| : [♪ Μουσική Γεια σας, παιδιά! Είμαι η Ράνια Γκικοπούλου, δασκάλα σε Δημόσιο Δημοτικό Σχολείο. Και σήμερα θα μιλήσουμε για τα οξέα, τις βάσεις και τα άλατα. Όπως θα διαπιστώσουμε, είναι πολλά υλικά που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή, με βάση τις ιδιότητές τους. Για να δούμε λοιπόν. Οι ουσίες που χρησιμοποιούμε καθημερινά είναι πολλές και διαφορετικές. Στη χημία οι διάφορες ουσίες χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με τις ιδιότητές τους. Τρεις πολύ σημαντικές κατηγορίες χημικών ουσιών είναι τα οξέα, οι βάσεις και τα άλατα. Οξέα, βάσεις και άλατα συρραντάμε παντού γύρω μας. Στη φύση, στους ζωντανούς οργανισμούς, στο σπίτι μας. Για παράδειγμα, το λεμόνι και το ξίδι περιέχουν οξέα, στα οποία οφείλεται και η ξινή τους γεύση. Οξέα περιέχουν επίσης και τα περισσότερα φρούτα. Η μαγειρική σόδα, η οδοντόπαστα, όπως και τα περισσότερα καθαριστικά που διαλύουν τα λύπη, περιέχουν βάσεις. Ένα από τα άλατα που χρησιμοποιούμε καθημερινά είναι το μαγειρικό αλάτι. Άλατα είναι επίσης το μάρμαρο, η κυμολία, ο γύψος, το κέλφος, των αυγών. Πώς όμως μπορούμε να ξεχωρίσουμε αν μια ουσία που χρησιμοποιούμε είναι οξύ η βάση. Ευτυχώς υπάρχουν κάποιες ουσίες που λέγονται δείκτες και μας δείχνουν αν αυτό που έχουμε το υλικό περιέχει οξύ η βάση. Για να δούμε. Η ανύχνευση των οξέων και των βάσεων γίνεται με τη χρήση ουσιών που ονομάζονται δείκτες. Το χρώμα των δεικτών μεταβάλλεται διαφορετικά όταν προσθέτουμε σε αυτούς ένα οξύ ή ένα μείγμα που περιέχει οξύ, και διαφορετικά όταν προσθέτουμε σε αυτούς μια βάση ή ένα μείγμα που περιέχει βάση. Τα άλατα είναι ουδέτερα, οπότε δεν αλλάζουν το χρώμα των δεικτών. Μπορούμε πολύ εύκολα να φτιάξουμε έναν δείκτυ βράζοντας κομματάκια κόκκινου λάχανου σε νερό. Το κόκκινο λάχανο περιέχει μια χρωστική ουσία, στην οποία οφείλεται και το χαρακτηριστικό του μοβ χρώμα. Για να δούμε λοιπόν. Χρειαζόμαστε ένα κόκκινο λάχανο, το κόβουμε σε κομματάκια. Ρίχνουμε τα κομματάκια σε ένα ποτήρι και προσθέτουμε ζεστό νερό, βραστό νερό. Και το αφήνουμε για λίγη ώρα. Θα παρατηρήσουμε σε λίγο ότι το νερό αρχίζει να χρωματίζεται μπλε σκούρο προς μοβ. Προς το παρόν θα το αφήσουμε στην άκρη και θα χρησιμοποιήσουμε ένα έτοιμο δείκτυ που έφτιαξα εγώ χθες. Όπως θα γίνει και αυτό σε λίγο. Για να το δοκιμάσουμε. Έχω βάλει αυτό το δείκτυ σε δύο ποτηράκια. Στο ένα θα ρίξω λεμόνι, που είπαμε είναι οξύ, για να παρατηρήσετε τι θα συμβεί. Ο δείκτυς άλλαξε χρώμα και έγινε κόκκινος. Στο άλλο θα ρίξω λίγο σαπούνι ή απορυφαντικό που χρησιμοποιούμε για το πλύσιμο των ρούχων. Για να παρατηρήσετε και αυτό άλλαξε χρώμα και έγινε πράσινο. Όταν προσθέτω λεμόνι στον δείκτυ, το χρώμα του αλλάζει από μοφ και γίνεται κόκκινο. Όταν προσθέτω σαπούνι στον δείκτυ, το χρώμα του αλλάζει και από μοφ γίνεται πράσινο. Θα δοκιμάσουμε λοιπόν τώρα με περισσότερα υλικά. Οπότε θα χρειαστούμε ποτηράκια, στα οποία έχουμε βάλει τον δείκτυ. Και θα χρησιμοποιήσουμε μερικά υλικά από αυτά που προτείνει και το βιβλίο σας. Και θα καταγράψουμε το χρώμα που παίρνει ο δείκτυς. Λοιπόν, στο πρώτο ποτηράκι θα ρίξουμε ξύδι. Ήδη υποψιάζεστε τι θα γίνει, γιατί είπαμε ήδη ότι το ξύδι είναι οξύ. Στο άλλο ποτηράκι θα ρίξουμε απορυπαντικό, όπως πριν, απλώς το έχουμε ανακατέψει με λίγο νερό. Και βλέπουμε και πάλι ότι γίνεται πράσινο. Στο άλλο ποτηράκι θα ρίξουμε χυμό από πορτοκάλι. Στο επόμενο θα ρίξουμε αμμονία που έχουμε διαλύσει σε λίγο νερό. Στο επόμενο θα βάλουμε σόδα μαγειρική, που την έχουμε διαλύσει και αυτή σε λίγο νερό. Και στο τελευταίο θα ρίξουμε λεμόνι, όπως και πριν. Οπότε πάλι μαντεύετε τι θα συμβεί. Τι παρατηρούμε, το χρώμα του δίκτυ άλλαξε και έχουμε δύο βασικές κατηγορίες. Έχουμε κόκκινο χρώμα, όταν ρίξαμε το ξύδι, το πορτοκάλι και το λεμόνι. Και πράσινο ή γαλαζοπράσινο χρώμα, όταν ρίξαμε το απορυπαντικό, την αμμονία και τη σόδα. Για να δούμε λοιπόν τις παρατηρήσεις μας. Έχουμε δύο χρώματα στο δίκτυ διαφορετικά, που χωρίζουν τα υλικά μας σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα που χρωματίστηκε ο δίκτυς κόκκινος είναι τα οξέα και η άλλη ομάδα οι βάσεις. Τα οξέα και οι βάσεις μεταβάλλουν το χρώμα του δίκτυ. Ο δίκτυς από κόκκινο λάχανο έχει χρώμα μόβο, όπως είδαμε. Με τα οξέα ο δίκτυς γίνεται κόκκινος, ενώ με τις βάσεις ο δίκτυς γίνεται πράσινος. Δεν είναι μόνο όμως το ζουμί από το κόκκινο λάχανο που είναι δίκτυς. Το βιβλίο σας έχει και μία ερώτηση που αφορά στο τσάι. Ρίξες σε ένα φλιτζάνι με μαύρο τσάι μερικές σταγόνες λεμόνι. Τι παρατηρείς? Για να δούμε. Εδώ είναι το τσάι και ρίχνουμε μέσα λίγο λεμόνι που είπαμε ότι είναι οξύ. Για παρατηρήστε, βλέπουμε ότι το χρώμα του τσαγιού αλλάζει, γίνεται πιο ανοιχτόχρωμο. Άρα, όταν ρίχνουμε λεμόνι στο τσάι, το χρώμα του αλλάζει, γίνεται πιο ανοιχτόχρωμο. Το μαύρο τσάι μπορεί λοιπόν να χρησιμοποιηθεί ως δίκτυς για την ανοίχνευση οξέων. Μπορεί να μην γίνεται κόκκινο όπως με το κόκκινο λάχανο, αλλά και αυτό μπορεί να μας δείξει πολύ αποτελεσματικά αν μία οσία είναι οξύ ή περιέχει οξύ. Το βιβλίο σας προτείνει να δοκιμάσετε και με διάφορα άλλα υλικά. Βάλε μία μικρή ποσότητα από τον δίκτυ σε πέντε ποτήρια. Στη συνέχεια, ρίξε στο πρώτο ποτήρι αναψυκτικό με ανθρακικό, στο δεύτερο οδοντόκρεμα, στο τρίτο γιαούρτι, στο τέταρτο τριμμένη ασπηρίνη και στο πέμπτο καθαριστικό υγρό για τα τσάμια. Ποια από τα παραπάνω προϊόντα περιέχουν οξύ και ποια βάση. Αν το δοκιμάσετε με το δίκτυ από το κόκκινο λάχανο, θα διαπιστώσετε ότι το αναψυκτικό, το γιαούρτι και η ασπηρίνη περιέχουν οξύ και χρωματίζουν κόκκινο το δίκτυ μας. Ενώ οδοντόκρεμα και το καθαριστικό υγρό για τα τσάμια περιέχουν βάση. Οπότε ο δίκτυς χρωματίζεται πράσινος. Ωραία λοιπόν, έχουμε έναν τρόπο να ξεχωρίζουμε τα οξέα από τις βάσεις, μέσα από το δίκτυ που χρησιμοποιούμε το κόκκινο λάχανο. Όταν όμως θέλουμε μεγαλύτερη λεπτομέρεια, να ξέρουμε πόσο όξινο ή βασικό είναι ένα διάλειμμα, τι μπορούμε να κάνουμε, ο δίκτυς από το κόκκινο λάχανο δεν μας βοηθάει εκεί. Εκεί υπάρχουν κάποιοι άλλοι δίκτες, αυτά τα χαρτάκια που λέγονται ΠΧ μετρικά χαρτάκια. Το ΠΧ, η κλίμακα ΠΧ μάλλον, κυμένεται από 0 έως 14 και χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της οξύτητας ενός διαλύματος. Κάτω από το 7 είναι όξινο ένα διάλειμμα και πάνω από το 8 είναι βασικό. Αυτά τα χαρτάκια έχουν διάφορους δίκτες και όταν το τοποθετούμε μέσα σε ένα διάλειμμα χρωματίζονται διαφορετικά. Και στη συνέχεια προσπαθούμε, τοποθετώντας το πάνω στη χρωματική κλίμακα που έχει το κουτάκι, να δούμε σε ποιο νούμερο αντιστοιχεί. Να κάνουμε μια δοκιμή. Εδώ έχουμε το χαρτάκι όπως είναι και θα βυθίσω το ένα χαρτάκι μέσα στο πρώτο ποτήρι που είχαμε το ξύδι. Δείτε πώς άλλαξε χρώμα στη συνέχεια. Χρησιμοποιούμε το χρωματικό κώδικα που έχει το κουτί και βλέπουμε με ποιο ταιριάζει. Εδώ ταιριάζει νομίζω στο 3. Αυτός είναι λοιπόν ένας άλλος τρόπος για μεγαλύτερη λεπτομέρεια στο να ξέρουμε πόσο όξινο ή βασικό είναι ένα διάλειμμα. Σίγουρα, τώρα θα προχωρήσουμε σε κάτι άλλο, σίγουρα έχει τύχη να ακούσετε ή να σας τυμπήσει και σας ακόμα μια μέλισσα. Όταν μας τυμπήσει μια μέλισσα νιώθουμε ένα πόνο σε εκείνο το σημείο. Και αυτό συμβαίνει γιατί το δηλητήριο της μέλισσας περιέχει οξύ. Ξέρετε όμως ότι αν βάλουμε αμμονία πάνω σε εκείνο το σημείο, που πριν λίγο είπαμε ότι αμμονία είναι βάση, μετριάζει το πόνος. Γιατί άρα, γιατί συμβαίνει όταν ενώνουμε ένα οξύ με μία βάση. Για να δούμε. Θα δοκιμάσουμε ένα πείραμα. Στο πείραμα χρησιμοποιούμε τον δίκτη μας, που ρίχνουμε ξίδι, άρα χρωματίζεται κόκκινο, έχουμε λοιπόν ένα οξύ. Και στο άλλο ποτυράκι ρίχνουμε λίγο απορυπαντικό ή σαπούνι, οπότε ο δίκτης χρωματίζεται πράσινος γιατί είναι βάση. Για να δείτε τι θα συμβεί αν τα ενώσω. Τι παρατηρούμε? Ο δίκτης επανέρχεται στο αρχικό του χρώμα. Ούτε πράσινο, ούτε μοβ. Καθώς ρίχνω το ξίδι στο σαπούνι, παρατηρώ ότι ο δίκτης γίνεται πάλι μοβ. Γιατί συμβαίνει αυτό? Όταν αναμιγνύεται ένα οξύ με μία βάση, προκαλείται μια χημική αντίδραση που ονομάζεται εξουδετέρωση. Τα προϊόντα της εξουδετέρωσης είναι άλας και νερό. Άλας δηλαδή αλάτι. Τα προϊόντα αυτά της εξουδετέρωσης είναι ουδέτερα, δεν έχουν όξινες ή βασικές ιδιότητες. Γι' αυτό και η αντίδραση ονομάζεται εξουδετέρωση. Το οξύ εξουδετερώνει τη βάση ή αντίστροφα. Γι' αυτό και δεν έχει και χρώμα κόκκινο ή πράσινο δίκτυς, αλλά επανέρχεται στο αρχικό του. Για να δούμε το πείραμα που κάναμε πριν με το τσάι. Θυμίζω ότι το τσάι είναι δίκτυς, γιατί όταν του ρίξουμε μέσα οξύ, όπως το λεμόνι, ανοίγει το χρώμα του, αλλάζει χρώμα, γίνεται πιο ανοιχτόχρωμο. Ρίχνουμε λοιπόν το λεμόνι και το τσάι έχει γίνει ανοιχτόχρωμο. Και θα προσθέσουμε τώρα μέσα λίγη σόδα, που είναι βάση. Άρα έχουμε ρίξει οξύ και προσθέτουμε βάση. Για παρατηρήσετε τι θα συμβεί. Γίνεται η εξουδετέρωση και η βάση εξουδετερώνει το οξύ... και το τσάι, όπως βλέπετε, ξαναπαίρνει το αρχικό του χρώμα, το σκούρο που είχε στην αρχική του μορφή. Τώρα μπορούμε να εξηγήσουμε γιατί βάζουμε αμμονία στο σημείο που μας τσίπησε η μέλισσα. Όπως είπαμε, το δηλητήριο της μέλισσας περιέχει οξύ που εξουδετερώνεται από την αμμονία που είναι βάση. Προσοχή όμως, αν μας τσίπησε η σφίκα, δεν βάζουμε αμμονία, αλλά ξίδι στο σημείο που μας τσίπησε. Ξέρουμε ότι το ξίδι είναι οξύ. Άρα, τι συμπέρασμα βγάζουμε για την ουσία που περιέχει το δηλητήριο της σφίκας. Μπορούμε τώρα να συμπεράνουμε ότι το δηλητήριο της σφίκας περιέχει βάση... και γι' αυτό βάζουμε οξύ για να το εξουδετερώσουμε που περιέχει οξύ, ξίδι. Τα υγρά στο στωμάχι μας περιέχουν ένα οξύ, το υδροχλωρικό οξύ, που βοηθά στην πέψη των τροφών. Κάποιες φορές, όταν το οξύ είναι περισσότερο από όσο χρειάζεται για την πέψη, αισθανόμαστε μια δυσφορία, το λέμε ξινήλες. Τότε παίρνουμε ένα αντιόξυνο παρασκεύασμα. Τι νομίζετε ότι περιέχει αυτό, οξύ ή βάση? Με βάση αυτά που μάθαμε, το παρασκεύασμα αυτό πρέπει να περιέχει βάση... για να εξουδετερώσει το οξύ στο στωμάχι μας. Είδαμε λοιπόν πώς μπορούμε να ξεχωρίζουμε τα οξέ από τις βάσεις και τα άλλα. Τώρα μας ενδιαφέρει να δούμε τι ιδιότητες έχουν και πώς μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε... στην καθημερινή μας ζωή με βάση στις ιδιότητές τους. Και αυτό θα το δούμε πάλι με πειράματα. Θα χρησιμοποιήσουμε ένα οξύ, το ξίδι. Βάζουμε λοιπόν σε ένα ποτήρι ξίδι. Και μία βάση. Στο άλλο ποτήρι θα ρίξουμε νερό και λίγο απορυπαντικό από αυτό που πλένουμε τα ρούχα, μπορείτε και το σαπούνι που πλένουμε τα πιάτα. Το ανακατεύουμε λίγο. Και στη συνέχεια θα ρίξουμε στο κάθε ένα ποτήρι μία κυμολία. Να θυμίσω ότι η κυμολία είναι άλασ, ανήκει στα άλατα. Αν περιμένουμε λίγο και αρχίσουμε μετά να παρατηρούμε προσεκτικά το κάθε ποτήρι, βλέπουμε ότι στο ποτήρι με το ξίδι σχηματίζονται φυσαλίδες. Από την κυμολία προς τα πάνω ανεβαίνουν. Ενώ δεν βλέπουμε το αντίστοιχο να συμβαίνει στο ποτήρι με το απορυπαντικό, εκεί δεν έχει ούτε φυσαλίδες ούτε κάποια κίνηση μέσα στο υγρό. Αν περιμένουμε λίγη ώρα, θέλει βέβαια, πάνω από δέκα λεπτά, και βγάλουμε τις κυμολίες από τα δύο ποτήρια, θα παρατηρήσουμε ότι η κυμολία που ήταν στο ποτήρι με το ξίδι έχει αλειωθεί. Έχει φθαρεί στην επιφάνειά της. Λείπουν κομμάτια, ενώ η κυμολία που τοποθετήθηκε στο ποτήρι με το απορυπαντικό δεν έχει πάθει κάτι. Παρατηρούμε λοιπόν ότι στο ποτήρι με το ξίδι σχηματίζονται φυσαλίδες. Η επιφάνεια της κυμολίας γίνεται τραχιά και σιγά σιγά λιώνει. Αν την αφήσουμε περισσότερη ώρα θα λιώσει παραπάνω. Στο ποτήρι με το απορυπαντικό δεν παρατηρούμε τίποτε, δεν βλέπουμε καμία αλλαγή στην κυμολία. Αυτό λοιπόν είναι μία παρατήρηση σχετικά με τα οξεία και τις βάσεις και με ένα άλλο πείραμα θα δούμε τι άλλο συμβαίνει. Θα χρησιμοποιήσουμε πάλι ένα οξύ και μία βάση. Το ξίδι στο ένα ποτήρι όπως και πριν. Και στο άλλο ποτήρι απορυπαντικό διαλυμμένο σε νερό. Το οποίο ανακατεύουμε. Απλώς, αυτή τη φορά, αντί για κυμολία, θα ρίξουμε στο κάθε ένα ποτήρι λίγο λάδι. Για να δούμε. Ρίχνουμε λάδι στο ποτήρι με το ξίδι. Ρίχνουμε λάδι και στο ποτήρι με το απορυπαντικό. Και στη συνέχεια το ανακατεύουμε. Ανακατεύουμε το λάδι στο ποτήρι με το ξίδι. Και ανακατεύουμε το λάδι στο ποτήρι με το απορυπαντικό. Τι παρατηρούμε? Αν κοιτάξουμε προσεκτικά, θα δούμε ότι το λάδι έχει διαλυθεί στο ποτήρι με το απορυπαντικό, ενώ στο ποτήρι με το λάδι ξανά ανεβαίνει στο πάνω μέρος. Δεν έχει ανακατευτεί με το ξίδι, αλλά ανεβαίνει στην επιφάνεια. Δείτε το, εδώ το λάδι δεν αναμύχθηκε και ανέβηκε στην επιφάνεια του ποτυριού. Ενώ στο ποτήρι με το απορυπαντικό δεν μπορώ να ξεχωρίσω το λάδι. Έχει ανακατευτεί με το απορυπαντικό. Και έτσι καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι στο ποτήρι με το απορυπαντικό το λάδι διαλύεται, και στο ποτήρι με το ξίδι το λάδι μένει στην επιφάνεια αδιάλυτο. Το γενικό συμπέρασμα από αυτό για τις ιδιότητες των οξέων και των βάσεων είναι ότι τα οξέα διαλύουν τα άλατα, ενώ οι βάσεις διαλύουν τα λύπη. Και έτσι τα χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή. Αν θέλουμε να διαλύσουμε άλατα, χρησιμοποιούμε μία ουσία που έχει μέσα οξύ. Και αν θέλουμε να διαλύσουμε τα λύπη, χρησιμοποιούμε μία βάση. Για να δούμε παραδείγματα από την καθημερινή ζωή. Στην εικόνα βλέπεις έναν καθαριστικό φούρνο. Μπορείς να καταλάβεις αν περιέχει οξύ η βάση. Αν σκεφτούμε ότι ο φούρνος λερώνεται συνήθως από τα λύπη που πέφτουν από τα φαγητά, καταλαβαίνουμε ότι το καθαριστικό φούρνο... περιέχει βάση για να διαλύει αυτά τα λύπη. Η αποχέτευση του νεροχύτη βουλώνει μερικές φορές από τα λύπη. Τι περιέχει το καθαριστικό με το οποίο ξεβουλώνουμε τις αποχετεύσεις, οξύ ή βάση? Για να μπορεί το καθαριστικό να διαλύει τα λύπη, πρέπει να περιέχει βάση. Γιατί πρέπει να προσέχουμε να μην στάξει ξύδι στα μάρμαρα του σπιτιού. Το ξύδι περιέχει οξύ που είπαμε ότι καταστρέφει το μάρμαρο, γιατί το μάρμαρο ανήκει στα άλατα. Άρα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Για να δούμε κάτι από τα μυρμήγκια και από τα φυτά της Τσουκνίδες. Τα μυρμήγκια αντιμετωπίζουν τους εχθρούς τους με ένα οξύ, το μυρμυκικό οξύ. Όταν τα μυρμήγκια τσιμπίσουν κάποιον ζώο, το οξύ αυτό προκαλεί πόνο. Το τσιμπίμα κάποιων μυρμυγιών μπορεί ακόμη και να σκοτώσει η μικρά ζώα. Το ίδιο οξύ υπάρχει και στις Τσουκνίδες. Τα φύλλα της Τσουκνίδας καλύπτονται από ένα λεπτό τρίχωμα. Σε αυτό το τρίχωμα βρίσκεται το μυρμυκικό οξύ. Όταν αγγίζουμε τις Τσουκνίδες, το οξύ προκαλεί πόνο, τσούξιμο και ρεθισμό. Μια άλλη βάση που χρησιμοποιούμε κάθε μέρα είναι η οδοντόπαστα. Ξέρουμε ότι μετά το φαγητό, ιδιαίτερα αν αυτό είναι πλούσιο σε σάκχαρα, στο στόμα μας δημιουργούνται οξέα που είναι επικίνδυνα για την αδαμαντίνη των δοντιών μας. Πλένουμε τα δόντια μας για να απομακρύνουμε τα υπολήματα των τροφών, αυτό το κάνει κυρίως η οδοντόβουρτσα, όμως είναι εξίσου σημαντική και η παρουσία της οδοντόπαστας. Η οδοντόκρεμα, η οδοντόπαστα, περιέχει βάση που εξυβετερώνει τα οξέα στο στόμα μας, προστατεύοντας την αδαμαντίνη. Στο νερό, ίσως έχετε ακούσει ότι υπάρχουν διαλυμμένα άλατα. Και μάλιστα, όταν το νερό περιέχει πολλά άλατα, λέμε ότι είναι σκληρό, ενώ όταν περιέχει λίγα άλατα, λέμε ότι είναι μαλακό. Όταν το νερό έχει πολλά άλατα, που είναι σκληρό δηλαδή, δημιουργείται πρόβλημα στις ολυνώσεις, γιατί συγκεντρώνονται σε αυτά και μποδίζουν τη διέλευση του νερού. Θα το έχετε ίσως ακούσει για το πλυντήριο, τις ολυνώσεις του ή και στη βρύση. Ένα εξίσου εντυπωσιακό, που ίσως δεν έχουμε συνδέσει με τα άλατα, είναι οι σταλακτήτες και οι σταλαγμίτες, τα σπήλια. Αυτοί δημιουργούνται από τα άλατα στο νερό που στάζει. Το χλωριούχο, άτριο ή μαγειρικό αλάτι δεν είναι τίποτα άλλο από το αλάτι που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Το χρησιμοποιούμε γιατί δεν οστιμίζει απλά τα φαγητά, αλλά είναι απαραίτητο και για την πέψι και για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Χρησιμοποιείται επίσης ως συντηρητικό τροφίμων. Για κρέας, ψάρια, κελιές, που μπορούμε να τις διατηρήσουμε με το αλάτι και ήταν ιδιαίτερα πολύτιμο παλιότερα, που δεν υπήρχαν τα ψυγεία. Προσοχή όμως! Η χρήση των χημικών ουσιών δεν είναι πάντα κίνδυνη. Γι' αυτό πρέπει να τα χρησιμοποιούμε με προσοχή και να διαβάζουμε πάντα τις οδηγίες προφύλαξης. Επίσης, πρέπει να φυλάσσονται σε μέρους που δεν μπορούν να φτάσουν μικρά παιδιά, παραδείγματος χάρη σε ντουλάπια που κλειδώνουν και βρίσκονται σχετικά ψηλά. Για τον ίδιο λόγο, το καπάκι πολλών καθαριστικών... είναι κατασκευασμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να μην μπορούν τα μικρά παιδιά να το ανοίξουν εύκολα. Και τέλος, ίσως έχετε ακούσει για την όξινη βροχή. Ξέρουμε ότι πολλά μνημεία, ειδικά στη χώρα μας, είναι κατασκευασμένα από μάρμαρο. Το νερό της βροχής, στις περιοχές που έχουν έντονο πρόβλημα του ατμοσφαιρικής ρύπανσης, περιέχει οξέα. Γι' αυτό και τη βροχή αυτή τη λέμε όξινη βροχή. Αυτή η βροχή, καθώς πέφτει πάνω στα μάρμαρα, προκαλεί φθορά, γιατί όπως είπαμε τα οξέα φθείρουν τα άλατα. Και εδώ φτάσαμε στο τέλος του σημερινού μαθήματος. Μπορείτε τώρα κι εσείς να φτιάξετε το δικό σας δίκτυ, με εύκολο τρόπο, όπως δείξαμε με το κόκκινο λάχανο. Εδώ βλέπετε ότι έχει ήδη χρωματιστεί, άρα μπορούμε να το σουρώσουμε και να πάρουμε τον δίκτυ σε ένα ποτήρι, για να το χρησιμοποιήσουμε για τα πειράματά μας. Δοκιμάστε λοιπόν με διάφορες ουσίες από την καθημερινή ζωή, να δείτε ποια είναι οξέα, ποια είναι βάσης. Καλή συνέχεια! |
