| Διάλεξη 12: Εκκλησιαστικός Δικαίου Συγκριτικού Εκκλησιαστικού Δικαίου Γεια σας αγαπητές φίλες και φίλοι. Στη δωδέκατη και τελευταία διάλεξη του Συγκριτικού Εκκλησιαστικού Δικαίου θα πάμε στη Σλοβακία για να δούμε το νόμο το Σλοβακικό για την Λευθερία της Σκεφτικής Πεπίθεσης και για το καθεστώς των εκκλησιών και θρησκευτικών κοινοτήτων. Στον τίτλο δεύτερο με την επίγραφή «Εκκλησίες και θρησκευτικές κοινότητες» και συγκεκριμένα στο άρθρο 4 παράγραφος 1 ο Σλοβακικός αυτός νόμος μας δίνει την έννοια της εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας. Η εκκλησία ή θρησκευτική κοινότητα είναι μια εκούσια ένωση ατόμων της ίδιας θρησκευτικής πίστης τα οποία οργανώνονται στη βάση της κοινής τους προσχώρησης σε αυτή τη θρησκευτική πίστη και σύμφωνα με τις εσωτερικές διατάξεις της ιδιαίτερης εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας. Στον τρίτο τίτλο με τον τίτλο με την επίγραφή «Η καταχώρηση των εκκλησιών και θρησκευτικών κοινοτήτων» ξεκινάμε με το άρθρο 10, το οποίο ορίζει «Η εκκλησίες και θρησκευτικές κοινότητες καταχωρούνται από την αρμόδια κεντρική υπερσία της Εθνικής Κυβέρνησης». Η αρχή που πραγματοποιεί την καταχώρηση, δηλαδή που είναι αρμόδια για την αναγνώριση της νομικής προσωπικότητας των εκκλησιών και θρησκευτικών κοινοτήτων είναι του Υπουργείου Πολιτισμού της Σλοβακικής Δημοκρατίας. Η αίτηση για αναγνώριση νομικής προσωπικότητας θα υποβάλλεται από το προπαρασκευαστικό όργανο της Εκκλησίας ή Θρησκευτικής Κοινότητας, που αποτελείται από τουλάχιστον τρία ενήλικα μέλη. Όλα τα μέλη του προπαρασκευαστικού οργάνου, δηλαδή του προσωρινού, θα υπογράφουν την αίτηση, αναφέροντας τα πληριονόματα, τους αριθμούς προσωπικής ταυτότητας και τους τόπους κατοικίας τους, καθώς και ορίζοντας το μέλος του προσωρινού οργάνου που εξουσιοδοτείται να ενεργεί για νογαριασμό τους. Δηλαδή, η αρχή αρμόδια για την αναγνώριση δομικής προσωπικότητας, δεν είναι δικαστήριο στη Σλοβακία, αλλά διοικητική αρχή και συγκεκριμένα του Υπουργείου Πολιτισμού. Στο άρθρο 1 ορίζεται η αίτηση καταχώρησης εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας μπορεί να υποβάλλεται όταν έχει αποδειχθεί ότι ο αριθμός των ενήλικων πιστών είναι τουλάχιστον, ίσως με τον αριθμό που καθορίζεται από τη Γενικόσταση Δεσμευτική Νομική Διάταξη. Η εκκλησία ή θρησκευτική κοινότητα μπορεί να υποβάλλει την αίτηση καταχώρησης, για την αίτηση για απόκτηση νομικής προσωπικότητας, όταν συνοδεύεται από έγγραφα κατά οποία ο αριθμός των ενήλικων πιστών που έχουν μόνιμη έδρα, μόνιμη κατοικία στην επικράτεια Σλοβαϊκής Δημοκρατίας είναι τουλάχιστον 20.000. Όπως είναι καταφανές, αυτή η αίτηση για απόκτηση νομικής προσωπικότητας από μια εκκλησία ή θρησκευτική κοινότητα όταν έχει τουλάχιστον 20.000 μέλη είναι υπερβολικά υψηλός και επομένως έχετε συευθεία αντίθεση με τους διεθνείς κανόνες για την ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας σε συνδυασμό με ελευθερία του συνεταιρίζευσης και του συνεταιρίζευσης για θρησκευτικούς σκοπούς. Η αίτηση για την απόκτηση νομικής προσωπικότητας αναφέρει το άρθρο 12 πρέπει να περιέχει τα εξής στοιχεία επωνυμία και έδρα της εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας, πλήροι ονόματα, διευθύνσεις κατοικίας, υπογραφές και αριθμούς προσωπικής ταυτότητας των μελών του προσωρινού οργάνου, τα ουσιώδη χαρακτηριστικά της εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας, των διδασκαλειών και της αποστολής της και το σκοπούμενο έδαφος ανάπτυξης των δραστηριοτήτων της, τις υπογραφές, το αριθμό των ενήλικων προσώπων που ομολογούν την εκκλησία και τη σχετική κοινότητα αναφέροντας τα πλήροι ονόματα, διευθύνσεις κατοικίας και τους αριθμούς προσωπικής ταυτότητας τους. Τη δήλωση που θα διακηρήσει ότι η εκκλησία και τη σχετική κοινότητα θα σέβεται πλήρως τους νόμους και τις γενικώς δεσμευτικές νομικές διατάξεις και ότι θα ανέχεται τις άλλες εκκλησίες και τις σχετικές κοινότητες, καθώς και τα πρόσωπα χωρίς θρησκεύμα. Επίσης, αυτή η δήλωση με την οποία πραγματοποιείται αυτή η διακήρυξη ότι η εκκλησία και τη σχετική κοινότητα θα σέβεται πλήρως τους νόμους και τις γενικώς δεσμευτικές νομικές διατάξεις και ότι θα ανέχεται τις άλλες εκκλησίες και τις σχετικές κοινότητες, καθώς και τα πρόσωπα χωρίς θρησκεύμα, είναι κατά κάποιον τρόπο υποτιμητική για την εκκλησία, η σχετική κοινότητα η οποία υποβάλλει έτηση για απόκτυση νομικής προσωπικότητας, διότι όλα αυτά τα οποία περιέχει η δήλωση είναι αυτονόητα. Δεν μπορεί για αυτονόητα πράγματα να ειστείτε δήλωση. Αυτονόητα πράγματα τα οποία όμως όταν ζητούνται δημιουργούν ένα είδος υποτίμησης προς τον Διλούντα. Γι' αυτό το λόγο έρχεται σε αντίθεση με τους διεθνείς κανόνες για την ελευθερία και τη διδυσκοσία κανόνες σε συνδυασμό με την ελευθερία του συνετερίστρια για θρησκευτικού σκοπούς αυτή η υποχρέωση υποβολής της συγκεκριμένης δήλωσης. Το άρθρο 13 του Σλοβακικού νόμου ορίζει στην παράγραφο 1 ότι έτσι η απόκτυση νομικής προσωπικότητας θα συνοδεύεται από το θεμελιώδες έγγραφο της Εκκλησίας Υθρησκευτικής Κοινότητας είτε είναι καταστατικό είτε κώδικας είτε κανονισμός και λοιπά που θα καθορίζει αυτό το θεμελιώδες έγγραφο της Εκκλησίας Υθρησκευτικής Κοινότητας το οποίο θεωρείται καταστατικό θα καθορίζει επωνυμία και κύριε έδρα της Εκκλησίας Υθρησκευτικής Κοινότητας το όργανα, τον τρόπο συστασίας τους και τις εξουσίες τους, τον τρόπο διορισμού και πάυσης των προσώπων που αναπτύσσουν δραστηριότητες κληρικών τα ουσιώδια άρθρα πίστης, τις αρχές οικονομικής διαχείρισης, περιλαμβανομένου του τρόπου διορισμού του εκαθαριστή για την εκαθάριση της περιουσίας της Εκκλησίας Υθρησκευτικής Κοινότητας σε περίπτωση λύσης της τον τρόπο έγκρισης του θεμελιώδους εγγράφου και των τροποποίησεων του, τις μονάδες που έχουν νομική αυτονομία, περιλαμβανομένων της ιεράρχης των τελευταίων και των ονομάτων των προσώπων που εξουσιοτούν και ενεργούν για λογαριασμό τους. Παράφως δύο, η επωνυμία της Εκκλησίας Υθρησκευτικής Κοινότητας θα διαφέρει από την επωνυμία οποιοδήποτε νομικού προσώπου που ήδη αναπτύσσει δραστηριότητες στην επικράτεια της Σλοβακικής Δημοκρατίας. Μετά την Σλοβακία θα περνάμε στην Τσεχία. Η έννοια της Εκκλησίας Υθρησκευτικής Κοινότητας δίνεται στο άρθρο 3 του Τσεχικού Νόμου για τις Εκκλησίες και Αθρησκευτικές Κοινότητες του 2002. Εκκλησία Υθρησκευτικής Κοινότητας είναι η εκούσια συνένωση ατόμων με τη δική της οργάνωση, διοικητικά όργανα, εσωτερικές διατάξεις, θρησκευτικές πρακτικές και εκφράσεις της πίστης που καθιερώθηκαν για την εφαρμογή συγκεκριμένης της θρησκευτικής πίστης, είτε δημόσια, είτε ιδιωτικά και ειδικότερα προς το σκοπό της αποκοινούς συνάθρησης για τη λατρεία, τη διδασκαλία και τις θρησκευτικές ακολουθίες. Στο τίτλο 2, με την Επιγραφή Εκκλησίας και Θρησκευτικές Κοινότητες και στο άθρο 4, το Καθεστώς των Εκκλησιών και Θρησκευτικών Κοινοτήτων, στην παράγραφο 1 ορίζεται «Η Εκκλησία Υθρησκευτική Κοινότητα ιδρύεται με την εκούσια συνένωση ατόμων, η οποία διοικεί αυτόνομα τα αστήματα που σχετίζονται με την πρακτική της πίστης της, την οργάνωση της θρησκευτικής της κοινότητας και την ύδρυση των συνδεδεμένων οργανισμών της». Στο άρθρο 6, με την Επιγραφή Καταχωρημένες Εκκλησίες και Θρησκευτικές Κοινότητες, ο Τσεχικός Νόμος ορίζει ότι η Εκκλησία Υθρησκευτική Κοινότητα αποκτά νομική προσωπικότητα μέσω της καταχώρησής της, δηλαδή μέσω της εγγραφής της στο ειδικό βιβλίο. «Η Καταχωρημένη Εκκλησία Υθρησκευτική Κοινότητα μπορεί να ζητήσει την καταχώρηση των βοηθητικών οργανισμών ή μοναχικών ταγμάτων ή άλλων εκκλησιαστικών οργανισμών της, οι οποίοι έχουν ιδρυθεί από την Εκκλησία Υθρησκευτική Κοινότητα, σύμφωνα με τους δικούς της εσωτερικούς κανόνες, προς ο σκοπό της οργάνωσης και της εκδήλωσης και της διάδοσης της θρησκευτικής πίστης ως νομικά πρόσωπα, σύμφωνα με αυτό το νόμο». Οι ενώσεις τώρα εκκλησιών και θρησκευτικών κοινοτήτων διέπονται από το άρθρο 8 του Τσεχικού Νόμου, το οποίο ορίζει ότι καταγορημένες εκκλησίες και θρησκευτικές κοινότητες, προκειμένου να ασκήσουν το δικαίωμα θρησκευτική ελευθερία σε συμφωνία με αυτό το νόμο, μπορούν να ιδρύουν ενώσεις εκκλησιών και θρησκευτικών κοινοτήτων. Μόνο εκκλησίες και θρησκευτικές κοινότητες που έχουν ήδη αποκτήσει νομική προσωπικότητα μπορούν να είναι μέλη ενώσεων εκκλησιών ή θρησκευτικών κοινοτήτων. Στον τίτλο 3, με την επίγραφή «Καταχώρηση των εκκλησιών και θρησκευτικών κοινοτήτων, των ενώσεων εκκλησιών και θρησκευτικών κοινοτήτων και υπαρροχή εξιοδότησης για την άσκηση δικών εξουσίων», στο άρθρο 9 «Κοινές διατάξεις για την καταχώρηση» ορίζεται από το Τσεχικό Νόμο ότι οι αιτήσεις για την καταχώρηση των εκκλησιών και θρησκευτικών κοινοτήτων και των ενώσεων εκκλησιών και θρησκευτικών κοινοτήτων και οι αιτήσεις των εκκλησιών και θρησκευτικών κοινοτήτων για εξουσιοδότηση και άσκηση δικών εξουσίων θα υποβάλλονται στο Υπουργείο από έναν πρόσωπο, έναν διοικητικό όγνωση, σύμφωνα με τη διατάξη αυτού του νόμου. Επομένως, και στην περίπτωση της Σεχίας, οι αιτήσεις για αναγνώση νομικής προσωπικότητας δεν ακολουθούν δικαστική διαδικασία, αλλά διοικητική. Το άρθρο 10 που αφορά την αίτηση για την καταχώρηση των εκκλησιών ή θρησκευτικών κοινοτήτων, στην παράγραφο 2, περιέχει τα εδομένα τα οποία απαιτούνται να συμπεριλαμβάνονται στην αίτηση για την καταχώρηση εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας. Και τα οποία είναι τα εξής. 1. Τα γενικά χαρακτηστικά της εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας, οι δασκαλίες της και η αποστολή της. 2. Η τεκμηρίωση της ίδρες της εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας στην επικράτεια της σεχής δημοκρατίας. 3. Οι πρωτότυπες υπογραφές τριών ενήλικων πιστών, οι οποίοι θα είναι πολίτες της σεχής δημοκρατίας ή τελοδαπή μεμόνιμη κατοικίας της σεχής δημοκρατίας που ανήκουν στην εκκλησία ή θρησκευτική κοινότητα. Επομένως, απαιτούνται 300 ιδρυτές θρησκευτικής κοινότητας. Και τέταρτον, το καταστατικό της εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας. Αυτά τα στοιχεία θα πρέπει να τα περιλαμβάνει η αίτηση για να γνωρίσει τη νομική προσωπικότητας. Αλλά ποια στοιχεία, ποια δεδομένα πρέπει να περιλαμβάνει το καταστατικό της εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας. Εξής, την επωνυμία της εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας, η οποία πρέπει να διαφέρει απ' την επωνυμία οποιοδήποτε νομικού προσώπου που λειτουργεί στην επικράτεια της σεχής δημοκρατίας και απ' την επωνυμία οποιοδήποτε άλλου νομικού προσώπου που έχει προηγουμένως σηθήσει η καταχώρηση. Δεύτερον, την αποστολή της εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας και τα βασικά άρθρα πίστης της. Τρία, την έδρα της εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας. Τέταρτον, τους κανόνες για την ανάδειξη της διοικητικής αρχής της εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας, η οποία αρχεί η ενεργή για λογαριασμό της στην επικράτεια της σεχής δημοκρατίας, πελαμβανομένον των τρόπων της εγκατάστασης και των διατάξεων για την πάψη της, τη θητεία των μελών της, τους κανόνες για την έκταση της αρμοδιοτητάς τους να ενεργούν για λογαριασμό της και να δεσμεύουν την εκκλησία ή θρησκευτική κοινότητα και την έκταση της ξυδότησης άλλων ανθρώπων να μπορούν να έχουν παρόμοια δικαιώματα να ενεργούν για λογαριασμό της εκκλησίας. Πέμπτον, τα προσωπικά δεδομένα των μελών της διοικητικής αρχής, εφόσον η διοικητική αρχή έχει εγκαταστραθεί κατά το χρόνο της έτησης. Έκτον, την οργανωτική δομή της εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας, τους τύπους των διοικητικών οργανισμών και άλλων οργανισμών, με την ειδική διάκριση που γίνεται μεταξύ των εκκλησιαστικών νομικών προσώπων και εκείνων των νομικών προσώπων που ιδρύονται δυνάμια άλλου τσεχικού νόμου, αν τέτοια νομικά πρόσωπα περιλαμβάνονται στον καταστρατικό πρέπει να αναφέρονται λεπτομερός οι τρόποι ιδρυσής τους και τις λύσεις τους περιλαμβανομένων του καθορισμού του νόμου διαδόχου, τους κανόνες για την εγκαθίδρυση των καθαστατικών τους οργάνων περιλαμβανομένων των διατάξεων για το διορισμό και την ανάκλησή τους, τη θητεία τους και τους κανόνες που αφορούν το αν και σε ποιο βαθμό αυτά μπορούν να ενεργούν για λογοριασμού άλλων νομικών προσώπων. Εύδομον, τους τρόπους ανάδειξης και πάυσης των κληρικών. Όχδον, τους τρόπους υιοθέτης του καθαστατικού και οποιασδήποτε μεταγενέστερη στη τροποποίησή του. Ένα, τους κανόνες που διέπουν τη σχέση μεταξύ εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας και των συνδεδεμένων εκκλησιών και θρησκευτικών κοινοτήτων που βρίσκονται έξω από το έδαφος της εγκείς δημοκρατίας. Δέκατον, τις κύριες αρχές της οικονομικής διοίκης, εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας περιλαμβανομένων ειδικότερα των τρόπων απόκτησης χρηματοδότησης και της αρμοδιότητας των διαφόρων διοικητικών οργανισμών και άλλων οργανισμών της να διαχειρίζονται την περιουσία της. Ενδέκατον, τους τρόπους λύσης εκκλησίας ή θρησκευτικής κοινότητας και διανομής του προϊόντος σε καθαρισίστης. Και δωδέκατον, τα δικαιώματα και τα καθήκοντα των πιστών της εκκλησίας ή της θρησκευτικής κοινότητας. Αφού λοιπόν πήραμε μια γεύση από την παρουσίαση, την ανάλυση και το σχολιασμό διαφόρων ειδικών νόμων που αφορούν τα θρησκεύματα διαφόρων ευρωπαϊκών κρατών και όλα αυτά σε σύγκριση με τον ελληνικό νόμο 4301 του 2014, το οποίο είδαμε στις πρώτες έξι διαλέξεις μας, ας προχωρήσουμε σε ένα συμπέρασμα. Το δικαίωμα, το διεθνές και το συνταγματικό συναπώκτηση νομικής προσωπικότητας περιέχει αξία σε ένα του κράτους να ρυθμίσει το κράτος τις μορφές νομικής προσωπικότητας που διατίθενται για τους συσκευτικούς οργανισμούς σύμφωνα με την αυξημένη τυπικής προστασίας θρησκευτική ελευθερία, η οποία καθιστά τις νομικές προσωπικότητες των συσκευτικών οργανισμών sui generis, λόγω ακριβώς της αυξημένης τυπικής ισχύας, της προστασίας, της συσκευτικής ελευθερίας από το διεθνές δικαιοδρομή των δικαιωμάτων και από τα συντάγματα των κρατών. Υπάρχουν διάφορες νομοθετικές πρακτικές για τη ρύθμιση της νομικής προσωπικότητας των συσκευτικών οργανισμών, η οποία ρύθμιση νομικής προσωπικότητας των συσκευτικών οργανισμών αποτελεί θέμα αποκλειστικής δικαιοδροσίας του κράτους. Μια νομοθετική τεχνική ρύθμισης νομικής προσωπικότητας είναι η θέσπιση ειδικών νόμων για τα θρησκεύματα. Και μέσα σ' αυτούς τους νόμους να ρυθμίζεται και το θέμα της απόκλησης νομικής προσωπικότητας μεταξύ των άλλων. Άλλος τρόπος είναι μέσω του αστικού δικαίου να επιτυγχάνεται το ίδιο αποτέλεσμα. Δηλαδή, να υπάρχει ειδική ρύθμιση στο κεφάλαιο νομικών προσώπων του αστικού κώδικα, που να επιτρέπει ειδική μεταχείριση των θρησκευτικών νομικών προσώπων, σε σχέση με τη ρύθμιση στο καταστατικό τους της οργάνωσης και της διοίκησής τους, σύμφωνα με τις σκεφτικές τους πεποιθήσεις, από τις οποίες προέρχεται το πολίτευμά τους, δηλαδή οργάνωσης και διοίκησής τους, μοναρχική, ολιγαρχική, δημοκρατική, ανάλογα με το επίπεδο και ανάλογα με τα επίπεδα οργάνωσης και λειτουργίας κάθε θρησκεύματος, είτε, όπως αυτό το συμβαίνει στην Λουλανδία, είτε με ερμηνεία του αστικού κώδικα στο κεφάλαιο περί νομικών προσώπων, σύμφωνο με τη σκεφτική ελευθερία που αποτελεί αυξημένη στη τυπική συσχείως νομική διάταξη, επειδή αναγνωρίζεται από το Υδιεθνή Δίκη και Οθραπείδιο Δικαιωμάτων και από τα Συντάγματα των Κρατών. Βεβαίως υπάρχουν και άλλοι τρόποι, άλλες νομοθετικές τεχνικές, οι οποίες στη σημερινή εποχή εμφανίζονται ότι είναι παλαιές, παραμυσχάρη η ρύθμιση νομικής προσωπικότητας συγκεκριμένων θρεσκευμάτων με βάση ειδικούς νόμους κρατών, αλλά υπάρχει και η περίπτωση της ρύθμισης της οργάνωσης και της διοίκησης της νομικής προσωπικότητας των σκεφτικών οργανισμών και από άλλα κράτη με βάση ειδικούς νόμους, ατομικούς, που να διευκολύνουν τα θρεσκεύματα και να μην χρειάζονται να υιοθετούν νομικές προσωπικότητες οι οποίες είναι διαθέσιμες για όλους τους κοινωνικούς οργανισμούς. Επίσης υπάρχουν και οι περιπτώσεις κατά τις οποίες υπάρχει και στην πράξη νομική προσωπικότητα, όπως είναι η περίπτωση της Καθολικής Εκκλησίας Χανίων, η οποία ή από το 16ο αιώνα είχε νομική προσωπικότητα, αλλά τα Ελληνικά Δικαστήρια θεώρησαν ότι δεν έχει, γιατί δεν την απέκτησε με βάση δυναστικό κώδικα π. 1946. Όπως είναι σαφές, το ζήτημα της νομικής προσωπικότητας των θρησκευτικών οργανισμών και της οργάνωσης και της διοίκησης τους είναι ένα εξαιρετικά περίπλοκο αλλά και ιδιαιτέρως ελκυστικό θέμα, διότι απαιτεί την κρίση των εθνικών νόμων με βάση τα διεθνείς standards, τους διεθνείς κανόνες για την προστασία της ελευθερίας, της θρησκείας ή της κοσμοθεωρίας. Με αυτή τη σειρά των διαλέξεων του συγκριτικού εκκλησιαστικού δικαίου, το οποίο είναι ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον μάθημα διότι κανείς μπορεί να συγκρίνει οι πλειονεκτήματα και μειονεκτήματα θεσμών του εκκλησιαστικού δικαίου της δικιάς του ενωμένης τάξης με εκείνα των ενωμων τάξεων των άλλων κρατών. Με αυτά από αυτή, λοιπόν, τη γεύση την οποία πήραμε από τη σύγκριση ενός συγκεκριμένου θέματος της απόκτησης νομικής προσωπικότητας από τους σκεφτικούς οργανισμούς στη διάφορες ενωμείς τάξεις, ελληνική και άλλες. Δεν θελήσαμε να εξανδίσουμε, ούτε μπορούσαμε να εξανδίσουμε, ήταν εκ το πράγμα το να δει να εξανδηθεί αυτό το ζήτημα. Ορισμένες χώρες επιλέξαμε, σαν βάση σύγκρισης, αλλά ο σκοπός αυτών των διαλέξεων ήταν μόνο να δώσει ερεθίσματα, ούτως ώστε να υπάρχουν περισσότερο έρευνες από όλους τους ενδιαφερομένους, όχι μόνο σε αυτό το συγκεκριμένο ζήτημα της αναγνώρισης νομικής προσωπικότητας των σχετικούς οργανισμούς, αλλά και σε άλλα ζητήματα που σχετίζονται με τους τρεις πυλώνες του λεγωμένου εκκλησιαστικού δικαίου, στη σημασία των σχετικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σε επίπεδο διεθνές, ευρωενοσιακών και εθνικών, σε ζητήματα που άπτονται των σχέσεων κράτων σχευμάτων παντοσίδους και σε ζητήματα που αφορούν τα εσωτερικά δίκαια των θρησκευμάτων. Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. |
