| : Ακολουθεί η σήγηση, υπηρεσίες προσβασιμότητας των Ακαδημαϊκών Βιβλιοθυκών και η ανάπτυξη της αμελήψης στην εποχή της πανδημίας. Θα παρουσιάσει η κυρία Κωνσταντία Κακάλη από τη Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης του Παντοίου Πανεπιστημίου. Αγαπητοί συνάδελφοι, καλημέρα σας. Είμαστε από μακριά και με βιντεοσκοπισμένες ομιλίες, αλλά νιώθουμε όλοι κοντά όλο αυτό που ζούμε σήμερα, με όλα αυτά τα ερωτηματικά, αλλά και τη δυστοπία των καιρών, να την υπομένουμε όλοι μαζί. Η εργασία αυτή θέλει να δώσει ένα περίγραμμα των υπηρεσιών προσβασιμότητας των Ακαδημαϊκών Βιβλιοθυκών στον καιρό της πανδημίας, αλλά και των εξελίξεων αναφορικά με τη συλλογή της αμελή, που αν και σε εποχή εκκλειστών βιβλιοθυκών και αναβιωτικών, είδε μια σημαντική ανάπτυξη. Προήμιο πανδημίας. Στις 24 Φεβρουαρίου το 2020 ψηφίστηκε στο Ελληνικό Κοινοβούλιο το νομοσχέδιο για την ασωμάτωση της οδηγίας του 2017-1564 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, γνωστή ως συνθήκη του Μαρακές. Σχετικά με ουρισμένες επιτρεπόμενες χρήματα, προστατευόμενων έργων και άλλων αδικημένων προστασίας, δυνάμια δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων, προς όφελος των τυφλών, των αγγλιόπων και των τατόμων με άλλα προβλήματα ανάγνωσης εντύπων. Ο σύνθεσμος των Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθυκών κλήθηκε και συμμετείχια στις 20 Φεβρουαρίου στην Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής για να εκφράσει τη γνώμη του για το νομοσχέδιο αλλά και για να καταθέσει την εμπειρία των Ακαδημαϊκών Βιβλιοθυκών για τις ανισότητες που αντιμετωπίζουν εντυπωανάπηροι φοιτητές. Από μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου συμμετείχα και κατέθεσα το σχετικό υπόμνημα επί των σχετικών διατάξεων του νομοσχεδίου συμφωνώντας με την ενσωμάτωση της σχετικής οδηγίας εκφράζοντας βέβαια και τις επιφυλάξεις μας για μια σειρά διατάξεις και πιο συγκεκριμένα για την όποια πρόβληψη αποζημίωσης που είμαστε αντίθετοι όχι μόνο γιατί ως βιβλιοθήκες έχουμε στόχο των δημόσιων συμφέρον αλλά και για την ουσιαστική κατακύρωση των δικαιωμάτων των εποφελούμενων καθώς και για να αναφερθεί η τόση επιφύλαξη της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των εποφελουμένων. Ανακοινώσαμε παράλληλα την πρόθεσή μας να καλέσουμε τους εκπρόσωπους των συνδέσμων του εκδοτικού κλάδου και των νοσδέλ και να παρουσιάσουμε την Amelieb και τις λειτουργίες της καθώς και τις τεχνολογίες που αναπτύσσουμε για τη μετατροπή ενός προσβάσιμου μορφότυπου βιβλίου με σκοπό τη δημιουργία ενός κλίματος εμπιστοσύνης. Το κάλεσμα στους εκδότες βέβαια έγινε πολύ μετά μόλις πριν δύο εβδομάδες στις 2 το 12 του 2020 σε μια τηλεσυνάντηση που συμμετείχε μόλις μόνο ο σύλλογος εκδοτών βιβλίου όπου τονίσαμε και τον ρόλο των ακαδημαϊκών βιβλιοθυκών ιδιαίτερα της ψηφιακής βιβλιοθήκης Amelieb μέσω της οποίας κάθε δικαιούχος χρήστης μπορεί να αναζητήσει τη διαθέσιμη προσβάσιμη βιβλιογραφία και να ανακτήσει για σκοπούς διδασκαλίας, έρευνας και προσωπικής εξέλιξης βιβλία σε πολλαπλούς μορφότυπους Daisy, Pub, Word, MP3 ανάλογα με τις δεξιότητες και το τεχνολογικό εξοπλισμό που διαθέτει. Η πλατφόρμα της Amelieb είναι μια από τις λίγες τεχνολογικά άρτιες λύσεις στη χώρα μας, την οποία έχει αναπτύξει η OCEAV και κατόπιν επισκόπιση στον βέλη της των διεθνών πρακτικών και παρέχεται σε δικαιούχους χρήστες μέσω πιστοποίησης και ελεγχόμενης πρόσβασης. Στο ψηφιακό πληροφοριακό μας σύμπαν, τα προβλήματα της εμπιστοσύνης δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, αλλά σίγουρα η αποδοχή και η εφαρμογή της συνθήκης του Μαρακέζ από μια σειρά χώρες στον κόσμο έχει αλλάξει τον χάρτη των πνευματικών δικαιωμάτων υπέρ της πρόσβασης και των υπηρεσιών που αναπτύσσονται στις βιβλιοθήκες. Παρακολουθούμε σε ολόκληρο τον κόσμο με βάση τα δίκτυα που δημιουργήθηκαν με τη συνθήκη του Μαρακέζ, ότι όπως αναφέρει και η Βιρτζίνια Είνες Σιμών από την Αργεντινή είναι σημαντικό να αγκαλιάσουμε την πολιτική διάσταση πια των βιβλιοθήκων, συμμετέχοντας ενεργά στους χώρους διαλόγους όπου λαμβάνονται αποφάσεις είναι απαραίτητη για την απόκτηση των εργαλείων που επιτρέπουν την εξασφάλιση της πρόσβασης στον πολιτισμό και τη γνώση. Ενώ από τις 22 Ιουλίου του 19 οι Ένωσες Ιρευνητικών Βιβλιοθήκων στην Αμερική και η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστήμιου της Βιρτζίνια κυκλοφόρησαν τη λευκή βίβλο The Law and Accessible Text Reconciling, Civil Rights and Copyrights με τρεις συγγραφείς. Αυτή η λευκή βίβλος αναλύει πώς τα ιδρύματα τριπτοβάθμιας εκπαίδευσης μπορούν να εκπληρώσουν την αποστολή τους να παρέχουν σε όλους τους φοιτητές δίκαιη πρόσβασης σε πληροφορίες εντός του ισχύοντος νομικού πλασίου της Αμερικής. Η εξασφάλιση της πρόσβασης σε ερευνητικό και εκπαιδευτικό υλικό είναι ζωτική σημασίας για την προστασία των πολιτικών δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και συγκεκριμένα οι ερευνητικές βιβλιοθήκες έχουν θέσει ως προτεραιότητα την προσβασιμό τα τελευταία χρόνια, αναπτύσσοντας βέλητες τις πρακτικές συνεργαζόμενες με ομάδες αναπήρων για να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση όχι μόνο με το γράμμα, όπως λέει Βίμπουλος, αλλά και με το πνεύμα του νόμου. Αναπηρία και πανδημία. Μούλις μετά τη δημοσίευση του νόμου 4672, που ευτυχώς προλάβαμε, η χώρα έπεσε σε μια αλόκοτη αλλά και τρομακτική χειμερή ανάρκη, τον αποκλεισμό του πληθυσμού σε ιδιωτικούς χώρους και την κατάργηση του όποιο δημόσιο χώρο μέσα σε αυτό και των βιβλιοθήκων μας. Υπάρχουν ανάλογα ιστορικά παραδείγματα αλλά πρωτόγνωρα για τη γενιά μας. Περισσότερο δύσκολα στην εποχή της νόσου COVID-19, οι άνθρωποι με αναπηρία βιώνουν έναν ακόμα αποκλεισμό. Άνθρωποι κλεισμένοι σε ιδρύματα ή στο σπίτι τους, άνθρωποι που μπορεί να έχουν χάσει τα αγαπημένα τους πρόσωπα, πολλοί πολίτες με αναπηρία επίσης αποτέλεσαν θύματα της πανδημίας. Έκλειση στις κυβερνήσεις να θέσουν τα άτομα με αναπηρία στο επίκεντρο της αντιμετώπισης του κορωνοϊού και των προσπαθειών ανάκαμψης, να διαβουλεύονται και να συνεργάζονται μαζί τους, απευθύνει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΥΕ Αντώνιο Γκουτιέρες και παράλληλα υπογραμμίζει την ανάγκη διασφάλισης των δικαιωμάτων τους και εγγύησης των ίσων δικαιωμάτων τους, προκειμένου να έχουν πρόσβαση στην υγειονομική φροντίδα και στις ισοτήριες παρεμβάσεις κατά την διάρκεια της πανδημίας. Η πανδημία και το συνακόλουθο social distancing ήρθαν να αποτελέσουν κατά κάποιον τρόπο μια ευκαιρία για τον επανασχεδιασμό των χώρων και των τόπων, οι οποίοι στις περισσότερες περιτώσεις είναι ασφιχτικά περιοριστικοί. Η Σινέτ Μπέρκ που ήταν η βασική ομιλήτρια μιας συζήτησης που διοργανώθηκε διαδικτυακά στις Βρυξέλλες στις 2 Δεκεμβρίου, να αφορμή την παγκόσμια ημέρα των ανθρώπων με αναπηρία στις 3 Δεκεμβρίου από την Ευρωπαϊκή Εκονομική Κοινωνική Επιτροπή, λέει, καθώς εξετάζουμε τον επανασχεδιασμό των διάφορων τόπων και χώρων υπό το πρίσμα της κοινωνικής αποστασιοποίησης, ας προσπαθήσουμε επίσης να φανταστούμε πώς θα μπορούσαν να γίνουν προσβάσιμοι. Αυτός ο τρόπος σκέψης θα μετατρέψει τις πόλεις, τις κομμοπόλεις και τις χώρες μας σε μια προτροπή προς τους πολίτες, ώστε να αισθάνονται ελεύθεροι να είναι ο εαυτός τους υπό συνθήκες ασφάλειας και δικαιοσύνης. Στους τυφλούς συμπολίτες μας η πανδημία του κορωνοϊού στείχει σε ό,τι πολυτιμότερο την αφή, το μέσον δηλαδή να διαβάζουν το περιβάλλον. Η αλήθεια είναι ότι λόγω της χρήσης των γατιών χάσαμε ακόμα μια αίσθηση, λέει ο Βαγγέλις Αυγουλάς στη συνέντευξή του στην καθημερινή και φοβόμαστε πια να κινούμαστε σε δημόσιο χώρος. Υπάρχουν και θετικά βέβαια λέει στη συνέχεια σε αυτή την περιπέτεια. Ευτυχώς ήρθε η πανδημία και ανάγκασε το κράτος να διευκολύνει τεχνολογικά όλους τους πολίτες, άρα και τους ανθρώπους με αναπηρία. Και συνεχίζει. Ένα ακόμα καλό θα ήταν ότι ήρθε πιο κοντά στους ανθρώπους με αναπηρία η ψυχαγωγία. Πολλές παραστάσεις είναι διαθέσιμες ηλεκτρονικά, έχουμε πρόσβαση σε θέατρα, σε βιβλιοθήκες και πρώτη φορά έχουμε στη διάθεσή μας τόσο πολιτιστικό περιεχόμενο. Είναι μια όψη, αλλά σίγουρα η τεχνολογία δίνει και νέα προβλήματα. Από την άλλη, αρκετοί φοιτητές μας σήμερα μιλούν για τη δυνατότητα να συνεχιστεί η τηλεκπαίδευση, ακόμα και με ανοιχτά αμφιθέατρα μετά το τέλος πανδημίας, καθώς αυτός τους έδωσε μεγαλύτερες δυνατότητες συμματοχής. Υπηρεσίας προσβασιμότητας και καραντίνα. Οι ανάπηροι φοιτητές μας βίωσαν και βιώνουν την καραντίνα με περισσή καρτερικότητα, όπως το σύνολο του λαού μας, με ένα μεγαλύτερο άγχος και πίεση για πολλούς λόγους, όπως καταλαβαίνω. Τα κύρια ζητήματα που αντιμετώπισαν ήταν ο μονόδρομος της τηλεκπαίδευσης, καθώς και οι υπόλοιποι συμφετητές τους. Δυστυχώς η πλατφόρμα του e-class, το βασικό σύστημα διαχείρισης των ηλεκτρονικών μαθημάτων, που καλύπτει το πρόγραμμα των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών μαθημάτων, δεν είναι προσβάσιμε. Όπως και πολλές άλλες δικτυακές εφαρμογές μας. Ενώ η προσβασιμότητα να μπορούν να χρησιμοποιούν οποιαδήποτε ιστοσελίδα στο διαδίκτυο είναι υποχρέωση βάσει του νόμου 4591 του 19, με τον οποίο μεταφέρθηκε και η σχετική οδηγία για την προσβασιμότητα των ιστοτόπων και των εφαρμογών διαφορητές συσκευές των οργανισμών του δημοσίου τομέα, παραμένει μικρό το ποσοστό το προσβάσιμο ιστοτόπα μας. Οδηγίες για σχεδίαση διαδικτυακών υπηρεσιών υπάρχουν διεθνώς αναγνωρισμένες τεχνικές προδιαγραφές κατασκευής, Web Content Accessibility Guidelines, που καθιστούν δυνατή την πρόσβαση στο διαδίκτυο από άτομα που χειρίζονται τον υπολογιστή τους με ειδικούς διακόπτες, ορθόνες break, τη φωνή ή άλλες λύσεις υποστηριχτικής τεχνολογίας. Library Accessibility Guidelines. Μια σημαντική ιστοσελίδα που παρακολουθούμε σχετικά με την προσβασιμότητα των ηλεκτρονικών πηγών, πώς χειαλίγκες έχουμε συνδρομές, ή ως βιβλιοθήκες ξεχωριστά, είναι αυτή του Big Ten Azure που χρηματοδοτεί ένα πρόγραμμα για να παρέχουν σε επιλεγμένους προμηθευτές αξιολογήσεις προσβασιμότητας από τρίτους. Οι αξιολογήσεις μαζί με οποιασδήποτε απαντήσεις παρέχονται από τους προμηθευτές και δημοσιεύονται στη σελίδα των δοκιμών, των testing δηλαδή, που είναι δυναμική και ενημερώνεται άμεσα. Σε αυτό που βλέπετε στην οθόνη σας, σημαντικές πηγές που αναζητούν οι χρήστες μας παραμένουν ακόμα με προβλήματα προσβασιμότητας όπως είναι για παράδειγμα το γνωστό μας σε όλους JSTOR ή το Project News αν διαβάσει κανείς. Την ίδια στιγμή που το DOAC, ανανεώνοντας το νηστό τοπό του μόλις αυτόν τον χρόνο, έχει πάρει την έγκριση κατά κάποιον τρόπο του accessibility, την έγκριση δηλαδή της προσβασιμότητας και έχει λύσει τα βασικά προβλήματα σχεδόν στο 100% από τη σελίδα των evaluation μέχρι και την ανάπτυξη του report που αφήνουμε εδώ να φανεί για το DOAC. Η συμφωνία μας με την ABC Consortium. Όπως καταλαβαίνουμε έχουμε πολύ δρόμο ακόμα αλλά σε αυτόν τον κόσμο δεν είμαστε μόνοι μας. Μια σημαντική επιτυχία των υπηρεσιών προσβασιμότητας των Ακαδημαϊκών Βιβλιοθυκών είναι η σύνθεση των υπηρεσιών μας με το διεθνή χώρο. Όπως γνωρίζετε υπογράψαμε ως σύνθεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθυκών συμφωνία με το Accessible Books Consortium μια σύμπαραξη δημόσια και ιδιωτικού τομέα με επικεφαλής τον Παγκόσμιο Οργανισμό Διανοητικής Υδιοκτησίας των Ποδη. Για τη συμμετοχή της Αμελήπ στην υπηρεσία ABC Global Book Service. Η ABC Global Book Service είναι ένας παγκόσμιος κατάλογος βιβλίων σε προσβάσιμους μορφότημους με ρέχη σε εξουσιοδοτημένες οντότητες τη δυνατότητα αναζήτησης και υποβολής ετοιμάτων για προσβάσιμα βιβλία. Η υπηρεσία υποστηρίζει τους στόχους της συνθήκης τουμαρικές πια σε πρακτικό επίπεδο και οι συμμετέχοντες φορείς ανταλλάσσουν τον κατάλογό τους και μπορούν να ζητήσουν προσβάσιμα βιβλιακά βιβλία σε 80 γλώσσες όπως βλέπετε, 650.000 περίπου τίτλους που συνησφέρουν όλοι οι εργανοσμοί με σκοπό την συμπλήρωση της συλλογής και της διανομής στις ανάγκες των ανθρώπων με προβλήματα όρασης ή άλλης ανάπηρίας. Εκπαίδευση και παραγωγή προσβάσιμων μορφότηπων. Μια σπουδαία ακολουθία εκπαιδευτικών σεμιναρίων που την παρακολούθησαν είτε ταυτόχρονα είτε ασύγχρονα. Αρκετοί συνάδελφοι από τις αντίστοιχες υπηρεσίες προσβασιμών τασβλιωτικών είναι αυτά του Daisy Consortium σε δύο περίοδος από την αρχή περίπου της καραντίνας. Η δεύτερη περίοδος είναι σε εξέλιξη. Οι κύριες θεματικές των σεμιναρίων είναι η σύγχρονη παραγωγή προσβάσιμων μορφότηπων με την παρουσίαση κύρια των EPUB βιβλίων, αλλά και των οδηγιών προς τους ειδιώτες, ιδιώτες ή φορείς του δημοσίου για προσβάσιμες εκδόσεις, καθώς και παρουσιάσης εφαρμογών και υποστηριστικές τεχνολογίες που έχουν αναπτυχθεί σε διάφορα επίπεδα εκπαίδευσης. Αυτό αποτέλεσε και τη βάση για την ανάπτυξη της κοινής γλώσσας για την επικαιροποίηση και συλλογική έκδοση των νέων οδηγιών, των νέων εγχειρηδίων, που αναπτύσσουμε για την ανάπτυξη με προσβάσιμο εμπλίων. Η ανάπτυξη τώρα της Αμελή το προηγούμενο διάστημα. Εκτός λοιπόν από τις επιτυχίες των μνημονίων και της συνεργασίας, που δεν θα φανούν πια στην πράξη τα αποτελέσματά τους, έχουμε και αφού κάνουμε τις απαιτούμενες ιορθώσεις στον κατάλογο της Αμελήπ, να δούμε σε διάγραμμα την ίδια την ανάπτυξη της Αμελήπ μέσα στο 2020. Η ανάπτυξη της σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια σχεδόν διπλασιάστηκε. Ήταν κάτι που δεν ήταν αναμενόμενο σε εποχή κλειστών βιβλιοθυκών. Μέσα λοιπόν στο σκοτεινό 2020 μια χτίδα φωτός για τους χρήστες που θα τη δουν. Είναι λίγο αλληγορικό αυτό. Η ανάπτυξη Αμελήπ σε αριθμό τίτλων παρά τις δυσκολίες με τους εκδότες, αλλά ακόμα περισσότερο η μετατροπή διαφορετικών μορφότυπων, όχι μόνο η παραλαβή του PDF, αλλά η επεξεργασία των. Δυστυχώς η ανάπτυξη αυτή συνεχίζεται να είναι αποτέλεσμα, όπως βλέπετε, λίγων γνωστών πανευστημιακών βιβλιοθυκών, ενώ θα ήταν πολύ σημαντικό η συμμετοχή του συνόλου των ακαδημαϊκών βιβλιοθυκών σε αυτή την προσπάθεια. Τα θετικά βήματα. Παρά τη στάση των εκδοτών, που δεν είναι νέα, καθώς αρκετοί από αυτούς συνεχίζουν να μας παρέχουν τα ψηφιακά αντίγραφα, η αύξηση των τίτλων είχε και ως αποτέλεσμα την αύξηση των ψηφιακών μορφότυπων, που σημαίνει ότι υπάρχει μεγαλύτερη εμπλοκή στη μετατροπή σε αυτό. Ακόμα και αν διαφέρει από οργανισμό η βιβλιοθήκη. Αλλού επιμένουν να παράγουμε daisy book, αλλού μόνο ηχητικά και αλλού όλα μαζί. Βάση όλων αυτών των διαφορετικών παράγωγων αρχείων είναι έναν καθαρό αρχείο κειμένου, όπως ζητάνε οι περισσότεροι χρήστες Σαμελίπ. Δεν είναι δηλαδή κάτι το φοβερό, που είναι μια τρομερή τεχνογροφωσία. Βάση όλων αυτών των διαφορετικών παράγωγων αρχείων είναι έναν καθαρό αρχείο κειμένου, όπως ζητάνε οι περισσότεροι χρήστες Σαμελίπ. Δεν είναι δηλαδή κάτι το φοβερό, που είναι μια τρομερή τεχνογροφωσία. Βάση όλων αυτών των διαφορετικών παράγωγων αρχείων είναι έναν καθαρό αρχείο κειμένου, όπως ζητάνε οι περισσότεροι χρήστες Σαμελίπ. Δεν είναι δηλαδή κάτι το φοβερό, που είναι μια τρομερή τεχνογροφωσία. Βάση όλων αυτών των διαφορετικών παράγωγων αρχείων είναι έναν καθαρό αρχείο κειμένου, όπως ζητάνε οι περισσότεροι χρήστες Σαμελίπ. Δεν είναι δηλαδή κάτι το φοβερό, που είναι μια τρομερή τεχνογροφωσία. Βάση όλων αυτών των διαφορετικών παράγωγων αρχείων είναι έναν καθαρό αρχείο κειμένου, όπως ζητάνε οι περισσότεροι χρήστες Σαμελίπ. Δεν είναι δηλαδή κάτι το φοβερό, που είναι μια τρομερή τεχνογροφωσία. Βάση όλων αυτών των διαφορετικών παράγωγων αρχείων είναι έναν καθαρό αρχείο κειμένου, όπως ζητάνε οι περισσότεροι χρήστες Σαμελίπ. Δεν είναι δηλαδή κάτι το φοβερό, που είναι μια τρομερή τεχνογροφωσία. Βάση όλων αυτών των διαφορετικών παράγωγων αρχείων είναι έναν καθαρό αρχείο κειμένου, όπως ζητάνε οι περισσότεροι χρήστες Σαμελίπ. Δεν είναι δηλαδή κάτι το φοβερό, που είναι μια τρομερή τεχνογροφωσία. Βάση όλων αυτών των διαφορετικών παράγωγων αρχείων είναι έναν καθαρό αρχείο κειμένου, όπως ζητάνε οι περισσότεροι χρήστες Σαμελίπ. Βάση όλων αυτών των διαφορετικών παράγωγων αρχείων είναι έναν καθαρό αρχείο κειμένου, όπως ζητάνε οι περισσότεροι χρήστες Σαμελίπ. Μόνο των τελευταίες 40 μέρες έχουν ζητήσει και έχουν εκπαιδευτεί σε σεμινάριο 100 νέοι φοιτητές. Και ως επίλογο, δεν ήταν στόχος να ρωτήσω μια διστοπική περίοδο. Ελπίζω και εύχομαι για όλους μας να τελειώσει γρήγορα και χωρίς επιστροφή όλο αυτό. Στο πραγματικό τοιχείο των υπηρεσιών μας σήμερα και στο μέλλον μπορούμε να δούμε πιο δυναμικά, με μεγαλύτερη συμμετοχή και συνεργασία από όλους τις δράσεις μας ως βιβλιοθήκες της ίσης υπηρεσίας προσβασιμότητας, ενταγμένες μες στα καθηκοντολόγια μας και στους κανονισμούς μας, ώστε να προσπαθήσουμε από κοινού να δημιουργήσουμε το πλαίσιο δράσεων ισότιμης πρόσβασης ενώσης των εντυπωεναβείρων έντε των υπόλοιπων Χριστών μας. Σας ευχαριστώ πολύ. Να είστε καλά. |
