| : Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι της Εθνικής Βιλιοθήκης της Ελλάδος. Με την εκδήλωση της σημερινή που αφορά ουσιαστικά, θα το πω πιο απλά, την ιστοριογραφία της ελληνικής μετανάστευσης προς τον Καναδά και την Αυστραλία, κλείνει ο πέμπτος κύκλος των εκδηλώσεων λόγου της Εθνικής Βιλιοθήκης της Ελλάδος. Και από τον Γενάρη θα αρχίσει ο έκτος κύκλος. Θα ήθελα με την ευκαιρία αυτή που κλείνει αυτός ο κύκλος, να σας πω σε ποια κατάσταση βρισκόμαστε ως Εθνική Βιλιοθήκη. Στις 17 του μηνός Δεκεμβρίου, άρχισε η κανονική λειτουργία εδώ στο Κέντρο Πολιτισμού Είδημα Σταύρος-Νιάρχος τριών τμήματων, του τμήματος των περιοδικών, του τμήματος των χειρογράφων και αρχείων και του τμήματος του δανειστικού. Και στις 14 Ιανουαρίου θα αρχίσει η πλήρης λειτουργία της Βιλιοθήκης στο Κέντρο Πολιτισμού Είδημα Σταύρος-Νιάρχος. Και επίσης θα αρχίσει και η κανονική επαναλειτουργία του Βαλιανίου. Για αυτό το δεύτερο, για την επαναλειτουργία του Βαλιανίου, είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι, διότι το Βαλιανίο δεν μπορεί να γίνει ούτε μουσείο, ούτε χώρος εκθέσεων. Θα είναι ζωντανό το μήμα της Εθνικής Βιλιοθήκης. Δηλαδή θα λειτουργεί το αναγνωστήριό του. Η δύναμη του Βαλιανίου θα είναι οι εφημερίδες. Εκεί δηλαδή θα έχουμε τις εφημερίδες. Όποιος ερευνητής θέλει να δει, να διαβάσει εφημερίδες, θα πηγαίνει πια στο Βαλιανίο. Και βεβαίως από το Βαλιανίο θα έχει και πρόσβαση σε όλες τις ψηφιακές πηγές της Εθνικής Βιλιοθήκης. Όλα αυτά είναι καλά και ωραία. Υπάρχει ωστόσο πρόβλημα. Ήταν καλά και ωραία. Υπάρχει ωστόσο ένα στενάχωρο στοιχείο, το οποίο η Εθνική Βιλιοθήκη ποτέ δεν απέκρυψε ούτε της αναγνώστης της, ούτε από την κοινή γνώμη, και είναι τούτο, ότι το ωράριο με το οποίο λειτουργούμε είναι εννέα με δύο. Αυτό δεν είναι το ωράριο που επιθυμούσαμε, δεν είναι το ωράριο που σχεδιάζαμε και ασφαλώς δεν είναι το ωράριο της Εθνικής Βιλιοθήκης. Η αρχική μας επιθυμία ήταν εννέα με εννέα το βράδυ, Σάββατο και Κυριακή, ανοιχτά. Αυτό οφείλεται στην έλλειψη προσωπικού. Και δράττω με την ευκαιρία που είναι η κυρία Υφυπουργός εδώ να το θέσω και να ζητήσω για άλλη μια φορά την συμπαράσταση του Υπουργείου, την οποία μέχρι τώρα είχαμε γενναιόδαρα, να αυξηθεί το προσωπικό της Βιλιοθήκης δια της Μεθόδου και του τρόπου των αποσπάσεων για να μπορέσει να λειτουργήσει με κανονικό ωράριο. Από την αρχή της λειτουργίας του παρόντως αφορευτικού συμβουλίου έχουμε ξεπεράσει απίστευτα εμπόδια και δυσκολίες. Πιστεύω και τούτη την τελευταία θα την ξεπεράσουμε και θα φτάσουμε σε ένα ωράριο αντάξιο και της Εθνικής Βιλιοθήκης αλλά και του κόπου που έχει γίνει μέχρι τώρα για να φτάσουμε στο σημείο αυτό. Πριν ξεκινήσουν οι ομιλητές την συζήτησή μας θέλω να καλέσω το βήμα την κυρία Υφυπουργό για να κάνει έναν χαιρετισμό. Σας ευχαριστώ πολύ. Καλησπέρα σε όλες και σε όλους. Κλεκτοί άνθρωποι της Αδιοίκησης της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Κλεκτοί προσκεκλημένοι ομιλητές, φίλες και φίλοι. Είναι για μένα χαρά και τιμή να βρίσκομαι. Είναι η δεύτερη φορά που βρίσκομαι εδώ στο χώρο, αυτό το πολύ σημαντικό χώρο της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Και η χαρά μου είναι ότι βλέπω ότι είναι ένας χώρος ο οποίος λειτουργεί σαν μια κοινότητα νέων ανθρώπων, όλων των ηλικιών που την ασθάνονται σαν ένα χώρο στον οποίο μπορούν να υπάρχουν, να συνδιαλέγονται, να διασκεδάζουν μια καταφυγή. Και επομένως το Υπουργείο, όπως είπατε, έχει πάντοτε, γιατί έχει και την ευθύνη της Εθνικής Βιβλιοθήκης, σαν πρώτη προτεραιότητα, με τις δύσκολες συνθήκες που υπάρχουν, το κομμάτι της διαθεσιμότητας του προσωπικού. Το Υπουργείο μας είναι υποχρεωμένο να καλύπτει με προσωπικό, όχι μόνο τις ανάγκες της εκπαίδευσης, και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, αλλά και των επιτευόμενων φορέων, όπως είναι η Εθνική Βιβλιοθήκη. Όπως ξέρετε, και το λέω και δημοσίως ενώπιον όλων, έχουμε κάνει μια ουσιαστική συζήτηση πάνω σε αυτό το θέμα. Ζητήσαμε να υπάρξουν κάποια οργανογράμματα και θα κάνει ό,τι περνάει το Υπουργείο από το χέρι του, προκειμένου να υποστηρίξει αυτή τη λειτουργία, γιατί θεωρεί ότι είναι μια πολύ σημαντική λειτουργία, που πάει τα πράγματα και τα γράμματα και τον πολιτισμό, προς να πω ότι και η σημερινή πρωτοβουλία επίσης είναι πολύ σημαντική, σαν πρωτοβουλία διαφύλαξης και διάσωσης μαρτυριών της μεταπολεμικής γενιάς των μεταναστών, που σιγά σιγά εκλείπει. Επομένως, τα κομμάτια αυτά είναι πάρα πολύ σημαντικά. Στην δεκαετία του 50 και του 60, αλλά και πολύ παλιότερα, υπήρχαν σημαντικές μεταναστεύσεις από τη χώρα μας προς το εξωτερικό και προς την Ευρώπη, αλλά και προς τις ΗΠΑ και τον Καναδά και την Αυστραλία, για πολλούς λόγους. Αλλά ο κύριος λόγος ήταν το οικονομικό διέξοδο αυτής εδώ της πατρίδας. Και τώρα αυτό που ζούμε είναι το φαινόμενο της νεομετανάστευσης, που έχει βέβαια άλλα χαρακτηριστικά, πλήθος νέων ανθρώπων, μορφωμένων ανθρώπων, επιστημών, που αναζητούν καλύτερη ζωή και ευκαιρίες απασχόλησης σε άλλες χώρες. Και βεβαίως αυτό είναι ένα μεγάλο στίχημα και για το Υπουργείο Παιδείας, αλλά και για την πατρίδα μας συνολικότερα. Τι θα κάνει, πώς θα δημιουργήσει εκείνες τις γέφυρες επικοινωνίας, πώς θα χαράξει εκείνη την πολιτική στρατηγική, ώστε αυτοί οι νέοι επιστήμονες, όσοι διαλέξουν να μείνουν εκεί, να μπορούν να αξιοποιηθούν, να υπάρχουν γέφυρες επικοινωνίας, αλλά να δημιουργήσει και τις συνθήκες εκείνες, ώστε κάποιοι από αυτούς να γυρίσουν εδώ στην πατρίδα μας. Επομένως, και η σημερινή εδώ εκδήλωση, στο πλαίσιο του κύκλου των εκδηλώσεων, νομίζω ότι εμβαθύνει αυτόν τον διάλογο για τη μετανάστευση στην Ελλάδα. Θεωρώ αυτές τις εκδηλώσεις επειδή διαρκώς βελτιώνουν την εξωστρέφεια, αλλά και τη δυνατότητα παρέμβασης σε ζητήματα που απασχολούν τις σύγχρονες κοινωνίες. Βέβαια, μέσα από το πρίσμα της ιστορίας είναι η σημερινή εκδήλωση. Νομίζω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό ως ρόλος αυτός της Εθνικής Βιβλιοθήκης γιατί είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στο παρελθόν και στο παρόν, ηχνηλατώντας το αύριο. Θέλω να σας ευχαριστήσω όλους για τη δυνατότητα που μας δίνετε να είμαστε όλοι εδώ μαζί και να ευχηθώ καλή δημιουργική συνέχεια και καλές γιορτές σε όλους σας. Λοιπόν, κύριε Φυγουδιέ, κύριε Πρόεδρε του Εφορευτικού Συμβουλίου, κύριοι διευθυντά, κυρίες και κύριοι, καλησπέρα σας. Νομίζω μετά ως Αναστασιάδης θα είμαι λίγο πολύ ο εικοδοσπότης, κατά κάποιο τρόπο φιλοξενούμενος εικοδοσπότης στην Εθνική Βιβλιοθήκη για τις δύο στρογγυλές τράπεζες που θα έχετε την ευκαιρία να παρακολουθήσετε. Θα σας εξηγήσω λίγο πολύ σύντομα, όταν πω ποιο θα είναι η οργάνωση. Θα έχουμε μια πρώτη στρογγυλή τράπεζα κυρίως με ιστορικούς και κοινωνικούς επιστήμονες που έχουν ασχοληθεί με την ιστορία της ελληνικής μετανάστευσης και διασποράς, για να δούμε ακριβώς πού βρισκόμαστε σε σχέση με την ιστορία αυτής της μετανάστευσης και διασποράς. Θα έχουμε μια δεύτερη στρογγυλή τράπεζα με ιδικούς από το εξωτερικό λόγο και την Ελλάδα των αρχείων και των μουσείων που ασχολούνται με μετανάστευση. Θα ήθελα καταρχήν για να δώσω απλώς ένα πλαίσιο πριν παρουσιάσω τους ομιλητές της πρώτης στρογγυλής τράπεζας. Να ευχαριστήσω ιδιαίτερα την Εθνική Βιβλιοθήκη που μας κάνει την τιμή να μας φιλοξενήσει απόψε εδώ. Μάλιστα μας φιλοξενεί από σήμερα το πρωί, διότι αυτές οι στρογγυλές τράπεζες είναι στην πραγματικότητα ένα κομμάτι προς το τέλος ενός μεγάλου ερευνητικού προγράμματος, που ξεκίνησε πριν δυόμιση χρόνια για την καταγραφή και την ιστορία της ελληνικής μετανάστευσης στον Καναδά, το οποίο ήταν ένα πρόγραμμα με τέσσερα πανεπιστήμια, τρία από τον Καναδά. Οι συνάδελφοί μου, ο Σάκης Γκέκας από το Πανεπιστήμιο του Ιόρκ, από το Τωρώντο και ο Παναγιώτης Παπάς από το Πανεπιστήμιο Σάιμον Φρέιζε στο Βαρκούβερ, δεν μπορούσαν να είναι μαζί μας απόψε. Είναι όμως συνάδελφος ο Αγγελική Ράλι, η τέταρτη υπεύθυνη και αυτό το πρόγραμμα, από το Πανεπιστήμιο Πατρών. Και αυτό το πρόγραμμα θα παραδώσει μέσα στους επόμενους δύο μήνες ένα ψηφιακό μουσείο της ελληνικής μετανάσευσης στον Καναδά, εκτός από μια σειρά από άλλα στοιχεία και άλλα εκθέματα, τα οποία θα μπορείτε να έχετε την ευχέρεια να γνωρίστε. Ευχαριστούμε λοιπόν για τη φιλοξενία, περάσω τώρα αμέσως τους ομιλητές για την πρώτη στρογγυλή τράπεζα, τους παρουσιάσω από τα δεξιά ο Αλέξανδρος Κιτσοέφ, ειδικός της ελληνικής μετανάσευσης της ελληνικής διασποράς στην Αίγυπτο και της ελληνικής μετανάσευσης στην Αμερική, αναπληρωτής καθηγητής στο Haverford College της Πενσιλβάνια στις ΗΠΑ, Λίνα Βεντούρα καθηγήτρια ιστορίας στο Πάντιο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα και ειδικός τόσο της μετανάσευσης στο Βέλγιο που ήταν η πρώτη της δουλειά και γενικά και των διεθνών οργανισμών που οργάνωσαν τη μετανάσευση από την Ελλάδα αμέσως στις δεκαετίες μετά τον Δεύτεο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αναστασία Χρήστου από πλειότητα καθηγήτρια κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Middlesex στο Ηνωμένο Βασίλειο και ειδικός της επιστροφής ουσιαστικά θα έλεγα των ανθρώπων που επιστρέφουν από την μετανάσευση κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής Αναγνώστου ειδικός των ελληνοαμερικανικών σπουδών, καθηγητής πλέον και κάτοχος της έδρας ελληνικών σπουδών στο Πολιτιακό Πανεπιστήμιο του Ohio στο Columbus, Ηνωμένο Πολιτείο. Αυτά. Οπότε, για να ξεκινήσουμε λοιπόν μετά τις παρουσιάσεις, μια πρώτη ήδη ερώτηση, ίσως για όλους, σε σχέση με αυτή την ελληνική ιστορία της ελληνικής μετανάσευσης, κύριε Σποράς, είναι τι έχουμε ήδη, κατά κάποιον τρόπο, τι έχει γίνει για αυτή την ιστορία της ελληνικής μετανάσευσης. Τι έχουμε ήδη στα χέρια μας. Να αρχίσω εγώ. Καλησπέρα σας. Πρώτα να ευχαριστήσω όλους τους φορείς που έχουν συνδράμεις στην υλοποίηση αυτής της υπέροχης δημόσιας συζήτησης. Αν μπορέσω να μοιραστώ μαζί σας μία προσωπική, δεν ακούτε, οπότε να χρησιμοποιήσω το μικρόφωνο. Πώς είναι τώρα Μαρία, καλύτερα, ναι. Για ένα άτομο σαν κι εμένα που διαμένω στο εξωτερικό για 35 χρόνια, αυτή είναι μία ονειρική διασπορική στιγμή, όπου έχω την ευκαιρία για ένα διάλογο με το ελληνικό κοινό. Οπότε αυτή είναι μία ονειρική στιγμή σε δύο διαστάσεις. Είναι σαν ένα όνειρο, γιατί λειτουργώ με αγγλικά κυρίως στη ζωή μου, αλλά επίσης και σαν κάτι το οποίο με εκπληρώνει προσωπικά. Τι έχουμε καταφέρει επιτύχη στον τομέα της καταγραφής της ιστορίας της ελληνικής μετανάστευσης. Έχουμε καταφέρει αρκετά πράγματα. Υπάρχει μία σειρά προσπαθειών, κυρίως προφορικών ιστοριών, να καταγραφούν δηλαδή οι μνήμες των μεταναστών και αυτές οι προσπάθειες έχουν κυρίως επιχειρηθεί από προγράμματα νεοελληνικών σπουδών στο εξωτερικό. Οπότε υπάρχει ένα πλούσιο database, ένα αρχείο, το οποίο όμως παραμένει κυρίως αχαρτογράφητο, δεν έχει αναλυθεί. Υπάρχει το υλικό αλλά δεν έχει αναλυθεί. Στον θεσμικό τομέα όσον αφορά τις ελληνοαμερικανικές σπουδές στα πανεπιστήμια η κατάστασή μας είναι πάρα πολύ ευάλωτη. Δεν υπάρχει ικανός αριθμός ιστορικών οι οποίοι να καλύψουν το ευρύ και αυξανόμενο φάσμα της πολιτιστικής παραγωγής για το ελληνοαμερικανικό παρελθόν. Υπάρχουν ικανοί επιστήμονες αλλά δεν υπάρχει ικανός αριθμός να καλύψουμε όλο το ευρύ φάσμα το οποίο παράγεται από τις ελληνοαμερικανικές κοινότητες. Δοκιμαντέρ, αυτοβιογραφίες, προσωπικές αφηγήσεις, μουσιακά εκθέματα πολλά από αυτά τα εγχειρήματα προέρχονται από τις ελληνοαμερικανικές κοινότητες οι οποίες στα πλαίσια του αμερικανικού πολιτισμού δείχνουν ενδιαφέρον να διαφυλάξουν μια κληρονομιά αλλά πολλές φορές μας αγνοούν νομίζουν ότι έχουν την αυτονομία και τη γνώση να παράγουν τη μνήμη χωρίς να συμβουλευτούν κάποιους ακαδημαϊκούς δασκάλους. Όπως προείπα υπάρχουν λίγοι ιστορικοί και λίγοι γενικά επιστήμονες οι οποίοι ασχολούνται με τον ελληνοαμερικανικό φαινόμενο το οποίο είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για το μέλλον. Τουλάχιστον από τις έξι έδρες να σας δώσω μόνο ένα παράδειγμα και θα σταματήσω εκεί ώστε να έχουμε ένα ευρύ φάσμα απόψεων από τις έξι έδρες νεοελληνικών σπουδών στην Αμερική υπάρχει μόνο μια θέση ενός καθηγητή ο οποίος είναι full time ασχολείται με τα ελληνοαμερικανικά. Οπότε τρέχουμε και δεν προλαβαίνουμε υπάρχει μια πολιτιστική παραγωγή η οποία παραμένει αχαρτογράφητη και δεν ξέρουμε ποιο θα είναι το μέλλον των ελληνοαμερικανικών σπουδών. Συγκεκριμένα τώρα που οι νεοελληνικές σπουδές στην Αμερική λόγω τεράστιων περικοπών και ανακατατάξεων στην Αμερικανική Ακαδημία βρίσκονται σε μια ευάλωτη θέση. Θα μπορούσα να σχολιάσω με πιο λεπτομέρεια αυτήν τη δυναμική αλλά ας το αφήσουμε αυτό κατά μέρος. Είναι μια άλλη συζήτηση. Είναι μια άλλη συζήτηση αλλά υπάρχει μια αίσθηση επίγουσας αναπαραγωγής ακαδημαϊκών οι οποίοι ασχολούνται με το ελληνοαμερικανικό φαινόμενο. Ευχαριστώ πάρα πολύ Γιώργο και εγώ να ευχαριστήσω θερμά. Νομίζω ότι ο τόνος της φωνής μου είναι αρκετά έτονος οπότε να ευχαριστήσω και εγώ θερμά τον αγαπητό συνάδελφο για την πρόσκληση αλλά και τους φορείς και την ευκαιρία αυτή της συμμετοχής μου σε αυτή τη συζήτηση. Νομίζω ότι για μένα είναι μια ευτυχέστατη στιγμή, όχι μόνος μία επιστημονική προσέκτηση του θέματος αλλά αυτή η επαφή διαλογική και με το κοινό, το αθηναϊκό και το ευρύτερο. Είναι εξαιρετική αυτή η συγκυρία για να συζητήσουμε και παρουσία της κυρίας υφυπουργού η οποία πολύ εύστοχα έχει επισημάνει κέρια θέματα της μετανάστευσης και δει της παλινώστησης. Τι έχει ολοκληρωθεί χωρίς να θέλω να εστιάσω στο προσωπικό μου έργο απόλυτα. Η δική μου η ανασχόληση για παράδειγμα ξεκίνησε από μία υπαρξιακή στιγμή ως μετανάστρια και στη συνέχεια άτομο το οποίο προσπάθησε να παλινωστήσει στην χώρα καταγωγής των γονέων μου και να διεξάγει έρευνα στις θεματικές αυτές. Η ανασχόλησή μου ήταν και αυτή με ένα ταξίδι διασπορικό, το να επεξεργάζομαι και να ερευνώ τα θέματα που ασχολούν τη δεύτερη γενιά μεταναστών στις Ηνωμένες Πολιτείες, στη Γερμανία, στη Δανία, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη συνέχεια να δημιουργήσω και εγώ γέφυρες συνεργασίας και γέφυρες επικοινωνίας με συναδέρφους και διακεκριμένους πανεπιστημιακούς στην Ελλάδα και να ασχοληθώ με το φαινόμενο της μετανάστευσης στην Ελλάδα ώστε τα πορίσματα των ερευρών που οφορούσαν τη Διασπορά να ανοιχνεύσουν και ίσως θέματα που οφορούν την ελληνική κοινωνία και στη συνέχεια να αποτελέσουν και πιθανόν θεσμικές γέφυρες ή θεσμικά ταξίδια και πορίσματα ώστε να επεξεργαστούμε αυτό το υλικό για τη βελτίωση και της ελληνικής κοινωνίας και τη σύνδεση της επιστήμης με την κοινωνία. Εκεί χρειαζόμαστε και τη συνισφορά των κυβερνητικών φορέων και τις συγκυρίες αυτού του διαλόγου. Θα ήθελα να βλέπω περισσότερες διαδραστικές συνεργασίες, συμμετοχικές και διαλογικές συνεργασίες μεταξύ εμών στο εξωτερικό και στην Ελλάδα ώστε να δημιουργηθούν και οι περιπτώσεις και οι ευκαιρίες αυτής της συνεργασίας. Έχουν γίνει πάρα πολλά. Υπάρχει πάρα πολύ αρχιακό υλικό, υπάρχει διαδικτυακό υλικό, υπάρχουν διεπιστημονικές προσεγγίσεις, υπάρχουν δημοσιεύσεις, αλλά χρειαζόμαστε μεγαλύτερες πιθανότητες, ευκαιριών, διαλόγου και συνεργασίες με την Ελλάδα και στα θέματα παλινόστισης και μετανάστευσης. Να μην μακρηγορήσω για να γίνει διαλογικό και το αποψηνό και εκεί θα θέλαμε και περισσότερες συνομιλίες και με την κυβέρνηση και με την τριδοβάθμια κοινότητα της Ελλάδας και την ερευνητική και τη διδακτική, διότι αυτό το υλικό θα πρέπει να το προσαρμόσουμε, να το ενσωματώσουμε στην ελληνική παιδεία. Υπάρχουν πάρα πολλές θεματικές που χρειάζονται να φωτίσουν την ελληνική παιδεία και την πορεία της μεταγενέστερης νεότερης ιστορίας. Να δούμε πώς την κλίνει ακριβώς για να μιλήσει για την ελληνική εκπαιδευτική κοινότητα προς αντιδρά λοιπόν, αλλά θα απλά να παρατηρήσω ότι ακριβώς ήταν και για μας μια από τις προκλήσεις ήταν να δουλέψουμε με καναδικά πανεπιστήμια και ελληνικά πανεπιστήμια, να μην δουλέψουμε μόνο από μια πλευρά του Ατλαντικού, είτε είναι η Ελλάδα είτε είναι ο Καναδας, να δουλέψουμε τις δύο πλευρές μαζί. Και δεν είναι εύκολο, δηλαδή το θεσμικό κομμάτι δεν είναι καθόλου εύκολο όταν είναι διεθνικό για πάρα πολλούς λόγους που θα μπορούσαμε να αναφερθούμε, αλλά ο λόγος ακριβώς κάποιοι μας μιλούν τα διεθνικά και είναι από ο ελληνικός πανεπιστήμιας. Να ξεκινήσω από αυτό που είπε ο Στάσος. Καλησπέρα σας και ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση. Θα ξεκινήσω από αυτό το τελευταίο για να πω ότι νομίζω ότι αυτό που λείπει αυτή τη στιγμή, να ξεκινήσω από αυτό, είναι ακριβώς η διασύνδεση. Ενώ έχουμε τα τεχνολογικά μέσα, δεν έχει γίνει ακόμα το δίκτυο των θεσμών και των ανθρώπων που ασχολούνται με το θέμα της ιστορίας της μετανάστευσης και της διασποράς. Και όταν λέω ιστορία της μετανάστευσης και της διασποράς, ενώ από και προς και εντός της Ελλάδας, δηλαδή από όλες τις κατευθύνσεις προς όλες τις κατευθύνσεις. Νομίζω ότι αυτό χρειάζεται. Χρειάζεται ένα θεσμός ή ένα δίκτυο ή μια πλατφόρμα, ή δεν ξέρω ακριβώς πώς θα το πούμε, που θα φέρει σε επαφή τους ανθρώπους που ασχολούνται με τις μετακινήσεις στον ελληνικό χώρο, είτε είναι προς τον ελληνικό χώρο, είτε είναι από τον ελληνικό χώρο, είτε ενεντός. Αυτό νομίζω ότι είναι κάτι που πρέπει να ψάξουμε και να δούμε πώς θα γίνει. Ως προς το τι έχει επιτευχθεί, θεωρώ ότι έχουν γίνει πάρα πολλές μελέτες πλέον. Έχουμε προχωρήσει, έχουμε εξετάσει συστηματικά πολλές όψεις και περιόδους της μετανάστευσης και πολλές κοινότητες της διασποράς. Ωστόσο έχουμε και πάρα πολλά κενά. Έχουμε κενά για παράδειγμα στις μετακινήσεις από και προς την Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά το 19ο αιώνα από τον ελλαδικό χώρο. Και έχουμε ένα τεράστιο κενό που για μένα είναι πολύ σημαντικό, το κενό της ιστοριογραφίας για την μετανάστευση στη Γερμανία μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ομολογώ ότι το λέμε μία μικρή επιφύλαξη γιατί δεν ξέρω γερμανικά. Δεν ξέρω αν οι Γερμανοί έχουν γράψει κάτι. Στις γλώσσες που μπορώ να πω δεν έχει γραφτεί κάτι συστηματικό για τη μετανάστευση στη Γερμανία. Άρα έχουμε κάνει τεράστιες προώδους με σημαντικά κενά ωστόσο. Το ένα είναι αυτό και το δεύτερο να πω ότι έχουν σημειωθεί πάρα πολύ μεγάλες τομές με τον τρόπο που προσεγγίζουμε και τη μετανάστευση και τη διασπορά. Έχουμε μία στροφή από παλαιότερα εθνοκεντρικά ερμηνευτικά σχήματα που υπογράμμιζαν τις συνέχειες, την ομοιότητα προς τη μελέτη των κοινοτήτων σε συνάρτηση με την ιστορία των τόπων υποδοχής τους αφενός, με την ανάδειξη των αλλαγών στον χρόνο και επίσης προσεγγίζονται όλες οι κοινότητες στην περιπλοκότητά τους, τις διασυνδέσεις τους και αναδεικνύονται οι διαφοροποίησεις και μεταξύ τους και στο εσωτερικό τους. Και αυτό νομίζω ότι είναι μία πολύ μεγάλη τομή. Και ένα τελευταίο θέλω να πω, εκτός αν επανέρθει με άλλη ερώτηση, δεν ξέρω, νομίζω ότι αυτό που χρειάζεται στην ελληνική ιστοριογραφία είναι να θέσουμε τις μετακινήσεις, την ανθρώπινη κινητικότητα στο κέντρο της και να μην είναι μία περιφερειακή ανασχόληση ανθρώπων που έχουν μια ειδικότητα, ας πούμε, στη μετανάστευση ή στη διασπορά. Αυτό νομίζω ότι χρειάζεται να γίνει τώρα. Ευχαριστώ. Χρειάζεται για το βίντεο, νομίζω. Οπότε γι' αυτό πρέπει να πρέπει... Όχι, όχι, αλλά μπορεί να... Θα ήθελα να μιλήσω πολύ λίγο για τα Αιγυπτιώτικα και περισσότερο για τα Ελληνοαμερικάνικα με τα οποία ασχολούμαι. Για τα Αιγυπτιώτικα θέλω να πω, ενώ θα πω για τα Ελληνοαμερικάνικα ότι έχουμε μεγάλη ανάγκη αρχείων συλλογής και λοιπά. Στην περίπτωση των Ελλήνων της Αιγύπτου, βέβαια όπως πολύ εδώ ξέρετε, έχουμε τη συλλογή την Αιγυπτιώτικη στο Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο, το οποίο ήταν μια πρωτοβουλία και μια προσπάθεια ουσιαστικά μιας οικογένειας, της οικογένειας χαριτάτου, του Δημήτρη, πατέρα και του γιού του, του Μάνου. Εγώ θυμάμαι όταν έκανα τη διατριβή μου για τις Έλληνες στην Αιγύπτο μέσα δεκατίας του 80, δεν υπήρχε αυτό στην πλάκα. Ήρθε ο Μάνος ένα διαμέρισμα στο Παγκράτη που ήταν γεμάτο βιβλία. Αναφέρω τις χαριτά τους γιατί ενώ έχουμε μεγάλες ανάγκες, αυτές οι ανάγκες νομίζω μπορούν να ικανοποιηθούν με την πρωτοβουλία ολίγων. Δεν χρειάζεται δηλαδή και τόσο πολύ. Παράδειγμα δηλαδή, αν βρεθούν άνθρωποι σαν τους χαριτά τους με το ίδιο μεράκι για να διασωθούν τα αρχεία των Ελλήνων στην Αμερική, που βέβαια είναι τεράστια και έχουν και αυτά ανάγκη κάποιας επέμβασης, αν βρεθούν θα είμαστε σε πολύ καλύτερη κατάσταση. Εγώ στην Αμερική έχω 32 χρόνια, όχι 36. 32 μισό ακριβώς, ήταν 10 Ιουνίου το 86. Πέρασα τη χρονιά στην Ελλάδα και σεδιάζω την επιστροφή μου, οπότε δεν θα σε φτάσω, Γιώργο. Ήθελα εγώ, ο Γιώργος θα είπε πολύ καλά για τα ακαδημαϊκά, θέλω να αναφερθώ στις ομογενειακές οργανώσεις. Ακριβώς επειδή είναι μικρές οι ελληνοαμερικάνικες σπουδές, μικρά τα ιδρύματα, μικρές οι δομές, όσοι μελετάμε τους Έλληνες στην Αμερική, πάμε στις οργανώσεις και τους ζητάμε τα αρχεία. Και αυτό θέλω να μιλήσω γι' αυτό. Το 1922 έχουμε δύο, συμπτωματικά, δύο εκατοετηρίδες. Εκτός από τη Σμύρνη, προφανώς. Είναι η ίδρυση της Αρχιεπισκοπής Βορειού και Νοτιού Αμερικής. Ιδρύθηκε τα τέλη του 1921, αλλά επίσημα αναγνωρίστηκε από την πολιτεία της Νέας Υόρκης το 1922, οπότε έχει το 1922 ως έτος ίδρυσης. Και το καλοκαίρι του 1922 ιδρύθηκε η Αχέπα στην Ατλάντα. Με το θέμα του ρατσισμού, βέβαια ήταν μια αντίδραση των άμυνα των Ελλήνων απέναντι στο ρατσισμό. Αυτές οι δύο οργανώσεις είναι, ας πούμε, εικονογραφεί το πρόβλημα που έχουμε. Και αυτές οι δύο οργανώσεις ασχολούνται τόσο πολύ με την τρέχουσα κατάσταση που αντιμετωπίζουν. Η Αρχιεπισκοπή έχει ορισμένα ζητήματα τα οποία προσπαθεί να λύσει και έχει να κάνει με το θέμα του Ναού του Αγίου Νικολάου στο Νότιο Μανχάταν, το οποίο έχει απορροφήσει όλη την ενέργεια της Αρχιεπισκοπής. Και ήμουν στην Αρχιεπισκοπή προμηνός να μάθω τι γίνεται για την Εκαντοητηρίδα. Η απάντηση είναι προς το παρόν τίποτα και είμαστε ήδη στο 18. Τα 50 χρόνια της Αρχιεπισκοπής, που ήταν περίοδος ακμής επί Αρχιεπισκόπου Ιακώβου, ήταν μια τρομερή ιστορική στιγμή με πάρα πολλές εκδηλώσεις, με ντοκουμέντα. Συγκεκριμένα ο Αρχιεπίσκοπος αντιμετώπιζε για ένα πρόβλημα με το θέμα της γλώσσας στη λειτουργία που είχε δημιουργηθεί το 1970, οπότε το 1972 ο Ιακώβος έκανε τη μεγάλη αντεπίθεση και έδωσε μια μεγάλη σημασία στα 50 χρόνια της Αρχιεπισκοπής και όσα είχε καταφέρει η Εκκλησία στα 50 χρόνια. Υπάρχει αυτό το πρόβλημα ότι είμαστε στα 100 χρόνια που θα μπορούσε αυτή η μεγαλύτερη οργάνωση της ομογένειας να κάνει μία προσπάθεια να παρουσιάσει τα αρχεία της, τα ντοκουμέντα της και έτσι να βοηθήσει την έρευνα και κάπως ακόμα δεν έχει γίνει κάτι. Στην Αρχιέπα έχω κάνει εγώ πρόταση για μία συγγραφή ιστορίας και περιμένω στο ακουστικό μου όπως λέγαμε παλιά εδώ αλλά νομίζω ότι κάτι μπορεί να γίνει. Αλλά πάλι η Αρχιέπα ως οργάνωση είναι μια οργάνωση η οποία ξεκίνησε τη δεκαετία του 20 για να αντιμετωπιστεί ο ρατσισμός και να ενθαρρύνει την Αμερικανοποίηση, τα πέτυχε αυτά και κάθε περίδο της ιστορίας της η Αρχιέπα βρίσκει κάτι άλλο να ασχοληθεί για να συνεχίσει ως οργάνωση. Οπότε η Αρχιέπα είναι μια οργάνωση που πάντοτε ψάχνει και είναι ενεργή οπότε τη στιγμή που της λες εσύ έχετε τα εκατό σας χρόνια γιατί δεν κάνετε ένα συνέδριο, γιατί δεν βγάζετε τα ντοκουμέντα σας, τα αρχεία σας κλπ διστάζουν γιατί πρέπει να το συνδυάσουν με τις τρέχουσες ανάγκες τους. Κλείνοντας όμως πρέπει να πω ότι η Αρχιεπισκοπή έχει όλα της τα αρχεία και να υποθεί και εδώ σε αυτό το χώρο ότι ήταν το ίδρυμα Νιάρχος το οποίο χρηματοδότησε την ψηφιοποίηση. Ακριβώς δεν είναι ψηφιοποίηση, γίνανε PDF, δεν ξέρω ακριβώς ποιος είναι ο όρος δεν μπορεί να κάνεις νέα αναζήτηση, αλλά υπάρχουν. Δεν είναι ακριβώς ανοιχτό το αρχείο, αλλά ο Αρχιεπίσκοπος και η κυρία Καλέ υπεύθυνοι αφήνουν τους ερευνητές να δούνε. Οπότε υπάρχει πλήρες αρχείο της Αρχιεπισκοπής που βέβαια καλύπτει και πολλές άλλες οργανώσεις και η ΑΧΕΠΑ έχει τα αρχεία της. Και οι δύο αυτές είναι αμερικάνικες μη κερδοσκοπικές οργανώσεις υπεύθυνες απέναντι στο νόμο, κρατάνε το κάθε χαρτί το οποίο για εμάς τους ιστορικούς είναι ένα θαυμάσιο πράγμα. Οπότε έχουμε αυτές τις δύο μεγάλες οργανώσεις, τα αρχεία είναι εκεί πρέπει να γίνει η επέμβαση και η σχέση μεταξύ των οργανώσεων και των ιστορικών και ελπίζουμε να γίνει. Θα μπορούσα να προσθέσω κάτι για τη διαδικτυχή. Θα ήθελα επίσης να εντοπίσω ένα φαινόμενο πολύ ενδιαφέρον. Όταν μιλάμε για ιστοριογραφία της ελληνικής μετανάσευσης μιλάμε για παραγωγή γνώσης και είναι πολύ ενδιαφέρον ότι συγγραφείς, ακαδημαϊκοί, άτομα που φτιάχνουν δοκιμαντέρ οι οποίοι έχουν τη βάση ως στην Ελλάδα στρέφουν τις ματιά τους προς τις ολουμερικανούς. Οπότε έχουμε κάτι φωτεινά παραδείγματα. Ο Κωστής ο Καρπόζολος ο ιστορικός να μας αφηγείται την ιστορία της αριστεράς στην Αμερική. Η Κάλια η Παπαδάκη με το μεθυστό ρημά της ιδεδρύτας να παίρνει το Ευρωπαϊκό βραβείο λογοτεχνίας με θέμα τους ελληνοαμερικανούς. Στη Μαρία Ηλίου σε συνεργασία με τον Αλεξάνδρρ Κιτρόευ να μας δίνουν ένα ντοκιμαντέρ. Η Λαμπρινή Θωμά να μας δίνει το ντοκιμαντέρ για τον Λούις Τίκας τον πολιτικό ακτιβιστής της απεργίας του Κολοράδου στο Λάντολο το 1913-14. Οπότε υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα παραγωγή γνώσης από Έλληνας διανοούμενους οι οποίοι βλέπουν την ελληνοαμερικανική εμπειρία από μια διαφορετική σκοπιά σε σχέση με το πώς οι ελληνοαμερικανοί αφηγούνται από τη δευτότητά τους. Και αυτή η ένταση ανοίγει ακριβώς το πλαίσιο πλέον να κατανοήσουμε την ιστοριαγραφία της ελληνικής εμπειρίας, όχι μόνο βάζοντας το μομπίλι, την κινητικότητα στο κέντρο το οποίο είναι απαραίτητο, αλλά επίσης να δούμε ότι υπάρχει μια διεθνικό πλαίσιο παραγωγής γνώσης, ότι οι επιστήμονες επίσης δείχνουν μια κινητικότητα και μας θέτουν την πρόκληση να κατανοήσουμε το φαινόμενο σε διεθνικό πλαίσιο. Το οποίο έχει πάρα πολλές προοπτικές για πολύ γόνιμο διάλογο. Για ένα δεύτερο γύρο τώρα θα πολύ απλά, επειδή... Επειδή αναφέρατε και όλες τις ορισμένες, μίλησα για τις οργανώσεις που υπάρχουν. Μίλησε η Λίνα για κομμάτια της μετανάστασης, τα οποία δεν τα έχουμε, όπως η Γερμανία, για παράδειγμα, για άλλα έχουμε. Μπορούμε να μιλήσουμε εις τα αστραλιά, γιατί δεν είναι μόνο οι Ελληνοαμερικανοί. Αλλά δεδομένου ποιες είναι οι προκλήσεις σήμερα για όλους μας, δεδομένου ότι από τη μία πλευρά το δεύτερο μεταναστευτικό κύμα, το ελληνικό, που ήταν αυτό της μεταπολεμικής γενιάς, στην πραγματικότητα φτάνει στο τέλος του. Δηλαδή στο τέλος του εννοώ ότι η γενιά αυτή σιγά σιγά αρχίσει να εκλείπτει. Οπότε όλες αυτές οι οργανώσεις για τις οποίες μιλήσαμε πολλές φορές, εντάξει, οι αρχιεπάνοι πιο πάλις φυσικά, αλλά ακόμα και οι αρχιεπισκοποιείς, ζήσανε λίγο πολύ χάρη σε αυτό το δεύτερο μεταναστευτικό κύμα. Κυρίως για παράδειγμα σκεφτώ την Αρχιεπισκοπή ακριβώς και την κρίση που περνάει σήμερα. Και οπότε ποιες είναι οι προκλήσεις τώρα που όλες αυτές οι οργανώσεις, που βρέψανε λίγο πολύ με ένα κύμα το οποίο φτάνει σε αυτό το τέλος του, για μας και πώς θα μπορέσουμε να κάνουμε κάτι γι' αυτό, τι πρέπει να κάνουμε και δε δούμε ακριβώς ότι υπάρχει ένα τρίτο μεταναστευτικό κύμα, το οποίο σιγά σιγά φτάνει, το οποίο είναι κιόλας πολύ διαφορετικό από το δεύτερο, όπως ανέφερε κιόλας λίγο και η Αραστασία. Νομίζω ότι είναι εξαιρετικά πρωτίς της σημασίας να μην χάσουμε τις φωνές αυτής της νέας γενιάς από μετανάστριες και μετανάστες που σε περιόδους κρισιακού φαινομένου φεύγουν με πολύ πόνο και τραύμα από την πατρίδα, αλλά να ζητούν νέες προπτυχές σε νέες χώρες υποδοχής που δεν ήταν πάντα κλασικές χώρες υποδοχής. Και παράλληλα το πολιτισμικό και μορφωτικό τους κεφάλαιο είναι εξαιρετικά διευρυμένο, εξαιρετικά σημαντικό. Άτομα τα οποία έχουν αν όχι μόνο προπτυχιακές πιθανόν και μεταπτυχιακές και διδακτορικές και μεταδιδακτορικές εξειδικεύσεις, εξαιρετικά πολυδιάστατα καλλιεργημένα άτομα τα οποία αφήνουν δυστυχώς αυτό το πολιτισμικό και μορφωτικό κεφάλαιο, δεν παραμένει στην Ελλάδα και το διοχητεύουν με νέες προοπτικές αναζήτησης δυστυχώς εργασίας. Μέσα σε αυτή την αναζήτηση εργασίας υπάρχουν και άλλες διαντιδράσεις στο προσωπικό τους χώρο. Νέες ταυτωτικές διεργασίες, τα άτομα δεν παραμένουν σταθερά και αμετάβλητα ενώ μεταβαίνουν σε μια νέα χώρα υποδοχή, σε μια νέα κατάσταση, αλλά κοινωνικά κατασκευάζεται παρά το γεγονός ότι είναι άτομα 30 ετών, 35, 40 ίσως και νεότερα. Συνεχίζεται αυτή η νέα κατασκευή νέων ταυτωτήτων πολλαπλών και νομίζω ότι αυτή η συγκυρία στο να καταγράψουμε και να καταλάβουμε αυτά τα άτομα, τα μεταγενέστερα άτομα μιας νέος φαινομένου είναι εξαιρετικά πρωτίς της σημασίας και επιστημονικά αλλά και θεσμικά. Η παλινόστιση είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο, όχι μόνο επιστημονικό αλλά είναι και πολιτικό κεφάλαιο. Αυτή η επιστημονική μετανάστευση η οποία η αγγλόφωνη ορολογία κυριολεκτικά καθρεφτίζει το τι συμβαίνει, brain drain, αυτή η αιμοραγία της εγκεφαλικής επιστημονικής μορφωτικής προέλευσης είναι ένα νέο πλήγμα κρισιακού φαινομένου για την Ελλάδα. Πιστεύω εξαιρετικά σημαντικό και η καταγραφή αλλά και οι προκλήσεις της επιστροφής, εάν τυχόν υπάρξει. Θα μπορούσαν, αυτό που υπόθηκε, που είπες Τάσο για αυτή τη γενιά που πεθαίνει, για τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ουσιαστικά οι μετανάστες οι οποίοι πήγαν μετά το 65 που άνοιξαν πάλι οι πύλες των Ηνωμένων Πολιτείων και υπήρχε ένα ρεύμα μεταναστών 75.000. Μαζί με άλλους 75.000 που ήρθαν μετά τον πόλεμο είχαμε αυτό το νέο αίμα τους ελληνογεννημένους που δημιουργήσαν και προβλήματα για τις παλιότερες οργανώσεις, αλλά ουσιαστικά ήταν ένα νέο αίμα όλες οι οργανώσεις που ακούτε, η πανμακεδονική ας πούμε όλες αυτές οι οργανώσεις είναι ουσιαστικά οι μετανάστες μετά το 65, οι οποίοι τώρα όμως έχουν φτάνουν στο τέλος της ζωής τους και το βλέπεις αυτό οπτικά δηλαδή άμα πας στην Αστόρια και κάνεις διάλεξη στην Ομοσπονδία Ελληνικών Συλλόγων, ο μέσος όρος ηλικίας είναι πάνω από 60. Μια προσωπική αναφόρα, αν πάω εγώ στο Σύλλογο Panatha USA, η συζήτηση θα είναι για τον Δωμάζο. Και συζητήσεις όπως είχαμε και ένα θάνατο στο χωριό ας πούμε. Και αυτή η γενιά νομίζω και αυτή η ιστοριογράφηση αυτής της γενιάς που έχει επιτευχθεί με το project στο Καναδά αυτό στην Αμερική νομίζω λείπει. Γιατί οι οργανώσεις αυτών των μεταναστών, ιδιαίτερα οι λεγόμενες εθνικοτοπικές, δεν θα πω ούτε καλώς ούτε κακώς, ασχολούνται με τα εθνικά θέματα με αρκετή ενέργεια και έμφαση, αλλά ακριβώς επειδή ασχολούνται τόσο πολύ με τα εθνικά θέματα, το να πας να πεις σ' αυτές τις οργανώσεις τα αρχεία σας και την ιστορία σας δεν υπάρχει αυτή η συνείδηση της μνήμης. Γιατί οι ελληνογενημένοι ειδικά, σε αντίθεση με την ΑΧΕΠΑ και τον Αρχιεπισκοπή, οι ελληνογενωμένοι το παρελθόν γι' αυτούς είναι η Ελλάδα και η μνήμη της Ελλάδας. Εκεί είναι πολύ πιο δύσκολο να επέμβουμε εμείς ως ιστορικοί. Εγώ θα πάω σε κάτι άλλο γιατί δεν είμαι ειδική στο χώρο της Αμερικής. Ήθελα να πω ότι γι' αυτό το λόγο είναι τόσο σημαντικό να δημιουργηθούν μουσεία ή αρχεία ή ιδρύματα μελέτης όπως αυτό που γίνεται τώρα για τους Έλληνες του Καναδά. Ακριβώς γιατί και εμείς οι ιστορικοί έχουμε αποτύχει να απευθυνθούμε στο ευρύ κοινό. Και νομίζω ότι η γνώση για το παρελθόν της μετανάστευσης προς όλες τις κατευθύνσεις και των διασπορικών κοινοτήτων παντού στον κόσμο και στην Ελλάδα, η γνώση λοιπόν του ιστορικού βάθους, της έκτασης και της πικυλομορφίας αυτού του φαινομένου θα βοηθήσει πάρα πολύ και τις επόμενες γενιές, αλλά κυρίως θα κάνει αυτή τη σύνδυση, τη διαμεσολάβηση που χρειάζεται κατά τη γνώμη μου ανάμεσα στην επιστημονική γνώση και σε αυτό που ας πούμε το λόγο που εκφέρεται από τους πολιτικούς, από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, από τα σχολικά βιβλία, αυτό που φτάνει στον κόσμο συνολικά. Και νομίζω ότι αυτό είναι πολύ κρίσιμο. Και γι' αυτό θεωρώ ότι το Μουσείο που φτιάχνουνε η ομάδα εδώ είναι εξαιρετική πρωτοβουλία. Το γεγονός ότι το νέο ρεύμα μετανάστευσης αποτελείται από άτομα με υψηλή μόρφωση επιφέρει μια νέα δυναμική των νέων μεταναστών σε σχέση με το παρελθόν και τις κοινότητες. Στο παρελθόν οι μετανάστες πολύ ήταν ευτυχοί από αγροτικές περιοχές, δεν γνωρίζανε αγγλικά και επομένως γι' αυτούς η πρώτη κίνηση προσαρμογής ήταν και η ανάγκη αμοιβαίας συμπαράστασης τους έσπρωχνε προς τις κοινότητες. Τώρα οι νέοι επιστοίμονες με τα υπέροχα αγγλικά τους, με τα PhD τους και με τα πτυχία τους, δεν έχουν την ανάγκη της κοινότητας λειτουργικά σαν ένα μέσο να επιβιώσουνε. Επίσης, και θα το πω αυτό για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους από την εθνογραφική σκοπιά, ότι πολλοί από τους κοσμοπολίτες τώρα Έλληνες μετανάστες, οι ελληνικές κοινότητες και ο ελληνισμός όπως επιτελείται στην Αμερική θεωρείται παροχημένος. Επομένως η μεγάλη πρόκληση για μας σαν ιστορικούς, σαν ακαδημαϊκούς είναι να προσπαθήσουμε να κινήσουμε τον ενδιαφέρον αυτών των ατόμων πλέον μεταναστών, οι οποίοι είναι φωτογράφοι, είναι λογοτέχνες, είναι μουσικοί και πως μπορούμε να τους προσελκίσουμε και να τους πούμε ότι η ελληνική εμπειρία ξέρετε στην Αμερική είναι ενδιαφέρουσα. Ξέρετε ότι υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα ελληνική παράδοση στη μουσική με την οποία θα μπορείτε, αν είστε μουσικός, θα μπορείτε να συνδιαλλαγείτε. Αν οι Τακίμ το κάνουν αυτό στην Ελλάδα, γιατί γλυκό μου sweetheart με πληγώνεις τόσο hard, οι οποίοι διακοινούνε παλιά τραγούδια μετανάστευσης, οπότε εδώ πέρα έχουμε ένα διάλογο μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος προς ένα ελληνικό πρωτίστως κοινό. Νομίζω η μεγάλη πρόκληση για μας είναι να δημιουργήσουμε τα δημόσια φόρα ώστε να παρουσιάσουμε την λογοτεχνική παραγωγή της ελληνικής διασποράς, την μουσική παραγωγή της ελληνικής διασποράς και το πόσο ενδιαφέρουσα τελικά είναι η ελληνομερικανική εμπειρία, αν την δούμε κάτω από έναν φακό ο οποίος ξεφεύγει από τα πεπατημένα και μας παρουσιάζει τρόπους προσαρμογής, τρόπους παραμονής ταυτότητας. Για παράδειγμα, υπάρχει και επανέρχομαι σε αυτό που είπε η Λίνα με την έννοια ότι σαν ακαδημαϊκή πραγματικά ιστερούμε στο να συμμετάσχουμε σε δημόσια συζητήσεις γεγονότων και φαινομένων τα οποία τρέχουν μπροστά μας. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα τεράστιο ενδιαφέρον από διάφορους ελληνομερικανικούς οργανισμούς για το preservation, τη διαφύλαξη της ταυτότητας αλλά επίσης και μια παραγωγή τι σημαίνει να είσαι Έλληνας τώρα στον παγκόσμιο χώρο. Πολλοί δημοφιλές είναι το αφήγημα του Φιλότιμου, δεν θα το αγγίξω όλα, θέλει συζήτηση ότι σαν Έλληνες χαρακτηριζόμαστε το Φιλότιμο κτλ. αλλά σε αυτήν την ζήμωση και σε αυτήν τώρα την νέα αναζήτηση να επαναφεύρουμε μια ελληνική ταυτότητα έξω από την Ελλάδα αλλά και μέσα στην Ελλάδα σε ένα διάλογο ξανά διεθνικό αυτό είναι μια καταπληκτική συγκυρία, ένα φαινόμενο το οποίο είναι μια πρόκληση για μας και όμως δεν συμμετέχουμε σε αυτή τη ζήτηση και πρέπει. Συμφωνείς ότι πρέπει και ευχαριστώ τη Λίνα για αυτό που λέει. Για μας ήταν απαραίτητα αυτή η λογική να πούμε ότι πρέπει να κάνουμε κάτι το οποίο πρέπει να μπορέσουμε να τους ενσωματώσουμε στη συζήτηση και όχι απλά ούτε εμείς θα τους κοιτάμε από κάποιον πύργο από έξω, λέγοντας εμείς είμαστε στο πανεπιστήμιο, αυτοί είναι εκεί και κάνουνε κάποιες ορισμένα πράγματα που είναι διαφορετικά, τα οποία εμάς μας σημίσουν την Ελλάδα του 50 ή του 60 αλλά δεν μας φαίνονται πλέον ότι είναι αυτό πράγμα. Ότι πρέπει να τους βλέπουμε έτσι, απ' την άλλη πλευρά κιόλας να τους φέρουμε και σε επαφή με πράγματα που είναι διαφορετικά. Θα λέγα κιόλας ότι βέβαια αυτό είναι ενδιαφέρον. Δεν διαφωνήσω για παράδειγμα ότι οι μετανάστες σήμερα επειδή είναι κοσμοπολίτες και έχουν διδακτορικό και τα λοιπά ότι δεν χρειάζονται απαραίτητα να έχουν την πρόσβαση στη κοινότητα. Και οι μεταναστευτικές συνθήκες, σήμερα τουλάχιστον για τον Καναδά το βλέπω, είναι πολύ πιο δύσκολες. Δεν είναι τόσο εύκολο να βρεις δουλειά επειδή έχεις διδακτορικό και πέντε χρόνια εμπειρία postdoc. Αν δεν έχεις κύκλο επαφών γνωριμιών και αναγνωρίσεις και να δεις και τα λοιπά δεν βρίσκεις δουλειά τόσο εύκολα. Δεν κάνεις και κύκλο τόσο εύκολα, μάλιστα, άμα δεν έχεις αυτό το παλιό το κοινοτικό επειδή ακριβώς και όλες αυτές οι κοινότητες πολλές φορές έχουν το κοινοτικό. Και σε βλέπουν κάπως σαν ξένο. Νομίζω όπως και οι ίδιοι όταν ήρθανε στη δεκαετία του 50 και του 60, τουλάχιστον για το Καναγά, αντιμετωπίστηκαν ως ξένοι από την προηγούμενη γενιά μεταναστών. Οπότε κάπως αναπαράγουν αυτός εσείς με τη νέα γενιά μεταναστών και είναι πάρα πολλές οι εμπειρίες νέων ανθρώπων που αναγκάζονται να επιστρέψουν στην Ελλάδα ή να πάνε κάπου αλλού, διότι ακριβώς δεν είναι εύκολο να εσωματήσεις. Δεν είναι επειδή σε Έλληνες μετανάστες όπως και αυτοί ήταν Έλληνες μετανάστες. Πάντως ήταν νέο και δεν ήθελα να σας τσιγκλήσω περισσότερο λέγοντας γιατί τα καταφέραμε στον Καναδά να συνεργαστούμε και μαζί τους αλλά και μεταξύ των πανεπιστημίων και όχι στην Αμερική. Αυτό που λέτε και αυτό που κάνετε είναι πολύ σημαντικό οι νέοι μετανάστες να γνωρίζουν και να έχουν ιστορική συνείδηση της ελληνομερικανικής εμπειρίας γιατί η θέση για τη μετανάστευση είναι μια πολιτική θέση. Εάν πει κανείς ότι οι ελληνομερικανοί πρόκοψαν επειδή μόνο δούλεψαν σκληρά αυτό είναι μια ιδεολογία η οποία παραμερίζει όλων των διαφόρων ειδών συστηματικές διαφορές οι οποίες δώσανε προνόμια στους μετανάστες από την Ευρώπη μετά το 1930-1940. Και ενώ άλλες κοινότητες κυρίως οι αφροαμερικανοί οι οποίοι είχανε μέχρι το 60 και 70 και ακόμα σήμερα έχουν να εβιώνουν τον ρατσισμό και επομένως οι ευκαιρίες για τους ευρωπαίους Αμερικανούς και ευκαιρίες στους Αφρικανούς Αμερικανούς είναι διαφορετικές. Επομένως πρέπει να υπάρξει μια ιστορική συνείδηση ώστε οι νέοι μετανάστες να μην αναπαράγουνε κάποια στερεότυπα τελικά τα οποία βλάπτουνε άλλες εθνικές ομάδες. Να προσθέσω ότι εκτιμώ θα αποτελέσει ιστορική λήθη εάν δεν αντιληφθούμε ότι είναι πολύ διάστατη, πολύ πρισματική και πολύ πλοκή η μετανάστευση ως ανθρωπογεωγραφικό φαινόμενο. Και υπάρχει σημαντική μεταφράση και επεξεργασία του νοήματος, του φαινομένου και της ταυτότητας μέσα από το ταξικό, μέσα από το έμφυλο και το εθνοτοπικό. Το οποίο τώρα επηρεάζεται και από δυνάμεις πλανητοτοπικού περιοχωμένου στο πώς διαμορφώνονται οι νέες εμπειρίες. Οπότε εάν δεν αντιληφθούμε ότι είναι σημαντικό να επεξεργαστούμε τις εμπειρίες του παρελθόντος μέσα από τις νέες ιστορικές συγκυρίες, θα χάσουμε ουσιαστικά τη διείσδιση που η Λίνα ανέφερε, το διεισδυτικό αυτό οπτικό πεδίο στον αντιληφθούμε, το πώς μαθαίνουμε από αυτά τα φαινόμενα. Και αυτή η μάθηση είναι πολύ σημαντική, όχι μόνο η καταγραφή και η κατανόηση. Θα δώσουμε την ευκαιρία και στο κοινό για να έχουνε ορισμένες ερωτήσεις. Να κάνω μια τελευταία ερώτηση ίσως. Οπότε οι νέες τεχνολογίες είναι ατούη πρόβλημα για οποιαδήποτε από τις δράσεις τις οποίες θέλουμε να έχουμε για την καταγραφή, είτε των κινητικοτήτων, είτε της μετανάστασης, είτε της διασποράς, όπως θέλουμε. Η άποψή μου είναι, και θα δώσω τον λόγο στους συναδέρφους, συναδέρφησα, ότι οι ψηφιακές ανθρωπιστικές μεθοδολογίες είναι ένα εργαλείο. Εργαλειακά ή ως αρχιοθετημένο χώρο, αν αντιληφθούμε ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο και όχι αποκλειστικά ως πανάκια της καταγραφής του φαινομέλου, μπορούν να έχουν χρήσιμα αποτελέσματα και σημαντικά, και το βλέπουμε τη δουλειά που κάνετε εσείς. Το εργαλείο είναι εργαλείο, είναι πώς το χρησιμοποιείς. Έχει βοηθήσει στο χώρο της Φιλαδέλφειας, που είναι το πανεπιστήμιό μου κοντά, υπάρχει μια οργάνωση που μελετά την ιστορία των Ελλήνων της περιοχής και μία σε διαδικτυακή βάση, σαν μια εφημερίδα που καλύπτει τη δραστηριότητα της ομογένειας και την ιστορία. Και θα δώσω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα, πήγανε και βρήκανε έναν ιερέα που είχε υπηρετήσει 40 χρόνια στο νότιο Νιου Τζέρζι. Τρομερό πράγμα, πήγανε με τις κάμερες του, πήρανε συνέντευξη. Εγώ βλέποντας τη συνέντευξη είπα καλό και ξαφνικά σταματάει η συνέντευξη και λέει, όχ δεν τον ρώτησαν ας πούμε για το 70 για το τι έγινε με το γλωσσικό, οπότε έχεις αυτό. Αλλά σου δίνει μια πρόσβαση, δηλαδή τώρα εγώ ξέρω, ο μελετητής ξέρει ότι υπάρχει αυτός ο άνθρωπος εκεί, ο οποίος ήθελε και μίλησε επώνυμα στις κάμερες, οπότε μας ανοίγει πλέον κάποιος δρόμος. Ναι, αλλά για επανέχθομαι, δεν είναι όμως, άμα τώρα πάμε και να του ξαναζητήσουμε συνέντευξη, θα μας πει μετά έχω ήδη πει, δηλαδή δεν είναι από τη μία πλευρά και ένα πρόβλημα αυτό. Ναι, ναι. Ότι δηλαδή λίγο πολύ και οποιοςδήποτε μπορεί να θεωρήσει ότι μπορεί να κάνει, επειδή ψηφιακά έχει μία ιστοσελίδα Facebook και να ανεβάσει υλικό ή να κάνει συνεντεύξεις, που είναι πολύ πιο περίπλοκο από ό,τι μπορεί να ακούει. Μπράβο, και μετά θα υποψιαστεί. Και γιατί με ρωτάτε εσείς αυτό, ας πούμε. Νομίζω ότι τη τεχνολογία θα μας βοηθήσει, το θέμα είναι ότι είναι τόσες πολλές οι πληροφορίες, που αν δεν διασυνδεθούμε μεταξύ μας, χάνονται στο υπερπέραν. Ακριβώς και να προσθέσω πάνω σε αυτή τη σκέψη. Γι' αυτό χρειαζόμαστε και την ανάλυση και τη σύνθεση. Υπάρχουν τώρα εκατοντάδες Facebook ομάδες, οι οποίες μιλάνε, σχολιάζουν για την ελληνοαμερικανική ταυτότητα. Σε κάποιο σημείο αυτές οι ομάδες είναι λίγο και αρκετά στεγανές. Δηλαδή από την μια μεριά, ακριβώς, οι τεχνολογίες είναι εργαλεία, βοηθούν στην διακίνηση των ιδεών και σίγουρα την έχουμε χρησιμοποιήσει με πολλαπλούς τρόπους. Από την άλλη μεριά πολλές φορές δημιουργούν κάποιες ομάδες στεγανές, οι οποίες αρέσκονται να επαναλαμβάνουν το δικό τους αφήγημα και να κλείνουν τα θιά τους σε διαφορετικές απόψεις. Οπότε δημιουργούνται μικρές υποομάδες όπου δεν υπάρχει διάλογος. Νομίζω ακριβώς αυτό είναι το ζήτημα. Όταν υπάρχει ένας χυμαρόδης κατακλυσμός πληροφοριών, αυτό που χρειαζόμαστε είναι αναλύσεις όλων αυτών των φαινομένων σε μία γλώσσα, η οποία είναι κατανοητή στο ευρύτερο κοινό, ώστε να έχουμε μία κατανόηση πού είμαστε, πού πάμε και τι παίζεται σε αυτήν την εθνωτική αναζήτηση και την επιμονή ακόμα να διατηρηθεί η ελληνική ταυτότητα έξω από τα σύνορα. Θα ήθελα να κάνω ένα σχόλιο σχετικά με τη τεχνολογία και τη διασπορά. Προέρχομαι από το Κέντρο Νοτιοανατολικών Σπιδών Κονεπιστηρίου της Ευρώπης και καλαντζύχο την ΕΛΕΓΟΝΑ και αυτή τη στιγμή δημιουργούμε την ψηφιακή χαρτογράφηση της ελληνικής διασποράς. Θα ήθελα να πω ότι πραγματικά η τεχνολογία θα μπορούσε να βοηθήσει στο έργο που θέλουμε να επιτύχουμε και σε όλα αυτά που αναφέρατε. Αυτή τη στιγμή έχουμε πάνω στο χάρτο μας 5.000 διασπορικές οργανώσεις και ελπίζουμε και σε περιτέλους τυχεία και επίσης θέλαμε να δούμε και τη διασύνδεση αυτών των διασπορικών οργανώσεων με την πατρίδα αλλά και τη διασύνδεση μεταξύ των διασπορικών οργανώσεων. Από τα τεχνολογία και τη διασπορά. Και τι θα κάνει ο χάρτης αφού θα υπάρχει σε διασπορά. Μια στιγμή θα έχουμε ένα χάρτη με 5.000 κουκίδες. Τι θα κάνει αυτός ο χάρτης και πώς θα λειτουργήσει. Αυτός ο χάρτης θα μπορεί να λειτουργήσει με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα εάν από την Ελλάδα χρειαστεί να γίνει κάποια ενέργεια σε σχέση με κάποιες εθνικοτοπικές οργανώσεις. Δηλαδή εάν θέλουμε να οργανώσουμε κάτι σε σχέση με τη Βελοκόλησο. Αυτό θα μας δώσει την ευκαιρία να δούμε πάνω στο χάρτη γιατί έχουμε κάνει κάποια αναπαρσαρμογή των στοιχείων. Θα μπορέσουμε να δούμε ποιες οργανώσεις συνδέονται με τη Βελοκόλησο. Και έτσι να μαζεύσουμε αυτούς τους ανθρώπους που θέλουν να συνομιλήσουν σχετικά με αυτό το τόπο. Ή ξέρουμε ποιες είναι οι οργανώσεις που συνδέονται με την εκκλησία. Οπότε ότι τίποτε θέλουμε να οργανωθεί είτε ακαδημαϊκού τύπου είτε μία εκδομή, οτιδήποτε άλλο, μπορούμε να καταλάβουμε πού βρίσκονται αυτές οι οργανώσεις, ποια είναι η συστασία του και διάφορα άλλα στοιχεία. Σας άκουσα να είναι πολύ ενδιαφέρον και το πρωί και σήμερα. Είπα το όνομά μου και τώρα το πόγευμα. Ήθελα να ρωτήσω... Με συγχωρείτε αλλά... Ήθελα να ρωτήσω, οι νεοελληνικές ή οι έδρες νεοεκών σπουδών στην Αμερική, πόσο συνεργάζονται με τις έδρες νεοεκών σπουδών για να προχωρήσουν σε έρευνες, σας δουλάω ως ιστορικός της διασποράς από το 19ο αιώνα και πίσω, ως να παρουσιαστεί η ιστορία των Ελλήνων και της Αμερικής στο οικονομικό επίπεδο της προσφοράς, δηλαδή ανθρώπων, στην οικονομία της Αμερικής. Ναι. Τα δίκτυα, όπως τα έχουμε, έχουν αντικδύσει στις business studies, την οικονομική ιστορία και λοιπά. Μας έχουν προσφέρει πάρα πολλές μερικές καλές για τις ιστορίες της διασποράς από το 19ο αιώνα και πίσω. Σε αυτό το ζωντανό οικονομικό ελληνικό παράγωτο της Αμερικής έχουν αρχίσει να γίνονται έρευνες τέτοιου πεδίου. Λύσατε για τους ποιητές, για τη μουσική, για τους λογοτέχνες. Είναι όμως το βασικό στοιχείο, το οποίο είναι οικονομική άνοδος και βέβαια τώρα τελευταία και η επιστημονική παραγωγή. Είναι ενδιαφέρον αυτό που λέτε εγώ στο μυαλό μου, ως ερευνητής και των δύο έχω δύο κατηγορίες στο μυαλό μου. Οι παλιές εμπορικές διασπορές και το φαινόμενο της μετανάστασης της του 20ου αιώνα και στο μυαλό μου τους έχω ξεχωριστά. Οπότε αλλιώς θα μελετούσα την εμπορική διασπορά και δεν θα έκανε αυτή η μελέτη ιστοριογραφικά, η προσέγγιση στον ελληνισμό των ΗΠΑ γίνεται με βάση τις πολιτικές δραστηριότητές τους, τις κοινωνικές και κοινωνολογικά μιλάμε για την κοινωνική ανέλκηση, το κοινωνικό άνοδος που είναι το κλασικό αυτό των Ελληνοαμερικανών, αλλά το να χρησιμοποιηθεί η προσέγγιση που υπήρχε για το 19ο αιώνα. Αποσπασματικές έρευνες. Ο Charles Moscos έχει κάνει, αλλά κυρίως γίνεται με βάση μια καταγραφή τους σε ποιους τομείς είναι, ποιοι είναι. Ο εθνικός κύριακας δημοσιεύει, η καθημερινή εφημερίδα στη Νέα Υόρκη δημοσιεύει κάθε χρόνο τον κατάλογο των 50 πλουσιότερων Ελλήνων με όλα τους τα επαγγέλματα, αλλά είναι κυρίως ομάδες και κατηγορίες, δεν έχει γίνει μελέτη. Επειδή θέσατε το θέμα, όπως πολύ σωστά το κάνατε, στο επίπεδο των νεοελληνικών προγραμμάτων, έχετε απόλυτο δίκιο ότι οι συνεργασίες με άλλα τμήματα είναι ζωτικής σημασίας. Τα νεοελληνικά προγράμματα στην Αμερική έχουν δώσει τρομερή σημασία στις συνεργασίες επειδή ο προσανατολισμός τους είναι κοσμοπολίτικος και ανοιχτός σε συζήτηση, ώστε να μην θεωρηθούμε για πολλούς λόγους έναν κέτο, αλλά επίσης επειδή θέλουμε να συμμετάσχουμε σε ευρύτερες ακαδημαϊκές συζητήσεις, ώστε να συνεισφέρουμε, είτε αυτό λέγεται συγκριτικές σπουδές, είτε αυτό λέγεται εθνοτικές σπουδές, είτε αυτό λέγεται λογοτεχνία, είτε αυτό λέγεται ιστορία, να προσθέσουμε μια ελληνοαμερικανική ή ελληνική πτυχή σε αυτές τις συζητήσεις. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι στην Αμερικανική Ακαδημία οι ελληνοαμερικανοί σε κάποιο επίπεδο, και το λέω αυτό πολύ προσεκτικά και συνειδητά, δεν παρουσιάζουν κάποιο ενδιαφέρον γιατί είναι μια πολύ μικρή εθνοτική ομάδα, η οποία σε κάποιο σημείο ούτε κράντς θα φέρει, ούτε κύρος θα προσδόσει. Γιατί να μην ένας οικονομολόγος σε ένα Αμερικανικό Πανεπιστήμιο, γιατί να μην ασχοληθεί με τους ιταλοαμερικανούς που είναι 18 εκατομμύρια και να ασχοληθεί με τους Έλληνες όπου είναι 1 εκατομμύριο. Για παράδειγμα, σε αυτή τη δυναμική, όταν η Βάρδαλος προσπάθησε να πουλήσει την ιδέα μέσω του Tom Hanks και της Rita Wilson για την ταινία «Γάμωσα αλλά Ελληνικά», το Χόλιγκου της λέει «Α, υπέροχη ιστορία, αλλά ξέρετε, θα κάνουμε τους χαρακτήρες Ιταλούς, ή και καλύτερα θα τους κάνουμε Ισπανόφωνους, γιατί διότι υπάρχει δημογραφική μια διαφορά». Οπότε δεν είναι μόνο η δική μας πρωτοβουλία να υλοποιήσουμε και να θέσουμε σε κίνηση συνεργασίες, αλλά επίσης πολλές φορές αντιμετωπίζουμε και τη δυστυχτικότητα, αν όχι πολλές φορές και την εχθρικότητα άλλων τομέων. Πολλές φορές, και το έχουμε αισθήσει αυτό, όταν προσπαθούμε να δημοσιεύσουμε ένα βιβλίο για τα ελληνομερικανικά, ένας εκδότης θα το σκεφθεί διπλά, που δεν θα το έκανε με ένα ισοδύναμο έργο, ας πούμε για τους Asian Americans, για τους Ασιάδες. Η δημογραφική μας δύναμη είναι μικρή και αυτό έχει αντίκτυπο στην ακαδημαϊκή αγορά, του πόσο μπορούμε να προωθήσουμε το θέμα μας. Υπάρχει μια υπέροχη συγκεκριμένα, να απαντήσω την ερώτηση σας όσον αφορά την οικονομική συμπεριφορά και κινητικότητα των ελλήνων ελληνομαρικανικών ή ελληνομαρικανών. Η κλασική διατριβή, η οποία δυστυχώς δεν έχει γίνει βιβλίο, μόνο ένα άρθρο έχει γίνει, είναι του Κέσαρα του Μαυρατσά, ο οποίος μας άφησε δυστυχώς νέος στην Κύπρο, όπου μας εξήγησε, χρησιμοποιώντας Max Weber, με ένα πολύ ενδιαφέρον τον τρόπο, πώς έχει διαμορφώθηκε μια ελληνομαρικανική ταυτότητα από Έλληνες μετανάστες με βάση την οικονομική στροφή προς την επιχειρηματικότητα. Υπάρχουν αυτές οι έρευνες, αλλά σε μικρή κλίμακα. Και ξανά, είμαστε ένα πεδίο σπουδών σε πολιορκία με την έννοια ότι λειτουργούμε, οι προοπτικές μας δίνουν ένα τρομερό αγώνα, διότι και μιλάω σε αναφορά με την Αμερική, το Αμερικάνικο Πανεστήμιο είναι τρομερά ανταγωνιστικό. Υπερβάλλουμε τον εαυτό μας, και δεν το λέω να περιαφτολογήσω, αλλά είναι πραγματικότητα. Δηλαδή, ζούμε και αναπνέουμε για να προωθήσουμε την επιστήμη μας, το οποίο είναι και το πρωταρχικό μέλημά μας. Πρέπει να δημοσιεύουμε σε περιοδικά κύρους, τα οποία δεν είναι εθνωτικά περιοδικά, αλλά είναι περιοδικά τα οποία έχουν αντίκτυπο στην Αμερική, ώστε ξανά να μην έχουμε το στίγμα ότι συνομιλούμε μεταξύ μας και δεν συνεισφέρουμε στην ευρύτερη συζήτηση για το πώς οι Αμερικανοί έχουν συνεισφέρει, παραγωγώς χάρη, στο labor movement, στο εργατικό κίνημα, το οποίο το κάνουμε, νομίζω, πολύ δημιουργικά και απολυματικά με τον Λάντλο και τον Τίκα. Γίνεται μια υπαρπροσπάθεια, αλλά θα επιστρέψω ξανά στον πόνο μου, το οποίο θα έκανα πολύ ωραίο τραγούδι ο Καζαντζίδης, αλλά αυτή τη φορά με ακαδημαϊκές αναφορές. Ο πόνος μου είναι ότι είμαστε πολύ λίγοι και τρέχουμε και δεν προλαβαίνουμε. Να προσθέσω ότι αν τυχόν παρουσιάζεται ως εσωστρέφεια, δεν είναι συνειδητά επιλεκτική προσέγγιση, αλλά η έλλειψη όχι μόνο δημογραφικών στοιχείων, αλλά και ομάδων συμφερόντων, ομάδων πίεσης, την ίσχυση σ' αυτόν τον θεματικό έρευνα, εκλείπει. Θα απλά να πω στη σύστηση με κ. Κατσαραδίνα επίσης μια τελευταία, πρέπει να σκεφτούμε ότι για τα συγχρονά, γιατί πριν μετά πάρουμε μια απόμα ερώτηση για να πάμε στο δεύτερο πάνελ, ότι πάσουμε και από το τι είναι το κυρίαρχο ελληνικό-εθνικό αφήγημα. Μιλάμε για νεοελληνικές σπουδές, δεν μιλάμε για νεοηταλικές σπουδές, δεν μιλάμε για νεοαραβικές σπουδές, δεν μιλάμε για νεοκιναιζικές σπουδές. Όταν αναφερόμαστε στην Κίνα, στην Αίγυπτο, στην Ιταλία, στη Ρωσία, όταν μιλάμε για το τι γίνεται σήμερα, λέμε το όνομα το σημερινό. Μιλάμε για κλασική κοινιεζική φιλολογία, μιλάμε για κλασική αραβική φιλολογία, κτλ. Οποιοςδήποτε το πρόβλημα τόσο του αφηγήματος του ελληνικού, αλλά του οποίου είναι το αφήγημα κιόλας που είναι στο εξωτερικό στην Ακαδημαϊκή κοινότητα, είναι ότι ελληνικό είναι το αρχαίο. Και άμα δεν είναι αρχαίο, δεν έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Και αυτό είναι πρόβλημα και για μας. Ορισμένοι το ξέρουν κιόλας, γιατί έχω ανοίξει μια διαμάχηση. Με αυτό πότε δεν είμαι αθώος. Σε αυτό σας το λέω για αυτό το θέμα ακριβώς. Είναι ένα πρόβλημα ακριβώς στο τι ακριβώς και το ελληνικό κράτος, τι υποστηρίζει όταν υποστηρίζει στο εξωτερικό. Το να παραμείνει μια έδα κλασικής φιλολογίας ανοιχτή, επειδή ακριβώς και οι κλασικές σπουδές δέχονται αυτή τη στιγμή, περνάνε μια κρίση παντού σε όλον τον κόσμο, ή να υποστηρίξει αυτές τις ακριβώς τις έδρες ή τις σπουδές που έχουν να κάνουν με ποια είναι η ιστορία σήμερα της Ελλάδας, το 19ο και 20ο αιώνα, ποια είναι σήμερα τα θέματα που τέθηκαν, είτε είναι η κινητικότητα μεταξύ Ελλάδος μέσα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ποια είναι η ιστορία αυτής της ελληνικής διασποράς και τα λοιπόν. Γιατί αν ένα πανεπιστήμιο δεν θέλει να ασχοληθεί με τον Αμερικανικό ή Καναδικό με τα χρήματα τα οποία παίρνει, δεν θέλει να ασχοληθεί με έναν τομέα σπουδών, αυτό έτσι κι αυτός θα το κάνει, γιατί ακριβώς αυτό είναι ακριβώς το λόγο. Τι όμως πρέπει να υποστηριχθεί από την άλλη πλευρά και τι πρέπει να κάνουμε κι εμείς. Και δεν κατατύχει νομίζω, και αυτό είπα ακόμα μια φορά το συγκλήσω, ότι οι θέσεις, δηλαδή τα σημεία στα οποία έχουν γίνει πάρα πολλές δουλειές, έχουν να κάνουν γιατί ακριβώς ασχολούμαστε και με τα θέματα που έχουν να κάνουν τα σημερινά τόσο αυτών των κοινοτήτων, εις άνδρες θα δεις αυτό το πρόγραμμα, και για την Ελλάδα του σήμερα, το οποίο ενδιαφέρει τελικά εντυπωσιακά μάλιστα. Τα μαθήματα ιστορίας για τη σύγχρονη Ελλάδα, τουλάχιστον στον Καναδά, έχουν τεράστια απήχηση. Και κυρίως τα τελευταία χρόνια, λόγω και της κρίσης, έχουν τεράστια απήχηση. Οι ορισμένα θέματα έχουν λιγότερη απήχηση. Απλώς επί γραμματικά να πω, δεν υπάρχει μέλλον νεοελληνικών σπουδών στην Αμερική και πιθανώς κρίσιμες και ενδοκμές κρίσιμες χρηματοδομές ένδρες. 90% είναι ήδη χρηματοδομούς, επειδή πλέον έχουν βγει οι λεμιτόμοι και κόβουν τα μικρά προγράμματα. Μια ερώτηση να κάνω. Αντιγόνη Σαμέλα. Θέλω να ρωτήσω αν υπάρχουν έρευνες για το ρατσισμό Ελλήνων της διασποράς των αντισημιτισμών και για έρευνους όπως πολιτικές συμπεριφοράς των Ελλήνων της Αμερικής, στο διαφορά των Τραμπ και των Ελλήνων της Αμερικής. Δεν υπάρχουν έρευνες σχεδόν καθόλου προς την ελληνομερικανική εντιμετώπιση του φαινομένου του Τραμπ. Δεν υπάρχουν στατιστικές καν που σημαίνει ότι έχουμε μια φτώχια ξανά έρευνας. Ο λόγος των ελληνομερικανών μετά το 1940 και 1950 δεν έχει άμεσες ρατσιστικές αναφορές, αλλά εγώ επαραιλημένα έχω επισημάνει ότι ο ρατσισμός περνάει έμμεσα από κάποια αφηγήματα τα οποία χωρίς να ανομάζουν ρατσισμό, τον εκφράζουν με διάφορους τρόπους οι οποίοι δεν αναγνωρίζονται εύκολα. Είναι πολύ μεγάλο θέμα, αλλά απλώς μια πολύ σύντομη απάντηση σας δίνω. Θα σας πω ότι αυτή η στρογγυλή τράπεζα θα λάβει χώρο στα αγγλικά και έχει να κάνει με την καταγραφή, ψηφιοποίηση και οικονοποίηση της ιστορίας της μετανάστευσης. Τι μπορούμε να μάθουμε από ακριβώς άλλες χώρες ή άλλα προγράμματα που είχανε γίνει. Θα μετατρέψω αμέσως στο αγγλικό και θα παρουσιάσω τους διευθυντές μας για τη δεύτερη πάνω. Αλεξάνδρα Τζέρι που είναι προγράμματος για προγράμματα για το Καναδικό Μουσείο της Εμμυγρασίας και η διευθυντή του ΠΑΛΟΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟΙΚΟ Άρα θα μπορούσα να πω, ποιος είναι, πραγματικά, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για εμείς ιστορικοί. |
