| σύντομη περιγραφή: Λοιπόν σήμερα το θέμα μας είναι η δραματοποίηση, θυμάστε όταν μιλούσαμε την τελευταία φορά για τα είδη των δραστηριοτήτων. Θυμάστε λίγο να μας πείτε μερικά είδη που αναφέραμε από δραστηριότητες. Οι καστικές δραστηριότητες, δραστηριότητες δραματικές ή δραστηριότητες δραματοποίησης, δραστηριότητες δημιουργικής γραφής, κειμενικές, μουσικές και νομίζω μία κατηγορία μας ερευνητικές. Αυτά είναι τα είδη των δραστηριοτήτων και είπαμε παραδείγματα και μιλούμε πάντα και για τις τρεις φάσεις ενός project. Και είπαμε ότι τις δραματικές δραστηριότητες τις αφήνουμε για σήμερα διότι η δραματοποίηση είναι μία μέθοδος διδασκαλίας. Είναι δηλαδή κάτι πολύ ευρύτερο και πολύ σημαντικό που χρησιμοποιείται σε πολλά μαθήματα και όχι μόνο στη λογοτεχνία. Και ήθελα να σας τα πω με μεγαλύτερη άνεση και να μιλήσουμε λίγο και για τις τεχνικές. Να τα πάρουμε λίγο τα πράγματα από την αρχή γιατί η δραματοποίηση βέβαια ως μία μέθοδος βασίζεται στη γενικότερη τέχνη του θεάτρου. Έτσι το θέατρο δεν ξέρω ποια είναι η σχέση σας με το θέατρο εγώ προσωπικά το αγαπώ πάρα πολύ το θέατρο δηλαδή υπερβολικά πολύ. Κάποτε ήθελα να γίνω και ηθοποιός αυτό θα το κόψουμε μάλλον από τη μαγνητοσκόψη αλλά ήθελα έτσι να σας το πω λοιπόν όταν ήμουνα μικρή. Το θέατρο είναι μία πάρα πολύ σπουδαία τέχνη που έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα έτσι έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα και αυτό ίσως θα το θυμάστε και από τις γνώσεις σας για την αρχαιότητα για το αρχαίο θέατρο για το πόσο μεγάλη σημασία έδιναν οι αρχαίοι στο θέατρο και γι' αυτό υπήρχαν οι χορηγοί που ακριβώς με την οικονομική τους χορηγεία έκαναν δυνατή το ανέβασμα των παραστάσεων και όλα αυτά. Λοιπόν ποιος όμως είναι τώρα είμαστε εμείς παιδαγωγοί έτσι δεν είμαστε θεατρολόγοι είμαστε παιδαγωγοί και μας ενδιαφέρει από την πλευρά ακριβώς της παιδαγωγικής να καταλάβουμε ποιος είναι ο παιδαγωγικός χαρακτήρας του θεάτρου δηλαδή γιατί το θέατρο έχει αυτή την παιδαγωγική αξία. Το έχετε σκεφτεί ποτέ? Ορίστε. Μπορούμε να λάβουμε πάρα πολλά μηνύματα είτε κοινωνικά είτε... Ναι γιατί όμως λαμβάνουμε μηνύματα και μέσα από τη λογοτεχνία και μέσα από τον κινηματογράφο. Το θέατρο ακριβώς τι κάνει. Σκεφτείτε τις διαφορές που έχει το θέατρο καταρχάς από τη λογοτεχνία και από τον κινηματογράφο. Έχει κοινά στοιχεία και με τη λογοτεχνία και με τον κινηματογράφο όμως έχει σημαντικές διαφορές που αυτές είναι που μας ενδιαφέρουν ορίστε. Είναι κάτι ζωντανό που σου παίρνει και η ίδια στιγμή που στο σαμάδι μας δεν ξύπνει και παίζονται. Και επομένως εξελίσσετε με ανθρώπους ηλικών σου που τους πιέχονταν την τραπηδιότητα. Ναι και επίσης είναι κάτι ανθρώπινο από το σημαντικό γράμμα σου. Είναι ανεπανάληπτο και λέει συνάδελφός σας βλέπουμε ζωντανούς ανθρώπους μπροστά μας να δουν. Είναι δηλαδή το θέατρο μια ζωντανή δράση δρούν μπροστά μας παρόλα αυτά ξέρουμε ότι δεν είναι πραγματική η ζωή. Δηλαδή όταν βλέπουμε το θέατρο ξέρουμε ότι είναι θέατρο. Ότι αυτή δεν είναι πραγματική είναι ηθοποίοι που υποδίονται ρόλους και εμείς ως θεατές βλέπουμε πραγματικούς ανθρώπους οι οποίοι όμως δεν ζουν πραγματικά αλλά υποδίονται την πραγματικότητα. Και αυτό μας βοηθάει παιδιά να συνειδητοποιήσουμε αυτή την πραγματικότητα. Δηλαδή στην καθημερινότητά μας δεν προλαβαίνει να δούμε την πραγματικότητα από απόσταση. Πολύ σωστά λέει η Μαρία μας βοηθάει το θέατρο να δούμε την πραγματικότητα από απόσταση. Ο Μπρέχτα αυτό το έφερε σε κάποια έντονη ας το πούμε σε έναν έντονο βαθμό το πίστευε όμως το θέατρο ολόκληρο το θέατρο μας κάνει να βλέπουμε την πραγματικότητα από απόσταση διότι δεν είναι ζωή. Μέσα στη ζωή όταν ζούμε την καθημερινότητά μας δεν μπορούμε εύκολα να αποστασιοποιηθούμε παιδιά. Έτσι το ξέρουμε διότι είμαστε ζωντανοί άνθρωποι. Θυμώνουμε αγαπάμε μισούμε έχουμε ένα συνεχές αλληλισβερήση με τους άλλους ανθρώπους και είναι πολύ δύσκολο να βγούμε από τον εαυτό μας βέβαια ελάχιστοι αυτό μπορούμε να το καταφέρουμε δεν ξέρω ποιοι τέρατα ψυχρεμίας να βγουν από τον εαυτό τους και να πούν Α για μια στιγμή λίγο να δω αυτό τον καυγά ας πούμε από απόσταση. Δύσκολο πολύ δύσκολο. Στο θέατρο είναι η σύμβαση αυτή τέτοια που κάθεσαι εσύ στην πολυθρόνο σου και βλέπεις δύο ανθρώπους να τσακώνονται και ξέρεις ότι δεν σε αφορά αυτό πραγματικά έτσι δεν είσαι μέσα στον καυγά δεν σε αφορά δεν έχει σχέση με τη ζωή σου και αυτό ακριβώς σε κάνει να παίρνεις αυτή την απόσταση και να παρατηρήσεις αυτά τα ανθρώπινα πράγματα τις ανθρώπινες σχέσεις και συγκρούσεις να τις παρατηρήσεις με ψυχραιμία να σκέφτεσαι πάνω σε αυτά και όπως είπατε στην αρχή να βγάζεις τα συμπεράσματά σου να βγάζεις τα μηνύματά σου ανάλογα να κάνεις όποιες σκέψεις θέλεις δηλαδή το θέατρο δίνει αυτή την ασφάλεια έτσι της μη συμμετοχής που μας κάνει να παίρνουμε αυτές τις αποστάσεις δηλαδή προσέξτε λίγο όλο αυτό μη μιλάτε σας παρακαλώ εκεί πίσω γυρίστε μπροστά σας παρακαλώ είστε έτσι γυρίστε μπροστά σας α καλά με συγχωρείτε λοιπόν να το πούμε λίγο με λόγια έτσι λίγο πιο επιστημονικά δημιουργεί λοιπόν το θέατρο μια ελεγχόμενη συνθήκη κατά την οποία βλέπουμε ανθρώπους να βρουν χωρίς να εμβλεκόμαστε προσωπικά και έτσι μπορούμε να τους κρίνουμε και να στοχαστούμε πάνω στα ανθρώπινα πράγματα έτσι είναι αυτό που είπαμε διατυπωμένο συνοπτικά εντάξει έως εδώ λοιπόν τώρα το θέατρο στην εκπαίδευση η εκπαίδευση πάντοτε ενδιαφερόταν για το θέατρο με τον έναν ή τον άλλον τρόπο σε άλλες χώρες περισσότερο βέβαια από ό,τι στη δική μας έχει μπορεί να πάρει τρεις μορφές δηλαδή η θέση του θεάτρου στην εκπαίδευση μπορεί να πάρει τρεις μορφές η μία μορφή είναι να έχουμε μάθημα θεάτρου σε πολλά εκπαιδευτικά συστήματα κάποτε σε κάποια από τις μεταρρυθμίσεις και στην Ελλάδα είχε μπει ένα μάθημα θεάτρου στο γυμνάσιο αλλά μετά χάθηκε λοιπόν σε κάποια εκπαιδευτικά συστήματα λοιπόν έχουμε μάθημα θεάτρου drama class έτσι το λένε είναι στα γυμνάσια κυρίως ή στα λύκια λοιπόν ένα μάθημα θεάτρου βέβαια θα είχε πολλά πράγματα να πει έτσι θα έλεγε διάφορα πράγματα έλεγε για την ιστορία του θεάτρου θα μάθαινε για το πως ακριβώς ανεβαίνει μια παράσταση τους διάφορους παράγοντες μιας παράστασης για το τι είναι η σκηνοθεσία τι είναι η υποκριτική για συγγραφείς θεατρικούς και όλα αυτά λοιπόν δεν έχουμε τέτοιο πράγμα απλώς σας το λέω για να το γνωρίζετε το αφήνουμε στην άκρη η δεύτερη μορφή που παίρνει το θέατρο στην εκπαίδευση είναι το θεατρικό παιχνίδι πολλοί από εσάς μπορεί να έχετε παρακολουθήσει έχουμε και εδώ μάθημα λοιπόν το θεατρικό παιχνίδι είναι πολύ κοντά και στη δραματοποίηση φυσικά είναι δραματοποίηση στα θεατρικά παιχνίδια όμως έχουν άλλο σκοπό δηλαδή δεν συνδέονται ακριβώς και στενά με ένα γνωστικό αντικείμενο δηλαδή θεατρικά παιχνίδια μπορούμε να κάνουμε οποτεδήποτε βρισκόμαστε με παιδιά άρα δηλαδή σε κατασκηνώσεις σε πάρτι και τα λοιπά παντού μπορούμε να κάνουμε φυσικά θεατρικά παιχνίδια και μέσα στην τάξη για πολλούς λόγους δηλαδή μπορεί να θέλουμε να γνωριστούμε καλύτερα μεταξύ μας μπορεί να θέλουμε να εξασκήσουμε τα εκφραστικά μας μέσα να έχουμε δηλαδή να εισάγουμε τα παιδιά σε μια πρώτη αρκετά χαλαρή και ελεύθερη θεατρική έκφραση άρα λοιπόν θεατρικά παιχνίδια μπορεί να κάνουμε σε μία εκδρομή σχολική μπορεί να κάνουμε στο τέλος της μέρας αν είμαστε κουρασμένοι και θέλουμε να εκτονοθούμε άρα λοιπόν το θεατρικό παιχνίδι όπως το λέει και το όνομά του είναι ένα παιχνίδι ένα ομαδικό παιχνίδι πολύ ωραίο πολύ ωφέλημο πολύ γοητευτικό για τα παιδιά που μπορεί να γίνει οποτεδήποτε οπουδήποτε με κείμενα χωρίς κείμενα κτλ το θεατρικό παιχνίδι το χρειαζόμαστε και εμείς φυσικά στο μάθημα της λογοτεχνίας με ποια έννοια ας πούμε δεν μπορούμε κατευθείαν να πάμε τα παιδιά παίρνουμε μία τάξη και είμαστε στην αρχή της χρονιάς και τα παιδιά αυτά δεν έχουν καμία εμπειρία από δραματοποιήσεις δεν θα πας κατευθείαν σε δραματοποιήσεις πάνω στα λογοτεχνικά κείμενα και αυτά όπως είπαμε και για άλλα θέματα χρειάζεται μία εισαγωγή άρα λοιπόν τον πρώτο καιρό όταν ξεκινάει μία σχολική χρονιά το θεατρικό παιχνίδι είναι πάρα πολύ χρήσιμο για να δώσουμε στα παιδιά αυτήν την δυνατότητα να γνωρίσουν να πάρουν μία ιδέα να εξικοιωθούν με εκφραστικά μέσα του θεάτρου του δράματος λοιπόν και από εκεί και πέρα ξαναλέω πάντοτε μέσα στη σχολική χρονιά μπορεί να χρειαστούμε να έχουμε ανάγκη να θέλουμε και για ψυχαγωγία και τα λοιπά να κάνουμε θεατρικά παιχνίδια. Η τρίτη όμως μορφή είναι αυτή που μας ενδιαφέρει εμάς δηλαδή η δραματοποίηση ως μέθοδος διδασκαλίας πλέον η δραματοποίηση ως μέθοδος διδασκαλίας σημαίνει όπως θα δείτε ότι φυσικά οι βασικές αρχές είναι ίδιες παντού γιατί όλα ξεκινούν από το θέατρο όπως είπαμε όμως σε κάθε γνωστικό αντικείμενο η δραματοποίηση μπορεί να έχει κάποιες άλλες μορφές κάποιες άλλες σκοπιμότητες κάποιες άλλες δυνατότητες δηλαδή αλλιώς μπορεί να χρησιμοποιήσει το μάθημα της ιστορίας τη δραματοποίηση αλλιώς μπορεί να χρησιμοποιήσει το μάθημα των μαθηματικών τη δραματοποίηση και αλλιώς θα τη χρησιμοποιήσουμε εμείς στο μάθημα της λογοτεχνίας άρα δηλαδή το κάθε μάθημα θα πρέπει κάπως αν ενδιαφέρεται βέβαια για δραματοποίηση να προσαρμόσει τη δραματοποίηση να δει τι από τη δραματοποίηση έχει σπουδαιότητα και χρησιμότητα για τους δικούς του σκοπούς γι αυτό και εγώ λοιπόν τώρα στη συνέχεια όσα θα πούμε θα αναφέρονται στη δραματοποίηση στο μάθημα της λογοτεχνίας εντάξει καμία ερώτηση εσείς εδώ Λοιπόν καταρχάς να πούμε λίγο τι είναι η δραματοποίηση, τι λέμε και διερευνητική δραματοποίηση, διερευνητική δραματοποίηση γιατί το λέμε αυτό το επίθετο διότι πάντοτε η δραματοποίηση έχει κάποιο στοιχείο έρευνας θα μπορούσαμε και να μην το πούμε εννοείται ότι στο θέατρο υπάρχει μια έρευνα από πίσω θα σας δώσω ένα παράδειγμα να το καταλάβετε αλλά επειδή δεν εννοείται ίσως και δεν το έχουμε όλοι αυτό κατανοήσει γι'αυτό το βάζουμε και αυτό το επίθετο διερευνητική δραματοποίηση που βρίσκεται ακριβώς η έρευνα στη δραματοποίηση πάρτε έναν ηθοποιό έτσι αφήστε το σχολείο πάρτε έναν ηθοποιό ο οποίος μαθαίνει το ρόλο του όπως λέμε μαθαίνει το ρόλο του τι κάνει όταν μαθαίνει το ρόλο του ένας ηθοποιός τι θα πει μαθαίνω το ρόλο μου Ωραία άρα μαθαίνω το ρόλο μου συμφωνείτε δεν σημαίνει μαθαίνω μόνο το κείμενο που έχω να πω αυτό είναι το λιγότερο μαθαίνω απέξω τα λόγια μου αυτό είναι το λιγότερο μαθαίνω το ρόλο μου έτσι σημαίνει ότι διερευνώ το ρόλο μου δηλαδή διερευνώ τι άνθρωπος είναι αυτός που πάω εγώ τώρα να παίξω αυτό το ρόλο έτσι τι είναι αυτός ο άνθρωπος μου φτάνει να τον γνωρίζω μόνο τα στοιχεία που μου δίνει το κείμενο όχι δεν μου φτάνουν μόνο τα στοιχεία που μου δίνει το θεατρικό έργο τι πρέπει να ξέρω και πως θα κάνω την έρευνά μου Ναι Μαρία. Πρέπει να δούμε τώρα ο λόγος σύνολο της σχέσης με τους υπόλοιπους ήρωες. Ωραία. Παίζετε μέσα στην ιστορία αλλά και το οποίος δεν πρέπει μόνο να περιεριστεί σε αυτό κάποια στοιχεία του χαρακτήρα του πρέπει να μετασκεφτεί μόνος του και να τον δώσει μόνο. Ωραία. Λοιπόν, άρα θα δει τις σχέσεις του με τους άλλους ρόλους που είναι ένα ζήτημα κειμενικό δηλαδή να δει το κείμενο συνολικά. Αυτό είναι έρευνα του ίδιου του κειμένου που οπωσδήποτε πρέπει να γίνει. Αυτό είναι το ένα. Το δεύτερο, η άλλη έρευνα που λέει η Μαρία είναι η έρευνα με τη βοήθεια της φαντασίας του ότι δηλαδή θα πρέπει να φανταστεί κάποια πράγματα δηλαδή δεν μας λέει το κείμενο τα πάντα. Δεν μας λέει παραδείγματος χάρη πώς ήταν ας πούμε η παιδική ηλικία αυτού του ήρωα. Έτσι δεν μας δίνει στοιχεία. Όμως εμείς κάπως θα πρέπει να σκεφτούμε πώς ήταν αυτός ο ήρωας όταν ήταν παιδί. Τι μπορεί να του συνέβει στην παιδική του ηλικία. Γιατί τώρα είναι έτσι. Άρα λοιπόν ψάχνουμε με τη φαντασία μας. Αυτό είναι ένα είδος έρευνας. Και υπάρχει και ένα άλλο είδος έρευνας που δεν το είπε η Μαρία. Μήπως μπορείτε να φανταστείτε τι άλλη έρευνα θα κάνει ο ηθοποιός εκτός από το ίδιο το κείμενο, ναι. Αν αυτός ο χαρακτήρας υπάρχει παλιόπρατο μπορεί να αντέχει στην προϊστορία που σε άλλους διπλούς που δεν έχουν τη λευκή αλλη για το πραγματική ιστορίας του, πώς αυτός ο ήρωας προέκυψε. Αν είναι μια πραγματική ιστορία πρέπει να την ψάξει οπωσδήποτε. Τώρα να πάει σε άλλους ηθοποιούς που τον έχουν ερμηνεύσει δεν το κάνουν αυτός συνήθως. Δεν το κάνουν εύκολα. Ούτε είναι και εύκολα να βρεις τους ηθοποιούς. Μπορεί να έχουν πεθάνει, μπορεί να είναι αλλού σε άλλα μέρη. Δεν πάει το μυαλό σας παιδιά. Πρέπει να κάνει και μια ιστορική έρευνα για την εποχή του έργου ή για τα θέματα για τα οποία μιλάει το έργο. Δηλαδή το έργο, πολλά θεατρικά έργα τοποθετούνται όπως και τα λογοτεχνικά σε έναν ορισμένο τόπο και χρόνο, σε έναν ορισμένο πολιτισμό, σε μια ορισμένη κοινωνία, σε μια ορισμένη εποχή. Ο Τσέχοφ ας πούμε είναι Τσέχοφ. Έτσι δέκατος ένετος αιώνας Ρωσία. Ο Σέξπιρ είναι Σέξπιρ. Δηλαδή άρα για να κατανοήσει αυτόν τον χαρακτήρα θα πρέπει ακριβώς να πάει να διαβάσει. Δεν ξέρετε τι διάβασμα κάνουν οι ηθοποιοί. Μόνο εσείς νομίζετε ότι διαβάζετε. Οι ηθοποιοί διαβάζουν πάρα πολύ. Διότι ακριβώς πρέπει να διαβάσουν άλλα έργα, ιστορικά έργα, διάφορα που μιλάνε για τον συγγραφέα. Σίγουρα. Αλλά και για την εποχή και τα λοιπά και τα λοιπά. Άρα λοιπόν κάνει μια έρευνα σε όλη τη ζωή αυτού του χαρακτήρα. Τη ζωή την κειμενική που έχει μέσα στο κείμενο τη ζωή που πιθανό να είχε αν ζούσε πραγματικά σε αυτή την εποχή. Λοιπόν για όλους αυτούς τους λόγους ο ηθοποιός κάνει έρευνα όπως και ο σκηνοθέτης φυσικά κάνει έρευνα αλλά τώρα δεν μιλάμε για τον σκηνοθέτη. Στη δική μας την περίπτωση και πάλι έχουμε να κάνουμε έρευνα απλώς έχουμε να κάνουμε μια έρευνα που μπορεί να είναι ενός θέματος. Γιατί είπαμε ότι δουλεύουμε πάνω σε ένα project. Άρα λοιπόν όταν θα χρησιμοποιήσουμε τη δραματοποίηση παραδείγματος χάρη στην πρώτη φάση. Στην πρώτη φάση που κάνουμε την εισαγωγή στο θέμα και όλα αυτά εκεί ακριβώς για να κάνουμε μια δραματοποίηση στην πρώτη φάση θα κάνουμε μια έρευνα βέβαια. Ακόμα και αν την κάνουμε στη φαντασία μας. Θα σας πω ένα παράδειγμα. Είμαστε στο project ταξίδι και είμαστε στην πρώτη φάση στο ταξίδι. Λοιπόν συζητάμε για τις εμπειρίες μας από ταξίδια και τα λοιπά και κάνουμε μια δραματοποίηση η οποία είναι η εξής. Θα πούμε πως γίνονται οι δραματοποίησες. Τώρα σας λέω απλώς τη γενική ιδέα. Βρισκόμαστε σε ένα συντηροδρομικό σταθμό. Είμαστε πέντε άτομα και βρισκόμαστε σε ένα συντηροδρομικό σταθμό. Ο καθένας κάποιον περιμένει, κάτι περιμένει να φύγει, να έρθει, να παραλάβει κάποιον και τα λοιπά. Το τρένο αργεί. Πως αντιδρούν αυτοί που περιμένουν στο συντηροδρομικό σταθμό. Αυτό είναι το σενάριο εντός της συγκεκριμένης δραματοποίησης. Δεν πρέπει να κάνεις μια έρευνα. Πού θα την κάνεις. Μέσα σου συζητώντας με τους φίλους σου. Δηλαδή τι κάνουνε, τι συμβαίνει ακριβώς τους ανθρώπους που περιμένουν στην αίθουσα αναμονής. Ή άλλη δραματοποίηση. Είμαστε σε ένα αεροπλάνο, επιβάτες και το αεροπλάνο κουνιέται πάρα πολύ. Περνάμε από μια κατεγίδα. Φοβόμαστε όλοι πως αντιδρούμε. Πως αντιδράει η αεροσυνοδός, πως αντιδρά ο πιλότος, πως αντιδρούμε εμείς οι υπόλοιποι επιβάτες. Αυτές είναι δραματοποιήσεις γύρω από το θέμα και ενδείκνυνται κυρίως για την πρώτη φάση. Για τη φάση ακριβώς της εισαγωγής στο θέμα. Λοιπόν, είναι επομένως η δραματοποίηση μια συμμετοχική διαδικασία. Δεν είναι παράσταση, παιδιά αυτό λίγο να το κατανοήσουμε καλά. Η δραματοποίηση μέσα στην τάξη δεν είναι παράσταση. Δεν έχει τίποτα. Έχει ελάχιστα μάλλον από τα στοιχεία μιας παράστασης. Δεν έχει πρόβες, δεν έχει κοστούμια, δεν έχει σκηνικά. Έτσι, δεν είναι παράσταση. Ούτε χρειάζεται να έχεις ταλέντο για να κάνεις δραματοποιήσεις μέσα στο σχολείο. Ούτε ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να έχει ταλέντο. Ούτε οι μαθητές χρειάζεται να έχουν ταλέντο. Όλοι μπορούν να κάνουν δραματοποιήσεις. Δεν κοιτάμε το ταλέντο στις δραματοποιήσεις. Γιατί τότε ελάχιστα θα είχε, θα κάνανε. Ενώ όλοι θέλουμε να κάνουν. Λοιπόν, είναι μια αυτοσχέδια συμμετοχική διαδικασία, διερεύνηση ενός θέματος παρμένου από την κοινωνική πραγματικότητα, προφανώς, όπως είπαμε, με στόχο τη βαθύτερη κατανόηση του εαυτού μας και του κόσμου που μας περιβάλλει. Αυτός είναι ο βασικός στόχος και για όλο μας το μάθημα εξάλλου. Είναι μια μορφή θεατρικής τέχνης, μορφή θεατρικής τέχνης με καθαρά παιδαγωγικό χαρακτήρα, κατά τη διάρκεια της οποίας οι μαθητές υποδιώμενοι ρόλους, έτσι, οι μαθητές υποδίονται ρόλους, αυτό είναι βέβαιο, δραματοποιήσεις χωρίς ρόλους δεν γίνεται, αντιμετωπίζουν δηλήματα ή προβλήματα, πάντοτε στη δραματοποίηση κάτι αντιμετωπίζεις. Τη δραματοποιείς δεν την κάνεις για να την κάνεις, έτσι απλώς, γιατί δυστυχώς αυτή εντύπωση υπάρχει. Έχουμε δηλαδή μια σκηνή και λέμε άντε θα τη δραματοποιήσουμε αυτή τη σκηνή του βιβλίου, αυτό δεν δραματοποιείς. Έτσι νομίζω ότι σιγά σιγά το καταλαβαίνετε ότι να παίξεις μια σκηνή δεν είναι δραματοποιήσεις. Δεν κακό, δεν κακή δραστηριότητα, μπορεί να έχει και πλάκα και τα λοιπά, όμως δεν είναι η δραματοποίηση ως μέθοδος διδασκαλίας που πάμε να εξηγήσουμε σήμερα. Λοιπόν, αντιμετωπίζουν στη δραματοποίηση πάντα ένα δίλημα ή ένα πρόβλημα, δρούν, αποφασίζουν και αναστοχάζονται τις πράξεις τους. Είναι διδακτικό μέσον για πολλά μαθήματα. Στην λογοτεχνία επομένως, ξαναλέω, η δραματοποίηση δεν είναι παίρνω μια σκηνή από το κείμενο το λογοτεχνικό και το παίζω. Δεν είναι αυτό η δραματοποίηση, δεν παίζω δηλαδή το κείμενο όπως είναι. Ξαναλέω, δεν είναι κακό, όμως δεν είναι αυτό η δραματοποίηση. Κάνω κάτι άλλο πάνω στο κείμενο, με αφορμή το κείμενο. Δεν παίζω απλώς το κείμενο. Εντάξει, ως εδώ το καταλαβαίνετε, αυτό μήπως δεν το καταλαβαίνετε, θέλετε να το εξηγήσουμε περισσότερο. Ορίστε. Και με το αυτοτρικό παιχνίδι με αυτή τη διαφορά έχετε, και με το αυτοτρικό παιχνίδι με αυτή τη διαφορά έχετε, όχι, δεν είναι αυτή η διαφορά, το θεατρικό παιχνίδι δεν έχει κείμενο καταρχάς. Δεν έχει κείμενο. Αυτό, τα παραδείγματα που είπα προηγουμένως για το αεροπλάνο και για το συνδυροδρομικό σταθμό είναι θεατρικό παιχνίδι. Μπορείς να πεις ότι είναι θεατρικό παιχνίδι. Απλώς εμείς ξέρουμε ότι είμαστε στην πρώτη φάση, ότι έχουμε ένα project. Καταλάβατε, γι' αυτό δεν το λέω θεατρικό παιχνίδι. Μπορείς να το κάνεις οποτεδήποτε και να το κάνεις σαν θεατρικό παιχνίδι. Τώρα θα δούμε και παρακάτω όταν έχεις κείμενα που αρχίζει και γίνεται διαφορετικό. Στο μάθημα της λογοτεχνίας η δραματοποίηση μπορεί να χρησιμοεύσει πρώτον ως αυτό που είπαμε, το πρώτο που είπαμε. Δηλαδή να εξηγηωθούν οι μαθητές με διάφορα κοινωνικά ζητήματα και πρακτικές που σχετίζονται με τα θέματα των διδακτικών ενωτήτων. Με οποιοδήποτε θέμα, έτσι είπαμε δουλεύουμε θεματικά, με οποιοδήποτε επομένως θέμα έχουμε μπορούμε να κάνουμε δραματοποίηση για να εξηγηωθούμε με το θέμα, οικογένεια, περιβάλλον όπως είπαμε, ταξίδι, παιχνίδι κτλ. Να εκφράσουν τις εμπειρίες τους, έτσι με τη δραματοποίηση εκφράζω τις εμπειρίες μου, τις περνάω έμμεσα βέβαια, δεν τις εκφράζω όπως είναι στην πραγματικότητα, γι' αυτό και είναι ένα μέσον ασφαλές όπως λέμε, δεν χρειάζεται να εκτεθώ, υποδίωμαι κάποιον άλλον, άρα ό,τι έχω να πω για τον εαυτό μου, δεν το λέω εγώ ξέρετε, έφαγα ξύλο από τον παπά μου, αυτό είναι ένα τραύμα πιθανόν, δεν θέλω να το πω έτσι, όμως την εμπειρία μου, την περνάω μέσα από το ρόλο που θα υποδηθώ σε μία σύμβαση, η οποία μπορεί να έχει θέμα την οικογένεια κτλ. Τρίτον, να εκφράσουν την ανταπόκριση και τις ερμηνίες τους για τα λογοτεχνικά κείμενα, δηλαδή η δραματοποίηση είναι μία ερμηνευτική, καταρχάς, δραστηριότητα. Είπαμε ότι είναι μία ερευνητική δραστηριότητα, γιατί έχει έρευνα, αλλά είναι και μία ερμηνευτική δραστηριότητα, διότι ερμηνεύουμε τα κείμενα δηλαδή μέσα από τη δραματοποίηση. Και θα δείτε με ποιες τεχνικές το κάνουμε αυτό. Μπορεί δηλαδή να χρησιμοποιηθεί και στις τρεις φάσεις του project και πριν από την ανάγνωση και πάνω στα κείμενα και μετά την ανάγνωση. Λοιπόν, πάμε τώρα σιγά σιγά στα πιο πρακτικά ζητήματα, διότι ναι μεν είναι καλή η δραματοποίηση όπως είπαμε, το ζήτημα είναι πως την κάνουμε. Πρέπει λίγο να θυμηθούμε κάπως γρήγορα βέβαια γιατί δεν είμαστε εδώ για το θέατρο, αλλά θα πρέπει να θυμηθούμε μερικά βασικά στοιχεία του θεάτρου. Τι χρειάζεται δηλαδή για να έχουμε θέατρο. Δεν χρειάζεται ούτε σκηνή, ούτε κουρτίνες, ούτε πολυτελεί σκηνικά κτλ. Χρειάζονται όμως ορισμένα βασικά πράγματα. Χρειάζεται δηλαδή το δραματικό περιβάλλον, δραματικό περιβάλλον σημαίνει ο μυθοπλαστικός κόσμος μέσα στον οποίο εκτιλήσεται η δραστηριότητα. Είναι αυτό που σας είπα προηγουμένως. Βρισκόμαστε σε έναν σιδηροδρομικό σταθμό. Βρισκόμαστε σε ένα αεροπλάνο. Δηλαδή θέτουμε το δραματικό περιβάλλον. Δεν βρισκόμαστε στην τάξη και κάνουμε μάθημα. Αυτό δεν είναι δραματικό περιβάλλον, αυτό είναι η πραγματικότητά μας. Εμείς φτιάχνουμε ένα άλλο δραματικό περιβάλλον. Είμαστε στην ακροθαλασσιά. Είμαστε σε ένα δάσος. Ανεβαίνουμε τώρα ένα βουνό, κάνουμε ορειβασία. Αυτό είναι το δραματικό περιβάλλον. Πρέπει να το ορίσουμε. Το δεύτερο που πρέπει να ορίσουμε είναι η ρόλη. Δηλαδή το κάθε παιδί που παίρνει μέρος σε μια δραματοποίηση πρέπει να έχει απόλυτα σαφές στο μυαλό του ποιος είναι ο ρόλος του. Τι ρόλο παίζει, ποιος είναι. Δεν είναι ο εαυτός του. Αυτό είναι σίγουρο. Άρα λοιπόν αυτό το ξεκαθαρίζουμε, το θέτουμε στα παιδιά να το... Το τρίτο είναι η εστίαση. Η δραματική δραστηριότητα εστιάζει σε μια συγκεκριμένη στιγμή ή σε μια πλευρά ενός γενικότερου θέματος. Δηλαδή πάντοτε κάνεις δραματοποιήσεις για συγκεκριμένες στιγμές της ανθρώπινης ζωής. Δηλαδή ας πούμε έχουμε το ταξίδι είπαμε. Δεν μπορούμε να κάνουμε μια δραματοποιήσει για το ταξίδι συνολικά. Αυτό δεν μπορεί να γίνει. Το ταξίδι συνολικά έχει άπειρες πλευρές, άπειρες αποχρώσεις. Άρα λοιπόν η δραματοποίηση εστιάζει σε κάτι συγκεκριμένο. Αυτό το συγκεκριμένο το περιγράφει με λεπτομέρεια να είναι πολύ συγκεκριμένο. Μόνο έτσι μπορεί να πάει καλά. Γιατί αν είναι πολύ γενικό χανόμαστε και δεν ξέρουμε τι να νιώσουμε και πως να δείξουμε ας πούμε αυτό που θέλουμε να δείξουμε. Η δραματική ένταση. Η δραματική ένταση παιδιά είναι αυτό που λέμε στα αγγλικά suspense. Την ξέρετε τη λέξη δραματική ένταση. Δηλαδή δεν είναι η δραματοποίηση μια σούπα καθόμαστε και κοιτάμε κότσι χαλαρά. Η δραματοποίηση μπορεί να κρατάει λίγο, όμως αυτό το λίγο πρέπει να έχει μια ένταση. Τι συμβαίνει εδώ. Τι κάνουν καλά αυτοί τώρα. Κάτι κάτι κάνουνε, κάτι κάνουνε που έχει κάποια σημασία. Τι θα γίνει παρακάτω. Γιατί του κάνουν αυτό. Εδώ λοιπόν για να πετύχουμε ακριβώς αυτό το suspense θα μας βοηθήσουνε παιδιά προσέξτε αυτές οι έννοιες που μας βοηθούν να στήσουμε τη δραματοποίηση. Δηλαδή η αναμονή, το να περιμένεις κάτι. Θυμάστε ένα θεατρικό έργο. Περιμένοντας τον κοντό. Πολλά έργα είναι έτσι. Περιμένουν την άφιξη κάποιου. Κάτι περιμένω, κάτι περιμένω να γίνει. Η αναμονή, το άγνωστο. Εμφανίζεται κάποιος που είναι άγνωστος. Που δεν ξέρω τι είναι, ποιος είναι, τι θέλει. Αυτά είναι ακριβώς τα τεχνάσματα που δημιουργούν το suspense. Η απαγόρευση. Σου απαγορεύω να κάνεις αυτό. Ρωμαίος και Ιουλιέτα. Και όλο μετά είναι πως αυτή την απαγόρευση θα την παραβώ, δεν θα την παραβώ. Θα τιμωρηθώ αν την παραβώ την απαγόρευση. Αυτά είναι τα στοιχεία, ξαναλέω, για το suspense. Οι συγκρούσεις βέβαια. Η σύγκρουση είναι πάρα πολύ βασικό στο θέατρο. Δεν υπάρχει θεατρικό έργο χωρίς σύγκρουση. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι και κάθε δραματοποίηση είναι λίγο υπερβολικό για να το πούμε, όμως το λέω για να το καταλάβετε. Κάθε δραματοποίηση μπορεί να φαίνεται απλή, όμως πάντοτε πίσω της έχει μια σύγκρουση. Δηλαδή, σύγκρουση απόψεων, σύγκρουση συναισθημάτων, σύγκρουση συμφερόντων. Είναι δύσκολο να μην έχεις σύγκρουση και να έχεις θέατρο. Δηλαδή η δράση, η σύγκρουση είναι που προκαλεί τη δράση. Αν εγώ και εσύ δεν έχουμε τίποτα, το οποίο να είναι μεταξύ μας ας πούμε διακύβευμα, τι θα παίξουμε. Θα βγούμε πάνω στη σκηνή να αγκαλιαζόμαστε, να φιλιόμαστε και να λέμε πόσο αγαπάμε η μία την άλλη και πόσο καλά ταιριάζουμε. Τι σύγκρουση έχουμε. Θες κάτι να πεις, ναι. Θα ρωτήσω, όταν έχεις σύγκρουση μόνο μεταξύ των χαρακτήρων, θα οδηγήσεις ή μεταξύ των χαρακτήρων και της υπόλοιψης. Πολύ ωραία ερώτηση. Ρωτάει συνάδελφός σας τι σύγκρουση μόνο μεταξύ των χαρακτήρων. Όχι, όχι, σύγκρουση είναι πάρα πολλών ειδών. Είναι μεταξύ των χαρακτήρων, είναι ανάμεσα, είναι μέσα στο εσωτερικό του χαρακτήρα. Δηλαδή εγώ έχω σύγκρουση με τον εαυτό μου. Έχω δίλημα προσωπικό, δεν ξέρω τι να κάνω. Έχω σύγκρουση με τον εαυτό μου. Το ένα μέρος του εαυτού μου μου λέει να κάνω αυτό και το άλλο μέρος του εαυτού μου μου λέει να κάνω κάτι άλλο και αυτό είναι μια εσωτερική σύγκρουση. Μπορεί να έχω σύγκρουση με τον κόσμο. Να είμαι περιθωριοποιημένος, να είμαι κοινωνικά αποκλεισμένος, έχω σύγκρουση με το περιβάλλον μου. Είναι πολλών ειδών οι συγκρούσεις. Λοιπόν, ο χρόνος και ο χώρος, αυτά πάνε μαζί με το δραματικό περιβάλλον, εννοείται ότι πρέπει να είναι πάρα πολύ καλά οριοθετημένα. Ο λόγος και η κίνηση του σώματος, φυσικά δεν υπάρχει δραματοποίηση χωρίς λόγο και χωρίς κίνηση. Τα σύμβολα, τα σύμβολα είναι πάρα πολύ σημαντικά στο θέατρο. Στο θέατρο όταν ανεβάζουν μια παράσταση, θα έρθείτε να δούμε την παράσταση που ανεβάζει εδώ η θεατρική ομάδα της... Ωραία, κάντε την τώρα. Την παρασκεπνίδωσα και την πηγαίνει εκεί, στην αίθουσα αδερφή 30. Την μεγάλη, θα τη γεμίσετε καλεγίνη την αίθουσα. Έχουμε καλή συνδρομή, έχουμε στις 7.30 ώρα παράσταση με τη θεατρική ομάδα. Είμαστε 15 κομματιές. Ονομαδότητα του Κεβιένου. Ποιο είναι το θέμα του έργου? Είναι μια κοινωνική κωμοδία, φυσικά είναι και σε ένα πλείο. Όχι μη μας λες, κοινωνική κωμοδία. Καταιγίδα λέγεται η παράσταση ή φτου και βγαίνω λέγεται. Ο θύασος λέγεται φτου και βγαίνω, η παράσταση λέγεται καταιγίδα. Και ο συγγραφέας? Άγγελος Παπαδάκης. Άγγελος Παπαδάκης, μάλιστα, ωραία. Λοιπόν, ωραία, εγώ θα έρθω, δεν ξέρω ποια μέρα, αλλά θα έρθω οπωσδήποτε. Λοιπόν, τι λέγαμε, τα σύμβολα. Παιδιά, τα σύμβολα, τα αντικείμενα. Ένα καπέλο μπορεί αυτομάτως να κάνει το μαθητή, το μικρό μαθητή, να νιώσει ότι είναι ένας κύριος. Μια γυναικεία τσάντα κάνει τη μικρή μαθήτρια να νιώσει ότι είναι κυρία. Είναι πολύ σημαντικά τα σύμβολα για να δείξουμε το ρόλο μας και να δείξουμε τη σύμβαση. Ποια είναι η σύμβαση, τι είμαι εγώ τώρα. Στις παραστάσεις βέβαια και στις δραματοποιήσεις την τάξη ανάλογα παίζει μεγάλο ρόλο η μουσική, ο φωτισμός, έτσι λειτουργούν συμβολικά. Μπορούμε και εμείς την τάξη να έχουμε μουσική, δεν είναι δύσκολο. Μπορούμε και εμείς την τάξη να έχουμε κάποιο φωτισμό, να παίζουμε με τα φώτα δηλαδή, να τα σβήνουμε, να τα ανάβουμε, να έχουμε ένα απλό πορτατήφ το οποίο να λειτουργεί κάπως ας πούμε ανάλογα με τη δραματοποίηση και τα λοιπά. Και βέβαια κάθε δραματοποίηση έχει ένα νόημα, δηλαδή αν δεν βγαίνει νόημα από αυτό που βλέπεις σημαίνει ότι δεν ήταν πετυχημένο. Πρέπει να βγαίνει ένα νόημα και όταν τελειώνει μια δραματοποίηση ποτέ δεν τελειώνει η δραματοποίηση ας πούμε των παιδιών χειροκροτάμ και φεύγουμε. Τι είμαστε στο θέατρο, είμαστε. Δεν κάνουμε έτσι. Λοιπόν, όταν τελειώνει μια δραματοποίηση τη συζητάμε, πάντοτε τη συζητάμε για να δούμε ακριβώς τι νόημα έβγαλαν τα παιδιά από αυτή τη δραματοποίηση, πως τους φάνηκε και τα λοιπά. Λοιπόν, τώρα αυτά είναι τα βασικά που πρέπει να ξέρουμε και τώρα αυτά τα βασικά στοιχεία του θεάτρου μαζί με κάποια βασικές μορφές της ζωής μας, βασικές δραστηριότητες της ζωής μας, τα συνδέουμε και έχουμε τις τεχνικές δραματοποίησης τις οποίες ακριβώς για διευκόλυνση μας χρησιμεύουν να στήσουμε τις δραματοποίησης μέσα στην τάξη. Να προτείνουμε δηλαδή στα παιδιά ακριβώς τι να κάνουν να τους δώσουμε κάποιες ιδέες, αυτό το σκοπό έχουν οι τεχνικές δραματοποίησης, να τους δώσουμε κάποιες ιδέες και από εκεί και πέρα μπορούν βέβαια τα παιδιά να τις εξελίξουν αυτές τις ιδέες και να βρουν και άλλες. Αλλά βοηθάνε πάρα πολύ τουλάχιστον για την αρχή για μια τάξη που δεν δουλεύει με δραματοποίηση. Άρα οι δραστηριότητες δραματοποίησης χρησιμοποιούν κάποιες θεατρικές φόρμες προκειμένους συμμετέχοντες να διερευνήσουν το νόημα. Οι φόρμες αυτές περιέχουν τα στοιχεία του θεάτρου που είπαμε, αντιστοιχούν σε καταστάσεις της καθημερινής ζωής, δηλαδή τώρα δεν είπαμε αυτό προηγουμένου στο παράδειγμα, ότι είμαστε στο αεροπλάν, στο συντηροδρομικό, αυτά είναι σκηνές από την καθημερινότητά μας. Τις παίρνουμε, εμπνεόμαστε δηλαδή από την πραγματική ζωή, όμως βάζουμε την πραγματική ζωή σε κάποιες θεατρικές φόρμες. Και έτσι έχουμε τις τεχνικές δραματοποίησης. Οι τεχνικές δραματοποίησης είναι πάρα πολλές, κάποιες από αυτές θα τις ξέρετε και από το άλλο το μάθημά σας για το θεατρικό παιχνίδι. Θα πούμε σήμερα αρκετές, αν κάτι το ξέρετε να μην επιμένουμε να προχωράμε παρακάτω. Η σειρά με την οποία τις έχω είναι μια σειρά που χωρίς κανένα λόγο, είναι μια τυχαία σειρά. Λοιπόν, παγωμένες εικόνες, τα μπλοβιβά το λέγανε παλιά στα γαλλικά, τα μπλοβιβά, αυτό το ξέρετε, ό,τι ξέρετε παρακαλώ να το λέτε εσείς, να μην τα λέω εγώ όλα. Τι είναι οι παγωμένες εικόνες. Δεν το ξέρετε. Αν το ξέρετε πείτε το. Έλα ρε Στέλιο, πείτε το εσείς, ναι. Τα παγωμένες εικόνες είναι κατά τη διάρκεια του θεατρικού, να παγώσουνε κάποια... Όχι κατά τη διάρκεια του θεατρικού, δεν έχουμε κανένα θεατρικό. Κατά τη διάρκεια των δραματοποιήσεων. Ωραία, ναι. Κατά τη διάρκεια λοιπόν είναι μια δραματοποίηση, έτσι, όπου οι μαθητές τι κάνουνε, τα παιδιά τι κάνουνε. Σε κάποια στιγμή παγώνονται ή όλοι... Δηλαδή τρώνε το φαγητό τους και παγώνουνε. Ναι. Και για να δώσουμε έμφαση σε μια στιγμή, οι ήρωες της άλλης στιγμής παγώνουνε, ώστε να κρατήσει τα παιστομάτους της κινήσεις των ήρωων της άλλης στιγμής και μετά να αλλάξει. Δηλαδή για να δώσουμε έμφαση, παγώνουνε μια στιγμή, ώστε να βρουν τα παιδιά τα στιγμή που μπορούν να κάνουν και δράσεις ή ήρωες. Καταλάβατε? Λοιπόν, είναι μία σκηνή, μία σκηνή, οποιαδήποτε σκηνή, έτσι, οποιαδήποτε σκηνή της ζωής μας, μπορεί να είναι ή του κειμένου. Σύμφωνο? Λοιπόν, τα παιδιά δείχνουν τη σκηνή αυτή με τα σώματά τους. Δηλαδή η παγωμένη εικόνα δεν έχει λόγια, είναι μόνο με τα σώματα. Σκεφτείτε, έχουμε τρία, τέσσερα παιδιά και κάνουν με τα σώματά τους μία σκηνή. Μπορεί, ξέρω εγώ, ορίστε... Όχι, η παντομείμα έχει κίνηση, αυτό είναι παγωμένα. Δεν είναι παγωμένα, είναι στατική, δηλαδή εγώ κάθομαι έτσι, κάποιος άλλος κάθεται, εγώ φέρνει το χέρι του έτσι γιατί πάει να με χτυπήσει και παγώνει τη στιγμή πάει να με δώσει καστούκι, εντάξει, και παγώνουμε σε αυτή τη σκηνή, έτσι. Δεν μιλάμε και δεν κινούμαστε, είμαστε μόνον παγωμένοι. Αυτή είναι η παγωμένη εικόνα, είναι μια εικόνα, μια σκηνή παγωμένη. Τώρα, γιατί είναι παγωμένη, διότι αυτό το οποίο θέλει να πει, θέλει να το πεις, αυτό είχε πολύ δίκιο ο συνάδελφός σας, θέλει να το πει ακριβώς με αυτό το πάγομα, δηλαδή θέλει να σε κάνει να προσέξεις τις λεπτομέρειες ακριβώς αυτής της εικόνας. Δηλαδή παγώνει, όπως ας πούμε στον κινηματογράφος ένα βίντεο, δεν πατάς το στοπ ας πούμε και παγώνει, άμα θες να δεις κάτι πολύ καλά. Αυτό το πράγμα. Λοιπόν, επομένως η παγωμένη εικόνα δεν γίνεται τυχαία, άντε παίρνω όποια σκηνή να είναι και κάνω μια παγωμένη εικόνα. Έχω λόγο που διαλέγω αυτή τη συγκεκριμένη σκηνή, γιατί τη θεωρώ πάρα πολύ σημαντική. Γιατί πιστεύω ότι ακριβώς οι λεπτομέρειες σε αυτή τη σκηνή παίζουν μεγάλο ρόλο. Γιατί πιστεύω παραδείγματος χάρη ότι οι εκφράσεις των προσώπων σε αυτή τη συγκεκριμένη σκηνή παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο και θέλω να δουλέψω με τα παιδιά, τα παιδιά μάλλον να δείξουν αυτή την έκφραση. Μπορεί να είναι φόβος, μπορεί να είναι αγάπη, μπορεί να είναι έκπληξη κτλ. Λοιπόν, αυτό είναι η παγωμένη εικόνα, κρατάει ελάχιστα, κάνουν κάποια παιδιά την παγωμένη εικόνα, την παριστάνουν και η υπόλοιπη τάξη τη σχολιάζει. Διότι παγωμένη εικόνα χωρίς συζήτηση δεν έχει νόημα. Γιατί γίνεται μια παγωμένη εικόνα και άμα δεν τη συζητήσουμε να πούμε τι είδαμε σε αυτή την παγωμένη εικόνα. Λοιπόν, δεν γίνεται βέβαια να μείνω σε όλα τόσο πολύ, γιατί είναι πολλά, κάποια δεν χρειάζονται κιόλας. Δηλαδή η ομαδική διαμόρφωση χώρου δεν είναι δραματοποίηση η ίδια, είναι η προετοιμασία της δραματοποίησης. Δηλαδή πρέπει να διαμορφώσουμε το χώρο της τάξης, το χώρο της σκηνής ας πούμε που θα γίνει μια δραματοποίηση, να βάλουμε κάποια αντικείμενα να πάμε τα θρανία πιο πέρα ή οτιδήποτε άλλο. Και αυτό όμως επίσης, γι' αυτό το λέμε, θέλει να δείξει ότι έχει και αυτό ακόμα παιδευτικό χαρακτήρα. Το πώς θα διαμορφώσει το χώρο δεν είναι άντε τυχαία, δείχνει κάτι και τα παιδιά πρέπει να το σκέφτονται ακριβώς, είναι μέρος δηλαδή της δραματοποίησης πώς θα διαμορφώσουν το χώρο. Το περίγραμμα του χαρακτήρα και ο χάρτης της ιστορίας επίσης δεν είναι δραματοποιήσεις τα ίδια, όμως είναι προετοιμασία για τις δραματοποιήσεις, μπορούν να σταθούν και ως αυτόνομες δραστηριότητες, δηλαδή ακόμα και αν δεν κάνουμε δραματοποιήσεις, μπορούμε να προτείνουμε στα παιδιά περίγραμμα χαρακτήρα. Τι είναι το περίγραμμα χαρακτήρα, έλα να το πει κάποιος που ξέρει, Μαρία πίσω εκεί, έλα πες το που ξέρεις. Σε χαρτί του μέτρου. Ορίστε. Με όλα κάνουν συζήτηση, δεν έχει κάτι ουδιαίτερο. Λοιπόν παίρνουμε χαρτί μεγάλο χαρτί, κάνουμε ένα περίγραμμα ενός ανθρώπου, συγκεκριμένου ανθρώπου έτσι ενός χαρακτήρα της ιστορίας, όχι του δικού μας. Μπορούμε να το κάνουμε χωρίς μοντέλο, μπορούμε να το κάνουμε και με μοντέλο, άλλες φορές το ζωγραφίζουμε περισσότερο με χρώματα, με μαλλιά κτλ. Άλλες φορές μπορεί και να μην το ζωγραφίσουμε και να είναι απλώς ένα σκίτσο. Και το θέμα τι είναι τώρα, ότι μέσα στο σώμα του και απέξω από το σώμα του μπορούμε, αλλά κυρίως μέσα στο σώμα του γράφουμε διάφορα πράγματα. Γράφουμε τις σκέψεις μας, τις συμβουλές μας προς το χαρακτήρα, τις σκέψεις του χαρακτήρα ενδεχομένως όπως τις αντλούμε μέσα από το κείμενο. Έτσι, γράφουμε διάφορα πράγματα, αυτό είναι το περίγραμμα χαρακτήρα. Και γι' αυτό λέμε ότι είναι μια δραστηριότητα που προετοιμάζει τη δραματοποίηση, διότι άμα είναι να παίξεις κάποιον ήρωα, με αυτή την έννοια, άμα είναι να υποδηθείς σε ένα ρόλο, καλό είναι να έχεις προετοιμάσει με ένα περίγραμμα αυτό το ρόλο. Ο χάρτης της ιστορίας, θυμάστε που λέγαμε, όταν λέγαμε πώς παρουσιάζεται ένα βιβλίο, λέγαμε τα βασικά γεγονότα της πλοκής, ότι πρέπει τα παιδιά να μας πούνε μαζί με το πότε, το που και τα λοιπά τα βασικά γεγονότα της πλοκής. Αυτά τα βασικά γεγονότα της πλοκής είναι ο χάρτης της ιστορίας, δηλαδή αντί να τα λες έτσι, ή να τα γράφεις απλώς, μπορείς να κάνεις το χάρτη της ιστορίας, να πάρεις δηλαδή πάλι χαρτί του μέτρου, ή 1α3, να κάνεις, το ξέρετε τι είναι, η χρονογραμμή, μία χρονογραμμή στη μέση του χαρτιού, και να τοποθετήσεις στα γεγονότα της ιστορίας ακριβώς αυτή τη χρονογραμμή. Δηλαδή να βάλεις κάποιες τελίτσες ή κάποια σημαδάκια που δείχνουν ότι τότε έγινε αυτό το γεγονός. Και αυτό το γεγονός μπορείς να το βάλεις με μία φράση, μπορείς να βάλεις μία ζωγραφιά να κάνεις εκεί δίπλα, μπορεί να κολλήσεις μία άλλη εικόνα που θα φέρεις απαλού κτλ. και βάζεις αυτή τη χρονογραμμή τα γεγονότα με τις εικόνες τους, με τα σχόλιά σου κτλ. και αυτό το δουλεύει η ομάδα και την ώρα της παρουσίασης μπορεί να το φέρνει, μπορεί να κολλήσει τον πίνακα ας πούμε ή να το φωτογραφίσει, να το σκανάρει ανάλογα κτλ. και να είναι εκεί παρόν κατά τη διάρκεια της παρουσίασης για να μπορούν όλοι οι μαθητές να έχουν μία εποπτεία στην εξέλιξη της ιστορίας. Τα αντικείμενα του χαρακτήρα είναι και αυτό μία ας το πούμε δραματοποίηση, βλέπετε κάποιες είναι πολύ απλές δραματοποίησεις. Η ομάδα λοιπόν που έχει ένα βιβλίο, μία από τις δραστηριότητες που μπορεί να κάνει είναι να συγκεντρώσει σε ένα κουτί τα αντικείμενα του χαρακτήρα. Αντικείμενα πραγματικά, ξέρω εγώ, μπορεί να είναι ένα μολύβι, μπορεί να είναι μία βούρτσα μαλλιών, μπορεί να είναι ένα γράμμα, μπορεί να είναι μία κούκλα, ένα παιχνίδι, οτιδήποτε. Δεν το βρίσκει μόνο από τη φαντασία της αυτά, τα αντικείμενα δεν τα φαντάζεται, υπάρχουν μέσα στο κείμενο. Είναι αντικείμενα με τα οποία ο χαρακτήρας έχει κάποια σχέση, έχει κάποια αγάπη και έχουν κάποια συμβολική σημασία για την εξέλιξη και τα λοιπά. Άρα λοιπόν συγκεντρώνει αυτά τα αντικείμενα του χαρακτήρα στο κουτί και κοιτάξτε τώρα τι κάνει κατά την παρουσίαση. Κατά την παρουσίαση λοιπόν του βιβλίου φέρνει αυτό το κουτί και κάποιος ή κάποια παιδιά αρχίζουν και βγάζουν από το κουτί ένα ένα αυτά τα αντικείμενα και κάθε αντικείμενο που βγάζουν εξηγούν τι είναι και γιατί είναι σημαντικό. Δεν είναι ερμηνεία του κειμένου αυτό. Καταλαβαίνετε τώρα τι εννοούμε όταν λέμε ερμηνεία. Αυτό είναι καθαρά ερμηνευτική δραστηριότητα. Χωρίς να λες πολλά λόγια ακριβώς εξηγώντας τη σημασία ενός αντικειμένου λες πολλά πράγματα για τον άνθρωπο, για τον χαρακτήρα, λες πολλά πράγματα για το κείμενο για το νόημα του κειμένου. Άντε πάλι είναι δραματική η κατάσταση δηλαδή εντάξει. Μια άλλη δραστηριότητα μια άλλη τεχνική δραματοποιήσεις είναι η τελετή. Τώρα πάμε σε πιο κανονικές δραματοποιήσεις. Η τελετή είναι μέρος της ζωής μας δηλαδή η ζωή ολονών μας και σε όλες τις κουλτούρες έχει τελετές, έχει διάφορες τελετές. Λοιπόν παριστάνουμε επομένως παίζουμε μια τελετή που υπάρχει μέσα στο κείμενο. Ίσως όχι με πολλά λόγια μέσα στο κείμενο. Δεν λέει δηλαδή ακριβώς πως γίνεται. Όμως εμείς βάζουμε και τη φαντασία μας και δίνουμε σε αυτή τη τελετή πάλι το νόημά της. Πότε την κάνουμε αυτή τη δραματοποιήσει. Αυτή τη δραματοποιήσει την κάνουμε όχι τόσο όταν πρόκειται για δικές μας τελετές. Δηλαδή για τελετές της δικής μας κουλτούρας. Δηλαδή δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία. Αν και αρέσει πολύ στα παιδιά να παραστήσουν ας πούμε ένα χάμο, μια βάπτιση, έτσι πράγματα που τα κάνουμε. Όσο έχει μεγάλη σημασία αυτή η τεχνική όταν έχουμε ένα κείμενο που μιλάει για μια άλλη κουλτούρα που έχει άλλου τύπου τελετές. Σκεφτείτε ας πούμε τους Ινδιάνους που έχουν άλλες τελετές. Σκεφτείτε στο παραδείγμα το σχάρι στο γύρο του κόσμου σε 80 μέρες αν το θυμάστε. Υπάρχει μία τελετή που κένει την ενδύση ή ζυγό. Όταν πεθαίνει ο άνδρας κένει μαζί και τη γυναίκα και ο Φιλέας Φοκ σώζει την Ινδία. Το ξέρετε αυτό, δεν το ξέρετε αυτό το στιγμιότυπο από το γύρο του κόσμου σε 80 μέρες. Δεν το έχετε δει, δεν το έχετε διαβάσει ποτέ αυτό το βιβλίο. Αμάν βρε παιδιά, αμάν βρε παιδιά, αμάν βρε παιδιά. Αυτό είναι πολύ φασικό μυθιστόριμα για παιδιά και ταινία έχει γίνει πολλές φορές. Μου φαίνεται πολύ παράξενο που δεν το ξέρετε. Εκεί λοιπόν έχουμε την Ινδία και αξίζει τον κόπο να παίξουμε μία τελετή μιας άλλης κουλτούρας. Το ίδιο ισχύει και για δύο άλλες μορφές, την ξενάγηση και τη συνέντευξη, που είναι μορφές της ζωής μας. Έτσι μορφές της ζωής μας είναι η ξενάγηση, ξέρετε τι είναι. Λοιπόν, στην δικιά μας τη δουλειά, στο δικό μας το μάθημα, σε οποίες περιπτώσεις θα γίνει μία δραματοποίηση που είναι ξενάγηση. Για σκεφτείτε λίγο πότε θα κάνουμε ξενάγηση. Στο θέμα με τα ταξίδια μπορεί να κάνουμε πολλές ξεναγήσεις και στην πρώτη φάση, αλλά και στη δεύτερη φάση πάνω στα βιβλία. Διότι καθώς τα βιβλία μας μιλούνε για διάφορα μέρη, για διάφορα μνημεία που αναφέρονται και τα λοιπά, μπορούμε να, η ομάδα που παρουσιάζει δηλαδή, να έχει οργανώσει μία ξενάγηση στο συγκεκριμένο μνημείο, μπορεί το μνημείο αυτό να είναι σε εικόνες, και κάποιος από την ομάδα ή κάποια από την ομάδα παριστάνει τον ξεναγό που κάνει την ξενάγηση. Συνέντευξη, πασίγνωστο, νομίζω ότι το χρησιμοποιούν πολύ λάθος το σχολείο τη συνέντευξη, τη χρησιμοποιούν πολύ αλλά τη χρησιμοποιούν λάθος, διότι ό,τι θέλουν να ρωτήσουν σε κάποιον, του παίρνουν συνέντευξη. Δεν πάει έτσι, δεν είναι αυτό η συνέντευξη, δεν παίρνουν συνέντευξη, εμείς μεταξύ μας παίρνουμε συνέντευξη ο ένας τον άλλον. Πότε παίρνουν συνέντευξη κάποιος από κάποιον άλλον, πότε είναι μια πραγματική συνέντευξη. Χρειάζονται να υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις, δηλαδή αυτός ο οποίος του παίρνουν συνέντευξη πρέπει να έχει κάνει κάτι ή να είναι κάποιος διάσημος να το πω, κάτι να έχει κάνει, να υπάρχει κάποιος λόγος για να σε πάρουν συνέντευξη. Και αυτός που σε παίρνει συνέντευξη δεν είναι πάλι κάποιος τυχαίως, είναι σε ρόλο δημοσιογράφου. Δεν είναι έτσι άσχετος με σταματάει μένους στο δρόμο κάποιος και με παίρνει συνέντευξη, δεν γίνεται έτσι. Άρα λοιπόν, θα πρέπει για να είναι πραγματικά ωφέλημα όλα αυτά, θα πρέπει να τα κάνουμε με τέτοιο τρόπο, ώστε να μιμούμαστε τις καταστάσεις που υπάρχουν στην πραγματική ζωή. Όταν θέλουμε απλώς να ρωτάμε, δεν χρειάζεται να παίρνουμε συνέντευξη. Υπάρχουν και άλλες τεχνικές, ας πούμε η καυτή καρέκλα που θα δούμε σε λίγο, που είναι ερωτήσεις στους ήρωες και τα λοιπά. Άλλο αυτό όμως και άλλο συνέντευξη. Μια δυο ακόμα. Λοιπόν η τηλεφωνική επικοινωνία είναι επίσης μια τεχνική καθημερινή. Στη τηλεφωνική επικοινωνία, αυτό που πρέπει να προσέξετε, μάλλον θα το ρωτήσω αλλιώς, στην τηλεφωνική επικοινωνία ως δραματοποίηση, όχι στη ζωή μας, ως δραματοποίηση. Πόσους ανθρώπους χρειαζόμαστε, πόσα παιδιά πρέπει να κάνουν τηλεφωνική επικοινωνία. Πόσα, έναν, μπράβο, όχι δύο, έναν. Άμα κάνουν δύο, δεν έχει παιδιά γούστο. Άμα είσαι εσύ, δηλαδή το μόνο που κάνεις είναι να κρατάς το ακουστικό, αφού ακούμε και τους δύο. Άρα για να έχεις ασπένς, που λέγαμε προηγουμένως, χρειάζεται ένας να μιλάει στο τηλέφωνο, να μην ακούμε τον άλλον και να προσπαθούμε να καταλάβουμε από αυτά που λέει ο ένας, τι λέει και ο άλλος και ποιο είναι ακριβώς το πρόβλημα. Καταλάβατε? Ρεπορτάζει τηλεοπτική εκπομπή, εντάξει. Λοιπόν, η καυτή καρέκλα που λέγαμε, λέγεται καρέκλα των αποκαλύψεων, ή καυτή καρέκλα ή ανακριτική καρέκλα. Είναι πάρα πολύ διαδεδομένη τεχνική και πάρα πολύ ωφέλημη. Ένα παιδί από την ομάδα υποδίεται έναν ήρωα. Λέει, εγώ τώρα είμαι ο τάδε ήρωας του βιβλίου, κάθομαι σε μια καρέκλα μπροστά στην τάξη και η υπόλοιπη τάξη μου κάνει ερωτήσεις, στις οποίες πρέπει να απαντήσω ως ο ήρωας αυτός. Και καταλαβαίνετε ότι είναι μια τεχνική επίσης πάρα πολύ ερμηνευτική, γιατί μας δίνει στο παιδί την δυνατότητα να ερμηνεύσει, να πει ας πούμε για ποιο λόγο έκανε κάτι, να πει στο βάθος του χαρακτήρα και να πει τα συναισθήματα που νομίζει ότι ο χαρακτήρας αυτός ένιωσε. Αντί να λέει μπλα μπλα τα συναισθήματα που ένιωσε ο τάδε τότε ήταν αυτά, τα λέει μόνος του. Θέλετε να ρωτήσετε κάτι ως εδώ, τα ξέρατε αυτά, όριστε λίγο, κάποια, είναι αρκετές αυτές οι τεχνικές, αυτές τις τεχνικές θα τις βρείτε στον οδηγό του εκπαιδευτικού, όλα τα σχετικά περιδραματοποίηση θα τα βρείτε εκεί, όπως και στο βιβλίο όμως θα βρείτε ένα πιο θεωρητικό κείμενο για τη δραματοποίηση. Να κάνουμε ένα διάλειμμα. Θα ήθελα να τελειώσω σχετικά σύντομα για να έχουμε τον χρόνο και για τις παρουσιάσεις. Λοιπόν, κάποιες άλλες τεχνικές μέχρι να ανοίξει και το PowerPoint, είπαμε την καυτή καρέκλα. Μια άλλη τεχνική είναι ο διάδρομος της συνείδησης. Αυτή η τεχνική λέγεται και αντικρουόμενες συμβουλές. Ο διάδρομος της συνείδησης προϋποθέτει ο ήρωας έχει ένα δίλημα. Λοιπόν, ο ήρωας έχει ένα δίλημα. Σκεφτείτε λίγο και από τη μυθολογία, ο δρόμος της αρετής και της κακίας, ξέρω εγώ, έτσι να πάει από εδώ ή να πάει από εκεί και τα λοιπά. Λοιπόν, ένα παιδί υποδύεται, κάτσε λίγο να τον δούμε, να πάμε παρακάτω. Έτσι, είναι το 18, αντικρουόμενες σκέψεις ή συμβουλές, διάδρομος της συνείδησης. Λοιπόν, ένα παιδί υποδύεται τον ήρωα, τα υπόλοιπα παιδιά της ομάδας κάνουν έναν διάδρομο, δηλαδή δυο-τρία παιδιά από εδώ, δυο-τρία παιδιά από εκεί. Λοιπόν, και ο ήρωας περνάει ανάμεσά τους με αργά βήματα και από τη μια και από την άλλη μεριά τον σφυροκοπούν με αντικρουόμενες σκέψεις ή συμβουλές, που προφανώς είναι και του εαυτού του. Δηλαδή, ο εαυτός του έχει το δίλημα, παρακαλώ. Δηλαδή, ας πούμε, το δίλημα είναι να παντρευτώ την Κυκή ή την Κοκό, ας πούμε. Και λέει ο ένας, η Κυκή είναι πολύ όμορφη, ναι, όμως η Κοκό έχει λεφτά. Ναι, αλλά η Κυκή είναι πολύ καλός άνθρωπος, ναι, όμως η Κοκό θα σε βοηθήσει στην καριέρα σου. Καταλάβατε, αυτό είναι οι αντικρουόμενες σκέψεις. Λέει το ένας, λέει ο άλλος, λέει ο ένας, λέει ο άλλος, μπορεί να πουν ξανά και πάλι κι άλλα, ανάλογα πόσα έχουν να πουν. Και στο τέλος του διαδρόμου ο ήρωας παίρνει μια απόφαση, έτσι, και ανακοινώνει στο τέλος του διαδρόμου την απόφασή του. Άρα, λοιπόν, βλέπετε ότι πάλι βασιζόμαστε στο κείμενο, όμως αυτά δεν υπάρχουν στο κείμενο, έτσι. Εμείς φτιάχνουμε την συγκεκριμένη θεατρική περίσταση. Λοιπόν, πάμε στις υπόλοιπες. Μια μέρα στη ζωή, μια μέρα στη ζωή ενός ήρωα, προφανώς, είναι, όπως το λέει και το όνομά του, μια μέρα από το πρωί ως το βράδυ. Δηλαδή αυτός ο ήρωας τι κάνει το πρωί που ξυπνάει, ποιες είναι οι βασικές δραστηριότητες της ημέρας του μέχρι το βράδυ που θα κοιμηθεί. Θα μου πείτε τι νόημα έχει αυτό. Έχει νόημα ακριβώς όταν έχουμε ένα κείμενο το οποίο μιλάει για μια περίεργη καθημερινότητα. Αν μιλάει για το δικό μας πολιτισμό και για τη δική μας ζωή, δεν έχει κανένα νόημα να πεις εγώ με το πρωί πλέον τα δόντια μου πάω την τσάντα μου πάω στο σχολείο. Τι νόημα έχει αυτό. Όμως όταν έχουμε ένα κείμενο που εκτιλήσεται σε άλλη εποχή, σε άλλη χώρα με άλλα ήθη και έθιμα, το πως ακριβώς εκτιλήσεται η μέρα ενός ανθρώπου έχει κάποιο νόημα να το παραστήσουμε για να το καταλάβουμε κι εμείς οι ίδιοι. Ο μανδίας του ειδικού είναι επίσης μια πολύ διαδεδομένη δραστηριότητα και είναι πολύ χρήσιμη και για άλλα μαθήματα. Θυμάστε παλιά πάντοτε στο σχολείο ζητούσανε από τους μαθητές να βρουν πληροφορίες. Βρείτε πληροφορίες. Παλιά στη δική μου την εποχή ανοίγαμε τις αγκυκλοπαίδειες και αντιγράφαμε τις πληροφορίες. Και μετά σηκωνόμασταν στο μάθημα και λέγαμε, διαβάζαμε μπλα μπλα μπλα μπλα. Λοιπόν, όλο αυτό που είναι μια έρευνα βέβαια και σήμερα μπορεί να γίνει στο διαδίκτυο ή σε άλλα βιβλία γνώσεων κτλ. Γιατί να τα γράφεις να τα διαβάζεις είναι τόσο βαρετό δεν ακούει και κανένας δεν παρακολουθεί. Λοιπόν, αυτές τις πληροφορίες τις λες ως ειδικός. Υποδίεσαι έναν ειδικό. Αυτός είναι ο μανδίες του ειδικού. Είναι σαν να φοράς ένα μανδία. Μπορεί να φοράς μια γραβάτα. Θα μπορούσε να λέγεται η γραβάτα του ειδικού. Μπορεί να φοράς ένα καπέλο. Θέλει να δείξει, ορίστε. Ρόμπα. Α, του γιατρού. Ναι, αν είσαι γιατρός βέβαια. Λοιπόν, όλες οι πληροφορίες, για όποιο θέμα κι αν είναι, είναι αντικείμενο κάποιου ειδικού. Ο ειδικός αυτός μπορεί να είναι ο ιστορικός, άμα είναι για ιστορία. Μπορεί να είναι ένας φυσικός, ένας μετεωρολόγος, ένας νομικός, ένας γιατρός. Αυτή είναι η ειδική. Και άρα τις πληροφορίες τις λέμε σαν να είμαστε, υποδιώμαστε έναν ειδικό. Η μεταμόρφωση είναι κάτι που τα παιδιά το παίζουν συνέχεια. Έτσι μεταμορφώνονται σε πουλιά, η μεταμόρφωση του βατράχου σε πρίγκιπα και τα λοιπά. Άρα μεταμορφώνεσαι σε κάτι άλλο για να δείξεις, η σταχτοπούτα, η κολοκήθα, όλα αυτά τα πράγματα. Μεταμορφωνόμαστε σε κάτι άλλο. Η δραματοποιημένη αφήγηση είναι όταν έχεις μία σκηνή που παίζεται κάτι και κάποιος κάνει αυτό που λέμε τον κομφερασιέ, δηλαδή περιγράφει αυτό το οποίο συμβαίνει. Η τελετή την είπαμε, η αναδρομή στο παρελθόν είναι το να παίζεις, είναι στα κόμιξ. Θα έχετε δει που εκεί που γίνεται μία σκηνή έχει με διακεκομένα κάπως μπαλονάκια, κάτι που έγινε στο παρελθόν. Άρα λοιπόν μπορούμε να παριστάμε μία σκηνή τώρα και με κάποιο κόλπο που θα βρούμε πάμε στο παρελθόν και μία άλλη σκηνή γίνεται στο παρελθόν. Και στις κινηματογραφικές ταινίες αυτό το flashback συμβαίνει πολύ. Η ανήκνευση της σκέψης είναι όταν έχουμε μία παγωμένη εικόνα, η παγωμένη εικόνα την είπαμε, υπάρχει παγωμένη εικόνα με ανήκνευση σκέψης. Δηλαδή η εικόνα είναι παγωμένη, ο δάσκαλος έχει ένα μπαστούνακι, ένα μολύβι οτιδήποτε, αγγίζει ένα παιδί και το παιδί όταν το αγγίζει ξεπαγώνει, μιλάει, δηλαδή λέει πως αισθάνεται εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή της σκηνής, λέει τι έχει να πει και ξαναπαγώνει και γυρνάει στη θέση του και το ίδιο μετά ένα άλλο παιδί κτλ. Αυτό είναι στην παγωμένη εικόνα. Όμως έχουμε μια οποιαδήποτε δραματοποίηση, κάνουμε οτιδήποτε και εκείνη τη στιγμή που το κάνουμε λέμε φρίζ, παγώνει η δράση τη στιγμή όποια θέλουμε και πάλι με το μπαστούνακι αγγίζουμε τους παγωμένους έναν έναν, οι οποίοι ξεπαγώνουν και έχουν και πάλι λένε αυτό που θέλουν να πουν. Η ανοίχνευση σκέψης δηλαδή είναι από μια κατάσταση παγωμένη μιλάς και λες τι νιώθεις εκείνη τη στιγμή. Η αντικρουμένη σκέψη την είπαμε, η υποστήριξη θέσης, η σύγκρουση. Αυτό είναι το λεγόμενο debate. Υπάρχει ολόκληρη ιστορία για το debate. Δεν ξέρω αν ξέρετε που είναι και όμιλη στα σχολεία, debate και τα λοιπά. Έχουμε δύο ομάδες για να κάνουμε αυτή τη δραματοποίηση. Χρειάζεται να υπάρχει στο κείμενο, να έχουμε ένα κείμενο, αν και αυτό μπορεί να γίνει και στη τρίτη φάση, να έχουμε ένα θέμα που να είναι καυτό, ένα κοινωνικό θέμα. Για το οποίο να υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις. Τα παιδιά της ομάδας χωρίζονται στα δύο και η μία υποομάδα, οι τρεις ας πούμε έχουν την άποψη Α και οι άλλοι τρεις έχουν την άποψη Β. Άρα λοιπόν, στείνονται μπροστά στην τάξη, έτσι, λένε ποιο είναι το θέμα τους, ποιο είναι το πρόβλημά τους, ποιο είναι το ερώτημα και αρχίζουν τώρα οι τρεις και οι τρεις να σφυροκοπούν πάλι να λέει ο καθένας το επιχείρημά του κτλ. Και στο τέλος, όπως γίνεται και στους αγώνες debate, το κοινό, δηλαδή η υπόλοιπη τάξη, ψηφίζει με ποια άποψη πίστηκε, από ποια άποψη πίστηκε περισσότερο, ποια άποψη βρήκε περισσότερο πιστική. Δηλαδή στο debate έχουμε έναν νικητή, κατά κάποιο τρόπο. Λοιπόν αυτός είναι ένας τρόπος, υπάρχει κι άλλος τρόπος για να γίνει αυτό με τις διαφορετικές αντικρουωμένες θέσεις. Ο κύκλος του κουτσομπολιού επίσης είναι μια ωραία τεχνική, όπου έχουμε μία δράση, δηλαδή ένα παιδί ή δύο παιδιά κάνουν κάτι, οτιδήποτε. Αυτό έχει να κάνει με θέματα ρατσισμού, με θέματα κοινωνικά και τα λοιπά, γιατί και το κουτσομπολιό είναι κάτι πολύ κοινωνικό. Κοινωνική κριτική λένε μερικοί. Λοιπόν κάποιο παιδί ή κάποια παιδιά κάνουν μία δράση και τα υπόλοιπα παιδιά παραδίπλα είναι όπως ο χορός στην αρχαία τραγωδία ή όπως ακριβώς οι κουτσομπόλες της γειτονιάς που πίνουν τον καφέ τους και κουτσομπολεύουν, αυτούς που κάνουν τη δράση. Άρα λοιπόν κουτσομπολεύουν, λένε, σχολιάζουν τι κάνουν αυτοί, γιατί το κάνουν έτσι, είναι τέτοιοι, είναι αλλιώτικοι, είναι αυτό και τα λοιπά. Ακριβώς δηλαδή αυτός ο σχολιασμός του κύκλου του κουτσομπολιού είναι αυτή η δραματοποίηση. Θέλει να δείξει ακριβώς το πώς προσλαμβάνεται μία δράση, το πώς προσλαμβάνεται από τους υπόλοιπους ανθρώπους. Λοιπόν, θέλετε να ρωτήστε κάτι για αυτές τις τεχνικές, μία μόνο μου μένει, θέλετε να ρωτήστε κάτι. Λοιπόν, οι τεχνικές αυτές, ξαναλέω, μπορούν να εφαρμοστούν τόσο πάνω σε κείμενα, όσο βέβαια και σε άλλα θέματα της ζωής μας στην πρώτη ή στην τρίτη φάση. Στην τρίτη φάση, όπως είπαμε, επανερχόμαστε στο θέμα. Άρα δηλαδή, μπορεί κανείς κατά κάποιο τρόπο να κάνει και τις ίδιες δραματοποιήσεις που έκανε στην πρώτη φάση, να τις κάνει στην τρίτη και να δει ότι θα τις κάνει διαφορετικά. Διότι έχει πολύ πιο πλούσιες παραστάσεις πλέον και θα είναι πιο ψαγμένες ας πούμε οι δραματοποιήσεις στην τρίτη φάση. Στην τρίτη φάση βέβαια μπορεί κανείς να φτιάξει και ένα ολόκληρο θεατρικό έργο. Αυτό όμως δεν είναι δραματοποίηση. Είναι δραματοποίηση με ποια έννοια ότι το θεατρικό έργο παιδιά πως φτιάχνεται. Μπορεί να έχουμε ένα θεατρικό συγγραφέα που κάθεται και το γράφει. Όμως επειδή εμείς δεν είμαστε θεατρικής συγγραφής και δεν είναι τόσο εύκολο να φτιάξουμε ένα θεατρικό έργο. Καλά αυτό είναι ακόμα πιο δύσκολο να διασκευάσουμε φυσικά μπορούμε. Αλλά θέλω να πω εδώ τώρα κάτι πιο απλό ότι μερικές δραματοποιήσεις που έχουμε κάνει κατά τη διάρκεια του project μπορούμε να τις οργανώσουμε, να τις συγκεντρώσουμε, να τις ξανακάνουμε σε μια σειρά ας το πούμε και να φτιάξουμε εμείς ένα θεατρικό από τις δραματοποιήσεις που έχουμε κάνει. Καταλάβατε τι λέω. Μπορούμε να τις αλλάξουμε φυσικά. Αλλά μπορούμε να τις πάρουμε ως βάση για να φτιάξουμε αυτό το θεατρικό στην τελευταία φάση. Στην τελευταία όμως φάση, στην τρίτη φάση υπάρχει και μια άλλη μέθοδος η οποία ακριβώς για μας ταιριάζει στην τρίτη φάση. Είναι το θεατροφόρουμο όπως λέγεται ή θεάτρο της αγοράς. Αυτό είναι κάτι σύνθετο όχι όμως τόσο δύσκολο. Το έχω δει σε πολλά σχολεία να γίνεται. Λοιπόν πως γίνεται αυτό. Έχουμε λοιπόν όπως είπαμε ένα θέμα. Έτσι μας απασχολεί ένα θέμα στο project μας και έχουμε φτάσει στην τρίτη φάση, έχουμε κάνει πολλά πράγματα, έχουμε διαβάσει βιβλία κτλ. Ξεκινάμε λοιπόν να φτιάχνουμε στην ουσία ένα θεατρικό όλοι μαζί, τάξη όλοι μαζί. Και πως ξεκινάμε. Ξεκινάμε από μια πρώτη σκηνή όπου τοποθετούμε μία σύγκρουση. Ένα πρόβλημα. Θυμάστε είπαμε ότι η σύγκρουση είναι βασικό. Λοιπόν μια ομάδα λοιπόν παρουσιάζει στην τάξη μία σκηνή που υπάρχει ένα κοινωνικό πολιτικό πρόβλημα. Ένα πρόβλημα. Μπορεί να είναι και οικογενειακό τώρα. Δεν θα σταθούμε εκεί. Τα παιδιά ξεκινάνε κάποια παιδιά, δυο τρία παιδιά και φτιάχνουν αυτήν την πρώτη σκηνή με αυτό το πρόβλημα. Θα σας πω ένα παράδειγμα που το έχω δει. Είχαν δουλέψει πάνω στον ξένο. Ο ξένος είναι μια από τις ενότητες. Στην τρίτη φάση λοιπόν η πρώτη αυτή σκηνή ήταν ότι έρχεται μία καινούργια μαθήτρια στην τάξη μας. Έτσι μια μαθήτρια ξένης καταγωγής έρχεται στη μέση της χρονιά στην τάξη μας. Τη φέρνει ο διευθυντής και μας τη συστήνει και λέει τάδε ας πούμε έρχεται εδώ είναι εδώ τώρα θα μείνει μαζί σας κτλ. Πώς αντιδράει η τάξη ας πούμε βρίσκει καρέκλα να κάτσει. Ένα απλό θέμα αυτό είναι ένα απλό πρόβλημα. Το παίζει μία σκηνή μία ομάδα παιδιών, παίζει αυτή την πρώτη σκηνή. Οι υπόλοιποι λένε άμα δεν μ' άρεσε έτσι όπως το παίξατε θα μπορούσε ας πούμε να τη δεχτεί κάποιος. Γιατί αυτοί το παίξανε ότι δεν τη δέχεται κανένας ή δεν υπάρχει καινή θέση σε κανένα θρανείο. Και λέει όχι μα γιατί θα μπορούσε να υπάρχει καινή θέση και κάποιος να ήθελε να κάτσει ξέρω εγώ δίπλα του. Άρα λοιπόν εσείς που είπατε ότι υπάρχει μία άλλη σκηνή, σηκωθείτε να την παίξετε. Σηκώνετε λοιπόν τώρα μία άλλη ομάδα και παίζει τη σκηνή με τον τρόπο που αυτή θέλει. Ξαναγυρνάει, γιατί θα μπορούσε να γίνει αλλιώς ή ποια θα ήταν εντάξει η επόμενη μεταφάση. Άρα λοιπόν στην επόμενη φάση την άλλη μέρα ξέρω εγώ τι γίνεται με τη μαθήτρια την παράλη την μπορεί να γίνεται. Και γίνεται μία σειρά από σκηνές που όμως έχουν πολλές εκδοχές που τις δουλεύουμε διαρκώς, συνεχώς. Δηλαδή κάποιοι άλλοι μετά έχουν μια άλλη ιδέα και σηκώνονται να κάνουν την ιδέα τους όπως αυτοί νομίζουν κτλ κτλ. Αυτό μπορεί να πάει επάπηρο βέβαια, κάποια στιγμή το σταματάμε. Είναι πάρα πολύ ωφέλημο διότι ακριβώς είναι όλο αυτό που είπαμε το θέμα της παρατήρησης, το θέμα της δράσης, το θέμα ότι όταν βλέπεις τη δράση, όταν βλέπεις παραδείγματος χάρη πως νιώθει αυτή η κοπέλα που κανείς δεν τη θέλει και εσύ καταλαβαίνεις πράγματα και θες μετά να το αλλάξεις αυτό και θέλεις μετά να κάνεις κάτι άλλο. Είναι παιδιά τελικά το θέατρο και θα τελειώσουμε αυτό η δραματοποίηση μας δίνει την αίσθηση ακριβώς ότι επεμβαίνουμε στην ίδια τη ζωή. Ότι με τη δράση μας μπορούμε να επέμβουμε ή να παρέμβουμε όπως θέλετε πείτε το στην ίδια τη ζωή και αυτό είναι πάρα πολύ σπουδαίο. Γι' αυτό βλέπετε το θέατρο φόρουμ λέγεται και θέατρο του καταπιεσμένου διότι είναι ένα μέσον ενδυνάμωσης του καταπιεσμένου. Ο καταπιεσμένος μέσα από τέτοιου είδους θεατρικές δραστηριότητες ακριβώς ενδυναμώνεται και θα μου πείτε μα τα παιδιά τι σχέση έχουμε. Μα τα παιδιά είναι μικροί καταπιεσμένοι. Τα παιδιά λόγω της αδυναμίας τους έτσι έχουνε πολλούς λόγους να αισθάνονται όπως αισθάνεται ένας καταπιεσμένος και μέσα από το θέατρο και μέσα από τέτοιες τεχνικές ακριβώς τα παιδιά ενδυναμώνονται. Θέλετε να ρωτήσετε κάτι. Υπάρχει καμιά διευκρίνηση για κάποια από αυτές τις τεχνικές. Κάτι που δεν καταλάβατε. Λοιπόν αυτό που θα ήθελα να πω είναι ότι η δραματοποίηση δεν χρειάζεται πολλά. Δεν χρειάζεται ας πούμε ούτε εποπτικά μέσα. Δεν χρειάζεται υπολογιστές διαδίκτυα και τα λοιπά. Είναι κάτι που γίνεται με τα σώματά μας, με τον ψυχισμό μας. Μπορούμε να έχουμε βέβαια στην τάξη ένα καλάθι με κάποια βασικά αντικείμενα. Εξογόμπαστούνι, ομπρέλα, καπέλο, κάτι και τα λοιπά. Μια λάμπα και τα λοιπά που χρησιμεύουν. Η δραματοποίηση πάντα γίνεται από μια ομάδα παιδιών. Δεν γίνεται ποτέ απόλυτην τάξη μαζί. Δεν μπορεί να γίνει απόλυτην τάξη μια δραματοποίηση. Και επίσης η δραματοποίηση δεν γράφεται. Δεν γράφουμε κείμενα. Μπορεί να κρατήσουμε κάποιες σημειώσεις όταν ετοιμάζουμε μια δραματοποίηση. Την κουβεντιάζουμε την δραματοποίηση πιο πριν και μετά ανεβαίνουμε και την παίζουμε. Δεν κάνουμε ούτε πρόβες, ούτε τέτοια πράγματα. Δηλαδή η δραματοποίηση έχει κάτι το αφθόρμητο. Και βέβαια έχω δει δραματοποιήσεις, παιδιά, είναι πολύ χάλια που σηκώνονται τα παιδιά με ένα χαρτί στο χέρι και κάνουν δραματοποιήσεις. Με το χαρτί στο χέρι και διαβάζουν τα λόγια. Αυτό δεν είναι δραματοποιήσεις. Σε καμία περίπτωση. Λοιπόν, αυτά. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Θα συνεχίσουμε σήμερα με μια παρουσίαση δράσης φιλανάγνωσίας που έγινε στο Βαφοπούλιο. Εντάξει. Είναι η δεύτερη που θα ακούσουμε. Παρακαλώ, σηκωθείτε. Καλησπέρα. Είμαι η Σιμιονίδο Τηγώνη. Εγώ είμαι η Παναγιώτη Τηγώνη. Και με Ρησούπουλ Παναγιώτα. Λοιπόν, εμείς πάλι στα πλαίσια του μαθήματος τεκτικής λογοτεχνίας επισκεφτήκαμε το Βαφοπούλιο Ιδρυμάς της 23 Απριλίου 2015 με σκοπό να προωθήσουμε τη φιλανάγνωσία. Το θέμα με το οποίο ασχοληθήκαμε ήταν η φιλία και το θέμα μας προέρχεται από το νέο πρόγραμμα σπουδών. Λοιπόν, να πούμε λίγα πράγματα για το προφίλ της τάξης. Λοιπόν, η τάξη αποτελούνταν από 20 συμμαθητές της 4ης Δημοτικούς, από το 3ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης και πιο συγκεκριμένα από το τμήμα 22. Γενικότερα το γνωστικό επίπεδο των μαθητών ήταν μέτριο εκτός από κάποιους μαθητές από 5 συγκεκριμένα που είχαν πιο ανεβασμένο επίπεδο. Δύο μαθητές αντιμετώπιζαν κάποια θέματα. Ο ένας είχε μαθησιακές δυσκολίες, ο άλλος είχε σύνδρομο Άσπηγερ. Παρ' όλα αυτά, εμείς δεν αντιμετωπίσαμε κανένα πρόβλημα όση ώρα ασχολήθηκαμε με τα παιδιά. Τίποτα, όταν το καταλάβαμε. Συμμετείχαν με μια μαχαρά, δεν το καταλάβαμε καν. Η κοινωνική και πολιτισμική τους προέλεξη ήταν χαμηλή και μεσαία. Όπως μας είχαν ενημερώσει, είχαν κάνει μια φορανεγνωστική δράση του αγωφοπούλαιο πριν κάποιο χρονικό διάστημα. Μάλλον την προηγούμενη χρονιά. Στην σχολείο δεν υπήρχε δανειστική βιβλιοθήκη. Μόνο κάθε τάξη έχει μια μικρή βιβλιοθήκη με λίγα βιβλία. Και όπως μας είπε ο εκπαιδευτικός, έχουμε λίγα βιβλία ανάλογα με την ηλικία των παιδιών. Τα παιδιά γενικότερα δεν διαβάζουν πολλές σχολικάς βιβλία. Μόνο τα Χριστούγεννα και το Πάσχα γίνονται κάποιες ανταλλαγές βιβλίων. Έτσι ώστε τώρα που θα έχουν βρώνει εκείνες τις εποχές να το διαβάσουν. Γίνεται μάθημα φιλανεγνωστήρας ενέχω από την εβομάδα. Αλλά από άλλο εκπαιδευτικό. Προσπαθήσαμε να θυμάσουμε σε επαφή με τον άλλο εκπαιδευτικό για να μας πει τίποτα. Ωραία. Οι μοθητές δεν δούλευαν σε ομάδες και είχα κάποια θεματάκια με τη συνεργασία. Τώρα για τον εκπαιδευτικό ήταν ένας έμπειρος εκπαιδευτικός. Είχε προετοιμάσει λίγο τους μαθητές. Πιο πολύ για την οργάνωση των ομάδων και για να μην αντιμετωπίσουμε κάποια προβλήματα. Δεν συμμετείχε καθόλου στα δρόμενα που παρουσιάσαμε. Βέβαια παρακολουθούσαμε ενδιαφέρον και επιβράδους από τους μαθητές του. Και υπήρξε και μία ακόμη εκπαιδευτικός που ήταν παράγοντης τήρηκας για τα δύο αυτά τα παιδάκια που είπαν προηγουμένως. Τώρα έχουμε επιλέξει το θέμα της φιλίας γιατί είναι κάτι που αφορά άμεσα τους μαθητές. Και εντάστηται και στο καινούργιο πρόγραμμα των σπουδών. Με την επίσκεψή μας εκεί αυτό που θέλαμε να πετύχουμε είναι κατ' αρχή να προοφηθεί η φιλία να γνωσήσει τους μαθητές. Να γνωρίσουν το εύρος της φιλίας, τα διαφορετικά είδη της φιλίας που υπάρχουν. Να σκεφτούν και τις προσωπικές εμπειρίες που έχουν με τους δικούς τους φιλούς. Να συνδέσουν την φιλία με συγγενικές έννοιες όπως αλληλεγγύη, ευτυχία, παιχνίδι. Και να αντιληφθούν ότι η φιλία συμβάλει στην κοινωνικοποίηση τους. Με τις δραστηριότητες που κάναμε θέλαμε να τους βοηθήσουμε να μπορέσουν να εντοπίζουν τα βασικά στοιχεία μέσα σε ένα βιβλίο. Να καταλαβαίνουν το μήνυμα που προσπαθεί να περάσει ο συγγραφέας. Να τους εξασκήσουμε στην παραγωγή γραπτού λόγου με κειμενικές δραστηριότητες, να εξασκήσουν τις καλλιτεχνικές τους ικανότητες με τις εικαστικές δραστηριότητες. Και να εκφραστούν με το σώμα και με τη φωνή τους μέσω της δραματοποίησης. Λοιπόν, τα βιβλία που εξασκηθήσαμε, κατά την εμπειρία είμασταν πέντε κορίτσες. Απλώς τώρα από σου η Άζηλία. Ήταν το Φίλι Φωσανάρι, ένας τα Κύμαλια, εγώ και ο κύριος Γορύλας, δώσε την αγάπη και φιλάντα από τον Κιάνο. Συμβαλλητικό συγγραφέα του Σοφυδέντ, δεν είπες, τον δεν πήρας. Λέω και οικονομία χρόνια. Τα βιβλία αυτά που παρουσιάσαμε. Η πρώτη φώτα συγκράτησε περίπου 20 λεπτά, έρχονταν με κάποια δεδιά μέσα, ζητηθήκαμε, τους καλωσορίστηκαμε, πήσαμε. Δεν τους είπαμε τον λόγο που είμαστε εδώ και το θέμα. Αφήσαμε να το διαπιστώσουν από μόνοι τους. Τους βάλαμε να δουν ένα βίντεο που είχε σχέση με τη φιλία. Το είδαν με αρκετό ενδιαφέρον. Και συνέχεια τους ρωτήσαμε κάποιες ερωτήσεις του τύπου, αν τους άρεσε το βίντεο και ποιο ήταν το θέμα. Στη συνέχεια συμπειρώσαμε το δέντρο της φιλίας, ζήκωναν τα χέρια και μας λέγαν διάφορες λέξεις όπως αγάπη, εμπιστοσύνη, παιχνίδι. Το δέντρο της φιλίας περιλάμβανε 20 κυκλάκια που μέσα σε κάθε κυκλάκι γράφαμε μία λέξη. Ήταν πραγματικό δέντρο. Το έχουμε φωτογραφεί αυτό. Το δέντρο της φιλίας ήταν ένα δέντρο σχεδιασμένο σε χαρτόνι. Όχι 20 κυκλάκια, 10 λεπτά. Μετά χωριστήκαμε σε ομάδες, τους παρουσιάσαμε μία μικρά... Πριν πάμε στις ομάδες, η πρώτη φάση πώς πήγε δηλαδή τα παιδιά... Πήγε αρκετά καλά, ήταν ενθουσιασμένοι. Στην αρχή μπήκαν μας είπαν και για κάποιους μαθητές τους που γιόρταζαν κάποια άλλοι που είχαν γενέθυρα. Ήταν το γιο Γιωργιού εκείνη ημέρα. Μετά τους είπαμε δυο λόγια για το βιβλίο ή καθε μία και μετά προχωρήσαμε στο χωρισμό των ομάδων. Πριν πάμε στις ομάδες, κατάλαβατε το θέμα τα παιδιά του βίντεο? Ναι, κατάλαβαμε το θέμα. Είπαμε ότι τους άρεσε πολύ το βίντεο και ότι έχει σχέση με τη φιλία. Είσαμε ότι πρόκειται και για ένα τμήμα ΔΕΛΚΑΔΙΟ γιατί στο βίντεο έδειχνε ότι τα παιδιά που παίζουν στο βίντεο ήταν από το ΔΕΛΚΑΔΙΟ και λένε «Α, και εμείς ΔΕΛΚΑΔΙΟ είμαστε». Μετά τους είπαμε δυο λόγια για το βιβλίο, όχι πολλά για να υπάρχει ενδιαφέρον και μετά χωριστείκαμε στις ομάδες. Κάθε ομάδα αποτέλουνταν από τέσσερα άτομα. Να δω το βέντρο της φιλίας, το βίντεο που δείξαμε που δεν παίζει. Μετά στη δεύτερη φάση πήγε αρκετά καλά, δεν ξεπεράσαμε το χρονικό περιθώριο. Στην αρχή είχαμε τους δώσαμε, δώσαμε σε όλες τις ομάδες από ένα, η κάθε ομάδα συμπλήρωσε ένα φύλλο εργασίας με κάποιες ερωτήσεις σχετικά με το βιβλίο. Στη συνέχεια περάσαμε τις δραστηριότητες και στο τέλος που είχαμε τη δραματοποιήσει η κάθε ομάδα που είχε ένα μικρόθεατρικό να πορθιάσει. Η κάθε ομάδα παρουσίασε το βιβλίο της, δεν παρουσίασε μόνο τη δραματοποίηση. Ναι, τις δραστηριότητες και στο τέλος τη δραματοποίηση. Κάθε ομάδα είχε και μια δραματοποίηση. Ναι. Κάποιοι το διαβάσανε ένα πρόσπασμα μόνο. Ναι, διαβάσανε ένα πρόσπασμα όχι σε όλες τις ομάδες, κάποιοι το διαβάσανε μόνο σε κάποιοι όλοι μαζί. Μετά η βήτα φάση κράτησε λιγότερο από 60 λεπτά. Αυτά. Μάλιστα, δηλαδή 60 λεπτά έφτασαν για να δουλέψει τα παιδιά. Ναι, για να δουλέψει τις ομάδες. Αλλά βέβαια με τη δική σας βολήθηκαν. Δηλαδή τα παιδιά μόνο τους δεν ήταν στις ομάδες, ήταν μία φιλίτρια σε κάθε ομάδα. Και η τρίτη φάση, όπου κράτησε 25 λεπτά. Είχαμε εμείς προγραμματική να κρατήσει γύρω στα 15, αλλά κράτησε 25. Προρροσιάσαμε τις δραστηριότητές μας σε κάθε ομάδα και στο τέλος κάνουμε μία μικρή ψηφοφορία για να πούμε ποια φιλέα τους άρεσε περισσότερο και ποια θα κερδίσει. Στην αρχή η παιδιά μας υπήρξε ίσοψηφία μεταξύ του βιβλίου Φίλιφος Χανάρη και το ένα στα Κυμαλιά, ξανά κάναμε μία ψηφοφορία και στο τέλος αυτό που τους άρεσε περισσότερο ήταν το Φίλιφος Χανάρη. Εσείς γιατί λέτε ότι τους άρεσε αυτό το βιβλίο? Δεν ξέρω εσείς ο Φίλιφος την παρουσίαση γιατί στην αρχή το παρουσιάσαμε τα βιβλία, πιο πολύ ενδιαφέρθηκα για το πρώτο βιβλίο, είναι στα Κυμαλιά και δεν τους άρεσε τόσο η υπλοκή, ενώ μετά έτσι όπως τα πέδωσαν οι συμμαθητές τους πιστεύω ότι αυτό τους τράβηξε. Αυτό έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία που λένε και αποδεικνύει αυτό που λέγαμε ότι τα παιδιά πίθονται από τους συνολίους τους για την αξία ενός βιβλίου και όχι τόσο από εμάς όταν τους λέμε αυτό είναι πολύ ωραίο πράγμα και το διαβάζει και τα υπάρχει. Τώρα η καθημεία άμα έχουμε χώρο να αναλύσουμε. Ωραία, το πρώτο βιβλίο είναι το Φιλίκας Φανάρη. Πήρχαν αλάτι εγώ και είχα μια ομάδα με 4 αγόρια. Συγκεκριμένα ήταν φίλοι, δεν ήθελα να χωριστούν, είχα με ένα θεώνα. Στην αρχή διαβάσαμε το βιβλίο μέχρι ένα σημείο όπου και σταματήσαμε. Το βιβλίο είχε να κάνει με μια ιδιόμορφη βιβλία. Άμψα σε δυο παιδιά που δεν είχαν εκλειπτική επικοινωνία. Το 1 το αγόριακκο ήταν κοκκο. Αγιον Κορτσέκ βέβαια δεν το γνώρισε. Σταματήσαμε λοιπόν το βιβλίο σε ένα σημείο και υποθέσαμε μαζί με τα παιδιά τι θα μπορούσε να συμβεί στη συνέχεια. Μάλιστα υπήρχαν διαφορετικές απόψεις και στο τέλος δημιουργήσαμε μια κοινή άποψη για τη συνέχεια του βιβλίου. Είναι η διαπραγμάτευση του νοήματος. Υπάρχουν διάφορες απόψεις αλλά στο τέλος συγκλείρουν και να φτάσουμε κάπου. Αυτό είναι η κυνηγική δραστηριότητα διότι είχατε ένα γραπτό κείμενο γράψαμε. Ναι γράψαμε ένα γραπτό κείμενο. Και στη συνέχεια οι μαθητές διάβασαν τη συνέχεια του βιβλίου. Δηλαδή μέχρι εκείνη τη στιγμή διάβασα εγώ το βιβλίο. Λοιπόν, ζωγράφισανε μαθητές τον ήρωα της ιστορίας τον Γιώργο, ο οποίος ήταν ένα παιδάκι το οποίο ήταν κοκκό. Έτσι ήθελα να το πούσανε να το εικονίσουν. Μάλιστα πολλά παιδιά δίπλα στον Γιώργο βάλανε και διάφορα νοήματα σύμβολα στη νοηματική. Κυρίως η τρίτη δραστηριότητα ήταν αυτή που τους ενθουσίασε και περισσότερο. Στην αρχή είχα στο μυαλό μου να δημιουργήσουμε μια αναπαράσταση, ένα μικρό δρώμενο, σαν συνέχεια της ιστορίας. Τι θα γινότανε αφού γνωρίστηκε το κορίτσι της ιστορίας με τον Γιώργο, πέζαινε στο μουσείο, πώς θα γινότανε όλο αυτό. Είχαμε όμως τέσσερα αγόρια, οπότε αλλάξαμε το πλαίσιο της ρεματοποίησης μας, θέσαμε όση ιστορία ότι βρισκόμαστε σε ένα πάρκο. Ή ότι ήταν ένα αγοράκι ο Γιώργος, που πραγματικά το λένε και οι Γιώργο του συγκεκριμένου, ο οποίος ήταν κοφός. Και τα τρία άλλα παιδάκια προσπάθησαν να τον προσεγγίσουν και να παίξουν μαζί του ποδόσφαιρο. Είχε φύγει από την πρώτη στιγμή, οι μαθητές ενσωσιάστηκαν και άρχισαν κατευθείαν να επικοινωνούν μόνοι τους, χωρίς να τους δώσουν καμία κατεύθυνση. Μαλίστα, στη συνέχεια άρχισαν να βρίσκουμε το πώς θα χωριστούν τις ομάδες. Είχε πάρα πολύ καλά η γραμματοποίηση, δεν είναι μια συγκεκριμένη τεχνική απ' τη γραμματοποίηση, όμως είναι εμπνέτα από κείμενο και κάνει μια άλλη ιστορία στην ουσία. Έτσι δεν είναι στιγμή της ιστορίας, είναι μια άλλη ιστορία. Είναι το βιβλίο της κοπέρας που λείπει. Εδώ είναι κάποιες εικόνες από την κοπέρα. Λοιπόν, το άλλο βιβλίο ήταν το βιβλίο που είχα εγώ, λέγονταν εγώ και ο κύριος Γορίλας. Το συγκεκριμένο βιβλίο είχε δύο ιστορίες μέσα και εγώ επέλεξα να κάνω μόνο τη δεύτερη ιστορία, καθώς ήταν πιο ενδιαφέρουσα. Λοιπόν, επειδή το βιβλίο είχε δύο ιστορίες, ο τίτλος και το εξώφυλλο του βιβλίου ανταποκρίνονταν μόνο στην πρώτη ιστορία, οπότε αποφάσισα στην πρώτη δραστηριότητα όλοι τα παιδιά μαζί να δώσουν έναν καινούργιο τίτλο για τη δεύτερη ιστορία μας και να σχεδιάσουν έναν καινούργιο εξώφυλλο. Όντως, πολύ γρήγορα βρήκαν τα παιδιά έναν τίτλο, βέβαια μάλιστα μεταξύ τους λίγο γιατί είχαν πάρα πολλές ιδέες και έκανε έτσι μια άδικη ψηφοφορία ποιος θα επικρατήσει. Βρήκαμε έναν τίτλο, ευτυχώς. Μετά ένα παιδί από μόνο τον έλεγα να ζωγραφεί στο εξώφυλλο, γιατί όπως μας είπε ήταν πολύ καλός ζωγραφικοί και ακόμη δεν τον βοήθησε. Δέσσερα δεστηριότητα κειμενικοί, ο οποίος νομίζω ότι είναι αυτοί που δεν είναι πολύ άρεστα παιδιά. Και η δεστηριότητα αυτή έχει ως εξής. Δύο παιδιά θα αναλάβουν τη συγγραφή ενός προσωπικού ημερολογίου, των δυόν ηρώων της ιστορίας, όπου θα εξοδορούσαν πώς πέρασαν την πρώτη ημέρα στο σχολείο τους με την άνοιξη της νέας χρονικής χρονιάς. Ένα παιδί κατευθείαν τα αποκρίθηκε και ήθελε να γράψει το ημερολόγιο, αλλά μετά με το ζόριγο προσπαθούσα να πείσω έναν ακόμη. Τη ρίκαμε το ακόμα και βασάνων. Εντάξει, δέχτηκε ένα. Δεν πήρε έτσι. Εντάξει, άμα δεν ήθελε, έτσι έτσι. Εντάξει, ήθελε. Μετά ήθελε, γιατί οι άλλοι ζωγράφισαν και δεν είχε τι να κάνει, οπότε ήθελε. Πρώτος τον άψεφος έγραψε πολύ ωραία την ιστορία του, τέλος. Δεύτερος λίγο δυσκολέθηκε, δεν είχαμε πολλά θέματα. Αλλά σε σχέση με τον πρώτο ήταν φανερά λίγο πιο αδύναμος. Η κοίτα δαστηριώτη ήταν αυτή η παραδόκως πάρεσε πιο πολύ και επειδή ένα από τα θέματα βιβλίου ήταν και το σχολικός εκφοβισμός, αποφάσισα να δώσω τα παιδιά ένα χαρτόνι και να δημιουργήσουν έτσι μια αφήσα με κάποιες συνθήματα ή και σύμβολα κατά το σχολικό εκφοβισμό και μετά θα μπορούσαν αυτήν την αφήσαμε να την πάω στο σχολείο, όταν την κρυμάζω στους πίνεκα ανακαινώσεων και να την κάνουν ό,τι θέλουν. Και μου εντυπωσίδευσε πάρα πολύ ότι έτρεξαν πάρα πολλά συνθήματα. Και όταν τους ρώτησα από πού τα ξέρετε όλα αυτά και τα έχω πει λίγο προτυμασμένη, πιστεύω ότι δεν θα ήξερα, μου ανέφερα κατευθείαν το γεγονός του Βαγγέλη για κουμάκι, ήταν πολύ επικρακή εκείνες τις μέρες και μου είπαν ότι γενικότερα συζητούσαν πολύ για αυτό το θέμα στο σχολείο. Αυτή η δαστηριότητα ήταν πολύ καλή κατευθείαν και πολύ γρήγορα έγινε. Και η τέταρτη δαστηριότητα ήταν και εγώ, είχα μια δραματοποίηση, αλλά με την τεχνική της γωνιάς του Κοτσοβολιού. Οι δύο βασικοί ήρωες βρίσκονται στο πράγμα του σχολείου εν ώρα διαλύματος, όταν ξαφνικά το ανάπαιρο παιδί υπότενα είναι στις πονταγωνίες της ιστορίας μας δίχεται κάποια σχόλη και μια ελεκτική επίθεση από κάποια άλλα παιδιά, ουστήτες, αλλά αυτό το αναλαμβάνει ο άλλος ο καλός του φίλος να τον βοηθήσει. Γενικότερα πήγε πάρα πολύ καλά η ομάδα, όμως δεν είχαμε ένα θέμα, μόνο το θέμα που είχαμε ήταν λίγο στη δεύτερη δραστηριότητα που δεν ήθελε πολύ κάποιος παιδί να το δυσκόλεψε αρκετά. Το γεγονός επίσης ότι τρία από τα τέσσερα παιδιά δεν ήθελαν να διαβάζουν ένα πόσμα που τους είχα ορίσει στην αρχή, μου οδηγούσε στο συμπέρασμα να καταλάβω ότι δεν διαβάζουν σχολικά βιβλία, μόνο το άλλο το παιδί που ήταν πρόθυμο να γράψει και το ημερολόγιο με ρώτησε εκείνη τη μέρα αν θα μπορούσε να δανειστεί βιβλία από το Παφοπούλιο. Οπότε πιστεύω ότι κάπως προωθήσαμε λίγο τη φιλή αναγνωσία και όταν δόξα και τα υπόλοιπα παιδιά άμα θα διαβάζουμε από εδώ και πέρα βιβλία μου είπαν ναι, τώρα μου θα το διαβάζουν, δεν ξέρω. Το βιβλίο μου ήταν κατάλυτο και συμπεριοδούσε τις ανάγκες του θέματος, δεν φαίνονται. Εδώ είχαμε κάποιες εικόνες, δεν φαίνονται έτσι, όχι. Το βιβλίο που είχα εγώ είναι για να δω φουντουκιά μου, λυάει για τη φιλή όπου αναπτύσσει ο δόρος ένα μικρό παιδί με μια φουντουκιά που φυτρώνει στη γειτονιά του. Ο δόρος γίνεται πολύ καλός φίλος με τη φουντουκιά, πηγαίνει κάτω, απλά για τις δραστηριότητες. Η πρώτη δραστηριότητα ήταν η καστική. Θα έπρεπε να φανταστούν οι μαθητές ότι βρίσκονται πάνω στη φουντουκιά και την πέβουν, όπως κάνει και ο ήρωας μέσα στο βιβλίο, και να ζωγραφίσουν τι βλέπουν, το τοπία σε τι μέρη μετακινούνται. Η δεύτερη δραστηριότητα ήταν κειμενική, θα έπρεπε δυο μαθητές να καταγράψουν επιχειρήματα υπέρ της κατεδάφησης της φουντουκιάς και άλλοι δυο κατά της κατεδάφησης της φουντουκιάς. Γιατί μέσα στο βιβλίο δημιουργείται ένα τέτοιο θέμα, πρέπει να χτιστεί μια πολυκατοικία εκεί που βρίσκεται η φουντουκιά και κάποιοι εργάτες πιστεύουν ότι πρέπει να κοπεί για να γίνει αυτό. Η τελευταία δραστηριότητα είναι τις γραμματοποίησης, είναι αυτή που ενθουσίασε περισσότερο τους μαθητές και έδειξαν πιο πολύ ενδιαφέρον. Οι δυο μαθητές είναι αυτοί οι οποίοι θα χρησιμοποιήσουν τα επιχειρήματα που έχουν γράψει προηγουμένως και θα αναπαραστήσουν τον δώρο και έναν φίλο του, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η φουντουκιά δεν πρέπει να κοπεί. Οι άλλοι δύο θα χρησιμοποιήσουν τα αντίστοιχα επιχειρήματα. Άρα είναι υποστήριξη θέσης. Ναι, ένα μικρό αντιμπέιγγ, δηλαδή λόγος αντιλόγος. Και ποια από τις τελευταίες ιδιότητες πιστεύεις? Θεωρώ αυτή. Αυτή, γιατί έδειξαν πιο πολύ ενδιαφέρον να αντεποκρίθηκαν αμέσως. Στην αρχή νομίζω ότι έπρεπε να μάθουν απ' έξω τα επιχειρήματα που έχουν γράψει την προηγούμενη δραστηριότητα. Αλλά όταν τους εξήγησα τι ακριβώς έπρεπε να κάνουν, αντεποκρίθηκαν άμεσα και το αποτέλεσμα ήταν πιστεύω πολύ αξιόλογο. Τώρα σπρος το βιβλίο, θεωρώ ότι το βιβλίο ήταν ενδιαφέρον και ήταν κατανοητό. Κανείς από τους μαθητές δεν έδειξε ενδιαφέρον να διαβάσει το βιβλίο ολοκληρωμένο. Και πιστεύω ότι δεν κατάλαβαν ίσως στην ουσία του βιβλίου. Το διαφορετικό είδος της φυλλίας που είχε το παιδί με ένα δέντρο που τους φάνηκε περίεργο και αστείο. Και ότι ίσως αυτόν έφταγε στην ηλικία τους. Ίσως δηλαδή να έπρεπε το βιβλίο... Αντίοπως ήταν μικρά τα παιδιά για το βιβλίο? Εγώ αυτό εξέλαβα. Ήταν ανώριμο. Αυτό. Τα τάξια είναι μικρά, αλλά προφανώς είναι άπειρη αναγνώστευτη. Για τους συγκεκριμένους βιβλίους πάντα. Είναι λίγο σύνθετο το βιβλίο για αυτούς. Ας το απαντάρει πέθανε καλά. Τελευταίο βιβλίο. Το βιβλίο που είχα εγώ ήταν με ένα σακιμαλιά. Στην αρχή τους είπα την ιστορία με δύο-τρία λόγια με μπερίληψη. Πώς όμως να τις αποτελέψει το τέλος. Ήρθαμε στο δραστηριό. Ήρθαμε στο δραστηριό που ζήτησα από τα παιδιά να μας ερχίσουν την ιστορία. Δηλαδή το τέλος της ιστορίας. Θα μου πω πώς το φαντάζεται. Ήρθαμε στο δραστηριό που ζήτησα να μου κάνουν ένα άλλο εξόφλου. Το εξόφλου του πριν ήταν τόσο πετυχημένο. Και το τρίτο δραστηριό ήταν μια δραματοποίηση. Θα αναπαρουστούσαμε μια σκηνή του βιβλίου όπου ο ήρωας Σοφάνης έχει χάσει τα μαλλιά του. Και όλοι οι φίλοι του πάνε να κουρευτούν και αυτοί για συμπαράσταση. Πιστεύω ότι περισσότερο ενδιαφέρον είχε τρίτο δραστηριό. Είχαμε ένα μικρό θέμα στο χώρισμα των ρόλων γιατί όλοι ήθελαν να κάνουν τον κουρέα. Και ανακραστήκαμε να κάνουμε κλήρωση. Και ένα κοριτσάκι που μετά την κλήρωση δεν πήρε αυτόν τον ρόλο. Ήταν δισερεστημένο μέχρι το τέλος. Και τον ρόλο της τον έκανε με το ζόρι. Και... Πολύ εγωιστρία. Από την αρχή φαινόταν. Και αυτό μετά... Όσον αφορά το βιβλίο πιστεύω ότι δεν ήταν για την οικία τους. Γιατί δεν έχουν την κατάλληλη ολυμότητα για ένα τέτοιο βιβλίο, ώστε να καταλάβουν το μεγαλείο της πράξης αυτών των παιδιών. Και το θεώρησαν περισσότερο αστείο το ότι τα παιδιά πήγαν και κουρέφτηκαν, γουλή που λέμε για συμπαράσταση του τοφύλου τους. Αυτό μετά κάποια άλλα προβλήματα... Ας τα γίνει και στις πατατηρήσεις. Και πώς σας φάνηκε όλα αυτά τα παιδιά αυτά? Αρκετά ενδιαφέρον ήταν. Τα παιδιά δείξαν και αυτά ενδιαφέρον. Εντάξει, υπήρχαν κάποιες διαφωνίες μεταξύ τους. Αλλά κάθε τάλλα καλά πήγαν. Εσείς οφελητήκατε, εσείς? Ναι, γιατί ήταν κάτι πρωτογνώδη για μας. Κάτι που ας πούμε δεν το είχαμε κάνει. Δεν είχαμε έρθει σε επαφή με το αντικείμενο. Να το ξανακάνετε, πιστεύετε ότι το κάνατε καλύτερα? Επιστεύω ναι, επειδή έχουμε τώρα μια εμπειρία, πιστεύω ότι θα ήμασταν και εμείς όχι τόσο αγχωμένοι, γιατί είχαμε και μισένάχος γιατί πρώτη φορά το κάνουμε. Αλλά πιστεύω και μπορεί να είμασταν και λίγο πιο οργανωμένοι, να είχαμε μια μεγαλύτερη πείρα. Να είχαμε πιστέστηκα κάτι άλλο? Κάτι άλλο, όχι πέρα. Κάτι τέτοιο που πιστέστηκα. Το θέμα μας τώρα ήταν καλό, ήταν ένα θέμα που... Τι ανταμενόμαστε? Ή βασικά οι μοσκοποιηδικές. Δηλαδή όλα γίνονται με το σκοποθεσσί. Επιστεύουμε ότι τα πέστερα πιστέστηκαν. Όλα αυτά που είχαμε σχεδιάσει μπορέσαμε να τα πραγματοποιήσουμε. Δηλαδή ήμασταν εντάξει και στο χρόνο, δεν ξεφύγαμε σε καμία φάση. Και γενικότερα τα παιδιά που μας είπε ο κορτελευτικός, ότι δεν συνεργάζεται. Εμείς δεν το είδαμε αυτό, δεν θα συνεργάζεται. Μάλιστα, τα παιδιά όχι που τους δώσεις, αυτοί που βλέπεις την ανάδικη ενταγώθηση. Αν θα πάλεις να συνεργαστούν, θα συνεργαστούν. Αν δεν θα πάλεις να συνεργαστούν, μετά λες ότι δεν συνεργάζεται. Αν δεν το ζητήσεις, δεν θα το έχεις. Καλησπέρα. |
