| σύντομη περιγραφή: Είχαμε, χθες, ένα πολύ τελευταίο συμβάν, αναμενόμενο εμπολής ενός παιδιού που σπούδαζε, έτσι, στα Γιάννενα και βρέθηκε στη Λήμνη. Προσέξτε τώρα τι δεν κάνουμε εμείς ως επιστήμονες και ως επιστημόνισες, όπως το λέει και η κυρία Κονκίδο που θα κάνει το μάθημα μετά τον Πάσχα πιθανόν. Ωραία, τι δεν κάνουμε εμείς. Δεν έχουμε μια προκατασκευασμένη αντίληψη και την προβάλλουμε όπως κάνουν διάφοροι, άμα διαβάσετε τώρα στα μέσα δικτύωσης, αν ακούστε το ραντιόφωνο. Πιστεύω, παράδειγμα, είμαι επηρεασμένος από θεωρίες παθολογικοποίησης και πιστεύω ότι αυτόν τον άτομο ή οποιοδήποτε άτομο έβγαλε το συμπέρασμα χωρίς να έχουν στοιχεία, προσέξτε, δεν έχουν στοιχεία αυτοί άνθρωποι. Ένας λέει, αυτοκτόνησε. Είχε ψυχοπαθολογία, είχε τάση τέτοια και αυτοκτόνησε. Βγαίνει ο άλλος λέει, όχι, δεν αυτοκτόνησε, αλλά του κάναμε μπουλινγκ και προχωράει και παραπάνω. Άτομα που ήταν από οικογένειες πλούσιες ή άτομα που είχαν πολιτική κάλυψη ή άτομα που είχαν αυτά τα χρήματα, ο καθένας δηλαδή δεν έχει το νεό του κάθε και λέει, αυτά τα πράγματα δεν τα λέμε εμείς έτσι. Κάνουμε έρευνα και διαπιστώνουμε και τότε προβένουμε σε κάποια συμπεράσματα, πάντα με την επιφύλαξη ότι μπορεί να μην είναι έτσι. Δεν λέμε δηλαδή, όπως λένε τα δικαστήρια, βάζουν και βούλα τα δικαστήρια, χτυπάνε και εκείνο το σφυράκι, δεν λέμε αποδείξαμε, λέμε φαίνεται ότι. Αυτή είναι η έκφραση που χρησιμοποιούμε στην επιστήμη. Αφού το ερευνήσουμε το ζήτημα, έτσι. Τώρα σας κάνω μια διαφοροποίηση που θα σας είναι χρήσιμη όταν αργότερα θα ασχοληθείτε πιο συστηματικά με αυτό που λέμε έρευνα, με αυτό που λέμε επιστημονική παραγωγή. Να το προσέχετε αυτό που σας λέω προς τον παρόν, είναι μία ανοίξη μόνο για την περαιτέρω πορεία σας και θα είμαι πολύ χαρούμενος αν κάποιες ή κάποιοι από εσάς το λάβουν υπόψη τους και μπορούν και από τώρα να το ξεδιακρύνουν. Οπότε αυτό έχει να κάνει με την επικαιρότητα, επιστρέφω τώρα στο μάθημα. Το μάθημα που κάναμε την προηγούμενη βδομάδα είχε να κάνει με το ρατσισμό, ωραία. Είχαμε συζητήσει για το τι είναι ο ρατσισμός, προσπαθήσαμε να τον ορίσουμε, σας είπα ότι μπορεί να οριστεί με πολλούς και διάφορους τρόπους, δεν έχουμε έναν ορισμό που να συμφωνούμε και όλες και όλοι. Θα σας δώσω άλλο ένα, το οποίο είναι πάρα πλήστος με τους άλλους δύο που είχαμε πει. Κάθε εκδήλωση μισαλοδοξίας, εχθρότητας και χρήσης βίας ενάντια σε πρόσωπο ή σε ομάδα προσώπου λόγω εθνωτικής ή μέσα εισαγωγικά φιλετικής καταγωγής, θρησκευτικής καταγωγής, πολιτιστικής καταγωγής, κοινωνικής ή εθνικής καταγωγής διαφοράς, δηλαδή είναι κάποιος διαφορετικός από ό,τι είμαστε εμείς ας πούμε και δέχεται ρατσιστικές ενέργειες από εμάς, είναι δέχτης ρατσισμού, επειδή έχει κάποια διαφορά. Ωραία. Αυτός είναι ένας άλλος ορισμός, σας είχα δώσει κι άλλους δύο αν θυμάστε και είχαμε ξεκινήσει και συζητούσαμε για το φιλετικό ρατσισμό και είπαμε ότι είναι η αντίληψη με βάση την οποία τα γενετικά μας χαρακτηριστικά είναι αυτά που καθορίζουν τις ιδιότητες και τη συμπεριφορά μας. Ωραία. Ξαναλέω, φιλετικός ρατσισμός είναι η αντίληψη η οποία υποστηρίζει ότι τα γενετικά μας χαρακτηριστικά, το γενετικό μας υλικό, το DNA μας αν θέλετε καθορίζει συμπεριφορές και στάσεις και τρόπος ζωής. Ωραία. Αυτό είναι ο φιλετικός ρατσισμός. Η λέξη φιλή προέρχεται από τη λέξη ρέη σε ράτσα και είπαμε ότι η αντίληψη που κυριαρχούσε και υποστηρίζονταν από μια σειρά από επιστήμονες και όλα μέχρι το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν ότι έχουμε τρεις τουλάχιστον φιλές. Ποιες είναι αυτές, δυμάται κανένας, ποιες είναι οι τρεις τουλάχιστον φιλές. Είπαμε ότι μπορεί να έχουμε μέχρι και 40, αλλά οι τρεις βασικές που κατηγορηποιούνταν το ανθρώπινο γένους μέχρι το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μπορεί να το βρείτε και τώρα. Κυριακή είπαμε, Μαρία, κίτρινη, ωραία, αυτές είναι οι τρεις βασικές, λευκή, μαύρη, κίτερη. Από αυτές τώρα, ποια είναι η ανώτερη, το μικρό σου το θυμίσαμε, Δημήτρη, ποια είναι η ανώτερη, η λευκή. Πώς του λένε τη λευκή, οι ρατιστές, Άρια. Από πού βγαίνει αυτό. Βγαίνει από το Άριαν που θα πει ευγενής. Άρα οι φιλοί των ευγενών είναι αυτοί που είναι ανώτεροι, αυτοί που θα επικρατήσει. Και είπαμε ότι η σχετική επιχειρηματολογία που χρησιμοποίησε και οι επιστήμες, έλεγε γιατί, ότι η άσπρη φιλή που έχει το υψηλότερο IQ, που έχει κάνει όλες τις ενέργειες και έχει βρει όλα εκείνα τα στοιχεία που βελτίουσαν η ζωή της ανθρωπίνου γένους, ενώ αντίθετα η μαύρη φιλή και η κίτερη φιλή και άλλες φιλές γενικότερα, γιατί είπαμε ότι μέχρι και 40 γίνονται σε κάποιες κατηγοριοποιήσεις, είναι υποδιέστερες, για τους μαύρους λένε ότι είναι τεμπέλιδες και ούτω καθεξής και σας ανέφερα ορισμένα παραδείγματα, ή μάλλον σας είχα πει ότι και τώρα υπάρχουν ορισμένοι επιστήμονες που υποστηρίζουν τέτοια πράγματα. Μιλήσαμε λίγο για την ευγονική αν θυμάμαι καλά, Λίδια θυμάσαι, είχαμε πει για την ευγονική, τι σου λέει αυτό, δεν θυμάσαι καθόλου, ευγονική. Ναι, δεν ρωτάω τώρα, πού να θυμάμαι εγώ, γι' αυτό λέω, είχαμε πει, αν θυμάσαι εσύ, αν δεν θυμάσαι δεν πειράζει, θα πάρω την ερώτηση από άλλη γνωστή κοπέλα, ας πούμε τη Ζωή Γεύμα, Ζωή Θυμάσαι, το είχαμε πει, δεν το είπαμε, ε, ωραία, ευγονική λοιπόν, νομίζω το είπαμε, δεν πειράζει, δεν έχει ιδιάζοντα σημασία, άμα το είπαμε, δεν το είπαμε, είναι εκείνη η επιστήμη, η θεοσαντικέν επιστήμη, τέλος πάντων, που υποστήριζε ότι το είδος πρέπει να καλυτερέψει και θα καλυτερέψει πως, όταν εξαλειφθούν όλα τα άτομα που δεν ανήκουν στην αρεία φυλή ή, πτέλος πάντων, που είναι και μέλη της αρείας φυλής, αλλά είναι εκφυλισμένα, έτσι τα θεωρούσαν. Και με αυτή την λογική σας είπα ότι οι Γερμανοί πριν απροβούν στο ολοκάφτωμα των Εβραίων και των Τζιγκάνων, είχανε καθαρίσει τα άτομα με ειδικές ανάγκες και είχανε, βάσει την ευγονική, κάνει διάφορα πειράματα για να κάνουν το είδος τους πιο όμορφο, να φτιάξουν εξανθούς με γαλανά μάτια, γι' αυτό παίρναν κάποια παιδιά από τη Νορβηγία, από τη Σουηδία, κάνανε διάφορα πράγματα, οι λεγόμενοι επιστήμονες. Λοιπόν, τώρα που συζητάγαμε την περασμένη εβδομάδα είχαμε ένα παραπλήσιο κρούσμα, μια υπουργός τώρα, δεν θυμάμαι να μην αδικήσω κιόλας καμιά χώρα της Λετωνίας τώρα, είπε ότι αυτοί που είναι μεγάλοι και πάσχουν από ανία της ασθένης, καλύτερα να σιγά σιγά να τους τελειώνουμε. Και έγινε πάταχος, γιατί πλέον αυτά, να χρησιμοποιήσω μια παλιά έκφραση, έχουν περάσει το χρονοτούλο από της ιστορίας από το Δεύτερο Παγκόσμιο Κεντεύθεν, το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Γιατί, επαναλαμβάνω και είναι σημείο αφητηρίας ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, γιατί έγινε κάτι που αποτελεί μελανή κηλίδα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Και κάτι για το οποίο είχαμε και έχουμε μέχρι και σήμερα μια σειρά από εκδηλώσεις στην πόλη μας, αφόρουα στους Ισραηλίτες της Θεσσαλονίκης, τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης. Οι οποίοι τους φορτώσανε στα καμιόνια και τους στείλανε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Και από τότε δεν έμειναν και πολλοί. Η ισραηλίτικη κοινότητα ενώ ήταν η πολυπληθέστερη όταν η Θεσσαλονίκη εντάχτηκε στο ελληνικό κράτος, μετά από αυτό τώρα πλέον είναι 2-3.000 άτομα που έχουνε μείνει. Λοιπόν, είπαμε, έγινε το ολοκάφτωμα των Εβραίων, το τσιγγάμε και τον αντώνουμε οι ειδικές ανάγκες και αυτό είναι όνειρος για την ανθρωπότητα. Αυτό το πράγμα στηρίχθηκε, το ξανατονίζω επιστημονικά, από διάφορους επιστήμονες οι οποίοι υποστήριζαν αυτά περί ανώτερης φυλής, ότι πρέπει ό,τι δεν είναι υγιές να αποσύρεται, όπως ακριβώς κόβουμε τα νύχια μας ή όταν τα μαλλιά μας μεγαλώνουν και κάνουν ψαλίδα, πώς λέγονται αυτό που κάνουν τα μαλλιά, ψαλίδα, να τα κόβουμε και το κάνει κάπως έτσι. Λένε, υποστηρίζουν οι ρατσιστές σε όλο τον κόσμο. Λοιπόν, επομένως, αυτή η αντίληψη οδήγησε στο ολοκάφτωμα. Όπως η Παγκόσμια Κοινότητα είναι οργανωμένη, μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με την έκφραση αυτής της οργάνωσης, δηλαδή τον ΟΗΕ, Οργανισμός Ονωμένων Εθνών, κάλεσε επιστήμονες από διάφορες ειδικότητες, βιολόγους, κοινωνιολόγους, παιδαγωγούς, ψυχολόγους, όλες τις σχετικές ειδικότητες, να αποφανθούν για αυτό το ζήτημα, το ζήτημα δηλαδή της φυλής. Ωραία. Και είπαμε ότι αυτά περί τριών και 40 φυλών είναι ανυπόστατα. Γιατί είναι ανυπόστατα? Γιατί η επιτροπή αυτή του ΟΗΕ, που συγκροτήθηκε το 1948 στη Μόσχα, κατέληξε σε ορισμένα συμπεράσματα σχετικά με την έννοια της φυλής, τα οποία παραθέτω σε αυτή τη διαφάνεια που βλέπετε. Λοιπόν, μας λέει τι. Διμήτρη, διάβασε, άμα θέσεις, παρακαλώ, λίγο δυνατά, για να σε παίρνω και στο μικρόφωνο. Ωραία. Προσέξοντα αυτό. Ξεκινάμε από αυτό. Ότι όλοι μας έχουμε κοινό το 75% του DNA που λέμε. Ωραία. 75% είναι κοινό. Κατανοητό αυτό. Έχουμε ένα ποσοστό που διαφοροποιείται μεταξύ μας. Αυτό είναι το 25%. Αφού το 75 είναι που είναι κοινό, απλά μαθηματικά, που μια δασκάλα πρέπει να τα γνωρίζει, μένει 25%. Έτσι. Ωραία. 25% λοιπόν διαφοροποιείται. Για να δούμε τώρα. Ως προς τι διαφοροποιείται. Διαφοροποιείται κατά 6,3% σ' αυτό που παραδοσιακά μάθαμε εμείς, ότι λέγονται μεγάλες φιλές, είναι το ευρωπαϊκή και μπλα μπλα μπλα, όλα αυτά. Αν τα προλάβετε, δεν ξέρω αν σας τα έκαναν κιόλας στα σχολεία σας. Τα έκαναν του Γυμνάση στο Λύκιο, δεν τα κάνατε. Τέλος πάντων. Λοιπόν, 6,3% του 25% είναι, προσέξτε το, 6,3% του 25%, δηλαδή άμα του κάνουμε μια αναγωγή, βγαίνει γύρω στο 2% του γενετικού μας υλικού. Περίπου. Δεν ξέρω αν γίνουμε αντιληπτός. Κατερίνα, την έκανα καλά την αναγωγή ή έκανα λάθος. Λοιπόν, ξαναλέω, είναι 6,3% του 25%, άρα γύρω στο 2,2% του γενετικού μας υλικού διαφοροποιείται με βάση αυτού που λέμε μεγάλες φιλές. Κατανοητών? Πολύ, πάρα πολύ, για να μην πω ασήμαντο, αλλά πολύ μικρό ποσοστό. Κατά 8,3%, δηλαδή ας πούμε, 8,3% του 25% διαφοροποιείται σε αυτό που λέμε έθνη. Έβγαλε η επιτροπή αυτή, που είπαμε ότι συγκροτήθηκε το 48% στη Μόσχα. Και κατά 85%, οι διαφορές μεταξύ των οτόμων είναι αυτές που υπηδρώνουν. Δηλαδή, αν είμαστε εμείς του ίδιας φιλής, όπως λέγαμε, και ίδιος έθνος, και από αυτό το 25%, πάλι διαφοροποιημένο θα έχουμε το 85%. Μπορεί δηλαδή εγώ να έχω παραπάνω και να στοιχεία. Και έχουν υπάρξει τέτοιες έρευνες που δείχνουν ότι, παράδειγμα, κάποιοι άνθρωποι που κατοικούσαν τώρα, δεν θυμάμαι σε ποια χώρα, Νιγερία, Λιβερία, κάπου εκεί, είχαν πολύ περισσότερο γενετικό, σε αυτό το 85%, πολύ περισσότερο γενετικό υλικό με κάποιους άνθρωποι που κατοικούσαν στην Ελλάδα, που ήταν σε μια περιοχή που είχε ελλονοσία και είχε διαμορφωθεί έτσι το γενετικό υλικό με τον χρόνο, που έμπιαζε παραπάνω μεταξύ αυτών των δύο περιοχών παρά μεταξύ, ας πούμε, δύο διαφορετικών περιοχών της Ελλάδας. Τέλος πάντων, η ουσία είναι μία, ότι αυτό που πρέπει εμείς να κρατήσουμε και να το έχουμε καλά στο μυαλό μας και να είμαστε απόλυτα μπεμπισμένοι και να μην ακούμε, τι λέει ο κάθε άσχετος αγράμματος μπαγαπώντης αλλά συνάμα και μεταπράτης, δηλαδή πολιτής των βιβλίων που πουλάει για να μας πει ότι είμαστε το ανώτερο έθνος ή ότι άλλο αυτός θέλει, ότι δεν υπάρχουν διαφοροποιήσεις στο γενετικό υλικό που να δικαιολογούν ταξιδομίσεις και θεωρίες περί ανωτερότητας της τάδη φυλής ή τίτω τάδε έθνος και όλα αυτά τα γλαφυρά. Ωραία. Θα πρέπει να ανήκουν στον παρελθόν, τουλάχιστον, για εμάς που έχουμε την ευκαιρία να πάρουμε μία τέτοια έδους ενημέρωση και δεν διαβάζουμε τι γράφει ο κάθε άσχετος, έτσι. Τι έχουμε τώρα, δυστυχώς αυτό έχω πει και άλλη φορά και θα το πω και ξανά, έχουμε δυστυχώς υπερπληροφόρηση, αλλά υπερπληροφόρηση που δεν ελέγχεται και γράφει ο καθένας ό,τι θέλει και το παίρνει ο καθένας από εμάς και από μια και νομίζω ότι είναι αυτό κάτι που θα πρέπει να δώσει σημασία και που είναι σημαντικό. Τώρα, έχουμε τρία επίπεδα που διακρίνουμε τον ρατσισμό, ατομικό, πολιτισμικό και θεσμικό. Αν τον αφήσαμε το φιλετικό, έτσι, είπαμε το φιλετικός, τελείως. Ακόμα και εκτός από τους Ναζιστές, δεν υπάρχουν άλλοι που να διατείνονται ότι όσα υποστηρίζει ο φιλετικός ρατσισμός έχουν βάση. Το βέβαιο είναι και νομικό το ζήτημα, γιατί αν υποστηρίξουν τέτοια πράγματα πιθανόν να πάνε στη φυλαγγείο όπως είδατε με τις τελευταίες εξελίξεις με τον κόμμα της Χρυσής Αυγής. Είναι και νομικό το ζήτημα, αλλά τώρα δεν έχουμε φιλετικό ρατσισμό. Δεν μπορεί να βγει κάποιος να πει ότι οι φιλές είναι ανώτερες διότι το DNA κτλ. Αντίθετα όμως έχουμε ατομικό, πολιτισμικό και θεσμικό. Θα προσπαθήσουμε να δείξουμε τι περίπου είναι το καθένα. Νομίζω ότι το πρώτο μπορούμε να το κατανοήσουμε. Νικολέντα, τι θα έλεγες ότι είναι ατομικός ρατσισμός, σε τι επευθύνεται ας πούμε. Όταν σου πω ατομικός ρατσισμός, τι είναι Νικολέντα, τι θα μου πεις εσύ. Άρα λοιπόν είναι κάτι που κάνει ένας, το άτομο. Ο ρατσισμός του ατόμου. Ωραία. Σαν να λέω, ατομικός ρατσισμός. Ο ρατσισμός του ατόμου, δηλαδή ας υποθέσουμε ότι εγώ είμαι ρατσιστής. Κάποιες πράξεις, πιθανόν να κάνω επειδή είμαι ρατσιστής, ατομικά, ατομικά, εγώ, έτσι, όχι μέλος κάποιες ομάδες ή κάποιος οργάνος οτιδήποτε, δεν θα χαρακτηρίζω, ας πούμε, εσάς που είστε φοιτητές και φοιτητήρες του παιδαγωγικού επειδή είμαι εγώ καθηγητής σας. Εντάξει, δεν ξέρω αν το καταλαβαίνετε. Ατομικός ρατσισμός, κάποιες πράξεις που κάνουν άτομα που έχουν ρατσιστικές απόψεις. Ωραία. Άμα θέλετε, ανοίξτε το από εκεί, Καταρίνα. Άμα σας πειράζει, αφήστε το. Άμα θέλετε λέω, γιατί το κλείσα από εδώ τώρα, εγώ αποφεύγω τα ρέβματα. Λοιπόν, αυτά για τον ατομικό, το πολιτισμικό. Ο πολιτισμικός ρατσισμός θα ασχοληθούμε τώρα και με το θεσμικό ρατσισμό. Ως τίτλο τώρα θα πούμε ότι ο πολιτισμικός ρατσισμός είναι η θεώρηση μιας πολιτισμικής ομάδας ως ανώτερης από την άλλη. Και θεσμικό είναι η κατοχύρωση του περιορισμού των δικαιωμάτων και των επιλογών μιας ομάδας. Θα τα εξηγήσουμε με αναλυτικότητα. Ο θεσμικός, όπως το λέει και η λέξη, απευθύνεται ή μάλλον έχει να κάνει με θεσμούς. Τώρα, θεσμός είναι μια έννοια που ίσως δεν τη ξέρετε, αλλά θα σας πω ένα παράδειγμα για να καταλάβετε. Ο θεσμός της εκπαίδευσης. Θεσμός είναι η εκπαίδευση. Θεσμός είναι ο στρατός. Θεσμός είναι η αστυνομία. Ωραία. Αυτή η οργανισμή, λοιπόν, αυτή η θεσμή μπορεί με κάποιον συγκεκριμένο τρόπο να ασκήσουν ρατσισμό. Αυτό το ρατσισμό, το λέμε θεσμικό. Θα μιλήσουμε με αναλυτικότητα. Ωραία. Ας το με τώρα, όμως, το πολιτισμικό ρατσισμό. Ο πολιτισμικός ρατσισμός, είπαμε, ότι παιδράζει στον πολιτισμό. Δηλαδή, έχει ως στοιχείο διαφοροποιήσεις, ως στοιχείο διάκριση στον πολιτισμό. Δεν έχει τη φιλή. Σας εξήγησα το λόγο για τον οποίο ακόμη και οι δηλωμένοι ρατσιστές δεν υποστηρίζουν ότι είναι ανώτεροι τη φιλή τους, ότι αυτοί πρέπει να επιβιώσουν και οι υπόλοιποι να καταστραφούν κτλ. για το λόγο ότι έχει απονομιμοποιηθεί η έννοια, αλλά και για το λόγο ότι στις περισσότερες δυτικές χώρες υπάρχει συγκεκριμένη νομοθεσία κατά του ρατσισμού. Σε μερικές περιπτώσεις, οι αντιρατσιστικοί νόμοι είναι αντικείμενα διαφωνιών ως προς το που θα φτάσουν. Δηλαδή, και εδώ είχε καταστρωθεί ένας αντιρατσιστικός νόμος, ο οποίος εξέπησε στο Συμβούλιο της Επικρατείας γιατί… Όχι, συγγνώμη, και ενώ ήταν νόμος για την Ιθαγένεια. Ωστόσο, και εδώ είχε γίνει μια κουβέντα γιατί και αν θα πρέπει να γίνεται ποινική δίοξη κάποιων ιδεών. Εκεί ήταν το επίμαχο ζήτημα, έτσι? Δηλαδή, σε πολλές νομοθεσίες, ας πούμε, ένας ιστορικός ο οποίος είχε αμφισβητήσει το Ολοκάφτωμα, ο Ήρβινγκ άντε Γκάστομ είναι λάθος, Εγκλέζος, Άγγλος, όταν πήγε στην Ελβετία ή κάποια χώρα εκεί πέρα, δεν θυμάμαι, τον έβγαλαν τρία χρόνια φυλακή γιατί αμφισβητούσε το Ολοκάφτωμα. Έλεγε, δηλαδή, ότι δεν έγινε το Ολοκάφτωμα. Εντάξει, είναι δηλαδή ζητήματα που έχουν να κάνουν και από νομική πλευρά και γι' αυτό ο φιλετικός ρατισμός ως τέτοιος δεν εκδηλώνεται από επίσημους φορείς και από άτομα, τέλος πάντων, που έχουν μια συγκεκριμένη θέση, όπως είναι επιστήμενος και λοιπά. Υπάρχει, όμως, ο πολιτισμικός ρατισμός. Ο πολιτισμικός ρατισμός, ξαναλάω, είναι ο ρατισμός που έχει να κάνει με τον πολιτισμό. Δηλαδή, υποστηρίζεται ότι μια ομάδα είναι κατώτερη επειδή ο πολιτισμός της δεν έχει αυτά τα χαρακτηριστικά που έχει η δική μας, που είναι ανώτερη. Δηλαδή, ο δικός μας ο πολιτισμός, τα δικά μας τα χαρακτηριστικά θεωρούνται νόρμα με βάση την οποία εμείς κρίνουμε τα χαρακτηριστικά των άλλων λαών. Τώρα, και όχι μόνο λαών, γιατί θα δούμε ότι είναι μια έννοια ομπρέλα που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια σειρά από νεορατσισμούς, όπως λέγεται, νεορατσισμούς του σώματος, του χρώματος, του δέρματος, της θρησκείας, της αθνωτικής προέλευσης και ούτω καθεξής. Βλέπετε, έχουμε πολλούς ρατσισμούς εδώ. Ωραία. Έχουμε για τη θρησκεία, έχουμε για το χρώμα του δέρματος, έχουμε για το σώμα, έχουμε και για την αθνωτική προέλευση. Τώρα, εδώ η διαφορά μεταξύ των ανθρώπων δεν γίνεται αποδεκτή και προτείνεται να διατηρηθεί η καθαρότητα μεταξύ των πολιτισμικών στιγιών, να μην γίνονται επιμίξεις, να υπάρχει σαφής διαφοροποίηση από τους άλλους και τις άλλες που ενδιαφέρον. Ωραία. Δηλαδή, να είναι ξεκάθαρο ποιοι είναι από εμάς και ποιοι είναι από τους άλλους και από τις άλλες. Με αποτέλεσμα να έχουμε μία σαφή διάκριση που μπορεί να επιδρά σε τη ζωή των ανθρώπων αυτών που ανήκουν στους άλλους. Επαναλαμβάνω ότι ο πολιτισμικός ρατσισμός έχει να κάνει με στοιχεία όπως είναι η θρησκεία, όπως είναι η πολιτισμική διαφοροποίηση, αλλά και άλλα στοιχεία όπως το σώμα, το χρώμα και τα λοιπά, το δέρμα τους, που φέρουν μια ομάδα μειωνοτική, δηλαδή μια μικρή ομάδα, σε υποτελή διαβίωση. Τώρα, στο νέο ρατσισμό επικρατεί αυτή η αντίληψη ότι, σύμφωνα με την Οβία, οι πολιτισμοί είναι σύνολα, διαχρονικά και αδιαπέραστα. Τι σημαίνει αυτό το πράγμα, λίγο να το δούμε. Θα να λέω. Το ρατσισμικό ρατσισμό, και ιδιαίτερα στην έκφαση αυτή που λέμε κουλτουραλιστικό φονταμεταλισμό, επικρατεί αντίληψη ότι πολιτισμός είναι ένα σύλλονο από χαρακτηριστικά στοιχεία, ιδιότητες, κτλ τέχνηση, το οποίο είναι αδιαπέραστο και αμετάβλητο. Δηλαδή, έχουμε κάποια στοιχεία στον ελληνικό πολιτισμό, παράδειγμα, που είναι αμετάβλητα. Και αδιαπέραστα, θα πει ότι δεν επιδέχονται επιρροές. Αυτή είναι μια έννοια, που βέβαια, πολύ εύκολα μπορούμε να δούμε ότι δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα. Δηλαδή, αν θέλετε να πάρουμε ένα οποιοδήποτε στοιχείο του ελληνικού πολιτισμού, για να το κατανοήσουμε. Δήμητρα, πες ένα στοιχείο του ελληνικού πολιτισμού, όποιο θες. Ας πούμε η γλώσσα. Η γλώσσα. Είναι αδιαπέραστη και απαράλλαχτη από τους αιώνες. Όχι. Απλώς, δεν είναι αυτό. Ένα βασιστικό στοιχείο για κάθε πολιτισμό, θεωρείται η γλώσσα. Η γλώσσα όμως, αυτού που λέμε ελληνικός πολιτισμός και διδαχθήκαμε στα σχολεία Λίδια, ότι έχει τρισχυλιετή παρουσία, όπως είναι λογικό, είναι ο ζωντανός οργανισμός. Και ο ζωντανός οργανισμός, εξελίσσεται και μεταβάλλεται. Δεν παραμένει αμετάβλητος. Ωραία. Δεν παραμένει αδιαπέραστος από ξένα στοιχείο. Έχουμε λέξεις τουρκικές, έχουμε λέξεις ιταλικές, έχουμε λέξεις τώρα τελευταία πολλές, αγγλικές. Ωραία. Στις οποίες μιλάμε. Άρα, η γλώσσα είναι ένα στοιχείο. Ας πάρουμε άλλο στοιχείο. Πάμε σε ένα σύμπερι. Για πείτε μου ένα άλλο στοιχείο του πολιτισμού. Όποια θέλετε εσείς. Φιλοξενία. Φιλοξενία, ναι. Ω, κι αυτό καλό. Για πείτε μου τώρα, αν έχετε ακούσει από τη γιαγιά σας, η ίδια είναι η φιλοξενία. Και τα χέρια που έφανε από τον πάρκο, έτσι δεν είναι φιλοξενία. Ναι, ας το πάμε μέσα στους τελευταία 100 χρόνια. Η ίδια είναι η φιλοξενία που γινότανε πριν από 50 χρόνια ο παππούς. Όχι. Αν κάποιος από εσάς ή κάποιοι μεγάλωσαν σε χωριά, παλιά τα σπίτια είχαν το κλειδί απ' έξω ή δεν είχαν καθόλου κλειδί. Έμπαινε όποιος ήθελε. Τώρα, για να μπει κάποιος, πρέπει να τον δει η κάμερα. Θα τον κάνουμε εκείνο που κάνει το sky-cutting-serial-boy. Πώς λέγονται? Μέτρηση του προσώπου. Πώς λέγονται? CSI. CSI. Μετράει το πρόσωπο και λέει θέση στιγμής, είναι καλά, τον περνάει τα τακτιλικά, αποτυπώματα, ίξα ρε εγώ, τους σκόρες του αφθαλμού και λέει, όπ, πέρνασε, υπερβάλλω, έτσι. Λοιπόν, θέλω να πω ότι έχει αλλάξει και αυτό το στοιχείο. Όποια άλλα στοιχεία μπορούμε να πάρουμε, θα δούμε ότι έχουν εξελιχθεί. Δεν είναι, δηλαδή, αδιαπέραστο. Σύνολο από στοιχεία ο πολιτισμός. Αντίθετα, μεταβάλλονται και προσαρμόζονται ανάλογα με τις συνθήκες. Ωραία. Και το ντύσιμο, και η μουσική που ακούμε, και η χορή μας, και όλα αυτά, έτσι, να πω για κάτι που σας είναι και πιο οικείο, όλα αυτά μεταβάλλονται, έτσι. Δεν χορεύουμε τώρα όπως χορεύουμε πριν από πενήντα χρόνια. Θα θα μου πεις πού το ήξερα εγώ, αλλά έχω ακούσει. Πρόλαβα και κάτι. Παλιά, λοιπόν, επί Χούντας, άμα δείτε ντοκιμοντέρ, έβαζαν εκεί τα κλαρίνα και χορεύανε κυκλικούς χορούς τους. Θα θα μου πεις, αυτό συνέτεινε στο να πάει παραδοσιακή μουσική στο χρονοντούλο από τις ιστορίες που το θυμήθηκα για δεύτερη φορά σήμερα. Λοιπόν, τι θα ήθελα να πω, ότι επειδή χόρευαν και προοδοθούσαν οι Χούντα τα δημοτικά τραγούδια, ένας λόγος παραπάνω που ο κόσμος έπαψε να συγκινείται. Αλλά τέλος πάντων, την εποχή εκείνη, μέχρι δηλαδή το 80 περίπου, η χορή ήταν κυκλωτική. Και τώρα, άμα πάτησατε και ένα γκρουπ παραδοσιακών χορών, θα δείτε ότι εφόσον διατηρούν την παράδοση που λένε, τη διατηρούν. Αν και χορεύουν, η περισσότερη χορή είναι γύρω γύρω. Γιατί? Γιατί υπήρχε η κοινότητα. Αυτό στη συμβουλή. Ενώ αντίθετα, άμα πάμε τώρα σε ένα μπαρ, πώς θα χορέψουμε, ο μικρός σας, Μάνια, πώς θα χορέψουμε. Άμπρα, ο κόσμος το μπαράει από εδώ, ο άλλος μπαράει από εκεί, ο τρίτος μπαράει το σέικερ και ούτω καθεξής. Ωραία, εντάξει. Άρα λοιπόν, γιατί έγινε αυτό, γιατί και η ήχη μας είναι διαφορετική, τώρα θα μας συγκινεί το κλαρίνο. Αφού, από τότε που μεγαλώνουμε, τι ακούμε, μπαμ, τον ήχο του Windows, μπουμ, τον ήχο του email, μπουμ, τον ήχο του τάδε, τάδε. Άρα, τη μουσική που ακούμε είναι αυτά που έχει κάτι ξεκάρφωτος, περίεργους ήχους και μας συγκινούν παραπάνω. Άρα, έτσι θα χορεύουμε κιόλας, όλα μπαν έχουν μια συνέχεια λοιπόν και όλα έχουν μια εξέλιξη, δεν μένουν σταθερά. Εντάξει. Λοιπόν, επομένως, ο πολιτισμός είναι κάτι που εξελίσσεται και δεν παραμένει αδιαπέραστος και αμετάβλητος στον χρόνο και από άλλα στοιχεία. Τώρα, τι ώρα πήγε? Άρα πέντε. Ας ξεκινήσουμε λίγο να πούμε για το θεσμικό ρατσισμό και μετά θα κάνουμε ένα διάλειμμα. Λοιπόν, θεσμικός ρατσισμός. Είπαμε ότι είναι ο ρατσισμός που ασκείται από θεσμούς. Ωραία. Αλλά και από κυβερνήσεις, από οργανώσεις, από οργανισμούς και τα λοιπά. Αν θέλουμε τώρα να τον περιγράψουμε με έναν νεύστο χωρισμό, θα πούμε ότι είναι ο ρατσισμός που διαπερνάει θεσμούς όπως η αστυνομία, το εκπαιδευτικό σύστημα και το πολιτικό σύστημα σε τοπικό, εθνικό αλλά και ανώτερο επίπεδο. Ωραία. Πού θα εστιάσουμε εμείς τώρα. Τι λέτε το μικρό σας. Ποιο θεσμό θα εστιάσουμε εμείς. Στο ρατσισμό. Ναι, από αυτά εδώ πέρα που λέω. Αστυνομία, εκπαιδευτικό σύστημα, πολιτικό σύστημα. Ωραία. Σε ποιο θεσμό θα εστιάσουμε εμείς λέτε. Στο εκπαιδευτικό. Μπορούμε να πούμε βέβαια διότι πάλι έχουμε μία επίκαιρη έρευνα σχετική. Νομίζω το είπαμε και την περασμένη εβδομάδα για το Φέρκισον. Φέρκισον δεν το είπαμε. Τι το Φέρκισον. Τι σας λέει το Φέρκισον. Τι σας λέει πείτε το. Μπράβο. Κι εγώ έψαχνα να δω τι μου θυμίζει αυτό το Φέρκισον. Ωραία τώρα. Λοιπόν. Ήταν εταιρεία που παράζει για τραχτέρ. Εν τούτοις το τελευταίο διάστημα, συγκεκριμένα το τελευταίο χρόνο και κάτι, το Φέρκισον είναι μια περιοχή των ΗΠΑ που ήρθε στην επικαιρότητα. Για ποιο λόγο. Δεν το έχετε ακούσει. Δεν το είχαμε συζητήσει την περασμένη εβδομάδα με εσάς. Ήρθατε στο replay έχουμε τώρα. Μα δεν θυμάστε ρε παιδιά. Δηλαδή το μικρό σας. Η Ράνια τα είπε. Εγώ τα άκουσα τώρα θα ξαναμπεί η Ράνια εγώ. Θα τα ακούσω το θέμα να τα ακούτε εσείς. Ας το πούμε πολύ συνοπτικά Ράνια. Έκαναν πορύς οι μαυροί. Ναι. Ναι. Γιατί οι αλτιμονικοί σκότωσαν μαύροι. Ωραία. Είχαμε κατεπανάληψη κρούσματα όπου λευκός αστυνομικός. Για να το καταλάβετε ρε παιδιά. Για μετά θα το πούμε και στην εκπαίδευση. Το καταλάβετε καλύτερα. Αυτό είναι πιο χτυπητό το παράδειγμα. Είχαμε λευκούς αστυνομικούς οι οποίοι σκότωσαν με ευκολία μαύρους νεαρούς. Έτσι. Επειδή δεν σήκουσαν τα χέρια. Επειδή νόμιζαν ότι βάζοντας το χέρι μέσα εγώ τώρα για να πιάσω το καλόδι ας πούμε ο Νικόλας από εκεί ότι πάει να πιάσει το περίστροφο και που την ανάβει και με καθαρίζει. Λοιπόν είχαμε κάτι τέτοια επεισόδιο. Και βγήκε το πόρισμα της έρευνας που έγινε. Παλιότερα τέτοια έρευνα είχε γίνει και στη Βρετανία πάλι για την αστυνομία. Για την περίπτωση η οποία εξετάστηκε τη δελοφονία ενός μαύρου παιδιού πάλι από την αστυνομία που εξετάστηκε από την επιτροπή Μακ Πέρσον που αποφάνθηκε ότι υπήρχε θεσμικός ρατσισμός. Δηλαδή τι, ότι ένα μέρος της αστυνομίας ήταν επηρεπής, να το πω, και η αστυνομία άσκησε θεσμικό ρατσισμό τόσο με τις διατάξεις αλλά και σε ατομικό επίπεδο. Επηρεάστηκαν οι αστυνομικοί σε ατομικό επίπεδο από το όλο πλέγμα που υπήρχε. Ωραία. Και προέβησαν τις πράξεις αυτές που χαρακτήριζαν συνολικά το σώμα μια που αποδόθηκε ο όρος θεσμικός ρατσισμός. Τώρα ο θεσμικός ρατσισμός είναι ένας όρος που ξεκίνησε από το 1960. Μας είπα και άλλη φορά νομίζω ότι στις ΗΠΑ μέχρι το 1968 υπήρχε θεσμικά διαφοροποίηση στον τρόπο ζωής των μαύρων από τους λευκούς, διαφορετικές εκκλησίες, διαφορετικά σχολεία και το καθεξής, αλλά το 1968 και μετά βγήκε απόφαση από το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο με βάση την οποία θα έπρεπε να ζουν μαζί. Και γι' αυτό πάρθηκαν μια σειρά από μέτρα όπως να πηγαίνουν τα παιδιά στα ίδια σχολεία, μεταφέρονταν με λεωφορία, μπάσινγκ λέγεται αυτό μπάσινγκ, έπαιρνε το λεωφορείο τα παιδιά από το κέντρο και τα πήγαινε στην Καλαμαριά ή έπαιρνε άλλα παιδιά από την Καλαμαριά και τα έφερνε στο κέντρο. Ή νεάπολοι τριανδρεία, και ό,τι σας τα λέω τώρα με το μπικάδο εδώ μένα για να καταλάβετε. Έγινε αυτό το πρόγραμμα, μετά έγινε κάποια άλλα προγράμματα, αλλά βρέθηκε λοιπόν αυτός ο όρος για να περιγράψει ακριβώς τις ευθύνες που έχουν οι θεσμοί. Να μην λέμε δηλαδή τώρα, που θα πάμε και θα το εξετάσουμε αναλυτικότερα την άλλη ώρα, θεσμικός ρατσισμός στην εκπαίδευση, να μην λέμε ότι ο Δημήτρης πέτα πέντα γράμματα, ή ο Δημήτρης Στέι, που είναι η κυρίαρχη ερμηνεία μέχρι τώρα, γιατί τα παιδιά που προέρχονται από οικογένες αφροαμερικανών, έτσι λέγονται εμπισήμως. Σε εμένα δεν μ' αρέσει ο όρος, το έχω ξαναμπεί. Γιατί δεν μ' αρέσει, γιατί οι άνθρωποι τι θα πει αφροαμερικανός, επειδή ήρθανε πριν από τρεις αιώνες από τις Συνωμένες Πολιτείες, από την Αφρική, έτσι. Μα και ποιος δεν ήρθε στις Συνωμένες Πολιτείες. Άλλοι που ήρθαν από την Ευρώπη, γιατί δεν λέγονται ευρωαμερικανοί και το καθεξηγέντε, πάλι μια διάκριση. Τέλος πάντων, αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν υπέστησαν μια σειρά από διώξεις. Και στην εκπαίδευση είχαν ένα χάντικαπ. Αυτό λοιπόν, περιγράφει και με ένα συγκεκριμένο τρόπο, και θα το δούμε την επόμενη ώρα, πώς ο θεσμός συμβάλει σε αυτό που λέμε, ότι δεν τα παίρνει ο Δημήτρης. Δεν είναι αυτό. Δεν παίζει ρόλο ο θεσμός. Γιατί παίζει ρόλο, θα το περιγράψουμε την άλλη ώρα, ωραία. Θα κάνουμε ένα 15 λεπτό διάλειμμα. Είναι μια έννοια που έχει την καταγωγή της στη δεκαετία του 60 και στο κίνημα χειραφέτησης των μαύρων, αφροαμερικανών όπως θέλετε πείτε. Είπαμε και για αυτή την έννοια, αφροαμερικανοί. Τώρα, έχουμε κάποιες θεσμικές διαδικασίες, οι οποίες, ανεξάρτητα από την πρόθεσή τους, καταλήγουν σε διακρίσεις εναντίον μειονωτικών ομάδων. Σαν να λέω, έχουμε κάποιες διαδικασίες, οι οποίες, ανεξάρτητα από την πρόθεση, συμβάλουν στο να διάγουν, υποτελεί βίο, οι μειονωτικές ομάδες. Γιατί μιλάμε για ομάδες που έχουν κάποιο διακριτό χαρακτηριστικό. Το κλείσατε αυτά, μην είμαστε μέσα στα ρέμματα. Λοιπόν, τώρα, είπαμε θα το καταλάβουμε καλύτερα, μιλώντας για την εκπαίδευση. Χρυσούλα είπαμε, Χριστίνα, κοντά είπες. Έκανες δηλώση και αυτό περιγράφεις, τώρα πια μάθηματα πήρες. Ναι, αλλά θα το κάνεις αργότερα, σε παρακαλώ, γιατί ανήκω στην κατηγορία των δασκάλων που αποσυγχρονίζονται όταν μιλάμε πολύ μαζί. Είναι άλλοι που θα πούν το δικό τους τον παραμύθι, δεν πάνε να ακούν κανονιβολισμούς, αλλά εγώ αποσυγχρονίζομαι, να μη συγχωρείτε για αυτή την αδυναμία. Κορίτσια, όλες μιλούσαστε, η Χριστίνα. Χριστίνα, Χριστίνα. Λοιπόν, στην εκπαίδευση αναφέρεται η έννοια του θεσμικού ρατσισμού σε ιδεολογίες, κανόνες και πρακτικές που θεσμοποιούνται, ωραία, γίνονται θεσμός, δηλαδή γίνονται, πως θα το πούμε, νόμος ας πούμε και μεταφέρονται ή γίνονται ανοικτές από το σχολείο. Θα δούμε αναλυτικό τώρα αυτά τα πράγματα, τι μπορεί το καθένα να λέει. Ξαναλέω, ιδεολογίες, κανόνες και πρακτικές που θεσμοποιούνται. Αποκτούν είτε μια νομική υπόσταση, είτε μια υπόσταση εθνικού δικαίου. Γίνονται, ας πούμε, άτυποι κανόνες, πως θα το πούμε, αλλιώς. Ωραία, θεσμοποιούνται λοιπόν κάποιες ιδεολογίες ή κάποιες πρακτικές. Ωραία, ας ξεκινήσουμε από το πρώτο, που είναι το αναλυτικό πρόγραμμα. Τι είναι το αναλυτικό πρόγραμμα να θυμηθούμε, τι είναι το αναλυτικό πρόγραμμα, θυμίστε με το μικρό σας, Μάνια. Ωραία, αναλυτικό πρόγραμμα είναι αυτό, το έχω ξαναπεί, αλλά θα το χρησιμοποιήσω και πάλι Αναστασία, διότι δεν μου έρχεται κάποια καλύτερη έκθεση. Αυτό το πακέτο που λέει εκείνη η τηλεοπτική εκπομπή, είναι αυτό το πακέτο των γνώσεων και των δεξιωτήτων, που πρέπει το σχολείο να μεταδώσει και να καλλιεργήσει τους μαθητές και τις μαθήτριες τους. Αυτό είναι το αναλυτικό πρόγραμμα. Όταν σε αυτό το πακέτο, λοιπόν, δεν συμπεριλαμβάνονται στοιχεία που αφορούν στην ιστορία, στη γλώσσα, στις δραστηριότητες, στην ύπαρξη καν κάποιων ομάδων, τότε έχουμε, λέμε, θεσμικό ρατσισμό. Εντάξει, ξαναλέω. Όταν δεν φαίνονται σε αυτό το πακέτο των γνώσεων, των δεξιωτήτων που καλείται το σχολείο να καλλιεργήσει στις νέες γενιές, δεν φαίνονται καθόλου κάποιες ομάδες, τότε λέμε ότι αυτές οι ομάδες έχουν θεσμικό ρατσισμό. Τέτοια περίπτωση είχαμε μέχρι τη δεκαετία του 90, μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 90, Κατερινά, όπου από τα σχολικά βιβλία, από την ύλη που εμείς, οι δάσκαλοι και οι δασκάλες, διδάσκαμε και οι μαθητές ερευνούσαν τέλος πάντως τα πλαίσια των μαθημάτων, απουσίαζαν τελείως οι διαφορετικοί και οι διαφορετικές. Εσείς τι είχατε, σε ποια τάξη όταν έγιναν αλλαγές στα σχολικά βιβλία, κάπου το 2003, δεν έγιναν αλλαγές στα σχολικά βιβλία, ποια τάξη ήσασταν τότε, πέμπτη, ήσασταν στην πέμπτη όταν άλλαξαν τα βιβλία, δεν ήσασταν Δήμητρα, όταν άλλαξαν τα βιβλία του Δημοτικού, προλάβατε τα καινούργια βιβλία εσείς, ας πούμε το βιβλίο της ιστορίας στην έκτη ήταν αυτό της κυρίας Ρεμπούση, θυμάστε, άρα λοιπόν τα προλάβατε, τώρα προσέξτε, στα βιβλία πριν από αυτή την αλλαγή που σας λέω, η αναφορά σε διαφορετικούς ήταν απειρολάχιστο, τώρα άμα πάτε στα βιβλία των μικρών τάξων, θα δείτε υπάρχουν αναφορές για παιδιά με ονόματα που δεν είναι τέτοια καλά, δεν είναι και καλά Γιάννης, Μαρία, Δημήτρης, Μανώλης και ούτω καθεξής, αλλά υπάρχουν και κάποια ξένα ονόματα, φαίνεται δηλαδή ότι σε αυτή τη χώρα υπάρχουν και άλλοι. Εντάξει, φαίνεται δηλαδή ότι σε αυτή τη χώρα κατοικούν και άλλοι άνθρωποι, υπάρχουν και άλλες ομάδες, εκτός από αυτήν που προβάλλεται ως τρισχιλιετής άδειοξης ιστορία του ελληνισμού και ούτω καθεξής. Εκτός από αυτό τώρα, άλλη περίπτωση είναι το δικαίωμα των διαφορετικών ομάδων να κάνουν κάποια μαθήματα στη γλώσσα τους. Για αυτό το δικαίωμα έγιναν μάχες, σε ό,τι αφορά για παράδειγμα την εκπαίδευση των Ελλήνων στη Γερμανία. Τι μάχες δηλαδή έγιναν? Να υπάρξει ήδη στο γερμανικό σχολείο ένα, δύο από τα παιδιά να κάνουν τη λεγόμενη μητρική γλώσσα, τα ελληνικής καταγωγής, τέλος πάντων. Ωραία, έγιναν μάχες εκεί. Εδώ μέχρι το 1996 που έγινε ο νόμος για τη διαφορετική εκπαίδευση δεν υπήρχε αυτή η δυνατότητα. Από το 1996 και 1992 μπορεί, σύμφωνα με το νόμο, να γίνουν τάξεις που να διδάσκονται τα παιδιά στη μητρική τους γλώσσα, από καθηγητές, καθηγήτρες, που θα την ξέρουν βέβαια, δεν μπορώ εγώ να διδάξω μια γλώσσα που δεν την ξέρω, όσον είμαι δάσκαλος σε ένα θμήμα δεν θα κάνω εγώ τη γλώσσα που δεν την ξέρω, θα την κάνει κάποιος που την ξέρει. Δεν υπήρχε αυτή η δυνατότητα. Αλλά, προσέξτε τώρα, δεν ενεργοποιήθηκε ποτέ. Δηλαδή δεν έγιναν τμήματα τη διδασκαλίας μητρικής γλώσσας σε κανένα σχολείο, ακόμα και σε αυτά που είχαν μεγάλη ποσοστία αναλογία σε μαθητές και μαθήτρες από συγκεκριμένη χώρα. Δηλαδή, ένα διάστημα υπήρχαν σε ορισμένα σχολεία πολλοί μαθητές και πολλές μαθήτρες από ποια χώρα υποψιάζεις, Δήμητρα? Περισσότεροι μετανάσεις στην Ελλάδα από πού είναι. Μπράβο. Άρα, λοιπόν, είχαμε κάποια σχολεία που είχαν μεγάλο πληθυσμό από παιδιά αλβανικής προέλευσης. Επικαλέστηκαν διάφορες αιτιολογίες, Νικολέντα, ότι τα παιδιά δεν θέλουν να μάθουν μητρυγκή τους γλώσσα, ότι δεν βρίσκουμε καθηγητή. Πάντως, δεν υπάρχει περίπτωση καταγιαγραμμένη που να μας δείχνει ότι λειτούργησε τέτοιο τμήμα. Παρότι, ξαναλέω, ο νόμος δίνει το δικιάγμα. Οπότε, τώρα, να κάνω εγώ μια ερώτηση και να σας βάλω λίγο, να προβληματιστείτε. Γιατί σήμερα σας πήρα και πολύ μονότερμα, είναι και μου τόσο καιρός, και μπορεί να σας κόψω την όρεξη. Λοιπόν, γιατί έγιναν, ρε παιδιά, αυτος ο νόμος, αφού ήταν να μην εφαρμοστεί? Για πείτε μου, για σκεφτείτε λίγο έτσι μετάξι σας, για ποιο λόγο γίνεται ένας νόμος, αφού δεν έχουμε πρόθεση να τον εφαρμόσουμε. Λέω, κάναμε ένα νόμο και λέμε ότι υπάρχει δυνατότητα διδασκαλίας της μητρικής γλώσσας των παιδιών, που προάρχονται από άλλες εθνικές, εθνοτικές ομάδες. Γιατί όμως δεν τον εφαρμόσαμε, κι αφού δεν είδα να τον εφαρμόσουμε, γιατί τον κάναμε. Το μικρό σας. Σαβίνα. Εντάξει, και καλά για να υπάρχει, για να λένε ότι έχουμε ένα νόμο ο οποίος υπερεσπίζει τα παιδιά των άλλων γνωρών, αλλά στην πράξη και λόγω των οικονομικών θερμοστάσεων, των οικονομικών λόγων, και για λόγους του αποκλειμμού, δεν μπορούσαμε να τον εφαρμόσουμε. Ωραία. Ναι, αλλά γιατί τον κάναμε αυτό το νόμο, αφού δεν θα τον φέραμε. Αυτό ξαναρωτάω. Θυμίστε με το μικρό σας. Χρήστο. Α, μπράβο. Έχουμε υπογράψει κάποιες συμβάσεις, τόσο με διεθνείς οργανισμούς όπως ο ΕΕ, όσο και έχουμε υποχρέωση να εφαρμόσουμε κάποιες δηρεκτύβες στις Ευρωπαϊκές Ένωσες, οι οποίες μας οθούν, μας υποχρεώνουν να εκπαιδεύουμε επίσης όρες τα παιδιά που προέρχονται από διαφορετικές ομάδες. Θα τα δούμε αυτά σε χωριστό μάθημα. Είναι όμως και αυτό μια περίπτωση του θεσμικού ρατσισμού, που ενώ το ψηφίσαμε δεν το εφαρμόσαμε. Ωραία. Η εφαρμογή μου στην εκπαίδευση είναι η λειτουργία τμήματων ένταξης. Για τα τμήματα ένταξης έχετε ακούσει το μικρό σας πριδερίκι. Έχετε ακούσει τι περίπου είναι. Ό,τι θυμάστε, απλά το κάνω, ρίχνω πάσεις για να μην παίζω μόνο. Προτάω και κανέναν, τώρα σήσετε μπροστά, μην τον πάρετε, σας εξετάζω, έτσι. Ωραία. Αυτά, ωραία, καλά που το φέξατε και αυτό. Αυτά πώς λέγονται αυτά τα τμήματα, ξέρετε? Προντιστεριακά τμήματα λέγονται και τάξεις υποδοχής. Αυτά δηλαδή που βοηθούν κάποια παιδί που έρχεται από άλλες χώρες να μάθει καλύτερα τη γλώσσα. Τα τμήματα ένταξης τι είναι? Έχετε κάνει και ένα μάθημα στο πρώτο εξάμινο? Ε, σας θυμίσω, ένα μάθημα στο πρώτο εξάμινο. Σχετικό με ένταξη. Είναι τα τμήματα αυτά που υπάρχουν σωρισμένα σχολεία και που εξυπηρετούν τις ανάγκες ορισμένων παιδιών να ενταχθούν. Σε αυτή την κατηγορία των παιδιών ανήκονται άτομα με ειδικές ανάγκες και ορισμένα παιδιά που έχουν, ας πούμε, μαθησιακά προβλήματα, μπορεί να μην είναι και πάρα πολύ σοβαρής μορφής. Ωραία. Πότε έχουμε θεσμικό ρέτισμο? Όταν ένα τέτοιο τμήμα, εμείς που είμαστε στο σχολείο α, α σχολείο Θεσσαλονίκης, δεν λέω νούμερο γιατί έχουμε 100 τόσα σχολεία και άμα πω ένα νούμερο θα πεις... Λοιπόν, είμαστε στο σχολείο α Θεσσαλονίκης, εμείς οι έξι και αποφασίσουμε τι δε θα λειτουργήσουμε με το τμήμα ένταξης. Άρα τα παιδιά που ανήκουν στη δικά μας τη σφαίρα, στα δικά μας τα όρια και που με βάζει τη γυννιασή με το σχολείο μας θα πρέπει να φοιτήσουν σε εμάς, υποχρεούνται να πάνε σε ένα άλλο σχολείο το οποίο έχει τμήμα ένταξης. Καταλαβαίνετε? Ξαναλέω, υπάρχουν ορισμένα παιδιά που έχουν προβλήμα. Θα έχουν άτομα με δικές ανάγκες, κάνατε μάθημα στο πρώτο εξάμενο, αν θυμάστε. Για αυτό σας ανέφερα για το πρώτο εξάμενο. Για τα παιδιά αυτά προβλέπεται να φοιτούν σε ένα σχολείο κοινό, ας το πούμε, και να έχουμε και τμήματα ένταξης εκεί για να τα βοηθά. Ορισμένες περιπτώσεις που περιγράφονται στη σχετική νομοθεσία. Όταν εμείς που έχουμε την αρμοδιότητα να ιδρύσουμε ή να προτείνουμε την ίδρυση, εμείς ως σύλλογος διδασκόντων, θα προτείνουμε την ίδρυση στο σύμβουλό μας και αυτός να κάνει τις δέσεις της ενέργειας για να εγκαιριθεί. Αν εμείς όμως πούμε ότι δεν θέλουμε τμήματα ένταξης, δεν το εγκρίνουμε ως σύλλογός μας, δεν προχωράει η διαδικασία. Άρα τα παιδιά αυτά που ζουν σε κάθε σχολείο έχει όρια. Από αυτό το δρόμο, εκείνο το δρόμο, εκείνο το δρόμο, εκείνο το δρόμο, τα παιδιά που μένουν εδώ θα πηγαίνουν σε αυτό το σχολείο, στο α σχολείο. Τα παιδιά που πηγαίνουν από εκεί μέχρι εκεί, μέχρι εκεί, μέχρι εκεί, θα πηγαίνουν στο β σχολείο. Αν τους στύχω στο γ και το κανέξει. Αν το α, το β, το γ, το δ, το ε, σκεφτείτε πέντε σχολεία μιας συγκεκριμένης περιοχής, δεν κάνουν τμήμα ένταξης, τότε έχουμε θεσμικό ρατσισμό και έχουμε μια ολόκληρη περιοχή να μην παρέχει αυτή τη διευκόλυση στα παιδιά που το χρειάζονται. Άρα τα παιδιά αυτά θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να μεταφέρονται. Κι άμα λάβουμε υπόψη μας στα δεδομένα της Θεσσαλονίκης, που η μεταφορά γίνεται κάθε χρόνο με δυό μήνες καθυστέρηση, καταλαβαίνετε τι πρόβλημα είναι αυτό. Άρα έχουμε de facto υποβάθμιση, de facto υποτελή διαβίωση. Ωραία. Άλλη περίπτωση θεσμικού ρατσισμού. Είμαστε και πάλι σε ένα σχολείο που έχει πολλούς μαθητές και πολλές μαθήτρες που προέρχονται από διαφορετικές χώρες. Άρα και μιλούν άλλη γλώσσα. Για να γίνει κατανοητό τώρα τι είναι θεσμικός ρατσισμός. Να κάνετε λίγο ησυχία όμως, σας παρακαλώ, για να το καταλάβετε αυτό. Είναι ενδεικτικό το παράγμα. Τα παιδιά φοιτούν σε ένα σχολείο το οποίο καλεί τους γονείς κατατακτά χρονικά διαστήματα όπως υποχρεούνται από το νόμο να τους ενημερώσουν. Το ξέρετε αυτό, έτσι? Τόσα χρόνια στο σχολείο ξέρετε τι γινότανε. Συγκεντρώσεις γονεών, όπου πήγαινε η μαμά της Χριστίνα στη δασκάλα και δεν λοιπόν πάει η Χριστίνα και άλλη και η δασκάλα και μετά πήγαινε στη μουσικό, πήγαινε στη καλλιτεχνικό και ούτω κάθε εξής. Εντάξει, μέχρι εδώ! Πωραία! Πώς ενημερώσασταν εσείς, Μαρία, για την εκδήλωση? Για να πάει οι γονείς σας, πώς ενημερώσασταν? Ωραία! Αν υποθέσουμε ότι είμαστε σε μια τάξη όμως, ή σε ένα σχολείο από τα 100 παιδιά, το πούμε έτσι, τα 100 παιδιά, τα 40 να σας πω εγώ. Δεν μιλάνε τα ελληνικά. Οι γονείς τους δεν μιλούνε τα ελληνικά. Το χαρτάκι αυτό τι νόημα θα έχει όταν γραφεί στα ελληνικά, ε? Θα έχει νόημα, όπως και αντίστοιχα έγγραφα, πολλά έγγραφα, τα οποία ρυθμίζουν μια σειρά από λειτουργίες στο σχολείο. Δεν θα είχα νόημα. Άρα λοιπόν, αντί να κατηγορήσουμε το γονέα και να πούμε που είναι πολύ συνηθισμένο, προσέξτε τώρα εδώ για να καταλάβετε, να καταλάβετε τι επιδιώχεται με τη χρήση αυτού του όρου θεσμικούς ερωτησμός. Αντί να πούμε που είναι πολύ συνηθισμένο, πάτε να κάνετε τώρα εσείς το χρόνο που είπατε, θα κάνετε πτυχιακοί όσοι και όσες από εσάς, πάτε να δείτε το ζήτημα αν οι γονείς παιδιών που προέρχονται από άλλες ομάδες πηγαίνουν στο σχολείο στις συγκεντρώσεις και ρωτήσουν στους δασκάλους και στους δασκάλες, επειδή το έχουν κάνει και αυτό σας λέω, και οι περισσότεροι και οι περισσότεροι σας πούν δεν ενδιαφέρονται. Και πώς θα ενδιαφερθούν όμως, αν το σχολείο δεν κάνει κάποιες ενέργειες να τους φέρει. Ποια είναι η πρώτη ενέργεια που θα μπορούσε να κάνει. Να γράψει μια ανακοίνωση σε δυό τρεις γλώσσες. Δεν είναι και τόσο δύσκολο. Θα βρει κάποιον να μεταφραστεί να γράψει, να γράψει τελάτη, τετάδι ώρα και τα λοιπά. Αυτά τα πράγματα έχουν γίνει σε ορισμένα σχολεία. Βάζουμε λοιπόν τις ανακοινώσεις για να μπορούν να τις διαβάζουν οι άνθρωποι. Δεύτερον προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε. Αν τυχόν διότι άμα πάρεις ένα χαρτάκι και το δώσεις ας πούμε στη Λίδια, τώρα δώσω εγώ τη Λίδια ένα χαρτάκι. Να το δώσεις στη μαμά της και του μπαμπά της. Και η Λίδια είναι τρίτη δημοτικού. Τί πιθανότητα έχουμε να φτάσει στον παραλήπτη. Πάντως δεν έχουμε 100% πιθανότητες. Γιατί μπορεί να το ξεχάσει παιδί είναι. Έτσι. Μπορεί να παραπέσει παιδί είναι. Τι άλλο μπορεί. Πείτε το. Μπράβο. Να το κάνεις αΐδα για να παίξεις. Άλλο. Να μην το παρουσιάσεις διότι έχει τους λόγους. Δε θέλει να το πάρει. Δε θέλει να έρθουν οι γονείς στο σχολείο. Και γενικώς για μια σειρά από αιτήσεις. Να μην το δώσει η Ρώτο σχολείο. Πάτε εκεί απέναντι είναι άδεια η αίθουσα. Να τα πείτε αν θέλετε. Λοιπόν. Σαν να λέω. Εμείς το δίνουμε. Αλλά τα παιδιά δεν είναι βέβαια πότι θα το μεταδώσουμε. Άρα πρέπει να βρούμε άλλο τρόπο. Εφόσον βλέπουμε ότι κάποιος γονέας δεν έρχεται και πρέπει να έρθει. Το σχολείο πρέπει να έχει επικοινωνία. Πρέπει να βρούμε τον τρόπο. Να μην αρκούμαστε στο ότι δώσαμε το χαρτί γραμμένο στα ελληνικά. Να το γράψουμε σε άλλη γλώσσα, πρώτο. Και δεύτερον, άμα δεν πιάσει και αυτό να πάρουμε και ένα τηλέφωνο. Δεν είναι και τίποτα κακό. Ή για να πάμε εκεί πέρα στο σπίτι. Εφόσον είμαστε κοντά και μπορούμε να το κάνουμε. Εντάξει. Είναι κακό το σχολείο να κάνει μια επιτροπή και να πάει σε κάποια παιδιά των οποίων οι γονείς δεν εμφανίζονται. Ωραία Χριστίνα. Λέω. Σε κάποια παιδιά που δεν εμφανίζονται καλό είναι το σχολείο να πάει. Αυτό μεταφέρει το βάρος από το άτομο που λέμε «α, δεν έρχεται ο γονιός σου». Μεταφέρει στο θεσμό, στο σχολείο. Τι κάνει το σχολείο για να έρθει το άτομο. Καταλαβαίνετε τι επιδιώχεται με τη χρήση αυτής της έννοιας. Του θεσμικού ρατσισμού, στην εκπαίδευση. Τι θα κάνει το σχολείο για τα άτομα αυτά. Αυτό χρησιμοποιήθηκε από το 60, σας λέω, στα πλαίσια της προσπάθειας που έγινε για να ενσωματωθούν, ας το πω έτσι, οι μαύροι στην αμερικάνικη κοινωνία. Οι οποίοι είναι και οδηγός για πολλές από τις δράσεις που κάνουμε τώρα, σε αυτό που λέμε διαπολιτισμική εκπαίδευση. Εξελισσόμενοι βέβαια. Το μικρό στιγμίστε μου. Μαρία. Και ο γονιός είναι ενδιαφέρον και αντίστοιχα, ειδικά αν το παιδί του δεν είναι η φορά καταγωνιούς του, δεν είναι η φορά καταγωνιούς του. Ενδιαφέρον, το παιδί πιο συχνά αφού σχολείο είχε επικοινωνήσει με τον ταφυδική. Πολύ καλό το ερώτημά σας. Τι θα μπορούσε να αντιτείνει κάποιος από εσάς. Λέει η Μαρία ότι ο γονέας θα θα έπρεπε να ενδιαφερθεί. Εγώ ρωτάω, τι θα μπορούσατε να αντιτείνετε εσείς Σαβίνα. Εγώ τώρα τι θα σας πω με αυτό που είπατε. Τι θα σας πω τώρα με αυτό που είπατε. Καλά το συμπληρώσετε και το σώσετε. Ότι που το στηρίζετε αυτό. Έχετε αποτελέσματα έρευνας ή όχι. Άρα το σώσατε και είπατε ότι όπως έχω παρατηρήσει αυτό είναι δεκτό. Το έχετε παρατηρήσει εσείς. Είναι δική σας παρατήρηση. Αυτό μπορεί να είναι όμως μια αντίληψη. Και τώρα εμείς θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε αυτό που ρώτησε η Μαρία. Ωραία. Και που λέει η Μαρία. Δε θα έπρεπε να ενδιαφέρονται. Εγώ να σας πω τώρα. Ένα άλλο. Πάλι μέτρο το οποίο δείχνει ότι κάποιοι άτομα αποκλείονται με αυτόν τον τρόπο του σχολείου και το οποίο για ορισμένες ομάδες είναι ιστάθεσμικο ρατσισμό. Ποιο είναι αυτό. Πριν από αρκετά χρόνια, και ευτυχώς τώρα θέλω να πιστεύω ότι ανήκει στο παρελθόν αυτή η συνήθεια, οι συγκεντρώσεις γονεών γινόταν πότε. Τώρα γίνονται απογέμματα. Πριν από κάποια χρόνια γινόταν πρωινά. Και εγώ τώρα να ρωτήσω, Μαρία, πόσοι γονείς μπορούν τα πρωινά να πάνε στο σχολείο. Άμα δουλεύουν και άμα είναι και οι δυο εργαζόμενοι μπορούν να πάνε το πρωί στο σχολείο. Αυτό είναι λοιπόν ένα ζήτημα. Αυτό είναι καλό, αλλά δεν γινόταν. Από ένα σημείο και μετά βγήκε μια εγκύκλιος εδώ και έλεγε ότι πρέπει να γινουν τις συγκεντρώσεις, που είναι και αυτό νόητο, τα απογέμματα. Γιατί, αν γινουν δύο η ώρα, κλείνει το σχολείο θεωρητικά, τα περισσότερα σχολεία, πάλι θα υπάρχει και ο δάσκελος, το ολοήμερο, οι καθηγητές, οι οποίοι δεν θα μπορούν να λάβουν μέρος. Άρα λοιπόν, για ευνόητους λόγους που θα εξυπηρετούσαν το σύνολο των γονέων και κηδαιμόνων, έπρεπε οι συγκεντρώσεις να γινούνται τα απόγευμα. Όταν δεν γινούνται, έχουμε θέμα. Και ειδικά έχουμε θέμα για τους ανθρώπους αυτούς, οι οποίοι δουλεύαν και οι δύο συνήθως. Ήρθαν εδώ για να δουλέψουν. Αυτό είναι άλλο ένα εμπόδιο ως προς αυτό που λέμε. Από εκεί και πέρα, μπορεί να μην ξέρουν γλώσσα. Πώς θα επικοινωνήσουμε το σχολείο. Να πας στο σχολείο, άμα δεν ξέρει γλώσσα, πώς θα μιλήσει με τον δάσκαλ. Θα χρειαστεί το σχολείο κάτι να κάνει. Για αυτό σας λέω, είναι ενδεικτικό το παράδειγμα για τη θεσμική άποψη του ζητήματος. Δηλαδή, τι κάνει το σχολείο, είναι το προκειμένο. Πόσο έχει φτύγει αυτό για την εκπαίδευση των αντόμων αυτών. Τώρα, μιλήσαμε για ρατσισμό. Μιλήσαμε για θεσμικό ρατσισμό. Είπαμε για το ρόλο του αναλυτικού προγράμματος. Είπαμε για το ρόλο που παίζουν μια σειρά από κανόνες και πρακτικές. Αναφέραμε και ορισμένες των σχολείων. Τώρα θα μιλήσουμε για ρατσιστικά περιστατικά. Τι μπορεί να είναι αυτά τα ρατσιστικά περιστατικά. Μπορεί να είναι κάποια περιστατικά όπου γίνονται ενέργειες από κάποια άτομα ή ομάδες ατόμων, εναντίον πάλι κάποιων αντόμων ή ομάδων από ρατσιστικά εκείνητερα. Ωραία. Ας το ξαναπούμε λίγο αυτό. Έχουμε κάποιες ενέργειες, όπως τι ενέργειες ρατσιστικές γίνονται στα σχολεία. Ή γενικότερα, τι ενέργειες ρατσιστικές γίνονται. Ποιο εμφανής ποιά είναι ρε παιδιά, ρατσιστική ενέργεια. Σαβίνα. Λεκτικές. Βρίσιμο, υπονοούμενα, διασπορά ψευδών ιδέσεων και ούτων καθεξής. Αυτές είναι λεκτικές. Ωραία. Όμως εκτός από τις λεκτικές έχουμε και ρατσιστική βία, δεν έχουμε ρε παιδιά. Δηλαδή, κάποια άτομα ή ομάδες επιτίθεται χειρονακτικά ή με όργανα σε διάφορα άτομα εξαιτίας του ότι αυτά έχουν διαφορετική καταγωγή. Δεν το έχουμε αυτό υπόψη μας. Το έχουμε ή δεν το έχουμε. Το έχουμε. Τα συμβαίνουν τα σχολεία. Τώρα, είναι εύκολο να τα καταγράψουν αυτά τα πράγματα, ε? Δεν είναι και τόσο εύκολο. Θέλατε να πείτε κάτι και σας έκοψε. Δεν είναι και τόσο εύκολο, γιατί για να μου την πρέσουν εμένα πέντε άτομα, μετά μπορεί να φοβάμαι να το καταγγείλω, γιατί μετά μπορεί να μου την πρέσουν δεκαπέντε, έτσι? Είναι δύσκολο αυτό το πράγμα. Οπότε, είναι και δύσκολο να καταγραφεί. Θα δούμε ορισμένες περιπτώσεις, μία συγκεκριμένα, η οποία δεν είχε καν υποπέσει στην αντίληψη του συλλόγου διδασκότων. Ωραία. Είναι δύσκολο, λοιπόν, να ξέρω. Εν τούτης, έχουμε ενδείξεις και έχουμε και ορισμένες καταγραφές, που προέρχονται από έρευνες. Έρευνες που κάνουν ακαδημαϊκή, δηλαδή πανεπιστημιακή, ή άτομα που δουλεύουν σε ερευνητικά κέντρα. Ή καταγγελίες που γίνονται στο Συνήγορο του Πολίτη. Υπάρχει αυτός ο θεσμός, Συνήγορος του Πολίτη, Συνήγορος του Παιδιού. Ωραία, Φίλες Χριστίνας. Λέω, υπάρχουν κάποιοι θεσμοί, όπου γίνονται καταγγελίες για συγκεκριμένα πράγματα. Άρα, είναι δύσκολο εμείς να τα καταγράψουμε. Είναι δύσκολο και να τα οριοθετήσουμε, γιατί αλλούς, άμα βάζεις τον ρατσισμό, μπορεί να μπλέξει και ούτω καθεξής. Σας είπα πριν ότι έχουμε φανερές ρατσιστικές συμπεριφορές, όπως, ας πούμε, ο γροθοκόπημα, τρικλοποδιά, να πετάς βέλη και ούτω καθεξής, να πετάς νερό. Να κάνεις γενικά κάποιες ενέργειες εχθρικές και λιγότερο φανερές, που κάνεις νοήματα, που κάνεις χειρονομίες, που διασπείρεις πίσω κάποιες ψευδείς ειδήσεις. Ωραία. Ένα πρόβλημα, όμως, που ξανατονίζω, είναι ότι αρνούμαστε. Δεν θα πας σε ένα σχολείο να ρωτήσεις τον διευθυντή ή τους δασκάλους, ή τις δασκάλες ή τη διευθύντρια, που να σου δίνει να εμείς έχουμε τέτοια περιστατικά. Δεν θα το δεχθούν, διότι έτσι εκτιμάται ότι το σχολείο αποκτά κακή φήμη. Επομένως δεν μπορούμε να τα καταγράψουμε και δεν μπορούμε και να προχωρήσουμε σε ένα τρόπο που θα μας βοηθήσει να τα αντιμετωπίσουμε καλύτερα. Αφού σου το αρνούμαστε, όταν θα έρθει κάποιος να μας μιλήσει γι' αυτά, θα πούμε ότι δεν έχουμε εμείς τέτοιο πρόβλημα, δεν μας χρειάζεται αυτό. Δεν χρειάζεται να μάθουμε γι' αυτά τα πράγματα. Λοιπόν, τώρα, είπαμε ότι έχουμε ως ρατσιστικές συμπεριφορές, αν τις σκοτικοποιήσουμε, από την ελαφρότερη προς τη βαρύτερη είναι. Λεκτική επίθεση, φραστική επίθεση δηλαδή. Αποφυγή, απομόνωση και κυγκεντοποίηση το άλλο ή της άλλης. Διακρίσεις κάθε είδους, όπως στέριση δικαιωμάτων, μεροληπτική μεταχείριση κτλ. Σωματική επίθεση, πονγκρώμη κακοποίηση και τέλος γενοκτονία. Βλέπετε ότι το τελευταίο στάδιο το είχαμε στην περίπτωση του Ολοκαυτώματος που λέγαμε στην αρχή. Και αυτό και είπαμε, είναι μια κυλίδα στην ιστορία της ανθρωπότητας και είναι ένα ζήτημα που και σήμερα ο χειρισμός του, όπως διαπιστώνεται και με την κουβέντα, όποιος την παρακολουθεί για τις επανορθώσεις, είναι επίμαχο και λεπτό στη διαχείρισή του. Βλέπετε πώς απαντάει η γερμανική πλευρά όταν τίθεται αυτό το ζήτημα. Γιατί έγινε τέτοιες ενέργειες σε σβάρος δύο συγκεκριμένων εθνοτήτων, είπαμε έτσι, των Εβραίων και των Ρωμάν, Λίδια. Το GROME είναι αυτό που έκαναν με τους Εβραίους και τους Ρωμάν. Μαζεύουμε, τους αποστέλνουμε. Είναι η μαζική, πώς να το πω τώρα, συλλογή, δεν πάει λέξη, το μάζεμα του ανθρώπου. Το μάζεμα είναι, το μάζεμα, ναι. Το μάζεμα είναι, το μάζεμα, ναι. Συμμαζεύουμε και μετά τους έστελναν στα στρατόμετρα συγκέντρωση. Εντάξει, αυτό είναι το GROME. Η συγκέντρωση με βάση ένα χαρακτηριστικό. Ότι έχεις ένα χαρακτηριστικό, γι' αυτό συμμαζεύουμε. Θυμίστε με το μικρό σας, τι είναι λόγη. Θα θέλαμε να καταγράψουμε μια ιδιωτική συγκέντρωση που θα μπορείς να καταγράψεις. Αλλά το γόρτιμα, αυτό είναι η ιδέα από το σχολείο όπως θα μπορείς να καταγράψεις. Ωραία. Σας αρέσει η ψυχολογία και δει η κοινωνική ψυχολογία, έτσι. Μέσα από ένα γράμμα, θα μπορείς να καταλαβαίνεις τι είναι πιο οδηγωμένε και εξωτερικό, ποια είναι η ιδέα. Μπορεί να γίνει αυτό, αλλά μπορεί και να μη γίνει. Όπως μπορεί να έχουμε φανερές ρατσιστικές εκδηλώσεις μέσα στην τάξη, αλλά μπορεί να μην έχουμε και καμία μέσα στην τάξη. Που μπορεί να έχουμε όμως, αν δεν έχουμε μέσα στην τάξη. Μπορεί να έχουμε στο διάλειμμα. Για το σχολείο μιλάω, έξω από το σχολείο είναι άλλο θέμα. Μπορεί να έχουμε στο διάλειμμα. Μέσα από όλες αυτές, θα μπορείς να καταλαβαίνεις τι είναι πιο οδηγωμένε και εξωτερικό. Ναι, δεν είναι απόλυτο αυτό. Τι είπατε, Μαρία? Δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα, δεν είναι τόσο απλά. Κοιτάξτε, άλλο να είναι κάποιο παιδί στον περιθώριο και άλλο να δέχεται ρατσιστικές επιθέσεις ή μπούλινγκ. Έτσι, άλλο τον, άλλο το άλλο. Αν ήταν έτσι απλά, δεν θα είχαμε και πρόβλημα. Δηλαδή, εσείς λέτε τώρα, εμπειριασμένοι από… Αυτό δεν είναι ένα απόλυτο θέμα. Μπορείτε να δείτε το σχολείο, αλλά νομίζετε ότι βρήκε ένα συγκεκριμένο γράφημα, το οποίο θυμόνιζε το σχολείο μιλάει στο διάλειμμα. Μέσα από αυτό, μπορούμε να δούμε ποια παιδιά μέσα στο διάλειμμα, μια λίγο στο περιθώριο, ώστε εμείς να πάμε στην επισκάλη να πεντάσουμε. Αυτό το γράφημα που επικαλείστε, ποιος θα το συμπληρώσει? Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις, ένα τάσκαλος δείχνει δύο-δύο της ερωτήσεων στα κοντιά, από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις θα παρουσιάσω εγώ. |
