| : Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Αυτό είναι το σύζυγο που έχουμε, όταν βλέπουμε το σύζυγο... ...καθώς είναι και πρέπει να το βρει κάτι άλλο. Αυτό είναι ο σύζυγός που έχουμε, όταν βλέπουμε και σύζυγο. Πρέπει να το βρει κάτι άλλο, να το βρει κάτι άλλο, να το βρει κάτι άλλο. Αυτό είναι το σύζυγο που έχουμε, όταν βλέπουμε και σύζυγο. Αυτό είναι ο σύζυγός που έχουμε, όταν βλέπουμε και σύζυγο. Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Παρακαλώ, κύριέ μου. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ, κύριέ μου. Παρακαλώ. Γεια σας. Καλησπέρα σε όλους. Γεια σας και πάλι. Έχουμε αφήσει τα πράγματα σε ενδιαφέρον σημείο. Θυμάστε ότι χθες είδαμε τις θεωρίες από το που προέκυψε ο άνθρωπος, ότι μέχρι σήμερα πιστεύετε ότι ξεκίνησε το είδος μας να εξελίσσεται σε άνθρωπο και να φέρνει τις σημερινές του διαστάσεις και μορφή στην Ανατολική Αφρική. Αυτές είναι οι θεωρίες μέχρι σήμερα. Μπορεί να ανατραπούν. Τα δεδομένα προς τα εκεί οδηγούν μέχρι σήμερα ότι διαδόθηκε στην Ευρασία και ότι πέρασε από την Ευρασία και Αφρική στις δύο άλλες Ιππύρους. Στην Αμερικάνικη Ιππύρο και στην Αυστραλιανή Ιππύρο. Τώρα καθόμαστε είναι γεγονός, αλλά χθες κάποιοι φίλοι με παρεκάλεσαν να σας πω ενφατικά. Εγώ δεν τα ακούω, ξέρετε, επειδή μιλάω και δεν το πω ότι σας παρακαλούνε να μη μιλάτε. Κάποιοι στο τέλος μου είπανε ότι στη διάρκεια της ομιλίας, κύριε Ευθυμίου, συζητούν άτομα. Εγώ δεν το άκουσα, ομολογώ, αλλά με παρεκάλεσαν να σας το πω και να παρακαλέσω. Θα σας σήμασαν ευγνώμονες, γιατί φαίνεται ότι ενοχλούνται διάφοροι φίλοι στην παρακολούθηση. Λέγαμε για το πώς εκείνης άνθρωπος, τη διάδοση του, τις κατακτήσεις του. Είπαμε ότι πέρασε, ως φαίνεται, στην Αμερική και στην Αυστραλία από την Ασία, από το Βερήγιο Πορθμό, γύρω στο 50 χιλιάδες π.Χ., στην Αυστραλία, από την υποσαχάρια Αφρική μέσω της Ασίας και της Ινδονησίας, γύρω στο 35 χιλιάδες π.Χ., στην διάρκεια της μακράς του ζωής ο άνθρωπος. Έζησε ως καρποσιλέκτης και κυνηγός σε μια τεράστια φάση, κυρίως καρποσιλέκτης και δεφευγόντος κυνηγός για μικρά ζώα. Σταδιακά όμως, καθώς δημιουργήθηκε τα εργαλεία του, εξελίσθηκε σε κυρίως κυνηγός. Δηλαδή, έμφαση δόθηκε στο κυνήγι μεγαλύτερος ζώος, με ομαδική δράση άνδρων. Αυτό άλλαξε τις αρχαιτές ισορροπίες και τη διατροπή του και τη ζωή του. Ζούσαμε όμως, μέχρι την ώρα που έρχονταν οι μεγαλύτεροι μας τομοί, η γεωργική επανάσταση μετακινούμενοι. Ήμασταν ένα όν μετακινούμενο, νομαδικό. Και εξ'αυτού είναι βασίλτατα, θα δείτε εργότερα, πιστεύω θα φανεί ότι διάφορα στιγμή αυτής της μαχροχρονίσμας ζωής αναφένονται και πάλι και κυρίως το γεγονός ότι έχονται ζήσει για εκατομμύρια χρόνια σε μικρές ομάδες, χωρίς κοινωνική διαστρομάτωση. Ήταν μικρές ομάδες, 25-30 ατόμων, χωρίς κοινωνική διαστρομάτωση, με κοινοκτημονική ζωή. Δηλαδή όοι μιλάζονταν περίπου αυτά που είχαν, χωρίς μεγάλες διαφορές πολιτικές μεταξύ του αρχηγού και των υπολοίπων. Υπήρχε μια, θα έλεγε κανείς, φυσική δημοκρατία, διότι 25 άτομα γύρω από τη φωτιά κάθε βράδυ συζητούσαν τα θέματά τους και λέγανε τις απόψεις τους. Αυτό έχει παίξει ένα ρόνο σαν προδιαγραφή που ακόμη ο άνθρωπος είναι αναζητά στις ουτοπίες του. Είτε θρησκευτικές είτε ιδεολογικές. Είναι ένα πολύ συγκινητικό υπόβαθρο που έχουμε και το νοσταλγούμε αυτό το πράγμα και πιθανόν το διεκδικούμε. Τώρα, η μεγάλη τομή είναι η τομή της γεωργικής επανάστασης, το είπαμε στο προηγούμενο μας μάθημα. Δεν έχουμε μιλήσει ακόμη γι' αυτήν την πραγματικότητα. Σήμερα είναι η μέρα που θα μιλήσουμε γι' αυτή. Γιατί η γεωργική επανάσταση συνέβη γύρω με την δίξη των μπαγετώνων. Λέμε ότι είναι φυσικό με την δίξη των μπαγετώνων, το τελευταίο κύκλου των μπαγετώνων, που παρουσιάζεται γύρω στους 25.000 π.Χ. του πλέον έχει ανεβεί αρκετά η θερμοκρασία, τα νερά διασχέονται παντού, δημιουργούνται φαίνεται πολύ μεγάλες εκτάσεις της γης, που είναι βούρκοι, είναι αίοι, είναι λίμνες, είναι νερά πολλά. Όσο φαίνεται το λιώσιμο των μπαγετώνων έφερε τόση μεγάλη διάχυση του ύδατος παντού, που ο κατακλυσμός, όπως σας είπα, σέρνει μνήμες στους ανθρώπους της δύσκολης εποχής εκείνων των διδάτων. Δηλαδή, ο άνθρωπος θα έζησε πάλι μια πολύ δύσκολη περίοδο, έζησε δύσκολη περίοδο στις μπαγετώνες, δύσκολη περίοδο και με το λιώσιμο των μπαγετώνων, μέχρι αυτά τα ύδατα, τα πολλά, να βρουν την διοδότους, να χορμαριστούν στα ποτάμια, να χυλίττουν στις άλασσες, να ξαναρκήσει η φύση να κερδίζει έδωφος. Και μέσα σε αυτή τη μεγάλη διαδικασία, το ύδωμα, το οποίο έχει περάσει από τα 40 κύματα στη διάρκεια της φάσης των μπαγετώνων, μπήκε στη διαδικασία της διοργίας. Πότε ακριβώς μπήκε, πού ακριβώς μπήκε, πιθανόν δεν θα το μάθουμε ποτέ. Και προφανώς, πειράματα γεωργίας πρέπει να έγιναν από πολύ παλαιότερα, να βάλει κανείς ένα σπόρο και να δει ότι βγαίνει και ότι φύγεται κάτι και τα λοιπά. Αλλά εμάς μας ενδιαφέρει η όρημη φάση αυτών των πειραματισμών, δηλαδή η στιγμή που μια ομάδα, νεοπάλαβη ομάδα προφανώς, από αυτές τις πρωτοπολιακές ομάδες, κάποιες από αυτές τις περιφορώμενες ομάδες, είπαν για στα φύτερ, ρε παιδιά, δεν βάζουμε κάτω σπόρους σε μια έκταση. Πώς θα το βάλαμε, τρύπα σπόρο, τρύπα σπόρο, τρύπα σπόρο. Το λέω αυτό διότι σε αρκετές περιοχές γεωργικής επανάστασης, μέχρι πρόσφατα η εμφύτευση γινόταν έτσι. Δηλαδή έκανες την τρύπα έχονες το σπόρο, έκανες την τρύπα έχονες το σπόρο. Αυτή η εικόνα του Ιννίου, το Ιννί δηλαδή, δεν είναι καθόλου παντού, είναι μόνο στις περιοχές που φτάσανε στην επικεργασία του Μεθάλου, δηλαδή δημιούργησαν την εχμή. Και πρώτο εμφανίζεται το Ιννί από ό,τι μας λένε οι αρχαιολόγοι γύρω στο 4000 π.Χ. στην Αγγής και Μέσοι Ανατολήτη μεσοποταμία, δηλαδή και μετά περνάει και προς την Βαλκάνια, προς την Ελλάδα και κινείται περιπέρος. Αλλά ας πούμε όταν έφτασαν οι κονκισταδόρες, δηλαδή οι Ισπανοί κατακτητές το 1492 μετά την ανακάυψη της Αμερικής από τον Κολόμβο, όταν έφτασαν στην Ήπειρο που λέγεται Αμερική, βρήκαν ανθρώπους, τους ντόπιους κατοίκους οι οποίοι ασκούσαν τη γεωργία και ψήτευαν τα πιτά τους τρύπα σπόρο, τρύπα σπόρο, τρύπα σπόρο. Δεν είχαν άλλο τρόπο να τα φυτέψουν. Λέω λοιπόν ότι μια ομάδα θεοφάλαδων, των οποίων τα ονόματα δεν θα μάθουμε ποτέ, ούτε οι ίδιοι κατάλαβαν τι σπουδαίο πράγμα έκαναν προφανώς όταν το εξεκίνησαν, ότι άλλαζαν τον κόσμο, κάναν κάτι εκεί να δουν, μήπως τρώμε κάπως καλύτερα ρε παιδιά, φύτεψαν προφανώς μια μεγαλύτερη περιοχή και αποφάσισαν να είναι κοντά, να περιποιούνται κάπως αυτή την περιοχή για να δουν εάν τελικά θα προκύψει αποτέλεσμα και δεν μπορούν να τρέχονται από αυτή την περιοχή. Προφανώς κάποιες ομάδες, κάποια ομάδα εδώ, εκεί το έκανε, στη μία πέτυχε, στην άλλη δεν πέτυχε, σταδιακά καθώς περνούσε ο χρόνος, περνότανε ότι με μεγαλύτερη προφανώς επιμονή και βάστηση του πράγματος, γιατί δεν αρχί να κάνεις μία τρύπα και να βγάλεις σπόρο, για να γίνεις διοργός θέλει πάρα πολλές παρατηρήσεις. Παραδείγμα τος Χάριν, σε τι βάθος θα βάλει το σπόρο, δηλαδή άμα τον βάει πολύ στανιακά δεν θα σου προκύψει, αν τον βάει πολύ βαθιά δεν θα σου προκύψει, στο βάθος παίζει ρόλο. Πόσο νερό θα του ρίχνεις, γιατί και προφανώς η άλλη παρατήρηση που σε αγία έχει γίνει μες σε εκατομμύρια χρόνια είναι ότι χρειάζεται και νερό, δεν είναι μόνο χώμα, είναι και νερό. Πόσο νερό, κάθε πότε θα του ρίχνεις το νερό, άμα ρίξεις πολύ νερό θα το χάσεις, γιατί δεν θα σου αφήσει, άμα του ρίξεις λιγότερο θα το χάσεις και αυτό προφανώς πείε. Οι μελετητές πιστεύουν ότι για κάθε μία από αυτές τις παρατηρήσεις κυλίσανε μερικές χιλιάδες χρόνια. Όταν πάμε πιο πίσω, τα δισεκατομμύρια χρόνια τα λες και έτσι, τρία δεύτερα δισεκατομμύρια. Μετά τα εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, τα λες εκατόδιακοσι χιλιάδες χρόνια λες και είναι. Μετά τα χιλιάδες χρόνια, τρεις τέσσερις χιλιάδες χρόνια, ξέρω εγώ, για να φτάσουμε σήμερα που πια μιλάμε και με μέρες. Αλλά τότε ήτανε έτσι τα πράγματα. Ήταν παρατηρήσεις πολύ βαθιές το χρόνο. Επίσης, πότε το φυτεύεις. Δεν το φυτεύεις. Οπότε να είναι, είναι μια συγκεκριμένη εποχή του χρόνου που φυτεύεις. Διότι αν δεν το φυτεύεις στη συγκεκριμένη εποχή του χρόνου, πάλι δεν θα το έχεις. Αυτές είναι μεγάλες παρατηρήσεις που φαίνεται ότι εκεί γύρω στο 15.000, 14.000, 12.000. Σας είπα ξέρω για τον Κοιοπαικίτεφε που σήμερα δημιουργηθέματα. Πότε θα βάλουμε την αρχή της γεωργικής υπαναστασίας, διότι μας τύναξε όλες τις ασφαλιές μας στον αέρα. Αλλά έτσι είναι. Καλόδεχουμε να είναι και ας μας ενεργήσουν αυτά τα οποία πιστεύαμε. Τι να κάνουμε, με αυτά κινούμαστε. Πάντως, ας θα δείτε τα επιστημότερα. Η Κυρίδια συνήθως υπολογίζεται ότι αυτή η μεγάλη τομία έγινε γύρω στο 15.000, με 13.000, με 12.000, που μέχρι σήμερα όλα τα δεδομένα δείχνουν μια συγκεκριμένη περιοχή που είναι κοντινή μας, είναι στην Ανατολική Μεσόγειο, σ' αυτό που λέμε Γης και Μέθει Ανατολή, το είπαμε και χθες, δηλαδή το περίφημο, την περίφημη ημισέλληνο, έσφορη ημισέλληνο, που στην ουσία καλύπτει την σημερινή Ανατολική Τουρκία, Ιράκλη, Ορδανία, Συρία, τμήματα της Περσίας και της Θαουδικής Αραβίας και την Αίγυπτο. Αυτό εδώ πέρα, αυτή η ημισέλληνος, αυτή η ημισέλληνος είναι η συνήθις ύποπτος για τους πιο αρχαίους πολιτισμούς στον κόσμο, με την έννοια του πολιτισμού, του γεωργικού πολιτισμού, διότι έχουμε βρει εγκλήματα για τις παλαιότερες εποχές, που είπαμε εγκαταστάσεις και του 30 και του 40 χιλιάδες και στην Βαλλία όπως ξέρετε και στην Ισπανία υπάρχουν υπέροχα σπήλια του 50 χιλιάδες και του 40 και του 30 χιλιάδες π.Χ. όπου προφανώς κυνηγοί έχουν ζωγραφίσει την Αλταμύρα, αν θα γνωρίζετε, σαυμάσια παραστάσεις στα σπήλια των δύο αυτών χωρών. Έχουμε βρει πολλές εγκαταστάσεις και στην Ελλάδα εγκαταστάσεις και τα λοιπά αλλά γεωργικές εγκαταστάσεις, οι οποίες θέλουν μια νέα, ένα νέο επίθεδο πολιτισμού, οι αρχιότερες εξ' αυτό μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί σε αυτή την περιοχή. Γι' αυτό και όλοι οι μελετήτες μας λένε ότι εκεί, κατά πάσα πιθανότητα, ξεκίνησε αυτή η μεγάλη πανάσταση. Τώρα, άμα βρεθεί κάτι άλλο, και όπως σας είπα και πάλι, συνεχίζουν να βρίσκονται τα αρχαιότερα. Πάρι, το οποιοθεκείτε παιδί, δηλαδή αυτό που μας άλλεξε τα δεδομένα, δεν μας άλλεξε τα δεδομένα ως προς την περιοχή, γιατί είναι στην περιοχή την υποπτή. Μας άλλεξε τα δεδομένα ως προς το χρόνο, δηλαδή μας τον μετακινεί πιο πίσω. Η περιοχή παραμένει ίδια. Τώρα, σε αυτή την περιοχή συνέβη αυτό το απλό αλλά μεγάλο πράγμα. Ο άνθρωπος κάθισε στα αυγά του. Μετά από εκατομμύρια χρόνια περιφερωμένων ομάδων, δεν μπορεί πια να μετακινήσει, διότι αυτήν την ώρα που δένετε με ένα κομμάτι γης, το οποίο εξαρτάται η διατροφή σου, δεν θα φύγει από αυτό το κομμάτι γης. Και όσο μάλιστα βαθαίνει η γνώση σου για την λιωργία και έχεις καλύτερα αποτελέσματα και αντιμετωπίζεις καλύτερα τις αντικειότητες και επομένως τόσο πιο πολύ εξαρτάται η τροφή σου από αυτή την γη, το κομμάτι γης δεν μπορείς να το βάλεις στο νόμο σου πια και να συνεχίσεις να είσαι δωμάς, θα κτίσεις χωριό. Στη λιωργική επανάσταση θα έχουμε αυτήν την επαναστατική λέξη, χωριό. Μέχρι τότε, μέχρι και η λιωργία, χρησιμοποιούμε τη λέξη ιχισμός, τη λέξη καταλήματα, τη λέξη... γιατί? Διότι οι μεταφερόμενοι νομάδες όσο είμαστε στείλαμε ένα καταβλησμό για ένα διάστημα και μετά φεύγαμε πρόχειρες κατασκευές, με ξύλα, με καλάμια, με οτιδήποτε έχει κάθε περιοχή. Τώρα κτίζουν σπίτια, σπίτια. Και αυτά τα βρίσκουμε και αρχαιολογικά. Στην περιοχή της Μησελίνου, την οποία σας έδειξα, τα σπίτια κατά κανόνα όταν είναι στην περιοχή της Συρίας, Ιορδανίας, Ιράκ, είναι ξυσμένα με πληθιά, γιατί είναι χωματοχώρες αυτές. Δεν έχουν ελάχιστη ξυλία. Ο φυλός δηλαδή και τα πληθιά έπαιξαν ρόλο στις κατασκευές. Να σκεφτείτε οι μεγάλες κατασκευές της Βαβυλώνας των Ασχηλίων, που έχουν διασωθεί παλάτια καταπληκτικά αργότερα φυσικά του 1700, του 2000 ή του 800 π.Χ. και είναι εντυπωσιακές κατασκευές. Με πληθιά είναι κατασκευασμένα και τα παλάτια. Απλώς το πλήθινο τούμπλο έχει επιστρομάτωση με υλικά υψηλής απόδοσης αισθητικής. Αλλιώς είναι πλήθι από κάτω. Αυτό ξέραμε. Λάστι είχανε λάστι μολογούσανε οι λαοί αυτοί. Εξαρτάται, βέβαια, από το σημείο. Και η Αίγυπτος, επίσης, που ανήκει στην πρωτοπορία του γεωργικού πολιτισμού, δεν έχει λάστι. Έχει το νύλο μόνο και την πραστινάδα του είναι στην ροή του νύλου. Αλλιώς η χώρα έχει στοιχεία ερήμου στην πραγματικότητα. Έχει άμμος, άμμος πυλός. Τα χωριά αυτά σταδιακά, καθώς επεκτείνχανε σε διάφορα σημεία αυτό το πείραμα, και επομένως δελτιωνόταν και δελτιωνόταν η παροχή της γης, η παραγωγικότητα της γης. Και επομένως το μήνυμα που έπαιρναν οι Γεωργοί είναι ότι μπορώ να ζω, όχι απλώς να ζω, αρκετά καλά πια παράγοντα γεωργικά, βοήθησε να μεγαλώσει ο πληθυσμός. Η γεωργική επανάσταση αυξήθηκε ο πληθυσμός της γης, γιατί μπορούσε να τραφεί περισσότερο ο άνθρωπος. Και έτσι αρχίζουμε να έχουμε μεγαλύτερους, όχι μικρές κομμάδες 20-25 ατόμων, αλλά χωριά 50-100 ατόμων. Μην νομίζετε όταν βρεθεί τόπος με 500 άτομα, εκεί στου 9.000 ας πούμε ή στου 10.000 π.Χ. είναι νέοι ή όχι. Για τα μέτρα της εποχής είναι τεράστιος ο οικισμός. Να σκεφτείτε, η πρώτη μεγάλη πόλη που ξέρουμε μέχρι τώρα, τουλάχιστον αρχαιολογικά, είναι η Ερυχό. Στο Ισραήλ, ας πούμε, στην Παλαιστίνη, η οποία γύρω στου 8.200 ήδη ήταν πόλη και μάλιστα τυχισμένη. Μιλάμε για μεγάλη πρωτοπορία από αυτή την πλευρά, η Ερυχό. Ήταν και τυχισμένη, κρατήστε το, αυτό έχει σημασία για τη Γεωργική Επανάσταση, το γεγονός ότι τώρα έχουμε τυχισμένες πόλεις. Η Ερυχό ήταν 40 στρέματα. Δεν είναι τίποτα 40 στρέματα. 40 στρέματα και ήταν η σαυμαστή πόλη. Είναι τα μέτρα, όλα είναι αναλογικά, για τα δεδομένα της εποχής είναι αναλογικά. Τώρα, προφανώς η Ερυχό είναι η πρώτη πόλη που έχει βρεθεί να είναι και τυχισμένη. Μπορεί να είναι και αυτό έλλειψη των αρχαιολογικών μας ευρυμάτων. Μπορεί αύριο να δούμε μια άλλη πόλη και να μιλούμε για μια άλλη πόλη. Πάντως, ως φαίνεται το γεγονός ότι τόσο θαλά, θα σημίζω ότι η κυναϊκός πολιτισμός είναι του 1500. Ο μηνοϊκός πολιτισμός είναι του 2000. Και εδώ μιλάμε για μια πόλη του 8.500 π.Χ. Μιλάμε για πολύ αγιές καταστάσεις, σε σχέση με το Γεωργικό Πολιτισμό. Στην Ιερηχό, τα τείχη της Ιερηχούς φαίνεται ότι έκαναν τόσο μεγάλη εντύπωση που έγιναν φρυλικά. Θα θυμάστε ότι και στην Παλαιά Διαθήκη αναφέρονται ιστορίες με τα τείχη της Ιερηχούς. Και την προσπάθεια να αντραινιστούν τα τείχη με τη σάλφη και τα υφά, φαίνεται ότι αυτά τα τείχη έμειναν φρυλικά στην περιοχή. Προφανώς θα ήταν η πρώτη ίσως τόσο εντυπωσιακά τυχισμένη πόλη, ποιος ξέρει. Σας λέω ότι αυτό που σας αναφέρω είναι η Παλαιά Διαθήκη. Έτσι δεν είναι, στην Παλαιά Διαθήκη αναφέρονται τα τείχη της Ιερηχούς. Η Παλαιά Διαθήκη άρχισε να γράφεται γύρω στο 900-800 π.Χ. Πρόσφατα δηλαδή. Την ίδια εποχή που γράφτηκαν περίπου τα ομυρικά έπει. Γράφεται η Παλαιά Διαθήκη. Φυσικά μπορεί να αντανακλά θρύλους πολύ παλαιότερους αλλά γράφτηκε πρόσφατα, πρόσφατα. Δηλαδή όταν γράφτηκαν και τα ομυρικά έπει. Όμως αντανακλά ένα θαυμασμό που πάει πίσω στα 8000 π.Χ. Τώρα που και εκεί. Τα αρχαιότερα δείγματα που έχουμε εκτός από μικρές ανασκαφές που έχουν εντοπίσει πολλοί χωριά σε όλη αυτή την περιοχή. Είναι όπως σας είπα σήμερα το Γιοβεκλή Τεπέ. Και δεύτερο είναι μια θέση πάλι στην Τουρκία. Που λέγεται Τατάλ Κουιουκ. Το Τατάλ Κουιουκ βρίσκεται νότια από την Άγγυρα. Και είναι και τα δύο που έχουμε βρει δηλαδή το Γιοβεκλή Τεπέ που βρίσκεται στην Τουρκία προς την πλευρά της Συρίας όπως σας είπα χτες. Αλλά και το Τατάλ Κουιουκ δεν ξέρουμε καθόλου ποιος λαός τα... πάλκαμε αυτά τα έργα. Ποιος είχε κατασταθεί εκεί, τι γλώσσα μιλούσε, από πού είχε έρθει, δεν ξέρουμε τίποτα. Και τα τοπονήμια που σας λέω δηλαδή Γιοβεκλή Τεπέ και Τατάλ Κουιουκ είναι σημερινά. Τα τοπονήμια διότι τυχαίνει εκεί να είναι ένα Τούρκικο σημερινό χωριό που λέγεται Τατάλ Κουιουκ. Δεν ξέρουμε καθόλου το Τατάλ Κουιουκ όταν άνοιξε γύρω στους 6.500 π.Χ. πως λεγότανε, αν είχε όνομα, ποιοι το κατοικούσανε. Το Τατάλ Κουιουκ είναι ένα από τα εντυπωσιακότερα αρχαιολογικά σημεία να επισκεφθεί κανείς είναι μια πόλη του 6.500 π.Χ. και αυτή είναι μεγαλύτερη, είναι 120 στρέματα. Βέβαια είναι και 2.000 χρόνια νεότερη από την Ιερηχό και έχει το εξής εντυπωσιακό το Τατάλ Κουιουκ ότι τα σπίτια αυτών των κατοίκων, των άγνωστον για μας κατοίκων, είναι δυόρροφα κολλημένα τελείως το ένα με το άλλο δηλαδή δεν αφήνουν κανένα κενό ανάμεσά τους έτσι ώστε στην ουσία δημιουργούν μόνο τους τείχος. Δεν έχουν παράθυρα ούτε πόρτα, απίθανο, δεν έχουν παράθυρα και πόρτες καθόλου, είναι μόνο τείχη. Και μπαίνει κανείς από την οροφή. Προφανώς δηλαδή βάζανε κάποια ξύλινη σκάλα, ανεβαίναν και πησικώνανε. Οι άνθρωποι αυτοί δεν είχαν κάποιο μεγάλο φόβο. Δηλαδή κάποια αιτηθετικότητα μεγάλη υπήρχε γύρω για να έχουν καταλήξει σε αυτό το σύστημα και τα ανοίγματα ήταν πάνω από την οροφή, δηλαδή το σπίτι ξεριδόταν από πάνω. Για να μην αφήνουν δυνατότητες σε εχθρό, ποιος ξέρει, να δει μέσα, προφανώς κάποιος εχθρός. Τώρα αυτά τα σπίτια διακόζονται σήμερα, δύο όροφα όπως είναι και είναι όπως σας είπα του 6650 π.Χ. γιατί κύρισε μια περίοδος που το Τσατάλκου Υούκ λειτουργούσε. Είναι ζωγραφισμένα, ψυχογραφημένα, με παραστάσεις θητικές, με φυτά και με ζώα. Διαθέτουν ευθεία δάκη σε διάφορους χώρους και αποχέτρευση. Τα ύδατα μέσα από τα σπίτια έφευγαν, υπήρχε εκρροή και τα καθοδηγούσαν σε κάποια κανάγια. Επομένως εκεί στις 6.500 π.Χ., στο 8.500 π.Χ. στην Τσατάλκου Υούκ, στο 8.500 π.Χ. στην Ιερηχώ, ξέρουμε ότι έχουμε προχωρημένη φάση της Γεωργικής Επανάστασης, για να έχουμε τέτοιες εντεπεστάσεις. Προσπαθειών, πειραμάτων, αποτυχειών και τα λοιπά. Τώρα, οι αρχαιολόγοι που έχουν σκάψει συνήθως σε αυτές τις περιοχές εδώ και 200-150 χρόνια, σκάβουν Άγγλοι αρχαιολόγοι, Αμερικανοί αρχαιολόγοι, Γερμανοί αρχαιολόγοι, Γάλλοι αρχαιολόγοι και σχετικά πρόσφατα και τα κράτη αυτά έχουν δημιουργήσει τις αρχαιολογικές επίσης. Αλλά οι μεγάλες ανακαλύψεις σε αυτές τις περιοχές έχουν γίνει από αυτές τις αρχαιολογικές σχολές και όπως ξέρετε κι εμείς εδώ, παρόμοιες σχολές έχουν σκάψει την Ελλάδα, τους Δελφούς Ιγάλοι, τον Φιγνωσό ο Εύανς κτλ. και έξω αυτού έχω να σας πω εναντικότητα. Μεγαλύτερα ευρήματα όλοι σε αυτές τις περιοχές βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, στο Μουσείο του Παρισιού, στο Μουσείο του Βερολίνου κτλ. Λογικών, λογικών, λογικών. Στο Βερολίνο και στο Βρετανικό Μουσείο έχουν ολόκληρους ναούς ασφυριακούς. Ολόκληρους ναούς μπαίνουν και βλέπεις θηριώδη έργα. Έχουν φτιαχθεί τα Μουσεία για να μπορεί να χωρέσει Βαβυλωνιακό ναό. Γιατί ήταν για τους λαούς αυτούς επειδή υπήρξαν τόσο μεγάλοι και έλεγχαν τον κόσμο, ήταν θέμα τιμής να δείχνουν πόσο πολιτισμικά υπερέχουν κτλ. Έτσι αν θέλετε να εσείς και εγώ αν θέλουμε να τα δούμε δεν χρειάζεται να πας ακριβώς εκεί. Πας στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες οι οποίες έχαν κάνει αυτές τις ανασκαφές. Τώρα από αυτές τις ανασκαφές και τις συνεχιζόμενες ανασκαφές έχει προκύψει ένα σχήμα του πώς περίπου πρέπει να πήγαν τα πράγματα και πώς να εξελίχθηκαν τα πράγματα διότι κάποιες ενδείξεις βρίσκουν οι αρθολόγοι. Είναι και δύσκολο γιατί θα σας είπα ότι τα πράγματα αυτά είναι πολύ πλαεφαλαιότερα από αυτά αναμενόμενα και επομένως οι καταστροφές είναι φυσικές. Τι πρέπει να συνεχίσει. Ας πάρουμε ένα χωριό γεωργών. Δημιουργήθηκαν, οι πρώτοι γεωργοί επέστηκαν. Αυτή η πρώτη ομάδα που επέστηκε, τέλος πάντων, είπε ωραία λοιπόν θα μένουμε εδώ δίπλα, έκαμε κάτι σαν χωριό. Αυτό τώρα το χωριό σταδιακά καθώς πήγαινε το πράγμα καλά, καλύτερα, καλά δεν έχεις και συμβόλιο με τη φύση ότι κάθε χρονιά θα πάει καλά η παραγωγή, αλλά φαίνεται ότι κατά μέσον όρο το πράγμα πήγαινε καλά, οπότε συνέχιζε να είναι γεωργοί και να επιμένουν σε αυτή την κατεύθυνση. Ξέρουμε από αρχαιολογικές ενδείξεις ότι τα σπίτια τώρα που δημιουργήθηκαν είναι όλο και πιο στιβαρά. Δεν έχεις πια λόγο να είναι τα σπίτια σου ψευτό κατά σκεβασμένα διότι έχεις ένθυση μονημότητας, λέω σε αυτή την περιοχή. Στα σπίτια αυτά, κατά γερούς, φαίνεται ότι ένα κομμάτι του σπιτιού είναι αποσύκη. Τι βάζεις απ' την την αποσύκη, τι λέτε να βάζεις, τροφή, τροφή! Διωλή. Τώρα κοιτάξτε τι μεγάλη τομή, μας εξηγούν οι δικοί, έχει γίνει στον άνθρωπο. Ο άνθρωπος για εκατομμύρια χρόνια έτρωγε αυτό που έπιανε τη μέρα εσύ. Άντε, δυο-τρεις μέρες, δηλαδή. Ή έβρισκες ένα φρούτο και το έκοβες ή σκότωνες ένα ζώο, το έτρωγες δυο-τρεις μέρες, άντε μια εβδομάδα. Μετά πρέπει να εξερχείς. Τώρα έχεις μπει σε έναν άλλο κύκλο, τελείως καινούριο για την ανθρωπότητα, να ψιγκετρώνεις την τροφή σου μια φορά το χρόνο και να πρέπει από αυτή να κάνεις ρέγουλα όλη τη χρονιά, λίγο-λίγο, να κάρτε μέρα με πρός, περιμένοντας ότι φέρνει η επόμενη χρονιά, άρας που χρειάζεται αποσύκευση. Οι αποσύκες μπορούσαν να είναι σε σπίτια, τα βλέπουμε, αλλά καθώς προχωρά ο καιρός, βρίσκονται σε διάφορες εγκαταστάσεις προς πρώτων εφηγεωργών, μεγάλες αποσύκες στο χωριό ολόκληρο και όχι στα σπίτια. Τι θα πει αυτό, γιατί προφανώς υπήρξε αυτή η μετακίνηση, αυτή τη λύση. Ο Γεωργός, απ' την ώρα που έγινε Γεωργός, ήταν εκτεθειμένος, προφανώς, σε μεγάλη επιθετικότητα απ' το περιβάλλον του. Γιατί ακριβώς είχε αποσυκευμένη τροφή. Έγινε Γεωργός κάποιος εδώ, μια ομάδα εδώ, άλλος μια ομάδα εκεί. Δεκάδες άλλες ομάδες που περιφέρονται, δεν είναι Γεωργοί. Κοιτάνε κάτι παλαβούς τύπους που έχουν καθίσει σ' ένα μέρος και κάνουν κάτι τρίβες. Αυτοί μπορεί να ειλονεύονται αυτούς τους ανοητούς τύπους, αλλά μαθαίνουν ένα μεγάλο μυστικό, ότι σε κάποιο σημείο αυτό του οικισμού είναι μαζεμένη τροφή. Άρα, άμα επιτεθώ, λέει λατώ την έτοιμη τροφή. Φυσικό είναι αυτό. Και προσέξτε να δείτε, ποιος είναι πιο αποτελεσματικός επιθετικά, ο περιφερόμενος Νομάρ ή ο εγκατεστημένος Γεωργός. Ποιος είναι πιο σκληραγωγημένος, πιο αδυσσόπ, δεν συζητέται. Ο Γεωργός στην ιστορία του ανθρωπότους είναι συνδεδεμένος με τον άνθρωπο τον ειρημικό, με τη θυμή, την καθημερινότητα, την αρέβουλα και τα άλλα. Ο περιφερόμενος είναι, όταν είμαστε νομάδες ως είδος, είμαστε έθινοι για επίθεση. Λογικό, διότι σήμερα είσαι εδώ, αύριο είσαι εκεί, δεν σε πιάνει κανένα. Εδώ ο Γεωργός είναι εγκατεσδημένος και να κάνει κάτι ξέρουν που είσαι. Για αυτό, προφανώς, επειδή υπήρχε επιθετικότητα από τους μη προχωρήσατε στο επόμενο βήμα, οι Γεωργοί βρίσκαν στα ίηση να δημιουργηθεί κεντρική αποθήκη στον οικισμό τους, στο χωριό τους. Γιατί κεντρική αποθήκη, πιστεύοντας ότι αυτοί θα θυλάσσετε καλύτερα, παρά από το να μπει ο λεηλάτης μέσα στο σπίτι μου και να με λεηλατίσει, πρώτα θα με σπάξει κιόλας. Δεν θα με λεηλατίσει μόνο, θα με σπάξει, γιατί θα βγω και θα πω, θα πάω να διεκδικήσω το γέννημα μου, θα έχουμε θέματα. Ενώ αν τα βάλεις σε μια αποθήκη, τα βάλουμε όλες σε μια αποθήκη, τότε αν δημιουργήσουμε τύλαξη σε αυτή την αποθήκη, τότε έχουμε μεγαλύτερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουμε τους λεηλάτες. Βρίσκονται τέτοιες αποθήκες. Έχουμε βρει μεγάλες τεραίες αποθήκες σε διάφορες ανασκαφές και εδώ στη Λυνδία, στο Νιντό Ποταμό, και στη σημεία τους Αιγγείς και Μέσο Ανατολής, και από τις κατασκευές, τώρα μη θα ετύχουν θα βρει αρχαιολόγητα πέτρες κάτω, και προσπαθούν να καταλάβουν απ' αυτό πώς ήταν το πράγμα, αλλά φαίνεται ότι η δομή είναι πιο προσεγμένη, ότι είχε πόρτες με γερές, υποδοχές για σπιρή φύλαξη και σε αυτές τις αποθήκες τοποθετείται όλη η παραγωγή του χωριού. Εδώ αυτή η αποθήκη, θα ακούσετε τη μεγάλη φράση, ότι άλλαξε τον κόσμο. Η κεντρική αποθήκη άλλαξε τον κόσμο. Θα σας εξηγήσω γιατί. Οι μελετητές, ας πούμε, της δίνουν πολύ μεγάλη έμφαση αυτής της κεντρικής αποθήκης. Θα σας εξηγήσω γιατί. Είναι συνερπαστικό να διαβάζει κανείς τις σκέψεις τους. Η κεντρική αποθήκη φυλάσσεται, γίνεται ισχυρή και πρέπει να φυλάσσεται επί 24 βάσους. Αλλιώς δεν έχει νόημα, επί 24 βάσους. Οπότε αυτό το χωριό θα διαλέξει από το δικό του ανθρώπινο δυναμικό 4-5 άντρες. Γυναίκες θα διαλέξει. Όχι, άντρες θα διαλέξει. Διότι χρειάζεται η ρόμη του άντρα. Θα διαλέξει, λοιπόν, τους πιο δυνατούς του άντρες. Το πύρο δήμα, ρε παιδί μου. Και θα του πω να πει, έτσι πένα πύρο, κάποιο πύρο της εποχής. Και θα του πει πύρο εκεί. Θα είσαι έτσι ο κουτιμός. Προσέξτε να δείτε, είναι 4-5 πύροι που αποσπάστηκαν. Και η κοινότητα τους είχε σταμαίνει να φυλάς την πόρτα, σωστά. Αυτοί τώρα θα πούνε, θα είπανε με τη σειρά τους, ρε παιδιά, εντάξει, να τα φυλάμε. Γιατί έτσι πρέπει, διότι έλεγα πως θα ζήσουμε όλοι μαζί. Αλλά εγώ πως θα ζήσω. Εγώ κανονικά ήμουνα γεωργός και είχα το δικό μου χωράκι. Τώρα που μου λέτε να είμαι έξω από την πόρτα και να τη φυλάω, πως θα περυφούμαι το χωράκι μου. Μην ανησυχείς. Μην ανησυχείς. Αφού υπηρετήσω όλους μας, ο καθένας μας από την παραγωγή θα βγάζει ένα ποσοστό και θα σου το δίνει. Και θα είναι σαν εσύ να ήσουν γεωργός. Σωστά. Τι έχουμε εδώ. Το πρώτο δημόσιο υπάλληλο. Ένα το κρετούμενο. Δεύτερον, το πρώτο φόρο. Διότι αυτός είναι ο φόρος. Δίνει κάτι από την παραγωγή σου στο υπέρθερο σχήμα για να σε βοηθά να κάνεις λειτουργίες καλύτερα. Επομένως αποσπώνται δύο, τρεις, τέσσερις άνθρωποι για τη φύλαξη της αφοσίστης. Που είναι κορυφαίο. Δεν είναι μόνο οι άνθρωποι που είναι επικίνδυνοι. Μοιάζει στην κατασκευή των επουσικών. Επειδή έχουν στο νου τους και τις ακρίδες και τους αρουρέους. Δεν είναι μόνο αυτοί οι εχθροί. Την κατασκευή δηλαδή, όσοι ήταν καμομένα. Κοιτάξτε να δείτε, γρήγορα φαίνεται αρχιτεκτονικά, ότι κάποια χωριά δεν κάνουν μόνο χειρήτημα αποθήκη, αλλά δημιουργούν γύρω τους και οχυρό. Δηλαδή το ίδιο το χωριό λόγυρα, σάτρα πάτρα βάζει ό,τι μπορεί να βάλει να εξώσει ένα ίσομα. Για να μην φανταστείτε τα τείχη του Ιραχείου για ψωροτύχη, μιλάμε. Αλλά για να τα κάνουν θα πει ότι αισθάνονται ότι χρειάζεται να έχουν πρώτο κύκλο αμήνης στους επιτυθέμενους. Σταδιακά, στη μία περιοχή στην άλλη περιοχή, απ' τις Ανασκαφές, φαίνονται τυχίσμοι που είναι πολύ καλύτεροι από τους αρχικούς. Δεν είναι απλώς ένα ανάχωμα, αλλά είναι πιο επεξεργασμένοι. Έχουν και σημεία πιο υπερρυψωμένα για να μπορείς να μείνεσαι. Έχουν και χαρακές για να μπορείς να... Επομένως, από αυτά τα αρχαιολογικά ευρήματα καταλαβαίνουν οι χαριαστιολόγοι ότι κάποιοι άνθρωποι έχουν γίνει ειδικοί στις εχειρώσεις. Διότι πλέον δεν είναι τσατραπάτρα εσύ και εγώ πήγαμε και κάναμε κάτι της, αλλά είναι τεχνικοί, δηλαδή κάποιοι κατάλαβα πια, έχουν εξειδικευτεί με τις εχειρώσεις. Και βέβαια, οι άνθρωποι εκείνης της εποχής, αυτό είναι ένα θαύμα, κατάλαβαν κάτι καταπληκτικό, ότι όταν κάνεις ένα δημόσιο έργο, το συντηρήσεις. Δηλαδή, δεν θέλω να σας στεναχωρήσω, αλλά υπάρχει αυτή η διάθεση. Διότι, τι νόημα έχει να έχεις κάνει ένα οχυρό και να μην το συντηρήσεις, να μην το επεκτείνεις, να μην το υποστηρίξεις και τα λοιπά. Επομένως, προφανώς, αποστάθηκαν και άλλοι άνθρωποι άντρες δυνατοί, για να ειδικεύονται στα οχυρά συνοχήρωση, με νύχιση και τα λοιπά. Και προφανώς, δηλαδή, έχουμε πλέον τεχνικούς συνοχήρωσης και είναι προφανές ότι υπάρχουν σέσεις σταθερές φύλαξεις. Επομένως, βάζεις φύλακες και στην περιφραξή, που προφανώς είναι ενοπλή. Μήπως και αυτοί το ίδιο? Δηλαδή, και αυτοί θα ήταν συβαοί άντρες, που κανονικά θα καλλιεργούσαν το τεμάχι όσους, αλλά η κοινωνία τους έβαλε να είναι φύλακες, τους έβαλε να είναι πολεμιστές. Πώς θα μίβονται αυτοί και πάλι, μην ανησυχείτε, μην ανησυχείτε, σας χρειαζόμαστε όλοι, θα βγάζουμε από τη δική μας παραγωγή ένα ποσοστό και θα θα ζήσουμε σε εσάς. Ποια άλλος φόρος δηλαδή, λογικό είναι. Ποια άλλη δημόσια υφάνηλη, λογικό είναι. Μήπως αρχίζει και λάδι η κοινωνία, μήπως αρχίζει και λάδι δραματικά. Για εκατομμύρια χρόνια δεν υπήρχε τέτοια έννοια. Ο καθένας, μικρές ομάδες, θα έβγαζε πέρα, όπως θα έβγαζε πέρα, μετακινούνταν και ξαφνικά. Να ο φύλακας, να ο πολεμιστής, να ο τεχνίτης, να ο φόρος, να ο δημόσιας υφάνηλης. Μήπως έχουμε τη μεγαλύτερη επανάσταση στην ιστορία της οπτοπότητας έτσι σιωπηλά, δεν έγινε με την πανοκρουσία, έγινε γιατί το έφερε η ζωή. Το ένα έφερε με το άλλο. Και να σας πω κάτι το οποίο επίσης σχεχίζεται με την αποθήκη. Πριν φύγουμε από την αποθήκη. Στης αποθήκη έχω φέρει εσείς κι εγώ, κι ο Τρίτος κι ο Δίνα, την παραγωγή μου, σωστά. Ωραία. Αυτή την παραγωγή την έχω σε καλάθια. Και με το που πέρασε έχω τρία καλάθια κρυχάρι και τέσσερα καλάθια σιτά. Σωστά. Ταω στην αποθήκη και τα αφήνω σε μια άκρη, ούτως ώστε σιγά σιγά να πηγαίνω και να παίρνω. Σωστά. Ο Γιώργος πέντε και δύο. Η Καθίνα τρία και τέσσερα. Προσέξτε να δείτε τώρα. Η Μαρία κοινείο, εγώ, τι σας είπα ότι πήγα τρία κρυφάρι, τέσσερα σιτάρι. Πήγα και τα αφήνω. Και σε λίγους μήνες πηγαίνω και λέω, χαίρετε, πριν από ένα δυο μήνες εγώ σας άφησα επτά καλάθια σιτάρι και πέντε καλάθια κρυφάρι. Γιατί το λέει η Μαρία ευθυμίου αυτό. Α γιατί είναι πονηρή και πάει να μπελδέψει το σύστημα για να έχει περισσότερο να παίρνει. Μήτα είναι ερωτευμένη και δεν θυμόταν τίποτα, ούτε καλάθια ούτε τίποτα γιατί μόνο το Γιώργο είδε στο νουσί. Τρία, είναι αλλού για αλλού το μυαλό της, είναι μια χαζίσα, όπου λέει ό,τι να είναι. Ναι, αλλά δεν μπορεί το χωριό να συρριχθεί σαν η Μαρία έτσι με μεσακαλάτι, σαν είναι ερωτευμένη ή όχι. Πρέπει να καταγραφεί αυτό το πράγμα. Και είναι τυχαίο, δεν νομίζω, οι πρώτες γραφές του ανθρώπου που έχουν βρεθεί είναι καταγραφές αποτικών. Ακριβώς σε αυτό την έπορη μισέλλην, όπως σας λέω. Είναι καταγραφές αποτικών που τοποθετούν εξ'αυτού τη γέννηση της γραφής γύρω στους 1400 που έχουμε βρει στις πιο αρχές τέτοιες καταγραφές αποτικών. Στην Δύνα που επίσης είναι ένας αρχαίος πολιτισμός και εκεί την γραφή βρέθηκε νωρίς, οι πρώτες καταγραφές στην κοινέζικη, ας πούμε, γλώσσα, δεν είναι γλώσσα, είναι πάλι για καταγραφή αποτικών. Φαίνεται λοιπόν ότι η καταγραφή αυτής της αποσύκης ανάγκρασε τον άνθρωπο σε επόμενο ασήμαντο, αλλά πιο σημαντικό βήμα δεν μπορείς να φανταστείς. Το γεγονός ότι κάποιος βήρε μία πύληνη πλάκα, μην φανταστούμε τίποτα μεγαλειώδη, γιατί σε αυτές τις περιοχές είναι λασποχώρες και όλα γίνονται με τη λάσπη. Μια λασπομένη φρέσκη λάσπη από φρέσκη λάσπη πλάκα, με ένα κομματάκι κάποιο ξυλάκι, που χάραξαν επάνω και αυτές είναι οι πρώτες γραφές. Είναι ένα, δύο, τρία, χαλάκια, καλασάκια, που συσφοράζω γραφισμένα, που από το καλασάκι βγαίνει ένα στέλεχος που μοιάζει να δείχνει ότι είναι σιτάρι και κάποτε αλλιώς να δείχνει ότι είναι κρυστάρι και δίπλα μια μουτζουρίτσα, που προφανώς αυτή η μουτζουρίτσα σημαίνει Μαρία Εστινίου, η άλλου τύπου μουτζουρίτσα σημαίνει Γιώργος Σιλιβιτρόπουλος. Αυτή είναι η πρώτη γραφή του ανθρώπου, από όσο γνωρίζουμε και φυσικά είναι εικονογραφική γραφή, δεν μπορούσε να είναι τίποτα άλλο, δηλαδή ένα καλάκια, δύο καλάκια, τρία καλάκια, στήνει μουτζούρο που λέει Γιώργος Σιλιβιτρόπουλος. Από αυτό λοιπόν έχουμε ένα μεγάλο βήμα και η γραφή, έχουμε την αρχιότερη γραφή, είναι Σουμεριακή, γι' αυτό και οι Σουμέροι θα ξέρετε ότι έχουν έρθει μια μεγάλη θέση στον παγκόσμιο πολιτισμό, διότι από την εποχή τους, δηλαδή γύρω στο 3500 π.Χ μέχρι το 2500 π.Χ, οι Σουμέροι ξέρουμε γι' αρκετά λόγω των καταγραφών τους και λόγω του ότι έχουμε διαβάσει τη γλώσσα τους. Έχει σημασία αυτό. Διότι σε αρκετούς γεωργικούς πολιτισμούς που έφτασαν στη γραφή έχουμε βρει χείμενα που μουάζουν πως είναι γραφή, αλλά δεν έχουμε καταφέρει να τη διαβάσουμε, όπως ξέρετε συμβαίνει και στα καθημά. Έχουμε διαβάσει τη γραμμική Β, αλλά τη γραμμική Ά δεν έχει ακόμη διαβασίσει, δεν έχει διαλετηθεί, δεν μπορεί να τη διαβάσει κάποιος. Μπορεί να τα καταφέρουμε. Ας πούμε, στην κυλάδα του Ινδού, εδώ στο σημερινό Πακιστάν, σας θυμίζω όταν λέμε Πακιστάν είναι Ινδία, όμως η Ινδός κυλά στο σημερινό Πακιστάν, στην κυλάδα του Ινδού δημιουργήθηκε πρόημος. Όχι τόσο, όπως την Εγγύς και Μέθεια Νατουρή, γεωργικός πολιτισμός. Έχουμε δύο σπουδαίες πόλεις, τους Χαράπα και τους Μοκέντζοντάρο, γύρω στου 2000-2000 π.Χ., δηλαδή την εποχή που η Κρήτη, ο κρητικός πολιτισμός είναι δυναμικός, η Μοκέντζοντάρο θεωρείται η μεγαλύτερη πόλη στον κόσμο. Ήταν στον Ινδό. Και είναι δημοσιακή πόλη και το Χαράπα και τον Μοκέντζοντάρο, διότι οι πόλεις τους είναι μεγάλες, είναι κατοικίες, με εσωτερικό νερό, με εσωτερική τουαλέτα, με αποκέπτευση και με πεδίο απόθεσης σκουπιδιών. Δηλαδή βρέθηκε σημείο στο οποίο αποθέτηκαν οι σκουπίδια. Βέβαια, είμαστε στον 2000-2000 π.Χ., σε σχέση με το 8,5 ή το 6,5 χιλιάδες π.Χ., αλλά σημαίνει ότι είχαμε μεγάλες χελίξεις. Κοιτάξτε να δείτε, στους Χαράπα και στους Μοκέντζοντάρων βρεθήκανε εκατοντάδες γραφές, εκατοντάδες κείμενα, τα οποία δεν μπορούμε να το διαβάσουμε. Και εξ' αυτού δεν ξέρουμε αυτοί οι άνθρωποι που έκαναν αυτό τον άφλο εκεί στον Ινδό, τι γλώσσα μιλούσαν, από πού κατάζονταν, δεν μπορούμε να έχουμε ιδέα, γιατί δεν μπορούμε να διαβάσουμε τα κείμελά τους. Εδώ βλέπω ένα σωρό νέους ανθρώπους, στάζουν δώσεις λαβρών, όπως έκανε ο Βέντρις, κάποιος τρέφει επηγώντας να τα κάνει αυτά, είναι μεγάλες απαντήσεις, ας πούμε, που ακόμη ζητούν. Γινάνε λοιπόν στο θέμα μας, αυτές τώρα οι κοινότητες σε αυτή εδώ τη ζωή, πολλαπλασιάζονται, πολλαπλασιάζονται, το βλέπεις αρχαιολογικά, το βλέπουν οι αρχαιολόγοι, γίνονται δηλαδή περισσότεροι γεωργοί, αυξάνονται τα χωριά, και άλλα χωριά, και άλλα χωριά, που θα πει ότι κάποιες ομάδες βλέπουν τους γεωργούς γλυκένονται και λένε, στάσου και εμείς να γίνουμε γεωργοί, αυξάνονται, οι γεωργοί, αυξάνονται τα γεωργικά χωριά. Πού θα δημιουργηθούν αυτά, κοντά στα ποτάμια, συμφωνείτε, κοντά στα ποτάμια, διότι τους χρειάζεται το νερό και αυτές οι περιοχές τις οποίες ξεκίνησε, αν ξεκίνησε από εκεί βλέπω τώρα, έτσι μοιάζει. Η Γεωργική Επανάσταση δεν είναι περιοχές πολύ έρφορες, πολύ πράσινες, αλλά στη ροή των ποταμών έχουν τα καλύτερες προδιαγραφές για αυτήν την εξέλιξη. Λέμε ότι η Γεωργική Επανάσταση καταρχήν ξεκινάει εδώ, δηλαδή γύρω στου 9.000 ήδη έχουμε καλές μαρτυγίες, στου 8.000 π.Χ. είναι πια θεωρημότητα η Επανάσταση αυτή, κοντά σε αυτές τις εξελίξεις είναι και η δική μας περιοχή. Δηλαδή η Γεωργική Επανάσταση πέρασε δυτικότερα πρώτα στην Κρήτη, η Κρήτη ήταν ο πρώτος γεωργικός πολιτισμός της Ευρώπης, όπως λέγεται, διότι εδώ έφτασε πρώτα το κύμα το 8.000 π.Χ. και επίσης μετά στην ελληνική κερδόντσο κινήθηκε προς τα Βαλκάνια και τα είπα και λέμε ότι αυτή η κίνηση έγινε γύρω στο 7.000 π.Χ. Στην Ζώη της Ινδίας και στην Κίνα επίσης μιλούμε για το 7.000 π.Χ., στην περιοχή της Ινδίας τον ποταμό Ινδό, κοντά στο ποταμό Ινδό, στην περιοχή της Κίνας κοντά στο ποταμό Χαγγχο που είναι ο κίτρινος ποταμός. Η Κίνα έχει δύο μεγάλα ποτάμια, τον Κίτρινο ποταμό που ρέει εδώ εγκαρσίως στην Κίνα και τον Γιάντσε που είναι στη νότια Κίνα, νοτιότερα στην Κίνα. Οι μεγάλες εξελίξεις στην Κίνα έγιναν εδώ, στον Κίτρινο ποταμό. Κοιτάξτε να δείτε, εδώ στην Κίνα, εδώ στην Ινδία, εδώ στην Εγκύπ και Μέσοι Ανατολή. Και είναι εντυπωσιακό ότι και η Αμερικανική Ήπειρος μπήκε στη Γεωργική Επανάσταση προφανώς χωρίς να έχει καμία σχέση. Δηλαδή αυτόν όμως μπήκαν στη Γεωργική Επανάσταση. Υπολογίζεται ότι μπήκαν στη Γεωργική Επανάσταση γύρω στο 4000 π.Χ., δηλαδή αρκετά καλά. Γύρω στο 2500 π.Χ. πια είναι όριμη η Επανάστασή τους. Και κοιτάξτε ξανά τα σημεία που σας δείχνω. Μήπως είναι περίπου στο ίδιο Διογραφικό Σημείο. Είναι η έκκρυτη ζώνης. Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλού αυτή η Επανάσταση παρά μόνο σε κλίματα τα οποία έχουν ένα μέτρο στα πράγματα. Δεν θα μπορούσε η Γεωργική Επανάσταση ούτε να γίνει σε περιοχές ερημοποιημένη μόση ούτε σε πάγους ούτε σε κλίμα. Σε αυτή τη ζώνη έχουμε την Αμερικανική Ήπειρο, η πιο σημαντική περιοχή εξελίξεων μέχρι πρόσφατα. Το πιο σημαντικό κομμάτι της Αμερικής είναι αυτό που σήμερα λέμε Μεξικό-Γουατεμάλα. Δηλαδή εδώ η κεντρική Αμερική, στην οποία έχουν συμβεί μεγαλύτερες αλλαγές αυτής της Ήπειρου. Και ιδιαίτερα αυτή η Κερθόνηστος εδώ, αν βλέπετε μία Κερθόνηστος σαν μύτη που μπαίνει στον κόλπο του Μεξικού, λέγεται Κερθόνηστος του Λιού Κατάν και εκεί έχουμε την περισσότερη, την πιο μεγαλύτερη συγκέντρωση τυχείων για τον πολιτισμό, τον προ-Κολομπιανό πολιτισμό της Αμερικής ολόκληρης της Ήπειρου. Τώρα, αυτή η Γεωργική Επανάσταση σε κάθε περιοχή προφανώς στηρίχτηκε σε κάποιο φυτό που ήταν το πιο διαδεδομένο στην περιοχή. Λογικό είναι, φυτά τα οποία οι άνθρωποι όταν ήταν περυφερόμενοι ομάδες τα έτρωγαν αισιομά. Και ήξεραν ότι εδώ στην περιοχή μας είναι πολλά τέτοια. Για να είναι πολλά τέτοια θα πει ότι είναι πρόσφοροι. Δεν θα έκανες πειραματισμό στη Γεωργία με ένα φυτό το οποίο δεν το βλέπεις αυτόν ο λόγης σου. Έτσι, στην περιοχή μας εδώ, ποιο φυτό φανταζόμαστε ότι θα είναι τα πια εκείνα με τα οποία πειραματίστηκαν. Σιτυρά, σιτυρά. Εμείς είμαστε οι Ζώνιοι των Σιτυρών. Και μέχρι σήμερα λέμε των Άρτων ημών των επίουσιων στην προσευχή μας. Έτσι το στάρι δηλαδή, το κρυφάρι, οι βρώμοι ήταν τα φυτά πάνω στα οποία πειραματίστηκαν οι άνθρωποι. Ενώ εδώ, σε αυτή την περιοχή, πιο πολύ το ρίζει. Γιατί εδώ έχουμε πολλά νερά και τα Δημητριακάς δεν θέλουν πολλά νερά, θέλουν λελογισμένο ποσό. Και εδώ, στην περιοχή της Αμερικής, καλαμπόκι, πατάσα, τα δικά τους, δηλαδή προκόντα, τα οποία ταμάσαμε μετά τον κολόμβο. Διότι η βάση της διατροφής εδώ είναι το καλαμπόκι. Στις περιοχές κάτω από την υποσαχάρη Αφρική, επίσης έχουμε ανάπτυξη τις διοργίες, όχι τόσο γρήγορα, δηλαδή γύρω στα 5.000 π.Χ. και στηρίζεται πιο πολύ σε ένα φυτό που λέγεται σχόργο. Είναι δικό τους φυτό, σαν δημητριακό, το κάνουν αλεύρι και με αυτό φλάφουν διάφορα. Όλοι είσαν κι άλλα, αλλά λένε για το κεντρικό. Και το κυκρί και το σχόργο ήταν φυτά τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στους πρώτους γεωργούς ανάλογα με την περιοχή. Τώρα, αυτή η γεωργία στηρίχθηκε στα ποτάμια. Και αυτό έπαιξε ρόλο. Τώρα, εδώ αρχίζει η συζήτηση για το ποιο ποτάμι. Γιατί το κάθε ποτάμι δεν είναι όμοιο με το άλλο. Υπάρχουν ποτάμια που έχουν συνεχή ροή νερού. Αλλά έχουν πολύ νερό το χειμώνα και καθόλου. Το καλοκαίρι είναι διάσημα. Το ποτάμι που έχει συνεχή ροή νερού είναι ο νύλος. Είναι ο μακρύτερος ποταμός της γης. Ξέρετε, ο νύλος είναι ο μακρύτερος ποταμός της γης. Και έχει συνεχώς νερό. Επομένως, η Αίγυπτος δεν είχε πρόβλημα παροχής ύδατος. Τουλάχιστον στη ροή του νύλου. Αντιθέτως, στην Εγγύς και Μέση Ανατολή, ο Τίγρης και ο Εφράτης είναι δύο ποτάμια. Και τα δύο πηγάζουν από τη σημερινή... χρησιμοποιώ όρους σημερινών κρατών για να συνεχόμαστε. Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε καν ιδέα τέτοιου πράγματος. Ήταν λαοί, άνθρωποι που περιφέρονταν. Και ο Τίγρης και ο Εφράτης πηγάζουν από την Ανατολική Τουσκία. Είναι νερά της σημερινής Ανατολική Τουσκίας. Ρέουν εδώ και χύνονται στον Εφρυσικό Κόλπο. Γιατί θα σας το λέω αυτό. Ο Τίγρης και ο Εφράτης δεν έχουν τέτοια συμπεριφορά σαν τον ήλο. Δηλαδή το χειμώνα έχουνε νερά, το καλοκαίρι τα νερά τους είναι λιγότερα. Πολύ λιγότερα, κατεβαίνει η στάση. Επίσης, τα νερά του Τίγρη και του Εφράτη είναι απρόβλεπτα ως προς τις πλημμύρες. Δηλαδή αυτά τα ποτάμια είχαν πλημμύρες. Αλλά δεν ήξερε πότε θα τους συμβούν. Μήπως γνωρίζετε τι συμβαίνει με τον ήλος? Ο ήλος είχε ραντεβού. Κοίταγες το ρολόι σου και τη μέρα και ήξερες πότε θα έχει πλημμύρα. Σήμερα δεν το έχει αυτό πια. Ένα ολόκληρο ποτάμι, το πιο αρχείο ποτάμι, ευνηχίστηκε ως προς αυτό το σημείο με την κατασκευή του φράγματος του Ασουάντια. Πλέον δεν υπάρχει αυτό το πράγμα, διότι το ποτάμι σταμάτησε στο Ασουάντια. Και είναι ένα μεγάλο πρόβλημα της Αιγύπτου διότι αυτές οι πλημμύρες του ήλου βοηθούσαν, τα λείπαιναν τα χωράφια και τώρα η Αίγυπτος ξοδεύει εκατομμύρια σε χημική λείπανιση. Εν πάση περιπτώσει. Όμως εκείνη την εποχή δεν υπάρχει. Ο Ασουάντ δεν υπάρχει και είναι ο νύλος. Ο νύλος λοιπόν έχει προγραμματισμένη πλημμυρίδα και υποχώρηση. Στην περίπτωση του Κίτρινου ποταμού έχουμε μία τρέλα. Ο Κίτρινος ποταμός ονομάζεται Κίτρινος διότι τα νερά του είναι κίτρινα από την πολλή λάσπη. Ο Κίτρινος ποταμός παρασύρει την μεγαλύτερη ποσότητα ηλίος ή γιώτα ίσυλων, δηλαδή λάσπη του ποταμού, από κάθε άλλο ποτάμι. Στην ουσία είναι ένα λασποποτάμι που ρέγει. Για αυτό και η θάλασσα στην οποία εκβάλλει λέγεται Κίτρινη θάλασσα εδώ. Λέγεται Κίτρινη θάλασσα διότι πέφτει το λασπόλερο του Κίτρινου ποταμού και της αλλάζει χρώμα. Αυτό το ποτάμι τώρα της Κίνας, που είναι πολύ ύπνο για την Κίνα, όπως καταραβαίνεται η ίσυλ, είναι καλό πράγμα? Πάρα πολύ καλό! Διότι έχεις έτοιμη την ανανέωση του εδάφους από το ίδιο το ποτάμι. Όμως αυτός ο ποταμός είναι θεότρονος. Έχει αλλάξει κίτι, κίτι, 24 φορές. Δηλαδή κίτεδες εδώ, νομίζοντας ότι το ποτάμι θα είναι εκεί και την άλλη υπερβάλλει. Την άλλη χρονιά ήταν στο ρέθρινο το ποτάμι. Τι τους συμβαίνει στο Κίτρινο ποταμό, συμβαίνει το εξής. Περνάει μέσα από πολύ έξρυπτα, έξρυπτα βουνά. Και κάθε τόσο, κάποια τεράστια περιοχή, πέσκει πάνω στο ποτάμι και τα νερά βρίσκουν ίδιο εδώ. Βέβαια, χοντρικά κινούνται στην ίδια μεγάλη ροή, αλλά σε μικρό επίπεδο μπορεί να είναι η ροή του να μετακίνηση 30 χιλιόμετρα παραπέρα. Θα βγάλω τα πέρα με αυτό το ποτάμι. Όμως επειδή έχει την υλική και είναι πολύτιμος, του χρειάζεται να είσαι κοντά. Εξάλλου έγινε 20 χρόνια μέσα στα 1000 χρόνια, επομένως πολλοί Γεωργοί δεν το έζησαν αυτό το πράγμα, αλλά το λέω κάπως υπερβολικά, είναι όμως αλήθεια. Έτσι είναι ο Κίτρινος ποταμός. Γιατί σας τα λέω αυτά. Διότι τα ποτάμια αυτά ορίσανε περίπου πού θα είναι η ζώνη των Γεωργών, σωστά. Ναι, αλλά αφού οι Γεωργοί αυξάνονται, έχουμε πρόβλημα. Διότι για να τέρνεις τα ύδατα του Κίγρης, θα πει ότι έχεις χωράσει σε μια λογική αφόσταση από τον Κίγρης και μπορείς να μεταφέρεις νερό. Καθώς αυτό τι σημαίνει ότι αν το πάρουμε την ευθεία του ποταμού, λίγοι άνθρωποι μπορούν την ευθεία του να βγουν στη διαδικασία της Γεωργίας, εσύ θέλεις να αυξηθεί το πλάστος του καλλιεργημένου εδάφους και να μπορούν να καλλιεργούν και άλλοι που είναι σε κάποια χιλόμετρα από το ποτάμι και να φεύγουν νερό εκεί. Αυτό θα βοηθήσει πάρα πολύ στην επιβίωση των κοινοτήτων για να αυξηθεί η καλλιεργημένη γη να έχεις μια υπάρκεια, σωστά. Τι σημαίνει αυτό τώρα. Τι πρέπει να κάνεις στα ποτάμια αυτά. Πρέπει να κάνεις κανάλια. Αρδευτικά κανάλια. Άρα, μήπως πρέπει και αυτοί να αποσφαστούν από τις κοινότητες και να τους πεις πήγαινε εκεί πέρα και σκάψε κανάλια. Γιατί μας χρειάζεται ουλουνό. Τα κανάλια μάλλον θέλουν συνεχή συντήρηση γιατί συνεχώς μπορούν να στωμοθούν από νέα φερκά υλικά. Εξ' αυτού είναι μεγάλη ανάγκη πια η Γεωργία από ένα σημείο και πέρα να έχει κανάλια. Η Αιγυπτός ήταν η χώρα των καναλιών. Χιλιάδες χιλιομέτρων κανάλια έφερναν το νερό του νύλου σε αποστάσεις από τον νύλο. Ούτως ώστε να μπορούν, οι χιλιάδες διωργοί να εξήγησουν όχι μόνο αυτοί που θα είναι δίπλα στο ποτάμι. Αφήστε δε που δεν μπορούν να είσαι ακριβώς δίπλα στο ποτάμι, διότι το ποτάμι σκλημμύρζε και έπρεπε να υπολογίσεις και το πλημμυρισμένο το τμήμα εφωμένως έπρεπε να είσαι μακρύτερα από το σκήνη σε σκλημμυρισμένο τμήμα, δηλαδή μακριά. Αυτό σήμανε τεχνικά έργα, συμφωνούμε. Τεχνικά έργα τα οποία είναι του χωριού. Εδώ είναι ένα θέμα. Καταρχήν προφανώς έκαναν τα χωριά μόνα τους τεχνικά έργα για να εξυπηρετηθεί ο άνθρωπος τους. Επομένως, να και άλλοι που φεύγουν. Να και άλλο χώρο που βγάζεις και για αυτούς, σωστά. Μήπως αυξάνονται πολύ οι ειδικευμένοι άνθρωποι. Κρατήστε το αυτό. Μήπως αυξάνονται πολύ οι ειδικευμένοι άνθρωποι. Μήπως το πράγμα γίνεται περίπλοκο. Διότι έχεις βγάλει τέσσερις για την αποθήκη, δεκατέσσερις για την φύλαξη και άλλους είκοσι για τα κανάλια. Ποιος θα καταλυγούν οι υπόλοιποι. Αλλά εδώ τι σας χρειάζεται πια. Χρειάζεται συντονισμός. Χρειάζεται διοίκηση. Δεν μπορεί να γίνει. Χρειάζεται διοίκηση. Διότι, ωραία, εγώ βγάζω φόρο για αυτούς τους ανθρώπους. Πρώτα πρώτα, ποιος θα εισπράξει το φόρο. Κάποιος πρέπει να πάει στα σπίτια και να πει, Μαρία Ευθυμίου, ο δικός σου φόρος για όλα αυτά είναι 100 τάδε. Γιώργο, τάδε είναι 93. Κάποιος πρέπει να τα ορίσει αυτά τα πράγματα, όχι μόνο να τα ορίσει. Να τα ορίσει, να τα εισπράξει, να τα επιμερήσει και να πάει και να πληρώνει όλους τους σπίτια. Λίγο, προϊόντα πρέπει να πληρωθούν. Σωστά. Επομένως έχουμε διοίκηση. Περιμένετε να δείτε τώρα τι άλλο θα έρθει. Η διοίκηση σε ένα χωριό μπορεί να είναι ένας άνθρωπος. Μπορεί να είναι δύο άνθρωποι. Είναι μικρή κλίμακα. Και υπάρχει κάποιος ο οποίος ειδικεύεται στη γραφή, στην αποσήκη. Αυτό το πράγμα, η γραφή, έγινε ιερό πράγμα. Ξέρουμε ότι ειξηδικεύτηκαν άνθρωποι στη γραφή των αποσήκων. Και σταδιακά η γραφή ήταν προνόμιο μιας κάστας. Οι οποίοι ασχολούνταν με τη βελτίωση των πραγμάτων. Και μάλιστα σταδιακά συνδέθηκαν και με το θείο. Επειδή κάναν τόσο σπουδαία δουλειά να κάνουν αυτό το παράξενο πράγμα που είναι η καταγραφή, έγιναν ιεροί. Δηλαδή, οι ιεροί ξέρον να γράφουν. Θα δείτε ότι θα φτάσουμε στους βασιλείς. Να τι έχονται. Να τι έχονται οι βασιλείς. Οι βασιλείς αυτοί δεν ξέρανε να γράφουν. Μέχρι πρόσφατα. Μέχρι πρόσφατα δεν ήξεραν να γράφουν. Το να ξέρεις, να γράφεις και να διαβάζεις είναι 200 χρόνια που έχει γίνει κτήμα του καθενός. Για χιλιάδες χρόνια ήταν, ιδίως τα πρώτα χιλιάδες χρόνια, ήταν προνόμια μιας κάστας. Η οποία το προχωρούσε αυτό το πράγμα. Το λέω αυτό διότι βελτιώνεται κάπου η καταγραφή. Κάποια μικρή διήκηση γίνεται στο χωριό. Επιμερισμός εθνών. Εποπτεία των δημοσίων υπαλλήλων. Διότι η διήκηση πρέπει να πάει να δει. Ο κύριος δήμας έπρεπε να είναι οχτώ με, δεν υπήρχε ρολόι, αλλά από την ανατολή του ήλιου μέχρι εκείνη την ώρα εκεί. Είναι στη θέση του. Διότι αν δεν είναι στη θέση του, τότε τι κάνουμε. Θα έρθει ο Λευκάκης και δεν θα βρίσκεται ο άνθρωπος που πρέπει να τον ανακετήσει. Μπαίνει δηλαδή στην πορεία μια λειτουργία ιστοροπιών κοινωνικών. Εθνείς κοινωνικής. Επιμερισμού εθνών που είναι αναγνωρίσιμοι στις σημερινές κοινωνίες. Είναι ζητούμενο μέχρι σήμερα αυτό το πράγμα που σας λέω. Έχουμε λοιπόν μια μικρή τοπική δίκη. Όμως, σε αυτές τις περιοχές, τις πολύ πρωτοφόρες, έχουμε το εξής συνόμενο. Τα ποτάμια, όπως σας είπα, τα ποτάμια εδώ ειδικά, στη μέσα ποταμία, είναι αφρόβλεπτα. Δεν ξέρεις πότε θα πλημμυρίσουν, δεν ξέρεις πότε θα έχουν νερό, πότε θα έχουν πολύ νερό, πότε θα έχουν λίγο νερό. Εξ' αυτού, το να γίνουν κανάλια στο χωριό σου, δηλαδή σε ένα μικρό περίγραμμα γύρω από το χωριό, δεν αρκεί. Για να ελέγξεις το νερό του ποταμού, είναι σπουδαίο να συντονιστούν σε όλη τη ροή του οι αγρότες και να γίνει ένα σχεδιασμός καναλιών. Ωστόσο να γίνει καλύτερη οικονομία των ηδάτων, δεν ήταν και απεριόριστα τα ύδατα. Να γίνουν κανάλια δηλαδή, σε μεγάλη κλίματα, κεντρικά σχεδιασμένα, να γίνουν δεξαμενές απόθεσης ύδατος, διότι το καλοκαίρι που θέλεις νερό, δεν έχεις νερό, πρέπει κάπου να αποθηκεύσεις νερό για να το έχεις το καλοκαίρι. Όλα αυτά απαιτούν μεγαλύτερο συντονισμό. Δεν αρκεί το χωριό, πρέπει χιλιάδες χωριά στη ροή του Τίγρη, στη ροή του Εφράτη, να συντονιστούν για αυτό το τεχνικό έργο. Άρα εδώ τι έχουμε πια. Θα μας χρειάζεται κεντρική εξουσία και έχουμε τα πρώτα κράτη. Κράτη, αυτό που λέμε κράτους. Να σας πω κάτι σε αυτό το σημείο. Μέχρι σήμερα γίνεται συζήτηση, γιατί τις χώρες αυτές εδώ, το σύστημά τους διοίκησης είναι κεντρικό. Στις χώρες αυτές υπάρχει η σύζηψη ότι ένας εμήρης, ένας άντρας διοικεί όλο την περιοχή. Όπως ξέρετε η Ζήτη προσπαθεί να επιβάλλει δημοκρατήρια, κλαιογό και τα λοιπά και καταλαβαίνουν. Οι άνθρωποι αυτοί δεν ενδιαφέρονται για αυτό το πράγμα. Ζούνε επί χιλιάδες χρόνια με κεντρική διοίκηση. Και η απάντηση στο γιατί είναι τόσο πολύ στερεωμένη η κεντρική διοίκηση αυτές τις περιοχές, βρίσκεται κατά τη γνώμη των ειδικών, στο ότι για χιλιάδες χρόνια αυτές οι περιοχές για να επιβίσουν περιοχικά, έπρεπε να συντονίζουν μεγάλα τεχνικά έργα, που ήτανε κυρίως τα κανάλια, γιατί αλλιώς δεν θα ζούσαν. Και επομένως έχουν ταχτιστεί με αυτό το κύκλο. Το ίδιο συμβαίνει και στην Κίνα, η οποία είχε στα χώρα μεγάλη ανάγκη μεγάλων τεχνικών έργων. Δεν ξέρω αν ξέρετε, τα μεγαλύτερα τεχνικά έργα στην ιστορία των ανθρωπότες έχουν γίνει στην Κίνα. Τα περισσότερα χιλιόμετρα καναλιών για την άρδευση αγρών στην ιστορία. Το μεγαλύτερο τεχνικό έργο στην ιστορία που είναι το Συνικό Χίχος. Στον 20ο αιώνα οι Κινέζοι στα τεχνικά έργα αντίπαλοι όχι μόνο τον εαυτό τους. Κανείς δεν τους βάζει πέρα. Όπως ξέρετε στον 20ο αιώνα τα μεγαλύτερα τεχνικά έργα που έχουν γίνει είναι το φράγμα των τριών φαραγγιών. Που έγινε πριν από καμιά δεκαθαντεριά, 20 χρόνια στην Κίνα. Θα το έχετε διαβάσει σε θεμερίδες. Που είναι το μεγαλύτερο υδροηλεκτρικό έργο στην ιστορία των ανθρωπότες. Και για να γίνει καταδυθίστηκαν 16.000 κομμοπόλης και χωριά και πόλη. Τα μεγέσεις στην Κίνα είναι πέραν φάσης περιγραφή. Και το δεύτερο μεγαλύτερο. Μετά νικήσαν τον εαυτό τους κάνοντας το σιδηρόβρωμο πεκίνο λάξα του Φιβέτ. Θα το γνωρίζετε αυτό τελείωσε πριν καμιά δεκαδιά χρόνια. Που είναι ένα καταπληκτικό τεχνικό έργο. Δεν είναι ότι είναι 2,5-2,5 χιλιάδες χιλιόμετρα, θα σε βγει λάθος, δεν είναι δατός πολύ, δεν είναι και λίγο. Αλλά είναι ότι τα τελευταία χίλια χιλιόμετρα πάνω στο Φιβέτ, πάνω στα Ιμαλάια, είναι το πιο ψηλό σιδηρόδρομο στον κόσμο, σε υψόμετρο. Δεν είναι σε γη. Διότι το έδωφος αυτό που κυλά το τρένο, από κάτω έχει πάγο, δεν είναι γη. Και το χειμώνα ο πάγος ανεβαίνει κατά ένα μέτρο και το καλοκαίρι κατεβαίνει κατά ένα μέτρο. Άρα έπρεπε να κάνεις γραμμή που να προβλέπει ότι το έδωφος ανεβακατεβαίνει. Και οι Κινέζοι βρήκαν τεχνικά αυτή τη λύση. Μιλάμε για απίθανες εξελίξεις και θα ξέρετε ότι πάλι κτύπησαν τον εαυτό τους, κατανίκησαν τον εαυτό τους πρόσφατα πριν 6-8 χρόνια με την ανεγία σειρά που συνδέει το Σαγγάι, με ένα νησί του κόλπου της Σαγγάις που είναι 46 χιλιόμετρα αγέφυρα, μέσα στον ειρηνικό ωκεανό, δηλαδή τα πέβηλά της πατούν στον ωκεανό, σε περιοχή στην οποία γίνονται σεισμοί πάνω από 8 ρίχτερ, δηλαδή έπρεπε να υπολογίσουν και αυτούς τους σεισμούς και έχει πέντε λωρίδες στο Πήγαινε, πέντε στο Έλα και κάθε Έλα πέντε χιλιόμετρα έχει και ένα ξενοδοχείο και ένα ελικοδρόμιο. Ό,τι πείτε. Και όλα αυτά οι Κινέζοι τα κάνουν πατιούς. Δηλαδή το αποφασίζει το βράδυ η Κεντρική Επιτροφή του Κομμουνιστικού Χώματος, στην άλλη μέρα έχουν φτάσει πουλτόδες και μέσα στην ίδια διάστημα γίνεται με πολύ μεγάλο συνδενισμό και καταπληκτικές τεχνικές λύσεις. Οι Κινέζοι είναι ξακουστή για την εφευρετικότητά τους της τεχνικές λύσεις, απλές και αποτελεσματικές. Θα στολέψω διότι η Κίνα θυμίζεται από τα αρχαία χρόνια, από την αρχαιότητα για τα μεγάλα της τεχνικά έργα. Γιατί? Γιατί είχε ανάγκη από κανάλια. Η Κίνα είναι η χώρα των καναλιών. Χιλιάδες χιλιόμετρα καναλιών. Καναλιών εδώ, καναλιών στον ήλιο και έπαιξε ρόλο αυτό και στο πολιτικό σύστημα, διότι χρειαζόταν κεντρικός μηχανισμός συντονισμού όλου αυτού του πράγματος πλέον. Εδώ, στην Εγγύη Σανατολή, έχουμε κράτη. Κράτη, πια ξέρουμε. Και δημιουργείται αμέσως ο πιο αρχαίος, επιζών πολιτικός θεσμός στον κόσμο, που είναι η Βασιλεία. Έχουμε βασιλείς, δηλαδή. Σήμερα υπάρχουν βασιλείς στον κόσμο. Υπάρχουν? Ναι, η αλήθεια είναι ότι δεν είναι πια τόσο αποφασιστική πολιτικά, αλλά μέχρι σήμερα υπάρχουν βασιλείς. Και μάλιστα η Ευρώπη είναι ήπειρος βασιλέων, δεν ξέρω αν το ξέρετε. Η πιο προχωρημένη περιοχή της Γης, που είναι η Ευρώπη, έχει βασιλείς. Και μάλιστα οι πιο προχωρημένες χώρες της Ευρώπης έχουν βασιλείς, δηλαδή η Νορβηγία, η Σουηδία, η Δανία, το Βέλιο, η Ολλανδία, το Λουξενβούργο, η Αγγλία, π.χ. η Ισπανία, το Μοναχό, ξέρω εγώ εντάξει, αλλά π.χ. η Σκαντιναβία έχει βασιλείς και τα λοιπά. Θέλω να πω αυτός ο θεσμός, επειδή μέχρι σήμερα, φυσικά με τις παραλλαγές του, ποιες είναι οι περιοχές στις οποίες έχουμε νωρίτερα τέτοια φαινόμενα κρατικά, κρατικής, δηλαδή ποιες γνωρίζουμε τη βλάγιστον την κρατική. Έχουμε την 6η φύση. Πρέπει να σας πω σε αυτό το σημείο μία παρέκβαση. Από αυτούς, με συγχωρείτε ξεχάστηκα, παρακαλώ. Ήθελα στο όρθο στον Άουσιο και στη δική μας περιοχή, ο περισσότερος ο κομμάτης της κολλιάς, είχαν σεβαστηγείς, κυθά και τέτοιοι. Σε μας όχι, ήταν μια κόρη σκράτη σε μας. Αυτό ήταν μια μικρή περιοχή, δηλαδή από τα πότα χρόνια, όλη την περίοδο από τη μετάωμα της κρομαγικιάς. Εκεί πια είναι άλλο. Εκεί πια είχαν γίνει αυτοκρατορίες. Ξεπεράσαμε το πρώτο στάδιο. Αλλά για να έχουμε μείνει στις πόλεις-κράτη, τόσο διάστημα, και μάλιστα κρίσιμο διάστημα, σήμανε ότι αυτοί γίνε βλογημένοι. Το κλίμα αυτής της χώρας είναι βλογημένο. Δηλαδή δεν σου χρειαζότανε τόσος μεγάλος συντονισμός. Αν είχαμε χρειαστεί το μεγάλο συντονισμό, θα είχαμε κάνει κράτος. Οι Ελλήνες μείνανε σε πόλεις-κράτη μέχρι τέλους. Γίνανε αυτοκρατορίες, διότι πλέον μπήκαμε σε επόμενη πάση πολιτική, που ξεπέρεσε αυτό το σύστημα. Όλες αυτές οι περιοχές κατακτήθηκαν. Από την Ρωμαϊκή Επιτροπηρία, από τον Μέδα Αλέξανδρο, ας πούμε. Εκεί πια δεν σχετίζεται, είχε προχωρήσει πολύ η Γεωργική Επανάσταση. Είναι ξεπεράστητης πρόθεσης της ανάγκης. Ξεκίνησα να σας λέω, σε αυτές εδώ τις περιοχές, για αυτές τις περιοχές, ειδικά τις Μεσοποταγμίες, έχουμε τη μεγάλη τύχη να μας έχουν σωθεί πάρα πολλά κείμενα. Είναι ένα καταπληκτικό πράγμα αυτό. Στην Ακέα κείμενα, δηλαδή από το 3000, το 2800, έχουμε πλάσεις με καταγραφές, λογιστικές. Θα πες που σας έδεχα, για τις αποθήκες. Καταγραφές διηγητικές. Έφυλα τον ΚΑΒΕ να ελέγξει την ΤΑΒΕ περιοχή, δηλαδή ο διηγητής. Συγκέντρωσα τόσα καλάτια για τη φορολογία και πλήρωσα αυτό. Έχουμε καταγραφές. Και όχι μόνο αυτό, έχουμε καταγραφές θρύων. Έχουμε καταγραφές βασιλέων. Έχουμε καταγραφές ιστορίας των βασιλέων. Δηλαδή οι ίδιοι βασιλείς προφανώς ζητούσαν από εγγράμμα τους να τους γράψουν την ιστορία. Και αυτά όχι το 500 π.Χ. και το 600 π.Χ., το 2500 π.Χ. Οι βασιλείς της περιοχής αυτής είχαν διβλειοθήκες με χιλιάδες στλάκες. Να σας πω κάτι. Ένας συνάδελφος στο πανεπιστήμιο, που σκάβει στην μέση Ανατολή, είχε μπρεθεί σε μία ανασκαθή, μας έλεγε, στην Τουρκία πριν από κάποια χρόνια και ποιητική. Δηλαδή σχετικά πρόσβατα του 2000. Και τέτοιες σχετικά πρόσβατα, δηλαδή με αυτά που λέμε. Και μέσα σε ένα καλοκαίρι, δηλαδή μία ανασκαθική περίοδο, έβγαλαν 19.000 πινακίδες. Σε μία ανασκαθική περίοδο. Καλά λέω, πόσο βγάζετε τη μέρα. Λέω, βγάζω εμένα αυτό. Αυτές, δεν έχει και πολλά δικανίδα να τις διαβάζει. Όχι, όχι, ξέρουμε να τα διαβάζουμε, δεν είναι ότι δεν το ξέρουμε. Αλλά στη γη οι άνθρωποι, οι οποίοι μπορούν να διαβάσουν και κοιτικά, είναι 4-5. Και έχουν να διαβάσουν χιλιάδες πινακίδες. Και δεν ξέρουν, από αυτούς τους ανθρώπους κάθε χρόνο διένουν κάποιες πινακίδες, θα περάσουν αιώνες για να μάθουμε τι λένε αυτές οι πινακίδες και μεταξύ βγάζουν και άλλες, και άλλες, και άλλες, και άλλες. Δηλαδή, στη Μέτρη Ανατολή έχουμε ένα καταπληκτικό φαινόμενο πακτολού γραπτών μνημείων. Διότι, η γλώσσα, εκείνοι οι άνθρωποι έπτασαν σε μεγάλη αναζήτηση με τη γλώσσα. Στην αρχή έγραφαν, όπως ξέρετε, εικονογραφικά. Και η Αιγυπτός επίσης. Σταδιακά, βρήκανε μια ίση με τις Σφήνες. Σφήνω ειδής γραφή. Σταδιακά, άλλοι βρήκαν στη διαδικασία του αλφαβήτου. Οι φοίνικες, γύρω στο 2000, σκέφτηκαν αυτή τη φωνήτικη. Δεν πήραν όλοι. Και αυτή επεξερόλογη, ας πούμε, και στη δικιά μας εξέρεξη κτλ. κινήθηκε προσαδητικά. Έχουμε, δηλαδή, επεξεργασία της γλώσσας. Και εξ αυτού, από τη στιγμή που έχουμε μπορέσει να διαβάσουμε τα κείμενα και για καλή μας ζωή μπορούμε να διαβάζουμε τα Σουμεριακά. Κάποιοι μπορούν, τώρα μη λέμε τη μεγάλη πράσι, μπορούμε. Κάποιοι άνθρωποι μπορούν και να τα διαβάζουν μέχρι σήμερα. Για αυτό θα ακούμε συνέχεια το όνομα των Σουμερίων. Γιατί? Γιατί για αυτούς ξέρουμε να τους ονομάσουμε. Τι εννοώ? Στον Τατάλχου Υιουκ, στον Κεμπεκλήτεπε, στην Ερυχό, του 8.5.000 π.Χ. Δεν ξέρουμε ποιος λαός ήταν. Τι γλώσσα μιλούσε. Δεν το ξέρουμε. Εδώ δεν ξέρουμε ποια γλώσσα μιλούσε ο πολιτισμός του Αιγαίου. Υποθέτουμε ότι θα ήταν... Ελληνικά δεν έχουμε βρει κάποιο γραπτό κείμενο από τη Σαντορίνη. Να βεβαιωθούμε τι είναι ελληνικά, αυτά που μιλούσαν τι δεν είναι. Υποθέτουμε ότι θα είναι, αλλά δεν βρήκαμε κάτι να το βεβαιώσουμε. Καταλαβαίνετε τι θέλω να πω. Σε αυτή εδώ την περιοχή μιλάμε για μια σειρά λαών. Τους πρώτους που ξέρουμε να ονομάσουμε. Γιατί? Γιατί το βρήκαμε γραμμένο. Σουμέρι έρχεται. Σουμέρ. Σουμέρ. Α, έτσι ονόμαζαν αυτοί τον εαυτό τους. Είναι, γι' αυτό λέμε ο αρχαιότερος πολιτισμός, μαζί με τους Αιγυπτιούς. Γιατί ξέρουμε ότι θα ονομάσουμε, όχι για κάτι άλλο. Δεν είναι ο αρχαιότερος. Τους άλλους δεν ξέρουμε ότι θα ονομάσουμε. Σε αυτή εδώ πέρα τη ζώνη της Αιγγύς Ανατολής, ο δύο αρχαίους λαούς που μπορούμε να ονομάσουμε, είναι οι Σουμέρι. Μετά έρχεται οι Ακάδιοι, αν έχετε ακούσει. Με δύο Κ, ΑΚΚ. Ακάδιοι οι Ακάδιοι. Κοντά σ' αυτούς είναι οι Χετέοι. Είναι οι Θήνικες. Είναι οι Εβραίοι. Είναι οι Αραμέοι. Είναι οι Αθήροι. Είναι οι Βαβηλόνοι. Είναι οι Πέρσες. Δηλαδή είναι μια σειρά λαών που ξέρουμε πια τα ονοματά τους και διαβάζουμε και τα κείμενά τους. Και διαβάζοντας τα κείμενά τους, τι ομάδες νομίζετε θα βρίσκουμε γλωσσών εκεί? Συμήτες. Οι περισσότεροι από αυτούς που σας είπα είναι Συμήτες. Συμητική γλώσσα. Η Ακάδη, η Ακαδική γλώσσα, θεωρείται η πρώτη εστεράνδο. Η γλώσσα των Ακαδίων, οι οποίοι είχαν στην μεγάλη του ακμή γύρω στο πολιτισμό, της αρχής του κυριετικού πολιτισμού, του μηναδικού, η Ακάδη, ξέρουμε ότι μιλούσαν Συμητική γλώσσα. Οι Αραμέοι, Συμητική γλώσσα. Οι Θήνικοι, Συμητική γλώσσα. Οι Εβραίοι, Συμητική γλώσσα. Οι Ασύριοι, Συμητική γλώσσα. Οι Βαβηλόνιοι. Οι Χετέοι, Ινδροευρωπαϊκή γλώσσα. Οι Μύδοι, Ινδροευρωπαϊκή γλώσσα. Οι Πέρθες, Ινδροευρωπαϊκή γλώσσα. Δηλαδή, εδώ, σε αυτή την περιοχή, συγκλίνανε αυτές οι δύο ομάδες γλωσσών, κατά κάποιο τρόπο. Σας είπα για τη γλώσσα των Ακαδίων. Οι Ακάδοι ακολούθηκαν τους Σουμέριους, σε αυτή την περιοχή. Οι Σουμέριοι δεν μιλούσαν Συμητική γλώσσα. Οι Ακάδοι έγιναν μεγάλη δύναμη. Είναι η πρώτη αυτοκρατορία στον κόσμο. Εκεί, γύρω στο 2300 π.Χ., η ανθρωπότητα δεν έχει πλέον μόνο βαθύο και κράτος, έχει αυτοκρατορία. Ποια είναι η διαφορά του κράτους από την αυτοκρατορία? Η αυτοκρατορία έχει μια πάντα ποικιεία λαών, πληθυσμών και γνωσσών. Αλλιώς, δεν είναι αυτοκρατορία. Οι Σουμέριοι, οι Ακάδοι, ονομάζουν την περιοχή τους αυτοκρατορία. Ο πρώτος αυτοκράτορας στήνει είναι ο Σαργών, ο πρώτος. Το Σαργών το γράφουμε με ω, δεν ξέρω γιατί, μη με ρωτάτε. Το οποίο Σαργών ο πρώτος, το 2300 π.Χ., είναι αυτοκράτορες της περιοχής της αυτοκρατορίας των Ακοδίων και όταν γεννήθηκε η μάνα του, τον έβαλε σε καλάθι, τον έβαλε σε ποτάμι. Δηλαδή, δεν μπορώ να πω ιστορία, αλλά το καλάθι και το ποτάμι είναι καταπληκτικό. Και έγινε αυτοκράτορα. Θα σε λέω με βούλα. Είναι ο βέβαιος επαγγελματικός προστατορισμός αυτής της ιστορίας. Οι Ακάδοι είχαν πολύ μεγάλη επιτυχία στρατιωτικά και πολιτικά. Τόσο μεγάλη επειδή δημιούργησαν αυτοκρατορία, η γλώσσα τους οι Ακαδικοί και θεωρείται οι πρώτοι πανγλώσσα, ας πούμε. Δηλαδή, πώς είναι τα Αγγλικά σήμερα και χρησιμοποιούνται από όλους για πρώτη συνομιλία. Μπορούσε να μην είναι ακαδιός, να μην είναι η γλώσσα τους τα Ακαδικά, αλλά όλοι ήξεραν κάποια Ακαδικά σε αυτή τη μεγάλη περιοχή και δεν τα βγάζουν πέρα. Σε δεύτερη δόση ήταν και τετικά, σε τρίτη δόση φυνικικά, άραμαικά, σε τέταρτη δόση τα ελληνικά, τα οποία έγιναν σε μια περίοδο πολύ μεγάλη γλώσσα σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο και για μεγάλους, για πολλούς αιώνες και μετά τα λατινικά, γιατί ήρθανε οι Ρωμαίοι, αλλά τα ελληνικά κρατούσαν πάντα. Δηλαδή τα ελληνικά είναι από τις καταπληκτικές γλώσσες και αυτό το μάθημα δεν αναφερόμαστε στην Ελλάδα για λόγους οικονομίας, γιατί υποτίθεται ότι όλοι ξέρουμε τα Ελλάδος και κρατάμε οικονομία για να πούμε τα υπόλοιπα. Αλλά η ελληνική πλευρά έχει το μεγάλο της όπλο, αυτό που πετάμε στα σκουπίδια σήμερα, κυριολεκτικά, το μεγαλύτερο όπλο αυτής της κοινωνίας είναι η γλώσσα της, που σήμερα δεν της δίνει καμία σημασία και την πετά κυριολεκτικά στα σκουπίδια. Οι θρηστητές μου, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Στήμα Ιστορίας και Κεκνολογίας, που θα βγουν φιλόλογοι σε λίγο, πολλοί από αυτούς δεν ξέρουν να γράψουν μια παράγραφο με αρχή μέχρι και τέλος και ελληνικά σωστά. Δηλαδή, πώς θα καταφέραμε να φτάνουν τα παιδιά μας στο Πανεπιστήμιο για να μην ξέρουν να γράψουν, ούτε όπως γράφαμε εμείς στο Δημοτικό, εγώ μέχρι σήμερα αυτό είναι ένα σάγμα της νεοεργικής κοινωνίας. Να κάνουμε το διάλειμό μας, γιατί μετά σας πιάνω ξανά από τη νύχτη για τα υπόλοιπα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE |
