| : Μια κομμάτια, μία κομμάτια. Αν και πάντε εγώ θα είμαι, θα είμαι και εσύ. Οι άνθρωποι που με σκέφτομαι, πάντε με εμπνεύσουν. Όταν αυτοί οι άνθρωποι με χαρά, όταν αυτοί οι άνθρωποι με χαρά, όταν αυτοί οι άνθρωποι με χαρά, όταν αυτοί οι άνθρωποι με χαρά, όταν αυτοί οι άνθρωποι με χαρά, όταν αυτοί οι άνθρωποι με χαρά, όταν αυτοί οι άνθρωποι με χαρά, όταν αυτοί οι άνθρωποι με χαρά, όταν αυτοί οι άνθρωποι με χαρά, όταν αυτοί οι άνθρωποι με χαρά, όταν αυτοί οι άνθρωποι με χαρά, όταν αυτοί οι άνθρωποι με χαρά, όταν αυτοί οι άνθρωποι με χαρά, όταν αυτοί οι άνθρωποι με χαρά, όταν αυτοί οι άνθρωποι με χαρά... Οι Μάγια ήταν ο ελοπλότερος πολιτισμός του δυτικού ημισφαιρίου. Ήτανε μελετητές των άστρων, εξαιρετικοί αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες, έμποροι, καλλιεργτές της γης και δινύει πολεμιστές. Η σύγχρονη ιστορία άλλαξε τα δεδομένα για τους Μάγια. Αρχικά, χτυπήθηκαν σκληρά από τους Ισπανούς κατακτητές και στη συνέχεια από όλες τις κυβερνήσεις, οι οποίες υποβίβαζαν όλο και περισσότερο τη θέση τους στην κοινωνία, χαρακτηριστικά τους ονόμαζαν εσωτερικούς εχθρούς για κατώτερη φυλή. Όλα αυτά οδήγησαν στο 36-χρονο εμφύλιο πόλεμο, όπου συντελέστηκε η λεγόμενη σιωπηλή γενοκτονία των αυτόχθωνων. Περισσότεροι από 200.000 Μάγια σκοτώθηκαν και πάνω από ένα εκατομμύριο εκτοπίστηκαν από τη γη τους. Σήμερα τίποτα δεν θυμίζει το περισμένο μεγαλείο των Μάγια. Ζούν περιθεροποιημένοι από την κυβέρνηση, χωρίς πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες και αγαθά, αποκλεισμένοι πολιτικά, κοινωνικά, νομικά και οικονομικά. Στη Γουατεμάλα το 50% των κατοίκων, κατά πλειοψηφία της φυλής Μάγια, ζει σε συνθήκες φτώχιας και ένας στα δύο παιδιά υποσιτίζεται. Το Σεπτέμβριο του 2015, 31 θελοντές και ανάδοχοι παιδιού ξεκινήσαμε το ταξίδι μας στη χώρα των Μάγια. Ένα διαφορετικό ταξίδι από τα άλλα, αφού αυτή τη φορά θα αφελεξούνόμαστε για 5 μέρες από οικογένειες Μάγια στα σπίτια τους, σε μια από τις πιο φτωχιές και απομονωμένες κοινότητές τους, στη Σολολά. Αφού σκαρφαλώσαμε μέσα από τελείωτη βροχή και λάσπη με το κίτρινο σχολικό μας λεωφορείο, κοντά στα τρεις χιλιάδες μέτρα μοιραστήκαμε σε δύο χωριά, στο Τσικίς και στο Παρασκή. Άγνωστα μέχριθες ονόματα χωριών, που και στο χάρτη δεν υπάρχουν, χαραγμένα πλέον για πάντα στις καρδιές μας. Η actioner δουλεύει στη χώρα από το 1996. Εστιάζει στο χρόνιο παιδικό υποστητισμό και στη διασφάλιση τροφής, στη στήριξη των αυτόχθων ονόμαδων, σε τεραστηριότητες απόκτησης εισοδήματος, στην ενδυνάμωση των γυναικών κατά της βίας και στην ενημέρωση και ενδυνάμωση γύρω από τα δικαιώματα για την εκπαίδευση, το νερό, την υγεία. Τις επόμενες μέρες θα ζούσαμε με τους αυτόχθονες όπως ακριβώς κι εκείνοι, στις ίδιες συνθήκες για να μπορέσουμε να καταλάβουμε από πρώτο χέρι τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Τα σπίτια τους από ξύλινες τάβλες, λάσπη, πέτρα και ελληνί. Κάποια χωρίς ρεύμα. Το φαγητό λίγο και διατροφικά υλπές. Το κρύο πολύ. Πολλοί ήταν όμως και η αγάπη που πήραμε. Γίναμε αμέσως μέλη της οικογένειας με έναν μαγικό τρόπο και για πάντα πλέον θα μας συνδέει κάτι μοναδικό με τους ανθρώπους αυτούς. Κάθε φορά που θα ακούμε τη λέξη μάγια η εμάς θα σημαίνει πολύ περισσότερα και θα χαμογελάμε νεστοαλγικά καθώς το μυαλό μας θα φέρνει τα πρόσωπά τους μπροστά μας. Η οικογένεια που φιλοξενηθήκαμε αποτελούνταν από συνολικά 10 άτομα. Τον πατέρα, τη μητέρα και τα 8 παιδιά τους. Συμμετείχαμε σε όλες τις δουλειές του σπιτιού όπως πλύσιμο πιάτο, άπλωμα ρούχων αλλά και σε εξωτερικές δουλειές όπως κόψιμο ξύλων, καθαρισμός αγροκτήματος, σκαλισμός πέτρας. Υπήρχε μια πολύ ζεστή σχέση ανάμεσά μας παρόλο τη δυσκολία στην επικοινωνία και αυτό βελτιόταν καθημερινά και χτιστούζονταν ένα είδος εμπιστοσύνης μεταξύ εμάς και της οικογένειας. Το πιο δυνατό συνέστημα για μένα ήταν κατά τη διάρκεια της συνέντεξης όταν όλα τα παιδιά δήλωσαν πως έθελαν να πάνε σχολείο, κάτι που το ευχήθηκε και η μητέρα τους αλλά είναι δύσκολο να πραγματοποιηθεί λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης τους. Ένιωσα θλίψη επειδή πράγματα για το οποίο εμάς είναι δεδομένα για κάποιους άλλους ανθρώπους δυστυχώς είναι σχεδόν ακατόρθωτα. Επίσης στενοχωρέθηκα γιατί είδα ανθρώπους που αγωνίζονται καθημερινά με μόνο όπλο την ψυχή και την αξιοπρέπειά τους κόντρα σε όλα σε σχέση με την πλειονότητα του διδικού κόσμου που έχουμε σχεδόν όλα τα υλικά μέσα και παρ' όλα αυτά περισσέβεια χαριστία. Ποια είναι το πρώτο πράγμα που θυμάμαι από τις μέρες που περάσαμε με τους Μάγκια? Ρατών Ρατών και Στάσκο Μιέντο. Το τραγουδάκι από το παιχνίδι που παίζαμε κάθε μέρα πρωί βράδυ με τα παιδιά. Ο Νικόλας είναι ο γειτονάς μας και ο Χριστόμπλ και η Μαρία είναι τα παιδιά τα μικρά της οικογένειας και τρελαίνονται για γλυκά και να βλέπουμε τα στέρια. Περάσαμε η περισσότερη ώρα με τους μικρούς της οικογένειας γιατί μάλλον ήμασταν το αξιοπερίεργο, αλλά και γιατί με αυτούς μπορούσαμε να συνανήθουμε στοιχειοδός με τα λίγα ισπανικά που ξέραμε. Και αν σχεφτεί κανείς ότι η τουαλέτα τα βράδια ήταν μια ολόκληρη εκδρομή που πηγαίναμε όλα τα παιδιά μαζί για να κρατάει ο ένας το φακό στον άλλο, τα πρωινά ξυπνούσαμε σε ένα κρύο αλλά υπέροχο τόπο με βουσκοτόπια και φυτίες καλαμποκιών μπρος τα πόδια μας. Αξέχαστες και οι πλαιστρές όπου οι γυναίκες πλένανε ρούχα και μαλλιά. Είχαμε την τύχη να μας φιλοξενεί μια καταπληκτική οικογένεια στο Παρασκήμ. Μας αγκάλιασαν αμέσως με ιδιαίτερη θέρμη και μας πρόσφεραν απλόχερα εγκάρδια φιλοξενία. Η Μανουέλα και η Λουσία συμμετέχουν σε πρόγραμμα αναδοχής της ActionAid και οι μόνοι φωτογραφίες που έχουν στο δωμάτιό τους είναι αυτές που έστειλαν στους αναδόχους τους. Το μέλλον τους προδιαγεγραμμένο. Τελειώνουν το δημοτικό και συνδράμουν στο οικογενειακό εισόδημα βοηθώντας τη μαμά Χουάνα στο κέντημα και στον αργαλειό για να καλύψουν τις παραγγελίες πλεκτών που μπορεί να έχουν από τη γειτονιά τους. Στη συνέχεια παντρεύονται και κάνουν τις δικές τους οικογένειες και ο κύκλος της ζωής συνεχίζεται ευελπιστώντας σε καλύτερες ευκαιρίες για τα παιδιά τους. Στο φτωχικό τους σπίτι είχαν διαρκώς την έννοια μας και μας προσέφεραν κάθε δυνατή άνεση. Μας κρατούσαν ζεστές δίπλα στη φωτιά της κουζίνας, τιμώνια στη αιθέρμανση. Μας έδωσαν το μόνο διπλό από τα τρία κρεβάτια τους και αρκετές κουβέρτες για να αντέξουν το φοβερό κρύο και την υγρασία που διαπέρναγε την ελληνική οροφή και τους στίχους από τη σμεντόλυθο. Τα γεύματά μας ισοκατανεμημένες μερίδες και αν μας άρεσε κάτι ενθουσιάζονταν και συνέχιζαν να μας το προσφέρουν. Μέσα από αυτή τη συναναστροφή καταφέραμε και βρήκαμε στοιχειώδισμεν αλλά τόσο ουσιαστικούς ανθρώπινους κώδικες επικοινωνίας, καθώς μόνο τα παιδιά μιλάγαν ισπανικά ενώ εμείς μόνο αγγλικά. Δεθήκαμε πολύ μαζί τους, βιώσαμε τις δυσκολίες τους και τον αγώνα τους για επιβίωση με τον πενηχρό μισθό των 200 κετσάλες περίπου 25 ευρώ μηνιαίως από τη δουλειά του Μιγγέλ στα χωράφια, ο οποίος καλύπτει τα έξοδα όλων της οικογένειας. Η οικογένεια που φιλοξένησε εμένα και τη φίλη μου την Ελένη ήταν αυτή της Χουάννα και του Εμάνουελ. Χαμηλών τόνων τζευγάρι, αγαπημένο και φιλόξενο, με έξι παιδιά, εκ των οποίων τα τέσσερα ζούσαν σε άλλο χωριό. Εμείς γνωρίσαμε τα τρία από αυτά, αλλά επί της ουσίας την αξιολάτρευτη 11 χρονιά Μάλια και φυσικά την Άννα, ένα κορίτσι 23 ετών, με εκπαίδευση δημοτικού, που μιλούσε ωστόσο κητσέ, ισπανικά και αγγλικά, ένα χαρισματικό πλάσμα με δίψα για μάθηση και μεγάλο όνειρο να καταφέρει κάποτε να τελειώσει το σχολείο και να συνεχίσει και παραπάνω. Ζήσαμε μαζί τους πέντε σχεδόν μέρες. Ήταν για εμάς μια ξεχωριστή εμπειρία, μια ανταλλαγή ζωών θα την έλεγα, τόσο πολύ διαφορετικών αλλά και τόσο όμοιων σε πολλά σημεία με έναν μαγικό τρόπο. Του σκεφτόμαστε συχνά όλους, αλλά πιο πολύ την Άννα, αυτό το πανέξυπνο χειραφθετημένο κορίτσι με το ζεστό χαμόγελο και τα μεγάλα όνειρα, που ελπίζουμε κάποτε να γίνουν πραγματικότητα. Έμεινα με το συγκάτικό μου το Γιάννη σε μια μεγάλη οικογένεια. Αρχηγός της οικογένειας είναι ο Λορένζο, ένας χαμογελαστός κύριος γύρω στα 65 που μιλούσε κάποια ισπανικά σε αντίθεση με τις γυναίκες της οικογένειας που μιλούσαν μόνο την τοπική διάλεκτο, τα Κιτσέ. Σύζυγός του η Μαρία, μια σοβαρή συνομήλικη του γυναίκα που ενέπνεε απίστευτη σιγουριά και μια αίσθηση ότι δεν φοβόταν τίποτα. Εγώ ακόμη οικογένειας μοιράζονταν την ίδια κουζίνα για τουαλέτα. Τις μέρες αυτές συμμετείχαμε στην καθημερινότητά τους. Για μας οι μέρες περνούσαν όμορφα, αλλά δεν μπορούσαμε να μην παρατηρήσουμε πόσο δύσκολη είναι η ζωή για τους ανθρώπους εκεί και πόσο πράγματα που εμείς θεωρούμε δεδομένα, όπως η πρόσβαση στην παιδεία και στο σύστημα υγείας, για αυτούς δεν είναι. Η γιαγιά Μαρία, η δυνατή καγέροχη αυτή γυναίκα, μας εξομολογήθηκε όταν τη ρώτησα με τη βοήθεια μεταφραστή τι θα άλλαζε στη ζωή της, ότι θα πήγαινε σχολείο και θα μάθαινε ισπανικά. Και αυτό γιατί, όπως είπε, πριν κάποια χρόνια είχε κάποιο πρόβλημα με την καρδιά της και τη μεταφέραν στο νοσοκομείο. Για καλή της τύχη, ήταν μαζί της η μικρή της κόρη, η οποία μιλάει ισπανικά και τη βοήθησε να συνονιηθεί. Για πρώτη φορά, όταν μας περιέγραφε την ιστορία της η γιαγιά Μαρία, το σκληρό της πρόσωπο μαλάκωσε, μαρτυρώντας ότι ένιωσε ευάλωτη και αδύναμη. Είναι απίστευτο πως άνθρωποι που δεν επικοινωνούν με λόγια, μπορούν να δεθούν τόσο πολύ σε τόσο μικροχρονικό διάστημα και πως, επίσης, άνθρωποι που ζουν σε τόσο δύσκολες συνθήκες, διατηρούν την ευαισθησία τους. Εδώ είναι ο Λορέντζο, η Σαβέλη, η Γκριζέληντα και η Ελίσια. Τέσσερα ονόματα που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ. Μας άνοιξαν το σπίτι τους και μας φιλοξένησαν πιο εγκάρδια και ζεστά από ό,τι θα φανταζόμασταν ποτέ. Μοιράστηκαν μαζί μας το λίγο φαγητό τους και μας έβαλαν ό,τι μπορούμε να κάνουμε. Υποτιτλισμός είναι ο Λορέντζο, η Σαβέλη, η Γκριζέληντα και η Ελίσια. Μοιράστηκαν μαζί μας το λίγο φαγητό τους και μας έβαλαν όλα τα στροσίδια τους στο πάτωμα για να κοιμόμαστε ζεστά. Ο Λορέντζο δουλεύα σταμάτητα, όλη την ημέρα, στον αργαλιό για να προλάβει να τελειώσει και να παραδώσει τα υφαντά που του είχαν παραγγείλει. Το σπίτι δεν είχε ρεύμα και έτσι η ημέρα του ξεκινούσε πολύ πρωί για να προλάβει να δουλέψει όσες περισσότερες ώρες γινόταν, μέχρι να σουρουπώσει γύρω στις 6.30 το απόγευμα. Αυτό είναι και το μόνο εισόδημα της οικογένειας, το οποίο φτάνει ίσα ίσα για να καλύψει τις πολύ βασικές τους ανάγκες. Και αυτές όχι πάντα. Το όνειρό τους είναι να χτίσουν ένα σπίτι, γιατί αυτό που ζουν τώρα είναι μια κατασκευή από ξύλινες τάβλες και λινίτ. Αλλά τα χρήματα δεν φτάνουν για κάτι τέτοιο. Είναι όμως άνθρωποι που δεν παραπονιούνται και εκτιμούν απεριόριστα τα λίγα που έχουν. Με πολύ περιφάνεια και χαρά μας έδειξε η Ζαμπέλη το λαχανό κυπό της, που την βοήθησε η ActionAid να φτιάξει και έτσι μπορούν να έχουν διάφορα λαχανικά στο καθημερινό τους τραπέζι. Ένα βράδυ ο Λορέντζο συνέχισε να δουλεύει με φακό, αφού είχε σκοτεινιάσει. Εμείς σκεφτήκαμε ότι μάλλον δεν είχε προλάβει να τελειώσει όλα τα υφαντά που έπρεπε να παραδώσει την επόμενη μέρα, όμως εκείνος ξενύχθησε μαζί με την Ζαμπέλη για να ετοιμάσουν τα δώρα μας. Την άλλη μέρα, την ημέρα του αποχαιρετισμού, μας χάρισαν από ένα υφαντό ταγάρι για να πάρουμε μαζί μας την Ελλάδα. Τελικά είναι σίγουρο, όσο λιγότερα έχεις, τόσα περισσότερα μοιράζεσαι σε απλόχερα. Και μπορείς να γίνεις οικογένεια, να πάρεις και να δώσεις αγάπη με εντελώς άγνωστος ανθρώπους μέσα σε λίγες μέρες. Η Ελλάδα μαζί με το ξενυχτισμένο πλεγμένο με αγάπη ταγάρι του Λορέντζο μας. Τη τύχη, ο οικοδεσπότης μας Πασκουάλη είναι και δάσκαλος του χωριού. Η οικογένειά του, η Ελέν και οι τρεις κόρες του αξιαγάπηται οικογένεια. Είναι πολύ αγαπημένοι, μιλάνε το πρωί ας πούμε, ξυπνήσανε. Ακουγότανε γέλια, φωνούλες, ο μπαμπάς και εγώ κι αυτός γέλαγε, τα άνταζε τα παιδιά. Η μαμά είχε φύγει προφανώς έξω για δουλειές. Κάνε την κουρτίνα έτσι, να βρουν να κοιμόμαστε. Πολύ ωραία, πολύ ωραία. Είναι οικογένεια πάρα πολύ. Είναι προχωρημένη οικογένεια, είναι προχωρημένη οικογένεια για αυτό το τόπο. Όταν λοιπόν ο Πασκουάλη δεν διδάσκει, καλλιεργεί τη γη. Σκάψαμε κι εμείς αρκετά μαζί του. Όταν τελειώναμε, σειρά είχαν το κόψιμο των ξύλων. Απαραίτητα για το μαγείρεμα. Εκείνο όμως που μας εντυπωσίασε, ήταν ο τεράστιος αργαλιός που ήθενε ο ίδιος ο Πασκουάλη. Η Ελένη, η γυναίκα του, όλη μέρα μαγείρευε. Έπλενε, έσκαβε, ήθενε, ορίς τέλος. Τα παιδιά στο σχολείο, αλλά μετά συμμέτοχα στις εργασίες του σπιτιού. Μία εβδομάδα με τους σύγχρονους σύρωές μας, είχαμε την ευκαιρία να ελληλογνωριστούμε και ταυτόχρονα να μιλήσουμε αρκετά για τα προβλήματά τους και πώς θα ξεπερνάνε. Όμως και παίξαμε με τα παιδιά, γελάσαμε, χορέψαμε, μάθανε ελληνικά και μάθαμε ισπανικά. Είχαμε μόλις φτάσει στα 2.950 μέτρα υψόμετρο. Είμαστε κουρασμένες, πονούσαμε από το βάρος που κουβαλούσαμε, κρυώναμε και αναπνέμε με δυσκολία εξαιτίας του υψόμετρου. Ήταν τόσο έντονες εκείνες οι πρώτες εικόνες, που είναι δύσκολο να βρει κανείς λέξη να τις περιγράψει. Τις επόμενες μέρες ακολουθήσαμε την οικογένεια στις καθημερινές δουλειές. Παρά το εμπόδιο της γλώσσας, ποτέ δεν συναντήσαμε προβλήματα να συνονιωθούμε σε απλά καθημερινά πράγματα. Όλη η οικογένεια ήταν πολύ φιλική, μας φρόντιζε και μας νοιαζόταν με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Στο Immersion οι εθελοντές δεν ενισχύουν οικονομικά τις οικογένειες και θυμάμαι από τις πρώτες μέρες με ενοχλούσε το γεγονός ότι δεν προσέφερα κάτι χειροπιαστό. Δεν θα βελτίωνα τη ζωή τους με κάποιο τρόπο που τουλάχιστον αντιλαμβάνομαι. Όμως, όσο πλησίαζε η μέρα της επιστροφής, εισπράταμε πόσο στεναχωρημένοι ήταν, που δεν θα μας ξαναέβλεπαν και πόσο τους άρεσε να είμαστε μέρος της καθημερινότητάς τους. Σίγουρα το μικρό χωριό και το φτωχικό σπίτι της οικογένειας δεν είχαν καμία σκέση με την πολιτισμένη μας κοινωνία. Φτώχια, ανέχεια, πρωτόγνωρο σκηνικό. Είχε όμως αγάπη, πολύ αγάπη και βλέμματα καθαρά. Είχα καιρό να δω βλέμματα καθαρά και χαμόγελα στα πρόσωπα. Μέσα σε ένα τέτοιο σκηνικό δεν μπορείς παρά να χαμογελάσεις και εσύ. Δεν μπορείς παρά να νιώσεις ζωντανός και ελεύθερος. Η προσφορά μας εκεί είχε τελικά αντίκρισμα. Και δεν ήταν τα υλικά αγαθά, ήταν η ευγνωμοσύνη στο βλέμμα ενός μικρού παιδιού, στο χαμόγελο μιας μάνας, το καθαρό βλέμμα των ανθρώπων απαλλαγμένων από μικροσυφέροντα και μικροπρέπειες. Κοντά τους γεμίζει η καρδιά σου αγάπη. Έφυγα με τη ψυχή γεμάτη φως από το βλέμμα τους, ήλιο από την καρδιά τους. Δεν ξέρω τι περιμέναμε όταν αποφασίσαμε να μείνουμε με μια οικογένεια μάγιας σε κάποιο απομακρυσμένο χωριό της Γουατεμάλας. Σίγουρα δεν περιμέναμε ότι θα υπήρχαν μεγάλες διαφορές στον τρόπο που ζούμε την καθημερινότητά μας, στον τρόπο που εκφραζόμαστε, ακόμα και αν είναι σωστό να γελάμε δυνατά ή να τρώμε το στόμα ανοιχτό. Είμασταν τελικά τόσο διαφορετικοί? Φτάσαμε βράδυ στο σπίτι οπότε δεν πολύ καταλάβαμε που ήμασταν, παρά μόνο ότι βρισκόμασταν κάπου ψηλά, δύσφατα και απομακρυσμένα. Όμως μας περίμενε μια ευχάριστη έκπληξη όταν μπήκαμε στον χώρο που μαζεύεται η οικογένεια, όπου μαζεύεται τελικά όλες οι οικογένειες του κόσμου, στην κουζίνα του σπιτιού. Εκεί, σε αυτή την κουζίνα και γύρω από τη μόνιμα αναμένη ξυλόσοπα, μας καλωσόρισε με την ίδια μηχανία που είχαμε και εμείς, η οικογένεια της Κατερίνας, της μαμάς μας για τις επόμενες τέσσερις ημέρες. Η μαμά Κατερίνα μεγαλώνει μόνη στα τέσσερα παιδιά, αφού ο άντρας της είναι μετανάστης στην Αμερική. Οι δουλειές στην Αμερική δεν πάνε καλά τελευταία λόγω της κρίσης. Όμως η μαμά Κατερίνα δεν το έχει βάλει κάτω. Με τη βοήθεια της ActionAid, έχει φτιάξει το δικό της λαχανόκυπο, από το οποίο τάιζε τα παιδιά της και μας φλεξονούμε νους της, με λίγα αλλά φρέσκα λαχανικά κάθε μέρα. Η μαμά Κατερίνα, πάλι μέσα από το πρόγραμμα της ActionAid, έχει συνειδητοπίσει την αναγκαιότητα της εκπαίδευσης και μεγαλύτερη της αγωνία μας έλεγε, ότι θα μπορέσουν και τα τέσσερα παιδιά της να ολοκληρώσουν το σχολείο και να σπουδάσουν. Θέλει τα παιδιά της να ξεφύγουν από την απομόνωση και τον αποκλεισμό που η ίδια έχει υποστεί επειδή ανήκει στη φυλή των Μάγια. Η μαμά Κατερίνα, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, δεν σταματάει να αγκαλιάζει και να φυλάει τριφερά τα παιδιά της, να τα προστατέρει από τις δυσκολίες, αλλά την ίδια στιγμή να τα ενδυναμώνει είναι επιλογές και μια ζωή καλύτερη από τη δική της. Την ίδια όμως φροντίδα έδειχνε και σε εμάς που δεν ήμασταν ούτε παιδιά της ούτε Μάγια. Η μαμά Κατερίνα μας έμαθε ότι μπορεί τελικά να είμαστε διαφορετικοί στον τρόπο που τρώμε, τινόμαστε ή μιλάμε, όμως τελικά δεν διαφέρουμε πολύ όταν θέλουμε έμπρακτα να δείξουμε την αγάπη μας και τη φροντίδα μας ακόμα και σε κάποιον ξένο. Το συναισθηματικό δέσιμο που δημιουργείται κάθε φορά με αποκορύφωμα τον αποχαιρετισμό είναι η πεμπτουσία του εθελοντικού ταξιδιού. Είναι οι στιγμές που οι ψυχές των ανθρώπων ενώνονται και ο νους παραμερίζεται. Η μέρα του αποχαιρετισμού είναι η μέρα του εθελοντικού ταξιδιού. Είναι η μέρα του εθελοντικού ταξιδιού. Είναι η μέρα του εθελοντικού ταξιδιού. Η μέρα του αποχαιρετισμού ήταν πολύ φορτισμένη συναισθηματικά. Ξημέρωμα Κυριακής και είμαστε όλοι βουβοί και σκεπτικοί κάνοντας βόλτες πάνω-κάτω έξω στην αυλή. Όλοι αποχαιρετιστήκαμε κλαίγοντας. Δώσαμε όμως υπόσχηση και την κρατάμε να επικοινωνούμε μέσω Facebook. Τους σκεφτόμαστε συχνά με αγάπη και νοσταλγία και αυτό το πικρό συνέστημα ότι δεν θα μπορέσουμε να τους ξαναδούμε. Δεν θα ξεχάσω τη στιγμή του αποχαιρετισμού. Τα βλέμματα όλων των μελών της οικογένειας γεμάτα λέξεις. Λέξεις αγάπης. Μέχρι που ο παππούς Λορένσο τα είπε όλα με μια φράση. Έχετε για πάντα μια οικογένεια στη Βατεμάλα. Έτσι πραγματικά νιώθω. Την ημέρα της επιστροφής επιβεβαίωσα ότι η αγάπη, η αλληλεγγύη και η αντίσταση μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα στον κόσμο και ότι ίσως αρκεί μία απλή κίνηση ανθρωπιάς από τον καθένα μας ώστε οι άνθρωποι που υποφέρουν από τη γη να βιώσουν καλύτερες συνθήκες ζωής με μεγαλύτερα εξοπρέπεια και σεβασμό. Κάπου διάβασα ότι αν θέλεις να μάθεις πόσα χρόνια θα ζήσεις αναρωτήσου πόσες αγκαλιές έχεις δώσει. Στη Βατεμάλα δώσαμε πολλές, μα πολλές αγκαλιές. Buenas noches Evelyn, Buenas noches Elamita, Buenas noches Elestin Ίσως κάποτε να τα ξαναπούμε. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Καλησπέρα. |
