| : Η επόμενη εισήγηση είναι η Συνεισφορά των Ιατρικών Βιβλιοθυκωνόμων στη Δημιουργία και Φαρμογή Ελεκτρονικού Ιατρικού Φακέλου Ασθενούς. Θα παρουσιάσει η κυρία Ελένη Σεμερτζίδου, Βιβλιοθυκωνόμος Ιατρικής Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης Αχέπα. Καλημέρα σας από την Ιατρική Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης Αχέπα. Ονομάζομαι Ελένη Σεμερτζίδου και ανήκω στην ειδική εκείνη κατηγορία βιβλιοθυκωνόμων που εργάζονται σε νοσοκομιακές βιβλιοθήκες της χώρας μας και φέρνουν τον τίτλο προφόρησης στον χώρο της υγείας ή αλλιώς του ιατρικού βιβλιοθυκωνόμου. Ο ρόλος των βιβλιοθυκών στη διαχείριση των εκτάκτων συνθηκών είναι ο τίτλος του 26ου Πανελληνίου Συνεδρίου Ακαδημαϊκών Βιβλιοθυκών φέτος, το οποίο λαμβάνει η χώρα διαδικτυακά λόγω και των έκτακτων συνθηκών που βιώνουμε εξαιτίας της πανδημίας του COVID-19. Η εισήγηση που επέλεξα να κάνω είναι ο ρόλος των ιατρικών βιβλιοθυκωνόμων στη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου ασθενούς σε ένα σύγχρονο νοσοκομείο θεωρώντας ότι σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι επιτακτικότερη η ανάγκη και της επιδημιολογικής κρίσης που ταλανίζει τον πλανήτη μας, η οργάνωση ενός άρκου πληροφοριακού συστήματος που κινείται στον χώρο της υγείας και υποστηρίζει την φροντίδα του ασθενούς, βελτιώνει την παραγωγικότητα των επαγγελματιών υγείας, μειώνει το διαχειριστικό κόστος το οποίο σχετίζεται με την παροχή υπηρεσιών υγείας και υποστηρίζει τέλους την κλινική έρευνα. Μιλώντας για ηλεκτρονικό ιατρικό φάκελο ασθενούς, αναφερόμαστε ουσιαστικά σε ένα πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης της υγείας όπου χρήστες του είναι η άμεση πάροχη φροντίδας. Η άμεση χρήστες του είναι αυτή. Στην πορεία θα δούμε ότι υπάρχουν και άλλες κατηγορίες χρηστών. Η άμεση χρήστες του λοιπόν είναι οι γιατροί και οι νοσηλευτές. Ωστόσο ένα τέτοιο σύστημα πρέπει να ενσωματώνει και άλλες διαφαινόμενες λειτουργίες όπως η παροχή πληροφοριών για ερευνητικές δραστηριότητες καθώς επίσης και πληροφορίες που έχουν σχέση με την ασφαλιστική κάλυψη του ασθενούς. Κοινούμε να σας αυτό το πνεύμα, τα συστήματα διαχείρισης ηλεκτρονικών φακέλων υγείας που πρέπει να ικανοποιούν κάποιους αντικειμενικούς στόχους φροντίδα, είπαμε, του ασθενή και αύξηση, βελτίωση της ποιότητάς της, βελτίωση της παραγωγικότητας των επαγγελματιών υγείας, μειώνοντας και το διαχειριστικό κόστος που σχετίζεται με την παροχή υπηρεσιών υγείας, υποστήριξη της κλινικής έρευνας, ενσωμάτωση μελλοντικών εξελίξεων στην ιατρική τεχνολογία, όπως και στην οικονομική και διοικητική διαχείριση των φορέων υγείας και τέλος, παροχή μηχανισμών που θα εξασφαλίζουν το απόριτο των ιατρικών πληροφοριών που θα φέρει ο ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος του ασθενούς. Αν ο μόνος στόχος ενός πληροφοριακού συστήματος, όπως είναι ο φάκελος του ασθενούς, είναι να αυτοματοποιήσει τις μορφές στο περιεχόμενα και τις διαδικασίες, τότε το αποτέλεσμα θα είναι η διαιώνηση των σημερινών προβλημάτων και όχι η κάλυψη των αυξανόμενων αναγών. Επομένως πρέπει να είναι ειδικά σχεδιασμένος ένας τέτοιος φάκελος, ώστε να υποστηρίζει τους χρήστες με την παροχή ολοκληρωμένων και διατυπωμένων με ακρίβια πληροφοριών, υπενθυμίσεων και προειδοποιήσεων, να περιέχει επίσης κλινικά συστήματα υποβοήθησης αποφάσεων, παραπομπές σε βάσεις ιατρικών πληροφοριών και άλλων βοηθήματων. Ο ορισμός αυτός υποδεικνύει μια πολύ πιο ευρεία εικόνα για τον φάκελο υγείας από αυτή που έχουμε σήμερα. Ο φάκελος υγείας δεν αποτελεί ένα μέσον για να παρακολουθούμε μόνο το ιστορικό του ασθενούς, αλλά είναι μια πιο εκτεταμένη πηγή πληροφοριών με αυξημένη λειτουργικότητα στην υπηρεσία της φροντίδας του ασθενούς, περιλαμβανομένης και της δυνατότητας καταγραφής με ακρίβια της διαβίου πορείας της υγείας του. Ο φάκελος υγείας πρέπει να έχει ένα χαρακτηριστικό πολύ σημαντικό, την προσαρμογή, δηλαδή διαφορετικές ειδικότητες ιατρών με διαφορετικούς τρόπους να μπορούν να καταγράψουν αλλά και να κάνουν ανάκληση της πληροφορίας που αφορά η πληροφορία αυτή των ασθενείων. Και επίσης θα πρέπει να επιτρέπει αυτό το πληροφοριακό σύστημα που ονομάζεται ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς να επιτρέπει και στους χρήστες όλων των κατηγοριών πέρα από τους γιατρούς και τους νοσηλευτές να σχεδιάζουν δικές τους αναφορές οι οποίες θα είναι φτιαγμένες πάνω στις δικές τους ανάγκες και να οργανώνουν και να παρουσιάζουν τα δεδομένα με πολλαπλούς τρόπους ανάκλησης. Τα μελλοντικά συστήματα θα πρέπει να παρέχουν και άλλες δυνατότητες όπως συνθέσεις με διαφορετικές βάσεις δεδομένων, παραδείγματος χάρι, διαχειριστικές, βιβλιογραφικές, κλινικές και ερευνητικές και να παρέχουν τις συνθέσεις εκείνες με συστήματα υποβοήθησης αποφάσεων και πλήρη υποστήριξη πολυμέσων, δηλαδή εικόνας, ήχου, βίντεο, καθώς επίσης και δυνατότητε επικοινωνίας με το εσωτερικό και το εξωτερικό της ιατρικής μονάδας. Δηλαδή, τι σημαίνει αυτό. Ένας ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος ασθενούς δεν μπορεί να είναι μόνο μία αυτοματοποιημένη μορφή πληροφοριών. Πρέπει με κάθε τρόπο αυτές οι πληροφορίες να μπορούν να προσαρμοστούν στις ανάγκες της κάθε ειδικότητας και πολύ περισσότερο θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι ένας τέτοιος φάκελος δεν μπορεί να έχει μόνο αποκλειστικούς χρήστες του τους νοσηλευτές και τους γιατρούς. Πρέπει να έχει πέρα από το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και τον ίδιο τον ασθενή αλλά και έναν διοικητικό υπάλληλο που θα πρέπει να έχει πρόσβαση κάποια στιγμή στον φάκελο του ασθενούς και τον βιβλιοθικονόμο που θα δούμε με ποιον τρόπο μπορεί ο βιβλιοθικονόμος να συμβάλει στη δημιουργία ενός τέτοιου φαγγέλου και παράλληλα θα πρέπει να μπορεί αυτός ο φάκελος να είναι προσβάσιμος από όλα λίγο πολύ τα τμήματα και τις κλινικές πάντα βέβαια με ασφαλιστικές τυκλίδες που θα υπηρετούν την προστασία του απορίττων ευαίσθητων δεδομένων του ασθενούς. Αυτός ο φάκελος θα πρέπει να είναι προσβάσιμος όχι μόνο από το νοσοκομείο στο οποίο νοσηλεύτηκε ο ασθενής αλλά θα πρέπει να είναι προσβάσιμος και από όλα τα άλλα νοσοκομεία της ελληνικής αδικράτης έτσι ώστε όλα τα νοσοκομεία όλα τα κέντρα υγείας να έχουν μια εικόνα για έναν πολίτη ο οποίος κάποια στιγμή νόσησε και επισκέφτηκε ένα νοσοκομείο. Τα χαρακτηριστικά λοιπόν των συστημάτων φακέλων υγείας θα πρέπει να είναι η φροντίδα του ασθενούς, η σωστή λήψη αποφάσεων και διάγνωσης από το ιατρικό προσωπικό, η γρήγορη πρόσβαση στην πληροφορία, η μικρότερη δυνατή εκπαίδευση που απαιτείται και να διαθέτουν μηχανισμούς οι οποίοι να εξασφαλίζουν την ακιαιρεότητα και το απόριτο των ιατρικών πληροφοριών σε κάθε περίπτωση. Είπαμε ότι τα συστήματα υγείας και κυρίως το σύστημα διαχείρισης ηλικτρονικών φακέλων υγείας θα πρέπει να δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης και σε σχετικές πηγές πληροφοριών και βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων. Γιατί οι ατροί θα πρέπει να μπορούν να συμβουλευθούν αυτές τις πληροφορίες οπουδήποτε λαμβάνονται αποφάσεις για την υγεία του ασθενούς και επιπλέον να μπορούν μέσω αυτών των βιβλιογραφικών βάσεων δεδομένων να παρακολουθούν όλες τις επιστημονικές εξελίξεις που έχουν σχέση με τη νόσο του ασθενούς τους. Ποιες λοιπόν ιατρικές βάσεις δεδομένων θα πρέπει να ενσωματώσουμε σε ένα ηλικτρονικό ιατρικό φάγγελο ασθενούς, βάσεις δεδομένων ιατρικών εικόνων και σημάτων, φαρμακολογικές βάσεις με ενδείξεις, ανδενδείξεις, παρενέργειες και δοσολογίας φαρμάκων, βάσεις δεδομένων αξιοσημείωτων ή χαρακτηριστικών περιστατικών και συστημάτων υποβοήθησης διάγνουσης. Ειδικά τα συστήματα υποβοήθησης διάγνουσης σε συνδυασμό με τον ηλικτρονικό φάγγελο υγείας βελτιώνουν την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, διότι παρέχουν στους λειτουργούς της υγείας τις κατάλληλες πληροφορίες στον κατάλληλο χρόνο. Κάνοντας λοιπόν μια σύνοψη των κριτηρίων αξιολόγησης των προδιαγραφών ενός άρκου τέτοιου συστήματος διαχείρισης ηλεκτρονικών φακέλων υγείας, θα πούμε ότι το σύστημα πρέπει να παρέχει πρόσβαση σε ιατρική βιβλιογραφία μέσω πληροφοριακών συστημάτων, να παρέχει πρόσβαση σε πηγές πληροφοριών προς ανατολισμένες στον ασθενή με εξελιγμένες έξυπνες μηχανές αναζήτησης, να παρέχει πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων ιατρικών εικόνων συμμάτων ή αξιοσημείωτων περιστατικών, να υποστηρίζει την κατασκευή και ανάπτυξη εσωτερικών βάσεων δεδομένων από τους ίδιους τους χρήστες του, δηλαδή κάθεν σωσοδοτημένος χρήστης, κάθεν που έχει δικαίωμα να μπει μέσω στον ηλεκτρονικό ιατρικό φάκελο ασθενούς να έχει και τη δυνατότητα να ενσωματώσει τις βάσεις δεδομένων που αυτός θεωρεί ότι είναι απαραίτητες. Εδώ θα δούμε πώς ένας βιβλιοθεκονόμος πρέπει να μπορεί να μπει μέσω στον ηλεκτρονικό ιατρικό φάκελο και να βάλει τις βιβλιογραφικές εκείνες πηγές πληροφόρησης που άπτονται της νόσου και του περιστατικού του ασθενούς. Αλλά και αντίστοιχα τις ιατρικές εκείνες πληροφορίες που θα πρέπει να έχει ο γιατρός για να υποβοηθηθεί στο έργο του με βάση τη νόσου του ασθενούς. Και βέβαια το σύστημα να βαρέχει πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω υπηρεσιών παγκοσμίωσης του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και ομάδων συζητήσεων. Η ιατρική λοιπόν βιβλιοθεκονομία εμπλέκεται στην οργάνωση ενός τέτοιου πληροφοριακού συστήματος, καθώς στοχεύει στην παροχή θεωρητικής και επιστημονικής υποδομής στις επιστήμες υγείας, γεγονός που επιτυγχάνεται με τη χρήση των νέων τεχνολογικών, των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των αυτοματοποιημένων συστημάτων, με τα οποία θα πρέπει να είναι ως ένα ικανοποιητικό βαθμό εξηλειωμένος και ο βιβλιοθεκονόμος που δουλεύει στο νοσοκομείο. Η ιατρική βιβλιοθεκονομία χρησιμοποιεί παιδία εφαρμογών. Ποια είναι τα παιδία των εφαρμογών της? Ως μέσα συγκέντρωσης και οργάνωσης των πληροφοριών, των ιατρικών πληροφοριών, είναι οι βάσεις δεδομένων, οι ψηφιοποιημένες συλλογές, τα ολοκληρωμένα συστήματα πληροφοριών για την λήψη αποφάσεων και διαγνώσεων, ηλεκτρονικά ιδρυματικά αποθετήρια, ψηφιακές βιβλιοθήκες. Περιλαμβάνει επίσης δράσεις. Τι κάνει η υπονοιατρική βιβλιοθεκονομία? Συγκεντρώνει ιατρικές πληροφορίες, τις επεξεργάζεται και τις οργανώνει. Διακοινεί αυτές τις πληροφορίες μετά από ανάκτηση, επικοινωνεί με οργανισμούς και υποστηρίζει τους χρήστες σε θέματα τεχνολογίας της πληροφόρεσης. Ποιες ανάγκες πληροφοριακές καλύπτει? Φυσικά των επαγγελματιών της υγείας, ιατρών και νοσηλευτών, αλλά μπορεί κάλλιστα να καλύψει και ανάγκες συστημάτων υγείας και εφαρμογών αυτής, όπως είναι ασφαλιστικοί οργανισμοί, βιομηχανείες προϊόντων υγείας, εμπορικές εταιρίες και φυσικά παρέχει την πληροφόρηση που χρειάζεται ο ασθενής, να έχει για την υγεία, για τη νόσο επίσης, από την οποία πάσχει. Επομένως, ένας σύγχρονος βιβλιοθυκονόμος πρέπει να εκτελεί παραδοσιακές βιβλιοθυκονομικές εργασίες, αλλά και να ενσωματώνει πάντοτε νέες, να αναπτύσσει εξατομικευμένες υπηρεσίες, να προσπαθεί να αξιολογεί συν κάθε φορά τις πληροφοριακές ανάγκες των Χριστών για να τους δίνει την κατάλληλη πληροφορία, να έχει γνώσεις και δεξιότητες και φυσικά να συμβάλει και αυτός μέσα από τη διακμηματική συνεργασία που πρέπει να αναπτύξει με όλους, λίγο πολύ, τους γιατρούς, στη σωστή λήψη αποφάσεων, στη σωστή διάγνωση και στην καλύτερη παροχή φροντίδας υγείας για τον ασθενή. Επομένως, ένας ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος είναι ένα άρτιο πληροφοριακό σύστημα, μια αποθήκη όλων εκείνων των πληροφοριών που αφορούν στο ιατρικό ιστορικό ένα σύστημα, που αφορούν στο ιατρικό ιστορικό ενός ασθενούς, αποτελεί όμως επιπλέον και τη βάση της διάγνωσης και της θεραπευτικής αντιμετώπισης του ασθενούς, αλλά και τη βάση επιδημιολογικών ερευνών. Παρέχει επίσης πληροφορίες διοικητικής, οικονομικής και στατιστικής φύσιος, καθώς και ποιοτικού ελέγχου. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι με ένα άρτιο τέτοιο πληροφοριακό σύστημα μπορούμε να κάνουμε και έρευνες και μελέτες, να βγάλουμε στατιστικά αποτελέσματα και γενικά να υπάρχει ένα υψηλό επίπεδο όσον αφορά την ποιότητα στην παροχή φροντίδας. Ποια ήταν η κατεξοχή ιδέα πάνω στην οποία βασίστηκε η δημιουργία ενός τέτοιου ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου. Η ιδέα ήταν να δημιουργηθεί ένα σύστημα που θα δέχεται τις πληροφορίες των ασθενών σε ένα μόνο αρχείο, σε αντίθεση με τους παλιούς παραδοσιακούς φακέλους ασθενών σε διαφορετικά τμήματα υγειονομικής περίθαλψης. Οι βασικές, λοιπόν, πληροφορίες για τον ασθενή ύψος, βάρος, φύλλο, ηλικία, διαγνωρισμένες ασθένειες, θεραπείες φάρμακα, θεραπείες που χρησιμοποιούνται, διάρκεια παραμονή στο νοσοκομείο, ονόματα γιατρών και συναφών επαγγελματιών υγείας και άλλες πληροφορίες περίθαλψης των ασθενών θα πρέπει να περιλαμβάνονται σε ένα μόνο αρχείο. Ο ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος θα πρέπει να μπορεί να προσπελαστεί χρησιμοποιώντας το λογισμικό του το οποίο έχει αγοράσει και εγκαταστήσει το νοσοκομείο. Εδώ πρέπει να πούμε το εξής ότι δεν μπορεί ένα νοσοκομείο να έχει ένα πληροφοριακό σύστημα το οποίο να μην επικοινωνεί με το λογισμικό του ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου ασθενούς. Αυτό θα είναι ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα το οποίο θα πρέπει να λάβει υπόψη του το νοσοκομείο πριν ακόμα ξεκινήσει την αγορά του λογισμικού. Θα πρέπει να υπάρχει συμβατότητα ανάμεσα στις δύο εφαρμογές. Έτσι ώστε όλο το νοσοκομείο να μπορεί να έχει πρόσβαση στον ηλεκτρονικό ιατρικό φάκελο ασθενούς και όχι μόνο το νοσοκομείο. Θα πρέπει να έχουν όλα τα νοσοκομεία πρόσβαση στον ίδιο αυτό φάκελο ασθενούς. Για να μπορεί ακριβώς να υπάρχει η διασύνδεση ανάμεσα σε νοσοκομεία στα οποία νοσηλεύτηκε αυτός ο ασθενής. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα να τα πούμε λίγο επιτροχάδι. Εύκολη εξαβογή αναζήτηση και αλλαγή στοιχείων με αποτέλεσμα και την ορθότερη εξαβογή αποτελεσμάτων. Εύκολη επιθεώρηση και επεξεργασία των ιατρικών εικόνων το οποίο τελικά σημαίνει και σωστότερη διάγνωση. Εύκολη καταγραφή παρατηρήσων λόγω της ύπαρξης συστημάτων κωδικοποίησης. Εύκολη αναζήτηση δεδομένων τόσο στο επίπεδο του τοπικού φαγγέλου όσο και στην έβρεση δεδομένων από συστήματα φαγγέλων ασθενών. Και βελτιωμένα δεδομένα σχετικά με τον ασθενή που περιλαμβάνουν εικόνες, βιολογικά σήματα, κλινικά σχέδια. Ποια είναι τα οφέλη για τους ασθενείς. Καταχάς η άμεση εξυπηρέτηση. Ο ασθενής δεν χρειάζεται να ταλαιπωρείται μένοντας ώρες και μέρες στο νοσοκομείο. Αποφεύγονται οι επαναλήψεις, οι συγκαθυστερήσεις, τα λάθη. Μπορεί επίσης ο ασθενής να έχει άμεση πρόσβαση και επαφή με τον ιατρό του. Διότι μπορεί μέσα από τον ιεπτρονικό του φάγγελο να επικοινωνήσει με τον ιατρό του μέσω email για παράδειγμα ή ακόμα και αναπτύσσοντας μια συζήτηση μέσα από ένα φόρου. Επίσης μπορεί να ενημερωθεί σε θέματα που αφορούν την υγεία του. Και εδώ ακριβώς εμπίπτει ο ρόλος του ιατρικού βιβλιοθεκονόμου, ο οποίος θα πρέπει να ενσωματώσει εκείνες τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για να ενημερωθεί ως συγκεκριμένος ασθενής για τη νόσο του, αλλά και ο ιατρός βέβαια, αντίστοιχα. Και τέλος, τα συστήματα ηλεκτρονικού-ιατρικού φακέλου έχουν ως αποτέλεσμα ταχύτερο χρόνο ανάρρωσης για τον ασθενή, μικρότερη χρήση μη απαραίτητων φαρμάκων και μείωση εξόδων για ασθενείς και νοσοκομεία. Έχουμε όμως και κάποια προβλήματα τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε κατά την εφαρμογή ενός ηλεκτρονικού-ιατρικού φακέλου. Ένα από τα προβλήματα είναι ότι δεν έχει οριστεί πρωτόκολλο το οποίο να διευκρινίσει τα δεδομένα που πρέπει να ενταχθούν μετά το πέρας της εξέτασης του ασθενός. Αυτό είναι πολύ σημαντικό πρόβλημα, διότι ο ασθενής μας έφυγε με ένα από το νοσοκομείο, αλλά δεν σημαίνει ότι το χάσαμε, τελειώσαμε. Πρέπει να ξέρουμε τι δεδομένα επίσης θα πρέπει να εισάγουμε ακόμα και μετά το πέρας της εξέτασης του. Ο ηλεκτρονικός επίσης ιατρικός φάκελος δεν μπορεί να εχμηδενήσει την πιθανότητα ανθρωπή μου λάθους. Πάντα υπάρχει ο κίνδυνος, κάτι να μην έχουμε γράψει σωστά, κάτι να μην έχουμε εκτιμήσει σωστά, άρα να μην έχουμε και την καλύτερη εικόνα του ασθενούς. Επίσης, με την εγκατάσταση ενός νέου συστήματος μηχανόγραφησης, συχνά κρίνεται απαραίτητη εισαγωγή δεδομένων από το ιατρικό προσωπικό, που είναι λογικό να αυξήσει τις ώρες εργασίας των επαγγελματιών υγείας. Και ένα επίσης πρόβλημα είναι ότι ο ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος εξομαλύνει και συντονίζει τον κύκλο φροντίδας των ασθενών, παρόλου μάλλον που εξομαλύνει και συντονίζει τον κύκλο φροντίδας των ασθενών, η μία επικοινωνία μεταξύ του λογισμικού του φακέλου και των διεθνών βάσων ιατρικών πληροφοριών, εξακολουθεί να δημιουργεί πωνοκέφαλο στον βιβλιοθυκονόμο του νοσοκομείου. Ποιος είναι ο ρόλος του ιατρικού βιβλιοθυκονόμου στη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού φακέλου ασθενός. Οι βιβλιοθυκονόμοι πρέπει να δημιουργήσουν διαφορετικές σχέσεις με τους γιατρούς, ώστε να συνεργαστούν για την εφαρμογή του ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου. Θα πρέπει επίσης να παρακολουθούν τις εξελίξεις της πρωτοβάθμιας ιδιονομικής περίθαρψης, που λαμβάνει υπόψη της την εφαρμογή του ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου. Θα πρέπει να είναι στρατηγικά έτοιμοι να τεκμηριώσω και να εξηγήσω την ανάγκη για συνεχή πρόσβαση σε διαδικτυακές πηγές στο νέο περιβάλλον του ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου, ερχόμενοι οπωσδήποτε σε επαφή με τον επικεφαλή της ομάδας υλοποίησης του ηλεκτρονικού φακέλου, καθώς και με κολλητές κλινικών πληροφοριακών συστημάτων, οι οποίοι μάλιστα είναι και πρόθυμοι να παραφορήσουν την άδεια χρήσης των λογισμικών τους μαζί και με το λογισμικό του ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου ασθενούς στους πελάτες τους που είναι τα νοσοκομεία, τα κέντρα υγείας. Ο βιβλιοθικονόμος πρέπει να έχει ένα ερώτημα στο μυαλό του, το οποίο θα τον βοηθήσει να δημιουργήσει και έναν πληροφοριακό οδηγό, τον οποίο θα τον εντάξει μέσα στον ηλεκτρονικό φάκελο ασθενούς. Ποιο είναι το ερώτημα, πού είναι οι πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τις πηγές που μπορεί να εξετάσει ο ασθενής αφού εξέλθει από το νοσοκομείο. Εδώ καταλαβαίνουμε ότι ο βιβλιοθικονόμος πρέπει να βοηθήσει τον ασθενή μετά τις μέρες της νοσηλείας του και όταν επιστρέψει στο σπίτι του να έχει μια εικόνα λίγο πολύ του πώς θέλει τη ζωή του από εδώ και στο εξής. Άρα λοιπόν πρέπει να συλλέξει όλες εκείνες τις πληροφορίες δημιουργώντας έναν πληροφοριακό οδηγό, τον οποίο θα τον βάλει μέσα στον φάκελο του ασθενούς για να του δώσει τη δυνατότητα να διαβάσει και να ενημερωθεί για τη νοσοκομεία του. Πράγματα που ενδεχομένως να μην του τα είπαν τόσο διεξοδικά οι θεράποτες ιατροί του και τη δυνατότητα ο ίδιος του να τα μελετήσει. Και βέβαια ο ιατρικός επιλειοθυκονόμος θα πρέπει να συμμετέχει σε παρουσιάσεις διαφόρων προϊόντων των προμηθευτών και να προσπαθήσει να συμπεριληφθεί σε οποιαδήποτε εκπαίδευση προσφέρεται αναφορικά με το λογισμικό του ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλιου. Αυτά λίγο θα ήθελα να τα προσπεράσουν γιατί τα έχουμε πει. Ο ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος παρέχει ζωτικά δεδομένα σχετικά με τη φυσική κατάσταση ενός ασθενούς. Πολύ σημαντικό αυτό, πρέπει να το κρατήσουμε στο μυαλό μας. Η διαχείριση επίσης των δεδομένων είναι ένας αναδιώμενος τομέας για την χρήση του ηλεκτρονικού ιατρικού φαγγέλου στον οποίο οι ιατρικοί βιβλιοθυκονόμοι μπορούν να συμμετάσουν. Ο ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος παρέχει μια πολύ μεγάλη ποσότητα δεδομένων του ασθενούς που δημιουργεί ευκαιρίες για τους βιβλιοθυκονόμους να συμμετάσουν στην επίβλεψη και την παροχή πρόσφασης σε αυτά τα δεδομένα με νέους τρόπους ώστε να υποστηριχθεί όλη κλινική επιχείρηση. Η διαχείριση δεδομένων από τους ιατρικούς βιβλιοθυκονόμους βοηθά τους ερευνητές να κατανοήσουν τον ευρύ κύκλο ζωής των δεδομένων από την έναρξη ως την διαχείριση, την επιμέλεια, την συντήρηση και τον καταμεϊσμό. Η κατανοήση του κύκλου ζωής των δεδομένων και ο πιθανός ρόλος του βιβλιοθυκονόμου σε αυτόν τον κύκλο ζωής είναι απαραίτητα για τις τρέχουσες και τις μαλλονικές χρήσεις των δεδομένων του ηλεκτρονικού ιατρικού φαγγέλου λόγω των προκλήσεων της ύπαρξης μεγάλων δεδομένων που καλούνται να διαχειριστούν. Άρα λοιπόν οι βιβλιοθυκονόμοι πρέπει να εκπαιδευτούν, αλλά και να εκπαιδεύσουν. Θα πρέπει να διδάξουν στους ερευνητές καλύτερα τη διαχείριση δεδομένων. Συχνά προσφέροντας κατάρτιση και εμπειρία με ελάχιστες δαπάνες. Θα πρέπει επίσης να διαβουλεύονται, να συζητά, να συνεργάζονται με τους γιατρούς, οι βιβλιοθυκονόμοι του νοσοκομείου και βέβαια μπορούν να είναι και σε θέση να παρέχουν και μια τεχνική υποστήριξη σε θέματα που άπτουν της ειδικότητάς τους και που αφορούν και στην οργάνωση ενός ηλεκτρονικού, ιατρικού φαγγέλου ασθενούς. Ποια είναι λοιπόν τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγουμε. Οι μονάδες υγείας και ειδικότερα τα νοσοκομεία διαχειρίζονται τεράστιους όμους πληροφοριών. Αυτό είναι γεγονός που αφορούν τους ασθενείς, τα φάρμακα, τον βιοτρικό εξοπλισμό, τις επιστημονικές γνώσεις, τη λειτουργία των εγκαταστάσεων. Για τη διαχείριση όλων αυτών των πληροφοριών σε κάθε νοσοκομείο υπάρχει εγκατοστημένο ένα πληροφοριακό σύστημα. Ένα τέτοιο πληροφοριακό σύστημα είναι και ο ηλεκτρονικός ιατρικός φάγγελος ασθενούς. Οι οποίοι σχεδιάζονται με σκοπό να σταθεροποιήσουν και να ενισχύσουν τη θεραπεία των ασθενούς, των εξετάσεων, των εργαστηρικών αποτελεσμάτων, καθώς και να καταγράψουν μαζί με άλλες υπηρεσίες υγείας πληροφορίες ιατρικές μόνο σε ένα αρχείο και μάλιστα φορητό και ευέλικτο. Και για μια ακόμα φορά να πούμε ότι ο ρόλος που κατέχουν οι ιατρικοί βιβλιοθηκονόμοι στην δημιουργία ενός ηλεκτρονικού ιατρικού φαγγέλου ασθενούς είναι πολύ σημαντικός τόσο στην έγκυρη και αξιόπιστη ιατρική πληροφόρηση την οποία παρέχουν στο ιατρικό προσωπικό καθώς και σε άλλους επαγγελματίες υγείας αλλά και στον ίδιο των ασθενείων προκειμένου να προωθείται η επιστημονική έρευνα και γνώση και οι ασθενείς βέβαια να απολαμβάνουν με τη σειρά τους καλύτερη και ποιοτικότερη ιατρική και νοσηλευτική περίθαλωση. Άρα λοιπόν καταλαβαίνουμε το εξής ότι μέχρι σήμερα η εικόνα που παρουσιάζουν τα νοσοκομεία μας ως προς τους φαγγέλους των ασθενών τους δεν είναι και η καλύτερη εικόνα. Αντιθέτως, πάρα πολλές φορές είναι χειρόγραφοι οι φάκελοι, χάνονται, ευθύρονται, δεν μπορούμε να βρούμε που βρίσκονται και όταν έχουμε πρόσβαση σε αυτούς τους φαγγέλους δεν έχουμε πάντοτε τη δυνατότητα να εξάγουμε και τα καλύτερα συμμεράσματα γιατί δεν είναι καταγεγραμμένη με ακρίβεια και δεν βοηθάνε στην ενσωμάτωση πολλών άλλων πληροφοριών για να μπορούμε να ικανοποιήσουμε και τις ανάγκες πολλών άλλων κατηγοριών του προσωπικού ενός νοσοκομείου. Με τη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού ιατρικού φαγγέλου έχουμε τη δυνατότητα σε ένα μόνο αρχείο να έχουμε όλη την εικόνα ενός ασθενούς. Τα φάρμακα που πήρε, πότε νοσηλεύτηκε, σε ποια νοσοκομεία νοσηλεύτηκε, ποιοι ήταν οι θεράποντες οι ατροί του, ποιοι ήταν αυτοί που τον είδανε, ποιοι ήταν αυτοί που του χωρίγησαν κάποιες θεραπείες ενδεχομένως πρωτοποριακές, ποια ήταν τα αποτελέσματα αυτών των θεραπειών, πότε εξήλθε από το νοσοκομείο, πήρε εξητήριο από το νοσοκομείο ασθενής, πώς είναι η πορεία του μετά και μέσα σε όλη αυτή την εικόνα του ασθενούς, μπαίνει και ο βιβλιοθικονόμος για να βάλει τη δική του πινελιά, δίνοντας εκείνες τις βάσεις δεδομένων, εκείνη την γνώση, την επιστημονική που χρειάζεται αντίστοιχα ο γιατρός, ο νοσηλευτής, ο πάροχος δηλαδή φροντίδας υγείας, αλλά και ο ίδιος ο ασθενής. Πρέπει να έχει και ο ίδιος ο ασθενής τη δυνατότητα και το δικαίωμα να ενημερώνεται για τη νόσο του, ακόμα και όταν φύγει από το νοσοκομείο. Ένα εργαλείο που βοηθάει πάρα πολύ τους βιβλιοθικονόμους για να ενσωματώσουνε αυτές τις πηγές πληροφοριών που πρέπει να έχει ένας ηλεκτρονικός ιατρικός φάγγελος, είναι το MedlinePlus Connect, το οποίο είναι ένα πολύ εύκριστο εργαλείο. Το έχει δημιουργήσει η ELM, η National Library of Medicine, η εθνική δηλαδή η εθνική βιβλιοθήκη των Ονωμένων Πολιτιών και δίνει τη δυνατότητα στον ασθενή να πάρει τις πληροφορίες εκείνες που έχουν σχέση με τη νόσο. Αρκεί βέβαια ο βιβλιοθικονόμος του νοσοκομείου να κάνει ένα link, μια δηλαδή απαραίτητη διασύνδεση, ώστε να πατήσει πάνω σε αυτό το link ο ασθενής, μπαίνοντας μέσα στο φάγγελό του και να έχει τη δυνατότητα να πληκτρολογίσει τη νόσο του και να δει πολλά και διάφορα πράγματα που σχετίζονται με αυτήν. Αυτό βέβαια που ακούγεται σχετικά εύκολο, πολλές φορές είναι πάρα πολύ δύσκολο. Είναι ένας πωνοκέφαλος για τον βιβλιοθικονόμο. Γιατί? Γιατί πολλές φορές το λογισμικό ενός ηλεκτρονικού ιατρικού φαγγέλου δεν υποστηρίζει τη διασύνδεση με τέτοιες κλινικές βάσεις δεδομένων που ξέρει να διαχειρίζεται ο βιβλιοθικονόμος για να παρέχει πληροφόρηση στους ασθενείς που επισκέπτονται τη βιβλιοθήκη, στην οποία εργάζεται και πολύ περισσότερο βέβαια το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Εδώ λοιπόν είναι το μυστικό της επιτυχίας. Ένα νοσοκομείο πρέπει να δημιουργεί σε ένα τέτοιο ηλεκτρονικό φάγγελο που να μπορεί να επικοινωνεί με όλα τα νοσοκομεία της ελληνικής επικράτειας και παράλληλα να επικοινωνεί με όλα τα τμήματα και τις κλινικές εντός του νοσοκομείου αλλά να επικοινωνεί και με διεθνείς ιατρικές βάσεις δεδομένων, με φαρμακολογικές βάσεις δεδομένων και μόλις εκείνες τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες σε έναν πάροχο υγείας. Δεν θα ήθελα να σας κουράσω άλλο. Θέλω να σας ευχαριστήσω για την προσοχή σας. Να ευχηθώ να έχουμε όλοι μια καλή πορεία σαν κλάδος και φυσικά να έχουμε υγεία. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. |
