| Διάλεξη 1: Αυτό είναι το πρόγραμμα του κυβερνήτης του Εκκλησιαστικού Δικαίου. Είχα το πρόγραμμα για να μη γνωρίσω την εμπνευσία της Εκκλησιαστικής Δικαίου. Είχα το πρόγραμμα για να μη γνωρίσω την εμπνευσία της Εκκλησιαστικής Δικαίου. Γεια σας, αγαπητοί φίλοι. Με αυτή τη σειρά επιμέρους μαθημάτων του συνολικού μαθήματος του Εκκλησιαστικού Δικαίου σε προπτυχιακό επίπεδο, θα ασχοληθούμε στην αρχή με μία εισαγωγή στο μάθημα αλλά και στον κλάδο του Εκκλησιαστικού Δικαίου. Το εκκλησιαστικό δίκαιο σαν όρος είναι παλαιός. Προέρχεται από την παλαιότερη εποχή της ιστορίας της Ευρώπης, στην οποία υπήρχαν μόνο οι κυρίως χριστιανικές εκκλησίες. Καθολικοί, προθεσταντικοί, Ορθόδοξοι. Στη σημερινή εποχή δεν ανταποκρίνεται στην ακρίβεια του περιεχομένου. Δεν μπορεί να το αποδώσει και αυτό για τους εξής λόγους, οι οποίοι έχουν σχέση με το αντικείμενο του λεγωμένου Εκκλησιαστικού Δικαίου. Το πρώτο αντικείμενο του Εκκλησιαστικού Δικαίου είναι τα θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως προστατεύονται σε διεθνές επίπεδο και όταν λέμε διεθνές ενώ με τόσο το οικουμενικό σε επίπεδο ΟΗΕ όσο και το περιφερειακό, δηλαδή περίπου κατά Υπήρους. Και όσον αφορά την Ευρώπη μιλάμε για το Συμβούλιο της Ευρώπης, μιλάμε για τον οργανισμό για την ασφάλεια και την εργασία στην Ευρώπη. Προστασία, λοιπόν, των θρησκευτικών ανθρωπινων δικαιωμάτων σε οικουμενικό και σε περιφερειακό επίπεδο, αλλά και σε συνταγματικό επίπεδο. Δεύτερο αντικείμενο του Εκκλησιαστικού Δικαίου είναι οι σχέσεις του κράτους ή υπερκρατικών οντοτήτων, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, με τα θρησκεύματα ή με τις κοινότητες μη πιστευόντων ή κοσμοθεωρητικές ή φιλοσοφικές κοινότητες. Το μήκος και το εύρος των σχέσεων είναι αρκετά μεγάλο, περιλαμβάνει όλους τους τομείς οι οποίοι συνδέονται με την διαδραστικότητα μεταξύ του κράτους και των θρησκευτικών ομάδων, όπως είναι η θρησκευτική εκπαίδευση, όπως είναι η παρουσία θρησκευτικών λειτουργών στο στράτευμα, όπως είναι η χρηματοδότηση η οποία διακρίνεται σε άμεση των θρησκευτικών οργανισμών ή κάποιων από αυτούς και έμεση που είναι οι φορολογικές απαλλαγές, όπως είναι τα μέσα ενημέρωσης κλπ. Το τρίτο αντικείμενο του εκκλησιαστικού δικαίου είναι τα εσωτερικά δίκαια των θρησκευμάτων. Τα εσωτερικά δίκαια των θρησκευμάτων είναι για την Καθολική Εκκλησία ή δύο κώδικες, ο κώδικας Κανονικού Δικαίου της Λατινικής Εκκλησίας, ο κώδικας Κανόνων των Ανατολικών Καθολικών Εκκλησιών. Για την Ορθόδοξη Εκκλησία το κανονικό δίκαιο, είτε το κοινό όλων των Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, είτε το ειδικό, το επιμέρους κάθε Ορθόδοξη Αυτοκέφαλης Εκκλησίας, το οποίο βεβαίως είναι σε συμφωνία με το κοινό, με το γενικό κανονικό δίκαιο των Ορθόδοξων Εκκλησιών. Οι προθεσταντικές εκκλησίες έχουν και αυτές τα δικά τους δίκαια, κανονικά, αλλά μη χριστιανικά θρησκεύματα έχουν τα δικά τους, εσωτερικά δίκαια. Όπως το Ιουδαϊκό θρησκεύμα έχει το Ιουδαϊκό δίκαιο, το Βουδιστικό θρησκεύμα Βουδιστικό δίκαιο, Ινδουιστικό θρησκεύμα Ινδουιστικό δίκαιο. Βέβαια, όπως αντιλαμβάνεστε, είναι εξαιρετικά δύσκολο να ασχολείται κανείς με όλο το αντικείμενο του εκκλησιαστικού δικαίου και μάλιστα με τα εσωτερικά δίκαια των θρησκευμάτων, διότι προϋποθήθηται ότι γνωρίζει τη θρησκευτική δασκαλία και επίσης και τη γλώσσα, αλλά και τις νομικές πηγές κάθε επιμέρους εσωτερικού δικαίου θρησκεύματος. Κατόπιν αυτόν που αναφέρθηκαν προηγουμένους, ευχαιρό συνάγεται το συμπέρασμα ότι ο τίτλος του εκκλησιαστικού δικαίου δεν ανταποκρίνεται στο συμπερινό περιεχόμενό του και θα έπρεπε να ονομάζεται ενδεχομένως δίκαιο θρησκευμάτων ή δίκαιο του κράτους και της θρησκείας. Μετά από αυτή την εισαγωγή, εισερχόμαστε στο πρώτο αντικείμενο, συστηματικές του πρώτου αντικειμένου του μαθήματος αυτού, δηλαδή στα θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως κατοχυρώνονται από το διεθνές δίκαιο, είτε οικουμενικό είτε περιφερειακό, ευρωπαϊκό συγκεκριμένα, και από το εσωτερικό δίκαιο καθώς και από το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι μια διακρατική ένωση. Δεν είναι διεθνής οργανισμός, δεν είναι νομοσπονδία η ΕΕ, είναι μια διακρατική ένωση. Θα ξεκινήσουμε με τα θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα στον οργανισμό ΗΠΑ, δηλαδή σε επίπεδο διεθνές οικουμενικό. Υπάρχουν σε αυτό το επίπεδο το διεθνές οικουμενικό διεθνείς συμβάσεις και διεθνείς διακηρύξεις ανθρωπινων δικαιωμάτων, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και τα θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα. Και όταν λέμε θρησκευτικά εννοούμε και μη θρησκευτικά. Εξαρτάται αν κάποιος είναι θρησκευόμενος ή μη θρησκευόμενος. Η προστασία και τον μεν και τον δε είναι η αυτή όπως θα δούμε στη συνέχεια. Οι διακηρύξεις δεν έχουν νομική ισχύ, έχουν ηθικοπολιτική ισχύ. Ενώ οι συμβάσεις έχουν νομικώς υποχρεωτική ισχύ. Ξεκινάμε με την οικουμενική διακήρυξη ανθρωπινων δικαιωμάτων για να δούμε την προστασία των συγκεκριτικών ανθρωπινων δικαιωμάτων σε αυτήν. Οικουμενική διακήρυξη ανθρωπινων δικαιωμάτων περί του 1948. Τύπης αποτελεί μια διακήρυξη, φαίνεται και από τον τίπλο της. Δηλαδή, μια ηθικοπολιτικώς δεσμευτική πράξη. Στην πρακτική, όμως, έχει αποκτήσει νομική ισχύ. Ξεκινάμε με το άρθρο 2, αρχή της ισότητας και απαγόρευση των διακρίσεων. Κάθε άνθρωπος δικαιούται να επικαλείται όλα τα δικαιώματα και όλες οι λευθερίες που διακηρύσει η παρούσα διακήρυξη χωρίς καμία απολύτως διάκριση, ειδικότερα ως προς τη φυλή, το χρώμα, το φύλο, τη γλώσσα, τις θρησκείες, τις πολιτικές ή οποιασδήποτε άλλες πεμπιθύσεις, την εθνική ή κοινωνική καταγωγή, την περιουσία, τη γέννηση ή οποιαδήποτε άλλη κατάσταση. Αυτό, λοιπόν, το άρθρο προστατεύει, κατοχυρώνει την αρχή της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων. Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι άλλο πράγμα είναι η αρχή της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων και άλλο πράγμα είναι το δικαίωμα στην ισότητα. Αλλά αυτά θα τα δούμε σε επόμενες διαλέξεις. Το άρθρο 18 της Οικουμενικής Διακήρυξης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατοχυρώνει τη θρησκευτική ελευθερία. Κάθε άτομο έχει δικαίωμα της ελευθερίας της σκέψης, συνείδησης και θρησκείας. Στο δικαίωμα αυτό περιλαμβάνεται η ελευθερία για την αλλαγή θρησκείας, υπεπιθύσεων, όπως και η ελευθερία να εκδηλώνει κανείς τη θρησκεία του ή τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις μόνος ή μαζί με άλλους, δημόσια ή ιδιωτικά, με τη δασκαλία, την άσκηση, τη λατρεία και με την έλυση θρησκευτικών τελετών. Το άρθρο 18 περιέχει το ουσιαστικό δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας, δεν περιλαμβάνει όμως τη θρησκευτική ελευθερία, δεν περιλαμβάνει όμως το δικαίωμα, με συγχωρείτε, δεν περιλαμβάνει τους περιορισμούς στην ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας. Περιλαμβάνει στην πραγματικότητα τρεις ελευθερίες αυτό το άρθρο, ελευθερία σκέψης, ελευθερία συνείδησης, ελευθερία θρησκείας ή μη θρησκείας. Στην ελευθερία της σκέψης περιλαμβάνεται η ελευθερία για την αλλαγή της θρησκείας ή των μη θρησκευτικών περιπηθήσεων. Στην ελευθερία της σκέψης περιλαμβάνεται και η ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας. Ατομικά ή συλλογικά, δημόσια ή ιδιωτικά, με τις συγκεκριμένες ενδεικτικά απαρνηθούμενες συμμορφές. Διδασκαλία, άσκηση, λατρεία, τέλεση θρησκευτικών τελετών. Άρθρο 19. Ελευθερία της έκφρασης. Από εδώ και κάτω τα δικαιώματα τα οποία θα δούμε. Ελευθερία της έκφρασης, ελευθερίες, συνάθρεσης και συνένωσης στη συνέχεια. Δεν εντάσσονται αποκλειστικό στα θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα παρά μόνο όταν έχουν θρησκευτική διάσταση. Όταν η ελευθερία της έκφρασης είναι ελευθερία της σκεφτικής έκφρασης. Όταν η ελευθερία της συνάθρεσης είναι ελευθερία της σκεφτικής συνάθρεσης. Όταν η ελευθερία της συνένωσης ή του συνεταιρίζεσθε είναι ελευθερία της σκεφτικής συνένωσης ή του σκεφτικό συνεταιρίζεσθε. Ελευθερία της έκφρασης. Καθένας έχει το δικαίωμα της ελευθερίας της γνώμης και της έκφρασης. Που σημαίνει το δικαίωμα να μην υφίσταται δισμενοί συνέπειες για τις γνώμεις του και το δικαίωμα να αναζητεί, να παίρνει και να διαδίδει πληροφορίες και ιδέες με οποιοδήποτε μέσο έκφρασης και από όλο τον κόσμο. Και εδώ λείπουν οι περιορισμοί στην ελευθερία της έκφρασης σε αυτό το άρθρο της Οικουμενικής Διακήρυξης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Άρθρο 20. Ελευθερία συνάθρεσης και συνένωσης. Καθένας έχει το δικαίωμα να συνέρχεται και να συνεταιρίζεται ελεύθερα και για ειρηνικούς σκοπούς. Υπάρχει και μία αρνητική ελευθερία. Κανείς δεν μπορεί να υποχρεωθεί να συμμετέχει σε ορισμένο σωματίο. Και εδώ λείπουν οι περιορισμοί από αυτό το άρθρο της Οικουμενικής Διακήρυξης. Και βρισκόμαστε στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα του ΟΗΕ του 1966. Το άρθρο 2 κατοχυρώνει την αρχή της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων. Το άρθρο 4 αφορά την επιβολή κατάστασης ανάγκης δηλαδή της στρατιωτικού νόμου και ορίζει ότι η θρησκευτική ελευθερία δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των ελευθεριών εκείνων οι οποίες αναστέλονται όταν επιβληθεί κατάσταση ανάγκης. Το άρθρο 18 του Διεθνού Συμφώνου προστατεύει τη θρησκευτική ελευθερία. Η πρώτη παράγραφος κατοχυρώνει το ουσιαστικό δικαίωμα. Είναι αυτό που είδαμε και στην Οικουμενική Διακήρυξη Αθροπίνων Δικαιωμάτων. Η παράγραφος 2 απαγορεύει τον κατάναγκασμό που θα μπορούσε να παρεμποδίσει την ελευθερία του να έχει κάποιος ή να υιοθετεί τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις της επιλογής του. Η παράγραφος 3 προβλέπει τους περιορισμούς, όχι στη θρησκευτική ελευθερία, διότι η θρησκευτική ελευθερία αποτελείται από δύο μεγάλες ομάδες δικαιωμάτων. Η πρώτη ομάδα είναι οι ελευθερίες που ακούν στο όνομα ελευθερία της σκεφτικής συνείδησης και η δεύτερη ομάδα είναι οι ελευθερίες που ακούν στο όνομα ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας ή πεποίθησης. Μόνο η ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας μπορεί να περιοριστεί, όχι η ελευθερία της συνείδησης θρησκευτικής ή μη θρησκευτικής. Αυτή είναι απεριόριστη. Η ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας μπορεί να περιοριστεί με βάση τους όρους που προβλέπονται σε αυτή την παράφοτρία. Δηλαδή να προβλέπονται στο νόμο, τυπικό ή ουσιαστικό ενός κράτους. Τυπικός είναι της Βουλής, ουσιαστικός είναι ο νόμος που εκδίδεται από τη διοίκηση με βάση εξουσιοδότηση νόμου της Βουλής. Δεύτερη προϋπόθεση. Να αποβλέπουν σε ένα από τους πέντε αποκλειστικά αναφερόμενους σκοπούς. Δημόσια ασφάλεια, δημόσια τάξη, δημόσια υγεία, δημόσια ηθική ή θεμελιώδικαιώματα και ελευθερίες των άλλων. Η πράγμα 4 προβλέπει το δικαίωμα των γονέων ή των νόμιων κυβερικοί δαιμόνων να φροντίζουν για τη θρησκευτική και ηθική αγωγή των παιδιών τους σύμφωνα με τις πεποιθήσεις τους θρησκευτικές ή μη θρησκευτικές. Το άρθρο 19 του Διεθνού Συμφώνου κατοχυρώνει η ελευθερία της έκφρασης και προβλέπει τους περιορισμούς της. Το άρθρο 20 απαγορεύει την προπαγάνδα για πόλεμο και την υποκίνηση εθνικού, φιλετικού ή θρησκευτικού μίσους. Το άρθρο 21 αναγνωρίζει την ελευθερία της συνάθλησης με τους περιορισμούς της. Το άρθρο 22 αναγνωρίζει την ελευθερία της συνεταιρίας δίαιτης συνένωσης με τους δικούς της περιορισμούς. Το άρθρο 26 αναγνωρίζει το δικαίωμα στην ισότητα ενώπιον του νόμου. Και όπως διεθκρινήσαμε σε προηγούμενη διάλεξη, άλλο πράγμα είναι το δικαίωμα στην ισότητα ενώπιον του νόμου και άλλο πράγμα είναι η αρχή της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων. Το δικαίωμα στην ισότητα ενώπιον του νόμου εφαρμόζεται αυτοτελώς. Το δικαίωμα η αρχή της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων εφαρμόδοται σε συνδυασμό με ένα δικαίωμα η ελευθερία. Το άρθρο 26 ορίζει ότι όλα τα πρόσωπα είναι ίσα ενώπιον του νόμου και έχουν δικαίωμα χωρίς διάκριση σε ίση υπροστασία του νόμου. Ως προς αυτό το ζήτημα, ο νόμος πρέπει να απαγορεύει κάθε διάκριση και να εγγυάται σε όλα τα πρόσωπα ίση και αποτελεσματική προστασία εναντί κάθε διάκρισης, ιδίως λόγω φυλής, χρώματος, γένους, γλώσσας, θρησκείας, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων, εθνικής, κοινωνικής προέλευσης, περιουσίας, γέρισης ή άλλης κατάστασης. Το άθρο 27 αναγνωρίζει τα δικαιώματα των εθνωτικών, θρησκευτικών ή γλωσσικών μειονότητων. Ποια είναι αυτά τα δικαιώματα, να έχουν τη δική τους πολιτιστική ζωή, να εκδηλώνουν και να σκούν τη δική τους θρησκεία ή να χρησιμοποιούν τη δική τους γλώσσα, οι εθνικές, θρησκευτικές ή γλωσσικές μειονότητες. Και τώρα προχωρούμε σε ένα άλλο ηθικοπολιτικός δεσμευτικό κείμενο, τη διακήρυξη γενικής συνέλευσης του ΟΥΕ για την απάλληψη όλων των μορφών μισαροδοξίας και διακρίσεων που βασίζουν τη θρησκεία ή την κοσμοθεωρία το 1881. Έναν και αυτή η διακήρυξη, δηλαδή ηθικοπολιτικός δεσμευτικό κείμενο και όχι νομικός υποχρεωτικός, υποχρεωτικό εντούδης στην πράξη και αυτή έχει αποκτήσει σχεδόν, η ονεί, όπως λέμε στα νομικά, νομικός υποχρεωτικό χαρακτήρα, διότι με βάση αυτή τη διακήρυξη ένα όργανο του ΟΥΕ που ονομάζεται ειδικός ηγητής για τη θρησκευτική ελευθερία, όταν κάνει επισκέψεις σε διάφορα κράτη, εξετάζει την κατάσταση των σχετικών ανθρωπινων δικαιωμάτων στη χώρα που επισκέπτεται, με βάση, δηλαδή με κριτήριο αυτή τη διακήρυξη. Με κριτήριο αυτή τη διακήρυξη εξετάζει το σύνδραμα της χώρας, τους νόμους, τις δικαστικές αποφάσεις, την πρακτική, την πολιτική των κρατών. Δηλαδή, το εσωτερικό δίκαιο του κράτους, το οποίο επισκέπτεται όσον αφορά τα θρησκευτικά τρόπινα δικαιώματα, αν είναι σύμφωνο με τα διεθνή στάνταρς. Η διακήρυξη αυτή της Γενικής Συνέδρυξης του ΟΥΕ, το 1881, αναγνωρίζει βέβαια στο δικαίωμα θρησκευτική ελευθερία, το δικαίωμα στην απαγόρευση που θα μπορούσε να παρεμποδεί στην ελευθερία ότι να έχει κάποιος μια θρησκεία υπεπίθισης επιλογής του, την ελευθερία εκδήλωσης. Στο άρθρο 2 υπάρχει απαγόρευση των διακρίσεων από το κράτος, οποιαδήποτε ομάδα ή πρόσωπο, και δίνεται ένας ορισμός των διακρίσεων. Είναι την διάκριση, είναι οποιαδήποτε διαφοροποίηση, αποκλεισμός, περιορισμός ή προτίμηση στην θρησκεία ή την υπεπίθιση και έχει ως σκοπό της ή ως αποτέλεσμά της την κατάργηση ή την προσβολή της αναγνώρισης, απόλαυσης ή άσκησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών σε μια ίση βάση περιλαμβανομένων και των θρησκευτικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το άθρο 5 αναγνωρίζει το δικαίωμα των γονέων ή νόμων και δαιμόνων να οργανώνουν τη ζωή μέσα στην οικογένεια σε συμφωνία με την θρησκεία υπεπίθιση τους και έχοντας υπόψη την ηθική εκπαίδευση στην οποία αυτοί πιστεύουν, στην οποία πρέπει να ανατραφεί το παιδί. Κάθε παιδί θα πρέπει να απολαμβάνει το δικαίωμα να έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση σε ζητήματα θρησκείας ή πεποίθησης σε συμφωνία με τις επιθυμίες των γονέων ή των νόμων και δαιμόνων και δεν θα πρέπει να ξαναγκάζεται να λαμβάνει θρησκευτική εκπαίδευση ενάνδια στις επιθυμίες των γονέων ή των νόμων και δαιμόνων ενώ πρέπει να λαμβάνεται υπόψη πάντοτε το βέλτιση των συμφέρον του παιδιού σαν καθοδηγητική αρχή. Επίσης το παιδί θα πρέπει να προστατεύεται οποιαδήποτε μορφή διάκρισης με βάση τη θρησκεία ή την πεποίθηση. Το άρθρο 6 της ίδιας διακήρυξης προβλέπει μια λίστα, έναν κατάλογο δικαιωμάτων τα οποία δικαιώματα ή ελευθερίες απορρέουν από την ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας. Ελευθερία λατρείας ή συνάθρησης, ύδρυσης και διατήρησης κατάλληλων φιλανθρωπικών ή ανθρωπιστικών ιδρυμάτων, κατασκευή, απόκτηση και χρήση στην απαραίτητη έκταση των αναγκαίων αντικειμένων και υλικών που χρειάζονται για τις τελετουργίες ή τα έθιμα της θρησκείας, την συγγραφή, την έκδοση και διάδοση σχετικών δημοσιευμάτων, τη δασκαλία της θρησκείας υπεποίθησης σε τόπους κατάλληλους για αυτούς τους σκοπούς, την ζήτηση και τη λήψη εκούσιων οικονομικών και άλλων συμβολών από άτομα και οργανισμούς, την εκπαίδευση, το διορισμό, την εκλογή ή την ανάδειξη με διαδοχή κατάλληλων ηγετών με βάση της προϋποθέτης και τα στάνταρς κάθε θρησκείας, την τήρηση ημερών αναπαύσεως και την τέλεση εορτών και τελετών σύμφωνα με τα παραγγέλματα κάθε θρησκείας, την ίδρυση και διατήρηση επικοινωνιών με άτομα και κοινότητες σε θέματα θρησκείας υπεποίθησης σε εθνικό ή σε διεθνές επίπεδο. Η Επιτροπή του Διεθνού Συμφώνου για Τονικά και Πολιτικά Δικαιώματα είναι ένα όργανο ελέγχου της εφαρμογής αυτής της διεθνούς σύμβασης. Μία από τις λειτουργίες της είναι να εκδίδει γενικά σχόλια, δηλαδή ερμηνείες στα ανθρώπινα δικαιώματα που στατεύονται από αυτό το Διεθνές Σύμφωνο. Στο Γενικό Σχόλιο Αριθμός 22 της Επιτροπής για το Άρθρο 18 του Διεθνού Συμφώνου για τη Θρησκευτική Ελευθερία, η Επιτροπή του Συμφώνου ερμηνεύει ως εξής αυτό το άρθρο. Ότι το άρθρο 18 προστατεύει θεϊστικές, μυθιεστικές και αθεϊστικές πεμπιθύσεις. Η έννοια της θρησκείας πρέπει να ερμηνεύεται εβραίος και δεν αφορά μόνο τις παλαιές. Δεν πρέπει να προκαλούνται διακρίσεις, δηλαδή, στον καθορισμό της έννοιας της θρησκείας. Δεν προστατεύνω μόνο οι παλαιές, αλλά και οι πρόσφατα ιδρυόμενες. Η ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας με λατρεία, τήρηση των σκεφτικών εθήμων, πρακτική και δασκαλία, περιλαμβάνει ένα ευρύ πλαίσιο πράξεων. Μας δίνεται η έννοια της λατρείας ενδεικτικός. Μας δίνεται η έννοια των υπολοίπων μορφών εκδήλωσης θρησκείας. Η έννοια της αλλαγής θρησκείας δεν προβλέπεται έτσι ακριβώς, αλλά χρησιμοποιείται όρος να έχουν ή να υιοθετούν. Εξαιτίας της αντίδρασης των ουσουμανικών κρατών στον ΟΥΕ όταν ετοιμαζόταν αυτό το σύμφωνο, διότι δεν δέχονται μουσουμανικές χώρες αλλαγή θρησκείας μουσουλμανική σε άλλη. Γίνεται μια ερμηνευτική ανάλυση του ζητήματος των περιορισμών στην ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας. Γίνεται μια αναφορά στο ζήτημα εάν η κρατική θρησκεία προκαλεί διακρίσεις ή όχι. Αν προκαλεί διακρίσεις τότε η ύπαρξη της κρατικής θρησκείας δεν είναι σύμφωνη με αυτό το άρθρο. Αν δεν προκαλεί είναι σύμφωνη. Γίνεται μια αναφορά στην αντίρρηση συνειδής στρατιωτική θρητεία και την υποχρέωση των κρατών να θεσπίζουν σε αυτή την περίπτωση με νόμους μη εναλλακτική κοινωνική θρητεία. Θα συνεχίσουμε γι' αυτό το θέμα σε επόμενη διαλήξή μας. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την προσοχή σας. |
