| : ! Καλημέρα παιδάκια! Ονομάζομαι Σοφία Κλαδά! Και σήμερα θα κάνουμε ένα μάθημα που ονομάζεται... Επιρήματα. Το μάθημα αυτό είναι για τα παιδάκια από την πρώτη μέχρι την τρίτη. Τα παιδάκια της πρώτης δεν θέλω να αγχωθούν με αυτές τις δύσκολες λέξεις. Θέλω απλά να παίξουν τα παιχνιδάκια που έχω ετοιμάσει, να συμμετέχουν από το σπίτι και τα παιδιά της δευτέρας και της τρίτης. Επειδή με σίγουρη ότι τα έχετε ήδη μάθει, θέλω να θυμηθείτε και τις ονομασίες. Τώρα, πριν ξεκινήσω οτιδήποτε, δηλαδή πριν αρχίσω την ορολογία, τα επιρρήματα, το πήκα χρονικά, όλα αυτά, θέλω να πάτε γρήγορα στο δωμάτιό σας. Θέλω να πάρετε το αγαπημένο σας παιχνίδι. Μα είναι η κουκλίτσα, μα είναι το αυτοκινητάκι, οτιδήποτε, είναι το αγαπημένο σας παιχνίδι. Και θα έρθείτε γρήγορα στον καναπέ να κάτσετε και να παίξουμε παιχνίδια. Σήμερα θα παίξουμε πολλά παιχνίδια. Εγώ εδώ έχω φέρει κάποια παιχνίδια από το σπίτι μου. Έχω φέρει τα ελεφαντάκια μου, έχω φέρει αυτοκινητάκια. Λοιπόν, περιμένω να φέρετε το παιχνιδάκι σας. Και μέχρι να το φέρετε θα σας πω ότι τα ελεφαντάκια μου αυτά, αυτό εδώ, ονομάζεται αυγή. Και το μικρό ελεφαντάκι ονομάζεται ναυσικά. Αυγή και ναυσικά. Φέρετε το παιχνιδάκι? Ωραία, καθίστε καλά-καλά στον καναπέ για να ξεκινήσουμε. Λοιπόν, έχω εγώ εδώ πέρα την αυγή, την ελεφαντίνα μου. Θα σας κάνω ερωτήσεις και θέλω εσείς να μου απαντάτε. Πού έχω βάλει μέσα την αυγή? Σωστά, η αυγή είναι μέσα στην κατσαρόλα. Πάρα πολύ ωραία! Τώρα, πού είναι η αυγή? Η αυγή είναι κάτω από την κατσαρόλα. Τώρα, πού είναι η αυγή τώρα? Τέλεια, η αυγή είναι μπροστά από την κατσαρόλα. Για να δούμε και αυτό. Τα κάνετε κι εσείς το ίδιο, ό,τι κάνω εγώ με την αυγή. Τα κάνετε κι εσείς. Πού είναι τώρα η αυγή και δεν φαίνεται? Είναι πίσω από την κατσαρόλα. Πάρα πολύ ωραία! Πάρτε τώρα το παιχνιδάκι που σας είπα και πάρτε το αγκαλίτσα. Για πάμε! Εγώ γράφω με το δεξί μου χέρι, οπότε θα πάρω τώρα την αυγή αγκαλίτσα εδώ. Πού βρίσκεται η αυγή τώρα, το παιχνιδάκι που κρατάτε? Είναι το χεράκι που οι περισσότεροι γράφουμε, όχι όλοι οι περισσότεροι, το δεξί χεράκι. Πού βρίσκεται λοιπόν τώρα η αυγή? Η αυγή είναι δεξιά μου. Τέλεια! Πάμε και το άλλο χεράκι, το αριστερό. Αυτό που δεν γράφουμε οι περισσότεροι. Και τώρα η αυγή που είναι? Είναι αριστερά. Πάρα πολύ ωραία! Παίρνουμε τώρα το παιχνιδάκι μας και το σηκώνουμε ψηλά. Ψηλά, ψηλά, ψηλά. Πού είναι το ελεφαντάκι? Είναι ψηλά. Πάμε τώρα χαμηλά. Το παιχνιδάκι χαμηλά. Πού είναι? Τέλεια! Το παιχνιδάκι μας είναι χαμηλά. Τώρα θέλω να κάτσετε απέναντι την τηλεόραση που παρακολουθείτε και να πάρετε... Απέναντι, ας πούμε ότι αυτό το ελεφαντάκι είναι τηλεόραση και η αυγή παρακολουθεί τηλεόραση. Πού βρίσκεται η αυγή? Απέναντι απ' την τηλεόραση. Εκεί είστε κι εσείς. Απέναντι. Λοιπόν, έχω τώρα το αυτοκινητάκι μου, αυτό εδώ το ΜΕΖ. Και τα δύο μαύρα αυτοκινητάκια. Το ΜΕΖ αυτοκινητάκι που βρίσκεται? Έχω τα δύο μαύρα αυτοκινητάκια. Και το ΜΕΖ βρίσκεται που? Ανάμεσα. Πάρα πολύ ωραία! Το ΜΕΖ αυτοκινητάκι μου λοιπόν είναι ανάμεσα στα δύο μαύρα. Εξαιρετικά! Είδαμε λοιπόν με αυτό το παιχνιδάκι ότι συνεχώς ρωτούσα τι. Πού είναι η αυγή. Πού είναι το αυτοκινητάκι. Άρα συνεχώς απαντούσαμε στην ερώτηση που. Νάτο! Η ερώτηση που. Οι λέξεις αυτές που μας απαντάνε στην ερώτηση πού είναι κάτι, ονομάζονται επιρρήματα. Είναι λέξεις οι οποίες δεν κλείνονται. Δεν είναι όπως τα άρθρα, τα ουσιαστικά, τα επίθετα, δεν κλείνονται. Για να γράψω μερικά επιρρήματα. Βλέπουμε εδώ ότι το πάνω, το κάτω, θυμόμαστε ότι βάλαμε την ανθή, κάτω από την κατσαρόλα, πάνω από την κατσαρόλα. Βλέπετε το πάνω και το κάτω που έχουν ω. Θα μου πείτε, μα έχει ω, είναι ρήμα. Ααα, δεν είναι ρήμα. Τα ρήματα έχουν πάντα ω, αλλά έχουν και άλλες λέξεις που τελειώνουν με ω. Δεν κλείνεται βέβαια, δεν είναι εγώ πάνω, εσύ πάνω. Όχι, είναι μόνο πάνω και κάτω. Δεξιά, αριστερά και πάρα πάρα πολλές ακόμα λέξεις που δεν κλείνονται, είναι αυτές που μας απαντάνε πού είναι πάνω, κάτω, δεξιά, αριστερά, ανατολικά, βόρεια. Τοπικά, λοιπόν, επιρρήματα. Τοπος, ο τόπος είναι το μέρος που βρισκόμαστε, τοπικό επιρρήμα. Νομίζω ότι ήταν πάρα πάρα πολύ εύκολο αυτό που εξήγησα και πολύ ωραίο το παιχνιδάκι. Τώρα θα σας δείξω και κάποια άλλα επιρρήματα που δείχνουν χρόνο. Με αυτά τα επιρρήματα μετά θα κάνουμε κι άλλο παιχνίδι. Προσέξτε λοιπόν, μην χαζεύετε, γιατί πρέπει να ξέρετε ποια είναι η διαφορά του τοπικού επιρρήματος και του χρονικού, ώστε να παίξετε το παιχνίδι και να κερδίσετε πόντους. Θα μετράτε πόντους μετά. Λοιπόν, τοπικά, λοιπόν, επιρρήματα, χρονικά επιρρήματα. Ποια ερώτηση είπαμε ότι απαντάνε τα τοπικά επιρρήματα? Πού, τέλεια. Πάμε τώρα στα χρονικά. Τι μας δείχνει το χρονικό, τι μας δείχνει το χρόνο. Άρα πιάνει η ερώτηση πότε. Πότε έγινε κάτι. Έγινε χθες. Πότε, σήμερα. Σήμερα θα φάω παγωτό. Πότε θα φάω παγωτό, σήμερα. Πότε, αύριο. Πότε θα πάω σχολείο, τώρα. Θα λέγαμε αν πηγαίναμε, τώρα. Ή πότε θέλω να ξυπνήσω πολύ νωρίς, ποτέ. Ποτέ δεν θέλω να ξυπνήσω νωρίς, ποτέ. Όλες αυτές οι λέξεις και πάρα πολλές ακόμα θα τις δούμε στο παιχνίδι μας. Ονομάζονται χρονικά επιρρήματα. Απαντάνε στην ερώτηση πότε, πότε έγινε κάτι. Έγινε χθες, έγινε σήμερα. Άρα λοιπόν είδαμε ποια είναι η διαφορά. Τα τοπικά επιρρήματα απαντάμε στην ερώτηση που, που είναι. Και τα χρονικά επιρρήματα απαντάνε στην ερώτηση πότε, πότε έγινε. Πάμε λοιπόν τώρα να κάνουμε λίγο εξάσκηση στον πίνακα, τα χρονικά επιρρήματα. Και μετά να παίξουμε το παιχνιδάκι που έχω ετοιμάσει. Λοιπόν, για να σβήσω από τον πίνακα όλα αυτά που έχω γράψει. Εγώ θα γράφω προτάσεις και εσείς θα πρέπει να με βοηθάτε να κυκλώσω τα χρονικά επιρρήματα. Θα το κάνουμε μαζί. Είναι πάρα πολύ εύκολο. Είστε πανέξυπνοι. Λοιπόν, ας πούμε ότι με παίρνει μια φίλη μου τηλέφωνο. Και μου λέει, έλα Σοφία, θα πάμε σήμερα βόλτα. Αχ, δεν θα μπορέσω να βρεθούμε σήμερα, για να το γράψω. Δεν θα μπορέσω να βρεθούμε σήμερα, τι κρίμα. Δεν θα μπορέσω να βρεθούμε σήμερα. Εντάξει, ξέρουμε ότι το ρήμα είναι το μπορώ, ξέρουμε λίγο πολύ. Ποια είναι λοιπόν η λέξη που δεν κλείνεται, ξαναλέω, που μας απαντάει στην ερώτηση πότε. Πότε δεν θα μπορέσω να βρεθούμε, αύριο αν μου πει θα μπορώ. Σήμερα όμως δεν μπορώ, σήμερα είναι το χρονικό επίρρημα. Δεν κλείνεται το σήμερα, μας απαντάει στην ερώτηση πότε σήμερα. Πάμε, άλλη μία πρόταση. Έχω εγώ τον γιο μου, ο οποίος παίζει ποδόσφαιρο. Και του λέω, θέλω να διαβάσεις τα μαθήματά σου. Και μου λέει, θα διαβάσω μετά το ποδόσφαιρο. Γιατί καταλαβαίνετε, η μπάλα είναι η πιο σημαντική για το διάβασμα, για τον γιο μου. Θα διαβάσω μετά το ποδόσφαιρο. Λοιπόν, του φωνάζω λοιπόν εγώ, πότε θα διαβάσεις επιτέλους. Μετά μαμά, μετά θα διαβάσω, άρα το μετά είναι η λέξη που μας δείχνει πότε θα γίνει κάτι. Συνεχίζουμε, άλλη μία πρόταση. Στο σπίτι μου έχω γατούλες και κυκλοφορούν και κάνουν ό,τι θέλουν λίγο πολύ. Η γάτα λοιπόν ανέβηκε πάνω στον καναπέ. Εγώ δεν θέλω την γάτα πάνω στον καναπέ, γιατί μου γυμίζει τρίχες. Οπότε θέλω να φανταστείτε ότι εγώ βρίσκομαι στο δωμάτιο μέσα και κάνω δουλειές και μη φωνάζει ο γιος μου και μου λέει, μαμά η γάτα ανέβηκε πάνω στον καναπέ. Και δεν ακούω εγώ καλά, πού ανέβηκε πάνω στον καναπέ. Πού ανέβηκε λοιπόν η γάτα. Τέλεια, πάνω στον καναπέ. Ξαναλέω, το ότι τελειώνει με ω δεν σημαίνει ότι είναι ρήμα. Εσείς τα παιδάκια που είστε τώρα στην ανάπτυξη, τι σημαίνει ανάπτυξη, ότι μεγαλώνετε και ψηλώνετε, γι' αυτό πρέπει να τρώτε υγιεινά και να κοιμάστε νωρίς. Γιατί την ώρα που κοιμώσαστε, εσείς τα παιδάκια ψηλώνετε. Πρέπει λοιπόν να τρώμε υγιεινά και να κοιμόμαστε σωστά. Βάζω λοιπόν εγώ το φαγητό στα παιδιά μου να φάνε, πάω, πλένω πιάτα γιατί οι δουλειές μην τελειώνουν, και μου φωνάζει ο γιος μου, μαμά, έφαγα! Και εγώ απορώ, γιατί το έχω βάλει ρεβίθια και δεν περίμενα να φάει, και το λέω, έφαγες κιόλας! Για να το γράψω. Έφαγες κιόλας. Ποια είναι η λέξη, ποιο είναι το χρονικό επίρρημα εδώ. Το κιόλας. Πάρα πολύ ωραία! Βλέπετε, λοιπόν, τα χρονικά και τα τοπικά επιρρήματα είναι παντού στη ζωή μας. Δεν είναι πράγματα, ένα βιβλίο ανοίγω, γραμματική, και είναι πράγματα που δεν μας χρειάζονται. Όλα αυτά είναι χρήσιμα. Γιατί αν η γάτα είχε πάει κάπου αλλού, εγώ πως τα ήξερα, αν δεν μου έλεγε ο γιος μου το πάνω στον καναπέ. Είναι πολύ χρήσιμα αυτά στην καθημερινή μας ζωή. Λοιπόν, και να βάλουμε και μια τελευταία πρόταση. Γιατί είμαι σίγουρη ότι έχετε καταλάβει όλοι. Χθες το βράδυ... Προσέχουμε το βράδυ, παρότι είναι ουδέτερο, γράφεται με υψήλον. Χθες το βράδυ κοιμήθηκα... Τι λέτε να βάλω, να κοιμήθηκα νωρίς, να κοιμήθηκα αργά... Ας πούμε ότι κοιμήθηκα νωρίς. Χθες το βράδυ κοιμήθηκα νωρίς, γιατί ήθελα να με ξεκούρασαν την επόμενη μέρα. Τώρα λοιπόν που μιλήσαμε για τα τοπικά και τα χρονικά επιρρήματα, δηλαδή που και πότε, νομίζω ότι είμαστε έτοιμοι να παίξουμε το παιχνιδάκι το επόμενο. Για να δούμε λοιπόν εδώ το παιχνιδάκι. Τι έχω φτιάξει εδώ πέρα σας, έχω φτιάξει έναν φάκελο που έχει μέσα παιχνιδάκια. Λοιπόν, για να βγάλω εγώ τις ταμπελίτσες. Έχω λοιπόν τα χρονικά επιρρήματα, θα τα στερεώσω εδώ μπροστά. Και έχω και τα τοπικά επιρρήματα, θα τα στερεώσω και αυτά. Λοιπόν, μέσα εδώ έχω καρτελάκια που έχουν λεξούλες οι οποίες είναι χρονικά και τοπικά επιρρήματα. Εσείς λοιπόν τώρα θα με βοηθάτε να βάζω στο σωστό μπολάκι, είχε την κατσαρόλα ή στο μπολ το ροζ, να βάζω το σωστό στην κάθε θέση. Τώρα εσείς θέλω να μετράτε πόσους πόντους έχετε πετύχει. Για κάθε ένα που έχετε κάνει σωστό, θα μετράτε ένα πόντο. Οπότε θέλω στο τέλος να μου πείτε να σκεφτείτε πόσους πόντους πιάσατε. Αν έχετε αδερφά εκεί στο σπίτι μπορείτε να κάνετε και διαγωνισμό, ποιος θα κάνει πιο πολλούς πόντους. Για να ξεκινήσουμε λοιπόν! Βλέπουμε εδώ δυτικά. Ποια ερώτηση απαντάει το δυτικά, θα τα πω τώρα λίγο με λεπτομέρειες, για να καταλάβουμε πώς παίζεται και μετά θα γίνουμε πιο γρήγοροι. Δυτικά. Τι ρωτάμε, που ή πότε. Που φυσικά, που είναι δυτικά, άρα είναι τοπικό επίρρημα. Πάμε λοιπόν μέσα στην κατσαρόλα. Μετράμε πόντους, έτσι. Αδιάκοπα. Τι είναι. Πότε ή που. Χρονικό. Πάρα πολύ ωραία. Ξανά. Χρονικό. Τέλεια, τέλεια. Ίστερα. Το ίστερα σημαίνει μετά, έτσι, για κάποιον που δεν ξέρει. Τέλεια, και αυτό είναι χρονικό. Μαζευτήκαν αρκετά χρονικά. Για να δούμε. Εδώ. Και άλλη λεξούλα που τελειώνει σε ομέγα. Και δεν είναι ρήμα. Αυτό είναι τοπικό επίρρημα. Πάρα πολύ ωραία. Μέσα στην κατσαρόλα. Φέτος. Χρονικό. Αμέσως. Πότε, που. Χρονικό και αυτό. Για να δούμε. Αυτό το είπαμε και με την αυγή. Ψηλά. Θυμάστε, που είχαμε πάρει την αυγή και την βάλαμε ψηλά ψηλά ψηλά ψηλά. Άρα είναι τοπικό. Πάλι. Χρονικό. Ελπίζω να έχετε πιάσει όλους τους πόδους. Έμεσα έχει ξεφύγει κανένας. Κάτω είναι τοπικό. Πάρα πολύ ωραία. Πέρσι ή πέρυσι είναι το ίδιο. Χρονικό. Δεξιά είναι τοπικό. Πριν. Χρονικό. Συχνά. Χρονικό. Άργα. Κοιμήθηκα άργα. Χρονικό. Πού. Το πού είναι τοπικό. Αύριο. Χρονικό. Θα πάω αύριο μια εκδρομή. Βόρεια. Είναι τοπικό. Πού θα πάω. Θα πάω βόρεια. Χθες. Η χθες είναι το ίδιο. Είναι χρονικό. Τέλεια. Ολόγυρα. Δηλαδή παντού γύρω μου. Ολόγυρα. Είναι τοπικό. Επίτα. Το έπειτα σημαίνει μετά χρονικό. Πάρα πολύ ωραία. Κάπου, που είναι η μαμά, κάπου. Τοπικό. Παντού. Είναι τοπικό. Το φως του ήλιου πηγαίνει παντού. Πάνω. Είχαμε πει, η ανθή είναι πάνω από την κατσαρόλα. Και αυτό λοιπόν είναι τοπικό. Μετά. Θα διαβάσω μετά το ποδόσφαιρο. Χρονικό. Ανατολικά. Το ανατολικά είναι τοπικό. Τέλεια. Χαμηλά. Είναι τοπικό. Συνήθως. Είναι χρονικό το συνήθως. Μας δείχνει χρόνο. Αριστερά είναι τοπικό. Τότε είναι χρονικό. Και το τελευταίο, νότια, είναι τοπικό. Είσαστε καταπληκτικοί. Θέλω να μου πείτε, να σκεφτείτε, να πείτε στη μαμά και στον μπαμπά πόσους πόντους μαζεύσατε. Πιστεύω ότι έχετε κάνει όλα σωστά. Τώρα θα κάνουμε μια άσκηση ακόμα. Θα γράψουμε στον πίνακα τοπικούς και τοπικά και χρονικά επιρρήματα. Και θα βρούμε τα αντίθετα. Δηλαδή τι είναι τα αντίθετα. Είναι τα ανάποδα. Πάρα πολύ εύκολη άσκηση. Για να σβήσω τον πίνακα. Όποιο παιδάκι θέλει, μπορεί να πάρει το τετράδιό του που έχει στο σπίτι και να τα αντιγράψει από τον πίνακα, να τα λύσει μόνος του. Είναι πάρα πολύ γρήγορα και μικρά. Ευκαιρία είναι, εσείς οι μεγάλοι να το θυμηθείτε. Να πάρω τις σημειώσεις μου. Να ξεκινήσουμε από τα τοπικά επιρρήματα. Μέσα. Ποιο είναι το αντίθετο του μέσα. Ήταν μέσα στην κατσαρόλα, μετά ήταν έξω από την κατσαρόλα. Τέλεια. Ποιο είναι το αντίθετο του πάνω. Κάτω. Και τα δύο με ω. Δεξιά. Στον δρόμο όταν περπατάμε. Πού κοιτάμε. Κοιτάμε αριστερά, δεξιά. Πρώτα κοιτάμε αριστερά στον δρόμο. Πάντα δεν περνάμε ποτέ τρέχοντας αριστερά. Δεξιά κοιτάμε στον δρόμο. Αριστερά. Μπροστά. Ποιο είναι το αντίθετο του μπροστά. Το πίσω φυσικά. Πίσω. Δεν νομίζω να δυσκολέθηκε κανείς, είναι πάρα πολύ απλά τα επιρρήματα. Συνεχίζουμε. Εδώ. Το διτράδιό μου τώρα είναι εδώ. Πριν που το είχα. Εκεί. Μάκρια. Ποιο είναι το ανάποδο το μακριά. Κοντά βέβαια. Αυτά είναι τα δύσκολα, κυρία. Τίποτα δεν είναι δύσκολο όταν προσέχουμε στο μάθημα. Να συνεχίσουμε δίπλα. Ψηλά. Προσοχή, άλλο είναι το ψηλά και άλλο είναι ο ψηλός. Η ψηλή, το ψηλό. Ο ψηλός είναι επίθετο. Το ψηλά είναι επίρρημα, δεν κλίνεται. Προσέξτε, έχει διαφορά. Ποιο είναι λοιπόν το ανάποδο του ψηλά. Χαμηλά. Πολύ πολύ ωραία. Και πάμε και το τελευταίο. Παντού. Άμα ανοίξω τα παράθυρα, το φως του ήλιου πηγαίνει παντού. Αν όμως θα κλείσω τα παράθυρα κατά παντζούρια, δεν θα έχει φως. Πουθενά, ακριβώς, πουθενά. Αυτά λοιπόν είπαμε τοπικά επιρρήματα, απαντάνε στην ερώτηση που. Τέλεια. Τα σβήνω και κάνουμε και παραδείγματα με τα χρονικά επιρρήματα. Θυμίζω έχουμε το τετράδιό μας και τα γράφουμε και εμείς για να κάνουμε λίγο επανάληψη. Βλέπετε μικρές λέξεις, δεν χρειάζεται και πολύ χρόνος να τα γράψετε. Λοιπόν, για να τα σβήσω. Πάμε λοιπόν, χρονικά επιρρήματα τώρα. Ερώτηση. Ποια ερώτηση απαντάνε τα χρονικά επιρρήματα, είπαμε? Πότε. Πάρα πολύ ωραία. Πάμε λοιπόν τα αντίθετα στα χρονικά. Το καλοκαίρι τρώμε συχνά παγωτό. Αλλά το χειμώνα που κάνει κρύο τρώμε σπάνια παγωτό. Πριν έρθω ήμουνα σπίτι. Ποιο είναι το ανάποδο του πριν. Το μετά βέβαια. Μετά θα φύγω και θα πάω στη δουλειά μου. Χθες το βράδυ κοιμήθηκα αργά. Αλλά δεν έπρεπε, γιατί το πρωί ήμουνα πολύ κουρασμένη. Έπρεπε να είχα κοιμηθεί νωρίς. Χθες η μαμά μαγείρεψε ρεβίθια. Ποιο είναι το ανάποδο του χθες. Σήμερα η μαμά θα παραγγείλει πίτσα. Επειδή ήμασταν καλά παιδιά και φάγαμε όλα τα ρεβίθια. Σήμερα. Πέρισι ο γιος μου ήταν 10 χρονών. Φέτος ο γιος μου είναι 11. Το πέρισι και το πέρσι είναι το ίδιο πράγμα, έτσι? Δεν χρειάζεται να μας μπερδεύει. Εγώ έχω ένα φαγητό που δεν μου αρέσει καθόλου. Δεν θα σας πω ποιο είναι, γιατί μπορείς να το τρώτε και δεν κάνει να δίνω ιδέες. Αυτό λοιπόν είναι το φαγητό που εγώ συχαίνομαι, δεν το τρώω ποτέ. Όμως υπάρχει ένα φαγητό που λατρεύω. Ούτε αυτό θα σας πω ποιο είναι, γιατί δεν είναι και πολύ γυνό. Οπότε μην περνάμε και λάθος μηνύματα. Αυτό το φαγητό όμως που το λατρεύω και δεν είναι και τόσο γυνό, το τρώω πάντα. Δεν το τρώω πάντα. Θα ήθελα να το τρώω πάντα. Καλά θα ήτανε. Πάντα. Ποτέ και πάντα. Κάναμε λοιπόν και τις ασκησούλες με τα χρονικά επιρρήματα. Και θα παίξουμε ένα τελευταίο παιχνιδάκι, πριν τελειώσουμε το μάθημά μας. Σας έχω ετοιμάσει καρτελίτσες με ενήγματα. Τι είναι τα ενήγματα? Δεν πιστεύω να είναι κάποιος τώρα που δεν ξέρει τι είναι τα ενήγματα. Τα ενήγματα είναι ερωτήσεις παιχνίδια που έκανε ο κόσμος, ο λαός, για να παίξει. Και προσπαθούμε να βρούμε μέσα από μια μεταφορά κάτι δηλαδή που δεν είναι ακριβώς αληθινό. Τι είναι αυτό που ψάχνουμε. Θα σας δώσω πρώτα το πιο εύκολο, που είμαι σίγουρη ότι όλοι το ξέρετε. Και μετά θα παίξουμε και τα υπόλοιπα. Στα ενήγματα αυτά, γιατί τώρα θα μου πείτε, σας κάνω ενήγματα αφού κάνουμε επιρρήματα. Γιατί στα ενήγματα αυτά υπάρχουν επιρρήματα, τα οποία θέλω να τα βρούμε. Πρώτα θα βρούμε λοιπόν τι είναι αυτό που ψάχνουμε και μετά θα βρούμε το επιρρήμα. Αυτό εδώ, το ενήγμα, είμαι σίγουρη ότι το ξέρετε όλοι. Από πάνω σαν τηγάνι, από κάτω σαν βαμβάκι, από πίσω σαν ψαλίδι. Τι είναι? Για σκεφτείτε λίγο. Για ρωτήστε τη μαμά και τον μπαμπά που είναι στο σπίτι, για ρωτήστε. Μαμά, τι είναι αυτό το ενήγμα, για δείτε το προσεκτικά. Το χελιδόνι είναι βέβαια, είναι πολύ γνωστό αυτό, είναι το χελιδόνι. Θα το γράψω λοιπόν στον πίνακα και θα βρούμε, αν και τα έχω έτοιμα, θα βρούμε και τα επιρρήματα. Λοιπόν, για να γράψω εγώ το χελιδόνι, που είναι μαύρο πάνω, άσπρο κάτω, το χελιδόνι. Και έχω βέβαια υπογραμμίσει τα επιρρήματα, είναι το πάνω, το κάτω και το πίσω. Πάνω, κάτω και πίσω. Τι επιρρήματα είναι αυτά, τοπικά ή χρονικά. Ποια ερώτηση απαντάνε. Που ή πότε. Ακριβώς, απαντάνε στην ερώτηση πού είναι άσπρο, πού είναι μαύρο. Άρα είναι τοπικά επιρρήματα. Πάμε στην επόμενη. Εδώ θα σας δώσω πιο πολύ χρόνο, επειδή δεν είναι τόσο γνωστά. Πίσω από τον άσπρο φράχτη, κόκκινο σκυλί γαυγίζει. Τι είναι. Βέρετε τη μαμά και το μπαμπά να σας βοηθάνε. Αλλά νομίζω ότι ούτε αυτοί ξέρουν. Πίσω από τον άσπρο φράχτη, κόκκινο σκυλί γαυγίζει. Τι είναι. Τι είναι ο άσπρος φράχτης, τι είναι το κόκκινο σκυλί. Είναι τα δόντια και η γλώσσα. Για να το γράψουμε, τα δόντια και η γλώσσα. Ο άσπρος φράχτης είναι τα δόντια, που είναι άσπρα, επειδή τα πλένουμε καλά καλά πρωί βράδυ. Και η γλώσσα μας, που είναι κόκκινη. Και ποιο είναι το επίρρημα που υπάρχει σε αυτή την καρτέλα. Φυσικά, το πίσω. Και τι επίρρημα είναι το πίσω. Ε, τοπικό βέβαια. Πίσω. Τέλεια, πάμε άλλο ένα έννοιγμα. Αυτό ομολογώ ότι δεν το ήξερα ούτε εγώ αυτό έννοιγμα. Από μέσα από το μαλλί είναι μια γουλιά καλή. Τι είναι. Να βοηθήσω λίγο, είναι ένας καρπός. Είναι γύρω γύρω, είναι χνουδωτό, το τρώμε το χειμώνα. Πότε πρέπει λίγο να βγάλουμε το μαλλί. Είναι το κάστανο. Από μέσα από το μαλλί είναι μια γουλιά καλή. Βγάζουμε το μαλλί γύρω από το κάστανο και το τρώμε. Κάστανο. Βλέπετε με τι ωραία παιχνιδάκια περνάγανε ο κόσμος παλιά στα χωριά. Δεν είχαν τηλεόραση παλιά, οπότε έπρεπε να κάνουν διάφορα παιχνίδια για να περνάει η ώρα τους. Και τα πέσανε και οι μεγάλες, δεν πέσανε μόνο τα παιδάκια. Το κάστανο. Ποιο είναι λοιπόν το επίρρημα στο κάστανο. Το μέσα φυσικά. Και, μια και τα έχουμε μάθει, τι επίρρημα είναι τοπικό ή χρονικό είναι τοπικό. Πού είναι μέσα. Μέσα. Πάμε και την τελευταία μας καρτέλα. Γύρω γύρω κάγγελα, στη μέση πάπια παίζει. Τι είναι? Γύρω γύρω κάγγελα, στη μέση πάπια παίζει. Είναι το ίδιο με κάποια που κάναμε πριν. Τα κάγγελα είναι τα δόντια. Και η πάπια είναι η γλώσσα. Είναι το ίδιο. Πάλι λοιπόν είναι η γλώσσα. Και ποιο είναι το επίρρημα. Είναι το γύρω, το έχω γράψει. Προσοχή τώρα. Θα μου πείτε, το κυρία, το μέση μας δείχνει που είναι. Αυτό δεν είναι επίρρημα. Όχι, μας δείχνει που είναι το στη μέση. Αλλά δεν είναι επίρρημα. Γιατί κλείνεται η μέση, της μέσης. Δεν είναι επίρρημα. Υπάρχουν και άλλες λέξεις. Οι φράσεις που μας δείχνουν πού είναι κάτι. Εμείς ασχολούμαστε σε αυτό το μάθημα μόνο με τα επίρρηματα. Δηλαδή μόνο με τις λέξεις οι οποίες δεν κλείνονται. Άρα εδώ το επίρρημα είναι το γύρω. Να το γράψουμε και αυτό. Αυτό ήταν το μάθημα για σήμερα. Νομίζω ότι πια έχετε καταλάβει όλα τα παιδάκια. Ακόμα και τις πρώτες που δεν έχετε ξανακούσει την λέξη επίρρημα. Νομίζω πια έχετε καταλάβει ότι οι λέξεις που απαντάμε στην ερώτηση πού είναι τα τοπικά επιρρήματα. Και οι λέξεις που απαντάμε στην ερώτηση πότε είναι τα χρονικά επιρρήματα. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. |
