| : [♪ Μουσική Bartoli & jogosParti 👑Oiodo Oiod umberland cover of 영화 Καλησπέρα σας. Είμαι ο Εμίλος Χαλαμαδάρης και είμαι πραγματικά ενθουσιασμένος που ανήκω σε αυτή τη γιορτή της σημερινή. Σήμερα έχω έρθει να μιλήσω και να μοιραστώ κάποιες στιγμές δικές μου μαζί σας, στιγμές τις οποίες έζησα μέσα από τη στιγμή που έφερα να μιλήσω και να μοιραστώ. Στιγμές δικές μου μαζί σας, στιγμές τις οποίες έζησα μέσα από τη θητεία μου στη startup που μέχρι πρότεινος οδηγούσα και οδηγώ ακόμα και καταφέραμε και την πουλήσαμε. Η ζωή μας γενικά είναι γεμάτη στιγμές που πολύ συχνά χρειάζεται να κάτσουμε λίγο πιο πίσω για να δούμε και να τις αναλύσουμε και να καταλάβουμε πού έχουμε φτάσει και τι μας έχει οδηγήσει εκεί στο οποίο βρισκόμαστε. Μπορεί να ακουστεί κοινότυπο αλλά συχνά η ζωή σε μια startup είναι ένας διαρκής αγώνας δρόμου. Ζεις πράγματα, ζεις στιγμές τις οποίες συχνά μόνο στο τέλος μπορείς να καταλάβεις την αξία τους. Για μας η ιστορία ξεκίνησε περίπου πριν από 17 χρόνια όταν ήμασταν φοιτητές στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο είτε ως διδακτορικοί είτε ως μεταδιδακτορικοί φοιτητές. Όταν κάναμε την πτυχιακή μας και τον διδακτορικό μας η τεχνολογία που μας κέρδισε ήταν η τεχνολογία συνθετικής ομιλίας. Βέβαια όταν όλα αυτά τα χρόνια λέω ότι αυτό που κάνω είναι σύνθεση φωνής, η απάντηση που παίρνω συνήθως είναι «Α, το ξέρω, είναι αυτό που του διαβάζω και μου τα γράφεις στον υπολογιστή». Αυτό βέβαια είναι η αναγνώριση αλλά ήτανε μια καλή αρχή. Πόσοι από εσάς εδώ ξέρουν τι είναι η συνθετική ομιλία? Τρεις. Τέλεια. Θα τα πάμε πολύ καλά εμείς οι τρεις. Η συνθετική ομιλία είναι η τεχνολογία η οποία μετατρέπει ένα οποιοδήποτε κείμενο σε φωνή. Όταν ξεκινήσαμε, οι αναφορές που υπήρχαν ήτανε κυρίως στην τηλεόραση, ο Κιτ από τον υπότητη της ασφάλτου, μιλούσε με άπτεστη γλώσσα στο MyKin9, ο C3PO, ο HAL 3000 στην Οδύσσια του Διαστήματος, αλλά η πραγματική ποιότητα ήτανε κάτι πιο ρομποτικό. Η πραγματική ποιότητα είναι κάτι που μπορούμε και ακούμε ακόμα στη φωνή του Stephen Hawkins. Και αυτή ήτανε και η χρήση βασική και η λειτουργία της συνθετικής ομιλίας όταν πρωτοξεκινήσαμε. Ουσιαστικά, ήταν ένα από τα πιο σημαντικά, ουσιαστικά, ήταν ένα βοήθημα για άτομα με ειδικές ανάγκες τύφλωση ή έλλειψη φωνής. Όταν λοιπόν ξεκινήσαμε να δημιουργούμε και να μελετούμε την συνθετική ομιλία, καταλάβαμε ότι η τεχνολογία αυτή είναι αρκετά πολύπλοκη και αποτελείται από πολύ μικρά κομματάκια και υποσυστήματα, τα οποία το καθένα πρέπει να κάνει μια διαφορετική εργασία, να μετατρέψει τους ήχους, τα γράμματα σε φθόγγους, οι φθόγγοι αυτοί να πάνε και να αποκτήσουν μια μελωδία και ούτω καθεξής. Όταν λοιπόν, μπορείτε να σκεφτείτε ότι αυτό είναι κάτι σαν διαδοχική δοκιμαστική σωλήνες σε ένα εργαστήριο χημείας. Από τον σωλήνα τον ένα παίρνουμε το μείγμα, τον βάζουμε στον δεύτερο και ούτω καθεξής, αναμεγνύοντας διαφορετικά συστατικά μέχρι το τελικό αποτέλεσμα. Όταν ήρθε η στιγμή στην οποία δέσαμε αυτήν την αλυσίδα των υποσυστημάτων και φτιάξαμε ένα ολοκληρωμένο σύστημα στο οποίο μπορούσαμε να γράψουμε κάτι και να ακούσουμε απευθείας στα ηχεία του υπολογιστήμας το αποτέλεσμα, ήταν η πρώτη στιγμή για εμάς, πριν από 12 περίπου χρόνια, που μας ταρακούνισε. Ήταν στιγμή ορόσιμο για εμάς, γιατί ουσιαστικά καταλάβαμε ότι τα υποσυστήματα αυτά που είχαμε φτιάξει πλέον είχαν περισσότερη αξία ως ένα κομμάτι ενός ολοκληρωμένου συστήματος. Αμέσως καταλάβαμε την αξία την εμπορική και τις διαφορετικές εφαρμογές που θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε με την τεχνολογία αυτή. Και όταν μάλιστα καταφέραμε και φτιάξαμε συνθετική ομιλία που ακουγόταν πολύ καλύτερη από την τότε σταθμή, συνειδητοποίησαμε ότι αυτό που είχαμε μπορούσε να φύγει από ένα εργαστήριο και να πάει στην αγορά. Και εκείνη ήταν η στιγμή που αποφασίσαμε ότι έπρεπε να φτιάξουμε μια εταιρεία, μια startup, η οποία θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί εμπορικά αυτή τη τεχνολογία. Μέσα στην ίδια χρονιά, μαζί με πολλές διαδικασίες καταφέραμε, φτιάξαμε και ιδρύσαμε την εταιρεία μας, η οποία, όπως είναι φυσικό, ήταν μια ιδέα ρομαντική για εμάς, όταν όλοι μηχανικοί, ερευνητές, που μέχρι τότε αυτό που κάναμε ήταν τεχνολογία αμυγός. Μια πολύ σημαντική στιγμή στους startuppers και στις εταιρείες, μια στιγμή ιερή και ορόσιμο, είναι αυτή στην οποία ουσιαστικά καταφέρνεις και αποκτάς τον πρώτο σου πελάτη. Και αυτό ακούγεται τετριμένο, αλλά πιστέψτε με είναι από τους πιο σημαντικές στιγμές στη φοιτία κάποιου μηχανικού. Πιστέψτε με είναι από τους πιο σημαντικές στιγμές στη φοιτία κάποιου μέσα σε μια εταιρεία που έχει ιδρύσει ο ίδιος. Για εμάς αυτή η στιγμή ήρθε αρκετά νωρίς, ίσως και πιο νωρίς από ό,τι υπολογίζαμε ήμασταν προετοιμασμένοι να έχουμε. Ο πρώτος μας πελάτης ήταν μια δανέζικη εταιρεία, η οποία αναλάμβανε να δημιουργεί υπηρεσίες για άτομα με προβλήματα όρασης ή ολική τύφλωση. Για εμάς αυτή η στιγμή ήταν καθοριστική, γιατί πραγματικά καταλάβαμε ότι υπάρχει ανάγκη στην αγορά την οποία εμείς μπορούμε να εξυπηρετήσουμε και πραγματικά είδαμε ότι η τεχνολογία που φτιάξαμε μπορεί να φέρει κέρδος. Βέβαια, εκτός από την επιβράβευση όλων αυτών των κόπων, για εμάς αυτή η στιγμή ήταν και λίγο αγχωτική. Και αυτό επειδή ήρθε αρκετά νωρίτερα από ό,τι είμασταν προετοιμασμένοι. Είχαμε αποφασίσει ότι θα φτιάξουμε μια εταιρεία η οποία θα εκπενταλευτεί την τεχνολογία συνδετικής ομιλίας, θα φτιάχνει υπηρεσίες κυρίως, αλλά δεν είχαμε υπολογίσει ότι έπρεπε να έχουμε δικηγόρους, ότι έπρεπε να έχουμε λογιστές, ότι έπρεπε να έχουμε φτιάξει πακέτο το λογισμικό μας και να είναι έτοιμο με εγχειρίδιο χρήσης και προγραμματισμού, ότι έπρεπε να είμαστε έτοιμοι να κάνουμε διαπραγματεύσεις με τον πρώτο ή ακόμα και τον επόμενο πελάτη μας. Και αυτές οι διαπραγματεύσεις, αυτή η κατάσταση στην οποία έπρεπε να μπούμε, ήταν καινούργια για εμάς. Μαζί με τη χαρά, ήρθε και η συνειδητοποίηση για εμάς ότι έπρεπε να αποκτήσουμε δεξιότητες για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες της αγοράς και να σταθούμε ως ίση προς ίσους. Αποφασίσαμε, προχωρήσαμε, καταστρώσαμε επενδυτικό σχέδιο και αρχίσαμε και παρήχαμε υπηρεσίες βασισμένες στη τεχνολογία αυτή. Είχαμε αποφασίσει ότι για εμάς, το να παρέχουμε το λογισμικό ως λύση τελικού χρήστη ήταν κάτι απαγορευτικό. Και αυτό επειδή μέχρι τότε, όντας τέσσερα άτομα και όντας μέσα σε μια καλά κλειστή φούσκα, όπως κάνουμε συνήθως οι μηχανικοί, αποφασίσαμε ότι ο τελικός χρήστης για εμάς ήταν κάτι απαγορευτικό. Δεν θέλαμε ούτε να ακούμε και να μας παίρνε τηλέφωνο για support, δεν θέλαμε ούτε email και δεν θέλαμε να βγάλουμε το λογισμικό έξω, μη τυχόν και το δούμε σε κάποιο torrent, μη τυχόν και το δούμε σε βιομηχανική κατασκοπία. Αν οι δύο στιγμές οι προηγούμενες που περιέγραψα είναι από τις σημαντικότερες που μπορώ να σκεφτώ στη θητεία μου στην Innoetics, οι επόμενοι είναι σίγουρα οι σημαντικότεροι και μπορώ να σας το εξηγήσω γιατί. Η σημαντικότερη στιγμή λοιπόν για εμάς είναι η στιγμή που έλαβα εγώ το πρώτο τηλεφώνημα από έναν τυφλό χρήστη υπολογιστή, ο Κώστας, ένας άνθρωπος από τη Θεσσαλονίκη, χωρίς να με ξέρει, με πήρε τηλέφωνο και αρχίσαμε να συζητούμε πώς χρησιμοποιούν τον συνθέτη φωνή στην καθημερινότητά τους. Ομολογώ ότι αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που είχα λάβει τέτοιο τηλεφώνημα, αλλά επιμελώς μπορούσαμε και αποφεύγαμε τέτοιου είδους υποχρεώσεις ή υποσχέσεις γιατί πραγματικά θεωρούσαμε ότι αν μπαίναμε στο κομμάτι των τελικών χρηστών για εμάς θα ήτανε όλη η απορρώφηση της ενέργειας μας. Ωστόσο αυτό που έγινε με τον Κώστα είναι ότι στο τηλεφώνημα εκείνο κατάφερε και μας άλλαξε τα μυαλά και άλλαξε τα δικά μου μυαλά. Ο Κώστας με την αμεσότητα που έδειξε, με την απλότητα στην επικοινωνία του, αλλά και με την πολύ καθαρή σκέψη του να μου εξηγήσει πόσο σημαντική είναι η τεχνολογία αυτής στην καθημερινότητα ενός τυφλού χρήστη υπολογιστή, μπόρεσα και κατάλαβα ότι αυτό που εμείς μετρούσαμε ως εμπορική αξία είχε πολύ μεγαλύτερη αξία στην καθημερινότητα πολλών συνανθρώπων μας. Πίσω από το τηλεφώνημα του Κώστα μπορούσα να ακούσω, χαμηλόφωνα μεν, αλλά διακριτά, μια συνθετική φωνή που είχε ο Κώστας στον υπολογιστή του, για να τον συνοδεύει ενώ διέτρεχε το website της εταιρείας μας για να μπορεί να μου εξηγήσει κάποια πράγματα και να μου πει πόσο σημαντική είναι η ποιότητα της φωνής στην καθημερινότητα να χρησιμοποιούν τον υπολογιστή. Αυτή η φωνή που είχε ο Κώστας στον υπολογιστή, ήταν μια ρομποτική φωνή, ήταν μια φωνή που μιλούσε τόσο γρήγορα, που για μένα ήταν ακατάληπτη. Όμως, κατάλαβα εκείνη τη στιγμή ότι αυτό που εμείς έχουμε και προστατεύουμε ως παιδί μας, έπρεπε να το δώσουμε και πιο έξω. Εκείνη η στιγμή ήταν που ξεκίνησε να αλλάζει το σκεπτικό μας και ουσιαστικά ξεκινήσαμε να σκεφτόμαστε ότι έπρεπε να δώσουμε μια λύση τελικού χρήστη. Μετά από συζητήσεις, μετά από εσωτερικές συναντήσεις, μετά από εσωτερικές τριβές, αποφασίσαμε ότι προχωράμε και φτιάχνουμε μια λύση τελικού χρήστη για άτομα με προβλήματα όρασης. Για άτομα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το λογισμικό μας ως βιβλιοθήκη για έναν αναγνώστη φωνής. Να τους διαβάζει τι λέει η οθόνη τους με τη δική μας φωνή. Το δώσαμε. Τα πρώτα αποτελέσματα για μας ήταν πολύ θετικά, λάβαμε πολλά τηλεφωνήματα ευχαριστήρια. Έγινε όμως και αυτό που φοβόμασταν. Αφενός λάβαμε τηλεφωνήματα τα οποία ζητούσανε support. Πολλά τηλεφωνήματα, πολλά e-mails, είδαμε ότι αυτό που πραγματικά φοβόμασταν θα μας έπαιρνε αρκετή ενέργεια στο να υποστηρίξουμε μια τόσο μεγάλη αλλά και απαιτητική κοινότητα χρηστών σε επίπεδο τελικού χρήστη, ήτανε αλήθεια. Μας έφαγε πάρα πολλά ευχαριστήρια. Ήτανε αλήθεια. Μας έφαγε πάρα πολύ από τον χρόνο μας, πάρα πολύ από την ενέργειά μας και πολλά από τα πλάνα που είχαμε πήγαν αναγκαστικά πίσω. Να μην πω επίσης ότι κατά τη διάρκεια της εποχής που δίναμε λογισμικό τελικού χρήστη λαμβάναμε και τηλεφωνήματα εκτός από ευχαριστήρια, αλλά με πολλά παράπονα ή κατηγορίες τις οποίες μέχρι τότε πραγματικά δεν είχαμε φανταστεί. Περάσαμε μια εποχή στην οποία είχαμε πιστεύσει και συνειδητοποίηση πλέον ότι η απόφασή μας να στραφούμε προς το κομμάτι αυτό της αγοράς ήταν εις βάρος άλλων κομματιών πιο προσοδοφόρων και πιο άμεσης ανταπόδοσης. Είχαμε συνειδητοποιήσει ότι κάποια από τα πλάνα μας έπρεπε να πάνε πολύ πίσω ή ακόμα και να ακυρωθούν, ίσως και στο πιο μακρινό μέλλον. Είχαμε συνειδητοποιήσει ότι θα είχαμε προβλήματα από την απόφασή μας αυτή. Όμως και εκεί κάναμε ένα μεγάλο λάθος. Αυτό που κάναμε όταν δώσαμε τη λύση του τελικού χρήστη ήταν ότι περάσαμε τη λύση μας μέσα από μια δοκιμασία χιλιάδων υπολογιστών. Μέσα από μια δοκιμασία χιλιάδων εγκαταστάσεων. Αυτό που ακούγαμε, αυτό που μας επέστρεφε ως feedback, αυτό που διορθώναμε ως λάθος πιο πριν, ήταν μια δοκιμασία για εμάς για να φτάσουμε σε μια πλήρη ετοιμότητα στην αγορά. Όταν λοιπόν ήρθε η στιγμή να μιλήσουμε με επενδυτές ή αγοραστές για την εταιρεία, αυτό που δείξαμε ήταν αρχικά η πολύ υψηλή ποιότητα φωνής που είχαμε επιτύχει στη συνθετική ομιλία, αλλά αυτό που μας ζητήθηκε ήταν η ετοιμότητα, το σύστημά μας να μπει άμεσα στην παραγωγή. Και αυτό εμείς το είχαμε ήδη έτοιμο. Το είχαμε έτοιμο γιατί είχαμε περάσει από μια δοκιμασία χιλιάδων υπολογιστών, αργών, γρήγορων και μια αποσφαρμάτωση μεγάλης διάρκειας. Σαν συμπέρασμα καταλάβαμε ότι αυτό που είχαμε πάρει ως απόφαση με εσωτερικό κόστος, τελικά καταφέραμε και το εξαργυρώσαμε αργότερα σε υπεραξία. Και όταν καταφέραμε και μιλήσαμε μέχρι πρόσφατα που εξαγοράστηκε η εταιρεία, ένα από τα σημαντικά κομμάτια ήταν ότι μερικές μέρες αργότερα από την υπογραφή έγινε το σύστημά μας, launch, σε εκατοντάδες εκατομμύρια χρήστες. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι αυτό ίσως μπορεί να ιδοθεί στο σπίτι μας ως μία ανταπόδοση από το σύστημα ή από το ίδιο το σύμβαν. Εμείς αυτό που βλέπουμε είναι ότι κάναμε αυτό που έπρεπε να είχαμε κάνει. Σταματήσαμε αυτό που κάναμε και κάτσαμε και αφουγκραστήκαμε την ανάγκη που έπρεπε να απαντήσουμε. Αυτό που είδαμε είναι ότι υπάρχουν στιγμές σε εμάς τις οποίες μπορείς να καταλάβεις εκείνη τη στιγμή, πόσο δυνατές, πόσο συγκινητικές ή πόσο καθοριστικές είναι για το μέλλον, όπως είναι η πρώτη φορά που πρωτοακούσαμε τον υπολογιστή μας να διαβάζει κάτι που γράψαμε ή το πρώτο συμβόλαιο που υπογράψαμε ή η πρώτη επιταγή που εισπράξαμε. Υπάρχουν όμως στιγμές που δεν υπάρχουν. Οι επιταγή που εισπράξαμε. Υπάρχουν όμως στιγμές που η αξία τους φαίνεται αρκετά αργότερα όταν κάτσεις και το δεις ως θεατής. Όταν κάτσεις και κάνεις την ανάλυση της ταινίας που μόλις είδες. Ευχαριστώ. Ευχαριστώ. Ευχαριστώ. |
