| Συμπτώματα της ασθένειας, αίτιο-παθογόνο, καταπολέμηση: Εδώ λοιπόν βλέπετε σε τριβλίο, απικίες, δεν είναι μία, είναι πολλές, του Βερτισίλειον Γκάλιε. Παρατηρήστε το χρώμα που έχουν στην περιφέρεια. Αυτό εδώ λοιπόν είναι το χαρακτηριστικό χρώμα της απικίας όταν είναι νεαρή, δηλαδή είναι άσπρη η απικία. Και μετά σταδιακά αρχίζει και μαυρίζει. Γιατί λέτε? Γιατί δημιουργεί μικροσκυρότια και στο τριβλίο. Και τα βλέπουμε σε μέγεθος μήτης καρφίτσας. Είναι πολύ πολύ λικρά. Έτσι βλέπουμε την απικία να βάφεται σταδιακά από άσπρη μαύρη. Γίνεται κατά μαύρη στο τέλος, δηλαδή όλες οι υφές μετατρέπονται σε μικροσκυρότια. Αυτό εδώ πέρα, αυτή η εικόνα πιστεύω ότι θα σας βοηθήσει να θυμόζεστε τι είναι τα σκληρότια. Δεν είναι σπόροι, αλλά είναι μικύλιο το οποίο μεταμορφώνεται. Εδώ βλέπετε τα σκληρότια, τα μικροσκληρότια, τα οποία προκύπτουν από το μπλέξιμο των υφών μεταξύ τους και από την αναπόθεση χρωστικών με λανίνης για την ακρίβεια. Δημιουργούνται λοιπόν αυτά τα συμπαγί σωμάτια, τα οποία δεν έχουν συγκεκριμένο σχήμα. Μικρό μέγεθος, αλλά μπορεί να βρούμε διάφορα μεγέθη. Μπορεί να βρούμε δηλαδή αυτή τη μάζα, μπορεί να βρούμε και κάτι μικρότερο σαν αυτό. Αυτά βέβαια έχουν και διαφορετικό βαθμό ρημότητας. Το καταλαβαίνουμε από το χρώμα τους. Και εδώ βλέπουμε χαρακτηριστικό κονιδιοφόρο από Βερτισίλιου Μντάλι, ο οποίος είναι αρθρωτός, όπως βλέπετε. Εδώ είναι, όπως χαρακτηριστικά λέγονται, σπονδηλωτή η κονιδιοφόρη. Σε κάθε σπονδηλο, δηλαδή σε κάθε σημείο που υπάρχει διάφραγμα, έχουμε κάποιους πλευρικούς κλάδους. Στην ουσία αυτή η κλάδη είναι θυαλίδια, όπως τα λέμε στη Μικιτωλογία. Είναι σαν μικρά μπουκαλάκια, δηλαδή πάνω έχουν ένα στόμιο από το οποίο βγάζουν τα κονίδια, τα οποία είναι πάρα πολύ μικρά. Για ποιο λόγο είναι μικρά? Για να μπορούν να ταξιδεύουν μέσα στα αγγεία. Να μεταφέρονται με το ανωδικό ρεύμα, να παράγονται και όλες αυτές τις υφές μέσα στα αγγεία. Και εδώ βλέπουμε μικροσκληρότια πάνω σε ιστό. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν νεκρωθεί ένας ιστός από την προσβολή, είτε είναι φύλο είτε είναι κλαδί, τότε ο Μίκητας τον κατακλείζει, δηλαδή δεν περιορίζεται στα αγγεία, τον κατακλείζει και δημιουργεί τα μικροσκληρότια του στο νεκρό ιστό. Γι' αυτό θα πρέπει να απαλασσόμαστε από τα ξερά, από τους νεκρούς ιστούς, για να εξαφανίζουμε όσο μπορούμε περισσότερο τις μολυσματικές μονάδες, τα σκληρότια, τα μικροσκληρότια. Γιατί τα λέμε μικροσκληρότια? Τα λέω πότε σκληρότια τα λέω, πότε μικροσκληρότια τα λέω, σας έχω μπερδέψει. Έχω κύο? Όχι ε, δεν σας έχω μπερδέψει. Και τα μικροσκληρότια σκληρότια είναι, αλλά τι είδους σκληρότια? Μικρού μεγέθους, δηλαδή. Ναι, το είπαμε αυτό, με γέθους καρφίτσας, αλλά τα βλέπουμε στο μικροσκόπιο. Δηλαδή με γυμνό μάτι θα δούμε, είπαμε, διάφορες κουκίδες με γέθους μήτης καρφίτσας αρχικά, αλλά αυτό που βλέπαν προηγουμένως, αυτά εδώ τα χαρακτηριστικά, δεν μπορούμε να τα δούμε με γυμνό μάτι, πρέπει να τα δούμε σε μικροσκόπιο. Για αυτό τα λέμε μικροσκληρότια. Και τα μικροσκληρότια λοιπόν είναι σκληρότια, απλά είναι μικροσκοπικά. Πρέπει να έχουμε στην διάθεσή μας μικροσκόπιο για να τα παρατηρήσουμε. Και εδώ αυτό το σχεδιάγραμμα μας δείχνει το σύνδρομο της βερτισιλίωσης. Αν παρατηρήσετε εδώ πέρα τα φυλαράκια σε αυτό εδώ το κεντρικό κλαδί κοιτάνε προς τα κάτω, δηλαδή έχουμε το μαρασμό, πρώτα απ' όλα έχουμε μαρασμό, στη συνέχεια έχουμε εξύρανση των φύλων εδώ στη μέση και μετά πεθαίνει το κλαδί σταδιακά. Αυτό γίνεται στην αρχή της ασθένειας, μπορεί να γίνει την πρώτη χρονιά, ίσως να μην νεκρωθεί όλο το κλαδί την πρώτη χρονιά, να νεκρωθεί ένας βλαστός επιμέρους και την επόμενη χρονιά να ξεραθεί όλο και τις άλλες χρονιές να δούμε ότι ξεραίνονται περισσότερα. Δηλαδή αυτό που συμβαίνει είναι ότι το παθογόνο θα εισβάλλει από το ρυζικό σύστημα. Προσέξτε υπάρχουν άλλες αδρομικώσεις που δεν εισβάλλουν από το ρυζικό σύστημα ή δεν εισβάλλουν κυρίως από το ρυζικό σύστημα, εισβάλλουν από αλλού. Στην βερτισιλίωση όμως η είσοδος γίνεται από τις ρίζες, δηλαδή θα μολύνει από εδώ, θα πιάσει κάποιες αγγιώδες δεσμίδες, θα πάει προς τα πάνω και θα μολύνει κάποιο κλαδί το οποίο θα δείξει τα πρώτα συντώματα. Καλό θα ήθελα να πάω λίγο πίσω, γιατί δεν υπακούει. Όχι, απόρριψη. Είμαστε στην 25. Να πάω εδώ. Φανταστείτε τώρα το παθογόνο. Εδώ πέρα έχουν η εγκάρση ατομή της ρίζας. Θα πρέπει να διατρίσει εδώ πέρα τη ρίζα, περνάει όλους τους άλλους ιστούς χωρίς να τους ενοχλεί, χωρίς να τους κάνει ζημιά και μπαίνει μέσα στα αγγεία. Έτσι. Και μετά αρχίζει και ανεβαίνει προς τα πάνω, μέσα στα αγγεία. Δεν πειράζει τους γειτονικούς ιστούς, παρά μόνο όταν θα ξεραφεί ο ιστος, όταν θα νεκρωθεί ο ιστος, αρχίζει και τον κατακλείζει με τις υφές του για να κάνει πιο πολλά μικρόσκληρωτια. Ας πάμε στην πίσω διαφάνεια, που είμαστε. Με ποιες άλλες ασθένειες μπορούμε να μπερδέψουμε τη βερτισιλίωση ή μία αδρομήκοση γενικότερα. Για πείτε μου γιατί θα ρωτήσω εγώ. Νικόλα. Με σιψιριζίες. Μπράβο! Με σιψιριζίες, με σίψεις λεμού. Από ποια συντώματα? Τα συντώματα που θα δούμε στην κόμμη, έτσι δεν είναι? Ωραία. Άρα λοιπόν, μπορούμε να μπερδευτούμε με άλλες αταφογενείς ασθένειες και μετά ανάλογα με τον ξενιστή, μπορούμε να μπερδευτούμε με κάποια άλλη ασθένεια. Ας πούμε στα πυρινόκαρπα, στην βερικοκιά που έχουμε μεγάλο πρόβλημα από ευτυπίωση, μπορούμε να μπερδευτούμε με σύψεις ξύλου. Θα δείτε στη σχετική διάλεξη. Ή επίσης μπορούμε να μπερδευτούμε με μία βακτυρολογική ασθένεια για όσους παρακολουθούν τον βακτυριακό έλκος. Στην ελιά μπορούμε να μπερδευτούμε με τη φώμα της ελιάς, που είναι μία άλλη αδρομήκοση σύψης ξύλου. Είναι και τα δύο μαζί, αλλά θα δούμε σε μια επόμενη διάλεξη για τη φώμα. Αναλατιέμαι ο Νικόλας εκεί πέρα γιατί είμαι κινηματογραφή. Κινηματογραφή της διαφάνειες. Αφού τα της πάρετε τον Ιούνιο λίγο πριν τις εξετάσεις. Εσύ διαβάζεις τώρα, ξεσκίζεσαι. Κάθε μέρα διαβάζεις. Διατηρείτε λοιπόν για να δούμε τα στοιχεία της επιδημιολογίας του. Διατηρείτε στο έδαφος με μικροσκληρότια. Αν έχουμε συγκαλλιέργεια ευπαθών ξενιστών μαζί με τα δεντρώδι, τότε μπορεί να πολλαπλεσιαστεί το μόλισμα στο έδαφος. Και ποιοι είναι οι ευπαθείς ξενιστές που μπορούμε να έχουμε σε συγκαλλιέργεια. Κάποιος μπορεί να σκεφτεί ότι εγώ ανάμεσα από τα δέντρα μου, το καλοκαίρι θα βάλω πιπεριές. Ή θα βάλω ντομάτες. Αυτό είναι τραγικό λάθος, γιατί δεν θα φανεί από την πρώτη χρονιά, αλλά με τα χρόνια θα δημιουργηθεί πρόβλημα στον οπωρώνα μας. Το έχουμε δει στις ελιές στην περιοχή της Άμφισας, όπου συγκαλλιέργεια με ευπαθείς ξενιστές κατέληξε στο να ασθενίσουν τα δέντρα, οι ελιές. Επίσης, το μόλισμα αυξάνεται από την παρουσία αυτοφοιών, που είναι ξενιστές του Παθογώνου. Η μόλιψη γίνεται από τις ρίζες, όπως είπαμε, και το μόλισμα μπορεί να μεταφερθεί με ο,τιδήποτε μεταφέρει χώμα ή νερό, γιατί παρασύρωνται με αυτόν τον τρόπο τα μικροσκληρότια. Άρα, λοιπόν, από τη μία θέση στην άλλη, μπορεί να μεταφερθούν μικροσκληρότια, με το νερό του ποτίσματος και ο,τιδήποτε που μπορεί να μεταφέρει έδαφος. Τι είναι αυτό το ο,τιδήποτε που μπορεί να μεταφέρει έδαφος? Μπράβο, τα καλλιεργητικά μηχανήματα, τα μηχανήματα καταργασίας του εδάφουση. Μια κλείση στο έδαφος, γιατί παρακαλώ αυτή η πονηρή παρατήρηση. Βεβαίως, αν έχουμε κλείσει στο έδαφος, τι πρόβλημα θα υπάρχει. Με τι? Με τη βαρύτα. Θα αρχίσουν να ροβολάνε δηλαδή τα μικρόσκληρότια. Με το νερό. Με το νερό. Ωραία. Άρα, πού θα υπάρχει το μεγαλύτερο πρόβλημα σε αυτό το νοπορώνα. Στο ψηλότερο σημείο ή στο χαμηλότερο σημείο? Στο χαμηλότερο σημείο. Αυτός ξέρει γιατί ρωτάει, είναι πονηρός. Λοιπόν, το περσινό θέμα όμως δεν θα το βάλω φέτος. Ωραία. Λοιπόν, η μετάδοση της ασθένειας σε μεγάλες αποστάσεις μπορεί να γίνει με μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό. Αν θα φάτε σε ένα νοπορώνα που έχει νεαρά δέντρα και δείτε μία καθολική προσβολή ή μία προσβολή στο 80% θα υποψιαστείτε ότι υπήρχε μόλις μας το έδαφος. Όχι βέβαια. Θα υποψιαστείτε ότι μάλλον είχατε μολυσμένο υλικό από εκεί που το πήρατε. Τώρα, τα αυτοφυΐ συντελούνε στη διαιώνιση του παθογόνου αλλά και στον πολλαπλασιασμό των μολυσματικών του μονάδων στο έδαφος. Τι είναι αυτό το μπλε χαλί το μοβ. Είχα και φωτογραφίες του Χάρη αλλά δεν τις έβαλα. Ο Χάρης που έκανε την τυχιακή διατριβή. Αυτό είναι στη Θράκη. Τι έχει αυτό το χωράφι. Το οποίο εντάξει είναι δίπλα στον δρόμο. Είναι λίγο υποβαθμισμένο αλλά υπάρχει και ένας άλλος λόγος για τον οποίο δεν θα μπορούσε να καλλιεργηθεί. Τι είναι αυτά τα αυτοφυΐ. Είναι γερμανός. Είναι σολάνου με λεαγκληφόλιου. Βέβαια είναι το μοναδικό ζυζάνιο το οποίο μολύνεται από το μήκητα. Προσβάλλεται. Υπάρχουν πάρα πολλά ζυζάνια. Το βιβλίο σας λέει διάφορα. Υπάρχουν πάρα πολλά ζυζάνια τα οποία μολύνονται από το βερτισίλειο. Άλλα εμφανίζουν συμπτώματα και άλλα δεν εμφανίζουν. Αυτά που δεν εμφανίζουν είναι ακόμα χειρότερα. Αυτό είναι ένα ζυζάνιο το οποίο πρόσφατα διαπιστώσαμε ότι παρασιτείται από το βερτισίλειο Μντάλιε. Και εδώ είναι κάποιες φωτογραφίες από πειράματα που έγιναν στο εργαστήριο. Εδώ βλέπετε πιπεριές που τις έχουμε βουτήξει μέσα σε μόλισμα, σε κονίδια βερτισίλειο Μντάλιε. Και όταν τις φυτέψαμε, εδώ είναι ο μάρτυρας, ο Αμόλιντος, και αυτός ο οποίος βουτήκτηκε στα σπόρια του βερτισίλειου. Δηλαδή, πήραμε βερτισίλειο Μποσολάνου με λαγκυφόλιου, το οποίο μόλινε τις πιπεριές, αλλά μόλινε και ελιές και μόλινε και ροδιές. Είναι αυτό που λέμε, δεν παρουσιάζει εξειδίκευση ως προς τον ξενιστή του. Άρα λοιπόν καταλαβαίνετε ότι τα ζυζάνια παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο στην αύξηση των μολυσματικών μονάδων στο έδαφος. Θεωρούμε λοιπόν ότι ο βιολογικός του κύκλος είναι περίπου ως εξής. Τα μικροσχυρότια υπάρχουν ελεύθερα στο έδαφος και αυτά ενεργοποιούνται, δηλαδή κάπως να ξυπνάνε από το λιθαργό τους, από τις εκκρίσεις της ρίζας. Η ρίζα τι εκκρίσεις έχει. Έχει εκκρίσεις η ρίζα, η ρίζα μόνο ρουφάει ή βγάζει προς τα έξω. Εσύ μου τα λες πολύ Λιάννα Μαρία. Μου τα λες πολύ Λιάννα, μάλλον είσαι υπεριασμένη από τη θρέψη. Λοιπόν η ρίζα εκκρίνει, έχει διάφορες εκκρίσεις, βγάζει προς τα έξω διάφορες οργανικές ενώσεις. Μπορεί να βγάζει ζάχαρα, οργανικά οξέα. Αυτές οι εκκρίσεις των ριζών προσελκύουν είτε ωφέλημους οργανισμούς είτε παθογόνους. Άρα λοιπόν θεωρούμε ότι οι εκκρίσεις της ρίζας ενός ξενιστή που θα έρθει στη διάθεση του βερτισιλείου, ενεργοποιεί τα μικροσκυρότια. Τα μικροσκυρότια μόλις αντιληφθούν τις εκκρίσεις της ρίζας, να το πω έτσι εισαγωγικά, αρχίζουν και βλαστάνουν. Στη συνέχεια παράγονται κονίδια ή τελος πάντων το μικύλιο το οποίο παράγεται θα κάνει τη μόλινση. Θα γίνει προσβολή και αποκυσμός των αγγίων όπως σας έδειξα με το μαρκαδόρο από τη ρίζα. Και στη συνέχεια παράγονται κονίδια μέσα στα αγγίια. Αρχίζουν και ταξιδεύουν με το ανωδικό ρεύμα του νερού, γιατί ακόμα το αγγίο στην αρχή της προσβολής του μπορεί να ρουφήξει και να μετακινήσει νερό. Άρα λοιπόν αρχίζει το μικύλιο και αναπτύσσεται και πολλαπλασιάζεται μέσα στα αγγίια και επιπλέον παράγονται κονίδια τα οποία κυκλοφορούν μέσα στα αγγίια. Και μάλιστα σε πόδι φυτά έχει διαπιστωθεί ότι μπορεί να βρεις στο ακραίο σημείο του φυτού, στο ακραίο μερίστομα, κονίδια μετά από μόλιν σε 48 ωρών. Πάρα πολύ γρήγορα δηλαδή παράγονται τα κονίδια. Καταστρέφονται τα κύτερα του ξενιστή και σχηματίζονται μικροσχυρότια στους νεκρούς ιστούς, οι οποίοι νεκροί ιστοί μετά θα πέσουν στο έδαφος και θα εμπλουτίσουν πάλι το έδαφος με μολυσματικές μονάδες. Και εδώ αυτό το σχηματάκι μας δείχνει αυτό το πιθανό βιολογικό κύκλο. Βλέπετε εδώ πέρα νεκρούς ιστούς, μας δείχνει φυλαράκια, θα μπορούσε να είναι και κλαδιά. Να τα μικροσχυρότια τα οποία έχουνε δίπλα τους μια ρυζούλα. Εδώ σε αυτή τη φάση μπορούν να διαβίουν για πάρα πολλά χρόνια στο έδαφος χωρίς να υπάρχει διαθέσιμος ξενιστής. Αυτός είναι ο ρόλος των σχυροτίων γενικότερα. Να διατηρούν το μήκητα όταν δεν υπάρχει διαθέσιμος ξενιστής. Εδώ είναι άσπρο το χρώμα της υφής. Βλέπουμε λοιπόν ένα μικροσχυρότιο να βλαστάνει. Αυξάνεται εδώ πέρα η υφή, γίνεται η μόλινση και κοιτάξτε τι ωραίο που το δείχνει μεγαλώνει μέσα στη ρίζα. Γίνεται λοιπόν μια διασυστηματική μόλινση όπως λέμε. Ακολουθεί η ανάπτυξη του παθογόνου κατά μήκος του βλαστού ή του κορμού και φτάνει μέχρι πάνω μέχρι το φύλλομα. Νεκρώνονται αυτά τα σημεία. Πρώτα απ' όλα νεκρώνται οι τριφεροί βλαστή και τα φύλλα. Δεν νεκρώνεται ο κορμός ολόκληρος ούτε το μεγάλο το κλαδί, αλλά τα μικρά, τα τριφερά βλαστάρια επειδή είναι μικρά και δεν μπορούν να τροφοδοτηθούν σωστά με νερό ξερανούνται πιο εύκολα. Γι' αυτό βλέπουμε ξερές κορυφές. Ωραία, έχουμε λοιπόν την έκροση. Σχηματισμό μικροσκληρωτίων εδώ στο τέλος που είναι το βελάκι μου, το έχασα, τα οποία επανέρχονται στο έδαφος αν δεν τα απομακρύνουμε εμείς. Λοιπόν, να ελέγξουμε και την ώρα. Ωραία, γιατί έχουμε αρκετά πράγματα ακόμα, ειδικά για την καταπολέμηση. Που οφείλεται ο μαρασμός στη βερτισιλίωση και γενικότερα στις ανδρομικώσεις στέλνων πιο φωκείων. Που οφείλεται ο μαρασμός. Ναι. Δεν μπορεί να κυκλοφορήσει το νερό. Πολύ ωραία, έχουμε λοιπόν πρώτα απ' όλα μηχανική αποφραξή, δεν μπορεί να κυκλοφορήσει το νερό και έχουμε αποξύραση του φιτουτή. Ακριβώς, υπάρχουν διάφορες ενώσεις, διάφορες τοξίνες ή ένζιμα που παράγει ο μήκητας και προκαλεί γενικότερα μία ασθενική κατάσταση στο φιτό. Έτσι, αποδιοργανώνει τα κύτταρά του. Η μηχανική λοιπόν απόφραξη οφείλεται στα ίδια τα στοιχεία του μήκητα, δηλαδή το μικίνιο και τα κονίδια τα οποία υπάρχουν μέσα στα αγγεία. Αλλά και από διάφορες ουσίες που θα αρχίσει να εκκρίνει ο ξενιστής σαν αντίδραση. Δηλαδή θα αρχίσει να παράγει κόμμε αριτίνες στην προσπάθειά του να αποκλείσει το παθογόνο, να μην το αφήσει να περάσει. Είναι στοιχεία της άμυνας του αυτά τα πράγματα. Επομένως φράζουν τα αγγεία μηχανικά και δεν έχει τροφορεί το νερό και έχουμε καταστροφή τους. Αλλά έχουμε και κατάρευση των αγγείων από διάφορες ενώσεις, όπως είναι ένζυμα και τοξίνες που παράγει ο μήκητας. Εδώ βλέπετε αυτή η πολύ ωραία φωτογραφία από τη μηχανική αποφράξη των αγγείων. Εδώ πέρα βλέπετε μια διατομία αγγείου και τις υφές μέσα. Ελεκτρονικό μικροσκόπιο και εδώ έχουμε μια τύλωση. Η τύλωση είναι υλικό από τα παρακείμενα κύτταρα, το οποίο χύνεται μέσα στα αγγεία για τον ίδιο λόγο. Είναι στα πλαίσια της άμυνας του ξενιστή να παρεμποδίσει το παθογόνο. Άρα έχουμε λοιπόν μηχανική αποφράξη με αυτούς τους τρόπους. Και αυτή είναι φωτογραφία από τη γενική φυτοπαθολογία που έχετε. Λοιπόν, κατά πολέμιση, να ακούσω τη γνώμη σας. Ωραία. Άρα πολύ σωστά έχεις αντιληφθεί ότι δεν υπάρχει θεραπεία. Έτσι δεν είναι αυτό που λέει ο Νίκος είναι σωστό. Ο Νίκος λέει ότι είναι καταδικασμένο να πεθάνει αυτή τη στιγμή που θα μολυνθεί. Θες να πεις κάτι Κυριακό. Θα τα πούμε αυτά στα μέτρα στη σειρά. Συμφωνείτε με αυτό που λέει ο Νίκος. Έτσι είναι. Δεν υπάρχει θεραπεία για τις ανδρομικώσεις. Τουλάχιστον για τη βερτισηλίωση. Δεν υπάρχει θεραπεία. Δυστυχώς απογοητεύουν οι παραγωγοί που μας καλούν μερικές φορές να τους κάνουμε μια ενημέρωση. Και έτυχε να πάμε μια ομάδα δύο φορές στον πολύγυρο. Κάναμε την ενημέρωση. Επειδή έχουν μεγάλο πρόβλημα με τη βερτισηλίωση στη Χαλκιδική. Πωτίζουν και αυτοί εκεί πέρα για χάσιμο. Τους είπαμε ότι δεν υπάρχει τελος πάντων θεραπεία. Μετά από δύο χρόνια που μας ξανακαλέσαν, αρχίζαν και φωνάζαν από το βάθος. Τι κάνετε εσείς εκεί πέρα στα πανεπιστήμια. Δεν βρήκατε τίποτα ακόμα να του ρίξουμε εκεί πέρα να τελειώνουμε. Άρα, η αντιμετώπιση θα βασίζεται σε προληπτικά μέτρα. Για να τα δούμε ένα-ένα. Δηλαδή, είναι πράγματα τα οποία μέχρι τώρα έχουμε συζητήσει και θα τα δούμε πάλι ένα-ένα. Πρώτα απ' όλα, εκεί που θα ετοιμάσουμε το πολλοπλησιαστικό υλικό, θα πρέπει να κάνουμε απολύμαξη του εδάφους. Στο σπορίο ή στο φυτόριο. Δηλαδή, εκεί που γίνεται μαζική παραγωγή δεντριμίων, δεν νοείται να υπάρχει υπόστρωμα το οποίο θα έχει μικροσκληρότια. Επομένως, θα πρέπει να γίνονται απολυμάνσεις εκείνων των σημείων. Τα μοσχεύματα θα πρέπει να λαμβάνονται από απολύτως υγιή δέντρα. Γιατί μπορεί να μην έχουν δείξει συμπτώματα. Θα πρέπει λοιπόν να ξέρουμε ότι είναι απολύτως υγιή τα δέντρα. Όχι ένα δέντρο το οποίο έχει δείξει ξέρω εγώ σε ένα κλαδί συμπτώματα να πάμε να πάρουμε από το άλλο κλαδί μοσχεύματα. Δεν θα πάρουμε καθόλου. Εγκατάσταση των δεντριλιών σε έδαφος το οποίο είναι απαλλαγμένο από το μήκητα. Και εδώ έχει πολύ σημασία το να γνωρίζουμε το ιστορικό της περιοχής. Τι θα αποφύγουμε ή πού θα πάρουμε, σε ποια περίπτωση θα πάρουμε έξτρα μέτρα αν υπάρχουν. Ιστορικό της περιοχής, θα σας πω, στη Χαλκιδική έχουν και κυπευτικά πολλά. Η ελιά έχει γίνει βέβαια της μόδας, γιατί ειδικά μα την ποτίσης η χοντρολιά Χαλκιδικής κάνει κάτι ελιές πολύ μεγάλες. Και όλοι λένε εγώ θα βάλω ελιές ας πούμε. Έχει θερμοκύπια και μετά πάει και βάζει ελιές. Είναι σωστό? Όχι. Γιατί? Γιατί τα λαχανικά είπαμε τα περισσότερα και τα πιο σημαντικά από εμπορική άποψη είναι όλα ξενιστές του Μίκητα. Οι πιπεριές, οι μελιτζάνες, οι ντομάτες, οι μπάμια, όλα. Το αγγουράκι είναι ξενιστές του Μίκητα, επομένως θα πρέπει να λάβει τα μέτρα του. Εντάξει, δεν θα του πούμε να μην βάλεις, αλλά θα πρέπει να προσέξει. Κάτι μπορεί να κάνει. Αν έχουμε υπόπτους αγρούς, λοιπόν, το πρώτο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε είναι μια αγρανάπαυση για 2-3 χρόνια. Υπάρχει εδώ πέρα σε παρένθεση καλλιεργημένης αγρανάπαυσης. Τι σημαίνει αυτό? Μπορούμε να καλλιεργήσουμε... Ναι, να ακούσω τα παιδιά. Πες με το όνομά σου. Γιάννη. Γιώργος Γιάννης Νίκος. Πολύ σπάνια ονόματα και δεν θα μπορώ να σας θυμάμαι. Γιάννη, πώς σου είσαι τώρα αυτό και η μου επιστητήρα, πού το ξέρεις? Με ένα καλό όνομα. Ωραία. Αφού λοιπόν, ας τον δώσεις τα φώτα του εδώ πέρα. Αφού, Γιάννη, είσαι από αγροτική περιοχή, για πες μου, γιατί το είπες αυτό ακριβώς, όχι επειδή είσαι από αγροτική περιοχή, πες μας. Λέω ότι δεν χρησιμοποιούμε φυτοφάρμακα για την καλλιέργεια του συνταριού. Λέω ότι δεν χρησιμοποιούμε φυτοφάρμακα για την καλλιέργεια του συνταριού και έτσι τι? Τώρα δεν επιβάλλεται. Δεν επιβάλλεται, αλλά εδώ θέλουμε φυτοφάρμακα. Αν θα μπορούσαμε να σκοτώσουμε τα σφυρότια. Ποιος το είπε αυτό? Χριστίνα είπε, έχει άλλες ασθένειες. Και τώρα θα αφήσω τη Γεωργία εδώ πέρα που λέει κυρία, κυρία, κυρία. Μπράβο, πες το. Στην αγρανάδοψη, χρησιμοποιούνται από ότι ξέρει, φυτοφάρμακα, αλλά υπάρχει συνιστόμενο... Τέλος πάντων, εμείς και το φάρμακα δεν θέλουμε, σε αυτή την περίπτωση. Και αυτό, ότι το βερτισίλιο μντάλι δεν προσβάλλει τα στήρα. Τα στήρα, το βερτισίλιο μντάλι, παρούλο που είπαμε ότι έχει τόσους πολλούς ξενιστές... δεν προσβάλλει τα στήρα, όπως δεν τα προσβάλλει και το φουζάριμο ξύσπορου. Βέβαια, ξέρουμε από τη βιβλιογραφία ότι μπορεί να απεικίσει, λέει, το βερτισίλιο μντάλι... επιφανειακά τα πανεχυματικά κύταρα, να τα απεικίσει, αλλά δεν δημιουργεί ασθένεια... και αυτό εν μέρει υποβοηθεί το βερτισίλιο μντάλι να αυξίζει τις μολυσματικές του μονάδες. Αλλά τουλάχιστον είναι ίσως το μοναδικό φυτό που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε... για να εξηγηάνουμε κάπως το χωράθεν και τα 2-3 χρόνια δεν μας κάνουν τίποτα. Μπροστά στα 15, τα οποία έχει διαπιστωθεί ότι διαβιούν ελεύθερα τα μικροσκληρότια. 15 χρόνια μπορούν να υπάρχουν ζωντανά μικροσκληρότια στο έδεφος. Τι ήθελες να πεις Κυριάκο? Μπορείς να πεις την πράγμα από τα κρυφητικά ή από το νόδι να πάει στα συγκυρά. Εννοείται πως όχι, αλλά θα του πεις αν είχες βερτισίλιο στο θερμοκύπιό σου... εσύ μπορείς να έβαζες μελιτζάνες εμβολιασμένες και να μην είχες πρόβλημα. Έχεις όμως βερτισίλιο. Εγώ σου το λέω, κόψε το λαιμό σου. Εννοείται ότι δεν μπορείς να τον πείσεις τόσο εύκολα, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα. Θα σου πει εγώ θα βάλω, εντάξει. Μετά από μερικά χρόνια θα αρχίσουν να το αρρωσταίνουν. Θα σου πει δώσε μου κάτι, δεν κάνεις τίποτα και κάτι τέτοιο. Λοιπόν, ισορροπημένη λύπανση και αποφυγή της υπερβολικής αζωτούχου λύπανσης. Γιατί θέλουμε να λέμε πάντα και γιατί θέλουμε να είμαστε συγκρατημένοι στο άζωτο. Νίκος. Είναι τροφή για τους μικροοργανισμούς. Όχι, δεν είναι τροφή για τους μικροοργανισμούς. Δεν είναι αυτός ο λόγος. Αλέξανδρε. Κάτι πας να πεις, αλλά όχι ακριβώς. Κυριάκο. Βεβαίως. Κάνει πιο λεπτά τα κυταρικά τυχώματα. Τα κύτταρα έχουν πιο έντονη σπαργή. Δημιουργεί λεπτά κυταρικά τυχώματα. Και επιπλέον για τις υπόλοιπες ασθένειες ισχύει αυτό. Δημιουργεί πολύ πλούσια βλάστηση, η οποία κατακρατεί την υγρασία. Και έτσι όπως έχουμε και κύτταρα με πιο έντονη σπαργή είναι πιο ευπρόσβητα από τους μυκητές. Μπορούν πιο εύκολα να τα διατρήσουν. Άρα λοιπόν ισχύει για όλες τις ασθένειες ισορροπημένη λύπανση και συγκρατημένη με το άζωτο. Κανονικός κύκλος αρδεύσεων. Δηλαδή θα ποτίζουμε όποτε μας καπνίσει. Ή ξέρω εγώ είναι σχεδόν ξερό να τρέξω να ποτίσω αν ποτίζουμε τις ελιές μας. Γιατί κάποιες θα τις ποτίζουμε. Εντάξει. Αν ποτίζουμε λοιπόν τις ελιές μας θα πρέπει να έχουμε κανονικό κύκλο αρδεύσεων. Δηλαδή σε όμια χρονικά διαστήματα. Έτσι. Θα ποτίζουμε ξέρω εγώ δύο φορές την εβδομάδα το πρωί ή το απόγευμα. Και ίδια ποσότητα νερού. Δεν θα αφήνουμε τα φυτά μας ούτε να διψάνε υπερβολικά ούτε να έχουνε περίσσια νερού. Και ανάλογα με τον τρόπο που ποτίζουμε καλύτερα βέβαια θα ήταν να ποτίζουμε με μικρές ποσότητες. Με τις ποσότητες που χρειάζεται αλλά εντοπισμένα δηλαδή με σταγόνες. Αν ποτίζουμε με αυλάκια θα πρέπει να προσέχουμε από πού διέρχεται το νερό το οποίο έρχεται στα δέντρα μας. Γιατί αν διέρχεται από ύποπτους αγρούς τότε έχουμε πρόβλημα. Δηλαδή μην περνάει δίπλα από κάνα θερμοκύπιο το νερό για να έρθει σε ένα αυλάκι και να έρθει να μπει στα δικά μας δέντρα. Άρα λοιπόν το νερό να μην διέρχεται από μολυσμένους ή ύποπτους αγρούς. Ένα άλλο πράγμα που είχα δει στη Χαλκιδική και είχε δημιουργήσει πολύ μεγάλη σημειά είναι η πόγια άρντευση. Δηλαδή βάζουν υπόγεια μπεκάκια και ποτίζουν με αυτόν τον τρόπο, αλλά έτυχε και επισκέφτηκα έναν αγρό που το είχαν παρακάνει. Και έμπαινες μέσα τα δέντρα ήταν όλα κατακίτρινα, ήταν σε άφυγια κατάσταση. Εννοείται ότι με αυτόν τον τρόπο δημιουργείς και ασεφτικό περιβάλλον στις ρίζες. Τα επιβαρύνεις με έναν άλλο τρόπο επιπλέον. Να μην κάνουμε συγκαλλιέργεια με ευπαθείς ξενιστές. Αυτό που είπαμε ντομάτες, πιπεριές, μελιτζάνες ανάμεσα από τα δέντρα να το ξεχάσουμε καλύτερα. Καταστροφή της αυτοφυούς βλάστησης. Προσπαθούμε να καταστρέψουμε τα ζιζάνια τα οποία φιλοξενούν το μήκητα για να μην πολλαπλασιάζεται το μόλισμα. Και αν έχουμε βαρτί συλλείωση τι θα κάνουμε. Τι είπατε κορίτσια. Τα στραβά μάτια. Α το σταυρό σας έχει σχέση με αυτά που θα σας δείξω και στη συνέχεια. Λοιπόν πρώτα απ'όλα αν έχουμε βαρτί συλλείωση σε πολύ νεαρά, γιατί μου έτυχε και αυτό στη Χαλκιδική, είχε κάποιος οραχωραυτό, έχω βάλει θέμα στις εξετάσεις, το βρήκα και σε αυτό το μπλογ πως το λέμε. Αυτό που γράφετε θέματα. Το βρήκα λε ήταν διατυπωμένο με εντελώς λάθος τρόπο. Λοιπόν ήταν ένας κύριος ο οποίος είχε μια έκταση που ήταν καλλιέργητη από τους παππούδες του. Τουλάχιστον δύο δεκαετίες δεν υπήρχε τίποτα εκεί πέρα. Πάει εκεί πέρα, τέλος πάντων αφαιρεί ότι υπήρχε αποβλάστηση, πάει και αγοράζει κάτι ωραίες ελίτσες από το φυτόριο, τις εγκαθιστά εκεί πέρα και μετά από λίγο καιρό μας φωνάζει. Είχαμε πάει μια εκδρομούλα και με τα παιδιά φυτοπροστασία και οπωροκυπευτικά ήταν εκείνη την φορά. Από τελειώσαμε το μάθημα πήγαμε μια εκδρομή στη Χαλκιδική για να δούμε ασθένειες επί τόπου. Με τη βοήθεια ενός γιοπόνου βέβαια, μας πάει αυτός ο κύριος στο χωράφι του και είχε μια προσβολή όπως σας είπα πριν 80%. Νεαρά τα δέντρα, τεσσάρων χρονών, ήταν σε άσχημη κατάσταση. Και ο συνάδελφος του είπε επί τόπου, κόψε λέει, είχε και ένα ηλεκτρικό πριόνι, κόψε, είδα με τον ωραίο μόλοπα εκεί πέρα, καταπληκτικό. Και τι του είπε, ποια είναι η απάντηση σε αυτή την περίπτωση. Όλα ξερίζωμα, όλα, όλα ξερίζωμα, είναι μικρά, έχουνε τόσο ποσοστό προσβολής, έχουνε όλα ξερούς βλαστούς, δεν πρόκειται να σου επιβιώσουνε και επιπλέον σου μολύνουνε και το έδαφος. Όλα ξεπάτουμα και δρόμο. Αν λοιπόν είναι νεαράκι, είναι σε αυτή την κατάσταση, φεύγουν. Αν είναι μεγάλα και δούμε ένα κλαδί από εδώ, ένα κλαδί από εκεί, τούφες στην ελιά όπως βλέπαμε προηγουμένως, τι πρέπει να κάνουμε. Θα πρέπει να τα κόψουμε αυτά και να τα κάψουμε. Γιατί θα πέφτουν τα φυλαράκια, θα πέφτουν τα κλαδάκια στο έδαφος και θα έχουμε μπλουτισμό με μικροσκληρότια. Ούτε πρέπει να τα κόψουμε, να τα θυμωνιάσουμε κάπου και να τα αφήσουμε εκεί. Άμα τα θέλουμε για το τζάκι θα τα πάμε κάπου αλλού, θα τα φέρουμε στο σπίτι μας, στην αυλή. Άρα λοιπόν επιμελημένο κλάδι μαξερών και κάψιμό τους και ηλιοαπολύμανση. Είναι το μοναδικό θεραπευτικό μέτρο που μπορούμε να συστήσουμε. Την ηλιοαπολύμανση την εφίβραν στο Ισραήλ, έχουν γίνει πειράματα σε πολλές χώρες. Παρακαλώ ησυχία εκεί πάνω. Γιατί μουρμουρίζετε και είμαστε όλοι πουρασμένοι. Λοιπόν, έχουν γίνει πειράματα σε πολλές χώρες. Στην Ελλάδα πάρα πολλά πειράματα έχει κάνει ο κ. Τζάμος, ο γνωστός κ. Τζάμος που έχει γράψει τη φιτοπαθολογία σας. Λοιπόν, όπου έχει φανεί η θεραπευτική δράση της ηλιοαπολύμανσης. Τουλάχιστον έχεις μία ανάσχεση της πρόοδος της ασθένειας. Τι γίνεται κατά την ηλιοαπολύμανση, τι ξέρετε γι' αυτήν. Κανείς δεν ξέρει, είσαστε υπερβολικά κουρασμένοι. Χριστίνα, για πες μας δύο λογάκια που είπες ναι. Καλύπτει με το έλαγχο, δεν έχει τίποτα καμιά καλλιέργεια. Όχι, μπορεί να έχει δέντρα, γιατί καμιά καλλιέργεια... Καλύπτει με την ασθένειά του κ. Τζάμου. Τα λογάκια του ηλιοαπολύμανσης είναι τη συναρχή. Αυτό μπορεί να ρωτήσει και πριν. Εάν υπάρχει κάποια πόρτα που μπορεί να εγκλείνει τα σειρότσια, θα είναι στην αρχή. Πάρα πολύ σωστά, όλα αυτό που μας λέει η Χριστίνα είναι πάρα πολύ σωστά. Αυτό που έλεγα προηγουμένως, καλλιεργούμε μια γρανάπευση, μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο, αυτό εννοούσα. Δηλαδή, αν έχουμε υπόπτους αγρούς, μπορούμε να κάνουμε η ηλιοαπολύμανση. Δηλαδή, πριν εγκαταστήσουμε τα δέντρα. Και τι κάνουμε, θα καλύψουμε αυτό που είπε η Χριστίνα, θα καλύψουμε το έδαφος με πλαστικό. Πότε, ποια εποχή, το καλοκαίρι, τους θερμούς μήνες του έτους, Ιούλιο και Αύγουστο, ή αν είμαστε σε πολύ θερμές περιοχές, αρκεί ένας μήνας, μισός Ιούλιος με μισό Αύγουστο, όσο είμαστε στην Κρήτη, και θα αφήσουμε τη θερμοκρασία να ανεβεί. Δεν θα την αφήσουμε, θα ανεβεί από μόνη της, θα μας ρωτήσει. Εντάξει, θα ανεβεί η θερμοκρασία στα πρώτα εκατοστά του εδάφους, έτσι ώστε να θανατώσει μήκητες έντομα. Θανατώνει βέβαια και οφέλημα, αλλά τι να κάνουμε. Προκειμένου να απαλλαγείς από το βερτισίλιο θα το κάνεις και αυτό. Έτσι, χωρίς να βλάπτονται οι ρίζες των φυτών. Έχει φανεί ότι οι θερμοκρασίες αυτές δεν βλάπτουν τις ρίζες των φυτών. Τι χρώμα έχει το πλαστικό? Διάφανο, εντάξει. Γιατί όχι μαύρο, μερικοί λένε μαύρο, αλλά γιατί όχι μαύρο. Ακριβώς, γιατί θα τραβήξει όλη την ακτινοβολία αυτό και θα θερμανθεί το ίδιο και δεν θα αφήσει να περάσει η θερμότητα προς τα κάτω. Εδώ λοιπόν είναι τα στάδια της ηλιοαπολύμασης που μας λέει τι. Ότι πρώτα πρέπει να το οργώσεις, να το φέρεις έτσι να το ψιλοχωματίσεις. Μετά θα το ποτίσεις έτσι να το φέρεις στο ρόγο του και μετά θα το καλύψεις. Τώρα αν έχεις δέντρα μπορείς να το κάνεις και να συνεχίσεις να ποτίσεις κανονικά με σταγόνες αφού το έχεις καλυμμένο. Γιατί πρέπει να έρθει στο ρόγο του για να δουλέψει η καλύτερη ηλιοαπολύμαση. Εδώ λοιπόν βλέπετε, παιδιά λίγο υπομονή σας παρακαλώ. Αν κουραστήκατε φύγετε αλλά μην ψιληρίζετε γιατί είμαστε όλοι κουρασμένοι. Λίγο υπομονή τελειώνουμε, είναι τα τελευταία σλάιτς. Λοιπόν, εδώ βλέπουμε σε ελαιόνα, εδώ το βλέπετε το ξέρω έτσι δεν είναι. Πώς έχουν καλύψει το έδαφος ανάμεσα από τα δέντρα. Εδώ φαίνεται ότι αφήνουμε λιγάκι γύρω γύρω από τον κορμό. Βλέπετε και αυτά τα άρρωστα. Εντάξει τι θα γίνει τώρα εδώ πέρα με την ηλιοαπολύμαση. Θα σκοτώσεις τα μικροσκληρότια που είναι στο έδαφος, θα αφαιρέσεις και αυτά εδώ τα ξερά και θα τα κάψεις. Και θα δώσεις ζωή πάλι στα δέντρα σου. Μπορεί να σου ξαναρρωστήσουν, μετά από μερικά χρόνια να έχεις πάλι τα ίδια πράγματα. Πάλι θα το ξανακάνεις. Και εδώ είναι, έχω πάρει ακριβώς όπως ήταν η λεζάντα της εικόνας από εκεί που βρέθηκε, από την πηγή της. Εδώ δείχνει έναν αγρό με ξεριζωμένα πεσμένα κάτω. Αυτά πρέπει να αφαιρούνται. Εδώ πέρα είναι κατασυρές που είχε φαρμοστεί ηλιοαπολύμανση. Και εδώ είναι ο ίδιος αγρός σε αυτήν την εικόνα και στην άλλη, το σε και το δε. Το σε, παρατηρήστε αυτήν την περιοχή που είναι καινή, είχε πολύ μεγάλο πρόβλημα από βερτισίλειο. Και μετά από χρήση ανθεκτικών πικηλιών ελιάφορα αυτό στην Ισπανία και ηλιοαπολύμανσης, κοιτάξτε, η περιοχή γέμισε από ελιές δέκα χρόνια αργότερα. Αυτό λοιπόν με υπερβολική περιπείηση και προσεκτικούς χειρισμούς μπορούμε να το θέσουμε υπό έλεγχο. Και εδώ είναι φωτογραφίες, τις δείχνω κάθε χρόνο αυτές τις φωτογραφίες με κάποιο σκοπό. Εδώ είναι το μοναστήρι της Σουρωτής, εδώ έξω από τη Ψαλονίκη. Το οποίο είχαν καλέσει τον κ. Θανασουλόπουλο όταν έκανα εγώ τον διδακτορικό μου εδώ στο εργαστήριο, γιατί είχαν ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα με τις ελιές τους. Είχαν πάρα πολλά δέντρα που ξαραινόνταν. Εντάξει, βλέπετε εδώ πέρα ας πούμε αυτή τη σειρά, τα έχουν όλα καρατομίσει. Και εδώ το ίδιο. Μας παίρνει εκεί πέρα ο κ. Θανασουλόπουλος δύο κοπέλες, εμένα και μία άλλη που κάναμε εκεί διδακτορικό, λέει λάτε να δείτε. Είχε και πολλή εμπειρία στον Βερτισίλειο, μας παίρνει εκεί, μας έβαλε να μετράμε ποσοστά, ασθενών, αν είναι στη σειρά, αν είναι κατά κυλίδες, τον να τ' άλλο. Τελικά είχαν πολύ μεγάλο ποσοστό μολυσμένων και βγήκε το συμπέρασμα ότι ήταν από το φυτόριο. Για να προστατέψουν όμως τα υπόλοιπα που δεν είχαν συμπτώματα, τους είπε θα κάνετε ηλιοπολύμανση, μόνο αυτό μπορείτε να κάνετε. Και τους εξήγησε, θα πάρετε πλαστικό, θα καλύψετε, θα βάλετε χωματάκι στις άκρες, θα το αφήσετε όλο το καλοκαίρι. Αυτό γίνεται τώρα αρχές της άνοιξης. Το καλοκαίρι παίρνω μια φίλη μου και της λέω, άξερες εκεί είναι ένα ωραίο μοναστήρι, δεν πάμε έτσι να περάσουμε ένα απόγευμα, να δω και την εφαρμογή της ηλιοπολύμανσης. Πάμε εκεί πέρα, μας υποδέχτηκαν οι καλόγρες. Λέω τι έγινε, πού είναι το πλαστικό. Λέει τώρα πλαστικό, εδώ πεθαίνουν οι άνθρωποι, εμείς ρίξαμε λίγο αγιασμό και δεν μας νοιάζει, λέω τι και να γίνει. Γιατί το λέω αυτό, όχι βέβαια για να διακομωδήσω την πρακτική. Ξέρετε ότι στα μοναστήρια λένε αργία μήτερ καπάσης κακίας. Τα πάντα κάνουν, όλες τις δουλειές κάνουν και τρακτέρ οδηγούν και μαζεύουν τις ελιές και λαχανόκι προσέχουν. Δεν βαριούνται, οι τεμπελιάδες δεν είναι χαρακτηριστικό τους, αλλά θέλω να πω ότι είναι μια δουλειά πάρα πολύ δύσκολη και όταν λες τον άλλον να κάνει ηλιοπολύμανση δεν το δέχεται τόσο ευχάριστα. Το θεωρεί πάρα πολύ δύσκολο να το κάνει, παρόλα αυτά όμως είναι αποτελεσματικό. Ναι, και αυτή είναι η τελευταία διαφάνεια. Θα το κάνει και με τα δέντρα, με τα ξεραίνει λόγω... Όχι, το είπα πριν ότι οι θερμοκρασίες οι οποίες αναπτύσσονται δεν βλάπτουν τις ρίζες. Ωραία, λοιπόν είναι η τελευταία διαφάνεια. Το μυστικό έγκυται στη χρήση ανθεκτικών ποικιλιών, στην Ελλάδα έχουμε άπειρες ποικιλίες ελιάς, πάρα πολλές ποικιλίες ελιάς με μεγαλύτερη ή με μικρότερη εξάπλωση. Καλό θα ήταν κάποιος να τις έπαιρνε όλες και να τις εξετάσει ως προς την αντοχή τους στο Verticillium Dahliae. Κάποιες εργασίες που αφορούν όμως λίγες ποικιλίες έχουν γίνει από τους συναδέλφους στην Αθήνα. Εκείνο που είναι γεγονός και φαίνεται σε κάποιες ποικιλίες, είναι ότι τα δέντρα όταν είναι νεαρά έχουν μεγαλύτερη επάθεια και καθώς μεγαλώνουν γίνονται πιο ανθεκτικά. Γιατί γίνεται αυτό το πράγμα? Έχει σχέση με αυτό που σας έλεγα πριν με τους δακτυλιούς. Μόλις είναι το πρώτος δακτύλιος δημιουργεί το δέντρο τον δεύτερο δακτύλιο. Με τα χρόνια έχουμε πιο ισχυρές δευτερογενείς αναποθέσεις στα κυταρικά τυχόματα των αγγείων, οπότε δεν μπορεί το παθογόνο να περάσει από τον ένα δακτύλιος στον άλλο με τα χρόνια. Για αυτό το λόγο μετά από κάποια ηλικία τα δέντρα είναι πιο ανθεκτικά. Και σας δίνω τις ποικιλίες της ελιάς κατά αύξουσα σειρά αντοχής, δηλαδή η πρώτη είναι η πιο ευπαθής και η τελευταία είναι η πιο ανθεκτική. Η Κονσερβολιά είναι η πιο ευπαθής, η Χαλκιδική είναι αρκετά ευπαθής, ενώ η Καλαμών και η Κορονέικη θεωρούνται ανθεκτικές. Η Καλαμών μάλιστα είναι τα πρώτα χρόνια ευπαθής, αλλά μετά το ξεπερνάει. Καταλάβετε πώς γίνεται και από ευπαθής γίνεται ανθεκτική. Με τα κλαδευτήρια θα μπορούμε να το μεταφέρουμε. Με τα κλαδευτήρια αν μπορούμε να το μεταφέρουμε, το βιβλίο σας αυτό που θα πάρετε λέει ότι θεωρητικά ναι γίνεται. Ότι αν έχεις μόλισμα πάνω στα κλαδευτήρια μπορείς να μεταφέρεις το παθογόνο, πρακτικά αυτό μπορεί πειραματικά να έχει αποδειχτεί, αλλά στην πράξη δεν μας αποσχολεί καθόλου. |
