: Τα ΦΑΜΛΑΠΣ είναι εργαστήρια ψηφιακής κατασκευής, τα οποία περιέχουν υποδομή και μηχανήματα, όπως για παράδειγμα μηχανήματα κοπής λέιζερ. Τα ΦΑΜΛΑΠΣ είναι εργαστήρια ψηφιακής κατασκευής, τα οποία περιέχουν υποδομή και μηχανήματα, όπως για παράδειγμα μηχανήματα κοπής λέιζερ. Τα ΦΑΜΛΑΠΣ είναι εργαστήρια ψηφιακής κατασκευής, τα οποία περιέχουν υποδομή και μηχανήματα, όπως για παράδειγμα μηχανήματα κοπής λέιζερ, τρισδιάστατους εκτυπωτές, ρομπότς, όπως πολύ καλά γνωρίζει ο Αντώνης, φρέζες. Και είναι εργαστήρια τα οποία ουσιαστικά δίνουν πρόσβαση τεχνολογία σε άτομα τα οποία είναι εξειδικευμένα ή και όχι. Που σημαίνει ότι στην πόλη δημιουργούμε κάποια αστικά εργαστήρια, κάποιες πλατφόρμες, στις οποίες ο κόσμος μπορεί να πάει και να κάνει «You can make almost anything», όπως λέει ο Νίλ Γάρτσερ Φιλντ, ο οποίος είναι ουσιαστικά ο εμπνευστής αυτής της ιδέας από το Center for Beats and Atoms στο MIT. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν γύρω στα 80 εργαστήρια με τον κόσμο σε περίπου 20 χώρες, τα οποία μοιράζονται software και hardware, που σημαίνει ότι υπάρχει μια συλλογική έρευνα η οποία γίνεται ανάμεσα στους χρήστες και υπάρχει ένα διαδίκτυο πάρα πολύ δυνατό ονόσης, συλλογικότητας και δημιουργίας. Για να το θέσω εγώ λίγο διαφορετικά, κοιμάμαι και ξυπνάω με το όνειρο να γίνει ένα Fab Lab κάποτε στη Θεσσαλονίκη. Η Robotics Lab είναι μια εταιρεία βασισμένη στη δημιουργικότητα και τη ρομποτική. Είμαι μηχανικός ρομποτικής, έχω εντρήσει τη Robotics Lab το 2008 και κάνω εκπαιδευτικά εργαστήρια ρομποτικής σε μικρά παιδιά, ξεκινάμε πρώτοι δημοτικός για να σας φαίνεται απίστευτο και φυσικά δημιουργικές εφαρμογές ρομποτικής όπως διαδραστικά ρομπότ για μουσία, ειδικά ρομπότ για φωτογραφούς που κινούν τις κάμερες στις συγκεκριμένες τροχές κλπ. Επικεντρώνουμε στη δημιουργικότητα, στην καινοτομία και ειδικά στο κομμάτι της εκπαίδευσης που έχει ένα πολύ μεγάλο κενό με χειροπιαστές κατασκευές, εκεί δίνουμε πολύ μεγάλη βάση και τα παιδιά το έχουν αγκαλιάσει αυτό. Έχοντας τα παιδιά στο μυαλό τους κάτι πολύ στερεότυπο για την εκπαίδευση, έχοντας στεγανά όπως να μην παίρνουν εύκολα πρωτοβουλίες, να μην λένε την γνώμη τους πάρα πολύ εύκολα, να μένουν στα στάντας του τι λέει το βιβλίο. Το πρώτο κομμάτι του εργαστήριου παρατηρώ μια παγωμάρα από τα παιδιά τους. Κάνει τρομερή εντύπωση το να τους λέω ένα από τους βασικούς κανόνες του εργαστήριου Robotics, ότι θα διαγράψουν το λεξιλόγιο τους τις λέξεις σωστό και λάθος, εξάλλου μεγαλύτερες αθελουλέσεις του πλανήτη προέρχονται από ένα φαινομενικό λάθος. Στην πορεία τους βάζω σε ένα παιχνίδι να σκεφτούν, να πειραματιστούν, να αποτύχουν, να ξαδοκιμάσουν και μέσα από αυτό βλέπουν τα πράγματα λίγο διαφορετικά. Η πιο δημιουργική κατά τη γνώμη μου και πιο ποδοτική περίοδος εκπαιδευτική είναι αυτή του υπιαγωγείου. Τα παιδιά του υπιαγωγείου μπορούν να αποτύχουν, δεν θα τους κατακρίνει κανένα για αυτό, μπορούν να πειραματιστούν, να δοκιμάσουν και να ξαδοκιμάσουν άπειρες φορές και μέσα από όλο αυτό διωματικά πλέον περνάνε στην εμπειρία και πιο συγκεκριμένα μέσα από την κατασκευή και το παιχνίδι όπως έχει μελετήσει ιδιαίτερο Παπέρ, μπορεί να κατακτηθεί η γνώση με ένα πολύ πιο ουσιαστικό τρόπο. Οπότε τα παιδιά δουλεύοντας μέσα από θεματικά σενάρια αρχίζουν να ιδεοδημιουργούν, να κάνουν brainstorming και να κατασκευάζουν ρομπότ μέσα από τον πειραματισμό, που πρέπει να κάνουν συγκεκριμένα πράγματα, για παράδειγμα θεματικά σενάρια όπως οικολογία, πρέπει να κάνουν ρομπότ προσωμή, όταν είναι της ανακύκλωσης. Θεματικά σενάρια όπως η τέχνη, χορός και ζωγραφική, τα παιδιά φτιάχνουν ρομπότ που ζωγραφίζουν, που χορεύουν, τα ρομπότ έχουν αισθητήρες, δεν είναι φιλεκατευθυνόμενα παιχνίδια, οπότε δομούν μια λογική με τον προγραμματισμό, τα ρομπότ όλα συνδέονται μέσα στο υπολογιστή και τα παιδιά τα προγραμματίζουν, οπότε μπαίνουν στη δικασία να σκεφτούν στρατηγικές σκέψεις λογικής, κάνουν ρομπότ που αθλούνται. Παλεύουν το άθλημα του ΣΜΟ για παράδειγμα, τα θεματικά σενάρια είναι πολλά και διαφορετικά και βάζουν τα παιδιά σε κάτι πιο χειροπιαστό και όλα αυτά που μαθαίνουν στο σχολείο στη θεωρία μέσα από ασκήσεις μαθηματικών ή φυσικής, πλέον τα βλέπουν στην πράξη και είναι αυτό που τους γεμίζει και είναι κάτι άμεσο, δηλαδή μέσα σε ένα 90 λεπτα έχουν κατασκευάσει το πρώτο βασικό ρομπότ και το βλέπουν να κινείται, να χορεύει, να παίζει ήχους, να δρά με το περιβάλλον και είναι καταπληκτικό. Νομίζω το learn out of making. Σίγουρα. Αυτό είναι η βασικότερη μεθοδολογία για να προσαγγίσει τα παιδιά. Ουσιαστικά τα παιδιά έχουν μια δημιουργικότητα απίστευτη, την οποία θα τη βγάλουν μόλις τους δώσει τα απαραίτητα εργαλεία. Και τα απαραίτητα εργαλεία βρίσκονται στην φαντασία τους και βρίσκονται, ευτυχώς ή δυστυχώς, σε όλα τα τεχνολογικά μέσα που έχουμε σήμερα. Είναι πάρα πολύ εξικαιωμένα τα παιδιά πλέον με τεχνολογία. Τους δίνεις έναν υπολογιστή, τους δίνεις ένα μηχάνημα, τους βάζεις να μάθουμε ένα software και είναι απίστευτο το πόσο γρήγορα μαθαίνουν και το πόσο πολλές ιδέες έχουν για το πώς να, ουσιαστικά, να χρησιμοποιήσουν τη γνώση αυτή. Τελικά δεν ξέρω αν τους διδάσκουμε ή αν μας διδάσκουν. Δεν ξέρω αν μας φέρουν από μάση. Είναι μια ανταποδοτική κατάσταση και είναι σαν δεύτερη φύση τους πλέον η τεχνολογία, οι υπολογιστές και όλο αυτό το ψηφιακό κομμάτι. Στα Fab Lab εμείς δουλεύουμε με παιδιά από ηλικία 11 ετών και πάνω, δεν δουλεύουμε με τόσο μικρά παιδιά, αλλά είναι πραγματικά απίστευτο το πώς μας εκπλήσουν με ιδέες όπως να φέρουν τα skateboard τους και να τα κάνουν custom, να γράψουν μια φράση δική τους, να σχεδιάσουν κάτι, να το σκανάρουν και μετά να θέλουν να το εκτυπώσουν ώστε να κάνουν ένα standstill και να κάνουν ένα γράφιτι. Έχουν πάρα πολλές ιδέες, εμείς ουσιαστικά τους δίνουμε νομίζω τα εργαλεία. Η δημιουργικότητα πραγματικά έρχεται από τα ίδια τα παιδιά. Οι βιβλιοθήκες αυτή τη στιγμή είναι η βάση, είναι αυτό που έχουμε στην Ελλάδα και πρέπει να χτίσουν πάνω σε αυτό, να βάλουμε τεχνολογία, να βάλουμε τον δημιουργιακό κόσμο, να βάλουμε τη δημιουργικότητα και αυτήν ο τροπή, αυτό το mindset, όπου πλέον τα παιδιά δεν πάνε εκεί για να ανοίξουν, να διαβάσουν, να δανειστούν ένα βιβλίο, πάνε για να μάθουν για πράγματα, να δημιουργήσουν, να κατασκευάσουν. Το Future Library έκανε ήδη αρκετά μεγάλη προσπάθεια πάνω σε αυτό το κομμάτι, να σας πω χαριστικά πέρυσι τρέξανε εννιά κύκλοι εργαστήριων ρομποτικής σε έξι βιβλιοθήκες της Θεσσαλονίκης και σε αίρες Βέρια Κυλκής, ήταν τρομερό. Πρέπει να επενδύσουμε πάνω σε αυτό γιατί τα παιδιά ακόμα και οι γονείς το αγκαλιάσανε και να μεταμορφώσουμε τους χώρους μας ακόμα πιο προσιτούς πάνω σε αυτό το κομμάτι, να βάλουμε τεχνολογία, να βάλουμε making, να βάλουμε fabrication techniques, 3D printers, laser cutters, ηλεκτρονικά και τα παιδιά να αρχίσουν να θυμιουργούν, δεν σημαίνει ότι για να κάνεις μια κατασκευή ηλεκτρονικών πρέπει να είσαι ηλεκτρονικός, μπορείς να χρησιμοποιείς αυτές τις τεχνολογίες για να εκφραστείς. Νομίζω το σημαντικότερο τελικά είναι ότι τα παιδιά μας θέλουν να μην είναι απλά καταναλωτές αλλά να είναι παραγωγή ιδεών και παραγωγή πραγμάτων για αυτά τα ίδια και όλο αυτό είναι ένα σημαντικό change στο mentality όπως είπες ακριβώς και είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας σήμερα. Είναι πολύ σημαντικό, πιάνουμε από αυτό που λες είναι παραγωγή για τα παιδιά. Στο εργαστήριο ρομποτικής, όχι αν φαίνεται περίεργο, τα παιδιά με τα ρομπότ που κατασκευάσαν φτιάξαν μια ιστορία, ένα παραμύθι που αφηγήθηκαν, οπότε φτιάξαν το βιβλίο, το δικό τους βιβλίο με μια πιο ψηφιοποιημένη μοδού μέσα από τα ρομπότε, μνευθήκαν από αυτό. Νομίζω ότι ήδη η κατάσταση είναι για τα ελληνικά δομένα και το γενικότερο κλίμα της χώρας, είναι σε πολύ καλό δρόμο. Εγώ θα ήθελα να προτείνω να δουν λίγο το κομμάτι της διωσιμότητας. Είναι πολύ σημαντικό όλες αυτές οι πρωτοβουλίες, τα εργαστήρια, να μπορούν να γίνονται πιο συχνά και να έχουν πρόσβαση περισσότερα παιδιά σε αυτό. Δυστυχώς αυτή τη στιγμή ο μοναδικός χορηγός είναι το ίδρυμα Σταύρος Μιάρχος, πρέπει να γίνουν ενέργειες. Εγώ σαν γονιός θα προτιμούσα με κάποιο κόστος να μπορώ να στείλω το παιδί μου σε μια βιβλιοθήκη, να κάνει μια δράση από λόγο περιορισμένων οικονομικών να μην έχει καθόλου δράσεις. Ίσως να βρούμε άλλους τρόπους του χρηματοδότησης, άλλους τρόπους. Πρέπει αυτό να γίνει βιώσιμο και να ανοίξει ακόμα περισσότερο. Κι άλλο ένα πολύ σημαντικό κομμάτι, όπως η ενέργεια με τα Media Labs, να γυρίσουμε λίγο και στο making, να γίνουν βιβλιοθήκες making spaces. Είναι αυτό που προσπαθούν να κάνουν ουσιαστικά με το Media Labs. Οπότε, εγώ θα έλεγα, καταρχήν να συνεχίσετε αυτό που κάνετε, είναι μια απίστευτη δουλειά. Ίσως είναι πάρα πολύ σημαντικό να σκεφτούμε πώς μπορούμε να φτάσουμε σε χρήστες οι οποίοι δεν έρχονται τώρα στο library. Πώς μπορούμε να βγούμε και να βρούμε περισσότερο κόσμο ο οποίος θα διαφερθεί να συμμετέχει σε όλο αυτό. Διότι αν έρθει μια φορά θα καταλάβει ακριβώς ότι μέσα από το making και μέσα από αυτές τις δραστηριότητες τις οποίες οργανώνει το Future Library, τελικά μπορεί να μάθει πολύ περισσότερα από ότι αν μείνει μέσα στο σπίτι του να διαβάσει ένα βιβλίο. Οπότε ας βρούμε τρόπο να φτάσουμε τους χρήστες, είτε αν αυτό σημαίνει ότι θα δημιουργήσουμε μια κινητή βιβλιοθήκη, είτε αν αυτό σημαίνει ότι θα πάμε σε πολλά περισσότερα σημεία των πόλεων, είτε αν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να επεκταθούν αυτοί οι χώροι σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Αρατημούς με πολύ ωραία ιδέα, ένα mobile pop-up making space, ένας χώρος εξοπλισμένος για making, τις τεχνολογίες που η αρετή προσβεύει μέσα του FabLab, που να μπορεί, επειδή είναι κάτι ακριβό, να μπορεί να κινείται. Να είναι σε ένα μεγάλο container και να πιένει από το Ναρκισανγκρούπολη στην Κρήτη. Ακριβώς, να μπαίνει σε ένα καράβι, ένα λεωφορείο και να είναι το Mobile Media Lab to Future Library. |