| σύντομη περιγραφή: Το σημερινό μάθημα εστιάζεται, είπαμε για το Internet of Things την προηγούμενη φορά. Τώρα θα πούμε για τις διάστατες εκτυπώσεις που έχουν και κολλά όσον αφορά το Internet of Things. Αν το θυμάμαι καλά, για δείτε λίγο αυτή τη διεύθυνση μια που πάμε για Internet of Things. Κάτι τέτοιο έχει προκηρυθεί ένας διαγωνισμός του ΟΤΕ και της COSMOTE, αν θυμάμαι καλά τη διεύθυνση, που σας καλεί να υποβάλετε συμμετοχές για προγραμματισμό αυτών των πραγμάτων. Και αναφέρεται στο Internet of Things, δηλαδή στο πώς όλα αυτά τα γατζετάκια αρχίζουν να επικοινωνούν μεταξύ τους και να κάνουν κάποια πράγματα. Ας σας πούμε ένα πολύ ωραίο που σκέφτηκα, φανταστείτε τι ωραίο θα ήταν να πηγαίνει στη φοιτητική λέσχη, που τίθεν γίνεται έλεγχος ταυτότητας και με το που μπαίνει στη φοιτητική λέσχη με το κινητό σου να δηλώνεις την παρουσία σου. Το που μπαίνεις εκεί πέρα, να κάνεις ένα application, πραγματικά πράγματα, μη λέμε τώρα ιστορίες για τον COSMOTEK και τον OTEN, να πούμε πώς θα μπορούσε με το πανεπιστήμιό μας να βοηθήσουμε. Δηλαδή να κάνει ένα application το πανεπιστήμιο, να πληρώσει τρία χιλιάρικα, πέντε να το κάνει κάποια ομάδα προγραμματιστών, δέκα χιλιάρικα, και όποτε πάς στη φοιτητική λέσχη για να φας, μόλις περνάς τον έλεγχο, αντί να δείχνεις κάτι χαρτιά και ταυτότητες και αν δεν βρει άκρη κανείς τι γίνεται εκεί, να πατάς με το application που έχεις, μπαμ, και να καταγράφεις ότι τώρα ο Διονύσης πολίτης ήρθε να φάει. Τι ωφέλη θα έβγαζε αυτό το πράγμα για να πούμε τι θα πείτε είναι το thing στην πράξη, έτσι μη λέμε ιστοριούλες και δεν τα πούμε στην πράξη. Το πρώτο που λέει ο Ηλίας είναι ότι γλιτώνεις σε έναν έλεγχο ο οποίος έχει καταδίσει μάλλον αγκαρία, δηλαδή είναι τυπικός έλεγχος που δείχνει σε ένα πάσο και αν είναι πάσο και αν έχει λήξει και αν είσαι και δεν είσαι, με κυπάει λως βαριέτη, δηλαδή αν πάνε τέσσερις χιλιάδες άνθρωποι να φάνε τι να ελέγξει και να μην ελέγξει. Πρώτο αυτό, πότε λέει κερδίζεις δυο-τρεις υπαλλήλους εκεί που έχεις δυο-τρεις ανθρώπους που κάνουν και δεν κάνουν, υπό την δουλειά τους κερδίζεις, ωραία βγάλαμε δύο θέες εργασίας. Πιο σημαντικό, ορίστε, ένας ας πούμε που είναι ξένος, που σε βλέπει βαρκεστημένο φύλλακα να κοιτάς εσύ, έχει κάτι σαν ταυτότητα, έχει και αυτός κάνει μια αυτοτυπία κάτι σαν ταυτότητα, τη δείχνει και περνάει, ενώ με το εργαλείο αυτό μπορεί να περάσει. Μόνο αν του δώσεις το κινητό σου, αλλά αν του δώσεις το κινητό σου, θα φάει αυτός και όχι εσύ. Άρα το Πανεπιστήμιο δεν χάνει, δηλαδή αν είσαι φιλάνθρωπος εσύ που δικαιούσες σύτιση και πεις, αντί να φάγω σήμερα σφάει κολλητός μου, ο Γιάννης που πεινάει ας πούμε, το Πανεπιστήμιο μία μερίδα όφειλε να δώσει, μία έδωσε, αλλά να φάνε και οι δύο δεν γίνεται. Άρα αυτομάτως ξεκαθαρίζει μόλους αυτούς που δεν δικαιούνται σύτιση. Θα πεις να πετάξει με τα περισσεύματα, άλλο θέμα είναι αυτό. Το τι θα κάνεις εσύ δυο χιλιάδες μερίδες παστίτσιο που σου επερίσσεψε, ένα άλλο θέμα. Αν μαθαίνεις φιλάνθρωπος, πάνε σε ένα συσσίτιο που γίνεται σε νωρίες από εδώ από εκεί, που κάνει ο Δήμος, ο Ερυφρός Σταυρός, που κάνει η Μη Κυβερνητική Οργάνωση, και αρκεί αντί να τα πετάξεις, πες πάρτε τη μερίδα παστίτσιο, δεν θα την φάνε μαγειρεμένη μία ώρα φρέσκια, την φάνε οχτώ ώρες φρέσκια, αυτό είναι το πρόβλημά τους. Και όταν πάω στο σπίτι δεν τρώω το φαγητό που έγινε μισή ώρα πριν, μπορεί να γίνει την προηγούμενη μέρα, έτσι δεν είναι να γίνει το πρωί. Δεύτερο που κερδίζεις, άρα βγάζεις έξω από τους λεγόμενους ερωτηματικού ας πούμε, αυτούς που δημιουργούν το πρόβλημα. Τρίτο και πιο σημαντικό ορίστε, το μικρό σου νικός. Σόρι Κώστα, ναι. Ξέρεις το βαθμό εμπλοκής, μπράβο Κωνσταντίνα δηλαδή, αυτού που του δώσαμε δωρεάν CTC, τρώει ή μήπως τον πετύχω ξέρω εγώ στο ζάπιο. Δηλαδή, άμα αυτός πατάει τρεις φορές το μήνα ας πούμε, τι το παίζει στο χαδάκι και δεν έχει. Πού είναι αυτός, έτσι δηλαδή που ο κράτος κάνει μια σοβαρή δαπάνη για σένα. Τι φοιτητήσεις εσύ για τις διαδηλώσεις μόνο, δηλαδή εσύ σε παρακολουφώ στη ΛΕΣ και κάθε μέρα είναι λοιπός. Στα μαθήματα κάθε μέρα είναι λοιπός απόν. Δηλαδή εσύ τι παριστάνεις, δηλαδή εμείς σε ταΐζουμε, σε ποτίζουμε για να κάνεις διαδηλώσεις. Κάνε τις διαδηλώσεις σου, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, αλλά όχι με τον προϋπολογισμό του κράτους. Αυτό λέμε, δεν μπορεί δηλαδή να σε παρακολουφώ ανελυπώς παρώντας τη φοιτητική ΛΕΣ και στα μαθήματα ανελυπώς από όντα. Ο δαθμός εμπλοκής δηλαδή βγαίνει σε όλες του τις διαστάσεις και φυσικά να κάνουμε αυτό που κάνουν τα σπουπερμάρκτα εδώ και χρόνια, να δούμε τι προτιμήσει έχετε για φαγητό. Όταν βλέπεις ένα φαγητό που το 30% δεν το τρώει, υπάρχει κάποιο είδους πρόβλημα, ενώ ακριβώς με την καμπύλη λέγαμε, δηλαδή άμα δεις ότι υπάρχει μια μετατόπιση που χάνει την κανονικότητά της, θα φίλεις εσύ να ενσκύψεις. Δεν λέμε καμία φοβερή σοφία. Πριν από εμάς αυτά τα έχουν κάνει τα σπουπερμάρκετ. Όταν πας σπουπερμάρκετ δεν βγάζεις την καρτούλα σου. Από εκεί παρακολουθούντα πάντα τι προϊόντα παίρνεις, τι προτιμήσεις έχεις, ποιο σπουπερμάρκετ σου απολέβει πιο πολύ, ποιο το ένα, ποιο το άλλο. Και έχουν ένας πολύ ωραίο προφίλ για την έρευνα αγοράς που κάνουν. Η έρευνα αγοράς σε εμάς λέγεται βαθμός εμπλοκής. Για να δούμε τι γίνεται στο μαγαζί μας. Δηλαδή περνάς από τη βιβλιοθήκη καμιά φορά, όχι γιατί θα σε ελέγξουμε, περνάς από τη βιβλιοθήκη. Αλλά άμα μια βιβλιοθήκη για παράδειγμα δεν έχει πολύ κίνηση, την κρατήσουμε, τι θα την κάνουμε. Αυτά λέμε, δεν λέμε να κάνεις αστυνομικό έλεγχο ή οτιδήποτε άλλο, απλώς παρακολούθησε λίγο τι γίνεται στο μαγαζί σου, για να βγάλεις κάποια άκρη. Εκτός αν θέλεις πάλι η κατασκήνωση, ξέρω εγώ, της Μητρόπολης, το Ποσίδι να βγάζει τα 70 άτομα, 30 χιλιάρικα, τα οποία πληρώνουμε εμείς οι γονείς, έτσι δεν πληρώνει το κράτος. Και η πανεπιστημιακή, ξέρω, κατασκήνωση πάλι να πάει τα 700 χιλιάρικα με ένα εκατομμύριο, αν αυτό σου φαίνεται λογικό, αν αυτός είναι ορισμός του πανεπιστημίου σε περίοδο κρίσης. Ναι, τα συγγράμματα είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία. Φτυχώς μετά από χρόνια ο Εύδοξος, που το ξέρετε όλοι, αποτελένει τα πιο εύστοχα συστήματα πληροφορικής και το ευχάριστο είναι ότι αναπτύχθηκε στο τέλειο πανεπιστήμιο. Είχε συνάδελφοι φοιτητές από τους λιτρολόγους που τον κάνανε, το πρότυπο του Εύδοξου. Έτσι, γιατί με αυτόν επιτεύθηκε η εξοικονόμηση πόρων στο κράτος 30%. Όχι μόνο 30% και παίρνουν τα βιβλία σας εγκέρος, δηλαδή με ένα σπάρο δυο τριγόνια. Για πρώτη φορά παίρνετε βιβλία εγκέρος, πριν το Πάσχα δηλαδή, όπως παρατηρείτε όλοι σας. Παλαιόντα παίρνετε Καλομάη, έτσι, όχι 1η Μαϊού, 30 Μαϊού. 10 μέρη από τις εξετάσεις, να ξέρουμε τι λέμε. Για πρώτη φορά παίρνετε βιβλία εγκέρος και το κράτος έχει πετύχει οικονομία στα 5-6 χρόνια που λειτουργεί ο Εύδοξος 30%. Υποτίθεται ο φοιτητικός πληθυσμός δεν άλλαξε, απλώς κάτι γινόταν και ξόδευε το κράτος 30% χρήματα. Να ένα μοντέλο που δουλεύει στην αρχή, ήταν 50% την πρώτη χρονιά, γιατί δεν μπορεί να γίνει το Ελλαναδύσσα ας πούμε. Εομίως όλα αυτά που λέμε και πολύ ωραία λέει ο Γιάννης, δεν είναι τίποτα άλλο παρά εφαρμογές του Εύδοξου στο Πανεπιστήμιο με πηχή μια φορητή συσκευή. Δήλωσε τη φορητή συσκευή στο Πανεπιστήμιο, που είναι ούτως ή άλλως δηλωμένη, δεν έχεις δηλώσει ότι σου ανήκει με την ταυτότητά σου όταν έχεις πάρει το νούμερο κτλ. Κατέβασε την εφαρμογή και χρησιμοποίησε τις υπηρεσίες του Πανεπιστήμιου. Αυτό είναι Internet of Things. Αν θέλετε περισσότερο δείτε λίγο το διαγωνισμό αυτό, είναι στη διεύθυνση Business IT Experts κάπως έτσι. Για να προχωρήσουμε λίγο με το μέθυμά μας και να τελειώσουμε λίγο νωρίτερα, μια που θα δούμε. OK. Λοιπόν, 3D Interfaces, διεπαφές και 3D εκτυπωτές, τρισδιάστατα όλα. Για να δούμε τι σημαίνουν αυτά εδώ. Ποιοι είναι οι άξονες που μας ενδιαφέρουν. Λοιπόν, θα δούμε τι είναι οι τρισδιάστατες διεπαφές κάνοντας μια σύντομη εισαγωγή. Θα δούμε τι τεχνολογίες χρησιμοποιούν οι γραφίστες για 3D Illustration. Εδώ είμαστε εμείς, έτσι. Εμείς είμαστε που θα κάνουμε το 3D μοντέλο. Και μετά θα έρθει ο 3D εκτυπωτής. Νάτος. Και έμαθα μάλιστα ότι ένας συνάδελφος από το φυσικό, ο Σαμαράς, αγόρασε και τον πρώτο 3D εκτυπωτή εδώ της γειτονιάς μας. Έτσι. Σε ακριβό κόστος, δηλαδή το κόστος αυτού του εκτυπωτή είναι πάνω από 1.500 ευρώ. Ναι, όπως λέμε δύο μελανιών, ο συγκεκριμένος του συναδέλφου είναι δύο υλικών. Δεν ξέρω, απλώς λέω ότι κάποια στιγμή καλό να αποκτήσουμε και εμείς έναν. Δηλαδή, ας κόψουμε λίγο από το τυρί της κατασκήνωσης, να πάρουμε και έναν 3D εκτυπωτή, γιατί θα γίνουμε ρεζίλι. Ελλιώς θα αντιγράφουμε το Corsair από το Πακιστάν, έτσι, αν συνεχίσουμε έτσι. Καλό όμως να έχουμε και έναν 3D εκτυπωτή. Μακάρι να πέσουν, όπως λέει ο Ηλίας, οι τιμές. Ξέρω ότι έχει αυξημένο κόστος εκτύπωσης. Κάπου κι εγώ τα είδα αυτά, έτσι. Δηλαδή, είναι όπως οι παλιοί εκτυπωτές που έκανε πολύ σοβαρό κοστολόγιο συντήρησης. Γενικά στους εκτυπωτές, επειδή κι εγώ αγόρασα κάποτε καλά χρόνια εκτυπωτή που έκανε 1.000 ευρώ. Συνφυμπία, έτσι, 1.200 σημερινά. Είναι ότι, η βασική αρχή είναι ότι το κόστος του εκτυπωτή είναι το κόστος χρήσης του στη διάρκεια της ζωής του. Εμείς πόσο έχουμε πει ότι είναι μια γενιά υπολογιστικών συστημάτων? 5 έτη. Άρα, θεωρείτε ότι ένας εκτυπωτής έχει χρόνο ζωής 5-6 έτη, αντί να πάει 7. Άρα, να κάνει 1.200 ευρώ με το FPA, θεωρούμε ότι στα 5-6 χρονιά, 7 πόσο θα πάει, το κόστος λειτουργίας του πόσο θα είναι? 1.200. Και όντως, αυτό συγκεκριμένο σπούχο, για να το αλλάξω στα 4 μελανάκια που έχει, είναι laser έγχρωμος, τα 4 μελανάκια του κοστίζουν 400 ευρώ. Άμα τα αλλάξεις 2-3 φορές, έτσι, να αλλάζουν ταυτόχρονα, να που βγάεις αυτό το κόστος εντός χαρτί. Ομοίως, αν ισχύει αυτό το μοντέλο, που λογικά ισχύει, ένας εκτυπωτής 3D που κάνει 1.800 ευρώ, θα μας βγάλει περίπου 1.800 ευρώ κόστος λειτουργίας, να υπολογίζουμε. Δηλαδή, κοστίζουν κάτι τα υλικά, αυτό που θα βάλεις μέσα, τα συνθετικά υλικά, τι βάλεις, τα χρώματα και τα λοιπά, για να μπορέσει να βγει το πρόπλασμα. Αυτή είναι η 3D εκτυπωτές, η οποία είναι ένα ηλικιώδες κεφάλαιο, γιατί με τους 3D εκτυπωτές, για πρώτη φορά, δεν τυπώνουμε απλώς, αλλά όπως έχουμε πει και τα μας απασχολείες στις εργασίες, κάνουμε rapid prototyping. Δηλαδή, αν εγώ σχεδιάζω διαπραφές φορητών συσκευών, μπορώ να σχεδιάσω με τον 3D εκτυπωτή μου, το επόμενο κινητό, τουλάχιστον από πλευράς βάρους, αφής και αίσθησης διάδρασης πώς θα είναι. Είναι πολύ σημαντικό αυτό το πράγμα, έτσι, και άλλα πολλά που θα δούμε ποια είναι. Και φυσικά, καπάκι με αυτά εδώ πέρα, έχουμε μια ιστορία που υφέρπει εδώ και μερικά χρόνια και συνεχίζει μια κουβέντα που έχουμε κυρίσουμε στους απτυχιακούς φοιτητές, τι έγινε η γλώσσα εικονικής πραγματικότητας, η VRML. Που ήταν μια εξαιρετικά πετυχημένη γλώσσα, ενώ έχει παρουσιάσει πάρα πολύ ωραίες εφαρμογές, ξαφνικά έπαθε κλακάζ, δηλαδή εξαφανίστηκε και μας έβαλε σε πολλά ερωτηματικά. Γιατί μας έβαλε σε ερωτηματικά, μας έβαλε σε ερωτηματικά, γιατί το μεγάλο πρόβλημα που τίθεται όταν εξαφανίζονται γλώσσες σαν αυτή εδώ είναι τι έρχεται στη θέση τους. Εξαφανίστηκε το φλάς από εμάς και τι είπαμε ότι έρχεται στη θέση του? HTML 5. Εντάξει. Εξαφανίζεται η VRML, τι έρχεται στη θέση της? HTML 5. Η FERP, σέρνεται, δηλαδή είναι σε κατάσταση όχι καταστολής αλλά μιας μέτριας δράσης, αλλά ξαφνικά μπορεί να κατασταλεί εντελώς ή μπορεί να εκτιναχθεί, να σκοθεί στα πόδια του και να κάνει ό,τι κάνει. Και εδώ έχουμε πρόβλημα, γιατί οι συσκευές αυτές ενώ παρουσιάζουν τρομερές πολυμεσικές δυνατότητες, εμείς έχουμε στερηφεί κάποια σταθερή γλώσσα αναφοράς για την πολυμεσική παραγωγή. Δηλαδή λίγο ζοριζόμαστε, κοντολογή σας το πω, για να γίνουμε πιο σαφείς. Λοιπόν, 3D διεπαφές, τρισδιάστατα interfaces. Σύμφωνα με το βιβλίο ξέρω λόγο του Bauman, μια τρισδιάστατη διεπαφή ορίζεται ως κάτι της που έχει τρισδιάστατη αλληλεπίδραση. Α, εδώ αρχίζουν τα ωραία. Τι λέγαμε την προηγούμενη φορά, τι σημαίνει αυτή η κίνηση με το κινητό μου. Παίζω τένις, πιπόνκ, τα έχω κάνει με το γουΐ ας πούμε του σπιτιού μας. Είναι πρωτοθανής κινηση, αλλά βλέπετε ενώ ξεκίνησε από τα games, αυξάνει πάρα πολύ τη διαδραστικότητα. Δηλαδή θα μπορούσα σημαίνει στο desktop μεταφορά μια τέτοια κίνηση, άδεια σε τα όλα. Δηλαδή έχω το κινητό μου εδώ, κάνω αυτήν την κίνηση έτσι απότομα και όλα ξεφανίζονται από την ουθόνη ότι έχω αναπτύξει. Ορίστε. Ναι, πιο φυσική αλληλεπίδραση, μεγαλύτερος βαθμός εμπλοκής διάδρασης, πολύ ωραία. Ορίστε. Δεν ξέρω να ακούω στην παρατήρηση του συναδέλφου σας, του Παντελή, λέει ότι κοιτάξτε, δεν είναι μόνο τρεις διαστάσεις, είμαστε στις δύο, μπορούμε να βάλουμε το χρόνο, δηλαδή πόσο γρήγορα το κάνεις, αν το κάνεις κάτι πολύ γρήγορα, μπορεί να σημαίνει κάτι άλλο, αν το κάνεις απαλά. Ή άλλο πράγμα να χτυπάς δύο φορές το κινητό σου έντονα και άλλο κάπως έτσι. Άρα βάζουμε το χρόνο, τέσσερις διαστάσεις. Μετά μπορούμε να βάλουμε και άλλες διαστάσεις που σημαίνουν κάτι άλλο. Δηλαδή αν ανοιχνεύσουμε θυμόπηχη, είναι μια πέμδι διάσταση τα συναισθήματά σου, για παράδειγμα αν κάνεις την κίνηση πολύ απότομα, σημαίνει πως μάλλον δεν παίζουμε τένις, αλλά μάλλον παίζουμε κάτσι ή μπόξ. Αυτά ξεκίνησαν από τα games, πολύ καλά τα έχετε πει, θα τα δούμε παρακάτω, είναι στο σημερινό μάθημα. Πολύ ωραία. Άρα η διαπαφή περιλαμβάνει 3D αλληλεπίδραση, εδώ εννοούμε την κλασική αλληλεπίδραση που γίνεται στον διάστατο χώρο και δεν υπήρχε μέχρι τώρα. Το desktop μέταφο ήταν καθαρά δυσδιάστατο. Και πολύ ωραία λέει ο συνάδελφός σας, μιλάμε για τετραδιάστατη, πενταδιάστατη, εξαδιάσταση αλληλεπίδραση, οπότε το επόμενο που με έρχεται στο νου είναι να φωνάξουμε κανένα συνάδελφο της κυβαντικής μηχανικής να μας μιλήσει για τις πολλές διαστάσεις. Για παράδειγμα, ένα ερωτηματικό που θέτουν οι συνάδελφοι της κυβαντικής μηχανικής είναι πόσες διαστάσεις έχει ο κόσμος. Ναι, ένας θα μας έλεγε στο περίπου, θα έλεγε τέσσερις διαστάσεις φυσικά. Πολύ εύκολα θα μπορούσε να αποδείξει ένας συνάδελφος της κυβαντικής φυσικής και κυβαντικής μηχανικής ότι δεν είναι τέσσερις διαστάσεις του κόσμου, και πέντε και έξι και εφτά, και έτσι χαίρομαι και που και εμείς καταλήγουμε σε παρόμοια συμπεράσματα, καθώς η τρισδιάστατη αλληλεπίδραση μπορεί να σε τέσσερις διαστάσεις, σε πέντε διαστάσεις, σε έξι, σε εφτά, σε οχτώ και ό,τι άλλο βγάλουμε. Οπότε μπορεί όντως να ξεφύγουμε για πρώτη φορά από τον desktop μεταφόρο που μας απασχολεί τόσο καιρό. Άρα λοιπόν το βασικό είναι ότι το 3D interface ή 3D διάσταση ισχύει ούτως ή άλλως γιατί είναι στον τρισδιάστατο χώρο, δηλαδή αυτή η κίνηση δεν είχε ποτέ νόημα για το σταθερό υπολογιστή ακόμα και για το mouse, ας πούμε, για να αλλάξω την... αυτή δεν είναι διδιάστατη διάδραση, είναι δισδιάστατη να γίνει σαφές αυτό, διδιάστατο, εντάξει, οκ. Εφαρμογές, πώς ήταν τα πράγματα πριν 10 χρόνια, θυμάστε εδώ πέρα, το έμειναξε προηγούμενες διαφάνειες, δηλαδή με κάποιους σένσωρες που βάζαμε, ανοιχνεύαμε την κίνηση του χρήστη και έτσι βγάζαμε τις επιθυμίες του όσον αφορά τη διάδραση με τον υπολογιστή. Αυτό χρησιμοποιήθηκε πάρα πολύ στο video gaming, δηλαδή σε εφαρμογές όπως το Nintendo, το Wii. Το Nintendo Wii ήταν μια περίπτωση ενός David που κέρδισε το Γολιάθε αναδιάστημα, δηλαδή οι μεγάλοι του χώρου, που ήταν η Microsoft και η Sony, επικρατούσαν πάρα πολύ στο χώρο των games και ήρθε ξαφνικά μια εταιρεία που δεν ήταν πολύ μεγάλη και μπορώ να πω για να βιάστηκε το καλύτερο interface. Δηλαδή, ήταν απόλαυση να παίζεις pick-pong με το Wii. Είχε πολύ φυσική συμπεριφορά. Εντάξει, έπινες τη ρακέτα, μια δική ρακέτα, αλλά τώρα μπορείς να το κάνεις με το κινητό σου. Δηλαδή, αυτή η κίνηση είναι απολύτως λογική σε τέτοιου είδους εφαρμογές. Και εδώ πέρα βλέπετε ανάλογες κινήσεις τις οποίες έκαναν διάφοροι. Δηλαδή, εφανιζόταν στην οθόνη τι εφανιζόταν και αρχίζει κάποιο να χοροπηδάνε. Το έβλεπα στα παιδιά μου κυρίως. Είχε πολύ γέλιο ας πούμε. Τον έβλεπα σαφνικά με έναν τιμόνι στο χέρι. Το τιμόνι δεν είχε κανέναν καλόδιο. Έχονταν το στη μέση του δωματίου με έναν τιμόνι στο χέρι. Έναν τιμόνι σαν wireless. Δηλαδή, τιμόνι και λίγο το shaft, το στέλεχος του τιμωνιού και τίποτα άλλο. Και έκανε έτσι. Και οδηγούσε ας πούμε το αγωνιστικό του στην τηλεόραση που ήταν τρία μέτρα πιο πίσω. Έτσι, ήταν ένας απόλυτος θρίαμβος των προγραμματιστών. Ή έκανες άλλα πράγματα. Τώρα αυτό φαντάζομαι είναι μαθήματα δυνατή. Δεν ξέρω τι είναι. Ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς έτσι. Κάτι σαν γυμναστήριο, πολλά πράγματα έκανες. Ναι, η ανοίχνευση κίνησης παλιότερα γινόταν με σένσορες. Δηλαδή, σε γεμίζανε κάποιους ηλεκτρόδια εδώ πέρα, όπως είμαι εγώ τώρα. Ας πούμε αυτό είναι ηλεκτρόδιο έτσι, αλλά είναι για την ηχογράφηση. Κάπως έτσι φορούσες τα ηλεκτρόδιά σου και τις κινήσεις αυτές εδώ πέρα μπορούσαν να τις μοντελοποιήσουν. Και για παράδειγμα έβλεπε στην οθόνη του υπολογιστή την περσόνα σου να χορεύει. Δηλαδή, τρελές εφαρμογές. Θα μπορούσε ένας χορευτής μόνος του να κάνει πρόβες να δει πώς είναι. Εδώ κάνει σε πιο προχωρημένο επίπεδο. Αν ας πούμε σε δουλειές που έχουν να κάνουν τη φυσική γλώσσα, ήδη σωματική γλώσσα σε μεγάλο βαθμό, η γλώσσα του σώματος και είναι η γλώσσα των αθλητών. Θα μπορούσαμε να κάνουμε εφαρμογές ας πούμε για αθλητές. Προφανώς δεν μας ενδιαφέρει να κάνουμε τέτοιες κινήσεις και να τις δείχνουμε στο avatar μας, στην περσόνα μας, αλλά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αυτοί για την προπόνηση αθλητών πολύ ψηλού επιπέδου. Ήδη χρησιμοποιούνται, δηλαδή η βελτιωμένη μορφή αυτού των πραγμάτων είναι οι flight simulators, οι προσωμιωταίες πτήσεις, τους οποίους τόσο καλά τους μάθαμε τώρα που, όλους τους μάθαμε, έπεσε το αεροπλάνο στη Σάλπη και μάθαμε και πόσες ώρες προσωμίωση είχε κάνει ο πιλότος που το αντιγούσε. Κι άλλα πράγματα, εδώ βλέπουμε καθαρά τη χρήση φορητής συσκευής, η οποία νυχνεύει τα ηλεκτρόδια που φοράει ο χρήστης. Πολλά τέτοια πράγματα θα δούμε τα επόμενα μαθήματα για τον εξής πολύ απλό λόγο, ότι περιμένουμε το λειτουργικό σύστημα Windows 10. 10, έτσι, θα δούμε, θα έχει τέτοιες υπηρεσίες, θα ενσωματώνει κάποιο είδους κίνηση προς τρεις διάστατα γραφικά ή θα μείνει κολλημένος στον desktop μεταφόρο. Γι' αυτό γίνεται και το σημερινό μάθημα. Μήπως έχουν κάποια ευχάριστη έκπληξη και εγώ προμηθεύομαι σιγά σιγά εξοπλισμό για να χρησιμοποιηθεί για τέτοιου είδους μηχανήματα, γιατί όπως σας είπα προηγουμένως δεν έχω τίποτα από αυτά που είναι παλιού τύπου μηχανήματα, απλώς λέω δεν έχει νόημα να αντικατασταθούν με καινούργια ισοδύναμα. Πρέπει το καινούριο να κάνει σαφέστατα κίνηση προς τις τρεις διάστατες διεπαφές, να έχει κάποιου είδους αυξημένη διαδραστικότητα, αλλιώς δεν πάει καλά. Τώρα αυτό που μας λείπει, very large displays, θα ήθελα πάρα πολύ να σας κάνω το μάθημα σε διαδραστικό πίνακα, για να το μεγάλω αυτό κάπως έτσι σαν να είχα μπροστά μου ένα smartphone, να το μεγάλω έτσι, να το περιέστρεφα, να το πήγαινα έτσι στην επόμενη διαφάνεια, να πήγαινα έτσι σε πολλές επόμενες διαφάνειες, να δείξουμε όλες αυτές εδώ πέρα τις κινήσεις. Για να δούμε πως γίνει κανέναν θαύμα και να αποκτήσουμε κάποιους τέτοιους δυνατότητες. Είναι πολύ σημαντικές, δηλαδή ήδη παρατηρώ τα πανεπιστήμια και τα σχολεία του εξωτερικού, αρχίζουν να εφανίζουν αυτά εδώ πέρα τα πράγματα και δείχνουν πολύ ωραίες παρουσιάσεις σε εταιρικό επίπεδο. Η επιτυχία τους είναι εγγυημένη, δηλαδή όταν πρωτογύναν αυτά στην τηλεόραση με μεγάλο κόστος, θυμάστε κάποια κανάλια που τα έκαναν αυτά εδώ, πού προσπαθούν να τα κάνουν. Βλέπετε, η πιο διαδραστική εκπομπή ενός καναλιού, ποια είναι, το Δελτίο Ειδήσεων και τι προσπαθούν να εφανίσουν εκεί, επειδή ο κόσμος αρχίζει να βαριέται, να εφανίσουν αυξημένη διαδραστικότητα. Απλώς εκεί βλέπουν τις εξτρά διαστάσεις που είπε ο φίλος μας ο Παντελής, δηλαδή βλέπουν ότι μπαίνουν νέες διαστάσεις στην επικοινωνία, δεν εφανίζεται μόνο η τηλεπαρουσιάστρια σε ένα στούντιο κάπως έτσι. Να κοιτάξτε, δηλαδή όσο φαίνεται αστείο, το μοντέλο της τηλεπαρουσιάστριας που παρουσιάζει τις ειδήσεις είναι αυτό. Συμφωνείτε? Δεν βλέπουμε τον παρουσιαστή από τη μέση και πάνω, τον βλέπουμε κινείται στον χώρο και να δίνει σημεία της γλώσσας του σώματος, κάνει κάποιες κινήσεις, κάπως αηλεπιδρά. Πόσα αηλεπιδρά με τους τηλεθεατές, όχι τους παθητικούς, αυτούς που παίρνουν μέρος, παίρνουν τηλέφωνα, μιλάνε, έτσι, κάτι σαν το skype, οπότε γίνεται αυτό εδώ, για προσέξτε. Το δελτίο ειδήσεων πάντοτε αποτελεί μια από τις πιο δύσκολες εφαρμογές πολυμέσων σε κανάλια, δηλαδή είναι αυτό που θα μπορούσε να πασχολεί ανθρώπους σαν εμάς, ένα δελτίο ειδήσεων. Υπάρχει επικοινωνιακή διάσταση, δηλαδή αναφέρεται το όνομα του τάδε υπουργού, τάκ το βρήκαμε τον τάδε υπουργό, οπότε μέσω skype μιλάει έτσι, θα δούμε τέτοια προγράμματα, ή ακόμα πιο ωραία μέσα του κινητού του, δεν ακόμα πιο φυσική επικοινωνία, αλλά υπάρχει και skype για τα μπλέτα κινητό, ξέρετε, κτλ. Η κατάσταση ξεφεύγει έτσι, δηλαδή γινόμαστε κάπως έτσι, άρα βλέπετε όλα αυτά τα μοντέλα τα οποία λέμε εφαρμόζονται στην πραγματικότητα, βέβαια το θέμα δεν εφαρμόζονται στην πραγματικότητα, το θέμα είναι να εφαρμόζονται με εμάς μέσα στο παιχνίδι, αν εφαρμόζονται με εμάς μέσα στο παιχνίδι έχουμε κερδίσει και εκεί το πηγαίνουμε εμείς. Δηλαδή να είμαστε οι άνθρωποι που θα χειρίζονται αυτά εδώ τα πράγματα. Και εδώ βλέπουμε μια εταιρική παρουσίαση η οποία γίνεται σε διαδραστικό πίνακα. Δηλαδή είναι πολύ σημαντική η διάδραση γιατί από ό,τι βλέπετε εσείς δεν παίρνετε μέρος τώρα στο παιχνίδι, δηλαδή έχετε κάτι να μου πείτε πρέπει εγώ να το δείξω. Ενώ θα μπορούσατε να το δείξετε και εσείς και το πιο εντυπωσιακό θα ήτανε, πιθανώς το δούμε τα καινούργια windows σε κάποια εφαρμογή. Σε ένα μεγάλο αμφιθεατρό, εμείς το κάνουμε πειραματικά τώρα με 23 άτομα πόσο χώρα σε αυτήν την αίθουσα. Σε ένα μεγάλο αμφιθεατρό φανταστείτε 200 άτομα και να λέει κάποιος κύριε, κύριε, κυρία, κυρία θέλουμε να ξηγεί σε αυτό το σημείο. Και να μπορούσε αυτό το σημείο να το δείξει από το κινητό του. Δηλαδή προβολή να γίνεται και στο κινητό του και εσύ να λες να αυτό θέλω να μου... Αυτά έχουν εφαρμοστεί πουθενά. Έχουν εφαρμοστεί στη βουλή στο επίπεδο μικροφώνου και ψηφοφορίας. Όταν τον απειλεί τον άλλον τι του λέει θα σου κλείσω το μικρόφωνο. Δηλαδή οπότε αν κάποιος ας πούμε οχλαγογούσε στην τάξη θα μπορούσαμε να του κλείσουμε τη διάδραση με το κινητό. Τόσο δύναμο θα ήταν έτσι. Αλλά βλέπετε αυτό μεταφέρει τη διαδραστικότητα σε πολύ μεγάλο επίπεδο και μας δίνει εμάς μερικές ιδέες. Μια που ερχόμαστε από το χτεσινό ηλεκτρονικό τεστ. Πώς θα είναι τα ηλεκτρονικά τεστ του μέλλοντος. Δηλαδή πώς θα αυξήσουμε το βαθμό εμπλοκής με ευθυνές συσκευές. Γιατί είπαμε ίσως δεν μπορέσουμε να πάρουμε πολλές τέτοιες συσκευές στο μέλλον. Άρα με ευθυνές συσκευές μεγάλος βαθμός εμπλοκής και ένα σωρό πράγματα από τη φοιτητική λέσχη μέχρι τα ηλεκτρονικά τεστ. Ίσως χρειαστεί βέβαια να πάρεις πιο μεγάλες συσκευές αλλά θα μπορούσαν αυτές οι συσκευές να χρησιμοποιηθούν με ακόμα μεγαλύτερη συχνότητα και πολύ πιο χαμηλό κόστος πλέον. Εδώ πέρα πάμε στο περίφημο γειροσκόπιο. Αυτά που σας έλεγα προηγουμένως θα βλέπουμε να έχουν εφαρμοστεί σε παιχνίδια. Αλλά θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε έρθους αμφιθεάτρων, να εφαρμοστούν στη βουλή, στο οποιοδήποτε είδος, προσέξτε, δημόσιο διάδρασης και διαβούλευσης. Εμείς δεν τα λέμε αυτά για να το παίξουμε έξιμοι στους βουλευτές μας, απλώς λέμε ότι εισάγουμε έννοιες διαδραστικότητας και διαβούλευσης σε επίπεδο κοινωνίας. Δηλαδή το αν θα πας εσύ στη Λέσχη και θα ταυτοποιηθείς εύκολα και ασφαλώς και θα καταγραφούν και κάποιες ανόδυνες προτιμήσεις σου, ο βαθμός εμπλοκής σου και εσύ συμμετέχεις σε μια διαβούλευση με αυτόν εδώ πέρα τον τρόπο, για εμάς είναι καταγραφή βαθμού εμπλοκής και επιτυχία των δικών μας συστημάτων. Και φυσικά εδώ βλέπουμε το γυροσκόπιο που είναι ο μηχανισμός που υπάρχει σε κάθε κινητό μας και ο οποίος αντιλαμβάνεται τις κινήσεις και τις αποκλήσεις του κινητού από τη θέση ισορροπίας. Δηλαδή ιδεατά το κινητό είναι σε αυτή τη θέση και οποιαδήποτε παρέκληση το από αυτή τη θέση καταγράφεται ως κινή στο γυροσκόπιο. Να ένας παραπάνω ας πούμε μια παραπάνω διάσταση υλεπίδρασης που λέγαμε δηλαδή το γυροσκόπιο. Θα μπορούσα να κάνουμε ένα σωρό games με το γυροσκόπιο. Ή αν προχωρήσουμε την έρευνα σε ερευνητικό επίπεδο τι μας είπαν οι γιατροί, ο γιατρός που φέραμε την προηγούμενη φορά. Μας είπαμε ότι συν της άλλης το όργανο του κόρτη και ο εγκέφαλος και το αυτοί είναι και το όργανο της ισορροπίας. Δηλαδή αν χάσεις κάποια αίσθηση αυτού του είδους που σου παρέχει αυτός ο μηχανισμός αρχίζεις και να παραπατάς. Να λοιπόν τώρα αν μπορούσαμε να το μοντελοποιήσουμε αυτό στη χρήση με υπολογιστές θα βγάζουμε ένα σωρό. Είναι ένας ακόμα βαθμός διάδρασης. Μια ακόμα διάσταση διάδρασης. Και εδώ πέρα βλέπουμε ένα σωρό από games τα οποία έχουν γίνει και στα οποία μπορείτε εσείς να συμμετάσχετε. Μας μας ενδιαφέρουν σαν εκπαιδευτικά games. Τώρα εδώ πέρα βλέπουμε μία εφαρμογή στην ιατρική που είναι επεμβάσης εξ αποστάσεως. Αυτό μας ενδιαφέρει πάρα πάρα πολύ, ειδικά η Ελλάδα που είναι χώρα με μεγάλη γεωγραφική διασπορά. Θα μπορούσαμε να έχουμε καλή εικόνα για το τι γίνεται εξ αποστάσεως. Ειδικά τώρα που αυτές οι συσκευές φθινένουν πάρα πολύ. Όταν λέω τώρα το εννοώ τώρα γιατί για να φθινήνει αυτή η συσκευή και να λειτουργήσει σε αυτή τη διάσταση. Τι χρειάζεται να έχει? Δίκτυο. Μέχρι τώρα δίκτυο είχαμε? Όχι ιδιαίτερα. Εδώ έχουμε κάτι. Να το Wi-Fi μας. Κι πέρα πάνω. Αλλά δεν υπάρχουν Wi-Fi παντού. Τι είναι αυτό που θα δώσει η λύση? Μου το μπορώ να φανταστούμε σύντομο θα πάντα Wi-Fi παντού. Ποιο θα δώσει η λύση? Το 4G. Το 4G φαίνεται πως είναι ένα δίκτυο που έχει λογικές χρεώσεις και κοστολόγια για γρήγορη διαμεταγωγή δεδομένων. Οπότε θα μπορούσαν να γίνουν τέτοια πράγματα, έτσι. Ή αυτό εδώ που βλέπετε, που είναι κάποια είδους ρομποτικής κίνησης που γίνεται, καθοδηγούμενη από μακριά. Ήδη έχουν εμφανιστεί κάποια τέτοια ιατρικά όργανα. Τώρα εσείς ως νέοι άνθρωποι δεν τα ξέρετε γιατί οι νέοι συνήθως είναι ωραίοι και δεν κυκλοφορούν στα νοσοκομεία εκτός να σπάσουν κανένα ποδάρι με το μηχανάκι τους. Αλλά αν θα είχατε στην οικογένειά σας πιο ηλικιωμένο πληθυσμό θα βλέπατε ότι ο πληθυσμός αυτός έρχεται στα νοσοκομεία και χρειάζονται εκεί πέρα κάποιο είδους βοηθήματα ρομποτικής φύσιος κτλ. οπότε όλα αυτά που λέμε δεν απέχουν πολύ μακριά. Τώρα αυτός εδώ δεν ξέρω αν το βλέπετε καθαρά αυτό είναι ένα iPad. Είναι ένας παραλλαγμένος πίνακας. Είναι ένας πίνακας του 17ου αιώνα. Δεν ήταν ακριβώς έτσι ορίτζναν πίνακας που φυλάστηκε κάπου στην ανβέρσα δεν κάνω λάδος είναι λίγο διαφορετικός και εδώ βλέπουμε την παραλλαγή του που βήχνει πως κάποιοι γιατροί κάνουν εγχείρηση με τη βοήθεια iPad και καταγράφουν τα πάντα. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό γιατί με τους γιατρούς που μιλάω υπήρχε τρομερή δυσκολία τα προηγούμενα έτη δύο στην Ελλάδα στο να αποτυπώσουν το υλικό της δουλειάς τους. Δεν κάνουν πάρα πολλές εγχειρήσεις είχαν μεγάλη δυσκολία να καταγράψουν τα στοιχεία για αυτές τις εγχειρήσεις. Τι δεν κάνουν φωνάκιστον να το χρήστον με την κάμερα στο χειρουργείο να παίρνει. Κάπως έτσι έπρεπε να το κάνουμε. Τώρα πως γίνεται αυτό πολύ εύκολα. Όπως τον έχεις εκεί πέρα ξαπλωμένο βγάζεις την ταμπλέτα σου ας πούμε μπαμ μπαμ μπαμ και high definition. Βγάζεις και λίγο βιντεάκι ultra high definition. Τα έχουμε τεστάρει δουλεύουν άψογα. Γενικά για χειρουργείο βγάζεις εξαιρετικές εικόνες. Οπότε παράγεται πάρα πάρα πολύ υλικό αυτό ήθελα να σας πω δεν υπήρξε προηγουμένως να γίνει. Ήταν υλικό υποστήριξης δηλαδή συμβουλευτικής ή ατρικής. Κόπηκε το πόντι κάποιου άλλου είναι μακριά από το νοσοκομείο παίρνεις εσύ βίντεο ας πούμε και τα λοιπά και το δείχνεις σε άλλο που είναι στην Αθήνα. Τι κάνω τώρα πες μου ας πούμε. Οπότε κάποιου είδους εξπερτίζ μπορεί να μεταφερθεί. Δεν του περιγράφεις από τηλεφώνου ξέρεις του κόπηκε το πόδι. Να δεις το πως είναι. Δηλαδή αυξάνουν οι βαθμοί διάδρασης αυτό είναι και το τηλέφωνο κάνει τη δουλειά του ως ένα σημείο. Αλλά αν έχεις εικόνα και τα λοιπά το κάνει ακόμα καλύτερα και αν έχεις τη διάστατη εικόνα ακόμα ακόμα καλύτερα. Και αν είναι 3 party επικοινωνία δηλαδή μπορούν στυλ skype 2-3 να το κάνουν ακόμα ακόμα καλύτερα. Και του λέει και ο γιατρός από την Αθήνα ο μεγάλος ας πούμε κοίτα πως κόβεις το αέρα πάντως φάξε ας πούμε. Πρόσχεται λίγο πως κόβεις. Και ένα σωρό τέτοια πραγματάκια. Τώρα εφαρμογές αυτών εδώ πέρα των πραγμάτων, οι εφαρμογές αυτών εδώ πέρα των πραγμάτων είναι σε rapid prototyping. Δηλαδή είναι ουσιαστικά οι 3D εκτυπωτές, το CAD το οποίο για πρώτη φορά έχει γίνει 3D CAD. CAD τι σημαίνει? computer assisted, computer aided design, είναι η λέξη κλειδί για όλους τους μηχανικούς. Είμαι στο πολιτεχνείο τώρα αυτό που κάνουν οι τρολόγοι, μηχανολόγοι, οτιδήποτε κάνουν κατασκευές, ακόμα και πολιτική μηχανική όλοι στηρίζονται στο computer aided design. Δηλαδή να σχεδιάσω με υπολογιστή τρισδιάστατα και διαδραστικά αυτό το οποίο κάνω. Για πρώτη φορά αυτά τα κατασκευάζουμε, εδώ βλέπουμε μια μικρή φόρμουλα η οποία έγινε, έτσι. Και εδώ πέρα βλέπουμε κάτι άλλο που έχει βγάλει ο 3D εκτυπωτής, ας πούμε κάτι σαν ποτήρι. Μήπως ξέρετε ποιοι τα εφάρμοσαν αυτά πρώτοι, computer aided design και δώσαν πολλά λεφτά, δηλαδή μιλάμε για 30% εξοικονόμηση ορίστε φορά. Ναι αλλά αυτό είναι ένας δυο και τα πιο ακριβά προγράμματα, δηλαδή υπήρχαν αρχιτέκτονες και μηχανικοί που πέρανε, προγράμμα της ΔΕΚΤΟΝΤΟΥ έχει τριών χιλιάδων ευρώ έτσι για να καταλάβει τι επένδυση μιλάμε και τα θεωρούσαν ως μέρος της δουλειάς τους, θα τα βγάλουν αυτά τα χρήματα. Και πολύ βασικά, τα έχει χρησιμοποιήσει πάρα πολύ η βιομηχανία στην χώρες βιομηχανικές όπως η Γερμανία. Δηλαδή παλιά για να βρούνει για παράδειγμα την αεροδυναμική ενός αυτοκινήτου το σχεδιάζανε το αμάξι, το φτιάχνανε σαν πρωτότυπο και το βάζανε στην αεροδυναμική σύραγγα. Τα προηγούμενα 10-15 έτη το κάνανε όλο με προσωμίωση μέσω υπολογιστή με εργαλεία τύπου CAD και τώρα ξαναγυρίζουμε με τη δυνατότητα εκτύπωσης στο να κάνουμε ένα μικρό πρωτότυπο. Οπότε μπορούμε να δοκιμάσουμε κάποια πράγματα με ακόμα μεγαλύτερη ακρίβεια και ασφάλεια. Βέβαια, οι τεχνολογίες που έχουν αναπτυχθεί σε αυτή την προσωμίωση που είναι το 3D animation είναι απίστευτες. Έχετε ακούσει για το πρόγραμμα Μάγια? 3DSM και τα λοιπά τα έχετε χρησιμοποιήσει καθόλου. Απίστευτος βαθμός φωτοριαλισμού τρισδιάστατο και τα λοιπά. Εμείς που μας ενδιαφέρουν αυτά εδώ, δηλαδή υπήρχε κάποιος λόγος εμείς να ασχοληθούμε με τέτοια προγράμματα. 3DFX παλιότερα, 3DSM, Μάγια, φώτος οπείλου, σκέτς, μπουκ και τα λοιπά, στο έντρο της διάστατος βέβαια. Πού θα μας χρησιμεύαν αυτά πάρα πολύ? Ναι, που θα μας δίνουν για δουλειές μιλάμε τώρα έτσι, πού θα χρειαζόμαστε αυτά, σε τι εφαρμογές. Ορίστε Ήλια. Games, και έχουμε και μερικούς φοιτητές σας που πάει πολύ καλά στα games, τους αξιοποιήσουμε. Και άλλο, που είναι ένας χώρος που για μας είναι πολύ βασικός, πολύ μέσα και ταινίες. Δηλαδή αυτή τη στιγμή το κόστος μιας ταινίας έχει πέσει σημαντικά, γιατί χρησιμοποιούνται κάποιες εικονικές τεχνικές με υπολογιστή. Αλλιώς δεν υπήρχε περίπτωση η Ελλάδα να βγάλει κάποια αξιόλογη ταινία, πιστέψτε με. Ούτε καν αξιόλογες πολυμεσικές παραγωγές θα βγάζαμε. Ο λόγος που οι πολυμεσικές παραγωγές μας, δηλαδή αυτή η βιντεοσκόπηση που κάνουμε τώρα, η συμμετοχή σας, όλα αυτά, μπορεί να γίνουν ακόμα καλύτερα, είναι ότι μπορούν να ενισχυθούν με κάποιου είδους από αυτά εδώ πέρα τα προγράμματα. Και φυσικά το μεγάλο ρωτηματικό είναι εδώ τι γίνεται. Γιατί μας έχει φύγει το φλάς που μας δημιουργεί πάρα πολύ σοβαρά προβλήματα και κυρίως δημιουργεί προβλήματα σε αυτόν εδώ το χώρο, που η κίνηση θα ήταν πολύ καλύτερη αν είχαμε ένα πρόγραμμα σαν το φλάς. Δεν θα πετάγαμε απλώς κουμπιά, θα είχαμε ήδη μπεί σε τρισδιάστατα, τραδιάστατα, πενταδιάστατα μεταφόρους. Ας πούμε θα είχαμε τη συσκευή μας και θα είχαν ενόημα κοινή σε αυτού του στυλ. Ας πούμε το γυροσκόπιο εδώ πέρα, έτσι, θα μπορούσε αυτό να σημαίνει ότι είμαι λίγο ανήσυχος, ότι δεν πάει καλά, ή θα παίζαμε games και αυτό θα σημαίνει φρενάρω, αυτό θα σημαίνει ότι θα κάνω κολοτούμπα ή στρίβω. Μότι μπορεί να σημαίνει αυτό, έτσι, δηλαδή θα βάζαμε νέες διαστάσεις στην επικοινωνία μας. Και τις παρουσιάζαμε φυσικά στα γραφικά που γίνονται. Και μια σειρά άλλη προγραμμάτων τα οποία υπάρχουν, έτσι που κάνουμε 3D sculpting, ταινίες και 3D engineer, γενικά τα CAD προγράμματα. Εδώ έχουμε ένα σοβαρό πρόβλημα, δηλαδή οι φοιτητές μας, εσείς και εμείς όπως γενικότερα, ιστερούμε στις καλές παρουσιάσεις. Δηλαδή το θεωρούμε αυτονόητο, φότο-σοπ. Ναι, δεν έτσι, δηλαδή γιατί οι γραφίστες βγάζουν πάντοτε καλύτερα πράγματα από εμάς. Ναι, πιο όμορφο, σωστό, δηλαδή καλύτερο ως προς την αφορά την ανθρωποκεντρική θεώρηση, ότι αρέσουν τους ανθρώπους, αλλά οι άνθρωποι τελικά πληρώνουν και ενδιαφέρονται, δεν ενδιαφέρονται οι μηχανές. Άρα καλύτερο και όχι πιο πολύπλοκο ενδεχομένως. Εδώ έχουμε πρόβλημα, δηλαδή ως τμήμα δεν έχουμε διείσδιση στο χώρο της παραγωγής. Και να σας πω ένα παράδειγμα, κάνουμε ένα σωρό ιστοσελίδες, που ενώ είναι ίσως καλύτερες, πιο καλά από δομημένες και τα λοιπά από τις σελίδες άλλων τμήματων, επειδή τα άλλα τμήματα καταφεύγουν στις υπηρεσίες γραφίστα, δηλαδή προσλαμβάνουν κάποιο γραφίστα να τους κάνει. Όταν προσλάβεις εταιρεία για να σου κάνει ιστοσελίδες, δεν υπάρχει εταιρεία που κάνει ιστοσελίδες που να μην έχει γραφίστα, ή μόνιμο ή συναργαζόμενο. Γι' αυτό θα δείτε οι ιστοσελίδες των άλλων τμήματων είναι καλύτερες από την δική μας. Σε μας είναι σαφέστατη η έλλειψη γραφίστα. Ενώ όσοι έχουν δώσει τις ιστοσελίδες τους, χωρίς να είναι πληροφορικάροι και να κατέχουν το αντικείμενο, όσοι δώσαν τις ιστοσελίδες τους να γίνουν έξω σε κάποια εταιρεία, επειδή η εταιρεία χρησιμοποιεί γραφίστα, η ιστοσελίδα της είναι πολύ πολύ καλύτερη από την δική μας. Περίεργο πράγμα, μπορεί η δική μας να είναι πιο ρόμπαστο, πιο σταθερή, να είναι πιο στιβαρή, πιο πολύπλοκη, αλλά σε πρώτη εμφάνιση η δική μας έχει φάει αυτόν τον κόλου. Δηλαδή, από τις μισές σελίδες των υπολοίπων τμήματων, επειδή γίναν από εταιρείας με γραφίστα, είναι πολύ πολύ πιο ωραία στην πρώτη τους προσέγγιση. Πρέπει να έχει γνώσεις γραφίστα. Το έχω κάνει εγώ σε... όριστε. Ναι, πάντως για διάφορες δουλειές, δηλαδή στις παλιότερα που είχα που χρησιμοποιείς αφητητές μας, δεν ήταν αυτονόητο ότι όλοι τα πήγαιναν καλά με τα γραφιστικά, δηλαδή η αναλογία είναι ένα στους 10. Και με ένα όποτε μου προέκυψε φοιτητής από τους 20 που χρησιμοποίησα, μου περάσαν τρεις, για παράδειγμα, που ήταν πολύ καλοί σε αυτό το αντικείμενο και οι οποίοι σταδιοδρόμισαν σε αυτόν τον χώρο, με το design ας το πούμε, όχι τόσο του προγραμματισμού, όσο του design. Αλλά οι πιο πολλοί το είχαμε ως πρόβλημα, δηλαδή καλός προγραμματιστής, καλός γνώστης του Photoshop, δεν σημαίνει ότι θα βγάζει κατ' ανάγκη και ομοίως ισχύει για οτιδήποτε άλλο. Συνήθως αυτοί που είναι καλοί στα γραφιστικά, δεν είναι πολύ καλοί στο κομμάτι του προγραμματισμού. Δηλαδή ο προγραμματισμός πολύ μέσω είναι κάτι άλλο. Το είχα παρατηρήσει στατιστικά, ήταν πάρα πολύ καλή στον προγραμματισμό πολύ μέσω, καλώς, δεν ήταν πολύ καλή ας πούμε στο να το συνδέσουμε βάση δεδομένων το site. Ιστερούσανε σε κλασικό προγραμματισμό. Μου έκανε εντύπωση δηλαδή, δεν ήταν σχέση και το ένα και το άλλο, ήταν συνήθως σχέση ή το ένα, ή το άλλο. Και αυτό με προβλημάτησε πάρα πολύ. Και το έχουμε ζήσει από το εργαστήριό μας τα τελευταία 25 χρόνια, γιατί κατά καιρούς είχαν φωνάξει και ανθρώπους που δουλεύανε σε μεγάλα κανάλια όπως ο Αντένα και τα λοιπά. Και με αυτούς δεν ήταν καν Έλληνες, δεν τους φέραμε το εξωτερικό ας πούμε για να κάνουν αυτές τις δουλειές. Και μου έκανε εντύπωση ότι είναι σχεδόν διαζευκτική η σχέση. Πολύ δύσκολο να βρεις κάποιον που να είναι καλός και στο ένα και στο άλλο. Συνήθως αυτοί που είναι καλοί, δεν ξέρω, όπως λέμε στη μουσική ότι έχουμε το ένα μέρος του εγκεφάλου μας ασχολείται με την ομιλία και το άλλο μέρος του εγκεφάλου με τη μουσική και συμβαίνει φορές χωρίς το περίεργο, οι πιο πολλοί άνθρωποι να μιλάνε καλά αλλά μην τραγουδάνε καλά, ή το πιο παλαβό που συμβαίνει όμως και αυτό, κάποιος να μην μιλάει καλά, ακόμη και αν τραβλίζει σχεδόν, και όμως να είναι σαν μουσικός άριστος και αυτό μας έχει τύχει, όσο πιστεύω και αν σας φανεί έτσι είναι. Φαίνεται πως κάτι τέτοιο συμβαίνει και με την καλλιτεχνική δημιουργία στο εγκεφάλω μας, αυτή που είναι πολύ καλή στα πολυμέσα και στα γραφιστικά, δεν είναι καθόλου καλή στον προγραμματισμό. Και έχω τα παραδείγματα τριών τεσσάρων από τους τριάντα που χρησιμοποίησα για αυτές τις δουλειές, ο ένας ειδικά από αυτούς πάρα πολύ καλός στον προγραμματισμό πολυμέσων, μόλις του έβαλες να γράψεις κάτι σε εσία ας πούμε ήταν η απόλυτη τραγωδία, αλλά στα πολυμέστων καλύτερος που πέρασε από όσους συνεργάστηκα. Δεν ξέρω γιατί γίνεται αυτό, είναι ένα πολύ ενδιαφέρον ζήτημα, μακάρι να βρούσκουμε ανθρώπους που έχουν ταλέντο για να τα βγάζουν όπως είπαμε. Και φυσικά έχω δει και αρχιτέκτονα να δουλεύει με CAD, και εγώ ξέρω λίγο να δουλεύω με CAD, αλλά ο τρόπος που το χειρίζεται ο αρχιτέκτονας είναι άλλο πράμα. Ο αρχιτέκτονας είναι μια σοβαρή μορφή γραφίστα ας το πούμε, μια πολύ πιθαρχημένη από μαθηματικής πλευράς εκδοχή του γραφίστα. Αλλά δεν θα να πω περισσότερα γιατί ξεφεύγουμε το μάθημα. Μιλάμε τώρα για νοητικά μοντέλα ανάπτυξης. Προσέξτε, εμείς πώς εμπλεκόμαστε σε αυτά, εφόσον χρησιμοποιούν υπολογιστές, εμείς είμαστε καθήλοι ναρμόδι να μιλήσουμε γι' αυτά. Και σας λέω τις παρατηρήσεις μου, δηλαδή ότι ο γραφίστας συνήθως δεν έχει πιθαρχία για να δουλεύει με μονάδες και αποστάσεις και βαθμονομίσεις, που δουλεύει πολύ καλά όμως ο αρχιτέκτονας. Δεν ξέρω να σας φώτισα ή σας σκότισα περισσότερο, πάντως το κλείνω εδώ το θέμα. Πάμε λίγο παρακάτω. 3D εκτυπωτές. Λοιπόν, η εκτύπωση, εκτυπωτή το λέμε, αλλά εκτύπωση προσθετική είναι. Δηλαδή, αν θα έλεγε κανείς πες μου τι είναι αυτό το πράγμα, θα έλεγε, τουλάχιστον όσους είδα, μέχρι να αγοράσουμε κάποιον και να το κατανοήσουμε πιο καλά. Είναι προσθετική αυτό που κάνει η εκτυπωτή. Σαν να παίρνει πλαστελίνες και να τις κολλάει, θα δούμε τη μία επάνω στην άλλη, και έτσι να κάνει το τρισδιάστατο ομοίωμα. Δεν ακριβώς εκτύπωση, αλλά επειδή έχει κάποιοι κεφαλές που κινούνται και κάνουν αυτά τα διάφορα τα περίεργα, εμάς, συνειρμηκά, ποια λέξη μας έρχεται στο μυαλό? Εκτύπωση. Όταν βλέπουμε κινούμενη κεφαλή να κάνει κάτι, εμείς λέμε αυτό εκτυπωτήση είναι. Στην τρισδιάστατη εκτύπωση μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφοροι τύποι υλικού, προσέξτε κυρίως κεραμικά και πολυμερή. Και έτσι βάλαμε στο παιχνίδι έναν κλάδο, που δεν το θεραπεύουμε 100% στο δικό μας πανεπιστήμιο, υπάρχει λίγο στο φυσικό τμήμα και υπάρχει και σαν ξεχωριστό τμήμα υπάρχει στο πανεπιστήμιο Πατρόν, είναι η επιστήμη των υλικών. Δηλαδή τώρα αυτοί οι άνθρωποι έρχονται στην απόλυτη επικαιρότητα, τώρα που μπορούμε να κάνουμε κι εμείς υλικά, μέχρι που να βγουν οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές, όμως κάποιο πολύ προχωρημένο εργοστάσιο, που δεν έχουμε και πολλά στην Ελλάδα, θα μπορούσε να κατασκευάσει κάτι. Ενώ τώρα σε λίγο θα δούμε κάθε σπίτι να έχει τρισδιάστατο εκτυπωτή και σε λίγο να κάνεις διάφορα περίεργα εκεί μέσα. Τα περίεργα που κολλάνε, ότι για να γίνει το περίεργο χρειάζεται να χρησιμοποιείς προηγουμένως ένα πρόγραμμα τύπου CAD. Θα χρησιμοποιούμε δηλαδή Word, θα χρησιμοποιούμε Illustrator, Photoshop, κάποιο πρόγραμμα CAD, για να δημιουργήσουμε το μοντέλο και από εκεί να το κτυπώσουμε, εντός αγωνικών να το κτυπώσουμε. Και φυσικά χρησιμοποιούνται για την κατασκευή φυσικών μοντέλων, δηλαδή το πιάνεις δεν είναι μοκ, δεν είναι δηλαδή mockup στην οθόνη του υπολογιστή, είναι μοντέλο. Μπορείς να σχεδιάσεις το επόμενο τηλεκοντρόλ, να το πιάσεις να δεις τι αφή έχει, οι συνάδελφοί σου να κάνουν προγραμματισμό υλικών, σχεδίασης, μορφής, ποιο το καθεξής. Τώρα εφόσον το υλικό είναι τρισδιάστατο μπαίνει κάτι σαν τον κόφτη. Ο κόφτης παίρνει το τρισδιάστατο σχέδιο και μεταφέρει από το μοντέλο τα φυσικά του χαρακτηριστικά σε μεμονωμένα στρώματα. Δηλαδή για να λειτουργήσει ο τρισδιάστατος εκτυπωτής, εκτός που κάνει απόθεση υλικών, μετά χρειάζεται να κάνει και λίγο τον γλύπτη, όχι τον γλύφτη, οπότε τον γλύπτη τον κάνει με τον κόφτη. Δηλαδή βάζει τα υλικά, αλλά πολλές φορές βάζει λίγο περισσότερο, υπάρχει διάχυση, ασάφια το ένα με το άλλο και μετά περνάει ο κόφτης και τα σχιάζει ό,τι χρειάζεται. Αν έχετε παραστάσεις από εργοστάσιο που κάνει τέτοια πράγματα, από τόρνο που ξέρουν οι μηχανολόγοι κτλ, μπορείτε να καταλάβετε, έχετε τις παραστάσεις, στην πράξη πως γίνονται αυτά, τα έχετε δει ποτέ. Να καλά το YouTube, ψάξτε λίγο, αλλά αν το δείτε σε πραγματική κατασκευή είναι πολύ εντυπωσιακό. Δηλαδή κάπως έτσι είναι φτιαχμένα τα εργοστάσια, δυστυχώς η χώρα μας εδώ και πολλά χρόνια έχει αποβιομηχανιστεί και θα έλεγα ότι οι τρισδιάστα αντίκτυποτες για πρώτη φορά θα εισάξουν και μια νέα διάσταση, όταν μπορούμε να καταλάβουμε ότι θα πει φτιάχνω κάτι, γιατί εδώ και πολλά χρόνια στην Ελλάδα δεν φτιάχνουν σχεδόν τίποτα. Δηλαδή τα εργοστάσια έτσι δουλεύουν, κάθε εργοστάσια όταν τίποτα άλλο παρά μια μονάδα που υλοποιεί με τον ΑΒ τρόπο ένα μεγάλο τρισδιάστατο εκτυπωτή και μπορεί για αυτή να δουλεύουν 20 εργάτες και 5 μηχανικοί ας πούμε και τελικά ό,τι κάνει αυτή η μονάδα μοντελοποιείται με ένα τρισδιάστατο εκτυπωτή. Απλώς το κάνεις σε πραγματικό χρόνο, έχει βγάσει λάστιχα, άλλος κάνει ξέρω εγώ, άλλος είναι στη μονάδα που παρασκευάζει το κόμι, άλλος στη μονάδα που παρασκευάζει το πλέγμα, άλλος στη μονάδα σχεδίασης, άλλος στη μονάδα έκχυσης. Ότι χύνει, δηλαδή από κάποιο στόμιο βγαίνει καυτή ύλη η οποία σιγά σιγά στεραιοποιείται και μπαίνει σε καλούπι. Αλλά επειδή μπορεί κάτι να μην βγει σωστά στο καλούπι, μετά περνάει ο κόφτης και κόβει. Ή ξέρω εγώ στο ελαστικό δεν θα κάνει ακριβώς τις γραμμώσεις που έχει, οπότε ακόμα όσο είναι ζεστό περνάει κάποιος άλλος του σκόφτης και κάνει τις γραμμώσεις που βλέπουμε στα ελαστικά που βάζουμε στα αμάξια μας. Αυτά τα πράγματα δεν υπάρχουν πλέον στην Ελλάδα, έχουν μείνει ελάχιστα εργοστάσια και από αυτής της πλευράς η ύπαρξη των τριζιάστων εκτυπωτών είναι θείο δώρο για μας στην Ελλάδα. Δηλαδή θα δούμε πράγματα που τα έχουμε ξεχάσει και κυρίως θα μπορούμε να κάνουμε κάποια πράγματα γιατί από ό,τι μαθαίνουμε καρφίτσες δεν γίνονται στην Ελλάδα. Να λοιπόν αυτά τα οποία λέγαμε, δηλαδή όπως έχουμε το World τώρα θα έχουμε ένα πρόγραμμα με το οποίο σχεδιάζουμε το μοντέλο. Καλό αυτό το πρόγραμμα να μην έχει την πολυπλοκότητα, Γιώργο, του Illustrator και του Photoshop, γιατί του Illustrator και του Photoshop είναι λίγο βαριά προγράμματα. Όχι από πλευράς υπολογιστικών πόρων, δεν ξέρω να συμφωνείτε, είναι λίγο δύστροπα στο interface τους. Για να κάνεις κάτι απλό και πολλές φορές για ένα μέτριο, το θέλεις περιστασιακά όπως εγώ για παράδειγμα, δεν θέλεις να φας και 100 ώρες για ένα απλό πραγματάκι θέλεις να κάνεις. Τι κάνουμε εμείς, να βγάλεις το κόκκινο από τα μάτια, τις φωτογραφίες των ματιών, δεν χρειάζεται να το κάνεις ολόκληρη επιχείρηση. Κάπως έτσι λοιπόν και τα προγράμματα που δουλεύουν για τις διάστητους εκτυπωτές, χωρίς να περάσεις από την υποχρωτική μάθηση του Photoshop και του Illustrator, των ομοειδών προγραμμάτων, π.χ. τα Corel που εγώ χρησιμοποιώ αντί για το Photoshop και του Illustrator, το Corel Draw και το Paint, έτσι Corel Paint. Τα έχουν έτοιμα κάποια πράγματα, τα έχω μοντελοποιήσει πριν από σένα για σένα, ώστε να μπορείς πάρα πολύ γρήγορα να κάνεις το τρισδιάστατο μοντέλο και να μπορείς να το εκτυπώσεις, τον εκτυπωτίσεις και να βγάλεις κάποια πράγματα. Θέλουμε πόσο παραμετροποιημένα γίνονται αυτά. Αν το πρόγραμμά μας είναι πολύ παραμετροποιημένο, τότε πηγαίνει προς CAD, δηλαδή η διαφορά του CAD από το Illustrator και το Corel Draw είναι ότι τα κάνει με απόλυτη μέτρηση διαστάσεων, γιατί οι μηχανικοί υποτίθεται μεταφέρουν τη σύλληψή τους από διαστάσεις στον χώρο που πρέπει να γίνει και υποτίθεται να τα κάνουν με ακρίβεια πλέον πέντε εκατοστών. Δηλαδή μπορούν να σου ετοιμάσουν ένα σπίτι και τα λοιπά, με ακρίβεια πέντε εκατοστών ο σκαφέν, δεν περίεργο αυτό. Και αν το δεις και τα λοιπά. Οι μηχανικοί λοιπόν πηγαίνουν πολύ στις διαστάσεις, στα εμβαδά, στη διαστασιομέτρηση, εμβαδομέτρηση, καλοπάσκα και ούτω καθεξής. Τα προβλήματα που υπάρχουν στους γραφίστες είναι ότι δεν θέλουν τέτοια πράγματα, διόγραφίστες θέλει τη φαντασία του, για παράδειγμα. Αλλά στον εκτυπωτή πρέπει να βρούμε μια μέση οδό, γιατί αυτό κάποτε θα φτιαχτεί στον τριζιάστατο εκτυπωτή, οπότε πρέπει να έχουμε και μία αίσθηση τι θα βγάλουμε στο τέλος, γιατί όπως θα δούμε τριζιάστατη εκτύπωση κοστίζει. Δηλαδή όπως λέμε στον εκτυπωτή, έτυπωσε πέντε έξι λίδες να δούμε πώς είναι, άμα οτυπώσεις πέντε έξι κυπελάκια να δεις πώς είναι, μετά θα έρθει η ώρα να κάνεις το έκτο, το έβδομο που το καλώ, μπορεί να μη σου έχει μείνει ξέρω εγώ χρώμα αυτός από λαστελίνη που είναι κτλ κτλ. Οπότε ένας χώρος στον οποίο θα δραστηριοποιηθούμε εμείς, γι' αυτό βλέπετε το σημερινό μάθημα μιλάει και για VRML κτλ, είναι πώς δημιουργώ εγώ το εκτυπώσιμό μου, αυτό που πρόκειται να εκτυπωθεί, στην πράξη να κατασκευαστεί. Έτσι λοιπόν η τεχνολογία των 3D εκτυπωτών έχει το slicer software, αυτό που βλέπουμε προηγουμένως, το λογισμικό του κόφτη, υπάρχουν κάποιες εφαρμογές που είναι μόνο κόφτες, τα πρώτα τα οποία έχουν έρθει, και υπάρχουν και κάποιες άλλες που έχουν και κάποιο είδους λογισμικό διεπαφής με το χρήστη, δηλαδή πηγαίνουν κάπου προς virtual reality. Το πιο εντυπωσιακό που θέλω να κρατήσω είναι ότι πρόκειται για εντελώς καινούργιες εφαρμογές, δηλαδή οι παραδοσιακοί παίκτες δεν έχουν μπει ακόμα στο χώρο και δεν ξέρουν με ποια μορφή θα μπουν, και αυτά για την πληροφορική είναι πολλές φορές χαρά σε ευαγγέλια, δηλαδή αρχίζουν καινούργιες εταιρίες, καινούργιες δυνατότητες για έβρεση εργασίας, για έβραση δραστηριοτυποίησης. Επίσης, υπήρχαν κάποιοι συνάδελφοί σας που δουλεύουν σε εταιρίες που κάνουν ραπτομηχανές, μη βοηθήστε την τελευταία που η μαμά σας διορθώνει το παντελόνι σας στο σπίτι, δεν είναι ραπτομηχανές, για παράδειγμα σε βιοτεχνίες που κάνουν φασόν, δεν υπάρχουν 50 μηχανές μέσα επαγγελματικές, άρα σοβαρή ενασχόληση, έτσι, κάτι τέτοιο μπορεί να προκύψει και για μας με αυτήν την τεχνολογία των 3D εκτυπωτών και έχει γίνει, ας πούμε, και ο 3D Builder για Windows 8, ένα πρόγραμμα υπό ανάπτυξη, για να δούμε τι θα γίνει, δηλαδή πιθανόζω ένα πρόγραμμα που να συγκεράσει τα SYN και τα PLIN όλων των προηγουμένων προγραμμάτων και να μας εισάγει σε μια νέα κατηγορία διάδρασης. Το λογισμικό του κόφτη, δεν ξέρω αν σωστή έκφραση, λογισμικό του κόφτη, κόφτη συγγυλεμητό όμως, έτσι, οι low-end εκτυπωτές, προσέξτε τώρα, εξωθούν πλαστικό από το νήμα. Το νήμα έλκεται εντός στο εξωθητήρα και θερμαίνεται στο ακροφύσιο και τελικά να αποτίθεται, δηλαδή έχει κάτι σαν το ακροφύσιο του Injet που πετάει το χρώμα, μόνο που εδώ πέρα είναι τρισδιάστατο, δηλαδή θυμίζει σαν να βγαίνει κόλλα, πως πατάμε την ούχου ας πούμε και βγαίνει κόλλα το σωλινάκι, μόνο που αυτή η ούχου είναι και ζεστή. Και πρέπει αυτή κάπως και να, δηλαδή, δεν την πατάει κάποιο χέρι, πρέπει το μηχάνημα να την σκουντάει προς τα έξω, να ρυθμίζει πόση θα βγει κάθε φορά και με κάποιο τρόπο να ανοιγοκλίνει το ακροφύσιο, άλλωτε πρέπει να βγει λίγη, άλλωτε πρέπει να βγει πολύ. Αυτή την τεχνολογία που γίνεται, αυτή η συσκευή εξώθησης, δηλαδή αντί για την κεφαλή που πετάει με λανάκι στο νίντζετ, έχουμε συσκευή εξώθησης, η οποία ονομάζεται επίσης κεφαλή εκτύπωση, γι' αυτό το λέμε εκτυπωτή, αλλά δεν πετάει με λάνη, βγάζει κάτι σαν ούχου, σαν κόλλα και μετακινείται με ή χωρίς εξώθηση. Το πρόγραμμα του κόφτη τώρα ρυθμίζει τις παραμέτρους του εκτυπωτή, όπως η ταχύτητα εξώθησης, πόσο δυνατά το πατάω για να βγει, την ταχύτητα της κεφαλής, κάνει και κάποιες κινήσεις, θερμοκρασία και το ανεμιστυράκι που έχει. Άρα ουσιαστικά εδώ περιγράφουμε ότι ο εκτυπωτής λειτουργεί σαν ένα μεγάλο σολυνάριο με κόλλα ούχου. Θα δούμε ότι αν μείνουμε σε αυτό το μοντέλο, με μια επιφύλαξη έχω δει λίγα πράγματα, δεν κυκλοφόλουν και παντού 3D εκτυπωτές, δεν το ζόρι έχω στοιχεία από κανέναν δυο να σας πω. Αν βγάζεις μόνο ούχου ας το πούμε έτσι, κάνεις συγκεκριμένη γκάμα υλικών, αν θέλεις να κάνεις κάτι που έχει άλλη υφή, γι' αυτό λέμε ότι για πρώτη φορά μπαίνει η πληροφορική τόσο γερά στη επιστήμη των υλικών. Πώς το κάνεις με ούχο, δεν μπορείς να κάνεις όλα τα υλικά. Τι κάνεις, αναμυγνείς υλικά. Δηλαδή μπορείς να αναμύξεις την ούχου με άργυλο, π.χ., για να κάνεις κάτι που να, ας πούμε, θέλεις να κάνεις ένα ποτήρι, μπορείς να κάνεις ένα ποτήρι για να πίνω τον καφέ μου. Να σου το πω έτσι απλά, μην πάμε τόσο τρελα πράγματα, κάνε μου κανέναν βιονικό χέρι, πάμε σε κάτι απλό, κάνε με ένα ποτήρι ας πούμε για να πίνω τον καφέ μου, πώς θα το κάνω με κόλλα ούχου, θα βγει λίγο λαστέξ, μήπως μπορώ να το βάλω, ξέρω εγώ, κάποιο άλλο υλικό να γίνει πιο πιχτό, να γίνει πιο σταθερό, να θυμίζει λίγο πορσελάνι. Μπορεί να πλένει. Ναι, άμα νεούχουν, έτσι, ναι. Αλλά περισσότερα δεν μπορώ να σας πω, πρέπει να φωνάξουμε κάποιον από την επιστήμη των υλικών, θα ήταν ενδιαφέρουσα η ιδέα να μιλήσουμε με κάποιον, θέλετε, αν μπορέσουμε να το φέρουμε δύσκολο, για να μιλήσουμε, τέλος πάντων, να καλέσουμε κάποιον επιστήμη των υλικών να μας μιλήσει. Και έτσι βλέπετε ότι το πρόγραμμα θέλει να καθορίζουμε πάχος στοιχώματος, δηλαδή και τον κόφτη έχεις και την ούχου την έχεις και η κεφαλή κινεί την ούχου, καθώς βγάζει την κόλλα, το σολυνάρι, έτσι, αλλά το πάχος στοιχώματος ποιο θα είναι, τι μοτίβο γεμίσματος θα έχει, η ταχύτητα εξώθησης, δηλαδή, εντάξει, αυτό τι σημαίνει με απλά ελληνικά, ότι δεν και πολύ γρήγορος, έτσι, μην πείτε θέλω ένα ποτήρι στα πέντε λεπτά, μπορεί να κάνει καμιά ώρα σου βγάλει το ποτήρι, έτσι αυτό λέμε. Δεν είναι εργοστάσιο που τα βγάζει σε πέντε λεπτά χίλια ποτήρια, αυτή είναι η διαφορά, δηλαδή είναι κάτι που θυμίζει τόρνο αν έχετε δει, δηλαδή αυτό μεταφέρεται παντού, έτσι, ας πούμε το World, πως το πω αλλιώς, το Photoshop, με επιτρέπει να κάνω αφήσες, πόσες αφήσες μπορώ να κάνω τον υπολογιστή μου, δυο τρεις, αν θα κάνω δέκα θα τελειώσω όλα τα μελανάκια, έτσι δεν είναι, άρα θα μου δει μεγάλο το κόστος εκτύπωσης αφήσας, η λογική δεν είναι να κάνω 100 αφήσες, θα θέλω 100 αφήσες ή 1000, όπως πολύ καλά είπες, θα κάνω το πρωτότυπο, θα το δώσω σε ένα εργοστάσιο, σε ένα τυπογραφείο, δεν ακριβώς τυπογραφείο, μπορεί με φιλμ να δουλεύει, δεν ξέρω πως, θα σου βγάλει και 1000 άμα θέλεις, πολύ μικρό κόστος, έτσι μπορείς να θέλεις ένα άμα μην θέλεις 1000, υπάρχουν συγκεπλήν, δηλαδή στα 1000 θα βγούνε με πολύ μικρό κόστος, αναμονάδα εκτύπωσης, αλλά για να πάρεις στα 1000 έχει ένα κόστος, δηλαδή να σου το πω αλλιώς, όταν πήγαμε να κόψουμε το πρώτο μας CD, ήταν τέτοια εποχή και πήραμε τηλέφωνο το εργοστάσιο, θα μας βγάλετε ένα CD και τα λοιπά, πέντε χρόνια γεννήτη ιστορία, οπότε λένε για πόσο κομμάτια μιλάμε, λένε για πείτε μας μερικές τιμές ξέρω, να τώρα βγάζουμε τη Sanavisi το CD, 50.000 κομμάτια, εσείς πόσα θέλετε, 50.000 κομμάτια δηλαδή, το πιο λίγο που βγάζετε πόσο είναι, για σας λέει 1000, κάτω από 1000 βγαίνει και το μηχάνημα, γιατί πρέπει να κάνει το καλούπι, μόνο το καλούπι έκανε ξέρω 350 ευρώ, το καλούπι είναι το λεγόμενο, παίρνεις το gold CD όπως θέλετε αυτά και κάνεις ένα καλούπι, είναι καλούπι πραγματικά, θερμοοπτικό ηλεκτρονικό ότι είναι, και αυτό μπαμ κολλάει και το καίει το CD έτσι, we burn CD, τα καίμε τα CD και από το καλούπι βγάζει CD, και υπάρχει ο σερωδομηχανισμός και μάλιστα μου είπαν τελικά όταν ήρθε να σας φέρα και 1200 CD καλά λέμε 1500 παραγγείλα, τα 200 δώρο για το μηχάνημα, είναι μηχάνημα εκεί που κολλάει ας μην του πεις ξέρω, σταμάτα τώρα, όπως πήρε αυτό φόρα και τα κοπανούσε εκεί πέρα τα CD, θα σε έβαλε και 200 ακόμα, γι' αυτό λέει πόσα θέλετε, ενώ η ακρίβεια του να λέει 200 CD, τα 250.000 της ανασβήση ήταν μικρή απόκλυση, αλλά στα 1000 τα δικά μας είναι το ελάχιστο που μπορούσαμε να πάρουμε, οπότε λέγαν αυτή, άμα μου βγάλεις 50.000 όπως έβαλε η Άννα Βίση, θα σου βγει το κόστος ένα CD, ξέρω εγώ, θα σου βγει μισό ευρώ, άρα 25.000, συν 350 το καλούπι αυτό που θα δημιουργηθεί, αν θα βγάλεις εσύ 1.000 ευρώ, δεν θα σου βγει μισό ευρώ το CD, θα σου βγει 2 ευρώ το CD, αλλά λέγαν εμείς δεν μπορούσαμε να δώσουμε 25.000 εκατό, τώρα τι θα κάνουμε, και εμείς με CD μπορούσαμε να διαθέσουμε, τι με βγάλει τρίτη, ξέρω τι είχαμε βγάλει, πόσα πουλήσει τώρα, πάνω όλοι, και τελικά τα πουλήσαμε τα 1000 CD σε 5 χρόνια ας πούμε, δεν είμαστε Αναβίση εμείς, καταλαβαίνετε να σας πω, άρα αυτά τα υπολογίζεις, δηλαδή πέφτει το κόστος ένα CD, χωρίς να μας είπαν και το άλλο, ελάτε μετά το Πάσχα λέει, ελάτε μετά το Πάσχα λέει, γιατί μέχρι το Πάσχα κόβουμε CD με το κιλό, τότε ακόμα υπήρχε η μουσική παράγωγη, τώρα δεν κόβει κανένα CD με το κιλό, τελευταία φορά που τους πήρα τηλέφωνο, με δύο εργοστάσεις τώρα μισοχμένα μόνο, μου λένε καλά που υπάρχουν εφημερίδες, βλέπετε κάθε εφημερίδες που τυκλοφορούν κάθε Κυριακή με 3-4 CD, αυτό κάνουν οι εφημερίδες, δηλαδή παίρνουν τα δικαιώματα ενός CD του Ζαμπέτα, του λένε κληρονόμο του Ζαμπέτα πόσα θέλει, στην κρίση πουν ο άλλος λέει δέκα χιλιάρικα ας πούμε, δίνουν δέκα χιλιάρικα στον κληρονόμο του Ζαμπέτα, ποιος έχει τα δικαιώματα, βγάζουν και πενήντα χιλιάδες CD, ιδίως οι μεγάλες που πουλάνε πολλά φύλλα, οπότε μπορούν να πάνε και να πούνε βγάλε μου τις τιμές που σας είπα και τους βγαίνει το CD αν βάλεις δικαιώματα και CD, ενώ τους βγαίνει και με το Jewel Box, αυτή είναι η γραφιστική βιλιά, τα CD μπαίνουν σε ένα κουτάκι έτσι, αν ό,τι κουτάκι θα βάλεις, τέτοιο αλλιότικο, πιο μικρό, τώρα τα βάλουν σε χάρτη να πω το πιο αυθύνο έτσι, αυτή τη στιγμή εκτίμησή μου είναι δηλαδή ότι της εφημερίδας σας βγαίνει το CD γύρω στους αναβρών, με τα δικαιώματα παίζει, δηλαδή αν δεν έχει και δικαιώματα μπορεί να σου δώσουν και δύο CD, γι' αυτό μερικές δίνουν δύο και τρία αν έχετε προσέξει, δηλαδή αυτό που ανεβάζει το κόστος δεν είναι προφανώς τα πόσο κομμάτια κόβεις και όσο πιο πολλά κόβουν, τόσο πιο αυθυνά τους βγαίνει ένα CD έτσι εξημασία, δηλαδή μια εφημερίδα, μπαθμό εμπλοκής δεν λέγαμε προηγουμένως, παρακολουθούν εφημερίδες τι πουλάνε, δηλαδή μια εφημερίδα από τις αυτές που πάνε καλά, που βλέπει ότι πουλάει 60.000 κομμάτια με CD, τα 100.000 που πουλάει συνολικά τις Κυριακές, μπορεί να σου πει και τρία CD δώσ' τους και τρία CD να τους βγουν ένα ευρώ σαν κόστος έτσι. Αυτά για να καταλάβετε η κοστολόγηση πως γίνεται, είναι πολύ σημαντικό πράγμα η κοστολόγηση σε ό,τι κάνουμε. Νομίζω υπάρχει και ένα μάθημα του κ. Σταμέλου. Ναι, είναι πολύ βασικό πράγμα η κοστολόγηση και είναι και πολύ δύσκολο πράγμα, γιατί κάθε φορά πρέπει να ξέρεις τις τεχνολογικές παραμέτρους του αντικειμένου. Ας πούμε, θυμάμαι, μιλούσαμε κάτι στους συναδέρφους σας που έχουν πάρει ερευνητές τώρα και δουλεύουν σε διάφορες σχόλες, σε διαθεματικές ενότησες. Άλλος δουλεύει με χημικούς, μηχανικούς, άλλος δουλεύει με γιατρούς, άλλος δουλεύει με φυσικούς, άλλος με τέτοιους αλλιωτικούς. Το πιο δύσκολο πράγμα είναι να πείσεις στον εργοδότη σου ότι αυτό που του ζητάς είναι εύλογο. Και αλλάζουν πολύ, επειδή η επιστήμη μας έχει μεγάλη ροή, μεγάλη αλλάζει η γενιά υπολογιστών κάθε 4-5 αιτή, θέλει λίγο προσοχή δηλαδή, δεν είναι τιμές φίξ. Φυσικά υπάρχει και ένα μυστηράκι, υπάρχει και ένα νήμα που έχει καταπεθεί για στρώμα και τα λοιπά για να κάνει τις νηματώσεις, θα τα δούμε αυτά λίγο παρακάτω. Εδώ βλέπουμε τις διάφορες τεχνικές της τρισδιάστατης εκτύπωσης, πριν βγει η τρισδιάστατη εκτύπωση υπήρχε στέρεο λυθογραφία. Και εδώ έμεινα ενέως, αυτά δεν τα ήξερα, η λυθογραφία ήξερα ότι είναι μια μορφή εκτύπωσης που υπάρχει εδώ και αιώνες και μας είπε ο κοσμίτορας σχολής καλών τεκνών ότι η ελληνική επανάσταση είναι από τις πιο εικονογραφημένες επανάστασεις. Ήταν και γερμανοί φιλέλληνες και έλληνες ζωγράφοι και τέτοιοι και αλλιόντικοι. Υπάρχουν λυθογραφίες του Κολοκοτρώνη που τους έκανε ο Χέστης, πώς το λέγανε, ένας γερμανός φιλέλληνας που πολέμισε με εμάς και ήταν ζωγράφος, έκανε το μοντέλο του Κολοκοτρώνη. Μετά η λυθογραφία πάλι σαν καλούπι έτσι, το βγάζε σε πολλά αντίτυπα, μετά σε μερικά από αυτά βάζανε και χρώμα. Ομοίως η λυθογραφία γίνεται στέρεο λυθογραφία και υπάρχει στην αγορά από το 1986. Αλλά για να σας πω την αμαρτία μου δεν το έχω δει αυτό το πράγμα, πώς δουλεύει και γιατί δεν θα σας πω πολλά πράγματα, θα είναι παραμύφια. Απλώς λίγο που έψαξα βρήκα ότι δούλευε με χημικό τρόπο, δηλαδή η κύρια δουλειά της ήταν η χημική εναπόθεση των υλικών, το οποίο με κάποιο τρόπο ελεπιδρούσαν μεταξύ τους και κολλάγανε. Κάτι σαν πολυμερίο όπως λέμε. Αλλά για αυτά σηκώνω τα χέρια, πρέπει να φωνάξουμε κάποιος συνάδελφος που ασχολείται με πιστήνη υλικών, να μας πει γιατί για πρώτη φορά και φυσικά λέει ότι τα περνάγανε μετά από περιόδια χτινοβολία για να τα πήξουνε. Το πλησιαίστερο που έχω δει προς αυτήν εδώ τη συσκευή είναι μηχανήματα γιατρών. Οι γιατροί έχουν ένα περίεργο πράγμα που εμείς πρέπει να το αξιοποιήσουμε. Οι γιατροί ασχολούνται με ασθένειες, δηλαδή κομμένα χέρια, πόδια, αυτιά, μάτια. Πάντα μια μέρα, ας πούμε, στο νοσοκομείο, δίπλα που έχει εφημερία, είναι λίγο σοκαριστική η εικόνα που θα δείτε, αλλά είναι άκρως διαφωτιστική, δηλαδή όταν έχει εφημερία έτσι, μπαίνουν όπως μπαίνουν με το αστυνοφόρο ή με ταξί, και βγαίνουν, ξέρω, άλλος με γύψο, άλλος με μπαταρισμένο κεφάλι, άλλος με ραμμένο αυτί, ό,τι θα λάβω μπορεί να φανταστείτε σε μια εφημερία. Και χρησιμοποιούν κάποια τέτοια υλικά, κυρίως όσον αφορούν τη στερεοποίηση, κάνουν κάποια του στερεοποίηση. Και γενικά οι γιατροί έχουν πολύ προχωρημένα εργαλεία επειδή ασχολούνται με τον ανθρώπινο πόνο και δεν μετράει τόσο κόστος. Δηλαδή, αν είναι να πάρουμε, ξέρω εγώ, ένα εργαλείο για δική μας χρήση, να έρθει σε λογικό κοστολόγιο, μην κάνει ας πούμε πάνω από χίλια ευρώ. Αλλά οι γιατροί δεν έχουν πάρει αυτά τα εργαλεία και κάνουν και 50.000 ευρώ και 20.000 ευρώ, αυτό είναι δικός γιατρός, είναι του νοσοκομείου, δηλαδή δεν μετρά το κόστος. Εκεί πέρα, έχω το εργαλείο. Και έτσι τους γιατρούς βλέπουμε εργαλεία περίεργα, δηλαδή εργαλεία που θαύττουν σε εμάς σε 5 χρόνια. Οι γιατροί πάντοτε είναι μια γενιά πιο μπροστά από εμάς, χρησιμοποιούν συσκευές που εμείς θα τις δούμε σε 5 χρόνια σε μαζική κλίμακα. Οπότε είχαν κάποιοι τέτοιου είδους εργαλεία, τώρα που ακριβώς θα θέλανε δεν ξέρω, δεν θέλω να φωνάξω πια για τώρα να μας τα εξηγήσει, γιατί δεν το κυριαντική μου νόμος η στέρεο λιθογραφία. Μας θέλουμε να ασχοληθούμε με την τρισδιάστατη εκτύπωση, κοινά οι πλαστελίνες που λέγαμε, δηλαδή ουσιαστικά γίνεται fusion, έκχυση, θερμή έκχυση, με ένα απόθεση. Άρα λοιπόν οι ίνες θερμού πλαστικού εξέρχονται από μία κεφαλή, η οποία κινείται στο επίπεδο χυψή. Έτσι. Μπαίνουν λοιπόν οι ίνες. Τώρα εδώ λέει, ας πούμε, πώς κάνουμε όταν βγάζουμε την έκχυση, πώς έτσι βγαίνουν. Βέβαια η δική μου αίσθηση είναι ότι βγαίνουν πολύ πιο πιθαρχημένα, δηλαδή αν είναι καλός ο εκτυπωτής βγαίνουν πολύ μεγάλη ακρίβεια, δεν υπάρχει... Είναι θερμό το αντικείμενο, είναι ένα απόθεση, γίνεται με μεγάλη θερμότητα, δεν παρουσιάζει φαινόμενα έτσι διάχυσης και ασάφιας, είναι αρκετά πιθαρχημένα και έτσι βγαίνουν κάποια τέτοια στρώματα, τα οποία περιγράφουν το τι θέλω εγώ να κάνω και μετά θα μπει ο κόφτης εκεί που δεν μπορεί να το βγάλει το σχέδιο με μεγάλη ακρίβεια. Ποιες είναι τα οφέλη της τρισδιάστατης εκτύπωσης? Η εύκολη κατασκευή πρωτοτύπων, δηλαδή για πρώτη φορά έχουμε πρωτοτάιπς, μιλάγαμε για rapid prototype, σας θα είχα πει όσοι κάνουν μαζί το μάθημα που κάνουν τώρα με τον κ. Δημητριάδη, η απάντηση είναι ότι για πρώτη φορά έχουμε πρωτοτάιπς, όχι mockups και στο περίπου και σχεδιαγράμματα, έχουμε prototype, πολύ βασικό αυτό το πράγμα. Άρα μπορώ να το πιάσω, να διαδράσω μαζί του σε πιο φυσική βάση, να μετρήσω το βάρος του, το ένα το άλλο, την αίσθηση που δίνει κτλ και έτσι μπορώ να μοντελοποιήσω από τα αρχικά στάδια ακόμα πιο καλά την διάδραση. Εδώ υπήρχε πρόβλημα, δηλαδή στις πρώτες γενειές κινητών, πρώτα σχεδιάζανε άλλα πράγματα και στο τέλος του εργοστάσιου τους φορούσε το περίβλημα και γίνονταν διάφορα δράβαλα από δικαστήριο όχι μαντέγραψη στο σχέδιο, ανακαλύπτουν ότι κακώς βάλαν κάτι κουμπιά που δεν θα έπρεπε να τα χάνε, τώρα με το prototype μπορώ αυτά να τα εντοπίσω από τα πρώτα στάδια, δηλαδή το έχω, να το, μπορώ να δω πως είναι και μετά να απτύξω το λογισμικό, όχι να το πάρω έτσι, προσφέρει δυνατότητες που δεν προσφέραν τα παλαιότερα μεταλλικά συνήθως πρωτότυπα, δηλαδή έχω σαφή αίσθηση του υλικού, μπορώ το υλικό που θα βγάλω να είμαι πολύ κοντά στο υλικό που τελικά θα πάρω. Και έχω γίνει πολλά ατυχήματα σας πληροφορώ πάνω σε αυτά εδώ, δηλαδή υπήρχαν μοντέλα από ταμπλέτες που η επόμενη έκδοση ήταν πιο χοντροκομμένη από την προηγούμενη. Αυτό δεν έχει λογική, μήπως μπορεί να φανταστεί κανείς γιατί. Δεν πω τώρα μάρκα και μάς λένε δυσφημής κιόλας. Η απάντηση είναι ότι το πρόβλημα σε αυτές τις συσκευές είναι η μπαταρία έχουμε πει. Άρα αν βάλεις εσύ μια μπαταρία που κρατάει περισσότερο, η μπαταρία λογικά θα είναι πιο μεγάλη. Δεύτερον για να κρατάει περισσότερο φορτίζεται πιο πολύ αλλά φερμένεται πιο πολύ. Άρα εσύ τι πρέπει να κάνεις, πρέπει να βάλεις από κάτω ψίκτρα. Η ψίκτρα πώς είναι δεν είναι κανένα μυστήρακι όπως αυτούς εδώ τους υπολογιστές. Είναι αυτό το πλαίσιο αλουμινίου που έχει που είναι κατά σαρκαφορεμένο. Άρα θα πρέπει να βάλεις πιο χοντρό αλουμινιο ενδεχομένος, είναι καλύτερος απαγωγός, θερμότητας, κοντολογής, γίνεται πιο χοντροκομμένη συσκευή και πιο βαριά. Έτσι μερικά περίεργα της επιστήμης μας σας λέω. Και κυρίως βοηθάει στην τοπικοποίηση της παραγωγής, δηλαδή αν ας πούμε εσύ λέγαμε εργοστάσιο CD έτσι, αν θέλεις να βγάλεις λίγα κομμάτια CD δεν χρειάζεται να πας στο εργοστάσιο, γιατί το εργοστάσιο το είχαμε στον Βόλο, το άλλο στην Ξάνφη και κάποια CD τα έβγαλα και στην Ελβετία θυμάμαι στη Sony. Άρα αν μπορώ κάποια πράγματα να τα βγάλω εδώ αν θέλω λίγα κομμάτια δεν χρειάζεται να καταθέω στις υπηρεσίες του εργοστασίου. Οπότε γίνεται η δουλειά εδώ, πολύ βασικό αυτό το πράγμα. Λοιπόν εφαρμογές εδώ πέρα να δούμε, η πρώτη εφαρμογή τους είναι τα πολύπλοκα δαλλακτικά, αυτό που έκανε ο Τόρνος. Δηλαδή το τι έκανε ο Τόρνος δεν μπορώ να το φανταστούμε, ο Τόρνος σε στιβαρές κατασκευές, σε ρίδρες μεταλλικές και μάλιστα μεταλλικές μεγάλης αντοχής, μπορούσε να κατασκευάσει π.χ. ένα σπάνιο γόνατο, γόνατο μια μηχανή σε σχήμα γ άξωνας, ή να κατασκευάσει κάποιο ρουλεμάν ενός μεγάλου καραβιού που δεν έχει ακριβώς δαλλακτικά στον πλησία στη ρυγονιά του σπιτιού σου. Δηλαδή άμα χαλάσει ένα ρουλεμάν σε ένα μεγάλο κινητήρα θα το παραγγείρισε από τη ζήμενη σπιχή. Οπότε αρχίζουν άλλες ιστορίες εκεί ξέρετε και είναι έως την επόμενη μέρα. Οπότε ψάχνουν τη λύση του Τόρνου. Τώρα για τους γιατρούς που μας ενδιαφέρει πάρα πολύ, εδώ είναι οι χαρούμενοι γονείς της Δεσποινίδας που έχει υποστηθεί το ατύχημα. Ας πούμε αρχίζουμε να κάνουμε τα πρώτα αμοσχεύματα, δηλαδή είδαμε τα κοχλιακά εμφυτεύματα, και τώρα θα δούμε κοκαλάκια. Ας πούμε σου λείπει ένα κοκαλάκι κάπου, να το σχεδιάζουμε και τα λοιπά, να το φτιάχνουμε όσο μπορούμε. Κι αυτά κοστίζονται έτσι, αλλά άμα τώρα για κοκαλάκι που στο βάζεις σπονδηλική στήλη, τι θα πεις εσύ, μου φαίνονται τα 200 ευρώ πολλά, τα 200 λόγια θα σου έρθει. Τα άλλα και τα 400 μάνα, παιδιά φέρτε το εδώ, δεν μπορώ να... έτσι. Και φυσικά αυτό που μας ενδιαφέρει εμάς πάρα πολύ, δεν είναι τόσο οι ατρικές εφαρμογές, όσο είναι το rapid prototyping, δηλαδή εφόσον κάνουμε το μάθημα των διαπαφών φορητών συσκευών, από εδώ πέρα θα έχουμε. Λοιπόν θα κάνετε λίγη υπομονή, σε 20 λεπτά τελειώνουμε. Εντάξει, μια και έξω. Και με τόσο έχετε απορίες ή για τις εργασίες. Στον τρίτο μέρος πάμε στη γλώσσα που μας χαιρέτησε, ο οποίος ήταν και πολύ πετυχημένη. Πάμε να εξηγήσουμε το εξής ανεξήγητο, πώς μια πολύ πετυχημένη γλώσσα, η VRML, virtual reality markup language, όπως είναι η HTML. Και HTML είναι markup language, μόνο που αυτή είναι virtual reality γλώσσα. Μας χαιρέτησε και μας άφησε την πικρή γεύση της απώλειας του flash, δηλαδή τι κάνουμε. Έχει αντικατασταθεί από την X3D ή διάφορα flavors της X3D. Και εδώ αρχίζουν τα προβλήματα, δηλαδή ενώ η VRML ήταν μια προτυποποιημένη γλώσσα, οι άλλες γλώσσες αρχίζουν να μπαίνουν σε μια γενικότερη ομπρέλα, η οποία δεν έχει σαφή προτυποποίηση. Δηλαδή είναι η X3D, αλλά τι ήταν η VRML. Ήταν μια γλώσσα που δημιουργούσε αρχεία με extension wl, όπως ακριβώς τα αρχεία HTML. Σε αυτά τα αρχεία με text εντολές, άρα μιλάμε για μια script γλώσσα. Και μάλιστα script γλώσσα χαμηλού επίπεδου, παθητικής περιγραφής. Περιέγραφες ποια ήταν τα τρισδιάστατα μοντέλα σου. Δηλαδή δούλευες κάπως όπως ο 3D εκτυπωτής, έλεγες να κάνω μια πυραμίδα. Από τι αποτελεί την πυραμίδα και σιγά σιγά τη σχημάτιζες. Και αν τα πυραμίδα δεν θέλει πολύ για να σχηματιστεί, είναι εύκολη η μαθηματική περιγραφή της. Αν έχεις κάποιο περίεργο πύργο, κάντε με τον πύργο του O.T. Πώς τον κάνεις αυτόν... Δεν είμαι καλός γράφος, μη συγχωρείτε. Αν σας πει κάποιος, κάντε με τον πύργο του O.T. Με 3D εκτυπωτή δεν μπορείς να τον κάνεις. Θα τον κάνεις πολύ μικρό. Αλλά για να τον κάνεις με 3D εκτυπωτή, θέλεις μια μαθηματική περιγραφή. Οπότε καλό να τον κάνεις στη VRML για να σου μείνει και σαν μοντέλο και σαν εκτύπωση. Να λοιπόν πώς συνδέεται η VRML. Είναι μια τρισδιάστατη γλώσσα διάδρασης, κοντολογής. Απλώς αυτή η γλώσσα που πήγαινε τόσο καλά, δηλαδή έκανε πολύ εντυπωσιακά πράγματα την δεκαετία συμπλήν από το 1997 μέχρι το 2007, ξαφνικά επαξανά υπάρχει. Υπάρχουν κάποιοι λόγια, δεν τους πούμε τώρα. Είναι αρκετά προτυπωποιημένες γλώσσες. Δηλαδή έχουν γίνει αποδέκτες ως διεθνή πρότυπα από διοθυμνείους οργανισμούς, τυπωποίησης κτλ. Η πρώτη έκδοση της VRML εφανείσκε το 1994. Στην αρχή δούλευε σε πολύ ισχυρούς σταθμούς εργασίας τύπου Silicon Graphics, Indigo κτλ. Καμία σχέση με PC. Τα PC ήταν σε πολύ εμβριακή κατάσταση. Πολύ καλά ήταν το 1997 και μετά και αρκετές εφαρμογές που έκανα μετά το 1997. Και κυρίως είδα, γιατί λίγες έκανα σε εδώ πέρα, κι ακόμα πιο πολλές είδατε εσείς, ήταν πολύ εντυπωσιακές. Δηλαδή είχα δει γύρω στα 2000, είχα κάνει VRML αποτύπωση ενός μεγάλου ξενοδοχείου στην Αθήνα. Οπότε μπορούσα να πάω να δεις πως είναι αυτό το ξενοδοχείο μέσα. Όχι τα δωμάτια, κάποια δωμάτια είχαν κάνει, κυρίως τους χώρους τους, τους κοινόχρωτους τους για συνενδριακή χρήση που ήταν κτλ. Και ενώ έχει πάρα πολύ καλή διάδοση και ακόμα πιο μεγάλη επιτυχία στην αποτύπωση, εντούτοις κάποια στιγμή αντικαταστάθηκε από την X3D και εκείνα που μπήκαμε σε καθεστώς HTML5. Δηλαδή η X3D νέμενη πέσχεται περισσότερα πράγματα, αλλά δεν έχει κατακαθήσει ακόμα. Δηλαδή κάθε τόσο προκύπτει κάποιος που λέει να κάνουμε αυτό, κάποιος που λέει να κάνουμε κάτι άλλο και είναι λίγο ασαφής το τι κάνει και ακόμα πιο ασαφές είναι και ποια προγράμματα την εξυπηρετούν. Όπως ακριβώς δεν είναι ασαφές στην HTML5 ποιο πρόγραμμα αντικαθιστά το φλάσκι. Έχουμε πρόβλημα, γιατί αν ο καθένας λέει, π.χ. ο Γιώργος λέει εγώ θα πάρω αυτό, ο άλλος Γιώργος λέει θα πάρω το άλλο, το μικρό σου, ο Νίκος λέει θα πάρουμε το παραάλλο, ο Ηλίας λέει το παραλιώτικο, ξέρω εγώ. Αρχίζουμε να έχουμε κάποιο είδους προβλήμα, το έχουμε επειδή επιλέξαμε διαφορετικό, αλλά επειδή ότι βγάζουμε δεν επικοινωνεί άμεσα του ενός με το άλλο, δηλαδή δεν υπάρχει προτυποποίηση. Γιατί απέτυχε λοιπόν, δηλαδή μας φαίνεται περίεργο γιατί απέτυχε η VRML, και αυτό το λέω για να χτυπάω το γάιδερο, να το ακούσει, να χτυπάω το σαμάρι, να μας ενδιαφέρει το φλάς, δηλαδή γιατί απέτυχε, το φλάς δεν το έχω καταλάβει ακόμα και εμείς έχουμε το ίδιο πρόβλημα, το αποτύχαμε το φλάς, το αυτοκτονίσαμε το φλάς, στη θέση του δεν πρέπει να βγάλουμε κάτι άλλο, έχουμε πρόβλημα εδώ, έτσι. Ας πούμε, δεν έτρεχε λέει σε Mac και Linux, Mac δεν είχα τότε, οπότε δεν μπορώ να σας πω, σε Linux θα μπορούσε να έτρεχε, δεν ξέρω γιατί δεν την κανένα τρέχει σε Linux. Οι δυνατότητες χρήσεις δεν ήταν σαφείς, τώρα οι σαφέστερες, αυτό δεν λέει και για το φλάς, λέει δεν ήταν πολύ έτσι, πολύ αλλιώς, τώρα είναι καλύτερα, αφού δεν έχουμε τίποτα, δηλαδή δεν πει HTML5. Και ένα άλλο πρόβλημα που υπήρχε είναι ότι δεν υπήρχε ισχυρός μεντοράς, δηλαδή ότι κάνουμε καλό το open source, όπως ξέρετε, αλλά πρέπει να υπάρχει κάπου και κάποιος που χρηματοδοτεί, πιο πολλές φορές υπάρχει κρυφός χρηματοδότης στο open source, να σας το πω έτσι, κάποια εταιρεία που για τον αβ λόγο θέλει να βγάλει το Mac της άλλης εταιρείας και το αναπτύσσει σε open source. Αλλά μπορεί σε κάποια στάβη αυτή να χρηματοδοτεί έμεσα, έμεσα όχι άμεσα, τους προγραμματιστές που αναπτύσσουν το open source. Δεν είναι λοιπόν σαφές τι έγινε, πάντως η VRML απέτυχε, την αντικατέστησε η X3D, η οποία πάλι έχει κάποιο πρότυπο ISO και βασίζεται σε XML για την ανυπαράσταση των 3D υπολογιστών, διαθέτει επεκτάσεις της VRML, χρησιμοποιεί και λίγο XML όπως πλέον όλα, δηλαδή και HTML σελίδες ξέρετε ότι όλες έχουν μέσα XML, το δέχονται, δεν τρέχουν ακόμα σε XML direct αλλά είναι HTML και κάπου έχουν κάποια υποαρχεία σε XML, ας πούμε ένα αρχείο βαθμολογίας που μέρθει σε μορφή XML, να πω ένα παράδειγμα, σωματώνεται στην HTML και όλα πάνε με λίγα άλλα. Παρόμοια σύνταξη έχει με το Open Inventor και τα άλλα apps, τώρα εδώ αρχίζονται προβλήματα. Συνήθως όταν έχουμε κάποια μορφή τέτοιου είδους ML, markup language, το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχουμε ξέρετε ποιο είναι, δεν σας λέω ιστορίες τώρα να σας πω την ουσία, ότι δεν έχουμε ένα πρόγραμμα συγγραφής, για παράδειγμα όταν γράφετε εσείς πάνε να κάνετε μια ιστοσελίδα, με ποιο πρόγραμμα την κάνετε, όλα αυτά οι ιστορίες είναι πολύ ωραίες, δηλαδή είναι open source, είναι προτυπωποιημένη, είναι μπράβοση, χαρητήρια, μασέυγε, με ποιο πρόγραμμα θα κάνουμε για παράδειγμα μια ιστοσελίδα, λοιπόν πρέπει να υπάρχει μια εταιρεία να σε υποστηρίξει και μάλιστα μεγάλη. Ναι, αλλά έτσι, προσέξτε, χάνεις τη δυνατότητα για να κάνεις κάτι που έχει μεγάλη προστηθέμενη αξία. Γι' αυτό κλαίμε εμείς το flash, δηλαδή με το flash, εμείς κάναμε πολύ προηγμένες διαδραστικές εφαρμογές, οι οποίες, προσέξτε, λείπουν αυτήν τη στιγμή από το χώρο των φορητών συσκευών. Δηλαδή, από τη μια μεριά έρχομαι και σας λέω ότι αυτές οι συσκευές σχεδόν 3 διάστατες και σήμερα λέω μπορεί να γίνουν και 4 διάστατες, φαντάζομαι ότι τη συσκευή τη θα χρησιμοποιείς κάπως έτσι. Και όλα αυτά να έχουν νόημα, να μην είναι δηλαδή κάποιες παλαδομάρες που κάνεις, μπορεί να παίζεις game εκεί τη στιγμή και εδώ να χοροπηδάς πάνω σε κάρβου να σαν αναστενάρεις και ξαφνικά να χοροπηδάς ψηλά να πηδάς σε ένα εμπόδιο έτσι ή να φρενάρεις, όλα αυτά έχουν νόημα και θα μπορείς να σημαίνουν κάτι. Ή να αδειάζεις το interface σου με μια τέτοια κίνηση, να γεμίσεις το γραφείο σου με ένα σωρό πράγματα και όπως κάνω στο Macintosh έχω με μια κίνηση να ξαφανίζω όλα και μια άλλη κίνηση θα παναφέρω να το κάνεις αυτό κάπως έτσι. Αυτές είναι οι διαστάσεις που λέγαμε. Ενώ μιλάνω για τέτοια παλαβά πράγματα εσείς βλέπετε στις εφαρμογές εδώ πέρα πολύ διαδραστικότητα, έχουμε φτάσει αυτή τη στιγμή στο 50% της διαδραστικότητας που είχε το φλάς. Φοβεροί είμαστε έτσι, δηλαδή έχουμε ένα μηχάνημα το οποίο πιάνει χίλια ας πούμε και ενώ τρέχαμε προηγουμένως 100 τώρα τρέχουμε 50. Δεν έχει λογική δηλαδή πετάξαμε το φλάς από αυτούς τους υπολογιστές που έκανα όλα τα πολυμεσικά και τώρα λέμε μας λείπει κάτι και δεν έχουμε βρει και θα είναι αυτό το κάτι. Η προτυποποίηση, υπάρχει δηλαδή, οι κινήσεις υπάρχουν αλλά δεν έχουμε βρει αυτό που θα τα προγραμματίζει. Ωστόσο στην Java δεν μπορούσα να προγραμματίσω αυτά τα πράγματα ενώ στο φλάς μπορούσα κάπως και αντί να μούρθει κάτι που τα κάνει καλύτερα έχω χάσει και αυτόν εδώ τον προγραμματισμό. Ομοίως και με την HTML που κάνετε για να γίνει πιο σαφές και να μην λέμε ιστορίες δηλαδή αν βγάλεις το Dreamweaver που χρησιμοποιείται, αλλά αν βάλεις Dreamweaver προσέξτε, μετά δεν μπορείς να παρέμβεις εσύ. Δεν θα προσέξεις αυτό. Γιατί το Dreamweaver θα σου βγάλει, αν γράψεις και το κώδικα κατευθείαν CSS και τα λίπα θα σου βγάλει 200 γραμμές, μόλις βάλεις Dreamweaver το αρχείο γίνει 1000 γραμμές. Εσύ ξέρεις που τα παρέμβεις μετά. Δεν χάζει και αυτό το Dreamweaver, σου λέει αφού ήρθες σε μένα δεν φεύγεις μετά, διάλεξε. Και αυτή τη στιγμή, to make the long short μη σας λέω ιστορίες και μάλιστα Παρασκευή απόγευμα πριν το Πάσχα, αυτή τη στιγμή δεν έχουμε πρόγραμμα να κάνουμε ιστοσελίδες. Έτσι μπάντησε και VRML, δηλαδή VRML δεν είχε κάποιο μέντορα, δεν είχε κάποιο Dreamweaver από πίσω να την υποστηρίξει. Οπότε γράφαμε το κώδικα μόνοι μας, σε τέξικη, όπως κάνουμε παλιά ιστοσελίδες. Και γι' αυτό απέτυχε θα μιλήσουμε τώρα ειλικρινά, ξεκίνησε κάποια στιγμή διάφοροι να κάνουν τα δικά τους, τα δικά τους Dreamweaver σε 3D κτλ. Αλλά έχουμε χάσει, ναι απλώς εμείς λέμε ότι αυτή τη στιγμή διαπιστώνουμε ένα χάσμα. Έτσι δεν λέμε εμείς γιατί προέκυψε ή όχι, το λέμε στο επίπεδο που μας ενδιαφέρει σαν προγραμματιστές, ότι σε αυτόν τον χώρο ζούμε και κινούμαστε. Και λέμε ότι η HTML μάλλον έχει πάει προς το χειρότερο, δηλαδή ήρθε η HTML5, αλλά έχει πάει στο χειρότερο. Αφού δεν έχει σαφή το ποιοι παίζουμε, ποιοι είναι οι παίκτες που παίζουν, παίζει η Adobe με το Dreamweaver, αλλά από την άλλη πλευρά έχουμε φάει ένα φοβερό αυτογόλο με την έλλειψη του Flash. Και δεν ξέρουμε πως θα συγκαιράσουμε αυτά εδώ πέρα τα πρώτα. Ότι κάναμε υπερβολές κάναμε, έτσι δηλαδή μόλις βγήκε το Flash πριν 15 χρόνια, όλοι θένα βάζουμε Flash στους σελίδες τους πριν 15 χρόνια που δεν είχε βριζονικότητα. Το Flash δεν έπαιζε καλά, ήταν πολύ βαρύ. Εντάξει, αυτά είναι υπερβολές, αλλά το σημαίνει ότι πετάξουμε κάτι που δουλεύει και να μην έχουμε κάτι που αντικαταστήσουμε, αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα. Συν το γεγονός ότι δημιουργεί συνθήκες μονοπολιακές, που είναι το άλλο μεγάλο πρόβλημα που έχει ο χώρος μας, ότι τα τελευταία πέντε χρόνια δουλεύει σε συνθήκες on-off. Δηλαδή, ή ένας τα επικρατεί και τα παίρνει όλα ή κανένας. Ας πούμε, μηχανές αναζήτησης πόσες έχει, λέγει Γιώργο. Οι οποίες σήμερα μαθαίνουν ότι θα φάει πρόστιμο έξι δις, γιατί λέει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει θεσπεί στους κανόνες antitrust, δεν μπορεί ένας παίκτης να έχει το 90% της αγοράς εργασίας. Σε αυτή τη στιγμή η Google βρέθηκε, σήμερα που μιλάμε, ότι χρησιμοποιείται από το 90% των χρηστών. Μόνο εκείνα δεν χρησιμοποιείται. Ναι, δεν ξέρω αν μελέτη αφορά την Κίνα μέσα. Δεν ξέρω τι χρησιμοποιούν. Θέλω να σας πω ότι όταν θέλουμε να κάνουμε στο σελίδες, έχουν μείνει τα εξής προγράμματα. Το ένα, δηλαδή το Dreamweaver. Όταν θέλουμε να κάνουμε animations. Ήταν το Flash το οποίο μας χαιρέτησε. Εδώ υπάρχουν σοβαρά προβλήματα. Εδώ υπάρχουν σοβαρά προβλήματα. Δεν κάνουμε καμία κριτική, δεν κλαίμε καμιά μακαρίτη, αλλά θέλουμε να πούμε ότι αυτή τη στιγμή έχουμε πρόβλημα στην ανάπτυξη των πολυμεσικών δραστηριοτήτων μας σε αυτές τις συσκευές, οι οποίες ενώ παρουσιάζουν αυξημένη διάδραση και περισσότερους βαθμούς αλληλεπίδρασης από τις κλασικές συσκευές, εντούτοις, ιστερούν ακόμα και σε μια πολυμεσική παρουσίαση. Ναι, όχι σε native περιβάλλον. Δηλαδή, θα έπρεπε και έχουμε σοβαρά προβλήματα. Δηλαδή, αυτή τη στιγμή κάνουμε ανάπτυξη εφαρμογών για αυτές τις συσκευές Android που μας ενδιαφέρει εμάς και έχουμε εντοπίσει τέσσερις Java. Είναι η Java Java, είναι η Java Eclipse, είναι η Java Google και είναι και αυτή η άλλη που αναπτύθηκε λίγο στο MIT και δεν ξέρω πώς πάει φέτος. Καθεμία από αυτές δεν επικοινωνεί με τις άλλες τρεις. Γιατί σαν Java είναι Java, αλλά η Java δεν είναι μόνο Java, δεν κάνουμε μόνο δομές δεδομένων. Πρέπει να γράψουμε και κόβικα για το interface. Και εκεί ο καθένας το γράφει όπως θέλει. Όλη η ιστορία που σας περιέγραψα τώρα είναι θέμα interface. Δηλαδή, VRML, XML, HTML και τα λοιπά μας ενδιαφέρει σαν interface εμάς. Να ο κόβικας, για να πάρετε μερικά χαρακτηριστικά να ορίσετε ποια είναι η Extrude, όπως την και VRML. Θυμίζει πάρα πολύ δηλαδή HTML. Είναι μια script γλώσσα που περιγράφει κάτι. |
