| 2η διάλεξη: Λοιπόν, όπως σε κάθε μάθημα, ξεκινούμε με μία μικρή επανάληψη των νόσων είχαμε πει στο προηγούμενο και προχωρούμε μετά στη συνέχεια. Λοιπόν, είπαμε κάποια πράγματα για τις βασικές έννοιες. Την έννοια της γιοθερμίας, πρώτα απ' όλα. Ο βλάδος υγειοφυσικής, που αρρευνά τα θερμικά φαινόμενα στο σπίτι. Βλέπουμε ότι η γιοθερμία, η γιοθερμία, η γιοθερμία, ο βλάδος υγειοφυσικής που αρρευνά τα θερμικά φαινόμενα στο σωτερικό της γης. Εδώ είναι ένας διαλύπων θερμοπύρακας, αλλιώς Geyser, από την Ισλανδία. Μιλήσαμε για κάποιες βασικές έννοιες, τι είναι θερμότητα. Την αντιδιαστήλαμε από τη θερμοκρασία, που πολλές φορές ακόμα και εγώ το μπαρδεύω στη ρήμη του λόγου. Μπορεί να πω θερμοκρασία και να λέω θερμότητα για το αντίθετο. Είπαμε και για τις κλίμακες μέτρες θερμοκρασίας, Κελσίου βαθμή, Παρενάιτ βαθμή και Κέλβιν και τις σχέσεις μεταξύ τους. Είπαμε για την έννοια της θερμοβαθμίδας, η οποία είναι κάπως καινούργια έννοια. Όπου ακούτε τη λέξη βαθμίδα μαζί με κάτι άλλο, καταλαβαίνετε ότι μιλάμε για μεταβολή, τοπική μεταβολή σε κάποια θέση. Για αυτό και η θερμοβαθμίδα συνδέεται με την έννοια της παραγώγου. Μπορεί να είναι η βαθμίδα του ιδραυλικού φορτίου, μπορεί να είναι η βαθμίδα οποιοδήποτε μεγέθους. Σημαίνει τη μεταβολή σε κάποια θέση. Εντάξει. Αναφέραμε τα δύο θερμοδυναμικά αξιώματα. Το πρώτο που λέει ότι η ενέργεια διατηρείται και το δεύτερο που μας προζιώνει στην πραγματικότητα και μας λέει ότι η αξιοποιήσημη ενέργεια δεν διατηρείται. Αναφερθήκαμε στην έννοια της ενθαλπίας, λέγοντας ότι όταν αυξάνει η θερμοκρασία αυξάνει και η ενθαλπία, για αυτό το λόγο θα δούμε στη συνέβη ότι θα μιλάμε για πηγές μέσης, χαμηλής και ψηλής ενθαλπίας και θα τις χαρακτηρίζουμε με θερμοκρασίες. Αναφερθήκαμε στην έννοια της ειδικής θερμοκρατικότητας, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στα προβλήματα μεταφοράς θερμοκρατικότητας γιατί μας δείχνει την ικανότητα που έχουν τα υλικά για να αποθηκεύουν θερμοκρατικότητα και είπαμε ότι το νερό έχει μεγάλη υλική θερμοκρατικότητα και αυτό παίζει σημαντικό ρόλο στον μετριασμό των εχθρών του κλίματος σε παραθαλάσσιες περιοχές. Και αρχίσαμε να μιλάμε για τους τρόπους μεταφοράς θερμοκρατικότητας στο ιστορικό της γης. Μιλήσαμε για τη θερμική αγωγή, μιλήσαμε για την ακνοβολία και σήμερα θα μιλήσουμε για τον τρίτο τρόπο μεταφοράς που είναι η συναγωγή. Είπαμε ότι η αγωγή περιγράφεται μαθηματικά από αυτή την απλή σχέση που βλέπετε εκεί πέρα που μας δίνει τη ροή θερμότητας, προσέξτε αυτό είναι το χαρακτηριστικό της αγωγής, χωρίς μεταφορά υλικού. Γι' αυτό και η αγωγή είναι ο μηχανισμός που παίζει ρόλο στις θεραία σώματα. Το αυξημένο θερμικό περιεχόμενο μιας περιοχής που εκφράζεται με ψηλότερη θερμοκρασία μεταφέρεται βαθμιαία από τις περιοχές που έχουν χαμηλότερες θερμοκρασίες μέσω της αγωγής χωρίς μεταφορά υλείς. Είπαμε για τις μονάδες, τις διάφορες με τις οποίες μετράμε την αγωγημότητα αφενός στον στηλεστή θερμικής αγωγημότητας, αλλά και την ροή θερμότητας στο εσωτερικό της λύσης από το υπέρθερμο εσωτερικό προς την επιφάνειά της. Είπαμε ότι αναλογία υπάρχει και με αυτά που ακούτε και μαθαίνετε στην οικοδομική όπου πάλι εκείνο που θέλουμε είναι να προστατεύσουμε το εσωτερικό ενός σπιτιού που χάνει τον χειμώνα θερμότητα από την που παράγουμε στο εσωτερικό είτε με αγωγή μέσω των τυχωμάτων είτε βέβαια και με μεταφορά, συναγωγή στην πραγματικότητα, λόγω ανανέωσης του αέρα του εσωτερικού χώρου. Είπαμε πώς επιδρά η θερμοκρασία και η πίεση στον στηλεστή θερμικής αγωγημότητας. Δώσαμε και δύο τύπους, ουσιαστικά ένα τύπο σε δύο διαφορετικές μορφές. Είπαμε ότι στο μάθημα αυτό δεν θα ασχοληθούμε ιδιαίτερα με μαθηματικούς τύπους αλλά κάποια στιγμή πρέπει να δούμε και τη μαθηματική περιγραφή των φαινομένων. Είπαμε ότι σπάνια μπορούμε να βρούμε αναλυτικές λύσεις της οποίας πιο πολλές φορές καταφεύγουμε στην αριθμητική επίλυση. Δώσαμε τον αρισμό της αριθμητικής επίλυσης που είναι στην ουσία η διαδικασία με την οποία περνάμε από μία διαφορική εξίουση την άθεση χρήση. Από μία διαφορική εξίουση την οποία δεν μπορούμε να λύσουμε σε ένα σύστημα αργιωβρικών εξισώσεων, το οποίο μπορούμε να λύσουμε. Και εδώ είναι η μορφή της εξίουσης για συγκεκριτές συνεταγμένες. Είπαμε πότε και χρησιμοποιούμε, αν και είναι αντίθετο, προς την αντίληψη που έχουμε εμείς για το χώρο. Εμείς εντελαμβανόμαστε το χώρο σε καρτεσιανές συνεταγμένες, όμως μαθηματικά, όταν έχουμε περιπτώσεις συμμετρίας, αυτή εδώ η μαθηματική περιγραφή μας βολεύει. Μιλήσαμε για τη θερμική ακτνοβολία, μηχανισμός τελείως διαφορετικός από την αγωγή και για αυτό έχουμε μετάδοση και στο κενό. Είναι ο μηχανισμός με τον οποίο φτάνει η θερμότητα από τον ήλιο στη γη. Μιλήσαμε και στο τέλος και για το φαινόμενο του θερμοκυπίου. Και φτάσαμε μέχρι τη Συναγωγή. Για να δούμε λοιπόν τι είναι αυτή η υπερήφημη Συναγωγή. Πάλι αρχησοφίας ονομάτων επίσκεψης, μας βοηθά η ίδια λέξη να καταλάβουμε τι σημαίνει. Σημαίνει ότι έχουμε μεταφορά θερμότητας με την κίνηση μάζας ενός υλικού. Το νερό, για παράδειγμα το οποίο μας ενδιαφέρει, ή το κινούμενο ρευστό ή γενικότερα, καθώς κινείται από μία θέση σε μία άλλη, συν Άγιοι, δηλαδή Άγιοι μεταφέρει, κουβαλάει μαζί του και ποσά θερμότητας. Αν λοιπόν έχουμε ζεστό νερό εδώ και πια έχουμε κρύο νερό, τότε και δημιουργηθεί ένα ρεύμα, τότε θα έχουμε μεταφορά θερμότητας επειδή μετακινήθηκε το νερό. Αυτή η μεταφορά, η Συναγωγή, μπορεί να γίνεται να υπάρχει ένα ρεύμα νερού και να γίνεται γύρω-γύρω, να έχει παντού και μια διαθερμοκρασία. Πάλι το νερό, το κάθε τμήμα ας πούμε του νερού, αν διαχωρήσουμε θεωρητικά μια μάζιμα στο νερό, καθώς μετακινείται μεταφέρει το ποσό θερμότητας, το θερμικό της περιεχόμενο, μόνο που δεν έχει στετό αποτέλεσμα. Αν παντού έχουμε 30 βαθμούς, αν γυρνάει γύρω-γύρω το νερό, δεν γίνεται τίποτα. Εστιτό αποτέλεσμα έχει η Συναγωγή όταν έχουμε, προφανώς, διαφορές θερμοκρασίας. Τώρα υπάρχει μια βασική διάκριση. Η Συναγωγή διακρίνεται ανάλογα με το αίτιο που την προκαλεί σε φυσική και εξεναγκασμένη. Θα ξεκινήσουμε με τη φυσική Συναγωγή. Ποια είναι, λοιπόν, η φυσική Συναγωγή? Είναι αυτή στην οποία υπάρχει ανασκύκλωση. Δηλαδή, η ίδια η κίνηση του νερού, οφείλεται σε διαφορές πυκνότητας, άρα εν τέλει σε διαφορές θερμοκρασίας. Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα υγειοθερμικά πεδία. Έχουμε έναν νητροφορέα, ο οποίος έχει αρκετό πάκος. Στο χαμηλότερο σημείο, στα μεγαλύτερα βάθη, έχουμε ψηλότερες θερμοκρασίες απ' ό,τι στο πάνω μέρος του νητροφορέα. Άρα, λοιπόν, τι συμβαίνει. Το νερό που είναι σε μεγαλύτερο βάθος είναι λαφρότερο. Από μόνο του, λοιπόν, θα έτοινε, αφού είναι λαφρότερο, να ανεβεί προς τα πάνω και το ψυχρότερο νερό να κατεβεί προς τα κάτω. Τέτοιες κινήσεις… Τέτοιες κινήσεις μπορούν να ξεκινήσουν όταν το έκυο που πάει να προκαλέσει την κίνηση, η δύναμη που πάει να προκαλέσει την κίνηση, μπορεί να ξεπεράσει τις αντιστάμονες δυνάμεις. Για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή εγώ προσπρώχνω την καρέκλα, έτσι ασκώ δύναμη στην καρέκλα, αλλά η καρέκλα δεν μετακινείται. Γιατί? Γιατί η τριβή στα πόδια της καρέκλας με το πάθος είναι μεγαλύτερη από τη δύναμη που ασκώ. Βάζω λίγο μεγαλύτερη δύναμη, ξεπερνάω ένα κατόφλι και επομένως αρχίζει αυτή η κίνηση. Η κίνηση, εφόσον αρχίσει, έχει κυκλοειδή μορφή και μπορεί, κατά κάποιο τρόπο, να εξεταστεί και να βρούμε πότε θα αρχίσει, πότε οι αντιστάμονες δυνάμεις θα είναι μεγαλύτερες, με κριτήρια τον αριθμό του Ρέιλι. Ο αριθμός αυτός είναι ένας από τους πολλούς αδιάστατους αριθμούς, με τους οποίους κατά και εμείς ασταλοπορούμε σε διάφορα μαθήματα. Νομίζω ότι είπαμε και στο προηγούμενο μάθημα, εν πάση περιπτώσει τελείως όσα μαθήματα διδάσκω, ότι τους αδιάστατους αριθμούς δεν τους βάζουμε για να καλευθούμαστε, ούτε για να κάνουμε μια γλώσσα ειδικών που αυτοί μόνο καταλαβαίνουν και οι υπόλοιποι, οι αμύητοι δεν καταλαβαίνουν πραγματικά, μας βοηθούν στην ταξινόμηση των φαινωμένων. Καρακτηριστικό παράδειγμα, αυτό που ξέρετε όλοι από την ιδραπτική, ο αριθμός ρευνότησης, ο οποίος μας βοηθάει για θυμίστε μου τι να κάνουμε. Ακριβώς αυτό που είπε στην άδοξη, ο αριθμός ρευνότησης μας βοηθάει να καταλάβουμε αν η ροήθεια μας τροτεί τη δεδότηση ή η αντιάνεση. Αντίστοιχα, και εδώ μας επιτρέπει να διαπιστώσουμε, να προϋπολογίσουμε, αν θα ξεκινήσει αυτή η κυκλοειδής κίνηση ή όχι. Αυτό μας διαβάζει. Ας δούμε τι είναι και είναι τα μεγέτη που επισέχονται σε αυτόν. Α, συντελεστής θερμικής διαστολής. Ρ, η πυκνότητα. Ζ, η G, η σταθερά της βαρύτητας. ΣΕΦ, η ειδική θραμοχωρητικότητα. Γ, η θραμοχωρητικότητα και ν, στον παρονομαστή, το κινηματικό εξόδας του ρευστού. Κ, β, συντελεστής θερμικής αγωγημότητας κατά την κατακόρυφη διέθνυση. Δ, τ, είναι η διαφορά θερμοκρασίας, ας πούμε ανάμεσα στα πάνω και στο κάτω στρώμα του ιδροφορέα. Και, στην τρίτη μάλιστα, ένα χαρακτηριστικό μήκος. Τώρα θα έλεγε κανείς, όλα τα άλλα έχουν νέα φυσική σημασία, βάζει και ένα χαρακτηριστικό μήκος, όχι εγώ, αυτός που έφτιαξε ένα ρυθμό του Ρέιλιντς, του Ρέιλιντ, βάζει περίπτωση. Τι του ήρθε, γιατί θέλησε να προσθέσει ένα χαρακτηριστικό μήκος. Και μάλιστα να το βάλει στην τρίτη. Ναι. Ακριβώς όπως το είπες, για να του βγουν οι μονάδες. Θέλουμε οι αριθμοί να είναι αδιάστατοι. Για να μπορούμε να συγκρίνουμε διαφορετικής κλίμακας φαινόμενα μεταξύ τους. Εντάξει. Τώρα σε επιμέρους προβλήματα υπάρχουν εξειδικεύσεις αυτού του τύπου. Και μια τέτοια εξειδικεύση είναι αυτή εδώ. Όπου έμεινε ένα χαρακτηριστικό μήκος εδώ. Και το Κ είναι η γεωμετρική διαπερατότητα του υδροφορέας. Δηλαδή και ακρίβο τη συνέχεια για να το συζητήσουμε. Δηλαδή το Κ αυτό η γεωμετρική διαπερατότητα δείχνει πόσο εύκολα ή δύσκολα επιτρέπει την κίνηση του νερού το υλικό του υδροφορέα. Ή καλύτερα ο ίδιος ο υδροφορέας, δεν είναι μόνο θέμα υλικού, είναι σιστικά και θέμα δομής και διαπλοκής με την καλή έννοια, ή να θέλετε με την ουδέτερη έννοια, των κόκκοτ. Τους συστήματος των κενών χώρων επομένους μέσα τους οποίους θα κινηθεί το νερό. Και μάλιστα το τελευταίο μήκος, αν μιλάμε για υδροφορείς για μια τέτοια περίπτωση, μπορεί να είναι ίσο με το πάθος του υδροφορέα. Τώρα για τη διέκριση της διαφάνεια. Αν προσέξουμε στον παρονομαστή, έχουμε το ν, το οποίο όσο είναι μεγαλύτερο, τόσο μικρότερη θα είναι η κίνηση. Ή τόσο θα εμποδίζεται η κίνηση, όσο πιο παχύρευστο είναι το εξεταζόμενο ρευστό, τόσο πιο δύσκολα θα κινηθεί. Άρα τόσο μεγαλύτερη πρέπει να είναι η διαφορά των δημοκρασίες, στον αριθμητή, οι κινούσα δύναμη, το κινούν αίτιο. Στον παρονομαστή είναι και το KV, ο συντελεστής θερμικής αγωγημότητας κατά την κατακόρη επιδιεύθεση. Γιατί να είμαστε στον παρονομαστή, γιατί να εμποδίζει την κίνηση, ένα αντίθετος προς την έννοξη της κίνησης, ουσιαστικά. Ναι. Και επειδή η κυρία δύναμη είναι η διαφορά θερμοκρασίας, όσο μικρότερο είναι, τόσο εμποδίζει το να διαφύγει η θερμότητα. Ακριβώς, ή να το πω λίγο διαφορετικά. Όσο πιο μεγάλο είναι το K, τόσο πιο εύκολα περνάει με αγωγή η θερμότητα. Ξέρω τόσο υπάρχει η τάση μίωση των θερμοκρασιακών διαφορών. Άρα μεγάλο K, για τη συγκεκριμένη θερμική ροή, θα δημιουργεί μικρότερο ΔΤ. Υπό αυτή την έννοια, αυτό εδώ είναι στον παρονομαστή. Φυσικά τα υπόλοιπα, ας βλέπουμε πια τον άλλον τύπο, το K μας λέει πόσο εύκολα από ιδραυλική άποψη κίνησε το ρευστό. Έτσι, άρα με μικρότερη δύναμη, κινούσαθα, έχουμε έναξη της κίνησης. Άρα σωστά το K είναι μικρό, είναι στον αριθμητή και ούτω κάθε εξής. Άρα λοιπόν αυτή είναι η ιδέα του αριθμού Reynolds. Τώρα αυτό θα ήθελα το σημείο να το προσέξετε. Υπάρχουν ενδείξεις ότι παρόμοιες κινήσεις αυτής της μορφής, της κυκλοειδούς μορφής, συμβαίνουν και σε αρκετά βαθύτερα στρώματα από αυτά που εμείς εξετάζουμε, γιατί εμείς δεν κάνουμε υγειότητες και ασχολούμαστε με έναν υγειοθερμικό ετροποράδρο, θα πάμε σε βάδος χιλιών μέτρων, το οποίο λέει 2000 χιλιάδες σε κάποιες περιπτώσεις, όπου συνήθως έχουμε κάνει υγειοτρίσεις για πετρέλαιο, δεν έχουμε βρει τίποτα από πετρέλαιο και λέμε, άντε, αφού τις κάναμε και πληρώσαμε τα λεφτά, ας και βρήκαμε ένα θερμό νερό, τουλάχιστον να εκμεταλλευτούμε το θερμό νερό, γιατί το βασικό πρόβλημα στη διείσδιση της υγειοθερμίας, όπως κι άλλο να νεώσουμε το υγειοθερμικό ενέργειας, είναι το πρακτικό κόστος. Ενώ το κόστος της υγειοθερμίας είναι μικρό και από εκεί κερδίζουμε και από εκεί πάμε να κάνουμε την απόσβηση, αν αφήσουμε έξω το περιβαλλοντικό όφωνος, εκείνο που έχει να μας εμποδίσουμε, πρέπει να προκαταβάλουμε ένα σημαντικό ποσό. Εκείνη είναι το πρόβλημα. Λοιπόν, αν πάμε σε μεγαλύτερα βάθεις, τάξεις των 50 με 100 χιλιόμετρα, θα είμαστε στο στρώμα της Γης που λέγεται ασθενόσφαιρα. Υπάρχουν λοιπόν ισχυρές ενδείξεις που λένε ότι εκεί δημιουργούνται παρόμοιες κυκλοειδείς κινήσεις. Θα μου πείτε, μα εγώ ξέρω ότι ο στερεός της Γης είναι στερεός. Τι κυκλοειδείς κινήσεις υπάρχουν στο στερεό φλοιό. Εν πάση περιπτώσει έχουμε τέτοιες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας εκεί πέρα που η κατάσταση του υλικού, ας το πω, δεν είναι ακριβώς αυτή που έχουμε στην επιφάνεια της Γης. Θεωρούμε λοιπόν ότι μπορούν να δημιουργηθούν τέτοια η κατάσταση, ας το πω έτσι, που επιτρέπει τη δημιουργία τέτοιων κυκλοειδών κινήσων. Άρα έχουμε συμπεριφορά ασπορευστού εν τέλει εκεί πέρα, ώστε να συμπαρασύρουνται από αυτή την κίνηση μεγάλα κομμάτια του φλοιού της Γης, τα οποία λέγονται λιθοσφαιρικές πλάκες. Φαντάζουμε ότι όλοι ξέρετε τη θεωρία των λιθοσφαιρικών πλακών, όπου η ιδέα είναι ότι δεν είναι συμπαγής και απόλυτα ενιαίως ο φλοιός της Γης, αλλά είναι ταεμαχισμένο σε μεγάλα ταεμάχη, τα οποία κινούνται το ένα ως το άλλο. Και σε κάποιες θέσεις αποκλίνουν μεταξύ τους, οπότε αναδίεται νέος φλοιός από βαθύτερα στρώματα, είναι οι περιοχές απομάκρυσης λιθοσφαιρικών πλακών. Σε κάποιες άλλες θέσεις έρχονται και συγκλίνουν, πλησιάζουν δηλαδή το ένα το άλλο, οπότε η μία λιθοσφαιρική πλάκα βυθίζεται κάτω από την άλλη. Ένα τέτοιο φαινόμενο έχουμε στο Αιγαίο, νότια της Κρήτης, όπου έχουμε τη σύγκρουση της ευρωπαρικής με την αφρικανική λιθοσφαιρική πλάκα. Θα επανερχόμαστε σε αυτό το σημείο μιλώντας για τις περιοχές όπου εμπανίζεται αυξημένη θερμική ροή και έχουμε άλλες θέσεις όπου το ένα κινείται, η μία πλάκα κινείται παράλληλα με την άλλη. Εν πάση περιπτώσει, σε τέτοια συναγωγικά ρεύματα οφείλεται κατά τεκμήριο, κατά την επικρατούσα άποψη, η κίνηση των ηθοσφαιρικών πλακών. Και οφείλεται και ένα άλλο φαινόμενο, η μείωση της θερμοβαθμίδας στα ίδια βάχη, γιατί αυτή η κυκλοειδής κίνηση, η συναγωγική κίνηση τι κάνει. Αποκαθιστά κατά κάποιο τρόπο τη θερμική ισορροπία, άρα μειώνει τις θερμοκρασιακές διαφορές. Έχουμε δύο φαινόμενα μεγάλες κίνημακας που συμβαίνουν στο βάθος στο οποίο βρίσκεται η αισθενόσφαιρα, που είναι η κίνηση των ηθοσφαιρικών πλακών αφενός και η μείωση της θερμοβαθμίδας αφετέρου, που έχουν, προσέξτε, ως κοινό αίτιο, τις συναγωγικές κυκλοειδής συναγωγικές κίνησης. Πολύ εύκολα, και κυρίως την ασχολούμαστε με τη στατιστική και δεν εξετάζουμε σχέση αίτιου-εκείατου, μπορούμε να συνδέσουμε πράγματα μεταξύ τους, να κάνουμε σύνδεση αγγλικά correlation. Το θέμα είναι, σε αυτές τις περιπτώσεις, να ξέρουμε τη σχέση αίτιου-εκείατου. Ειδικά με τη στατιστική μπορούν να μπορούν να είναι πολύ περίεργα πράγματα. Να συνδέσουμε, ξέρω εγώ, την παραγωγή διδακτορικών με την κατανάλαση μιας ποικιλίας τριγύου. Δεν σημαίνει ότι όποιος κάνει διδακτορικό τρώει πολύ τρεις συγκεκριμένες κατηγορίες. Το παράδειγμα δεν είναι δικό μου, το έχω διαβάσει κάπου. Εντάξει, άλλο λοιπόν, εκείνο που θέλω να τονίσω, άλλο η συσχέτιση και άλλο η σχέση αίτιου-εκείατου. Εδώ έχουμε δύο φαινόμενα, τα οποία έχουν κοινό αίτιο, δεν προκαλείται ένα το άλλο. Σύμφωνοί? Αυτά λοιπόν για την φυσική συναγωγή. Και ποια είναι τώρα η εξαναγκασμένη συναγωγή. Η εξαναγκασμένη συναγωγή συμβαίνει όταν η κίνηση του νερού που προκαλεί την μεταφορά θερμότητας οφείλεται σε άλλα αίτια. Για παράδειγμα, έχουμε ένα γεωθερμικό πεδίο, κάνουμε άντληση από το πράσινο και το μαύρο πηγάδι του γεωθερμικού νερού που έχει θερμοκρασία 70 βαθμούς και μετά τη χρήση, για λόγους περιπαλλοντικούς, όπου θα το αναφέρουμε στο σχετικό κεφάλαιο, επαναφέρουμε το νερό μέσα από το κόκκινο πηγάδι στον γεωθερμικό υδροφορέα, το οποίο έχει 30 βαθμούς. Άρα δημιουργούνται θερμοκρασιακές διαφορές μέσα στον υδροφορέα και έχουμε λόγω της κίνησης του νερού που εμείς προκαλούμε με τις ανδρίες τις δικές μας, η συναγωγική μεταφορά θερμότητας μέσα στον υδροφορέα. Εντάξει, αυτή λοιπόν είναι η εξαναγκασμένη συναγωγή. Ένα άλλο παράδειγμα είναι το διάπηρο μάγμα. Αφού χυθεί στην επιφάνεια της Γης, το βλέπουμε να ρέει από την κορυφή του βουνού, όπου είναι ο κρατήρας του Ιφεστίου, μέσα στα Κατάντι. Ρέει λόγω βαρύτητας. Συνάμω όμως μεταφέρει και που τεράστια ποσά θερμότητας καταστροφικά. Μάλιστα. Υπάρχει κάποια απορία έως εδώ? Μπορείτε να εξαγγείσετε αυτό εδώ πέρα λίγο με τα τρία πηγάδια που είπατε. Ναι. Όταν εμάς μας ενδιαφέρει να πάρουμε θερμό νερό από ένα υγιοθερμικό υδροφορέα, βρήκαμε λοιπόν ότι έχει 70 βαθμούς, φτιάχνουμε δύο πηγάδια, παίρνουμε το νερό, το χρησιμοποιούμε, θερμαίνουμε σπίτια, στην έξοδα από τα σπίτια αυτό έχει 30 βαθμούς. Αυτό μας λέει η κείμενη νομοθεσία ότι ξέρετε πρέπει να το επαναφέρετε θέλετε δεν θέλετε και κακώς λέει θέλετε δεν θέλετε, μάλλον κακώς λέει οπωσδήποτε, γιατί θέλετε δεν θέλετε καλώς λέει, αλλά θα πρέπει να αφήνει κάποια περιθώρια όταν δεν είναι απαραίτητο. Πρέπει να το επαναφέρετε στον ίδιο υδροφορέα για περιβαλλοντικούς λόγους, γιατί συνήθως το υγιοθερμικό νερό είναι επιβαρημένο με διάφορα συστατικά, τα οποία θα ήταν επιβλαβή αν τα απορρίπταμε σε μια λίμνη, σε ένα ποτάμι κ.ο.κ. και για λόγους διατήρησης της στάθμισης στον υδροφορέα και για διάφορους λόγους. Τι κάνουμε λοιπόν εμείς ρίχνουμε μέσα στον υδροφορέα εμείς νερό που έχει 30 βαθμούς. Άρα μέσα στον υδροφορέα πλέον υπάρχουν θερμοκρασιακές διαφορές. Άρα η κίνηση του νερού λόγου λειτουργίας του συστήματος των πληκαδιών δημιουργεί συναγωγική μεταφορά ως θερμότητας. Το νερό που κινείται κουβαλάει διαφορετικά ως θερμότητας από τη μία θέση στην άλλη. Εντάξει. Υπάρχει κάποια άλλη απορία έως εδώ. Αν δεν υπάρχει κάποια απορία να κάνουμε το ανεπίσημο τέστ. Σήμερα έχει έναν ανεπίσημο τέστ και ένα επίσημο τέστ παθμολογούμενο στο τέλος. Δεν θα το ξανακάνω μόνο σήμερα που κάνω αυτό το πράγμα. Υπάρχουν κάποιες μικρές ατέλειες επειδή αυτός ο υπολογιστής δεν παίρνει την τελευταία έκδοση του ΩΠΙΣ. Αν αυτό συγχωρείστε το που υπάρχει εδώ πέρα. Διαβάζω και αν θέλετε αυτό γράψτε το. Το άλλο θα το θαφείστε να το βλέπετε. Δύο είναι ένας έλεγχος για να δούμε πόσο κατανοητά έγιναν όλα όσα είπαμε μέχρι σ' εδώ. Και δεν είναι επίσημο τέστ γιατί ουσιαστικά είναι και πράγματα τα οποία είπαμε ενεκτάσεις στο προηγούμενο μάθημα. Σήμερα απλώς ακροθυγώς τα ανέφερα. Δύο εντελώς ήδη ακριστά οδοχεία περιέχουν ίσως μάρτες υβρού. Τρομοκρασίας 20 βαθμούς και της ίου. Το ένα δοχείο είναι γεμάτο με νερό ενώ το άλλο με εθανόλη. Η θερμοκρασία και των δύο υβρών αυξάνεται από 20 στις 40 βαθμούς και της ίου χρησιμοποιώντας ακριβώς ίδιους θερμαντήρες που παρέχουν ακριβώς ίδια θερμική ισχύη στα δύο υγρά. Η εθανόλη θα είναι στη θερμοκρασία των 40 βαθμών. Αυτό που βλέπετε είναι ότι πάλι υπάρχει το τεχνικό πρόβλημα. Ενώ το νερό σε τρία λεπτά. Αγνοώντας στιχόν απώλειες λόγου εξάκησης σε ποιο από τα δύο υγρά μεταφέρθηκε περισσότερη ενέργεια κατά τη διάρκεια της διαδικασίας θέρμασης. Δύο και τρία λεπτά αντιστοίχως. Είναι πολλαπλής επιλογής. Στην επόμενη διαφάνεια είναι οι επιλογές που έχετε. Αλλά γράψτε το αυτό. Περιμένω ένα λεπτό. Έτοιμοι? Όσοι δεν προβλέπουν να το γράψουν, να το γράψουν στο διάλειμμα από τους συναντάδελφους τους. Και εδώ οι πέντε πιθανές απαντήσεις. Στο νερό επειδή θερμάθηκε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Στην εφθανόλη επειδή η θερμοκρασία της ανέβηκε πιο γρήγορα. Και τα δύο υγρά δέχθηκαν την ίδια ποσότητα ενέργειας επειδή είχαν την ίδια τελική και τελική θερμοκρασία. Δεν μπορούμε να βγάλουμε συμπεράσματα διότι χρειαζόμαστε τους συντελεστείς της θερμικής αγωγημότητας των επιχωμάτων των δοχείων και δεν μπορούμε να βγάλουμε συμπέρασματα διότι χρειαζόμαστε την ειδική θερμοκρατικότητα του νερού και της αιθανόλησης. Εντάξει. Λοιπόν, ας ψηφίσουμε σιγά σιγά. Ας σκεφτούμε πρώτα από όλα γιατί πριν ψηφίσουμε πάντα πρέπει να σκεφτόμαστε. Ακούω. Εγώ έχω πει ότι με το χρόνο δεν έχει να κάνει καθόλου μα καθόλου. Δεν έχει σημασία εκτός στα μισαιμία της αναλυτώ. Η θερμοκρατή, η θερμότητα που δίνουμε σε ένα υγρό για να πάει σημείς και μέχρι μέσα να έχει πώσει ίδια. Αυτό εδώ, το οποίο κάνει διαφορά στα δυο υγραία, είναι η θερμοκρατικότητα. Δηλαδή, για να μην βρει κατά νέα αποκλεισίου το κάθε ένα από τα δυο υγρά, το πώς είναι να τη δώσουμε έχει να κάνει τη θερμοκρατικότητα, πόσο εφαλώς θέλει. Ό,τι έχουμε δείξει, είναι το έψινο. Υπέρος. Μάλιστα. Λέει ότι έχει δώσει την ίδια ισχύ και στα δυο υγρά. Η ισχύ συμμετριέται σε βάτι. Το βάτι είναι τζάουλα χασακών. Και εμείς ψάχνουμε την ενέβη, όταν ψάχνουμε τα τζάουλα. Οπότε, το υγρό το οποίο θερμάθηκε για τρία λεπτά, έχει μεγαλύτερη ενέβη. Του προσδίτης μεγαλύτερη ενέβη. Ήταν ο νερός του. Άλλος, άλλη άποψη. Ή επείρρωση κάποιας άνθρωπος που διατικόθηκε ήδη. Εγώ θα συμφωνήσω με τη συνάνδρυφα. Το είπε πάρα πολύ σωστά. Ακριβώς, δεν θα μπορούσα να πω ότι είναι σωστά. Αλλά, αυτός ο νερός του, δεν είναι σωστά. Αλλά, αυτός ο νερός του, δεν είναι σωστά. Αλλά, αυτός ο νερός του, δεν είναι σωστά. Αλλά, αυτός ο νερός του, δεν είναι σωστά. Αλλά, αυτός ο νερός του, δεν είναι σωστά. Αλλά, αυτός ο νερός του, δεν είναι σωστά. Το είπε πάρα πολύ σωστά. Ακριβώς, δεν θα μπορούσα να το πω καλύτερα. Απλώς θα το επαναλάβω. Παρέχεται μία ισχύς. Η ίδια ισχύς και στο ένα και στο άλλο. Εφόσον, η ισχύς είναι η ποσότητα ενέργειας στη μονάδα του χρόνου. Αν, λοιπόν, η ίδια ποσότητα ενέργειας, ανά μονάδα χρόνου, παραισχέται στο ένα ρευστό περιμμένο, εκείνο απορώθησε ευκαιρισσότερη ενέργεια. Αυτό που είπε ο συνάδελφος, είχε βάσει, αλλά την πάτησε, γιατί, ξέρετε, όταν είναι καλά, αυτά τα τέστα πολλαπλής επιλογής, έχουν το σωστό φυσικά, έχουν ιδιωτερίες που μπορεί να είναι και άσχετες επιλογές και μια επιλογή, η οποία μπερδεύει. Στα Αγγλικά λέγεται «distracted». Και αυτή την επιλογή έκανες. Δηλαδή, πράγματι, είναι θέμα θερμοχωρητικότητας. Μόνο που συνάγουμε εμέσως πιο αρρευστό, έχει μεγαλύτερη θερμοχωρητικότητα, από το χρόνο θέρμασις, αφού είχαμε την ίδια αρχική και τελική θερμοκρασία. Πράγματι, το νερό χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να πάει από τους 20 στους 40 βαθμούς, επειδή έχει μεγαλύτερη θερμοχωρητικότητα, που σημαίνει ότι χρειάζεται περισσότερη ενέργεια, αναμονάδα μάζας, για να ανεβεί η θερμοκρασία του κατά ένα βαθμό θερμοχωρησίου. Έτσι, αυτή λοιπόν είναι η ερώτηση που μπαίνει επίτητας για να μπερδεύει τον κόσμο. Η απάντηση μάλλον, η οποία μπαίνει επίτητας για να μπερδεύει τον κόσμο. Οι άλλες τρεις, βέβαια, είναι πιο μακριά από την πραγματικότητα. Εντάξει, πιστείκαμε όλοι για το σωστό. Το νερό, επειδή θερμάθηκε, για μεγαλύτερο ορκανικό διάστημα. Αλλά από αυτό δεν είμαι σίγουρος ότι πιστείκαμε όλοι. Από αυτό που είπες. Εσύ πίστευες. Οι υπόλοιποι πιστείκαν, γιατί καλό είναι να πιστεύουμε όλοι, έτσι. Εγώ είδα το λόγο αυτό με τους γονάδες, που έζηξε, με τους όλους τους. Ναι. Στα δεδομένα είναι ότι έχουμε απολύτως ίδιο. Έχουμε ίδια δοχεία, εντελώς ίδια. Ίδια ποσότητα υγρού και στα δύο. Άρα από εδώ δεν υπάρχει καμία διαφορά. Και ίδιος θρεμαντήρες από κάτω, ας πούμε, οι ίδια μάτια της κουζίνας. Τα οποία δίνουν συγκεκριμένη θερμική ισχύ, ίδια και τα δύο. Δηλαδή τι σημαίνει θερμική ισχύς. Σημαίνει ότι παρέχουν ενέργεια, ένα συγκεκριμένο ποσό ενέργεια, στη μονάδα του χρόνου. Άρα λοιπόν το ένα θερμαντικό σώμα, το ένα μάτια της κουζίνας, έδινε μια συγκεκριμένη ποσότητα ενέργεια στο νερό για τρία λεπτά. Άρα πόση ενέργεια του έδωσε. Πόση ενέργεια του έδωσε, το ποσό αυτό επί τρία. Στο άλλο, το ίδιο ποσό ενέργειας επί δύο λεπτά. Άρα λοιπόν το νερό σίγουρα πήρε περισσότερη ενέργεια. Ο λόγος για τον οποίο τώρα πήρε περισσότερη ενέργεια, για να έχουμε το ίδιο αισθητό αποτέλεσμα, το αισθητό αποτέλεσμα είναι η μεταβολή θερμοκρασίας, είναι ότι το νερό έχει μεγαλύτερη θερμοκρατικότητα. Εντάξει, και αυτό είπα ότι η τελευταία απάντηση είναι παραπλανητική. Αυτή που πάει να μας περδέψει. Εντάξει, πράγματι, για να βγάλουμε συμβαίνεις χρειαζόμαστε την ειδική θερμοκρατικότητα, μόνο που μπορούμε να τη συναγάβουμε αιμέσως, από το χρόνο θέρμασης. Να συναγάβουμε το νερό έχει μεγαλύτερη θερμοκρατικότητα. Εντάξει, η ειδική θερμοκρατικότητα είναι κανένα απόλυτα ακριβής. Σύμφωνοι, τώρα πίστευαν και οι υπόλοιποι, οι πιο δύσπιστοι. Εντάξει, άρα λοιπόν μπορούμε με ασφάλεια να φύγουμε από αυτό το πρώτο μέρος και πάμε στο επόμενο. Όπως είπα και στο προηγούμενο μάθημα, έχουν υποστή επεξεργασία οι διαφάνινες ορθές. Και μπορεί να μην είναι τόσο εντυπωσιακές, αλλά υποτίθεται ότι η επιλογή έγινε για να μπορεί να είναι διάκριτες και σε άτομα τα οποία έχουν προβλήματα όρασης, κάτω των δυνατών, διάκριτες. Πάμε να μιλήσουμε για τις πηγές θερμότητας στο εσωτερικό της Γης. Ένα πράγμα που ξέρουμε σίγουρα είναι ότι η Γη χάνει συνεχώς θερμότητα. Από που χάνει θερμότητα? Από την επιφάνειά της. Ξέρουμε ότι υπάρχει μια συνεχής ροή θερμότητας από το υπέρθαρκτο εσωτερικό της Γης, από την επιφάνεια, και τελικά αυτή ένα ποσό θερμότητας αποβάλλεται από τον πλανήτη. Αν πολλοπλασιάσουμε τη μέση τιμή αυτής της θερμικής ροής επί την επιφάνεια της Γης, βρίσκουμε τη συνολική απώλεια θερμότητας, τη μέση συνολική απώλεια θερμότητας, σε ένα διάστημα ενός έτους, 2,6 επί 10 στην 20 θερμίδες το χρόνο. Βέβαια κάποιος θα μπορούσε να μου πει και θα έχει δείχνει ότι τα υφέστια, με τα υφέστια δεν κάνετε θερμότητα και μάλιστα εντυπωσιακά. Η απάντηση είναι ναι. Τοπικά τα υφέστια οδηγούν σε πολύ μεγαλύτερες απώλειες θερμότητας. Όμως σκεφτείτε κάθε πότε έχουμε έκλειξη υφεστιού. Έτσι, άρα μπορεί τοπικά και χρονικά σε ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα να έχουμε μεγάλη έκλειξη θερμότητας κάπου στην επιφάνεια της Γης. Αν όμως αυτό το αναγάβουμε σε μια μέση απώλεια θερμότητας από την επιφάνεια της Γης σε διάρκεια ενός έτους, θα δούμε ότι θα πάμε κάτω από το 1 εκατοστό της Γης θερμικής ροής. Αν μπορούμε να κάνουμε τώρα διάφορες υποθέσεις απλή και πέρα, και πράγματι όταν μιλάμε για φαινόμενα, όταν μιλάμε για φαινόμενα που αφορούν στη Γη, κάνουμε πάντοτε υποθέσεις. Η βεβλαιότητά μας είναι πολύ περιορισμένη. Εντάξει, μπορούμε να δεχθούμε ότι η Γη ξεκίνησε από ένα αρχικό θερμοσόμο, το οποίο ψήχεται σιγά σιγά, οπότε αυτό σημαίνει ότι έχει ένα απόθεμο θερμότητας στο εσωτερικό, κάνει σιγά σιγά θερμότητα και επομένως δεν χρειάζεται να σκεφτούμε τίποτα άλλο. Υπάρχει όμως και μια άλλη θεωρία η οποία λέει ότι ξέρεις η Γη ξεκίνησε από ένα αρχικό ψυχρό σώμα, σιγά σιγά θερμάθηκε, υπάρχουν πηγές θερμότητας στο εσωτερικό της Γης και πρέπει να διερευνήσουμε αν υπάρχουν πηγές θερμότητας στο εσωτερικό της Γης. Βέβαια ακόμα και η πρώτη θεωρία που λέει ότι δημιουργήθηκε από ένα αρχικό θερμό σώμα που ψήχεται, δεν αποκλείει κάθε άλλο μάλιστα την ύπαρξη πηγών θερμότητας στο εσωτερικό της Γης. Εκείνο που μας λέει είναι ότι έχουμε μια αρχική θερμοκρασία, ένα αρχικό θερμικό περιεχόμενο, χάνουμε, ξέρω εγώ, 10, παράγιαζε στο εσωτερικό 3, άρα έχουμε μια συνεχία από όλοι, άρα τελικά έχουμε μια μείωση της θερμοκρασίας συνολικά στον πλανήτη. Δηλαδή, ακόμα και αν δεχθούμε ότι έχουμε ένα αρχικό θερμό σώμα που ψήχεται σιγά σιγά, αυτό δεν αποκλείει το ότι έχουμε παραγωγή θερμότητας στο εσωτερικό της Γης. Εντάξει, γιατί ένα από τα πράγματα που έχουν αποδειχθεί είναι ότι πράγματι υπάρχουν πηγές θερμότητας. Και η μία αναβισβήτητη και κατακμήριας σπουδαιότερη είναι τα ραντιενεργά στοιχεία, τα οποία υπάρχουν στο εσωτερικό της Γης. Εντάξει, λοιπόν ανεξάρτατο ποια αφετηρία θα ξεκινήσουμε, δεν αποκλείουμε το γεγονός της ύπαρξης πηγών θερμότητας και μάλιστα έχει αποδειχθεί ότι υπάρχουν κάποιες πηγές θερμότητας, με τη διαφορά ότι στη μία περίπτωση θα πρέπει να βρούμε πολύ περισσότερες πηγές θερμότητας στο εσωτερικό της Γης, αν έχουμε θέρμαση του πλανήτη. Για να δούμε αυτό το οποίο είναι αδιαφεσβήτητο και το οποίο είναι η παραγωγή θερμότητας από ραντιενέργεια. Όπως ξέρετε από τη φυσική του γυμνασίου ή του δικείου, όταν έχουμε μεταστυχίωση ραντιενεργών πυρήνων, τότε έχουμε έκλυση ενέργειας με τη μορφή σουματιδίων α και β και εκκλησίας γ. Που τελικά όλα αυτά θα μετατραπούν σε θερμότητα. Είπαμε στο προηγούμενο μάτιμο ότι η κατάλεξη όλων των ενεργιακών μεταβολών είναι τελικά η θερμότητα γι' αυτό και η θερμική ενέργεια είναι η πιο υποβαθμισμένη. Ποιες είναι τα ραντιενεργά στοιχεία τα οποία έχουν πράγματι σημαντική συνεισφορά στην παραγωγή θερμότητας στο εσωτερικό της Γης. Είναι δύο ισότοπα ραντιενεργά του Ρανίου, το 238 και το 235, του Θωρίου ένα το 292 και το ισότοπο του Καλλίου που έχει αριθμό 40, τα οποία έχουν τρία χαρακτηριστικά. Μεγάλο χρονικό διπλασιασμού, συγκρίσιμο με την ηλικία της Γης, βρίσκονται στη σχετική αυθονία και έχουν σημαντικό ρυθμό παραγωγής ενέργειας σε ένα μονάδα ΜΑΖΕΣ τους. Λείπει ένα σίγμα εκεί πέρα, τελικό, στο ΜΑΖΕΣ. Το β και το γ είναι πρακτικά αυτονόητα. Το πρώτο γιατί τα στέλνουμε. Γιατί είναι σημαντικό κριτήριο, με το οποίο κρίνουμε αν ένα ισότοπο παράγει σημαντικά, έχει παραγάλει μέχρι τώρα σημαντικά πόσα θερμότητας του στοιχικού της Γης. Η διαδικασία αυτή συνεπάγει, επειδή έχουν αποδημιστεί πολλά πολύ μεγάλα κουσάνε διάρκεια, η οποία είναι μεγαλύτερη για μεγάλο χρονικό διάστημα, τέτοιο που έχει σημασία για γεωλογικά φαινόμενα. Από εδώ υπάρχουν και άλλα διανεργά ισότοπα, τα οποία δεν πληρούν όλες αυτές τις υποϋποθέσεις και γι' αυτό παράγουν κάτι, συνεισφέρον, αλλά η συνεισφορά τους είναι μικρή. Έχουμε και το ροβίδιο το 87, το φλόριο το 36, σίδηρος ο διανεργός σίδηρος, όλα αυτά γιατί τώρα για ένα άλλο λόγο δεν είναι τόσο σημαντικά για την παραγωγή θερμότητας στο ιστορικό της Γης. Ας σου δούμε πού βρίσκονται τώρα μέσα στη Γη, μέσα στα πετρόμενα της Γης, πού βρίσκονται αυτά τα ραδιανεργά ορεικτά. Πρώτα απ' όλα το κάλιο 40, το κάλιο ξέρετε είναι ένα από τα πλεκνότερα στοιχεία, εντάξει. Το ραδιανεργό κάλιο είναι ένα μικρό ποσοστό του κυρνού, της συνολικής ποσότητας αν θέλετε του καλίου. Βρίσκεται μαζί όμως, συνοδεύει τα ορεικτά του κοινού καλίου και επομένως όπου έχουμε αυτοτελεία ορεικτά καλίου θα έχουμε και κάποιο ραδιανεργό κάλιο. Αντίθετα τα αυτοτελεία ορεικτά ουρανίου και θωρίου είναι σπάνια. Παρ' ό,τι είναι σπάνια, προσέξτε το αυτό το σημείο, εν τούτης λέμε ότι το ουράνιο και το θωρίο συνησφέρουν σημαντικά στην παραγωγή θερμόητες από ραδιανεργίες στο ευθερικό της Γης. Γιατί, όπως θα δούμε, ενώ δεν σχηματίζουν παρά σε λίγες περιπτώσεις αυτοτελεία ορεικτά, εν τούτης βρίσκονται σε κάποιες άλλες θέσεις που καθιστούν τη συνολική τους ποσότητά τους σημαντική για την παραγωγή θερμόητες στο ευθερικό της Γης. Φυσικά όλοι ξέρετε ότι τα αυτοτελεία ορεικτά του ουράνιου είναι και αρκετά σημαντικά όχι τόσο για την παραγωγή ενέργειας, θα έλεγα, αλλά περισσότερο για ιοστρατηγικούς λόγους. Γιατί η χρήση της πυρηνικής ενέργειας, η ειρηνική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας συνδέεται με τις στρατιωτικές επαρμογές. Και γι' αυτό ξεσηκώθηκαν και όλες αυτές οι ιστορίες, αν θυμάστε ότι αμάν το Ιράν θα κατασκευάσει πυρηνικά όπλα και επομένως θα πρέπει να λεφτούν μέτρα από την παγκόσμια κοινότητα και ούτω κάτω εξής. Εντάξει, είναι το στρατηγικό, τα ιοστρατηγικά παιχνίδια που δίνουν πολύ μεγάλη σημασία στα αυτοτελεία ορεικτά του ουρανίου, του τωριού, όμως για την παραγωγή θερμότητας στο ευθερικό της Γης αυτά είναι φραγματικά ασήμαντα. Που βρίσκονται πριμένα επομένως αυτά τα ραδιανεργά στοιχεία? Αυτά έρχονται και κάθονται στο πλέγμα των δευτερευών των ορεικτών ιστατικών των πετρομάτων όπως το ζυγκόνιο, το νύτης και το κατ' εξής. Καταρχή να υπερθυμίσω, ή καλύτερα να με υπερθυμίσει κάποιος από εσάς τι σημαίνει κύριο ιστατικό ενός πετρώματος και τι δευτερεύουν ιστατικό ενός πετρώματος, μη σωναφέρεται στη διαφάνεια. Άρα, περνώντας και τη βοήθεια της διαφάνειας, πείτε μου... Κύριε Μαθούκλος δίδει τις χαρακτηριστικές ιδιότητες στο πετρώμα, ενώ δευτερεύουν... Υπάρχει στη σύστηταση του κρυσταλλικού πιέγματος, απλά δεν καθορίζει τις ιδιότητες του. Ακριβώς αυτό, για να το πω λίγο πιο γεωλογικά, ας το πω έτσι, τα κύριε ιστατικά είναι αυτά τα οποία είναι απαραίτητα για το χαρακτηρισμό ενός πετρώματος. Ο γρανίτης δεν μπορεί να μην έχει χαλαζία. Αν δεν έχει, δεν είναι γρανίτης. Αν δεν έχει τητανίτη, μπορεί να είναι γρανίτης. Εντάξει, ενώ τα δευτερεύοντα είναι αυτά που, όπως είπες, είναι άνθρωπος, μπορεί να υπάρχουν, μπορεί να μην υπάρχουν, αλλά δεν καθορίζουν τις ιδιότητες και δεν λαμβάνουν την υπόψη για την κατάταξη, την ταυτοποίηση, μάλλον, των ορίων των πετρώματων. Ποιος είναι ο λόγος που δεν πάνε στα κύρια συστατικά του πετρώματος και πάνε στα δευτερεύοντα. Ποιος είναι ο λόγος που δεν πάνε στα δευτερεύοντα. Δεν είναι κάποια έτσι σεμνότητα που λέει ας μην φάω στα κύρια σκληφτώ στα δευτερεύοντα, αλλά είναι το μέγεθος της ατομικής ακτίνας. Γιατί, ξέρετε, υπάρχουν κάποια παιχνίδια που έχουν κάποιες κουτάκια που έχουν κάποιες τρικούλες και κάποιες μπαλίτσες που κοινούνται πάνω στην επιφάνεια και πρέπει να τα κουνήσουν και να αφούν οι μπαλίτσες να κάτσουν σε διάφορες θέσεις. Εάν η μπάλα είναι πολύ μεγάλη σε σχέση με μια μικρή θέση υποδοχή, τότε δεν θα μπορεί να κατήσει εκεί πέρα. Άρα λοιπόν, όπου υπάρχουν θέσεις υποδοχής του ορανιού και του θωρίου που έχουν μεγάλες ατομικές ακτίνες, μεγάλες αντίστοιχες οπές, ας το πω έτσι γιατί μπλαμιγόρθενε υπομικροσκοπικά έτσι, που λέμε τώρα, τότε εκεί μπορεί να μπει το ουράνιο και το θώριο, υποκαθιστώντας κάποια άλλα άτομα, ενώ στο πλέγμα των κυριοστοτικών δεν μπορεί να χωράει στην αντίστοιχη υποδοχή τη συγκεκριμένη μπαλίτσα. Τώρα, το ουράνιο και το θώριο δεν κατανέμονται ομοίωμα χωρίς όλα τα πετρώματα. Τι συμβαίνει, όταν επί τα πετρώματα τα πήρει η γενή που παράγονται με πήξη βραδία ή ταχεία του μάγματος, όταν πείζουνε σταδιακά, τότε πρώτα στεραιοποιούνται αυτά που είναι πιο βασικά και μετά αυτά που είναι πιο όξινα. Βασικά και όξινα, προσέξτε, με τη γεωλογική ορολογία, αυτό που λέει ο γεωλόγος, όχι αυτό που λέει ο χημικός, όχι δηλαδή με βάση στο pH, αλλά με βάση την περιεκτικότητα σε διοξείδιο του πυρητήου. Εκεί λοιπόν που υπάρχει περισσότερο διοξείδιο του πυρητήου, πάνε και συμμαζεύονται περισσότερες ποσότητες ουρανίου και θωρίου. Και επειδή ο γρανίτης είναι αυτός που είναι πιο όξινος από γεωλογική άποψη, γι' αυτό έχει και μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε ουράνιο και θώριο. Επίσης, αντίστοιχη τάση ακολουθεί, αντίστοιχη συμπεριφορά μάλλον, έχει και το ραντιανεργό κάλλιο. Επομένως, στο γρανίτη έχουμε μεγαλύτερο λυσμό παραγωγής ενέργειας από ό,τι έχουμε, για παράδειγμα, στον μπασάκι. Εκείνο που θα θέλαμε να προσέξετε είναι ότι δεν παίζει ρόλο μόνο η ορυκτολογική σύσθεση, το που είπα τώρα, αλλά έχει σημασία για κάτι συγκεκριμένο πέτρωμα από εκεί και πέρα, κάτω από ποιες συνθήκες στερεοποιήθηκε. Οι συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης κατά τη στερεοποίησή του είναι αυτές που, εν τέλει, θα καθορίσουν την ακριβή περιεκτικότητα ενός συγκεκριμένου πετρώματος σε ραντιενεργά στοιχεία. Άρα, πετρώματα, και αυτή είναι μια ερώτηση που μπαίνει συχνά, δεν θα αντιμετωπίσω αυτή τη φορά, σε τεστ ή εξετάσεις, έχουμε δύο πετρώματα όμια, απολύτως, ως προς την ορυκτολογική τους σύσθεση. Θα έχουν τον ίδιο ρυθμό παραγωγής θερμότητας λόγω ραντιενέργειας. Η απάντηση είναι όχι κατ' ανάγκη, διότι δεν είναι μόνο η ορυκτολογική σύσθεση η οποία καθορίζει την περιεκτικότητα σε ραντιενεργά στοιχεία, αλλά υπάρχουν και άλλοι παράγωμες. Εντάξει. Άρα λοιπόν, έχετε εδώ αυτό υπόψη σας. Εδώ είναι ένας πίνακας που έχει διάφορες χαρακτηριστικές τιμές. Υπάρχει και μέσα στις σημειώσεις ο πίνακας αυτό. Συναπώ ότι επειδή κατά την προσφυλή μου συνήθεια κάθε φορά που κάνω το μάθημα, διορθώνω και καμιά λέξη από εδώ κάνω, προσθέτω τρεις λέξεις από εκεί, αφού δεν έκανα δυο δωμάδες ακόμα μέχρι να κατεβάσετε από το διαδίκτυο τις σημειώσεις οι οποίες θα σας βοηθήσουν στις εξετάσεις, είναι απαραίτητοι στάλεγα, για τις εξετάσεις, όχι για τις πιο σοφές σημειώσεις που υπάρχουν πάνω στο θέμα της διοθεκμής αλλά γιατί το μάθημα της ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό, εντάξει. Αλλά σε έχετε την τελική έκδοση. Αυτά λοιπόν, ως πως νέα γενική έρχεται να αναφέρω να κάνω μία ακόμη ερώτηση. Έχετε ακούσει ότι ο γραννίτης δημοποιείται και ως οικοδομικό υλικό. Άρα μήπως είναι λίγο επικίνδυνος. Και μάλιστα ως πολυτελές οικοδομικό υλικό. Επειδή υπήρχε λόγω ραντιενέργειας. Είναι πολύ μικρή η τιμή της, είναι αλήθεια αυτό το πράγμα, αλλά θα είναι κατηγνώμη κάτι που θα έπρεπε να ελέγχεται. Η Ελλάδα έχει πάρα πολλοί γραννίτες σε πάρα πολλά σημεία, αλλά προ κρίσιος, κυρίως για όταν εισαγωγείς γραννίτες από χώρες της Αφρικής. Ένας λόγος ήταν ότι στην Ελλάδα λόγω σεισμών, οι γραννίτες ήταν αρκετά κατακαρματισμένοι. Επομένως δεν μπορούσαν να βάλουν καλά κομμάτια κατά ελαφρος χρήση ίσως. Είχε τεθεί ένα θέμα από κάποια χρόνια για την εκμετάλλευση γραννίτες από μία περιοχή στη Σέρες. Είχαν ξεσηκωθεί οι ντόπιοι λέγοντας ότι δεν πρέπει να γίνει για να είναι επιβλαβές για την υγεία τους. Δεν έχω απόλυτη θέση για το θέμα. Γιατί η μία σκέψη είναι ότι ο γραννίτες υπάρχει εκεί πέρα, είτε οτι στα άλλα ό,τι ραντιενέργεια είναι να εκλείσει, να εκλειθεί ή εκλείεται. Άρα, ποιο είναι το πρόβλημά σας. Από την άλλη μεριά, η ίδια η εξορρεκτική διαδικασία μπορεί να δημιουργεί διασπορά στην ατμόσφαιρα κάποιων στοιχείων που αλλιώς δεν θα διασπείρουν. Άρα, ενώ ο πρόσθετος κίνδυνος, αν είναι όντως ραντιενεργός ο γραννίτες, είναι μικρός, είναι κάτι το οποίο τουλάχιστον θα έπρεπε να εξεταστεί. Δηλαδή, δεν πάμε με τυφλά να πούμε ό,τι θα εκμεταλλευτούμε, ούτε πάμε με τυφλά να πούμε ό,τι δεν θα εκμεταλλευτούμε. Εντάξει, πρέπει να το ελέγξουμε. Άρα, αν από ψήμου θεωρώ περητή πολυτέλεια να έχω έναν πάνκο στην κουζίνα από γραννίτη, κανονικό γραννίτη, γιατί και κάποια πλαστικά υλικά φέρονται ως γραννίτης, δηλαδή έχουν μορφή γραννίτη με πλαστικό, αυτό είναι άλλο, το ξεχνάμε τελείως. Αλλά πραγματικό γραννίτη, ε, θα το θεωρούσαν μύτη άλλο μια περητή πολυτέλεια, προσωπικά. Και θα απεύφευε και όλες αυτές τις σκέψεις, οι οποίες πιθανόν να προσχολούν κάποιους. Εντάξει. Με αυτό που είπα πριγουμένου, με αυτό που είπα μέχρι τώρα για την παραγωγή ενέργειας από τα διάφορα πετρώματα στο εσωτερικό της Γης, επανερχόμαστε στη σκέψη και στη θεωρία που είχαμε αναπεθεί στην αρχή αυτού του κομματιού της ύλης, πρέπει να κάνουμε το αν η Γη ξεκίνησε από ένα αρχικό θερμό ή ψυχρό σώμα, γιατί η πιο λογική άψη ήταν ότι ξεκίνησε από ένα θερμό σώμα. Όμως, διαπιστώθηκε ότι, αν θεωρήσουμε ότι στους βάθους κάποιων χιλιομέτρων στο εσωτερικό της Γης, ο ρυθμός παραγωγής θερμόητας από ραδιανέργεια είναι αυτός που διαπιστώσαμε κάνοντας μετρήσεις στην επιφάνεια της, τότε η παραγωγή θερμόητας στο εσωτερικό της Γης είναι πολύ μεγαλύτερη από τη θερμόητα που κάνεται στον διάστημα. Αυτό θα σήμανε ότι η Γη εξελίχθηκε από ένα αρχικό ψυχρό σώμα, το οποίο σταδιακά θερμαίνεται. Όμως, εδώ μπαίνουν διάφορα όμως αλλά και άλλοι αντιθετικοί σύνδεσμοι. Πρώτα από όλα, όσο προχωρούμε προς το βάθος, τόσο τα πετρώματα γίνονται πιο βασικά. Δηλαδή, έχουνε μειωμένη περιεκτικότητα σε ραδιανεργά στοιχεία. Ακόμα όμως και αν θεωρήσουμε ότι είναι βασικά ή υπερβασικά, αν έχουν τον ίδιο ρυθμό παραγωγής ενέργειας με αυτό που μετρήσαμε εμείς στην επιφάνεια της Γης, τότε πάλι καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η Γη εξελίχθηκε από ένα αρχικός ψυχρό σώμα. Η επόμενη αντισμήτηση που έχετε λέει, μα ξέρεις όμως στα στρώματα τα οποία βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια της Γης, υπάρχουν ποσότητες ουρανίου και θωρή, οι οποίες δεν είναι στο πλέγμα των δευτερογών, των δευτερογών, αλλά συγκρατούνται με δυνάμεις προσρόφησης πάνω στους σκόπους και βρίσκονται στους πόρους των πετρωμάτων. Και αυτή η ποσότητα των ραδιενεργών στοιχείων μεταφέρεται εύκολα με την κίνηση του νερού. Άρα, λοιπόν, συγκεντρώθηκαν αυτά τα στοιχεία σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες στα επιφανειακά στρώματα, στα οποία εμείς έχουμε άμεση πρόσβαση και δυνατότητα μέτρησης. Και, επομένως, οι μετρήσεις που παίρνουμε εμείς στην επιφάνεια της Γης, που το πολύ να έχουμε φτάσει στα 10 χιλιόμετρα, βλέπω ότι υπάρχει αρκετή ζέστη, θα θέλαμε να ανοίξουμε κι άλλο παράθυρο, μπορούμε. Δεν είναι αντιπροσωπευτικές εδώ τι συμβαίνει στο βάθος. Επομένως, δεχόμενοι αυτές τις αισθάσεις, λέμε ότι δεν ξέρουμε, δεν μπορούμε να συναγάβουμε με τις μέρες τώρα μετρήσεις ή να πιστωπίσουμε, αντελώς, ότι εκεί ήταν αρχικώς ψυχρή και στη συνέχεια θερμάτηκε λόγο ραδιομετροπούου μεταστηχείουσης. Αν όμως, γι' αυτό έχει πει ως θέμα εξετάσεις, αν όμως αποδεικνυόταν, υποθετικός λόγος, ότι όντως ο ρυθμός παραγωγής θερμότητας στο εσωτερικό της Γης είναι μεγαλύτερος από τον ρυθμό απώλειας θερμότητας από την επιφάνειά της, τότε θα έβγαινε το συμπέρασμα ότι η Γη θερμένεται σιγά σιγά με την πάροδο του χρόνου. Έτσι, δεν έχει αποδειχθεί τίποτα, αλλά αν αποδειχθεί το ένα, τότε αποδεικνύεται και το άλλο. Σύμφωνει? Υπάρχει κάποια απορία όσο εδώ. Επειδή θα κάνουμε ένα διάλειμμα και έχει περάσει η διμή ώρα ο μαθήματος, μπορούμε να το κάνουμε τώρα. Διάλειμμα ενός τετάρτου, θα πάμε, βολεύει αυτή τη φωνική στιγμή, θα κάνουμε ένα δεύτερο θμήμα ο μαθήματος και στο τέλος, με διάλειμμα μόνο δυό λεπτόν ανάμεσα για να φέρω τα θέματα, θα πάμε στο τέστο. Όπως είπαμε και στο προηγούμενο θέμα του μαθήματος, η ραντιενέργεια είναι η μόνη πηγή ενέργειας στο ευστηρικό της γης, την οποία η συνισφορά δεν αμφισβητείται. Από εκεί και φέρα, υπάρχουν και κάποιες άλλες πηγές, οι οποίες μπορεί να συνισφέρουν ή μπορεί να μη συνισφέρουν, θα τις δούμε χάρη πληρότητας. Μια πρώτη τέτοια πηγή είναι η θερμότητα από συστολή της γης. Συστολή, όχι ότι τρέπεται η γη, δηλαδή αυτό το παιδί έχει συστολή ας πούμε, είναι συναισθανμένο, αλλά σημαίνει κυριολεκτικά το μάζεμα μύκρεμα του όμπου. Έτσι, για αυτό άλλωστε μεταφορικά λέμε αυτό το παιδί είναι συναισθανμένο. Είναι μαζεμένο, έτσι δεν κάνει πράγματα περίεργα ας πούμε. Εντάξει, λοιπόν, υπάρχει μια θεωρία, πιθανώς σωστή, που λέει ότι η γη συστέλαται με την πάρον του χρόνου ή μάλλον συνεστάλλει σε προηγούμενες, στα κατά τη διάρκεια της ζωής της μέχρι σήμερα. Αν αληθεύει η υπόθεση αυτή πρώτον, τότε η δυναμική ενέργεια του πλανήτη μειώνεται. Και μετατρέπεται αυτή η ενέργεια που κάνετε σε θερμική ενέργεια. Όμως, για να έχει αισθητό αποτέλεσμα, σημαντικό αποτέλεσμα, η συστολή στην κατανομή των θερμοκρασιών στο πλανήτη και στο ποσό θερμοόντας που είναι αποθηκευμένο στο στελικό του, θα πρέπει αυτή να ήτανε τεράστια. Επομένως, ακόμα και αν αληθεύει η θεωρία ότι έχουμε συστολή της Γης, το αποτέλεσμα στην αποθηκευμένη θερμότητα στο στελικό της Γης είναι πολύ μικρό. Πιθανό, αλλά λίγο. Το δεύτερο, αυτό περισσότερο πιθανό και ό,τι τόσο λίγο, αλλά πάλι όχι τόσο σημαντικό, υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που λένε ότι ο χρόνος μιας τελείως περιστροφής της Γης αμέσως μετά τους σημαντισμότητες ήταν μικρότερος από 10 ώρες και σιγά σιγά ο χρόνος αυτός αυξήθηκε στις 24 ώρες. Είχαμε ένα φενάρισμα, αυτό του πιστεύουμε, είναι σχεδόν αποδεδειγμένο. Και μάλιστα υπάρχουν κάποια στοιχεία που λένε ότι κάθε χίλια χρόνια, ξέρω εγώ, αυξάνεται κατά τόσο κάποιο πολύ μικρό χρονικό διάστημα, ο χρόνος περιστροφής της Γης ακόμα και από ιστορικά κείμενα που αναφέρονται σε εκλήψεις του ηλίου και τα λοιπά, μπορούν και γενικά αστυνομικά φαινόμενα, μπορούν να εξαχθούν κάποια τέτοια συμπεράσματα. Όμως και εδώ το αποτέλεσμα δεν είναι πολύ μεγάλο. Χάνοντας κινητική ενέργεια, αυτή η ενέργεια πάλι μεταπλέον πήξε θερμόητα λόγω τριβών στο σπιθμένο στην οικία, θα το δούμε αυτό και στη συνέχεια, αλλά και στο στερεό φύλλο του πλανήτη. Άρα εδώ πιστεύουμε ότι αυτή η πηγή θερμόητας υπήρξε. Πάλι όμως δεν πρέπει να ήταν πολύ σημαντική. Αλλά ότι υπήρξε, η κρατούσα άποψη είναι ότι έτσι είχαν τα πράγματα, αυξήθηκε ο χρόνος περιστροφής της Γης. Θερμότητα από χημικές αντιδράσεις. Και μάλιστα από τις εξόθερμες χημικές αντιδράσεις. Όπως ξέρατε οι αντιδράσεις χημικές διακρίνονται σε ενδόθερμες και εξόθερμες. Δηλαδή άλλες μέν απορροφούν θερμότητα και άλλες αποβάλλουν θερμότητα. Και αυτό είναι αναμφίσβητο. Εξόθερμες χημικές αντιδράσεις συμβαίνουν συνέχεια στο στερικό της Γης. Μπορεί τοπικά να είναι σημαντικές και να επιτείνουν, ας πούμε, μια τοπική διοθερμική ανομαλία, αλλά συνολικά πάλι το αποτέλεσμά τους είναι μάλλον μικρό, μάλλον αμεριτέω. Είμαστε σίγουροι ότι συμβαίνει, ότι υπάρχει μία συνδρομή από τις χημικές αντιδράσεις αλλά είμαστε σχεδόν βέβαιοι ότι αυτή η συνδρομή είναι πολύ μικρή. Και αρχόμαστε στη θερμότητα από τις παλήρειες που συνδέεται με αυτό που είχαμε πει προηγουμένως για την επιβράδινση της κίνησης της περιστροφής της Γης. Πού οφείλονται οι παλήρειες, για θυμίστε μου. Στην έλεξη της σελήνης και του ήλου, ουρανίων σωμάτων. Ποια είναι πιο έντονη από τις δύο, της σελήνης ή του ήλου. Ακούω εσένα. Τη σελήνης, γιατί η απολύση είναι πιο μεγάλη. Ακριβώς, η αποστήση συμβαίνει στο τετράγωνο, λοιπόν, καθορίζεται κυρίως από τη σελήνη και δημιουργείται μία έλξη της μάζος νερού που είναι πιο ευκίνητη πρός στη μεριά του ουρανίου σώματος που την προκαλεί. Και αυτή η κίνηση τεράστιων ποσότων νερού, οπωσδήποτε έχει ως αποτέλεσμα και ευτυχώς επιβραδύνεται από την ανάπτυξη των κρυβών στον πυθυμένο των οικένων. Άρα, σίγουρα παράγεται θερμόετα από αυτή τη διαδικασία. Και σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς, αυτή η θερμόετα μπορεί να φτάσει, προσέξτε δεν είναι οι 1.019 θερμίδες, είναι 10 στη 19η, πάλι μετατροπία από τη μία μορφή στην άλλη, να δημιουργήσει αυτό το λάθος, είναι δηλαδή ένα σημαντικό ποσοστό, σύμφωνα με τους συγκεκριμένους υπολογισμούς, το 4% της συνολικής γίνησης θερμικής ροής, σύμφωνα με κάποιους άλλους υπολογισμούς που μπορείτε να βρείτε είναι το 2%, πάλι δείχνει ότι δεν είμαστε σίγουροι, αλλά είναι ένα σημαντικό ποσοστό, πάνω από το 1% εν πάση περιπτώση της γίνησης θερμικής ροής, περισσότεροι από ότι είναι η ενέργεια που χάνεται από τα υφέστη, για παράδειγμα. Εντάξει, δείχνουμε ότι είναι κάτω από το 1%. Εκείνο που έχει ενδιαφέρον είναι ότι η έλξη του ήλου και της Ελληνής φροκαλεί με τα κινήσεις, μικρές βέβαια, εξωναστερόφλου της γης, οι οποίες αγγλικά λέγονται earth tides, οι οποίες ανοιχνεύονται μερικές φορές με περίεργους τρόπους. Ένα ενδιαφέρον που είχα ακούσει πριν από χρόνια είναι το εξής, ότι οι μεταβολές στην παροχή πηγών νερού οφειλόταν ακριβώς σε αυτές τις μικρομετακινήσεις, στην επίδραση του ήλου και της Ελλήνης, στις μικρομετακινήσεις τεμαχών του φλίου. Και πώς εξηγείται αυτό το πράγμα. Πρόκειται για πηγές οι οποίες είναι σε ριγματωμένα εδάφης. Δηλαδή έχουμε κάποιους βράχτσους που έχουν ρογμές. Το νερό γίνεται μέσα από τις ρογμές. Αν αυτή η ρογμή που έχει πολύ μικρό άνοιγμα, ανοίξει λίγο λόγω αυτών των μικρομετατοπίσεων, που οφείλονται στην έρεξη του ήλου και της Ελλήνης, τότε θα έχουμε μεγαλύτερη παροχή της πηγής. Αντίθετα αν έρχονται να συγκλίνουν αυτές οι δύο μάζες, τότε θα μειωθεί το άνοιγμα της ρογμής και απομένως θα μειωθεί και αντίστοιχη παροχή. Είναι ενδιαφέρουσα η εξεγερμηνία που μπορεί να δοθεί σε κάποια φαινόμενα. Σύμφωνο. Υπάρχει κάποια απορίωση εδώ? Και ερχόμαστε στα περίφημα νεκρίνα, για τα οποία εξακολουθούμε να μην ξέρουμε συνολικώς πολλά πράγματα, και εγώ που δεν είμαι κυπρινικός πίστης, το ξέρω ακόμα λιγότερα. Εν πάση περιπτώσει έναν αντισβήτητο γεγονός είναι ότι υπάρχει μια συνεχής ισροή ή ροή νετρίνων προς τη γη και διά της γης. Και το θέμα είναι, το ερώτημα είναι αν αυτή η ισροή νετρίνων προκαλεί τελικά κάποιο θερμικό αποτέλεσμα. Κατάλλως η πηγή αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική και κατάλλως αυτή η πηγή είναι παντελώς αμεληταία. Δηλαδή, πάλι, με αυτό που σας λέω, δείχνω το μέγεθος της άγνειάς μας, όχι της ατομικής που αυτή είναι δεδομένη, εντάξει και μάλλεση σε τέτοια φαινόμενα, όσο της συνολικής. Άλλωστε η επιστήμη προχωράει με αυτόν τον τρόπο. Κάνουμε υποθέσεις οι οποίες επαληθεύουν τα φαινόμενα που ξέρουμε και όταν κάποια στιγμή ανακαλύψουμε κάποια φαινόμενα ή κάνουμε κάποιες παρατηρήσεις που είναι αντίθετες στην θεωρία, τότε αλλάζουμε και τη θεωρία. Δεν αλλάζουμε τα φαινόμενα που παρατηρήσαμε. Αν τα φαινόμενα είναι θέμα πειραμάτων, τότε ξανακάνουμε τα πειράματα. Δεν πας και κάναμε λάθος το πείραμα. Μήπως συνδεμετρήσαμε κάτι καλά ή ακόμα και τα ρυθμιτικά πειράματα. Τα έχουμε ξανά στον υπολογιστή και βλέπουμε, μήπως βάλαμε καμία υποδιαστορία λάθος και βγάλανε κάτι άλλο. Όταν δε το δούμε ότι τα πειράματα έγιναν με σωστό τρόπο, τότε αλλάζουμε τη θεωρία. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η γεωκεντρική θεωρία. Και η γεωκεντρική θεωρία, η γεωκεντρική θεωρία είχε αναπτυχθεί από διάφορους αρχαίους λόγους και ήταν σύμφωνη με αυτά που βλέπανε, με τις παρατηρήσεις. Και ερμήνε με τις παρατηρήσεις. Και όταν έγιναν κάποιες παρατηρήσεις που άρχισαν να μην περιάζουν πολύ στην απλοϊκή γεωκεντρική θεωρία, έγιναν κάποιες βελτιώσεις στις θεωρίες αυτής που κάδιψαν και αυτές τις παρατηρήσεις. Και κάποια στιγμή έγινε φανερό, επειδή υπήρξε ο κηδεσκόπιος, ότι κάτι δεν πάει καλά, δεν μπορεί να ισχύει αυτή η θεωρία. Και μετά από κάποιο κυλοκόνιμο επιστημονικό και πολιτικό έγινε αδεκτή τελικά η λοιοκεντρική θεωρία, την οποία αποδοχόμαστε σήμερα. Ναι, βεβαίως. Μέχρι στιγμής αυτό έχουμε πει, ότι το μόνο σημαντικό και αναφυσβήτητο είναι η ρανιανέργεια. Θα δούμε και κάποιες άλλες πηγές στη συνέχεια, οι οποίες ήταν σημαντικές κατά τα πρώτα στάδια σχηματισμού της Γης, τώρα όμως δεν λειτουργούν. Εντάξει. Σύμφωνο. Και ακριβώς σε αυτό περνάμε, στην παραγωγή θερμότητας κατά το σχηματισμό της Γης. Μια αίτια άφησης θερμοκρασίας της Γης είναι η πρόσκληση με άλλα ουράνια σώματα. Ξέρουμε ότι η Γη στο απότερο παραθόν της είχε συγκρούσει με άλλα ουράνια σώματα, πολύ πιο συχνά από ό,τι έχει τώρα. Γιατί αυτό καταρχήμα? Γιατί τώρα έχουμε λιγότερες συχνές πτώσεις μετεωρητών στην επιφάνεια της Γης. Η ατμόσφαιρα εμποδίζει τα σώματα να φτάσουν στην επιφάνεια της Γης. Ή τα κάνει να φτάνουν μικρότερα. Γιατί? Σε αυτόν τον ρόλο παίζει η ατμόσφαιρα. Η ατμόσφαιρα πώς δημιουργεί αυτό το πεδίο που λέει σε προστατευτικό, όπως είναι κάτι πιο απλό, υπάρχει μια πιο απλή εμπειρία. Δημιουργεί και ανάπτυξη. Όταν μπαίνει μέσα στην ατμόσφαιρα, όπου έχει οξυγόν, αναπτύσσονται ψηβές θερμοκρασίες και λόγω των δυνάμων της γης, οπότε και σπάει σε μικρότερα κομμάτια εντέλει και αναφλέγεται, οπότε αυτό που φτάνει τελικά στην επιφάνεια της Γης είναι πιο μικρό. Βέβαια σε ιστορικούς χρόνους έχουμε διαπιστωμένοι πτώσεις μετεωρητών και έχουμε και παρποτύπωμα αυτής της πτώσης. Και έχουμε και μετεωρήτες στους οποίους είχαμε την ευκαιρία να εξετάσουμε και να πάρουμε μία εικόνα πριν πάντα διαστημόπλια για την φύση των ειδικών που υπάρχουν σε άλλα ουράνια σώματα. Και μάλιστα έχουν αποδοθεί και διάφορες ιδιότητες στους μετεωρήτες, μεταφυσικές και ούτω καθεξής, αλλά αυτό είναι άλλου παπά Ευαγγέλιο. Λοιπόν, αυτή η πρόσκρουση με τα ουράνια σώματα προφανώς απέδειλε ενέργεια στην επιφάνεια της Γης. Είχαμε την πρόσκρουση, είχαμε κινητική ενέργεια η οποία μηδενιζότανε, εν τέλει είχαμε μετατροπή της προστηθέμενης ενέργειας σε θερμότητα. Άρα, αν ήταν πολλά τα ουράνια σώματα που προσέχονταν στην επιφάνεια της Γης, τότε είχαμε και αρκετή αποθήκευση θερμότητας στο εσωτερικό της Γης, σύμφωνο όμως με μία θεωρία, η πιθανία της θερμοκρασίας, όλα αυτά είναι θεωρίες, τίποτα από αυτά δεν εμπέμβαιο, είναι της τάξης των 30 βαθμών κελσίου. Όμως, υπάρχει και ένας άλλος μηχανισμός, αύξησης της θερμότητας στο εσωτερικό της Γης, λόγω προς τους ουρανίων σωμάτων, που οφείλεται στο ότι προσθήθεται μάζα στη Γη. Η μάζα του ουρανίου σώματος έρχεται και προσθήθεται στη μάζα της Γης. Αφού αυξάνεται η μάζα της Γης, αυξάνεται και η πίεση στο εσωτερικό της. Έτσι, πιο μεγάλη η μάζα, πιο μεγάλη η πίεση στο εσωτερικό της Γης. Ξέρουμε όμως ότι όταν αυξηθεί η πίεση αδιαβατικά, και τι σημαίνει αδιαβατικά, ελληνικός όρος και ο διεθνής ο αδιαβάτης, όταν δεν μπορεί να αποκλειθεί η θερμότητα, το πήγε στην επίσης. Τότε αυξάνεται η θερμοκρασία. Η αδιαβατική συμπίεση οδηγεί σε αύξηση θερμοκρασίας. Θεωρείται λοιπόν ότι πολύ μεγαλύτερο αποτέλεσμα μπορεί να είχε η αύξηση της πίεσης, να οδήγησε δηλαδή σε αύξηση θερμοκρασίας στον πυρήνα της Γης, στο κέντρο της Γης, που μπορεί να έφτασε και τους 900 βαθμούς. Συναθές με αυτό το δεύτερο που είπαμε, είναι και αυτό που θα πούμε για τον επόμενο μηκανισμό, που έχει να κάνει με τη διαφοροποίηση των υλικών στο σωτερικό της Γης. Αυτό θέλω να το συνειδητήσουμε, γιατί σίγουρα δεν είναι προφανές. Δηλαδή και εγώ για να το καταπιώ στην αρχή, χρειάστηκε λίγο να πιω νερό. Εάν πρέπει να το χρειάστηκα να το σκεφτώ. Υπάρχουν πάρα πολλές συνδείξεις ότι η Γη ξεκίνησε από ένα αρχικώς ομογενές υλικό, το οποίο στη συνέχεια διαφοροποιήθηκε. Πώς διαφοροποιήθηκε, τα απαρήτερα υλικά κινήθηκαν προς τον πυρήνα της Γης και τα λαφρότερα προς την επιφάνεια. Τώρα, κατά τη διάρκεια αυτής της κίνησης, προφανώς αναπτύχθηκαν τριβές. Άρα, οι τριβές οδήγησαν τελικά σε αύξησης θερμοκρασίας στο σωτερικό της Γης. Όμως, εκείνο που είναι πιο σημαντικό, είναι ότι με αυτόν τον τρόπο, αυξήθηκε η πίεση στον πυρήνα της Γης. Αύξηθηκε η πίεση στον πυρήνα της Γης. Αύξηση της πίεσης υπό αδιαβατικές συνθήκες, ή σχεδόν αδιαβατικές συνθήκες, σημαίνει αύξηση θερμοκρασίας. Αυτό, όμως, θέλω να μου το εξηγήσετε. Πώς είναι δυνατόν, αφού δεν προσθέθηκε υλικό, απλά με τη διαφοροποίηση, δηλαδή πήγαν τα λαφρά υλικά επάνω και τα βαριά κάτω, άλλαξε η πίεση στον σωτερικό της Γης. Δηλαδή, αν έχω, για παράδειγμα, τον υπολογιστή και βάλω από πάνω αυτό εδώ, θα γίνει κάτι, θα ψηθεί η πίεση στο τραπέζι, έτσι, σε αυτό το κομμάτι του τραπέζιου, που είναι κάτω από τον υπολογιστή. Αν τώρα βάλω αυτό από κάτω, που δεν θα το κάνω, και τον υπολογιστή έχω πάνω, πάλι την ίδια πίεση, δεν θα έχω, αν υποτεθεί, βέβαια, ότι αυτό έχει την ίδια επιφάνεια, με τον υπολογιστή. Ή αν πάρω τα δύο στυλό αυτά, τα βάζω έτσι, έχει μια πίεση, θα αλλάξει η πίεση. Εγώ λέω ότι δεν θα αλλάξει. Εσείς τι λέτε. Ναι. Με πρόσθεση να κάνουμε αυτόν τον διαφορετικό ρηθμό κίνηση που πήγαινα, και το εξαιρετικό ρηθμό της χειρήσης. Εδώ μιλάμε όμως εισαστατική, δεν μιλάμε ακόμα για κίνηση, δεν πήγαμε σε κίνηση. Απλά λέω ότι έχω δύο τσάντες, δύο βιβλία ακόμα καλύτερα, βάζω ένα βιβλίο κάτω, είναι πιο ελαφρύ και το άλλο από πάνω. Έχουν ίδιο μέγεθο σε δύο επιφάνεια. Και εξετάζω τι πίεση ασκεί το σύστημα των δύο βιβλίων στο τραπέζι. Διαφορετικά με το άλλο, είναι πιο ελαφρύ από το άλλο. Απλώς έχουν ίδιο σχήμα. Έτσι, για να έχουμε την ίδια επιφάνεια και να μην παίζουμε την επιφάνεια. Μετά τα βάζω ανάποδο. Θα αλλάξει η πίεση στο τραπέζι. Ναι. Αυτό που λες, έχει να κάνει με το αν είναι διαβατικό το φαινόμενο ή όχι. Ας δεχτούμε ότι και σε δύο περιπτώσεις είναι διαβατικό το φαινόμενο. Ναι. Το βάρος μόνο είναι στην άκρη της πυκνότητας. Έχει να κάνει. Ναι. Πιο μεγάλο βάρος. Ξαναλέω λοιπόν, έχω δυο βιβλία. Τα βάζω πάνω στο τραπέζι. Ναι. Πώς να έχει να κάνει με το κέντρο βάρος. Όντως κατεβαίνει πιο χαμηλά το κέντρο βάρος του συστήματος των δυο βιβλίων. Αυτό είναι αληθές. Αλλά σε σχέση με την κατανομή της πίεσης στο τραπέζι που στρέφει τα βιβλία, δεν βλέπω να είναι για τη δεύτερα. Η πίεση είναι συνάντηση της ευφάνειας. Μπράβο. Συμφωνώ ότι η διαφοροποίητα ανάλογα με την επιφάνεια, αλλά με την επιφάνεια είναι η ίδια. Ωραία. Ναι. Άρα, έκανες όμως ένα πολύ σημαντικό πίεμα. Πολύ σημαντικό. Μήπως επειδή είναι πιο κοντά στο κέντρο της συγκυήσης, είναι μεγαλύτερη η δυναμική πίεση που βλέπετε? Αυτό, ουσιαστικά η δυναμική ενέργεια είναι απαλλητική ενέργεια. Σωστό είναι αυτό που πεις. Αλλά για να σκεφτούμε, για να δούμε ένα σχηματάκι που θα μας βοηθήσει. Και πού σας παραπλάνησα. Μιλούσα για επίπεδο. Εδώ όμως έχουμε μια σπέρα. Έτσι. Άρα λοιπόν, ας θεωρήσουμε ότι αυτή εδώ είναι η Γη. Αρχικά, έχει ομογενείς. Και, ετοιμμένως, αν πάμε κοντά στο κέντρο της Γης, η πίεση είναι το βάρος της υπερκείμενης ομογενούς στήλησης. Τώρα γίνεται μια πολύ κοντροειδής διαφοροποίηση, οπότε η Γη χωρίζεται σε δύο στρώματα, ίσου όντου, όπου αυτά που είναι στο εξωτερικό μέρος της Γης είναι τα λαφιά και αυτά που είναι στην εσωτερική σφαίρα είναι τα πιο βαριά. Εντάξει. Και πάω να μετρήσω πάλι, αφού έγινε αυτή τη διαφοροποίηση, το βάρος στο κέντρο της Γης. Η πίεση, μάλλον, στο κέντρο της Γης. Θα είναι η στήλη υπερκείμενη του πιο βαραίου υλικού, συν τη στήλη του πιο λαφιού υλικού. Πώς είναι η ακτίνα της εσωτερικής σφαίρας, αν κάνουμε πολλοί από τους υπολογισμούς, όγκο σφαίρας, το εσωτερικό είναι σφαίρα, το σύλλο είναι σφαίρα και αυτό που απομένει ανάμεσα στις δύο σφαίρες είναι το υπόλοιπο. Θα δούμε ότι αφού η συνολική όγκη είναι η, είπαμε, το μισό υλικό πιο βαρύ πήγε στη μέση και το μισό πιο λαφί πήγε απ' έξω, η ακτίνα της εσωτερικής σφαίρας δεν είναι προφανώς η μισή από τη συνολική ακτίνα της Γης, αλλά είναι περίπου το 0.8. Επειδή ο όγκος στις σφαίρες ήταν 4.30, τώρα είναι στην τρίτη. Άρα, λοιπόν, στο κέντρο της Γης θα έχουμε από πάνω 0.8 Ά βαρύ υλικό και 0.2 Ά ελαφρύ υλικό. Όχι 0.5 και 0.5. Άρα, λοιπόν, η πίεση στο εσωτερικό της Γης αυξάνεται και αυξάνεται μέχρι σε ένα σημείο. Και κοντά στην επιφάνεια, η πίεση θα είναι πιο μητρή προφανώς. Επειδή αν είχαμε ομογενέσει λίγο και πάμε σε βάθος μικρό από την επιφάνεια της Γης, τότε θα είχαμε από πάνω μία στήλη του ομογενού σημείου που έχει μέσο βάρος. Τώρα, με τέτοια διαφοροποίηση, αν είμαστε μέσα σε αυτό το κομμάτι, για παράδειγμα, θα έχουμε από πάνω μία στήλη ευρυλικού που είναι πιο ελαφρύ. Άρα, λοιπόν, η αύξη της πίεσης είναι στα εσωτερικά στρώματα, στα κεντρικά στρώματα, στον πυρήνα, ενώ το αντίο του συμβαίνει, ουσιαστικά, κοντά στην επιφάνεια. Άρα, λοιπόν, έχουμε αύξη της πίεσης, αδιαμβατική συμπίεση, στον πυρήνα της Γης, άρα αυτό μπορεί να προκάλεσε αύξηση της θερμοκρασίας της Γης και, μάλιστα, πολύ μεγάλη. Δεν βλέπω χαροπά πρόσωπα. Ναι. Δηλαδή, αυτοί είναι και οι 50-50, τα στρώματα δεν συναντιώσουν. Όχι. Στο κέντρο της γης θα είναι ακριβώς το ίδιο. Δηλαδή, αυτοί ήταν τα βαρύτερα στρώματα, το μικρή στρώση και το αντίο ήταν το πιο... Στην αρχή, δεν υπήρχε τη διαφοροποίηση, ήταν έναν ιεολικό. Ας πούμε, που είχε πυκνότητα 1 και τώρα είχε πυκνότητα 2. Εντάξει. Ή, μάλλον, ήταν έναν ιεολικό, η οποία είχε πυκνότητα 1.5. Έτσι. Τώρα, με τη διαφοροποίηση, το μισό, και αυτό που συγκεντρώθηκε στο κέντρο, απέκτησε πυκνότητα 2, και αυτό που είναι στο εξωτερικό, έχει 1. Αν η Ω, εφόσον η Ω είναι ίση, από απλή γεωμετρία βγαίνει ότι η εσωτερική σφαίρα θα έχει ακτίνα 0.794 της συνολικής ακτίνας της Γης. Επομένως, αν είμαστε στο κέντρο της Γης, τελικά από πάνω μας, θα έχουμε 0.709 βαρύ υλικό και 0.21 ελαφλή υλικό. Εντάξει. Είναι το υλικό που έχει την ενδιάμεση πυκνότητα. Για αυτό δεν υπήρχε αλλαγή, εδώ που μιλούσαμε για επίπεδο, όπως και να βάζαμε τα βιβλία, όσο έχουν την ίδια επιφάνεια το ένα πάνω στο άλλο, δεν θα αλλάζαμε τη συνολική δύναμη πίεσης η οποία ασκείται στο τραπέζι που κουβαλάει τα βιβλία. Εντάξει. Είναι το σφαιρικό σχήμα που δημιουργεί αυτή την αλλαγή. Σύμφωνο? Κάποια απορία έως εδώ. Αφήνουμε με κατά μέρος αυτό το λίγο μπερδεμένο σημείο, αλλά νομίζω ενδιαφέρον, για αυτό το τονίζω στο μάθημα, και ας πάμε να δούμε κάτι πιο καλαρό, όπως είναι το σημείο. Λοιπόν, όπως είναι φυσικό, από θερμική άψη η γη μεταβάλλεται συνέχεια, από το συμματισμό της μέχρι σήμερα, μπορούμε να εκτιμήσουμε την τωρινή κατάσταση με έμμεσης και άμεσης μεθόδους. Άμεσης μεθόδος, μετρήσεις, δηλαδή, έχουμε στα ανώτερα στρώματα, το πολύ μέχρι βάθος 10 χιλιόμετρα, μέχρι 12 χιλιόμετρα, αλλά από εκεί και κάτω μόνο έμμεσες μετρήσεις έχουμε, και βέβαια καταλαβαίνετε ότι ήδη, ακόμα και την τωρινή κατάσταση, πρέπει να κάνουμε υποθέσεις. Υποθέσεις που να σώζουν τα φαινόμενα, δηλαδή να επαληθεύουν τα στοιχεία που έχουμε στη διάστασή μας αυτή τη στιγμή. Από εκεί και πέρα, βέβαια, πολύ περισσότερα μπορούμε να τρέξουμε στην προϊστορία της Γης, να πάμε πίσω μέχρι τα 4 χιλιόμετρα 6 χιλιόμετρα, που υπολογίζουμε ότι είναι ο χρόνιος ζωής της. Θα προχωρήσουμε, λοιπόν, να δούμε ποια είναι, με βάση κρατούσες υποθέσεις, η κατάσταση στο εσωτερικό της Γης. Στο επόμενο μάθημα θα κάνουμε και κάποιες ασκήσεις σε ένα συγκεκριμένο τμήμα αυτού του μαθήματος. Και από εκεί και πέρα, θα πούμε στο κυρίως πιάτο, που είναι η εκμετάλλωση της διαξιοπίεσης της γιοθερμικής ενέργειας. Γιατί όλα αυτά είναι ισαγωγικά, για να φτάσουμε σε αυτό που μας ενδιαφέρει πραγματικά, που είναι πώς θα αξιοποιήσουμε προς όρθα λόγος μας τη γιοθερμική ενέργεια. Θα ξεκινήσουμε απ' τα νότερα στρώματα, όπου έχουμε και καλύτερη πληροφόρεση και όπου μπορούμε να έχουμε και πιο ακριβή αποτελέσματα. Προφανώς εδώ έχουμε διαφορές τρομοκρασίας, έχουμε κάποιες μέσες στιγμές, αλλά εμάς μας ενδιαφέρει για την εκμετάλλωση, τι συμβαίνει σε κάποια θέση. Και ο λόγος, οι λόγοι μάλλον που έχουμε στις διαφοροποίησεις, φαίνονται στη συνέχεια, στη διαφάνεια. Είναι η ημερήσια και η αιτήσια μεταφορά της επιφανειακής τρομοκρασίας και οι μακροχρόνες κλιματικές μεταπολές, δηλαδή η επίδραση του ήλιου, ουσιαστικά, στη Γη. Η μορφολογία του εδάφους, θα δούμε γιατί. Η τοπική σύσταση και η γεωργική δομή του φλού, εδώ θα κάνουμε και τις ασκήσεις στο επόμενο μάθημα. Και εκείνοι σινερό και τεκτονικά φαινόμενα, που συνοδεύονται από μεταφορά θερμότητας με συναγωγή. Κοιμάστε τι αποκαλέσαμε συναγωγή στην αρχή του μαθήματος. Και το επαναλαμβάνω, συναγωγή είναι η μεταφορά της θερμότητας, που συνοδεύει τη μεταφορά μάζας. Το νερό συνάγει ή το δεξτό γενικά συνάγει, άγει που βαλάει μαζί του και ποσά θερμότητας. Και επαναλαμβάνω, και κάποιο λόγο το κάνω σε αυτή τη φάση, ότι έχουμε φυσική συναγωγή και εξαναγκασμένη συναγωγή. Φυσική συναγωγή είναι αυτή, στην οποία η κίνηση οφείλεται πάλι σε διαφορές θερμοκρασίας, άλλα διαφορές πυκνότητες, ας πούμε, έχουμε στη μεγαλύτερο βάθος πιο θερμά στρώματα, άρα και πιο αλαφριά τα οποία τίμουν ανέβουν στην επιφάνεια και τα πιο βαριά ανακατεύουν για να αποκατασταθεί η ισορροφία. Και αντίστοιχα φαινόμενα συμβαίνουν και στο εσωτερικό της γης, στην ασθενόσφαιρα, σε μεγάλη κλίμακα, που έχουν ως αποτέλεσμα αυτές οι κυκλοειδείς συναγωγικές κινήσεις, και τη μείωση της θερμοβαθμίδας, αλλά και την κίνηση των εθασφαιρικών φλακών. Εντάξει? Ας δούμε, λοιπόν, τι κάνει η ηλιακή ενέργεια που φτάνει στην επιφάνεια της γης. Είναι πολύ μεγάλη η θερμοκρατική ροή, επομένως, τι είναι ο καθοριστικός παράγοντας της θερμοκρασίας. Χωρίς αυτήν δεν θα μιλούσαμε για ζωή στη γη, γιατί ρίχνουμε στη θερμοκρασία στην επιφάνεια της γης, κοντά στους 14-15 βαθμούς, και όλα τα άλλα θετικά στοιχεία. Είναι η σύνθεση της πυτομάτσας με την τικτοροφύλη, η πυτοσύνθεση. Είναι η δημιουργία του ιδρυολογικού κύπου, και όλα αυτά τα έχουμε πει σε άλλα μαθήματα. Άρα, χωρίς να μιλούσαμε, δεν θα ήμασταν εδώ τώρα εμείς να μιλούσαμε. Εντάξει, εν πάση περιπτώσια, σε ό,τι μας αφορά για τη γεωθερμία, καθορίζει την θερμοκρασία στην επιφάνεια της γης και δημιουργεί χρονικές μεταβολές στον ίδιο τόπο. Εκείνο που θα ήθελα να προσέξουμε είναι ότι αυτές οι μεταβολές, οι θερμικές, σε έναν τόπο, θερμοκρασιακές μάγον σε έναν τόπο, δεν περιορίζονται στην επιφάνεια, αλλά προχωρούν και σε κάποιο βάθος. Και σε τόσο μεγαλύτερο βάθος, όσο πιο μεγάλη είναι η χρονική κλίμακα αυτών των μεταβολών. Και βέβαια υπάρχει και η στέριση. Δηλαδή, αν πάμε σε βάθος δύο μέτρων, η διαφοροποίηση της θερμοκρασίας που οφείλεται στον ετήσιο κύκλο είναι αισθητή και είναι μετατοπισμένη σε σχέση με αυτό που συμβαίνει στην επιφάνεια. Δηλαδή στα δύο μέτρα έχουμε μεγαλύτερη θερμοκρασία πιθανώς το φθινόπωρο, από ότι έχουμε το καλοκαίρι. Εμέσα στην επιφάνεια της γης προφανώς έχουμε μεγαλύτερη θερμοκρασία το καλοκαίρι. Ο ημερήσιος, η διείσδιση, αν θέλετε, της ημερήσισης μεταβολής της θερμοκρασίας ένας της τάξης των πίγων εκατοστών και δύσκολα μετρήσουμε να έχουμε στατερές συντήχες για κάποιες μέρες, ενώ της ετήσιας μεταβολής φτάνει σε μεγαλύτερο βάθος και μάλιστα για να έχουμε ένα μέτρο σύγκριση χρησιμοποιούμε το λεγόμενο βάθος διείσδισης όπου ορίζεται ότι το βάθος διείσδισης μιας θερμοκρασιακής μεταβολής στην επιφάνεια της γης είναι αυτός το οποίο το εύρος μειώνεται κατά 2,7183 δηλαδή εκεί όπου το εύρος είναι ίσο με το αρχικό εύρος στην επιφάνεια της γης διαρρεμένο με τη βάση των επέρειων λογαρίθμων Μικρή παρένθεση Αυτός ο αριθμός, ο περίεργος, που στην πραγματικότητα δεν είναι ακριβώς τόσο, έχει και άλλα δεκαδικά ψηφία, πώς εμφανίστηκε, γιατί χρησιμοποιείται τόσο πολύ έχει κάποιο μαθηματικό, όχι φυσικό μαθηματικό, νόημα ή κάποιος δεν είχε τι να κάνει, έπαιζε εκεί πέρα, εκεί πέρα, σκάβανε ένα σύμμετρο αριθμό Μπράβο, για πες Σε καλό δρόμο είσαι Θα ακολουθήσει κάποιος τον δρόμο που κάρεξε συνάδελφος Να ακολουθήσει κάποιο Είναι ένα όριο Θα το δείξω Πάρα πολύ σωστά Είναι το όριο του 1 συν 1 διανύει, στην 1 ότι το ν είναι στάπιο Αν βάλουμε όπου ν ίσως 1, θα πάρουμε 1 συν 1 διανύει 1, 2 στην 1 ίσως 2 Αν το βάλουμε 2 πρέσ' το 2, 25 Αν πάμε στο 3, είναι 2,37 Βλέπετε, συνεχώς μεγαλώνει Στο 4 γίνεται 2,44, αλλά όλο και με πιο αργό ρυθμό Και εν τέλει, το όριο είναι αυτός ο περίεργος αριθμός που αποτελεί και τη βάση των επέρειων λογαρίθμων Λοιπόν, για την αιτήσια μεταβολή που έχει σημασία και στις γεωθερμικές επαρμογές, ειδικά στις γεωθερμικές ανοίες θερμότητας Θεωρείτε ότι το βάθος δύσδυσης είναι της τάξης των 2-3 μέτρων Αλλά γίνεται αισθητή αυτή η διαφοροποίηση και σε πολύ μεγαλύτερα βάθη Σε βάθη 30 μέτρα. Αν πάμε για πρακτική εφαρμογή Μπορούμε να θεωρίσουμε με αρκετή ασφάλεια ότι στα 3 μέτρα από την επιφάνεια της Γης Η θερμοκρασία παραμένει πρακτικά σταθερή Άρα μπορεί να βάλουμε εκεί τους σωλήνες για τις γεωθερμικές ανοίες θερμότητας Αν θέλουμε να κάνουμε μετρήσεις για να βρούμε τη θερμική ροή της Γης που θέλουμε μεγάλη ακρίβεια, τότε πρέπει να πάμε σε βάθος της τάξης των 30 μέτρων Για πρακτικές επαρμογές άμεσες 3 μέτρα και μετρήσεις ακριβίας σε βάθος της τάξης των 30 μέτρων Μπορεί να γίνουν αισθητές και μεταβολές που έχουν μεγαλύτερη περίοδο Αλλά αυτές έχουν μικρό έβρος και συνήθως χάνονται Όταν έχουμε μεταβολές πολύ μεγάλες περιόδους Ας πούμε όταν μιλάμε για τις περιόδους των παγετόνων, για τις μισοπαγετόδες περιόδους Υποτίθεται ότι τώρα διάβουμε μία παρατεταμένη μεσοπαγετόδη περίοδο Τότε θα πρέπει να ανατρέψουμε για να δούμε τι γίνεται Ποια ήταν η θερμοκρασία παλαιότεροι, πώς επέδρασαν στις θερμοκρασίες του ιστορικότητας και να πάμε σε έμμεσες παρατηρήσεις Για παράδειγμα να πάμε σε ορισμένα πετρώματα που ξέρουμε ότι κάποτε θα συνεπιφάνει της Γης πριν από 1.000 χρόνια και να δούμε τι αποληθώματα έχουν αυτά, πώς μας βοηθάει να διαπιστώσουμε τις θερμοκρασίες τους στην επιφάνεια της Γης με τα ποιητικά και ζωικά αποληθώματα Αυτό είναι σωστό, αλλά είναι άλλο Βρίσκουμε σε έναν πετρώμα που ξέρουμε πριν από 30.000 χρόνια στην επιφάνεια της Γης ξέρουμε πάντα τι υποθέτουμε Βρίσκουμε σε αυτό το πετρώμα ότι έχει το τάδε φυτό Αυτό και τι πληροφορία μας δίνει σε σχέση με τον Θεό για τη θερμοκρασία, τα γενικότερα εμπισκληματικές συνθήκες που υποκρατούσαν τότε στην επιφάνεια της Γης Πώς έτσι μπορούμε να βρίσκουμε και σε τι θερμοκρασίες, σε τι πληροφορικές συνθήκες μπορούμε να βρίσκουμε Ακριβώς, αυτό ήθελες να πεις Ακριβώς, αν ξέρουμε λοιπόν ότι είναι όντα από η φυτά η ζώα τα οποία ζούσανε σε ψηλές θερμοκρασίες τότε καταλαβαίνουμε ότι στην συγκεκριμένη περιοχή κρατούσανε ψηλές θερμοκρασίες Τώρα... Υπάρχει η παλαιοφυθοδογία και η παλαιοζυοδογία που ακριβώς σε αυτό αποσκοπούν Δηλαδή, αν βρεις απολυθώματα μαμμούθ ξέρεις ότι σε αυτή την περίοδο, ότι τότε, εκείνη την περίοδο, είχαμε συνθήκες μεγάλων ψήφους στην Κοζάνια, ας πούμε Αλλά βέβαια το θέμα είναι κατά πόσο μπορούμε να έχουμε σχετικά ακριβή χρονολόγηση με άλλες μεθόδους της ηλικίας του συγκεκριμένου πετρώματος Μερικές φορές η χρονολόγηση μπορεί να πάει και αντίδητα Ξέρουμε ότι ζούσαν στην Ελλάδα μαμμούθ πριν από 50 χιλιάδες χρόνια βρίσκουμε μαμμούθ κάπου σε ένα στρώμα άρα λέμε ότι αυτό το στρώμα σχηματίστηκε και ήταν στην επιβάλλειαν της ισχυσίας πριν από 50 χιλιάδες χρόνια μπορεί να πάει και έτσι στο θέμα και από την Αμερική και από την Αγία Υπάρχει κάποια απορία ως εδώ? Διάλειμμα λίγων λεπτών και πάμε Μέντε λεπτών κατακρύπη και συνεχίσετε το τέσσερι. |
