| Διάλεξη 1: Στην ουσία όπως και στην αρχιτεκτονική, κάποιος μπορεί να θεωρήσει ότι το σινεμά είναι μία τέχνη που συνδέει γράμματα και τα κάνει λέξεις, λέξεις και τις κάνει προτάσεις, προτάσεις που κάνουν μία μικρή ιστοριούλα η οποία έχει έναν νόημα. Μπορεί κάποιος να αντιστοιχήσει τη λογική αυτή του αυτοσχεδιασμού, γιατί αυτοσχεδιαγώσινο όταν μιλάμε και το χρησιμοποιούμε τις λέξεις και τα γράμματα, με τον ίδιο τρόπο που φτάνουμε ξαφνικά σε έναν νόημα και σε μία ιστορία, μπορούμε αυτό να το κάνουμε και με εικόνες, τις οποίες τις βάζουμε τη μία δίπλα στην άλλη και από αυτό παράγουμε μία ιστορία. Αυτό λοιπόν γι' αυτό το λόγο και γράφει η γραμματική του σινεμά. Ο μόνος λόγος που ξεκινά κατευθείαν από ένα τέτοιο πλάνο εδώ που βλέπετε από ο Ιαπωνέζικος κινηματογράφος είναι, ότι από την αρχή αρχή αρχή σκεφτείτε πόσο σημαντικό είναι για τον Ιαπωνέζικο κινηματογράφο, η οπτική γωνία των ανθρώπων στο χώρο. Επειδή κάθονται στο πάτωμα, ο κλαδόνσα, μαξιλάρια κτλ, έχουν άλλη σχέση με το χώρο από ό,τι έχουμε εμείς. Αν λοιπόν δείτε Ιαπωνέζικο κινηματογράφο, η κάμερα είναι στο ύψος ας πούμε παρατήρησης του ανθρώπου, δηλαδή είναι πιο χαμηλά από ό,τι έχουμε εμείς την κάμερα στον δυτικό κινηματογράφο. Αμέσα αμέσα αυτό κάτι λέει, εντάξει. Ο κινηματογράφος, η ταινία αποτελείται από πλάνα. Πλάνο είναι μια μικρή ενότητα ενός φιλμ που λέει ότι πλάνο ονομάζουμε ένα μέρος, όπου στείλουμε μια κάμερα κάπου και αυτό είναι το πλάνο μας, ό,τι δείχνει η κάμερα. Αν λοιπόν εγώ βρίσκομαι ξαφνικά σε αυτό το σημείο μεστημένη την κάμερα, μπορώ να έχω το δωμάτιο ολόκληρο να το ονομάσουμε σε ισαγωγικά σκηνή και πλάνο είναι μέσα σε αυτή τη σκηνή, τραβάω την Εμιλία, ένα πλάνο, τραβάω τη Δήμητρα, άλλο πλάνο. Έρχομαι από εδώ, τραβάω τρίτο πλάνο. Άρα για λόγους οικονομίας, επειδή όταν κάνουμε τον κινηματογράφο υπάρχει η έννοια της οικονομίας δηλαδή, ότι πόσο κοστίζει να κάνουμε ένα τραβήγμα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης που χρειαζόμαστε, λέει γιατί το χρειαζόμαστε το κέντρο της Θεσσαλονίκης, για να καταλάβει ο κόσμος τη βουή, τον θόρυβο, την πόλη, το κέντρο. Ωραία λέει, θα τα κάνουμε λες ένα δωμάτιο, θα βάλω εγώ από το πλάι ένα μεγάφο να βγάζει κυκλοφοριακό θόρυβο και φασαρία κέντρου και θα γλιτώσουμε τη μετάβαση. Γιατί? Γιατί πρέπει να κόψουμε την κυκλοφορία, να πάρουμε άδεια από την αστυνομία και να κάνουμε προετοιμασία να πάει κόκκινο, ενώ έτσι λέει το ετοιμάζουμε και με τον ήχο θα αντικαθιστούμε όλα. Άρα λοιπόν καταλαβαίνετε ότι επειδή είναι και οικονομικό πολλές φορές το θέμα στις μεγάλες παραγωγές, γι' αυτό το λόγο τα πλάνα και οι σκηνές όσο γίνεται περιορίζονται για να μην έχουν έξωνα. Άρα λοιπόν τι κάνω λοιπόν, ότι εγώ έχω το δωμάτιο μου είναι μια σκηνή και όταν τραβάω κάτι πάνω σε αυτή τη σκηνή αυτό λέγεται πλάνο. Τα πλάνα λοιπόν που είναι η πιο μικρή μορφή ας πούμε της εικόνας έχουν να κάνουνε με το πόσο μακριά και πόσο κοντά πλησιάζω. Γιατί άραγε, διότι με τη φωτογραφική μηχανή όταν είμαι, αν βλέπω ένα ψηλό κτίριο κάνω έτσι τη μηχανή και τραβάω το κτίριο. Ναι αλλά εδώ δεν θα κάνεις έτσι διότι όταν θα σου δείξω την ταινία θα γυρίσεις το κεφάλι έτσι. Η ταινία είναι πάντα οριζόντια διότι προβάλλεται. Άρα δεν έχω κάθετα πλάνα, έχω μόνο οριζόντια. Ναι αλλά άμα έχω ένα οριζόντιο πλάνο και το οποίο είναι και πολύ στενόμακρο στον κίνημα για να με δείξουν εμένα πρέπει να πάω το ύψος στο δικό μου και να πάει σε πλάτος τόσο πολύ που τα άλλα δεν έχουνε πληροφορία μέσα. Άρα λοιπόν τι κάνουμε, κόβουμε. Πού κόβουμε, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ κάτω, κόβουμε. Αυτή λοιπόν, αυτά όλα έχουν ονομασίες. Για παράδειγμα, όταν δείξω και αυτό από εδώ και πάνω, το πλάνο λέγεται Αμερικέν, έτσι, Αμερικάνικο. Γιατί, διότι είναι απ' τα καουμπόικα. Δεν μπορείς να δείξεις έναν καουμπόι χωρίς τα πιστόλια, άρα για να συνδενούνται αυτοί λέγανε θα το ονομάζουμε το πλάνο Αμερικάνικο για να χωράνε εδώ τα πιστόλια. Ή το πολύ κοντινό πλάνο, έχετε δει πάρα πολλές ταινίες που δείχνουν τα μάτια, γιατί τα μάτια είναι εκφραστικά, γιατί τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής, διότι το χρώμα είναι πολύ έντονο, διότι τα μάτια και εδώ είναι πάρα πολύ κοντινό πλάνο. Ή αυτό είναι κοντινό, ή το άλλο είναι μπούστο που λένε, δηλαδή, άντε βλέπετε, λίγο από το στήθος και πάνω και τα λοιπά. Άρα λοιπόν υπάρχει ονομασία για όλα τα πλάνο και όπου μπείτε, όπου βέβαια η λογική, το close up που λέει εδώ ο Αμερικάνος, το close up όπως ξέρετε είναι και η φακή, γιατί και ο τηλεφακός, δηλαδή άμα τα συζητάμε με την έναι των φακών, είναι ο Ευρυγόνιος, ο τηλεφακός, έτσι, και εκεί είναι θέμα γωνίας. Θα το δείτε σε λίγο. Έχουμε λοιπόν το πολύγενικό πλάνο που σημαίνει τα βλέπω όλα. Στην ουσία όταν έχω ένα πολύγενικό πλάνο μεταξύ μας, δεν είμαστε και λίγο αποστασιωποιημένοι αφού έχουμε απόσταση. Δεν χρησιμοποιούμε τη λέξη με αποστασιωποιημένος από τα πράγματα. Δεν χρησιμοποιούμε τη λέξη το κοιτάω αφεί ψηλού. Δηλαδή πολύγενικό πλάνο, τα κοιτάω αφεί ψηλού, θεωρούνται όλα δεδομένα, έτσι, θεωρούνται όλα ότι εντάξει ένα γενικό πλάνο, τα έχουμε, εντάξει ξέρουμε τι μας δείχνεις, τώρα είναι ένα γενικό πλάνο. Όσο πλησιάζουμε αρχίζουν τα πράγματα και λίγο αλλάζουμε. Όπως για παράδειγμα το μεσαίο πλάνο, το Αμερικάνι που είπαμε ότι έχει να κάνει από τα Western, το Booster που είναι το κοντινό και τα λοιπά, ή πολύ γκρό πλάνο που είπαμε ότι είναι πολύ λεπτομέρεια. Άρα λοιπόν μπορούμε να έχουμε όλες αυτές τις κατηγορίες για τα πλάνο. Υπάρχει όμως και μια τεχνική που λέγεται μονόπλανο, το οποίο είναι πάρα πολύ δύσκολο να το δείτε εύκολα σε ένα οπτικοακουστικό γεγονός, σε μια ταινία, το οποίο λέγεται μονόπλανο και το οποίο τι σημαίνει ότι κάποιος κρατάει την κάμερα στο χέρι του, περπατάει, πάει, γυρίζει, φτιάχνει, δεν ξέρω τι κάνει αλλά δεν σταματάει ποτέ το γύρισμα. Η κάμερα τρέχει συνέχεια. Πώς θα καταφέρνει δεν ξέρω, πάντως συνέχεια. Πάει κάπου, μπαίνει, βγαίνει, κάνει, γυρνάει. Σκεφτείτε και άλλη τεχνική. Είναι πάνω σε μια δέσπα, καλη ώρα και λέει είμαι πάνω στη δέσπα, έχω και έναν μαζί, έχει την κάμερα και τραβάει και όπου πάνε τραβάει. Πάει πολύ εύκολο. Μπορεί να κάνεις λοιπόν μια βόλτα στη Ρώμη. Με το βεσπάκι, ωραία και καλά. Και να είναι οδηπορικό όταν θέλετε. Περιπέτεια κάποιου τουριστικού. Δεν ξέρω. Εξαμβάται από τη βόλτα που θα κάνει. Εκεί είναι η ιστορία. Μπορεί να κάνει μια βόλτα στα μνημεία. Και να λες, έκανα μια βόλτα στα μνημεία με το βεσπάκι. Αυτό δεν γίνεται μονόπλανο. Δηλαδή ότι τραβάς συνέχεια και τελειώνει η ταινία. Δεν κάνεις μοντάζ. Δεν κάνεις κάτι άλλο. Καθαραμένεται πόσο δύσκολο είναι κάποιος να έχει προετοίμαστεί για να κάνει ένα μονόπλανο. Και με ένα μονόπλανο πρέπει να τα κάνει όλα. Όταν, για παράδειγμα, κάθε φορά που κάνεις ένα κλικ στο ποντίκι, στο πρόγραμμα του μοντάζ, όποιο πρόγραμμα του μοντάζ, συνήθως η διάρκεια του πλάνου είναι τέσσερα δευτερόλεπτα. Προσέξτε τι σας λέω. Δηλαδή κάνεις ένα κλικ, κάνεις το μοντάζ, περνεις την εικόνα και κάνεις τέσσερα δευτερόλεπτα και από την άλλη υπάρχει η οργία μονόπλανο που σημαίνει ότι τραβάς μία ιστορία ολόκληρη πόσο να κρατήσεις. Καταλαβαίνετε λοιπόν τι σημαντικό είναι. Αυτό λοιπόν λέγεται μονόπλανο και είναι πολύ ενδιαφέρουσα αυτή η τεχνική. Τώρα η στιγμή λοιπόν όπως είπαμε είναι ότι είσαι μέσα σε ένα χώρο, εντάξει, όπως εδώ δείχνω ξέρω εγώ τις τα πλάνα από το μαχαίρι στο ψυχό του Hitchcock. Είμαστε λοιπόν εμείς σε ένα χώρο, σε ένα χώρο συγκεκριμένο, τον οποίο τώρα έχουμε ονομάσει σκηνή νούμερο τάδε, ή αν το θέλετε σκηνή μέσα στο μπάνιο, εντάξει, σκηνή μέσα στο μπάνιο. Και ο φακός κάνει διάφορα πράγματα, γυρνάει, κοιτάει την ώρα που είναι απάνω αριστερά μετά λίγο πρόσωπο κάτω, καταλαβαίνει τι γίνεται, προσπαθεί να αντιδράσει, αλλάζει, δείχνει το μαχαίρι για να το κάνει thriller πραγματικό. Αυτές λοιπόν τι είναι, είναι μια σκηνή με διάφορα πλάνα. Επειδή τα πλάνα όμως αυτά όλα έχουν μια αφήγηση, πώς λέγεται κάτι το οποίο είναι σαν το serial, είναι σαν ένα serial, δηλαδή ότι συνδέονται αυτά μεταξύ τους, αυτό ονομάζεται στα αγγλικά sequence, έτσι δεν λέγεται, sequence. Οπότε στα γαλλικά σε κάνεις. Επειδή λοιπόν έχουμε πάρα πολλές λέξεις στον κινηματογράφο οι οποίες έχουν καθιερωθεί από τη γαλλική γλώσσα για κάποιο λόγο, έτσι, πάρα πάρα πολλές λέξεις, ξέρω εγώ, μοντάζ, μοντάζ, στα γλυκά είναι editing, έτσι, παράλληλα αυτά είναι γαλλική λέξη το μοντάζ, μοντάζ, εταλωνάζ, ρεπεράζ, μιξάζ, σχεδόν οι περισσότερες λέξεις είναι γαλλικές. Έτσι λοιπόν το πλάνα σε κάνεις σημαίνει ότι έχουμε μια σειρά από διάφορα πλάνα τα οποία κάνουν μια σκηνή, αυτά όλα μαζί κάνουν μια σε κάνεις. Δεύτερη λέξη γαλλική, ρεπεράζ. Ρεπεράζ είναι μία δουλειά η οποία συνήθως είναι δουλειά του σκηνοθέτη και το οποίο σημαίνει ότι όταν πάρει ο σκηνοθέτης το σενάριο στα χέρια του από τον σεναριογράφο, πρέπει να δει ποια μέρη, ποια τόπη είναι κατάλληλη για να κάνει αυτό το σενάριο πραγματικότητα. Άρα πρέπει να κάνει αυτό το, πρέπει να κάνει το ρεπεράζ δηλαδή να πάει σε διάφορα σημεία από διάφορους τόπους και να λέει αυτός ο τόπος είναι καλός για αυτή τη σκηνή, αυτός ο τόπος είναι καλός για αυτή τη σκηνή και το καθεξής. Σε μεγάλες εταιρείες παραγωγής υπάρχουν άτομα τα οποία πληρώνονται για να τους στέλνουν, τους λένε να τέλνουν ένα στιγμό που να είναι έτσι και πάνε σε 15 διαφορετικά μέρη, στέλνουν φωτογραφίες και η εταιρεία παραγωγής διαλέγουν το μέρος. Για αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον εσείς που δεν είστε ούτε εταιρεία, ούτε βοηθείο, όπου πάτε και βλέπετε κάτι ενδιαφέρον για αυτό που θέλετε να κάνετε να βγάζετε φωτογραφία. Φωτογραφία δεν κοστίζει τίποτα, σήμερα είναι ψηφιακή ο πρόβλημα να βγάζουμε φωτογραφία, γιατί μετά στο τέλος θα μπορούσε κανείς να κάνει αντί για την ταινία το λεγόμενο εικονογραφημένο σενάριο με φωτογραφίες, να πάρει τη φωτογραφία μια δίπλα στην άλλη και να κάνει μια ιστορία από τις φωτογραφίες, σαν να κάνει φωτορωμάντζο να το πούμε έτσι. Οπότε το ρεπεράζει λοιπόν τώρα, συνήθως γίνεται λοιπόν από τον σκηνοθέτη, ο οποίος σε πάρα πολλές περιπτώσεις συμβουλεύεται το διευθυντή φωτογραφίας, διότι για να δούμε πότε βολεύει αυτό το μέρος όπου στραβήξουμε, έχει να κάνει με τον προσανατολισμό, πότε έχει σκιά, πότε έχει ήλιο, πότε είναι καλό το φως, πότε δεν είναι. Έχει να κάνει με πάρα πολλά άλλα θέματα με τον παραγωγό, είναι εύκολα προσβάσιμο δεν είναι, θα φτάσουμε εκεί ή όχι, τα μηχανήματα θα μπορούμε να τα στήσουμε, θα έχει ηλεκτρικό αν θέλουμε ηλεκτρικό, πως θα γίνει η δουλειά. Έτσι λοιπόν το Ρεπεράζ είναι μία δουλειά η οποία συνήθως γίνεται από τον σκηνοθέτη και δευτερευόντως από πολλές άλλες ειδικότητες. Ένα θέμα πολύ ενδιαφέρον είναι το βάθος πεδίου. Τι σημαίνει βάθος πεδίου, σημαίνει ότι η ιδιότητα των φακών είναι ότι όταν ο φακός είναι πολύ ευρυγόνιος, τότε σχεδόν όλα είναι καθαρά στον ευρυγόνιο. Τι σημαίνει είναι όλα καθαρά, σημαίνει το πρώτο, το κοντινό πλάνο, το δεύτερο πλάνο, το τρίτο πλάνο, πιο μακριά, πιο μακριά, πιο μακριά, όλα καθαρά. Αυτό γίνεται μόνο με τον πολύ ευρυγόνιο. Όταν όμως χρησιμοποιήσουμε τηλεφακό, δηλαδή μειώσουμε την οπτική γωνία του φακού και γίνει πάρα πολύ στενή, τότε σαφνικά ο τηλεφακός ευτιάζει κάπου και όλα τα άλλα γίνονται φλού. Τι σημαίνει λοιπόν ότι όλα γίνονται φλού, για παράδειγμα όπως βλέπετε την κοπέλα ξέρω με το κόκκινο μαϊό που είναι πάρα πολύ έντονη εικόνα, τα άλλα όλα είναι φλού. Βλέπετε βέβαια ότι έτσι τελείως το μάτι θα πάει εκεί, αλλά είναι και στόχος του σκηνοθέτη να λέει ότι αν εγώ για παράδειγμα θέλω να μην πεδεύω τον ακροατή, τον θεατή, να μην τον πεδεύω, δεν μπορώ να συμβαίνει κάτι στο πρώτο επίπεδο εδώ και στο δεύτερο επίπεδο να συμβαίνει κάτι άλλο και δεν τον πεδέψω. Άρα βολεύει πάρα πολύ στην ιστορία να έχω το πρώτο επίπεδο καθαρό και το δεύτερο φλού για να μην ασχολείται και ο θεατής που το βλέπει. Οποτέλεσμα, είμαι σαφής σε αυτό που θέλω να δείξω και το δείχνω. Ανάκονα, αν πράγματι εγώ θέλω να δείξω στο θεατή ότι ναι με κάτι συμβαίνει στο πρώτο επίπεδο, μιλάνε δυο ανθρωποί και εκεί είναι η ιστορία, αλλά θέλω να του πω, κοίτα για το μέλλον, πρόσχα εκεί στο βάθος, κάτι θα συμβεί που σε λίγο θα το δεις. Τότε τα κάνω ανάποδα, χρησιμοποιώ ευρυγώνιο, τα βλέπω όλα καθαρά και υπονόω στον θεατή. Δέστε και κύριο που σημαίνει λίγο πιο πίσω γιατί σε λίγο θα συνδεθούν αυτά μεταξύ τους. Άρα λοιπόν το βάθος είναι πάρα πολύ σημαντικό, έχει να κάνει μόνο με την έννοια των φακών, δηλαδή με το τι φακό επιλέγω. Αυτό φαίνεται πάρα πολύ άνετα, ως και ως γωνία λήψης, από αυτή την εικόνα που βλέπετε εδώ, που λέει ότι ένας πολύ ευρυγώνιος κοντεύει να έχει 140 μήρες εύρος, τα μάτια μας υποτίθεται, ενώ υποτίθεται ότι αντιλαμβανόμαστε περισσότερο με 180 μήρες κανονικά, αυτό που βλέπουνε καθαρά είναι περίπου 45-50 μήρες, αλλά ο νορμάν ο φακός είναι σαν τα μάτια μας, άρα είναι σχεδόν 45-50 μήρες, δηλαδή εδώ είναι ο νορμάν ο φακός, εδώ είναι, και οι άλλοι που βλέπετε εδώ είναι πάρα πολύ μικροί η γωνία τους. Αυτό που έχει και την έννοια της γωνίας, οπτικής γωνίας, υπάρχει και στην ακουστική. Στην ακουστική υπάρχει ως κατευθυντικό μικρόφωνο, δεν ξέρω αν ξέρετε κάτι που τα λένε gun microphone, τα λένε όπλα, που είναι πάρα πολύ μακροί οι σωλήνες, έτσι ώστε να σημαδεύεις και να πιάνεις ήχος πολύ μακριά, διότι μικραίνει πάρα πολύ η γωνία που ακούς, έτσι. Άρα λοιπόν η γωνία λήψη είναι πάρα πολύ σημαντική στο σινεμά, αλλά επίσης πάρα πολύ σημαντική είναι και η θέση της κάμερας, που βρίσκεται, γι' αυτό βάζω κατευθείαν ένα από την κορυφή του από ένα κατάτια πάνω να δεις προς τα κάτω ένα σκάφος, ή από κάτω να δεις ένα λύκο προς τα πάνω να δεις το δάσος. Αυτά επίσης είναι πάρα πολύ σημαντικά θέματα, σε λίγο θα σας δείξω στους κοινοθέτες μία ολόκληρη ιστορία, η οποία βασίζεται μόνο με τη θέση της κάμερας. Άρα λοιπόν, αν κάποιος θέλει να θεωρήσει ότι πράγματι τα πράγματα είναι όπως είναι, είναι σαν να είναι η γωνία του Θεού, βλέπει κάτω, εντάξει τα βλέπω όλα. Αν όμως είσαι κάτω και βλέπεις προς τα πάνω, όλα φαίνονται μεγαλειώδη, φαίνονται μνημιώδη, φαίνονται μεγάλα, φαίνονται σπουδαία. Σαν να είσαι, πω πω τι τρομερά που είναι όλα πάνω μου, έτσι. Άρα η γωνία με την οποία βλέπουμε τα πράγματα και η θέση της κάμερας είναι πάρα πάρα πολύ σημαντικά στην ταινία. Ένα άλλο θέμα τρομερό είναι το καδράρισμα. Το καδράρισμα, γι' αυτό και έχω μια κοπέλα εδώ με την Μπουργγα, πάντως πάρα πολλοί άνθρωποι λένε ότι έχουν ερωτευθεί γυναίκες με Μπουργγα, γιατί βλέπουν μόνο τα μάτια τους, ας πούμε, γιατί είναι τόσο εκφραστικά τα μάτια και το δικό στο βλέμμα πάει μόνο στα μάτια. Ένα τραγικό πράγμα σαν γι' αυτό, έτσι. Ένα φυλακισμένο άτομο που έχει φυλακισθεί σε μια πανοπλεία, σε μια φυλακή και αφήνει μόνο αυτό για να βλέπει, τη βλέπουν οι άλλοι και γιατί βλέπουν μόνο τα μάτια, έτσι. Κάτι που δεν γίνεται σε εμάς, δηλαδή, όταν βλέπεις έναν άτομο το βλέπεις ολόκληρο. Πάρα πολύ υγεία θα πει, δηλαδή, βλέπουμε μόνο κάτι λίγο σε κάποιον. Δεν βλέπεις ολόκληρο καταρχήμα. Σαν να σκανάρει το μάτι, ας πούμε, τις εικόνες. Σαν να έχουμε ένα σκάνο στα μάτια μας, το οποίο απαριστερά προς τα δεξιά σκανάρει. Μάλιστα, υπάρχει μία θεωρία η οποία λέει ότι εγώ είμαι δεξιόχειρας, αν βλέπω από αριστερά προς τα δεξιά ένα σχήμα, το διαβάζω, αν το κάνω ανάποδα και το διαβάζω από δεξιά προς τα αριστερά, κάνω περισσότερο χρόνο. Δηλαδή, αν τη βλέπασα τώρα και ξεκινάω σκανάρισμα, αν το κάνω ανάποδα, το κάνω πιο αργά. Ότι δεν έχεις συνηθίσει το μυαλό να κάνει με την ίδια ταχύτητα αυτά τα δύο πράγματα. Πολύ ενδιαφέροντα. Το κατράρισμα, λοιπόν, όπως βλέπετε, μπορεί να γίνει με χίλιου δύο τρόπους. Κατράρισμα δεν σημαίνει μόνο ότι θα ψάξω να βρω πάνω ένα σπήλαιο, ή ξέρω εγώ ένα δέντρο και από εδώ κάπου για να δείξω ένα τοπίο. Κατράρισμα μπορεί να είναι και αυτό με την άλλη έννοια. Με την ενάποδη έννοια κατράρισμα. Πρώτα απ' όλα σημαίνει που είναι το σημείο ενδιαφέροντος. Άμα εγώ βάλω το σημείο ενδιαφέροντος, ξέρω εγώ σε άξονες χρυσής τομής, σίγουρα το έχω βάλει καλά. Αν το βάλω στο κέντρο, δεν δείχνει πολύ καλά. Τώρα, κατράρισμα τι σημαίνει. Μας σημαίνει το εξής, ότι τα σύννεφα εδώ πέρα όλα είναι χωρίς πληροφορία. Είναι σύννεφα, είναι χαωτικά, είναι ένα πράγμα σαν ράστερ, σαν ένα υπόμαθρο. Άρα, ό,τι βάλω εκεί που θα το βάλει, είναι πάρα πολύ σημαντικό. Άρα, η τοποθέτηση του θέματος, κατά κάποιο τρόπο, ορίζει και την έννοια του κατραρίσματος. Έναν δεν σε ενδιαφέρει καθόλου το περίγραμμα, ενώ στο άλλο σε ενδιαφέρει πάρα πολύ το περίγραμμα. Άρα, το κατράρισμα, λοιπόν, πρέπει να το σκέφτεστε. Κάθε άνθρωπο θέλει να τραβήξει κάτι, τι κάνει. Θα μου πείτε, αφού έχω βίντεο, δεν τραβάω. Άρα, το ξανασυζητάμε, θα το δούμε στο βίντεο τι γίνεται. Πάρα πολλές ταινίες εξαιρετικές στη φωτογραφία, δεν πινιέται η μηχανή καθόλου. Γιατί? Δεν είναι αυτά που είναι μέσα στην ταινία. Δηλαδή, βάζεις εσύ, ας πούμε, για παράδειγμα, με ένα τρίποδο εδώ κάτι, και επειδή κάποιοι μιλάνε, εκείνη είναι η ουσία της κίνησης. Γιατί έχω κάμερα και δεν έχω φωτογραφική μηχανή. Δεν χρειάζεται να κάνω... Για να διαλογίσω ότι έχω βίντεο. Εντωμεταξύ, αν την στήσω τη μηχανή, μπορώ να πετύχω ωραία καθαρίσματα, καλές αναλογίες, εκεί που θέλω τον ορίζοντα, να δω τις κανόνες αισθητικής, τι θα δείχνω και τι δεν θα δείχνω. Μόλις το φτιάξω τέλειο το πλάνο μου και αρχίσω και τραβάω, που είναι η κίνηση σε αυτό που γίνεται μέσα. Γιατί να κάνω και άλλη κίνηση, ζούμε, ζούμε, γιατί να κάνω. Είναι μια άποψη, σκεφτείτε τη λίγο, θα σας βγει σιγά σιγά. Επειδή ευκαιρία λοιπόν, να δούμε και ποιες είναι οι κίνησες της κάμερας. Οι κίνησες της κάμερας, πάλι, είναι οι περισσότερες γαλλικές λέξεις. Από το πανόραμα, λένε panoramic, υπονοώντας ότι εγώ είμαι εδώ, παίρνω την κάμερα και πάω από αριστερά προς τα δεξιά, ή από δεξιά προς τα αριστερά, αυτό λέγεται panning. Η κίνηση λέγεται panning. Είναι abbreviation, είναι συντομογραφία του πανοραμίκη, δηλαδή το πανόραμα που είναι ελληνική λέξη, αλλά το πανοραμίκη είναι γαλλική. Αν κάνουμε από πάνω μέχρι κάτω ή από κάτω προς τα πάνω αυτό λέγεται vertical. Αλλά vertical είναι στα αγγλικά, παρόλα αυτά vertical είναι και στα γαλλικά. Είναι λοιπόν vertical και είναι η κάθετη κίνηση. Και είναι το zoom, το οποίο zoom βέβαια είναι zoom in και zoom out. Δηλαδή και φέρνω το αντικείμενο κοντά και το απομακρύνω. Άρα δημιουργώ τεχνητά κίνηση ακόμα και εκεί που δεν υπάρχει. Εχόμαστε στα δικά μας. Αν εγώ θέλω να τραβήξω ένα κτίριο και δεν υπάρχει άνθρωπος να δείξει την κίνηση. Δεν έχει μπροστά... Είναι άλλος. Όχι. Θα κλείσουμε την πόρτα. Κλείσουμε. Λοιπόν... Αν έχω λοιπόν να τραβήξω ένα... Έρχεσαι πιο ύστερα. Δεν μας κλείνεις την πόρτα. Δεν κάθεσαι γρήγορα. Άμα σε πω αγενή θα είμαι κακός. Δεν σε λέω πάνω από αυτά. Λοιπόν... Έχουμε λοιπόν ένα κτίριο και δεν κυκλοφορεί άνθρωπος. Δεν έχουμε μπροστά κανένα δεντράκι να κουνάει φυλαράκια. Δεν υπάρχει κίνηση τίποτα. Τι κάνουμε? Ζούμε. Τι να κάνουμε άλλο. Θα μπορούμε να βγάλουμε και μια σκέντη φωτογραφία. Που στο κάτω κάτω οι φωτογραφίες έχουν και καλύτερη ποιότητα απ' όταν έχει το φιλ. Γιατί ένα καρέ έχει πολλά πίξελ ενώ το βίντεο δεν έχει τέτοια ποιότητα. Έτσι. Τι άλλο μπορούμε να κάνουμε. Τραβέλινγκ. Τραβέλινγκ λοιπόν τι είναι. Ότι πάω εγώ με την κάμενα μαζί βόλτα. Περπατάω. Οπότε δημιουργώ κίνηση. Τι είναι τα καλύτερα τραβέλινγκ που υπάρχουν. Τα καλύτερα τραβέλινγκ που υπάρχουν προφανώς είναι. Να είσαι σε μια βέσφο όπως είπαμε πριν. Να είσαι μέσα στο αυτοκίνητο και από το πλευρό παράθυρο να τραβάω διάφορα. Ή να ανοίξω την ηλιοδροφή και να βγω έξω και να τραβάω. Επικίνδυνο πράγμα. Ή να έχω όλα αυτά τα σούπερ μηχανήματα τα οποία τα στείλουν στον επαγγελματικό κινηματογράφο. Όπως ράγες όπως είναι του τρένου διότι υπάρχουν ειδικά τρόλεοι τα οποία είναι για αυτή τη δουλειά. Και υπάρχουν και αυτοί οι βραχίονες. Θα τους έχετε δει σε διάφορες εκδηλώσεις. Στον αθλητισμό ξέρω εγώ σε στούδιο τηλεόρασης που είναι και πιο εύκολα. Τα οποία κάνουν διάφορες κινήσεις. Ανεβαίνουν κατεβαίνουν και βλέπουν όλα τα πράγματα. Γιατί πρέπει να έχουν εντυπωσιακή εικόνα. Ακριβώς διότι ο κόσμος κάθεται κάπου. Κάπου δεν έχει και πολύ κινήσεις και για να έχει ενδιαφέρον για το αυτόν που βλέπει. Δημιουργούν κινήσεις εκεί που δεν υπάρχει. Άρα τελικά αν υπάρχει κάπου κινήσεις γιατί να κουνιόμαστε εμείς ή να κάνουμε ζωή. Πολύ καλό ερώτημα. Γιατί να το χρειαστούμε αφού κινήσει υπάρχει. Μάλιστα έχουμε επιλέξει να είναι ένα ένα τα πλάνα μας. Αν είναι φωτογραφίες περιποιημένες με τους κανόνες τους. Όπως θέλεμε να δείξουμε αυτό που θέλουμε να δείξουμε. Άρα λοιπόν οι κινήσεις της κάμερας είναι το traveling, το zoom, το pan και το vertical. Τώρα, όταν πάμε στις βιβλιοκάμερες που έχουμε, επειδή θα χρειαστεί να τρεβήξετε και κάποια ταιμία. Μπορείτε να το κάνετε με πάρα πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Μπορείτε να το κάνετε με το κινητό σας αν δεν έχετε. Και μπορείτε να το κάνετε με μία ερασταιχνική κάμερα. Μπορείτε να το κάνετε με μία μεγαλύτερη κάμερα. Όπως και να έχει. Δεν πρόκειται να σας πω ότι δεν έχει πάρα πολύ καλή ποιότητα η εικόνα γιατί είναι με κινητό. Διότι το θέμα δεν είναι να κάνουμε μία ταινία και να τη στείλουμε ούτε στο φεστιβάλι. Είναι να μάθετε, να χρησιμοποιείτε τα μέσα, να καταλάβετε τι είναι οπτικο-ακουστικό γεγονό. Να καταλάβετε πως μπορείτε να δείξετε κάτι και αν μπορείτε να το κάνετε με κινητό, κάντε το με κινητό. Πάντως υπάρχουν πάρα πάρα πολλές σήμερα μικρές ψηφιακές μηχανές που τραβάνε και βίντεο. Μια χαρά βίντεο τραβάνε. Και βέβαια υπάρχουν και οι μεγάλες οι οποίες είναι λίγο πιο καλές από τις άλλες. Εντάξει. Για αυτό εδώ δείχνω διάφορα πράγματα μεταξύ των οποίων είναι το εξής. Ότι αυτά τα τετραγωνάκια είναι το μέγεθος του αισθητήρα. Βέβαια και εδώ πέρα υπάρχει ολόκληρη ιστορία τι σημαίνει. Δηλαδή αν έχω ένα μεγαλύτερο μέγεθος αισθητήρα είναι πιο άνετα τα πράγματα συνήθως είναι πιο άνετα διότι η τεχνολογία επειδή προχωράει εκμεταλλεύεται ότι το μεγαλύτερο μέγεθος είναι πιο καλά. Τα επιμέρους μικρά στοιχεία και μιλάμε τώρα για νανοτεχνολογία. Γιατί αυτό που δείχνει κάτω αριστερά το μικρότερο το πράσμα είναι ένα πραγματάκι τόσα. Δηλαδή είναι λιγότερο από ένα τετραγωνικό εκατοστό. Τώρα σκέφτεστε σε ένα τετραγωνικό εκατοστό. Εγώ τραβάω και μου αποθηκεύει τα πάντα και τα έχω τώρα μεταξύ μας. Τι να κάνει ένα τέτοιο πραγματάκι. Και όμως υπάρχουν ακόμα και επαγγελματικά μηχανήματα όπου βέβαια δεν έχουν ένα τέτοιο. Έχουν τρία, ένα για κάθε χρώμα κλπ. Δηλαδή υπάρχουν διάφορες τεχνικές που ακόμα και με αυτό το μικρό πραγματάκι να μπορούν να βγάζουν ποιότητα. Άρα εσείς στις φωτογραφικές σας μηχανές ή στο οτιδήποτε εραστεχνικό αν έχετε. Άντε το πολύ πολύ στις Άγια Φτώνα και αυτό φτάνει για να μπορεί να κάνει κάποιος μία ταινία η οποία να βλέπετε. Αξίζει να την περάσει στο computer να κάνει το μοντάζτο κτλ και να μην είναι ένα ενθύμιο. Άρα όσο πας πιο πάνω έχουμε μεγαλύτερα τέτοια τα οποία όμως εκτός το τι είναι πανάκριβα σημαίνει ότι για να μπορέσω εγώ να φορτώσω ένα computer για να κάνω μία δουλειά, θα πρέπει να έχω ένα άδειο computer το οποίο είναι εξορρογόδεξο όπως 1TB νύμη να μην έχει τίποτα μέσα και για 10 λεπτά να το φορτώσω ας πούμε για να μην έχει τίποτα άλλο και να μην προλαβαίνει να δουλέψει. Δηλαδή σκεφτείτε και αυτή την άποψη δηλαδή ότι υπάρχει ο άκρος απαγγελματισμός ο οποίος θέλει high-end μηχανήματα που δεν τα έχουμε, υπάρχει το πιο πιο εραστεχνικό πράγμα το οποίο έτσι καλαιοστόχουμε όλοι μας και ο οποίος μπορεί να κάνει οτιδήποτε λίγο καλύτερο για αυτό που θέλει να κάνει. Πάντως είναι σίγουρο ότι θα ακόμα και με εραστεχνικά μέσα αν ακολουθήσετε αυτή τη συμβουλή που λέει μην κάνετε zoom μην κάνετε pan μην κάνετε traveling αν υπάρχει κίνηση στο πλάνο τότε και με ένα απλό πρωματάκι θα δείτε ότι δεν θα κουνιέται η εικόνα και θα είναι μια χαρά. Αυτές λοιπόν είναι κάποιες από τις βιντεοκάμερες οι φακοί βέβαια και αυτοί ανήκουν σε μία επαγγελματική ας το πούμε σειράς μηχανών βίντεο δηλαδή για να αλλάζει φακό μία βιντεοκάμερα σημαίνει ότι είναι αρκετά ακριβή και είναι ας πούμε τουλάχιστον ή μη επαγγελματική γιατί υπάρχει αυτή η ορολογία είναι τουλάχιστον ή μη επαγγελματική και επομένως οι φακοί δεν παίζουν ρόλο διότι οι περισσότεροι μηχανές που κυκλοφορούν σήμερα οι βιντεοκάμερες αυτές που έχει όλος ο κόσμος συνήθως έχουν ζούμφακους που έχουν λίγο προς το ευριγόνιο και λίγο προς τον τηλεφακό. Άρα κάποιες ανάγκες θα σας καλύψουν τώρα το ντοκιμαντέρ λέγεται επίσημα ταινία τεκμηρίωσης στην ουσία εντάξει μπορεί να είναι κοινωνικό πολιτικό και τα λοιπά ιστορικό και τέτοια και εμείς εδώ ας το πούμε ότι θα έχουμε ένα ντοκιμαντέρ επιστημονικό. Εντάξει παρ' ό,τι λοιπόν είναι μια ταινία τεκμηρίωσης δηλαδή βασίζεται σε αντικειμενικά στοιχεία να το πω έτσι πάλι εισέθεται η έννοια της αφήγησης είτε λίγο είτε πολύ πρώτα απ' όλα γιατί εμείς έχουμε το χαρακτήρα μας και έχουμε σκεφτεί να το κάνουμε έτσι ενώ κάποιος σκεφτεί να κάνει αλλιώς. Σε αρχίζει να είναι δηλαδή μια μορφή τέχνης. Εντάξει. Δεύτερον γιατί ό,τι και να κάνεις δεν μπορείς σε ένα ντοκιμαντέρ κάποια στιγμή να μη ρωτήσεις σε έναν άνθρωπο κάτι γι' αυτό που κάνεις. Θέλω να κάνω ντοκιμαντέρ για το Λευκό Πύργο. Ε, δεν θα πάω στο Λευκό Πύργο. Θα ρωτήσω και κάπου. Δεν θα δείχνω μόνο τα τουτσλίκια που παίζουν ή τα τρενάκια που περνάνε. Μπορεί να ρωτήσω και έναν άνθρωπο ή να δω έναν τουρίστα. Είσαι γι' αυτό. Αυτό κάνει όλη τη διαφορά. Η ανθρώπινη παρουσία μέσα στο ντοκιμαντέρ κάνει όλη τη διαφορά. Αν ρωτήσεις έναν παππού, μια γιαγιά, ένα παιδάκι, ένα τουρίστα, έναν οτιδήποτε, τι λες για το μνημείο, γιατί πέρασες από εδώ, τι σε αρέσει, δεν σε αρέσει, τι κάνεις, όλα είναι πάρα πολύ σημαντικά. Και όπως έλεγα προχθές, αντι να πας στο Λευκό Πύργο, ξέρω εγώ, κάτω και να ρωτάς όλον τον δρόμο, άμα περιμένεις μια μέρα που ο ΠΑΟΚ έχει κερδίσει και έχουν μαζευτεί όλοι οι Παουξίδες έξω από το Λευκό Πύργο, πας απάνω στην TV 100 ή τους τραβάς από πάνω και δεν ξαναίνει κανένας, ας πούμε, το Λευκό Πύργο να είναι αγκαλιάζεται από τους Παουξίδες. Και υπάρχει και μια έκφραση που λέγεται πειραματικός κινηματογράφος, η οποία κακώς της βάζουμε μια ερμηνεία, έχει πολλές ερμηνείες, μπορεί να θεωρηθεί πειραματικός κινηματογράφος, μπορεί να θεωρηθεί καστικός κινηματογράφος, μπορεί να θεωρηθεί έναν αλλακτικός κινηματογράφος, μπορεί να θεωρηθεί ο κινηματογράφος του σουρεαλισμού, ξαναβώ, δηλαδή είναι αυτό που δεν είναι όλα τα άλλα. Και συνήθως είναι πιο κοντά στην τέχνη, δηλαδή μπορεί να θεωρηθεί όχι κινηματογράφος αλλά ένα είδος καλλιτεχνικής έκφρασης ας πούμε, γι' αυτό μπορεί να υποθεί και ως οικαστικός κινηματογράφος, και ο οποίος πειραματικός κινηματογράφος έχει τους κανόνες του, έχει το σενάριο του, έχει ότι έχουν όλοι οι άλλοι, αλλά διαφέρει κάπως από όλα τα άλλα είδη του σινεμά. Και έχουμε και το animation, το οποίο είναι μια καταπληκτική ιστορία όπως ξέρετε, οι ταινίες ας πούμε με εικόνες, για να το πούμε έτσι, το animation, πως μπορεί να κάνει κανείς το animation. Στήνω εγώ σε τρίποδο μια μηχανή και εδώ κάτω έχω πλαστελίνι, το πιο απλό πράγμα που υπάρχει, φτιάχνω ένα ανθρωπάκι με πλαστελίνι, τραβάω μια εικόνα, κάνω λίγο έτσι, τραβάω μια εικόνα, κάνω λίγο έτσι, τραβάω μια εικόνα, μεγάλη δουλειά δεν είναι. Γιατί για σκεφτείτε τώρα 24 καρέτ το δευτερό λεπτο, πάρα πολύ δουλειά. Παρ' όλα αυτά όμως που μπορεί να γίνει. Μάλιστα αυτή η μέθος χρησιμοποιείται στη σουηδική τηλεόραση για εκπαίδευση του σινεμά για τα παιδιά. Τους βάζουν να κάνουν πλαστελίνες και έχουν ένα ειδικό κουτάκι και τραβάνε φωτογραφίες και μετά τα περνάνε βέβαια οι μεγάλοι σε ένα πρόγραμμα μοντάζ και όταν δει ο πιτσιρίκος την πλαστελίνι να κουνιέται έτσι, κουνιέται και τρελαίνονται τα πιτσιρίκια. Άρα λοιπόν, να ένας ωραίος τρόπος. Ή ας πούμε εμείς δεν έχουμε όλοι οι αρχιτέκτονες σε αυτά τα ξύλινα τα ανθρωπάκια, έτσι, που γυρνάς εδώ κάνεις εκεί έτσι, μπορείς λοιπόν να κάνεις ένα ξύλινο ανθρωπάκι να χορεύει να κάνει τρελά πράγματα. Αυτό λοιπόν είναι ανημέσιο. Όμως έχουμε ξεχάσει ότι όσα αρχιτέκτονες έχουμε ένα εργαλείο στα χέρια μας τρομερό που λέγεται 3D. Εμείς χρησιμοποιούμε 3D προγράμμα. Τα παιδιά στο κοινωνικό χρησιμοποιούμε. Δεν ξέρουμε να χρησιμοποιήσουμε 3D. Ελάχιστον μπαίνουμε σε αυτή τη διαδικασία. Εμείς όμως τι κάνουμε, φτιάχνουμε ένα κτίριο 3D και μετά βάζουμε τη λεγόμενη κάμερα που υπάρχει στο software και λέμε πήγαινε από εδώ σιγά σιγά στην μακέτα την ψηφιακή την εικονική πραγματικότητα. Πήγαινε εδώ, στρίψει από εκεί, μπαίνει από την πόρτα μέσα. Σε πολλές διπλωματικές, σε πολλά θέματα το έχουμε δει να γίνεται δηλαδή το φτιάχνετε εσείς γιατί είναι μέσα στη δουλειά μας. Μάλιστα ας πούμε η Αγγελική τώρα έτσι στη διπλωματική της είχε κάνει 3D και κάθεσε και προγραμμάτισε το 3D με τέτοιο τρόπο που να φαίνεται ότι κτίζεται από κάτω προς τα πάνω το κτίριο. Οπότε τι γινότανε, έβλεπες εσύ σιγά σιγά να κτίζεται ένα πράγμα και να ανεβαίνει, να ανεβαίνει, να ανεβαίνει και στο τέλος ολοκληρώνεται το κτίριο. Αυτό είναι μαγικό, αυτό είναι ανημέσον που θα το ζήλαβαν όλοι οι άνθρωποι που κάνουν ανημέσον στο σινεμά, εμείς το έχουμε. Μάλιστα είναι τόσο σημαντικό την προηγούμενη φορά που δείξαμε και το φιλ για το Jean-Provet, ένα ντοκιμαντέρ για τα σπίτια του Jean-Provet, το πιο σημαντικό στο ντοκιμαντέρ ήταν το κομμάτι του ανημέσον που έδειχνε πως μπαίνουν οι τύχοι, δηλαδή ξαφνικά όλο το υπόλοιπο το έβλεπα να σε αρέσει περισσότερο, διότι είχε ένα στήριγμα, πώς το λένε, τα σχέδια, αν δεν σου μπήξει σχέδια κατόψεις και το μέσ, σου δείχνε ανημέσον που μπαίνουν οι τύχοι ένας μετά τον άλλο και πως κτιζόταν. Αυτό λοιπόν που το έχουμε εμείς είναι πάρα πολύ σημαντικό. Άρα υπάρχουν λοιπόν πάρα πολλά είδη ανημέσον που μπορεί κάποιος να κάνει. Έτσι, πώς κάναμε το άλλο της προέλευσης, πώς το είχαμε κάνει, πέρσι, απάνω στο κραστήριο, πώς είχαμε κάνει την ανημέσον ή δεν ήταν ανημέσον. Κάναμε μια ρώτηση για τα παιδιά αυτά, δε λέτε. Α, μπράβο, ναι. Πάλι για να δείξουμε το ψεύτικο χώρο. Ναι, ναι. Πώς ήτανε? Είχε στιλό, πάρ' το δώστο. Α, ναι, ναι, αυτό, ναι. Να το γραφήσετε το ένα πριν και το άλλο μετά και τα συνδέσετε και φάνηκε και το έδειξε. Και φάνηκε και τα έδειξε ενώ… Θα το ξανακάνουμε αυτό. Ναι. Θα το ξανακάνουμε. Ωραία, αυτό ήταν το ψεύτικο. Αλλά και σαν ανημέσον έχουμε τη φωτογράφηση ένα, τις πλαστελίνες δύο, το 3D που κάνουμε εμείς σαν ανημέσον τρία, τις κούκλες και τα λοιπά τέσσερα. Την άμμο, είχαν κάνει κάποια πράγματα με κόκκους άμμου, δεν ξέρω αν τα έχετε δει στο διαδίκτυο αυτά ποτέ, όπου πάλι φωτογραφείς πάρα πολλά και νομίζεις ότι άμμος, ας πούμε, κουνιέται και φτιάχνει περίεργα πράγματα. Δηλαδή μπορεί κανείς να κάνει πολλά κόρπα με ανημέσον, έτσι. Ακόμα και χαρτάκια, να κόψει χαρτάκια και να τα φτιάχνει και να τραβάει καρέ καρέ και να τα συνθέτει για να μπορεί να κάνει μία ιστορία. Πολλή δουλειά, πράγματι, αλλά στο τέλος το βλέπεις και τρελένεις. Και είναι όχι απλώς μικρού μήκους, πολύ μικρού μήκους, ξέρω εγώ. Άντε να κάνεις τρία λεπτά ταινιάκι. Να σας πω και δυο κουβέντες για τους σκηνοθέτες γιατί αξίζει τον κόπο. Λοιπόν, όπως ξέρετε οι σκηνοθέτες είναι πολύ περισσότερο από αυτούς όλους. Εγώ διάλεξα για κάποιους λόγους μόνο 10 με την εξής έννοια. Ας πούμε, άμα μπορώ να πω μία ή δυο κουβέντες για κάποιον να μένει κιόλας. Ξεκινάω ας πούμε με αυτό. Αφήνουμε λοιπόν τους ηθοποιούς να αυτοσχεδιάσουν. Λίγο πιο παλιά λογική, αρκεί να δείτε διάφορους ηθοποιούς χαρισματικούς, οι οποίοι έγιναν ηθοποίοι γιατί είχαν τα εκφραστικά μέσα, τυχή στη δική μας την ιστορία, εξαρρώγω ο Βέγκος. Ήταν τόσο εκφραστικός άνθρωπος που η δουλειά του ήτανε στο πλατό να βοηθάει, να φέρνει καφέδες. Ήτανε φροντιστής σε ταινίες. Αλλά όταν έχεις έναν φροντιστή ο οποίος είναι τόσο εκφραστικός σαν τον Βέγκο ας πούμε, όλοι τη βρίσκανε μαζί του, γελούσανε. Άρα τι πλάκα έχει ο τύπος. Εντάξει λέει βάουτωνε να παίξει τον Μπάτσο. Ο Μπάτσος ήτανε κάτι δευτερόλεπτο. Έλεγε έκανε έναν ο Βέγκος και στο τέλος το πήρε να έγινε ηθοποιός και ήταν τους πιο σημαντικούς που μας άφησε. Γιατί? Διότι είχε πολλά εκφραστικά μέσα. Δηλαδή ο τύπος εκείνη τη στιγμή αυθόρμη τους έβγαζε πράγματα. Οπότε ξαφνικά δεν ακολουθούσε σε 100% το σενάριο. Έλεγε μια σαχλαμάρα δική του και έλεγε ο σκηνοθέτης. Μα αρέσει αυτό βάλω το μέσο. Έτσι. Ενώ υπάρχουν σκηνοθέτες που δεν θα τα δεχόντουσαν με τίποτα. Διότι λένε κοίταξε εγώ έχω αυτό το έκανα, το ετοίμασα, το έφτιαξα. Αυτό είναι τέρμα, δεν μιλάει κανένας, δεν κάνει κανένας τίποτα. Αυτό θα το ξαναπείς, θα το ξαναγάλεις όπως θέλω εγώ. Άποψη. Άρα η άποψη δεν είναι η καλύτερη ή η χειρότερη. Το πώς χειρίζεται ένας σκηνοθέτης στους τοπίους. Ή ας πούμε καλή ώρα αυτό που λέει κάτω, η παραμικρή λεπτομέρεια. Αυτό μεταξύ μας. Μεταξύ μας, έτσι. Δεν υπάρχει κάποιος ο οποίος είναι περιφεξιονιστής και τα θέλει όλα τέλεια. Και ένας δίπλα του λέει ρε τι παιδεύεσαι άστα ρε παιδί μου. Έτσι είναι οι χαρακτήρεις των ανθρώπων. Πώς μπορεί να ξέρεις εσύ ότι αυτός τα κάνει καλύτερα από τον άλλο. Έτσι. Παράδειγμα. Ταυτόχρονα και σκηνοθεσία και σενάριο και αντιπαραγωγή. Γιατί? Είναι αυτό που λέμε εμείς οι αρχιτέκτορες ρε. Όταν δεν μας φτιάχνουν τα σχέδια όπως τα κάνουμε όλοι μας τα χαλάει. Γιατί δεν είμαστε ταυτόχρονα και εργολάβοι και να μένουμε μέσα οι υιοκτήτες. Έτσι. Και όσες φορές κάνουμε κάτι το οποίο είναι δημόσιο κτίριο άρα δεν έχουμε πελάτη με μας πρίζει. Τουλάχιστον το κάνουμε όπως θέλουμε. Ή ξέρω εγώ να δουλεύουμε μόνιμα μαζί ή να αναλαμβάνουμε και τη σκηνοθεσία και τη φωτογραφία. Ορίστε εδώ τώρα με τη φωτογραφία. Γιατί οι περισσότεροι μπορεί να νομίζουν ότι ο διευθύς φωτογραφίας έτσι και ο σκηνοθέτης είναι το ίδιο πράγμα. Δεν είναι. Ο διευθύς φωτογραφίας είναι όλα τα λεφτά που λέω εγώ. Διότι αν κάνει κακή φωτογραφία ο καλύτερος σκηνοθέτης όλων των εποχών χάνει αλήθεια η ταινία. Είναι πολύ σημαντική η εικόνα να είναι καλή. Είναι πολύ σημαντικό κάποιος να ξέρει πώς να τραβήξει μία εικόνα και με βροχή και με συναισθιά και με όλα και να έχει ζωντανιά και τα λοιπά. Θέλει μαστρία. Θέλει εμπειρία. Κανένας σκηνοθέτης δεν είναι καλός φωτογράφος. Φωτογράφει φωτογράφος. Ξέρετε την δουλειά τους οι άνθρωποι. Και κακώς θεωρούμε ότι οι σκηνοθέτες είναι καλύτεροι από όλους αυτούς δεν είναι. Απλώς τους γράφουνε στα γράμματα πρώτος. Και στο τελευταίο όσκαρ δίνουν το πιο σημαντικό. Τι ίδιοι που δίνουνε τα όσκαρ κτλ. προσέξτε στο τέλος. Και μετά που το σκηνοθέτη δίνει την καλύτερη ταινία. Γιατί είναι η καλύτερη ταινία ο παραγός. Γιατί είναι ο παραγωγός το αφεντικό της ταινίας στην Αμερική. Διότι ο κινηματογράφος είναι προϊόν εμπορικό. Είναι business. Δεν είναι πολιτιστικό προϊόν. Διότι αν ήταν πολιτιστικό προϊόν θα έπρεπε να το πληρώνε, να το ενισχύουν, να το στηρίζουν. Σαν κυβέρνηση. Όπως γίνεται σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπου εκεί, όχι, δεν είναι ο παραγωγός το αφεντικό. Είναι ο σκηνοθέτης. Άρα βλέπετε λοιπόν μια διαφορά. Επειδή λοιπόν στην Ευρώπη ο κινηματογράφος είναι πολιτιστικό προϊόν, ο σκηνοθέτης είναι πιο ψηλά από τον παραγωγό, λέμε. Παράλα αυτά και οι δύο είναι πάρα πολύ χρήσιμοι. Και εγώ δεν ξέρω πόσο δίνουν καλύτερους ένας από τον άλλο. Στις ταινίες του σωσιθοποίη, πάρα πολύ δύσκολο θέμα. Να είσαι σκηνοθέτης και να είσαι και ηθοποιός και να σου λείπει κάποιον να σου λέει κάνε το ξανά ή δεν το έκανες καλά ή αλλάξέ το. Βέβαια θα μου πείτε, έχουν βοηθούς. Δηλαδή, όταν ο πλήντιστον παίζει και ηθοποιός και σκηνοθέτης, έχει τον πρώτο βοηθό, τον δεύτερο βοηθό σκηνοθέτη και τα λοιπά. Και όλοι αυτοί του λένε να ξανακάνε το και τον παιδεύουν και όλους, γιατί βρίσκουν και την ευκαιρία. Λοιπόν, ή κάποιοι που συνθέτουν και τη μουσική. Ο Σαλώ, ας πούμε, ο περίφημος Τσάρλι Τσάπλη, το μόνο όσκαρ που πήρε ήταν η μουσική, τα φώτα της ράμπας. Γι' αυτό έχει πάρει όσκαρ, δεν πήρε για τις ταινίες του, ντροπή θα μου πείτε. Πράγματι. Ή ξέρω εγώ, κάποιοι ηθοποιοί, τόσο πολύ κολλάνε, εισαγωγικά, με τον σκηνοθέτη, που τους κρατάει σε όλη τους τη ζωή, σχεδόν. Δηλαδή, εγώ δεν μπορώ να κάνω, θα κάνω ταινίες αυτό τον ηθοποιό, συνέχεια, όποτε γίνεται και όταν γίνεται. Και οι δέκα σκηνοθέτες είναι, ξεκινάω από τον Eisenstein, γιατί έχω βάλει και τις ημερομηνίες στη μουσική, αλλά ίσως πράγματι έναν άρθροπο μοναδικό, ο οποίος τόσο πολύ καλά storyboards έφτιαξε, τόσο πολύ καλά εικονογραφημένα σενάρια, να το πω στα ελληνικά, όπου κανείς νόμιζε, ότι έβλεπες ένα πίνακα ζωγραφικής με διάφορα άτομα, έβλεπες δίπλα την ταινία του, και νόμιζες ότι έχει ζωγραφίσει από την ταινία το σκίτσο. Νόμιζες δηλαδή ότι έβλεπε την ταινία, έλεγε σταμάτα εδώ, και έκαλε ένα σκίτσο. Όχι, αυτός έκανε σκίτσο, με βάση το οποίο θα έκανε την ταινία. Δηλαδή είχε εξαιρετική ικανότητα, να αποτυπώνει, δηλαδή καλλιτέχνης, προημένο ζωγράφος, εξαιρετικός, ώστε αυτό που ήθελε να δείξει, να το έχει ως σκίτσος, στο εικονογραφημένο σενάριο, ώστε όταν επιλέξει τους ηθοποιούς, όταν τους δείσουν και τους φτιάξουν, μπορούν τα make up και τα λοιπά, να είναι αυτό που είναι στο σκίτσο. Τόσο πολύ πετυχημένο σενάριο. Και βέβαια ήταν ο γκουρού, ο καλύτερος ποτέ όλων, πολύ παλιά βεβίντεχα και πάρα πολύ, στο μοντάζ. Αυτός έκανε τα περισσότερα πράγματα, στο μοντάζ από όλους τους άλλους, και είχε διάφορα έργα, τα οποία προφανώς τα ξέρετε. Ο Χίτσκοκ τώρα. Ο Χίτσκοκ, στην ουσία, σκηνοθέτησε, για περισσότερα από 54 χρόνια. 54 χρόνια σκηνοθέτησε. 54 χρόνια σκηνοθέτησε. 54 χρόνια σκηνοθέτησε. 54 χρόνια σκηνοθέτησε. Καταλαβαίνετε τι λέμε. Και 20 χρονών, ξεκινούσε, που δεν ήταν 22, από 99 μέχρι 22, 23 χρονών ξεκίνησε, και σχεδόν 80-80 τόσο, σταμάτησε. Ο Χίτσκοκ. Ό,τι έκανε, ήταν τόσο καλό, που στις 100 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, 4-5 είναι οι δικές του. Δηλαδή ο άνθρωπος, ήταν απίστευτα καλός. Γιατί ήταν καλός, όπου μπορούσε να σου δείχνει θρύλερ, και να γελάσαι. Να έχει φόνους, να έχει τέτοια. Και να το δείχνει, ότι είναι φλεγματικό χιούμορο, ότι δεν είναι τώρα πραξιβίας. Αυτή ήταν η μεγάλη επιτυχία, αυτού του ανθρώπου. Κατάφερε λοιπόν αυτός ο άνθρωπος, όλες αυτές τις ταινίες, που βλέπετε δεξιά, να είναι η μία καλύτερη από την άλλη. Ο Ψυχώτο, από όλες αυτές τις ταινίες η Ρεμπέκα, εκπληκτικές ταινίες, που μπορεί να μην τις έχετε δει, να μην έχετε δει κάποιες, αλλά πάντως, η γνώμη μου είναι ότι είναι τόσο αξεπέραστος, που παρότι δείχνουν οι ταινίες ότι έγιναν παλιά, και τα λοιπά, και τα λοιπά, και το περιβάλλον φαίνεται, δεν τη γλιτώνει μία ταινία από τον χωροχρόνο, όπως και να αρχί. Παρόλα αυτά σας κρατάει το ενδιαφέρον τρομερά. Για παράδειγμα, θα σας πω κάτι, το οποίο έγινε και τώρα τελευταία, αυτό που λέει Strangers on the Trail. Τι σκέφτηκε τώρα Χίτσκοκ, λέει, κοιτάξτε, λέει, μπαίνει ένας άνθρωπος στο τρένο, να πάει από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη. Και βρίσκει στη Λάρσα, μπαίνει ένα άλλος, ο οποίος πάει και αυτό στην Αθήνα. Δεν το έχει δει ποτέ. Πιάνει την κουβέντα, και λέει, εμένα με καταπιέζει η μάνα μου. Λέει, εσένα, εμένα η γυναίκα μου. Ωραία. Θες να σκοτώσω εγώ τη γυναίκα σου και εσύ τη μάνα μου. Λέει, γίνεται ο τέλος άλωθιμος. Που να μας συνδέσουν τώρα. Τι γίνεται. Α, ωραία, λέει, εντάξει, θα σκοτώσω εσύ τη μάνα μου, εγώ τη γυναίκα σου, και γίνεται η δουλειά. Θα μου πείτε πόσο άτιμος ο σατανικός αυτός ο άνθρωπος καταφέρνει στο τέλος και τους πιάνει, για να αφήσει κιόλας την έννοια. Δεν υπάρχει τέλειο έγκλημα, αφήστε την πράγμα. Κανένας δεν μπορεί να σχεδιάσει το τέλειο έγκλημα. Κάπου κάτι θα γίνει, κάπου κάτι θα στραβώσεις, κάπου κάτι θα σου ξεφύγει, κάπου μπορεί η τίψη σου, κάπου κάτι τέτοιο, κάπου να φανερωθείς. Μπορεί να κάνεις κάτι άλλο το οποίο θα σε μαρτυρήσει. Και θέλοντας λοιπόν να παίξει, γιατί αυτό συνέχεια παίζει, στο τέλος κάτι γίνεται και τους πιάνει. Ενώ είναι ένα σενάριο που λέει, δεν μπορεί τέλειο έγκλημα. Αφού δεν γνωρίζονται καν. Πώς θα τους συνδέσουν. Αυτές λοιπόν ήταν ο Χίτσκο. Ο Μπουνιέλ τώρα. Ο Μπουνιέλ ήταν ένας άνθρωπος, τόσο σουρριαλιστής, τόσο ανατρεπτικός, πέραν από το γεγονός δηλαδή, χρησιμοποιεί πρώτη φορά, ζούμι φακούς στον κινηματογράφο και όλοι οι άλλοι το λυβρίζουν. Όσο ότι είναι, πώς θα λέγαμε σήμερα, τεκνοφρίκ, ας πούμε. Ότι είναι ο τεκνοφρίκ της εποχής του. Δηλαδή, ότι κοίτα τι κάνει. Τι να σας πω τώρα. Έχει μια σκηνή, ας πούμε, άνθρωπος, για να καταλάβετε, ας πούμε, πόσο συνδέεται και με την εποχή του ρεαλισμού και τα λοιπά, όπου κάποιοι καλούν στο σπίτι τους ξοργό 2-3 ζευγάρια και μπαίνουν μέσα στο σπίτι και τους περνάνε στην τραπεζαρία, η οποία είναι ένα πολύ μεγάλο τραπέζι και γύρω γύρω έχει τουαλέτες. Λεκάνες. Τουαλέτες. Και κάθονται στις λεκάνες. Με καζανάκια. Τα λένε, συζητάνε, και κάποια στιγμή λέει κάποιος, αχ, λέει, δεν αισθάνομαι καλά, λέει, πρέπει να πάω στο μπάνιο. Και τρέχει στο μπάνιο, ας πούμε, γρήγορα και έχει ένα πιάτο φάι και τρώει. Είδατε που ακόμα γελάτε και σήμερα, ενώ το χιούμορ πραγματικά και αυτό έχει να κάνει με την εποχή. Δηλαδή, δεν γελάς εύκολα με ανέκριτα παλά. Διότι και το χιούμορ εξελίσσεται. Ήταν ο Μπουνιουέλ, ένας εξαιρετικός, δηλαδή, τύπος, ο οποίος ανέκρυψε τα πάντα, ήταν πολύ σαρκαστικός, κτλ. Ας πούμε, έχει μία σκηνή σε ένα έργο, για να δείξει την εξουσία, όπου ο αστυνομικός, για παράδειγμα, δίνει εντολές σε έναν κατώτερό του, και του λέει, να κάνεις αυτό. Λέει, ο άλλος, γιατί. Την ώρα που λέει γιατί και αρχίζει να το εξηγεί αυτός, περνάει από πάνω ένα αεροπλάνο, και δεν ακούει τίποτα. Αφού, λοιπόν, ο διευθύς της αστυνομίας, δηλαδή, έχει περάσει το αεροπλάνο, λέει, ο άλλος, εντάξει, κατάλαβα και φεύγει. Καταλαβαίνετε τι λέω τώρα. Λοιπόν, αυτός ο άνθρωπος είναι, λοιπόν, μόνο για αυτό μπορεί κάποιος να τον δει σήμερα, και να πραγματικά, να περάσει στο νόμο. Κουροσάβα. Ο Κουροσάβα, λοιπόν, ήταν ένας εξαιρετικός σκηνοθέτης, ο οποίος επίσης δούλεψε πάρα πολλά χρόνια. Δεν ξέρω αν δούλεψε και περισσότερο από τον Χίτσκο. Πάντως, έζησε 88 χρόνια, και λέει σκηνοθέτης από το 43 μέχρι τον 99, 50 χρόνια. Ο Χίτσκο, κάτι παραπάνω δούλεψε ως σκηνοθέτης. Ο Κουροσάβα, λοιπόν, στην ουσία, μετέφρασε πολλές ιστορίες, ή αν το θέλετε διασκεύασε, τον Σέξπερ. Μόνο που υποποθέτησε τις ιστορίες του Σέξπερ, στην Ιαπωνία. Όπως, για παράδειγμα, έκανε το Run. Το Run είναι μια ιστορία, όπου τα τέσσερα παιδιά θέλουν να φάνε τον μπαμπά τον αυτοκράτορα και να το πάρουν τα πλούτη και την εξουσία και τα κάστρα και τα λοιπά. Και στο οποίο, έχει ενδιαφέρον μια σκηνή, να σας πω για να τη θυμόσαστε. Κάποια στιγμή γίνεται μια μάχη όπου κόβονται κεφάλια, χέρια, πόδια, ένας χαμός γίνεται. Και όπως κόβονται όλα αυτά τα χέρια και τα τέτοια λοιπά, κόβει τον ήχο, εντελώς, τον κόβει. Ξαφνικά νομίζεις ότι σαν να ήτανε αυτά, σαν γίνονται κόμιξτια. Δεν είναι πραγματικό. Γιατί αν δεν ακούς ουρλιαχτά, αν δεν ακούς τους ήχους από τα όπλα, από τα σπαθιά, από αυτά, δεν αποστοσιοποίησε. Και βάζει κλασική μουσική μέσα. Κλασική μουσική. Και μετά τον ρωτάνε. Τι έγινε, κουροσάβα, πως έβαλες κλασική μουσική σε μια σκηνή τέτοια, πολεμική τόμερη βία, που κόβονται κεφάλια. Ζηλαζεί, ένας χαμός γίνεται. Και λέει, μάζελε, έχετε καταλάβει τι γίνεται. Η κλασική μουσική είναι τέλεια, ταιριάζει σε όλα. Πολύ έξοδο. Ας πάμε λίγο παρακάτω. Αντονιών. Τι κάνει ο Αντονιών με λίγα λόγια. Ο Αντονιών ο Αντονιών, αντί να βασίσει τις ιστορίες στους ηθοποιούς και στις εκφράσεις των ηθοποιών και στη δύναμη που έχουν οι άνθρωποι, βασίζει την ιστορία του στο περιβάλλον. Σου φτιάχνει τέτοιο περιβάλλον που μιλάει τόσο πολύ το περιβάλλον γιατί πρόκειται να δεις, που το βλέπεις με άλλα μάτια. Άρα και να μην παίξουν που λέει ο λόγος καλά οι ηθοποιοί του, σιγά που το νοιάζει, αυτό σου έχει φτιάξει ένα περιβάλλον μοναδικό, σου έχει βάλει την ιστορία σωστά εκεί που πρέπει να είναι, οπότε το αποτέλεσμα είναι ότι εσύ υποβάλλεσαι από τους τόπους και από τους χώρους που έχεις επιλέξει και βλέπεις ας πούμε ένα εξαιρετικό έρωμα. Αυτό λοιπόν είναι πάρα πολύ σημαντικό, έτσι, πάρα πολύ σημαντικό. Αυτός λοιπόν είναι ο Αντονιών. Να θυμάστε δηλαδή ότι ο Αντονιών αυτό ήταν το ατού ας πούμε. Αυτό ήταν το πλεονέκτημα όσο Welles. Εντάξει, όσο Welles είναι και αυτός μια περίπτωση ανθρώπου αντίστοιχη με τον Χίτσκοκ, όπου έχει τρομερό χιούμο, έχει τόσο χιούμο που κάποια στιγμή επειδή έχει περάσει η λογική της επιστημονικής φαντασίας στην εμερικανική κοινωνία, βγαίνει στο ραδιόφωνο και λέει επίσημα σαν εκφωνητής κανονικότατα ότι έχουν προσγειωθεί Άριανοι λέει ή στέλνεται από τον Άρη. Οι Άριανοι έχουν προσγειωθεί και θα μας σκοτώσουν όλους και γίνεται ένας πανικός στη Νέα Υόρκη. Δηλαδή οι άνθρωποι τρέχουν σαν τρελίνα γλυκός όπως ο Άριανούς, που υπάρχουν. Αυτός ο άνθρωπος προφανώς θα έφυγε τα πράγματα με πολύ χιούμορ επίσης και διάφορα χαρακτηριστικά που λέμε εξοργό, πεντακάθαρα πλάνα, το βάθος πεδίου για να πραγματικά έτσι κάνει, από κάτω ή από πάνω να δείξει αυτό ή από κάτω κάποια άλλα. Δηλαδή χρησιμοποιεί σε όλο το λεξιλόγιο που λέγαμε πριν με τις γωνίες λήψης και τα λοιπά για να κάνει τις ιστορίες του. Πολύ ενδιαφέρον σας, τόσο τελικά αν το σκεφτείτε, η ταινία Citizen Kane, ο πολίτης Kane που πρόκειται για κάποιον όπως τον Λαδράκι που έχει όλα τα μέσα ξέρω εγώ τα εκτυπωτικά και την εξουσία του τύπου σε έναν τόπο και η πτώση του στο τέλος ας πούμε, αυτή η ταινία θεωρείται η καλύτερη όλη των εποχών από πάρα πολλούς κυρίως από κριτικούς κινηματογράφους βέβαια που είναι πάρα πολλοί κι αυτοί δηλαδή αυτοί βγάζουν τις λίστες ποιες ταινίες είναι. Οπότε, ο Άρσο Γουέλ έχει καταφέρει ανάμεσα στους άλλους που είναι περισσότερο και ηθοποιός, δεν είναι ας πούμε σκηνοθέτης, έχει καταφέρει να κάνει μια ταινία που έχει μείνει ας πούμε στην ιστορία του κινηματογράφου. Πρέπει κάπου κάποια φορά να δείτε το Citizen Kane, έτσι και διότι. Αν πάμε τώρα στον ίγγρυν Μπέρκμαν, ο Μπέρκμαν αντίθετα με τον Αντονιόνι, δεν του καίγεται καρφάκι ο τόπος και ο χώρος, αυτός κοιτάει να βγάλει από τον ιθοποιώσιμους θύματα που κανένας άλλος του να θέτει δεν μπορεί να βγάλει. Είναι τόσο πολύ έντονο και το βλέπει κανείς στις ταινίες του Μπέρκμαν αυτό, αρκεί να δείτε ότι υπάρχουν σκηνές και πλάνα στις ταινίες του Μπέρκμαν, που δεν μιλάνε οι άνθρωποι. Πήρε αρκετή ώρα. Και δείχνει ο φακός τα χαρακτηριστικά τους εδώ πέρα κοντά, να κονιούνται τα μάτια τα τέτοια, να βλέπεις τις σκιές μέσα της και να λες, τρελαίνεσαι να βλέπεις ας πούμε αυτοί οι ιθοποιούς πως αποδίδουνε κάποιους ρόλους. Δηλαδή η μαεστρία αυτού του πλανθόπου τελικά ήτανε και όχι μόνο μαεστρία, να καταστρέψει όλους οι ιθοποιούς που υπήρχαν αρκεί να κάνουν τη δουλειά του. Να τους στείλει μετά την ταινία στον ψυχίατρο για σίγουρα. Οπότε οι ταινίες του βέβαια είναι πολύ βαθιές, πολύ αριές. Κάπου δεν αντέχεις δηλαδή πως το λένε. Και αυτοί στο να μπαίνουν. Γι' αυτό τον έχουνε ότι είναι από τους μεγαλύτερους σχημαθέτες όλων των εποχών βέβαια έτσι. Και βέβαια και για την εποχή του τόλμουσε να βάλει δυο γυναίκες να έχουν σχέση. Τότε δεν ήταν και εύκολα τα πράγματα. Και ποτέ σκηνή που να είναι, ας πούμε, απαγορευμένη. Ποτέ. Ο Φεδερίκο Φελήνη θεωρείται ίσως ο μεγαλύτερος παραμυθάς από όλους. Παραμυθάς διότι μπορεί και καταφέρνει και περνάει τις μνήμες της παιδικής ηλικίας τώρα που είναι μεγάλος. Είναι απίστευτα καλός. Πέρασε, βέβαια, και από κάποιες ταινίες στην αρχή. Τότε και η εποχή, ας πούμε, λαστράδετη, τα λοιπά, λαντόλτσε δίτα που είναι, ας το πούμε, αυτό που λέγαμε ιταλικός νεοριαλισμός. Κάτι που στην Ελλάδα το ξέρουμε πάρα πολύ καλά. Τι είναι ο ιταλικός νεοριαλισμός? Αυτό που στην Ελλάδα λέμε ο νταλκάς. Αλλά όχι ο νταλκάς ο αντικειμενικός. Όχι, δηλαδή, έχω νταλκά, γιατί μ' άφησε κάποια. Νταλκά μ' άφησε, δεν μ' άφησε. Έχω νταλκά, πάμε να τα πιούμε. Σκάρ, γιατί σκάρ, σκάρ. Αυτό. Αυτό ήταν ο ιταλικός νεοριαλισμός. Ο Φελήνη λοιπόν πέρασε από εκείνο και έφτασε μετά σε ταινίες, όπως το Αμακόλ, το οποίο είναι αριστούχημα και το οποίο δείχνει ούτε λίγο, ούτε πολύ, όπως μία ταινία πολλά χρόνια αργότερα, Συναιμά Παραντίζο, δείχνει, ας πούμε, την επαρχαιακή Ιταλία εκείνη την εποχή, πως ήταν οι πιτσιρικάδες και τις περιπέτειές τους και βλέπανε τις γυναίκες με τα μεγάλα στήθη και εφτά κρυφαπούανε και κάνανε και φτιάχναν και κάνανε διάφορες αχλαμάρες και εσύ είσαι ευτυχισμένος που το βλέπεις. Μεγάλος παραμυθάς ο Φελήνη και γι' αυτό και έμεινε βέβαια στην ιστορία από τους πιο σπουδαίους όλων των εποχών. Και τώρα να σας πω γι' αυτόν που ίσως ελάχιστοι τον ξέρετε, λέγεται Σίδνη Λιούμετ και όπου το έργο που δείχνω εδώ είναι η 12 angry men. Αυτή η ταινία λοιπόν είναι ένα από τα πιο σπουδαία μαθήματα σκηνοθεσίας που μπορεί κάποιος να πει με λίγα λόγια. Τι είναι το story. Το story είναι στην εποχή τότε, 57, ένα μαυράκι καρφώνει με στυλέτα ένα ασπράκι και πεθαίνει το ασπράκι. Δεδομένη κατάσταση, να τον πάρουμε να τον στείλουμε στην δικτυρική καρέκλα να τελειώνει. Η διαδικασία είναι ότι υπάρχει ένα δικαστήριο έχει ορίσει 12 ενόρκους ή 12 angry men οι οποίοι αυτοί οι 12 angry men θα συνεδριάσουν στην αίθουσα δίπλα από το δικαστήριο μέχρι να αποφασίσουν αν το μαυράκι θα το στείλουν στην δικτυρική καρέκλα. Μπαίνουν μέσα στην αίθουσα λένε άντε να τελειώνουμε να τον στείλουμε guilty guilty να φύγουμε και εκεί αρχίζει η ιστορία. Η ιστορία που αρχίζει εκεί πέρα είναι ότι ένας από τους 12 διαβάζει τα χαρτιά και τους λέει το διαβάσατε αυτό ή ποιο αυτό. Ορίστε λέει εδώ πέρα λέει δεν βρέθηκε δαχτυλικά αποτυπώματα του μικρού πάνω στο στυλέτο και ότι είναι αλλουνό τα δαχτυλικά αποτυπώματα πως το κατηγορούμε. Τελείωνε τι θα θες αυτά να το σκοτώσουμε. Αποτέλεσμα είναι ότι σιγά σιγά με όλη την πλοκή όπως τραβάει αναποδογυρίζεται όλη η ιστορία και προφανώς το τέλος αθώνει. Όλο το έργο είναι γυρισμένο σε μια αίθουσα και όλη η ιστορία βασίζεται στο πόσο ψηλά είναι η κάμερα και τι είδος φακού χρησιμοποιεί. Όταν ξεκινάει η ιστορία και λένε άντε να τελειώνουμε είναι ένοχος να φύγουμε είναι ο φακός πολύ ψηλά και ευρυγόνος αυτό όπως σας έλεγα του ψηλού. Ξέρετε πρώτα τι θα γίνει να τελειώνουμε. Όσα αρχίζουν σιγά σιγά τα αποκαλυπτήρια ο φακός αρχίζει και κατεβαίνει σιγά σιγά φτάνει στο ύψος των ματιών αρχίζει και δείχνει πιο κοντά τους ανθρώπους που τι λέει αυτός τώρα και μας τα χαβάει τι γίνεται μπορεί να έχει δίκιο όμως για να δούμε τι γίνεται και τι δεν γίνεται και στο τέλος ο φακός κατεβαίνει κάτω αρχίζουν και γίνονται αυτή η ψηλά τα θηρία που αποφασίζουν για τη ζωή ενός ανθρώπου και ο τηλεφακός ο οποίος δείχνει εδώ εκεί τέτοια εκφράσεις κτλ για τρελένες. Αυτό λοιπόν είναι ένα από τα πιο καλά μαθήματα στην αθεσία του κινηματογράφου που έχει να κάνει πως δηλαδή η ιστορία χρησιμοποιεί τα τότε μέσα που ήταν ένας τηλεφακός ή ένας ευρυγόνιος υψηλά ή χαμηλά σε μία αίθουσα ασπρό μαύρη ταινία την βλέπετε ούτε δευτερόλεπτα δεν βαριέστη. Αυτός λοιπόν ήταν ο Λούμετ και τέλος τελειώνον με τον Λανσφορ Τρίερ που ίσως έχετε ακούσει για τον εξής απλώς θα το λόγω ότι ο Λανσφορ Τρίερ είτε το πίστευε είτε όχι έκανε ένα μανιφέστο το οποίο το ονόμασε δόγμα 95 μία διακήρυξη και τι είπε ο άνθρωπος είπε το γυρίσμα πρέπει να είναι σε φυσικούς χώρους δεν κάνουμε σκηνικά δεν πρέπει ο ήχος να παράγεται ξεχωριστά από τις εικόνες δεν θα ηχογραφούμε για να τα δείχνουμε ωραία άσχημα τα πράγματα ότι η ήχος υπάρχει πείτε μου ότι έχει άδικο τώρα η κάμερα πρέπει να κρατιέται στο χέρι γιατί λέει άνθρωπος δεν του τραβάει ο τρίποδος δεν είναι καλή ώρα γιατί λέει όχι τρίπονο στο χέρι στο χέρι πολύ ωραίος κάνετε παρακάτω τι λέει η ταινία πρέπει να είναι έχρωμη γιατί η αστρόμαυρη αφού η ζωή είναι έχρωμη άρα άμα το κάνεις αστρομαυρό κάτι κάνεις δηλαδή τι κάνεις κυρίως όταν βλέπεις μια αστρόμαυρη ταινία το μπλε και το πράσινο δεν τα ξεχωρίζεις μήπως θέλεις να κρύψεις ένα από τα δύο χρώματα γιατί έχρωμη άστε τις πλάκες οπτική εργασία και φίλτρα απαγορεύονται δεν πρέπει να περιέχει επιπόλαιη δράση φόνους όπλα και τέτοια δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα γιατί χρειάζεσαι όπλα για να δείξεις αν είσαι βίαιος μπορείς να το δείξεις με χίλιους τόπους χρονικές και γεωγραφικές αποστοποιήσεις απαγορεύονται αφού εδώ λέει συμβαίνει ταινία δεν υπάρχουν συγκεκριμένα ή ειδη ταινίες δηλαδή ξέρω εγώ καουμπόικα, συνομικά και τέτοια αφού είναι μία η αφηγήση και το φορμά πρέπει να είναι το ακαδημό και λέει ο σκηνοθέτης πρέπει να αναγράφεται στους πίτλους στην ουσία αν το τελος και εφθείτε πραγματικά δεν πρέπει να υπάρχει γιατί τη δουλειά την κάνουν όλοι οι άλλοι τι κάνει ο παραγουγός που οργανώνει πως θα γίνει το γυρίσμα, τι κάνει ο φωτογράφος που κοιτάζει τα πλάνα, τι κάνει ο μοντέρα έτσι ποιος την κάνει, αυτή την κάνει τώρα για να καταλάβετε λοιπόν αυτή την ταινία θα σας πω μια πάρα πολύ ευχάριστη ταινία ενός από αυτούς τους διδανούς σκηνοθέτες που πίστεψαν στο δόγμα ο οποίος έκανε μία ταινία η οποία λέγεται Θέσθεν από το Φιέστα που είναι η γιορτή το έργο αυτό που λέγεται Θέσθεν είναι ένα πάρα πολύ ευχάριστο έργο που ο μπαμπάς με τα τέσσερα παιδιά του είναι 60 χρονών τα καλεί στο σπίτι του για να γιορτάς τα 60 του γενέθλια τα παιδιά έρχονται με συζύγους και λοιπά παιδιά αυτά φίλους, παζεύεται μία μεγάλη παρέα από 6, 12, 15 άτομα κάθονται γύρω από το τραπέζι χρόνια πολλά μπαμπά, χρόνια πολλά μπαμπά και ένας από τους γιους λέει χρόνια πολλά στον μπαμπά ο οποίος με βίαζε όταν ήμουνα μικρός θεατρικό είμαι, θεατρικό είμαι, θεατρικό το είχε φανταστεί και έγινε το χαμός αν σκεφτείτε λοιπόν αυτή την ταινία που σας λέω δεν ταιριάζουν όλα αυτά εδώ που λέει αυτός πράγματι σε ένα σημείο γίνεται η ιστορία βία δεν χρειάζεται όπλο, όπλο όταν έχει πειραβολείο στον μπαμπά, όταν έχει εισθύντει αλλού, βίαζε όταν ήμουνα μικρός, κάτσε καλά, όχι αστεία, αυτός κυτρινίζει, οι άλλοι παθαίνουν, τι λες στον μπαμπά τώρα, διάφορα όπου βέβαια είναι μία ταινία πρέπει να έχεις γεράνε να βρεις για να την παρακολουθείς και να τη δεις γιατί αλλιώς δεν είναι και τόσο ευχάριστη λοιπόν ας κάνουμε ένα διάλειμμα με τις παρουσιάσεις και τα λοιπά να πούμε τι θα είναι ένα θέμα, καταρχήν σε κάθε μάθημα που θα έρχεστε εδώ πέρα θα κάνουμε οπωσδήποτε μία παρουσίαση, θα δείχνουμε οπωσδήποτε ένα δύο φιλμάκια και σήμερα θα δούμε τουλάχιστον ένα δύο φιλμάκια έτσι ώστε να συζητάμε και πάνω στα φιλμάκια αυτά που λέμε για να είναι πολύ πιο καλά τα πράγματα θα έθετε να κάνετε μια αποτύπωση ενός δοκιμαντέρ δηλαδή θα σας δώσουμε ανά δύο θα κάνετε ομάδα θα σας δώσουμε έναν δοκιμαντέρ στα στικάκια έναν δοκιμαντέρ αρχιτεκτονικό το οποίο κρατάει περίπου 25 λεπτά και εσείς ούτε λίγο ούτε πολύ θα το αποτυπώσετε τι σημαίνει θα αποτυπώνω μια ταινία σημαίνει ότι φτιάχνω ένα χαρτάκι το οποίο λέει τα τεχνικά στοιχεία της κάμερας λέει τον τρόπο που τραβήθηκε αν έχει ζουμ αν έχει παν αν έχει τέτοιο αν έχει κάποιος ήχος ποιοι είναι θυσικοί του περιβάλλοντος ή όχι αν έχει κάποιους διαλόγους αν μιλάει κάποιος κλπ αυτό είναι κάτι όπως αυτό δηλαδή αν έχουμε ένα πίνακα τέτοιον τι κάνουμε λέμε έχουμε μια σκηνή όπως είπαμε η σκηνή είναι μία ας με έξω από το κτίριο έχουμε μια σκηνή πλάνο είναι και προς τα εδώ και προς τα εκεί και προς τα κάτω και προς τα πέρα άρα λοιπόν μπορώ να έχω σκηνή ένα πλάνο ένα σκηνή ένα πλάνο δύο σκηνή ένα πλάνο τρία και το καθεξής άρα περιγράφω τι έχει αυτή η σκηνή περιγράφω τι είναι η γωνία του φακού η κίνηση της κάμερα περιγράφω αν υπάρχει κάποιο είδος αφήγηση περιγράφω αν υπάρχει κάποιος ήχος η μουσική και αν υπάρχει κάποιο κείμενο και πόσο κρατάει αυτό δεν είναι αποτύπωση είναι δηλαδή αν κάποιος θέλει να κάνει κάτι σαν αυτό που βλέπει αν του αρέσει αυτό που βλέπει αρκεί να κάνει μία τέτοια καταγραφή και μετά να πει εγώ έχω να κάνω μία δουλειά ένα ντοκιμαντέρ τι να κάνω θα στήσω εξωτερικό πλάνο ωραία θα κάνω εξωτερική σκηνή ένα πλάνο από εδώ ένα από εκεί πάρα κάτω θα μπω μέσα ένα από εδώ ένα από εκεί πάρα κάτω παρακάτω αφηγητή έχω να μιλήσω εγώ voice over παρέα να βρω κάποιον που το σχεδίασε αν υπάρχει να το ρωτήσω να μου πει κάτι να βρω κανένα μάσταρα πιθανόν να βρω κανέναν που περνάει σε αρέσει κίνικα αφηγήσεις να μιλάω την ώρα που μιλάω δεν μπορεί αυτό να βάλω μουσική πέφτουν πολλά αλλά μπορεί και να το κάνω αν δεν μιλάω όμως και έχω από κάτω λεζάντα που λέει κάτι βλέπουμε το κτίριο τάδε που λέγεται τάδε δεν μπορώ να βάλω μία μουσική τι μουσική να βάλω αποτέλεσμα όλο αυτό το πράγμα που φαίνεται σαν αποτύπωση και έχει πολύ ενδιαφέρον αν κάποιος δηλαδή του βάλει ας πούμε και μία φωτογραφία να το πω έτσι που την έχουμε την φωτογραφία δεν την έχουμε δεν την έχω εδώ δεν την έχουμε να το εδώ είναι αν λοιπόν κάποιος ας πούμε ότι βγάλει πριν από το φιλ που θα κάνει επειδή ξέρει ότι θα κάνει μία δουλειά ξέρω μου στην πλατεία Αριστοτέλους σκέφτεται τι θα δείξει από την πλατεία Αριστοτέλους και βγάλει διάφορες φωτογραφίες γιατί λέει αφού θα κάνω εδώ ένα πλάνο θα βάλω μία φωτογραφία τι βάζει εδώ τη φωτογραφία αριστερά έχει και ένα δεύτερο πλαίσιο άμα υπάρχει ζουμ ώστε να πει ότι ή ξεκινάω ή ξεκινάω από το μικρό τοιτραγωνάκι πάω στις άκρες οπότε κάνω ζουμ άωτ ή πηγαίνω από κάτω και τελειώνω εδώ κάνω ζουμ μιν για παράδειγμα οπότε το γράφει περιγράφει ποια είναι η σκηνή περιγράφει τα μέσα που θα το κάνει αν θα έχει βρυγώνει ο τηλεφακό έτσι οπότε αυτό τι είναι στην ουσία είναι ικανωγραφημένο σενάριο δηλαδή αυτό που θέλω να κάνω το έχω εδώ αυτή λοιπόν είναι η αποτύπωση τώρα να πάμε όμως στο θέμα το οποίο είναι το πιο σημαντικό από όλα και το οποίο είναι το εξής εδώ είμαστε σκεφτήκαμε λοιπόν ότι αφού θα θέλουμε να τραβήξετε κάτι και να κάνετε ένα φιλμάκι για κάτι στη Θεσσαλονίκη να είναι δίπλα μας δηλαδή όχι για κανένα άλλο λόγο θα μπορούσατε καταρχήν να χρησιμοποιήσετε ως μεθοδολογικό μηχαλείο την χωρική ανάλυση που είπε ο Kevin Lynch το 1970 στο βιβλίο του The Image of the City, δηλαδή την εικόνα μιας πόλης αυτός έλεγε ότι η πόλης ως προς τη χωρική ανάλυση είναι πέντε στοιχεία το ένα είναι το τοπόσιμο, το άλλο είναι η διαδρομή, το άλλο είναι η περιοχή, το άλλο είναι ο κόμπος και το άλλο είναι το όριο ας δούμε τώρα για παράδειγμα η παραλία ας πούμε τι είναι ως προς αυτά τα πέντε, είναι η περιοχή, διαδρομή, όριο, κόμπος και τοπόσιμο διαδρομή, γιατί περπατάς πάντα, θα μπορούσε να είναι και όριο θάλασσας γης, why not δηλαδή και διαδρομή και όριο αυτό με βοηθάει λοιπόν να εντύνω στο τραβήγραμμα μου ή να θέλω να δείξω στο ντοκιματέρα ότι και διαδρομή είναι και έχει αυτή τη λογική αλλά έχω και ένα όριο ωραία για πες εσύ τώρα ας πούμε τι είναι η Αγία Σοφία περιοχή γιατί είναι μεγάλη πλατεία ας πούμε, άλλο, είναι κάτι άλλο τοπόσιμο, τώρα για όριο δεν το πολύ βλέπω κόμπος, όλα παρά τη βούδη γίνονται έξω από την Αγία Σοφία άρα λοιπόν κοίταξε τι έχεις, έχεις ήδη τρία εργαλεία για ένα κτίριο, για μια περιοχή, για ένα κάτι λοιπόν αυτό και αυτό, για πες μου για την πλατεία Αριστοτέλους τι λες ότι είναι η πλατεία Αριστοτέλους για σένα κόμπος δηλαδή, τοπόσιμο γιατί δεν είναι τόσο ξεχωριστό από όλα τα άλλα, μπορεί να το πεις ότι είναι τοπόσιμο για πάμε παρακάτω, είναι κάτι άλλο, όριο, εντάξει περιοχή είπαμε είναι, τοπόσιμο είναι, όριο δεν πολύ μοιάζει, κόμπος μπορεί να είναι κάπου, γιατί χωρίζεται και με τη Μητροπόλεως, χωρίζεται και με τη Τζιμισκή δηλαδή είναι κάποιος κόμπος συνάντησης ας το πούμε τρία για την πλατεία Αριστοτέλους, για πού ξέρω εγώ, τη Ρωτόντα, τι σου λέει η Ρωτόντα τοπόσιμο, ορίο δεν μοιάζει και διαδρομή δεν πολύ μοιάζει άρα λοιπόν, ή τα τείχη, ξέρω εγώ τι είναι για σένα τα τείχη τα τείχη θα μπορούσαν να είναι διαδρομή και όχι παρ' ό,τι είναι μεγάλο ενέχεια μπορεί και τοπόσιμο αρκεί να ορίσουμε τι είναι τοπόσιμο και τοπόσιμο είναι γιατί πράγματι είναι κάτι τόσο ξεχωριστό βέβαια δεν λες τα τείχη και θεωρείς ένα σημείο κάπου αλλά καταλεβαίνει άλλοι ότι η τείχη είναι ένα πράγμα μεγάλο που έχει μεγάλο περίγραμμα τι είναι η αγορά μου διάλογος μου τείχη σίγουρα, τοπόσιμο για μένα βέβαιες άρα βάζεις θέμα και για μένα, πολύ καλά πώς νιώθεις, ναι κόμμος θα μπορούσε να είναι, όριο θα μπορούσε να είναι όριο διαδρομή δεν είναι μάλλον δεν είναι διαδρομή ας πούμε ένα μουσείο τώρα, ποιο μουσείο να πούμε το αρχαιολογικό μουσείο, για πέρας τι είναι το αρχαιολογικό μουσείο ίσως ναι όριο δεν πόλι φαίνεται και τα διαδρομή, διαδρομή δεν είπες μέσα στο μουσείο έχει διαδρομή, άνετα θα μπορούσε να είναι, γιατί αστεία αστεία είναι ένα ας πούμε μνημείο του μοντέρνου κινήματος δηλαδή το έκανε ο Καρατινός, ξαναγώ, έχει την Κολονάδα έξω έχει κάποια στοιχεία που ήταν τότε χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής ιδέας για να μας πεις κάτι, διάλεξε σήμερα στη Θεσσαλονίκη κάτι της το μέγαρο, τρομερό το παλιό ή το καινούργιο για πες είναι το δώσιμο που είναι ο Ριόνιος και εκεί στο Ματάκι και το πρόσιμο είναι το όριο, αστεία και θάλασσα κόμβος είναι με τη λογική του ραντεβού όσες φορές έχω πάει στο Μέρανο για να ακούσω μουσική στο διάλειμμα αισθάνομαι πραγματικά ότι είναι κόμβος συνάντησης ότι θα βγω έξω στο διάλειμμα και είναι όλα τα λεφτά διότι θα βρω κάποιον άνθρωπο που είναι φίλος ή γνωστός θα κάνουμε κουβέντες, είναι σαν να έχεις δώσει ραντεβού είναι μόνο ένας τόπος ο οποίος πας για να ακούσεις μουσική είναι σαν να έχεις δώσει ραντεβού, ελάτε ρε παιδιά διότι η μουσική θα πάμε όλοι και κάποιον θα βρεις και για πες και σε κάποιο άλλο έτσι για την κουβέντα τώρα το λιμάνι, ένα κτίριο από το λιμάνι όλο το λιμάνι είναι περίοδος διαδρομή άνετα γιατί έχεις να περπατήσεις μέσα διάφορα τώρα για το πόσο δεν μου πάει και πολύ παρότι είναι σε ξεχωριστό κομμάτι, δεν είστε έξω, όλοι το βλέπουν και για πες, πες κάτι το Σιτρυβάνι είναι το πόσιμο σε ψυχία είναι κόβος σιούρα, είναι το μικρό το Σιτρυβάνι είναι, αλλά είναι πλατεία στον τελείως θα μπεις τώρα κόβος, και κύρα δεν μπορείς μήπως είναι όριο του πανεπιστήμιου να είναι την πόλη γιατί εκεί είναι, βέβαια θα μπεις, δεν είναι τώρα ένα σημειάκι, τώρα είναι αλλά πάντως είναι στο όριο γιατί έχει από μια μεριά την έκθεση, από την άλλη την πόλη και αυτό είναι εκεί είναι ένας κόβος πολύ σημαντικός τα διευθυνή δε μου λείπω μπα, δεν είναι για πες μας κάτι για το πόλι ξέρω, γενικότερα που είναι περιοχή, τώρα το πόσιμο δεν θα τρόλεγα λόγω κλίμακας, επειδή είναι πολύ μεγάλη σε σχέση με την κάτω πόλη σίγουρα είναι διαφορετική δηλαδή από δυσκύρου περιοχές της, αλλά νομίζω ότι είναι πολύ λεπιμένη η κατάσταση όμως πάλι λοιπόν, μάλλον το περιοχή δεν έχουμε, παρόλο που περιέχει πολλές δεδομένες, δεν είναι κάποια σχέση διαφορετική Δήμητρα για πες εσύ κάτι σχετικό με τη μουσική, ας πούμε, και μονή ο Λαζαριστώτας Είναι και το πόσομο, ως ένα δεύτερο βαθμό, γιατί εκεί κοντά ξέρει κανείς ο τι να πάει στη περιοχή κόμπο σαν το όσπρο στη Λαγαδά, διαδρομή όχι, περιοχή Μπορεί να πει κανείς ότι επειδή είναι δίπλα, ότι είμαι κινηματογράφος, επειδή απέναντι, ναι με είναι τοξινοδοχείο το μεγάλο αλλά κάνουν συνέδρια εκθέσκεται, ότι έχει κάτι με τον πολιτισμό έτσι Θα κάνουν στο στρατόπεδο του Παύλου Μαλέκηνου, που έχει δράσεις Διαδρομή δεν είναι σήμερα Αν και όταν μπεις μέσα, επειδή είναι πολύ στενόμακρα οι πτέρυγες που κάνουν τις εκθέσεις έχουν μια γραμμικότητα που υποτίθεται ότι πτύπτεις, κατεβαίνεις, γυρνάς, κάνεις, δηλαδή έχει κάτι Εσωτερικά έχει Εγώ σκέφτομαι ότι έκθεση είναι όλη, εκτός του που όλη, είναι και διαδρομή του κυβερνημίου και του πόσουμου Στην ουσία διαδρομή σε εσωτερικούς χώρους έχει τις εκθέσεις, τους διαδρόμους των δημοσιών κτιρίων Έχεις την αναγκαστική πορεία σε σούπερ μάρκετ Αυτή είναι η διαδρομή, τόσο πολύ την φτιάχνανε στο εξωτερικό που σε μία μικρή πόλη της Γερμανίας είδανε ότι το σούπερ μάρκετ του κοντέλει να κλείσει και δεν πάει κανένας Και είπανε γιατί, γιατί είχε υποχρεωτική κίνηση διαδρομής Και στην περιοχή είχε πάρα πολλές νέες μητέρες Οι οποίες όλο και όλο που θέλουν να τρέξουν μετά τη δουλειά να πάρουν ένα γάλο ένα ψαμί να δει και να φύγουν Οπότε δεν μπαίνανε να κάνουν όλο το γύρο της σούπερ μάρκετ και να πάρουν δυο πραματάκια τρία Και δεν λες να είναι αυτό και αμέσως κόβουνε τις γόντολες, γόντολες λέγονται αυτές τα διπλαράφια που έχουν τα σούπερ μάρκετ αλλά είναι γόντολες Κόψανε λοιπόν τις πρώτες γόντολες, αποκόψανε το υπόλοιπο μεγαζί και βάλανε τα ίδια οι πρώτες ανάγκες για μαμά τους Πάνες για το παιδί Οπότε μόλις έγινε αυτό αμέσως το σούπερ μάρκετ πήρε απάνωτο Γιατί έκοψε την αναγκαστική κίνηση αλλά η δρομή είναι ωραία θέατρα Ας πούμε τώρα ότι έχουμε αυτά τα πέντε ωραία εργαλειάκια, τα έχουμε Αντί δηλαδή να πηγαίνουμε και με τραβούσαμε ένα κτίριο, μια περιοχή, μια πλατεία κάτι στη Σολονίκη Ξέραμε να σκεφτόμαστε και αυτό Α να κάνουμε μια σκέψη παραπάνω Η σκέψη παραπάνω λοιπόν είναι η έμπνευση της σκέψης είναι ότι φέτος το Θα γίνει ένα συνέδριο αρχιτεκτονικής από τη Διεθνή Ένωση Αρχιτεκτών ΑγατογουΙΑ Στον Δέρμπαν της Νοτιού Αφρικής Που επειδή οι Ανθρωπαιοικοί έχουν έντονα προβλήματα τριτοκοσμικά, το θέμα του συνέδριου εκεί λέγεται Otherware Επειδή όμως το Otherware που σημαίνει άλλος τόπος ή εναλλακτικός τόπος ή κάτι το άλλο ας πούμε γενικότερα Δεν γίνεται εύκολα να κατανοείτε το τι σημαίνει με το Otherware Βάλετε τις τρεις λέξεις μετά από αυτό οι οποίες είναι η οικολογία Φύγαμε από εδώ Βάλετε τις τρεις λέξεις μετά από αυτό οι οποίες είναι η οικολογία, ευελιξία και αξίας Τώρα ας πούμε λοιπόν ότι στην ίδια ανάλυση που κάναμε για αυτά που είπαμε, δηλαδή είναι κόμμα, είναι περιοχή, είναι τέτοια και τα λοιπά Ας πούμε ότι βάζαμε τη λέξη οικολογία Ας πούμε στη Μονή Μαζαριστών τι θα λέγαμε ως προς την οικολογία Πας εκεί και λες εμένα με ενδιαφέρει, έχω ευαισθησία στα θέματα της οικολογίας Τι θα κοιτούσες όταν θα πήγαινες, γιατί εσύ αποτυπώνεις, δε σχητλάζεις Εσύ δηλαδή κρίνεις, κριτικάρεις αυτό που ήδη έχει γίνει Επειδή το δοκιματάρι είναι ότι έχει γίνει κάτι και εγώ το δείχνω, αλλά το δείχνω τον δικό μου τρόπο, άρα το κρίνω Καταρχήν λέω τη σχέση του γεωγραφικά χωρικά τι γίνεται Άρα γιατί χωρική ανάλυση έχω ένα ωραίο εργαλείο Και αρχίζω και λίγο τροικολογικά τα υλικά του, αν τέτοιο Αν ριπένει το περιβάλλον η λύση αυτή πολύ λιγό, έτσι, κάτι Σαν οικοσύστημα κάπως Σαν οικοσύστημα, σαν το ίδιο το κτίριο, κάνει κάτι Έχει συστήματα εναλλακτικά, χρησιμοποιεί εναλλακτικές μορφές ενέργειας Είναι μόνο ενεργοβόρα, έχει ας πούμε, ξέρω εγώ, ηλιακά συστήματα πάνω από το βολταϊκά ή ηλιακούς θερμοσύφανους ή ξέρω εωλική ενέργεια Ή ξοδεύει μόνο ρεύμα, παράδειγμα Παρ' ό,τι είναι ένα πολιτιστικό κτίριο που υποτίθεται ότι έχει ένα τρομερό κοινωνικό ρόλο, παίζει κοινωνικό ρόλο Διότι όλος ο κόσμος της περιοχής πάει εκεί συστηματικά και τέτοια, έχει κάτι που να σέβεται το περιβάλλον, είναι οικολογικό Πάντως δίπλα, η δημαρχία του Σταφρουκούλης είναι από τα πρώτα δημόσια κτίρια που έχουν γεωθερμία Ενώ δίπλα έχει γεωθερμία, έχει αυτό κάτι, αναρωτιέσαι συ Οπότε είναι ό,τι θα θέαμα είναι η οικολογία για να κάνει κάποιος ένα σχόλιο σε ένα κτίριο που ήδη υπάρχει Ας πάρουμε τώρα τη ευελιξία, τι θα ήταν η λέξη ευελιξία σε ένα κτίριο Στην Λοήλα Ζαλουστόνης Και ειδικότερα και γενικότερα, τι θα ήταν η λέξη ευελιξία Αν θα μπορούσε να λοξανήσει, να στεγάσει, να έχει περισσότερες λειτουργίες Πολυλειτουργικότητα, πάρα πολύ ωραία Αν δηλαδή έχει προσαρμοστικότητα στις ανάγκες Πολυλειτουργικότητα ή πολυχρηστικότητα είναι αυτό, ότι έχει μια ευελιξία Δηλαδή δεν είναι κάπου το κτίριο που δεν κάνει για τίποτα άλλο, κάνει για πολλά Έχει την αίθουσα που κάνει για μουσική, για θέατρο, έχει τα φουαγέτης που κάνει για εκθέσεις Έχει τον ελεύθερο, τον υπέθρυο χώρο, μπορεί να γίνουν μέχρι και παιχνίδια εκεί, ότι μπορεί να φανταστεί κανείς Μαθήματα μπορεί να γίνουν, συμμέτρια μπορεί να γίνουν, πολιτιστικές εκδηλώσεις μπορεί να γίνουν Τίποτα μπορεί να γίνει, άρα έχει προμακτική ευελιξία αυτό το κτίριο Γιατί να μην αναφερθείς λοιπόν όταν το τραβάς εσύ Γιατί να μην το έχεις υπόψη όταν πας για να κάνεις τα τραβήγματα, ότι θα πάω εκεί και θα έχω υπόψη μου Όχι μόνο σε σχέση με τη χωρική ανάλυση που βρίσκεται και τι ρόλο παίζει στο περιβάλλον κύριο Αλλά για να δούμε, ως προς την οικολογία τι κάνει, κοιτάζεις, βλέπεις Ως προς την ευελιξία τι κάνει, καλά, ως προς την οικολογία όχι τόσο καλά Τα λες αυτά, τα συζητάς, τα ρωτάς με ανθρώπους που είναι μέσα, που το λειτουργούν Και πάμε στις αξίες, στις αξίες λοιπόν αυτή Επειδή προφανώς είναι ο τόπος στην Αφρική και έχουν προβλήματα πάρα πολλά και οικονομικά και επίπεδο ζωής Λένε για τις αξίες ότι είναι η αρχιτεκτονική ιδεοτολογία και στο επάγγελμα και στην εκπαίδευση Τώρα θα μου πεις τι σημαίνει η ιδεοτολογία στην εκπαίδευση Για παράδειγμα, είναι παράδειγμα αυτό το κτίριο να το λέμε στους φιλετές της αρχιτεκτονικής ως καλό Και τι εννοούμε, έτσι δεν είναι Δεύτερον, ο αρχιτέκτονας σεβάστηκε τα γη, γύρω κτίρια, το περιβάλλον, την τέτοια τον τρόπο ζωής των κατοίκων Την ιστορία τους, την παραδοσία τους, ξέρω, μία κανότητα του καπνίσια Στην επελκτή έκπρωση, αυτά είναι μονή, καθολική μονή και είναι μετά άλλα Μπορεί να χρησιμοποιηθείτε σαν την παράδειγμα, δηλαδή μέσα από την επεξεργασία να κλείσουμε την δεύτερη Ναι, άρα πολύ καλό να πεις εγώ θα το χρησιμοποιούσα στην εκπαίδευση ως κακό παράδειγμα για να μην το ξανακάνουμε Why not, γιατί όχι, ποιος λέει ότι όλα είναι καλά Ακεί να φανταστείτε ότι κάποιος ας πούμε παίρνει πρωτοβραβείο κάπου, έτσι Πήχει στο δημαρχιακό μέγαλο, πήρε πρωτοβραβείο, ο καθηγητής του Μετσοβίου μπήρησε Μπράβοτο, έκανε ένα κτίριο που κατά αυτό είναι το καλύτερο του κόσμου Μπράβοτο, ναι αλλά δίπλα το Βυζαντινό μουσείο το έχει χαντακώσει Μην πείτε ότι δεν καταλάβει ότι θα το χαντακώσει αφού είναι μετά Άρα δεν σκέφτηκε διοντολογικά αν πέντε στο δίπλον κτίριο γιατί δεν μοιάζει Εγώ θέλω να βάλω εδώ ό,τι θέλω να βάλω και δεν μοιάζω δίπλα Αυτό δεν το λένε οι κανονισμοί στους διαγωνισμούς Άρα είναι θέμα διοντολογίας και όχι νόμου Δεν πρέπει εμείς να το λέμε Ό,τι κοίταξε όταν θα γίνεις κι εσύ αρχιτέκτονας Μην πεις τώρα μου ότι είχε δουλειά δεν μοιάζει Προκειμένου να γίνει δουλειά ας τα χαλάσω τα δίπλα Ή τη γενική εικόνα ενός τόπου πρέπει να σέβεσαι τα πάντα Αυτό λοιπόν είναι θέμα διοντολογίας Το οποίο το θέτουν αυτοί στη Νότια Αφρική στην άσκηση του επαγγέλματος Άρα λοιπόν σε αντίθεση με το διπλανό το Βυζαντινό Το οποίο προσέξτε τώρα ο αρχιτέκτονας σεβάστηκε τη γη Είναι γεωαρχιτεκτονική είναι Πάρα πολύ απλά υλικά δεν έχει πλαστικά πουθενά Λειτουργικότοτο πράγμα Σεμνό χαμηλό Δεν πρέπει να το πούμε Α λοιπόν πάμε δύο ένα στο ένα και ένα στο άλλο Ε δεν πρέπει να τα πούμε Πολύ καλό λοιπόν Άρα έχετε ένα μεθοδολογικό εργαλείο για τη χωρική ανάλυση Πάρα πολύ καλό Και μετά για να μπορείτε να κάνετε σχόλια Να μπορείτε να κάνετε σχόλια για την οικολογία Και ό,τι σημαίνει αυτό πάρα πολλά ωραία πράγματα σημαίνει η οικολογία Όπως βλέπετε εδώ πέρα έχω γράψει τα συνόνιμα είναι διατήρηση, προστασία, συντήρηξη, διαφύλαξη, διονομία και λέξεις κλειδιά Χρόνος διαχρονικότητα, εξέλιξη, ενεργειακό, κλιματικές αλλαγές Άρα λοιπόν έχετε τις λέξεις αυτές μαζί σας Μπορείτε ανάλογα να ρωτήσετε έναν άνθρωπο, ανάλογα να γράψετε κάτω Γιατί εσείς το πιστεύετε Τράβηξα πήγε εκεί το είδα αυτό που είδα και είδα ότι αυτό και το έγραφες Επειδή δεν βρήκες κάποιον να σου το πει Ένα λοιπόν ζωντανό δοκιμαντέρ έχει πάντα κάποια τέτοια θέματα μαζί του Να κάνω ένα time out να με ρωτήσετε εσείς ότι μέχρι στιγμής το θέλετε Καταρχήν το βρίσκετε ενδιαφέρον για να έρχεστε σε κάθε μάθημα για να προχωρήσουμε και να κάνετε κάτι όμορφο Και να μη μου απαντήσετε πάντως εγώ θα θεωρήσω ότι όσοι θα μένουνε τους ενδιαφέρον Και ότι θα κάνετε κάτι που πραγματικά δεν θα το πιστεύετε όταν τελειώσει Εσείς ήδη θα το πιστεύετε δεν σας το κάνω εγώ εσείς θα το κάνετε Εγώ είμαι η αφορμή για εσάς Αυτό να το ξέρετε πάντα Αν κάποιος δεν έχει κίνητρο, ο καλύτερος βάστος του κόσμου να είναι, τι μάζεστε, τι μη μάζεστε Πρέπει να έχετε κίνητρο, πρέπει να σας ενδιαφέρει, αν σας ενδιαφέρει αυτό είναι έτσι το αντικείμενο Εγώ δεν επιθύμουν σε κανέναν που θέλει να πάρει 2-3 διδακτικές μονάδες, δεν μου καίγεται καρφάκι, δεν το έκανα καθόλου Γι'αυτό είναι η τρίτη χρονιά που γίνεται και ο Γιώργος και η Αιμιλία έρχονται αφιλοκερδώς, ούτε πληρώνουν, ούτε κάνουν Δηλαδή για την τρέλα αυτού του αντικειμένου δεν βοηθήσουμε όλοι μαζί να κάνουμε κάτι Και έχει πολύ ενδιαφέρον ότι και εσείς το ότι θέλετε 2-2 έχει ενδιαφέρον διότι οι αλληλοσυμπληρώμενες προσωπικότητες Έχουν πολύ σημασία σε μια τέτοια δουλειά που ένας είναι καλός αυτός, άλλος είναι καλός σε κάτι άλλο Είναι πολύ σημαντικό αυτό, γιατί τα συζητάτε όλα, γιατί εδώ θέλει συζήτηση συνέχεια Ένα φιλμάκι που έκανα για την έκθεση της κατοικίας για το τμήμα αρχιτεκτόνου που είχε εδώ πριν από κάτι χρόνιο έχει γίνει Θυμάστε πια από τρία χρόνια πόσο ήταν μια έκθεση κατοικίας και λίγο πριν το τελειώσω για να το ανεβάσω στο YouTube Πήρα τηλέφωνο το φίλο μου τον Δημήτρη τον Φράγκο, λέω αυτός είναι καλλιτέχνης, καλλιτέχνης Του λέω Δημητράκη σε παρακαλώ μπορείς να με βοηθήσεις σε κάτι, λέω τι θες Ήρθε σπίτι στο κομπιούτερ δίπλα και του λέω αυτό μπορώ να το κάνω έτσι, μπορώ να το κάνω έτσι και μπορώ να το κάνω έτσι Έτσι τι λες, μου είπε νομίζω αυτό είναι καλύτερο για αυτό το λόγο, εκείνο λέω τον άκουσα Α είναι καλλιτέχνης δεν θα τον άκουγα, θέλω να πω, γι' αυτό και το λέω ανοιχτά και το όνομα του, δηλαδή πώς το λένε, είμαι βαήθυσσος άνθρωπος Και εσείς όταν κάνετε κάτι ένα θέμα, ένα σχεδιαστικό, δεν ρωτάτε ξέρω εγώ το φίλο, τι φίλοι σας, πώς σου φαίνεται, έτσι δεν είναι Αυτό λοιπόν είναι πάρα πολύ καλό ότι θα δουλέψετε, πέστε δύο δύο, όχι ένα σε ένας Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να προχωρήσω να σας δείξω ένα φιλμάκι, ώστε και κάπως αδιάλειμμα να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Να μου πείτε, δεν ξέρω αν το έχετε δει ή όχι, το φιλμάκι λοιπόν λέγεται Casus Belli Αυτό λοιπόν είναι πάρα πολύ καλό ότι θα δουλέψετε, πέστε δύο δύο, όχι ένα σε ένας Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι, ώστε και κάπως αδιάλειμμα να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι, ώστε και κάπως αδιάλειμμα να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι, ώστε και κάπως αδιάλειμμα να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι, ώστε και κάπως αδιάλειμμα να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι, ώστε και κάπως αδιάλειμμα να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι ... το έχατε δει Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι Λοιπόν, αν δεν έχετε να με ρατήσετε κάτι να κάνουμε και να συζητήσουμε μέσα στο φιλμάκι ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... |
