| : [♪ Μουσική der Καλημέρα σας, είμαι η Γιώτα Σημακπούλου και είμαι η δασκάλα. Μαζί θυμόμαστε μερικά από τα πράγματα... που διδαχθήκατε στη Γεωγραφία της 6ης Δημοτικού. Στο σημερινό μας μάθημα θα μιλήσουμε για τις φυσικές καταστροφές. Λοιπόν, όποιοι είχαν παρακολουθήσει το πρώτο μας μάθημα, θα θυμούνται ότι μιλήσαμε για τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι, μέσα από τη χρήση ορυκτών καυσήμων, δηλαδή μέσα από την παραγωγή ενέργειας στα εργοστάσια τους, μέσα από τα συστήματα θέρμανσης, τον τρόπο που μετακινούμαστε με αυτοκίνητα με αεροπλάνα, συνεχώς προσθέτουμε θερμοκυπικά αέρια, δηλαδή η διοξίδιο του άνθρακα και μεθάνιο στην ατμόσφαιρα. Αυτά τα αέρια είχαμε πει ότι μέσω του φαινομένου του θερμοκυπίου, προκαλούν την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Ας το δούμε αυτό. Η αύξηση της θερμοκρασίας λοιπόν του πλανήτη μέσω του φαινομένου του θερμοκυπίου, οδηγεί στη γνωστή μας κλιματική αλλαγή. Και είχαμε πει ότι υπερθέρμανση του πλανήτη και κλιματική αλλαγή, δεν σημαίνει ότι θα έχουμε ένα πιο ευχάριστο περιβάλλον, δηλαδή πιο ήπιους χειμώνες. Και ίσως πιο ζεστά καλοκαίρια. Αντιθέτως σημαίνει ότι αυξάνονται τα ακραία κερικά φαινόμενα και οι φυσικές καταστροφές. Στο σημερινό μας μάθημα λοιπόν θα δούμε τι ακριβώς συμβαίνει με την υπερθέρμανση του πλανήτη και την κλιματική αλλαγή. Στην επόμενη διαφάνεια σας έχω βάλει τις βασικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Παρατηρείτε. Πάγους, καταιγίδες, κεραυνούς, ξηρασία του εδάφους, δασικές πυρκαγιές, πλημμύρες. Όλα αυτά είναι συνέπεια της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Αλλά πάμε να τα δούμε αναλυτικά ένα-ένα πώς γίνεται ακριβώς. Και πρώτα θα μιλήσουμε για κάτι που νομίζω ότι σας είναι πολύ οικείο, δηλαδή το λιώσιμο των πάγων. Αυτό το καταλαβαίνετε και μόνοι σας. Πάρα πολλές φορές έχετε βγάλει παγάκια από την κατάψυξη, δηλαδή από ένα ψυχρό περιβάλλον και τα έχετε φέρει σε θερμοκρασία δωματίου, σε ένα θερμότερο περιβάλλον. Και τα παγάκια φυσικά λιώνουν. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και με τους πάγους της Γης, οι οποίοι καταλαμβάνουν το 20% της επιφάνειας της Γης. Και είναι συγκεντρωμένοι, ξέρετε που, στους πόλους, στο βόρειο και στο νότιο πόλο. Πάμε να δούμε δύο δορυφερικές εικόνες που μας δείχνουν το βόρειο πόλο και τους πάγους που βρίσκονται εκεί. Το 1979 και το 2003. Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά, θα δούμε ότι οι πάγοι στο 2003 έχουν μειωθεί, έχουν δηλαδή συρρικνωθεί. Και αυτό, εάν έχετε ακούσει, οδηγεί στο φαινόμενο της ανόδου της τάθμις της θάλασσας. Γιατί λιώνουν οι πάγοι, προστίθεται καινούριο νερό στους οκεανούς και ανεβαίνει το επίπεδο της θάλασσας. Με αποτέλεσμα, παράκτυες περιοχές, δηλαδή περιοχές που είναι χτισμένες σε χαμηλό υψόμετρο κοντά στη θάλασσα, στο επίπεδο της θάλασσας, κινδυνεύουν με πλημμύρες. Όμως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Υπάρχει μια διαφορά στους πάγους. Θέλω να ξαναγυρίσουμε στην ίδια διαφάνεια, να δούμε πάλι τους πάγους και να παρατηρήσουμε ότι υπάρχει μία μικρή διαφορά μεταξύ των πάγων. Δηλαδή, αυτοί που έχουν κυρίως ειρικνωθεί το 2003 είναι οι πάγοι που βρίσκονται στη θάλασσα και όχι τόσο σε τέτοιο βαθμό οι πάγοι που είναι πάνω στη Γριλανδία. Οι πάγοι που είναι πάνω στη Γριλανδία τους ονομάζουμε πάγους της ξηράς, ενώ οι πάγοι που είναι στη θάλασσα είναι οι θαλάσσιοι πάγοι. Και δεν συνεισφέρουν τα δύο είδη πάγων με τον ίδιο τρόπο στο φαινόμενο στην άνοδο της στάθμισης της θάλασσας. Για να το καταλάβετε καλύτερα αυτό θα κάνουμε μία προσομοίωση εδώ μπροστά σας. Παίρνουμε δύο βαζάκια, δύο ποτηράκια και βάζουμε από ένα παγάκι στο καθένα. Στη μία περίπτωση βάζουμε το παγάκι μέσα και γεμίζουμε με νερό μέχρι το χείλος του ποτηριού. Προσοχή να μην ξεχειλίσει αλλά να μην είναι και λιγότερο. Αυτό το ποτηράκι με αυτόν τον πάγο προσωμιάζει ή αντιπροσωπεύει το θαλάσσιο πάγο. Δηλαδή τον πάγο που είναι μέσα στους οκεανούς, μέσα στο βόρειο παγωμένο οκεανό. Και αυτό εδώ αντιπροσωπεύει τους πάγους της ξηράς, δηλαδή τους πάγους που είναι πάνω στη Γριλανδία. Ή όσον αφορά τον Νότιο Πόλο, τους πάγους που είναι πάνω στην Ανταρκτική. Πολύ ωραία. Θα σας ζητήσω λοιπόν τώρα να προβλέψετε τι θα συμβεί όταν λιώσουν τα παγάκια. Ποιο από τα δύο ποτήρια θα ξεχειλήσει, το ποτήρι αυτό με το θαλάσσιο πάγο ή το ποτήρι με τον πάγο της ξηράς. Και επειδή το σημερινό μας μάθημα έχει μια συγκεκριμένη διάρκεια και μπορεί να μην προλάβουμε να δούμε το φαινόμενο με τα ίδια μας τα μάτια, δηλαδή μπορεί να μην προλάβουν να λιώσουν τα παγάκια μέχρι το τέλος του μαθήματος, θα σας πω εγώ τι ακριβώς συμβαίνει. Το παγάκι σε αυτό το ποτήρι θα λιώσει, αλλά η στάθμη του νερού δεν θα ανέβει, το ποτήρι δεν θα ξεχειλήσει. Ενώ σε αυτή την περίπτωση, όταν λιώσει το παγάκι, το ποτήρι μας θα ξεχειλήσει και αυτό συμβαίνει για τον εξής λόγο. Το παγάκι που αντιπροσωπεύει τους θαλάσσιους πάγους, ήδη συνεισφέρει στο επίπεδο του νερού με τον όγκο του. Και ταυτόχρονα, ξέρετε πάρα πολύ καλά από τη φυσική, ότι το νερό όταν παγώνει και είναι σε στερεά μορφή, ο όγκος του αυξάνεται. Άρα όταν λιώνει, ο όγκος του θα μειωθεί. Δεν υπάρχει λοιπόν περίπτωση αυτό το ποτήρι να ξεχειλήσει. Αντιθέτως, σε αυτό εδώ το ποτήρι, όταν λιώσει το παγάκι, καινούριο νερό θα προστεθεί στο νερό του ποτηριού και άρα θα ξεχειλήσει. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τους πάγους στους πόλους της Γης. Δηλαδή, οι πάγοι που αυξάνουν, ανεβάζουν το επίπεδο της θάλασσας, είναι οι πάγοι της ξηράς. Οι πάγοι που είναι πάνω στην Γριλανδία και οι πάγοι της Ανταρκτικής. Μέχρι στιγμής, με μεγάλο ρυθμό, με γρήγορο ρυθμό, λιώνουν οι θαλάσσιοι πάγοι. Γι' αυτό δεν έχουμε δει ακόμα πολύ μεγάλη αύξηση στον άνοδο στην στάθμη της θάλασσας. Όμως έχουν αρχίσει να λιώνουν και οι πάγοι της ξηράς. Και άρα το μέλλον θα είναι λίγο προβληματικό. Πάμε να δούμε τι επιπτώσεις έχει η άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Βλέπετε εδώ ένα παράδειγμα από μια πόλη παράκτια, όπως είναι η Βενετία. Όταν ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας, η πόλη πλημμυρίζει. Το ίδιο φανταστείτε συμβαίνει και σε πόλεις και σε χώρες, όπως ας πούμε η Ολλανδία, που είναι χώρες με χαμηλό υψόμετρο, χτισμένες στο επίπεδο της θάλασσας ή και κάτω, γι' αυτό λέγονται και κάτω χώρες, που σταματούν τη θάλασσα να εισέρχεται στην ξηρά με φράγματα. Άρα, αν ανεβεί η στάθμη της θάλασσας μισό μέτρο ή ένα μέτρο, αυτά τα μέρη θα βυθιστούν κάτω από τη θάλασσα. Τώρα, όσον αφορά την Ελλάδα. Η Ελλάδα μας είναι μια ορεινή χώρα, κατά κύριο λόγο. Δεν κινδυνεύει λοιπόν τόσο πολύ. Παρ' όλα αυτά, σκεφτείτε, αν ανέβει η στάθμη της θάλασσας ένα μέτρο, όλες οι παραλίες μας, οι τουριστικές υποδομές, τα λιμάνια μας, όλα αυτά θα καταστραφούν και η ζημιά θα είναι γιγαντιέα. Εδώ, στο χάρτη που σας έχω δίπλα στη Βενετία, μας δείχνουν οι επιστήμονες στο Γεωλογικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, τι θα συμβεί, ποιες περιοχές της Ελλάδας θα υποφέρουν περισσότερο, αν ανέβει η στάθμη της θάλασσας πάνω από ένα μέτρο, σχεδόν στα δύο μέτρα. Άρα καταλαβαίνουμε ότι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας είναι εξαιρετικά σημαντική για την ανθρωπότητα και γι' αυτό οι επιστήμονες την παρακολουθούν αδιάλειπτα και το κάνουν με όργανα στο έδαφος που μετρούν το ύψος της θάλασσας, αλλά και όπως πάντα με τους αγαπημένους μου, όπως ξέρετε, δορυφόρους. Εδώ βλέπουμε τον δορυφόρο Sentinel-3α του προγράμματος Κοπέρνικου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει ακριβώς αυτή την αποστολή. Μετρά αδιάλειπτα το ύψος της θάλασσας και μας δίνει δεδομένα. Θέλω όμως να σας πω ότι το λιώσιμο των πάγων, η τήξη δηλαδή των πολυπκών πάγων, δεν έχει ως συνέπεια μόνο την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, έχει και δευτερογενείς συνέπειες. Δηλαδή ανατροφοδοτεί την υπερθέρμανση του πλανήτη. Πώς γίνεται αυτό? Ας το δούμε σε αυτή τη διαφάνεια. Ο λευκός πάγος, όπως ξέρετε και από τις επιλογές που κάνετε τις ενδυματολογικές το καλοκαίρι, φοράμε λευκά ρούχα για να ανακλάται ηλιακή ακτινοβολία, να μην απορροφάμε πολύ ηλιακή ακτινοβολία και να μην ζεστανόμαστε. Δεν επιλέγουμε μαύρα ρούχα που απορροφούν μεγάλο ποσοστό της ηλιακής ακτινοβολίας. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τους πάγους της Γης. Όντας, οι λευκοί ανακλούν περίπου το 85% της ηλιακής ακτινοβολίας. Και ενώ όταν λιώσουν και αποκαλυφθεί οκεανός ή το έδαφος, τότε απορροφάται μεγαλύτερο ποσοστό της ηλιακής ακτινοβολίας και άρα η Γη μας θερμαίνεται περισσότερο. Πάρα πολύ ωραία. Ας γυρίσουμε πίσω στη διαφάνεια που μας δείχνει και τις άλλες επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Βλέπουμε εδώ, εκτός από το λιώσιμο από την τήξη των πολικών πάγων, και καταιγίδες κεραυνούς και πλημμύρες. Λοιπόν αυτό μπορεί να μην σας είναι τόσο προφανές όπως είναι το λιώσιμο των πάγων. Ας πάμε να δούμε όμως τι συμβαίνει σε αυτή την περίπτωση και γιατί έχουμε περισσότερες καταιγίδες. Συμβαίνει αυτό που συμβαίνει και με τα ρούχα σας όταν τα απλώνετε το καλοκαίρι στα σκοινιά για να στεγνώσουν. Γνωρίζετε πάρα πολύ καλά και το γνωρίζουν και οι γονείς σας ότι το καλοκαίρι τα ρούχα στεγνώνουν πάρα πολύ γρήγορα. Και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι εξατμίζεται γρήγορα το νερό τους, το νερό που περιέχουν από το πλήσιμο. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με το νερό των οκεανών και των λιμνών. Δηλαδή όταν ο πλανήτης θερμένεται το πολύ περισσότερο νερό εξατμίζεται. Και άρα περισσότερο νερό ανεβαίνει στην ατμόσφαιρα, περισσότερα σύννεφα σχηματίζονται και το αποτέλεσμα είναι περισσότερες συχνότερες και εντονότερες καταιγίδες. Τώρα το αποτέλεσμα των καταιγίδων το γνωρίζετε πιστεύω. Ας δούμε μία διαφάνεια που μας δείχνει τις πλημμύρες στη Μάνδρα της Αττικής το 2017. Λοιπόν, εκείνη την περίοδο συνέβη ακριβώς αυτό που είπαμε τώρα, έντονες ραγβαίες καταιγίδες και μάλιστα πάρα πολύ τοπικές. Έπεσε τόσο νερό, τόσο γρήγορα, που πολύ γρήγορα δεν μπορούσε να βρει τη δειοδότου στην θάλασσα, με αποτέλεσμα να πλημμυρήσει η Μάνδρα. Η βροχή έπεσε πολύ τοπικά, εγώ θυμάμαι εκείνη την ημέρα πάρα πολύ καλά. Ζω στην Ηλιούπολη και εκείνη την ημέρα δεν έριξε ούτε μία σταγόνα στην Ηλιούπολη, έπεσε όλο το νερό σε αυτή την περιοχή. Τα αποτελέσματα τα βλέπετε και στην επόμενη διαφάνεια. Φοβερές καταστροφές σε υποδομές, σε περιουσίες ανθρώπων, αλλά κυρίως είχαμε σημαντικές πολύ οδυνηρές ανθρώπινες απώλειες. Άρα αυτή η καταστροφή που είναι οι πλημμύρες είναι μια καταστροφή εξαιρετικά οδυνηρή για την ανθρωπότητα και θέλω να σας πω ότι είναι η πιο συχνή φυσική καταστροφή στον πλανήτη. Οι σεισμοί και οι δασικές πυρκαγιές έρχονται πολύ μετά σε συχνότητα καταστροφών. Και είναι μια καταστροφή στην οποία συνεισφέρει και ο άνθρωπος πολύ άμεσα, δηλαδή τι θέλω να πω. Το γεγονός ότι χτίζουμε στους χυμάρους, ότι πετάμε τα σκουπίδια μας εκεί, ότι τους μπαζώνουμε, ότι μικραίνουμε την κίτη τους, συνεισφέρει στο να μην μπορεί ο χύμαρος να διοχαιτεύσει το νερό που πέφτει στη θάλασσα και άρα να πλημμυρίζουν οι γύρω περιοχές. Στην Ελλάδα, οι φυσικές καταστροφές από πλημμύρες οφείλονται κυρίως σε ραγδαίες βροχοπτώσεις. Στο εξωτρικό όμως, στη κεντρική και βρώρεια Ευρώπη, μπορεί να έχουμε πλημμύρες από υπερχύληση των ποταμών. Όχι λόγω ραγδαίων βροχοπτώσεων, αλλά λόγω βροχοπτώσεων που έχουν μεγάλη διάρκεια, δηλαδή βρέχει για πάρα πολύ καιρό και ξεχειλίζουν τα ποτάμια. Μια άλλη συνέπεια των βροχοπτώσεων αυτών είναι και οι κατολιστήσεις. Το έδαφος απορροφά νερό μέχρι να φτάσει σε ένα σημείο κορυσμού και τότε τα μαλακά εδάφη καταραίουν. Και έχουμε μεγάλες καταστροφές, όπως βλέπετε και εδώ. Πάμε όμως να δούμε και ένα βίντεο από την πολιτική προστασία, που μας δείχνει πώς πρέπει να προφυλασσόμεθα από τις πλημμύρες. Ας επιστρέψουμε λοιπόν τώρα πίσω να δούμε και άλλες συνέπειες από την υπερθέρμανση του πλευρά. Ας δούμε πώς είναι η πλημμύρια. Πολύ πλήρως. Πολύ πλήρως. Πολύ πλήρως. Πολύ πλήρως. Πολύ πλήρως. Πολύ πλήρως. Πολύ πλήρως. Πολύ πλήρως. Πολύ πλήρως. Από την υπερθέρμανση του πλανήτη, εκτός από τις πλημμύρες και το λιώσιμο των πάγων. Πολύ ωραία. Βλέπουμε ότι η αύξηση της θερμοκρασίας, της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη, θα προκαλέσει, όπως πολύ εύκολα καταλαβαίνετε, και περισσότερους καύσωνες, περισσότερη ζέστη. Πιο σύγχρους καύσωνες, μεγαλύτερης διάρκειας και ίσως καύσωνες που μας έρχονται πιο νωρίς από ότι συνήθως. Αυτό φυσικά, η αύξηση αυτής της ζέστης και των καυσώνων, ουσιαστικά θα προκαλεί ξηρασία. Ξηρασία στο έδαφος και στα φυτά. Δηλαδή τα φυτά χάνουν τη μυγρασία τους από την παρατεταμένη ζέστη και ξερένονται. Μόλις συμβεί αυτό το πράγμα, αποτελούν κατευθείαν την ιδανική καύσιμη ύλη για μια πιθανή δασική πυρκαγιά. Και δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε αρκετές από αυτές. Και τα τελευταία χρόνια πιο συχνές και πιο θανατηφόρες. Ας θυμηθούμε το παράδειγμα με το μάτι. Εκείνη την ημέρα η ισχυρή άνεμη έπνεαν, υπήρχε μεγάλη ξηρασία στα φυτά, υπήρχαν ιδανικές συνθήκες για να ξεσπάσει μια πυρκαγιά. Και το ανθρώπινο χέρι, η άμεση παρεμβολή του ανθρώπου, οδήγησε στην έναρξη μιας θανατηφόρας δασικής πυρκαγιάς. Οι επιπτώσεις από αυτές τις πυρκαγιές είναι τεράστιες. Μιλάμε για την τεράστια οικολογική καταστροφή, μιλάμε για καταστροφή περιουσιών, αλλά κυρίως για οδυνηρή απώλεια ανθρώπινων ζωών. Σε αυτή την καταστροφή ο άνθρωπος συνησφέρει και έμεσα, λόγω της υπερθέρεμας στον πλανήτη και της αύξησης της θεμοκρασίας του πλανήτη, αλλά και άμεσα γιατί είναι εκείνος που κατά κύριο λόγο προκαλεί την έναρξη μιας δασικής πυρκαγιάς. Οι δασικές πυρκαγιές είναι ένα φυσικό φαινόμενο, πάντα υπήρχαν και μπορούν να ξεκινήσουν από έναν κεραυνό, δηλαδή από φυσικά αίτια. Όμως δεν συμβαίνει αυτό συνήθως. Στην Ελλάδα και στις Μεσογειακές χώρες, οι πυρκαγιές συνήθως προκαλούνται από ανθρώπινη παρέμβαση, κατά 97%. Και όταν λέμε ανθρώπινη παρέμβαση, εννοούμε είτε δόλο, δηλαδή εμπρισμούς, είτε λάθη και απροσεξίες. Ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι μια δασική πυρκαγιά μπορεί να ξεσπάσει από ένα αναμμένο τσιγάρο, από μια φωτιά που ανάψαμε για μπάρμπεκι ως ένα δάσος, από το κάψιμο των κλαδιών και των χόρτων που έχουμε κόψει από το χωράφι μας ή την αφλή μας, από το κάπνισμα μελισσών, από έναν σπινθύρα, από ένα εργαλείο συγκώλησης για παράδειγμα, όταν κάνουμε μια τέτοια εργασία κοντά στο δάσος, ακόμα και από μία πάρα πολύ ζεστή εξάτμηση, την οποία, όταν παρκάρουμε το αυτοκίνητό μας, πολύ κοντά σε ξερά χόρτα. Άρα ο άνθρωπος συνησφέρει σε πολύ μεγάλο βαθμό και άμεσα στο ξέσπασμα των δασικών πυρκαγιών. Και το κακό με τις δασικές πυρκαγιές τα τελευταία χρόνια είναι ότι και αυξάνονται παγκοσμίως, αυξάνεται η έντασή τους, αυξάνεται όμως και η περίοδος στην οποία ξεσπούν. Είναι αυτό που λέγεται fire season, δηλαδή η επικίνδυνη περίοδος για πυρκαγιές. Τώρα πλέον παρατηρούμε περισσότερες πυρκαγιές σε μήνες που ήταν σπάνιο στο παρελθόν. Δηλαδή πυρκαγιές τον Οκτώμβριο, πυρκαγιές τον Νοέμβριο ή νωρίς Μάρτιο, Απρίλιο. Επίσης παρατηρούμε ότι έχουν αυξηθεί πυρκαγιές σε περιοχές του πλανήτη που ήταν πάλι εξαιρετικά σπάνιο στο παρελθόν. Δηλαδή έχουμε πλέον πυρκαγιές στη Σιβυρία, στη Σκανδιναβία, στην Αγγλία. Παρατήρησα ότι το ποτήρι μας έχει ξεχειλήσει και μάλιστα χωρίς να έχει λιώσει όλο το παγάκι. Παρακαλώ μπορείτε να το παρατηρήσετε και να το δείτε κι εσείς. Νομίζω ότι φαίνεται στην κάμερα. Πολύ ωραία. Επαναλάβετε το και στο σπίτι. Ας συνεχίσουμε λοιπόν όμως με τις δασκές πυρκαγιές. Οι δασκές πυρκαγιές παρακολουθούνται στενά από την Πυροσβεστική Πυρεσία και από τους επιστήμονες. Αυτό το κάνουμε με ένααέρια μέσα, όπως βλέπετε εδώ με ελικόπτερα, με drone και φυσικά με τους αγαπημένους μου δορυφόρους. Στην επόμενη διαφάνεια θα δείτε πώς ο αμερικανικός δορυφόρος Μόντις παρακολουθούσε τη διασπορά του καπνού από τις δασκές πυρκαγιές το 2007 στην Πελοπόννησο. Και στην επόμενη βλέπουμε το δορυφόρο Sentinel-2 να παρακολουθεί την δασική πυρκαγιά στην Κινέτα, που ξέσπασε την ίδια μέρα με την πυρκαγιά στο Μάτι. Όμως οι δορυφόροι μας βοηθούν και σε άλλα πράγματα εκτός από την παρακολούθηση των δασικών πυρκαγιών. Μας βοηθούν πάρα πολύ εκ των ιστέρων στην χαρτογράφηση των καμένων εκτάσεων. Εδώ βλέπετε μια δορυφορική εικόνα από τον δορυφόρο Sentinel-2 του προγράμματος Κοπέρνικους, που μας δείχνει ευκρινέστατα την καμένη περιοχή στην Κινέτα. Και αυτό που θέλω να σας δείξω σήμερα είναι το γεγονός ότι για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια έχουμε την ικανότητα εμείς σαν μαθητές, σαν δάσκαλοι, να έχουμε πρόσβαση σε δορυφορικές εικόνες ελεύθερα και δωρεάν. Μέχρι πριν λίγα χρόνια μόνο οι επιστήμονες μπορούσαν να έχουν στα χέρια τους μια δορυφορική εικόνα από την περιοχή που τους ενδιέφερε. Τώρα πλέον, ό,τι εργασία θέλετε να κάνετε στο σχολείο σας, για οποιοδήποτε θέμα και για όποια περιοχή σας ενδιαφέρει, δηλαδή την περιοχή στην οποία είναι το σχολείο σας, μπορείτε να πάτε στο σύνδεσμο Sentinel Playground και να βρείτε και να κατεβάσετε τη δορυφορική εικόνα που σας ενδιαφέρει. Πάμε να το δούμε πώς γίνεται αυτό. Μπαίνουμε λοιπόν στο περιβάλλον της εφαρμογής Sentinel Playground. Πηγαίνουμε στην αναζήτηση και βάζουμε την περιοχή που μας ενδιαφέρει. Εγώ στη συγκεκριμένη περίπτωση έχω βάλει την Εύβοια, γιατί θυμάμαι ότι πέρσι η Εύβοια είχε μεγάλη δασική πρυκαγιά κοντά στο χωριό Ψαχνά. Βρίσκω λοιπόν την Εύβοια, μου βρίσκει την Εύβοια και απομακρύνομαι λίγο για να επιβεβαιώσω ότι πρόκειται για την Εύβοια. Πολύ ωραία. Θα μεγενθύνω πάλι για να πάω κοντά στο χωριό Ψαχνά που το βλέπουμε εδώ στο χάρτη. Και να παρατηρήσω αν μπορώ να δω το αποτύπωμα της δασικής πρυκαγιάς. Πραγματικά είναι λίγο δυσδιάκριτο βέβαια, αλλά νομίζω ότι το βλέπουμε. Πράσινα είναι τα φυτά και καθέ το χώμα. Εδώ κοντά στα Ψαχνά βλέπουμε λοιπόν μια αρκετά σκούρα περιοχή. Ο δορυφορικός αυτός χάρτης είναι στο ορατό φάσμα, δηλαδή μας δείχνει την περιοχή στα φυσικά της χρώματα. Οπότε, αν θέλω να δω ακόμα καλύτερα το αποτύπωμα της δασικής πρυκαγιάς, να την βρω, να την εντοπίσω, μπορώ, αντί να κοιτάω το χάρτη στα φυσικά του χρώματα, μπορώ να πάω στο υπέρυθρο φάσμα. Περιμένουμε λίγα δευτερόλεπτα και το βλέπουμε. Ξαφνικά η περιοχή κοντά στα Ψαχνά ξεχωρίζει, είναι πολύ ευδιάκριτη. Θα περιμένουμε λίγα δευτερόλεπτα για να κατεβάσει τη δορυφορική εικόνα. Νάτη, εδώ είναι τα Ψαχνά και εδώ βλέπουμε το αποτύπωμα της δασικής πρυκαγιάς. Γιατί τώρα η πρυκαγιά, ο χάρτης αυτός είναι πιο ευδιάκριτος. Όπως ξέρετε ίσως από τη φυσική σας, τα φυτά απορροφούν την ηλικία εκτινοβολίας στο ορατό φάσμα, γιατί τη χρειάζονται για να φωτοσυνθέσουν και ανακλούν ένα μεγάλο κομμάτι μόνο του πράσινου χρώματος. Γι' αυτό και βλέπουμε τα φυτά πράσινα. Το υπέρυθρο κομμάτι του φάσματος της ηλιακής εκτινοβολίας, τα φυτά δεν το χρειάζονται καθόλου για τη φωτοσύνθεση. Με αποτέλεσμα να το ανακλούν πίσω εξ ολοκλήρου. Αυτό λοιπόν το συλλέγει ο δορυφόρος και έτσι, σε αυτή την περίπτωση, η δορυφορική μας εικόνα δείχνει ξεκάθαρα που υπάρχουν φυτά και που όχι. Και έτσι μπορούμε εμείς να δούμε και να χαρτογραφίσουμε την καμένη περιοχή. Τώρα, όλους αυτούς τους χάρτες, των περιοχών που σας ενδιαφέρουν, είτε σε φυσικά χρώματα, δηλαδή στο ορατό φάσμα, είτε στο υπέρυθρο φάσμα, μπορείτε να τις κατεβάσετε, να τις κάνετε download. Πατάμε εδώ το generate και οι δορυφορικές μας εικόνες είναι έτοιμες για να τις κάνουμε download. Μπορούμε επίσης να πάμε σε μια χρονική περίοδο πριν από τη δασική πυρκαγιά, να κατεβάσουμε τη δορυφορική εικόνα του πώς ήταν η περιοχή μας πριν καεί, και να μπορούμε να συγκρίνουμε τις δύο δορυφορικές εικόνες και να χαρτογραφίσουμε την περιοχή μας. Μπορούμε επίσης να κατεβάζουμε μία δορυφορική εικόνα κάθε χρόνο και να βλέπουμε και να παρακολουθούμε με τι τρόπο αναγενάται η περιοχή μας καθώς περνάει ο καιρός. Τελειώνοντας και για να συνοψήσω το μάθημα στο σημερινό, θα ήθελα να κρατήσετε το εξής ότι ο άνθρωπος συνησφέρει στις φυσικές καταστροφές, στην καταστροφή δηλαδή του πλανήτη με δύο τρόπους. Και μέσα μέσω του φαινομένου του θερμοκυπείου και της υπερθέρμασης του πλανήτη, αλλά και άμεσα, χτίζοντας οι χυμάρους, μπαζώνοντάς τους, προκαλώντας δασικές πυρκαγιές. Πρέπει λοιπόν να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί με τη συμπεριφορά μας, τι αποτύπωμα αφήνουμε σε αυτόν τον πλανήτη, εάν δεν θέλουμε να τον μετατρέψουμε σε έναν αφιλόξενο βράχο που εωρείται στο διάστημα. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. |
