| : Παρακαλώ, κύριέ μου. Παρακαλώ, κύριέ μου. Παρακαλώ, κύριέ μου. Παρακαλώ, κύριέ μου. Παρακαλώ, κύριέ μου. Παρακαλώ, κύριέ μου. Παρακαλώ, κύριέ μου. Παρακαλώ, κύριέ μου. Παρακαλώ, κύριέ μου. Παρακαλώ, κύριέ μου. Παρακαλώ, κύριέ μου. Ο κύριος Δημήτρος Παπαμοέων έχει το πρώτο τυχείο της Φιλοσοβικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Αθηνών με ταθιακές σπουδές της Σχολής Αγιεπιστικών Σχολών του Πανεπιστήμιου του Φαρισσού και διατελεί του με θέμα πολιτική και στρατιωτική ιστορία του Βυζαντίνου. Η επιτερμακή του εξέλιξη στο υπουργείο εξωτερικών. 95 έως 96 αρμόδιος για διμερή σχέση της Ελλάδας με τα βαλκανικά κράτη. 97 έως 2000 η ελληνική Πρεσβεία στη Δαμασκότη Συρήνας. 2001-2002 η ελληνική Πρεσβεία στη Μουδαπέστη της Ουγγαβίας. 2003 συντονιστής πολιτικών και στρατιωτικών υποθέσεων στη μόνιμη αντιπροσωπία της Ελλάδας των ΟΑΣΕ στην Βιένου. 2004 η κουρύο εξωτερικών της Ελλάδας επικεφαλής του μήματος αχωπισμού, εξοπλισμών και διεθνούς ασφαλείας σύνδεμος του Υπουργείου Εξωτερικών για θέματα ασφαλείας στους οδηγιακούς αγώνες στην Αθήνα. 2005-2008 επικεφαλής του Γραφείου Προξενικών, εμπορικών και οικονομικών υποθέσεων της Ελλάδας στο Μοναστήρι. 2008-2011 επικεφαλής θεμάτων διεθνούς ασφαλείας, διεύθυνσης OIE του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών. 2014-2014 γενικός πρότσινος της Λάδας στην Μαριούπολη της Οικρανίας. 2014-2016-2017 επικεφαλής ελληνορροσικών υποθέσεων στο Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών διεθνής της Υπηρεσίας Διεθνών Σχέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών στην Θεσσαλονίκη. Τώρα, έχει γράψει αρκετά πράγματα, τελειμβία και έχει ως νέες εκδόσεις και ανέκτονται από μονάρα και ως μελέτηση. Ριζάντιο, προοπτικές των ιστορικών μεταγωρών και ιδιωτικής διαδικτυκής από τις αρχές έως και την τέταρτη σταυροφορία. Δομή και οργάνωση της Εθνικής Εθνολογικής Λύγησης κατά τον 10ο αιώνα. Συρία, ο κοντινών μας άγνωστος. Κι αυτό μας ενδιαφέρει να μην γίνει ο κοντινός μας άγνωστος. Σημειώματα για τη Μέση Ανατολή, η πολιτική και ιστορική επισκόπηση της ιστορίας των λόων της Μέσης Ανατολής, η αναγέννηση της καλάσσιας πειραντίας του 21ου αιώνα, ανέκτονται με τώρα ρευστότητας ημέρες και σχέσεις της Ρωσίας και της Ευρώπης. Ο πρώτος ομιλητής σας, το προφέρος από εμάς, είναι η Ευρώπη. Ο πρώτος ομιλητής σας, το προφέρος από τώρα, για να μην έχω διακοπές έπειτα, είναι ο ομότιμος καθηγητής Ιωάννης Χασιόκης, του Απηθύντα. Ο ομότιμος. Επίτιμος διδάφερος του Πανεπιστήμιου της Κύπρου και αντιπιστέρον μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας της Ιστορίας της Μαδρέκης. Δίδαξε επί 40 χρόνια στο πτήμα Ιστορίας και Απολογίας του Απηθύντα, ως επισκέπτης καθηγητής στο αντίστοιχο τύμα του Πανεπιστήμιου της Κύπρου και κατά καιρούς ως προσεκλημένος εισηγητής σε μετατυγιακά σεμινάρια ΑΕΙ του εξωτερικού. Συγγραφέας 17 βιβλίων, διακοσίων περίπου επιστημονικών άρθρων και εφημερτής 11 συλλογικών τόμων. Οι περισσότερες μελέτες του στηρίζονται σε έρευνες σε ελληνικά και κυρίως και ευρωπαϊκά αρχεία και γίνονται γύρω από τους εξίσεις θεματικούς άξονες. Επαναστατικά κινήματα στα Ορκάνια, νεοελληνική διασπορά, ιστορία της ευρωπαϊκής ενότητας, ανατολικό ζήτημα, ελληνουσπανικές και ελληνοαρμενικές σχέσεις έχει τιμηθεί από την ισπανική κυβέρνηση με το παράσιμο του καξιάρχη, από το πανεπιστήμιο της Γραννάδας, με το χρυσόμια τράγιο τιμής και από την αρμενική δημοκρατία με το ανώτερο παράσιμο γραμμάτων και τεχνών. Σας καλωσορίζομαι, αγαπητοί του κ. Ρεσσότη και παρακαλούμε αμέσως τον κ. Καβρέο να πάρει τον λόγο, αφού τελειώσουν και οι δύο μιλήτες, μετά θα σας δωθεί δυνατότητα για ερωτήσεις, ώστε να μην διακόπτει με την ερωτή. Καλησπέρα σε όλους. Καλησπέρα πάρα πολύ στο ίδιο μαθετών χεριστονίσου του ΕΜΟ, για την τιμή που μου έκανε να με προσκαλέσει σε αυτή την πρώτη θεματική τραγία. Το θέμα της απόψινής μου εισηγήσης είναι για τη Μέσια Νατουρία. Ο τίτλος είναι σχέση στην ουσία Δύσης και Μέσια Ανατολής. Ο ακριβής τίτλος είναι Δύση και Μέσια Ανατολή σε διαδικτική σχέση, χρησιμοποιώ την αιγελιανή αντίνεψη των πραγμάτων στην ιστορία. Η μέση ένας υπότιτλος είναι η Μέσια Ανατολή ως γεωπολιτική αξία δια μέσου της ιστορίας. Θα δούμε μέσα από την εισήγηση αυτή πώς γεννήθηκε, πώς εξελίχθηκε, για ποιους λόγους αναδείχθηκε αυτός ο όρος αυτή η περιφέρεια από τις αρχές μέχρι τις μέρες μας. Ακουγόμαι? Αν μια γεωγραφική περιφέρεια διεκρυκεί διαχρονικά τον τίτλος της πιο κρίσιμης στρατηγικά περιοχής του Πουλακνίτου, αυτή είναι η Μέσια Ανατολή. Η ιδιότητά της μάλιστα αυτή αναβαθμίστηκε ακόμη περισσότερο με τον τερματισμό του μεγάλου συγκρούσιμου στην Ευρώπη. Η ιδιαιτερότητα του πολιτικού περιβάλλοντος της περιοχής, οι επικρατούς επί αιώνες εγδυμική αστάθεια, τα μεγάλα κρατικά μορφώματα που άφησαν τα ίδνη τους σε όλη τη Μεσανατολική Επικράτεια, οι μηχανισμοί της αλληλεπίδρασης και αλληλοδιαδοχής αυτών των μορφωμάτων, οι πολιτισμοί που αναδείχθηκαν στις ενδιάμεσες περιόδους συγκροτούν ως συνιστώσες ένα ξεχωριστό γεωπολιτικό σύνολο που αν το συντρίγνουμε με ανάλογες καταστάσεις στην Ευρώπη θα μας παρέπεπε στην εποχή προ και μετά του τριακοταριατούς πολέμου στα Γυραιά Ήπειρο δεκατοσεύχουντους αιώνας. Αρκεί να απαριθμίσει κανείς τις σειράξεις που ξέσπασαν στη Μεσανατολική Περιφέρεια το 1948 μέχρι σήμερα για να αντιληφθεί το μέγεθος της πολυποδοκότητας που χαρακτηρίζει την περιοχή. Πόλεμι Άρμον Ισραηλινό 1948, πόλεμος στο Σουέζ 1956, πόλεμι Συρία-Ισραήλ-Εγύπτο 1967-1973, ο πρώτος εμφύλιος πόλεμος του Λιβάνου 1975-1991, ο δεύτερος ήταν το 2006 μετά στη Ισραήλ και χρειασπολά. Πόλεμος Ιράν-Ιράκ 1980-1978, πόλεμος στην Κύπρο το 1974, μέση Ανατολή είναι και η Κύπρος. Πόλεμος στο Αφγανιστάν από το 1979 μέχρι σήμερα, μέση Ανατολή, άκρα της μέσης Ανατολής είναι και το Αφγανιστάν. Πόλεμος στο Σουδάν με τη δημιουργία και νέου κράτους, πόλεμος στην Ιεμένη, πόλεμος στην Βιβία, πόλεμος στη Συρία, πόλεμος στην Αλγερία στις δεκαετία του 1990. Θα δυσκολευτούμε αρκετά για να βρούμε κράτος της περιοχής, το οποίο έχει ξεφύγει από την λέλαβα της Ήκρος. Έκανα μια μικρή παρέχωση από το κείμενο για να δείξω για τι πράγμα μιλάμε μία περιοχή όπου ο πόλεμος είναι το βασικό χαρακτηριστικό της. Πέραν λοιπόν αυτού, είναι απαραίτητο, εφόσον εξετάζουμε τη μέση Ανατολή ως ένα ενιαίο πολιτικό σύνολο και ο πολιτικόμενος σύνολος, να διερευνήσουμε και τη δυναμική των εξωτερικών επιδράσεων που ασκήθηκαν σε αυτό, αλλά και το αντίστροφο, η επιρροή που άσκησε η μέση Ανατολή, είτε ως ενιαίο σύνολο είτε μέσω των συστατικών της παραμέτρων στο γεγνιάζον παρακείμενο πολιτισμικό της περιβάλλον. Από τη στιγμή που οι ηγεσίες των ευρωπαϊκών κρατών άρχισαν να διλαμβάνονται ότι ήταν υποχρεωμένες να υπολογίζουν σοβαρά στους σχεδιασμούς τους της εξελίξης που εκιοφορούντο στα χανή χερσαία Ανατολικά τους σύνορα, από αυτό ακριβώς το σημείο μπορούμε να δηλώσουμε ότι ξεκινά ιστορικά η μακραίων και πλήρεις θυελωδών διαγημάνσεων και ανατροπών διαλεκτική σχέση Δύσης και Ανατολής. Θα λέγαμε πολύ απλά ότι ο δυτικός κόσμος και ο αντίστοιχος Ανατολικός δεν είχαν άλλη επιλογή από το να προσαρμοσθούν σε αυτό τον δετερμινισμό για ένα απλό στατολόγο που έχει να κάνει με τη γεωγραφία της Γερά Συπείρου. Δυτικά της Ευρώπης απλονόταν ένας απέραντος, άγνωστος και μάλλον επίφοβος ειδάτινος κόσμος, ο Ατλαντικός, ο οποίος λόγω της αδυναμίας της επιστήμης των πρώτων ιστορικών χρόνων να προσδιορίσει τις διαστάσεις του, είχε ταυτιστεί με το απόλυτο άγνωστο. Κατά συνέπεια, οι ευρωπαϊκοί λαοί από τη χρονική στιγμή που συνειδητοποίησαν την πραγματικότητα αυτή, δεν είχαν άλλη επιλογή από το να παρατηρούν, άλλοτε με ανησυχία και άλλοτε με ενδιαφέρον, ό,τι ακουγόταν για την Ανατολή ή ό,τι η Ανατολή σχεδίαζε να προσδιορίσει. Ανατολικά και νοτιοανατολικά της Ευρώπης απλονόταν ένας αχανής χερσαίος οκεανός, για το οποίο και πάλι τα όρια και τις διαστάσεις υπήρχαν συγκεχημένες πληροφορίες. Μαρτυρία της σύγχυσης αυτής αποτελούν όσοι από τους χάρτες των πίστερων μεσεωνικών χρόνων μπόρεσαν να διασωθούν, χάρτες επί των οποίων αποτυπώνεται η αμφιβολία των θαλασσοπόρων της εποχής, για τις πραγματικές διαστάσεις υπηρωτικών εκτάσεων ακόμα και νησιών. Από τη δική της πλευρά, η Ανατολή, έχοντας τους δικούς της λαούς, ενδιαφερόταν και εκείνη να ανακαλύψει τι υπάρχει πέρα από τα δυτικά της σύνορα. Πολύ γρήγορα οι λαοί της άρχισαν να εισβάλλουν στην Ευρώπη και να εγκαθίσταται μόνιμα, προσθέτοντας τη δική τους συμβολή στην κληθισμιακή διακύμανση και ασθενολογική διαστρομάτωση της Ευρώπης. Να αναφέρομαι για παράδειγμα επιδρομές των ουμών που αναστάτωσαν τη Ρουμαϊκή Επιτρατορία βορειά των Δουνάμπλους, αλλά και αργότερα Ρώσους, Σαββάρους, Βουλγάρους, τους Μαγιάρους και βέβαια τους Τούρκους. Οι τελευταίοι υπήρξαν το τελευταίο χρονολογικά ασιατικό ή ανατολικό, αν θέλουμε, έθνους που κινήθηκε δυτικά. Αλλά και προγενέστερα, αν πάμε πιο πίσω, στην κλασική ιστορική περίοδο της Αρχαίας Ελλάδος, ενάλλου δυναμικό ανατολικό έθνος, η Περσία, που απαίλεσε σοβαρά να υπερκεράσει τις ελληνικές προφυλακές της Ευρώπης, που αντιστάθηκαν επίμονα και με επιτυχία στην προσεκτικά μελετημένη στρατηγική της Περσίας να κυριαρχήσει στη Μεσόγειο. Μεσόγειο στότε σήμερα Ευρώπη. Η Περσική Αυτοκρατορία των Αχεμανιδών, αν και είχε την ευκαιρία να διεσδίσει στην Ευρώπη από βορειότερα σημεία, αδιαφόρησε πλήρως για ζητητοοπτική. Ο λόγος? Η Περσία είχε σαφή αντίληψη της πολιτικής ανυπαρξίας της συμπεριοτικής Ευρώπης την περίοδο αυτή και προτίμησε να εξαπολίσει τους επιθετικούς της πολέμους ενάντια στον μικρό κόσμο των ελληνικών πόλεων, στους οποίες οι Αχεμανίδες ανανόριζαν πως εισάξιους αντιπάλους σε πολιτικό επίπεδο. Στόχους των Περσών ήταν να εξοδετερώσουν τη μοναδική αξιόπιστη τουλάχιστον αισθία πολιτικής οργάνωσης της Μεσογειού, τους Έλληνες, και στη συνέχεια να σωληθούν με την αναδιοργάνωση του κράτους τους τα οικομενικά πρότυπα που οραματίζονταν. Ανάλογη πολιτική, την εξοδετέρωση δηλαδή του βασικού πολιτικού αντιπάλου, προσπάθησε με διαφορά αιώνων, προσπάθησε να εφαρμόσει και η δυναστία των Σασανιδών. Ο στρατηγικός αντίπαλος των Θεσσανιδών, Περσική και αυτή η αυτοκρατορία, ήταν η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, που αποδείχθηκε ξεπέραστο εμπόδιο στη συνεχή προσπάθεια της Περσίας να διασπάσει το σύντορο του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου και να ξεχυθεί στην Ευρώπη. Το σύντορο αυτό επέπρωτο να διασπάσει ένα άλλο ανατολικό εθνός, το αραβικό, που κέρδισε τη θέση του στην ιστορία όταν η Περσία του παραχώρησε, το εισαγωγικό να το παραχώρησε, για ορμητήριο το ιστορικό λίγνο που επί αιώνες υπεράσπιζε, δηλαδή τα κεντροδυτικά τμήματα της Μέσης Ανατολής. Συγκρατήστε τον όρο κεντροδυτικά. Για την εποχή βεβαίως που αναφερόμαστε η περιοχή διαμάχης ή της συνύπαξης ανάμεσα σε Ρωμαίους, Πέρσες, Βυζαντινούς και Άραβες, θεωρείται το κέντρο του κόσμου. Με άλλες λέξεις, η κατοχή της ιετρικής αυτής ζώνης ισοδυναμούσα με την παγκόσμια κυριαρχία. Εύλογα λοιπόν γίνεται αντιληπτό γιατί ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ο ευρωπαϊκός κόσμος στήρισε αμυντική στάση στην πολιτική της συνεχής συμπίεσης που υφίστατο από την Ανατολή. Εξέρεσης αυτή την τακτική υπήρξε η απόφαση του βασιλιά της Μακεδονίας, να οργανώσει την πρώτη ιστορικά αξιόπιστη ανακόπυρα των ανατολικότερων προφυλακών της Ευρώπης να δώσουν λύση στο πρόβλημα από την Ανατολή που την εποχή εκείνη δημιουργούσε η Πρισική Αυτοκρατορία. Ο Αλέξανδρος έφθεσε έτσι τα θεμέλια της ιστορικής γεωπολιτικής αντιπαράθεσης δυτικού και ανατολικού κόσμου, οριοθετώντας και το επίκεντρο αυτής στη γεωγραφική ζώνη που σήμερα ονομάζουμε Μέση Ανατολή. Πρώτος, λοιπόν, ο Μένας Αλέξανδρος, χωρίς να το ξέρει, οριοθέτησε τα όρια της Μέση Ανατολίας. Δύο ακόμη διαδοχικές αυτοκρατορίες, η Ρωμαϊκή και η Ανατολική Αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης. Είναι το Πυζάντιο, αλλά αφοφέμουν αυτό το Πυζάντιο. Θα συνεχίσουν να συγκρούονται πολιτικά με τους Ανατολικούς τους ανταγωνιστές στην ίδια περιοχή. Η Μεσανατολική Περιφέρεια, συνεπώς, αν και δεν είχε ακόμη επινοηθεί ως όρος, είχε ήδη καθιερωθεί στις συνειδήσεις των τότε ηγεσιών ως η περιοχή της διασταύρωσης των συμφερόντων, των σημαντικότερων πολιτικών δυνάμεων της ανθρωπότητας. Αλλά γιατί αυτές οι δυνάμεις επέλεξαν τελικά την περιοχή αυτή? Η Μαραλογική ήταν αυτό που ανέδειξε τη Μεσανατολική Περιφέρεια ως περιοχή αντιπαράθεσης αυτοκρατοριών και συνάντησης πολιτισμών. Μια εξήγηση θα μπορούσε να είναι η Ακόλουθ. Η Μέση Ανατολή είχε και εκτεταμένα χερσαία-βόρεια σύνορα, τα οποία εκτείνονται σε σημαντικό βάθος. Συγχρόνως, είχε και εκτεταμένα προς νότου θαλάσσια σύνορα, με αποτέλεσμα οι παράλειες πόλης της να έρχονται για το παγκόσμιο εμπόριο. Η Μέση Ανατολή κατέκτησε τη φήμη της όταν άρχισε σταδιακά να αποδεικνύεται ότι οι θαλάσσιες εμπορικές οδή ήταν πιο ασφαλείς από τις υπηρεωτικές και πιο προσωδοφαίρες συγχρόνους. Αναρχήθηκε στην κολληφή των παγκόσμιων εμπορικών και οικονομικών εξελίξεων όταν οι χερσαίες υπηρεωτικές δύο, διότι όπως, για παράδειγμα, η περίφημη οδός του Μεταξιού, άρχισαν ναυθή, δίνοντας τη δυνατότητα και πρωτοπόρα έθνη, όπως η εμπλία, να αξιοποιήσουν τα επιτέμματα της ναυθμιουργικής κατασκευάζοντας πλοία που ένωσαν με αξιοθάρμα στη ταχύτητα, απομακρυσμένα μεταξύ τους λιμάνια, εξαρτημένα μέχρι τότε από τις διαθέσεις των λαών της κοντινής τους ανθοχώρας. Οι χερσαίες δύο δύο θα προσπαθήσουν να ξαναγερδίσουν τη χαμένη τους εμπλία από τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν η ανάπτυξη του συντριοδρόμου έφερε ακόμη μια επανάσταση στο παγκόσμιο εμπόριο. Η ισχυρότερη και πιο πρόσφατη ιστορικά μεσανατολική πολιτειακή συγκρότηση, η Οθωμανική Αυτοκρατορία, υπήρξε χαρακτηριστικό παράδειγμα κράτους που δεν απέκτησε ποτέ την ικανότητα να εκμεταλλευθεί στο έφτατο τις δυνατότητες της επεταμένης ανθοχώρας του. Ωστόσο, οι Οθωμανοί έχουν μια δικαιολογία ότι το κράτος τους είχε την ατυχία να ζήσει στην εποχή όπου η θαλάσσια ισχύς υποβάθμισε την όποια σημασία είχε η ανθοχώρα προς κράτος. Με αρκετή δυορατικότητα συναιπώς έθνη όπως η Αγγλία, μετέφεραν το κέντρο βάρους των πολιτικών ισορροπιών από την ξηρά στη θάλασσα, μειώνοντας το ρόλο των μεγάλων στρατών και των αχανών εκτάσεων παράμετρη που συμβόλυζαν μέχρι το 16ο αιώνα την ισχύ ενός κράτους. Αλλά και πριν από τους Άγγλους, οι Βενετοί ή Άγγλοι βάλισαν στα βήματα των Βενετών, είχαν υπονομεύσει την ισχύ του Βυζαντίου όταν του αφαίρεσαν τον έλεγχο των παράκτριων εμπορικών του οδών, αφήνοντας την Ποσταλινούπολη να επαναπαύεται με την ψευδέστηση επιβολής της ισχύος της σε μία εκτεταμένη ανδοχώρα την οποία και αυτή πολύ σύντομα θα έχουμε. Τα παραδείγματα των δύο μεγάλων Μεσανατολικών Αυτοκρατοριών Βυζαντινής και Οθωμανικής έρχονται να αποδείξουν πόσο σημαντική ήταν η στροφή που σημειώθηκε στην παγκόσμια ιστορία πριν από μία χιλιετία περίπου, η οποία συνίσταται, όπως τονίσαμε, ανεγεφαλαιώνοντας, στη μετατόπιση του κέντρου βάρους των στρατηγικών ισορροπιών από την ΞΙΑ στη θάλασσα. Η Μέση Ανατολή έμπελε να πρωταγωνιστεί σε αυτήν την αλλαγή, ευρισκόμενη στο σημείο συνάντησης των σημαντικότερων θαλασσίων διώδων. Ας αναζητήσουμε τώρα τις διαχωριστικές γραμμές στη Μέση Ανατολή. Ας κάνουμε ένα μικρό γεωπολιτικό παιχνίδι. Όταν μία εκτεταμένη γεωγραφική ζώνη με τα κράτη που περιλαμβάνει για τα συστήματα διαγιβέρνησης αυτών των κρατών έχει διαφοροποιηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις συνορεύουσες με αυτής της ζώνας, τότε είναι η κατάλληλη συγκυρία για να αναζητήσουμε τη γραμμή διαχωρισμού που συντηρεί, διευρύνει και περιορίζει τις αποστάσεις μεταξύ της ανοποιημένης ζώνης που μας ενδιαφέρει και αυτών που την περιβάλλουν. Μπορούμε να προσδιορίσουμε τη διαφορηστική γραμμή ως σύνορο? Η απάντηση είναι θετική μόνο αν δεχτούμε ότι εκτός από το διακρατικά σύνορα των οποίων η διαμόρφωση έχει προκύψει είτε ως αποτέλεσμα επιβολής της ισχύος ενός ισχυρότερου κράτους σε βάρος ενός ασθενέστερου είτε ως προϊόν συνένασης μεταξύ των κρατών. Αλλά υπάρχουν και τα πολιτισμικά σύνορα. Τα διακρατικά σύνορα διακρίνονται για τη στατικότητά τους αναλογικά προς τη μεταβλητότητα που διακρίνει τα πολιτισμικά. Τα σύνορα αυτά, τα πολιτισμικά, υπόκειται σε μια διαδικασία συνεχούς μεταβολής τα οποία ανάλογα με τη δυναμική που κατά καιρούς αποκτά συντονίζει τη γίνησή τους με τα κοινόντες και τη γραμμή διαχωρισμού ανάμεσα σε γιο πολιτικές ζώνες. Η Μέση Ενατολίαιο Σύνολο παρουσιάζει μια ενότητα που την νομιμοποιεί και πάλι εντός σε ευρωογικών να διακρίνει το δικό της ξεχωριστό ρόλο. Ως ανεξάρτη γιο πολιτική πραγματικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο καταλαμβάνει τον ενδιάμεσο χώρο που βρίσκεται μεταξύ Ευρώπης και νοτιονατολικής Ασίας ενώ το 1991 την κίνησή της προς τα ανατολικά παρακολουθεί με τη δική της δυναμική μια νέα και εύπλαστη μέχρι σήμερα γιο πολιτική ενότητα το κέντρο ασιατικό σύστημα κρατών. Τη δυτική είσοδο της Μέσης Ανατολής ελέγχει ένα ισχυρό κράτος στην Τουρκία ενώ την ανατολική της έξοδο κατέχει ένα ακόμη ισχυρό κράτος στο Πακιστάν. Στο μέσο της διαδρομής παρεμβάλλεται ένα ακόμη κράτος με ιδιαίτερο πολιτικό βάρος, το Ιράμ. Ας δούμε όμως αν είναι εύκολα να εντοπίσουμε τη διαχωριστική γραμμή εντός του γιο πολιτικού συνολου. Πρώτα απ' όλα πρέπει να δεχτούμε ότι η γραμμή αυτή είναι υποφεωμένη να ακολουθεί ακανόνιστη ή ασύμετρη πόρεια. Τούτο έχει σημασία αν δούμε ότι και τα βορειοαφρικανικά κράτη ουσιαστικά εντάσσονται στη Μεσοανατολική ενότητα. Αλλά με ποια κριτήρια θα εντοπίσουμε τη γραμμή διαχωρισμού στη Μέση Ανατολή. Κριτήρια θρησκευτικά, όχι γιατί στη Μέση Ανατολή δεν ζουν μόνο Μουσουλμάνοι αλλά και Χριστιανοί. Κριτήρια φιλετικά ή εθνολογικά, μέχρι ενός σημείου διότι στιγμής εντολίζουν και μία αραμική λάη. Τότε κριτήρια πολιτισμικά, χωρίς να είμαστε κατηγορηματικοί, η αξία του πολιτισμικού κριτηρίου φαίνεται να διαθέτει περισσότερες πιθανότητες να χρησιμοποιηθεί ως ασφαλέστερο μέσω ανάλυσης. Ίσως επειδή τα πολιτισμικά σύνορα δεν παραμένουν ποτέ στατικά, να είναι και ο λόγος που δίνει το προβάδισμα στο πολιτισμικό κριτήριο, το οποίο, όπως τονίσαμε, έχει και την ευθύνη μετακίνηση της διαχωριστικής γραμμής. Φτάνουμε λοιπόν σε ένα άλλο ορισμό της διαχωριστικής γραμμής, που είναι τελικά το σημείο συνάθρωσης των ιδιαιτεροτήτων μιας γεωπολιτικής ζώνης. Στα σημεία όπου οι ιδιαιτερότητες αυτές, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, έχουν μεγαλύτερο δυναμισμό, ανοιχνεύεται και η γραμμή διαχωρισμού. Η γεωπολιτική ενότητα της Μέσης Ανατολής που εξετάζουμε έχει διανύσει μέχρι σήμερα πέντε μεγάλες περιόδους πολιτικής και πολιτισμικής ενοποίησης, τις οποίες με τη σειρά της διαδέχτηκαν αντίστοιχες φάσεις καταγερματισμού. Η πρώτη ενοποίηση λοποιήθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο που επεξέτεινε, όπως είπαμε, τα όρια της γεωγραφικής εξάπλωσης του κράτους του μέτρου του σημείου εκείνου των ιντιών που όλοι αποδεχόμαστε ότι αποτελεί το ανατολικότερο σημείο του μεσανατολικού χώρου. Δεύτερη ενοποίηση επιβλήθηκε από τους Ρωμαίους αν και στην περίπτωση αυτή η ρωμαϊκή διαχωριστική γραμμή προς Ανατολάς είχε σημαντικά συρρικνωθεί σε σχέση με την πρώτη. Η τρίτη ήταν η ενότητα που έφερε το Βυζάντιο. Θα λέγαμε ότι η Βυζαντινή ενοποίητικη φάση υπήρξε ως ταθμός για την καθιέρωση της Μέσης Ανατολής, όπως την γνωρίζουμε μέχρι σήμερα ως περιοχής με τεράστια στρατηγική αξία. Οι βυζαντινοί αυτοκράτορες είχαν αντιληφθεί τη σημασία που σταδιακά απέκτησε η περιοχή και γι' αυτό το λόγο ορισμένοι από αυτούς αγωνίστηκαν στεναρά για τη μετακίνηση της γραμμής διαχωρισμού όσο πιο ανατολικά γινόταν. Η τέταρτη ήταν η ενοποίηση που έφερε η αραβική εμφάνιση. Στην φάση αυτή στην ουσία είχαμε τη διάσπαση του ενιαίου μέχρι τότε μεσανατολικού χώρου σε δύο ανταγωνιζόμενες μεταξύ τους ενότητες, την βυζαντινή και την αερβική, που η κάθε μια προσπαθούσε να σταθεροποιήσει και να πετύγει σε βάρος της άλλης τη δική της γραμμή διαχωρισμού. Η πέμπτη ήταν η ενότητα που επέβαλε η ωσθωμανική αυτοκρατορία, η οποία διήρκυσε 4 περίπου 5 αιώνες. Η διάδοχος φάση κατακερμαντισμού που προέκυψε από την πέμπτη ενοποίηση είναι αυτή που πληροδότησε στη μέση Ανατολή, τα σημαντικότερα από τα σημερινά της γνωρίσματα. Η πρώτη ενοποίηση του Μ. Αλεξάνδρου είχε χαρακτήρια εκ πολιτιστικού, αν και πραγματοποιήθηκε με στρατιωτικά μέσα. Αλλά τι άλλα μέσα υπήρχαν τότε απ' το αιώνα εκτός από τα στρατιωτικά. Τα δομένα της εποχής, ο Μακεδόνας αυτοκράτορας επετέλεσε έργο ανάλογο με αυτό του Κολόμπου, όταν εκείνος ξεκίνησε απ' τα δυτικά για να ανακαλύψει νέους κόσμους. Ο Αλέξανδρος ανακάλυψε στην ουσία εκ νέου την Ανατολή και η συμβουλή του στην παγκόσμια ιστορία είναι ότι έδωσε ανατολικό ή αν θέλετε μεσανατολικό προσανατολισμό στον κόσμο. Η πρώτη ενοποίηση υπήρξε δυστυχώς για τον Μακεδόνα αυτοκράτορα βραχύβια καθώς πολύ σύντομα δημιουργήθηκαν εντός του αχανούς κράτους νέες ενδιάμεσες διαχωριστικές δομές, όπου η κάθε μία με την πολιτική της συμπεριφορά συνέβαινε στη μίκρηξη της αρχικής που είχε δημιουργηθεί ο Αλέξανδρος. Περισσότερη χρονική διάρκεια είχε η δεύτερη ενοποίηση Ρωμαϊκή που έσπευσε να ασπαστεί το δόγμα της προσανατολικά επέκτασης του κόσμου που καθιέρωσε ο Μεγάλος Μακεδόνας. Η τρίτη η Βυζαντινή υπήρξε η μακροβιότερη διότι το πολιτικό της Κέντρο ή Ποσταντινούπολη ήταν σε θέση να ελέγχει τη δυναμική των διαχωριστικών γραμμών δηλαδή του τσινόρου. Ενώ η δεύτερη ενοποίηση είχε χαρακτή αποκλειστικά στρατιωτικό η τρίτη η Βυζαντινή απέκτησε πολιτισμικό διότι αν και βασιζόταν σε μια κυριαρχική θρησκεία έδειξε σχετικά μεγάλη ανοχή απέναντι σε εθνότητες και θρησκείας. Η τρίτη η μεγάλη ενοποίηση αντισβητήθηκε από το αραβικό Ευαγγέλιο που διέσπασε όπως είπαμε το ενιαίο του μεσανατολικού χώρου σε δύο τμήματα το μικρασιατικό και αυτό της μίζωνος αραβικής ζώνης. Η τέταρτη η μεγάλη ενοποίηση η αραβική χρησιμοποίησε ως όχημα επέκταση στο Ισλάμ και έτσι υπήρξε η πρώτη ενοποίηση θρησκευτικού χαρακτήρα. Η πέμπτη μεγάλη ενοποίηση η Οθωμανική είχε χαρακτήρα καθαρά στρατιωτικό, αναβίωσε δηλαδή τα ρωμαϊκά πρότυπα καθώς ήρθε σε μια συγκυρία που το έργο όλων των προηγούμενων ενοποίησεων είχε ξασθενήσει δημιουργώντας ένα πολιτικό κενό που έπρεπε να καλυφθεί. Η τελευταία αυτή ενοποιητική φάση θύμιζε σε αρκετά σημεία την δεύτερη ρωμαϊκή καθώς πραγματοποιήθηκε σχετικά εύκολα εφόσον δεν φαινόταν υπάρχει αξιώματος αντίπαλος για την ανακόψη. Η πέμπτη ενοποίηση έχει ένα ακόμη βασικό χαρακτηριστικό ενώ όλες οι προηγούμενες δημιουργούνταν με κατεύθυνση από τα δετικά προς ανατολικά πριν της αραδικής. Η Ορθωμανική ακολούθησε αντίθετη πορεία διησδήροντας βαθιά στην Ευρώπη επεκτείνοντας τη διαχωριστική γραμμή σε σημείο που ίσως και η ίδια Ορθωμανία δεν είχα φανταστεί. Μέσα από τις πέντε κύριες ενοποιήσεις θα μπορούσαμε να αναφέρουμε και τέσσερις δευτερεύουσες όπως ήταν τα πρισσικά κάτι των Αχεμενιδών, των Σασανιδών αλλά και αυτά των Πάρθων και των Μαμελούκων, προσδιορίζοντας τις ενοποιήσεις αυτές στους δευτερεύουσες διότι δεν διεπλάκισαν με αντίστοιχες ανταγωνιστικές κρατικές ενοποιήσεις προερχόμενους από τη Δύση αλλά περιορίστηκαν γεωγραφικά στη Μέση Ανατολή. Οι πέντε κύριες υπήρξαν πιο δραστήριες πολιτισμικά διότι δεν απέφυγαν το συγκροτισμό τους με πολιτισμικές ενότητες πέρα από τη γραμμή διαφορισμού τους στην οποία πάντα επιδίωκα να προσπεράσουν. Από τις τέσσερις δευτερεύουσες μόνο οι δύο Περσικές, Αχεμενίδες και Σασανίδες προσπάθησαν ανεπιτυχώς να διαβγούν τις διαφοριστικές τους γραμμές. Από τις πέντε μεγάλες ενοποιήσεις που έζησε η Μέση Ανατολή, οι τρεις Αρχικές, το Μεγάλο Αλεξάνδρου, η Ρωμαϊκή και η Βυζαντινή έχουν ολοκληρωτικά εκτρωθεί από την περιοχή, εγκαταλείποντας μόνο τα σημεία τα μνημεία της παρουσίας τους. Αντίστατα, ορατά σε πολιτισμικό και πολιτικό επίπεδο είναι τα ύχνη των δύο τελευταίων ενοποιήσεων, της Αραβικής και της Αθαμανικής, οι οποίες μπόρεσαν να επιβιώσουν διότι χρησιμοποίησαν ως αφετηρία εκείνης την πορεία τους στη Μεσονατολική περιφέρεια. Σας ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστούμε πολύ τον κύριο Παδρέο για αυτή την εισήγηση η οποία νομίζω μας βοηθάει πάρα πολύ να καταλάβουμε πού βρίσκεται σήμερα η Μέση Ανατολή με αυτήν την διακονία που είναι ας πούμε την πολιτισμική τελευταία αλλά όχι μόνο. |
