| Στην εν λόγω διάλεξη αναπτύσσονται από το διδάσκοντα οι παιδαγωγικοί πόροι και οι πρακτικές της Κριτικής Παιδαγωγικής της Ειρήνης.: Τα πράγματα που θα βραγματευτούμε σήμερα είναι τα προγράμματα σπουδών στο πλαίσιο της Κρητικής Πελαγωγικής της Ιρήνης, τα περιεχόμενα μάθησες στα προγράμματα σπουδών, η μεθόδευση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, η τρόπη αξιολόγηση στο πλαίσιο της Κρητικής Πελαγωγικής της Ιρήνης και θα εστιάζουμε στη συνέχεια στο σχεδιασμό ενός προγράμματος σπουδών με θέμα τον Φασισμό, τον Ναζισμό και τον Ολοκαύτωμα, μια και το θέμα αυτό είναι από τα βασικά θέματα της Πελαγωγικής της Ιρήνης γενικότερα και της Κρητικής Πελαγωγικής της Ιρήνης ειδικότερα. Ο Ναζισμός, ο Φασισμός και το Ολοκαύτωμα. Λοιπόν, τι μορφή θα έχουν τα προγράμματα σπουδών στο πλαίσιο της Κρητικής Πελαγωγικής της Ιρήνης κατά τη γνώμη σας. Ως προς το μοντέλο σχεδιασμού τι είδους προγράμματα υποθέτει ότι θα είναι ή θα θέλατε να είναι. Τι λέτε. Προγράμματα διαδικασίας. Προγράμματα διαδικασίας, σωστά. Λίγο να τα ορίσουμε. Τι σημαίνει πρόγραμμα διαδικασίας. Είναι προγράμματα που είναι επιστημονικά και διεθνάτικα που περιλαμβάνουν πρότζεκτ. Η ίδια η λέξη τι σημαίνει. Είναι ένα μοντέλο σχεδιασμού προγραμμάτων σπουδών που σημαίνει τι. Προς δυο ώρες σας τα ρίπες τι είδους μπορεί να είναι αυτά. Αλλά ποια είναι. Τι είναι το χαρακτηριστικό τους. Η διαδικασία είναι με τη συλλογική του μαθητή. Και στις άλλες περίπτωση το πως μαθαίνει και στο τι στη διαδικασία. Σωστά. Στη διαδικασία λοιπόν στο πως ο μαθητής και μαθήτερα θα μάθει να μαθαίνει. Και επειδή όμως είναι προγράμματα αυτά της κρητικής πελαγωγικής. Τι επιπλέον θα έχουν. Ποιο στοιχείο θα έχουν. Θα αποβλέπουν στη χειραφέτηση. Δηλαδή όχι απλώς στο πως θα μάθει να μαθαίνει αλλά πως θα μαθαίνει κρητικά. Με την έννοια το κρητικά με την έννοια όπως προσδιορίζουμε μάλλον στην κρητική πελαγωγική της ειρήνης. Με την έννοια της ενδυνάμωσης. Με την έννοια των κρητικών γραμματισμών. Με την έννοια της χειραφέτησης εν τέλει. Και αυτά όπως είπε η Μαρία μπορεί να είναι διεπιστημονικά ή θεματοκεντρικά διαθεματικά. Δηλαδή ενιοποιημένα προγράμματα. Τώρα κατανοητό το καταλαβαίνουμε. Νομίζω ότι για μας είναι κοινός τόπος τι σημαίνει ενιοποιημένο πρόγραμμα. Πρόγραμμα διαδικασίας ξέρουμε τα γνωρίζουμε και από άλλα μαθήματα. Εντάξει. Έχουμε σχεδιάσει τέτοια προγράμματα στο παρελθόν. Και τώρα τα περιεχόμενα μάθησης. Ποια θα είναι στα προγράμματα αυτά. Μπορεί γνωρίζουμε εμείς και από άλλες συζητήσεις ότι η κρητική πεδαγωγική της μπορεί να διαπερνά άλλο το πρόγραμμα μέσα από όλα τα μαθήματα. Αλλά μπορεί όπως το αναφέρατε και προηγουμένως να αποτελεί η Μαρία είπε μπορεί να είναι να αναπτύσσεται ένα κρητικό project με θέμα της κρητικής πεδαγωγικής της ειρήνης. Κατανοητό. Για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Τι είναι αυτά τα θέματα που πραγματευόμαστε στο πλαίσιο της κρητικής πεδαγωγικής της ειρήνης. Στην εκπαίδευση. Μέσα από τα προγράμματα διαδικασίας. Τις μορφές άμεσης δομικής και πολιτισμικής βίας. Μορφές άμεσης δομικής και πολιτισμικής βίας. Πολύ σωστά. Λίγο να το αναπτύξουμε. Δηλαδή αυτό ακριβώς αυτές οι τρεις μορφές βίας τις έχουμε αναλύσει. Θα συζητήσουμε στη συνέχεια. Τις έχουμε αναλύσει είναι τα κύρια θέματα που μπορούμε να πραγματευτούμε. Ό,τι σημαίνει αυτό. Μορφές άμεσης βίας. Δηλαδή... Πόλεμος. Κάποιο πόλεμο. Ο πόλεμος. Ναι. Τον πόλεμο πως τον προσεγγίζουμε. Σε σχέση με τον πόλεμο τι εξετάζουμε. Διότι είναι κριτικής πελαγωϊκής της ειρήνης το πρόγραμμα. Δεν απλώς ατομικής ηθικής. Ή πραγματιστικής πελαγωϊκής της ειρήνης. Ζήτηματα ιδεολογίας. Συμφέροντο. Τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από τον πόλεμο. Ετίες. Οι ετίες. Ποιες ετίες όμως. Δηλαδή τι εξετάζουμε στις ετίες. Που αναζητούμε τις ετίες. Στην κυρίαρχη ιδεολογία. Στην κυρίαρχη ιδεολογία. Λίγο παρά να το προχωρήσουμε. Στον τρόπο οργάνωσης των δυτικών κοινωνιών, των καπιταλιστικών κοινωνιών. Στις σχέσεις εξουσίας που υπάρχουν στον παγκόσμιο σύστημα. Στην ανισόντα που υπάρχει στον παγκόσμιο σύστημα. Στα οικονομικά συμφέροντα. Στη θρησκεία που βλέπω αυτές οι μέρες. Κέντρο περιφέρεια. Κέντρο περιφέρεια σε σχέση με την βία και τον πόλεμο. Το στρατιωτικό βιομηχανικό σύμπλεγμα. Βιομηχανία των όπλων. Ο τρόπος με τον οποίο νομιμοποιείται ιδεολογικά αυτό το σύμπλεγμα. Άλλα θέματα. Ναι. Με την άμεση βία. Καταστροφές του πολέμου. Μόλις το περιβάλλει λίγο ο λόγος του πολέμου καταστροφή. Εναλλακτικές προσεγγίσεις κάποιου θέματος και προβλήματος. Πώς θα μπορούσε να ηχηρεθεί κάποιο στρατιωτικό βιομηχανικό σύμπλεγμα. Μην ξεχνούμε ότι εδώ έχουμε την κριτική πεδαγωγική της ειρήνης. Η οποία αποβλέπει σε κριτική συνειτοποίηση. Δηλαδή σε ανάλυση του θέματος που μελετούμε. Σε βαθιά ανάλυση από μια συγκεκριμένη σκοπιά. Με στόχο την ενδυνάμωση. Με στόχο το να ξεσκεπάσουμε τις πραγματικές αιτίες που κρύβονται. Που είναι κρυμμένες. Ώστε ο μαθητής και η μαθητή να συνειδητοποιήσει τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από αυτό το γεγονός που αναλύει, που μελετά, που διερευνά. Την προπαγάνδα. Την προπαγάνδα, ναι. Η δομική βία. Ένα άλλο μεγάλο θέμα από το οποίο απορρέω πολλά επιμέρους θέματα είναι η δομική βία. Η δομική βία. Δηλαδή την μπορούν να εξετάσουν σε διάφορα κρητικά προγράμματα που θα αναπτύξουν. Μπορούν να αναπτύξουν μια διαφήμιση κατασταματικής ενδυνάμωσης. Αυτό τι ύβος βία είναι η διαφήμιση. Είναι πολιτισμική βία. Νομιμοποιεί, μπορεί να νομιμοποιεί στη δομική την άνοση βία. Δομική βία μπορεί να πάρουν σε ζητήματα να εξετάσουν ρατσισμός, φτώχεια, ανεργία. Τα θυμόμαστε. Ανισότητα. Και στην εκπαίδευση ανισότητα. Άλλα θέματα σε σχέση με την δομική βία. Αντίθεση βοράνότου. Ρατσισμό. Ομοφοβία. Κακρίσεις. Καταπίεση των γυναικών. Ανισότητα σε σχέση με τον φίλο. Ανισότητα σε σχέση με το χρώμα. Ανισότητα σε σχέση με την κοινωνική τάξη. Και η πολιτισμική βία. Αναφέρτηκε ήδη ο Στέφανος σε μια μορφή ανάλυσης πολιτισμικής βίας. Σε έναν τρόπο ανάλυσης πολιτισμικής βίας. Άρα σε διαθήμιση που ασκεί προπαγάντα, από νομοποίδια. Σε σχέση με την πολιτισμική βία τι άλλο μπορούν να εξετάσουν. Τι στέλνουν ειδικά. Θρησκεία. Θρησκεία. Σχολικά διβλία. Σχολικά διβλία. Επιστημονικό λόγο. Επιστημονικό λόγο και λοιπά. Πως φαντάζεστε ότι θα μπορούσε να πραγματιθούν. Γνωρίζουμε εμείς το πρότσεκτο. Ο οποίος είναι πραγματιστικό. Είναι μια μέθοδος πραγματιστική. Δεν ενέχει αναγκαστικά. Δεν ενέχει την κρητική διάσταση όπως την εννοούμε εδώ. Την κρητική χειρακτητική διάσταση. Πως θα μπορούσε να εξελιχθεί, να αναπτυχθεί το πρόγραμμα αυτό. Της κρητικής πελαγωικής. Σπίχοι αποφασίζουν να εξετάσουν, να μελετήσουν, να διερευνήσουν το ζήτημα του ρατσισμού στην κοινωνία τους. Πως μπορούν να το διερευνήσουν. Πως ένας πρότσεκτ. Ένας πρότσεκτ το οποίο θα το ονομάσουμε, αν θέλουμε να το πούμε πρότσεκτ. Θα το πούμε ένα κρητικό χειρακτητικό πρότσεκτ. Ποια θα είναι η πορεία του. Μπορούμε να σκεφτούμε τα στάδια. Να βρίσκουμε αρχικά ένα θέμα το οποίο δημιουργεί το που το καλύπτει μας. Επιλέγουμε το θέμα. Επιλέγουμε το θέμα. Ένα από αυτά τα περιεχόμενα. Ρατσισμός, πόλεμος, αιτίες και αιτίες πολέμων. Ρατσισμός, πόλεμος, αιτίες και αιτίες πολέμων. Ρατσισμός, πόλεμος, αιτίες πολέμων. Ρατσισμός, πόλεμος, αιτίες πολέμων. Κατόπιν προχωρών σε μια κριτική αποτείνηση της ασφιστάμενης κατάστασης μέσω κοινωνιολογικής ανάλυσης. Εδώ πλέον είναι πολύ σημαντική αυτή η φάση διότι έρχονται και προσπαθούν να ξεσκεπάσουν ιδεολογία. Εργάζονται με την ιδεολογικό κριτική. Ή σε κάποια άλλη περίπτωση μπορεί να αναλύσουμε κριτική ανάλυση λόγου. Κριτικούς γραμματισμούς έχουμε σε κάθε περίπτωση. Κατόπιν μπορεί να σχεδιάσουν ένα πολιτικό εναλλακτικό πρόγραμμα που θα επιφέρει την αλλαγή. Μπορούν να αναλάβουν δράση ανάλογο με το θέμα τους και στο τέλος να αποτιμήσουν τις αλλαγές στην πράξη. Εδώ ποια μέθοδο κρύβεται πίσω από αυτό. Ποια είδους ανάλυση κρύβεται πίσω από το σχήμα που συζητήσαμε. Εδώ λοιπόν κριτική. Λοιπόν να περάσουμε σε ένα παράδειγμα. Το ζήτημα όπως είπαμε του Ναζισμού και του Φασισμού. Πώς θα μπορούσαμε να το προσεγγίσουμε το θέμα. Σε απόψη σε στέλνω. Ένα θέμα επίκαιρο στην Ελλάδα. Πριν από λίγους μέρες ήταν περισσότερο επίκαιρο. Ο Ναζισμός, ο Φασισμός. Το επιλέγουν ως θέμα. Αναπτύσσονται αρκετά προγράμματα τέτοιου είδους με το θέμα αυτό σε ελληνικά σχολεία. Όχι από συγκεκριμένη σχολή αλλά σε αρκετά σχολεία. Νομίζω ότι εκπαιδευτικοί τον τελευταίο καιρό αναλαμβάνε σχετική γράση. Τους μαθητές τους. Το Ναζισμός λοιπόν. Τι μπορούμε να κάνουμε. Πώς μπορούμε να επεξεργαστούμε το θέμα αυτό. Με το βάθος του μυαλού μας έχουμε την κριτική παλαγωγική της ειρήνης. Πρέπει να έχουμε μία βάση, μία θωμία να ξεκινήσει. Αυτό μπορεί να γίνεται από μία νότα ιστορίας ή από μία τέχνης ή από κάτι συγκεκριμένη. Ξεκινώντας από αυτό θα μείνει και τα υπόλοιπα στοιχεία στην πορεία. Ξεκινάμε από δύο βιβλίτες. Μάλιστα. Λοιπόν, επιλέγουμε το θέμα και στη συνέχεια θα ήταν λογικό να προσδιορίσουν την έννοια του Ναζισμού. Να την εντάξουν τον Ναζισμό στο ιστορικό του πλαίσιο. Μπορεί αφορμή να αποτελέσει το ίδιο το μάθημα της ιστορίας. Να πραγματεύουν την ενότητα Ναζισμός και Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Και αυτό να αποτελέσει αφορμή να εξετάσουν σε βάθος το ζήτημα. Ή μπορεί να προκύψει από το ενδιαφέρον των παιδιών η ανάπτυξη ενός κρητικού χειραφευτικού πρόζεκτου με θέμα τον Ναζισμό. Αλλά καταρχάς θα πρέπει να γνωρίσουμε τον Ναζισμό και τι συνέβη εκείνη την περίοδο. Η βάση είναι αυτή λοιπόν. Άρα λοιπόν λογικό θα ήταν κατά τη γνώμη μου το κύριο μάθημα, το κύριο αντικείμενο να είναι η ιστορία. Και με αυτόν τον τρόπο μπορεί να αναπτύξουμε ένα διεπιστημονικό πρόγραμμα. Το οποίο τι είδους θα είναι αφού θα έχει ένα κύριο μάθημα και δευτερεύοντα μαθήματα. Όχι με την έννοια ότι θα εντάξουμε και άλλα μαθήματα στο μάθημα της ιστορίας. Μάθουμε την έννοια, όχι δευτερεύοντα. Ένα διεπιστημονικό τι είδους, το γνωρίζουμε εμείς αυτό. Ένα υπέρ, ένα κρός, ένα υπέρ επιστημονικό λοιπόν πρόγραμμα σπουδών. Άρα λοιπόν κύριο μάθημα ιστορία και στο μάθημα της ιστορίας εντάσσουμε, μπορεί να εντάξουμε και άλλα μαθήματα, τα οποία θα μας βοηθήσουν στην κατανόηση του θέματος ναζισμός, μολοκάχτωμα, νεοναζισμός, λογοτεχνία, τη γλώσσα, τη βιολογία, ιδιολογία και ρατσισμός, και φυσική αγωγή, τέχνες, άλλο, κοινωνιολογία, ας υποθέσουμε ότι το πρόγραμμα αυτό αναπτύσσεται στο λύκειο, αγωγή του πολίτη. Λοιπόν ξεκινούμε από την ιστορία, τι θα εξετάζαμε εδώ, ποια θέματα θα εξετάζαμε, καταρχάς, ιστορία, ιστορικά γεγονότα. Ιστορικά γεγονότα της περιόδου, ανήλειο θεσμού, περιόδου, δημιουργία, μεσοπόλεμος, να γνωρίσουν καταρχάς τα γεγονότα λοιπόν, τα γεγονότα τα οποία οδήγησαν στην άνοδο του ναζισμού, να προσδιορίσουν τον ναζισμό και να γνωρίσουν επίσης σε πρώτη φάση ποιες ήταν οι συνέπειες του ναζισμού στην ανθρωπότητα, που οδήγησε ο ναζισμός και ο φασισμός την περίοδο αυτή. Εντάξει, πως μπορούν να πραγματευτούν τα θέματα αυτά, ιστορία, με ποιες δραστηριότητες. Μπορούμε να συζητήσουμε εμπνευστικά, ξεκίνηση, γιάλαση, ή κάθε ομάδα να παρουσιάσουν κάτι. Έρευνα λοιπόν, να χωριστούν σε ομάδες και να αναλάβουν επιμέρως πτυχές του θέματος, να βρουν υλικό στο διαδίκτυο, να βρουν υλικό στη βιβλιοθήκη, από το σχολικό βιβλίο να το επεξεργαστούν και στη συνέχεια είπες να το παρουσιάσουν ολομέλια. Ή επίσης είπες μπορεί να κάνουν μια συζήτηση γιάλαση. Βλέπουμε τι σημαίνει συζήτηση γιάλαση. Νομίζω ότι είχαμε κάνει το μάθημα 2-3 φορές. Οπότε αυτοί που θα παρακολουθούν το μάθημα ξέρουν και πώς γίνεται η συζήτηση γιάλαση. Εδώ όμως έχουμε υπόψη μας ότι η συζήτηση γιάλαση θα γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε θα προσπαθούν μέσα από τον διάλογο και τη συζήτηση που θα κάνουν, να προσπαθούν να ξεσκεπάζουν αιτίες, να προσπαθήσουν να ξεσκεπάζουν ιδεολογία. Αυτό το χαρακτήρα, το χαρακτήρα του κριτικού γραμματισμού, της ενδυνάμωσης, της αποκάλυψης της ιδεολογίας, είναι κατανοητό αυτό. Δεν απλώς συζητούμε αυτό ήταν το θέμα έτσι και έτσι έγινε, έτσι εξελίχθηκε ο ναζισμός και έφτασε στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και αυτά είναι τα γεγονότα, αλλά πάντοτε προσπαθούμε να δούμε πίσω από αυτό το οποίο απλώς περιγράφουμε. Ναι, κριτικός ιστορικός λοιπόν γραμματισμός. Αφού λοιπόν γνωρίσουν πόσες ώρες θα δίνατε στο μάθημα της ιστορίας. Για την πρώτη φάση είναι ιστορία. Τελειώνοντας την πρώτη ενότητα της ιστορίας θα πρέπει να γνωρίζουν πολύ καλά τι συνέβη εκείνη την περίοδο και ποια ήταν η εξέλιξη του ναζισμού, πού οδήγησε ο ναζισμός. Πολύ καλά να ξέρουν τα γεγονότα και ποιες ήταν οι αντίες του ναζισμού για να προχωρήσουμε παρακάτω. Πόσες ώρες θα χρειαζόμαστε. Πέντε έξι ώρες. Πέντε έξι ώρες. Πέντε ώρες στο σχολείο. Ένας εκπαιδευτικός θα μας έλεγε πού να τις βρούμε αυτές τις ώρες για να κάνουμε να διδάξουμε μόνο την ενότητα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Συμβιάσουν και άλλα μαθήματα σωστά και εφόσον είναι στο Λίκιο μπορούν να εντάξουν και το project. Τις ώρες του project. Ωραία. Περνούν στη συνέχεια τις αιτίες της ανότητος του ναζισμού και στην ομιμοποίησή του. Θα εξετάσουν, θα ξεκινήσουμε τώρα από τη βάση. Με βάση την κρητική παιδαγωγική της ίδιος. Εμείς ψάχνουμε να βρούμε τώρα τι ήταν αυτό το οποίο στήριξε, νομιμοποίησε τον ναζισμό. Άρα λοιπόν θα ψάξουν καταρχάς να βρουν ποιες μορφές βίας, την πολιτισμική βία. Ας ξεκινήσουν από εκεί. Γνωρίζουν τα γεγονάτα, ξέρουν σε πρώτη φάση τι σημαίνει ναζισμός, που οδήγησε ο ναζισμός. Και πάνε τώρα να εξετάσουν την πολιτισμική βία. Και τι θα ψάξουν να βρουν και πού. Για σκεφτείτε λίγο σας παρακαλώ. Θα εξετάσω το ζήτημα στους προπαγάντες που σκέφτηκε και για τους όλους. Προπαγάντες, ναι. Μέσα από άρθρα, από έγαλω, οχτυγικά κουράφικα, φωτογραφικά, φωτογραφικά. Λίγο να το δούμε έτσι συνολικά. Για τα θέματα, πολιτισμική βία τα θέματα που θα εξετάσουμε. Τις δραστηριότητες, με ποιο τρόπο, με ποιες δραστηριότητες. Και μέσα από ποια μαθήματα, γιατί είναι διεπιστημονικό το πρόγραμμα. Η προπαγάνδα. Πολύ καλό, το κρατούμε αυτό. Πριν από την προπαγάνδα όμως θα βάλουμε ως πρώτο θέμα. Δεν ξέρω. Ναι. Γιατί όταν έρχομαι στις θέματα, στις οποίες έρχομαι πριν. Θα μπορούσαμε να σημαίνω ένα... Τα θέματα. Ναι θα γραφτούμε και σε αυτό. Κι αυτός ο Στόπουλες. Αλλά να δούμε λίγο, καταρχάς να δούμε τα θέματα. Το πρώτο θέμα, στη βάση βάση θυμόσαστε το παγόγουνο. Κάτω από το παγόγουνο είμαστε. Στη βάση βάση είναι η δομική βία τώρα, η οποία υποστηρίζει. Έρχεται να νομιμοποιήσει και την πολιτισμική βία, η οποία έρχεται να νομιμοποιήσει και τη δομική βία και την άμεση βία. Εκεί η βάση βάση είναι... Αντισυμιτισμός. Ο εθνικισμός. Ως ιδεολογία ο εθνικισμός. Και από αυτόν προέρχεται, εκεί βρίσκεται, στηρίζεται, ρίδεται και ο αντισυμιτισμός. Άρα λοιπόν θα ξεκινήσουμε από τον εθνικισμό. Μέσα από ποια μαθήματα θα εξετάσουμε τον γερμανικό εθνικισμό ή αν θέλουμε να κάνουμε αναγωγές και στον νεοναζισμό και στον ελληνικό νεοναζισμό να δούμε τον ελληνικό εθνικισμό. Μέσα από ποια μαθήματα θα λέγατε. Μέσα από τη λογοτεχνία. Στη ιστορία. Κοινωνική εθνική ιστορία. Ναι. Τη γλώσσα. Κοινωνιολογία. Μέσα από την κοινωνιολογία και τη γλώσσα. Κυρίως λοιπόν. Πώς το φαντάζεστε. Μέσα από την κοινωνιολογία. Μέσα από το μάθημα της κοινωνιολογίας το οποίο εντάσσεται λειτουργικά πλέον στο μάθημα της ιστορίας για αυτό είναι cross-disciplinarium το πρόγραμμα. Έρχεται η κοινωνιολογία και μπαίνει. Αφού εξετάζουμε στην ιστορία αυτό το θέμα ξαφνικά μας προκύπτει ο εθνικισμός. Όση βάση του Ναζισμού. Που υποστηρίζει τον Ναζισμό ο εθνικισμός. Ο γερμανικός εθνικισμός ή ο ελληνικός εθνικισμός ή ο ογκρικός εθνικισμός. Άρα λοιπόν ερχόμαστε τώρα εμείς να εξετάσουμε τον εθνικισμό μέσα από την κοινωνιολογία. Τι θα κάνουμε λοιπόν. Να γνωρίσουμε τις έννοιες του εθνικισμού. Τι είναι αυτός ο εθνικισμός. Πότε σχηματίστηκαν τα έντονα κράτη. Τι θέλαμε να δημιουργήσουμε. Τι υποκείμενα σχεδιακά. Ως ιδεολογία λοιπόν. Τα επιχειρήματα που ξεχωρίζουν ο γερμανικός έθνος. Ακριβώς και τα επιχειρήματα του εθνικισμού. Του γερμανικού εθνικισμού ή του ελληνικού εθνικισμού. Αν κάνουμε τέτοιες αναγωγές. Και μέσα από το μάθημα της γλώσσας επίσης μπορεί να γίνει αυτό. Λοιπόν. Κατόπιν μπορούμε να εξετάσουμε πως ο Ναζισμός νομιμοποιείται από την επιστήμη. Το ξέρουμε αυτό ότι η επιστήμη εκείνη την περίοδο λειτούργησε υπέρ του Ναζισμού. Παρίγαγε η επιστήμη λόγο τέτοιο ο οποίος νομιμοποιούσε, δικαιολογούσε τον Ναζισμό. Τον εθνικισμό, τον αντισυνητισμό. Μέσα από ποια μαθήματα. Διολογία. Στη βιολογία δηλαδή μπορούμε να εξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο η βιολογία ως επιστήμη την περίοδο του Ναζισμού, του γερμανικού Ναζισμού, νομιμοποιούσε όλα αυτά τα οποία στη συνέχεια έκαναν οι Γερμανοί. Το ρατσισμό, την εκδήλωση ρατσιστικών φαινωμένων, τη δομική βία απέναντι στις συγκεκριμένες ομάδες, την αντίληψη ανατερότες του γερμανικού έθνηση και της κατωτερότες των άλλων εθνών, των μαύρων και λοιπά, των ανάπηρων. Μέσα από τη βιολογία. Τι κοινωνιολογία. Να μετακρυσούν και τον επιστημονικό νότο, το λόγο, τη γλώσσα δηλαδή. Τη γλώσσα χρησιμοποιούσε. Αυτό δημιουργούσε συνειδήσεις. Τη ριτορική. Από την πλησιοσκοπία της γλώσσας, εντάξει του μάθημα της γλώσσας και της φιλοσοφίας. Και φιλοσοφία. Θα μπορούσαν δηλαδή να πάρουν κείμενα μεταφρασμένα κάποια αποσπάσματα, κειμένων, επιστημονικών κειμένων και να δουν πως αυτά τα κείμενα νομιμοποιούν ο λόγος, η ριτορία τους, τα επιχειρήματα που φέρουν πως νομιμοποιούν τον εθνικισμό, πως νομιμοποιούν τον ρατσισμό, πως νομιμοποιούν τη βία, τη δομική βία και την άμεση βία. Θα μπορούσε βέβαια αυτό να γίνει και στο μάθημα της γερμανικής γλώσσας. Εφόσον είμαστε στο ΛΙΚΙ και τα παιδιά γνωρίζουν γερμανικά και υπάρχει και η καθηγή της η καθηγήτρια γερμανικής γλώσσας μπορούν να πάρουν κάποια κείμενα και να τα δουν στα γερμανικά, να τα αναλύσουν, αλλά πάντοτε ο στόχος μας είναι ποιος. Δεν διαβάζουν το κείμενο να το αποστηθήσουν, να το μεταφράσουν, αλλά καθώς το διαβάζουν προσπαθούν να ξεσκεπάσουν αυτό το οποίο κρύβεται πίσω από το κείμενο. Κριτικός γραμματισμός λοιπόν πάντοτε στο μυαλό μας. Για να αποφύγουμε και την κριτική ότι με αυτόν τον τρόπο μπορούν να ετοιμάσουμε έναν Ναζιστές. Αν διαβάζεις αυτά τα κείμενα μπορούν να γίνουν Ναζιστές στο τέλος. Λοιπόν, τον τρόπο επίσης να εξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο κατασκευάζει το παράλογο εμείς και εικόνες εχθρού μέσω στον επιστημονικό λόγο, να αναλύσσουμε τα θερετουργικά και τα σύμβολα. Μπορούν να βρουν πολλές εικόνες στις οποίες θα αναπαρύσσουν τα σύμβολα, τα Ναζιστικά σύμβολα. Ή θα έχουν φωτογραφίες με τα λειτουργικά Ναζιστών, την περίοδο εκείνη αλλά ακόμα και σήμερα. Να τα αναλύσσουν, να πάμε και να αναλύσσουμε τις εικόνες και να δείξουμε ποιος είναι ο ρόλος των συμβόλων αυτών και των λειτουργικών. Πώς μπορεί να γίνει με ποιες δραστηριότητες όλα αυτά. Κύριες ή κύριοι. Πώς θα τα αναλύσσουν αυτά ομαδικά, μπορεί να είναι ομαδικές εργασίες ή καταζεύγιες εργασίες. Πολλές μορφές ομαδικής εργασίας έχουμε, τις γνωρίζουμε. Στο τέλος μπορεί να οργανώσουν γαλέρι. Να μην είμαστε μόνο στο πρακτικό κομμάτι, ωραία το βρίσκουν το υλικό και το παρουσιάζουν, αλλά αυτό το υλικό να το προσεγγίσουν κρυφτά αυτό μας ενδιαφέρει. Ναι, αυτό θέλω να τονίσω, γιατί μπορεί αυτό το ίδιο πρόγραμμα, αν βγάλουμε την κριτική τουδιά, είναι ένα γραγματιστικό πρόγραμμα που γνωρίζει τον Ναζισμό, σαφέστατα θα αποκτήσουν κάποιες συγκεκριμένες θάσεις σε σχέση με τον Ναζισμό, αλλά δεν θα έχει αναγκαστικά αυτήν την κριτική διάσταση που θέλουμε να έχουμε. Στην κριτική χειρακτηρική. Κατανοητό αυτό. Άρα λοιπόν, εμείς εδώ ενδιαφερόμαστε για κριτικό ιστορικό γραμματισμό. Αυτός είναι ο στόχος, ο κριτικός ιστορικός γραμματισμός. Άρα λοιπόν, σημαντική θέση θα έχει το λόγο κριτική. Κριτική ανάλυση λόγου. Μπορούμε, δηλαδή, την κριτική ανάλυση λόγου που εμείς τη γνωρίζουμε σήμερα εδώ, κάποια στοιχεία πτήστηση μεθόδου, να τα μετατρέψουμε σε πρακτική πλονεκτευτική πρακτική. Να διαβάσουμε το λόγο, να διαβάζουμε το λόγο και να ξεσκεπάζουμε αυτό που υπάρχει πίσω από το λόγο, πίσω από τις λέξεις, και υπάρχει πίσω από τις πρακτικίες που υπάρχουν. Αν το ίδιο σημαντικό λόγο που προφορημένει κάποια πτήστηση να παράχνει και λόγο να μπεί στον κρίσιμο, μπορούμε να επεχείμεναν αυτήν την πρακτική. Δηλαδή, μας σκέφτησαν με δύο κοινούς ομάδες, να έρχονται να αφανίσουν αυτές τις πλήματα. Πολύ ωραία σκέψη. Θα μπορούσαν δηλαδή να χωριστούν να κάνουν, πώς λέμε, αυτήν την πρακτική, χωρίς τις δύο ομάδες αγώνες και επιχειρηματολογίας, debate, κειμένες να παρουσιάσουν τα επιχειρήματα των αζυστικών κειμένων που έχουν βρει και έχουν διαβάσει και έχουν αναλύσει, και ιδέες από εδώ να επιναστούν να απαντούν στα επιχειρήματα αυτά. Στο πλαίσιο αυτό, αφού λοιπόν αναλύσουν την πολιτισμική δία, η οποία νομοποιεί τον νεοναζισμό, μπορεί να εξετάσουν και τον νεοναζισμό. Να χωριστούν σε ομάδες κάποια παιδιά να αναλάβουν, να εξετάσουν, να διαρευνήσουν μέσα από έρευνα, να συγκεντρώσουν υλικό για τον νεοναζισμό. Ίσως και πιο νωρίς. Ίσως και πιο νωρίς, ναι. Πολλές φορές, όταν συγκράσεις μέσα, τα παιδιά δε έχουν εμπειρία, δε έχουν τα νεοναζιστικά συνένειες τους. Ξεχωρώ, λοιπόν, κάποια παιδιά, με τα ενδιαφέροντά τους μπορεί να κάνουν μια τέτοια μελέτη. Να συγκεντρώσουν υλικό, να βρουν περιοδικά της Χρυσής Αυγής για παράδειγμα, κάποιο περιοδικό, όσο δεν είναι το περιοδικό, και να διαβάσουν κάποια παιδιά και να τα αναλύσουν. Και μπορούν να κάνουν και συσχετίσεις των γερμανικών κειμένων, του Μεσοκολέμου και του Σαράντα, με τα κείμενα με την ιδεολογία που εμπεριέχονται στα σύγχρονα εκείνα των νεοναζιστών. Τα ελληνικά, ή μπορεί να είναι και τα ογκρικά, ή μπορεί να είναι και τα νορκηδικά, ή οτιδήποτε. Ή τα οικρανικά. Ιστορία, λοιπόν. Η δομική βία. Ποια θέματα μπορούμε να εξετάσουμε που σχετίζονται με τον Ναζισμό. Περιπτώσεις δομικής βίας στο Ναζισμό. Να τα αναφέρουμε καταρχάς και μέσα από ποιες διεπιστημονικές διασυνδέσεις. Κρίστη. Και ο ρατισμός. Ρατισμός, άλλα. Η οικονομική κρίση, λοιπόν. Η οικονομική κρίση και η φτώχεια. Η εξαθλίωση. Η πίνα. Η οικονομική κρίση, η φτώχεια και η εξαθλίωση. Άλλα στοιχεία δομικής βίας. Το οικονομικό πολιτικό σύστημα. Όλα αυτά είναι δομική βία. Η εξαθλίωση και οι ελεύθερες. Η αρχαία και ο έλεγχος. Τα σπρατόπεδα συγκέντρωσης, στο οποίο ασχήθηκε και άμεση δία. Το εθνικιστικό και αυταρχικό σχολείο. Ναυριστικό σχολείο. Άλλο, εκμετάλλευση, διώξεις, ταπογρόμι. Ξονοφοβία, νομοφοβία, δεξιζμός. Να, τα τάγματα εχώδου, στρατοκρατία. Όλα αυτά τα θέματα μέσα από ποιας διακυστημονικές διασυνέσεις, μέσα από ποια μαθήματα μπορούμε να τα παραματοχθούμε. Είπαμε στο κέντρο είναι η ιστορία και έρχονται τώρα και επικυρούν διασυνδέσεις. Στο μάθημα της ιστορίας θα δάσουμε και άλλα μαθήματα. Τέχνες, σίγουρα τέχνες. Με ποιες πρακτικές, δραστηριότητες. Πώς θα μπορούσα να τα πραγματευτούμε όλα αυτά τα θέματα. Θέατρο το καταπιεσμένο. Το θέατρο το καταπιεσμένο το οποίο θα το δούμε στο επόμενο μάθημα. Θα έχουμε έναν ειδικό προσκεκλημένο. Τι είναι το θέατρο το καταπιεσμένο. Είναι ένα ειδικό θέατρο στο οποίο συγκρατάζονται οι μαχτέρσοι που κατάσχονται κοινό και προσπαθεί να αλλάξει την κατάσταση. Το θέατρο παρουσιάζει μια καταπίεση και το κοινό αλλάζει ανεβαίνει στη σκηνή για να αλλάξει την κατάσταση. Το θέατρο το καταπιεσμένο είναι μια πολύ καλή πρακτική, για μας παιδαγωγική πρακτική πλέον αφού την εντάσσουμε στην εκπαίδευση, που μπορεί να εφαρμοστεί πολύ στην κρητική παιδαγωγική της ειρήνης. Και η άμεση βία στη συνέχεια αφού λοιπόν εξετάσουμε αυτό από τη βάση ξεκινήσουμε, την άμεση βία την έχουμε γνωρίσει ήδη στο μάθημα της ιστορίας, τώρα πλέον θα εμβαθύνουν, γνωρίζουν από την αρχή που οδηγείς ο ναζισμός, ποιες είναι οι μορφές άμεσης βίας, τι σημαίνει ολοκάπτωμα, στρατόπεδα συγκέντρωσης, τώρα πλέον έρχονται και εμβαθύνουν, εννοείται συγκεντρώνουν πολύ περισσότερο υλικό, αναλύουν πολύ περισσότερο τις μορφές άμεσης βίας που χρησιμοποιήθηκαν από τους Ναζί ή που χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα από νέο Ναζιστές. Μέσα από ποια μαθήματα λέτε, εκτός από την ιστορία, άμεση βία μπορεί, για παράδειγμα, να λύσουν ένα βολοτεχνικό κείμενο. Μπορεί μέσα από το μάθημα της γλώσσας, της νεοελληνικής ή της γερμανικής, μέσα από τη στέχνη, μέσα από τον κινηματογράφο, να δουν μια ταινία. Ποια ταινία πιχεί? Τη νύχτα που χάθηκαν τα στέλια. Τη νύχτα που χάθηκαν τα στέλια, δεν την έχω διότι. Άλλη, ωραία. Η λίστα του Σίντλερ. Η λίστα του Σίντλερ. Και αυτό να αποτελέσει αφορμή στη συνέχεια, να κάνουμε και παιρετερό έρευμα, να συζητήσουμε και αυτά τα οποία παρουσιάζονται στην ταινία. Άδειγμα, βλέπουμε κάποιο υλικό εδώ, που μπορούν να αναπτύξουν, να αναλύσσουν. Μια εικόνα από τον γερμανικό εθνικισμό. Ένα εξώφυλλο από ένα γερμανικό βιβλίο βιολογίας, το οποίο νομιμοποιεί τον ρατσισμό. Μια εικόνα από βιβλίο βιολογίας, σχολικό, που ήταν και αφίσα, που επίσης νομιμοποιεί τον ρατσισμό εναντίον των ανάπηρων ατόμων και των ψυχικά ασθενών. Νομιμοποιεί και την εξαφάνιση τους εν τέλει. Κάποια σύμβολα, η ιδεολογία του αίματος και του χώματος. Και κάποιες εικόνες σύγχρονες, που συνδέονται με τον ελληνικό νεοναζισμό. Βλέπετε εδώ, είμαι λευκός, είμαι Έλληνας και είμαι περήφανος γι' αυτό, αν αυτό σημαίνει ότι είμαι ρατσιστής, ας είναι. Πάσμι Έλλην βάρβαρος. Μπορούν, όπως είπατε προηγουμένως, μπορούν να πάρουν και να αναλύσουν κριτικά, ιδεολογικοκριτικά, ή με κριτική ανάλυση λόγου κείμενα. Όπως κάποια αποσπάσματα από τον αγώνα του Χίτλε, όχι να διαβάσουν τον αγώνα του Χίτλε και να τον ασφαστούν. Να τον αναλύσουν κριτικά, ιδεολογικοκριτικά, τονίζω αυτό. Στα Γερμανικά, με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού ή της εκπαιδευτικού των Γερμανικών, ή κάποια αποσπάσματα από το βιβλίο που υποστήριζε την ιδεολογία του χώματος και του αίματος. Αυτό το χώμα που πατάμε είναι υποτισμένο με το αίμα των προγόνων μας, γι' αυτό είμαστε υποχρεωμένοι να το υπερασπιστούμε με κάθε αιθησία. Και ό,τι σημαίνει αυτό. Κείμενα από τη Χρυσή Αυγή, όπως από το περιοδικό Χρυσή Αυγή, στη γλώσσα, τυχή γλώσσα και αναζιστική ιδεολογία, κριτικός γραμματισμός, το τονίζω. Στη λογοτεχνία και στη γερμανική γλώσσα και στη μουσική μπορούν να αναλύσουν κριτικά αναζιστική λογοτεχνία και αντιναζιστική λογοτεχνία. Υπάρχουν μια σειρά από κείμενα τα οποία μπορούν να τα βρουν και στο διαδίκτυο, οι εκπαιδευτικοί της γερμανικής γλώσσας με τους μαθητές τους να τα κατεβάσουν και κάποια αποσπάσματα να τα αναλύσουν κριτικά λογοτεχνικά κείμενα είναι αυτά. Όπως και τα τρία τελευταία που βλέπετε είναι τα 4, τα 5, τα 6 είναι αντιναζιστική λογοτεχνία, αυτά τα βρίσκουν οι εκπαιδευτικοί, οι εκπαιδευτές μαζί με τους μαθητές και τις μαθητριές τους μπορούν να αναλύσουν κριτικά την τέχνη της εποχής και να ξεσκεπάσουν την πολιτισμική βία που υπάρχει πίσω από αυτήν την τέχνη, πίνακη ζωγραφικής, ναζιστική αρχιτεκτονική, αφήσεις, προπαδάνδας, τη γλιπτική, ναζιστική γλιπτική. Μπορούν να επιλέξουν και να δουν κάποιες ταινίες από τον αντιναζιστικό κινηματογράφο, αναφέρατε κάποιες από αυτές, είναι η Στατουσίδερο, ο πιανίστας, το κύμα, από την Ιρενβέργη στην Ιρενβέργη, η εκλογή της Σώφη, η νύχτα και η παταχνιά, το μουσικό κουτί, η Χίτλερ η αρχή του κακού, οι πτώσεις, η θυσία, μαθήματα αμερικανικής ιστορίας και λοιπά. Και μπορεί το πρόγραμμα να κλείσει εδώ. Μπορεί όμως να προκύψει και η επιθυμία από τα παιδιά ή από τον εκπαιδευτικού να εμβαθύνουν στη συνέχεια με ένα θεματοκεντρικό πρόγραμμα σε κάποια πτυχή που εξέτασαν και να θέλουν να θεδούν σε βάθος. Η πτυχή θα είχε ενδιαφέρον να δουν το ζήτημα ναζιμός εκπαίδευση και βία, να δουν το θέμα της εκπαίδευσης στην περίοδο του ναζισμού μέσα από ένα θεματοκεντρικό πρόγραμμα δηλαδή διαθεματικό. Μπορεί να τελειώσει, είπαμε, η εξέταση του ναζιμού μέσα από το διεπιστημονικό πρόγραμμα και νομίζω ότι το είδαν σφαιρικά το θέμα. Όμως μπορεί να προχωρήσουν και περαιτέρω και να δουν μια πτυχή σε περισσότερο βάθος. Αφορμή είναι, θα μπορούσε το πρόγραμμα να είναι μόνο διεπιστημονικό ή θα μπορούσε να είναι και μόνο θεματοκεντρικό, διαθεματικό. Εδώ, σε αυτή την περίπτωση, ποια είναι η διαφορά λίγο να το θυμηθούμε, διαφορά μεταξύ διεπιστημονικού και διαθεματικού, διότι σε κάθε περίπτωση είναι ενιοποιημένο το πρόγραμμα. Η διαφορά τους ποια είναι αυτό το διαθεματικό ή θεματοκεντρικό. Τι έχει ως βασικό χαρακτηριστικό. Το διαθεματικό θα διαλέγει τους μαθητές, θα συνεργάζει με το διεπιστημονικό ένα θέμα, θεματοκεντρικό πρόγραμμα, με το οποίο θα ασχοληθούν συγκεκριμένα με αυτό. Διεπιστημονικό είχαμε διάφορες επιστήμης, είχαμε την ιστορία, είχαμε λογοτεχνία, λόσα. Και στο επίκεντρο βρίσκεται το θέμα. Έστω ότι το θέμα που αναπτύσσουν, επιλέγουν και αναπτύσσουν διότι σχετίζεται και με τα ενδιαφέροντα παιδιώματα, την καθημερινή ζωή τους, είναι η εκπαίδευση, ο ναζισμός και η εκπαίδευση, η εκπαίδευση στην περίοδο του ναζισμού. Ποιες φτυχές σε σχέση με τη ναζιστική εκπαίδευση θα μπορούσαν να εξετάσουν, λέτε. Τα σχολικά βιβλία. Τα σχολικά βιβλία της περιόδου. Και την προπαγάντα, πώς πούσαν τα σχολικά βιβλία. Άλλο. Ο μιλητές μας το θέμα της στρατιωτικής εκπαίδευσης και πώς επηρέαζε η διότισια σχολή. Η στρατιωτική εκπαίδευση που παρεχόταν στο σχολείο και κυρίως τη μέση εκπαίδευση, στρατιωτική εκπαίδευση. Η καθημερινότητα του μαθητικού σχολείου. Η καθημερινότητα, την οποία μπορεί να τελειώνουμε ακόμη και μέσα από ένα φιλμ ή μέσα από ένα λογοτεχνικό βιβλίο. Περιοδικά. Περιοδικά, ακριβώς. Περιοδικά ή και αφήσες που απευθυνόταν σε νέους και νέες. Προπαγανιστικές αφήσες. Άλλο μπορείτε. Τι άλλο θα μπορούσα να κάνουμε. Το σχολικό ποιήμα, η αρχεία μέσα στο σχολείο. Το σχολικό ποιήμα, το εκπαιδευτικό σύστημα γενικότερα, τις αιραρχίες, πειθαρχία, στρατιωτική εκπαίδευση, όλα αυτά που είπατε και λοιπά. Η θεστοπολή δικοριτσιότητα στο σχολείο. Αυτό είναι σωστό και αυτό. Τα τελετουργικά συμβολισμοί, γιορτές, εθνικές γιορτές, παρελάσεις, όλα αυτά. Και επίσης θα μπορούσαν να δουν και την, θα είχε ενδιαφέρον να δουν και αυτό, δεν ξέρω κατά πώς θα το επιθυμούσα, να δουν πώς η παιδαγωγική επιστήμη νομιμοποιούσε την βία στην εκπαίδευση. Γιατί αναπτύχθηκε και η Ναζιστική Εθνικοσοσιαλιστική Παιδαγωγή την περίοδο, εκείνη η οποία ερχόταν και νομιμοποιούσε όλα αυτά που συνέβαινα στην εκπαίδευση. Και ότι πρέσβευε η εκπαίδευση, η Ναζιστική Εκπαίδευση. Πώς θα τα εξετάσουν αυτά τα θέματα, λέτε. Το να συγκεντρώσει το υλικό που είναι την εποχή, τα προσωπικά βιβλία, τα φύσες, τα άμεση σπηγιά στις θέμες, αυτοί έχουν γραφτεί γι' αυτό. Πολύ ωραία. Υπάρχει πάρα πολύ υλικό στο διαδίκτυο, το ξέρουμε εμείς, εσείς επέλεξες και επικοιέρα, γνωρίζετε πάρα πολύ εύκολα, τα παιδιά με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών μπορούν να κατεβάσουν αυτό το υλικό. Και φύσες και βιβλία, σελίδες από βιβλία, συγγράμματα και λοιπά. Κατεβάζουν το υλικό αυτό, βέβαια, οι φύσες, οι εικόνες είναι εύκολες προς την ανάγνωση, όταν έχουν κείμενα θα χρειαστούν βοήθεια των εκπαιδευτικών της γερμανικής γλώσσας, εφόσον υπάρχει τέτοιος ή τέτοια. Κατόπιν. Μελετούν λοιπόν το υλικό, αναλύουν το υλικό κριτικά, με την υδρολικοκριτική, με κριτική ανάλυση λόγου, κριτική ανάλυση της εικόνας. Φίλμ, μπορεί να αναλύσουν και φίλμ της περιόδου. Κατόπιν θα συνθέσουν κείμενα, θα γράψουν κείμενα τα ίδια τα παιδιά, την ανάλυση τους λετές θα τις συγκράψουν σε κείμενα, η εργασία μπορεί να είναι ατομική, μπορεί να είναι ομαδική και να τα παρουσιάσουν, να παρουσιάσουν τις εργασίες στην ολομέλεια. Τι χρόνο θα δίνετε σε όλο αυτό το πρόγραμμα? Στο 2008. Δώσατε πέντε ώρες μόνο για το μάθημα της ιστορίας, για το διεπιστημονικό, στο διεπιστημονικό πρόγραμμα και στη συνέχεια στο διαθεματικό, πόσες ώρες θα χρειαζόμαστε? Λίγο να το συγκεφτούμε πλέον ως πράξη, όλο μαζί τώρα. Πέντε ώρες δώσαμε μόνο στην πρώτη, στην εισαγωγική ενότητα που είναι η ιστορική ενότητα, καθαρά η ιστορική ενότητα. Αν αφιερώναμε ένα σπίτι, να αφιερώναμε ένα τρίμινο. Ένα τρίμινο. Ένα τρίμινο όμως καλύτερα. 15-20 ώρες. Ειδικότερα να δει. Αν είχαμε μία εβδομάδα project όπως έχουμε στο γερμανικό εκπαιδευτικό σύστημα, θα αρκούσε δηλαδή για μία εβδομάδα να ασχολούνται με αυτό το θέμα. Μια εβδομάδα είναι 6 ώρες. 6 ώρες κάθε μέρα. Θα αρκούσε πιστεύω. Θα μπορούσα να είναι μία εβδομάδα project και στα συμπροχημένη περίπτωση θα είναι ένα project κρητικής παλαγωγικής της Ειρήνης με θέμα ναζισμός και βία. Πώς τα αξιολογούσαμε όλη αυτή τη δεραστηριότητα. Πώς τα αξιολόγουσαμε και το πιστευτικό. Με το πεχόλιο σου που κάναμε αυτή, με το πιστευτικό λογογραφείο που κάναμε αυτή. Ημερολόγιο. Ναι, από την ασία και την ασφάλεια σου είναι και ότι έχουμε κάποια ασφάλεια σχετικά με αυτό. Το ημερολόγιο. Αναφέρασες την αυθεντική αξιολόγηση, η οποία είναι γνωστή στη βιβλιογραφία, προέρχεται βέβαια πιο πολύ από τον κοστρουκτιβισμό προέρχεται παρά από την κρητική πεδαγωγική, αλλά θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εδώ. Σε τι θα διέφερε όμως από την κοστρουκτιβιστική αυθεντική αξιολόγηση εδώ. Αν επιθυμούσαμε να είναι η αξιολόγηση αυθεντική, όπως την γνωρίζουμε, αλλά να μην είναι κοστρουκτιβιστική, επικοδομητική, αλλά να είναι κρητική. Σε τι θα διέφερε. Στην ζωή του αυτοστοχασμού και αναστοχασμού. Ναι, κρητικού αναστοχασμού, πολύ κρητικού αναστοχασμού και αυτοστοχασμού μπορεί να έχει, ναι. Να δούμε μέσα να βλέπουμε πολλούς ανθρώπους. Δηλαδή αυτό ακριβώς θα παρακολουθούμε και ο ίδιος ο μαθητής θα παρακολουθείτε τον τρόπο με τον οποίο ενδυναμώνεται μέσα από τη διαδικασία αυτή. Με τον τρόπο με τον οποίο χειραπετείται είναι μεγάλη λέξη. Τον τρόπο με τον οποίο, ναι, οδηγείται προς την χειραπέτηση, προς την κρητική συνειδοποιήση όπως λέει ο Παόλο Φρέιρη μέσα από τη διαδικασία αυτή. Εκ των πραγμάτων όταν γίνεται αυτή η διαδικασία η μεθόδευση όλη αυτή, όλο αυτό το πρόγραμμα, εκ των πραγμάτων η αξιολόγηση που θα προκύψει δεν θα είναι, δεν θα διαφέρει, ακόμα και δεν είναι αυθεντική, δεν θα έχει χειραπετικό. Θα εννοείται. Δηλαδή και να μην διαφορευτείς από το δυτικό, να ζητήσει ημερολόγιο και λεφτά τα περίοδο σε άλλα θα έχουν δυναμωθεί. Ναι, αλλά και η ίδια η αξιολόγηση και στην αξιολόγηση ο μαθητής διότι ο μαθητής ουσιαστικά αυτό αξιολογείται, η έτορα αξιολογείται θα έχει αυτό το χαρακτηριστικό. Θα βλέπεις εντέλει, ενδυναμώνεται, εντέλει προχωρά σε συνειδητοποίηση. Βλέπει τα πράγματα πίσω από, πίσω από αυτό, από τις αράδες που λένε, πίσω από αυτό που βλέπει μπροστά του. Μπορεί εντέλει μέσα από την αξιολόγηση αυτή προκύπτει ότι απέκτησε την δυνατότητα κριτικής συνειδητοποίησης. Την ικανότητα κριτικής συνειδητοποίησης. Ναι, καταλαβαίνετε. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού, των εκπαιδευτικών που εμπλέκονται σε αυτό το πρόγραμμα της κριτικής παιδαγωγικής ιερήνης, πώς θα φανταζόμαστε τον εκπαιδευτικό, την εκπαιδευτικό, για να τον περιγράψουμε λίγο. Να συνεργάζεται με τα παιδιά, να τους βοηθάει όπου το φρειάζεται, να τους εμεινά μόνο και να προσπαθεί συνεχώς να σ' βοηθήσει να συνεχίσουν. Και να σ' χρησιμοποιεί στριχτικά. Άλλο, ένα αρχιστροτής. Γιατί αυτά που λέτε να διαφέρουν από τον παιδαγωγό έτσι όπως τον ήθελε η νεάγωγη, ο Τιούι, όπως τον θέλει ο πραγματισμός ή ο οικονομισμός. Θα μπορούσε ίσως να είναι κριτικά και πολιτικά όριμος, χρησιμοποίησαμε όλους όλους, και θα είναι και αναμορφωτής, ανάμορφωτής. Με την ένα την τρίτη σαν αναπελευθερωμένος και αναπετημένος, έτσι ώστε να είναι διευκολυτής αυτή τη διαδικασία. Αναμορφωτής. Διανοούμενος αναμορφωτής. Ο εκπαιδευτικός, πώς το καταλαβαίνουμε αυτό. Διανοούμενος αναμορφωτής. Τι ρόλο έχει ο εκπαιδευτικός. Αναβάνει ένα συγκεκριμένο ρόλο. Ο κριτικός δάσκαλος, ο κριτικός παιδαγωγός και προκειμένου ο κριτικός παιδαγωγός της ειρήνης. Να κατευθυμίσει την επιστημιλησία γνωδιτών, να δραστηριοποιηθούν σχολευκά όντα. Να έχουν άποψη. Που ο ίδιος βέβαια έχει οριμάσει και έχει μια τέτοια... Έχει οριμάσει. Χρησιμοποιεί σε μια λέξη που χρησιμοποιείται στην κριτική θεωρία και στην κριτική παιδαγωγική, στη γερμανική κριτική παιδαγωγική. Ο ρίμανς έχει οριμάσει. Και ο ίδιος στέκεται ως παράδειγμα. Ως παράδειγμα. Δεν ξέρω αν θα το έλεγα έτσι, ναι. Ναι. Δεν είναι το ένας μάθημα. Δεν είναι το ένας μάθημα. Αυτό που είπε η Ρήνη, όταν θα έχει οριμάσει, να μην επαναπάρξει το ότι αυτός έχει οριμάσει και έχει τις γνώσεις. Θα συνδέει τη γνώση με τη θεωρία και για τους μαθητές και να έχει σκοπό να συνδέσει το σχολείο και με την κοινωνία. Σύνδεση σχολείου και κοινωνίας. Δράση. Ναι. Και ο ίδιος δρά. Είναι κοινωνικό κριτικά συνειδητοποιημένος. Ενεργό μέλος της κοινωνίας την οποία ζει. Αναλαμβάνει δράση διαρκώς. Αποβλέπει στην αλλαγή της κοινωνίας. Δεν θα έκανε κριτικό πρόγραμμα κριτικής παιδαγωγικής συνείστασης αν δεν ήθελε και ο ίδιος χειραφέρτηση και αλλαγή. Κοινωνικό μετασχηματισμό. Οπότε λοιπόν αναλαμβάνει τέτοιο ρόλο. Τι. Ποιον. Να μην το πω εγώ. Ποιον ρόλο. Θυμηθείτε λίγο εκείνο το σχήμα του ρόλου της κριτικής παιδαγωγικής της ειρήνης μέσα στην κοινωνία με στόχο. Με μακροπρόθεσμο. Με σοπρόθεσμο. Με μακροπρόθεσμο στόχο. Την ειρήνη. Το θυμόσαστε. Που είναι η παιδαγωγική της ειρήνης. Το παιδαγωγικό πεδίο και στο τέλος ήταν η ειρήνη. Το θυμόσαστε. Κάπου βρίσκεται εκεί στο παιδαγωγικό πεδίο βρίσκεται και ο εκπαιδευτικός. Ο εκπαιδευτής. Τι ρόλο έχει να μορφωτίσει είπε. Ναι. Να μορφώσει αλλάζει και διαχέει. Και διαχέει. Οι φορείσματα στους παιδαγωγικούς πόλους γίνεται μέσω έτσι ώστε να μπορέσουν να καλλιεργηθούν να οριμάσουν και τα αλλημαθητές και οι μαθητές να γίνει με κριτικά και πολιτικά συνδοκμές και στη συνέχεια να μπορέσει όλη αυτή η διαδικασία να αποτελέσει ένα μέσο κοινωνικής αλλαγής. Πιστεύουν ότι είναι εφικτή η αλλαγή. Δεν την οραματίζονται μόνο. Ναι. Κάτι άλλο θέλετε να πείτε. Είναι αυτό το ισχυροδικός παράδειγμα και πιστευματικός λόγος για να μην χρειάζεται στις θέσεις σου. Ό,τι έχουμε μέσα από το ακόμα το σχολείο αλλά μέσα από την πιστευματική την ιδεότητα που μπορεί να έχει έρχεται στις ιδέες. Μμμ. Προσοχή. Μάλιστα. Προγράμματα λοιπόν διαδικασίας κυρίως. Όταν έχουμε τέτοια δυνατότητα. Στην περίπτωση που δεν έχουμε αυτή τη δυνατότητα. Εννοείται ότι μπορούμε να περάσουμε σε εισαγωγικά αυτά τα οποία πρεσβεύει η κριτική πεδαγωγική της. Μέσα από τα επιμέρους μαθήματα από όλα τα μαθήματα. Διδάσκουμε αρχαίτητα, διδάσκουμε ιστορία, διδάσκουμε νέα ελληνικά, επιμέρους ξεχωριστά μαθήματα. Να φέρνουμε όλα αυτά τα θέματα της κριτικής πεδαγωγικής της ειρήνης. Θα ήταν ευχής έργων να είχαμε τη δυνατότητα να αναπτύσσουμε προγράμματα διαδικασίας. Τα οποία μπορούμε να αναπτύσσουμε τον τρόπο με τον οποίο συζητήσαμε προηγουμένως. Στα προγράμματα αυτά διαδικασίας ενιοποιημένα διεπιστημονικά ή διαθεματικά. Μπορούμε να εισαγωγούμε μια σειρά από νέες πρακτικές. Οι οποίες θα έχουν κριτικό προσανατολισμό. Λίγο να συνοπιζουμε αυτές τις νέες πρακτικές. Να τις δούμε μία προς μία. Να τις αναφέρουμε συνοψίζοντας αυτά που το είπαμε ως τώρα. Ο τέτορος κατεβιεσμένης, συνεργατικής διάδικας. Ναι. Ομάδες συνεργατικές διαδικασίες. Ναι. Αλλά στον δικό μου. Ομάδες συνεργατικές διαδικασίες. Συνεργατική μάθηση δηλαδή που μπορεί να είναι από καταζεύγη ή και ομαδική μάθηση. Είναι επικίλους τρόπους. Έρευνα σε αρχείο. Έρευνα σε αρχείο. Μπορεί να έχουμε και ατομική εργασία σε κάποια περίπτωση. Ατομική έρευνα. Χρήση διαδικτύου βίντεο. Χρήση διαδικτύου βίντεο, ναι, σωστά. Κινηματογράφο. Τέχνες, θέατρο. Παραγωγή λόγου. Παραγωγή λόγου, ζωγραφική, γλυπτική. Παραγωγή λόγου, ζωγραφική, γλυπτική. Γκαλερί. Ενοιολογικό χάρτη. Για να σκέφτομαι και άλλες πρακτικές. World Cafe. World Cafe, ναι. Τα puzzle που είδαμε, ναι. Ομαδικό puzzle. Οι διάφορες μορφές βέβαια της επικοινωνιακής διδακτικής. Κριτικής επικοινωνιακής διδακτικής. Καταρχάς, από εκεί ξεκινούμε. Άλλο. Παίξιμο ρόλων. Γραμματοποίηση. Προσωμίωση. Παιχνίδια προσωμίωσης. Χριστουποέπτο. Χριστουποέπτο, το είπαμε, ναι. Καταιγισμός ιδεών. Σύσταση ομίλων ή συλλόγων μέσα στο σχολείο. Ποιοι μπορεί να λειτουργεί ομίλος, αντιρατσιστικός ομίλος, αντιρατσιστικός ομίλος, οικολογικός ομίλος και λοιπά. Εκπαιδευτικές εκδρομές. Εξορμήσεις, εξερευνήσεις και λοιπά. Συνεργασία με σωματεία, με συλλόγους, με την κοινωνία που το είπες προηγουμένως, με άλλα σχολεία, με συλλόγους. Συμμετοχή σε συζητή, σε φόρμ, στο διαδίκτυο, σε θέματα που σχετίζονται με την κρητική παιδαγωγική, με τις συμμορφές βίας. Διοργάνωση σεμιναρίων στο σχολείο, στα οποία σεμινάρια μπορεί τα παιδιά να παρουσιάζουν σε ημερίδες. Να παρουσιάζουν την έρευνά τους στην σχολική μονάδα, αλλά και έχουν και άτομα από την κοινωνία, ή μπορεί να προσκαλούν ειδικούς. Επίλυση των συγκρούσεων. Αλήθεια, το ζήτημα των συγκρούσεων, του σχολικού εκφοβισμού και της βίας στο σχολείο, στο πλαίσιο αυτό πώς θα το προσεγγίζαμε, έστω ότι είστε στο σχολείο εκπαιδευτικοί, γιατί είμαστε οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί στις πρωτοβάθμιες και δευτεροβάθμιες εκπαίδευσης. Σε αυτό το πλαίσιο πώς θα προσεγγίζατε το ζήτημα του εκφοβισμού, άμεσης βίας, καταρχάς. Ίσως με παίξει μορό, των παιδιών, των φυμάτων, των ειτών, των πραγματοποιήσεων, των στρατόκοπων, των συγκέντρωσης, να αλλάξουν οι ρόλοι, τι έκανε κάποια πράγματα. Προγράμματα διαμεσολάδησης. Προγράμματα διαμεσολάδησης. Αλλά πού θα δίνεται έμφαση? Πώς ο εκφοβισμός και η βία στο σχολείο σήμερα ψυχολογικοποιείται. Πώς θα το προσεγγίσαμε εμείς. Εννοείται ότι ο εκπαιδευτικός μόνος του, η εκπαιδευτικός δεν μπορεί να το επιλύσει το ζήτημα, χρειάζεται και την βοήθεια ειδικών. Από την βοήθεια ψυχολόγου ανδεχομένως, την βοήθεια κοινωνιολόγου ή κοινωνικού λειτουργού, ανάλογα με την περίπτωση κάθε φορά. Αλλά τι θα μας ενδιέφερε κύριος. Κι εμείς το ψυχολογικό όπως την ψυχολογική αρτηρία ερεύνησης, μπορούσαμε να φτάσουμε σε βράδυ μας άλλα ζητήματα, πως μπορεί να είναι η φτώχεια που μπορεί να περνάει το παιδί, οι συντήκες της εξακλείωσης ή επιβίωσης που μπορεί να έζεται το παιδί στο σπίτι του, το οποίο μπορεί να βγαίνει μπροστιτική συμπεριφορά. Άρα λοιπόν ψάχνεις να βρεις τις αιτίες. Δεν μένεις μόνος στο φαινόμενος, αυτό το οποίο βλέπεις, το παιδί αυτό ασκηβία. Άρα λοιπόν θέλεις και ένα ψυχολόγο, ο οποίος είναι κρητικός ψυχολόγος, ο οποίος θα έχει τέτοιο προσανατολισμό. Εργαστείς σε εκείνο το πεδίο, φτώχεια, εξαθλείωση. Ποιο είναι αυτό το παιδί το οποίο ασκηβία, είναι παιδί χωρισμένων παιδιών, είναι παιδί μεταναστρόπουλο το οποίο ζει σε εξαθλειωμένο περιβάλλον, δεν ξέρω τι, οτιδήποτε, ψάχνεις να βρεις τις αιτίες που οδηγούν εκεί και που οδηγούν σε ένα παιδί να ασκηβία και σε άλλο παιδί να υπόκειται σε βία. Και ως αλλαγή μετα να αναπτύχει την ασυνέστηση των μοθητών και να συλλημίζει τη συλλογικότητα. Συλλογικότητα λοιπόν και αλληλεγγύη. Πικίλες λοιπόν πρακτικές, δεν είναι η εκπαίδευση κάτι μονοδιάστατο και κάτι μονότονο, μπαίνει ο εκπαιδευτικός και διδάσκει και σε καμία περίπτωση την κρητική πεδαγωγική της ειρήνης διδάσκει με το λόγο του εκπαιδευτικός. Δεν κατυχεί, αρχίζει να αναφέρει. Μέσα από έρευνα, μέσα από διωματικές, εμπειρικές, μαθησιακές, κρητικές διαδικασίες, μέσα από συζήτηση και διάλογο και εννοείται ότι ο εκπαιδευτικός ή η εκπαιδευτικός είναι ανοιχτός στο διάλογο, ακούει τα επιχειρήματα όλων, τα αντίθετα επιχειρήματα, τα σέβεται τα αντίθετα επιχειρήματα, δημιουργεί όμως και αντίλογο, προσπαθεί μέσα από διαδικασία και με ευτική μέθοδο θα μπορούσαμε να έχουμε, πάλι όμως με μια τέτοια διάσταση, θέθοντας ερωτήσεις να βάλεις στη σκέψη των παιδιών, που έχουν ακραία εθνικιστικές αντιτύψεις, να οδηγεί στη σκέψη των παιδιών και σε άλλο μονοπάτι. Στην επόμενη φορά θα έχουμε κάποιον ειδικό για το θέατρο το καταπιεσμένο, θα συνδέσουμε το θέατρο το καταπιεσμένο με την κρητική παιδαγωγική της ΕΕΣ και την κρητική παιδαγωγική και στο μεθεπόμενο μάθημα θα συζητήσουμε για την έρευνά μας, για το σχεδιασμό, τη διαδικασία και τα αποτελέσματα της έρευνας με θέμα τις μορφές βίας στο ελληνικό σχολείο. Καλό σας βράδυ. |
