| Διάλεξη 11: Συνεχίζοντας όσα είπαμε στο προηγούμενο μάθημα για τη σχέση προφητείας και αποταλυτικής, στο καινούριο μας μάθημα σήμερα θα εμπαθύνουμε σε αυτήν ακριβώς τη σχέση και θα προσπαθήσουμε να δούμε ποιες είναι οι διαδρομές διακειμενικές και πολιτισμικές που μπορούν να υπάρχουν μεταξύ αυτών των τριών διαδρομικών παραδόσων κομμάτων κειμένων. Γιατί είπαμε στο προηγούμενο μας μάθημα, κυρίως στο προηγούμενο μάθημα, σκοτήκαμε ιδιαίτερα με το θέμα του κατά πόσο η αποκάλυψη είναι ένα αποταλυτικό κοινό, στο προηγούμενο είχαμε μιλήσει για την προφητεία και είπαμε ότι έχει πάρα πολλά αποκαλυπτικά στοιχεία η αποκάλυψη. Στο προηγούμενο μάθημα μιλήσαμε για την αποκαλυπτική και είπαμε ότι έχει επίσης πάρα πολλά αποκαλυπτικά στοιχεία αλλά δεν μπορούμε να μιλήσουμε για ένα αμυγός αποκαλυπτικό κοινωνό αλλά για ένα κείμενο το οποίο μάλλον είναι ιδρυτικό με την έννοια ότι συνδυάζει στοιχεία και αποπτωσιακά παραδόσεις και δι' αυτό το οποίο τελικά παράγεται είναι κάτι εντελώς νέο. Κάτι εντελώς νέο το οποίο έχει σημασία και σπουδρότητα για τους αναγνώστες του βιβλίου αυτού που είναι ένα βιβλίο το οποίο γράφεται για μια σκεκριμένη κοινότητα, για ένα σκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο αλλά αυτό δεν ακυρώνει απόλυτα την διακομμική του αξία όπως είδαμε που προσπαθούν να κάνουν διάφορες αναγνώσεις και νοησιαίες προσεγγίες. Στο σημερινό λοιπόν μάθημα το πρώτο το οποίο θα μιλήσουμε είναι για τις διακυμενικές σχέσεις που έχει το κείμενο της αποκάλυψης με άλλα κείμενα. Η διακυμενικότητα ως θεωρία είναι ένα πάρα πολύ κρυσό εργαλείο για όσους ο κομμάς ελεύθει με τα πληκτικά κείμενα. Μπορεί βέβαια όταν πιστεύα και οι υπόλοιποι οι οποίοι και ο Λαμπάρκ και οι υπόλοιποι οι οποίοι μιλήσανε διακοινωνικές συνδέσεις να μην είχαν επάνω και ο προσωπικός τα πληκτικά κείμενα. Μπορεί λοιπόν να μην ξεκίνησε να μην είναι μια αφεκτηρία ο κόσμος του φύλου όμως στο χώρο των φυλικών επιστημών της εμβουλικής έρευνας και της εμβουλικής μελέτης έχουμε υλοθετήσει αυτή την ηφαρία η οποία έχει αποτεθεί ένα πολύτιμο ερευνητικό και νοηστικό εργαλείο. γιατί επειδή μπορούμε να σέβησουμε ευλογικότητα, να αντιληφθούμε και να εντοπίσουμε διάφορες το πρωτογραμμένο και ταξίδια θα λέγαμε, περιμένουμε μέσα στο χρόνο από την ανεργία, σύνδεξεις αυτό το κομμάτι και φυσικά μέσα από την ελέγχεια του πρωτογραμμένου να εντοπίσουμε μηχανισμούς και μορφές αυτής της κοινωνικής σχέσης. Γιατί αυτό ακριβώς το οποίο λέει η ιδιαίτερη κοινωνικότητα, ότι κάθε καινούργιο κείμενο είναι ένα διακείμενο με την έννοια δηλαδή ότι εμπεριέχει μέσα και ένα σωρό άλλα προβλημμένα κείμενα, προβλημμένες ιδέες, παραστάσεις και ότι αυτό δεν πρέπει να περιεριστούν μόνο σε μια λεκτική συγγενεία. Οι διακειμενικές είναι πολύ μαρτυρικές και πολύ πιο σύνθετες και ουσιαστικές. Αυτό λοιπόν είναι το πράγμα που βλέπουμε πάρα πολύ ξεκάθαρα μέσα στα κείμενα της Αγίας Βαθής μαζί στα κοινωνικές κείμενες της Διακειμενής και το πρώτο πρωτο κείμενο αυτό το οποίο λέει η ιδέα είναι σαν πόσο παλιά δηλαδή. Μερνάς λοιπόν τις διακειμενικές ιστορές στην περίπτωση της Αποκάλυψης έχουμε μάλιστα συγκρομμένο μάθημα ότι η Αποκάλυψη έχει πάρα πολλές αναφορές στην παραδοσιακή κοινωνική. Συγκρομμένο μάθημα μιλήσαμε και για Αποκάλυψη στην παραδοσιακή κοινωνική. Αν λοιπόν μιλήσουμε τώρα για τις διακειμενικές συνδέσεις και μέσα στο κείμενο της Αποκάλυψης αυτές οι διακειμενικές συνδέσεις θα μπορούσαν να συγχωρούν στις εξής κατηγορίας. Παρακαλώς υπάρχουν αναφορές σε κείμενα συγκεκριμένα της Παλαιάς Δημογήγης και αυτές οι αναφορές μπορεί να είναι όμως σε συγγένεια όσον αφορά και δάνει όσον αφορά φράσεις και λέξεις στο λεξιδόγιο. Μπορεί να είναι ομοιότητα και συγγένεια ως που στο ύφος είναι. Επίσης μπορεί να είναι κοινά μορφήμα και κοινά φράσεις, όπως θα βρίσκουμε και στο ίδιο και στο άλλο, και στη μία ομάδα για να μας παραζητεί και στο κείμενο της Αποκάλυψης. Είπαμε και όλα στιγμές παραδοσιακά και τέλος μπορεί αυτή η διακειμενικότητα να έχει περισσότερο να κάνει δομή. Η δομή δηλαδή όλοι, όπως πειστημένο το κείμενο παρακαίνει σε αντίστοιχα κείμενα συμπαρχάς. Υπάρχει και αυτό, αυτή η αναφορά, αυτός ο συνελμός που κάνει η Αποκάλυψη ένα γνώστος που είναι ο ίδιος Αποκάλυψης, να τους βοηθάμε να κατανοήσουμε τη καινούργια κατάσταση, η οποία περιγράφει συγκεκριμένες ασφαλές, να την βλέπεις δικαίως προβλήματα. Αυτός είναι ένας τρόπος. Ένα άλλο χαρακτηριστικό διακειμενικό, μια διακειμενική στατυλική άλλη, είναι η χρήση του οριστικού άφρου σε συγκεκριμένες εκφράσεις σε σχέση με κάποια πρόσωπα. Πάρα πολύ συχνά ο συγγραφέας λέει «ο τάδε», «ο το αρνείο», «ο άγγελο». Και αυτό, ή βαβυλό, αυτό δεν είναι απλώς μια ιδιαιτερότητα του ήθους του συγγραφέα, αλλά έχει και μια δικαιογενική αξία. Γιατί αυτό το οριστικό άφρου υποθέτει ότι οι αναγνώστες του βιβλίου της Αποκάλυψης, καταλαβαίνουν τι κρύβεται πίσω από κάθε σύγχρονο και από κάθε πρόσωπο ή από κάθε παράσταση. Αυτό είναι επίσης πάρα πολύ σημαντικό στοιχείο και ακριβώς δείχνει ότι οι αναγνώστες μας γνωρίζουν για τα πρόσωπα ή τις καταστάσεις που περιγράφει ο συγγραφέας και τώρα το έργο είναι πώς γνωρίζουν. Και είπαμε και σε χωρούμενο μάθημα ότι γνωρίζουν ακριβώς γιατί ανασύρουν μας από από τη δεξανή των γινών παραστάσεων και συγχώρων εκείνα τα στοιχεία τα οποία προσυμβιάζουν στην κοινή κατάσταση τα οποία τελεί από τους συγγραφέες μας του οριστικού της Αποκάλυψης και με αυτόν τον τρόπο κατ' ο Θεό μου να εμινέψουν τα σύμβουλα τα οποία έχουν μπροστά τους. Και αυτό ακριβώς το οριστικό άρθρο που εγώ ή τον άλλο με ποιά έννοια έχουμε. Αυτό το άρθρο ουσιαστικά τους δίνει θα λέγαμε το κλειδί ή τους δίνει το ένασμα να κάνουν αυτόν τον συμμιουργμό. Δεν τους αγαποτεύει καμφέρα αποτελεί μια ένδειξη μέσα τους ότι αυτό το οποίο τώρα λέει ο συγγραφέας δεν τους είναι άγνωστο αλλά πρέπει να ανατρέξουν και να το αναζητήσουν σε παλαιότερα κείμενα ή στην προηγούμενη παράδειξη. Και ένα τρίτο στοιχείο είναι ότι μέσα στο κείμενό μας έχουμε συγκεκριμένες φιλολογικές δομές και συγκεκριμένες μορφές φιλολογικές τις οποίες αφαιτεί ο συγγραφέας και τις οποίες τις βρίσκουμε και σε άλλα κείμενα. Είτε είναι παλαιοδιακτικά κείμενα είτε είναι αφαιρετικά κείμενα και μήπως ο αναγνώστης βλέποντας αυτές τις μορφές αυτό με τα κάνει το συμμιουργμό, ανατρέχει στο προηγούμενο κείμενο στα προορισμένα κείμενα τα οποία το θυμίζει με παρό κείμενα και με τη βοήθεια εκείνων που δεν κατανοεί το παρόν κείμενο το κείμενο βλέπεις. Θα φέρω ένα παράδειγμα εδώ το οποίο είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Βέβαια έχει πάρα πολλά παράδειγματα, κανείς θα μπορεί να διαβάσει ολόκληρο να το κάνει σε μια αρκετή μορφή. Εδώ θα θέλαμε να φέρουμε ένα πολύ μικρό παράδειγμα από το 7ο κεφάλαιο. Στο 7ο κεφάλαιο στους πρώτους 17 στίχους έχουμε μια περιγραφή όπου σφραγίζονται οι 144.000 εκλεκτοί. Οι εκλεκτοί είναι εκείνοι οι οποίοι θα σωθούν μέσα από την αφανιζωμένη κακότη. Έτσι λοιπόν αυτό το 7-17 μπορεί να χωριστεί σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος είναι οι πρώτοι 8 στίχοι, στους οποίους κατ' αρχάς έχουμε την εμφάνιση δεύτερος τύπος του αγγέλου, ο οποίος αποθέτει τους υπόλοιπους αγγέλους και τους μιλά. Και έχουμε λοιπόν στους επόμενους τύπους από 3 στίχους και εξής το λόγο αυτού του αγγέλου. Και στη συνέχεια, και αυτό είναι ένα πολύ ενδιαφέρον στου χείλου, έχουμε μια αποκάλυψη όπου λέγεται ότι αυτοί οι οποίοι θα σφραγιστούν, οι οποίοι είναι οι άνθρωποι, οι οποίοι ανήκουν στον κόσμο, στο δατόπιο θα λέγαμε του χείλου, είναι 144.000 στιγμάτες και αμέσως λοιπόν έχουμε, και βλέπουμε το κυριακό στίχο, αναφορά στις 12 χείλιας του αγγέλου. Και μια απαρρύθμιση δωδεκάδων χειλιάδων σφραγισμένων, μία δουδεκάδε κάθε φορά από κάθε φυλή. Εδώ είναι πάρα πολύ ξεκάθαρο τι συμβαίνει. Εδώ το ενδιαφέρον ο λόγος του αγγέλου και η εμφάνιση του αγγέλου παρακαλεί σε παρακολουθητικά κοινά. Έτσι, το δατοπίο του παρακολουθητικά κοινά, στον κοινωνικά κοινένα, έχουν αγγέλους, τα ηλικία φανταζούνται και οι λοποί λειτουργούν είτε ως ιδιαίτες οργανωτές και ιδιαιφόροι του χειλού, είτε και ως αυτοί οι λοποί ερμηνεύουν τα όσα λέει ο αγγέλος ή ο αγγέλας. Εδώ έχουμε λοιπόν αυτό το στοιχείο, αλλά από την άλλη μεγάλη έχουμε και ένα μοτίβο που μας είναι γνωστό και από την προφητική παράδοση μας είναι γνωστό και από την αγγελυτική παράδοση. Και αυτό είναι το στοιχείο των 12 φιλών του Ισραή. Έχουμε πει ότι σαφώς, δηλαδή στην Αγγανιτική, έχουμε αυτό το όραμα της αποτετάστασης του Ισραή, αλλά που το όραμα υπάρχει και στην Προφητεία. Η ιδέα με τις 12 φιλές υπάρχει σαφώς, διατρέχει όλη την παλαιά διαιθλία και εγώ εγώ βλέπω εδώ διάφορα μοτίβα τα οποία ταξιδεύουν από κοινούς οτιμούς και τα οποία τελικά επανέχονται μέσα στον κοινό κομμάτι της αρτάρξης για να μπουν τώρα μέσα σε μια διαφορετική οπτική. Οπλώς δεν μιλάμε για τις 12 ακουστές φιλές του Ισραή, αλλά μιλάμε για μια νέα πραγματικότητα της Εκκλησίας, η οποία παίρνει τη θέση του Ισραή και των 12 φιλών. Το δεύτερο μέρος της ιστορίας μας, της Περικοποίησης των Μαλών, από το σπίχος 9 και 6 έως το σπίχο 7, είναι ένα όραμα που εξαιρετικά ενδιαφέρον, και εδώ έχουμε το όραμα ενός ουράνιου θρόνου. Έτσι, ουράνιου θρόνου ο φιλός στέκεται εκεί στον θρόνο και μάλιστα ουσιαστικά βρίσκεται το αρνείο του, και γύρω του περιβάλλεται από τους δικαίους, οι οποίοι του νεοτοριμού και οι άγγελοι, που είναι ουράνιοι και αυτοί, είναι μια παράσταση της ουράνιας λειτουργίας, αλλά όμως αφρές οι παραστάσεις του ουράνιου θρόνου και της ιστορίας, η οποία συνδέεται με το θεϊκό θρόνο και με αυτόν τον οποίος κάθεται σε αυτόν, δεν είναι άγνωστος και από μορφωτική παράδοση. Θα δούμε στη συνέχεια και άλλα παραδείγματα, θα φαίνεται σαφώς αυτοί, αυτός ο συνδυασμός των εκπαιδευτικών και εκπαιδευτικών στοιχείων, ήδη σε πολύ παλαιότερα γραφήματα μας μιλήσαμε για την ιδέα του ουράνιου θρόνου και της κρίσης, που συνδέεται με το ουράνιο θρόνο και την βρήκαμε και στο Άλφελο και στον Κανιή, αλλά και σε άλλα αποκαλυπτικά κοινόματα, είναι όμως τέσσερις αυτές οι παραστάσεις του ουράνιου θρόνου και από τα πρωτοβουλικά μας στιγμές της Καλαιάς Δημοκρατήκης, έχουμε λοιπόν πάλι εδώ, έχουμε ένα πάντερμα διαφορετικών παραδόσων. Αυτό που μπορούμε λοιπόν να πούμε είναι, μιλώντας βέβαια από την λογά της δημοκρατικότητας, ότι μέσα στο κείμενο της αποπαίδευσης έχουμε ένα συνδυασμό προφητικών θεμάτων και αποκαλυπτικών, όπου τα αποκαλυπτικά και αυτό γιατί με τους εξής τρόπους. Ένας τρόπος είναι ότι τα αποκαλυπτικά θέματα ενδάσκονται σε ένα ευρύτερο προφητικό πλαίσιο ή μία δεύτερη εποχή είναι ότι συνδυάζονται στοιχεία από τα δύο ουρή, μέσα σε διάφορες οικογένειες, όπως για παράδειγμα αυτό που λόγω με διάφορους δώδεκα φιλές και αυτό έχει μία συγκεκριμένη θεολογική αξία και σημασία, διότι με αυτόν τον τρόπο, με το συνδυασμό των αποκαλυπτικών στοιχείων με τα προφητικά, γιατί είναι το μπόλιασμα των αποκαλυπτικών στοιχείων με το προφητικό πλαίσιο, έχει σαν αποτέλεσμα να απομακρύνεται το κείμενό μας από ποιεςδήποτε εθνικιστικές τάσεις που βρίσκαν στα αποκαλυπτικά κείμενα. Εδώ είναι ξεκάθαρο το παράδειγμα, είπαμε ότι δεν μιλάμε πλέον για τον ιστορικό Ισραήλ, δεν μιλάμε για τις δώδεκα φιλές του Ισραήλ, εδώ αυτό αποκτά μία άλλη αξία και ένα άλλο περιεχόνιμο και αυτό βρίσκουμε ακριβώς μέσα στο κείμενό μας. Βλέπουμε, δηλαδή, την υπέρβαση της εθνικιστικής λοδικής που υπάρχει μέσα στα αποκαλυπτικά κείμενα. Αυτό γίνεται πάρα πολύ συχνά μέσα στο κείμενό μας, όπου όπως το μακυπαλό, βλέπουμε στο επόμενο μάθημα, ο συγγραφέας της πάζει τους φραγμούς της το λέξο, δίνοντάς τους ένα νέο περιεχόνιμο, το ίδιο συμβαίνει και με τα μετήβα τα οποία προσοχώνει, από που μία διαφορετική προοπτική και μια προοπτική πολύ διαφορετική, αλλά και μία ενημερική πολύ διαφορετική και αυτό ακριβώς είναι το ιδιαίτερο στοιχείο στον ουδείο της αποκάλυψης. Τώρα, ένα άλλο θέμα, το οποίο φυσικά σημαίνει άμεσα μόνο, μιλήσαμε για την κοινωνικότητα και μιλήσαμε κυρίως για την Παλαιά Διαθήκη, είπα όμως ότι η κοινωνικότητα δεν εντοπίζει δεωμενά στις σχέσεις του ίδιου της αποκάλυψης με την Παλαιά Διαθήκη, αλλά μπορεί να αναζητηθεί και θα πρέπει να είναι στη θυμάληστα και στις σχέσεις που έχει η αποκάλυψη, με τις ύπονες που σ' αυτήν την ουδεϊκές από τις αποκάλυψεις. Συνήθως βέβαια η συζήτηση γίνεται όσον αφορά τη σχέση της αποκάλυψης, με το ΑΕΝΟΧΟΥ, με το ΑΕΣΤΡΑ ή με κοινωνικούς που έχουν την αποκάλυψη. Κι είμαστε δηλαδή πολύ τοποθετούνται στην ίδια εποχή και το ζητούμενο είναι πώς θα πρέπει να εξηγηθεί η ομορφιά που υπάρχει ανάμεσα στην αποκάλυψη και στις υπόλοιπες θυμωρικές αποκαλύψεις. Γιατί αναφυσβήθητα υπάρχουν πάρα πολλά κοινά σημεία αυτών που κανείς δεν θα αφιεσκοπήσει. Και έτσι λοιπόν υπάρχουν τρεις πιθανές, τρία πιθανά σε λάδα. Επομένως υπάρχουν διάφορες εκπραχές για τον τρόπο με το οποίο μπορεί να υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ της αποκάλυψης και των υπόλοιπων υγραϊκών αποκαλύψων. Η μία εκλογή είναι ότι η αποκάλυψη του Ιωάννη, του κείμενού μας, συνδέεται και εξαρτάται από ένα συγκεκριμένο υγραϊκό αποκαλυπτικό κείμενο. Δηλαδή δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο κείμενο. Θα αποφασίσουμε από ένα αλφενό ή ένα οποιοδήποτε άλλο κείμενο. Ή ένα κείμενο το οποίο σημαντικά δεν υπάρχει και θα πούμε ότι η αποκάλυψη συνδέεται άμεσα με αυτό το κείμενο. Αυτή είναι μία εκλογή, η οποία έχει αρκετά πασχολή στους ολοκλητές και έχει αποτελέσει και αντικείμενο συζήτηση. Η δεύτερη είναι ότι οι Ιουδαϊκές αποκαλύψεις εκείνης της εποχής ουσιαστικά επηρεάζονται από την αποκάλυψη. Δεν είναι δηλαδή η αποκάλυψη εκείνη που επηρεάζεται και δανείζεται στοιχεία από τις τρέχουσες αποκαλύψεις, αλλά αντίστροφα, οι Ιουδαϊκές αποκαλύψεις εκείνης της εποχής είναι εκείνες που γνωρίζουν και προϋποθέτουν το ρυθμί της αποκάλυψης και επομένως ο κείμενος έρχεται πυροές από την αποκάλυψη. Και τέλος υπάρχει και μία τρίτη εποχή, ότι όλα τα κείμενα μας, είτε οι Ιουδαϊκές αποκαλύψεις, είτε η αποκαλυπτική, ακολούν από μία κοινήδεξα με ιδέων και παραστάσεων και από μία ευρύτερη, θα λέγαμε, εμπαράδοση, στην οποία συνδυάζονται αποκαλυπτικά στοιχεία, προφητικά στοιχεία και ουσιαστικά είναι συνέχεια και της προφητικής παράδοσης. Και με όσα ακούμε και όσα ήδη είπαμε έως τώρα, θα μπορέσουμε στη συνέχεια να δούμε ποια κατά τη γνώμη μας είναι η πιο πιθανή εκδοχή. Χωρίς, βέβαια, αυτό πάντοτε να συζητηθεί περαιτέρω, να είναι πάντοτε υποέραση, να υπάρξουν νέες αποκαλύψεις, νέα δεδομένες, νέα εμφάνιση, να επανεκφωνήσουμε και να επαναξιολογήσουμε αυτές τις θέσεις. Θα ξεκινήσουμε με ένα παράδειγμα, το οποίο δείχνει ακριβώς αυτή τη συγγένεια ανάμεσα στα ελληνικά κείμενα εκείνης εποχής και την Αποκάλυψη. Και το παράδειγμα αυτό είναι ο θρόνος του Θεού, η εικόνα του θρόνου του Θεού. Εκεί λοιπόν, στην Αποκάλυψη, σε πολλά σημεία, έχουμε την εμφάνιση αυτού του θρόνου. Ήδανε στους 7 κεφάλαιο του θρόνου που στέκεται το αγνείο και υπάρχει όλη αυτή η λαθροία γύρω από τα πρόσωπα του και γύρω από το θρόνο του Θεού. Ένα άλλο κορίο, στο οποίο υπάρχει αυτή η εικόνα του θρόνου του Θεού, είναι το 321, όπου λέει συγκεκριμένα το οικείμενο, όπως ο αρχιστικαϊός του ανθρώπου, λέει «το νικητή θα τον βάλω να καθίσει μαζί μου στον θρόνο μου, όπως κάθισα και εγώ νικητής, μαζί με τον πατέρα μου στον θρόνο του Θεού». Εδώ λοιπόν έχουμε μια πολύ ξεκάθαρη εικόνα του θρόνου του Θεού, η οποία μας είναι γεμιστή σαφώς από πολλά προηγούμενα κείμενα και η εικόνα είναι πάρα πολύ ξεκάθαρη. Όποιος είναι μαζί μου θα είναι νικητής και ο νικητής θα κάτσει μαζί μου επάνω στον θρόνο. Παρ' όλες οι εικόνες έχουμε και στα αποκαλυπτικά κείμενα και εδώ θα φέρω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα, αν και υπάρχουν πάρα πολλά, από το ΑΕΝΟΚΣΤΟΣΑΡΟΤΑΠΕΝΤΑ ΚΕΠΑΡΟΣΗΣΗΣΗΣΗΝΤΟΥΠΟΓΡΙΑ. Εκείνη τη μέρα λέει το κοινωνικιωμένο ο έκλεπτος θα καθίσει στον θρόνο της δόξης του και θα ελέγξει τα έργα τους και όσοι ήταν από αυτού θα είναι αναρρύθμοι και τα πνεύματα τους θα γίνουν σειρά όταν θα δουν τον εκλεπτό και εκείνος που επικαλούνται το άγιο και ένδοξο όνομα. Και λοιπόν, έχουμε πολύ ξεκάθαρα μια εικόνα που θυμίζει πολύ και το Αποκάλυψη 7, το οποίο μιλήσαμε πριν. Παραμπαίνει όμως και στην προηγούμενη παράσταση του 3 και 21 όπου ο νικητής θα μείνει δίπλα στον νικητή Θεό, Υιό του ανθρώπου, δίπλα στον αρνείο, όπως θα σας πω από κάποια στιγμή να σας πω και με το όνομα της Αποκάλυψης και ως νικητής θα συμμετέχει στη δόξα του Θεού. Και αυτή η εικόνα υπάρχει και στο Άλφα Ενώ και υπάρχει και σε πάρα πολλά σημεία του Άλφα Ενώ αλλά και σε άλλα κείμενα της Αποκάλυπτικής Διαματίας. Βέβαια, μαζί με αυτή την εικόνα της Νίκηλης, η οποία συνδέεται με τον Θρόνο του Θεού, έχουμε και ένα άλλο στοιχείο, το οποίο προϋποτίθεται εδώ αλλά προϋποτίθεται σε άλλα σημεία της αποκάλυπτικών κειμένων και είναι η σχέση που υπάρχει ανάμεσα στον Θρόνο του Θεού και το αισχατωνικό μοτίβο της κρίσης. Γιατί ακριβώς αυτό, ότι θα κάτσει κανείς δίπλα στον νικητή Θεό, ως νικητής κι αυτός, δεν είναι απλώς μια εικόνα χωρίς να έχει κάποια τρίτερη προέκταση αλλά προϋποθέτει και προς τοιχείο της κρίσης. Ο χρόνος του Θεού σημαίνει ότι έρχεται η ώρα της κρίσης για όλους, αυτοί οι οποίοι νίκησαν, αυτοί που μείναν πιστοί, θα μείνουν κοντά στον Θεό και θα κλείνουν τους υπόλοιπους, μια εικόνα πάρα πολύ συνηθισμένη και στα αποκάλυπτικά κείμενα και μια εικόνα που προϋποτίθηκε στην αποκάλυψη. Όμως, και εδώ φαίνεται ακριβώς αυτή η σύνδεση, αυτή η διαβουλοκή των διαφορετικών παραγώσεων, η εικόνα του Θεού και της κρίσης του χρόνου του Θεού, δεν μας είναι άγνωση να κάνουμε την Παλαιά Διαθήκη. Βλέπουμε πάρα πολύ τακτικά ή προϋποτίθητε να κάνουμε την Παλαιά Διαθήκη μέσα στα λιβλία της Παλαιάς Διαθήκης και ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα, το 219, όπου εκεί ακριβώς υπάρχει η έννοια της κρίσης, ο Θεός χαρεί τον ότου όπως αυτοί, έχουμε στην κρίση εμπνεύστη και αυτό οικοστολολογικά, να κρίνει τον κόσμο και να τους υποτάξει όλους όσους είναι όλα τα έθνη τα οποία αντιθέτουν στο θέλημα του Θεού. Το εσωτερικό μοντίβο της κρίσης που συνδέεται με το θεό του Θεού και η αποκατάσταση των δικαιών σε σχέση με το όνομα του Θεού είναι πάρα πολύ εμπνευστή στην Παλαιά Διαθήκη αλλά υπάρχει και στην Κεντρική Διαθήκη. Υπάρχουν χαρακτηριστικά παραδείγματα, εκεί στο Καγαβαδείο έναν εμποκέλλειο που θεωρώ μόνο πολύ χαρακτηριστικά το παράδειγμα από την παραβολή της Δευτέρας Παλαιάς Κεντρικής Κρίσης, όπου εκεί εμφανίζει στο υλό του ανθρώπου να κάθεται στο θρόνο του και να κρίνει τον κόσμο. Είναι μια ιδέα πάρα πολύ έντονα μέσα στο Βιβλίο των Πράσινων, όπου και πάλι ξεκάθαρα αυτός ο οποίος κάθε παιδί του ας τον θεωρώ και ο οποίος θα κρίνει κάθε στιγμή τον κόσμο είναι ο Ιησούς Χριστός, είναι πολύ σε καθαρική ογκάθιση. Επομένως, λοιπόν, αυτό το μοτίβο υπάρχει στην Παλαιά, ίσως όχι τόσο έντονα αλλά υπάρχει και στην Κεντρική Διαθήκη και υπάρχει επίσης και στα αποκαλυπτικά μας κείμενα. Άρα, λοιπόν, βλέπουμε ότι μέσα στην Αποκάλυψη αυτό που συμβαίνει, που πάρα πολύ συχνά βλέπουμε αυτό το θρόνο του Θεού, τη νίκη που σημαίνει αυτό το θρόνο του Θεού, τη κρίση και την ανταπόδοση για αυτούς οι οποίοι είναι ηκητές, δεν είναι μία ιδέα που τη γεννάει πρώτη φορά ο συγγραφέας. Δεν μπορούμε, όμως, το μεγάλο ευαίσθημα να πούμε ότι ο συγγραφέας είναι αντί απευθείας από τα αποκαλυπτικά κείμενα ή την αντί απευθείας από τα αποκαλυπτικά κείμενα. Δηλαδή προϋποθήθηται μία μερικάνη πορεία παράδοσης, η οποία πορεία παράδοσης κατηστά πλέον αδύνατο το να ανιγνέψουμε ποιο κείμενο μπορεί να κρύβεται πιο σχετικά από αυτά. Και ένα άλλο παράδειγμα το οποίο μπορούμε να φέρουμε εδώ και το οποίο είναι εξαιρετικά χαρακτηριστικό είναι η σχέση της Αποκάλυψης με το κουμπλάν. Έχουμε μιλήσει για το κουμπλάσμα που έχουμε το μαθήμα, ήμπραμα για τα αποκαλυπτικά κείμενα του κουμπλάν. Μόλις πάρα πολλά κείμενα του κουμπλάν έχουν αποκαλυπτικό περιφόρμα και αναφέραμε και χαρακτηριστικά παραδείγματα στο ΡΕΜ. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο το οποίο λίγο έχει συζητουθεί, υπάρχουν όμως μελευτές όπως είναι ο David Owens για παράδειγμα, οι οποίοι έχουν ασχοληθεί ιδιαίτερα με αυτό, είναι η παράσταση της Νέας Υγουσαλίας. Τα τελευταία κεφάλαια της αποκαλύψης είναι πολύ σημαντικά διότι περιγράφουν μια νέα Υγουσαλία, μια νέα πραγματικότητα η οποία θα έρθει στο τέλος όλης αυτής της περιγραφής που υπάρχει μέσα στην αποκαλύψη. Αυτή την περιγραφή της Νέας Υγουσαλίας δεν είναι κάτι το καινούργιο, δεν είναι κάτι που το πιστεύουμε για πρώτη φορά νέες αισθήσεις στην αποκαλύψη, αλλά θα απαντήσουμε το ίδιο θέμα και στα κείμενα του Κουμπράς. Εμένα υπάρχουν έξις παράδειγματα, τράπος πάντων από τον Κουμπρά, τα οποία περιγράφουν αυτήν την νέα Υγουσαλία, βέβαια αποτυπτική πλέον της κοινότητας του Κουμπρά που κρύβεται πίσω από αυτά τα κείμενα. Και το ενδιαφέρον είναι ότι εδώ αυτά τα κείμενα, αυτά τα έξι μικρά κομμάτια, όπως πάλι, μαζί με το χειρόγραφο του Ναού, το κείμενο του Ναού, το οποίο υπρέσχει και αυτό στο Κουμπρά, συνεχίζουν μία παράδοση για μία ουράνια απογοή του Υγουσαλίου, η οποία υπάρχει ήδη στο Ιηζικείο, στα κλίφαρα 40-48. Άρα βλέπουμε εδώ και πάλι την συνέχεια της αποτυπτικής παράδοσης μέσα στην παράδοση άλλων λαϊκών ομάδων, όπως π.χ. του Κουμπρά, για να τα ξαναβούν μετά στην αυρακάρυξη. Έτσι, για παράδειγμα, στο 5 και 15, ένας αμώνυμος προφήτης όνων, ο οποίος μάλλει με λεζίδι, ξαναγείται σε μια πόλη από ένα όντου που δεν αναφέρεται μάλλον από το κείμενο του Κ. Βασάνδιος και ξαναγείται σε μια πόλη, η οποία θα κτιστεί στα έξοδα επάνω στις Ιόνου. Και μάλιστα, στην κατά την ξαναγείση, γίνεται μια περιγραφή αυτής της πόλης, η διαστάσεις, μετριαθεί δηλαδή η πόλη και δίνονται οι διαστάσεις της. Και ο τρόπος με τον οποίο ετοιμείται η διαστάση, ο τρόπος που είναι χρησιμένος αντιστοιχεί, φυσικά, στα μοντέλα τα αρχιτεκτονικά κίνηση της επίσης του σπιτιοδάμιου μονασμού σύστημα, αλλά αντιστοιχεί και στις αντίστοιχες παραστάσεις που έχουν μέσα στο κείμενο της αποκάλυψης. Και βλέπουμε ότι πέρα από την νέα αυτή η Ιουσαλή, που υπάρχει και στα κείμενα του λαού, και στην αποκάλυψη, αλλά και στην διαστασία, και πάλι με τα ίδια στάσεις, η περιγραφή αυτής της πόλης, ο Άγγελος παίζει τον πιτεραματής τον ίδιο ακριβώς ρόλο. Είναι αυτός που ξαναγεί, αλλά είναι αυτός που εμπνεύει, είναι αυτός που οδηγεί τον Ρόγα και τον καθενηγεί και τον συμφένει μέσα σε αυτό το γράμμα της νέας Ιουσαλή. Σε αυτή την περιγραφή, ένα άλλο ενδιαφέρον κείμενο του σπιχλίου είναι ο ρόλος των δέκα φιλών. Όπου βλέπουμε ομοτικές στις τρεις εικόνες, οι δέκα φιλένες διαγραμματίζουν ένα σημαντικό ρόλο κλίδα με άλλο στροφό του σπιχλίου, το 7, στο 7ο κεφάλαιο της αποκάλυψης, αλλά υπάρχει και αυού και υπάρχει και στην εικόνα της νέας Ιουσαλή. Και πίσω από αυτό κρύβεται το προφητικό όραμα για την αποκατάσταση του Ισραήλ κατά τα αίσθη. Σαφώς εδώ έχουμε την ίδια η εικόνα, η οποία βλέπετε βγάλει μια πολύ συγκεκριμένη υπόσταση μέσα στο κείμενο της περιγραφής, όπως ο μουσικής του κεφάλαιου του Πουλάν, όσο και στην αποκάλυψη του Ισραήλ, είναι λοιπόν μια πολύ σχετική περιγραφή μέσα σε αυτή την περιγραφή της νέας Ιουσαλή. Έμφαση υπάρχει επίσης στις εικόνες των πολίτων της Ιουσάλης. Όλες οι εικόνες μας έχουν να κάνουν απολύθιμους δίδους, ιδιαίτερα για την αποκατάσταση και τα κομμάτια. Και ένα άλλο στοιχείο το οποίο είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και στοιχείο εγκύτητας μεταξύ των δύο παραδόσων είναι η κριτική του ναού. Παρ' όλα που ο ναός κατέχει μια θέση μέσα στα προφητικά κείμενα και στον θουράνο, στους υστάσεις είναι απόλυτα κριτική. Και το ίδιο ενδιαφέρον είναι και στην περίπτωση της αποκάλυψης. Ουσιαστικά η εικόνα του ναού αποσυλάζει. Έχουμε μια κριτική επομένως αν την αντιμετώπιση του ναού και υπάρχει μια διαφορά σε σχέση με τα κείμενα του Κουμπρά, οι οποίοι αντιφρά κάνει το κείμενο της αποκάλυψης λοιπόν κοντά στα προφητικά αντίστατα κείμενα. Όπου το κείμενο του Κουμπρά περιγράφονται στην ευσυαλή την έγκυση που υποθέτει αυτήν την βιάκριση ανταξύ δαφαλού και ακάθαρτου. Και επομένως η κριτική στο ναό είναι γιατί ακριβώς αυτός ο ναός δεν ανταποκρίνεται παρόντως με το μέλλον της κοινωνίας. Δεν ανταποκρίνεται στις επιταγές του νόμου για την εθική καθαρότητα, για την καθαρότητα του δικού. Στης αποκάλυψης όμως αυτή η καθαρότητα είναι μια ηθική ποιότητα. Έχει να κάνει δηλαδή και με την ηθική ποιότητα της κοινότητας, και είναι αποτέλεσμα το κοινό της αποκάλυψης. Και ένα άλλο στοιχείο κοινός αυτής της παράστασης της Νέας Υποσραλίας και στην αποκάλυψη είναι η εικόνα του πολέμου, αυτού του ασκατολογικού πολέμου. Αυτό είναι πάρα πολύ έντονο κυρίως τα εχειρίδια του πολέμου από το κοινωνικό, αλλά είναι και μια εικόνα η οποία προϋποθήκεται σε όλη την πλοκή, σε όλη την αφήγηση της αποκάλυψης, του ασκατολογικού πολέμου, που είναι κοινός και στα δύο όρα μας κείμενα. Είναι μια εικόνα πως τόσο υπάρχει ουσιαρός πόλεμος, πως ο πόλεμος του Θεού προς τις αντίφερες δυνάμεις υπάρχει και στην προφητική παράδοση. Άρα βλέπουμε και εγώ, με λεπτώνας πλέον τα κείμενα του Κουμπραν, ότι πάλι δεν μπορούμε με απόλυτη ασφαρία να πούμε ότι αποκάλυψε αντίαδονα συγκεκριμένο κείμενο του Κουμπραν ή ότι αυτά τα αντίαδονα έχουν συγκεκριμένο άλλο τρίτο κείμενο, αλλά έχουμε να κάνουμε περισσότερα για μια κοινή μεξαμονή παραστάσεων, μια κοινή γενικότερη παράδοση και αντίληψη και κατανοήση της ιστορίας, η οποία ουσιαστικά αποτελεί το υπόβαθρο και το πλαίσιο μέσα στο οποίο πρέπει να ενδάξουμε όλα αυτά τα κείμενα. Αυτό επίσης φαίνεται και αν θεμήσουν να αποσυγγίσουν την αποκάλυψη μέσα από την οικονομική τους τοπίας. Εξαφώς αυτό που περιγράφουν την αποκάλυψη, όπως και αυτό που περιγράφουν τα υπόλοιπα αποκαλυπτικά κείμενα ή αν θέλετε ακόμα και αυτό που παρουσιάζεται μέσα σε κείμενα αποφατικά, είναι ένα οτοπικό μοντέλο, είναι κάτι που δεν έχει πραγματοποιηθεί, αλλά ακόμα και αυτό δεν ακυρώνει δυναξία του ωραία. Άλλη κάτσουμε λίγο και μελετήσουμε τις ουδιακές οτοπίες, όπως αυτές αντικατοπτρίζουμε μέσα σε κείμενα της παλιάς διαθήκης, αλλά και μέσα σε αποκαλυπτικά κείμενα, θα μπορούσαμε να μπορούσουμε αυτές οτοπίες σε εξής κατηγορίες. Υπάρχουν τα λεγόμενα ειδενικά οτοπίες, αυτές οι οτοπίες, τα περιγραφές των εσχάτων κατά την αναλογία και κατά μήμηση της παράστασης της ΕΛΕΜ, όπως είναι η ΕΛΕΜ, έτσι ένας νέος παράδεισος, είναι αυτό που βγάλουμε στο τέλος, τα έσκατα. Υπάρχουν εθνικές οτοπίες μέσα στα κείμενα τα ειδενικά, όπου εδώ μιλάμε για μια ανανέωση της διαθήκης του Θεού με το συλλογικό λαό και μια εθνική αποκατάσταση του συλλογικού λαού, μια αποκατάσταση του ίδιου λαού, του συλλογικού λαού, του συλλογικού λαού, του συλλογικού λαού, του συλλογικού λαού, του συλλογικού λαού, του συλλογικού λαού, του συλλογικού λαού. Υπάρχει και η αισχατολογική ουτοπία, δηλαδή μία ουτοπία που δεν έχει να κάνει τόσο βαρύτητα στην εθνική αποκατάσταση, ούτε περιγράφει απλώς σαν μία παραδίσια κατάσταση, αλλά μιλά για την αποκατάσταση του κόσμου και για μια νέα κοινωνία και μια νέα κατάσταση, η οποία θα υπάρξει στο τέλος της ιστορίας. Αυτό κυρίως μέσα στα αποκαλυπτικά μας κίνα. Μια αισχατολογική θα λέγαμε προοπτική, ουτοπική, η οποία υπάρχει στα κείμενα μας, αδίδηση με τα κείμενα του νεοναϊκού κόσμου, η ιστορία της ιστορίας, την ιστορία του κόσμου να κάνει τη μετατάνατο ζωή, γιατί ακριβώς δεν υπάρχει αυτήν την αίσθηση αισχατολογικής προοπτικής μέσα στα κείμενα του νεοναϊκού κόσμου. Δεν μπορούμε να δούμε παραδοκές, αποπλήσεις, συγκλήσεις μεταξύ των διαφόρων ιδών ή του νεοναϊκού κόσμου του νεοναϊκού, δηλαδή δεν μπορούμε να ακούμε ότι η αποίκα ισχύει σε απόλυτο οθόν. Αλλά η συναντική αυτή παράσταση, η συναντική αυτή συζήτηση μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα το πώς λειτουργούν τις πραγματικές πράγματα μέσα στα κείμενα μας. Και μέσα στις κουφείες ουδαϊκές υπάρχουν διάφορα θέματα που είναι κοινά όπως, για παράδειγμα, υπάρχει ένας πλούτος αγαφόν, υπάρχει αφωνία κουφείς, υπάρχει φως, σαφώς υπάρχει λοιπόν και τις σειρήνες που έχουν λειτουργικά τον χώρο, κυριαρχείο ναός και Ιερουσαλήν, ρούχα φωτεινά, πνούση και το σώμα υπάρχει μια τσιμή προσέγγιση του σώματος. Το σώμα αντιμετωπίζει προς κάτι το ανανεωμένο, το δοξαλήνδοξο. Επομένως έχουν τέτοιες εικόνες οι οποίες είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες. Από την άλλη μεριά, αν κοιτάξουμε τώρα την αποκάλυψη και τις σχέσεις της δίκτυπης τουπίας, θα διαπιστώσουμε ότι η αποκάλυψη φυσικά έχει μια σαφή περιέχει, όπως είπαμε, ένα πτωχικό μοντέλο. Έχει πάρα πολλές συγκένειες με την δραστηριότητα του κουλεξεφόρου, δημιουργικές δουλειές, όπως αυτές τις δύο συγκροτικότητα κείμενα, όμως όχι μόνο με αυτές, αλλά και με το όραμα του μέλλοντος, όπως υπάρχει στην οφητεία. Από την άλλη μεριά, έχει και μια σχέση και με τις οικογραφίες των ελληνομαϊκών. Σαφώς, το μαθητικό οικογραφείο είναι τα Ιουδαϊκά μας κείμενα και οι Ιουδαϊκού τυποίες. Από την άλλη μεριά, υπάρχουν πάρα πολλές στοιχεία, τα οποία έρχονται να κάνουν το ελληνομαϊκό κόσμο. Είναι λογικό, δεν μπαίνει μεταξύ κοινών, για αυτό το κείμενο γράφτηκε και απευθύνεται κυρίως του κόντστα σε ανθρώπους, ο οποίος είναι σημαντικό περιβάλλον, στους οποίους όμως μεταφέρονται το μοντέλο των ελληνικών ανθρώπων, που ονομάζονται της ουδιακής προφητείας. Και, εδώ είναι το σημαντικό στοιχείο, αυτό το πάντρυμα, αυτό το κείμενο παραδόσων, έχει σημασία, αλλά πρέπει να λάβουμε απόψε και ένα άλλο πράγμα. Οι θέματα που βρίσκονται στην Αποκαλύψη έχουν μια πολύ μακρά ιστορία παράδοσης. Πάλι δεν μπορούμε να ακούμε, απεξετονώντας και αποδηλωτικοί, να μελετήσουν το πρόγραμμα της Αποκαλύψης, να εντοπίσουν πιο πιθανό κείμενο που βρίβεται ως πρόγρομος ή ως προκείμενο της Αποκαλύψης. Έχουν μια μακρά πορεία παράδοσης, μια παράδοση που ξεκινά από την Παλάδεια και συνεχίζει μέσα τα σύγχρονα με τα Αποκαλύψη του ένα. Μας αναγκαίνει να είμαστε εξαιρετικά ιδιωτικοί λοιπόν και δεν μπορούμε μία βεβαιότητα να ακούμε το κείμενο που έχουμε στη διάθεση μας σήμερα. Είναι ένα κείμενο το οποίο είτε αντιγράφει αγόριτα είτε στηρίζεται αγόριτα σε προηγούμενα αποταλειπικά κείμενα και σε ένα συγκεκριμένο αποκαλυπικό κείμενο. Πρόκειται μάλλον και ένα κείμενο το οποίο συνδυάζει δημιουργικά και με έναν πάρα πολύ εργασμένο τρόπο δύο παραδόσεις, την προφητική και την αποκαλυπτική. Και αυτό είναι ένα στοιχείο, είναι ένταση και αυτό θα χρησιμοποιήσουμε και το σημερινό μάθημα. Είναι σημαντικό γιατί μας δίνει την δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε το κείμενο της Αποκάλυψης σε δύο επίπεδα. Να δούμε δηλαδή να το προσεγγίσουμε από δύο διαφορετικές οπτικές και να ανακαλύψουμε κατά κάποιον τρόπο τον διφυή του χαρακτήρα. Είναι ένα κείμενο ριζωμένο μέσα στην ιστορία του γιατί γράστηκε συγκεκριμένη εποχή και επομένως από αυτή την άποψη έχει να κάνει και με την αποκαλυπτική και ενέργει και με την προφητεία. Αλλά είναι και ένα κείμενο το οποίο έχει σημασία, έχει ενδιαφέρον και έχει και να πει κάτι και για το παρόν, όπως είπαμε το προηγούμενο να μας μάθουμε. Γιατί ακριβώς έχει πάρα πολλά προφητικά στοιχεία μέσα του. Ξεκινώντας από την αποκαλυπτική και ελέγγοντας από το διεγονός ότι η αποκάλυψη έχει στοιχεία αποκαλυπτικής, μπορούμε να πούμε ότι αυτά τα στοιχεία τα οποία έχει και τα οποία μας χρησιμοποιούν να προσεγγίσουμε το κείμενο μας το ένα είναι η μεταφορική γλώσσα και η γλώσσα το σύμβολο, η οποία όσο ένα σημείο μας αναγκάζει να αποφύγουμε κάποια καταγράμμα ερμηνεία, δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση, για παράδειγμα, κάποια πράγματα μέσα στο κείμενο να τα θεωρήσουμε σημαίνουν κάτι πολύ συγκεκριμένο στιγμές της εποχής. Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι το πρύζουμε σε φόρος κώδικης σύμβολο, ενθάπνισης στο κείμενό μας και επειδή ακριβώς δεν μπορούμε να είναι σε μια καταγράμμα ερμηνεία πρέπει να το χρησιμοποιήσουμε στην αποκολληποποίηση από το σύμβολο και γι'αυτό το λόγο ανατρέχουμε στην ευλογωμένη παράδοση και στις δυνακημενικές ιδέες του κείμενου μας με άλλα κείμενα και το τρίτο είναι ότι ακριβώς επειδή είναι αποκαλυπτικό το κείμενο έχει μία πολλή σημεία. Το κείμενο μπορεί να έχει πολλές ερμηνείες, πολλές εφαρμογές, πολλές καταλοίσεις, οι οποίες πολλές φορές μας ενδιαφέρουν. Από την άλλη μορφή το γεγονός ότι είναι το κείμενό μας που συρρυάζει και στην αποκολληποίηση στον προφητικό κείδημα της παλιάς δεδοίκης μας δίνει κάποια στοιχεία τα οποία πρέπει να βρούμε μέσα στο κείμενό μας προκειμένου να το κατανοησούμε. Το πρώτο είναι ότι το κείμενό μας δεν είναι δεκρυμινιστικό αλλά αντίφτατα μας δίνει μια παρουσιάστητη δυνατότητα μετάνοιση. Αυτό είναι δηλαδή ανοιχτό το ενδοχόμενο, η ροή των πραγμάτων να αλλάξει εφόσον οι άνθρωποι αλλάξουν και μετανοήσουν. Αυτό δίνει μια ηθική προοπτική με την έννοια δηλαδή ότι το κείμενό μας προϋποθέτει και την ηθική μεταμόρφωση του ανθρώπου. Το τρίτο στοιχείο το οποίο μας βοηθάει να κατανοηθεί ένα ελληνικτικό εργαλείο το οποίο βλέπουμε και βλέπουμε κατακάλυψη ως προοπτικό κοινό μας βοηθάει να τη δούμε ως συνέχεια της Παλαιάς Διαθήκης. Επομένως πάρα πολλά πράγματα να κατανοήσουν μέσα σε αυτήν υπό το πρίσμα της παλαιολογικής παράδοσης. Και το τελευταίο στοιχείο είναι ακριβώς ότι ως προοπτική δεν το προθετεί έσκατα έξω από τον χρόνο αλλά μέσα στο χρόνο δεν είμαστε ακριβώς σε αυτήν τη δυνατότητα της μετάλης και της εργαστορίας. Και το γεγονός Χριστός το οποίο υπάρχει ως γεγονός του παλαιολογικού του ανθρώπου, πάντως του συγγραφικού, ουσιαστικά ξαναδιώνεται και προβάλλεται στο μέλλον ως υπομπική κίνηση για τα προβλήματα της κοινότητας. Επομένως η αποκάλυψη την κλίνουμε αυτό, μπορούμε να πούμε ότι είναι ένα κείμενο το οποίο ταυτόχρονα συλληγράζει διευθυντικές καταστατικές παραδόσεις. Δεν μπορούμε να τη συνδέσουμε άμυσα με την ίδια και ακριστικά με την ίδια από αυτές. Και αυτό είναι ακριβώς το σχέδιο που καθιστά αυτό το κείμενο, η διέντρα του δικό, η διέντρα συναμπαστευό και του δίνει ακριβώς μία ευκαιρότητα και μία αξία και για τις κοινότητες του παλαιολογικού. |
