| Διάλεξη 7: Οι συναντήμας συνάντησης έχει ως θέμα την αποκαλυπτική πλέον σκέψη του Αποστόλου Παύλου και τα πόσο μπορούμε να θεωρήσουμε τον Αποστόλου Παύλου ότι είναι ένας αποκαλυπτικός συγγραφέας. Και αυτό το λέω γιατί πολλές φορές υπάρχει, μάλλον υλικά υπάρχει στην έρευνα ο Αποστόλου στη συνέχεια, μια μεγάλη συζήτηση όσον αφορά το αποκαλυπτικό υπόμαθρο ο Αποστόλου Παύλου. Είδαμε ή τελείως τα προηγούμενα μαθήματα, το ζήτημα της αποκαλυπτικής σκέψης ή της πιγανής αποκαλυπτικής σκέψης του Ιησού Χριστού και τώρα ερχόμαστε να δούμε τον επόμενο μεγάλο σταθμό στη ιστορία του Αρχαίου Ομορφιστηνισμού και αυτός είναι ο Απόστολος Παύλος. Γιατί ως γνωστόν ο Παύλος αποτελεί το βασικό θεολογικό εκπρόσωπο των επόμενων ηγελών μετά τον Ιησού και είναι φυσικά και γνωστό ότι αυτός συνέβη άμεσα με την διάδοση του Ευαγγελίου και την ίδρυση πολλών από τις Αρχές, από τις πρώτες εκκλησίες. Και πλέον άλλο σημαντικό στοιχείο είναι ότι ο Παύλος είναι αυτός από τον οποίο διαθέτουμε και τα περισσότερα συγγράμματα ενώ από τους Ακουστόλους ή αρχαίτητα της πρώτης γενιάς των μαρτύρων της παράδοσης για τον Ιησού Παύλος. Λοιπόν, είναι μια πάρα πολύ ενδιαφέρουσα στιγμή μέσα στην ιστορία της στελικής εκκλησίας και είναι πολύ φυσικό να τη θέτει το ερώτημα κατά πόσο μπορούμε να μιλούμε για αποκαλυπτική σκέψη του Ακουστόλου Παύλου. Και προλαμβάνοντας τη συζήτηση και όσα θα υποχθούν στη συνέχεια να πω ότι ενώ στην περίπτωση του Ιησού υπάρχει μια γενικότερη τάση, όπως είχαμε δει την προηγούμενη φορά στην έρευνα, ο Ιησού σκοτά κάποιο τρόπο να αποδεσμευθεί από αυτό το αποκαλυπτικό υπόβαθρο. Και αυτό το βλέπουμε ιδιαίτερα, είπαμε στο προηγούμενο μας μάθημα, σε μια βασική φάση της έρευνας για τον ιστορικό Ιησού. Όταν μπερνάμε στη συζήτηση για τον ιστορικό Παύλου, για τον Παύλου, για τον οποίο φυσικά υπάρχουν και πάρα πολλά στοιχεία που ο ίδιος μας θέλει. Είχαμε πει την προηγούμενη φορά ότι για τον Ιησού τα περισσότερα αποδεχθούν, όλα τα ξαναγωρίζουμε, είναι ουσιαστικά από δεύτερους και από τους μάρτυρες. Στην περίπτωση του Παύλου έχουμε και τη δικιά του νόμι, έχουμε τον ίδιο να μιλά. Όταν λοιπόν ερχόμαστε στην περίπτωση του Παύλου, παρατηρούμε ακριβώς την αντίθετη τάση. Δηλαδή, στην περίπτωση του Ιησού υπάρχει μια διάθεση να του αφαιρέσουν και αντίποτε αποκαλυπτικά στοιχεία. Στην περίπτωση του Παύλου, αντίθετα, υπάρχει μια τάση να τον φορτώσουμε μίσοσο δυνατόν περισσότερα αποκαλυπτικά στοιχεία. Και υπάρχει μια, είναι γνωστή φυσικά μελέτη του Άλβερτ της Βάιτσερ, όπως είδε ακριβώς ο Παύλος ως έναν αποκαλυπτικό στοχαστή, ως έναν αποκαλυπτικό θεωρό, ότι είναι μια σημαντική μελέτη, θέση που φυσικά αφυζητήθηκε στη συνέχεια, την επόμενη γεγονιά των ερευνητών, για να ξανά έρθει στην επιφάνεια τα επόμενα χρόνια και σήμερα ο κατεξοχήν εκπρόσωπος της θέσης που θέλει τον Απόστολο Παύλου να είναι ο κατεξοχήν εκπρόσωπος της αποκαλυπτικής σκέψης, είναι ο ΕΚΕ, ο οποίος στο βιβλίο του Αποκαλυπτικού Παύλου υποστήριξε ακριβώς αυτό το πράγμα, ότι δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τον Απόστολο Παύλου αν δεν γνωρίζουμε την αποκαλυπτική του σκέψη. Αν θεωρήσουμε δηλαδή ως προϋπόθεση και αν δεν αντιληφθούμε ως καρπιά του Παύλου και ρήματος, θα γνωρίζουμε ακριβώς αυτό το αποκαλυπτικό όραμα, το οποίο ουσιαστικά αποτελεί το πλαίσιο, τη συνάφεια μέσα στην οποία ουσιαστικά πρέπει να τοποθετήσουμε τον Παύλου και την ΕΚΕ. Στο σημερινό μας μάθημα θα συζητήσουμε λίγο κατά πόσο ο Παύλος μπορεί να είναι αποκαλυπτικός. Θα εντοπίσουμε τα πιθανά στοιχεία αποκαλυπτικής σκέψης του έργου του και θα περιεριστούμε στη συζήτηση πολύ σύντομα δύο βασικών περίπουκων από το έργο του Απόστολου Παύλου. Η πρώτη είναι από το 10ο κεφάλαιο της ΑΠΟΣΤΟΝΤΟΥ και η δεύτερη από το 10ο κεφάλαιο της ΒΠΟΣΤΟΝΤΟΥ, επίσης και οι δύο αυτές τις περικοπές θεωρήθηκαν ότι περιέχουν αποκαλυπτικά στοιχεία. Πριν, ωστόσο, συζητήσουμε τα όσα έχουν να κάνουν με αυτές τις συγκεκριμένες περικοπές και πριν να βαθύνουμε στη συζήτηση για την αποκαλυπτική σκέψη του Απόστολου Παύλου και στην αζήτηση πιθανών, όπως είπα, αποκαλυπτικών στοιχείων μέσα στη σκέψη του, θα πρέπει να συζητήσουμε λίγο κάποιες βασικές προϋποθέσεις, τις οποίες πρέπει να έχουμε πάνω την υπόψη όταν προσεγγίσουμε τον Παύλο και τα κείμενα του. Έχουμε προσπαθεί να καταλάβουμε γιατί ο Απόστολος Παύλος γράφει έτσι το σγράφι, γιατί λέει ό,τι λέει και από πού θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι αντλεί η στοιχεία, ποια είναι η πηγή της έννοισης του, ποια είναι, αν θέλετε, η ιστορική συνάφια μέσα στην οποία θα πρέπει να το πεθετήσουμε. Θεωρώ ότι είναι τρία βασικά πράγματα στη ζωή του Απόστολου Παύλου, τα οποία θα πρέπει πάντοτε να έχουμε υπόψη μας και να το μελετάνουμε. Είναι αυτό που λέμε ο κόσμος πίσω από τον ίδιο του συγγραφέα, στον Λόσο της Εμμύλιας. Ο κόσμος πίσω από τον συγγραφέα ουσιαστικά πρώτα-πρώτα είναι η φαρισαϊκή του περίοδο. Αυτό γνωρίζουμε από τον ίδιο κόσμο. Ο ίδιος ο Απόστολος Παύλος, μιλώντας για τον εαυτό του, επανειγημένα θα αναφερθεί στην Ευραϊκή Κοταμή και σε ορισμένες περιπτώσεις θα τονίσει, ξεκάθαρα, βέβαια μέσα σε πλαίσεις γενικότερης απολογιτικής που κάνει όσον αφορά την Αποστολικότητά του και, αν θέλετε, την ίσια αξία του σε σχέση με τους υπόλοιπους Αποστόλους. Και μέσα σε αυτή τη συνάθεια, πολλές φορές ο Παύλος τονίζει ότι εκτός από εφραίος, απλός εφραίος, δηλαδή έναν δηλαδή μέλος του εκλεκτού λαού του Θεού, ταυτόχρονα ο ίδιος υπήρξε και μαθητής Φαρισαίων, ήταν ο ίδιος Φαρισαίος, από τις πράξεις του Αποστολών γνωρίζουμε ότι και από τα κείμενά του γνωρίζουμε ότι ήταν μαθητής του Καμαρίου και αυτό είναι ένα ενδιαφέρον στοιχείο. Γιατί ακριβώς αυτή η Φαρισαϊκή του ιδιότητα φαίνεται ότι τον βοηθά να καταβολήσει πάρα πολλά στοιχεία της ευρωαϊκής σκέψης και φορευίας, τα οποία συνέχεια καθ' ο ίδιος τα εξαρτάζεται, τα οικιοποιείται και τα εντάσσει μέσα στην καινούρια κατάσταση που είναι η Αυγουστό κατάσταση και η οποία ακριβώς είναι η κατάσταση με την οποία δημιουργεί και θα πούμε στη συνέχεια με αυτό. Βέβαια η πρώτη σκέψη μπορεί να είναι κατά πόσο ένας Φαρισαίος μπορεί να είναι αποκαλυπτικός στη σκέψη του ή θα μπορούσε κάποιος να πει ότι αυτό θα τα κάνει πάρα πολύ φυσιολογικό αν δηλούσαμε για έναν ΕΣΕΩ ή αν δηλούσαμε για κάποιον που ήταν μέλος της κοινωνικής του κουμπράμματος. Πώς μπορεί να συμβαίνει κάτι τέτοιο στην περίπτωση του Παύλου, ο οποίος δηλώνει απερίφραστα ότι είναι Φαρισαίος. Και αυτό το λέμε γιατί ακριβώς είμαστε επηρεασμένοι από τον τρόπο που τα ραβυνικά κείμενα παρουσιάζουν τους Φαρισαίους. Βλέπετε οι Φαρισαίοι είναι οι ίδιοι να αφήσουν σχεδόν τίποτε πίσω, ότι διασώζεται και πιθανόν σχετίζει με αυτούς έχει να κάνει με τα κείμενα που βρίσκονται στο Ταλμούδ. Αυτό λοιπόν έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργεί την εντύπωση ότι οι Φαρισαίοι κάθε άλλο παράγουν κάποια σχέση με την Αποκαλυπτική. Δεν θα πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι η εικόνα που αποκομίζουμε από το Ταλμούδ και από τους Ραβύνους σε μια πολύ μεγάλη ελληνική εποχή, ίσως να μην είναι η εικόνα που γραμματικά ισχύει για την εποχή του δεύτερου μάτου, για την εποχή δηλαδή που είναι από το 70. Άλλους που γνωρίζουμε από τα κείμενα εκείνης της εποχής και όσο πω ότι οι Φαρισαίοι ήταν από εκείνους που άμεσα ενεπλάκισαν στον αγώνα για την απελευθέρωση του Ισραήλ και του ανελογόμενο πρώτοι Ιουδαϊκό πόλεμο και αυτό καταλαβαίνουμε ότι είναι κάτι το οποίο είναι από την ιδιαίτερο και ενδιαφέρον στοιχείο όσον αφορά την ισπερία αυτής της Ιουδαϊκής ομάδας και επίσης δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι και αυτός ο πρώτος Ιουδαϊκός πόλεμος όπως και ο δεύτερος πόλεμος στη συνέχεια είναι πόλεμοι που έχουν την ίδια προθυμαρχία από καρυπτικά στοιχεία, δηλαδή ακριβώς οι άνθρωποι που ανεπλάκισαν σ' αυτούς τους πόλεμους στις σειράξεις θεώρησαν ότι ακριβώς έρχεται ο τέλος του κόσμου και την ώρα αφητέρως να αποκατασταθεί η δόξα του Ισραήλ. Έτσι λοιπόν είναι πολύ πιθανό και είναι εξαιρετικά πιθανό οι Φαρισαίοι να έχουν στοιχεία αποκαλυπτικά στις δασκαλίες και στις σκέψεις τους τα οποία προφανώς υπηρετεί ο Διακόστολος Παύλος ως μέλος αυτής της ομάδας και ως ένας πολύ καλός μαθητής των Φαρισαίων, των Φαρισαίων δασκάων και της Ελληνίας. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όταν γράφουν οι ραβίνοι είναι πολύ μετά την εταστροφή του ναού και την εταστροφή του ναού, όλα αυτά είναι πλέον ένα παρελθόν και επωσδήποτε υπάρχει μία τάση αν θέλετε να εξοβαληθούν ή να απαληθούν ή να παραμερισκούν όλα αυτά τα στοιχεία τα οποία θα μπορούσε ο κανείς να θεωρήσει αποκαλυπτικά και τα οποία ούτε λυγούνται πολύ να συμβάλλει στη τύχη του Ισραήλ μέχρι εκείνη την αισθήμα. Ένα λοιπόν στοιχείο πρώτο που πρέπει να έχουμε υπόψη μας για το πώς του η Παύλο είναι ακριβώς αυτή η Φαρισαϊκή παιδιά, η οποία είναι σημαντική. Το δεύτερο σημαντικό στοιχείο, γεγονός το οποίο ουσιαστικά σημαδεύει και διαγραμματίζει ένα πάρα πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του, είναι το γεγονός της Ναμασκούλου. Ένα γεγονός το οποίο περιγράφεται δύο φορές τις πράξεις, μέχρι αμάζιστα παρουσιάζει ο ίδιος ο Παύλος να το περιγράφει. Ο ίδιος ο Παύλος μιλάγει αυτό ενέσως και άμεσα στα κείμενά του, είναι ένα γεγονός το οποίο σημαντικά τον σημαδεύει. Γιατί για τον Απόστολο Παύλο είναι η στιγμή της τεωρφάνειες, είναι η στιγμή της αλλαγής και όπως ο ίδιος πολλές φορές στην Αποποννήσει είναι η στιγμή της συνάντησής του με τον αναστημένο Ιησού. Έτσι θα το δούμε πολλές φορές, να απολογείται όσον αφορά την Αποστολικότητά του και να επικραίνεται ακριβώς αυτή τη συνάντηση στη Ναμασκούλου, την οποία τη θεωρεί μια συνάντηση με τον αναστημένο Ιησού και ακριβώς επειδή ο ίδιος έχει συμμαντήσει τον αναστημένο Ιησού, θεωρεί ότι θα μπορούσε και πρέπει να το αποθετηθεί δίπλα σ' όλους τους υπόλοιπους Αποστολούς, οι οποίοι και εκείνοι, όπως τον Πέτρο για παράδειγμα, όλοι είχαν δει τον Ιησού. Άρα λοιπόν το γεγονός της Ναμασκούλου είναι μια στιγμή πολύ σημαντική στον Παύλο, είναι μια στιγμή αλλαγής, μια στιγμή μεγάλης απόφασης, είναι στιγμή, αν θέλετε, η οποία από ψυχολογικής άποψης το αδειγεί σε μια οριακή κατάσταση, η οποία όμως στο τέλος τον φέρνει στη μεταστροφή. Και τέλος, ένα τρίτο σημαντικό στοιχείο, το οποίο προφανώς επιράζει κατα πολύ την σκέψη, την γενικότητα της θεωρίας του σκέψου, και πιθανόν είναι ένα στοιχείο το οποίο ευνοεί την υιοθέτηση της νέας του Αποστόλου Παύλου και από καλλιεπτικό στοιχείο, είναι και η υπόλοιπη εμπειρία που έχει ως Απόσπολος. Και θα μιλήσουμε γι' αυτή στη συνέχεια και θα πούμε γι' αυτή την εμπειρία με περισσότερες λεπτομέρες. Το μεγάλο βεβαιαιότημα, το οποίο τίθεται στην έρευνα, είναι κατά πόσο μπορούμε να χαριστορίσουμε τον Παύλο τελικά από καλλιεπτικό. Εντάξει, ήταν Φαρισαίος, αλλά αυτό από γουνατού δεν είναι αρκετό για να αποδείξουμε ότι Απόστολος Παύλος είναι ένας αποκαλυπτικός στοχαστής. Άξι, έχει μια πολύ σημαντική εμπειρία στο δρόμο για τη Δαμασχό, αλλά ούτε και αυτό επαρκεί για να πούμε ότι αυτός ο άνθρωπος έχει αποκαλυπτική σκέψη. Άρα, θα πρέπει να δράξουμε στα κείμενά του και να δούμε αν πραγματικά εκεί υπάρχουν στοιχεία τα οποία θα μπορούσαμε να βρούμε ότι μοιάζουν με τη μητά εκεί, η αποκαλυπτική σκέψη εκείνης εποχής, με το οποίο εξάλλου μιλήσαμε διαβαθώ στα προηγούμενα μαθημά. Πριν περάσουμε σε αυτό το ζήτημα, στο ζήτημα δηλαδή των επιμέρους κοινών της κοινωνικής διαβήκης, θα πρέπει πολύ σύντομα να εκαθυμίσω τους βασικούς άξοδες της αποκαλυπτικής σκέψης, θεωργίας, όπως αυτούς τους ετοπίσανε σε όλα τα προηγούμενα μαθημά και θα το κάνουμε αυτό, γιατί ακριβώς τη συνέχεια να λειτουργήσουμε και θα δούμε κατά πόσο πραγματικά υπάρχει η ίδια σκέψη και στα ιδιαίτερα μπάλια. Έτσι λοιπόν, ανάμεσα στους βασικούς άξοδες της αποκαλυπτικής σκέψης, θα πρέπει να υπολογίσουμε τα έξις. Πρώτα πρώτα, την ιδέα ότι το τέλος είναι πάρα πολύ καλό. Αυτή η ιδέα είναι και στα αποκαλυπτικά κοινωνικά κυριαρχή, μπορεί βέβαια να δίνονται χρόνια, να δίνονται στοιχεία, ας πούμε τόσα χρόνια θα περάσουν και μετά θα έχουμε το τέλος, αλλά ακριβώς και αυτό το γεγονός, γεγονός δηλαδή ότι έχουμε τέτοιες χρονικές πληροφορίες και αυτό από μόνο του, σημαντικά, για μη τίποτε άλλο, παρά να εμβεβαιώνει ότι το τέλος έρχεται. Μπορεί να χρειάζονται χίλια χρόνια ή πενήντα ή εκατό, ή μπορεί να πρέπει να γίνει εκείνο ή το άλλο σημάδι, αλλά ακριβώς αυτά τα στοιχεία παραφέρονται, δεν είναι στοιχεία καθυστεύσεις της έλευσης των εσχάτων, αλλά πέραντίες είναι στοιχεία της διαβεβαίωσης ότι το τέλος έρχεται κοντά. Άλλωστε τα αποκαλυπτικά κείμενα, αυτή είναι η βασική μου σκέψη. Αν ή μόνο αν προσπαθούσαν να περάσουν, ότι το τέλος είναι πολύ μακριά, δεν φύγε κανέναν δρόμο. Το δέσσερο στοιχείο, που είναι πολύ σημαντικό στα αποκαλυπτικά κείμενα, είναι η ιδέα ότι θα υπάρξει μια καταστροφή κοσμικών διαστάσεων. Ήδη μιλήσαμε και στα προηγούμενα κείμενα ότι υπάρχει μια αντίκτυψη ότι τελειώνει το κόσμο, ότι προηγείται μια μάχη κοσμικών διαστάσεων, όπου εμβλέκονται όλες οι γνάλεις, οι επίδειες και οι ουράνιες, οι κλαματικές και οι σωματικές, όλοι οι κόσμοι μοναστοί της αρχαίας κοσμηθεωρίας. Το δεύτερο αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο. Το τρίτο πολύ σημαντικό που έχει να κάνει με τα προηγούμενα δύο που αναφέραμε είναι ένας ιστορικός διαλισμός. Υπάρχει μια έντονη διάσταση ανάμεσα στο τώρα και σε αυτό που θα έρθει, ανάμεσα στο παρόν και στο μέλλον, ανάμεσα στην κατάσταση που ζει κάποιος τώρα και αυτή που θα έρθει και μάλιστα σε αυτό τον διαλισμό είναι ενδιαφέρον ότι και οι ίδιες επιμέρους χρονικές περιοχές του τώρα και του μέλλοντος επιμελίζονται σε μικρότερες χρονικές περιόδους οι οποίες σε κάθε μία έχει την αξία της και συμβάλλει λοιπόν στο τρόπο στην έλευση του Νεσχάτου. Το άλλο στοιχείο είναι ο ρόλος που διαδραματίζουν τα πνευματικά όντα, ο πνευματικός κόσμος, στα γεγονότα του Νεσχάτου. Το είπαμε και όλα στα προηγούμενα μαθήματα ότι πολύ συχνά εμφανίζονται οι άγγελοι και οι δαιμόνες να πολεμούν στα αποπαλλητικά εμπεριμένα και από αυτή την πάλη, από αυτή τη μάχη ουσιαστικά αυτό που θα προκύψει είναι τα έσκατα και αν θέλετε αυτό που θα έρθει από αυτή τη μάχη είναι τα έσκατα και θα έρθει και ένας καινούργιος χώρος. Αυτός ο καινούργιος χώρος και αυτό είναι το καινούργιο στοιχείο είναι πρώτα πρώτα αυτό που το χαρακτηρίζει είναι η ισοκυρία η οποία θα έρθει μετά την καταστροφή και αυτή η ισοκυρία και αυτό είναι το επόμενο στοιχείο είναι κάτι το οποίο θα έρθει από τον ίδιο τον Θεό ο οποίος κάθεται ίδιο στο χρόνο του, ελέγχει την ισοκυρία, ελέγχει τα γεγονότα, ορίζει τα πάντα, μιλήσει-αμιλήσει τα προηγούμενα μαθήματα και για τον τελευτασμό και αυτός είναι προς το τέλος θα δώσει την αίσια έκβαση η οποία φυσικά θα είναι αίσια από αγωλικούς δικούς του. Ταυτόχρονα στα αγωλικτικά κειμένα πολύ συχνά και πάντα σε συνδυασμό με αυτή την ισοκυρία την οποία παρέχει ο Θεός έχουμε και την εικόνα ενός βασιλιά ο οποίος θα είναι σωτήρας. Με αυτό το σημασία, έτσι λοιπόν στα αγωλικτικά κειμένα, αναμένεται η έλευση αυτού του σωτήρα στα έσκαδα, ο οποίος θα δώσει θα λέγαμε μία αίσια λύση ή μία σωτριώδη λύση για τα μέλη του λαού του Θεού. Και τέλος, ένα βασικό στοιχείο αυτής της αισχατολογικής εποχής είναι η δόξα. Η δόξα ως παρουσία του ίδιου Θεού όπως τον κόσμο, ως η κοινωνία των ανθρώπων με τον Θεό, η ανθρωπιακή κοινωνία των ανθρώπων του σού, μιας γνώρισης κοινωνίας. Αυτή η πολλή μου πολλή είναι η βασική άξομαι της Αποκαλυπτικής Αποκαλυπτικής και επαναλαμβάνω που σας αναφέρω εδώ γιατί θα τους χρειαστούμε τώρα που θα συζητήσουμε στη συνέχεια τη σκέψη του Αποστολου Υπάγου. Μέσα από την ελεύθερη των Ιωδαϊκών κειμένων, πολλοί ρευνητές προσπάθησαν να συστηματοποιήσουν αυτήν την Αποκαλυπτική σκέψη και ο Μαρτίνος Γεμπόελ έχει γράψει ένα πολύ σημαντικό κείμενο, όσον αφορά την Αποκαλυπτική, την Ιωδαϊκή Αποκαλυπτική και τον Παύλο και εκείνος ετοπίζει δύο βασικές τάσεις στον τρόπο που η Αποκαλυπτική αντιλαμβάνεται τα έσκατα. Έτσι λοιπόν η πρώτη τάση τονίζει την ανθρώπινη ευθύνη για τα έσκατα και είναι η λεγόμενη δικανική σχολή, η δικανική τάση στην Αποκαλυπτική. Τι λέει αυτή? Πρώτα απ' όλα, το πρώτο που τονίζει αυτή η τάση είναι το ρόλο του νόμου. Ο νόμος έχει ένα πάρα πολύ σημαντικό ρόλο να παίξει στην πορεία της ανθρωπότης για τα έσκατα, γιατί αυτός είναι που μέσα από την τύριση του κρανείς θα μπορέσει να παλύνει αν θέλετε τις καταστροφικές συνέπειες που συνδέονται με τα έσκατα και ο οποίος νόμος πάλι θα λειτουργήσει ως θα εξασφαλίσει τη σωτηρία των ανθρώπων που τον ακολουθούν κατά την τελική κρίση. Είναι δεν ενδιαφέρον σε αυτήν την κοσμηθεωρία, σε αυτήν την αντιλήψη, τη δυσκολία όπως είπαμε, ότι ο θάνατος αυτήν την τάση, την δικανική τάση αντιμετωπίζεται ως τιμωρία και παιδαγωγία. Είναι δηλαδή ένα καταγωγικό μέσο το οποίο υπάρχει στη ζωή των ανθρώπων με σκοπό να τους προετοιμάσει να τους βοηθήσει να προετοιμαστούν και τα έσκατα. Αυτή είναι η μία τάση. Η άλλη τάση που εντοπίζει ο Εντεπόη είναι η λεγόμενη κοσμολογική αντίληψη, όπου εδώ πλέον σε αυτήν την αντίληψη αυτό που κυριαρχεί είναι ο πρόωσος και άδικος θάνατος των πιστών. Είναι μία τάση η οποία βλέπει κυρίως την ένταση και την αντιπαλότητα μέσα στον παρόντα κόσμο. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι μέσα στις νύψεις που υπάρχουν, μέσα στις σκοριές και στις πιέσεις, υπάρχει ένα άγιο κατάλυπο, μία ομάδα μικρή πιστών, οι οποίοι παραμένουν σταθεροί στον νόμο του χερού, παραμένουν χωρίς τελειστικούς και περιμένουν την απελευθέρωση από τις δημιουργικές δυνάμεις, οι οποίοι σε αυτήν την αντίληψη έχουν κατακυριεύσει όλο τον κόσμο. Και το ενδιαφέρον είναι ότι ο θάνατος, σε αυτή την περίπτωση, αντιμετωπίζεται ως σύμπτωμα της δαιμονικής κατοχής. Ο θάνατος, δηλαδή, είναι μια ακόμα απόδειξη ότι αυτός ο κόσμος κατέχεται αυτή τη στιγμή και κυλαρχείται από το στόχος. Αυτή, λοιπόν, είναι λίγο πολύ, συνοψίζοντας όσα είπαμε στα προηγούμενα μαθήματα, όσον αφορά τις αποκαλυπτικές θεολογικές σκέψεις, λίγο πολύ αυτή είναι η κάμα, θα λέγαμε, το φάσμα των ιδεών, τις οποίοι μπορούν να συναντήσουν στο χώρο της αποκαλυπτικής. Και τώρα το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο μπορούμε να μιλήσουμε στον Παύλο για έναν αποκαλυπτικό συλλαφέα, είναι γεγονός. Αν τη διαβάζουμε στον Παύλο πολλές φορές θα βρούμε μια ολογία η οποία θα μας παραπέμπει σε κείμενα ήδη γνωστά από την αποκαλυπτική. Ο Παύλος θα μιλήσει για παράδειγμα για ήλους του σχότους και ήλους του φωτός. Μια ολογία και μια αντίληψη του κόσμου, η οποία μας παραπέμπει σαφώς στα κοινά του Κουμπρά. Ή πάλι ο Παύλος θα μιλήσει για τον 1ο αιώνα και τον 2ο αιώνα, δηλαδή αυτή τη διάσταση ανάμεσα στην παρούσα κατάσταση και το μέλλον, τουλάχιστον όσον αφορά την ολογία θα του δεις αυτή τη διάσταση, ή θα τον δούμε ακόμη να μιλάει για ουράνιος όρος του δίδακτος Πολφύους. Και όμως ο Παύλος θα αποκαλυπτικός. Αυτό είναι ένα μεγάλο ερώτημα και όπως παρατηρήκε ένας σύγχρονος ερευνητής, αυτό παραμένει ένα ζητούμενο στην έρευνα και δεν έχει ακόμα απαντηθεί. Γιατί αν διαβάσει κανείς την έρευνα όσον αφορά το πρόσωπο του Παύλου θα διαπιστώσει με πολύ έκπληξη ότι οι τάσεις είναι δύο. Είναι μια που θέλει σαφώς τον Παύλο ως έναν αποκαλυπτικός ευαφέα και όπως είπα χαρακτηριστικός πρόσωπος στην εποχή μας στη Μεντέκη. Και από την άλλη μεριά υπάρχει μια τάση να αφερθούν από τον Παύλο όλα τα καθαρά αποκαλυπτικά στοιχεία και να τονιστεί ακόμα ότι ο Παύλος δεν είναι καθόλου αποκαλυπτικός. Βέβαια ακόμα και αυτή η τάση θα πρέπει να ομολογεί ότι αν ο Παύλος δεν είναι αποκαλυπτικός τουλάχιστον είναι πάρα πολύ αισχατολογικός. Ότι ο Παύλος περιμένει τα αίσχατα, είναι βέβαιος με τα αίσχατα, ξέρει ότι είναι αίσχατα και επομένως τα αναμένει με λεχτάρα και με βεβαιότητα. Όμως όπως είπαμε και στα προηγούμενα μαθήματα η αποκαλυπτική αισχατολογία δεν είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα. Και μόνος κανείς πρέπει να είναι προσεκτικός και να μην συνθέει αυτές τις δυο ένας. Μελετουργείς λοιπόν τα κείμενα του Παύλου καταρχάς να πούμε ότι ναι ο Παύλος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ένας σημείο αποκαλυπτικός για τους λόγους του υπολογιωπραίου και κυρίως για τις καταβολές του. Όμως αυτό που βρίσκουμε μέσα στον Παύλο δεν είναι αυτό που θα λέγαμε ένας καθαρτός αποκαλυπτισμός του. Αυτό που συμβουλεύουμε για παράδειγμα στο ΑΦΑΙΝΟΥ ή στα κείμενα του Κουμπρά και του Καταξής. Ο Παύλος είναι αποκαλυπτικός αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Και θα πούμε στη συνέχεια τι άλλο είναι ο Παύλος. Πριν όμως πούμε αυτό θα πρέπει λίγο να μιλήσουμε για τις διαφοροποιήσεις του Παύλου από τις βασικές αποκαλυπτικές δρομές στις οποίες ήδη αναφερθήκαμε. Ένα πρώτο πολύ σημαντικό στοιχείο σε σχέση με όσα είπαμε οικοσκαραπριστικά της Αποκαλυπτικής Δραματίας είναι ότι ο Παύλος αν γίνει αυτόν τον ιστορικό διαλύσμα. Είπαμε δηλαδή ότι μιλάμε για ένα παρόντα κόσμο και ένα μελλοντικό και υπάρχει μια διάσταση μεταξύ αυτών των δύο κόσμων. Θα δούμε τώρα ότι στον Παύλο δεν υπάρχει μια τόσο σαφής διάκριση μεταξύ των δύο αυτών κόσμων. Ο Παύλος δεν διακρίνει απόλυτα, δηλαδή δεν τραβά μια σαφή διαχωριστική δραστηριότητα μεταξύ του κόσμου που ζούμε σήμερα και του κόσμου που θα έρθει. Και αυτό έχει την εξήγησή του. Η εξήγησή του είναι ακριβώς ότι ο Παύλος πιστεύει ότι με την έλευση του Ιησού Χριστού, με τον Σαββρό και την Ανάσταση του, ουσιαστικά τα έσχατα έχουν ήδη σβάρει μέσα στον κόσμο. Ουσιαστικά διευρύνει τη σκέψη που γνωρίζουμε και από τα Συνοχαριακέλλη. Επομένως, από τη στιγμή που έχουν εσβάλλει τα έσχατα μέσα στον κόσμο, καταλαβαίνουμε ότι έχει αμπληθεί πάρα πολύ αυτή η διάκριση μεταξύ εσκάτων και παρόντως που υπάρχει στα αποκαλυπτικά κύματα. Στα αποκαλυπτικά κύματα δεν θα δημιουργηθεί με τέτοια σύγχυση του οριζόντο, απέναντίες να πούμε ότι είναι σαφής η γραμμή και ξεκάθαρα λέει ότι θα τελειώσει ο κόσμος και στη συνέχεια θα έρθει ο κόσμος. Ο Παύλος δεν ασχολείται επίσης ιδιαίτερα, παραλλάξεται και κυρίως σε πλαίσια πολύ συγκεκριμένα με τις δυσμενούς δαίμονες και τους αγγέλους. Ή, αν θέλετε, με τον πυραντικό κόσμο και την πάλκη που μπορεί να έχει η μια πραγματικότητας του κόσμου με την άλλη. Παιδί βλέπει όλη αυτή την κατάσταση και όλη αυτή την προσδοκία για τα έσκατα και την κατάσταση που ζουν τώρα στον παρόντα κόσμο υποτοπίζοντας οντολογίας και κυρίως θα δημετωπίζει τα πάντα περισσότερο οντολογικά. Με ενδιαφέρει περισσότερο ο άνθρωπος ο ίδιος με σευτή τη διαδικασία και πιστεύει ότι οι μάχες ουσιαστικά που θα γίνουν δεν είναι κοσμοκόλια στάσεων, είναι μάχες που ο άνθρωπος ο ίδιος θα κάνει μέσα στην αυτό το πάρο που γνωρέ περιγράφεται πολλά από αυτά που είπα στην προσδομή. Και ένα δεύτερο στοιχείο πάει μαζί μου όπως είπα ότι δεν τονίζεται αυτή η μάχη μεταξύ Αγγέλων και Δημώνων. Απεναντίας υπάρχει βέβαια μια διάκριση μεταξύ του παρόντος και του μέλλοντος, αλλά η διάκριση είναι περισσότερο μια διάκριση μεταξύ των θλίψεων του παρόντος και της μελλοντικής δόξας. Δηλαδή ο Παύλος δεν αμφισβητεί ότι στο παρόν οι χριστιανοί διώνουν θλίψεις και διονμούς, όμως προσβλέπει και περιμένει και θεωρεί βέβαια μια μελλοντική δόξα. Κάτι που τον κάνει να μετριάζει ουσιαστικά και να σχετικοποιεί τις θλίψεις του παρόντος και τις δυσκολίες του παρόντος. Και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, αυτή η σχετικοποίηση είναι σημαντική, γιατί δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι στα αποκαλυπτικά κείμενα το χαρακτηριστικό είναι ακριβώς η πίεση την οποία αισθάνονται τα μέλη της κοινότητας κάτω από διονμούς και θλίψεις, το οποίο τους εγγάζει όπως είπα να μπήκα στα πρώτα μαρήματα να αναζητήσουν στο μέλλον μια απάντηση για αυτό που ζουν στο παρόν, είτε με την έννοια ότι θα βρουν στο μέλλον μια προτύπωση, κυρίως θα βρουν διαφορετικά μια ελπίδα, η οποία θα τους βοηθήσει ακριβώς να κατανοήσουν και κυρίως να διαχειριστούν το παρόν τους. Αυτό λοιπόν στον Παύλο δεν θέλουμε έτσι. Είναι δηλαδή ότι ο Παύλος, ναι, μεν κάνει αυτή τη διάκριση, μιλάει για θλίψεις του παρόνου και τη διδόξα του μέλλοντος, αλλά δεν θεωρεί ότι το ένα δεν εισβάλλει μέσα στο άλλο και αυτό πάρα πολύ καλά φαίνεται για παράδειγμα ας δείτε πως προσπαθείτε στο τερμό κεφάλαιο που μιλάει ακριβώς για το σώμα του, για αυτό του μιλάει εκεί και λέει, του κουβαλάει πάντα του τον σταυρό και τον θάνατο του Ιησού, αλλά ταυτόμα και την βεβαιότητα της Ανάστασης, όπου εδώ πλέον διορίζονται σχάπου, ας πούμε έτσι, φωλών μεταξύ τους και κάπου σιγέρον. Και μάλιστα ένα δεύτερο στοιχείο είναι ότι, ακριβώς συνέχεια αυτό που είπα για την προηγούμενη, είναι ότι στον Παύλο η Βασιλεία του Θεού δεν είναι μια μυρωδική κατάσταση, όπως πράγματι, ας πούμε, κατάγραψε, σημαίνει σε πάρα πολλά χρησινικά κείμενα, εδώ μοιάζει αρκετά και με τους συνοπτικούς. Για τον Παύλο, ήδη η Βασιλεία του Θεού έχει σβάγει στον κόσμο και έχει αρχίσει ακριβώς γιατί, όπως είπα και νωρίτερα, η έλευση του Ιησού Χριστού σημαίνει και την είσοδος αυτού του κόσμου και μας στην ανθρώπινη ιστορία των εσχάδων. Θα δούμε στη συνέχεια ένα πολύ χαρακτηριστικό κείμενο από τον Παύλο, που φαίνεται χαρακτηριστικά αυτός ο συγκαιρασμός των δυό ρζών, του παρόντου σκοτειμένου. Από την άλλη μεριά, στον Παύλο έχουμε μια εντατικοποίηση της αποκαλυπτικής ελπίδας. Αν δηλαδή στους αποκαλυπτικούς έχουμε μια βεβαιότητα, έστω και σε ένα αθληματικό πλαίσιο, ότι το τέλος είναι κοντά, δείτε αυτό το τέλος θα φέρει τη ρίτρωση και την αποκατάσταση της ζωής, στον Παύλο αυτή η προσδοκία, αυτή η ελπίδα γίνεται ακόμα πιο έντονη, τονίζεται αν θέλετε με περισσότερο αντρές να μένεις, γιατί ακριβώς εδώ στον Παύλο ένα σημαντικό στοιχείο διαδραματίζει τον ρόλο του και αυτό είναι η Ανάσταση του Ιησού, η οποία όπως το παίζει μέσα στις σκέψεις του Ακοστόλου Παύλου πάρα πολύ σημαντικό. Ο Παύλος αντιμετωπίζει την Ανάσταση ως την πρόληψη της γενικής Ανάστασης των Ευρώπων. Δεν είναι δηλαδή, αν θέλετε, μια ιστορική ανομαλία αυτός που σημαίνει στην καρύπτωση του Ιησού Χριστού, αν θέλετε δεν είναι ένα εξαρτωφό γεγονός, δεν είναι έναν θαύμα, αλλά είναι ακριβώς η πρόληψη, είναι ακριβώς η προτύπωση, είναι ακριβώς ο αρακτών και η πρόληψη για τον Παύλο πάντοτε αυτό που θα σημειούν στα έσχατα και το οποίο ήδη θα περιγράφεται πάρα πολύ ενάργεια στην άλλη οπωσιακής ανομικής και στα οποία θα σημαίνει στα έσχατα πάλι και στην άλλη οπωσιακής ανομικής. Έτσι λοιπόν για τον Παύλο η Ανάσταση είναι η πρόληψη της γενικής Ανάστασης και το δεύτερο, και είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον αυτό, στοιχείο ακριβώς της νέας κατάστασης και στοιχείο της αποκαλυπτικής σκέψης και του αποκαλυπτικού οράματος είναι η καταλλαγή και η δικαίωση. Η δικαιοσύνη να θέλετε του Θεού. Αυτά είναι πολύ σημαντικές έννοιες. Θα τις βρούμε κυρίως στην προζωμαίωση στην ιστορία που λέγουμε ακριβώς ότι η δικαιοσύνη του Θεού κατανοείται με μία πάλαιοδιαφυκική λογική και όπως στην Παλαιά Διαθήκη η δικαιοσύνη τίποτε παράλληλα. Άλλο παρά ισοκτηριώτης παρέμβαση και λίγο ισοκτηριώτης ενέδειος στην ιστορία. Ο Θεός είναι δίκαιος που θα πει ότι ο Θεός σώζει. Και αυτό στην περίπτωση της ιστορίας μετά την έλευση του Ιησού σημαίνει ότι ο Θεός σώζει. Και αυτό φαίνεται πάρα πολύ καθαρά με την έλευση του Ιησού στον κόσμο και ταυτόχρονα αυτή η σοπηρία φέρνει ακριβώς η σάρκωση του Θεού και η σοπηρία φέρνει και την καταλαβαία. Φέρνει δηλαδή τη συμφιλίωση μεταξύ των ανθρώπων, τη συμφιλίωση του ανθρώπου με το Θεό και αυτό ακριβώς ο Παύλος το θεωρεί μία θα λέγαμε μορφή πραγμάτωσης του αποκαλυπτικού ολογράμματος. Αυτά δηλαδή που οι αποκαλυπτικοί οραματίζονται σε έναν κόσμο ο οποίος θα έρθει μετά το τέλος αυτού του κόσμου. Ο Παύλος το θεωρεί ότι ήδη σήμερα βιώνονται, μέσα στην οπισία βέβαια συγκινώνονται στο κατάσταση, αλλά βιώνονται και ειπωμένως ήδη από τώρα το αποκαλυπτικό όραμα πραγματικό. Αυτό βέβαια έχει σα συνέπεια όπως καταλαβαίνουμε η γραμμή που χωρίζει το παρόν με το αποκαλυπτικό τέλος του κόσμου να γίνει να διναφωλώνει πολλές φορές να μην είναι πλέον εύκολα διακριτή. Και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο στον Παύλος. Ένα άλλο στοιχείο που δεν πρέπει να ξεχούμε στον Απόστολο Παύλο είναι ότι στον Παύλο υποχωρεί η συζήτηση κριθειοδικίας. Θα θυμόμαστε λοιπόν ότι επανειμμένα το είπαμε και όλας ότι ένα από τα στοιχεία κοινωνικο ιστορικά που γεννούν το πραγματικό είδος είναι η αίσθηση της αδικίας την οποία βιώνει μια ομάδα και την αίσθηση της εγκατάλειψης από όλους και όλα ακόμα για πολύ λιγοθό. Κάτι που τους οδηγεί στο να αντιμετωπίσουν αυτήν την καινούργια κατάσταση. Θα θυμίσω εδώ τα όσα είχαμε πει περί πόδια τη ρητήσωνα της νοσιακής αυτής της διαταραχής όπου ο άνθρωπος αισθάνεται ότι οι προσδοκίες του δεν αναποκρίνονται σε αυτό το φιλόνι μέσα στον κόσμο. Θα θυμίσω λοιπόν ότι έχουμε αυτό το χαρακτηριστικό στοιχείο το οποίο γεννά το αποκαλυπτικό είδος. Πίσω από αυτό το γεγονός και από αυτήν την εμπειρία κρύβεται πρώτηστα μία άλλη εμπειρία και αυτή είναι η εμπειρία του μεγάλο ερώτημα της θετικής. Γιατί δηλαδή συμβαίνει ό,τι συμβαίνει στον κόσμο, ποιο είναι το νόημα της αττικίας, ποιο είναι το νόημα των διωχνών του υφείς στα δημιουργίες, του άδειμου μεθαλάτου, των φνήψου δημιουργικά. Αυτό λοιπόν το στοιχείο και ένα λοιπόν το αποκαλυπτικό είδος όπως έχουμε πει πανεμμένα, διότι άνθρωποι σπαθούν μέσα από το όραμα του μέλλοντος να καταλώνουν το παράδειγμα. Αν προσέξουμε τα κείμενα του Παύλου, αυτή η συζήτηση περιφερειακή ουσιαστικά υποχωρεί. Αποκτάνει περιφερειακή θέση, σύντομα πολλές φορές είναι ανύπαρτη. Γιατί ο Παύλος κατ' αρχάς δεν μπορεί να διεννοηθεί έναν θεό, ο οποίος είναι απόμενο από την ιστορία. Αυτό είναι εντερός αντιβείτο από αυτό που ο ίδιος οραματίστηκε και αυτό που ο ίδιος κηρύττει. Ισα ίσα θεωρεί ότι ο Θεός είναι παρόμενος στην ιστορία. Θεωρεί ότι ο Θεός ήρθε μέσα στην ιστορία και μια κατεξοχή να αποδείξει τις παρουσίες του μέσα στην ιστορία είναι ο σταγός. Ο λόγος του σταυρού για τον Παύλο είναι μια βασική στιγμή μέσα στη θεολογική του σκέψη. Είναι ένας πολύ βασικός άξομας που κανείς πραγματικό να έχει υπόψη του όταν διαβάζει τον Απόστολο Παύλου. Αυτή λοιπόν η έμφαση που δίνει στον σταυρό, που ο σταυρός ακριβώς αποδεικνύει ότι κάθε άλλο παράδειγμα ο Θεός έχει ανταλήψει από τον κόσμο. Αλλά ο ίδιος ουσιαστικά πέφτει θύμα της ανθρώπινης ανακληριέστης. Καθόλου είπαμε ότι η δικαιοκαδηγή τους ανθρώπους την καταλαβαίνει στη συμφιλήωση τους με τον Θεό. Και αυτό ακριβώς το στοιχείο της σταυρικής θυσίας είναι η απόλυτη απόδειξη της δικαιοσύνης του Θεού, της όλους. Δηλαδή παρέμβασης του μέσα στην ιστορία. Για τον ίδιο λόγο και για ένα πάρα πολύ σημαντικό στοιχείο επίσης, στον Μπάβλο υποχωρεί η έννοια του ιερού κατάληπτου. Ενώ έχουμε δει στα αποκαλευτικά κείμενα το ζήτημα είναι τι θα γίνει με τους εκκληκτούς, τι θα κάνουν, θα σωθούν, θα σωθούν, πώς θα σωθούν, τι θα συμβεί με αυτούς, τα εμπνευθήσταν, η αυτοκροφήσταν ή θα υπάρξει στο μέλλον μια άλλη εξέλιξη. Στον Μπάβλο αυτή η έννοια του κατάληπτου, ενός μικρού κατάληπτου, το οποίο δυσώζεται μέσα στους αιώνες, δεν είναι τόσο έντονη. Υπάρχει βέβαια, αλλά δεν είναι τόσο έντονη. Και υποχωρεί αυτή η ιδέα, γιατί ακριβώς ο Μπάβλος μιλάει για μια οικογενικόδια εξτάσεις να σωθούν. Για τον Μπάβλο δεν είναι έναν μικρό εκκληκτό υπόλοιπο αυτό που θα σωθεί, αλλά όμως πολύ ξεκάθαρο του νέου στιγμός. Ακριστολή θα σωθούν όλοι, εφόσον ακολουθούν τον λόγο που θα βρουν, εφόσον αναγνωρίσουν τον Ιησού Χριστό και τον ακολουθήσουν. Αλλά ακόμα και πιο πέρα του μοιρά, στεπτόμενος ο Μπάβλος θα προχωρήσει στην προσογράβουσα προστολή και θα πει ότι όλοι, μιλώντας με το υπέροχο παράδειγμα της Αυριελιάς, η οποία μπολιάζεται πάνω στην Ιημελιελία, θα πει ακριβώς ότι τελικά όλα τα Ιαθή του κόσμου, και όλοι οι δεδομάτρες, θα μπολιαστούν επάνω στο Άγιο Δημοκρατήριο του Ισραήλ, αλλά ακόμα και κοίτα τα κλαδιά του Ισραήλ που αποκόπηκαν, δηλαδή που ουσιαστικά έστρεψαν, υπήρξαν απολυτικοί στον Ιησού, ακόμα και αυτοί έχουν την ευκαιρία και θα σωθούν, διότι ακριβώς δεν είναι δυνατόν στο τέλος να υπάρσει κανένας ο οποίος να μην χωρά σαν την πραγματικότητα των Εσκάπνων. Έτσι λοιπόν, από τη στιγμή που υπάρχει μια κοινή σωτηρία για τους ανθρώπους, είναι πάρα πολύ λευκό, όπως καταλαβαίνουμε, να μην τονίστε τόσο πολύ η έννοια 9 μικρής ομάδας, η οποία θα διασωθεί μέσα στα τραγικά ιδοκτήματα του Ιησού Χάρου. Υπάρχει επίσης κάτι πολύ ενδιαφέρον, ότι ενώ ο Πάρος περιγράφει τα έσκατα στην άνθρωπος θεσσαλονική, σε πάρα πολύ καθαρό και έντονη τρόπο, πολύ ζωντανή και εγγραφή γλώσσα, γενικά στα κείμενα και ενώ μιλάει και για την οργή που θα έρθει και προϋποθέτει την κρίση εργολίες, οπότε ο Πάρος αποφεύγει να περιγράψει αυτήν την κρίση, πώς θα είναι αυτήν την οικτυμωρία και αποφεύγει επίσης να περιγράψει και πώς θα είναι η Σωτρία. Ένα πολύ χαρακτηριστικό παραλήμμα είναι η άνθρωπος θεσσαλονικής, όπου όταν περιγράφει τα έσκατα, και θα το δούμε αυτό την επόμενη φορά, γιατί θα το αντιπαραβάλλουμε με ένα κείμενο το οποίο αποδίδεται στο πάταστο του του Παύλου, άχι σημαντικό που είναι στον Παύλο, η βήτα προς τις αλληλίδες, θα συγκρίνουμε την άφρια με τη βήτα θεσσαλονικής και εκεί θα είναι πολύ σαφής η διαφορά ανάμεσα στο που λέμε σκατολογικό κείμενο και αποκαλυπτικό. Όταν λοιπόν ο Παύλος μιλά στις αλληλίδες για τα έσκατα, δεν ασχολείται πάρα πολύ με το πώς θα είναι αυτά τα έσκατα, τι θα συμβεί. Μετά την ελευθερική λέει χαρακτηριστικά ότι θα ανοίξουν γρανοί, νεκροί θα αναστεθούν και οι ζωντανοί θα τους απάξουν εφέλες και θα ανεβούν στους ουρανούς και θα κολλεπαντήσουν τον κύριο και θα είναι πάντοτε μαζί. Πουσιάζει δηλαδή θα λέγαμε αυτή η γλαφηρή περιγραφή που βρίσκουμε συμβού στα αποκαλυπτικά κειμένα τα οποία σπέρνουν να εξηγήσουν τι περιμένει όσους ουσιαστικά έχουν αφήσει το δρόμο του χερού και ακολουθούν το δρόμο τους πλάνης. Όμως δεν έχουμε τέτοια ιτέα γι' αυτό και δεν θα βρούμε στον Παύλο καμία επίσης εικόνα περί κολάσεως, αιώνιας θυμωρίας κλπ. διότι ο Παύλος δεν έχει αυτό το στοιχείο να σας τη σκλάψουμε. Και τέλος ένα βασικό στοιχείο το οποίο πρέπει να έχουμε υπόψη μας όταν μιλούμε για τον Παύλο είναι ότι η ηθική του, δηλαδή η προεκτάνση του πρακτικές αν θέλετε, ξεκινάει ακριβώς από την ένταση που ζει ο Παύλος ανάμεσα σε αυτό που είναι ήδη ελώτα έσκατα, αυτό συμβαίνει γιατί ήδη ο Ιησούς έχει έρθει στον κόσμο και το έχει ακόμα ότι δεν έχει ολοκληρωθεί αυτή η πορεία της εσφαιρίας και δεν έχει φτάσει τα έσκατα. Εδώ έχουμε μια διαφορά από την αποκαλυτική σκέψη. Εδώ ο Παύλος είναι εσκατολογικός, λειτουργεί με τη λογική ότι ακριβώς επειδή έχουν έρθει τα έσκατα, επειδή τα έσκατα είναι παρόντα αυτά, υπαγορεύουν τη συμπεριφορά και τη στάση των οικονομών της κοινότητας του πλήδιου. Έχω ένα πολύ χαρακτηστικό παράδειγμα. Στην Άλφα του Σκορθίου, θα συζητά το θέμα του γάμου και της αλανείας, που ο Παύλος λέει ότι χάλαθα να μην παντρεύεστε, στη συνέχεια πρέπει να πει ότι εντάξει, αν θέλετε μπορείτε να το κάνετε, αλλά σε κάθε περίπτωση, και εδώ πραγματικά σχετικοποίηση, όλα αυτά δεν έχουν μία σημασία για το τέλος συλλογής. Αυτό είναι πριν, ότι ο Παύλος έχει την βεβαιότητα ότι βρίσκεται ήδη μέσα σε μια κατάσταση αισχατολογική, ξέρει όμως ότι ακόμα δεν έρχεται το τέλος και αυτό το στοιχείο δεν θα το βρούμε στα αποταλεκτικά του. Θα ρωτήσω λοιπόν κανείς, τελικά δηλαδή ο Παύλος δεν είναι αποταλεκτικός. Θα μπορούσαμε να πούμε, έτσι όπως φτάνουμε σιγά σιγά προς το τέλος, που ήδη πρέπει να δούμε τα κείμενα τα οποία θα συζητήσουμε σε ιδανία, στο τελευταίο μέρος του μορφήματος, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Παύλος είναι αποταλεκτικός, αλλά δεν είναι αποταλεκτικός με τη σκέπη, με τον τρόπο που το κατανοούμε σε κείμενα της Ιουργαϊκής Αποκαλευτικής, όπως είναι το Άλφωνο και το Βαλήλ, που τα κείμενα του κουμπρά. Είναι αποκαλευτικός, με την έννοια ότι μπορούμε να δούμε από τη σκέψη του να υπάρχουν οι επικράσεις, να υπάρχουν οι καταβολές αυτές, μιας Ιουργαϊκής Αποκαλευτικής παράδοσης, αλλά ο Παύλος δεν μένει εκεί. Δεν μένει εκεί, προχωράει πολύ περισσότερο παραπέρα, με αυτό όταν έχει να κάνει, με το διαδικασμό στη Σταμασπούλ. Και ο Παύλος επίσης, και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, αυτό που βγάζει τους κατανοησούς, έχει να κάνει και με ποιήμη την εμπειρία του ως αποσπόλου. Και αυτό σήμερα για τον Παύλο, λέμε οδοσιαστικά, η αποκαλευτική του σκέψη, σε σχέση με τα προηγούμενα κείμενα, περνά σε ένα επόμενο στάδιο, σε έναν μυστικισμό και σε έναν μυστικό τρόπο αντίληψες το πραγμάτο, όπου στον Παύλο, τη θέση της λέξης αποκάλυψης και τις ιδέες της αποκάλυψης, καταλαμβάνω τα μυστήρια. Ο Παύλος θα μιλήσει πάρα πολύ σχετικά για το μυστήλο, που είναι ακριβώς το ανεξερέγιμο το σχέδιο του Θεού μέσα στον χρόνο. Και ο ίδιος θα δούμε ότι σε πολλές περιπτώσεις θα χρησιμοποιήσει μια αναφοκαληπτική γλώσσα, να χρησιμοποιήσει ένας αυτό το πλαίσιο μιας τα λέγαμεν μυστικής εμπειρίες και ένα πάρα πολύ χαρακτηριστικό παραδείγμα γι' αυτό είναι από τη Βίδα προς Πολυθύμου στο 10 του Προφάνου, από το 2 στιγμό και εξής. Θα διαβάσω πολύ σύνδεμα το κείμενο, τη μετάφραση του και θα δούμε λίγο με την κατασκευασία. Μιλάει ο Πάβος Καπολογίτη για τον εαυτό του, τονίζει ο ίδιος είναι Απόσπολος και λέει ταρακτηριστικά δεν με συμφέρει βέβαια να καυπηθώ, θα το κάνω όμως γιατί πρόκειται για οράματα και αποκαλύψεις που μου χάρισε ο κύριος το δουλάκι για οπτασία στο κείμενο και για αποκαλύψεις, δύο λέξεις πολύ συνηθισμένες και στα αποκαλυπτικά κείμενα. Ξέρω έναν άνθρωπο πιστό, ο οποίος που λέει από 14 χρόνια υψώθηκε μέχρι και το βρει το ουρανό, δεν ξέρω αν ήταν με το σώμα του ή χωρίς το σώμα, αυτό ο Θεός το ξέρει. Ξέρω ότι αυτός ο άνθρωπος, είτε με το σώμα ή χωρίς το σώμα, μεταφέρθηκε εξαφνικά στον παράδεισο και άκουσε λόγια που δεν μπορεί ούτε επιτρέφεται να τα πει άνθρωπος. Για αυτόν τον άνθρωπο θα καυχηθώ, για τον εαυτό μου όμως δεν θα καυχηθώ παρά μόνο για τις ταλεβιελίες μου. Άμα θέλεις λοιπόν να καυχηθώ, δεν θα φανώ ανόητος γιατί θα πω την Αλία, η Αλία προφανά σε το οποίο ο Παύλος απολογείται και προσπαθεί να πείσει τους αναγνώστες και αγωρατές του ότι δεν πρόκειται ο Θεός πρόσωπος. Το αποφέγω, όμως, θέλει να καυχηθώ, μήπως εξαιτίας του μεγαλύου να τον αποκαλύψω, να θεωρήσει κανείς παραπάνω από αυτό που βλέπει ή ακούει από μένα. Εδώ έχουμε ακριβώς μία αποκαλυπτική πλασία, έχουμε ένα ταξίδι στον βουλανό, από αυτά που έχουμε συνηθίσει, αποκαλυπτικά κείμενα. Ο Παύλος μιλά για τον εαυτό του σαν να είναι ένα τρίτο πόσοπο, ουσιαστικά τον εαυτό του ευαλλοί και μιλά και περιγράφει μία εμπειρία που είχε εξτατική, μία μυστική εμπειρία, ενός ταξιδιού του για άλλους, ενός διαφορτικού κόσμου που αδυνατεί να δώσει στοιχεία για να τον περιγράψει. Και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, είναι μία πραγματικότητα η οποία ξέρουμε ότι πάρει στα αποκαλυπτικά κείμενα, να υπάρχει έννοια ότι υπάρχει ένας ουράνιος κόσμος, υπάρχει μία ολόκληρη κοσμολογική, μία ολόκληρη κοσμοθεωρία, την οποία βλέπουμε και εδώ μέσα στο κείμενο του Παύλου, να αντικατοπτεύεται μιλά για τρίτο ουρανό. Και μάλιστα, το ενδιαφέρον είναι ότι ο Παύλος θα τη διαστέλει αυτή την ουράνια κατάσταση, την παραδύσσια, που την ομάζει αποκαλύψη, κορτασία, με αυτό που ζει ο ίδιος καν πραγματικότητα μέσα στον κόσμο. Και βλέπουμε στη συνέχεια, για να μην περιφανεύουν όμως, ο Θεός μου έδωσε έναν αγκάθι στο σώμα μου, έναν υπηρέικο σατανά, για να με καλοπορεί, ώστε να μην υπερφανεύουν όμως. Και αυτό το αγκάθι, τρεις φορές παρακάλεσα τον Κύριο μου να το βιώξω από πάνω μου. Η απάντησή του ήταν «Σου αρκεί η χάρη μου γιατί η δύναμή μου φανηρώνται στην πληροτυτά της μέσα από την αδυναμία σου. Με περισσότερες ευχαρίσεις, λοιπόν, θα καλυπηθώ για τις ταλεπιρίες μου για να κατοικήσει μέσα με την αδυναμία μου». Εδώ είναι προφανώς ότι δεν υπάρχει έννοια της θεοδικίας που βρούσκουμε στα αποκαλυπτικά κείμενα. Δεν υπάρχει έννοια ότι οι θλίψεις οδηγούν σε μια οβίνη ολόκληρης της δημιουργίας και του ανθρώπου, ο οποίος επιζητά μια αίσια έκβαση. Γι' αυτό χαίρομαι στη συνέχεια με τα παθήματά μου και τις δυσκέσεις της θλίψης βιωμούς και της πληρίας που πέρασε με χάρη του Πουστού. Επειδή όταν φαίνεται πως έχω χάσει κάθε δύναμη, το ότι είμαι πραγματικά δυνατός. Εδώ βλέπουμε λοιπόν ότι σαφώς το κείμενο είναι χαρτιστικό παραγωγός του Παύλου και ουσιαστικά συμβιρώνει τα όσα εφαιρετικά είπαμε στο πρώτο μέρος του να είναι δυνατός. Εδώ βλέπουμε τον Παύλο ουσιαστικά να χρησιμοποιεί αποκαλυπτικά στοιχεία μέσα στην πρόσωπη και στη σχέψη του και στη περιγραφή του. Οι όλες οι παραστάσεις γνωστές από τα αποκαλυπτικά κείμενα, παραπολευσίως οι ορώντες ταξιδεύουν σ' οργάνιους κόσμους και βλέπουν από εκεί πράγματα και θάματα ή έρχονται από εκεί μια αποκαλύψη, ο Παύλος χρησιμοποιεί δύο φορές τη λέξη αποκάλυψη μέσα στο κείμενο από εδώ. Όμως δεν μπορούμε να πούμε για αυτό το κείμενο ένα κείμενο το οποίο θα μπορούσαμε να σπάρια να χαρακτηρίζουμε ως καταυτό αποκαλυπτικό κείμενο. Ο Παύλος δεν έχει εδώ πολλά από τα αποκαλυπτικά στοιχεία τα οποία γνωρίσαμε στην πορεία των καθημάτων μας και αυτό επαναλαμβάνεται κάτι το οποίο έχει να κάνει με τον τρόπο που σχέχεται πλέον ο Παύλος, με τον τρόπο δηλαδή που προσλαμβάνει, ξανά διαβάζει την αποκαλυπτική παράδειξη, την αφημιώνει και την εντάσσει σε μια καινούργια συμβάθεια που είναι για αυτό το ζωή. Και θα δώσω και ένα τελευταίο παράδειγμα, όσον αφορά αυτό το συμπέφυρα. Ένα χαρτισσικό παράδειγμα που συχνά χρησιμοποιείται όταν συζητάμε την αποκαλυπτική σκέψη του Αποστόλου Βάβλου είναι το 15ο κεφάλαιο της Άλφα Φροσκοφιούς Επισκολής, όπου εκεί πάντως μιλάει για το θέμα της Ανάστασης. Ξεκινά από την παράδοση είναι την Ανάσταση και είναι η αρχαιότερη μακρύα που έχουμε στην Κυβερνέδικη Ενάσταση, το 15ο κεφάλαιο της Άλφα Φροσκοφιούς, γιατί Άλφα Φροσκοφιούς χρονικά προηγεί του κουφανηρίου, που έχουμε σαφώς στην περιγραφή της Ανάστασης. Έχουμε λοιπόν τον Βάβλου, ο οποίος μιλάει για την Ανάσταση, ζητά για αυτούς ότι δεν δέχονται τη σωματική Ανάσταση του Ιησού, αλλά μιλούν για μια πληματική ανάληψη του στους ουρανούς, γι' αυτό κάποιοι αδερφές μιλούν εδώ για ένα πρώτο μοναστικισμό, όλα αυτά είναι μια συζήτηση πολύ μεγάλη για να γίνουν μέσα στα πλαίσια του κυβερνέδικου. Και στη συνέχεια προχωράει στη λυπή μας Ανάσταση, στην Άσταση των Ανθρώπιων και θεωρεί ότι αυτό βρίσκει εφαρμογή πλέον σε εμάς και από εκεί και πέρα θα μιλήσει στο τέλος, μάλλον λίγο πριν το τέλος, για το πώς αντιλαμβάνεται αυτόν τον κόσμο, πώς αντιλαμβάνεται την δυσκολία οπάτως. Θα θυμάστε ότι πολλές φορές είπαμε ότι στα παπαλυτικά αρχημένα έχουν μια συζήτηση για την ιστορία, έχουν μια αντίληψη της ιστορίας, πολύ ολιστική και πολλές φορές έχουν και διάκριση σε εφεχές. Θα δούμε κάτι αντίστοιχο εδώ στη σκέψη του Παύλου, ο οποίος στο στίχο 22-25 και μάλλον στο στίχο 20 να το ξεκινήσουμε λίγο πριν, του κεφαλαίου θα πει «Αλήθεια όμως είναι πως ο Χριστός έχει αναστηθεί κάνοντας την αρχή για την Ανάσταση όλων των Ευρών. Γιατί όπως ο θάνατος ήρθε στον κόσμο από έναν άνθρωπο, έτσι από έναν άνθρωπο ήρθε και η Ανάσταση των Ευρών. Όπως πεθαίνουν όλοι εξαιτίας της συγγένειάς τους με γνωδά, έτσι χάρσεις συγγένεια με τον Χριστό, όλοι θα ξαναπάρουν ζωή. Ο καθένας με τη σειρά που και δεν του ενδιαφέρον, πρώτος αναστήθηκε ο Χριστός, έπειτα θα αναστηθούν όσοι με δική του την ημέρα της παρουσίας του. Ύστερα θα έρθει το τέλος, όταν ο Χριστός έχοντας καταργήσει κάθε αρχή και κάθε εξουσία και δυναμή θα παραδώσει την βασιλεία στον Θεό και πατέρα. Γιατί ο ίδιος ο Χριστός πρέπει να να συνεχίσει όσο του ο Θεός υποτάξει σε αυτόν όλους τους αφούς. Ο τελευταίος εχθρός που θα συνεχιστεί είναι ο θάνατος. Και στη συνέχεια, όταν ο ίδιος ο Χριστός συνεχίζει, όταν λοιπόν θα υποταχθεί σε αυτόν τα πάντα, τότε και ο ίδιος ο Υιός θα υποταχθεί σε αυτόν που έδισε κάθε αρχή στον Θεό τα πάντα, έτσι ο Θεός θα να συνεχίσει το ίδιος πάνω σε όλα. Εδώ, σαφώς, έχουμε πολλά στοιχεία που θυμίζουν αποκαλυπτικά κοινωνικά. Εγνωθεί την θεώρηση της ιστορίας που σταδιακά προέλεγε προς ένα τέλος. Έχουν τα έσκατα. Ο ίδιος ο Πάρος δείχνει, δηλαδή, μια σειρά των ιδρύσεων στη διαδοχή του πρωτοβουλίου. Ένα άλλο πολύ ενδιαφέρον στοιχείο είναι το ρόλο του φανατού μέσα σε αυτή την ιστορία και το πώς βιώνουν οι άνθρωποι από αυτό το βιβλίο. Και βλέπουμε ότι στο τέλος έχουμε μια μάχη, αδυστήμιο Χριστός, που λεφθεί στον κόσμο του βασίλειο του. Βλέπουμε δηλαδή την Ιηίνη παρούσα, αλλά στο τέλος μας είναι ξεκάθαρο ότι αυτή την Βασίλειά θα την παραδώσει στον πατέρα του. Άρα, λοιπόν, έχουμε και το όχι ακόμα, αυτό που είναι για την διάσταση μεταξύ των δύο πραγματικοτήτων. Και στο τέλος έχουμε αυτήν την κατεούτη. Εδώ σαφώς υπονοείται μια αντιπαλότητα του Ιησού με όσους τέλος πάντων τον αντιμάχονται, διότι λέγεται ξεκάθαρα ότι στο τέλος αυτή την ιστορία όλοι θα υποταχθούν στον Ιησού και ο τελευταίος εθνός μεταξύ του θα είναι και ο θάνατος. Κλείνοντας λοιπόν το σημερινό μάθημα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Παύλος Αθώς, σε ψήφιζοντας να πούμε ότι ο Παύλος Αθός, για τη δύναμη από κατητικά στοιχεία, τα οποία έχει να κάνουν την παραδοσία του με την παιδεία του, θέτα βέβαια πάρα πολύ εύκολο να αποδείξουμε κάτι με μεγαλύτερη ασφάλεια αν γνωρίζαμε αν ο Παύλος έχει διαβάσει ένα συγκεκριμένο κείμενο. Συγκεκριμένα αποκαλυπτικοί τα κείμενα τα οποία τα παραμένει τα αιτήριο δεν έχουν. Στα κείμενά μας μπορούν να ακούμε ότι ο Παύλος είναι επηρεασμός από τη γενικότητα αποκαλυπτική σκέψη που μπορούν να κυριαχεί στη μοναδική θεολογία της εποχής του, όντως ο ίδιος μας πρωτογραφής Φαρισαίος, αλλά ενώ λοιπόν έχει αυτή τη σαφώς αποκαλυπτικές καταπληκτικές εποχές ο Παύλος μεταπλάθει όλα αυτά τα σκέψη, τα αξιοποιεί μέσα σε μια νέα θεολογική, σαν καινούργιο θεολογικό λόγο, ο οποίος σαφώς χαρακτηρίζεται από αυτήν την εχριστό πραγματικότητα και από αυτήν την εχριστό εμπειρία του Παύλου και της εκκλησιαστικής ικανότητας και έτσι ακομμένως δεν μπορούμε να μιλάμε για έναν καθαυτό αποκαλυπτικό Παύλο, όμως αυτό βέβαια ταυτόχρονα σημαίνει ότι θα πρέπει να εκυρώσουμε πλήρους τα όποια αποκαλυπτικά στοιχεία έχει μέσα στη σκέψη. |
