| : [♪ Μουσική Γεια σας, παιδιά! Καλώς ήρθατε στο μάθημά μας. Ονομάζομαι Νέλη Παπανικολάου και σήμερα θα κάνουμε μαζί ένα μάθημα κοινωνικής και πολιτικής αγωγής. Είστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε? Θα μιλήσουμε για το άτομο και τη διεθνή κοινότητα. Και πιο συγκεκριμένα, θα αναφερθούμε στα παγκόσμια προβλήματα, τους διεθνείς οργανισμούς και τις οργανώσεις, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις συμβάσεις που τα κατοχυρώνουν. Πάμε να ξεκινήσουμε μιλώντας για τις ομάδες. Σε ποιες ομάδες ανήκουμε? Ποια είναι η πρώτη ομάδα στην οποία ανήκουμε, η πιο μικρή ομάδα? Αυτή είναι η οικογένεια. Σε αυτήν ανήκουμε από τη γέννησή μας. Καθώς όμως μεγαλώνουμε, αρχίζουμε να εντασσόμαστε και σε άλλες ομάδες. Και γινόμαστε μέλη μιας σχολικής τάξης. Και ανάλογα με τα ενδιαφέροντά μας, ο καθένας μπορεί να είναι μέλος μιας ποδοσφαιρικής ομάδας. Μιας ομάδας μπάσκετ. Ενός χορευτικού συγκροτήματος. Μιας χοροδίας. Για πάμε να σκεφτούμε τώρα μεγαλύτερες ομάδες. Ομάδα είναι η κάτοικη ενός νησιού. Μιας περιφέρειας. Ενός γεωγραφικού διαμερίσματος. Και ακόμα μεγαλύτερη ομάδα είναι το κράτος. Οι άνθρωποι που κατοικούν σε ένα κράτος. Για να σκεφτούμε τώρα. Ποια είναι η πιο μεγάλη ομάδα στην οποία ανήκουμε όλοι? Είναι η ανθρωπότητα. Είναι όλοι οι άνθρωποι που κατοικούν στον πλανήτη Γη. Μέσα στις ομάδες αναπτύσσονται φιλικές σχέσεις. Δημιουργούνται δεσμοί αγάπης. Αλλά δεν είναι λίγες οι φορές που προκύπτουν προβλήματα, συγκρούσεις, διενέξεις. Και πρέπει αυτά να λυθούν για να νιώθουμε όλοι όμορφα μέσα στην ομάδα. Τα προβλήματα τα οποία απασχολούν την ανθρωπότητα, ονομάζονται παγκόσμια προβλήματα. Γιατί είναι προβλήματα που απασχολούν όλους. Πριν αναφερθούμε στα παγκόσμια προβλήματα, να σας πω, ότι οι κοινές απόψεις και αξίες της ανθρωπότητας για ορισμένα θέματα, είναι αυτά που ορίζουν την ύπαρξη της διεθνούς κοινότητας. Πάμε τώρα στα παγκόσμια προβλήματα. Είπαμε ότι λέγονται παγκόσμια γιατί απασχολούν όλους. Το λέει και η λέξη παγκόσμια από το παν και κόσμος. Υπάρχουν κάποια που τα συναντούμε από παλιά. Τέτοια είναι οι πόλεμοι, οι αρρώστιες και οι πανδημίες, η έλλειψη νερού και φαγητού, τα αυταρχικά καθεστώτα, που στερούν την ελευθερία των ανθρώπων ή οι φυσικές καταστροφές. Όλα αυτά πολλές φορές αναγκάζουν τους ανθρώπους, να εγκαταλείψουν τον τόπο διαμονής τους και να γίνουν πρόσφυγες. Εκτός από τα παλιά, υπάρχουν και νέα προβλήματα. Όπως είναι οι μόλινες του περιβάλλοντος, τα πυρινικά ατυχήματα, τα προβλήματα που προκύπτουν από τη χρήση των νέων τεχνολογιών, όπως η ανάγκη προστασίας των προσωπικών μας δεδομένων. Επίσης, πολύ σημαντικό είναι να υπάρχει προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, βάσει όσων ορίζουν οι διεθνείς συμβάσεις που θα δούμε παρακάτω. Για πάμε τώρα να μιλήσουμε για τους διεθνείς οργανισμούς. Επειδή τα παγκόσμια προβλήματα είναι πολύπλοκα, δεν μπορεί να τα λύσει καθένας μόνος του. Γι' αυτό πρέπει να συνεργάζονται πολλά κράτη μαζί για την εξεύρεση μιας λύσης. Η ανάγκη αυτή είναι που οδήγησε στη δημιουργία διεθνών οργανισμών, ή όπως αλλιώς λέγονται για κυβερνητικοί οργανισμοί. Τα μέλη αυτών των οργανισμών είναι κράτη που συνεργάζονται για το καλό της ανθρωπότητας. Ο πρώτος τέτοιος οργανισμός γενικού σκοπού ήταν η Κοινωνία των Εθνών. Αυτή ιδρύθηκε το 1920 μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, επειδή όλοι οι άνθρωποι ήθελαν με κάποιο τρόπο να διατηρηθεί η παγκόσμια ειρήνη. Δυστυχώς όμως ξέσπασε ένας νέος πόλεμος, το δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, ο οποίος ήταν καταστροφικός. Και γι' αυτό μετά το τέλος του, το 1945, ιδρύθηκε ο πιο γνωστός διεθνής οργανισμός, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών. Για να δούμε, ποια είναι η σκοπή του ΟΟΟΕ. Είναι η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας. Είναι η ανάπτυξη των φιλικών σχέσεων μεταξύ των κρατών, που θα βασίζονται στο σεβασμό των δικαιωμάτων. Επίσης, είναι η λήψη των κατάλληλων μέτρων για την ενίσχυση της παγκόσμιας ειρήνης. Τέλος, η επίτευξη διεθνούς συνεργασίας για την επίλυση διεθνών προβλημάτων και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων χωρίς διακρίσεις. Επειδή, δηλαδή, κάποιος ανήκει σε διαφορετική φυλή, μιλάει διαφορετική γλώσσα ή πιστεύει σε διαφορετική θρησκεία. Είπαμε προηγουμένως ότι τα παγκόσμια προβλήματα είναι πολλά. Δεν είναι ένα. Γι' αυτό και ο ΟΟΟ έχει διάφορες οργανώσεις που ασχολούνται με κάθε πρόβλημα ξεχωριστά. Ας πούμε, έχουμε την UNESCO, η οποία είναι μια οργάνωση που ασχολείται με την εκπαίδευση, την επιστήμη και τον πολιτισμό. Είναι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Η ύπατη αρμοστία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον. Το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα παιδιά. Η UNICEF. Για τη UNICEF θα μιλήσουμε εκτενέστερα, γιατί είναι μια οργάνωση η οποία ασχολείται με τα προβλήματα που έχετε εσείς, τα παιδιά. Και πώς αυτά πρέπει να αντιμετωπιστούν για να γίνει η ζωή σας καλύτερη. Πότε ιδρύθηκε η UNICEF? Ιδρύθηκε το 1946 μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, για να βοηθήσει τα παιδιά που είχαν πληγί από αυτόν. Ποια είναι η αποστολή της σήμερα, αφού έχει τελειώσει αυτός ο πόλεμος. Η αποστολή της είναι να υποστηρίζει τα δικαιώματα των παιδιών, να τα βοηθάει να καλύπτουν τις βασικές τους ανάγκες. Γιατί δεν είναι δεδομένο ότι όλα τα παιδιά στον κόσμο καλύπτουν τις βασικές τους ανάγκες. Δραστηριοποιείται κυρίως σε χώρες φτωχές, όπως οι χώρες της Αφρικής ή χώρες που βιώνουν πολέμους και καταστροφές. Εκτός από τους διεθνείς οργανισμούς, υπάρχουν και κάποιες άλλες οργανώσεις, τις οποίες δεν συμμετέχουν κυβερνήσεις. Για να δούμε ποιες είναι αυτές και με τι ασχολούνται. Είναι ο Ερθρό Σταυρός, ο οποίος βοηθάει τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Η γιατρή χωρίς σύνορα παρέχει βασική ιατρική φροντίδα. Η WWF που ασχολείται με την προστασία της άγριας ζωής και του περιβάλλοντος. Η Greenpeace και αυτή ασχολείται με το περιβάλλον. Η Διεθνή Σαμνιστία που ασχολείται με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Action Aid που ασχολείται με τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ανθρώπων. Και η Save the Children που ασχολείται και αυτή με την προστασία των παιδιών και πολλές άλλες. Μιλήσαμε για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για να δούμε όμως, όταν λέμε ανθρώπινα δικαιώματα, τι ακριβώς εννοούμε, σε τι αναφέρονται αυτά. Είναι πολύ δύσκολο να δώσουμε έναν ορισμό για το τι είναι ανθρώπινα δικαιώματα. Θα προσπαθήσουμε με απλά λόγια να πούμε ότι είναι οι απαιτήσεις και οι αξιώσεις που έχουμε από τα κράτη και από τα άλλα άτομα, να μην κάνουν κάτι που μας θύγει, δηλαδή να μην μας βλάπτουν την υγεία, να μην μας ταιρούν τη ζωή. Ή να κάνουν κάτι που μας ευνοεί, παραδείγματος χάρη να μας παρέχουν εκπαίδευση. Ποιους αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα? Το λέει και η λέξη ανθρώπινα. Βασική προϋπόθεση για να τα κατέχει κάποιος είναι να είναι άνθρωπος. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι οικουμενικά και αναφέρετα. Όλοι οι άνθρωποι δηλαδή έχουν τα ίδια δικαιώματα, εξάρτητα από το φύλο τους, τη φυλή τους, τη θρησκεία στην οποία πιστεύουν. Είναι δεδομένη και αυτονόητη η υπάρξή τους. Δυστυχώς όχι. Πολύ πρόσφατα κατακτήθηκαν από την ανθρωπότητα με θυσίες και αγώνες. Για να δούμε, πότε εμφανίστηκαν για πρώτη φορά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν υπήρχαν παλιά. Θα θυμάστε ότι υπήρχαν άνθρωποι που γεννιούνταν και πέθαιναν δούλοι, που δεν είχαν το δικαίωμα στην ελευθερία ή στην περιουσία, που βασανίζονταν. Πότε εμφανίστηκαν για πρώτη φορά τα πιο σημαντικά ατομικά δικαιώματα. Εμφανίστηκαν μετά τη διακήρυξη της Αμερικανικής Ανυξαρτησίας το 1776 και τη διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη το 1789, κατά την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης. Οικουμενική διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για να δούμε, τι είναι αυτή η διακήρυξη. Επειδή κατά τους δύο παγκοσμίους πολέμους θανάτωθηκαν πολλοί άνθρωποι, εμφανίστηκε επιτακτική ανάγκη να υπάρχει ένα επίσημο κείμενο, που να αναγράφονται όλα όσα η ανθρωπότητα έπρεπε στο μέλλον να τηρήσει, ώστε να μην ξανασυμβούν στο μέλλον αγριότητες και κτινοδίες. Το κείμενο αυτό υιοθετήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου του 1948. Δηλαδή, όχι πολύ παλιά, την εποχή που περίπου γεννήθηκαν οι παππούδες σας. Αποτέλεσε το πρώτο κείμενο στην ιστορία, που κατοχύρωνε τα ανθρώπινα δικαιώματα σε διεθνές επίπεδο. Η διακήρυξη αυτή αποτελείται από 30 άρθρα. Και αποτελεί το σημείο αναφοράς για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Για να δούμε μερικά ανθρώπινα δικαιώματα. Το δικαίωμα στην ελευθερία, η ισότητα απέναντι στο νόμο, το δικαίωμα στην εκπαίδευση, στην ιδιοκτησία, στην ελευθερία της σκέψης, στη ζωή, στην εργασία, στην ηθαγένεια. Εσείς τα παιδιά έχετε τα ίδια δικαιώματα με τους μεγάλους. Μα φυσικά και ναι, και όχι μόνο έχετε τα ίδια, αλλά έχετε και ακόμη περισσότερα. Και πού αναφέρονται αυτά τα δικαιώματα, πώς κατοχυρώνονται. Αυτά περιλαμβάνονται στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού που υιοθετήθηκε το 1989. Είναι μια Σύμβαση που περιλαμβάνει 54 άρθρα και υπογράφτηκε στις 20 Νοεμβρίου του 1989, όπως είπαμε. Τέθηκε σε ισχύ το 1990 και η Ελλάδα την κύρωσε το 1992. Για να δούμε μερικά από τα δικαιώματα που αναφέρονται σε αυτή τη Σύμβαση. Είναι το δικαίωμα στο παιχνίδι. Είναι το δικαίωμα να εκφράζετε ελεύθερα την άποψή σας, παιδιά. Το δικαίωμα στην εκπαίδευση. Κανένα παιδί δεν πρέπει να μην έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση. Το δικαίωμα του σεβασμού στην ιδιωτική σας ζωή. Και επίσης ένα σημαντικό δικαίωμα είναι να μην αποχωρίζεστε τους γονείς σας. Άλλο δικαίωμα είναι να έχετε πρόσβαση στις πληροφορίες. Το γνωρίζετε, παιδιά, ότι έχετε όλα αυτά τα δικαιώματα. Στις 20 Νοεμβρίου του 2019 συμπληρώθηκαν 30 χρόνια από την υπογραφή της Σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού. Για να γιορτάσει η Γιούνισεφ αυτή την επέτειο φώτισε στα χρώματά της πολλά ιστορικά κτίρια σε όλο τον κόσμο. Στη χώρα μας φωτίστηκε η Ακρόπολη με μπλεύχ χρώμα. Αυτά είχα να σας πω για το σημερινό μας μάθημα, αλλά πριν σας αποχαιρετήσω θα ήθελα να κάνουμε μία μικρή επανάληψη. Να δούμε δηλαδή τι είπαμε σήμερα, γιατί μιλήσαμε. Μιλήσαμε για το άτομο και τη διεθνή κοινότητα. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να ζήσουν μόνοι τους στην κοινωνία, είναι πάντα σε ομάδες. Η μεγαλύτερη ομάδα είναι η ανθρωπότητα. Και η διεθνή κοινότητα, πώς ορίζεται, ορίζεται από τις κοινές απόψεις και τις αξίες της ανθρωπότητας για ορισμένα θέματα. Μιλήσαμε επίσης στο σημερινό μας μάθημα για τα παγκόσμια προβλήματα. Αναφερθήκαμε σε πολλά που υπήρχαν από παλιά και σε άλλα που εμφανίζονται τα τελευταία χρόνια. Αυτά τα προβλήματα πώς είπαμε ότι θα λυθούν, επειδή είναι πολύ δύσκολα και αφορούν όλους τους ανθρώπους. Θα λυθούν με τη βοήθεια των διεθνών οργανισμών και οργανώσεων. Διακυβερνητικών ή μη κυβερνητικών. Οι οποίοι οργανισμοί και οργανώσεις τι στοχεύουν, τι σκοπό έχουν. Έχουν σαν σκοπό να προασπίσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τι είπαμε ότι είναι δικαιώματα, είναι αυτά που αφορούν όλους τους ανθρώπους. Ανθρώπινα, γιατί όλοι οι άνθρωποι πρέπει να τα έχουν. Και τα δικαιώματα είναι αυτά που κάποιος δεν πρέπει, για κανέναν λόγο και δεν μπορεί, για κανέναν λόγο να μας αφαιρέσει. Πώς κατοχυρωθούν όλα αυτά τα δικαιώματα. Με ποιον τρόπο έχουμε τις κύριες συμβάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων... και των δικαιωμάτων του παιδιού. Ποιες είναι αυτές? Είναι η κουμενική διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υπογράφτηκε το 1948, μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Και είναι και η Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού, που υπογράφτηκε στις 20 Νοεμβρίου του 1989, πριν από 30 περίπου χρόνια. Όλα αυτά που είπαμε σήμερα μπορείτε να τα βρείτε στο βιβλίο Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής, της 6ης Δημοτικού, στην τελευταία Θεματική Ενότητα. Σας ευχαριστώ πολύ που ήσαστε μαζί μας σήμερα. Καλή συνέχεια! |
