίση, με αιτία ή με αφορμήτην απειστία, πάντα έρχομαι μπροστά στο ίδιο δίλημα. Να φύγεις ή να μείνεις. Αντέχεις να ξαναπροσπαθείς με τον ίδιο άνθρωπο. Έχει νόημα. Μπορεί μετά από αυτό να έρθει ισορροπία στη σχέση. Να επενδύσεις συναισθηματικά, να ξαναεμπιστευτείς. Και πώς να γίνει αυτό, θα ξεχάσεις, θα προσπεράσεις ή φεύγεις πληγωμένος αλλά παράλληλα νιώθεις απόλυτα δικαιωμένος με την απόφασή σου, είτε ηθικά είτε κοινωνικά, είτε και τα δύο μαζί. Και στις δύο περιπτώσεις, είτε μείνεις και προσπαθείς να ξαναχτίσεις τη σχέση, είτε φύγεις, η απειστία είναι breaking point. Φτάνει τη σχέση στα όρια. Είναι το σημείο μηδέν. Διεθνώς, λοιπόν, ως απειστία ορίζεται η σεξουαλική ή συναισθηματική πράξη ενός ήδη δεσμευμένου ατόμου εκτός της αρχικής σχέσης, παραβιάζοντας την εμπιστοσύνη και τον κανόνα της αποκλειστικότητας. Στις μέρες μας ο ορισμός έχει πάρει μεγαλύτερη έκταση με την ανάπτυξη των social media και της τεχνολογίας, επεκτείνεται και στην κρυφή δραστηριότητα, θα λέγαμε, σε ιστοσελίδες, σε πορνό, SMS εξουαλικού περιεχομένου. Μοιάζει σαν να διευρύνεται, κατά κάποιον τρόπο, ο όρος, σαν να αποκτάει και άλλες μορφές. Αυτό που θα ήθελα, λοιπόν, να προχωρήσουμε να δούμε εδώ πέρα είναι ότι, γενικά, όσον αφορά τα γραφεία των δικηγόρων, η απειστία είναι το νούμερο ένα, ο νούμερο ένας λόγος, θα λέγαμε, στην κορυφή της πυραμίδας για το διαζύγια. Και αυτό είναι κάτι το οποίο πλέον είναι και κοινωνικά, θα λέγαμε, και κοινωνικά αποδεκτό, καθότι η έκβαση κοινωνικά είναι τελείως δικαιολογημένη σε περίπτωση που κάποιος έχει πληγεί, μια σχέση έχει πληγεί από την απειστία, είναι τελείως δικαιολογημένος να φτάσει στη πόρτα των δικηγόρων. Παρ' όλα αυτά, όμως, θα ήθελα λιγάκι να δούμε το κόστος που μπορεί να φέρει όλο αυτό. Είναι το ίδιο να έχουμε σεξουαλική απειστία από τη συναισθηματική. Και ποια είναι η διαφορά? Δικαίως κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί ότι προφανώς υπάρχει διαφορά σε αυτά τα δύο πράγματα. Κάποιος που ενδίδει σεξουαλικά, δηλαδή και μόνο, μπορεί να το χρεωθεί το ίδιο με κάποιον που εμπιστεύεται, που επενδύει συναισθηματικά. Έχει το ίδιο κόστος είτε σε επίπεδο σχέσης είτε και σε προσωπικό επίπεδο. Η εμπειρία μου στα τόσα χρόνια ως ψυχοθεραπεύτρια με ζευγάρια μου έχει αποδείξει ότι με όποιον τρόπο βρεθεί ένας άλλος άνθρωπος ανάμεσα στους δύο, η εμπιστοσύνη χάνεται. Η κρίση στο ζευγάρι είναι αναπόφευκτη. Η διαφορά έγινε στον τρόπο αντιμετώπισης. Αν θα θελήσει το ζευγάρι να διαχειριστεί λοιπόν αυτή την κρίση ή αν θα χωρίσει. Μπορώ στόσο να αναφέρω ότι ευκαιριακά, σεξουαλικά, είμαστε συνηθισμένοι στο να χρεώνεται περισσότερο την απιστεία ο άντρας ή να ενδίδει μάλλον περισσότερο την απιστεία ο άντρας. Παρόλο που η γυναίκα είναι πιο χειραφετημένη, πιο ανοιχτή, πιο δραστήρια επαγγελματικά και κοινωνικά, παραμένει να είναι πιο συνεσταλμένη, παραμένει να είναι πιο εγκρατής, τουλάχιστον έτσι όπως μας φαίνεται ακόμη κοινωνικά. Θα ήθελα λιγάκι όμως να δούμε και το στερεότυπο ποιο είναι εδώ. Ο άντρας είναι συνήθως πάντα δικαιολογημένος. Ένας άντρας ο οποίος ενδίδει σεξουαλικά, πολλές φορές θεωρείται πιο επιρρεπής στους πειρασμούς. Είναι μια γυναίκα, κατά κάποιο τρόπο θα πρέπει να είναι πιο συγκρατημένη. Αυτό μπορούμε να το δούμε και σε ένα παραλληλισμό με τη θρησκεία μας. Στον χριστιανισμό υπάρχουν, μία από τις δέκα εντολές είναι το ουμιχεύσης. Είναι λοιπόν ένα κομμάτι το οποίο με κάποιο τρόπο έχει μπει στην κοινωνία μας αυτό και στον πολιτισμό μας. Αν το δούμε όμως όσον αφορά τον μουσουλμανισμό, βλέπουμε ότι η πολυγαμία όχι απλά είναι κάτι το οποίο είναι αναμενόμενο και πλήρως αποδεκτό από όλες αυτές τις κοινωνίες. Βλέπουμε ότι ο άντρας δικαιολογείται και τον ομιμοποιεί όλο αυτό το πράγμα. Ενώ η γυναίκα από την άλλη είναι γαλουχημένη στο να συναινέσει και να το υποστεί όλο αυτό. Σε αντίθετη περίπτωση σε τέτοια καθεστότα, σε τέτοιους πολιτισμούς, βλέπουμε ότι μια γυναίκα η οποία προχωράει σε μία πιστεία έχει πολύ δυνατές κυρώσεις. Έχει βασανιστήρια και σε κάποιες χώρες και όλες θα τη δούμε να τιμωρείται και με τη θανατική ποινή. Άρα λοιπόν έχουμε να κάνουμε και με τον πολιτισμικό παράγοντα εδώ. Τι μπορεί να οδηγήσει όμως στην απιστία. Οι ειδικοί συνήθως λέμε ότι σε μία κρίση ποτέ δεν φταίει ο ένας. Συνήθως σε μία κρίση όπου έχει να κάνει με ζευγάρι φταίνε πάντα και οι δύο. Θα συμφωνήσω απόλυτα, όμως εδώ θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι τα ποσοστά αλλάζουν. Πολλές φορές αυτό το τρίτο άτομο λειτουργεί ως διέξοδος σε μία σχέση που βρίσκεται σε τέλμα. Μπαίνει σε μία διαδικασία η σχέση από μόνη της να δείξει τον δρόμο για μία παράλληλη σχέση. Ναι, εκεί θα μπορούσε να είναι ένα τέτοιο πρόβλημα. Βλέπουμε συντρόφους απομακρυσμένους. Βλέπουμε αποξενωμένους ανθρώπους. Βλέπουμε θυμό πολύ μέσα στη σχέση. Βλέπουμε απογοήτευση. Βλέπουμε δύο άνθρωποι να συμβιώνουν χωρίς να έχουν καμία επαφή. Παρ' όλα αυτά όμως δεν είναι μόνο τα προβλήματα της σχέσης. Μπορούμε να δούμε και τα προσωπικά κενά κάποιου. Μια προσωπική ανάγκη για επιβεβαίωση. Μια προσωπική επανάσταση που μπορεί να γίνει λιγότερο χρονισμένα. Ένα καλό παιδί που σπάει το καλούπι του. Μια στιγμή αδυναμίας που πει έκταση. Μια παρόρμηση και ένα ρίσκο για κάτι διαφορετικό. Για κάτι απαγορευμένο. Που δεν μπορεί να ολοκληρωθεί και σου αυξάνει την επιθυμία. Πάμε αντίθετα στα πρέπει. Και αυτό δημιουργεί εξ ορισμού μια διέγειαση. Υπαξιακές αναζητήσεις. Ο φόβος του θανάτου. Που μπορεί να σε κάνει να τρέχεις στον χρόνο. Θέλοντας και να ζητώντας να δοκιμάσεις. Να πειραματιστείς, να βιώσεις. Όσο γίνεται και περισσότερα με το νου και με το σώμα. Με λίγα λόγια προσωπικά κενά και ανασφάλειες. Που μπορεί να κουβαλάει το άτομο από μικρότερες ηλικίες. Από παιδικά βιώματα. Αλλά και από ανολοκλήρωτες υποθέσεις των παρελθών. Δεν είναι πάντα λοιπόν τα κενά της σχέσης. Που μπορεί να αφήνουν την πόρτα ανοιχτή. Για τον τρίτο άνθρωπο. Είναι και τα προσωπικά κενά. Που κάποια στιγμή μπορεί να νιώσει την ανάγκη... το άτομο να τα ολοκληρώσει με αυτόν τον τρόπο. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Εγώ σήμερα έχω επιλέξει να φέρω εδώ κοντά μας... ένα ζευγάρι που έβλεπα πριν δύο χρόνια. Θα τους ονομάσουμε τον Γιώργο και την Μαρία. Δύο άνθρωποι επιτυχημένοι. Επαγγελματικά. Μορφωμένοι. Καλλιεργημένοι. Ευκατάστατη οικογένεια. Με δύο παιδιά. Ζούσαν πολύ αρμονικά. Όπως περιέγραφαν και οι δύο. Η Μαρία κάποια στιγμή χρειάστηκε... να χρησιμοποιήσει τον υπολογιστή του Γιώργου. Και ανακάλυψε μία συνομιλία του σε ένα τσάτ γνωριμιών. Η πρώτη της αντίδραση ήταν με το που γύρισε στο σπίτι ο Γιώργος... ουρλιάζοντας να του ζητήσει να μαζέψει τα πράγματά του να φύγει. Ένιωσε να γκρεμίζεται ο κόσμος της. Πίστευε πάντα ότι είχε μία οδηρεμένη οικογένεια. Πίστευε ότι ήταν πάρα πολύ τυχερή. Ότι αυτό που ήθελε στη ζωή της το είχε πετύχει. Πέρα από την επαγγελματική καταξίωση... ήταν επιτυχημένη και στο οικογενειακό της πλαίσιο. Θεωρούσε, λοιπόν, τον εαυτό της ευλογημένη, θα λέγαμε. Από εκείνο το σημείο και έπειτα ένιωσε να ντροπιάζεται. Ένιωθε να χάνει την αυτοπεποίθησή της. Έχασε την αυτοεκτίμησή της. Κατέρευσε ο μύθος όσον αφορά την τέλεια σχέση... τον τέλειο άνθρωπο που πίστευε ότι ήταν ο συντροφός της. Έχασε την εμπιστοσύνη της όπως έλεγε όχι μόνο στο Γιώργο... αλλά και στους άντρες γενικότερα. Και βλέπουμε ότι σταδιακά αρχίζει να χάνει βάρος. Απομονώνεται από τους φίλους. Παίρνει άδεια από τη δουλειά της. Και οι μόνοι άνθρωποι που ήτανε κοντά της... και τους επέτρεπε κατά κάποιο τρόπο να είναι κοντά της... ήτανε οι γονείς της οι οποίοι προσπαθούσαν να βοηθήσουν... για τη φροντίδα των παιδιών. Ο Γιώργος, από την άλλη, είχε φύγει από το σπίτι. Την έπαιρνε συνεχώς τηλέφωνο. Τη ζητούσε να τον συγχωρήσει. Της έλεγε ότι δεν ήτανε κάτι σοβαρό όλο αυτό. Και η επιμονή του ήτανε στο να δουν κάποιο ειδικό. Να κάνουνε μια θεραπειαζεύγους, να δουν ένα σύμβουλο οικογενειακό. Η Μαρία, αρχικά, δεν το δεχόταν. Τελικά, κατάφερε να την πείσει. Κατέληξαν στο γραφείο μου, η Μαρία πιστεύοντας... ότι δεν θα μπορέσει ποτέ να ξεπεράσει αυτό που της είχε συμβεί. Ο Γιώργος, από την άλλη, προσπαθούσε να την πείσει... ότι είναι ό,τι πιο σημαντικό έχει στη ζωή του. Και ότι αυτό που είχε γίνει όσον αφορά τη συνομιλία του στο τσαντ... ήταν ένα παιχνίδι και μόνο, που δεν είχε καμία ουσία για αυτό. Η Μαρία θεωρούσε ότι κρεμίστηκε ο κόσμος της, βεβαίως. Και το ερώτημα εδώ είναι... πόσο εφικτό είναι να μηδενήσεις και να προχωρήσεις... από εκεί που σταμάτησε μια σχέση. Σίγουρα δεν μπορεί να ξαναίνει η ίδια η σχέση. Σίγουρα δεν συνεχίζεις από εκεί που σταμάτησες. Είναι εύκολο. Έχεις να τη μετροπίσεις στην καινούρια κατάσταση. Μαζεύεις τα κομμάτια σου... και εσύ είσαι σε σύγκρουση με τον εαυτό σου. Κατά πρώτον, είναι αυτό το καινούριο που βλέπεις τον άνθρωπό σου. Είναι ο κλονισμός των αξιών και των πεπιθύσεών σου. Είναι η οικογένειά σου και ο κοινωνικός περίγυρος. Είναι η τροπή που νιώθεις στα μάτια τους. Και τους απογοητεύεις που δεν χωρίζεις κάτω από τέτοιες συνθήκες. Γιατί αξίζει να πούμε εδώ ότι κοινωνικά το αναμενόμενο... για έναν άνθρωπο που δεν είναι απλά δραστήριος επαγγελματικά... είναι και επιτυχημένος, είναι να φύγει από τη σχέση. Ακόμη κι αν υπάρχουν παιδιά. Εδώ λοιπόν είναι η διπλή όπτυση του breaking point. Μπορείς όμως να προχωρήσεις με τον άνθρωπο... που έχεις επενδύσει και μετά την απιστία. Μπορείς. Αναρωτιόμαστε. Γιατί η απιστία μπορεί να σηματοδοτήσει το τέλος της σχέσης... αλλά μπορεί να γίνει και η αφετηρία... για να χτίσεις την ίδια υπάρχουσα σχέση σε καινούργια βάση. Με ποιο γερά θεμέλια. Πολλά ζευγάδια παραμένουν μαζί απλά επιβιώνοντας. Άλλα θα επιλέξουν να χωρίσουν γιατί απλά η απιστία... ήρθε να αποσαφηνίσει την ήδη τελειωμένη σχέση τους. Άλλα ζευγάδια όμως θα ωφεληθούν από αυτό... και την κρίση αυτή θα τη μετατρέψουν σε ευκαιρία. Το ρήγμα είναι σίγουρα μεγάλο. Θέλει χρόνο και πολύ δουλειά. Και από τους δύο. Δεν θέλει ακαμψία. Θέλει επικοινωνία. Ηλικρινή διάλογο. Φροντίδα. Φαντασία. Ενέργεια. Συναισθηματικό παρεδόσε. Διεκδίκηση. Χρειάζεται να δώσεις το χώρο και το χρόνο... για να ξαναχτιστεί η εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο. Και το σημαντικότερο... είναι να αναλογιστεί ο καθένας την ευθύνη του. Να μην παραμείνουν στις ταμπέλες το θύμα και ο θύτης. Γιατί δεν υπάρχει θύμα και δεν υπάρχει θύτης. Δεν είναι κανείς αλάθιτος... όσο ισορροπημένη και να φαίνεται η σχέση. Σίγουρα θα υπήρχαν κάποια τρωτά σημεία... που δίνεται η ευκαιρία να βελτιωθούν. Και σε αυτή την περίπτωση λοιπόν... να δούμε τα τρωτά σημεία του Γιώργου και της Μαρίας. Θεωρούσαν και οι δύο ότι υπήρχε μια μεγάλη ισορροπία μεταξύ τους. Αλλά παράλληλα αυτή η εξιδανίκευση... δεν άφηνε τα περιθώρια να φανούν οι δυσκολίες μεταξύ τους. Αυτό που έλεγαν συνέχεια είναι ότι δεν έχουν συγκρουστεί ποτέ. Και εγώ αναρωτιέμαι... και θα ήθελα λίγο να προβληματιστείτε κι εσείς. Πώς γίνεται λοιπόν να μη συγκρουστεί ένας άνθρωπος με έναν άλλον. Δύο διαφορετικοί άνθρωποι, δύο διαφορετικά συστήματα συναντιούνται. Πώς θα επικοινωνήσουν αυτή τη διαφορετικότητά τους. Είναι ποτέ δυνατόν να μην τσακωθούμε με τον άλλον. Να μην δείξουμε στον άλλον ότι διαφωνούμε. Και όταν λέμε να μη συγκρουστούμε... δεν εννοούμε βέβαια τους καυγάδες που μπορεί να μας έρχονται στο μυαλό. Όπου να γίνεται πόλεμος και όχι διαφωνία. Δεν υπάρχει περίπτωση λοιπόν δύο άνθρωποι να μην έχουν διαφωνίες. Δεν υπάρχει περίπτωση μια σχέση να είναι υγιής... όταν δεν υπάρχει σύγκρουση. Συγκρουσία είναι υγεία. Και να δούμε λοιπόν πώς φτάνουμε στην αναδόμηση. Αυτός ο τρίτος άνθρωπος αρχικά θα πρέπει να φύγει οριστικά από τη ζωή του ζευγαριού. Να υπάρξει μια μεταμέλεια. Μια πραγματική συγγνώμη. Να μιλήσουν για τα κίνητρα που οδήγησαν σε αυτή την εξωσυγγική σχέση. Να υπάρχει μια ουσιαστική δέσμευση απέναντι στη σχέση πλέον και στην προστασία της. Να βοηθήσει δηλαδή το πληγωμένο σύντροφο... να απεγκλωβιστεί από τις αιμονές του... και να αρχίσει να ξαναχτίζει την εμπιστοσύνη με το σύντροφό του. Επιπλέον, ο προδομένος σύντροφος... χρειάζεται να προσπαθήσει να ανακτήσει την αυτοεκτίμησή του. Να κάνει πράγματα για τον εαυτό του. Να βγαίνει με φίλους, να έχει δραστηριότητες. Να πάρει δηλαδή χρόνο και χρόνο γι' αυτόν. Και το σημαντικότερο, να μην αναλώνεται σε λεπτομέρειες... όσον αφορά την εξωσυγγική σχέση. Να μην ζητάει περιγραφές. Να μην μπαίνει στη διαδικασία να τρέφει εμμονές. Γιατί αυτό είναι ένα κομμάτι το μόνο που μπορεί να δώσει... είναι ανακύκλωση. Ανακύκλωση όλης αυτής της κατάστασης. Μια δυσκολία του ίδιου του ανθρώπου να ξεπεράσει... και να πάει μπροστά. Και μια καθήλωση θα λέγαμε στη σχέση. Όταν λοιπόν το ζευγάρι αποφασίσει να δώσει την ευγερία στη σχέση... χρειάζεται αν φότεροι να κινηθούν... εστιάζοντας στη δική τους πραγματική επαφή... και στις ανάγκες τους. Και να μην γίνει η απιστία, η σκιά του παρελθόντος... που θα τους κυνηγά συνεχώς. Από αυτή λοιπόν την άποψη η απιστία είναι ένα breaking point. Είτε χωρίσεις, είτε αποφασίσεις να ξαναχτίσεις. Η απιστία είναι μια συνθήκη που φτάνει τη σχέση στα όρια. Η σχέση ποτέ δεν θα ξανά είναι ίδια. Εσύ δεν θα είσαι ποτέ ξανά ίδιος μέσα στη σχέση. Βρίσκεσαι στο σημείο μηδέν και ξεκινάς. Ευχαριστώ. |
