| : Σε αυτή τη στιγμή, θα σας δώσω, όμως, το λόγο σε σας, διότι νομίζω ότι όλοι θα έχετε κάτι να πείτε, ότι θα μείνει εξαιρετικά ενδιαφέρον. Αυτό είναι το τελειώσιο. Θα σας δώσω, όμως, το λόγο σε εσάς, διότι νομίζω ότι όλοι θα έχετε κάτι να πείτε, ότι θα μείνει εξαιρετικά ενδιαφέρον. Αυτό είναι το τελειώσιο. Θα σας δώσω, όμως, το λόγο σε εσάς, διότι νομίζω ότι όλοι θα έχετε κάτι να πείτε, Ποιος θέλει να μιλήσει, βλέπω ένα χέρι, αν έχετε την καλουσίτη σηκωθείτε και μην είστε μέσα στο ονομαδικό όνειμό σας, από πού είστε. Γεια σας, Ιωάννης Καλλεντζίδης. Θα θέλα να ρωτήσω κάτι δυσκολογικά, όσο αφορά για τον ώρα, τον αντικολογικά. Δεν μπορούμε να πούμε ότι κάνει έναν ιερό πόλεμο κατά τον Απίστον, δηλαδή ότι τους έπλασε ο Μωκάμ, ο Παθητής και ο Αλάχ. Να κάνει έναν πόλεμο κατά τον Απίστον, να εξηλαμιστεί η Ευρώπη, ότι οι λαείς μέσα στην Ανατολή, θα σου πω και η Αραβική Άνοιξη και όλοι οι Άσεις, ότι υπάρχει ένας τρόπος εισλαμωποίησης της Ευρώπης, δηλαδή πόλεμος ιερός πόλεμος κατά τον Απίστον, όπως είναι στα Αραβικά ή στα Ισλανικά όλες τις δικά τους μέρες, που δεν μας καταλώνουν αφήστε. Δεν μπορούμε να το πούμε δηλαδή ότι προσπαθούν να εξηλάσουν την Ευρώπη, με βάση να πούμε ότι θέλουν πόλεμο σημάσιο στην Ελλάδα, που η Ελλάδα μαζί με τη Ρώση είναι πραγματικά αδερφικές χώρες, ορθόδοξες. Ορθόδοξες, χριστιανοί, δεν προσπαθούν να τις εξηλαμήσουν. Ευχαριστώ πολύ. Κύριε Βασιρά, παρακαλώ. Θέλω να ρωτήσω στον κύριο Μακρίνια ερώτηση. Επειδή χρόνια ασχολούμαι με την έννοια του ασύλου, και δίπλα σας είναι και μια καθηγήτρια που διδάσκει διεθνές δίκαιο, θα ήθελα να μας πείτε λίγο για την έννοια του ασύλου στον Ισλάμ. Στη διεθνή κλειογραφία μαθαίνουμε ότι το Ισλάμ έχει ευρύτερη ανάλυση του ασύλου από ό,τι έχει η διεθνική κλητούρα για το ποιος εντάσσεται μέσα στον δικαίωμα του νέου νέου. Πρόσφυγες. Ευχαριστούμε πάρα πολύ τη διεθνή κλητούρα, πάντως η Αθληκάνη σίγουρα. Άλλη ερώτηση. Παρακαλώ. Τον ονομάσεις αν έχετε την καλωσή, τον ονομάσεις. Μισάρατς Λέβανο. Μισάρατς. Εγώ νομίζω ότι στην Ευρώπη... Αν έχετε την καλωσή, μη λίγο να σηκωθείτε να σας βλέπουμε γιατί μετακινούνται και τα παιδιά. Μισάρατς Λέβανο. Εγώ νομίζω στην Ευρώπη μετά από όλα αυτά που έχουν γίνει με τα δομοκρατικές ενέργειες, καλό θα είναι να ασχοληθούμε πιο πολύ με το θέμα παρεμινίας του Ισλάμ από τους ίδιους θαντόφους που αυτοαποκαλούνται Μουσουλμάνοι. Διότι η παρεμινία του Ισλάμ μας έχει οδηγήσει σε πολλά θύματα, οι οποίοι είναι Μουσουλμάνοι. Και το μυστικό στην παρεμινία του Ισλάμ και μας έχει φέρει σε αυτό το σημείο, είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι απορρίπτουν την ίδια την κοινωνία. Οπότε δεν τους ενδιαφέρει ποιον θα πάρει ο χάρος. Μπορεί να είναι χριστιανός αυτός το θύμα, μπορεί να είναι Εβραίος, μπορεί να είναι και Μουσουλμάνος. Οπότε αυτό το φαινόμενο, αν μπορούμε να το συζητήσουμε και να το μελετήσουμε, ίσως προνοήσουμε και αντιμετωπίσουμε κάποια μελλοντικά, δυσάρεστα γεγονότα. Ευχαριστούμε πολύ. Άλλη ανάπτυση. Λίγο χορά χέρια. Παρακαλώ. Γαλλίδη Σομπάζονας. Ήθελα να ρωτήσω το εξής. Πρέπει να κατανύμουμε λίγο και καλύτερα το θέμα των οργανώσεων, μάλλον των ομάδων μέσα στις Πεσλά. Δηλαδή, εδώ ακούσαμε, μας αναλύσατε πάρα πολύ όμορφα, τον Ισλανισμό, τον Μουσουλμανισμό, μήπως τελικά το θέμα της βίας, γιατί αυτό μας ενδιαφέρει, παράλληλα η βία στην προηγούμενη περιπωσία, η οποία ασκείται είτε στους Μουσουλμάνες, όπως είπε και ο θείος, πριν από λίγο, γίνεται ανεξάρτητα αν αυτός είναι Χριστιανός ή Μουσουλμάνος. Έχουμε, δηλαδή, εδώ ανακαλύπτει ένα συγκεκριμένο, που είναι η παραμονητία. Μήπως αυτές οι ομάδες έχουν εφηγεραστεί από τις διάφορες σέχτες του Μουσουλμανισμού, που κατά καιρούς ιστορικά ξέρουν, ξεκινάνε από το Χορασάν, βλέπουμε τώρα η πατρίδα, κατά κάποιον τρόπο, πολλών σεχτών εκεί της περιοχής ήταν το Χορασάν, που είναι στην περιοχή πάνω από την, κάτω από την Καστία, βόρεια, αν θυμάμαι καλά, της Αυγανιστάτης. Υπήρξαν λοιπόν ομάδες, νεότερες ομάδες σήμερα, ιδεολογικές ομάδες, οι οποίες πήραν αυτό το όνομα, οι οποίες ήταν καθαρά τρομοκρατίας. Μη προστερικά η θεωρυφία, να μορφωτρέψω από τη λέξη, όχι της γενικής κριβερυτικής του Μουσουλμανισμού, της παράνομης βίας, που χρησιμοποιούσαν ιστορικά εκείνα χρόνια, ξανά επανέρχεται σήμερα, δηλαδή υπάρχει βιομηχανική βάση αυτών των ανθρώπων στο θέμα, είμαστε ενάντια στον ισχυρό, που είχαν πολλές έκτες, όπως ήταν οι δομοφωνικές έκτες, η Ασσανσίνη κλπ. Δηλαδή είχαν, υπάρχει αυτό, πώς βλέπουμε Αμερικάνους, Χριστιανούς Αμερικάνους, μάλιστα Κύπλους, αν θυμάμαι καλά, ο οποίος έρχεται και γίνεται ψοδοκστρατιώτης του ίσης, δηλαδή από μια Χριστιανική οικογένεια. Όλο αυτό, μήπως υπάρχει και μια, αν θέλετε, έχουν επηρεαστεί από τις φιλοζοποιείες της Ελληνικής. Σωριστούμε πολύ. Θα έλεγα να απαντήσουμε αυτές τις ερωτήσεις πρώτα, να συμπωνείτε και προχωρούμε στις επόμενες. Ευχαριστώ κύριε Ζιάν. Σας ευχαριστώ πολύ. Σας ευχαριστώ πολύ. Στο Ισλάμ δεν υπάρχει έννοια του ιερού πολέμου, έτσι καταλαβαίνουμε εμείς, το Ζιχάτ. Ζιχάτ σημαίνει προσπάθεια. Εστιχάτ είναι μια από τις τέσσερις πηγές της πίστης και σημαίνει θεωρητική προσπάθεια. Γιατί το λέω αυτό. Εάν πάμε στα εγχειρίδια τα καθεαυτόν, εγχειρίδια τα θεολογικά της ισλαμικής παράλωσης, θα δούμε ότι διακρίνει δύο ειδών προσπάθειες, τις οποίες και τις δύο της ονομάζει Ζιχάτ. Το μεγάλο Ζιχάτ και το μικρό Ζιχάτ. Το μεγάλο Ζιχάτ λοιπόν είναι η προσπάθεια καταπολέμησης των παθών. Είναι αυτό που θα λέγανε οι δικοί μας πατέρες της, μάλλον οι πατέρες της ορθόδοξης της Ζιχάτ και η νύψη. Ο ισυχασμός. Αυτό σημαίνει Ζιχάτ. Υπάρχει τώρα το μικρό Ζιχάτ, το οποίο είναι η άμυνα απέναντι στον εχθρό όταν αυτός θα σε χτυπήσει. Ο εχθρός αυτός, στη συγκεκριμένη περίπτωση, μπορεί να είναι, και έτσι υφίσταται στη ιστορία, την ίδια στιγμή πολιτικός, θρησκευτικός, στρατιωτικός και οικονομικός αντίπαλος. Άρα το Ζιχάτ, λοιπόν, κατ' ουσία είναι ένας ανθρωμικός πόλεμος, το μικρό Ζιχάτ. Προσέξτε όμως τώρα τι γίνεται. Όταν η Αλκάιδα έριξε τους πύργους, μετά από κάποιους μήνες ο Σάμα Μπιλάντερ έργαν ένα διάγγελμα. Σημειωτέων, ο Σάμα Μπιλάντερ ήταν βασικά εργολάβος οικοδομών. Δεν είχε καμία σχέση με τη θερμαϊκή μόρφωση. Είχε διαβάσει, είπαμε, πολύ θεολογία. Εγώ ενδιαφέρομαι πάρα πολύ για τη φυσική και διαβάζω βιβλία κλαικευμένης φυσικής. Δεν μπορώ να πω και να μιλήσω για φυσική, έτσι. Όμως ο Σάμα το έκανε και μιλούσε στο όνομα της θρησκείας. Υπάρχει αυτή η περίφημο φωτογραφία από την εμπλήθηση του ίντερνετ, που κάθεται έτσι με τη γενιάδα του, που υποτίθεται ότι είναι η ισλαμική γενιάδα και έχει από πίσω του ένα τείχο με μαυροδεμένους τόμους, που υποτίθεται πάλι ότι είναι τα βιβλία που έχει διαβάσει τα θεολογικά και δίπλα του είναι το Καλάσσινικο. Και είπε όμως κάτι σε αυτή τη συνέντεψη, την οποία πάει πολύ ενδιαφέρον. Επιτέλους πήραμε εκδίκηση για τα 80 χρόνια ντροπής. Τι εννοούσε ο Σάμα ότι η πράξη μας είναι μια αμυντική πράξη, την οποία κατοχθώσαμε να την κάνουμε πράξη, να την πραγματώσουμε μετά από 80 χρόνια. Τότε μας είχαν επιτεθεί οι άπιστοι και είχαν καταργήσει το Σουλτανά. Την έννοια του Χαλίφη, τον Χαλιχάτο, το 1024, πότε έγινε? Το 2023, το 2024. Τότε, λοιπόν, αυτό ήταν η τελευταία πράξη του πολέμου των κακών, των δυτικών, των επικοιοκρατών. Άρα βλέπετε ότι αυτή η έννοια του αμυντικού πολέμου μπορεί να πάρει διαστάσεις που βλέπουμε και σε... Αντίστοιχα πράγματα, όμως, έχουμε και στη Δύση. Όλη η πολιτική τρομοκρατία της Δύσης σε αυτό συνίσταται. Σου λέω ότι εμείς το κάνουμε στο όνομα... Δεν λέει ότι εγώ θα πάνω να σκοτώσω κυνηγό, πάντε να βάλω αυτό ή να σκοτώσω τον Κάδε, αλλά το χάνω στο όνομα της ελευθερίας, το χάνω στο όνομα της δημοκρατίας, του κουμμονισμού, το ό,τι. Άρα τι ακριβώς λέγει η παράδοση και το τι καταλαβαίνουν οι άνθρωποι που λέει η παράδοση είναι αρκετά περίπλοκο. Για το άσυλο, κυρία μου, κυρά, δεν το ξέρω το θέμα σε νοξενομικό επίπεδο. Αυτό που μπορώ να σας πω, όμως, είναι ότι τουλάχιστον στο Σουδάν, που το ξέρετε κι εσείς, υπάρχει ένα πάρα πολύ μεγάλο μέρος του κληθισμού, το οποίο είναι από τα γειτονικά κράτη και πολλοί από αυτούς είναι χριστιανοί και πολλοί από αυτούς έχουν θρησκείες ας το πούμε παραδοσιακές δικές τους και παίρνουν μέρος του, παίρνουν τον όρο, έχουν τον όρο και τον ομικό στάθος του πρόσφυλα. Για τον κύριο που μιλήσε για την παρελμηνία από τους ίδιους. Όλες οι γραφές, είτε είναι θρησκευτικές, είτε είναι πολιτικές, είτε είναι ανοιχτές σε παρελμηνία. Όλα τα ονόματα, τα οποία θα βάζουμε σε τίτλους και τα ηκειοποιούμε, είναι ανοιχτά σε παρελμηνία. Παράδειγμα, παντελίνιο σοσιαλιστικό κύθιμα. Ο Σύνοβος υπόστολενε ρίζος παιστικής αριστεράς, εθνικός σοσιαλισμός, κλπ κλπ. Δηλαδή βλέπετε ότι αυτό δεν ισχύει μόνο για την παρελμηνία των γραφών. Και μην ξεχνάμε την τυπική μας παρελμηνία, το να πω, ο θεός της αγάπης, δηλαδή αυτός που σταυρώθηκε από αγάπη για τον κόσμο, οι ορπαδοί του έκαναν για αρκετούς αιώνες φρικτά πράγματα στον υπόλοιπο κόσμο. Μην ξεχνάμε την ιερά εξέταση. Και μην ξεχνάμε την απεικαιοκρατία και τις σφαγές και όλα αυτά τα πράγματα. Συνεχώς, λόγω αγάπης. Συνεχώς είναι ένα θέμα αρκετά περίπλογο. Η βία, ανεξάρτητα από τα θύματα, αυτό που είπατε, κοιτάξτε, θα πω μόνο μια φράση και τελειώνω. Θέλω να κατανοήσουμε κάτι πάρα πολύ σημαντικό και θα το πω πάλι μια ιστορία. Θέλω να θραμοδόμω και να λέω καλύτερα ιστορίες παρά οτιδήποτε άλλο. Πριν από πολλά χρόνια ήμουσα στον Κάιρο και μπήκα σε ένα ταξί. Ήταν πολύ εκνευρισμένος. Ξέρατε, κόσμος, πασαρία τότε. Τι γίνεται, ναι, πώς το λέει η κυρία. Πήγα, λέει της, έχω, λέει, μία κόρη. Έχω έξι παιδιά, νομίζω. Έχω και μία κόρη και πήγα χθες το βράδυ στο σπίτι που γύριζε, μετά από δώδωτα δεκατέσσερις ώρες, ο Τιμώνης και ήταν με κάτι φίλε στις συγμαθήτριές της και χορεύαν. Έχω σκοτειάρι. Και χορέμανε, λέει, και χορέμανε σε αυτό το CD, είχανε βάλει ένα CD και ήτανε αυτά τα περίεργα και τα κουνήματα και αυτό το rock. Και ρώτησα τη γυναίκα μου, λέει, τι είναι αυτό. Και μου έδειξε το CD και δεύτερον μπροστά, λέει, είχε τη φωτογραφία μιας γυναίκας. Και ήτανε τσιτσίδι. Προφανώς δεν είχαμε τσιτσίδι. Ήτανε ελαφρά αντιμένοι. Ήτανε όνομα αυτό. Αυτή τη γυναίκα, αυτή λέει η γυναίκα, είχε το όνομα της Μητέρας του Προφήτη Ιησού. Ίσα. Η Ματώνα. Και στα μάξε, θυμάμαι το ταξίδι, πήγαμε να τραχάρουμε. Είδα η Μολόι, το όνομα του Θεού. Αυτό ήταν τη δεκαετία του 90. Οι μηχανοί δεν μπορούν να στείλουν πια τους στρατιώτες τους για να καταλάβουν τα εδάφη μας και στέλνουν τις πόρνες τους για να καταλάβουν τις ψυχές των παιδιών μας. Λοιπόν, εγώ θέλω να σε ρωτήσω και εγώ αυτό μία κόρη. Εγώ θέλω να σε ρωτήσω, λοιπόν, μπορούμε να δούμε ένα τέτοιο αυτό με μία σχετική συμπάθεια. Εγώ νομίζω ότι θα έπρεπε να το δούμε. Μια τέτοια λογική. Διότι αυτά που ουσιαστικά τους λέμε, λέμε σ' αυτούς τους ανθρώπους, είναι ότι, ξέρετε, είστε λάθος. Η ζωή σας είναι λάθος. Αυτά, στο οποία πιστεύετε, είναι λάθος. Αυτά, τα οποία κάνετε, είναι λάθος. Θέλετε να τα κάνετε, κάθε σπίτι σου. Μόνο. Αλλά μη τα φέρνεις τώρα στο σχολείο και στα τα και στα σπίτι σου. Καθένας μόνος του. Δεν μόνος σε ανθρώπους που προσέχονται πεντακό στιγμές μαζί. Τι πάνε να πει μόνος του. Μεταλαβαίνετε. Οπότε πολλοί από αυτούς, λοιπόν, οι οποίοι όμως είναι ελάχιστοι μπροστά στο όλον. Είναι πραγματικά ελάχιστοι. Θα καταφύγουν στη βία. Και αν θέλουν να βρουν μια φιλοσοφία, θα τη βρουν. Δεν υπάρχει περίπτωση. Και την Βαγία Γραφή μπορώ να σας την ανοίξω μέσα γιατί πρέπει να κάνουμε τους συνδυάνους, γιατί πρέπει να τους καίμε άμα δεν γίνονται χριστιανοί. Δεν το γράφαγε η Αγία Γραφή, οι βίβλοι. Ναι, οι βίβλοι. Θα πείτε για τη γημία διότι. Λοιπόν, εν πάση περιπτώσει, αλλά καταλαβαίνετε σαν τι σας πρέπει. Οι βόμβες, λοιπόν, κάνουν πολύ θόρυβο. Αλλά δεν υπάρχουν μόνο βόμβες σε έναν κόσμο, ένα ακόμα δύο εκατομμύρια. Πρέπει να τα σκεφτόμαστε λοιπόν όλα αυτά. Αλλά τα βάζουμε πάντα στις σωστές τους διαστάσεις. Γιατί αν πας να χτυπήσεις τον άλλον, στη νοοτροπία του, στο καλό του, μπορεί να αντιδράσεις. Ευχαριστούμε πολύ. Απάντησε ο κύριος Μακρύστα περισσότερα. Εγώ απλώς θα συζητώ σε λάγιστα πράγματα για την έννοια του ασύλου. Υπάρχει... Θέλω να μιλήσω μετά. Ναι, ευχαριστώ. Σε όλες τις θρησκείες υπάρχει η πρόνοια για τον άλλον. Και κυρίως το Ισλάμ, επειδή ο Θεός είχε κατεξαθείν ελεήμων. Ένα από τα 99 ωραία ονόματα είναι ελεήμων και φιλέψιπλαγμός. Οπότε υπάρχει η πρόνοια κυρίως προς τους αδελφούς μουσουμάνους, οι οποίοι είναι κατατεγμένοι να τους δίνουν άσχλο, και τους άλλους, και κυρίως τους λαούς του Αχναλικιτάδη, δηλαδή τους λαούς της Βίβνη. Τώρα, αυτό πρακτικώς το έκανε το Ιράν με τους πολλούς Αυγανούς. Και αν πάει κανείς στα νότια περίχορα της Τεχεράνης, ακόμη και σήμερα, που η Τεχεράνη είναι πάνω από 17 εκατομμύρια, τα νότια τμήματα της είναι επικίνηνα. Εγώ μια φορά βρέθηκα μισή ώρα μέσα σε ένα ταξί, με έβαλε ο οδηγός που μου δώσανε από ένα μεγάλο υπουργείο του Ιράν, ο άνθρωπος ήταν εξαιρετικός. Μου λέω ότι εάν πίνω κρασί, λέω πίνω κρασί, και με πήγε στη νότια Τεχεράνη και με άφησε μέσα στο ταξί μισή ώρα να περιμένω. Αυτά που είδα τρόμαξα. Και λέω πόσο αφελής μπορεί να είμαι που είπα πίνω κρασί. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ ότι άνθρωπος μου κατέβασε 20 τα κρασιά, φτιαγμένα μέσα σε μπουκάλια πλαστικά την πρώτη μέρα που φτάσα στο Ιράν. Και αυτό σας το λέω για να δείτε ότι… και ήταν ένας εξαιρετικός οδηγός, ένας μεγάλος μεγάλος υπουργείου, για να δείτε πώς οι άνθρωποι κάτω από τον όμο συμπεριφέρονται με πολύ διαφορετικό τρόπο. Κανονικά, η περιοχή όπου κινούμουν ήταν το βόρειο, η Βόρειο στο Χεράνι, όπου εκεί έβλεπε κανείς και πολλοί ευηδές Ιραναίκς πλέον, πολύ πεσμένοι τη μοντήλα, fit όλες από γυμναστήρια, όλες έχουν πετύχμε πλαστικές στις μύτες κλπ. Για να δείτε πώς στην ίδια πόλη μπορεί να βρει κανείς δύο διαφορετικές καταστάσεις. Η Αυγανία όμως αυτή δεν είχε δικαίωμα στην εκπαίδευση μετά το πέρας των 9 ετών και τα κορίτσια δεν βγαίναν καθόλου στο σχολείο και δεν είχαν κανένα πολιτικό δικαίωμα. Αυτό είναι και το μεγάλο πρόβλημα που είχαμε σ' όλες οι ερανικές κόσμους της Παλαιστινίου. Μόνο η Ιορδανία τους έδωσε πολιτικά δικαιώματα. Ή γίνονταν πολύ μεγάλα κάμπ και τα λοιπά, σχολή Λίβανο και τα λοιπά. Πολιτικά δικαιώματα δεν είχαν. Με τον πόλεμο του κόλπου και εντεύχαν και μέχρι σήμερα, όλα τα έμπρος τα οικονομικά μουσουμανικά κράτη, πλειοψηφικώς μουσουμανικά κράτη, γιατί αυτό είναι και το πρώτο να λέμε, δεν δέχονται μουσουμανούς. Είναι πολύ εκληκτικές, τέλος πάντων, οι φυλές των ανθρώπων τις οποίες δέχονται και κυρίως από την περιοχή της Ασίας και είναι για πολύ συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Από τη στιγμή λοιπόν που έγραψαν να υφίστανται τα λεγόμενα μαλακά σύνορα και κυρίως τώρα πηγαίνοντας προς την Αραβική και χαιρεστάζοντας το βλέποντας τι έγινε και από πάνω και με τη σαουλική Αραβία και από αυτά είναι με το Ιράν και από κάτω με τη Μεμέλη, δεν μπορεί κανείς να περάσει πλέον. Αυτό είναι πολύ δύσκολο και για τα μικρά χωριά που τα χωρίζουνε τα σύνορα, γιατί πολλά χωριά έχουν μείνει μεταξύ των δύο χωρών και κρατών και γι' αυτό βέβαια και ο πολύς κόσμος αρρίκμασε περίωση οικονομικά και τα χαλιά και άλλους νομάδες και τα λοιπά και πολλοί από αυτούς καταφάνουν κατατρεγμένοι στην Ευρώπη γιατί δεν έχουν ούτε να φάνε ούτε να πιουν και καθαρά οικονομικούς λόγους όχι μόνο για πολιτικούς. Ένα αυτό περιασίδει και τις πραγματικότητες βέβαια πέρα από την Κορανία. Αυτή είναι και η παραιμινία του Ισλάμ από τους ίδιους τους Μουσουμάνους εν μέρει που λέει ο Ντουσάρα που είναι ένας από τους καλύτερους μεταφραστές μας όταν συνελήθηκε με τον αραδικό κόσμο και με τα Καβάθια κάτω στην Αίγυπτο και περιμένω μάλλον εσύ να μας πεις, εγώ δεν ξέρω τι να πάνε, θεωρώ και εν μέρει οφείλεται πάρα πολύ το πιετιστικό σαλαφιτικό Ισλάμ που πληρώθηκε πολύ και ουσιαστικά το πληρώσαν πάρα πολύ οι Σαουδαάραβες και στα Βαλκάνια και στην Ευρώπη για να αποτελέσουν έναν γυνατό χώρο τάουα, κλήσης στο Ισλάμ, το οποίο όμως αποτάσσονται οι ίδιοι, δηλαδή οι Τζιχανιστές δεν την τρέχονται να μπορούν να είναι στη Σαουδική Αραδία όπως και σε κανένα άλλο μουσουμανικό κράτος και βέβαια έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, τώρα αυτή τη στιγμή στα Βαλκάνια όλα όσα εφέμβησαν οι Γερμανοί παραδείγματος χάρις, όπως προσκυλούσαν ουρισόρσης και επαρρυπιστήμια για την εκμάτιση του Ισλάμ στην Βοσνία της Αιγοβήν που τη θεώρησαν ως δικό τους φυσικό σύνορο μεταξύ της Τουρκίας και των Βαλκανίων και εκεί πλέον σταματάει, είναι οι παλές αυτοκρατορίες που σέλεγαν από δημιουμένους. Κάνε πολλά πράγματα και στο διετρυσιακό διάλογο και στο ιστιτούτα Ισλαμικών σπουδών και αυρανικών. Αυτή τη στιγμή ο πιο πολλός κόσμος αφοσχολείται σε κάτι με τρεσέζες που έχουν έρθει πολύ εύκολες χρηματοδοτήσεις από τη Σαουδική Αραδία αλλά και από το Ιράν. Και βλέπουμε, δηλαδή, αυτή την κακοδαιμονία, το ποιος θα ελέγχει το Ισλαμ, το οποίο συνεχίζεται και προσωποποιείται ενώ στα υποκείμενα. Και εδώ περιμένει κανείς από τα κοσμικά κράτη που ξέρει, τέλος πάντων, ότι αν αφήσεις το θρησκευτικό ανταγωνισμό δεν θα έχεις ισότιμους πολίτες. Να βρούνε λύσεις. Αλλά και τα κοσμικά κράτη έχουν την υπεροψία πολλές φορές την οποία αναφέρθηκε ο Γεράσιμος και δεν κατανόμουν και πλήρως τα συμπραζόμενα των άλλων ανθρώπων και των άλλων λαών και αρχίζουν οι μεγάλες πολιτικές παρεξηγήσεις που βέβαια είναι πολύ ωφέλιμες ως προς τη διακίνηση όπλων και ανθρώπων και οικονομικά πάρα πολύ αμφιρές. Πάντως σήμερα η κατάσταση και στη Μέση Ανατολή και αυτό λίγο ως γυναίκα παλότερα δεν τα έλεγα αυτά τα πράγματα γιατί τα έβλεπα, ήμουν και παιδί και ήμουν και πιο ελεύθερη. Όσο μεγαλώνει κανείς βλέπει λίγο και τα θέμα του τα κοινωνικά και των γυναικών. Το θέμα της χειραφέτησης των γυναικών στις μουσουμανικές κοινωνίες στα πλειοψηφικές μουσουμανικά κράτη είναι ακόμη πολύ αλήθεια. Και βλέπει κανείς παιδιά και πολλοί από αυτά τα πράγματα από Ιράν, από τη Μέση Ανατολή βλέπει κανείς παιδιά πλέον που έχουν σπουδάσει, παιδιά που προέρχονται από τη Σαουδική Αραβία και είναι πολύ πλούσια και έχουν σπουδάσει και στην Αμερική και τα λοιπά, αλλά ακόμη δεν εργάζονται στις χώρες τους, δεν τους επιτρέπεται να εργαστούν. Το χειρότερο είναι ότι μια μουσουλμάνα δεν μπορεί να παντρευτεί ένα μη μουσουλμάνο. Πρέπει να αλλάξει οπισθήση ο σύζυγος. Αυτά, ως προς το πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ακόμη τεράστια ζητήματα. Όχι και ξέρετε τους καταπιέζουν τους ανθρώπους και τέλει δεν ξέρω τι θα πει εξελιγμένος ή μη εξελιγμένος, ίσως ο παραδοσιακός τρόπος ζωής σου δημιουργεί και μια βεβαιότητα και μια σταθερότητα. Αυτό ακριβώς αισθανόμαστε. Απ' την άλλη, όμως, υπάρχουν πάρα πολλά ζητήματα. Ευχαριστώ. Είναι αυτά που είπα ότι υπάρχει βαθιά σαν έννοια όταν έχουμε από τις φίλες τον Χάδη. Είναι ακριβώς ότι ο Μουχαμέπ πήγε από Μέτρικα στη Μεδίνα και τον δέχτηκαν εκεί. Και είναι έτσι που το βλέπουμε και παραδοσιακά εδώ στα Βαλκάνια. Η λέξη που έχουμε για πρόσφυγες μετά από τους βαλκανικούς πολεμούς που ήρθαν στη Τουρκία είναι μουχατζίρι. Που το ξέρουμε στα ελληνικά σαν ματζίριδες και που έχει γίνει παραθωρά. Το βλέπουμε σαν τους τοχούς, τους ρακέντιτους που ήρθαν από την μικρασία. Αλλά είναι μια παραδοσιακή έννοια τότε του άσυλου. Όπως σήμερα στη Τουρκία, βλέπουμε το τεχνικό όρο για πρόσφυγες. Μουλτιτζί, που είναι διαφορετικά από Μουχατζίρ. Και αυτή τη στιγμή που έχουν μόνο από τη Συρία κοντά σε τρία εκατομμύρια πρόσφυγες. Βλέπουμε ότι έχουμε ακριβώς αυτό. Από τη μία έχουμε το παραδοσιακό. Από την άλλη έχουμε ότι δεν είναι ενταγμένα πλήρως το ευρωπαϊκό σύστημα. Έχουν δεχτεί τη σύμβαση της Τζενέβης από 51 με γεωγραφικούς περιορισμούς. Και έτσι βλέπουμε, εγώ τουλάχιστον όταν διαβάζω για πράγματα που έχει σχέση με Τουρκία και τη Συντροφάρα. Βλέπουμε ότι εδώ στην Ελλάδα πολλές φορές έχουν απαγγλικές πίες. Και λέμε ότι ακριβώς επειδή δεν έχουν, δεν έχουν με το νομικό κάθε στόχο που έχουμε με τη σύμβαση της Τζενέβης. Ότι τους φιλοξενούν και το διαβάζουν το αγγλικά ότι είναι γκέστ. Είναι Μουσαφίρινες. Και που ξέρουμε στα ελληνικά και ξέρουμε ότι βέβαια ότι είσαι Μουσαφίρις. Είναι κάτι που έχει μία παραδοσιακή έννοια και που είναι ρισωμένος στη κοινωνία. Αλλά δεν είναι ενταγμένος στον δυτικό σύστημα. Και εδώ έχουμε ακριβώς το πρόβλημα, δηλαδή που πάει τα παραδοσιακά κοινωνικά με το παγκόσμιο σύστημα. Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ. Θα θέσω δύο πράγματα. Ευχαριστώ για σχολιασμό πιο πολύ. Το ένα προέρχεται από έναν άνθρωπο της αισθησίας και το άλλο είναι από έναν ποιητή σύρο. Υπάρχουν οι εξής διαφορές, λέει ο Ιεράχης εδώ πέρα, μεταξύ του χριστιανισμού και του Μωαμεθανισμού. Πρώτον, η σαφής υποτίμηση της γυναίκας και η σκαγγαλώδης μονομέρεια υπέρ του άνδρα σε ζητήματα γάμου και διαζυγίου. Δεύτερον, η επίσημη θρησκευτική αναγνώριση του θεσμού της δουλείας. Τρίτον, η θεωρική δικαίωση του πολέμου παρά τις ύπιες ελμηνίες και διασαφήσεις και η ανήψωση ορισμένων μορφών του ως ιερών. Οι πνευματικές ζημώσεις οι οποίες επιταχύονται στην εποχή μας σε παγκόσμια κλίμακα, η περιισότητας των ανθρώπων και σεβασμού της προσωπικής ελευθερίας, αρχές του διεθνού δικαίου, το οποίο διαπνέεται σαφώς από χριστιανικά ιδεότητες, συμβάμου κτλ. Εάν υπάρχουν αυτές οι διαφορές μεταξύ θεωρισμού και ισφανισμού, μπορεί να φέρει και είναι τώρα για τον Γιάνου Λάτσου. Πέστε μας λίγο, αν μπορείτε, πώς μπορεί να επέλθει μία προσέγγιση, μία σύγκλιση αυτούς των δύο πραγμάτων. Τώρα, το άλλο είναι από έναν σύρο ποιητή, ο οποίος γράφει με το ψηλόνο άδωμες. Λοιπόν, δεν θα πω πολλά πράγματα, αλλά είναι κάτι που είναι και προκλητικό για όσους πιστεύουν όπου πιστεύουν, θα έλεγε κανείς. Ένα λεπτό λίγο να το δω. Λοιπόν, ο μεγάλος ποιητής Άλμαρη, υπάρχουν δύο είδη ανθρώπων επηγής. Αυτοί που έχουν θρησκεία, αλλά στερούνται λογικής και αυτοί που δεν έχουν θρησκεία, αλλά διαθέτουν λογική. Τώρα, εδώ είναι δύσκολο το ερώτημα. Τι κάνουμε τώρα, αν θέλουμε τη λογική εμείς ως αριστοκτινικοί, αν θέλουμε να καταργήσουμε τη θρησκεία. Λοιπόν, κάνα σχόλιο αν είναι δυνατό. Ευχαριστούμε πάρα πολύ. Κυρία Παρακαλώ. Μησίου Αποτοριστοτέλιο, είμαι ιστορικός της Βυζαντινής ιστορίας. Ήταν πάρα πολύ ωραίο το θέμα σήμερα και εγώ ως ιστορικός, πιστεύω και αυτό μου έμαθε η τριδή μου τόσα χρόνια με την ιστορία, ότι πολιτισμός δεν είναι ούτε η τέχνη, ούτε τα ωραία κτίρια, ούτε ο πλούτος, τίποτα. Είναι η σχέση μεταξύ των ανθρώπων. Και τη σχέση μεταξύ των ανθρώπων έχουν συμβάλει περισσότερο οι θρησκείες. Πριν από μερικά χρόνια η κυρία Λιάλυου είχε κάνει ένα σαν συνέβη, ας το πω, με τη συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το σεβασμό του άλλου. Όλοι ήρθαν αντιπρόσωποι από όλες τις θρησκείες. Όλοι μίλησαν για το σεβασμό του άλλου, για την αξιοπρέπεια του ανθρώπου, όλοι μίλησαν για τον άνθρωπο. Λοιπόν, και πιο μπροστά είπε ο κύριος πρόεδρος τι γίνεται με τη λογική και τι γίνεται με τη θρησκεία. Η Σαρία λέει, νομίζω, το ίδιο που λέει και ο Απόστολος Παύλος, ότι υπακούμε στο νόμο που δεν έρχεται σε αντίφαση με το νόμο του Θεού. Και όλοι ξέρουμε ποιος είναι ο νόμος του Θεού και ξέρουμε ποιο είναι το ηθικό. Η θρησκεία τι μας έμαθε. Να καταλαβαίνουμε ότι αυτό που είναι νόμιμο δεν είναι ηθικό. Το ηθικό το μάθαμε από τη θρησκεία, κύριε. Λοιπόν, και η Σαρία αυτό λέει ότι μόνο η λογική δεν μας δίνει την ευτυχία. Την ευτυχία θα μας τη δώσει να υπακούμε σε κάτι ανώτερο από τη λογική. Γιατί με τη λογική οδηγούμαστε και στο μίσος, οδηγούμαστε και στο έγκλημα, οδηγούμαστε και στην απάτη, ενώ η θρησκεία μας συγκρατεί από όλα αυτά. Σε συνέχεια, ως παρακολούθημα των τοπικών σας, κάνοντας τη ζέψη με αυτά που είπατε κυρία μου, συμφωνώ απόλυτα, διότι σήμερα η θρησκεία έχει εργαλιοποιηθεί. Δηλαδή, έχει γίνει εργαλείο πολιτικής άσκησης, άσκησης πολιτικής, τόσο εσωτερικής, δείτε το δικασμό πολιτικρατή μεταξύ ΣΥΥΤΟΝ και ΣΥΥΤΟΝ, όσο και εσωτερικής πολιτικής και διεθνών σχέσεων, δείτε τι γίνεται, ξετυλίγοντας το που βάρει αυτές τις αραδικές ανοίξεις, το δόγμα, τον ΕΠΑ περί εκδημοκρατισμού, κλπ κλπ κλπ, ο άξονας του καλού και του κρατημού, είναι αξιώματα τα οποία προοδήθηκαν από συγκεκριμένα κράτη. Άρα και αυτό θεωρώ πως είναι ένα από τα μίζωνα ζητήματα, το οποίο έχει μεγαλύτερη πολιτική και πνευματική περαξία, ποιο οδηγονός της έμμεξης της θρησκείας παύλα των θρησκειών στην πολιτική σφαίρα. Γνωρίζεις πολύ καλά και ενδεκομένως η κοροσυνάδα της Μέλης Ανατολής, το γεωφόρο της Μέλης Ανατολής. Από τότε που συστάθηκαν οι πρώτες κοινωνίες, στο όνομα πάλι του Θεού, Θείνος Θεού, των μονοθειστικών ερουγιών, προκύπτου από τη γένναση τόσο του ιδαϊτιού, ιδαισμού, του Ισλάμ και λοιπά, έχουμε ένα πλαίσιο, μια σφαία αντιπαραθέσεων. Εκείνη το θέμα, η εγγελιοποίηση της θρησκείας. Θα ήθελα να, επειδή το θέμα είναι Ευρώπη και Ισλάμ, έχουμε λοιπόν μια θρησκεία, μάλλον κάποιους με τα διάφορα γελία που είμαστε, που έρχονται στην Ευρώπη, που κρατούν συγκεκριμένες κοινωνικές συνθήκες και έρχονται με μια θρησκεία που έχει και κοινωνικές προεκτάσεις. Αυτό, εκ των πραγμάτων, θα προκαλέσει κάποιες συγκρούσεις, αίμαρτερες, ανέμαρτες, νομίζω ότι σε αυτά και αυτούς δύο. Και με δεδομένη την εργαλειοποίηση των θρησιών ως μέσο ισχύρος των ιερολογιών και αυτεμέων και των θρησιών με συγκεκριμένη αίσθηση. Δεν θα μας κολληβάζει αυτό. Επειδή θα ανέχετε και την επόμενη βραβιά που θα είναι πάλι με την ανθρώπη. Ευχαριστούμε πολύ. Θα έρχεται να πούμε την κυρία, αλλά σύγκρινες ερωτήσεις, παρακαλώ. Είναι γενικότερη η ερώτηση, γενικότερη είναι η ερώτηση. Ερώτηση, να είναι σύντομη. Συγχωρέστε με λίγο να δώσω κάποιες σημείες που κράτησα. Είναι γνωστό περισσότερος αυτούς που ασχολούνται και είναι ειδικοί και ίσως λιγότερο το αντιλαμβάνει ο περισσότερος κόσμος, ότι ουσιώδες στοιχείο της διεθνής πολιτικής είναι η θρησκεία. Η θρησκεία κάθε κράτος όπου κι αν ανήκει αυτή, ό,τι κι αν πιστεύει ο κόσμος που ανήκει στην οποιαδήποτε θρησκεία. Είπατε ότι το στίχημα της Ευρώπης ακούστηκε είναι να ξαναπροσφέρει τη γνώση της συνύπαξης. Για μένα το μεγάλο ερωτηματικό είναι πόσο αυτή η γνώση της συνύπαξης, μάλλον το σωστό ερώτημα ίσως είναι ποιος θα είναι ο κοινός παρανομαστής αυτής της ελληνικής συνύπαξης. Γιατί όταν δίνεται η κάθε θρησκεία απομακρυσμένη αν θέλετε από την πίστη, δεν μιλάω τώρα για να υπάρχει ας πούμε θανατισμός, αλλά απομακρυσμένη από τα ειδικά στοιχεία της κάθε πίστης, πόσο αυτό στον απλό κόσμο που δεν μπορεί να γνωρίζει τις λεπτομέρειες, δεν οδηγεί στην απαξίωση γενικότερα των θρησιών, μότι αυτό μπορεί να συνεπάγει. Σας ευχαριστούμε πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Εξαιρετικές και ιδεομιλίες. Εγώ πραγματικά θα ήθελα και να σχολιάσω και να πω πολλά και από κοινωνικής κοινωνίας. Αν έχετε λοιπόν μια ερώτηση, πώς πει η ερώτηση. Μόνο μια ερώτηση. Μου λέω ότι δεν θα πω. Λυπούμαστε ειλικρινά. Όχι, όχι, όχι. Δεν χρειάζεται, δεν χρειάζεται. Καλύτερα είναι αυτά που ακόμα παράειδικες μας σκέψεις προς το παρόν. Μια ερώτηση λοιπόν. Πολύ πραγματική και πολύ πραγματιστική από δύο ανθρώπους που έχουνε πραγματική εικόνα. Γιατί αυτό μας λείπει, μας λείπει η εμπειρία λοιπόν. Λοιπόν, με τον άλλον τρόπο, στην Ευρώπη τουλάχιστον, να πω αυτό είναι το θέμα μας, υπάρχει μια δεδομένη πολιτική κατάσταση, μετά από αγώνες, μετά από συνονιώσεις ή συγκρούσεις. Τώρα έχουμε μια συνάντηση, αν θέλετε, διαφορετικών επιλογών στο Βέλγιο, στην Ολλανδία. Αυτή τη στιγμή συζητάμε τι θα γίνει με το κοσέρ και με το χαλάλ, διότι στα ευρωπαϊκά κράτη λέμε ότι δεν γίνεται να θανατώνει με ζώα χωρίς ύπια νάρκωση. Λίγο παρακάτω είναι το ζήτημα το πώς θα αντύνεται και ποιος θα αντύνεται, αν θα έχουμε σύμβολα στο δημόσιο χώρο και μια σειρά από τέτοια θέματα, τα οποία άπτονται αυτού που ονομάζουμε νομικός πολιτισμός στην Ευρώπη. Είναι κατακτήσεις όλης της κοινότητας. Το ερώτημα μου και στους δύο αξιόλογους συναδελφούς μας είναι το εξής. Εάν πιστεύετε, γιατί ουσιαστικά επανέρχεται το ερώτημα, περί οικουμενικότητας ή σχετικισμού των δικαιωμάτων, εάν πιστεύετε ότι η πρόταση για την Ευρώπη σήμερα και αύριο είναι να κάνουμε μια μικρή υποχώρηση για να κερδίσουμε αυτό που είπε ο κ. Μακρυς και η κ. Αζιάκα, να αντιπαλέψουμε την ιδέα ότι εδώ είμαστε αντίθετοι αλλά ζούμε σε μια κοινωνία, να δούμε ένα κοινό πεδίο, ή αν θα πρέπει να πούμε ότι αυτό είναι το δεδομένο και με βάση αυτό το δεδομένο, όχι μόνο το Ισλάμ αλλά και όλες οι θρησκευτικές κοινότητες, αλλά να επενδύσουμε στο ότι όλες οι θρησκευτικές κοινότητες και όχι μόνο το Ισλάμ θα πρέπει να αντιγραφούν προς αυτήν τη σύγκληση. Είναι μια σύγκληση λοιπόν που θα πάει το ευρωπαϊκό κεκτημένο προς τις θρησκευτικές κοινότητες ή οι θρησκευτικές κοινότητες προς το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Ποια είναι η απόψη σε σχέση με το Ισλάμ. Μαυρομάτης από το Δημοκρατία Πολιτισμί και Υπέρση. Κάναμε μια θρησκεύση από μοναχά, από μόνο εγώ με τα στοιχεία του Πρόεδρου, βούλους του Θεού σε όλη τη θρησκευτική θρησκευή και προς, εδώ δεν θεσιάζομαι, προς κορεθήρους επιστομής, Παύλο, την α11-15 που λέει για το κάρυγμα της κεφαλής. Θα σας το μη θεωρώ. Όχι, δεν πρέπει να υπάρχει. Θα κάνω ένα μικρό σχόλιο. Όχι. Υπάρχουν λίγο αστείες, αλλά επειδή βλέπω ότι ο κόσμος κουράστηκε, δεν πρέπει να κλείσουμε. Τα υπόλοιπα μπορείτε να τα πείτε κατηδύα. Θα δίνω το λόγο αμέσως στον... Στα πρώτα λεπτά. Από εκεί εσείς. Ευχαριστώ πολύ. Πρέπει να υπαναληθεί. Νομίζω ότι όλοι θρησκεύουν. Όλοι. Απλώς θρησκεύουν με άλλο τρόπο και σε διαφορετικούς θεούς. Μπορεί ο θεός λοιπόν να είναι η λογική, μπορεί ο θεός να είναι το αυτόνομο υποκείμενο, που είναι ο θεός να είναι το κόμμα. Άρα λοιπόν, νομίζω ότι όλοι θρησκεύουν. Εγώ προσωπικά, και δεν τρέπομαι να το πω, είμαι χριστιανός. Και πολλές φορές έχω νιώσει μοιοψηφία και μάλιστα σε πανεπιστήμιο, πολλές φορές έχω αναρωτηθεί, είμαι αμορφωμένος άνθρωπος και είσαι χριστιανός. Οι άνθρωποι που μου το λένε θρησκεύουν. Στην θρησκεία της κοσμικότητας, της εκοσμικής, ή κάτι άλλο. Οπότε πώς εγώ πάω ενάντια στο δικό τους θεό, απένα σχόλιο. Η εργαλειοποίηση της θρησκείας, που είπατε βέβαια, θα σας θυμίσω μία κληπική δημοσία εργαλειοποίησης, τους δύο θα τους ξέρετε, τον έναν το λέγανε «άννα» και τον άλλον το λέγανε «καλιάχμα». Ήταν λοιπόν μια εργαλειοποίηση. Η εργαλειοποίηση της θρησκείας υπάρχει από πάντα, από πάντα. Δεν είναι λοιπόν κάτι καινούργιο. Και δεν νομίζω ότι μπορούμε να κατανοήσουμε την θρησκεία, πέραν και των εργαλειοποιησεών της από διάφορους ανθρώπους. Δυστυχώς στις μέρες μας έχουμε μία βαριά εργαλειοποίηση από ανθρώπους οι οποίοι ανήκουν στο ISIS ή σε κάποιες ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις. Και παράλληλα έχουμε εργαλειοποίηση της θρησκείας από ιεράρχες που ανήκουν στον χριστιανισμό. Έχουμε εργαλειοποίηση της θρησκείας από πολιτικούς, οι οποίοι λένε ότι θρησκεύουν και κάνουν. Σας θυμίζω ότι ο πρόεδρος Μπούσεο θα είχε επισκεφθεί. Ήταν νικηφόρας στρατέρματος στο ΥΡΑΚ. Το πρώτο πράγμα που τους είπε φορώντας το γυλέκο του Αλεξιδοχριστή είναι εκπληρώθηκε η προφητεία του προφήτη Ισαία που λέει θα ανοίξω τις φυλακές και θα βγάλω τους φυλακισμένους. Ποιοι ήταν οι φυλακισμένοι? Ήταν η λαή της περιοχής που ο Μπούσεο ήρθε και ήταν ελευθέρος του. Οπότε υπάρχουν βέβαια και εργαλειοποιήσεις της θρησκείας. Μία τέτοια είναι ο νεοβιλελευθερισμός. Είναι μια απόλυτη εργαλειοποίηση του φιλελεύθερου. Παλαιότερα επήρχε στο αλληλυσμό. Αλλά υπάρχουν άλλες μορφές. Φοβάμαι ότι οι θρησκοί, με την έννοια που το λέω εγώ, χωρίζουν τους ανθρώπους. Δεν τους ενώ. Η διάζευξη περί οικουμενικότητας ή σχετικισμού είναι μια διάζευξη την οποία μπορούμε να βάζουμε, εάν μου επιτρέπεται να το πω έτσι σχηματικά, όταν έχουμε το πάνω χέρι αλλά φοβόμαστε τίποτα. Όταν έχουμε το κάτω χέρι και πεινάμε και μας κινηθά, να πει ότι πρέπει να πάμε κάπου γροθού, δεν υπάρχουν καμπαναγητές. Οπότε, αυτό που πρέπει να δούμε είναι με κλειστά τα μάτια και ψηλαφώντας αυτό το σκοτάρι, να προσπαθούμε να βρούμε ο ένας τον άλλο και να γνωρίζουμε ο ένας τον άλλο σε κάθε στιγμή της ζωής μας. Αυτό θα φέρνει καλά αποτελέσματα τα οποία, αν μου επιτρέπεται, δυστυχώς δεν είμαι οκτιμηστής σαν άνθρωπος, είμαι πρεσβησιμιστής, θα είναι λίγα και αραιάκη που, αραιάκη, διάσπαρτα, διάσπαρτα. Στο χέρι μας είναι, υποχρέωση μας είναι, απέναντι ο καθένας στο θεό του ή στον ανθρωπισμό, να προσπαθήσουμε να τα κάνουμε περισσότερα. Αλλά δεν υπάρχει αυτό. Και νομίζω, Χριστό, ότι δεν υπάρχει και ευρωπαϊκό θεσδομένο. Εμείς στην Ελλάδα το βλέπουμε και εκτιμένο. Με συγχωρείτε, στην Ελλάδα το ξέρουμε και δεν υπάρχει. Είναι όλα αλα κάτς. Όλα αλα κάτς. Και ανάλογα, πού θα σε βρει αυτό. Να ρωτήσω κάτι πιο σημαντικό για εμένα. Μαρακαλώ πολύ. Συγγνώμη. Έχουμε ελευθερίο και έχουμε διάφορες ειδικές. Απαντήστε στις ειδήσεις. Λοιπόν, εγώ θα ξεκινήσω από εκεί που σταμάτησε ο Γεράσιμος. Και πώς θα ψηλαφίσουμε και πώς θα ζήσουμε. Εδώ πέρα, ερχόμενοι από το χώρο της παιδείας, να και έχουμε τόσους ποιητές σήμερα, νομίζω ότι η εκπαίδευση μπορεί κάτι να προσφέρει και αυτό ίσως είναι ένα από τα λίγα ευρωπαϊκά κεκτημένα ότι όλοι οι μαθητές όλων των δισκευστικών αναφορών και μη, είναι στην ίδια τάξη. Και αυτή η ίδια τάξη πρέπει να βρει τους τρόφους, να τους γεμάει μίση με ένα πνεύμα και αισιοδοξίας και τις κοιλιές τους βέβαια ταυτόχρονος, όσο γίνεται, γιατί από εκεί αρχίζουν οι μεγάλες κοινωνικές ανισότητες. Και πολλές φορές κάθε φορά που μιλούμε για Ισλάμ στην Ευρώπη, μου έρχεται στο μυαλό πρώτα η ταινία του Κάσοδιτς, ΛΑΕΝΟ, από τη δεκαετία του 90. Δεν ήταν το Ισλάμ, αλλά ήταν οι Γάλλοι πολίτες υπεριθωριοποιημένοι στα περίχωρα του Παρισίου, που ήταν Μουσουμάνοι βέβαια, αλλά ποιος, τότε δεν ενδιαφέρονταν κανείς γιατί ήταν Μουσουμάνοι, οι οποίοι δεν είχαν πάει μέχρι τον πύργο του Άιφπελ. Ήταν 20-25 χρόνια. Αυτό το θέμα της κοινωνικής περιθωριοποιήσεις του ευρωπαϊκού κατεστημένου, μπορεί το σχολείο να περιφλάξει τα παιδιά του, σεβόμενο τη θρησκευτική ιδιαιτερότητα. Κοιτάξτε τώρα, αυτό που ρώτησε και η κυρία, τα ιδικά στοιχεία της κατεψυπίστησης είναι η ομορφιά, είναι το βίωμα, είναι η αναφορά. Αυτό δεν το κάνει όλα το σχολείο, αυτό το κάνει η οικογένεια, αυτό το κάνει η θρησκευτική κοινότητα, αυτό το κάνει το περιβάλλον. Το σχολείο, όμως, μπορεί να κάνει αναφορές στο βίωμα του καθενός. Μικρές, να του δώσει λόγο, να μιλήσει, να γνωριστεί με τον άλλο, να μην τρέπεται. Ένα να μου έκανε εντύπωση προχθές που μόλις είχε το παιδί μου το ένα, το δεύτερο, που μου λέει η μαμά με ρωτούν στο σχολείο τι δουλειά κάνεις. Λέω και δεν λες, ντρέπομαι να τους πω ότι ασχολείσαι με το Ισλάμ. Είναι εννιά χρόνων ο Γρηγόρης. Ο Γρηγόρης έχει πάει μαζί μου στη Μέση Ανατολή, έχουνε φιλούς μουσουλμάνους. Ο Γρηγόρης, όμως, είναι δέκτης, όπως και όλα τα μικρά παιδιά, το τι συμβαίνει είναι πολύ πιο γρήγοροι δέκτες από εμάς και ποια είναι οι περηραιούς ατμόσφαιρα και όταν με τα νέα προγράμματα σπουδών βλέπει Ουδαϊσμό ή Ισλάμ, το κύριο τους κάνει μόνο για την ημέρα του σταυρού και δεν μπορεί να τους κάνει για τα άλλα θρησκεύματα, επειδή πιθανόρας δεν έχει και τα εφόδια να τα κάνει ο άνθρωπος, μένουν αναπάντητα πολλά πράγματα στα παιδάκια. Ασχέδωσα να μην υπάρχει μέσα στην τάκος και στη συγκεκριμένη εαιρώτητα. Αυτό εγώ πιστεύω ότι πρέπει να είναι το ευρωπαϊκό κεκτημένο σε όλα τα άλλα, η Ευρώπη έχει αποτύγια, από τι φαίνεται και ίσως από εκεί ξεκινώντας, εκ νέου, γιατί τώρα το πράγμα είναι πολύ δύσκολο. Και η διά πολιτισμικότητα. Και το άλλο περί νόμου και λόγου και θρησκείας. Κοιτάξτε, όσοι άνθρωποι αγάπησαν τον Θεό με τις πολλαπλές του όψεις, αλλά δεν μπορούσαν να περιοριστούν στο νόμου, στις ηθικές διδαχές, και βρήκαν την εμπειρία, την ηστική εμπειρία, η οποία είναι ίσως το μόνο κοινό σε όλες τις θρησκείες του κόσμου. Και εκεί εγώ θυμάμαι μία ειδική ταινία που έλεγε ο ίδιος, που έλεγε αγλή μόνο στον ηθικό που δεν μπορεί να είναι ανήθικος, γιατί η θρησκεία πρέπει να σε εξυψώνει. Δεν μπορεί να είσαι με το βούρδουλα συνέχεια. Εκεί ξεκινάει η παιδεία. Σας ευχαριστώ πολύ. |
