| : Τι θέλετε να κάνετε για να γνωρίζετε την άμεση επαφή με εσάς και για να χρησιμοποιηθείτε το chat για ερωτήσεις. Και στο τέλος, αν είναι επειδή θα θέλουν και την άμεση επαφή μαζί σας, θα θέλαμε να τα ανοίξουμε. Καλησπέρα και από εμένα. Θα θέλαμε να ευχαριστούμε τον κ. Χαμενίδη που δέχτηκε την προσκλησία μας να είναι σήμερα σε αυτή την κλαιδιάσκεψη και ελπίζουμε όπως προαναφέρθηκε να έρθει και από κοντά. Ο κ. Χαμενίδης γεννήθηκε στην Αθήνα πότε γνωρίζω και έχεις προσπαθήσει νομική και επικοινωνιολογία διότι αυτός το μανί κάνουμε κάτι λάθος. Όχι παρατηρώ ότι έχει γίνει θέσφατο ας πούμε καθεστώς να μην λέμε πότε γεννήθηκε ο άλλος. Το 66 από ό,τι γνωρίζω. Από ό,τι γνωρίζετε, ναι. Και εγώ αυτό γνωρίζω. Είσαι στενική μάλλον. Ναι, εντάξει. Είσαι πολλά πράγματα εκεί και δεν θυμάσαι. Αυτό δεν θυμάμαι. Οι μάλλον δεν το θυμάμαι. Αλλά είναι ωραίο. Είναι λάθος που κρύβουν την ηλικία τους που δεν λένε πότε γεννήθηκαν για να φανταστεί ο άλλος ότι είναι νεότεροι. Είναι μεγάλη επιτυχία να σου λένε ότι φαίνεσαι πολύ νεότερος και εγώ όταν με ρωτάνε πόσα χρονών είμαι λέω ότι είμαι γύρω στα 70. Γιατί έτσι προκαλεί στο κόπλι μέντρο που δεν φαίνεστε ούτε 50. Καταλάβατε? Επίσης ο κ. Χαμερίτης έχει γράψει 10 δηγήματα πόσο γνωρίζω και έχουν μεταφραστεί και σε πολλές γλώσσες. 10 δηγήματα έχω γράψει 12 μυθιστορίματα και 4 συλλογές δηγημάτων. 16 συλλογές. Εμείς γενικά από τη βλέπωση του Βιβλιοθήκη δανείζεται περισσότερο η νίκη. Γιατί είναι βλέπει δύο φορά την ιστορία του κ. Ιώνα και φαντάζομαι και επειδή και η κεντρική ηρωίδα και αφηγήτρια είναι ένα κορίτσι αυτό το κάνει το μυθιστόριο μου ελκυστικό πλατύτερα. Οπότε σε δίνω γενικά το λόγο να μιλήσετε για τον εαυτό σας, για την καριέρα σας και μετά... Κάντε μου ερωτήσεις, δεν μπορώ να μιλάω τώρα μόνος μου στον αέρα. Να θυμίσω ότι υπάρχει κάτω στην οθόνη σας ένα συνεφάκι που γράφει τσάτ, ο οποίος θέλει να σχολιάσει, να ρωτήσει. Ρωτήστε μου ότι θέλετε, ρωτήστε μου και για το γεγονός ότι είμαι στην Αθήνα, δηλαδή μπορείτε να έχετε ρωτήσει για το πώς το βιώνουμε εδώ αυτό το πράγμα, το κορωνοϊό. Παπίταμα, πολύ ενδιαφέρον. Πώς το βιώνετε? Ξέρω εγώ, μάθαμε να ξαναπερπατάμε, ξαναμάθαμε να περπατάμε πολύ, εγώ το είχα μάθει και το είχα συνηθίσει και παλιότερα και νωρίτερα, αλλά τώρα είναι πολύ ενδιαφέρον πόσο οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα πόδια τους για να πηγαίνουν οπουδήποτε. Και υπάρχει ένα κλίμα αλληλεγγύης και συμπάθειας ανάμεσα στους ανθρώπους. Δηλαδή είναι το πρώτο, μάλλον από τα λίγα μεγάλα γεγονότα, γιατί είναι ένα μεγάλο γεγονός για την ιστορία της κοινωνίας μας και γενικά των κοινωνιών, όπου δεν είμαστε ως Έλληνες διχασμένοι. Και αυτό είναι πάρα πολύ ωραίο. Δεν είναι. Βεβαίως φοβάμαι ότι με το που θα ξεπεραστεί, ας πούμε, το υγειονομικό κομμάτι και θα υπάρξει μια περίοδος οικονομικής ύφεσης, τότε θα βγουν τα μαχαίρια. Δεν ξέρω. Αλλά συναντάς ανθρώπους, οι οποίοι σου λένε ότι σχεδόν το απολαμβάνουν αυτό, τον εγκλεισμό. Σου λένε, κάνω πάρα πολλές δουλειές που δεν είχα το καιρό να τους κάνω, ή βρίσκω μικρές απολαύσεις που δεν είχα φανταστεί ότι είναι απολαύσεις. Αυτό ισχύει και για μένα. Εγώ έχω βρει την απολαμβάνεια στο σούπερ μάρκετ, δηλαδή μου αρέσει τρελαίνα να πηγαίνω στο σούπερ μάρκετ. Τι άλλο να σας πω για τον εγκλεισμό. Όλοι όσοι μας παρακολουθείτε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το τσάτ και να απευθύνετε ερωτήσεις. Οπότε θεωρείτε ότι θα με αφήσει κατάληπα από ό,τι κατάλαβα όλο αυτό. Το βασικό είναι να μην αφήσει κατάληπα στους ανθρώπους οι οποίοι νόσησαν ή θα νοσήσουν όταν θα το ξεπεράσουν αυτό, να μην έχουν κατάληπα στην υγεία τους. Αυτό είναι. Κατά τα άλλα, ναι, θα μας αφήσει κατάληπα με τη μορφή μιας οικονομικής ύφεσης. Θα δοκιμαστεί η ευρωπαϊκή ιδέα και η ευρωπαϊκή ένωση κατά πόσο θα βοηθήσει τις χώρες οι οποίες περισσότερο επλήχησαν από το κορωνοϊό. Αλλά νομίζω ότι επειδή αποτέλεσαι σε έναν αστάθμητο, απροσδόκητο παράγοντα και εξωτερικό θα έλεγα, σε ό,τι αφορά στην λειτουργία των κοινωνιών και των οικονομιών, φαντάζομαι ότι όταν θα φύγει θα επανακάμψουμε σχετικά σύντομα. Επίσης αυτό το ότι η Ελλάδα μπόρεσε να εντυπωσιάσει τον κόσμο με την αντιμετώπιση της, με τις επιδόσεις της, με τα χαμηλά νούμερα κρουσμάτων και νεκρών, νομίζω ότι είναι κάτι το οποίο πρέπει να εκκεφαλιοποιηθεί, να μας κάνει πόλο έλξης, να μας κάνει μαγνίτη για τους ανθρώπους των άλλων χώρων. Βλέπω μια ερώτηση. Καλησπέρα σε όλους, πώς ξεκινήσετε να γράφετε. Ξεκίνησα να γράφω επειδή διάβαζα, διάβαζα πάρα πολύ. Εγώ μεγάλωσα στη πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή, γειτονιά, νομίζω όχι απλώς της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης, δηλαδή στη Κυψέλη. Δεν είχα αδέλφια, ήμουν σε ένα σπίτι ως παιδάκι, όπου δεν είχα καν την πολυτέλεια να βγω να παίξω στον δρόμο, αυτό δεν ήταν δυνατό λόγο της κίνησης των αυτοκίνητων, είναι λόγο του ότι υπήρχε μια διαρκής κυκλοφοριακή συμφόρηση και η μόνη μου διέξοδος εκτός του σχολείου ήταν να διαβάζω. Όταν διεπίστωσα ότι κάθε βιβλίο, όχι κάθε βιβλίο αλλά πάρα πολλά βιβλία, ανοίγοντάς τα, μπαίνει σε ένα ολόκληρο καινούργιο μαγευτικό σύμπαν, ήταν προφανές, ότι ήθελα και εγώ να δημιουργήσω ένα σύμπαν δικό μου, τέτοιο, με τους δικούς μου αισθητικούς και ηθικούς όρους, που να ήταν το δικό μου βιβλίο. Και έτσι, από αναγνώση της Πανειώδης, έγιναν συγγραφές. Στέλνω την ερώτηση. Η ερώτηση είναι από τον Ιάννη. Έχω περάσει, προφανώς, ο Θανάσης με θυμάται από τη Σύφνο. Έχω περάσει 25 εκαλοκαίρια στη Σύφνο, πηγαίνοντας για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα. Τώρα πηγαίνω κάθε καλοκαίρι, αλλά δεν κάθομαι πολύ. Κάθομαι 3-4 μέρες. Ο κ. Θανάσης είναι από τη συμβιλιοθήκη στην Καρδίτσα. Είναι από τη συμβιλιοθήκη ΔΟΠΑΚ στην Καρδίτσα. Ο κ. Θανάσης προφανώς έχει πάει και αυτό στη Σύφνο. Είναι ωραία συμβιλιοθήκη. Είναι από τα μέρη τα οποία θα είναι στηριγμένη στον τουρισμό σε πολύ μεγάλο βαθμό. Τώρα πρέπει να συμπαρσταθούμε. Θα ανακύψουμε διάφορα τρελά πράγματα. Πώς θα εκτελούνται οι θαλάσσες συγκοινωνίες. Πώς θα είναι κάθε επιβάτης να έχει 15 τραγωνικά γύρω του. Αν θα αξίζει, αν θα συμφέρει για αυτόν που έχει το πλοίο να το κοινεί. Και εκεί βέβαια πρέπει να παίξει το ρόλο του και το κράτος. Ένα ανάγκη είναι επιχορηγήσεις, δηλαδή τους πλώες, για να πάνε οι άνθρωποι στα νησιά να κάνουν διακοπές. Τι λέτε και εσείς. Νησία. Γενικά επειδή ασχολείστε πολύ με την ιστορία στα βιβλία σας, πώς θεωρείτε ότι η ιστορία θα γράψει αυτά που έγιναν. Δεν ξέρω πώς θα γράψει, βανατικά έχω μεγάλη απορία σε αυτό, διότι ενημερωθήκαμε τώρα ότι υπήρξαν τρεις μεγάλες, τρεις ακόμα και μεγαλύτερες από τη σημερινή έντασης πανδημίες των περασμένων αιώνα, ήταν η Γριπ του 18, η Ισπανική λεγόμενη. Και ήταν και το 1958 και το 1968. Λοιπόν, για το 1958 και το 1968 εγώ δεν είχα ιδέα. Δηλαδή περάσανε στη λύθη πολύ εύκολα. Δεν ξέρω πώς θα γράψει. Βέβαια θα είναι μια αποτελεία αφετηρία, εξελίξοντας ότι ψηφιοποιείται ο κόρνος μας εξαιτίας αυτού του κακού που μας βρήκε ραχδέα. Μα αυτή μπορώ να πω ότι η ψηφιοποίηση και άλλο εξοχρονισμός του ελληνικού κράτους σε μεγάλο βαθμό οφείλεται και στον κορονιό. Αυτό είναι μια καλή παράπλευρη, είναι μια παράπλευρη ωφέλεια. Πώς θα γράψει, κανείς δεν ξέρει. Κανείς δεν ξέρει τι θα πει η ιστορία για οτιδήποτε. Υπάρχει και μια ακόμη ερώτηση. Ποιοι ήταν οι αγαπημένοι σας συγγραφείς όταν ήσασταν παιδί? Ναι, ο πιο αγαπημένος συγγραφέας όταν ήμουν στο δημοτικό σχολείο, ο οποίος με έκανε αγαπήσω τα βιβλία ήταν ο Ηλίος Βέρν. Δηλαδή σε τρία-τέσσερα χρόνια, κατ' αρχήν μόλις έμαθα να διαβάζω, μου χάρηξε ο παππούς μου 40-50 βιβλία του Ηλίου Βέρν, βασικτός τα περισσότερα όπως εκλοφορούσαν στα ελληνικά. Και ήταν και τρεις εκδόσεις, ήταν εκδόσεις Πεχλυβανίδη, εκδόσεις Μινώα και εκδόσεις Άγγυρα. Το διάβασα στο πρώτο δημοτικό, άρχισα να το διαβάζω, με τα λίγα γράμματα που ήξερα, είχα μόλις μάθει να διαβάζω. Αλλά με αγγίστρωσε τόσο πολύ η ιστορία, το μυστηριώδες νησί ή μυστηριώδες νήσος, τι λέγαν τότε. Το διάβασα πολύ γρήγορα, για παιδάκι. Και αντά προχώρισε το επόμενο, ο συγγραφέας ο οποίος με καθόριζε ήταν ο Ηλίος Βέρν. Από εκεί πέρα ο Μαρκ Τουέιν, που έγραψε το «Μισόόγερο» του Χοκφίν, με την παιδική λογοτεχνία, που τότε ήταν στην Ελλάδα στα Σπάργανα, δηλαδή υπήρχε η Penelope Δέλτα, βέβαια ως μια αξία κλασική τότε, και υπήρχε η Ζόρ Σαρή και η Αλκυζέη, και ένας εξαιρετικός καταγραφέας, που λέγονταν Παντελής Καλιώτσος, και έχει γράψει ένα βιβλίο με τίτλο «Τα ξύλινα σπαθιά», από το οποίο πήρε το όνομά του και το συγκρότημα, από ό,τι μπορώ να φανταστώ. Αλλά μετά πέρασα στην παιδική λογοτεχνία, την πέρασα ξόφαλτσα, με ηλικία και η επιστημονική φαντασία, μετά τα ιστορικά βιβλία, τα πολιτικά βιβλία, τα μεγαλύστηκα βιβλία, βιβλία τα οποία δεν απευθύνονταν σε παιδιά, παράτε ένα μεγάλο πειρασμός να τα πάρεις από το ράφι, ας πούμε, και να τα διαβάσεις μισοφανερά, μισοκρυφά. Το βιβλίο πρέπει να είναι και λίγο αμαρτία. Αν δεν είναι αμαρτία, χάνεται ένα κομμάτι της ελκυστικότητας του. Να δούμε. Λοιπόν, μία ερώτηση είναι, θα μπορούσετε να γράψετε ένα βιβλίο για αυτό που συμβαίνει, εντάξει, στη χώρα μας και στον κόσμο φαντάζομαι, αλλά όλα τα βιβλία, όλα τα μεθυστολμάτα, αφορούν λίγο ή πολύ με κατά τρόπο άμεσο ή έμεσο, τα οποία συμβαίνουν στον κόσμο και στην χώρα μας, και στην κοινωνιά μας και στο σπίτι μας. Άρα, όλα τα βιβλία έχουν αυτό το θέμα. Η φωνή έχει γίνει σύρριαλ. Σου έκαναν κάποια πρόταση για κάποιο άλλο, εγώ θα έβασα και ενδιαφέρον το σπίτι, αλλά πρέπει να είναι και λίγο εκλεκτικός πια. Δηλαδή, δεν θα ήθελα το σύρριαλ ή την ταινία ή το θεατρικό έργο να προδίδει, να είναι κατώτερο του βιβλίου. Η νίκη που έγινε θεατρικό έργο, από το Σταμάτη Φασουλή, μια πολύ μεγάλη παραγωγή πρόπερση, νομίζω η παραγωγή αυτή ήταν εξαιρετική. Δηλαδή, εμένα μ' άφησε με καταγοήτευση. Πώς αποφασίζετε να γράψετε ένα βιβλίο ότι σας εμπνέει. Με εμπνέουν τα πάντα. Απλώς, έχω ιδέες, έχω συνέχεια ιδέες μέσα στο μυαλό μου, οι οποίες εποάζονται σαν ιός, και κάποια στιγμή ορισμένες είναι ασυμπτωματικές και ούτε εγώ καταλαβαίνω ότι τις περνάω, ας πούμε, και ορισμένες εμφανίζονται κατά ένα τρόπο πολύ έντονο και τότε δεν μπορώ παρά να κάτσω να γράψω ένα βιβλίο. Το να γράψεις ένα βιβλίο είναι ένα μισθόρμανο. Είναι λίγο σαν να χτίσεις ένα σπίτι. Είναι τέτοια η χαρά της δημιουργίας. Ένα σπίτι με τα χέρια σου, λέω. Κάποιος άλλος αν έχει κάποια ερώτηση. Εμφανίζεται και μία, ευχαριστώ. Από σημερινού συγγραφείς ποιους διαβάζετε και ποιους θεωρείτε καλούς. Πάρα πολλούς. Δηλαδή διαβάζω όλη την ώρα, αλλά δεν διαβάζω μόνο σημερινού συγγραφείς. Δηλαδή τώρα με τον Ορονοϊό είμαι στη σελίδα 970 της Άννας Καρένινα, του Τολστόι, την οποία δεν την είχα διαβάσει μέχρι τώρα, αλλά από τότε δεν είναι αργά. Την πήρα, επειδή έβρασε ένα βιβλίο με μαθημαθήματα ρώσικες λογοτεχνίας του Ναμπόκοφ, τον οποίον εκτιμώ αφάνταστα, του Βλαδιμίν Ναμπόκοφ, και λέει μέσα ότι κατά τη γνώμη του Άννα Καρένινα είναι ένα από τα σημαντικότερα βιβλία, το σημαντικότερο μυθοστόριμα που έχει γραφτεί ποτέ, και λέω ρε γαμώ, θα πω να το πάρω. Και το πήρα, είναι 1200 σελίδες, κοιτάξτε. Σας το δείχνω. Και με περηφάνεια και τιμή, σας δείχνω ότι το μεσημέρι έβαλα, τσάκισα τη σελίδα, 965. Άρα μέχρι να βγω από εδώ πέρα θα το έχω τελειώσει. Πόσος φαίνεται με όλη τη στιγμή, τι απόψη έχετε? Ότι είναι συγκλινωνιστικό βιβλίο. Και μόνο το γεγονός ότι τους περιγράφει επί 20 σελίδες τον Θερισμός, την Ρώσικη Υπαρχία του 1870, και εσύ το διαβάζεις όλο αυτό συνεπαρμένος, δείχνει τι σπουδαίος εγγραφέας είναι, γιατί είναι κάτι το οποίο δεν έχεις κανένα προσωπικό ενδιαφέρον να το διαβάσεις. Μετά σου επηγράφει και σκηνές κυνηγίου επίσης. Και βέβαια, θα μου πεις εγώ είμαι ένα παιδί της πόλης, οπότε όλα αυτά με ελκύουν, εσείς που είστε παιδιά της εξοχής, ίσως είναι σας τραβούσα πιο, είναι σας φανόδουσα τετρεμένα, δεν ξέρω. Πηγαίνετε κυνηγίες εσείς? Και είναι για τα ξυλόκοτες. Έχει μονή με τις ξυλόκοτες ο Τολστόι. Λοιπόν, ο Χάρης. Ευχαριστώ. Ο Χάρης. Καλά τώρα, Αμπόκοφ είναι ο μεγαλύτερος τελίστας του 20ου αιώνα, αλλά ο Τολστόι είναι παππούς όλων μας. Ο Τολστόι, ο Δίκενς, ο Μπαρζάκ. Είναι τα Ιμαλάια, το Εβερές, το Κιλιμάντζερο, της Μητσορίματος. Αλλά δεν χρειάζεται να μπαίνουμε σε αυτές τις, να μπω Κοφτολστόι, να δω στο Γεύσκι, να πιάνω ποτωραζόλα. Δεν υπάρχει λόγος. Οι άνθρωποι δεν είναι... Μου αρέσει και ο ένας και ο άλλος. Εγώ θεωρητικά, λέει η Κωνστανία Πλεσχιώτη, ότι ο Τολστόι ανοίξει τον ρεαλισμό, εξωκυριακές περιγραφές. Δεν υπάρχει και τις λεπτομερές περιγραφές. Είπα ότι αυτές οι λεπτομερές περιγραφές, με ένας κόσμος ο οποίος μας είναι ξένος, και ο οποίος δεν είναι αυτοχρημαλικιστικός, δηλαδή δεν σου περιγράφει έναν πόλεμο που μπορείς και με τόση ανεβάζει να δεν είναι το αναγνώσεις, σου περιγράφει έναν θερισμό, ένα κυνήγι, ξυλόκοτον ή μπεκατσόν. Λέει ότι ανήκει στο ρεαλισμό, εξωκυριακές περιγραφές. Εσείς θεωρητικά ανήκετε σε κάποια συγχώλη? Εγώ νομίζω, μου έχουν πει ότι, ξέρω εγώ τι είναι προς το σουρεαλισμό ή προς τη σάτυρα. Δεν νομίζω. Νομίζω ότι η ελληνική κοινωνία, την οποία περιγράφω με νατουραλιστικό τρόπο, έχει στοιχεία και σουρεαλισμού και κατά κάποιο τρόπο στατηρίζει τον εαυτό της. Άρα, εγώ είμαι νατουραλιστής, η ρε αφέας. Περιγράφω με ακρίβεια αυτό το οποίο παρατηρώ γύρω μου. Διάβασα τη συνεχεία της σπουδαίας στη Ρωσία, που τότε λεγόταν Σοφιτική Ένωση, πώς επηρέασε αυτή η χώρα. Με επηρέασε πάρα πολύ, γιατί έμαθα και Ρώσικα και είναι μια τεράστια χώρα, με τεράστια παράδοση. Τότε, όταν κατέρε η Σοφιτική Ένωση, νομίζω ότι έχω πολύ έντονες εικόνες, τις οποίες συγκρατώ ακόμα. Αν κάτι πρέπει να πω τώρα για τη Ρωσία, για τη Μόσχα του 1990, είναι ότι μολονότι οι άνθρωποι ήταν πολύ φτωχοί και υπήρχε έλλειψη σε πολύ βασικά αγαθά, λόγω της κατάστασης γενικά, διατηρούσαν ακέραια την περηφάνεια τους και μια αίσθηση αυτοκρατορικότητας, που την είχαν όλοι οι πολίτες. Εστάνονται ότι είναι πολίτες μιας πολύ μεγάλης χώρας, με πολύ μεγάλο παραλθόν και άρα και πολύ μεγάλο μέλλον. Αυτό το θυμάμαι πολύ έτονα. Και επίσης, στην Σοφιτική Ένωση εκείνης της εποχής, έβλεπε κανείς στις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους, δηλαδή των Σοβιετικών, ότι υπήρχε μια βιωμένη, εμπεδομένη σώτα των δύο φύλλων. Δηλαδή οι γυναίκες είχαν κερδίσει την χειραφέτηση τους και τελικά ήταν και το πιο δραστήριο κομμάτι της κοινωνίας. Μια ερώτηση που προσπεράσαμε είναι πόσο εύκολα ήταν να συνεχίσετε μετά τη μεγάλη επιτυχία του σοφού παιδιού. Είμαι 26 χρονών, οπότε ήταν πάρα πολύ εύκολα. Όταν είσαι 26 χρονών όλα είναι πολύ εύκολα. Είχατε δηλώσει ότι νιώσατε ότι ο Phoenix είναι το καλύτερο σας έργο πριν καν ξεκίνησε. Όχι, δεν το είπα έτσι. Είπα ότι αισθάνθηκα ότι θα μπορούσε να γίνει το καλύτερό μου έργο. Το έργο στο οποίο θα έκλεισνα όλη μου τη σκέψη και όλη μου την καρδιά. Και έτσι και έγινε. Όχι, δεν το είχα συλλάβει στο μυαλό μου. Το είχα ερωτευτεί, αν θέλετε. Το Phoenix το είχα ερωτευτεί πριν το γράψω. Συνευμάται με ιδέα και ταξιδεύεται. Είναι ολοκληρωμένο το έργο στο μυαλό μου εξ αρχής. Όχι, αν ήταν ολοκληρωμένο το έργο, το βιβλίο δηλαδή, το κάθε μεσόλυμα στο μυαλό μου εξ αρχής, δεν θα είχα και λόγο να το γράψω. Μπορεί να φανεί αυτό κάπως παιδιάστικο, αλλά σας διαβεώνω ότι έτσι είναι. Ένας λόγος για τους οποίους γράφει ένας συγγραφέας, ένας μυστοριογράφος, είναι γιατί έχει αγωνία να δει τι θα γίνει παρακάτω. Δηλαδή, η μαγική στιγμή της συγγραφής, είναι όταν οι ήρωες αυτονομούνται πια και κάνουν πράγματα που εκπλήσουν και τον ίδιο συγγραφέα. Είναι περίπου σαν να ζωντανεύουν τα πιάνια του κακίου και να κεντρούνται ερήμεν του παίκτη. Αν κάποιος σου έλεγε να προτείνεις τρία βιβλία μου, όχι, αυτό είναι πολύ δύσκολο. Είναι σαν να σε ρωτήσω, Θανάση, να μου πεις ποια είναι τα τρία ξυπνότερα ή ομορφότερα παιδιά σου. Ποια θα διάλεγες? Δεν έχω να απαντήσω. Θεωρώ ότι ένας άνθρωπος ο οποίος έχει μπροστάω τα βιβλία μου, μπορεί κάλεστα να τα ανοίξει, να διαβάσει μία σελίδα από εδώ, μία σελίδα από εκεί και να αποφασίζει μόνος του. Σας βοηθάει περισσότερο να ανοίξουμε τα μικρόφωνα, τώρα θα μου πείτε πώς να απαντήσετε. Όχι, νομίζω ότι με βοηθάει αυτό. Αν θέλετε σωστά να ανοίξουμε, τα ανοίγουμε. Όχι, μία εσάς λέω, μήπως τους... αυτούς που μας ακούνε, τους ακροδέσμες, θέλουν να πευθύνουν άμεσα από την ερώτηση, γιατί βλέπω ότι... δεν ξέρω. Να μη ρώτησε. Περίμενε να τη δω. Δεν τη βλέπω. Τες ρωτάει να το χοστινιέται καδέντρια ακόμα στους αλάρισσες. Όχι, το χοστολίσαμε τώρα με τόσα μπάσκα. Αλλά γιατί έκανε τόση εντύπωση αυτό το πράγμα. Δηλαδή, ξέρω, έχουμε και μεγαλύτερες ιδιορυθμίες. Όχι εμείς, όλοι οι άνθρωποι. Μπορούμε να βάζουμε μια κουβέρτα και θα ανοίγει το επόμενο. Θέλω να πω, δεν είναι κάτι το οποίο... μπορεί να σκανδαλίσει, νομίζω, όταν έχεις ένα χοστολιάτικο δέντρο στο σαλόνι σου. Στο πλαίσιο του πώς θα γραφτείς την ιστορία σημαίνει κρίση, χαρακτήσεται ως παράπλευρη ωφέλεια του COVID-19 την ψηφιοποίηση του κράτους και των υπηρεσίων του. Συνδέονται δηλαδή αλλαγές μες κοινωνίες με τις οποίες θα κάνουν μεγάλες κρίσεις και δύν μεγάλες αλλαγές. Ναι, σαφώς. Η κοινωνία προχωράει κατά τρόπο μη προβλέψουμε. Είχε πει η Έλλη Λαμπέτη ότι ο άνθρωπος δεν είναι σαλγγάρι, δεν είναι μυρμήγκι, είναι έντομο. Βάτραχος. Δηλαδή το μυρμήγκι ανεβαίνει σιγά σιγά, ο βάτραχος ξαφνικά πηδάει εκεί που κάθεται σαν κοιμησμένος, κάτι του δίνει και κάνει ένα σάλτο, και ανεβαίνει στο ψηλότερο κλάδι. Έτσι είναι ο άνθρωπος, σαν το βάτραχο. Εκεί που δεν το περιμένεις κάνει με τρομερή εκτινάξη. Και νομίζω ότι αυτές οι εκτινάξεις, μέσα από τις οποίες προχωράμε και ως πρόσωπα, και ως μονάδες, δηλαδή και ως κοινωνία, έχουν να κάνουν πολύ συχνά με κρίσεις. Βγαίνουμε από τις κρίσεις εκτινασσόμενοι. Το καινούργιος σας βιβλίο πότε ανοίγετε ή ποτέ? Ήταν ένα βγή εκλοφορής 22 Μαρτίου, αλλά μας τα χάλασε ο Covid. Αλλά λέω εντάξει, δεν υπάρχει θέμα. Πρόκειται πυραναβολής, όχι περιματέωσης. Θα είναι στα βλιοπωλεία με το που θα ανοίξουν. Την πρώτη μέρα που θα ανοίξουν. Λέγεται ο βασιλιάς της. Και είναι γνωστή αρχαιτυπική ιστορία, μόνο που τη διηγεί το Μενέλαος. Ο άνθρωπος που πάντα σε όλες τις αφηγήσεις της γνωστής ιστορίας θεωρεί το κερατάς, ο βλάκς, αυτός που έμεινε στα κρύα του λουτρού και τα λοιπά, παίρνει τον λόγο στο μεθυστό ρημά μου και λέει τη δική του αλήθεια, η οποία είναι εντελώς διαφορετική. Είναι το πιο φεμινιστικό μου βιβλίο. Δικαιώνει απολύτως και τις γυναίκες, αλλά κυρίως τον έρωτα. Τον έρωτα τον οποίον άμα τον αξιοθείς, μετά δεν μπορείς να θέλεις να τον αρνηθείς ούτε να γίνεις εχθρός του έρωτα, έστω κι αν μετά ο έρωτας αφορά δύο άλλους. Υπάρχει μία ιδέα, μάλλον το μύτο του βασιλιάτης, τον έπιασα, μου δώθηκε δηλαδή εξωανού σχεδόν, έτσι το ένιωσα, σαν να μου κατέβηκε από το ουρανό μία ιδέα ως επιφίτηση. Τρώγαμε στο ρέθυμνο σε μια ταβέρνα και ξαφνικά λέω άσχετα, δηλαδή χωρίς καμία αφορμή, λέω και που ξέρουμε ότι ο Μενέλαος στεναχωρέθηκε όταν έφυγε, λέμε. Γιατί θεωρούμε ότι πένθισε την εγκαταλειψή του ή ότι βίωσε ως εγκατάλειψη ως ζηλόφθονος σύζυγος που του πήραν τη γυναίκα μέσα στο σπίτι του. Γιατί να μη χάρηκε. Γιατί από όλη τη διομορφιά μπορεί να είναι και τρομαεύασα νηστική. Στην πραγματικότητα αυτή είναι η άψη του Οδυσσέα και του Μενέλαου. Τα λέει όλα στο βιβλίο. Λέει, θυμίζει λίγο ότι Κύρκη απλώς έτυχε. Όχι, ο Κύρκη μεταμόρφωνε τους άντρες σε γουρούνια. Εγώ λέω ότι ο έρωτας μεταμορφώνει και τους άντρες και τις γυναίκες σε θαυμάσεις υπάρξεις. Είναι το αντίθετο. Και μία ακόμη ερώτηση, υπάρχουν διαστήματα που κάνετε διαλήματα από τη συγγραφή. Αν υπάρχουν διαστήματα που κάνω διαλήματα από τη συγγραφή, όχι δεν μπορώ να κάνω διαλήματα από τη συγγραφή. Ζωογράφοντας και γράφος ζώντας. Θα ήθελα, αλλά δεν μπορώ όλο τσουκου τσουκου τσουκου κατηγράφω. Αν θα μπορούσε η ιστορία του Μενέλαου να είναι πραγματική ιστορία. Θα μπορούσε να είναι μια εκδοχή της πραγματικής ιστορίας. Σίγουρα δεν με καλύπτει η αφήγηση επίσημη, με την έννοια ότι η Ελένη με τον Μενέλαο, έμεινε εννέα ολόκληρα χρόνια μαζί. Ήταν επαντρεμένοι, ας πούμε. Αν και ο γάμος στην αρχαία Ελλάδα, ήταν κάτι πολύ σχετικό. Τίθε, τι λέει. Αλλά η πραγματική ιστορία δεν υπάρχει, διότι και ο Μενέλαος και η Ελένη και ο Γαμενούνας, και ο Κέτρος και τα λοιπά, είναι μυθικά πρόσωπα. Και οι μύθοι είναι πάρα πολύ εύπλαστοι. Δεν είναι ιστορικά πρόσωπα. Μου θυμίζει πόσο ο Tom Stoppard πήρε την ιστορία του Σέξπιρ και την έγραψε από την οπτική του Ρόζενκρατς και του Γίλδερστερν. Το να αλλάζεις οπτικές είναι πάντα πολύ ενδιαφέρον. Αυτό δεν κάνει τέχνη έτσι αλλιώς. Φωτίζει τη ζωή από μια προσδόκη του οπτική γωνία. Δεν βλέπω κάποια άλλη ερώτηση. Κάντε κι εσείς καμιά ερώτηση. Τώρα ήρθε άλλη ερώτηση. Ναι, και εμείς την κάνουμε. Συνήθως ξεκινάτε να γράφετε όταν είστε σε κατάσταση ψυχολογικής φόρτισης ή θα πρέπει να νιώθετε ήρεμος. Είναι στιγμές περισυλλογής και απομόνωσης αυτής της συγγραφής ή απλά φυσικά ενσωματώνονται στην καθημερινότητά σας όποιοι και αν είναι αυτοί. Προφανώς ενσωματώνονται στην καθημερινότητά μου. Δηλαδή, εγώ όταν γράφω βιβλίο, η σκέψη μου είναι στο βιβλίο, με τη στόρινα δηλαδή, συνέχεια. Και ό,τι και να κάνω, ακόμα και όταν κοιμάμαι, σκέφτομαι παράλληλα το βιβλίο. Το οποίο είναι στα Σπάργανα. Όχι στα Σπάργανα, είναι εγκυμονίται, ας πούμε. Εγκυμονίται αυτή η λέξη. Και είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον αυτό και εξαιρετικά ζωογόνο για μένα. Είναι η καθημερινότητά μου είναι το να γράφω. Μην φανταστείτε δηλαδή ότι λειτουργώ ως συγγραφέας, βγαίνοντας στο γραφείο μου που δεν έχω, γιατί δεν έχω γραφείο, κάθομαι και γράφω στο τραπέζι που τρώω με, ας πούμε. Ή παλιότερα έγραφα στα καφενεία. Δεν θα μ' άρεσε να έχω ένα γραφείο να κλειδώνω την πόρτα και να λέω τώρα ως συγγραφέας, συγγράφε, φυσικά. Είμαι παντός και εγώ. Όπως η rolling που έγραφες στο τρέν. Ναι, η rolling, ναι. Άλλωστε, η μισή δουλειά γίνεται πριν γράψεις, παρατηρώντας τους ανθρώπους. Κρατάς σημείωση σε κάποιο καλύτερο τρόπο, όταν είσαι έξοχος να το χρησιμοποιείς. Όχι, δεν κρατώ καμία σημείωση, γιατί θεωρώ ότι αν σου έρθει μία ιδέα, ή ένα πραγματικό τρόπο που σου κάνει εντύπωση και σου κάνει πραγματικά εντύπωση, αν η ιδέα αξίζει πραγματικά το κόμπο, σίγουρα θα ξανάρθει. Αν κάτι το σημειώσεις από φόβο να το ξεχάσεις και αν είναι πρόκειτο να το ξεχάσεις, δεν αξίζει. Θα μπορούσε να κάνει προφορικά την ερώτηση και να μην γράψεις, βεβαίως. Ναι, ναι, ναι. Να ανοίξουμε το μικρόφωνο, Δημητρίν. Στον κύριο Καράλιε, σίγουρα. Είναι ανοιχτό τώρα. Ωραία. Σας ακούμε. Δεν σας ακούμε. Δημήτρη, δεν είναι ανοιχτό. Εμένα μου φαίνεται ότι είναι κλειστό. Είναι, είναι ανοιχτό τώρα αυτή τη στιγμή. Είναι, είναι, είναι. Όχι. Παιδιά, υποθέτω ότι στο Καλαμπάγερ πρέπει να έχει πέντε βαθμού λιγότερους από εδώ. Να κλείνω τα ρούχα που φοράτε. Όχι, είμαστε κρυουλιάρες. Δεν είναι. Όχι. Έχει αρχίσει ήδη και φτιάχνει ο καιρός και είναι ωραία τώρα. Και δεν ξέρω πώς ακόμα θα κρατηθούμε μέσα. Παρότι λένε ότι θα μας πάνε σιγά σιγά προς την κανονικότητα. Ίσως η λίστα ήταν να κάνετε υπέδειγμα της βιβλιοθήκης. Α. Να βγάλετε τραπεζάκια στην αυλή. Έχουμε. Να βγάλετε και κάποια βιβλία ή να τα ζητάνε οι άνθρωποι από εσάς και να τους τα πηγαίνετε στην αυλή να τα διαβάζουν. Πάρα πολύ ωραία ιδέα να την ακούσουν τα μέλη μας. Να έρχονται και εννοείται. Εγώ πιστεύω ότι και τα καταστήματα θα ανοίξουν. Μπορούν πρέπει να βγάζουν παγκούς με τα προϊόντα έξω. Και εκεί είναι κάτι που μπορούν να κάνουν δίνει. Δηλαδή να μην χρειώνουν τη χρήση των πεζοδρομίων. Για αυτή το διάστημα. Μακάρι. Ή πως τώρα θέλετε να κάνετε την ερώτηση. Συγνώμη σας διακόψα αλλά λέω μήπως ακούγεται όχι. Συνεχίστε. Δηλαδή η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία είναι περήφανη και χαίρεται, καμαρώνει που ζει έξω τα καλοκαίρια. Κοπές θα πάτε. Αν μπορέσω. Εννοείται. Φυσικά. Δεν γνωρίζω γιατί δεν με ακούτε. Σας ακούμε. Αγό δεν τον ακούω. Τη γύρω βάει ο Πάτους Αλμιλάιτορ. Κάτι μάλλον να κάνουμε. Καλά, εγώ δεν είδε την ερώτηση. Γιατί σαν βιβλιοθήκη ο πρώτος μας όροφος είναι το παιδικό τμήμα και έχουμε πάρα πολλά παιδιά. Και ξέρω ότι είπατε ότι μεγαλώσετε με τον Ιούλιο Βεν. Αλλά τα δικά μας παιδιά δεν διαβάζουν ιδιαίτερα είναι η αλήθεια. Ενώ έχουμε λέσχες βιβλίου. Αλλά το περισσότερο έρχονται, κάθονται δυο ώρες, χρησιμοποιούν το ίντερνετ μας και φεύγουν. Πώς μπορούμε να το φέρουμε. Κοιτάξτε, ποτέ δεν διαβάζαν τα περισσότερα παιδιά. Ποτέ δεν διαβάζαν οι περισσότεροι άνθρωποι. Σε καμία χώρα. Δηλαδή δεν είναι μια δραστηριότητα. Δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι ξαφνικά θα αρχίσουν όλοι. Και μάλιστα όταν η προηγούμενη ιδρυογονιών τους δεν διαβάζει παρά είναι, ξέρω εγώ συνέχεια στο Facebook, τα παιδιά θα πάρουν ως εκθάυματος. Θα γίνουν τρομεροί αναγνώστες. Και εγώ σας εξήγησα ότι οι συνθήκες υποτισοποιής μεγάλωνα βοηθούσαν πάρα πολύ το να αγαπήσω τα βιβλία γιατί ήμουν κλεισμένος σε ένα διαμέρισμα. Δηλαδή αυτό το οποίο δεν θα ήτανε για ένα παιδί ό,τι καλύτερο. Εγώ νομίζω τα παιδιά πρέπει να παίζουνε. Να αφήνονται κυρίως να παίζουνε. Αν θέλετε κάτι που μενοχλεί στην προσήλωση ή στην εξάρτηση από το διαδίκτυο, ότι δεν διαβάζουνε βιβλία, είναι ότι δεν παίζουνε. Κανονικά, δηλαδή στον κανονικό κόσμο. Αλλά και τα βιβλία να είναι... Το ιδανικό τρόπο, νομίζω, να γίνει ελκυστικό ένα βιβλίο είναι να το απογορέψεις. Θα έπρεπε να παίζουνε τέτοια παιχνίδια οι άνθρωποι του βιβλίου και οι βιβλιοθηκάροι. Να πούνε ότι αυτά τα βιβλία εδώ πέρα απογορεύονται και είναι σαν δωμάτιο στο οποίο απαγορεύεται να μπείτε και μην μπείτε. Είναι σίγουρος ότι θα το διαρρίξουν το δωμάτιο. Δηλαδή, η ιστορία γνωστή με τον Καποδίστρα και τις πατάτες θα μπορούσε να εφαρμοστεί και τα βιβλία. Θα κάνω μια ερώτηση. Ναι. Έχετε ασχοληθεί με πολλά ετερόκλητα θέματα. Ίσως ο κύριος Βαϊός. Όχι, εγώ είναι ο Θανάσης ο Καρνέζης. Α, μάλιστα. Και αυτό έχει, δηλαδή από τη φωνή παράδειγμα μέχρι, ξέρω εγώ, την αρχαιότητα. Αυτό σας έχει βοηθήσει να εμβαθύνετε σε κάποια περισσότερο. Είναι μια ερώτηση. Δηλαδή, θα έχετε, που λέμε, σκάψει σε βάθος, θα έχετε εμβαθύνει σε... Αυτό το κρύο είναι αναγνώστες. Οριστέρα. Αυτό το κρύο είναι αναγνώστες. Υπάρχουν δύο κατηγορίες, σκηνοθετών και συγγραφέων, γιατί σκηνοθετών είναι όλο το σινεμά, γιατί ο μυθιστοριόγραφος με το σκηνοθέτη του σινεμά είναι πολύ κοντινές τέχνες. Είναι οι σκηνοθέτες ή οι συγγραφείς, που με τον ίδιο τρόπο επαναλαμβάνουν το ίδιο βιβλίο. Δηλαδή, το κάθε βιβλίο τους είναι παραλλαγή του προηγούμενου. Και η καθηταινία τους και άλλες είναι συγγραφήσεις σκηνοθέτες, οι οποίοι κάνουν διαφορετικά πράγματα κάθε φορά. Το δύσκολο είναι το δεύτερο. Να αλλάζεις θεματική. Στην πραγματικότητα, εσύ είσαι. Και όταν γράφεις ένα μυθιστόριμα για το προστορικό ελλαδικό χώρο, και όταν γράφεις για το λαϊκό τραγούδι και τη νύχτα, όπως ήταν η φωνή, και όταν γράφεις για μια επαναγράφη στη ζωή του σκελιανού, όπως ήταν ο Φίνικας, αλλά εκτιθέμενος σε διαφορετικά θέματα, βρίσκεις κομμάτια του εαυτού σου, τα οποία αναπτύσσονται με αυτή την ευκαιρία. Δηλαδή, είναι κάτι σαν πάρδλα, ας πούμε. Κατά το τελευταίο, ναι. Εμένα μ' αρέσει πάρα πολύ ως κοινοθέτης ο Στάλι Κιούμπρικ. Ο Στάλι Κιούμπρικ ποτέ δεν έκανε μια ταινία που να μοιάζει με την προηγούμενη ή με την επόμενη. Δηλαδή, σκεφτείτε, έχει κάνει το Σπάρτακο, που ήταν ένα χωλιγοντιανό επετία επική, ας πούμε, που διαδραμμιζόταν στη Ρώμη, στη Ρωμαϊκή Αφροδωρία, από τη Λολίτα μέχρι τη Λάμψη με τον Τζακ Νίκολσον, και από τη Λάμψη στο Eyes Wide Shut, δηλαδή και ενδιαμένως στον Μπαριλίντον. Έκανε τα πάντα. Αυτό, νομίζω, θα με ενδιαφέρει. Τέτοια περίπτωση είναι κι ο Κόπολλα, ας πούμε. Τέτοια περίπτωση στην Ελλάδα, σκηνοθέτη του κοινογράφου, είναι ο Τζαβέλας. Ο Γιώργος Τζαβέλας. Έχει κάνει και το γίνει να βάτει τον άντρα. Ας πούμε. Και μια τελευταία ερώτηση. Μεταφερόμαστε σήμερα σχεδόν. Ποια από τις τελευταίες συγκρούσεις σου με άλλους θα μπορούσε να σας εμπνεύσει να γράψετε ένα βιβλίο? Εμένα? Συγκρούσεις μου με άλλους? Ναι, δηλαδή διαφωνίες, συγκρούσεις, ερευθίσματα. Δηλαδή, αυτές οι διαφωνίες και συγκρούσεις που βάζουν με χώρα στα social media... Οι οποίες δημοσιοποιούνται και τις μαθαίνουν... Ναι, δεν μ' αρέσουν καθόλου εμένα, δηλαδή με δηλητηριάζουν, με στεναχωρούν, με απογοητεύουν. Και έτσι ξεκινάω και εγώ. Υπάρχει μέσα σε αυτό το χώρο, αποκαλύπτε, δεν υπάρχει, αποκαλύπτε χάρη στα social media, μια κατηγορία στους ανθρώπους μας, μικρή βέβαια, κατηγορία, οι οποίοι είναι χολωμένοι, επιθετικοί, δηλητηριώδεις, ρέπουνε προς την σκοφαντία, έχουνε λόγο εξαιρετικά εισαλόδοξο, αλλά αυτά δεν έχουν σημασία. Αυτά δεν είναι ερευθίσματα να γράψετε κάτι? Ναι, με την έννοια ότι θα ήταν ερευθίσμα να γράψω κάτι, έγινε στο λεωφορείο και ήταν ένας άνθρωπος σε ταραχή και μου επιτυθότανε. Αυτό δεν είναι απαραίτητα να γίνει στο λεωφορείο. Θα να πω πριν από τα social media, αυτό θα συνέβη στο λεωφορείο. Ναι, αυτό θα γίνει. Παλαιά, ναι, το θυμάμαι κι εγώ, το παλιό το λεωφορείο. Για τέτοια περιστατικά, πιο αρμόδυστα ήτανε κάποιος ψυχίατρος, παρά ένας ποζογράφος. Ναι, σωστό, αλλά έτσι δεν σας έρχονται ερευθίσματα από τέτοιες καταστάσεις. Όχι, θεαναχωριέμαι και προσπαθώ να τα ξεχνάω, δεν μ' αρέσει. Δεν θεωρώ ότι άνθρωποι σε μια χώρα, σε μια κοινωνία είναι για να μαλώνουν. Ναι, να την κάνω αλλιώς την ερώτηση. Όλη αυτή η συγγραφική σας δραστηριότητα δεν είχε κάποια ερευθίσματα τα οποία σας σώθησαν να πηκάνετε. Ναι, αλλά τα ερευθίσματα αυτά ήταν θετικά ερευθίσματα. Ποια ήταν αυτά? Ο κόσμος τον οποίο μεγάλωσε, η γειτονιά μου, η οικογένειά μου. Άρα όλοι αυτοί οι χαρακτήρες που περιγράψαμε προηγουμένως. Ναι, οι άνθρωποι τους οποίους παρατηρούσα, αγαπάω, αγάπησα. Οι καταστάσεις τις οποίες έζησα, ας πούμε. Εγώ θυμάμαι τον Αγγελόπλου να κάθεται με τις ώρες εκεί στο άχρηση κουλού στη Τσιμισκή στο τέλος, να παρατηρεί με το δικό του μάτι λεπτομέρειες και το πλήθος και τον κόσμο με μονομένα και τα λοιπά. Να βγάζει χαρακτήρες, να βγάζει ότι τέλος πάντων μας έχει προσφέρει. Αν αναζητάμε το καλό... Ερχίσουμε με ποια διαδικασία δηλαδή? Με τη διαδικασία ότι έχω, διατηρώ ακόμα και στην ηλικία που έχω φτάσει, την πεποίθηση ότι κάθε άνθρωπος σε ολόκληρος κόσμος και όταν μου δίνεται η ευκαιρία, έρχομαι σε επαφή με τον κόσμο. Μιλάω με τους ανθρώπους πάρα πολύ, κοινωνικοποιούμε, ακούω τις ιστορίες τους, προσπαθώ να μπω στη θέση τους, προσπαθώ να δω το κόσμο με τα δικά τους μάτια. Και αυτό και όταν γράψεις αντιστορίμα, ένα βασικό πράγμα είναι να μην χωρίζεις τους ιστορίες σε καλούς και κακούς. Να καταλαβαίνεις ότι ο καθένας έχει το δικό του δίκιο. Και αυτό το δίκιο να το διατρανώνεις και να το αποδίδεις. Ακόμα και ο πιο αρνητικός χαρακτήρας έχει ένα προσωπικό σύστημα αξιών, το οποίο βρίσκεται κάτω από τις πράξεις του. Και αυτό το σύστημα πρέπει να το δείξεις. Νομίζω τώρα μπορούμε να ακούσουμε και τον κύριο Βάιο αν δεν κάνω λάθος, ή όχι. Βλέπω ότι δεν είναι το μικρόφωνο κλαιστό. Έπαρχε ερώτηση αν δεν μπορούμε, Ελένη. Ε, ναι. Έχει ερωτηθεί. Σχετικά με το καλείο βιβλίο για το οποίο μιλήσατε διαδικασία. Θυμίζει στη διαδικασία ότι, «Τη μυθική μέθοδο του Έλλειο του στην Ελλάδα εισήγαγε ο Σεφέρης. Οι μύθια παρασημαδοτοδοτούνται και ξυγχρονίζονται. Ποια ειδική σας σχέση με τα κλασικά γράμματα? Δερχόν έχω πάντα στο προσκεφάλι μου την Λιάδα και την Οδύσια. Θεωρώ δηλαδή ότι όλοι έχουμε ένα μεγάλο, μια τεράστια πηγή που είναι ο Όμηρος και μια άλλη τεράστια πηγή, αν θέλετε, που είναι η Αγία Γραφή. Δηλαδή και αυτά είναι οι δύο πυλώνες του δυτικού πολιτισμού. Η Αγία Γραφή και τα Ομηρικά Επί. Από εκεί πέρα, μου αρέσει πάρα πολύ και το κλασικό, η κλασική, η τραγική, η μεγάλη τραγική, τις οποίες όμως θεωρώ ότι τα κείμενα έχουν γραφτεί για να τα παρακολουθείς σε παράσταση περισσότερο παρά για να τα διαβάζεις. Έχω και τις αγάπες μου, ας πούμε, μια μεγάλη μου αγάπη εμένα είναι ο Λουκιανός, που έχει γράψει στον Θεό Λαστό, ήταν ένας τύπος, νομίζω το πρώτο πρόχρις του ή πρώτο μετά Χριστόν αιώνα, ήταν Σύρος, ήταν από τη Συρία και έμαθε ελληνικά και έγινε Έλληνας γραφέας. Έλληνας είναι αυτό που λέει ο Καβάφης δηλαδή, ότι την κοινή ελληνική λαλιά ως τη Βακτριανή την πήγαμε ως τους Ινδούς και φτιάξαμε καινούργιο κόσμο μέγα ελληνικό. Και αυτού του κόσμου παιδί είναι ο Λουκιανός. Ο Καζιτζάκης είναι ένας μεγάος συγγραφέας, με τον οποίο έχω τεράστιες αντιρίσεις. Αλλά είναι μεγάς συγγραφέας, αλλά έχω τεράστιες αντιρίσεις. Κύριος Κάραλις πάλι, μήπως... Όχι, δεν ακούγε. Το κατάφερα. Καταρχήν να σας πω χρόνια πολλά, να πω πράγμα στην Βιβλιοθήκη για τις δράσεις που αναλαμβάνει. Ευχαριστούμε στο Ινδιοσυγγραφεία για την παρουσία του, έστω και τηλεοπτική. Κύριε Κοπενίδη είπαμε, ναι? Βέβαιος. Βάσα το βιογραφικό σας γιατί θέλω να μιληκριθείς μαζί σας. Δεν σας γνώριζα, διότι διαβάζω πάρα πολύ, αλλά κυρίως ξέμους συγγραφείς. Όχι για έναν λόγο ιδιαίτερα, απλά έτσι ξεκίνησα στην αρχή, γιατί ήμουν αυτοεξωτεκό. Πού ήσασταν? Λίγο πολύ αναρώντομαι εκεί. Πού ήσασταν? Αλλά η ερώτησή μου έχει να κάνει ακριβώς με το γεγονός ότι διάβασα στο βιογραφικό σας ότι ζήσατε στον πρώην κομμουνιστικό κράτος στην Ρωσία και την Αγγλία. Και θεωρώ, εγώ ήμουνα παιδί μεταναστών του 1970 στον κουλνό της Γερμανίας, μετέ πετά στα βιοκαλεστής γκάτ αρμπέιτα στον κουλνό της Γερμανίας και μετέ πετά στις ΗΠΑ, σαν εκπαιδευτικός, σε Αμερικάνικο σχολείο. Οπότε η ερώτησή μου είναι, και θεωρώ ότι αγγίζει για μένα την ουσία, ότι είσαι ένας άνθρωπος που έχει βιώσει δύο πολιτισμικά συστήματα. Σίγουρα, για να είσαι στη συγγραφή, έχεις τεράστια παρατηρητικότητα και δεύτερες σκέψεις. Ο λόγος που έχεις αυτή τη ζωή σε δύο τέτοια κράτη είναι ασύλεπτα υψηλός. Γι' αυτό ακριβώς βρίσκω φοβερά ενδιαφέροντα. Αφού καταλάβατε ποιο είναι το ενδιαφέρον μου σαν άνθρωπος, θεωρώ, πιο βιβλίο από εσάς θα πάρω να διαβάσω. Να σας πω κάτι να σας ρωτήσω ένα πράγμα. Τώρα είστε στη Καλαμπάκα. Είμαι σε ένα χωριονάκι δίπλα της Αρακίνα. Οι αγαπητές κυρίες εκεί συνεργαζόμαστε με το σχολείο του Μικρό, στο οποίο υπηρετώ με τη Σύζυγο, να ενημερώσω ότι έχω τα βιβλία στο αυτοκίνητο. Δεν μπορούσα να τα φέρω λόγω του κορωνοϊού, γιατί μας θέλουν βιβλία στα σχολεία, με την παρουσία της αστυνομίας και αποτελή πρωτοπορία. Αυτό θα έπρεπε να το είχε κάνει ο δήμος εδώ και δεκαετίες, γιατί υπήρξαν άνθρωποι που πρωτοστατήσαν για τη διευθυνία στη Καλαμπάκα και οι δράσεις πραγματικά κάνουν καλύτερους ανθρώπους. Πότε γυρίζατε από την Αμερική στη Καλαμπάκα? Πότε γυρίζατε από την Αμερική στη Καλαμπάκα? Το 2010, ήμουνα την περίοδο του 80, βίωσα την κρίση. Θα σας πω κάτι γιατί μου αρέσει ο τρόπος που σκέφτεστε. Το 2008, στην έναρξη της κρίσης, κάναμε μια γεωργία χριστωγεννιάτικη σε όλο το σχολείο. Το σχολείο ήταν αμερικάνικο με δεύτερη γλώσσα, την ελληνική. Εγώ δίδασκα μαθηματικά, γιατί ήταν πραγματικό σχολείο στους Γεωργούρια Καρολίνας, στο Σάλον, και μας πήραν εκεί μόνο και μόνο γιατί ο Έλληνας γνωρίζει πολλούς δρόμους για επιβιώση και θέλανε τη δεύτερη σκέψη πάνω στα μαθηματικά. Ήταν ένα σχολείο που μεγαλούργησε τα μαθηματικά, σιγά σιγά άρχισε να έχει ευθύνος απορία για πολλούς και διαφόρους λόγους, γιατί το διηγούσαν οι Έλληνες. Εγώ ήταν αμερικάνικο σχολείο με δευθύντρια Αμερικάνα, αλλά το λιγόμενο board, δηλαδή ομάδα που εξουσίαζε, και διαχειρίζονταν όλα αυτά, ήταν Έλληνες. Με όλες τις συνέπειες. Τι με ρωτήσατε ακόμα και τι το ξέχασατε? Καλά, έχω να ρωτήσω πάρα πολλά, διότι μου κάνει τύπωση όλη αυτή η πορεία. Μπράβο. Εσείς θα έπαιναν να γράψετε βιβλίο. Αυτό που με ρωτήσατε, εγώ γράφω διάφορα άρρα στα site, αλλά το άρθρο γεννιέται, και το ξέρετε καλύτερα, μόνο από συναισθηματική φόρτωση. Αυτός είναι ο τρόπος που γράφουμε. Όταν φορτίζουμε συναισθηματικά, δεν έχουμε την ικανότητα να γράψουμε βιβλίο. Θέλω να μην λιγκρινήσεις. Διότι η φόρτυση διαρκεί 5-10 λεπτά, και συνήθως πρωί ή βράδυ, όταν είμαι μόνο στο σπίτι. Αυτό δεν το λέω για να εμπειρήσω τον εαυτό μου, απλά εξωτερικαίω με τον τρόπο σκέψης. Τίποτε παραπάνω. Τα βιβλία που διαβάζω είναι από όλων εδώ. Ξεκινώνω από την αρχαία Ελλάδα, συνεχίζω στην Ευρωμαϊκή παιδεία, το Μάντ Φρέντι. Τελευταίες μέρες διάσαρα το διάβασα για τρίτη φορά. Θα το ξέρετε φαντάζομαι. Έχω διαβάσει αμερικάνους συγγραφείς που ανταλλείουν τον πνευμανουσιακό πόλεμο και δεν σταματούν στις μάχες, αλλά σταματούν στην ψυχολογία και σε όλα τα υπόλοιπα. Το Ναγί Μαφούς, που το θεωρώ ένα από τους μεγαλύτερους συγγραφείς του νομπηλίστρου των Αιγύπτειων, έχει πάει και νόμπελ. Έχει πάει και νόμπελ, ναι. Καλά, έχει πολύ ενδιαφέρον και ο άλλος, ο καινούργιος Αιγύπτειος, μεγάλος γραφέας, καλυμνόμου, που έχει γράψει το Μέγαρο Γιακουμπιαν, σημείωστε Μέγαρο Γιακουμπιαν και βρείτε το όνομα... Το Μέγαρο Γιακουμπιαν. Αυτός είναι ένας εξαιρετικός γραφέας Αιγύπτειος, που μιλάει για την... Ασουανή. Ο Ασουανή. Ασουανή, Ασουανή. Ασουανή, ναι, αυτός. Ασουάνη, βάζει τόσο. Από τα δικά μου, έτσι που σας κόβω, κύριε Κάραλι, θα σας πρότεινα το σπίτι και το κελί, διότι είναι μία... τροσπάθειά μου να δείξω την ελληνική κοινωνία. Όλη την ελληνική κοινωνία και την ελληνική οικογένεια. Άρα νομίζω ότι θα σας ενδιέφερε. Θα σας ενδιέφερε το σπίτι και το κελί. Θα σας ευχαριστώ και θα το πάρω ειλικρινά να το διαβάσω. Έχει ενδιαφέρον κουβέντη μαζί σας. Ένα ωραίο βιβλίο που το έχω διαβάσει αρκετές φορές, γιατί δεύτερη φορά δεν διαβάζω βιβλίο, εκτός πραγματικά αν αφήνει κάτι που αξίζει να το ξανιαβάσεις για να βρεις κάτι ακόμα περισσότερο. Η Γνώση των Αγγέλων. Μια σακίδα συγγραφέας. Ποια? Η Γνώση των Αγγέλων. Συγγραφέας η Γνώση των Αγγέλων. Δεν το ξέρω, όχι. Δεν πάμε. Είναι έναν αφοβερό βιβλίο πραγματικά. Γενικά καταλάβατε τώρα, με ενδιαφέρον, οι προβληματισμοί. Ναι, το κατάλαβα. Να πίνει κάτι από τα βιβλία. Μια σκέπα είναι προβληματικό. Επειδή δεν ήμουνα και από την αρχή της συζήτησης. Εσύ είσαι δικηγοράς, έτσι? Εγώ, γιατί? Λέω να μιλήσω πίσω. Όχι, όχι. Ναι, σωστά. Όχι, όχι, όχι. Εγκυκλοπαίδιες είναι. Α, εγκυκλοπαίδιες είναι. Ναι, ναι, ναι. Δεν ξέρω τι είναι. Λέει νεότερο με γυκλοπαιδικών λεξικών ηλίου. Του ηλίου. Ναι, ναι, ναι. Ναι, ναι, ναι. Μια συμπεριπτώση. Επειδή μπήκατε για το Covid-19, δεν ξέρω αν υπόθηκε. Παρ' όλα αυτά, θα ήθελα να κάνω μια ερώτηση σχετικά με το πώς πέρα από την κρισίδα, μπήκα εκεί που λέγατε για την ιστορία και πώς θα καταγραφεί. Τώρα θα έχει συντελεστεί μια μεγάλη καταστροφή. Δεν θα σταθώ μόνο στο οικονομικό, αλλά και στο πολιτιστικό κατεπέτυχη επίπεδο. Τι μπορεί να περιμένει κανείς από τους επόμενους μήνες ή και χρόνια από αυτήν την μεγάλη ανομαλία που... Νομίζω ότι αυτό που πρέπει να περιμένει και είναι το μεγάλο στίχημα της ανθρωπότητας, είναι να λήξει η πανδημία, δηλαδή να βρεθεί ένα φάρμακο πολύ αποτελεσματικό. Με βόλιο. Ναι, ναι. Αν δεν συμβούν αυτά, κατάλαβα και εγώ. Και εγώ, όπως όλοι μας, είμαι ένας μαθητής του κ. Τσιόδρα. Σε αυτά τα πράγματα. Λοιπόν, ναι... Ωραία, μισό λεπτοποίηση συνεχίζεται. Για την οικονομία της συζήτησης, αν δεχτούμε αξιωματικά ότι μέχρι το Σεπτέμβριο-Οκτώβριο, αξιωματικά όμως, βρίσκεται κάποιο εμβόλιο. Ή τα Χριστούγεννα, από το σημείο μηδέν, που θα βρεθεί το εμβόλιο, από εκεί και πίτα, έχουμε μπει σε μια κανονικότητα, που θα βρεθεί και θα είναι προστό σε όλους. Άρα, τι ξεκινάμε να κάνουμε, ξεκινάμε να συνεχίσουμε τις ζωές μας. Περιμένετε, εγώ νομίζω... Ας δείτε να ανοίξω λίγο το παράθυρο, έχω την εντύπωση ότι, επειδή ακριβώς όλη αυτή η τεράστια αναστάτωση εμπλοκεί, και αυτός ο υπέρμετρος πόνος, για τους ανθρώπους που χάσανε δικούς τους, ή που χάθηκαν οι ίδιοι, ή που αρρώσταν και ταλαιπωρήθηκαν. Αυτό όλο οφείλεται σε ένα εξωτερικό παράγοντα. Δεν είναι σαν την κρίση του 2010, όπου καταρρέψανε οικονομίες, όπου φάνηκε ότι το πράγμα δεν λειτουργούσε καθόλου σωστά. Εδώ έχουμε μια πρωτεΐνη, εντός μιας φύσηγκας από λιπίδιο, που λέγεται ίος, και μας προκάλεσε όλα αυτά. Μόλις φύγει αυτό φανταζόμαστε να επανελθούμε, και μάλιστα δριμύτερη στα προηγούμενα. Το ζήτημα είναι να έχουμε ορισμένα δίδαγματα. Ένα δίδαγμα, όπως σας είπα, είναι ότι πολλά πράγματα μπορούν να παρακαμφθεί η γραφειοκρατία, η οποία καλεπωρεί την ελληνική κοινωνία, διά της επιστηφιοποίησης. Ένα άλλο, απίστευτο σημαντικότερο δίδαγμα, είναι ότι ο πλανήτης, η Γη, όλο το σύστημα της Σπανίδας και της Κλωρίδας, το έχουμε φέρει στα οριά του. Δεν λέω ότι το φέραμε στα οριά του, και γι' αυτό βγήκε ο ίος. Λέω ότι τώρα βλέπω στην Αθήνα, σκεφτείτε σε μια πόλη 4 εκατομμυρίων, με το που κάτσα μερικές εβδομάδες μέσα, το τι ωραία που είναι, τι μυρή, τι ωραία που σχοβολάει η άνοιξη στο παράθυγό μας. Αυτό θα το προσυπογράψω, λέω. Ναι, πώς βλέπεις, ας πούμε, ότι διαβάζω καθάρισε Βενετία, τα βουρκώδη νερά της Βενετίας, σ' αυτή τη στιγμή έχουν μέσα, λέει, ψαράκια. Θέλω να πω πρέπει να πάρουμε ένα δίδαγμα, ότι, παιδιά, δεν είμαστε εμείς οι δικτάτορες του σύστηματος της Γης, διότι η Γη το έγραψε αυτό σε ένα αστρονογράφο μας τα νέα. Ας δούμε τη Γη σαν έναν τεράστιο αγαθό ελέφαντα. Εμείς είμαστε καρφαλωμένοι στην πλάτη του ελέφαντα, ο ελέφαντας προχωράει, εμείς κάνουμε ένα σωρό εφηβικές βλακίες, πολέμους, προσπαθούμε να δαμάσουμε τα πάντα, αν ο ελέφαντας, όσοι φτάχνει στη ρουθουνίση, διότι αν ρουθούνισμα, μιλάμε, αυτό είναι ο COVID-19, αισθανόμαστε ότι θα μας ρίξει από την πλάτη του, στο χάος. Λοιπόν, την επίήκεια και τη φιλοξενία της Γης, εμείς ως Homo sapiens, ας την εκτιμάμε λίγο περισσότερο. Κατάλαβα. Και μια τελευταία... Συμφωνείτε. Συμφωνώ και με καλύπτεται. Απλά με το κίνδυνο να χαρακτηριστώ και λίγο κυνικώς, και δεν είναι αυτές οι προθέσεις μου, θέλω να σταθώ λίγο στις οικονομικές επιπτώσεις. Ανεργία, επιχειρήση, σκληστές. Και συγκεκρινοποιώ το ερώτημά μου, και παραθέτω ένα παράδειγμα. Ένα ψιλικατζίδικο, όχι ψιλικατζίδικο, ένα σουβλατζίδικο, ας πούμε, στην περιοχή μου, ενώ ήταν στα οριά του οικονομικά, κλείνει αυτή τη στιγμή. Αυτό είναι ένα παράδειγμα, δεν ξέρω αν είναι τόσο αληθές, αλλά τέτοια θα συμβούν και συμβαίνουν. Εκεί λοιπόν πρέπει να παίξει το κράτος, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα ρόλο υποστηριχτικό. Να ενισχύσει οικονομικά, έστω και κόβοντας χρήμα, όλες αυτές τις επιχειρήσεις και όλους τους ανθρώπους, οι οποίοι βρίσκονται μεταξύ φτωράς και ασταρσίας. Μιλάμε τώρα για το 8% κυρίως. Σίγουρο είναι ότι τη μάχη εναντίον του οικονομικού θα την κερδίσει η επιστήμη αργά ή γρήγορα, τον πόλεμο με τη φτώχεια θα τον δώσουμε όλοι μαζί. Αλλί μόνο αν ένα κομμάτι της κοινωνίας, μικρό ή μεγαλύτερο, κοπεί και πέτει στη φτώχεια. Αυτό είναι ο πραγματικός κίνδυνος. Αυτό είναι ο πραγματικός κίνδυνος και ο αβυσαλείος κίνδυνος. Ας πούμε να σας πω κάτι το οποίο εγώ το διάβασα, το άκουσα, μου το είπε ένας φίλος δάσκαλος, και μου έκανε τεράστια εντύπωση. Μου προξένησε, με ανατρίχιασε. Ξέρετε, στην Αθήνα υπάρχουν πολλές γειτονιές, φαντάζομαι και στην Καλαμπάκα, με μετανάστες. Μετανάστες πάυλα πρόσφυγες. Αυτοί οι άνθρωποι δεν δέχονταν τη διδασκαλία για τα παιδιά τους, νομίζω, επειδή δεν είχαν δυνατότητα, δεν είχαν συνδέσεις στο διαδίκτυο, δεν είχανε κομπιούτερ, για να συνεχίσουν τα παιδάκια να πηγαίνουν σχολείο, έστω και διαδικτυακά. Και λέγανε ότι εμείς είμαστε κάποιος που είχε πείσει ότι επειδή είναι Μουσουλμάνι, δεν κινδυνεύουμε να το χώσουμε δεκαννιά. Δηλαδή, η φτώχεια σημαίνει και αμάθεια, σημαίνει και... Και απελπισία. Και απελπισία και ευπιστία. Στα πιο ανόητα πράγματα, σενάρια κλπ, συναιμοσολογικά, πρέπει να δώσουμε τον πόλεμο της κοινωνικής συνοχής και του να είμαστε όλοι μαζί. Και να απαιτήσουμε κιόλας αν θέλετε, κατά το πάλι πιο πέρα, να απαιτήσουμε και αυτό που είπατε, άμεση στήριξη και ενίσχυση. Αυτό νομίζω είναι που κάνει αυτή τη στιγμή ο Μακρόν. Ο πρόεδρος Μακρόν της Γαλλίας, ως αυτόχρημα πρόεδρος της ηγέτης της Ευρώπης. Λέει στους Γερμανούς ότι άμα τώρα δεν βοηθήσετε, δεν έχει νόημα πια η Ευρώπη. Ακριβώς, και θα διασπαστεί κυρίως ο βοράς. Αυτό το είπε και ο Κόρντες. Ωραία, με καλύψατε. Σας ευχαριστώ πολύ. Να είστε καλά κι εγώ. Υπάρχουν κάποιες ερωτήσεις ακόμα στο τσάτ. Δεν έχουν απαντηθεί. Σχέση με αυτό που αναφέρετε πριν, ποιες αντιρίσεις έχετε σχέση με το Καζατζάκι. Αυτό θέλει δύο ώρες. Θα τα πούμε όταν θα έρθω. Ωραία, το κρατάμε σαν υπόσχεσμα. Ναι, ναι, ναι, ναι. Και αν το βιβλίο σας το σπίτι και το κελί θυμίζει λίγο και 17 Νοέμβρη. Όλα θυμίζουν λίγο 17 Νοέμβρη και η 17 Νοέμβρη θυμίζει λίγο απ' όλα. Εσείς είστε νέα, πολύ νέοι. Δεν θυμάστε κατέ του 70 πόσο ήταν ένα θέμα που όποτε αυτοί οι άνθρωποι κάνανε μια δολοφονία, γινόταν το θέμα της ημέρας ή των ημερών. Αλλά νομίζω ότι το σπίτι και το κελί είναι κάτι πολύ ευρύτερο από τα 17 Νοέμβρη. Τουλάχιστον αυτός ήταν ο στόχος μου. Να αποτυπώσω όλη την ελληνική κοινωνία με αφορμή μια τρομοκρατική οργάνωση. Και κύριε Πλησιώτη, τι συμβόλες θα δίνατε σ' έναν εκπαιδευτικό για την διδασκαλία της λογοτεχνίας. Εγώ θα λέγα σ' έναν εκπαιδευτικό. Δηλαδή, αυτό θυμάμαι κιόλας τώρα, διότι έχω μια κόρη που όμως είναι 10 ετών, οπότε διδάσκεται στο Δημοτικό, είναι 4ο Δημοτικό. Νομίζω ότι ένα λάθος που γίνεται στα σχολεία είναι ότι παραθέτουν αποσπάσματα από βιβλία σημαντικά, που θεωρούνται σημαντικά. Εγώ δεν θα έκανα αυτό. Δεν θα είχα δηλαδή έναν ανθολόγιο λογοτεχνίας με 50 αποσπάσματα. Θα διάλεγα τρία βιβλία και θα έλεγα στα παιδιά, τα οποία θα ήξερα ότι είναι ελκυστικά για τα παιδιά. Θα τους έλεγα να διαβάζει τα ολόκληρα. Ας πούμε, εμείς όταν πηγαίναμε σχολείο, θυμάμαι δευτέρα ηλικίου κάναμε τον Ενδίποδα. Τον Ενδίποδα τυράνο. Και επειδή τον κάναμε στα αρχαία και η δασκαλία επικεντρωνότανε σε μεγάλο βαθμό στα γραμματικά φαινόμενα, στα συντακτικά φαινόμενα κτλ. Φτάναμε στο τέλος του κολοσσίου αυτού του έργου και δεν είχαμε καλά καλά καταλάβει περίπτωσης πρόκειται. Έγιναμε ανταλπιτός. Το ζήτημα είναι να έρθουμε σε επαφή τα παιδιά. Δεν μπορείς να κόβεις ένα κομματάκι από κάτι. Δώσου στο ολόκληρο. Και βάλου τους να το διαβάσουν. Ήλπιζε καν το σταυρό σου ότι θα τους τραβήξει και θα το κάνουν αγκαρία. Και μετά συζήτησα μαζί τους. Αυτό το κάνουμε και σαν βιβλιοθήκη εμείς. Άσχετα να το κάνει το σχολείο. Οι λέσχες αναγνώσεις που έχουμε, ας πούμε διαλέγουμε 10 βιβλία ενός συγγραφέα και 10 παιδιά παίρνουν από ένα βιβλίο και τα συζητάνε όλα. Οπότε η βιβλιοθήκη μπορεί να έρθει από πάρο να συμπληρώσει, ίσως, σε αυτά που λείπουν από το σχολείο. Ναι. Την Αστραδενή δεν την έχω διαβάσει. Δεν ξέρω τώρα με ένα βυασμό παιδιού. Όχι, δεν νομίζω ότι είναι ένα βιβλίο το οποίο τελειώνει με ένα βυασμό ενός παιδιού. Δεν νομίζω ότι είναι το κατάλληλο για ένα παιδάκι τέτοις, τέταρτις, πέντους, δημοτικούς. Σε καμία περίπτωση, υπάρχουν πολλά άλλα βιβλία. Δηλαδή, βιβλία τα οποία να είναι χαρούμενα, να έχουν ήρωες που να έχουν τη χαρά της ζωής, να είναι σκανταλιάρδες, να κάνουν πλάκες. Μπράβο, θεσσαύρωση βαγείας. Να καλύπτουν τον κόσμο. Αυτά. Εμένα αυτά με ήλικα. Με ήλικα και με ήλικα ακόμα, αν θέλετε. Δηλαδή, ποιο παιδί μπορεί να αντισταθεί στη γοητεία του Tom Sawyer, έτσι, ή στις μέρες μας του Harry Potter. Ο Φύλακας Σίκαλη. Ο Φύλακας Σίκαλη, ναι, αλλά είναι το πιο μεγάλο, παιδιά. Εγώ το διάβασα στα 12. Στον Λύκειο. Ο Tom Sawyer είναι ένας Φύλακας Σίκαλη, με έναν τρόπο. Ο Harry Potter είναι ένας ήρωας που νομίζω, τουλάχιστον τα πρώτα δύο βλία του, θα γίνουν βλία αναφοράς στο μέλλον. Δεν είναι παραλογοτεχνία, είναι λογοτεχνία. Ο κύριος Βάιος ήθελε κάτι επίσης να πει, δεν ξέρω, είναι να ξανοίξω τον μικρόφωνο του. Μπορώ να ξαναμιλήσω με τον κύριο Συγγραφία ή μήπως τρώω χρόνο από άλλος... Να απαντήσω στην ερώτηση. Αν μου επιτρέπετε, συγγνώμη, επειδή είχα κλειστό το μικρόφωνο, προσπαθώ πριν να μιλήσω, βλέπω τώρα διακοπή και τον δημοσιογράφο τον κύριο Κοντό από το Τρίκαλα. Σαν δημοσιογράφος οφείλει να κάνει ερώτηση, οπότε να ανοίξουμε το μικρόφωνο, Δημήτρη, κάποια στιγμή. Ωραία. Συγγνώμη. Ναι, κύριε Βαϊερό. Θα απαντήσω σε αυτό με τα κόμιξ. Έχω μιλήσει για τα κόμιξ. Ναι, ναι, ναι. Συμβαίνει το εξής, εμείς θα μπορούσαμε να γράψουμε ένα ολόκληρο άρθρο για τα κόμιξ, για τη σχέση δική μας, δικής μας γενιάς με τα κόμιξ. Όταν ήμασταν πιτσιρικάδες, τέλει δεκαετίας 70 και αρχές δεκαετίας 80, τα μόνα κόμιξ που κυκλοφορούν στην Ελλάδα ήταν τα Mickey Mouse, του Disney δηλαδή, τα κλασικά εικονογραφημένα τα οποία εγώ τα θεωρούσα πολύ διδακτικά, δεν μ'αρέσανε ιδιαίτερα, και βέβαια υπήρχε και μια άλλη κατηγορία κόμιξ τα οποία ήταν για μεγαλύτερα παιδιά, είχε και για τα παιδιά τα οποία τα διαβάζανε κρυφά, που ήταν ερωτικού ή σχεδόν πονογραφικού περιεχομένου. Μετά, το έτος 1977, κυκλοφόρησε στα ελληνικά ο πρώτος Αστερίξ, τον οποίον που ήταν η διχόνια, το επεισόδιο διχόνια, και το είχε μεταφράσει ο Κώστος Ταχτής. Και από εκεί πέρα ξαναβγαίνει ο Αστερίξ και ο Λουκι Λουκ. Ο Λουκι Λουκ ήταν ο Αστερίξ, ο Λουκι Λουκ, ο Is No Good, και νομίζω και ο Τεν Τεν, δεν θυμάμαι, τα πρώτα τρία σίγουρα ήταν η Κοσινή. Ήταν αυτός ο δαιμόνιος, ο ιδιοφύης άνθρωπος, που έφτιαχνε χαρακτήρες κόμιξ, ο Κοσινή. Με αυτά γραπωθήκαμε. Μετά, στα μέσα του 1980, βγήκε το περιοδικό κόμιξ Βαββέλ, το οποίο είχε άλλα πράγματα, πολύ πιο προχωρημένα και ρίξη κέλεφτα, και μετά το Βαββέλ κόπηκε στα δύο και έγινε το παρά πέντε. Και θυμάμαι ότι από το γυμνάσιο και το λύκειο και τα αφητικά μου χρόνια, διάβαζα με τα μανία αυτά τα κόμιξ. Επίσης, βέβαια, υπήρχαν καταπληκτικοί Έλληνες κομίστες, που δεν τους λέγαμε κομίστες, αλλά τους λέγαμε γελαιογράφους, όπως ο Μπόστ. Ο Μπόστ είναι τεράστια ιστορία. Ο Κύρ έγραφε, το θυμάσαι τον Κύρ? Έφτυχνε ιστορίες, δεν ήταν δύο βινιέτες, ήταν ολόκληροι ιστορίες. Και βέβαια μετά από όλα αυτά, ήρθε ο τρομερός Ιωάννου, ο γελαιογράφος, που έδειξε μια ολόκληρη εποχή, και μετά ο Αρκάς. Θυμάμαι με τι αγωνία περιμέναμε εκλοφορήσει το παρά πέντε ή πριν Βαββέλ, να διαβάσουμε τις περιπέτειες του Κόκορα. Άρα τα κόμιξ, για μένα, είναι κομμάτι της νεοτητάς μου. Και ευτυχώς υπάρχουν τεχνίματα, καλησπέρα και από μένα, και ευτυχώς υπάρχουν τίποτα στα πανεπιστήμια πλέον, που διδάσκουν τα κόμιξ. Γιατί, Χρήστο, από ό,τι κατάλαβα, έχουμε αναφορά στην ίδια ηλικιακή περίοδο. Ναι. Ό,τι θέλουμε, το λέω. Και είναι έτσι ακριβώς. Εντάξει, εγώ, επειδή εργάστηκα και χρόνια στην ελευθερωτυπία, κάποιοι από αυτούς ήταν και στην πορεία συνεργάτες και όλα. Υπήρχε αυτός ο Μακαρίτης, νομίζω πια, ο Διουργήμς Καμένος. Έτσι, ναι, ναι, ναι. Επίσης, το μικρό ήρωα, για παράδειγμα, που είχαμε τότε, στο Μπλεκ. Το Μπλεκ, ναι. Το Μπλεκ, κράνος, μάχη. Ναι. Θυμάσαι κράνος, μάχη. Ναι, ναι, φυσικά και το θυμάμαι, ήταν κάποια... και θυμάμαι καλοκαίρια που συνήθως τα αλλάζαμε και πιάχναμε, ειδικά όταν στην επαρχία εμείς, πιάναμε τους πιο παχείς ίσκιους για να διαβάσουμε αυτά κρυφά τις πανάρες, γιατί μας κυνηγάρε. Και βέβαια κατάλαβες όταν αναφέρομαι και το τρομερό κόμιξ ταρατατά. Ναι. Είναι αυτά που έχουν όλη σπίτι απογορευμένα. Ναι, ναι, ναι, ναι, ναι. Δυστυχώς τώρα κατάγαρα να πω, γιατί είχα εκπομπή πριν... Και το σοβεράκι, λέω, Θανασδέ. Ναι. Λοιπόν, πες μας. Όχι, τώρα κατάγαρα να πω στην κουβέντα σας, γιατί είχα εκπομπή πριν στο ραδιόφωνο και δεν πρόλαβα, τώρα κατάγαρα να πω και να σας ακούσω και να σας απολαύσω, δηλαδή. Και χαίρομαι την κουβέντα σας. Ωραία, χαίρομαι και εγώ. Και βλέπω ότι έχουμε και πολλοί κόσμο, έτσι. Ναι. Ωραία είναι αυτά, βέβαια. Τίποτα, ό,τι και να λέμε, τίποτα δεν υποκαθιστά, στην αλήθεια, την επαφή, την κοντινή, τις διαζώσεις. Και να είναι σωστά. Πολύ πιο ωραίο να είμαστε όλοι μαζί. Βεβαίως, αυτό σου δίνει δυνατότητα να το κάνεις από εγώ, από το σαλό, από το σπιτιού μου. Κάποιος παρατηρώ, μ' αρέσει πάρα πολύ, που είστε στις κουζίνες σας, είστε στις... Μ' αρέσει πάρα πολύ αυτό. Βλέπω και το background, το φόντο. Πολύ ωραίο είναι. Βλέπω μια κουρτίνα, μια κυρία που έχει κάτι ωραίο τα καδράκια πίσω. Πολύ ωραία είναι. Όντως, καλό και αυτό. Ήταν ακόμα πιο καλά να είμαστε στην Καλαμπάκα τώρα και να... Να τα λέγουμε από κοντά και μετά το πέρασμα της όλης, εκδήλωσης να βρισκόμασαν και έξω. Αυτά μας έκλειπε. Μόλις μου είπε ο... Προτάθηκε από τη διευθύντρια της Βιβλιοθήκης να το κάνουμε αυτό, της έστειλα το στην Καλαμπάκα μία βραδιά. Ναι, πράγματι. Ναι. Εγώ επειδή τα παρακολουθώ τα παιδιά της Βιβλιοθήκης Καλαμπάκας, αφήνω να πω σε όλα τα παιδιά της Βιβλιοθήκης, μεγάλο μπράβο, γιατί κάνουν πάρα πολύ καλή δουλειά και στο πάρα πολύ καλή δουλειά. Ναι, είμαι βέβαιος. Και τους πρότεινα, δεν ξέρω αν δεν το άκουσες, γιατί δεν ήσουνα, τους λέω τώρα που φτιάχνει τόσο πολύ ο καιρός και υπάρχει το φόβος του κορονοϊού, να μεταφερθεί η Βιβλιοθήκη στην αυλή. Δηλαδή να παίρνουν τα βουλή από μέσα, να παραγγέλνουν και να κάθονται να διαβάζουν στην αυλή. Έχουμε προετοιμαστεί από... Συγγνώμη. Έχουμε προετοιμαστεί και από πέρυσι γι' αυτό, γιατί την έχουμε φτιάξει έτσι κατάλληλα, έχουμε πάρει και τα κατάλληλα επίπλα. Φαντάζομαι ότι φέτος θα χρησιμεύσει. Έχουμε μαζί μας και τον κύριο Ηλιόπουλο, ένα αντιπρόεδρος της KDKE. Δεν ξέρω αν θέλει να πει κάτι. Η προεδρος, η κυρία τη μιλά που λέγαμε προηγουμένως, δεν είναι στο ζωμό, αλλά ο κύριος Ηλιόπουλος δεν ξέρω αν θέλει να πει κάτι. Καλησπέρα και καλώς ήρθατε στη Βιβλιοθήκη. Καλώς βρήκα. Νομίζω ότι η παινία τέχνας κατεργάζεται και οι νόσους ακόμα περισσότερες τέχνες. Θα βρούμε τρόπους. Αυτό το άλλο το οποίο θα μπορούσα εγώ να πω, ως ιδέα γιατί με ρωτάτε ιδέες, θα ήταν η Βιβλιοθήκη και η μεγάλη σας ευεργέτης που την ανακένει σε βάθρο, να παίρνει δύο-τρία παιδάκια ή ένα έστω από την Καλαμπάκα και να του προσφέρει ένα ταξίδι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό θα τις πρότεινα εγώ. Ένα εκπαιδευτικό τουρ για δύο-τρεις μήνες, ίσως καλοκαιρινούς. Ή σε κάποιο πανεπιστήμιο, ή σε κάποιο κολένιο να κάνει και να γίνει έτσι. Έχουμε διάφορες ιδέες, αλλά υπάρχουν και θέματα νομικά και πώς μπορεί ένα παιδί χωρίς κυδαιμόνα να πάει. Πολλές από τις ιδέες μας αντιμετωπίζουν, πώς λέγεται, συνικά τύχη. Αυτή είναι η αντιμετωπισία. Εσείς τώρα είστε στην Αμερική εδώ? Φιλανδέλφια, στην Περσοβένια. Άστι με, και τι γίνεται εκεί? Διαφέρον είναι κύριε Λιόβουλε. Πείτε μας τι γίνεται εκεί. Με μεγάλη χαρά θα σας πω περισσότερα και την Κυριακή όταν μιλήσω. Δεν θέλω να χαλάσω το κέφι, αλλά βασικά έχουμε ανοίξει λάκους για αυτούς που δεν το ζητάνε. Είμαστε η τρίτη κατασυρά πολιτεία που έχει χτυπηθεί πιο άσχημα από τον ιό. Να σας ρωτήσω κάτι. Καταρχήν πούμε πάρα πολύ εννοείται. Ευχείο το μεγαλύτερο ποσοστό των νεκρών από το Covid είναι Αφροαμερικάνς και Λατινός. Όχι, δεν έχουμε αυτές τις στατιστικές. Βασικά η στατιστική είναι και κάτι το παρικενδενευμένο. Ποσοστό σε αναλογία από φυλή σε φυλή, από οικονομικό επίπεδο σε οικονομικό επίπεδο. Φάντως αυτή τη στιγμή δεν έχουμε τα λεγόμενα target groups να πούμε ότι με βάση την εθνότητα του καθενός. Με βάση την οικονομική δυνατότητα. Παρακαλώ. Με βάση την οικονομική δυνατότητα έχουν την ίδια πρόσβαση όλοι στο σύστημα υγείας. Γιατί τώρα είναι δημόσιο σύστημα υγείας οι ΗΠΑ. Όχι, γιατί έχουμε πολύ άσχημο σύστημα υγείας. Δεν έχουμε. Είσαι καλός δικηγόρος, είσαι καλά. Αλλά και ο γιατρός και δικηγόρος θέλουν λεφτά. Κύριε Λιόπουλε, μπορεί κάποιος να ασθενεί βαριά από κορωνοϊό, από COVID, και να μην έχει πρόλβαση στην υγεία, άμα δεν έχει υψηφική ασφάλιση. Υπάρχει μεγάλη στενότητα από όρων και από equipment, και από personal protective equipment για τους νοσηλευτές. Όλες οι υποθέσεις περνάνε από το Triage, όπως από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Μιλάμε για τα μεγάλα αστικά κέντρα, γιατί ο γιατρός πρέπει να αποφασίσει ποιος θα πάρει πρώτο στην κούρα, ποιος δεύτερος, ποιος τρίτος. Αυτή τη στιγμή αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να κρατήσουμε κάτω τις περιπτώσεις, για να μην γεμίσουν τα νοσοκομεία, τα οποία γεμίζουν πολύ γρήγορα. Η κυβέρνηση της πολιτείας, όχι των νοημοπολιτειών του state, ανταποκρίνεται καλά? Ναι. Αυτό που μας έχει σώσει είναι η ανεξαρτησία των βουλειτειών, γιατί η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν έχει κάνει καλή δουλειά. Και αυτό ένα τελευταίο θα το ρωτήσω εγώ και μετά νομίζω ότι όλοι θα το ρωτήσουν. Αυτό που είπε σήμερα ο πρόεδρος Τραμπ, το είπε όπως το καταλάβαμε. Είπε δηλαδή να πίνουν οι άνθρωποι, είπε αυτό το πράγμα. Άργησα να έρθω στην συζήτηση, γιατί είμαι υπεύθυνος για το Covid εδώ στη Φιλαδέλφια. Και δουλεύουμε εδώ και 1,5 μήνα. Το αστείο μεταξύ όλων που έρχονται είναι ο καθένας να κρατάει μια διαφορετική κούπα του καφέ. Σήμερα εγώ κράτησα αυτό η κούπα του καφέ και τους έκανα αυτό και πεθάνων όλοι στα γέλια. Γιατί στη μεγάλη τραγική στιγμή ή θα βάλεις στα γέλια ή θα αρχίσεις να κλαις. Δηλαδή το είπε έτσι. Είπε αυτό το πράγμα, ο πρόεδρος ήταν με ένα πορτινό. Έχω κοραστεί να ζητώ συγγνώμη, αλλά για άλλη μια φορά ζητώ συγγνώμη. Αλλά δεν φταίτε εσείς. Δεν φταίτε εσείς. Όπως λέω και σ' όλους τους συνεργάτες μου έχω ορκισθεί να προστατεύω τη θέση, όχι τον πογό που κρατεί πάνω στη θέση. Τι άλλο μπορώ να σας πω. Η Ελλάδα θα μπορούσε να βοηθήσει κάπως στην Αμερική. Παρακαλώ. Η Ελλάδα, η μικρή Ελλάδα θα μπορούσε να βοηθήσει κάπως στην Αμερική σε αυτή τη συγκυρία. Ναι, όχι μόνο θα μπορούσε αλλά θα ήταν ένα πολύ καλό παράδειγμα. Δεν θέλω να κλέψω τη συζήτηση με το καλό την κυριακή. Θα σας πω τις δικές μου τις παρατηρήσεις. Δεν θέλω κι εγώ να είμαι σε αυτή τη συζήτηση την κυριακή. Θα σας στείλω το link να μπείτε στις κυριακείς. Ωραία. Άρα κύριε Λιόμουλε θα πούμε την κυριακή κουράγιο. Ευχαριστώ. Η Ελλάδα, το λέω και το εννοώ, είναι ένα λαμπρό παράδειγμα. Ναι, πέραν αυτό πρακτικά μπορεί να κάνει κάτι. Σαν παράδειγμα, εάν και πολλοί μελετούν τα παραδείγματα, καταλαβαίνουν τι συμβαίνει, η ιατρική είναι το ένα μέρος. Η επιδημιολογία κάθεται κάτω με τη μεζούρα, πόσο μακριά καθόταν αυτός από εκεί, πόσο καθόταν εκεί πέρα, πόσο ανέπνε. Έχουμε μια τεράστια τράπεζα πληροφοριών που οτιδήποτε γίνεται και σωστό και λάθος, έχει τρομακτικό ενδιαφέρον. Και αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι ένα από τα παραδείγματα προσμήμηση. Το παράδειγμα της Ολυμπίας το επικαλείται κανείς? Τις? Της Ουηδίας. Το παράδειγμα της... ναι. Ας τα πω με την Κυριακή. Ας τα πω με την Κυριακή. Η Ελένη συνέχισε λίγο με τη σειρά της. Η Ουηδία μιλά για την ανοσία της αγγέλης. Σωστό παράδειγμα. Αλλά πρέπει κάθε φορά που λέμε κάτι να καταλαβαίνουμε τι ακριβώς εννοούμε και αυτό είναι μια συζήτηση που πρέπει να γίνει. Ελένη. Ε, ναι. Λοιπόν, την Κυριακή θέλω κι εγώ να είμαι οπωσδήποτε παρών σε αυτή τη κουβέντα. Θα σας στείλω εγώ να λύνω. Με μεγάλη χάρα. Λοιπόν. Ερωτής που προσπεράσαμε. Αν έχετε σκεφτεί να γράψετε βιβλία για παιδιά. Νομίζω ότι έλαμπτε βιβλία για παιδιά. Για παιδιά τα οποία είναι άτακτα και θέλουν να τα μάθουν τα βράδια πριν τις ώρας τους. Όχι, παιδικά βιβλία δεν έχω σκεφτεί να γράψω. Δεν νομίζω ότι είναι κάτι το οποίο το έχω, ας πούμε, μέσα μου. Επόμενη ερώτηση. Αν τα βιβλία σας είχαν soundtrack τη μουσική θα ακούγαμε. Τα πάντα. Τα πάντα. Γιατί εγώ να τα γράφω ακούω κάθε είδους μουσική. Και κύριε Πλησιώτη, ξαναλωτάει, τον τελευταίο καιρό κλείζει έδαφος η μικρή φόρμα. Είναι η γρήγορη εποχή η αιτία ή είναι η πρακτική εκδοτική λόγη. Δεν ξέρω ποιο είναι η λόγη. Γράβονται πολύ ωραία πράγματα στη μικρή φόρμα, λέει διηγήματα. Και ξέρετε το δίγημα είναι και πιο δύσκολο ίσως είδος από το μυθιστόριμα, γιατί το καλό δίγημα απαιτεί πάρα πολύ μεγάλη αφαιρετική δυνατότητα. Να μπορείς να κόβεις, να κόβεις, να κόβεις. Ενώ το μυθιστόριμα είναι συνθέτης. Δηλαδή το δίγημα είναι μουσική δωματίου, το μυθιστόριμα είναι συμφωνική μουσική. Εμένα μου πηγαίνει το μυθιστόριμα. Και τα διηγήματα που έχω γράψει είναι σαν συνόψεις μυθιστοριμάτων. Αλλά υπάρχουν άλλοι άνθρωποι που διακρίνονται, ή ο τρόπος τους ή το ταμπεραμένο τους είναι του διηγηματογράφου. Και σας λέω, υπάρχουν, γράφονται πολύ ωραία δίγημα στη Ελλάδα στην εποχή. Νομίζω ότι ο κορυφαίος διηγηματογράφος είναι ο Σκαμπαρδόνης ο Γιώργος. Αλλά και αυτό το βιβλίο του Γιακ, του Παπαμάρκου, δεν πάει πίσω. Έχουμε έναν άλλο πολύ νέο που λέγεται Παλαβός, Γιάννης Παλαβός και είναι εξαιρετικός. Ποιος λέγεται Παλαβός? Παλαβός. Αλήθεια. Αυτό που ήμουν Εβάδικα, το ξέρω, ναι. Είναι εκπληκτικός άνθρωπος. Και πολύ καλός γραφέας. Πονέξυπνος, ναι. Λοιπόν, οπότε μπορούμε να ελπίζουμε τα καλύτερα για την ελληνική πεζογραφία. Χρήστον, να ρωτήσω κάτι. Επειδή εκδίδω μια εφημερίδα, σατρικάλα. Ναι. Το έντυπο πλέον, το βιβλίο ως βιβλίο, σε σχέση με την τεχνολογία, την καινούργια, πού το αποθετήσετε? Τι θα γίνει? Εγώ νομίζω ότι θα σου πω στα φωστά. Θα σου πω στα φωστά. Γιατί μας πήρε η νύχτα. Ναι, ότως. Νομίζω ότι το έντυπο, δηλαδή το τυπωμένο χαρτί, ευθύνει. Είναι υπόθεση, είναι σε αποδρομή. Τώρα, αν θα είναι σε αποδρομή για τα επόμενα 5 χρόνια ή 10 ή 15, δεν ξέρω. Αλλά πιστεύω ότι το μέλλον της εφημερίδας, της ενημέρωσης, είναι το διαδικτυακό. Βιβλίο? Το βιβλίο βλέπεις ότι και στην Αμερική ακόμα, που είναι η πατρίδα του e-book, τα e-book δεν καλύπτουν πάνω από το 10% της ζήτησης. Δηλαδή ο κόσμος ακόμα αντιλαμβάνει το βιβλίο ως ένα αντικείμενο χάρτινο, με εξόφυλλο, το οποίο έχει μια ζωγραφιά, μια φωτογραφία, και το οποίο υπάρχει ένας φετικισμός εκεί πέρα, με την καλή ή την κακή έννοια. Εγώ δεν τον έχω αυτό το φετικισμό. Ξέρω ανθρώπους οι οποίοι όταν πιάνουν στα χέρια το βιβλίο πρώτη φορά το μυρίζουν. Ή το κάνουν έτσι, το φιλιομετρούν. Και αν είναι κάποια ειδονία από αυτό. Εγώ δεν είμαι σε αυτή την κατηγορία, αλλά το καταλαβαίνω και το σέβομαι. Γι' αυτό νομίζω ότι οι εφημερίδες θα γίνουν διαδικτυακές πολύ πριν, ψηφιακές, πολύ πριν από το βιβλίο. Το τελευταίο που θα πάρει να εκδίδεται σε χαρτί πανωτυπών, θα είναι το βιβλίο. Αυτό το οποίο βλέπουμε και τώρα με το κορωνοϊό, αλλά και γενικότερα, είναι ότι όποιος παράγει περιεχόμενο διανοητικό περιεχόμενο, σκέψη, αφήγηση, άποψη, μια ενδιαφέρουσα οπτική αν έχει και την αποτυπώνει, ποτέ δεν θα βρεθεί στα αζίτητα. Οι κοινωνίες έχουν ανάγκη ο περιεχόμενος. Δεν θα χαθεί πίστευω. Όχι, δεν θα χαθεί πίστευω. Δεν θα χαθεί. Και το πιστεύω μπορεί να μπούσαν να επιχειρηματολογήσουν για το πιστεύω. Δηλαδή κάποιος ο οποίος κάτι γράφει που έχει κάποιο νόημα και μπορεί να το περάσει, να το κάνει να τραβήξει και την προσοχή των ανθρώπων, των άλλων, δεν γίνεται. Επίσης, να σου πω κάτι. Τώρα με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όντως περάσανε μία περίοδο ακραίας επιθετικότητας, ή συγκρούσεων λεκτικών ευτυχώς, γιατί η άνοδος των social media στην Ελλάδα συνέπειε με τη βαθιά οικονομική κρίση, που απελευθέρωσε δυνάμεις ιδιαίτερα επιθετικές. Νομίζω ότι ακόμα βρισκόμαστε στην παιδική ηλικία των social media. Θα οριμάσουν και οι χρήστες του και θα επικρατήσει μία άλλη ισορροπία. Με φοβίζει το γεγονός, ίσως ο κ. Ελιόπουλος επειδή στην Αμερική ήδη είναι πολύ πιο προστάσιος όλους αυτούς τους τομείς, με φοβίζει το γεγονός ότι μπορεί ο Χρήστος Φοβενίτης, για παράδειγμα, να γράψει ένα εκπληκτικό αριστούργημα κυβερνητικά, αλλά επειδή πλέον κατέχοντας την πρόσβαση στο διαθήκτυο, οι μεγάλες εταιρείες, για να μην αναφέρω ποιες, να τον εξαφανίσουν τελείως, να χαθεί και να προβάλλουν ένα μέτριο. Αυτό δεν ήταν πιο εύκολο παλιότερα. Παλιότερα έπαιρνα να περάσεις, για να δεις το κείμενό σου τυπωμένο, έπαιρνα να το εγκρίνεις ο αρχισυντάκτης, ο διευθυντής, ο ιδιοκτήτης. Τώρα απλώς το ανεβάζεις. Είναι δύο τα θέματα. Το πρώτο είναι ότι υπάρχουν πολύ ισχυροί νόμοι, τουλάχιστον στην Αμερική, και υποθέτω ότι πρέπει να είναι το ίδιο με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτό που λέμε net neutrality, βάσκετα με το τι μπορεί να θέλει μια εταιρεία ή ένας ιδιώτης να κάνει για να σταματήσει μια έκδοση, ή για να μην επιτρέψει μια έκδοση, τη στιγμή που θα βγει στο διαδίκτυο, πρέπει οι ταχύτητες να είναι οι ίδιες για όλους. Και να μην μπορεί κάποιος να προλάβει το να μπορεί να διαβάζει κανείς, ας το πω ένα μεγάλο βιβλίο, χαμηλώντας ταχύτητα και κάνοντας τόσο χουραστικό, δεν πρόκειται να το διαβάσω. Το δεύτερο είναι ότι υπάρχουν οι νόμοι της πνευματικής ιδιοκτησίας, οπότε τη στιγμή που θα μπει μέσα στο διαδίκτυο, μπορείς πολύ ευκολότερα να ακολουθήσεις το μονοπάτι που πήγε, πότε άνοιξε, πότε έκλυσε, και να αποδείξεις πραγματικά εάν κάποιος έχει μπει στη μέση. Οπότε η παλιά συζήτηση μεταξύ ενός εκδότη, μεταξύ ενός το άλλο, που θα έλεγε κάτι το κοντό, το χωμενίδι, τον λιόκουλο, ας τον βάλουμε στο πλάι, πάλι μπορεί να γίνει, αλλά τώρα πλέον μέχρι και σε κλάσμα του δευτερολέπτου, ξέρεις πότε ανέβηκε, πότε κατέβηκε, οπότε αν πραγματικά κάποιος θέλει να το ακολουθήσει, μπορεί τουλάχιστον να το πάει στο δικαστήριο. Και στο ακροσαξιονικό σύστημα μπορούν να σου συγχωρήσουν το εάν κάνεις κάτι το παράνομο, δεν θα σου συγχωρήσουν ποτέ, αν πεις ψέματα στην κυβέρνηση. Εκεί πέντε θα πηγήσουν μέσα. Κατάλαβα, αυτό είναι πολύ χαρακτηριστικό του Αμερικανικού Συστημάτως. Ναι, ναι. Ελένη. Έχουμε κάποια άλλη ερώτηση. Δεν έχει, αν κάποιος θέλει να κάνει κάποια τελευταία ερώτηση, να είστε στο chat, να είστε live. Γεια σας, κύριε Ανταγιάν. Γεια σας, κύριε Μαίριον. Γεια σας. Η κυρία δημουλά που λέγαμε προηγουμένως, κύριε Καμανίδη. Ήρθατε. Μπορείτε να με ακούσετε? Μπορούμε να σας ακούσουμε τώρα. Εντάξει, ευχαριστούμε. Πώς είναι όλοι, ευχαριστούμε. Συγχωρείτε ότι ήμουν τελείως να το κάνω. Γεια σας. Γεια σας, δεν είμαι... Όλοι είμαστε χαρούμενοι σας. Ευχαριστούμε. Όλοι είμαστε χαρούμενοι. Είναι υπέροχο ότι όλοι μπορούν να συνεχίσουν το δουλειά τους σε αυτές τις προσοχές. Σε αυτές τις συνθήκες, είναι πολύ σημαντικό να έχουμε τέτοια δημιουργία. Δημιουργίες και... για τους ανθρώπους να συναντήσουν και να κάνουν κάτι μαζί. Συμφωνώ. Συμφωνώ. Πείτε μας κάτι για τη στιγμή στιγμής σήμερα. Πείτε μας... μια φωτογραφία. Νομίζω ότι ο Παλ θα μπορεί να σας δώσει μια καλύτερη φωτογραφία, αλλά όπου είμαι... Πού είσαι? Είμαι έξω από την Μασσεντουσία. Είμαι έξω από την Μασσεντουσία. Είμαι περίπου 40 μήνες από την Μασσεντουσία. Είμαι έξω από το χώρο. Εντάξει. Ναι. Είναι εύκολο, όλοι είναι σε χώρο. Μπορούμε να πάμε στο αγοράδο και στο φάρμασι αν χρειαζόμαστε αυτό. Αλλά σήμερα όλα είναι ακόμα το ίδιο. Υπάρχει κομμάτια στην Μασσεντουσία. Υπάρχει κομμάτια. Ναι. Πιθανόμαστε πιθανόμαστε δύο περιοχές. Ναι. Δεν ξέρω αν έχουν αλλάξει. Προσπαθώ να μην παρακολουθώ τα νέα κάθε μέρα. Αλλά, ναι, η Μασσεντουσία είναι κλειδιά. Όπως και η Νέα Αγγλία. Είναι το Covid-19 στην Ανατολή και τώρα. Νομίζω πως πριν την επόμενη εβδομάδα, στην Βοσσοί, θα το δείξουμε. Υπάρχει κομμάτια στην Μασσεντουσία. Ναι. Πιθανόμαστε πιθανόμαστε δύο περιοχές. Όπως και η Βοσσοί. Είναι διαφορετικό από κ.ο.κ. αλλά πιθανόμαστε πως η Νόρθυστρα έχει πιθανόμαστε τώρα. Και το δύο πλευράδες είναι πιο μέρος του χώρου. Και το δεύτερο, όπως και η Βυγγίνια, το γνωρίζουμε, επειδή είναι το χώρο στην Αυστραλία και στη Νέα Ζήλοντα. Δεν είναι το χώρο. Είναι τα μέτρα που οι άνθρωποι χρησιμοποιούν. Και το πρόβλημα που συζητούν πίκες είναι ότι μπορείς να έχεις ένα πίκ και μπορείς να πεις ότι έχεις ένα χώρο. Αλλά το πρόβλημα είναι το επόμενο πίκ. Θα τα πούμε όμως την κυρία και αυτά, κύριε Λεόπουλα. Δεν ξέρω, υπάρχει κάτι άλλο για τη σημερινή συζήτηση. Λοιπόν, δεν είσαι πολύ ευαίσθητος. Όχι, είμαι πολύ ευαίσθητος. Φυσικά είμαι, αλλά είμαι ευαίσθητος για να καταλάβω το μεγάλο σχέδιο. Δεν πιστεύω ότι, αν πιστέψω κλωρίνα ή αν πιστέψω ένα κανάλι, θα πηγαίνει. Πιστεύω ότι με πολλά δουλειά και πολλά δισηπλήματα, όπως έχει κάνει η Ελλάδα. Η Ελλάδα είναι το καλύτερο παράδειγμα. Ναι, είναι εξαιρετικό ότι η Ελλάδα είναι το καλύτερο παράδειγμα, ειδικά όσο πιο κοντά. Ξέρεις την Ισπανία, την Ιταλία και την Φράντια και βλέπεις τι συνέβη εκεί. Είναι πραγματικά υπέροχο. Θα μιλήσεις για αυτό το στιγμό, αλλά πιστεύω ότι σε έναν διάφορο τρόπο η Ιταλία μας βοήθησε. Ναι. Είμαστε, είχαμε νέες κάθε μέρα από την Ιταλία και ήταν τρομοκρατικό. Και αυτό μας έκανε να καταλάβουμε το πρόβλημα. Ναι. Ναι. Επειδή της προσοχής. Νομίζω. Εάν η Ιταλία δεν ήταν η Ιταλία, ήταν η Φράντια ή άλλη μορφή χώρα από την Ελλάδα, θα ήταν τόσο αισθητή. Αυτό είναι ένα καλό σημείο. Ευχαριστούμε. Οπότε την κυριαρχή σας περιμένουμε να πείτε και σε γνωστούς όσους αν έχετε και θέλουμε και τους ενδιαφέρει η συζήτηση και να συνεχίσουμε. Λένε υπάρχει άλλη ερώτηση για να μην... Τον οποίο εγώ το γνώρισα το 94-95 στη Σύφνο, δούλευα σε ένα μαγαζί που έρχονταν και έπινε καφέ και θέλω να πω μια ιστορία που με έκανε εντύπωση. Λοιπόν... Τι θυμάμαι ρε. Ποια είναι η σχέση σου με τα ψηλά θέλω να μου πεις, με τα κέρματα. Δεν θυμάμαι. Πιστεύεις σου κέρματα. Άμα ξεμείνουνε... Άμα ξεμείνουνε, δεν ξεμένουν όμως. Λοιπόν ήταν χαρακτηριστικό. Ήταν τις 12 στο μαγαζί. Του πήγαιναν καφέ. Τότε ήταν βραχμές, έβγαζε χιλιάρικο. Ο καφέ σε έκανε γύρω στα 6-7 κατουσάρικα. Του πήγαιναν τα ρε στα κέρματα, τα άφηνε πάνω στο τραπέζι. Μετά από λίγο παρήγγαινε κάτι να φάει, ξέρω εγώ. Έκανε πάλι πόσο έκανε. Του πήγαιναν τα... αυτό με πλήρωνε, πιτόπου. Τα κέρματα τα άφηνε. Κάθε μέρα όταν έφευγε το απόγευμα είχε τουλάχιστον 1.5 χιλιάρικο σε κέρματα αφημένα πάνω στο τραπέζι. Ήταν η χαρά του σελβιτόρου, δεν υπήρχε. Δηλαδή, μου έβγαζε όλο το βράδυ τα ποτά. Τα ποτά, δεν υπήρχε αυτό το πράγμα. Είχαμε πιεί πολλές μπίρες παρέα και είχαμε βρεθεί και σε μπουζούκια. Ήταν ωραίες εποχές. Ωραίες εποχές. Και παραμένουν ωραίες εποχές. Εφόσον είμαστε εδώ είναι ωραίες εποχές. Σας ευχαριστώ πολύ για αυτό που είπες. Και μετά όταν είχα πάει στη βιβλιοθήκη εκεί τη σχολική ένα φεγγάρι στον Άγιο Αρτέμιο, δεν ξέρω αν έχεις πάει κανένα φορά στην Απολλονία, εκεί που είχε ο Ιταλός, στην Πίτσα, κάπου ένα ωραίο κοπήριο και μου είχε δώσει το τηλέφωνο του εκδότη και μας είχε στείλει πακέτο όσα βιβλία είχες βγάλει μέχρι τότε. Ωραία, ωραία. Να είστε καλά παιδιά. Ευχαριστώ πάρα πολύ. Εμείς ευχαριστούμε πάρα πολύ. Εμείς ευχαριστούμε και σας περιμένουμε. Έγινε. Φιλιά μου να. Φιλιά, φιλιά, φιλιά. |
