| : [♪ Μουσική εκπρότυπης......Καλημέρα παιδιά! Εγώ είμαι η κυρία Σοφία. Και μαζί σήμερα θα κάνουμε για τον τόνο. Θα μάθουμε, λοιπόν, όχι αυτό τον τόνο, παιδιά, για το σημαδάκι. Εκείνο το πολύ σημαντικό σημαδάκι, που μπαίνει πάνω από τα φωνακλάδικα γραμματάκια. Δηλαδή από το Α, το Ε, το Ή, όλα τα Ή, το Ή το μπαστούνάκι, το Ή του ήλιου, το Ή το κουπάκι. Και φυσικά πάνω από τα δύο Ο. Ο τόνος, παιδιά, είναι βέβαια... Μοιάζει λίγο με το ψαράκι μας. Νομίζω ότι εγώ θα χρησιμοποιώ αυτό τον τόνο. Είναι, λοιπόν, ένα πολύ σημαντικό σημαδάκι. Αυτό το σημαδάκι, παιδιά, μας επιτρέπει να αλλάξουμε τελείως το νόημα μιας λέξης. Δείτε, για παράδειγμα, εδώ. Τι να λέει αυτή η λέξη? Μήπως λέει νόμος, όπως είναι ο νόμος που έχει ο κοκτοκράτος. Μήπως, όμως, λέει νομός, σαν τους πολλούς νομούς που έχει η πατρίδα μας. Ένας τόνος άλλαξε τελείως το νόημα της λέξης. Μπορείτε να δείτε αυτή τη λέξη. Αυτή η λέξη τι να σημαίνει άραγε. Μήπως σημαίνει γέρνο, όπως είναι εδώ πέρα ο πύργος της Πίζας, ο οποίος γέρνει. Δεν θα πέσει, είναι έτσι φτιαγμένος, παιδιά. Είναι γυρτός. Ή μήπως σημαίνει γερνό, όπως συμβαίνει όταν περνάνε πλέον τα χρόνια. Τώρα, παιδιά μου, θέλω να σας βοηθήσω λίγο να θυμηθούμε πώς τονίζουμε. Γι' αυτό θέλω να φέρετε στο μυαλό σας ένα όμορφο λιβάδι. Θέλω να κλείσουμε όλοι τα μάτια μας και να σκεφτούμε ένα όμορφο λιβάδι. Τι να έχει αυτό, να έχει γρασίδι, να έχει πολλά λουλούδια, να έχει δέντρα. Θέλω λοιπόν να το σκεφτούμε και να αρχίσουμε λοιπόν να μάθουμε να τονίζουμε αυτές τις λέξεις. Ας ξεκινήσουμε με τη λέξη γρασίδι. Πώς θα τονίσω τη λέξη γρασίδι. Για αρχή θα πρέπει να κάνω τη λέξη, να τη χωρίσω σε συλλαβούλες, σε φωνούλες. Θα πω λοιπόν γρα-σι-δι. Και τώρα θα σκεφτώ ποια από αυτές τις φωνούλες είναι αυτή που φωνάζει πιο δυνατά. Λέω λοιπόν με τη φωνή του μυαλού μου φωνάζω γρα-σι-δι. Και εκεί λοιπόν έρχεται και κολυμπάει ο τόνος μας παιδιά και φτάνει πάνω από το Σ. Και το βάζουμε πάνω από το ί το μπαστονάκι και λέμε γρα-σι-δι. Και για να δούμε τι άλλο μπορεί να έχει ένα ωραίο λιβάδι. Να έχει μαργαρίτες. Για να δούμε. Μια μαργαρίτα, πού θα της βάλω τον τόνο. Πάλι θα τη χωρίσω κανονικά σε φωνούλες. Μαργα-ρι-τα. Και φωνάζω μέσα μου και λέω μαργαρίτα. Θα έρθει λοιπόν ο τόνος και θα κολυμπήσει πάνω από το Ρ. Για να δω το επόμενο θέλω να το κάνετε εσείς. Για να το προσπαθήσουμε να δούμε το κυκλάμηνο. Άλλο ένα όμορφο λουλουδάκι. Πρώτα θα το χωρίσουμε σε φωνές. Για να σας ακούσω. Κυ-κλα-μι-νο. Πού φωνάζει το κυκλάμηνο παιδιά? Κυ-κλα-μι-νο. Νάτος και ο κύριος τόνος μας ήρθε πάνω από το Α. Και τι να τα κάνω βρε παιδιά εγώ όλα αυτά τα λουλούδια. Μάζεψα τόσα όμορφα λουλούδια. Νομίζω ότι θα ήταν καλή ιδέα να τα φτιάξουμε ένα όμορφο μαγιάτικο στεφάνια. Για να φτιάξουμε τη λέξη στεφάνη να τις βάλουμε και σε αυτήν τον τόνο. Στε-φα-νι. Πού φωνάζει το στεφάνι? Στε-φά-νι. Και ναι εκεί σωστά βάλαμε τον τόνο πάνω από το Α. Βέβαια είμαι σίγουρη ότι μέχρι τότε έχετε πάει πάρα πολύ καλά και μας λέτε κυρία αυτό είναι πάρα πολύ εύκολα. Γι' αυτό θα σας δυσκολέψει λιγάκι. Για να δω λίγο όλα αυτά τα λουλούδια μπορείτε να βάλετε τον τόνο στη λέξη λουλούδια. Έχω λοιπόν να τη χωρίσω τη λέξη λουλούδια. Λου-λου-διά. Και φωνάζω στο μυαλό μου και λέω λου-λου-δια. Και παρατηρώ ότι ο τόνος πρέπει να μπει πάνω από το Ο. Αλλά αυτό είναι δύο γραμματάκια. Πού να πάω να βάλω τον τόνο. Να το βάλω στο Ο ή να το βάλω στο Υ. Παιδιά μου, πάντα όταν έχω δύο γραμματάκια διαλέγω να βάλω τον τόνο στο δεύτερο γραμματάκι. Εκεί θα έρθει ο τόνος μας. Το επόμενο θα το κάνετε μόνοι σας. Βάλτε τα δυνατά σας για να δω. Να βάλουμε ένα δέντρο. Ποιο δέντρο να έχει στο λιβάδι μας, να έχει ένα όμορφο πεύκο. Για να δούμε ένα πεύκο. Πρώτα το χωρίζουμε, είπαμε, σε φωνούλες. Πέθκο. Είστε πολύ προσεκτικά, παιδιά. Είδαμε, λοιπόν, ότι έχω πάλι ένα F. Πέθκο. Που θα βάλω τον τόνο. Φυσικά θα το βάλω πάνω από το δεύτερο γραμματάκι. Και έτσι έχω πέθκο. Πέθκο. Πάνω από το Υ μπαίνει ο τόνος. Και ξέρετε, ρε παιδιά, τι σκέφτομαι τώρα. Ότι το μόνο που λείπει από το λιβάδι μας και θα το έκανε ακόμα πιο όμορφο, θα ήταν ένα πολύ λαμπερό ουράνιο τόξο. Για να δούμε, λοιπόν, θα ξεκινήσω να βάζω τόνους στα χρώματα. Και θα ξεκινήσω από το αγαπημένο μου χρώμα, το μπλε. Για να δούμε, λοιπόν, το μπλε. Πρώτα απ' όλα είπαμε ότι θα το κάνουμε. Θα το κάνουμε φωνούλες. Μπλε. Το μπλε είναι μία φωνούλα. Άρα δεν χρειάζεται να το χωρίσω παραπάνω. Που φωνάζει? Λέω μπλε. Έρχεται, λοιπόν, ο κύριος τόνος πάνω από το ε. Ωπ! Άκουσα κάποιον να λέει κάτι. Ε, φυσικά βρε παιδιά, έχω κάνει λάθος. Όταν έχω λεξούλες που έχουν μόνο μία φωνούλα, δεν βάζω ποτέ τόνο. Το θυμηθήκατε λιγάκι? Άρα, λοιπόν, το μπλε δεν θα πάρει τόνο. Μήπως, όμως, να βάλω τόνο στο μόβου. Πάμε να το χωρίσουμε σε φωνούλες και το μόβου. Μόβου. Παιδιά, και το μόβου είναι μία φωνούλα. Άρα θα βάλω τόνο. Για σκεφτείτε λιγάκι. Έτσι δεν θα βάλω τόνο, παιδιά. Για να δούμε κι άλλες λεξούλες που μπορούμε να μη βάλουμε τόνο. Ξέρετε, ίσως, ένα άλλο χρώμα που μπορεί και αυτό να είναι μόνο μία φωνή. Θα το μαρτυρήσω, ε. Θα σας δείξω εγώ το ροζ. Φαίνεται, μάλλον, ότι σε πολλά χρωματάκια και δεν τους αρέσει να έχουν τόνο. Άρα ούτε τώρα, παιδιά, έχει τόνο. Γιατί είναι και αυτό, τι είπαμε, είναι μόνο μία φωνούλα. Είναι ένα παλαμάκι και δεν βάζω ποτέ τόνο. Όταν έχω ένα παλαμάκι. Και τώρα, βέβαια, ακούω κάποιους από εσάς να μου λέτε ότι ξέρετε κι άλλες λέξεις που δεν βάζουν με τόνους. Κι ας έχουν πολλά παλαμάκια. Για παράδειγμα, εδώ είναι η οδός του σπιτιού μου. Μένω στην οδό Αθηνών. Και, όπως βλέπετε, δεν υπάρχει κανένας τόνος. Αλλά τη λέξη Αθηνών μπορώ να τη χωρίσω κανονικά. Α-θ-ι-ν-όν. Γιατί να μη βάλω τόνο, παιδιά, δεν θα έπρεπε να βάλω. Αθηνών. Για να σας το εξηγήσω καλύτερα, θα χρειαστώ ένα τετράδιο. Θα βάλουμε, λοιπόν, εδώ πέρα ένα τετραδιάκι... και θα γράψουμε τη λέξη Αθηνών κανονικά στις γραμμές του τετραδίου μας. Γράφω, λοιπόν, Αθηνών. Και λέω, ας πάω να βάλω κι εγώ τον τόνο. Τι χωρίζω, λοιπόν. Α-θ-ι-ν-όν. Αθηνών. Βάζω, λοιπόν, τον τόνο πάνω από το. Βρε παιδιά, όμως, δεν χωράει. Το βλέπετε κι εσείς ότι δεν χωράει. Περνάει πάνω από τη γραμμή του τετραδίου μας. Δεν μπορούμε εμείς να φιένουμε έξω από τις γραμμές του τετραδίου. Πρέπει να σεβόμαστε τα όρια του. Άρα, λοιπόν, αφού δεν χωράει να βάλω τον τόνο, δεν θα τον βάλω. Αν, όμως, είχα την ίδια λέξη με μικρά γραμματάκια, όπως είναι, για παράδειγμα, εδώ. Βέβαια, εντάξει, το πρωτογράμμα εννοείται ότι θα είναι μεγάλο, άλλωστε η Αθήνα είναι όνομα, ε. Εδώ φυσικά και έχω χώρο, παιδιά, για να βάλω τον τόνο. Και έτσι στο ο θα βάλω ένα ωραιότατο μεγάλο ψαράκι. Και θα μου πει τώρα η φίλη μου η Έλενα, κυρία, εγώ τι θα κάνω, που θα βάλω εγώ τον τόνο στο όνομά μου, αφού δεν χωράει. Με λένε Έλενα, άμα είναι να μην το βάλω στο μεγάλο και δεν χωράει, τι να κάνω. Και θα της πω λοιπόν της Έλενας ότι πολύ καλά θα κάνει και θα βάλει τον τόνο στο όνομά της. Αλλά για να χωρέσει θα πρέπει να το γράψει τον τόνο της δίπλα από το γραμματάκι. Έτσι εδώ, στην άκρη. Και έτσι μια χαρά είναι και το δικό της όνομα και λέμε Έλενα. Παιδάκια, είναι η σειρά σας τώρα. Θέλω να προσπαθήσουμε όλοι μαζί να δούμε αν θα μπορέσουμε να βάλουμε τόνο στις λέξεις ή αν δεν θα πρέπει να βάλουμε τόνο. Για να δω, να είστε προσεκτικοί. Θα έχω και παγίδες μέσα. Ξεκινάω με τη λέξη προσοχή. Για να δούμε πού θα βάλω τόνο στη λέξη προσοχή. Προσοχή! Έρχεται ο τόνος μου κανονικά πάνω από το η. Τι έκανα λάθος! Φυσικά έκανε λάθος, μπράβο παιδιά! Δεν γίνεται να βάλω τόνο. Η λέξη προσοχή είναι όλη γραμμένη με κεφαλαία γράμματα. Θα πρέπει να διώξω τον κύριο τόνο, να τον στείλω σάλλα νερά να κολυμπήσει. Για να δούμε το επόμενο. Η επόμενη λεξούλα είναι η λέξη έλα. Έλα για φαγητό, είναι έτοιμο. Το έλα, πού θα βάλω τον τόνο. Έλα! Το βάζω λοιπόν τον τόνο μου πάνω από το ε. Τι έκανα πάλι λάθος! Αχ παιδιά, έχετε δίκιο! Πώς να τον βάλω εκεί πάνω. Τώρα δεν είπαμε ότι δεν χωράει. Θα πάω σωστά και προσεκτικά και θα βάλω τον τόνο στο πλάι από το ε. Και έτσι θα πω έλα. Για να δω αν θα βρείτε την επόμενη λεξούλα. Έχω ένα γοράκι που τον λένε Αλέξη. Πού θα βάλω τον τόνο στον Αλέξη, για να σκεφτώ που φωνάζει ο Αλέξης. Αλέξης! Πάρα πολύ ωραία! Μήπως έκανα πάλι λάθος! Μήπως να μην βάλω τον τόνο στο ε. Φυσικά και καλά έκανα, παιδιά. Αφού μόνο το πρώτο γράμμα είναι κεφαλαίο, θα πρέπει να βάλω σωστά τον τόνο μου πάνω από το ε. Αυτή τη φορά το πέτυχα. Και θα σας φέρω και μια άλλη φίλη μας το όνομά της. Θα σας φέρω να βρούμε πού τονίζεται η φίλη μας η όλγα. Για να ακούσουμε πού τονίζεται η φίλη μας η όλγα. Όλγα! Έρχεται ο τόνος και αυτή τη φορά ήμουνα σωστή. Και δεν μπερδεύτηκα και το έβαλα στο πλάι. Αλλά αν δεν ήταν αυτή η όλγα... και ήταν, παιδιά μου, η οδός. Η οδός της Βασίλης σας όλγασε. Και ήταν έτσι γραμμένο. Πού θα έβαζα εδώ τον τόνο μου? Θα έλεγα όλγας. Και θα έβαζα τον τόνο μου πολύ σωστά στο πλάι της λέξης. Τι σωστά, παιδιά! Δεν είναι σωστά. Μα δεν με διορθώνεται που κάνω λάθη. Είναι ολοκεφαλαίο. Δεν γίνεται να βάλω τόνο. Εσείς βέβαια το βρήκατε αφού είστε τόσο τέλεια, παιδιά. Με διορθώνουμε λοιπόν και φεύγει αμέσως ο τόνος από το ο. Για να δούμε τώρα τι θα δούμε. Το τελευταίο πράγμα που θα μάθουμε για σήμερα, παιδιά μου, είναι τρεις λεξούλες οι οποίες, αν και έχουν μόνο ένα παλαμάκι, παρόλα αυτά κάποιες φορές θα πάρουν τόνο. Είναι οι λεξούλες που, πώς και το η. Αυτές οι λέξεις κανονικά, τι είπαμε, έχουν ένα παλαμάκι. Λέμε πού. Ένα παλαμάκι. Πώς. Ή δεν θα έπρεπε να βάλω τόνο, έτσι δεν είπαμε πριν λίγο. Αλλά κάποιες φορές εγώ θα πάω και θα βάλω τόνο. Θα μου πείτε, κυρία, πότε θα το κάνουμε όμως αυτό. Για να σας το εξηγήσω, πάμε να δούμε την επόμενη διαφάνεια. Το πού και το πώς, παιδιά, θα έρθω και θα τους βάλω τόνο. Μόνο όταν... Είναι περίεργα. Μόνο όταν αρχίζουν και ρωτάνε. Όταν λένε, που πας, πώς σε λένε, που μένεις, που θα πάτε φέτος διακοπές, πώς είσαι σήμερα. Όλες αυτές, παιδιά, οι προτασούλες μας, θα πάρουν τόνο στο πού και το πώς. Και θα πάρουν τόνο, γιατί φυσικά στο τέλος έχουμε ερωτηματικό. Όταν ρωτάνε οι λέξεις, τότε εγώ θα βάζω τόνο. Και θα μου πείτε τώρα, κυρία, στο ή, όταν θα βάζω και ερωτηματικό, θα βάζω τόνο και στο ή. Στο ή, παιδιά, θα βάζω τόνο όταν θα πρέπει να διαλέξω. Όταν θα πρέπει να επιλέξω τι μου αρέσει περισσότερο. Θα ήθελα άραγε ένα ωραίο παγωτό ή μήπως θα ήθελα μια νόστιμη σοκολάτα. Ή μήπως όταν πρέπει να διαλέξω ανάμεσα σε ένα μήλο ή σε μία μπανάνα. Έχουμε το ή και εφόσον μου ζητάει να διαλέξω, ο κύριος τόνος πρέπει να είναι οπωσδήποτε, παιδιά, από πάνω του. Τι μου αρέσει να κάνω περισσότερο. Μου αρέσει να παίζω ποδήλατο ή μου αρέσει να κάνω πατίνι. Το ή αυτό διαλέγει. Άρα θα έχει, παιδιά μου, τόνο. Μου αρέσει περισσότερο να πηγαίνω διακοπές στη θάλασσα ή μήπως μου αρέσει να βρίσκομαι στο βουνό. Διαλέγω που μου αρέσει να είμαι διακοπές. Και γι' αυτό το λόγο θα βάλω έναν τόνο, παιδιά, πάνω από το γραμματάκι η. Και τώρα, πάμε να το δούμε εσείς τι θα καταφέρετε. Θα βρείτε αν θα πρέπει να βάλω τόνο εδώ πέρα στις λέξεις. Για να δούμε. Σου αρέσουν οι σκύλοι ή οι γάτες. Για να σκεφτούμε, βλέπω ένα η εκεί πέρα ανάμεσα. Να βάλω τόνο σε αυτό το η. Το σκεφτόμαστε λιγάκι προσεκτικά. Ε, φυσικά και θα βάλω τόνο, παιδιά. Αφού πρέπει να διαλέξω ποιο είναι το αγαπημένο μου ζώο. Είναι οι σκύλοι ή είναι οι γάτες. Άρα θα πάω και θα βάλω από πάνω έναν ωραιότοτο μεγάλο τόνο. Και στο επόμενο, για να σας δω, το πάρκο που πηγαίνω είναι μακριά. Αυτό το που, για να σκεφτείτε λιγάκι, θα βάλω τόνο στο που. Κοιτάω πολύ προσεκτικά όλη την πρόταση. Ψάχνω για εκείνο το σημαδάκι. Θυμάστε ποιο σημαδάκι είπαμε ότι ψάχνουμε. Μπράβο παιδιά που το θυμάστε! Ψάχνω ερωτηματικό. Έχω εδώ ερωτηματικό. Αφού δεν έχω, δεν θα βάλω τόνο. Όποιος έβαλε, πρέπει να το σβήσει αμέσως. Μην κάνετε κανένα λάθος, σας παρακαλώ. Ας δούμε μία άλλη πρωτασούλα. Πώς θα πάμε στο πάρτι. Εδώ βλέπουμε ότι έχουμε τη λεξούλα πώς. Ψάχνουμε πάλι προσεκτικά το σημαδάκι που θα μας βοηθήσει να αποφασίσουμε. Για κοιτάξτε όλη την πρόταση. Και πείτε μου παιδιά, θα βάλω τώρα τόνος το πώς. Μπράβο σας που είστε προσεκτικοί. Εδώ βλέπω ένα ερωτηματικό. Αφού βλέπω ερωτηματικό, θα πάω παιδιά μου και θα βάλω έναν τόνος το πώς. Σίγουρα δεν πιστεύω κάποιος να μην το έβαλε. Το βλέπετε εδώ και το ερωτηματικό, μας βοήθησε να το καταλάβουμε. Επόμενη πρωτασούλα. Αυτή τη φορά θα τα καταφέρετε? Μου είπε πως τρέχω γρήγορα. Γιαβάζω την πρωτασούλα μου, βλέπω το πώς που είναι ανάμεσα στις λέξεις. Και ψάχνω. Και σκέφτομαι, θα βάλω τόνο, δεν θα βάλω τόνο. Για σκεφτείτε λίγο φαιδιά και εσείς να με βοηθήσετε. Τις ακούω τις φωνές σας, μη νομίζετε. Βρήκατε το σημαδάκι το σωστό που θα με βοηθήσει. Ε, πού να το βρείτε, αφού δεν υπάρχει. Στο τέλος έχω μία τελεία. Άρα παιδιά, αν πήγα και έβαλα τόνο, πρέπει να το σβήσω. Δεν θα βάλω τόνο εδώ, γιατί δεν έχει ερωτηματικό στο τέλος της πρότασης. Και πάμε στην τελευταία μας πρωτασούλα. Πού έβαλα το μολύβι μου? Για να σκεφτούμε, πού έβαλα το μολύβι μου παιδιά. Σε αυτή την πρωτασούλα θα βάλω τόνο. Φυσικά και θα βάλω. Αφού, αν κοιτάξω προσεκτικά, θα δω ότι στο τέλος υπάρχει ερωτηματικό. Ελπίζω παιδιά μου, να θυμηθήκατε λιγάκι όλους τους κανόνες που μάθαμε για τον τόνο. Θέλω την επόμενη φορά να είστε πολύ προσεκτικοί. Να μην τον ξεχνάτε, γιατί ξέρω ότι πολλοί από σας τρώτε τους τόνους για πρωινό, ε. Το βλέπω και από τα δικά μου παιδάκια. Άρα, εγώ θέλω να σας ευχηθώ να έχετε μια πολύ όμορφη μέρα και να παρακολουθείτε τα μαθήματά μας. Καλησπέρα! |
