| Μουσική Πληροφορική: Στο τελευταίο μάθημα αυτό, όπως εξελίχθηκε, θα σας παρουσιάσω την πιο εμβληματική γλώσσα προγραμματισμού της μουσικής πληροφορικής, που είναι η Csound. Η Csound συνδέεται με το κίνημα του ανοιχτού λογισμικού, γιατί είναι μια γλώσσα που διανέμεται δωρεάν, αλλά είναι και open source και φιλοδοξή να παίξει το ρόλο που παίζει, ας πούμε, ότι είναι για το προγραμματισμό μας η C++, καλύτερα να πούμε η C παρά η C++, είναι η Csound και όλος παραδόξως είναι περίπου και συνομήλικες. Γιατί μας ενδιαφέρει πάρα πολύ η Csound και γιατί τη συσχετίζουμε με τον ανοιχτό κώδικα, γιατί ένα από τα λεπτά ζητήματα της μουσικής πληροφορικής, όπως ξέρετε, είναι η διανομή του υλικού. Και τι έχουμε πει πώς γίνεται στη μουσική πληροφορική? Ένας κακός χαμός. Δηλαδή η μουσική πληροφορική μας ενδιαφέρει εμάς, γιατί είναι και διέξοδος επαγγελματική. Συνεχώς αυξάνει το στίγμα της μουσικής πληροφορικής στο αντικείμενο της επεξεργασίας ήχου και της διανομής παραγωγής και ρεμίξ, οτιδήποτε έτσι, της μουσικής. Άρα υπάρχει αυξητική τάση στη μουσική πληροφορική. Αυξητική τάση σε τι, σε όλα. Δηλαδή, προσέξτε, αυξάνεται ο ρόλος των υπολογιστών στην παραγωγή της μουσικής, που ήταν πάρα πολύ μικρός πριν από 20 χρόνια. Δηλαδή, πριν από 20 χρόνια η δουλειά ενός πληροφορικάριου μέσα στο χώρο της μουσικής ήταν, εξέρωγω, 5, 10, 20%. Αυτή τη στιγμή, πόσο λέτε να είναι, αγγίζει και το 100%. Έτσι, γι' αυτό, έχουμε και μια ομάδα που θα μας παρουσιάσει έναν ολόκληρο τραγούδι, που το κάνουν μόνο με υπολογιστές, χωρίς να χρησιμοποιήσουν άλλα ηλεκτρονικά όργανα επεξεργασίας του ήχου. Αλλά, μέσω σταθμικά, θα λέγαμε ότι η παρουσία της μουσικής πληροφορικής στα τελικά δρόμενα του ήχου είναι της τάξης του 60, 70, 80%. 70%, ας πούμε, μέσω σταθμικά. Άρα, σε 20 χρόνια, ο ρόλος μας τι έχει κάνει? Έχει αυξηθεί. Έχει αυξηθεί δυνατόιτα γρήγορης παραγωγής, έχει πέσει το κόστος πάρα πολύ, έχει αυξηθεί πάρα πολύ δυνατόιτα διανομής του υλικού μέσω συστημάτων μουσικής πληροφορικής, δηλαδή μέσω μουσικών βιβλιοθυκών, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουνε μαγαζιά εμβληματικά της Θεσσαλονίκης, όπως ο Πάτσης, έτσι, που νομίζω δεν υπάρχει πλέον. Και, αν κάνουμε μια έρευνα αγοράς, θα δούμε τα πιο πολλά δισκοπολία, δισκάδικα κτλ. έχουνε κλείσει. Δεν τραστηριοποιούνται στον χώρο. Αλλά, μαζί με όλα τα θετικά που έχει φέρει η πληροφορική στον χώρο της μουσικής, έχει φέρει και ένα πασιφανές αρνητικό, που είναι πιο πειρατία. Εμείς την πειρατία της μουσικής την εξετάζουμε κάτω από δύο παραμέτρους. Η πρώτη παράμετρος είναι η πειρατία λογισμικού, την οποία την κατέχουμε πάρα πολύ καλά και λέμε ότι, ξέρετε, η πειρατία μουσικής ακολουθεί ένα παράλληλο δρόμο με την πειρατία λογισμικού. Δεν το καιρό που εσείς γεννιώσασταν, δεν υπήρχε το web με τη μορφή που το ξέρουμε τώρα για να διανέμει η μουσική, όμως, τότε πώς γινόταν η πειρατία λογισμικού? Κάποιος αντέγραφε το CD διανομής ενός πακέτου λογισμικού, οι πιο μερακλήδες αντέγραφαν και τα manual, τα κάνανε φωτοτυπίες και ωραία βιβλία, τα βάζανε και σε ένα κουτί και στον πουλάγανε. Με τον ίδιο τρόπο δεν πουλάγανε και το CD ή την κασέτα πριν 20 έτη. Ήταν παράλληλοι οι δρόμοι. Τώρα πώς γίνεται η πειρατία λογισμικού? Μέσω ας πούμε συστημάτων τύπου Napster παλιότερα, που διανέμει και λογισμικό, αλλά κυρίως μέσω συστημάτων που εφαρμόζουν μεθόδους Hashing, όπως είναι τα Torrents. Η μουσική πώς διανέμεται? Πάλι με κεντρικά συστήματα, έτσι, τύπου Napster, ας πούμε στην πειρατία λογισμικού το Napster πώς λέγεται? Pirate Bay. Αλλά και μέσω συστημάτων Torrent, όπου εκεί πέραν και πολύ δύσκολος ο εντοπισμός. Αλλά η πληροφορική μπήκε και σε αυτόν εδώ το χώρο. Ποιος είναι ο αντίπαλος του πειρατικού λογισμικού? Ένας από τους αντίπαλους, σοβαρός αντίπαλος, το ανοιχτό λογισμικό, ανοιχτός κώδικας. Το ανοιχτό λογισμικό σου λέει, κοίταξα με πάρεις εμένα αν με προτιμήσεις, δεν θα μπεις σε αυτήν εδώ πέρα τη διαδικασία. Θα μπορείς δηλαδή να με χρησιμοποιείς ισότιμα, ισόκυρα και χωρίς δεχόμενες ποινικές κυρώσεις. Μήπως υπάρχουν πακέτα λογισμικού που είναι ανοιχτού κώδικα και έχουν εντυπωσιακές επιδόσεις. Δηλαδή μήπως με το Office, ας πούμε, ως αντίπαλο, ας πούμε το Libre Office ως αντίπαλο του Microsoft Office, μήπως υπάρχει κάποιον που πάει καλύτερα στο χώρο μας. Η απάντηση είναι προφανής, είναι αυτό εδώ. Το e-learning που έχουμε είναι moodle και στο χώρο μας το moodle αυτή τη στιγμή πάει καλύτερα από το blackboard το οποίο τον καταλήψαμε. Δηλαδή το moodle δίνει περισσότερες λύσεις και το προτιμάει πάρα πολλούς κόσμος. Δεν σημαίνει αυτό δεν ξαφανιστεί το blackboard, αλλά βλέπουμε ένα πακέτο λογισμικού, θέλω να πω, που δεν υστερεί απέναντι στα επαγγελματικά τα professional, αυτά που πληρώνεις για να τα κατέχεις, όσον αφορά τις επιδόσεις του. Φυσικά για το μερίδιο αγοράς δεν μιλάμε. Σαφώς είναι μεγαλύτερος το moodle. Και το τρίτο πεδίο στο οποίο συγκρούονται είναι ποιο θα έχεις καλύτερες επιδόσεις. Έχουμε απόλυτη σύγκριση εδώ πέρα, όμοιά της δεν έχουμε. Όλα αυτά που σας είπα αν τα μεταφέρεται στον χώρο της μουσικής είναι για να μιλήσουμε για τη Csound. Τα ίδια φυσικά γίνανε και με τις γλώσσες προγραμματισμού, όσον αφορά τη C, C++, C-Sharp. Και εκεί πέρα μπορείς να προτιμήσεις κάποιο εμπορικό πακέτο το οποίο το αγοράζεις, αλλά μπορείς να προτιμήσεις και κάποιο πακέτο που είναι open source. Έτσι, από την εμπειρία στο τι γίνεται στο κμήμα μας, έχετε κάποια άποψη σε αυτά τα δρώμενα. Η διανομή όλων αυτών εδώ πέρα των πραγμάτων γίνεται μέσω του συστήματος GPL version 2 και αργότερα, μπρεφτά στην 3 τώρα δεν θυμάμαι, δηλαδή την GNU Public License που σχετίζεται πάρα πολύ με το λειτουργικό σύστημα Linux. Για το Linux δεν χρειάζεται να πω πάρα πολλά, το ξέρετε, αλλά το ερώτημα δεν αν το ξέρετε, το ερώτημα είναι αν το χρησιμοποιείτε. Και εκεί ποια είναι η απάντηση? Όχι. Μπορείτε να μου πείτε ένα τα σοβαρότερα, κατά σας, μειονεκτήματα που έχει το Linux και δεν έχει πετύχει, ας πούμε προηγουμένως μιλήσαμε για το Moodle, το οποίο Moodle τι έχει κάνει, έχει πετύχει να σαρώσει. Έτσι, δεν είναι φτωχό συγγενείς, μάλλον είναι αυτός που κινεί τις εξελίξεις, από τι φαίνεται από εδώ και πέρα. Μήπως, ας πούμε στο Linux, γιατί πήγαν τόσο στραβά τα πράγματα και δεν έχει μεγάλη δίσδυση. Έτσι, ένα μειονέκτημα είναι η διαπαφή του χρήστη, η οποία για κάποιο λόγο δεν είναι καλή, δεν έτυχε αποδοχής. Για κάποιο λόγο η κοινότητα δεν την υιοθέτησε. Παρά που ήταν πολύ καλή, πολύ έξυπνη, πολύ ευφυείς κτλ. Άλλο πρόβλημα που έχει το Linux και το δεύτερο πρόβλημα που δεν δούν σημασία οι συνάδελφοί σας, είναι το πιο βασικό όμως για μας που κάνουμε μουσική πληροφορική. Είναι βασικό πρόβλημα. Και κυρίως δεν υποστηρίζει πρόγραμματα μουσικής και πολυμέσων. Έχετε παρατηρήσει κι εσείς ότι το Linux έχει παρουσιάσει μία σοβαρή υστέρηση στην υποστήριξη προγραμμάτων πολυμέσων και μουσικής, ιδίως των καρτών μουσικής. Μια καλή κάρτα, ας πούμε, ήχου, συνήθως δεν έχει drivers για Linux. Είναι τυχαίνει καλής υποστήριξης, οπότε ο κόσμος αποφεύγει να χρησιμοποιεί Linux για δουλειές πολυμέσων, όμως χρησιμοποιεί πάρα πολύ το Linux που όταν στείλει servers. Δηλαδή πάρα πολύ moodle servers είναι στημένοι πάνω σε Linux. Αρχίζει να καταλαβαίνετε πως πάει περίπου το σκηνικό έτσι. Το Linux, ας πούμε, πριν 10 χρόνια είχε βάλει το KDE interface, που ήταν πάρα πολύ καλό interface, όπως και το γνώμη που ήταν εναλλακτική του λύση. Πολλοί express interfaces δεν πετύχανε, γιατί ίσως ενώ ήταν πολύ καλά interfaces, η πολυμεσική υποστήριξη ήταν ελπής. Και η πολυμεσική υποστήριξη μας χρειάζεται για να γίνει το πανηγύρι της μουσικής πληροφορικής. Και υπήρξε μια γενική μετατόπιση από το Linux προς τα Windows και τους Macintosh υπολογιστές. Οι Macintosh παραδοσιακά πάνε πάρα πολύ καλά με τη μουσική επεξεργασία. Οι εφαρμογές που συναντάμε συνήθως στον κόσμο του ανοιχτήου κώδικα έχουν κάποια προβλήματα. Δηλαδή εσείς αν είστε επαγγελματίας θα βασιζόσαστε μια open source εφαρμογή. Υπάρχουν κάποιες εφαρμογές όπως το πρόγραμμα Audacity που κάνει πολύ ωραία πράγματα και το ξέρετε από άλλα μαθήματα της κατεύθυνσής μας. Αλλά ένας επαγγελματίας δεν θέτει θέμα χρημάτων. Δηλαδή ο επαγγελματίας θέτει το θέμα ότι η δουλειά μου πρέπει να γίνει. Άρα εγώ να ξοδέψω 500 ευρώ για να πάρω ένα πρόγραμμα είναι για μένα πρόβλημα. Δηλαδή τα εργαλεία δεν κάνουν το Μάστορα. Άρα ο Μάστορας λέει κοίταξε για τέτοια χρήματα δεν θα διστάσω να κάνω την επένδυση και για 1000 ευρώ και 1500 ευρώ. Αρκεί να έχω το καλύτερο. Γιατί θα μου δώσει συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με αυτά που θα παράξω αυτά που θα μου φέρουν εισόδημα. Οπότε ένα πρόβλημα που τέθηκε είναι αυτό που λέμε commercial quality. Δηλαδή να βγαίνουν εφαρμογές που είναι επαγγελματικού επιπέδου, να πείθουν τον εμπορικό κόσμο και εν τέλει να κατοχυρώνονται ως industry standard. Το industry standard είναι αυτό που κυρίως μας ενδιαφέρει. Με όλα αυτά το open source σε κάποια σημεία έχει πετύχει να αντιστρέψει τους ρόλους. Όπως λέμε και με την περίπτωση του Moodle, το κυρίαρχο λογισμικό είναι το Moodle στο χώρο του στισίματος Virtual Learning Environments. Ομοίως και κάποια λογισμικά έχουν πετύχει στο χώρο της μουσικής πολύ μεγάλη δύσδυση, γιατί είναι πετυχημένα open source προϊόντα. Δηλαδή έχει οθετήσει κοινότητα, βοηθάει κοινότητα, αναπτύσσει κοινότητα και συνεισφέρουν και σε αυξητική τάση στη μουσική πληροφορική και στα δρόμενα της μουσικής πληροφορικής, αλλά παρουσιάζουν και αυξητική τάση στις επιδόσεις τους. Προσοχή όμως, όλα αυτά τα οποία λέμε είναι στην πριν το Cloud εποχή, δηλαδή αυτά ίσχυαν όπως τα λέμε μέχρι το 2011-2012. Από εκεί και πέρα εσχύουν κάποια πράγματα τα οποία δεν μπορούσα να πω, γιατί είναι τόσο νεφελόδι και είναι τόσο μεγάλες εξελίξεις στο χώρο που αλλάζουν πάρα πολλά πράγματα. Δηλαδή προσέξτε στην έκφραση, μειώσετε δεν υπάρχει στη σημείο, είναι καινούργια έκφραση, έχει καθιερωθεί και σαν εμπορικό σήμα για κάποια εταιρεία, αλλά το όνομα της τα λέει όλα. Πηγαίνουμε σε ένα καινούργιο πράγμα που λέγεται Sound Cloud. Σαν μία λέξη είναι εμπορικό σήμα, το έχει κατοχυρώσει κάποια εταιρεία και βγάζει προϊόντα, αλλά το δείτε σαν δύο λέξεις, είναι το σύννεφο του ήχου της μουσικής, θα μπορούσε να γίνει και ένα Music Cloud. Παρελπίδα το μεγαλύτερο Music Cloud του πλανήτη γη ποιο είναι, επίκαιρο ας πούμε τώρα και λόγω Eurovision. Δηλαδή όλος ο κόσμος που δεν μπορέσε να δει ζωντανά το τελικό της Eurovision, πού θα πάει να βρει το τι έγινε στην Eurovision? Στο YouTube, το έχει τα δέκα τα γενέθλιά του, άρα αν το δούμε σαν έννοια, εννοιολογικά το μεγαλύτερο Music Cloud, είναι το YouTube. Δεν έγινε σαν Music Cloud, έγινε σαν κάτι άλλο, αλλά παράγει απίστευτη κοινωνική δικτύωση. Δηλαδή όλοι που θέλουν να δουν και τα επόμενα έτη θα ψάχνουν να βρούνε, το τι έγινε στη μουσική θα πάνε ας πούμε στο YouTube. Όλα αυτά λοιπόν απαντούν στο ερώτημα γιατί Open Source. Υπάρχουν όμως και κάποιες δυσκολίες με το Open Source. Όπως έτσι, ας πούμε, στο χώρο της φωτογραφίας δεν τα πράγματα τόσο απλά, στο χώρο της φωτογραφίας ποιο λογισμικό χρησιμοποιείται, ποιο είναι το πιο εμβληματικό λογισμικό, το Photoshop. Υπάρχει κάποιο αντίστοιχο προϊόν Open Source που να λέμε ότι είναι έναν λακτική λύση, μια σοβαρή... Τζιμπιγκίνδο, όπως το λένε άλλοι, πολύ ωραία. Το έχετε χρησιμοποιήσει, ποια είναι η προσωπική σας γνώμη? Αρκετά καλό, έτσι. Ναι. Βέβαια ένας προσέξτευσης επαγγελματίας δύσκολα θα αφήνει το Photoshop για να... Έτσι που είναι επαγγελματίας δεν είναι το πρόβλημά του, κάποιους κατοντάδες ευρώ. Θέλει το καλύτερο και με διαφορά έτσι, αλλά είναι σημαντική σεβαστή η απόψή σας ότι αν κάποιος θέλει να κινηθεί στη νομιμότητα μπορεί να κάνει αρκετά καλή δουλειά και με το GIMP, η GIMP, όπως το λένε άλλοι. Με ειδική μου εμπειρία είναι... VT, δηλαδή αφενός το GIMP έχει και πιο εύκολο interface, έτσι. Είναι σημαντικό αυτό, αλλά δεν έχει τις δυνατότητες του Photoshop, έτσι. Θετέρου το Photoshop έχει πολλές δυνατότητες, αλλά έχει μια διαχρονική ασθένεια, μήπως την έχει διαγνώσει κανείς. Διαχρονική ασθένεια που επίτηδες τη συντηρούν οι κατασκευαστές του. Ναι, δεν απλώς δίσχρυστα μενούν, ένα στριφνό interface, δηλαδή για να γίνεις καλός με το Photoshop πρέπει να περάσεις μια πολύ εξειδικευμένη εκπαίδευση. Και θεωρητική και πρακτική, η οποία σου βγάζει πάρα πάρα πολλά κουσούρια. Αντιθέτως το GIMP δεν έχει αυτά τα προβλήματα, αλλά μένει η ερώτημα αν η κοινότητα του ανοιχτού κώδικα θα μπορέσει να το εφοδιάσει με τις δυνατότητες που έχει ένα επαγγελματικό πακέτο. Αυτά λοιπόν είναι λίγο πολύ τα προβλήματα που εμφανίζονται στο ανοιχτό κώδικα. Υπάρχουν βέβαια κάποιες εφαρμογές που το λογισμικό ανοιχτού κώδικα έχει προβλήματα. Δηλαδή στο χώρο της επεξεργασίας φωτογραφίας υπάρχει το GIMP, έστω και τύπεις, υπάρχει ένας αντίπαλος του Photoshop. Μήπως υπάρχουν προγράμματα μουσικής, πληροφορικής τα οποία είδαμε, τα οποία δεν φαίνεται να έχουν αντίπαλο στο χώρο του ανοιχτού κώδικα. Ας πούμε στην ομιλία που μας έδωσε ο συνθέτης κ. Καρανίκας, τι λογισμικό χρησιμοποίησε για να κάνει την performance, την απόδοση της συναυλίας του, της συμφωνίας που έγραψε, το finale. Υπάρχει το simpelius, υπάρχει μήπως κάποιο προϊόν ανοιχτού κώδικα εκεί, δύσκολα. Δηλαδή εκεί έχουμε την ίδια περίπτωση με το Office, όπου λίγος είναι ο κόσμος που χρησιμοποιεί κάτι εναλλακτικό. Ας πούμε το LibreOffice, τι διάδοση έχει στην Ελλάδα. Αν μιλήσε κάποιος συμφιτητής από άλλο τμήμα για LibreOffice, πώς θα σας κοιτάξει. Άρα και εκεί υπάρχουν διάφορες διαβαθμίσεις, έτσι, στο λογισμικό του ανοιχτού κώδικα. Το λογισμικό για το οποίο θα μιλήσουμε τώρα, και το πρώτο και το δεύτερο, έχει να κάνει με αυτό που λέμε software synthesis. Τώρα η λέξη synthesis στα ελληνικά σημαίνει δύο πράγματα. Σημαίνει και composition, δηλαδή συνθέτω εννοιολογικά με όρους σημειολογίας και σημειογραφίας. Γράφω δηλαδή μουσική με πεντάγραμμα, όπως την έγραψε ο συνθέτης. Και είπαμε ότι η σύνθεση, πάυλα composition στα αγγλικά, είναι μια διάδρα δραστηριότητα που η μηχανική μάθηση δεν τα πάει καλά. Μπορείτε να πείτε μερικές δραστηριότητες που η μηχανική μάθηση μας έχει κολλήσει στον τείχο. Έχετε κάνει μηχανική μάθηση έτσι. Πολλά πράγματα εμάς τους ανθρώπους η μηχανική μάθηση μας έχει κολλήσει στον τείχο. Για να σας θυμίσω κάποια, το να παίζουμε σκάκι. Ποιος παίζει καλύτερα σκάκι, ο άνθρωπος ή ο υπολογιστής? Εκ πρωιμίου πλέον ο υπολογιστής. Δηλαδή, αν βάλεις το μικρό παιδί που μαθαίνει σκάκι από την 4η-5η δημοτικού, με το πιο αστείο υπολογιστή, τα μπλέτας της μέρας, να παίξει σκάκι, οι εμπειρίες του θα είναι αρνητικότητες. Μόνο για εκμάθηση θα μπορεί να κοντράρει τον υπολογιστή και τίποτα άλλο, σε οποιαδήποτε παρτίδα ανοιχτή. Εκεί λέμε ότι η μηχανική μάθηση τελος πάντων έχει πετύχητα, μέγιστα. Η μηχανική μας έχει νικήσει κατά κράτος. Άλλα σημεία που η μηχανική μάθηση μας έχει κολλεί στον τοίχο? Άλλοι τομείς ας πούμε. Εξόρυξη δεδομέων, έτσι σχετίζοντας τα big data. Εκείνο ο άνθρωπος που είναι εντελώς χαμένος. Δηλαδή δεν μπορεί να... Μαθηματικός προγραμματισμός, ιδίως εφαρμοσμένα μαθηματικά. Δηλαδή πλέον ως μαθηματικοί στηριζόμαστε πηχή στο μάτλαντ ή στο μαθηματικά. Ο υπολογιστής τρώει αυτόν τον κόλλα, ετσι, σας το λέω με τα σιγουριάς. Δηλαδή δεν μπορεί με τίποτα να χτυπήσει τη μουσική σύνθεση, η musical composition. Η musical composition μπορεί να γίνει με υποβοήθηση από υπολογιστή, αλλά είναι ένα έδους μηχανικής μάθησης και σύμπνευσης, σύμπνιας, σύμπνευσης, με υπολογιστή που είναι σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Πολύ χαμηλό επίπεδο, δεν το συζητάμε. Δηλαδή το θεωρούμε σχεδόν απίθατο να βάλεις τον υπολογιστή και να σου κάνει σύνθεση μελωδίας. Κάνει κάποιες, αλλά δεν είναι τόσο, τόσο πρωτότυπες. Έχουμε κάνει κατά καιρούς και εμείς και σε διάφορους τομούς της μουσικής. Δεν μπορούν να υποκατεστήσει όμως υπολογιστή στον άνθρωπο. Δηλαδή υπάρχει στα μουσικά δρόμενα μια πολυπλοκότητα που δεν μπορούμε ακόμα να την υποκατεστήσουμε με τον υπολογιστή. Και αυτό γιατί η μουσική είναι μια εγκεφαλική δραστηριότητα. Θυμάστε τι μας είπε ο γιατρός ο κύριος Κυριαφίνης. Τι μας είπε, με τι ακούμε, το θυμάστε χαρακτηριστικά. Ακούμε με τον εγκέφαλο και όχι με τα αυτιά μας. Δηλαδή δεν είναι θέμα να αντιληφθούμε κάποια αντικειμενικά μόνο μεγέθη, αλλά να δούμε και πώς συμπλέουν αυτά με τα υποκειμενικά μεγέθη. Και σε μερικά χαρακτηριστικά της μουσικής διάδρασης, εμείς έτσι το βλέπουμε οι κομπιτεράδες, σαν διάδραση έναν interface, το ανθρώπινο interface είναι ακόμα καλύτερο από το interface του υπολογιστή. Συμπεριφέρονται πολύ καλύτερα με περισσότερη διορατικότητα και αισθαντικότητα στο να αποφεύγει τις κακοτοπιές, στις οποίες ακόμα δεν μπορούμε να καθοδηγήσουμε τον υπολογιστή να τις ξεπεράσει. Υπάρχει όμως λοιπόν το composition, αλλά υπάρχει και το σύνθεσης. Σύνθεσης ήταν η φάση που βάλαμε με τον υπολογιστή να παίξει ο υπολογιστής με το finale συγκεκριμένα ή με το συμπέλιους την συμφωνία που μας έγραψε ο συνθέτης. Και εκεί πέρα είδαμε ότι έχουμε πάρα πάρα πολύ καλή απόδοση. Δηλαδή, στο 80% των μουσικών οργάνων, ο υπολογιστής παίζει πάρα πάρα πολύ καλά. Υπάρχουν 2-3 όργανα στα οποία είναι λίγο δύσκολα τα πράγματα. Μήπως βιεστάνεστε ποια όργανα είναι αυτά. Απάντηση, τα ακουστικά όργανα, δηλαδή η φωνή πρώτα από όλα, που αποτελεί μεγάλο μυστήριο, δύσκολο να μοντελοποιηθεί. Δεύτερον, τα ακουστικά όργανα, δηλαδή μια ακουστική κυθάρα με πολύ δύσκολο τρόπο ψηφιοποιείται και έχουμε μέσα σαφή αίσθηση ότι πρόκειται για κονσέρβα. Και το τρίτο, τα όργανα που παίζουν σε μη συγκερασμένες κλίμακες. Εκεί υπάρχει μεγάλο πρόβλημα, γιατί εκεί το finale ή το συμπέλιους δεν μπορεί να αποδώσει τις ενδιάμεσες συχνότητες. Και γίνεται πολύ έρευνα και πολύ προσπάθεια από τους κατασκευαστές λογισμικού να μπορέσουμε να κινηθούμε σε μη συγκερασμένες κλίμακες, δηλαδή να φύγουμε από τη διατονική μουσική της Δύσης, όχι γιατί είναι κακή, αλλά γιατί υπάρχουν και άλλες μουσικές παραδόσεις, που κυρίως είναι διαδεδομένες εκτός της Ευρώπης. Και αυτό γίνεται κάθε χρόνο αντιληπτό με τη Eurovision. Φέτος λιγότερο γιατί τα πιο πολλά τραγούδια ήταν στα αγγλικά, όπου η αγγλική γλώσσα έχει μια ιδιαιτερότητα προφοράς, δηλαδή ο ίδιος όταν τραγουδάει αγγλικά εκ των τραγουδάει στη γλώσσα του, κάνει διαφορά το ίδιο τραγούδι. Άλλο τραγουδεί στο ίδιο τραγούδι αγγλικά και μετά ρώσικα, άλλο αγγλικά και ιταλικά, τα βγάλουν σε διάφορες εκδόσεις και δεν συλλαμβάνεται κανείς τη διαφορά και ούτω καθεξής. Αλλά το πιο βασικό είναι ότι οι χρωματισμοί δεν αποδίδονται σωστά. Και έτσι στην περίπτωση που αναπαράγουμε δυτική μουσική, η software σύνθεση σπάει πάρα πολύ καλά στο 80% των οργάνων. Σε αυτόν εδώ πέρα τον χώρο άρχισε να κινείται η C-sound. Η C-sound ξεκινάει όπως όλες οι γλώσσες ή και κάτι τη δεκαετία του 60, όπου οι υπολογιστές που κυκλοφορούσαν ήταν mainframe. Και εδώ αισθάνομαι λίγο δύσκολο να σας το εξηγήσω αυτό. Δηλαδή έχετε δει mainframe υπολογιστή. Φανταστείτε ότι όταν ήμουν φοιτητής έβλεπες πιο εύκολα mainframe υπολογιστή παρά PC στο πανεπιστήμιο. Ενώ τώρα συμβαίνει ακριβώς ανάποδο, όλοι έχουν δει υπολογιστή αλλά ακούν για mainframe και mainframe δεν βλέπουν. Εμπάνω σε περίπτωση τα mainframe ήταν πάρα πολύ καλοί οι υπολογιστές, ιδίως τη δεκαετία του 60 και του 70 έτσι, αλλά είχαν ένα σοβαρό μειονέκτημα και το σοβαρό μειονέκτημα είναι πώς χειρίζονταν τον ήχο. Εμπάνω σε περίπτωση οι πρώτε συγχειτικές φωνές από υπολογιστή βγήκαν τη δεκαετία αυτή του 60. Θεωρητικά οι Αυστραλίοι που συμμετείχανε φέτος και στην Eurovision ισχυρίζονται πως ο πρώτος υπολογιστής που έβγαλε ήχο ήταν το 1958 στον Αυστραλιανό Δημόκριτο που νομίζω λέγεται CSIRO. Ήταν το ερευνητικό κέντρο της Αυστραλίας και εκεί πέρα για πρώτη φορά μίλησε ο υπολογιστής, δηλαδή είπε κάτι. Θα το ψάξουμε μέσα στο ίντερνετ, μπορεί να το έχουν αποτυπώσει και κάπου. Αυτό είναι το πολύ εντυπωσιακό ότι με το κοινωνικό δίκτυο τύπου YouTube και άλλα που υπάρχουν, μπορούμε να βρούμε πράγματα που τα χαμένα για δεκαετίες. Είτε είναι στην Αμερική, είτε στην Αυστραλία δεν έχει σημασία, από το 60 φτιάχνουν οι πρώτοι υπολογιστές που αρχίζουν να μιλάνε, να παίζουν μουσική και τα λοιπά, συνθετική μουσική, φυσικά περνάμε στους προσωπικούς υπολογιστές και τότε μπαμ, καπά και φανίζεται η Csound, δηλαδή δεκαετία του 80, μπαίνουμε δεκαετία του 90 που είναι και η δεκαετία της ακμής της. Τι κάνει η Csound, ό,τι κάνει η C. Η C τι κάνει, δηλαδή το κάνει και η Java. Τι κάνει η C όμως βασικά, χρησιμοποιεί βιβλιοθήκες, έτσι κάνει και η Csound, χρησιμοποιεί βιβλιοθήκες. Τι βιβλιοθήκες περιμένουμε να χρησιμοποιεί η Csound, βιβλιοθήκες οργάνων. Δηλαδή οι βιβλιοθήκες της Csound είναι όργανα, είναι το βιολί, βιολί 1, βιολί 2, είναι ό,τι όργανο μπορείτε να φανταστείτε και σε πρώτη φάση κοίταξα να καλύψουνε τα 100 περίπου συμπληνόργανα του MIDI πρωτοκόλου. Και αυτά υπάρχουν έτοιμα και προσέξτε υπάρχουνε δωρεάν, αυτό είναι πάρα πολύ βασικό. Οπότε ο καθένας τα έπαιρνε αυτά εδώ πέρα, κατέβαζε την γλώσσα Csound, το αντίστοιχο της C και μετά τι χρειαζόταν να γράψει, κώδικα. Κατ' αναλογία με τη C, όπως εμείς όταν κατεβάσουμε τη βιβλιοθήκη από την C αρχίζουμε να γράφουμε κώδικα, έτσι κάνουμε και με τη Csound. Παρόμοια κάνουμε και με την Java, η οποία ξεκίνησε, υποτίθεται να λύσει το πρόβλημα της C, να μην μπλέξουμε με έναν δόλυχο, με έναν δέδαλο από βιβλιοθήκες, αλλά στην προσπάθεια να αντιμετωπίσει τις πολλές ανάγκες που προκύπτουν και αυτή καταλήγει στην ίδια λογική με τη C, δηλαδή τι κάνει, αναπτύσσει πάρα πάρα πολλές βιβλιοθήκες. Η διαφορά είναι ότι στην Java οι βιβλιοθήκες αποκτούν την έννοια της αυτόνομης γλώσσας. Και έτσι, για παράδειγμα, η γλώσσα που στην Java κάνει αυτή τη δουλειά είναι βιβλιοθήκη, είναι η JSON, είναι η Java σύνθεση, ας πούμε, για να πάρετε μία ιδέα, το πώς παίζουν τα πράγματα. Και έτσι λοιπόν δημιουργείται ένα software σύστημα που ξεκίνησε για Atari που ήταν ο πιο εμβληματικός υπολογιστής πολύ μέσω της δεκαετίας του 80, δεν ξέρω αν το έχετε δει πουθενά. Έκανε εντυπωσιακά πράγματα αλλά δεν ήταν ποτέ mainstream υπολογιστής και φυσικά γίνεται για Macintosh, για Windows και για Unix. Τι θα θέλαμε να δούμε στη σημερινή εποχή αν πάει σε ταμπλέτες, έτσι δηλαδή το επόμενο βήμα που όλοι μας πρέπει να κάνουμε είναι να δούμε πώς πάνε αυτά τα πράγματα σε ταμπλέτες. Οπότε εδώ είμαστε σε αναμονή εξελίξεων, ακόμα δεν έχουμε πολύ κίνηση εκτός ότι το Sound Cloud δουλεύει πάρα πολύ καλά σε ταμπλέτες και εισάγει μια άλλη πολύ μεσική λογική. Για κοιτάξτε πώς δουλεύει η Csound, είναι αυτό το σχήμα που φαντάζουμε το βλέπετε με λίγη δυσκολία από πίσω. Η βιβλιοθήκη της λέγεται orchestra, δεν λέγεται library, είναι η orchestra, δεν είναι λογικό αυτό και εδώ πέρα εμφανίζονται τα όργανα της Csound και μετά γράφουμε τον κώδικα ο οποίος δεν λέγεται κώδικας αλλά λέγεται score, δηλαδή λέγεται κάτι ας πούμε σαν σημειογραφία πεντάγραμμα, κάπως έτσι θα το λέγαμε. Τώρα εδώ υπάρχει κάποιο μικρό προβληματάκι, προηγουμένως μιλήσαμε για μη συγκερασμένες κλίμακες. Μήπως το score έχει κάποια προβλήματα στην αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, έχει. Δηλαδή το score δεν μπορεί να αντιμετωπίσει εύκολα μη συγκερασμένες κλίμακες, αλλά επειδή είναι υπολογιστής, κάτι γίνεται πολύ πιο εύκολο από ό,τι γίνεται με το interface του πιάνου. Εκεί είμαστε βεσμευμένοι από τα μαύρα και άσπρα πλήκτρα. Εν πάση περιπτώσει, αν συντεριάσω ωραία το αρχείο orchestra που είναι η βιβλιοθήκη και λέει ποια όργανα μου διατίθονται και το αρχείο score που λέει πώς παίζω αυτά εδώ τα όργανα, τότε ο κώδικας που γράφω, που είναι όπως ακριβώς τη C, θα περάσει από το μεταγλωτιστή τη C-sound και στην έξοδό του θα μου βγάλει ένα αρχείο GUAV για παράδειγμα ή ΑΕΦΑΝ είναι μάγκιντος, για να μπορέσω να το αναπαράξω και με την κάρτα ήχο μου και να το παίξω. Και φυσικά υπάρχουν κάποιες συμβάσεις, κάποια ορθογραφία για το πώς γράφω τον κώδικά μου, έτσι. Για παράδειγμα το αρχείο orchestra που είναι η βιβλιοθήκη της C-sound έχει δηλώσεις κεφαλίτας, κάτι μας θυμίζει από την CH, τα header statements και τα όργανα, όπως ακριβώς ένα αρχείο βιβλιοθήκης στη C έχει τα headers, τις δηλώσεις που κάνουμε, αλλά πρέπει να υπάρχει και το αντίστοιχο όργανο. Θα έλεγα κανείς, μα γιατί το κάνουμε θέμα, δηλαδή δεν υπάρχει εκεί πέρα. Απάντηση, το κάνουμε θέμα γιατί η αρχική γλώσσα έγινε για περίπου 100 όργανα που έχει το πρωτόκολο MIDI. Αυτή τη στιγμή πόσα όργανα θα μπορούσαμε να έχουμε σε δράση, απάντηση πάρα πολλά, γιατί έχουν βγει και οι ίδιοι μουσικοί που ακούτε καθημερινά και τα ξέρετε, όπως είναι το hip-hop έτσι, πέκνο, house κτλ που βγάζουν ηλεκτρονικά όργανα και εκεί πέρα η παραγωγή όργανα είναι πάρα πολύ μεγάλη, έχουμε πάρα πολλά καινούργια όργανα. Τι χρειάζεται να κάνουμε εκεί, να δημιουργήσουμε αυτά τα αρχεία. Σε κάθε γραμμή αυτού του αρχείου που γράφουμε υπάρχει μόνο μια δήλωση, ορίζουμε το κάθε όργανο το οποίο πρέπει να υπάρχει μέσα στη γλώσσα, δηλαδή είτε θα είναι από τα έτοιμα όργανα που μου δίνει η γλώσσα ή μπορώ να κάνω δικό μου όργανο να το ενσωματώσω αυτό εδώ πέρα το όργανο στην όλη γλώσσα και να το καλώ. Άρα για να λειτουργήσει αυτό το όργανο πρέπει πρώτον να υπάρχει και δεύτερον να το καλέσω και αυτό εδώ πέρα κάνω. Και όταν ορίσω κάθε όργανο βάζω την εντολή end instrument, end i n κτλ. Δεν υπάρχει περιορισμός στον πλήθος των οργάνων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ένα αρχείο και έτσι μπορώ να ξεπεράσω και κάποιους περιορισμούς του MIDI. Επίσης θα μπούν και κάποιες άλλοι παράμετροι που έχουν σχέση με το πώς χειρίζομαι εγώ το σήμα. Για κοιτάξτε αυτούς εδώ πέρα τους ορισμούς. Θα γράψω δηλαδή κάοι τέτοια πράγματα, δηλαδή θα ορίσω τι συχνότητα έχουν οι ταλαντοτές, θα ορίσω τις μεταβλητές του σήματος, τη μονάδα επεξεργασίας του και κάποιους παραμέτρους όπως είναι η συχνότητα δείγματολυψίας και είναι το καθεξής. Για παράδειγμα σε αυτήν τη δήλωση που βλέπετε εδώ έτσι, το SR είναι η συχνότητα δείγματολυψίας που είναι 22,050 Hz. Θα μπούν και κάποιοι άλλοι χαρακτηρισμοί που είναι δηλώσεις κεφαλίδας ουσιαστικά και έχουν να κάνουν με τις δυνατότητες του ταλαντοτή, δηλαδή του εικονικού συστήματος που βγάζει αυτούς εδώ πέρα τους ήχους. Αυτά γινόταν δηλαδή κυρίως στη δεκαετία του 60 και του 70 και αφού ορίσω αυτές εδώ πέρα τις δηλώσεις θα καλέσω και κάποια όργανα, έτσι αυτή είναι η δήλωση του οργάνου μέσα από τη βιβλιοθήκη και θα πω ας πούμε τι νότες βγάζει και σε ποιας συχνότητες. Προσέξτε λίγο αυτό είναι το αρχείο Όρκεστρα που αντιστοιχεί με το αρχείο Χέντερ και Λάιμπλανη της ΣΥ και εδώ πέρα είναι το αρχείο που γράφω κώδικα, δηλαδή εδώ πέρα καλώ ένα όργανο να μου παίξει την ΩΤΑΛΑ, ΛΑΤΕΣΕΡΑ, στ' 440 χέριτς. Το ποιο είναι το όργανο είναι αυτό που έχω δηλώσει ως τέτοιο με αυτούς τους ταλαντοτές, με αυτές τις εξόδους στο αρχείο Όρκεστρα. Η γλώσσα C-sound είναι πάρα πολύ δυνατή γλώσσα και μας βοήθησε για να κάνουμε συστήματα που παίζουνε μουσική, δηλαδή όταν κάναμε εμείς το δικό μας φινάλε ας πούμε που έπαιζα αρχαιελληνική μουσική, έτσι μοντελοποιήσαμε τα όργανα αυτού του αρχείου, δηλαδή πήραμε δείγματα από ανακατασκευαστέντα αρχαιελληνικά όργανα, δημιουργήσαμε τις κατάλληλες βιβλιοθήκες με αυτά εδώ πέρα, δώσαμε τέτοιες συναρτήσεις, κάναμε το δικό μας όργανο και μετά το καλούσαμε ελεγχόμενα μέσα από το interface. Η C-sound είναι μια πάρα πολύ εντυπωσιακή γλώσσα, αυτό που της λείπει πιο φαντάζεστο τι είναι, αυτό που λείπει και στη C. Και εν μέρει και στη Java, τι λείπει κυρίως στη C, ένα εύχρηστο interface για να κάνουμε διαπαφές. Δεν είναι πάρα πολύ διαδεδομένη γλώσσα, πάντα το χτίσιμο διαπαφών με αυτές τις γλώσσες είναι λίγο δύστροπο και κυρίως δεν είναι κατηγορηπημένο και συμβατό, δηλαδή αν χτίζεις σε μια γλώσσα του interface, το interface αυτό δεν μεταφέρεται σε κάποια άλλη, αν κάνεις interface στη Java δεν μεταφέρεται στη C++ ούτε το ανάποδο. Πολλές φορές από Java σε Java δεν μεταφέρεται, μήπως από C σε C. Ομοίως γίνεται και με τη C-sound και χρειάστηκε να αναπτύχσουν κάποια interfaces τα οποία άλλοτε πάνε καλά, άλλοτε πάνε μέτρια για να μπορέσει κάποιος να χρησιμοποιεί τη C-sound χωρίς ένα τρελέντιο, δηλαδή αν εμείς δυσκολευόμαστε ως πληροφορικοί να χρησιμοποιήσουμε τη C-sound καταλαβαίνετε τι παθαίνει ένας μουσικός μόνο που τη βλέπει, έτσι, όταν έχεις τα τουλές για header files και για τέτοια αρχαία και για λιώτικα και για δηλώσεις και για κώδικα, αξί. Οπότε σε αυτήν εδώ την περίπτωση, εμείς οι μουσικοί πληροφορικοί με όμικρο γιότητα, τι καλούμαστε να κάνουμε, να κατασκευάσουμε τα interfaces. Αυτήν την περίοδο δεν δίθετε θέμα θα κάνουμε κάποια καλύτερη C-sound, μάλλον αυτή είναι και αυτή θα μείνει. Καλούμαστε να κάνουμε καινούργια interfaces και κυρίως σε ποιο χώρο λέτε που είναι εκεί που είναι όλα τα λεφτά. Σε αυτόν εδώ το χώρο. Sound cloud, sound, σύννεφο, mobile devices. Μήπως θυμάστε γιατί οι mobile devices τι πλεονέκτημα έχουν. Απάντηση, σαφέστατα καλύτερο interface. Αυτό που λέγαμε την προηγούμενη φορά πέξω με 5-10 δάχτυλα. Κάτι που δεν μπορούσα ποτέ να κάνω σε αυτούς εδώ τους υπολογιστές. Άρα υπάρχει ο compiler. Τι χρειάζεται εγώ να κάνω. Interface. Και επειδή λέει η Κινέζικη παρημία μη δίνεις στον φτωχό ψάρια αλλά μάθευε του να ψαρεύει. Εμείς λέμε μια μεθοδολογία για να μπορούν να χτίσουν αυτές οι interfaces. Να είναι και σε φορητές συσκευές και να είναι στο cloud. Δηλαδή προσπαθούμε στην ετεξέλιξη αυτών των πραγμάτων να φέρουμε διασύνδεση cloud με interface science. Και αυτά σε φορητές συσκευές. Να προχωρήσουμε και στη δεύτερη γλώσσα μουσικού προγραμματισμού με σύνθεση μουσικής. Η C++, η Sound και τα λοιπά παρουσίασα τα προβλήματα που όλοι και όλες σας γνωρίζετε. Για την ακρίβαιη C Sound κακώς την παραλυλίζουμε με την C++, το σωστό να την παραλυλίσουμε με την C. Που η C δεν είναι αντικειμενοστρεφής γλώσσα. Η JSON βέβαια επειδή κολλάει στη Java είναι αντικειμενοστρεφής. Και αυτό το διέγνωσανε κάποιοι του χώρου της μουσικής πληροφορικής μείτα. Και είπανε πως χρειαζόμαστε μια καινούργια γλώσσα. Και η καινούργια γλώσσα την οποία χρειαζόμαστε πρέπει πρώτον να έχει αυτό που λείπει από τη C Sound, δηλαδή interface. Και δεύτερον να είναι αντικειμενοστρεφής. Και αυτά τα έκθεραν σε μια γλώσσα που ονομάστηκε MaxMSP. Το Max οφείλεται ως φόρος τιμής στον Αμερικανό πρωτοπόρο της μουσικής πληροφορικής Max Matthews. Ενώ το MSP έχει προφανώς να κάνει με το signal processing που χειρίζεται αυτή εδώ πέρα η γλώσσα. Και έτσι στα τέλη της δεκαετίας του 80' αρχές του 90' μπας περιπτώσει, εφανίστηκε αυτή εδώ η γλώσσα. Σαν εμπορικό προϊόν είχαμε μπει στα μέσα της δεκαετίας του 90' όταν άρχισε να κυκλοφορεί. Και αυτή εδώ πέρα η γλώσσα, ερχόταν ένας ολοκληρωμένο περιβάλλον ανάπτυξης που περιλάμβανε πάνω από 250 αντικείμενα. Τα αντικείμενά της ήτανε οπτικοποιημένα όπως ακριβώς έχουμε τα στοιχεία του interface. Δηλαδή τι στοιχεία interface έχουμε στον υπολογιστή μας, μενού. Input lines, ξέρω εγώ όλα αυτά που βλέπετε εδώ πέρα, windows και τα λοιπά. Ομοίως και στην max MSP υπάρχουν αντικείμενα. Τα αντικείμενα έχουν κάποια στοιχεία του graphical user interface, έχουν κάποιο όνομα το οποίο γράφετε πάνω σε κάθε στοιχείο. Και το βασικό που έχουν, έχουν εισόδους και εξόδους. Υπό αυτή την έννοια θυμίζουν πολύ καλά τον αντικείμενο στρεφή προγραμματισμό, τον οποίο να έχετε όλοι σας κάνει και καλά κατέχετε. Να ένα κλασικό παράδειγμα αντικειμένου στη max MSP. Τα αντικείμενα συνδέονται μεταξύ τους. Δηλαδή όπως κάνουμε στους γράφους, στα διαγράμματα ροήση οτιδήποτε άλλο, εδώ πέρα μπορούμε να συνδέσουμε αντικείμενα μεταξύ τους. Με τη διαφορά ότι εδώ πέρα η έννοια της εισόδου και εξόδου είναι πολύ πιο ρεαλιστική. Σημαίνει πως σήμα εξέρχεται από την έξοδο ενός αντικειμένου και εισάγεται στην είσοδο ενός άλλου αντικειμένου. Και κατά αυτήν εδώ πέρα την έννοια επηρεάζεται από το αντικείμενο στο οποίο εισέρχεται. Για παράδειγμα αν το αντικείμενο στο οποίο εισέρχεται είναι ένα χαμηλό περατό φίλτρο, τι θα γίνουν οι ψηλές τους συχνότητες? Θα κοπούνε. Ομοίως μπορούμε να βάλουμε και πιο σύνθετα αντικείμενα. Μπορούμε να βάλουμε για παράδειγμα ένα σύνθετο αντικείμενο που είναι ενισχυτής. Για κυθάρα για παράδειγμα και ούτω κάθε εξής. Να λοιπόν μερικά αντικείμενα τα οποία εμφαρμίζονται στο MaxMSP. Και είναι κοινό μυστικό τη γλώσσα MaxMSP και αυτή έχει δύο επίπεδα. Έχει το επίπεδο του interface που βλέπετε εδώ. Όπως χτίζουμε interfaces με τους interface builders σε C, C-sharp, C++, Java, στις διάφορες εκδόσεις τη Java κτλ. Και από κάτω υπάρχει ο compiler που είναι το σύστημα MSP. Που φροντίζει όπως η Csound να τα κάνει αυτά εδώ πέρα ήχο. Να κάνει δηλαδή την sound σύνθεσης, τη μουσική σύνθεση. Κατά αυτήν εδώ πέρα την έννοια, τα αντικείμενα της Max σχηματίζουν ένα μονοπάτι μηνυμάτων. Δηλαδή όταν εσύ βλέπεις μια κατασκευή αυτού εδώ πέρα του τύπου στο interface builder της MaxMSP. Αντιλαμβάνεσαι πως είναι σαν να συντεριάζεις τα διάφορα ηλεκτρονικά όργανα που έχει ένας μουσικός παραγωγός. Μπορεί να βάλεις φίλτρα, μπορείς να βάλεις ταλαντοτές, μπορείς να βάλεις ενισχυτές, μπορείς να βάλεις πολυπλέκτες, μπορείς να βάλεις εφέ και ούτω καθεξής. Για τη σύνδεση αυτών εδώ πέρα των αντικειμένων καλώς ή κακώς η απόκριση στα μουσικά γεγονότα γίνεται με το MIDI interface. Δηλαδή στο πως θα λειτουργήσει αυτή η ίδια σύνδεση χρησιμοποιείται η πραγματική συνδεσμολογία που βλέπουμε σε μια ορχήστρα. Πώς θα στείλατε δηλαδή εσείς η μουσική παραγωγή, το keyboard για να παίξει κάποιος μουσικός σε μια πραγματική εκτέλεση της χοροδίας της ομάδας της συφωνικής του ορχήστρας. Έτσι ακριβώς στείνετε και εσείς τα events, τα γεγονότα, στο panel σας που γίνεται το interface σας, το signal network. Η μικρότερη τιμή για τον προγραμματισμό γεγονότος στη max-into-millisecond, το οποίο είναι πέρα αρκετός χρόνος για να ελέγξουμε οποιαδήποτε ροή γεγονότων, αλλά βέβαια δεν έχουμε δει πραγματικό παίξιμο με max-msp έτσι δηλαδή μάλλον θα το απόφευγε κανείς να στήσει έναν υπολογιστή με κάποια keyboard σε μια ζωντανή συναυλία και να παίζει μέσω της max-msp. Μπορείτε να φανταστείτε το γιατί. Και αυτό είναι ένα κομμάτι στο οποίο η μουσική πληροφορική δεν έχει σέλθεια ακόμα, διότι οι μουσικοί εκτελεστές με μικρογειώτα προτιμούν να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά όργανα. Απάντηση, γιατί ενώ η max-msp είναι πολύ γρήγορη γλώσσα και σε ένα κυλιωστό του δευτερολέπτου μεταδίδει τα μηνύματα από βαθμίδα σε βαθμίδα, οι υπολογιστές τελευταίοι αρχίζουν να φανίζουν απρόβλεπτη συμπεριφορά και δεν ρισκάρει κανένας μουσικός παραγωγός και μουσικός εκτελεστής να κάνει συναυλία μπροστά σε 100.000 ανθρώπους και να χρειαστεί να κάνει alt-control-delete. Έτσι θα είναι πολύ άσχημο για αυτόν. Εδώ πέρα λοιπόν βλέπουμε max-msp αντικείμενα τα οποία συνδέονται. Το πιο χρήσιμο γνώρισμα της max-msp είναι η αντικειμενοστρέφη. Αντικειμενοστρέφη ξέρετε πολύ καλά τι σημαίνει όταν κάνετε τάξεις και αντικείμενα στη C++ και στη Java. Η αντικειμενοστρέφια στη max-msp κυρίως σημαίνει encapsulation, ενθυλάκωση. Δηλαδή τι κάνει, λέει για παράδειγμα θέλω να κατασκευάσω μια δομή που θα είναι ενισχυτής για κιθάρα. Για το πώς θα κατασκευάσω τη δομή μπορώ να χρησιμοποιήσω εγώ 50 όργανα της max-msp και θα την κάνω πολύπλοκη, πολύ σύνθετη αλλά και πολύ παραγωγική. Όλη αυτή την πολύπλοκη δομή που θα κάνω μπορώ να τη δώσω ένα όνομα όπως κάνω τις συναρτήσεις της αντικειμενοστρεφής γλώσσες και μετά να τη χρησιμοποιώ, να τη δίνω και στο διαδίκτυο σε άλλους που χρησιμοποιούν διαπρογράμματα χωρίς αυτοί να χρειάζεται να ξέρουν πώς είναι φτιαγμένη. Ξέρουν δηλαδή πως υπάρχει ένα κομμάτι κώδικα που κάνει αυτή τη δουλειά και αυτό το κομμάτι κώδικα είναι πανά χρησιμοποιήσιμο. Είπα αυτή την έννοια η Μάξε Πεσπίνη, η απόλυτη γλώσσα προγραμματισμού χώρου της μουσικής. Κοιτάξτε το περιβάλλον εργασίας πως είναι. Το περιβάλλον λοιπόν εργασίας έχει το χώρο που κάνω το έντιτινγ. Δηλαδή εδώ πέρα είναι ο interface builder που θα βάλω τα όργανα μου. Θα αρχίσω να τα διασυνδέω το ένα με το άλλο και εδώ είναι το κομμάτι που θα πρέπει να κάνω. Θα δώσω τα διασυνδέω το ένα με το άλλο και εδώ είναι το κομμάτι που θα παράγει συνθετικό ήχο, που θα κάνει δηλαδή τη σύνθεση. Και εδώ πέρα θα βλέπω τα events τα οποία παίζουν. Αρχίζω να βάζω τα διάφορα γεγονότα. Οπότε σε κάποια φάση το πρόγραμμα μου, κοιτάξτε πως θα είναι, αυτό είναι ένα πρόγραμμα σε Max MSP. Εδώ που έχω βάλει το keyboard σημαίνει πως θα γίνει συνδέση με καλώδιο, είτε MIDI καλώδιο, είτε καλώδιο USB με τον υπολογιστή. Θα μπει ένα MIDI keyboard για να παίζω ή αν δεν μπει το MIDI keyboard για να παίζω, θα παίζω με το ποντίκι το MIDI keyboard εδώ. Οπότε οι πρώτες βελτιώσεις που θα θέλαμε να γίνουν είναι να δούμε αν για παράδειγμα αυτό θα μπορούσε να γίνει με ταμπλέτα. Αν θα μπορούσε να γίνει με Bluetooth, θα μπορούσε να γίνει με Wi-Fi, με χιλιαδιότητε πράγματα, έτσι, καθώς κοινούμαστε στο SoundCloud. Εδώ πέρα βλέπω τις υπόλοιπες βαθμίδες που έχουμε βάλει, είτε είναι φίλτρα, είτε είναι ταλαντοτές, είτε είναι όργανα, είτε είναι ρουτίνες που κάνουν εφέ. Εδώ πέρα βάζουμε για παράδειγμα και ένα αναλυτή φάσματος, σαν έναν παράθυρο ενός παλμογράφου για να βλέπω τι κάνει αυτό εδώ πέρα το πράγμα. Και στην έξοδο βγαίνει ήχος, έτσι, αν είναι καλός υπολογιστής μου και δεν κολλάει θα βγάλει πολύ ωραία τον ήχο, ή μπορώ να τον οδηγήσω τον ήχο από τον υπολογιστή μου πίσω σε κάποια άλλη βαθμίδα ελέγχου. Τώρα κάθε βαθμίδα από αυτές που βλέπετε εδώ, είτε μπορεί να είναι απλή βαθμίδα κάποιος διακόπτης, είτε μπορεί να είναι κάποια άλλη πορουτίνα, δηλαδή αν κάνω κλικ εδώ πέρα θα μου ανοίξει ένα άλλο μεγάλο παράθυρο που φάχει αυτά τα στοιχεία που σας είπα. Για παράδειγμα κάνω ένα ενισχυτή κυφάρας που κάνει ειδικά εφέ και το κάνω αυτό με software. Θα άλλαγε κανείς γιατί δεν σου αρέσουν αυτοί που πουλάν στα μαγαζιά. Μου αρέσουνε, αλλά αυτούς πουλάν στα μαγαζιά δεν μπορώ να τους πειράξω. Κάνουν δηλαδή αυτά που κάνει βιομηχανία που μου τους προμήθευσε. Ενώ αν μπορώ να τους προγραμματίσω μπορώ ενδεχομένως να βγάλω καινούργια εφέ. Και προσέξτε όλος ο χρωματισμός της δυτικής μουσικής όπως παρατηρήσατε και στην Eurovision ποιος είναι αυτός. Στην Eurovision τι όργανα είδατε ας πούμε φέτος πιάνο και βασικά δεν είδατε όργανα έτσι αφού όλα ήταν εξαφανισμένα. Γιατί ήταν ακριβώς εξαφανισμένα ένας μουσικός πληροφορικός, κατάλαβε τι γινότανε, ήτανε συνθετικά όργανα. Και συνθετικά όργανα σημαίνει εκτεταμένη χρήση synthesizer και αυτό που σιγά σιγά ανεβαίνει είναι εκτεταμένη χρήση τέτοιων προγραμμάτων. Δηλαδή όταν μπαίνει ένας μουσικός πληροφορικός στο χώρο της σημερινής, της φετινής μουσικής παραγωγής, μπορεί να δημιουργήσει εντελώς καινούργια όργανα όπως έκανε ο Βαγγέλης με παθανασιούμες synthesizer πριν 30 χρόνια, αυτός θα τα κάνει με τον υπολογιστή. Και υπαυτήν την έννοια το SoundCloud είναι ένα φοβερό περιβάλλον που αναπτύσσεται εδώ και μερικά χρόνια, πολύ λίγα χρόνια, μετρημένα στο ένα μασχαίρι. Αλλά δυστυχώς δεν μπορώ να πω περισσότερα γι' αυτό, απλώς σας το αναφέρω, του χρόνου θα το εντάξει το μάθημα, αλλά φέτος δεν μπορώ να σας πω περισσότερα, ψάξτε το. Δηλαδή είναι κάτι που έχει τρομερό ενδιαφέρον. Δηλαδή η μουσική σκηνή αλλάζει, ο χρωματισμός και χρωματικισμός, όπως λένε άλλοι, κρομάτισισμ, χρωματίσιτη, κτλ, της δυτικής μουσικής, κυρίως γίνεται με συνθετικά όργανα, ας το κρατήστε. Και τα συνθετικά όργανα παρουσιάζουν και πολύ εντονη ρυθμική αγώγη, δηλαδή όλη η δυτική μουσική, όπως είδατε και στη Eurovision, θέλει beats, παρόλο που φέτος είχε μια ιδιαιτερότητα η Eurovision. Τι ιδιαιτερότητα είχε? Πολλές μπαλάντες. Έτσι, αλλά κατά καιρούς πάει, του χρόνου θα είναι προφάνως μπαλάντες, πέρυσι δεν ήταν μπαλάντες, έχουμε πάρα πολλές μουσικές που είναι ρυθμικές μουσικές, διστηρίζονται πάρα πολύ στα beats. Και ουσιαστικά επιτρέπτουν σε εμάς με τέτοια περιβάλλοντα να κάνουμε αυτή τη δουλειά, δηλαδή ένας μουσικός παραγωγός, ένας συνθέτης θα μπορούσε να πειραματιστεί με το να κάνει νέες παραγωγές από beats, από loops, από ένα σωρό συστήματα, κυρίως στο χώρο techno, house κτλ. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να δούμε αν θα τα έκανε αυτά στις μπαλάντες, δηλαδή αν μπορούσε να κάνει αυτά στις μπαλάντες, φετινή μουσική της Eurovision εμπλουτισμένη με τέτοια πράγματα ως remake σε πρώτη φάση, θα ήταν μια τρομερή ευκαιρία. Φυσικά υπάρχει και ο χώρος της ανατολικής μουσικής, της μη βυτικής μουσικής, που εκεί πέρα μάλλον θα πρέπει να πειραμαριστούμε τέτοια όργανα γιατί εκεί υπάρχει πολύ μικρή υποστήριξη για την παραγωγή αυτό που λέμε ethnic μουσική. Και αυτό είναι ένα σοβαρό θέμα, δηλαδή αν δείτε πόσα γένη μουσικής υπάρχουν, ας πούμε στο iTunes, στο κινητό σας και τα λοιπά, θα δείτε καμιά 60 γένη μουσικής. Κυρίως αυτά αφορούν σ' Αμερικάνη και Αγγλική Ευρωπαϊκή μουσική. Τις υπόλοιπες μουσικές πώς τις λέμε? Ethnic. Φέτος όμως έρχεται η πρώτη φορά, και αυτό το καλό κάνει ο διαγωνισμός της Eurovision, να τονίξει πως υπάρχουν ethnic μουσικές, πως υπάρχουν μουσικές από Αζερμπαϊτζάν, από Ισραήλ, από Αίγυπτο, από Λίβανο, από Ελλάδα, Ρουμανία, όλες αυτές οι χώρες και οι πιο μεγάλες, Ουκρανία, Ρωσία, που είναι διαφορετικές μουσικές. Αυτές δεν μπορούσαν μέχρι τώρα να τις υποστηρίξουμε. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν να δούμε τι γίνεται στο κομμάτι της ethnic μουσικής. Δηλαδή όλες οι άλλες μουσικές μέχρι τώρα τους βαλιαζόταν ως ethnic, γιατί η κυρίως μουσική σκηνή ήταν η Αμερικάνη και η Αγγλιαζική κτλ. Αυτή τη στιγμή η κυρίως μουσική σκηνή ποια λέτε ότι είναι? Κατά πάσα πιθανότητα σε λίγο δεν θα είναι Αμερικάνικη. Δηλαδή ανεβαίνουν πάρα πολύ περιφερειακές δυνάμεις. Μπορεί να ανέβει ινδική μουσική, μπορεί να ανέβει κινέζικη μουσική και αυτές είναι μουσικές που λειτουργούν ως παραδόσεις, έχουν χιλιάδες, κατοντάδες χρόνια ιστορία και με το ίντερνετ, ενώ κινδύνευαν να εξαφανιστούν στην αρχή, τώρα έχουν πάρει πάνω τους. Για να δούμε τι θα γίνει, είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον ζήτημα, εμείς το βλέπουμε σαν προοπτική απασχόλησης, δηλαδή όλοι εσείς λέτε για κοίταξε μήπως εγώ μπορώ να δουλέψω ως μουσικός παραγωγός στο χώρο αυτό, μήπως μπορώ έστω σε μικρότερο βαθμό να βγάλω νέα μουσικά ακούσματα που θα τα βιαθέσω στους μουσικούς για να παίζουν. Είναι φανερό πως ένας μουσικός από μόνος του δεν μπορεί εύκολα να χειριστεί αυτήν εδώ την πολυπλοκότητα αποτελεσματικά. Άρα, είτε θα είναι μουσικοί που μαθαίνουν πληροφορική, είτε πληροφορικάροι που μαθαίνουν μουσική, που θα χειρίζονται όλο αυτό εδώ πέρα του περιβάλλον. Και ένα καινούριο στοιχείο που μας προέκυψε στη Eurovision είναι τα οπτικά εφέ, τα οποία θέλουμε και αυτά να προγραμματίζονται. Φανταστείτε σε λίγο να κάνουμε μια επέκταση της Max MSP, εδώ πέρα θα μπαίνουν και οπτικά εφέ, γι' αυτό μιλήσαμε και για Photoshop κλπ. Θα χειριζόμαστε και τα φωτοριθμικά, θα τα προγραμματίζουμε και ούτω καθεξής. Επειδή δεν είναι εύκολο να βρεθούμε στο περιβάλλον της Eurovision, η πρώτη ευκολία που θα μας δοθεί είναι αυτές εδώ πέρα οι συσκεδές, που εμφανίζουν μεγάλη διαδραστηκότητα, κοινώντας τη σκευή μπορούμε στην απόδοση της μουσικής να ρυθμίζουμε τη φωτοριθμικότητα, την κίνηση, το να σκοτεινιάζει ή όχι, να προσωμιώνουμε την κίνησή μας πάνω στη σκηνή και το καθεξής. Πάρα πολλά πράγματα, τα οποία τα βλέπουμε σε πειραματικό στάδιο. Πελειώνοντας, θα ήθελα να σας πω πως η Max MSP έχει ένα σοβαρό μειονέκτημα. Είναι πάρα πολύ ωραία όλες σας είπα, συνηστώ να τη χρησιμοποιήσετε, έχει όμως ένα σοβαρό μειονέκτημα. Μήπως μπορείτε να φανταστείτε ποιο είναι? Η μόνη μου άδεια. Η μόνη μου άδεια, έτσι. Και έχουν πέσει οι τιμές, ήταν πιο ακριβές. Δηλαδή είναι ένα, όπως τα κρυβά προγράμματα του χώρου μας, έτσι, για προσωπική χρήση. Βέβαια, σπανγκελματίας δεν κολλάει εκεί. Υπήρχαν και εκδόσεις για φοιτητές που ήταν φθινότερες κτλ. Αλλά όταν ένα πακέτο λογισμικού, πρέπει να το αγοράσουμε, τι προβλήματα δημιουργεί, απάντηση, δεν συνεγείρει την καθημαϊκή κοινότητα, ιδίως τους νέους ανθρώπους. Γιατί αυτοί στερούνται συνήθως πόρων. Οπότε δημιουργήθηκε, εκεί ήθελα να καταλήξω, ένα open source υποκατάστατο της Max MSP, που ονομάστηκε Pure Data. Μπορείτε να μου πείτε ποια έκδοση της Max MSP έχουμε τώρα. Άνοιξτε την wikipedia για αυτό. Και ποια έκδοση του Pure Data. Τι φαντάζεστε που είναι αυτό που δεν τα βοηθάει τα πακέτα αυτά να απογειωθούν. Το MEN πρώτο έχει διαγράψει μια 20 ετή, υπέρ 20 ετή ιστορία, το Pure Data είναι 7 χρονών, 8 κάπου εκεί. Αλλά βλέπουμε ότι έχουμε μια αργή εξέλιξη. Πού το αποδίδετε αυτό εσείς. Ναι δηλαδή είναι ένας πολύ δύσκολος χώρος, γιατί οι προγραμματιστές θα πρέπει να είναι πάρα πολύ καλοί μουσικοί και ταυτόχρονα πολύ καλοί προγραμματιστές. Οι μουσικοί πάλι που ασχολούνται με το χώρο πρέπει να είναι καλοί μουσικοί και να μάθουν πολύ καλό προγραμματισμό και αυτό είναι ένας δύσκολος συνδυασμός. Και στο open source δεν είναι εύκολη η προώθηση αυτών των πραγμάτων. Αλλά ο κύριος λόγος που έχει δημιουργηθεί ένα μεγάλο ερωτηματικό έχει να κάνει με αυτές εδώ πέρα τις συσκευές. Δηλαδή το ερώτημα, όπως πολύ ωραία είπες, είναι ότι αυτή τη στιγμή βγήκε το σύννεφο με ποιο εμβληματικό του προϊόν, ας πούμε το SoundCloud. Και δεν είναι μόνο το SoundCloud, είναι και άλλα. Η μουσική πώς πορεύεται. Είναι προφανές ότι αναζητούμε νέα interfaces, αυτά τα interfaces είναι καλύτερα, έχουν απτικές ιδιότητες που δεν είχαν ισταθεροί οι υπολογιστές. Αλλά το μπέρδεμα είναι με ποιες γλώσσες προγραμματισμού τα κάνουν αυτά. Εδώ δεν είναι σαφές στο περιβάλλον στις γλώσσες προγραμματισμού, δεν έχουμε κατασταλάξει στα λειτουργικά συστήματα. Δηλαδή σκεφτείτε ότι οι υπολογιστές αυτή τη στιγμή κινούνται μεταξύ τριών τεσσάρων πόλων. Ένας πόλος είναι το σύννεφο, ένας είναι οι σταθεροί υπολογιστές, ας πούμε Microsoft περιβάλλον, αναφυσβήτητα. Ο άλλος πόλος είναι Android και ένας πολύ παραδοσιακός πόλος που παίζει καλά είναι Macintosh IOS. Πώς κινούμαστε σε αυτό το γκανβάς, είναι λίγο μπερδεμένο. Όταν κάνεις σοβαρές επαγγελματικές προσπάθειες στον προγραμματισμό, αυτές απαιτούν χρήματα, απαιτούν κόπο. Δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα, δηλαδή αρχίζω να προγραμματίζω, βγάζω κάποιες ρουτίνες κτλ. Οι απαιτείες έχουν αυξηθεί, έχει μπει και ένας πέμπτος πόλος που είναι το interface. Οπότε ο κόσμος είναι αυτή τη στιγμή λίγο προβληματισμένος, σου λέει πού πάμε. Δηλαδή να επεκτείνουμε το Max MSP, αλλά το Max MSP θα δουλεύει με αυτές εδώ τις συσκεδές. Ωραία, το Max MSP ας πούμε το κάναμε να δουλεύει πάρα πολύ καλά και σε Windows και σε Macintosh. Νομίζω και σε Linux το έβγαλαν, όποιος δώσει τα χρήματα το στείνει εκεί πέρα. Αν μου πει κάποιος μήπως μπορείς να το κάνεις αυτές τις συσκεδές, τι το απαντάμε. Μήπως μπορεί να παίξει Android, τι το απαντάμε. Αν κάποιος πει τι γίνεται με το Cloud. Και υπό αυτή την έννοια η μουσική θέτει μερικά δύσκολα προγλήματα. Δηλαδή όπως το 1983 έβγαλε το πρωτόκολο MIDI, τη στιγμή που οι απλοί υπολογιστές ας πούμε είχαν τις παράλληλες κάρτες, τις παράλληλες συνδεσμολογίες, έτσι για να συνδέουμε να είναι εκτυπωτοί, η μουσική πήγαινε σε κάποιο πιο πολύπλοκο πρωτόκολο όπως είναι το MIDI. Και έκανε πιο δύσκολες δουλειές. Δηλαδή εδώ συνέδεες απλώς έναν υπολογιστή, ένα εκτυπωτήμεναν υπολογιστή, στο πρωτόκολο MIDI μπορεί να συνέδαινες δέκα μουσικά όργανα. Τα πιο πολύπλοκο πρωτόκολο. Ομοίως με την ίδια λογική ερχόμενη τώρα η μουσική πληροφορική μείτα, έρχεται και θέτει μια πολύπλοκότητα που δυσκολευόμαστε καλά καλά να την απαντήσουμε σε υπολογιστικά μαθήματα. Δηλαδή ερώτησε τους καθηγητές σας που σας κάνουνε compiler, γλώσσες, προγραμματισμού, web, δίκτυα κτλ. Δυσκολεύονται να βρουν άκρη όταν ανακατεύονται φορητές διεπαφές, SoundCloud και Cloud γενικά, που ως μάλλον και παραγωγή πολυμέσων. Το πράγμα αρχίζει να γίνεται αρκετά αρκετά πολύπλοκο. Εσ' αυτήν την πολύπλοκότητα κινούμαστε εμείς που ασχολούμαστε με τη μουσική πληροφορική και εύχομαι αυτή η πολύπλοκότητα να οδηγήσει σε μεγαλύτερη αύξηση του χώρου, της πληροφορικής και στα δρόμενα της μουσικής. Θα το δούμε αυτό φέτος. Η Eurovision παρόλο που δεν είναι ας πούμε το φοβερό καλλιτεχνικό γεγονός, επηρεάζεται από πολλούς άλλους παράγοντες, αποτελεί το παγκόσμιο melting point, το παγκόσμιο σημείο τήξης όλων των μουσικών παραδόσσεων, έχει έντονη παρουσία του web, αφού μέσω του web ψηφίζει ο κόσμος έτσι και δίνει το στίγμα του, μέσω του web γίνονται κάποιες παρουσιάσεις, άρα μπαίνει και το cloud κατά αυτόν εδώ πέρα τον τρόπο. Νεφελώδης είναι πάνω τον τρόπος ψηφοφορίας, μόνο ότι αυτός είναι πάγεται, αλλά για μας δίνει μια μοναδική ευκαιρία για όσα από εσάς ασχοληθείτε, να σας προκύψουν θέσεις απασχόλησης, δηλαδή σε κάποια από αυτά εδώ πέρα τα πολυμεσικά συστήματα που αναπτύσσονται στο χώρο της μουσικής, να μπορέσετε να σταδιοδρομήσετε. Είτε αυτό είναι η μουσική παραγωγή, είτε αυτή η μουσική παραγωγή γίνεται μέσω ραδιοφώνου και τηλεόρασης που σιγά σιγά αρχίζουμε να μπαίνουμε, έτσι μπαίνουμε και στο χώρο της τηλεόρασης πάρα πολύ δυνατά, μπαίνουμε στο χώρο της διανομής, μπαίνουμε στο χώρο της πειρατίας, που είναι σοβαρότατο θέμα για τη μουσική γενικά, στο οικονομικό μοντέλο διαχείρισης της μουσικής και μεταφοράς των δεδομένων της, διαφήμισης και και και ούτω καθεξής, προστασίας, δηλαδή μπορεί κάποιοι από εσάς να ασχοληθείτε με την προστασία της μουσικής παραγωγής και ένα σωρό τέτοια πράγματα. Μπορείες υπάρχουνε. |
