| : ㅎㅎ... Αγαπητά μου παιδιά καλημέρα και πάλι. Ονομάζομαι Στάδης Διακουμάκος, είμαι δάσκαλος της Πέμπτης Δημοτικού... και σήμερα, στο μάθημα της Γεωγραφίας, θα μάθουμε για τον καιρό και το κλίμα. Ας δούμε όμως αρχικά τους διδακτικούς στόχους της σημερινής διδασκαλίας. Πρώτο στόχος, να μάθουμε τι είναι ο καιρός. Δεύτερος, τι είναι κλίμα. Τις διαφορές μεταξύ καιρού και κλίματος, να ξέρω να τα ξεχωρίζω δηλαδή, τα χαρακτηριστικά του κλίματος της χώρας μας και τελευταίον, τους παράγοντες οι οποίοι διαμορφώνουν το κλίμα μιας περιοχής. Ας συγκινήσουμε από ένα δελτίο καιρού. Όλοι μας κάποια στιγμή μπορεί να έχουμε παρακολουθήσει κάποιο δελτίο καιρού, όπου εκεί ο μετεραιολόγος με διάφορα σύμβολα μας δίνει τις προβλέψεις. Μας δίνει πληροφορίες σχετικά 1 με τη θερμοκρασία, 2 με πιθανές βροχές, 3 την υγρασία και τέταρτον με τους ηγέτους ανέμους, που μπορεί να παρουσιαστούν σε μία περιοχή τα επόμενα 24 ώρα. Γι' αυτό λέγεται πρόγνωση του καιρού, πρόβλεψη. Όσο πιο μικρή είναι η πρόβλεψη του καιρού, για παράδειγμα 24 ώρες ή τριήμερη, τόσο πιο ακριβής είναι σε σχέση με το να κάνω μια εβδομαδιαία πρόβλεψη. Αυτά λοιπόν τα τέσσερα ονομάζονται καιρικές συνθήκες. Και τι είναι καιρός? Καιρός λοιπόν είναι αυτές τις καιρικές συνθήκες, δηλαδή η θερμοκρασία, οι βροχές, οι άνεμοι, τα χιόνια, η υγρασία, που επικρατούν σε μία περιοχή ένα μικρό χρονικό διάστημα. Προσέχτε αυτή τη φράση κλειδί. Μικρό χρονικό διάστημα. Μπορεί κάποιος να μου κάνει κάποιο παράδειγμα. Ναι, σε ακούω, Ραφέλα. Σωστά, αύριο θα βρέξει. Ποια είναι η λέξη κλειδί, Στάθης, το αύριο. Αύριο θα βρέξει. Δεν λέω κάθε μέρα θα βρέχει. Αύριο θα βρέξει, έτσι. Ας δούμε μερικά ακόμα παραδείγματα. Έχουμε ένα χάρτη της Ελλάδος και μερικές προτάσεις καιρού. Πρώτον, αύριο στη Βελοπόννησο θα επικρατήσει η λεωφάνεια με αραιές νεφώσεις. Λέξη κλειδί, αύριο. Το μεσημέρι στην Αττική, το θερμόμετρο θα αγγίξει τους 37 βαθμούς Κελυσίου. Λέξη κλειδί, το μεσημέρι. Σήμερα τις πρωινές ώρες, το Νότιο-ανατολικό Αιγαίο θα πνεούν βόρειοι-βόρειο-δυτικοί άνεμοι εντάσεις 5-6 μπωφόρ. Λέξη κλειδί, σήμερα τις πρωινές ώρες. Δεν κάνει μια πρόβλεψη για πενθήμερη πρόβλεψη, δεν θα κοπάζουν ποτέ οι άνεμοι, έτσι. Υπάρχουν μεταβολές στον καιρό. Τι είναι το κλίμα τώρα? Οι επιστήμονες, μετά από χρόνια μελετών, παρατήρησαν πως αυτές οι μεταβολές του καιρού, αναεποχή και αναπεριοχή, παραμένουν σταθερές. Δηλαδή περίπου το ίδιο χειμώνα έχουμε κάθε χρόνο στην Ελλάδα, περίπου το ίδιο καλοκαίρι. Και ένας μέσος όρος δηλαδή. Άρα λοιπόν, τι είναι αυτό το κλίμα? Είναι οι καιρικές συνθήκες ενός τόπου, αναεποχή, οι οποίες επαναλαμβάνονται για πολλά χρόνια. Πρέπει τουλάχιστον να υπάρχει ένα εύρος 10 χρόνων, για να πούμε ότι αυτό είναι το κλίμα μιας περιοχής. Ας δούμε και μερικά παραδείγματα. Παράδειγμα πρώτο. Η Κρήτη έχει ήπιους χειμώνες και θερμά, ξηρά καλοκαίρια. Είναι μια πραγματικότητα. Δεν θα υπάρχουν το 2020 έναν ήπιο χειμώνα στην Κρήτη και το 2021 θα έχουμε πολικές θερμοκρασίες. Όχι. Αυτό είναι κάτι που χαρακτηρίζει κάθε χρόνο μια περιοχή. Στο Λονδίνο παρουσιάζονται ισχυρές βροχοπτώσεις όλο το χρόνο. Ένα χαρακτηριστικό του κλίματος της Μεγάλες Βρετανίας. Το Longyearbyen είναι μια πόλη βόρεια στη Νορβηγία, στην οποία παρουσιάζεται το εξής χαρακτηριστικό. Εμφανίζει τέσσερις μήνες ημέρα και τέσσερις μήνες πολική νύχτα. Και ας δούμε ένα πιο κοντινό παράδειγμα. Παίρνω λοιπόν πάλι το γεωμορφολογικό χάρτη της Ελλάδος και συγκεκριμένα της Πελοποννήσου, που είχαμε κάνει και στο προηγούμενο μάθημα. Και έχω δύο περιοχές. Η πρώτη περιοχή είναι το χωριό Γεωργίτσι. Είναι ένα χωριό που αλληλεγείται και το μπαλκόνι του Ταΐγιετου. Είναι ψηλά στο Ταΐγιετου και η άλλη περιοχή είναι το γνωστό μας Γίθιο. Βλέπουμε ότι το Γίθιο είναι παραθαλάσσιο. Το Γεωργίτσι βρίσκεται πάνω, στο όρος Ταΐγιετου. Άρα λοιπόν οι χειμώνες, το γιατί θα το δούμε πιο μετά. Οι χειμώνες, για παράδειγμα στο χωριό Γεωργίτσι, είναι πάντα ψυχρότεροι σε σχέση με την πόλη του Γιθίου, που είναι παραθαλάσσια. Τους λόγους και τις αιτίες θα τους αναλύσουμε σε λίγο. Ας δούμε το κλίμα της Ελλάδας. Παρατηρώντας τον ευρωπαϊκό χάρτη, φαίνεται με την κουκιδούλα η τοποθεσία της Ελλάδας, βλέπουμε ότι βρέχεται από τη Μεσόγειο θάλασσα ανατολικά, δυτικά και νότια, εκτός από βόρεια. Αυτό επηρεάζει πάρα πολύ σημαντικά το κλίμα της. Άρα λοιπόν, αν θέλαμε να πούμε το κλίμα της Ελλάδας, θα λέγαμε ότι η Ελλάδα παρουσιάζει ήπιους, υγρούς χειμώνες και θερμά ξηρά καλοκαίρια. Με μία φράση να το θυμάμαστε, εύκρατο μεσογειακό. Μεσογειακό γιατί βρίσκεται στη Μεσόγειο θάλασσα κοντά, άρα οι περιοχές γύρω τη Μεσόγειο θάλασσα παρουσιάζουν αντίστοιχο κλίμα. Τι σημαίνει εύκρατο, εύκρατο σημαίνει μέτρες θερμοκρασίες, ούτε πολύ ψηλές το καλοκαίρι, ούτε πολύ χαμηλές το χειμώνα. Άρα, κλίμα της Ελλάδας, εύκρατο μεσογειακό. Αν εξετάσουμε όλες οι περιοχές της χώρας μας, παρουσιάζονται διάφορες ζώνες ή ζώνες μικροκλίματος ή αλλιώς τύποι μικροκλίματος. Αυτό εξαρτάται την περιοχή και την τοποθεσία κάθε πόλης. Για παράδειγμα, άλλες περιοχές βλέπουμε εδώ στο χάρτη, παρουσιάζουν ορεινό κλίμα με ψυχρούς χειμώνες, άλλες πιο ήπιο χειμώνα και ξηρά καλοκαίρια. Για σκέψου, γιατί η πόλη της Φλόρινας έχει διαφορετικό κλίμα από τη Χαλκίδα. Βλέπουμε ότι έχουν διαφορετικό χρώμα. Γιατί να συμβαίνει αυτό. Μπορείς να σκεφτείς, ποιος μπορεί να μου πει. Ναι, Κλειό, σε ακούω. Α, βρίσκεται πιο ψηλά η Φλόρινα. Και τι σημαίνει αυτό, πιο ψηλά, δηλαδή το υψόμετρό της είναι πιο ψηλά στο χάρτη. Και πού επηρεάζει αυτό. Κράτε αυτό το συλλογισμό στο μυαλό σου και σε λίγο θα το πούμε. Πάμε λοιπόν τώρα στους παράγοντες που επηρεάζουν το κλίμα της Ελλάδας. Και κάθε κλίμα. Παρατήρησε το χάρτη. Συγγνώμη, τον πίνακα. Εδώ στον πίνακα έχουμε μερικές μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Και εστίασε στη στήλη Ιανουάριος. Λέει, σε ποιες πόλεις κατά το μήνα Ιανουάριο παρατηρείται μεγάλη διαφορά στις μέσες θερμοκρασίες μεταξύ τους. Για να δούμε. Μα φυσικά στο Ιράκλειο 12 βαθμοί κελισίου και στην Κοζάνη 3 βαθμοί κελισίου. Μεγάλη διαφορά. Αλλά μιλάμε για το ίδιο ίδιος και τον ίδιο μήνα. Γιατί άραγε να συμβαίνει αυτό. Ας πάμε να βάλουμε, αφού κάνουμε και γεωγραφία, αυτές τις πόλεις πάνω σε έναν χάρτη. Όριστε λοιπόν η Κοζάνη στο χάρτη και το Ιράκλειο. Σύμφωνα με δορυφορικά δεδομένα, η Κοζάνη σε ευθεία γραμμή στο χάρτη, όχι ακολουθώντας το δικό δίκτυο, σε ευθεία γραμμή, απέχει από τη θάλασσα περίπου 73 χιλιόμετρα κατά προσέγγιση. Ενώ το Ιράκλειο μόλις 430 μέτρα. Παρατηρούμε λοιπόν ότι η θάλασσα, όπως είπαμε και πριν, με τη θέση της Ελλάδας στη Μεσόγειο, κάποιο ρόλο πρέπει να παίζει. Όσο πιο κοντά στη θάλασσα βρίσκομαι, λοιπόν τόσο πιο ήπιο χειμώνα έχω. Για να προχωρήσουμε. Ας δούμε το δεύτερο πίνακα. Εδώ έχουμε πάρει άλλες πόλεις της Ελλάδας μια συγκεκριμένη μηρομηνία. 26 του Νοέμβρη μια συγκεκριμένη σχορονολογίας. Λέει ποιες πόλεις παρουσιάζουν τις χαμηλότερες θερμοκρασίες. Μας παρουσιάζεται η ελάχιστη θερμοκρασία κάθε πόλης και η μέγιστη. Εμείς ας εστιάσουμε στην αριστερή στήλη, στην ελάχιστη θερμοκρασία. Μα φυσικά είναι το Καρπενίση, μειών 4 βαθμοί Κελισίου και η Σέρες. Ναι όμως, μιλάμε για την ίδια μέρα του ίδιου μήνα του ίδιου έτους. Πώς είναι δυνατόν τόση μεγάλη διαφορά στην ελάχιστη θερμοκρασία να παρουσιάζουν τα Χανιά και η Αθήνα. Ποιος μπορεί να σκεφτεί. Για να δούμε πάλι τις πόλεις αυτές στο χάρτη. Ορίστε λοιπόν. Σ' ακούω. Ναι Παναγιώτη, πες μου. Μπράβο Παναγιώτη, σωστά. Λέει ο Παναγιώτης ότι βρίσκονται η Αθήνα και τα Χανιά πιο κοντά στη θάλασσα. Το μάθαμε και πριν, σωστό. Πρώτος παράγοντας ισχύει και εδώ, πιο κοντά στη θάλασσα σε σχέση με τον Καρπενίση και τις Σέρες. Για να δούμε κάτι άλλο. Εδώ θα επανέλθω στο ερώτημα που αναφέραμε πριν με την Κλειό, που λέει η Σέρες και το Καρπενίση είναι πιο ψηλά στο χάρτη. Για να δούμε αυτό το πιο ψηλά πώς λέγεται, γιατί σίγουρα δεν είναι το υψόμετρο. Ας παρατηρήσουμε τη Γη. Και για να σας βοηθήσω, έχω ένα πορτοκαλάκι εδώ πέρα. Θα κάνουμε πως είναι η Γη. Ένα μαχαιράκι, προσοχή, πάντα με την παρουσία κάποιου μεγαλύτερου, δεν κόβουμε μόνοι μας, είμαστε πολύ προσεκτικοί. Θα κόψω περίπου στη μέση αυτό το πορτοκαλάκι. Προσεκτικά τα χέρια μου και τα δάχτυλά μου. Αργά. Ωραία. Λοιπόν, σαν να έκοψα τη Γη στη μέση, και έχω το βόρειο ημισφαίριο της Γης και το νότιο ημισφαίριο της Γης. Ας πάρουμε το ένα από τα δύο, έστω ότι παίρνω, όπως στην εικόνα, το βόρειο ημισφαίριο. Πάνω εδώ βρίσκεται ο βόρειος πόλος. Το σημείο που έκοψα με το μαχαίρι μου, το ονομάζουμε η Συμμερινό. Τι είναι λοιπόν το γεωγραφικό πλάτος. Αρχικά να πούμε ότι το μετράμε σε μοίρες, σε λεπτά και σε δευτερόλεπτα, αλλά εμείς ας εστιάσουμε στις μοίρες αρχικά. Όσο φεύγω από το Νησημερινό και κατευθύνομαι και απομακρύνομαι προς τους πόλους, είτε είναι ο νότιος πόλος, είτε ο βόρειος, το κλίμα γίνεται πιο ψυχρό. Γι' αυτό λοιπόν στην Αρκτική και στην Ανταρκτική υπάρχουν πολυκές θερμοκρασίες. Άρα λοιπόν, τι είναι το γεωγραφικό πλάτος. Το πόσο κοντά ή πόσο μακριά βρίσκεται ο τόπος αυτός από τον Ησημερινό. Και τι είπαμε, όσο πλησιάζω εκεί που έκοψα με το μαχαιράκι, το κλίμα είναι πιο ζεστό. Όσο απομακρύνομαι, πιο ψυχρό το κλίμα. Γιατί συμβαίνει αυτό ρε δάσκαλε, θα με ρωτήσετε. Η απάντηση κρύβεται στη μεγαλύτερη πηγή ενέργειας που ξέρουμε, τον Ήγιο. Οι αχτίνες λοιπόν του ηλίου δεν μπεφτούν. Με την ίδια γωνία σε όλες τις περιοχές του πλανήτη. Αλλά αλλάζει η γωνία. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να διαμορφώνεται αυτό το διαφορετικό κλίμα. Ας πάρουμε το χάρτη που είχαμε πριν. Αυτή τη φορά έχω σημειώσει το γεωγραφικό πλάτος κάθε πόλης. Παρατηρούμε λοιπόν πράγματι, ο Ησημερινός βρίσκεται κάτω, δεν φαίνεται, κάτω από τα Χανιά. Θυμάστε ότι ο Συμμερινός πάει στο μηδέν μήρες. Τα Χανιά βρίσκονται περίπου στις 35 μήρες κατά προσέγγιση. Και έως μετά ανεβαίνουν. Παρατηρούμε ότι αυξάνονται οι μήρες. Όσο προχωράω προς τη βόρεια Ελλάδα, όσο προχωράω προς τα πάνω, αυξάνονται οι μήρες. Άρα λοιπόν το κλίμα γίνεται πιο ψυχρό, είπαμε την αιτία. Συνεπώς, τόσο οι Σέρες όσο και το Καρπενίση βρίσκονται σε μεγαλύτερη απόσταση από τον Συμμερινό. Συνεπώς δικαιολογείται το ψυχότερο κλίμα τους. Συμπέρασμα, το γεωγραφικό πλάτος μιας περιοχής αποτελεί πάρα πολύ βασικό παράγοντα διαμόρφωσης του κλίματος. Έχω να σας κάνω μια ερώτηση. Παρατηρήστε το χάρτη. Το Καρπενίση και η Αθήνα έχουν το ίδιο γεωγραφικό πλάτος. Αφού μας είπατε κύριε, όσο μεγαλώνουν οι μήρες αλλάζει το κλίμα. Να τον είσω εδώ, δεν είναι πολύ λεπτές γραμμές το γεωγραφικό πλάτος, είναι ζώνες. Έτσι, έχει τύχει ότι το Καρπενίση και η Αθήνα βρίσκεται στην ίδια ζώνη γεωγραφικού πλάτος. Και πώς παρουσιάζει τόσο διαφορετική θερμοκρασία. Δεν έχουμε μειών τέσσερις στο Καρπενίση, ένα βαθμό στην Αθήνα. Επαναλαμβάνουμε, πρώτος παράγοντας είναι η θάλασσα. Η Αθήνα βρίσκεται πιο κοντά στη θάλασσα. Δεύτερος παράγοντας, αφού είναι οι ίδιες μήρες, ποιος άλλος παράγοντας να παίζει το ρολό. Για να δούμε. Είναι ο τρίτος παράγοντας λοιπόν, για τον οποίο θα μιλήσουμε, είναι το υψόμετρο. Βρίσκονται σε διαφορετικό υψόμετρο. Πάντα όταν μιλάει για υψόμετρο, παίρνουν σαν αφητηρία μέτρηση στην επιφάνεια της θάλασσας, από την επιφάνεια της θάλασσας μετρύονται και τα βουνά και το υψόμετρο κάθε πόλης ή περιοχής. Το υψόμετρο σύμφωνα με δορυφορικά δεδομένα, του Καρπενισίου βρίσκεται στα 955 μέτρα, ενώ της Αθήνας μόλις στα 75 μέτρα. Ναι, παίζει ρόλο στη διαμόρφωση του κλίματος. Πάμε τώρα να εξηγήσουμε, θα με ρωτήσετε μα καλά, γιατί όσο αυξάνεται το υψόμετρο η θερμοκρασία μειώνεται. Ας το εξηγήσουμε λίγο. Ναι, μπορώ να σας ρωτήσω εσάς, να αντιστρέψετε το ερώτημα και να υποστηρίξω ότι ανεβαίνω για παράδειγμα ένα βουνό, αλλά φτάνω πιο κοντά στον ήλιο, πλησιάζω τον ήλιο, έστω και λίγο από την επιφάνεια της γης. Γιατί δεν ζεστένομαι και κρυώνω. Για να δούμε. Ας πάρουμε, κοιτάξτε προσεχτικά την εικόνα, όπου φαίνεται, έχω πάρει για παράδειγμα, τον Ταΐγετο. Να επενυθυμίσουμε ότι το ύψος του Ταΐγετου πάντα το μετράμε, όχι δεν επιπλέει ο Ταΐγετος, να τον είσαι εδώ, δεν κολυμπάει, απλά είναι σκόπιμα τοποθετημένο εκεί για να δείξουμε ότι η αφητηρία μέτρησης του υψομέτρου είναι η επιφάνεια της θάλασσας. Τι γίνεται λοιπόν? Πρώτα, η ηλιακή ακτινοβολία έρχεται στην επιφάνεια της γης. Εδώ πραγματοποιείται ένα άλλο φαινόμενο, το οποίο έχουμε μιλήσει στη φυσική, η διάχυση της ηλιακής ακτινοβολίας. Δηλαδή οι ακτίνες του ηλίου ανακλώνται και πάνε διασκορπίζονται σε πάρα πολλές κατευθύνσεις. Αυτή είναι η αιτία για την οποία βλέπουμε, καταρχάς, μετά από κάθε πηγή φωτός. Αλλά αυτός είναι και ο λόγος που ζεσθενόμαστε, παιδιά. Να εξηγήσουμε γιατί. Ας δούμε το μικρόκοσμο. Έστω ότι μπορούσαμε με ένα ηλεκτρονικό μικροσκόπιο να δω τα μόρια του αέρα, σε ένα χαμηλό υψόμετρο. Έστω ότι αυτό το μπαλάκι του τέννης είναι ένα μόριο αέρα. Παρατήρηση. Τι παθαίνει αν το αφήσω? Σωστά, πέφτει. Γιατί, πες μου Γεράσιμε, βάρος, η βαρυτική έλεξη της Γης. Το ίδιο πράγμα, άμα το αφήσω, συμβαίνει και με τα μόρια του αέρα. Όσο πιο κοντά είμαστε στη Γη, αυξάνεται η δυνάμη της Γης. Άρα το ένα πέφτει πάνω από το άλλο, συνοστίζονται και δημιουργείται μια πυκνή ατμόσφαιρα, ανάμεσα στα οποία παγιδεύει τη ηλιακή ακτινοβολία. Για αυτόν τον λόγο λοιπόν, εμείς ζεσθενόμαστε. Αντίθετα, αν πάμε να δούμε τη διάταξη των μωρίων του αέρα σε ένα υψηλότερο υψόμετρο, θα δούμε ότι η βαρυτική έλεξη της Γης, ψηλά πάνω, δεν είναι τόσο ισχυρή. Έτσι λοιπόν, δεν στριμόχνονται το ένα πάνω από το άλλο, αλλά αντίθετα είναι πιο αρέα μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να παγιδεύεται λιγότερη ηλιακή ακτινοβολία ανάμεσά τους. Για αυτόν λοιπόν, το λόγο δεν διατηρείται σε εισαγωγικά το κρύο, που στην ουσία είναι η έλλειψη θερμότητας, και έτσι δεν μπορούμε να ζεσταθούμε, ζεσθενόμαστε λίγο τώρα. Προσοχή όμως σε μεγάλα υψόμετρα, η ακτινοβολία του ήλιου είναι πολύ πιο ισχυρή, γιατί δεν φιλτράρεται λόγω της αρεής ατμόσφαιρας. Άρα προσοχή αντιλιακό και γυαλάκια για τους λάτρεις των χειμερινών σπορ, να πω για παράδειγμα. Άρα λοιπόν, συμπέρασμα, το υψόμετρο μιας περιοχής αποτελεί σημαντικό παράγοντα διαμόρφωσης του κλίματος της. Πάμε στο τέταρτο και τελευταίο παράγοντα διαμόρφωσης του κλίματος. Έχουμε τις συνδικές τοπικές συνθήκες. Εδώ παίζουν ρόλο τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά μιας περιοχής, για να το καταλάβουμε. Ας πάρω για παράδειγμα την οροσοίρα της Πίντου. Για να παρατηρήσετε προσεκτικά το σχεδιάγραμμα και την κίνηση των γραφικών, για να καταλάβετε τι συμβαίνει. Η οροσοίρα της Πίντου χωρίζει την υπηρετική Ελλάδα σε ανατολική και σε δυτική. Η οποία ανατολική έχει και πιο ψηλό υψόμετρο, ενώ η δυτική βρίσκεται κοντά στο Ιόνιο. Τι συμβαίνει τώρα? Για ποιο λόγο θα εξηγήσουμε ότι η ανατολική υπηρετική Ελλάδα παρουσιάζει ένα πιο ψυχρό κλίμα. Το χειμώνα σε σχέση με την δυτική υπηρετική Ελλάδα. Άρχικά πέφτουν οι αχτίνες του ηλίου, πραγματοποιείται το φαινόμενο της εξάτμισης, και το νεράκι με τη μορφή των υδρατμών ανεβαίνει πάνω στην ατμόσφαιρα. Εξαιτίας βορειοδυτικών ανέμων, όμως, αυτοί οι υδρατμοί κατευθύνονται προς την οροσυρά της Πίνδου, αλλά λόγω του μεγάλου υψόμετρου δεν μπορούν να την περάσουν ένα μεγάλο μέρος, και έτσι συνοστίζονται και δημιουργούν συννεφάκια. Και έτσι, λοιπόν, το νεράκι επιστρέφει πάλι στο έδαφος κάτω με τη μορφή της βροχής. Ένα μέρος, όμως, από αυτούς τους υδρατμούς καταφέρνουν, ξεφεύγουν και περνάνε τις κορφέτσες οροσυράς της Πίνδου, όμως, εξαιτίας του μεγάλου υψομέτρου της περιοχής, ψήχονται και επιστρέφουν στη γη με τη μορφή χιονιού. Ένας ακόμα λόγος που η δυτική πρωτική Ελλάδα έχει πιο υγρό και ζεστό κλίμα το χειμώνα σε σχέση με την Ανατολική, είναι ότι η Πίνδος λειτουργεί σαν ένα φράγμα για τους βορειοανατολικούς ανέμους, δεν τους επιτρέπει, οι οποίοι είναι ψυχροί, είναι αέριες μάζες, δεν τους επιτρέπει να περάσουν, και έτσι δημιουργείται αυτό το πιο υπιο κλίμα το χειμώνα. Δεύτερο και τελευταίο παράδειγμα ειδικής τοπικής συνθήκης. Το μελτέμι, λέμε. Τι είναι αυτό το μελτέμι, ξέρει κανείς, κανείς? Για να σας βοηθήσω, ας δούμε ένα μικρό απόσπασμα αφιερωμένο στο μελτέμι. Λέει, πνέεις, λούζεις, ρένεις, σημαίνει σκορπάς, σκορπίζεις δηλαδή, τα χρυσά νησιά, και όλα τα ανασταίνεις μέσα στη δροσιά. Σι τη φλόγα παίρνεις, τη χαρά σου φέρνεις. Τι να είναι αυτό το οποίο πνέει στα νησιά και παίρνει τη φλόγα και προσφέρει δροσιά. Σωστά, πες το δυνατά Ραφέ, έλα να σε ακούσω. Σωστά, είναι ο άνεμος. Και συγκεκριμένα, είναι βόροι οι άνεμοι. Πνεύουν στην περιοχή του Αιγαίου, εμφανίζονται το διάστημα Μάλλιο-Μεσεμπτέμβριο, και στο μεσοδιάστημα εμφανίζουν μεγάλες εντάσεις και ορισμένες φορές ξεπερνούν και τα οκτώμπο φόρο. Αυτοί λοιπόν οι άνεμοι που έρχονται από τον Βορρά με μεγαλύτερο τί, πες το. Πες το δυνατά Ραφέ, έλα, πες το στάθη. Σωστά, με μεγαλύτερο γεωγραφικό πλάτος φαίνουν πιο ψυχρό κλίμα, πιο ψυχρές θερμοκρασίες. Άρα με αυτό το έχεις σαν αποτέλεσμα να δροσίζει λίγο η περιοχή εδώ πέρα, τα νησιά του Αιγαίου, σε σύγκριση με τα νησιά του Ιωνίου, που βλέπουμε και στο χάρτη, να εμφανίζουν ένα πιο δροσερό κλίμα τα νησιά του Αιγαίου σε σχέση με τα νησιά του Ιωνίου. Ας συνοψήσουμε. Ποιοι είναι οι παράγοντες που διαμορφώνουν το κλίμα μιας περιοχής συναστόπου, ακούω. Γεράσιμε, πες το πρώτο. Σωστά, είναι η απόσταση από τη θάλασσα. Δεύτερος, πες μου, ο γεωγραφικό πλάτος. Τρίτος παράγοντας, μάνω, το υψόμετρο. Και τέταρτος και τελευταίος αυτός που είπαμε είναι οι ειδικές τοπικές συνθήκες. Είσαι έτοιμος, ελπίζω να τα κατάλαβες, γιατί τώρα θα προχωρήσουμε σε μια μικρή εξάσκηση. Δραστηριότητα πρώτη. Μελέτησε προσεχτικά το περιεχόμενο των παρακάτων προτάσεων και επίλεξε εάν αναφέρεται στην έννοια του καιρού ή του κλίμα. Δηλαδή θα σου δίνω μια προτασούλα και θα μου λες αυτό που διαβάζεις αναφέρεται στον καιρό ή στο κλίμα. Είσαι έτοιμος, πάμε! Το απόγευμα θα εκδηλωθούν σποραδικές βροχοπτώσεις στην Αττική. Μα φυσικά καιρός. Στις ορεινές περιοχές κάνει περισσότερο ψύχρα σε σχέση με τις παιδινές περιοχές. Μα φυσικά είναι κλίμα. Έκανα την παρουσία του στα πρώτα μελτέμια στο Αιγαίο. Κλίμα φυσικά. Η θερμοκρασία εδώ στη Θεσσαλονίκη δεν θα ξεπεράσει τους 10 βαθμούς Κελισίου. Κερός. Οι παραθαλάσσεις περιοχές εμφανίζουν αρκετή υγρασία. Κλίμα. Οι ισχυρές γενοπτώσεις αναμένουμε τις επόμενες μέρες στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Σωστά, γιατί λέει τις επόμενες μέρες. Και πάμε τώρα στη δραστηριότητα την τελευταία. Πριν κλείσουμε το σημερινό μάθημα, λέει... Μελέτησε προσεκτικά το περιεχόμενο των παρακάτων προτάσεων και χαρακτήρησε το ως σωστό ή λάθος. Δηλαδή απλή ασκησούλα σωστού λάθος. Το επίσομετρο ενός τόπου το μετράμε από την επιφάνεια της θάλασσας. Για σκέψου. Σωστό. Η Ελλάδα έχει εύκρατο μεσογειακό κλίμα. Σωστό. Η απόσταση μιας περιοχής από τη θάλασσα δεν επηρεάζει το κλίμα της. Πρόσεξε, λάθος. Τα Μελτέμια διαμορφώνουν ένα δροσερό κλίμα στα νησιά του Ιωνίου. Λάθος. Του Αιγαίου. Το γεωγραφικό πλάτος καθορίζει το κλίμα μιας περιοχής. Φυσικά, σωστό. Σε περιοχές κοντά στο νησημερινό επικρατούν πολικές θερμοκρασίες στο χειμώνα. Λάθος. Εδώ κοντά που έκανα με το μαχαίρι την τομή. Ήπιες θερμοκρασίες. Στους πόλους επικρατούν πολικές θερμοκρασίες. Η οροσυρά της Πίνητου οφείλεται σε σημαντικό βαθμό για τις συχνές βροχοπτώσεις της Δυτικής Ελλάδας. Μα φυσικά, σωστό. Αυτό ήτανε και για σήμερα. Τελειώσαμε. Ελπίζω να ευχαριστηθείτε το μάθημα, να το απολαύσατε, να μη σας κούρασε. Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. Εύχομαι να είστε υγιείς, να προσέχετε και να περνάτε όμορφες στιγμές με τους δικούς σας ανθρώπους. Καλή συνέχεια! |
