| : Υπόσχεσαι, Ιωάννη Τροχόπουλο. Υπόσχεσαι, Ιωάννη Τροχόπουλο. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο περήφανη είμαι για τα Media Labs. Και αυτά ήταν περίπου και τα λόγια του Δημάρχου Ιλιούπολης Βασίλη Βαλασσόπουλου. Είχε πει, για μας το Media Lab είναι ιστορικό γεγονός. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι καινοτόμα δράση είναι η αναβάθμιση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Για μένα προσωπικά αποτελεί μια τοπική επανάσταση. Το Media Lab είναι για μας αυτό ακριβώς που έχουμε φανταστεί ως τη Δημόσια Βιβλιοθήκη του Μέλλοντος. Στο Media Lab δεν θα ακούσεις ποτέ κάποιον να σου λέει «Σσσσσ, κάνε ησυχία». Στο Media Lab οι χρήστες κάνουν φασάρια και δεν καταναλώνουν απλώς τη γνώση, αλλά την παράγουν οι ίδιοι. Και συγκρατώ με τη δυσκολία της συγκίνησή μου, γιατί πρώτα απ' όλα θα ήθελα να συγχαρώ αυτόν τον Δήμαρχο, αλλά και γιατί θα ήθελα να έχουμε καταφέρει να κάνουμε και άλλους Δημάρχους να μιλούν έτσι για τις βιβλιοθήκες, που έχουμε κάνει, αλλά θα ήθελα να μιλούν όλοι οι Δήμαρχοι έτσι για τις βιβλιοθήκες. Και νομίζω ότι και αυτή είναι η μεγαλύτερη μας πρόκληση, να μεταδώσουμε στο ευρύ κοινό τι είναι μια δημόσια βιβλιοθήκη, γιατί ο ρόλος της έχει αλλάξει εκ βάθρων, το ξέρετε πολύ καλά, και δεν είναι πια άλλο αυτό που νομίζει ο περισσότερος κόσμος ότι είναι. Την τοπική αυτή επανάστασε, για την οποία σας μιλώ, στην πραγματικότητα την δημιουργήσαμε και την πολλαπλασιάσαμε σε 10 διαφορετικές τοπικές κοινότητες. Ναύπακτος, Χανιά, είναι όλοι εδώ έτσι, Ναύπακτος, Χανιά, Δράμα, Ηλιούπολη, Κερατσίνη, Κόρινθος, Κοζάνη, Λεβαδιά, Τρίκαλα και Βέρια. Σε αυτή την πορεία είχαμε συνοδηπόρους πολύ σημαντικούς και ικανούς συνεργάτες. Με την αποκλειστική χρηματοδότηση του ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, οι εννέα πρώτες δημόσες και δημοτικές βιβλιοθήκες που βλέπετε, μπήκαν στη μηχανή του χρόνου και βγήκαν βιβλιοθήκες του μέλλοντος. Ενώ και η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέριας, αξιοποιώντας το γραβείο που πήρε από το Πίλ και Μελίντα Γκέιτς ίδρυμα, μετατράπηκε και αυτή σε ένα υπέρσύγχρονο Media Lab, ενώ είναι και η πρώτη δημόσια βιβλιοθήκη της χώρας μας, που απέκτησε Maker Space, και ένα ενιδρείο. Οπότε μπορείτε να φανταστείτε ότι αυτές ήταν μόνο λίγες από τις πολλές εκπλήξεις που περιμέναν τους πολίτες της Βέριας, όταν άνοιξαν οι πόρτες του ανακενισμένου πρώτου ορόφου της. Σε αυτή την πορεία είχαμε και άλλους συνεργάτες από τους οποίους πήραμε πολύ έμπνευση και πολλές συμβουλές. Τη Δημοτική Βιβλιοθήκη του Όρχους, το Ίδρυμα Μοζίλα, ενώ κάπου εκεί επίσης ξεκίνησε και η επίσημη συνεργασία μας με την Google, Διονύση. Θα πω δυο λόγια γι' αυτό. Η Google μας υποστήριξε σε δύο πολύ σημαντικά πράγματα. Πρώτον, στο σχεδιασμό των χώρων. Μας συμβούλευσαν στο σχεδιασμό των χώρων, σύμφωνα με το πρότυπο του YouTube Space και των γραφείων της Google, τα λεγόμενα Googleplex. Αλλά και σε ένα εξίσου σημαντικό, βασικά πιο σημαντικό ακόμα, στην κατάρτιση των υπαλλήλων που στελεχώνουν σήμερα τα Media Labs. Γιατί οι πρωταγωνιστές αυτής της επανάστασης, εκτός από τους χρήστες της Βιβλιοθήκης, είναι και η Μαρία, η Ράνια, η Τζένιο, ο Δημήτρης, η Ιωάννα, ο Γιώργος, η Μαριωρή. Και στο πρόσωπο τους είδαμε πάρα πολλούς ρόλους. Ο βιβλιοθικονόμος δεν είναι πια ο άνθρωπος που θα κατεβάζει το βιβλίο από το ράφι, θα φυσήξει και θα στο δώσει. Είναι ο εμψυχωτής, είναι ο μέντορας, είναι ο ηγέτης της τοπικής κοινότητας. Και σε όλους αυτούς οι Google άνοιξε τις πόρτες της και βρήκε κοινό όραμα μαζί τους για να βελτιώσει τις υπηρεσίες που προσφέρουν. Πόρτες οι οποίες είναι ανοιχτές μέχρι σήμερα, καθώς η εκπαίδευση συνεχίζεται στο πρόγραμμα Ineli Balkans. Τα Media Lab, λοιπόν, σχεδιάστηκαν με βασικό επίκεντρο το χρήστη, φυσικά, και συγκεκριμένα όμως στην λεγόμενη Generation Y. Κατά τη γνώμη μας, αυτή είναι και η πιο δύσκολη γενιά αναφέρει μέσα στη βιβλιοθήκη. Και γιατί έχουν πάρα πολλούς λόγους να μην έρθουν, να έχουν κάποια χαρακτηριστικά. Δεν είναι απλώς τα εξάβει, είναι tech-dependent, είναι 24-7 online, δίνουν τεράστια αξία στα likes του Facebook, του Twitter, τα follow και τα shares. Και βέβαια καταφέραμε και ήρθε η γενιά μέσα στη βιβλιοθήκη, φέραμε την Generation Y μέσα στους χώρους του Media Labs. Αλλά εκτός από αυτή τη γενιά, τους χώρους προσέλκησε και άλλες ηλικίες. Οι μεγάλοι νιώθουν εκεί μικροί και μάλλον ξέρετε σίγουρα ότι όταν οι Y και οι boomers συναντιούνται, τότε είναι που συμβαίνει αυτό το boom και αυτή η επανάσταση για την οποία σας μιλώ. Μισό λεπτό, όπως είχε πει ο Σάκης στο προηγούμενο Unconference, να γυρίσω το tablet. Α, παράλληλα με αυτό έγινε και κάτι άλλο. Ωραία. Τι υπηρεσίες προσφέρουν, λοιπόν, τα Media Labs. Προσφέρουν υπηρεσίες συνεργατικών χώρων, μουσικού studio, makerspace και χώρο για brainstorming. Μυαλοθύελλα στα ελληνικά. Χώρους όπου όχι μόνο μπορείς να δουλέψεις αλλά και να χαλαρώσεις ή να συναντήσεις τους φίλους σου. Τα Media Labs είναι η καρδιά της τοπικής κοινότητας. Ένα hub νέων, ένα hub δημιουργικότητας και καινοτομίας. Δημιουργώ, μαθαίνω, παίζω, χαλαρώνω, μοιράζομαι. Μέσα σε αυτά τα πέντε ρήματα θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε το τι μπορεί να κάνει ένας χρήστης μέσα στα Media Labs. Η βιβλιοθήκη δανείζει πια εκτός από βιβλία και μουσικά όργανα, τεχνολογικό εξοπλισμό, φωτογραφική DSLR, αλλά και τους ίδιους στους χώρους. Χώρους ποιοτικούς με άρτια εξοπλισμένους τεχνολογικά, όπου μπορεί μια εταιρεία να κάνει ένα meeting ή ένας νέος επαγγελματίας να το χρησιμοποιήσει ως το γραφείο του ή ακόμη και ένας άνεργος που θέλει να κάνει μια συνέντευξη μέσα στο Skype, μπορεί να κλείσει το χώρο για αυτόν τον σκοπό. Ή ένας μετανάστης ή και εμείς όλοι μας που έχουμε πολλούς φίλους και οικογένειες στο εξωτερικό, μπορούμε απλώς να κλείσουμε το χώρο και να κάνουμε ένα Skype call. Στο MakerSpace επίσης είναι εκεί που πραγματικά ο χρήστης γίνεται δημιουργός και όχι καταναλωτής. Μπορεί να χρησιμοποιήσει το 3D printer αλλά και να συμμετέχει σε εργαστήρια ρομποτικής, Arduino, 3D gaming και 3D printing. Όλες αυτές οι καινούργιες υπηρεσίες, όπως μπορείτε να φανταστείτε, δημιούργησαν πολλές προκλήσεις. Μας έκαναν να ξαναδούμε τους κανονισμούς λειτουργίας των βιβλιοθηκών και τον τρόπο που προσφέρουν αυτές τις υπηρεσίες στους χρήστες, έτσι ώστε αυτή να είναι ευχαριστημένη αλλά και οι υπηρεσίες βιώσιμες. Έτσι δουλέψαμε πάνω σε αυτό με τις βιβλιοθήκες, αλλάξαμε τους κανονισμούς, αλλά και ένα πράγμα πολύ σημαντικό που αναδείχθηκε και συνεχίζει φυσικά να αναδεικνύεται, είναι ότι τελικά οι χρήστες και οι συνήθειές τους είναι αυτά που καθορίζουν τις υπηρεσίες μιας βιβλιοθήκης και τον κανονισμό λειτουργία της. Για ένα παράδειγμα, εάν το Media Lab σήμερα δανείζει εσωτερικά μια κιθάρα που έχει πάρα πολύ μεγάλη επίχηση, μπορεί στο μέλλον αυτό να χρειαστεί να το αλλάξουμε γιατί μπορεί να χρειαστεί να δανείσουμε τα τύμπανα, την κιθάρα ή τον μπάντζο που έχει σήμερα βιβλιοθήκη εξωτερικά. Οπότε σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να τα ξανασκεφτούμε ξανά όλα από την αρχή και να φτιάξουμε νέους κανονισμούς. Το σίγουρο είναι ότι το στίχημα των Media Labs έχει πετύχει, γιατί οι χώροι κατακλείζονται από νέους που τους αξιοποιούν πάρα πολύ δημιουργικά. Ο Mimic, που μάλλον έχει φύγει τώρα, δεν μ' ακούει, που άνοιξε το συνέδριο το σημερινό, είναι ένα τρανό παράδειγμα. Μια εξαιρετική μπάντα νέων που χρησιμοποιεί τους χώρους της βιβλιοθήκης, ηχογραφεί, επεξεργάζεται τη μουσική της και χρησιμοποιεί τον εξοπλισμό που κατά πάσα πιθανότητα δεν θα μπορούσαν να έχουν στο σπίτι τους. Τα Media Labs γεννήθηκαν για να δώσουν ευκαιρίες σε εφίβους, μαθητές, φοιτητές, νέους επαγγελματίες και ανέργους, μετανάστες και να τους κάνουν να εκτεθούν στις τέχνες και τη τεχνολογία. Το πιο σημαντικό κομμάτι είναι ότι δημιουργήθηκαν αυτά από τους χρήστες, γιατί από την αρχή του project κάναμε focus groups έτσι ώστε να ανοιχνεύσουμε τις ανάγκες τους, αλλά και ένα ανοιχτό κάλεσμα στην τοπική κοινότητα, όπου τους καλούσαμε, καλούσαμε την τοπική κοινότητα να μπει στους χώρους και να τους αξιοποιήσει όπως αυτή θέλει. Και όπως μπορείτε να δείτε υπήρχαν και κάποιες μη αναμενόμενες δράσεις μέσα σε μια βιβλιοθήκη. Λοιπόν, πώς μπορείτε να φανταστείτε την καθημερινή ζωή ενός Media Lab? Είμαι σίγουρη ότι όλοι γνωρίζετε για τα hackathons. Και αυτό είναι μια πρότυπη δράση ενός Media Lab. Και αυτή την πρότυπη δράση ξεκίνησε για πρώτη φορά να προσφέρει πληρωτικά το Media Lab της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Ιλιοπωλης. Το Future Library συμμετείχε στο πρόγραμμα του Βρετανικού Συμβουλίου και σε συνεργασία με την Google σε αυτό το πολιτιστικό hackathon. |
