| 30ό μάθημα με την κ. Παντελιάδου: Γεια σας. Στη σημερινή μας συνάντηση θα συζητήσουμε για το εξατογενικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης. Πρόκειται για το πυρήνα της ειδικής αγωγής, για μία βασική αρχή της ειδικής αγωγής, που βέβαια δεν ταυτίζεται καθόλου με κανένα διαχωριστικό πλαίσιο, αλλά ουσιαστικά ακολουθεί το παιδί όπου και αν φυτά αυτό. Άρα για σήμερα θα μιλήσουμε για το ενδεικτικό περιεχόμενο ενός εξατογενικευμένου πρόγραμματος εκπαίδευσης. Θα δούμε μερικές φόρμες, μερικά πρωτόκολλα εξατογενικευμένου πρόγραμματος εκπαίδευσης, ένα πολύ αναλυτικό και μερικά επιπρόσθετα. Θα παρακολουθήσουμε τη διαδικασία με την οποία σήμερα προτείνεται να αναπτύσσετε το εξατογενικευμένο πρόγραμμα στην Ελλάδα και τέλος από ένα παράτυγμα εφαρμογής, κάτι που έχει υλοποιηθεί πραγματικά, θα επιλέξουμε και θα δούμε κάποιες συγκεκριμένες εκδοχές. Ξεκινώντας λοιπόν αξίζει τον κόπο να δούμε τη μεγάλη εικόνα για το εξατογενικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης, να μπορέσουμε να αντιληφθούμε δηλαδή γιατί πραγματικά μιλάμε και γιατί ουσιαστικά όπως ανέφερα ήδη πρόκειται για μία πυρηνική αξία στο χώρο της ειδικής εκπαίδευσης. Πρώτα απ' όλα, έχουμε ένα πρόγραμμα που στηρίζεται στην αξιολόγηση του μαθητή ή της μαθήτριας. Από εκεί είναι που ξεκινά όλος μας ο σχεδιασμός. Και εδώ βέβαια όπως το βλέπετε μπορεί να έχουμε τη χρήση και σταθμισμένων και μη σταθμισμένων δοκιμασιών, άρα έχουμε ένα συνδυασμό της τυπικής και της άτυπης αξιολόγησης. Επί της ουσίας αξιοποιούμε οποιαδήποτε δυνατότητα έχουμε για συλλογή δεδομένων που θα μας κάνουν να καταλάβουμε καλύτερα τον μαθητή ή τη μαθήτρια τις δυνατότητες και τους τρόπους που μαθαίνει και άρα μπορεί να υποστηριχθεί. Με βάση αυτά τα δεδομένα, και θα δούμε πιο αναλυτικά μετά από πού μπορεί να προέρχονται, ουσιαστικά προχωράμε στην ανάπτυξη που πρέπει σε γενικές γραμμές να παρουσιάζει την επίδοση, τους στόχους, το τι πραγματικά θα προσφέρουμε, τι άλλο πιθανά ως υποστήριξη θα προσφερθεί και βέβαια επειδή δεν αναφερόμαστε μόνο σε μία κατηγορία αναπηρίας ή ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών, πολύ συχνά χρειάζεται να έχουμε εντάξει εκεί και ένα σχέδιο για τη τροποποίηση της συμπεριφοράς του παιδιού. Και τέλος, και αυτό θα ήθελα να το επισημάνω και να το υπογραμμίσω, η απόφαση για το χώρο στον οποίο θα δοθεί αυτή η υποστήριξη στο παιδί, η απόφαση δηλαδή για τη σχολική του φίτηση για την ένταξη, γίνεται μετά την ανάπτυξη του εξατομικευμένου προγράμματος. Άρα ουσιαστικά το εάν ένα παιδί θα φοιτήσει στη γενική εκπαίδευση, εάν θα φοιτήσει στο ειδικό σχολείο, με ποιους τρόπους θα υποστηριχθεί, είναι αποτέλεσμα τελικά της πολύ σωστής μελέτης της κάθε περίπτωσης και της κατάρτισης ενός εκπαιδευτικού προγράμματος ακριβώς πάνω στις ανάγκες και τις δυνατότητες του παιδιού και μετά έρχεται το που, ο χώρος στον οποίο θα υποστηριχθεί το παιδί. Άρα το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης για να σχεδιαστεί ξεκινούμε πάντοτε από τις υπάρχουσες γνωματεύσεις ή διαγνώσεις εάν υπάρχουν για το παιδί. Ένα δεύτερο στοιχείο πολύ σημαντικό είναι ανεξάρτητα από το αν έχουμε μία επίσημη γνωμάτευση ή όχι, η πλήρης αξιολόγηση του μαθητή και της μαθήτριας. Στη συνέχεια, αφού ολοκληρώσουμε το μέρος που αφορά το άτομο, αν θέλετε, ακολουθεί τι, η μελέτη του πλαισίου, δηλαδή τα αναλυτικά προγράμματα της συγκεκριμένης τάξης και τα αναλυτικά προγράμματα των προσαρμογών που έχουν αναπτυχθεί για τις διάφορες κατηγορίες της ειδικής αγωγής. Ο κάθε σχεδιασμός λοιπόν προφανώς και γίνεται με βάση το ατομικό προφίλ του παιδιού αλλά εξαρτάται επίσης και από τα αναλυτικά προγράμματα και όπως καταλαβαίνετε ίσως και από την ηλικία αλλά και από τα συγκεκριμένα μαθήματα. Τι μπορεί να περιλαμβάνει, να δούμε λίγο ένα ενδεικτικό περιεχόμενο. Και όταν αναφέρω τον όρο ενδεικτικό το κάνω γιατί, γιατί κάθε εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης δεν περιλαμβάνει πάντα τα ίδια δεδομένα. Εξαρτάται από την ομάδα που θα το αναπτύξει, εξαρτάται από την περίπτωση του κάθε παιδιού, γι' αυτό σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχουν περισσότερα στοιχεία, σε άλλες λιγότερα. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που περιμένουμε συνήθως να υπάρχει μέσα σε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης, είναι η αναφορά στο τι μπορεί να κάνει το παιδί και στο τι δεν μπορεί να κάνει ίσως. Τα αποτελέσματα από τις πρόσφατες αξιολογήσεις που έχουμε κάνει, πολύ σημαντικό, ορισμένες φορές το ξεχνούμε στην καθημερινότητα. Οι απόψεις και οι προσδοκίες που έχουν για το παιδί τους ηγονείς, οι μακροπρόθεσμοι, οι αιτήσιοι και οι βραχυπρόθεσμοι στόχοι, η συμμετοχή σε άλλες δραστηριότητες εκτός του σχολείου, η συμμετοχή στη γενική εκπαίδευση αν υπάρχει και τι ακριβώς βοήθεια θα δεχτεί, που ακριβώς θα φοιτήσει, ποιος θα είναι υπεύθυνος σε κάθε περιβάλλον φύτησης και για κάθε προτεινόμενη υποστήριξη και βέβαια η αξιολόγηση της προόδου στο τέλος μια φορά το χρόνο της προόδου στους στόχους που έχει θέσει το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης. Άρα κανείς σε γενικές γραμμές περιμένει να δει πληροφορίες που αφορούν το ίδιο το παιδί, τους γονείς, τις δυνατότητές του, περιμένει να δει το τι χρειάζεται ως υποστήριξη αυτό το παιδί, ποιος θα έχει την ευθύνη να παρέχει συγκεκριμένα αυτή την υποστήριξη, σε ποιο σχολικό πλαίσιο και στη συνέχεια μία φορά το χρόνο η αναπροσαρμογή με βάση την πρόοδο που έχει γίνει. Ένα πολύ κρίσιμο σημείο στην ανάπτυξη του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης είναι ο προσδιορισμός των στόχων. Εκτός από το ότι έχουμε τη διάκριση μεταξύ των αιτήσεων που θεωρούνται οι μακρόχρονοι στόχοι, τι στόχους βάζουμε δηλαδή για το παιδί σε κάθε περιοχή μέχρι το τέλος του χρόνου. Εκτός όμως από αυτούς τους μακρόχρονους στόχους έχει μεγάλη σημασία και ο προσδιορισμός και η διατύπωση των βραχύχρονων. Και εδώ για τους βραχύχρονους στόχους έχει εξαιρετική σημασία, η στόχη αυτή να είναι τι, να είναι πρώτα από όλα συγκεκριμένη. Ένα στόχος όπως βλέπετε παρακάτω, μια διατύπωση, θα προσπαθήσουμε να συμμετέχει στην τάξη, είναι πάρα πολύ γενικός. Διότι ο κάθε ένας μπορεί να ορίσει διαφορετικά το πλαίσιο της συμμετοχής και βέβαια εξαρτάται πάρα πολύ και από το σημείο εκκίνησης για κάθε παιδί. Άρα θέλουμε να είναι συγκεκριμένοι, θέλουμε να είναι μετρήσιμοι, να μπορούμε δηλαδή είτε τους μετρήσω εγώ είτε τους παρατηρήσω εγώ είτε κάποιος άλλος να καταλήξουν στο ίδιο, να είναι προσυμφωνημένοι, να είναι ρεαλιστικοί. Εάν η βραχή χρόνη στόχη δεν είναι διατυπωμένη με ένα ρεαλιστικό τρόπο τότε κινδυνεύουμε πολύ νωρίς την υλοποίηση του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης να αρχίσουμε να μην τους υλοποιούμε. Και βέβαια χρονικά προσδιορισμένοι. Βλέπετε στη βάση της διαφάνειας αριστερά τον λάθος διατυπωμένο στόχο γιατί είναι γενικός, δεν είναι μετρήσιμος, δεν έχει χρονικό προσδιορισμό και έναν ορθότερα διατυπωμένο στόχο όπως να συμμετέχει τουλάχιστον σε δύο μαθησιακές δραστηριότητες κάθε ώρα για δύο συνεχόμενες εβδομάδες μέχρι το τέλος του Γενάρια. Αυτόν τον στόχο μπορώ στο τέλος του Ιανουαρίου να προσδιορίσω εάν τον έχουμε πετύχει ή όχι. Αντίθετα το να συμμετέχει στην τάξη μόνο υποκειμενικά μπορώ να το απαντήσω. Ο προσδιορισμός με αυτόν τον τρόπο των βραχύχρονων στόχων κρίνεται πάρα πολύ σημαντικός αν και όπως θα δούμε στο παράδειγμα στο τέλος δεν τυρίται πάντοτε με συνέπεια αυτή η ανάγκη σαφούς διατύπωσης. Θα ήθελα τώρα να παρακολουθήσουμε μαζί και θα το εξηγώ πολύ γρήγορα, μπορείτε να το δείτε και μόνοι σας στην ελέτη σας. Ένα αναλυτικό πρωτόκολλο επέ εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδεσης. Να τονίσω ότι αυτό είναι ένα προτεινόμενο πρωτόκολλο. Μπορούμε να βρούμε στην βιβλιογραφία και διαφορετικά πρωτόκολλα. Μπορεί και η κάθε επιτροπή σύνταξης να αποφασίσει να δημιουργήσει ένα διαφορετικό πρωτόκολλο. Υπάρχουν αρκετά κεδασί σήμερα στη χώρα μας που προτείνουν ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο με βάση τη συγκεκριμένη αντίληψη ή τις αξιολογήσεις που κάνουν. Άρα δεν πρόκειται για κανένα θέσφατο, είναι μόνο μια πρόταση που βεβαίως είναι εντελώς ανοιχτή σε προσαρμογή. Όπως ήδη ίσως έχετε δει, ξεκινούμε πάντοτε με τα δημογραφικά στοιχεία έτσι κάποιες πληροφορίες. Στη συνέχεια δηλώνουμε ποιοι συμμετέχουν στη συνάντηση για το εξατομικεμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης. Δηλαδή, είναι η δική εκπαιδευτικός, είναι ο γονιός, είναι κάποιος ψυχολόγος, είναι ένας ειδικός που έφερε ο γονιός, είναι ο λογοθεραπευτής ίσως από το ειδικό σχολείο. Εδώ λοιπόν θέλουμε να ξέρουμε αυτό το πρόγραμμα που έχει αναπτυχθεί με βάση τη συμμετοχή ποιών έχει αναπτυχθεί. Ερχόμαστε τώρα στις πληροφορίες της συνάντησης. Πέρα από την ημερομηνία, ένα στοιχείο που θεωρείται απαραίτητο είναι να ορίσουμε αν πρόκειται για την πρώτη συνάντηση, την αρχική, αν πρόκειται για μια ενδιάμεση ανασκόπηση που κρίθηκε απαραίτητη, δηλαδή θεωρητικά μπορεί να σχεδιάσουμε στην αρχική μας συνάντηση ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης, το οποίο θα δούμε τον Ιανουάριο ότι δεν έχει προχωρήσει καθόλου. Δεν περιμένουμε να φτάσουμε στο τέλος, οργανώνουμε μια ενδιάμεση ανασκόπηση για να αναπροσαρμόσουμε τους στόχους. Αν είναι η αιτήσια ανασκόπηση στο τέλος, εκεί που αξιολογούμε την πρόοδο που έχουμε και ξανασχεδιάζουμε ή αν προέκυψε κάποια άλλη ανάγκη. Βλέπετε εδώ ότι περιλαμβάνεται οπωσδήποτε η κοινοποίηση στους γονείς και ο όρος πραγματικά είναι κοινοποίηση. Γιατί, γιατί δεν είναι απαραίτητη στο εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης η συμφωνία του γονέα. Ή θέλουμε τη συνδρομή του γονέα, θέλουμε τη συμμετοχή του ακόμη και στους στόχους, δεν είναι όμως απαραίτητο να συμφωνούν οι γονείς. Αυτό που είναι απαραίτητο είναι να έχουν ενημερωθεί, γι' αυτό και δίνεται έμφαση ακόμη και στο αν αυτή η ενημέρωση γίνεται με γραπτό τρόπο, αν έγινε με τηλέφωνο, αν έγινε με κάποιον άλλο τρόπο, πότε έγινε και στις περιτώσεις που έχουν δυσκολία οι γονείς στην επικοινωνία αν εξασφαλίστηκε τελικά ότι πραγματικά θα ενημερωθούν για το περιεχόμενο του εξατομικευμένου πρόγραμματος εκπαίδευσης. Και ξεκινούμε πάντοτε από την παρούσα επίδοση του παιδιού. Ό,τι πληροφορία αφορά, παλιότερες είναι οι αξιολογήσεις, τον τρόπο με τον οποίο έγιναν αυτές οι αξιολογήσεις, και τις επιδόσεις τις οργανώνουμε όλες μαζί, ξεκινώντας όμως πάντοτε από τις δυνατότητες, τις δυνάμεις του παιδιού. Εκεί δηλαδή, εκείνα τα σημεία που έχει καλές επιδόσεις. Στη συνέχεια οργανώνουμε και αυτό είναι το σημαντικό, με βάση τις δυσκολίες, ποιες είναι οι προέχουσες εκπαιδευτικές ανάγκες. Πάρα πολύ συχνά σε παιδιά με αναπηρίες μπορεί να έχουμε ένα εύρος αναγκών που θα χρειαστεί να υποστηριχθούν, και ένα εύρος ίσως υπηρεσιών και υποστήριξης που πρέπει να έχουν. Όμως, εάν δεν οργανωθούν κατά σειρά προτεραιότητας, τότε δεν έχουμε μια συστηματική πραγματικά προσέγγιση. Άρα εκτός από το να δούμε ποιες είναι οι δυνατότητες και ποιες είναι οι ανάγκες που έχει, χρειάζεται να τοποθετηθούμε κριτικά και σε σχέση με την ιεράρχηση αυτών των αναγκών. Εδώ τώρα για την παρούσα επίδοση βλέπετε ότι μπορούμε να έχουμε πληροφορίες από όλους τους συμμετέχοντες ή ακόμη και από ανθρώπους από κάποιους ειδικούς ή ακόμη και από τον ίδιο το μαθητή ή τη μαθήτρια που μπορεί να μην είναι μέσα στη συνάντηση. Έτσι, έχουμε πραγματικά, μπορούμε να δηλώσουμε εδώ ότι με τους γονείς είχαμε τη συνέντευξη ή ότι μας έδωσε ένα βιντεάκι ο γονιός για την παρατήρηση από παρατήρηση του παιδιού. Για τους δασκάλους είχαμε κάποιες εκθέσεις, μπορεί να είχαμε τέστ, μπορεί να είχαμε κάποια τέστα του ψυχολόγο. Όλα δηλαδή τα δεδομένα, γιατί είναι σημαντικό αυτό, γιατί όλα τα δεδομένα με βάση τα οποία θα δουλέψουμε θα πρέπει να πιστωποιούνται ως προς την προέλευσή τους. Εκτός τώρα από άλλες ιδικότερες πληροφορίες, χρειαζόμαστε να απαντήσουμε και για κάποιες ανάγκες που αφορούν είτε προβλήματα όρασης, είτε προβλήματα επικοινωνίας, είτε προβλήματα άλλης μητρικής γλώσσας, είτε προβλήματα ακοής. Αυτό που μας ενδιαφέρει λοιπόν είναι να έχουμε ένα συνολικό αναλυτικό προφίλ για το τι μπορεί να κάνει και τι δυσκολίες μπορεί να έχει ένα παιδί. Και γιατί μας νοιάζει αυτό, γιατί κάθε ένα ναι που μπορεί να προκύψει εδώ, έχει από κάτω μια απέτηση υποστήριξης. Δεν το κάνουμε απλώς για να συγκεντρώνουμε δεδομένα, χρειάζεται οπωσδήποτε να προτείνουμε στη συνέχεια τι θα κάνουμε για αυτή την ιδιαίτερη δυσκολία του παιδιού. Συνεχίζεται εδώ, έχουμε την ανάγκη για τεχνολογική υποστήριξη ή για τα προβλήματα συμπεριφοράς τα οποία ανέφερα και πριν. Στην ανάπτυξη τώρα του ΕΠΕ θα πρέπει να έχουμε πάντοτε στο νου μας, πρώτα από όλα και το έχω πρώτο στη σειρά, τις ανησυχίες, τους προβληματισμούς και τις δυνατότητες και του μαθητή και των γονιών. Χρειαζόμαστε την αμέριστη συνεργασία και την αμέριστη βοήθεια και τη συνδρομή του μαθητή και των γονιών. Και άρα τα λαμβάνουμε υπόψη μας, το να κάνουμε ένα πρόγραμμα εξατομήκευσης, χωρίς να λάβουμε υπόψη τελικά και τους γονείς ή ίσως οδηγεί ορισμένες φορές στο να μην υλοποιήσουμε τους στόχους που έχουμε θέσει γιατί δεν λάβαμε υπόψη ίσως άλλες δυσκολίες που υποδίζουν αυτή την υλοποίηση. Τα αποτελέσματα όλων των προηγούμενων αξιολογίσεων που έχουν υπάρξει, στο βαθμό που πια μπαίνουμε σε μια πιο συστηματική υλοποίηση της αρχής της εξατομήκευσης, κάθε μαθητής θα έχει και το προηγούμενο επέτου και το επέτου δύο χρόνια πριν. Αυτά τα αποτελέσματα των προηγούμενων επέτων αξιολογίσεων είναι πάρα πολύ χρήσιμα για να διατυπώσουμε ορθά τους μελλοντικούς στόχους. Μας νοιάζει πώς επηρεάζει ανάπηρια τη συμμετοχή του στη γενική εκπαίδευση, το θέμα της ένταξης, πώς επηρεάζονται άλλες δραστηριότητες μη ακαδημαϊκές και βέβαια τι προσαρμογές φαίνεται να είναι απαραίτητες με βάση όλα αυτά τα δεδομένα της αξιολόγησης που έχουμε συγκεντρώσει. Ένα πινακάκι που πολύ συχνά εστιάζουν κυρίως οι εκπαιδευτικοί όταν μελετούν ένα επέ είναι αυτό που βλέπουμε εδώ. Όχι δηλαδή όλα τα προηγούμενα τόσο πολύ, αλλά εκεί που μπαίνουνε συγκεντρωτικά, η περιοχή για παράδειγμα ανάγνωση ή γραφή ή λεπτή κινητικότητα ή επικοινωνία στην περιοχή που έχουμε αξιολογήσει και θέλουμε να παρέμβουμε, ποια είναι η παρούσα επίδοση, σε ποιο επίπεδο βρίσκεται σε κάθε μία από αυτές τις περιοχές, ο ιττήσιος στόχος και οι βραχυπρόθεσμοι. Είναι ουσιαστικά σαν να είναι η σύνοψη, εδώ περιμένουμε να βλέπουμε το συνολικό πλάνο για τον κάθε μαθητή. Υπάρχει στη βιβλιογραφία αυτό που βλέπουμε εδώ και η πρόταση ότι μετά την ηλικία των 14 ετών για τα παιδιά με αναπηρία και δικές εκπαιδευτικές ανάγκες, θα πρέπει να σχεδιάζουμε και τη μετάβασή τους. Γιατί? Γιατί είναι πολύ κοντά στην ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και άρα σιγά σιγά θα πρέπει να σχεδιάζουμε όχι μόνο το σχολικό μέρος, αλλά πώς θα περάσει στην εργασία, πώς θα εκπαιδευτεί για συμμετοχή στην κοινότητα, αν θα συνεχίσει την εκπαίδευσή του ή σε άλλες περιπτώσεις πώς θα οργανωθεί εξατομικευμένα το πρόγραμμά του για την αυτόνομη διαβίωση. Δυστυχώς στη δική μας πραγματικότητα, στην ελληνική πραγματικότητα αυτό δεν έχει ακόμα οικιοποιηθεί, δεν έχει πρέπει να υιοθετηθεί, επιτρέψτε μου δεν έχει ακόμη υιοθετηθεί ούτε επιστημονικά αλλά ούτε και σε επίπεδο καθημερινές εφαρμογής. Είναι εξαιρετικά όμως σημαντικό γιατί τα παιδιά με αναπηρίες δεν μπορούν να αλλάζουν στόχους και εκπαιδευτικά πλαίσια ξαφνικά, χρειάζονται πολύ χρόνο για να αποκτήσουν τις δεξιότες και ο τελικός μας στόχος είναι η ένταξή τους και η συμμετοχή τους μετά του σχολεία. Σε πολλές περιπτώσεις το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης περιλαμβάνει και άλλες υπηρεσίες, τις βλέπετε εδώ μπορεί να είναι συμβουλευτική έργο, θεραπεία, οτιδήποτε μπορεί να χρειάζεται και για κάθε μία ορίζουμε που θα γίνεται, πόση διάρκεια θα έχει και πόσο συχνά. Το ίδιο και εδώ συνεχίζεται με τις υπηρεσίες στήριξης. Αυτό που έχει σημασία να αναγνωρίσουμε είναι ότι όσο πιο συγκεκριμένοι γινόμαστε στον προσδιορισμό, γιατί θα χρειαστεί κάτι, σε ποια περιοχή, τι ακριβώς θα είναι, που θα γίνεται, πόσο θα κρατήσει, ποιος θα το κάνει, τόσο πιο οργανωμένη θα είναι η συνολική παρέμβαση που προβλέπει το ΕΠΕ. Προβλέπεται επίσης και μία ξεχωριστή, ένα ξεχωριστό μέρος στο πρωτόκολλο για τη συμμετοχή στις πανελλήνες εξετάσεις ή στις εξετάσεις σχολείου. Τι προβλέπει, τι προτείνουμε, έχοντας μελετήσει όλα αυτά τα στοιχεία, τι προτείνουμε λοιπόν. Χρειάζεται προσαρμογή, θα χρειαστεί μόνο στο σχολείο τις εξετάσεις, σε όλες τις εξετάσεις, τι τύπου θα είναι αυτή η προσαρμογή. Αν υπάρχει ανάγκη μετακίνησης και ερχόμαστε τώρα στο σημείο ώρες στην ειδική αγωγή. Ξεκινώντας, ανέφερα ότι πρώτα αποφασίζουμε τι χρειάζεται ένα παιδί και μετά προτείνουμε πού θα έχει με πιο αποτελεσματικό τρόπο αυτό που χρειάζεται. Αυτή είναι λοιπόν και η λογική εδώ αυτού του μέρους. Η ειδική αγωγή λοιπόν θα γίνεται από ποιον, τι θα φορά, αν θα είναι ατομική ομαδική ή αν θα είναι απλά συμβουλευτική, πόσο συχνά θα γίνεται και τη διάρκεια που θα έχει. Και ορίζουμε βέβαια και το πόσες ώρες την εβδομάδα. Με αυτόν τον τρόπο οδηγούμαστε να αποφασίζουμε με βάση πραγματικά το τι χρειάζεται ένα παιδί και σε ποιο χώρο μπορεί να το έχει αυτό πιο αποτελεσματικά και όχι με τον ανάποδο τρόπο ότι αποφασίζω ότι θα πάει στο ειδικό σχολείο και θα κάνει όλα εκεί. Ή αποφασίζω ότι θα πάει στην γενική τάξη και θα υλοποιηθούν όλα εκεί. Είναι μία αντίστροφη λογική και η οποία μπορεί να αποτυπώνεται όπως βλέπετε και εδώ με το πόσες ώρες θα είναι στη γενική τάξη, στο τμήμα ένταξη, στο ειδικό σχολείο και ούτω καθεξής. Έχουμε εδώ πότε θα ξανασυναντηθούμε, πότε θα έχουμε την επόμενη συνεδρία και βέβαια υπάρχουν και υπογραφές όσων έχουν συμμετάσει. Αυτό το πρωτόκολλο που είδαμε είναι ένα πολύ αναλυτικό πρωτόκολλο και πολλές φορές οι ομάδες ή τα πρόσωπα που αναλαμβάνουν τη σύνταξη του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης δεν επιλέγουν να έχουν ένα τόσο αναλυτικό πρωτόκολλο και προσαρμόζουν όπως είπαμε κάτι στις δικές τους δυνατότητες και επιθυμίες. Εδώ έχουμε άλλη μία φόρμα η οποία εστιάζει όπως βλέπετε πάρα πολύ στους ετήσιους στόχους που θέλει να είναι μια άλλη λογική για τους ετήσιους στόχους και για τους στόχους κάθε 4 φορές το χρόνο που βλέπουμε 4 φορές το χρόνο και όπως βλέπετε εδώ έστω ότι έχουμε ορίσει έναν στόχο στο επέ και πρέπει να δούμε εδώ δείτε την ποσοτικοποίηση τώρα θα πρέπει να έχει τέτοιο ποσοστό υλοποίησης για να δούμε λοιπόν το έχει εδώ λοιπόν όλη εκείνη η στόχη που έχουμε ορίσει με μετρήσιμη να είναι μετρήσιμη σαφής να είναι εκφρασμένη με έναν τρόπο που μπορεί να είναι συμφωνημένος να είναι να έχουνε συγκεκριμένο χρόνο που θα υλοποιηθούν ερχόμαστε εδώ και βλέπουμε πως θα το ξέρουμε τι επίπεδα επίτευξης έχουμε 50% 90% πως θα το εκτιμήσουμε και βέβαια εδώ πότε περιμένουμε ότι θα τον έχουμε πιάσει αυτό το στόχο άλλη περιοχή μπορεί να είναι το ότι σηκώνω το χέρι μου πόσες της τρεις από τις δέκα ευκαιρίες που θα έχει πως θα γίνει με ένα τεστ θα έχει την προσοχή του για τόσα λεπτά πως θα δούμε για πόσα λεπτά θα δούμε τελικά πόσες κατάφερε να τσεκάρει από μια εργασία άρα ουσιαστικά εδώ έχουμε έναν άλλο τρόπο οργάνωσης αφορά τους στόχους προσδιορίζει απολύτως πότε θα κρίνουμε ότι ένας στόχος έχει υλοποιηθεί με ποιον τρόπο θα το αξιολογήσουμε αυτό πότε θεωρούμε ότι έχει γίνει ο κωδικός είναι ο κωδικός αυτό που το συμπληρώνει είναι λοιπόν και βλέπουμε ότι εδώ υπάρχει πάλι και η υπογραφή των γονέων άρα στους στόχους θέλουμε εκτός από το να τους προσδιορίζουμε μεγάλη σαφήνια να είναι αυτό το προσυμφωνημένη που αναφέρθηκε πριν να είναι πολύ αναλυτική αυτή η συμφωνία αντίστοιχες φόρμες προτείνονται για ποιο πράγμα για τις προσαρμογές που μπορεί να έχει ένας μαθητής εδώ δηλαδή μπορεί να γράφονται όλες οι προσαρμογές έτσι και ακριβώς πού θα τις έχει αυτές τις προσαρμογές τις βοήθειες πότε θα ξεκινήσουν πότε θα τελειώσουν πόσο συχνά θα είναι εάν έχει για το πως θα διευκολυθείς τις εθνικές εξετάσεις δείτε λίγο αυτό εδώ εδώ για παράδειγμα δεν αφορά αυτό το τι θα γίνει όταν θα πάει μόνο για να εξεταστεί αλλά το τι θα γίνεται και μέσα στην τάξη ώστε να προετοιμαστεί κατάλληλα για αυτό θα περιμένουμε να το δούμε αυτό λοιπόν σε παιδιά που είναι 15-16 χρονών έτσι και μεγαλύτερα εδώ έχουμε μία άλλη φόρμα που αφορά τι την ενδιάμεση ανασκόπηση αν δηλαδή χρειαστεί κάποια στιγμή να γίνει κάποια αναπροσαρμογή κάποια αλλαγή σε αυτά που ήδη έχουμε συμφωνήσει έχουμε κάποιες κατευθύνσεις σε αυτό το πρωτόκολλο για να αποτυπώσουμε αυτές τις αλλαγές της εκπαιδευτικής υπηρεσίας μπορείτε να τα δείτε με λεπτομέρεια στη διάρκεια της μελέτης σας δεν νομίζω ότι έχει νόημα να τα αναπτύξω αυτό που θέλω να επισημάνω κυρίως είναι ότι σε κάθε περίπτωση το τι ακριβώς περιλαμβάνεται εδώ είτε αν επιλέγουμε όλα αυτά ή μερικά εξαρτάται από το συγκεκριμένο πλαίσιο την ηλικία το πρόβλημα του παιδιού το σχολείο ποιφιτά τους γονείς εμάς που συμμετέχουμε οι φόρμες και όλα τα πρωτόκολλα είναι απλά προς διαμόρφωση έχοντας κατανοήσει ότι ένα καλά σχεδιασμένο εξατμικερμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης απαιτεί πολύ αξιολόγηση απαιτεί πολύ μελέτη απαιτεί εκπαιδευτικές αποφάσεις που χρειάζονται συνεργασία και συνέναιση και απαιτεί και ένα πολύ συστηματικό τρόπο αποτύπωση. Πάμε να παρακολουθήσουμε με βάση τώρα την ελληνική νομοθεσία ποια είναι η διαδικασία της σύνταξης του εκπαιδευτικού το εξατμικερμένο πρόγραμματος εκπαίδευσης και λέω να το παρακολουθήσουμε στη δική μας πραγματικότητα γιατί ανάλογα με το εκπαιδευτικό σύστημα και ανάλογα και με το νόμο ακόμη έχουμε μικρές τροποποιήσεις σε αυτή τη διαδικασία. Σήμερα ο διευθυντής ή η διευθύντρια θα πρέπει τι να κάνει να ορίσει μία ομάδα σύνταξης του εξατμικερμένου πρόγραμματος εκπαίδευσης για κάθε μαθητή που θα χρειαστεί η δική υποστήριξη και να ορίσει επίσης και τον συντονιστή. Άρα ποιοι θα είναι σε αυτή την ομάδα και ποιος θα συντονίσει. Να τονίσουμε εδώ ότι ο ορισμός της ομάδα σύνταξης και η σύνταξη του ΕΠΕ απαιτείται ανεξάρτητα από το που θα φοιτήσει ο μαθητής. Δηλαδή κάθε μαθητής ειδικής αγωγής, είτε φοιτά σε ειδικό σχολείο, είτε φοιτά σε τμήμα ένταξης, είτε έχει παράλλη, είτε είναι μέσα στη γενική τάξη χωρίς παράλλη, χρειάζεται να έχει το εξατμικερμένο του πρόγραμμα εκπαίδευσης. Προβλέπεται από το νόμο. Είναι νομική υποχρέωση για το σύστημα εκπαίδευσης και είναι νομοθετικά κατοχυρωμένο δικαίωμα για τους μαθητές της ειδικής αγωγής. Δεύτερο σημείο. Η ομάδα σύνταξης του Ε5 σημαίνει ότι είναι μία για όλο το σχολείο. Δεν είναι ίδια για όλους τους μαθητές, αλλά ορίζεται με βάση τον κάθε μαθητή. Και συνήθως, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, ο συντονιστής είναι ο εκπαιδευτικός συνδικής αγωγής όταν υπάρχει. Άρα, αν στην ομάδα σύνταξης υπάρχει εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής, αυτός είναι που έχει και το συντονιστικό ρόλο για τη σύνταξη του Ε5. Πώς ξεκινάει λοιπόν αυτή η ομάδα, αφού έχει συσταθεί. Πρώτα από όλα, μελετούν όλα τα υλικά που υπάρχουν, επιλέγουν και υλοποιούν επιπλέον συλλογή δεδομένων, δηλαδή κάνουν και παρατηρήσεις άτυπες, κάνουν και τεστάκια, παίρνουν και τεστάκια από παλιά του παιδιού, μπορεί να διαλέξουν να παρατηρήσουν ένα παιδί έξω στην αυλή, να δώσουν και τέσσερις συναισθηματικής προσαρμογής, οτιδήποτε κρίνει. Μελετούν τα αναλυτικά προγράμματα, γιατί πέρα από το τι έχει κάθε παιδί ως ικανότητες, ως δυνατότητες, ως περιορισμούς, θα πρέπει αυτά να έρθουν και να συνδυαστούν με τους στόχους των αναλυτικών προγραμμάτων και με βάση αυτά ο συντονιστής ή συντονίστρια συντάσει ένα αρχικό εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης. Ουσιαστικά δηλαδή μπορεί η συλλογή των δεδομένων και η μελέτη να γίνεται και από άλλα μέλη, αλλά τη σύνταξη του αρχικού την κάνει ο συντονιστής ή συντονίστρια, το δίνει στην ομάδα σύνταξη στα υπόλοιπα μέλη, αυτά τα μέλη το μελετούν και το συμπληρώνουν. Βλέπετε κάτω ότι πάλι το τι πρωτόκολλο θα διαλέξει κάθε ομάδα σύνταξης εξατάται από αυτούς που συμμετέχουν στην ομάδα σύνταξης. Αφού λοιπόν συμπληρωθεί άρα ολοκληρωθεί και καταλαβαίνουμε ότι στη συλλογή των δεδομένων συμμετέχουν όλοι, στην διατύπωση και στην οριστικοποίηση των στόχων και στην ανάληψη ευθυνών συμμετέχουν όλοι, αλλά την αρχική μορφή, την συντάση και συνήθως ο εκπαιδευτικός της ειδικής αγωγής. Στη συνέχεια καλούνται οι γονείς για να συναντηθούν είτε με τον συντονιστή μόνο είτε και με άλλα μέλη της ομάδας, εξαρτάται πάντοτε από τις χρονικές δυνατότητες που υπάρχουν, φυσικά είναι πολύ καλύτερο στη συνάντηση με τους γονείς να είναι περισσότερα μέλη έτσι ώστε να εκφράσουν στους γονείς και τις προθέσεις που έχουν και τα σχέδιά τους και να τους εξηγήσουν και μετά τη συνάντηση ενημέρωσης οριστικοποιείται με την υπογραφή του γονέα, όπως ήδη όμως αναφέραμε η υπογραφή αυτή του γονέα δηλώνει την επιβεβαίωση της ενημέρωσής του ότι ναι έχω ενημερωθεί όχι απαραίτητα τη συμφωνία. Εδώ τώρα με βάση το νόμο υπάρχει κάτι πάρα πολύ ενδιαφέρον, προβλέπεται το δικαίωμα του γονέα να έχει μαζί του να ζητήσει τη συμμετοχή κάποιου εξοσχολικού ειδικού, μπορεί να είναι κάποιος που είτε έχει αξιολογήσει το παιδί είτε υποστηρίζει το παιδί αυτό επιτρέπεται από το νόμο αλλά για να γίνει απαιτείται η έγκριση από το σύλλογο των διδασκόντων. Δίνει τη δυνατότητα λοιπόν μια συνεργασία εάν θέλετε και με εξοσχολικούς έτσι ώστε να οργανωθεί καλύτερα και με έναν πιο αποτελεσματικό τρόπο εξατομκευμένη υποστήριξη του παιδιού. Όταν τελειώνει το έτος υποχρεωτικά πρέπει να γίνει μια ακόμη συνάντηση για να δούμε εάν έχουμε πιάσει τους στόχους και να ξαναγίνει ο σχεδιασμός. Φυσικά και μπορούν να υπάρχουν ενδιάμεσες συναντήσεις για να δούμε για τους βραχύχρονους στόχους παρ' όλα αυτά αυτή η συνάντηση που είναι υποχρεωτική είναι η τελική συνάντηση ανασκόπησης η οποία ουσιαστικά θα αναθεωρήσει το εξατομκευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης έτσι ώστε να αποτελέσει αυτό το αναθεωρημένο τη βάση του σχεδιασμού για την επόμενη χρονιά. Άρα εδώ έχουμε ουσιαστικά τι και τους πόρους με έναν συστηματικό τρόπο της συνέχειας στην εκπαίδευση ενός παιδιού. Ό,τι έχει γίνει μια χρονιά είναι καταγεγραμμένο, μπαίνει στο φάκελο του παιδιού και την επόμενη χρονιά δεν ξεκινάμε από το μηδέν. Ούτε επιλέγουμε πιθανά διαδικασίες, τρόπους, στόχους που ή έχουν επιτευχθεί ή είδαμε ότι δεν μπορούν να επιτευχθούν. Θα δούμε τώρα σε ένα παράδειγμα κάποια στοιχεία λοιπόν από ένα εξατομκευμένο πρόγραμμα που υλοποιήθηκε και θα δούμε μόνο μερικά κομμάτια του. Τι μπορούμε να προσέξουμε αν θέλετε καθώς το βλέπουμε μαζί. Θα μπορέσουμε να δούμε ότι πραγματικά υπάρχουν πολλές πληροφορίες που αφορούν την παρούσα επίδοση του παιδιού και το πλαίσιο. Θα μπορέσουμε να δούμε όμως επίσης ότι αυτές οι πληροφορίες δίνονται χωρίς να υπάρχουν, χωρίς να υπάρχει υπιστοποίηση με ποιο τρόπο δηλαδή συλλέγησαν οι πληροφορίες, ποιος τις συνέλεξε. Είναι δηλαδή ένα πιο χαλαρά περιγραμμένο πλαίσιο. Πάμε να δούμε. Έχουμε έναν αγόρι που φοιτάζει δευτερά γυμνασίου με διάγνωση ουσιαστικά, διάχειτη αναπτυξιακή διαταραχή και συγκεκριμένα δυσκολίες στην επικοινωνία, κοινωνική ελεπίδραση, μάθηση έτσι και συναισθηματικές δυσκολίες. Άρα αυτό είναι η προηγούμενη διάγνωση. Έχουμε τώρα το πλαίσιο. Ότι είναι ένα σχολείο που έχει 18 τμήματα, είναι ένα μεγάλο κτίριο, δεδαλώδες, έτσι έχει ένα μεγάλο εξωτερικό χώρο και ότι υπάρχει έλλειψη σταθερής έψως δασκαλίας. Επειδή είναι γυμνάσιο καταλαβαίνουμε ότι αυτό είναι πάρα πολύ σύνθεστο, έτσι ορισμένες φορές τα παιδιά μπορεί να αλλάξουν έψως δασκαλίας, αλλά είναι σημαντικό να ξέρουμε το πλαίσιο. Άλλο να αλλάζει κάποιο παιδί έτσα δασκαλία σε έναν όρφο, σε ένα μικρό σχολείο, άλλο να αλλάζει έτσα δασκαλίας σε ένα πλαίσιο σαν αυτό που μας παρουσιάζεται. Ο μαθητής είναι μοναχοπαίδι, ζει με τους γονείς, από τους οποίους δέχεται πολύ υποστήριξη, είναι καλό το περιβάλλον. Η συνεργασία με τη μητέρα είναι άψογη, είναι συχνή, καλή επικοινωνία με τους γονείς και βοήθεια για το παιδί και πίσω μαθητής παρακολουθείται εξωτερικά από ψυχολόγο, εργοθεραπευτή και ειδικό παιδαγωγό. Είναι αγαπητός, έχει γίνει αποδεκτός, έχει σχέση με δυο-τρεις συμμαθητές του, έτσι, πολλές φορές παραδέχεται ότι προτιμά να μείνει μόνο στο διάλειμμα χωρίς να σημαίνει ότι δεν του αρέσει και η παρέα των φίλων του. Είναι πολύ ευγενικός με τους καθηγητές, παραδέχεται ότι αισθάνεται καλύτερα με τις καθηγήτρες και αναζητά έχει συχνές αγκαλιές και φιλιά. Άρα έχουμε ένα γενικό πλαίσιο και πάμε τώρα στα θετικά πρώτα. Είναι ευγενικός, είναι συμπαθής, αφοπλιστικά ειλικρινής, ομιλητικός, φιλότιμος, πρόθυμος να ζητεί συγγνώμη αν ξεφύγει, έχει καλό λεξιλόγιο, έχει καλές συγκυκλοπεδικές γνώσεις, αυτά είναι τα θετικά του. Πάμε τώρα στις δυσκολίες. Έχει πολύ αρνητική στάση απέναντι στο σχολείο, δυσκολία συγκέντρωσης, παρογραμματικότητα, δεν ενδιαφέρεται για τους κανόνες της τάξης, δεν περιμένει τη σειρά, το εκνευρίζεται, έχει εμμονές και στερεοτυπίες, έχει εμμονές με διάφορες μάχες, έχει δυσκολία οργάνωσης και διαφορία για τα συναισθήματα των άλλων. Τώρα λοιπόν που έχουμε σε ισαγωγικά θα έλεγε κανείς την παρούσα εικόνα του παιδιού, την παρούσα επίδοση της δυσκολίας του, όλα αυτά όμως είναι με έναν μη ποσοτικοπλημένο τρόπο εκφρασμένα. Τώρα με βάση τις οδηγίες που ήδη αναφέραμε, αυτό που θα έπρεπε να γίνει είναι τι, να ιεραρχίσουμε εμείς τις ανάγκες και τις περιοχές τις οποίες θα γίνει παρέμβαση. Για να βοηθηθούμε σε αυτό θέλουμε να δούμε και στο γνωστικό τομέα έτσι, θυμηθείτε ότι δίνουμε τη γενική εικόνα και μετά έχουμε γνωστικό συμπεριφορικό έτσι που θα πρέπει να επιλέξουμε τους στόχους και να τους ιεραρχίσουμε και να τους ποσοτικοποιήσουμε. Εδώ λοιπόν στο γνωστικό τομέα έχουμε τυπική νοημοσύνη, η δυνατότητα χρήσης εξειδικευμένης ορολογίας, το λεξιλόγιο, αργό ρυθμό ανάγνωσης, καλό στην κατανόηση, καλή χρήση προφορικού, δυσκολία στη γραφή, άρνηση για το γραπτό, προβλήματα γραφοκινητικά, αργός ρυθμός γραφής, αρχίζει και προβάλλεται πάλι εξειδικευμένα με περισσότερη λεπτομέρεια. Το τι θετικές, τι δυνάμεις έχει και τι αδυναμίες. Βλέποντας τώρα όλη αυτή την εικόνα του στο γνωστικό τομέα θα περιμένει κανείς τι να δει μετρήσιμους στόχους και έναν αιτήσιο. Το ίδιο θα περιμένει κανείς να δει και για τη συμπεριφορά και θα δούμε και για άλλους τομείς. Πάμε τώρα να δούμε 2-3 παραδειγματάκια. Δηλαδή, εδώ τι έχουμε, έχουμε μια παρούσα κατάσταση. Τι κάνει, αγκαλιάζει ξαφνικά φυλάει τις καθηγήτρες και συχνά κάνει το ίδιο και σε κάποιους φίλους που ενοχλούνται. Άρα ουσιαστικά έχει εραρχίσει η ομάδα ότι αυτή είναι μια συμπεριφορά στην οποία χρειάζεται υποστήριξη. Θέτει λοιπόν τον μακροπρόθεσμο στόχο να περιορίσει τις αγκαλιές και τα φυλιά προς τους φίλους και τους εκπαιδευτικούς. Δείτε λίγο τώρα τον βραχυπρόθεσμο. Να μάθει να ρωτάει τους άλλους αν θέλουν να τους αγκαλιάσει και να τους φιλήσει. Άρα με βάση της συγκεκριμένη ομάδα σύνταξης για να φτάσει το παιδί μακροπρόθεσμα να περιορίσει τις αγκαλιές θα πρέπει σε πρώτη φάση, τι να μάθει, να ρωτάει τους άλλους. Πόσο χρόνο θα δουλευτεί αυτός ο στόχος, δύο μήνες. Μέχρι εδώ πολύ καλά. Τι λείπει, λείπει το ποσοτικό μετρήσιμο στοιχείο και η συγκεκριμένη συνθήκη. Δηλαδή να μάθει, να ρωτάει τους άλλους αν θέλουν να τους αγκαλιάσει και να τους φιλήσει και θέλουμε σε όλες τις περιπτώσεις, τρεις τις τέσσερις φορές, να επιτυχεί εννήντατα εκατό, να ισχύει και για τους εκπαιδευτικούς, να ισχύει και για τα παιδιά. Έχει δηλαδή ένα ανοιχτό τρόπο διατύπωσης, έναν ή μη ανοιχτό θα λέγει τρόπο διατύπωσης. Καλό θα ήταν να είναι πιο προσδιορισμένος και πιο μετρήσιμος, γιατί με αυτόν τον τρόπο, μετά από δύο μήνες, θα μπορούμε να πούμε με σιγουριά αν πετύχαμε το βραχυπρόθεσμο στόχο ή όχι. Πάμε να δούμε αυτόν τον στόχο λοιπόν, πώς θα τον, τι βήματα θα γίνουν, τι ενέργειες, τι υποστήριξη και ποιος προτείνει ο εξωτερικός ψυχολόγος, απ' τον οποίο δέχεται βοήθεια, μετά από επικοινωνία, προτείνει ότι θα πρέπει να αποφεύγεται η σωματική επαφή από τους άλλους, εννοείται προς το παιδί, να καθιερωθεί ένας εφηβικός χαιρετισμός, συμβολικά οτιδήποτε, να επισημένεται και να υπερθυμίζεται συνέχεια η σωστή συμπεριφορά και αυτή η γραμμή, η ίδια γραμμή δηλαδή να υλοποιείται και στο σπίτι και στο σχολείο. Άρα βλέπουμε ότι έχουμε συγκεκριμένη συμπεριφορά στόχο εξατομικευμένο, έχουμε μακροπρόθεσμο και βραχυπρόθεσμο στόχο και έχουμε επίσης και τα βήματα με τα οποία θα υλοποιηθεί. Πάμε να δούμε ακόμα ένα παράδειγμα. Η παρούσα κατάσταση έχουν επιλέξει τώρα στο πλαίσιο της οργάνωσης, δυσκολεύεται να οργανωθεί, δεν σημειώνει πάντα τις ασκήσεις, δεν έχει τετράδια, χάνει τα φυλάδια. Αυτό που θα περιμέναμε εδώ, αν θέλετε, ήτανε στην πλήρη ανάπτυξη, μετά το δυσκολεύεται να οργανωθεί, έτσι να έχουμε ότι το δεν σημειώνει πάντα είναι πάρα πολύ γενικό, δηλαδή δεν σημειώνει τις ασκήσεις πάνω από τις μισές φορές, δεν σημειώνει σχεδόν ποτέ, πρέπει να γίνει πάλι και εδώ στην παρούσα κατάσταση, στο βαθμό που έχουμε συλλέξει τα δεδομένα και έχουμε παρατηρήσει το μαθητή, θα πρέπει να περιγράφουμε με καλύτερο τρόπο την παρούσα κατάσταση. Βλέπουμε τον μακροπρόθεσμο στόχο, ποιος είναι μόνος του να σημειώνει τις ασκήσεις που θα έχει για το σπίτι του, στο ημερολόγι. Για να φτάσει αυτό, το να σημειώνει μόνος του τις ασκήσεις, ο βραχυπρόθεσμος στόχος που μπαίνει για τους επόμενους δυο μήνες, είναι να σημειώνει τις ασκήσεις αλλά μετά από παρότριση. Και εδώ βέβαια οι ίδιες παρατηρήσεις ότι δεν είναι μετρήσιμος ο στόχος και άρα θα μπορούσε να διατυπωθεί με έναν πιο συγκεκριμένο τρόπο. Πάμε τώρα στο πως θα γίνει. Βλέπετε εδώ ότι παρότριση τι κάνουν, τημιουργούν έναν νητικό φάκελο, εξηγούν εδώ πώς θα βάζει τις εργασίες και γράφουν και μια φράση την οποία αν θέλετε θα μπορούν να τη χρησιμοποιούν και κάθε φορά που θα τον παροτρύνουν. Ας δούμε ακόμα ένα. Συναισθηματική οργάνωση. Περιγραφή της παρούσας κατάστασης δυσκολεύεται να εκφράσει τα συναισθήματά του και αδιαφορεί για τα συναισθήματα των άλλων. Έχει συχνά εγκρίξει τιμό όταν πρέπει να επακούσει σε κανόνες. Δυσκολεύεται σημαντικά στη διαχείριση των συναισθημάτων του. Ο μακροπρόθεσμος στόχος που θέτουν είναι να βελτιωθεί η διαχείριση των συναισθημάτων του. Είναι πάρα πολύ γενικός γιατί στη διαχείριση των συναισθημάτων είναι μέσα και η έκφραση και η ενσυναίσθηση για τους άλλους και ο έλεγχος του θυμού. Αυτά είναι τρεις διαφορετικά. Άρα εδώ είναι πραγματικά πολύ γενικά διατυπωμένους. Ο βραχυπρόθεσμος στόχος λοιπόν πάλι για δύο μήνες είναι τι, να μπορεί να ακολουθεί κάποιες τεχνικές διαχείρισεις. Για να δούμε τώρα αυτές τις τεχνικές διαχείρισεις πως θα το υποστηρίψουν. Από ό,τι βλέπετε ένα μέσο που θα χρησιμοποιήσουν είναι αυτό που είχαμε συζητήσει και όλας στο πλαίσιο του προγράμματος, οι ιστορίες που γράφονται. Δηλαδή με βάση το συγκεκριμένο πρόβλημα αναπτύσσεται μία ιστορία και το παιδί μέσα από αυτή μαθαίνει τι να διαχειρίζεται τη συμπεριφορά του. Αυτό εδώ όμως είναι για μία συγκεκριμένη συμπεριφορά, είναι μέρος από την κοινωνική ιστορία, δεν είναι όλη, ενδεικτικά τη δείχνω. Για τις κοινωνικές ιστορίες έχουμε κάνει αναφορά στο πρόγραμμα, μπορείτε να βρείτε όταν διαβάζετε για τον αυτισμό ίσως περισσότερα πράγματα. Και βέβαια εδώ έχουμε για τις εκρήξεις τι πάλι έναν τρόπο οπτικό μια που βρισκόμαστε και στο φάσμα του αυτισμού και τα βήματα που μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα παιδί για να ηρεμήσει. Άρα ουσιαστικά εδώ για δύο μήνες θα χρειαστεί να υποστηριχθεί ο συγκεκριμένος μαθητής, ο οποίος ούτως ή άλλως φοιτά σε γενικό σχολείο, αλλά θα χρειαστεί να υποστηριχθεί για τεχνικές διαχείρισης τιμού, μέσα από κοινωνικές ιστορίες για τον έλεγχο των συναισθημάτων του. Και βέβαια στο τέλος αυτών των δυο μηνών, εάν είναι διατυπωμένη και με έναν μετρήσιμο τρόπο η στόχη, θα έχουμε τη δυνατότητα να πούμε ότι ναι, τον πετύχαμε αυτό το στόχο και πάμε παρακάτω ή όχι δεν τον πετύχαμε, αλλά τι πρέπει να κάνουμε, αλλάζουμε τον τρόπο παρέμβασης. Το βασικό λοιπόν στοιχείο, η βασική ποιότητα του εξατομικευμένου πρόγραμματος εκπαίδευσης, αυτό που κάνει το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης να βρίσκεται στον πυρήνα πραγματικά της κατάλληλης εκπαίδευσης για τους μαθητές και τις μαθήτες με αναπηρίες και δικές εκπαιδευτικές ανάγκες, είναι ότι πρώτα από όλα αποτελεί εγγύηση για την εξατομίκευση της διδασκαλίας και άρα ουσιαστικά αποτελεί εγγύηση στο βαθμό που αναπτύσσεται και διατυπώνεται συστηματικά για την ποιότητα της παρεχόμενης ειδικής αγωγής, αποτελεί εγγύηση ότι η αγωγή που θα πάρει, όπου και αν την λάβει και η υποστήριξη, θα του ταιριάζει, θα ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες που έχει. Το δεύτερο πολύ σημαντικό για το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης είναι ότι εξασφαλίζει μια συνέχεια στην εκπαίδευσή του. Κάθε φορά που το παιδί μπορεί να αλλάξει εκπαιδευτικό ή μπορεί να αλλάξει πλαίσιο υποστήριξης, δεν ξαναρχίζει από την αρχή ένα διαρκές αν θέλετε μάντεμα, ότι μαντεύουμε ή το παρατηρούμε από την αρχή για να καταλάβουμε, αλλά έχοντας μπροστά τα επέ, τα εξατομικευμένα προγράμματα της προηγούμενης χρονιάς, προποηγούμενες που περιλαμβάνουν την επίδοσή του, τις δυνάμεις του, τους στόχους, το τι επιτεύθηκε, με ποιους τρούπους ήταν πιο αποτελεσματική υποστήριξη, εξασφαλίζει ουσιαστικά ότι δεν ξαναρχίζουν πάντα από την αρχή και δεν κάνουμε τα ίδια λάθη. Και το τελευταίο βέβαια επιτρέπει ουσιαστικά και την αυσιολόγηση της ίδιας της ειδικής αγωγής. Γιατί καταγράφεται και πιστοποιείται η παρέμβαση και το κάθε μέσο και ο κάθε τρόπος υποστήριξης που παρέχονται στα παιδιά που έχουν την ανάγκη της ειδικής αγωγής. Άρα πέρα από το που παρέχεται υποστήριξη, ουσιαστικά η σύνταξη και η συστηματική παρακολούθηση που προσφέρει το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης βρίσκεται πραγματικά στον πυρήνα της υλοποίησης μιας ποιοτικής υποστήριξης. Εδώ ολοκληρώνουμε τη σημερινή μας συζήτηση για το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης. Σας εύχομαι καλή μελέτη και σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. |
