| 4η Διάλεξη: Κάνω μία πολύ πολύ γρήγορη σύνδεση με την τελευταία φορά, έτσι. Την τελευταία φορά είχαμε πει δυο τρία πράγματα, αλλά αρκετά βασικά για το τι είναι η ειδική αγωγή. Από εδώ και πέρα, έτσι, ξεκινάμε και μιλούμε πια για την ειδική αγωγή. Αφήσαμε πίσω μας το συνολικό ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο και το πώς αυτό καθορίζει τα μοντέλα της αναπηρίας. Και τώρα αρχίζουμε και στενεύουμε, έτσι, για να δούμε το περιεχόμενο της ειδικής αγωγής. Είχαμε αναφερθεί στο τελευταίο ορισμό για το ποια παιδιά συμπεριλαμβάνονται στους μαθητές της ειδικής αγωγής. Και θυμάστε κάποιες κατηγορίες από αυτά τα παιδιά. Δηλαδή, αν σήμερα σας ρωτούσα ποιοι μαθητές περιλαμβάνονται στους μαθητές της ειδικής αγωγής, τι θα μου λέγατε. Σ' ακούω, ναι. Από 4 έως 17, από 4 έως 22, αλλά δεν θα περίμενα να το ξέρεις γιατί σήμερα θα το δούμε αυτό. Τι τύπου δυσκολίες θα έχουν αυτοί οι μαθητές. Λέγε. Περιλαμβάνει άτομα τα οποία δεν βλέπουν. Περιλαμβάνει άτομα τα οποία δεν βλέπουν, γενικά. Περιλαμβάνουν άτομα που μπορεί, αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι τι. Ότι περιλαμβάνονται παιδιά και νέοι που συναντούν σχολική αποτυχία ή αποκλεισμό, εξαιτίας διαφόρων αιτιών. Εντάξει. Το κεντρικό σημείο είναι ότι αυτοί οι μαθητές δεν μπορούν να ανταποκριθούν στη μάθηση της ηλικίας τους. Γι' αυτό και θεωρούμε ότι άρα χρειάζονται όχι απλά την τυπική αγωγή, αλλά την ειδική αγωγή. Βεβαίως μπορεί άρα να πάμε λίγο πίσω, γιατί να μην μιλάμε για τους μαθητές και για το που διδάσκονται, χωρίς να έχουμε μία καλή κατανόηση του ποιοι είναι αυτοί. Εδώ αυτό που θέλω, το είχαμε δει και την προηγούμενη φορά, αυτό που αξίζει τον κόπο να προσέξουμε είναι τι. Στη δεύτερη παράγραφο. Ότι έχουμε μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Θυμάστε καθόλου τη διάκριση μεταξύ των δύο. Ναι. Νομίζω οι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ίσως τα παιδιά αυτά δεν θα τεχτούν για μεγάλο χρονικό διάστημα στην ειδική αγωγή, αλλά μπορούν από κάποιο χρονικό διάστημα να μπορέσουν να τεχτούν στον κοινικό σχολείο. Είναι πιθανόν πραγματικά τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, να έχουν πιο σύντομη σχέση με την ειδική αγωγή. Το κρίσιμο είναι ότι μέσα σε αυτή τη μεγάλη ομάδα, κάποιοι μαθητές έχουν αναπηρία, αλλά υπάρχουν και πάρα πολλοί μαθητές που δεν έχουν κάποια αναπηρία, αλλά έχουν σοβαρές ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Μπορείτε να φανταστείτε ποιοι μπαίνουν σε αυτή τη μεγάλη υπόκατηγορία, στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, και είναι και πολλοί. Μπράβο, τα παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Άρα, οι μαθητές που φοιτούν, που εξυπηρετούνται, που διδάσκονται από την ειδική αγωγή, μπορεί να είναι είτε μαθητές με αναπηρία, είτε μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Κατανοητό μέχρι εδώ. Ωραία. Και βέβαια, αυτή μπορεί να είναι για όλη τη σχολική τους ζωή, ή για μέρος της σχολικής τους ζωής, της σχολικής τους φύτησης στην ειδική αγωγή. Και από την τρίτη σειρά και κάτω, βλέπετε ότι ό,τι σημαντικές δυσκολίες έχουν στη μάθηση, μπορεί να προκύπτουν από πολλά αίτια. Μπορεί να είναι αισθητηριακά, μπορεί να είναι γνωστικά, μπορεί να είναι νευροψυχικά, μπορεί να είναι αναπτυξιακά, και ούτω καθεξής. Καταλαβαίνουμε για ποιους μαθητές μιλούμε. Υπάρχει κάτι εδώ που σας δυσκολεύει στον ορισμό. Όχι. Εδώ μετά είχαμε πει όμως ότι αυτός ο γενικός ορισμός, η ομπρέλα της ειδικής αγωγής, η ομπρέλα των μαθητών που φυτούν στην ειδική αγωγή, και έχει τι, δύο σκέλη, δύο πόδια. Ένα, μαθητές με αναπηρίες, δεύτερο, μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Αν πάμε να το αναλύσουμε τώρα από κάτω κι άλλο, τι θα βρούμε κυρίως. Θα βρούμε μαθητές οι οποίοι έχουν νοητική αναπηρία. Από αυτή τη μεριά, από το σκέλος της αναπηρίας, έτσι. Οι οποίοι έχουν αισθητηριακές αναπηρίες όρασης. Εδώ, νομίζω ότι το είχα πει, ότι δεν θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο, αισθητηριακές είναι. Έτσι. Άρα έχουμε, παιδιά, μαθητές με προβλήματα όρασης, και με προβλήματα ακοείς, τους κοφούς και βαρύκωους μαθητές. Διαβάσατε το άρθρο, έτσι. Έχετε να σχολιάσετε κάτι σε σχέση με τον ορισμό. Ανέφερε το άρθρο κάτι, μια κριτική, σε σχέση με τον ορισμό. Ναι. Ο όρος αισθητηριακός είναι καθαρά ιατρικός και όρασης. Άρα δεν το διαχωρίζει, ίσα-ίσα. Υποστηρίζει. Μπράβο. Πολύ ωραία. Σωστά. Αυτό που βλέπουμε εδώ, για να το συνδέσουμε λίγο με αυτά που διαβάσατε, είναι τι? Ότι ο νόμος του 2008 αντανακλάν μια ιατρική άποψη, παρά το γεγονός ότι αρχεί, συνέχεια λέει ότι είναι κοινωνικό το μοντέλο, κοινωνικό το μοντέλο, και μάλιστα την επαναφέρει αυτή την άποψη, ενώ στο νόμο του 2000 δεν υπήρχε. Για παράδειγμα, στο νόμο του 2000, εκεί που λέει αισθητηριακές αναπηρίας ακοής, έλεγε τι? Κοφή ή βαρύκο οι μαθητές. Εκεί που είχε αισθητηριακές αναπηρίας ώρες, έλεγε τυφλή ή αμβλίοπες. Δηλαδή έβαζε τους μαθητές σαν ολότητα. Είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που και στο άρθρο που διαβάσατε επισημαίνεται από πάρα πολλές πλευρές, και εδώ μπορούμε να το συζητήσουμε, ότι ο τελευταίος νόμος έχει μία θεωρητική εισαγωγή υπέρ του κοινωνικού μοντέλου, και μία υλοποίηση στα πιο συγκεκριμένα που φαίνεται σαν να ξυλώνει ό,τι είχε γίνει από τους προηγούμενους με βάση στο κοινωνικό μοντέλο. Ακριβέστατα, ακριβώς. Ο τελευταίος νόμος λοιπόν ήρθε να ανατρέψει δυστυχώς και να ανακόψει μια πορεία εξέλιξης για την ειδική εισαγωγή. Και σωστά επισημαίνεις ότι αυτό δεν το βλέπουμε μόνο στο θεωρητικό πλαίσιο που ορίζει ποιος είναι το υποκείμενο της ειδικής εισαγωγής, αλλά και στις υπηρεσίες, το πώς γίνεται η διάγνωση, έτσι. Απλά το επισημαίνουμε και εδώ. Εδώ είχαμε δει επίσης, και δεν θα σταθώ περισσότερο, ότι στην ειδική εισαγωγή εντάσσονται επίσης μαθητές, οι οποίοι έχουν τι, έχουν ένα περιβάλλον κοινωνικού αποκλεισμού, και κυρίως μαθητές που προέρχονται από κακοποίηση. Το θυμάστε? Και παραβατικότητα, από το χώρο της παραβατικότητας. Και το τελευταίο, ότι εντάσσονται επίσης οι μαθητές με εξαιρετική ευφυεία ή ταλέντα. Ότι, γιατί το λέω αυτό, δεν μου λέτε σε ποια υποκατηγορία είναι οι μαθητές χαρισματικοί. Είναι στην αναπηρία, είναι στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή υπάρχει και κάτι άλλο. Τι λες? Ναι, εγώ νομίζω ότι μας είχατε πει μάλλον στο π.208 ότι υπάρχουν μαθητές που έχουν ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και μου θέλουν αλλιώς. Δηλαδή μπορεί να είναι καλύτεροι σε μια τέτοια. Εγώ έτσι το κατάλαβα, ότι μπορεί να έχουν μια κλεισσή κάπου άλλο. Κάποιοι δηλαδή χαρισματικοί ταλαντούχοι σε κάτι άλλο. Άρα πού θα τους έβαζες, στους μαθητές με έναν... Στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, έτσι. Δεν θεωρείται ότι είναι μια τρίτη υποκατηγορία καθόλου. Τα παιδιά που είναι ακόμη και με εξαιρετική εφηία ή που έχουν κάποια ταλέντα σε ορισμένους τομείς, έχουν ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Πρέπει να τους προσεγγίσουμε μαθησιακά με διαφορετικούς τρόπους. Προχωράω? Ωραία. Πάμε τώρα λοιπόν να δούμε, είχαμε αναφέρει την Ιμβριώτη. Εδώ έχουμε κάτι πάρα πολύ σημαντικό σ' ό,τι αφορά την ιστορία. Και είναι τι? Είναι η παιδαγωγός Ρόζα Ιμβριώτη. Την ξέρατε νομίζω. Την ξέρατε την Ιμβριώτη καθόλου. Ήταν στα νέοι, στα όχι. Όχι. Τον Γλινό τον ξέρετε? Είδατε πόσο σεξιστική είναι η παιδαγωγική παράδοση. Παρέα ήταν. Παρέα ενώ όχι κοινωνική, ήταν σε αυτήν την ομάδα, έτσι η οποία καθόρισε πάρα πολύ την εξέλιξη της παιδαγωγικής σκέψης. Από εκεί δεν ξέρετε τον Γλινό, έτσι. Ενώ την Ιμβριώτη δεν την ξέρετε. Μπορεί να είναι ένας διπλός αποκλεισμός. Και γιατί ασχολούνταν με την αναπηρία και γιατί ήταν γυναίκα. Παρόλα αυτά η Ιμβριώτη έτσι έφτιαξε το πρότυπο ειδικό σχολείο Αθηνών. Ήταν ειδικό σχολείο δημόσιο. Και σε αυτό θα πω λίγο, όχι κουτσομπολιώ, το backstage. Πώς βρέθηκε η Ιμβριώτη που ήτανε καθηγήτρια σε άλλο σχολείο, έτσι, δεν ήτανε στην ειδική αγωγή. Γι' αυτό και συνδέονταν με τους υπόλοιπους παιδαγωγούς. Πώς βρέθηκε στην ειδική αγωγή. Για δείτε λίγο το χρονικό διάστημα, έχει 937 ιστορικά, πολιτικά. Ποιο να έχουμε στην εξουσία. Μεταξάς. Μεταξάμπια, γιατί το ψηθυρίζετε και δεν το λέτε δηλαδή. Άρα μεταξά λοιπόν. Τι συμβαίνει λοιπόν, ο Μεταξάς δηλώνει στην Ιμβριώτη, η οποία ήτανε αντίθετων πολιτικών απόψων, όπως και ο Γκλινός και τα λοιπά, ότι την ιστορία σου μέσα στα σχολεία ξέχασέ την. Δεν θα ξαναμπείς να την τάξεις. Όμως, όταν του προτείνει η ίδια το να κάνει ένα ειδικό σχολείο και τα λοιπά, λέει, Α, εντάξει, εκεί πήγαινε. Πώς το αντιλαμβάνεστε αυτό. Ίσως θεωρούσατε ότι οι μαθητές του ιδιωτικού σχολείου δεν ήταν τόσο σημαντικοί όσοι είπαν. Προφανώς. Ότι σου λέει, οι μαθητές δεν είναι η τυπική εκπαίδευση. Ο λόγος της Ιμβριώτη δεν θα έχει την απίχηση που φοβότανε. Άμα πρόκειται για ένα κτίριο που θα έχεις παιδιά με νοητική καθυστέρηση, πήγαινε και κάνε το. Και έτσι λοιπόν πήγαινε και το έκανε. Και έκανε ένα πάρα πολύ καλό σχολείο. Δεν λειτούργησε βέβαια πολλά χρόνια. Όπου οι βασικές αρχές ποιες ήταν. Πρώτον εξελικτική βοήθεια. Τι θα πει αυτό. Θα πει ότι κάθε παιδί ανάλογα με το επίπεδο στο οποίο βρίσκονταν, δέχονταν και την αντίστοιχη παρέμβαση. Αυτό σημαίνει ότι η Ιμβριώτη υλοποιούσε τη νούμερο 1 βασική αρχή της ειδικής αγωγής. Η νούμερο 1 βασική αρχή της ειδικής αγωγής είναι η εξατομίκευση. Ότι το παιδί απλά επειδή είναι 10 χρονών και με εννοητική καθυστέρηση, δεν μπορώ εγώ να βρω τι χρειάζεται να μάθει. Θα πρέπει να σκεφτώ για το συγκεκριμένο παιδί τι χρειάζεται να μάθει. Δεύτερο στοιχείο, σχολείο μαθητίας για τη ζωή. Άρα ποιο είναι το αντίθετο του σχολείου μαθητίας για τη ζωή. Το γραμματοσχολείο. Δηλαδή το σχολείο που εστιάζει σε τι, στην εκμάθηση σχολικών γνώσεων. Δεν ήταν λοιπόν το ιδικό σχολείο, το πρότυπο ιδικό σχολείο αυτό, αλλά προετοίμαζε τα παιδιά για την ένταξή τους στη ζωή. Επίσης πολύ σημαντικό στοιχείο της ειδικής αγωγής. Και τα δύο τελευταία, η εκπαίδευση ως δικαίωμα και η εκπαίδευση ως χρέος της πολιτείας. Το σχολείο είναι δημόσιο σχολείο. Σε μία εποχή που η υποχρεωτική εκπαίδευση δεν υφίσταται για τα παιδιά με αναπηρίες. Ας πάμε μετά. Αυτό είναι το πρώτο μας, έτσι. Υπάρχουν και άλλα πράγματα που γίνονται μέχρι την δεκαετία του 60, την ίδια περίοδο. Καταρχάς να πούμε ότι, ή μάλλον να γυρίσουμε λίγο πιο μπροστά, γιατί προχωρά ο λάθος. Εδώ. Να γυρίσουμε λίγο εδώ. Αυτές είναι οι πρώτες κινήσεις που έχουμε στο χώρο της ειδικής αγωγής στην Ελλάδα. Πρώτη ημερομηνία, το βλέπετε, είναι 1906. Το 1000 από την διεθνή ιστορία που είδαμε. Θυμάστε κάποιες ημερομηνίες. Πότε ήταν οι πρώτες απόπειρες. Θυμάστε καθόλου. Που λέγαμε σε σχέση με τη Γαλλική Επανάσταση. Το 1900 ήταν η Γαλλική Επανάσταση. Όχι. Άρα βλέπουμε ότι ακόμη και σε επίπεδο μεμονωμένων κινήσεων ειδικής αγωγής στην Ελλάδα, είμαστε 150 χρόνια αργότερα. Έτσι. Έχει πολύ μεγάλη σημασία αυτό, για να καταλάβουμε γιατί η ειδική αγωγή σήμερα στην Ελλάδα δεν είναι ανεπτυγμένη. Έτσι. Ωραία. Επίσης αυτό που θέλω να... Το βλέπετε και αργότερα, 1923. Εάν τα διαβάσω, θα τα διαβάσω και θα σας ζητήσω να μου πείτε αν υπάρχει κάτι που αξίζει να μας προβληματίσει. 1906 ιδρύεται ο ίκος των Τυφλών στην Καληθέα με σκοπό την περίθαλψη και εκπαίδευση τυφλών παιδιών. Εφτά ως 18. Είναι από προσπάθειες φιλανθρωπικές. 1923 ιδρύεται στους Αμπελότυπους στο σχολείο Κοφαλάλλων από την Αμερικανική Οργάνωση Εγγύης Ανατολή και λίγα χρόνια μετά με κρατική φροντίδα ο εθνικός ίκος Κοφαλάλλων. 1937 το είπαμε και 1937 η ίδρυση της ΕΛΕΠΑΑΠ. Την ΕΛΕΠΑΑΠ την έχετε ακούσει τουλάχιστον, έτσι. Ωραία. Τι προσέχετε. Ποιος παίρνει, να το ρωτήσω, την πρωτοβουλία. Ένα πράγμα είναι ότι είμαστε 150 χρόνια πίσω. Δεύτερο στοιχείο, ποιος έχει την πρωτοβουλία. Είναι περισσότερο εθελοντές και... Είναι φιλανθρωπικές οργανώσεις, το κράτος είναι απ' έξω, έτσι εκτός από. Εκτός από τον Ίκο, έτσι και το σχολείο. Τρίτο, για ποιες κατηγορίες. Εύκολα συγκριμένες ήταν οι υποκατηγορίες δηλαδή. Ποιες? Τυφλούς, κοφούς, νοητική καθυστέρηση και κινητική αναπηρία με νοητική καθυστέρηση μαζί είναι η ΕΛΕΠΑΠ, έτσι. Άρα αυτά τα τρία στοιχεία πρέπει να τα κρατήσουμε. Τρία είναι οι τέσσερα θα τα ξαναμετρήσω. Πρώτο, 150 χρόνια μετά την διεθνή ανάδυση της ειδικής αγωγής. Δεύτερον, ξεκινάει εκτός κράτους μέσα από φιλανθρωπικές οργανώσεις και διεθνή βοήθεια. Πάλι αυτή η διεθνής βοήθεια μας κυνηγάει. Και τρίτον, απευθύνεται κυρίως σε τυφλούς, κοφούς, δηλαδή τις πιο ορατές αναπηρίες. Τυφλή, κοφή, νοητική αναπηρία και κινητική. Αυτή την είδαμε. Πάμε τώρα μέχρι τη δεκαετία του 60. Δηλαδή τι κάνουμε τώρα. Ξεκίνησε 150 χρόνια με 150 χρόνια καθυστέρηση να αναπτύσσεται και τι συνέβη μετά. Γιατί σταμάτησε μετά το 37, το 38, το 23, 37. Τι έγινε το 40. Πόλεμος. Πάνω δηλαδή που η ειδική αγωγή ξεκινούσε, σταμάτησε με βίαιο τρόπο. Άρα επανερχόμαστε μετά πια τον πόλεμο. Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ιδρύονται τι? Φιλοανθρωπικά σωματεία και παρεμβαίνει η εκκλησία με τις εκκλησιαστικές οργανώσεις. Κυρίερχη είναι η ιδρυματική περίθαλψη και φροντίδα και όχι τι. Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο τι μοιάζει να λείπει που το είχαμε πριν. Η εκπαίδευση. Πήρε να αναδειθεί η δικαιαγωγή, τη χτύπησε ένας πόλεμος. Και όταν ξαναβγαίνει και βγαίνει μέσα από πολύ σκληρή κρίση μεταπολεμική, ο χαρακτήρας της πια δεν είναι εκπαιδευτικός αλλά είναι πρωνιακός. Πώς δηλαδή μπορούμε παιδιά που είναι σε πολύ άσχημες συνθήκες να δεχτούν περίθαλψη και πρόνοια. Πάλι με την ιδιωτική πρωτοβουλία, όπου το κράτος τι έχει? Μια γενική εποπτεία. Πουθενά όμως το κρίσιμο είναι ότι όταν ξαναβγάζει τη μητούλα της προς τα έξω, δεν είναι πουθενά η εκπαίδευση και δεν είναι πουθενά το κράτος. Αν προχωρήσουμε, πάμε τώρα μέχρι το 70. Προχωράμε μερικές φορές αναδεκαετίας ανάλογα με τα γεγονότα που συμβαίνουν. Εδώ έχουμε να δημιουργούνται οι πρώτος οργανώσεις αναπήρων και γονέων. Δεν είχαμε στην προηγούμενη περίοδο οργανώσεις αναπήρων. Δεν είχαμε οργανώσεις αναπήρων, είχαμε οργανώσεις φιλανθρωπικές. Εδώ το καινούριο στοιχείο είναι ότι οι οργανώσεις είναι αναπήρων και γονέων. Άρα έχουν ένα διαφορετικό ενδιαφέρον, κίνητρο και ταυτότητα από την προηγούμενη περίοδο. Το 1969 ιδρύεται το Γραφείο Ειδικής Αγωγής στο Υπουργείο Παιδείας. Η πρώτη εμφάνιση, έτσι, στο Υπουργείο Παιδείας. Αυτό το Γραφείο Ειδικής Αγωγής μετεξελίχθηκε μετά σε διεύθυνση ειδικής αγωγής. Αυτό που υπάρχει και σήμερα. 1969 πάλι ξεκινάει στο Μαράσλιο ημωνοϊτής εκπαίδευση. Για πρώτη φορά, δηλαδή το 69, το κράτος τι κάνει, αναλαμβάνει να προετοιμάσει κάποιους εκπαιδευτικούς για την ειδική αγωγή. Με μετεκπαίδευση ένα χρόνο και πολύ γρήγορα μετά έγινε διετής. Σε αυτή τη δεκαετία ιδρύονται περίπου 30 σχολεία-ειδρύματα. Γιατί, με πιανού πρωτοβουλία τώρα, πρωτοβουλία γονέων και ιδιωτών. Ακόμη δεν έχουμε, έτσι, την κρατική παρέμβαση. Την δωρεάν κρατική, ειδική αγωγή. Και βέβαια δεν υπάρχει κανένας προβληματισμός σχετικά με την ένταξη των αναπήρων. Γιατί το επισημένω εδώ? Μπορείτε να σκεφτείτε. Κάτι, ίσως, από τη διεθνή ιστορία. Τα κινήματα, τα διάφορα στο εξωτερικό που επηρέασαν, και το αναπηρικό κίνημα που άρχισε να διεκδικεί, πότε ήταν? Τα κινήματα? Όχι, τα μόνα κινήματα που έχουμε τότε είναι το εργατικό, που δεν μας επηρέασε πάρα πολύ. Πότε ξεκινάνε το αντιρατσιστικό, το φεμινιστικό, των ατομικών δικαιωμάτων, που βάζουν τα ζητήματα του αποκλεισμού και τα λοιπά, θυμάστε καθόλου? 60-70, έτσι. Άρα το επισημαίνουμε εδώ για να καταλάβουμε τι? Ότι συνεχίζουμε να είμαστε σε άλλο δρόμο, σε άλλο παράλληλο σύμπαν θα μπορούσα να πω. Στην Ελλάδα με το τι συμβαίνει διεθνώς. Διεθνώς ήδη αυτή την εποχή η αναπτυγμένη ειδική αγωγή αρχίζει και προβληματίζεται σε σχέση με το αν θα είναι διαχωρισμένη ή ενταξιακή. Εμείς δεν έχουμε ακόμα η δική αγωγή κρατική. Έτσι και βέβαια δεν υπάρχει κανένας προβληματισμός. Τώρα το 1975 έχουμε το Σύνταγμα, το οποίο έχουμε και τώρα και για πρώτη φορά κατοχυρώνει τι? Κατοχυρώνει το δικαίωμα στην εκπαίδευση. Υπάρχουν συγκεκριμένα άρθρα, στα οποία εμφανίζονται τα δικαιώματα των ανθρώπων με αναπηρίες. Καταρχάς, το βασικό όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες στα κρατικά εκπαιδευτήρια. Αυτό τι σημαίνει για πρώτη φορά? Σημαίνει ότι το κράτος υποχρεούνται τι να έχει σε όλες τις βαθμίδες, κρατικά εκπαιδευτήρια ειδικής αγωγής, τα οποία να είναι δωρεάν. Ειδικότερα, στο άρθρο 16, παράγραφος 4, το κράτος ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, άλλο αυτό, καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα με τις ικανότητές τους. Άρα, αναλαμβάνει θεσμικά την υποχρέωση να ενισχύει όποιους έχουν κάποια ειδικά προβλήματα. Στο άρθρο 21, όσοι πάσχουν από ανεία τη σωματική ή πνευματική νόσο, έχουν δικαίωμα ειδικής φροντίδας από το κράτος. Εδώ μπαίνει η φροντίδα. Και 21 πάλι, το κράτος με ρυμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία νεότητας, γύρατος αναπηρίας και την περίθελψη των απόρων. Όπως τα βλέπετε, ποιο από τα τρία άρθρα, ή ποια από τα τρία άρθρα, αφορούν την ειδική αγωγή και εκπαίδευση. Και ποια αφορούν την αναπηρία. Έχουμε εδώ, περιλαμβάνεται στο σύνταγμα, η συνολική φροντίδα, που σημαίνει και εκπαίδευση και άλλες παροχές. Σας είναι γνωστά αυτά καθόλου, ιστορικά τουλάχιστον. Δεν φαίνεται τίποτα, εγώ γιατί είμαι εδώ. Εντάξει, έτσι και αλλιώς θα είναι το απόγευμα στο site, όπως είναι και οι άλλες διαφάνειες. Λοιπόν, πάμε τώρα, μετά το 70, έτσι το βλέπουμε, το 75 κατοχυρώνεται το δικαίωμα στην εκπαίδευση με το σύνταγμα, από το 72 έχουμε την πρώτη παρέμβαση, που είναι την ίδρυση 43 πρώτων ειδικών σχολείων, κρατικών. Άρα ακόμη και πριν την κατοχύρωση με το σύνταγμα, έχουμε την πρώτη παρέμβαση, όπου ανοίγουν 43 ειδικά σχολεία. Βεβαίως αυτά τα ειδικά σχολεία ονομάζονται σχολεία για ασκήσιμα παιδιά. Την έχετε ακούσει την ορολογία, ασκήσιμα εκπαιδεύσιμα. Όχι, μέχρι το 80 περίπου ήταν η ορολογία που χρησιμοποιούνταν, η οποία καταργήθηκε βέβαια, γιατί στην ειδική αγωγή θεωρούμε ότι όλα τα παιδιά μπορούν να μάθουν. Άρα όλα τα παιδιά είναι σε εισαγωγικά εκπαιδεύσιμα. Δεν υπάρχουν παιδιά που είναι ασκήσιμα. Ασκήσιμα είναι τα ζωάκια. Τα παιδάκια είναι όλα εκπαιδεύσιμα. Τώρα, έχουμε τον πρώτο νόμο. Ποιος ήταν ο πρώτος νόμος? Τώρα ερχόμαστε σε πράγματα που τα έχετε διαβάσει και θα χρειαστεί λίγο να με βοηθήσετε. Ο πρώτος νόμος ποιος ήταν, το θυμάστε? Ο 1143 το 81. Περνάν τα χρόνια στην ειδική αγωγή πολύ γρήγορα. Το 81 λοιπόν ψηφίζεται ο πρώτος νόμος και αναλαμβάνει το Υπουργείο Παιδείας την εκπαίδευση. Θα διαβάσω τον πρώτο νόμο, την εισαγωγή, αυτό το κομμάτι εκεί, για να το σχολιάσουμε λίγο. Ο νόμος προωθεί τη διαχωρισμένη εκπαίδευση και δεν προβλέπει καν την ένταξη. Αυτό το σχολίαζε μέσα στο άρθρο σας. Και αναφέρει τι, σκοπός του παρόντος νόμου είναι η παροχή ειδικής αγωγής πρώτον. Και ειδικής επαγγελματικής εκπαιδεύσεως δεύτερον. Δηλαδή έχουμε ειδική αγωγή σε σχολία και ειδική κατάρτιση, επαγγελματική εκπαίδευση, εις αποκλίνοντα εκ του φυσιολογικού άτομα. Εδώ είναι το sick που λένε. 81 λοιπόν, πρώτος νόμος με ενθουσιασμό για να δοθεί η ειδική αγωγή. Και τα άτομα ονοματίζονται αποκλίνοντα εκ του φυσιολογικού. Όταν το 81, πάλι θα σας καλέσω λίγο να το εντάξετε σε ιστορικό πλαίσιο, τι γίνεται στην Ελλάδα συνολικά? Τι αλλάζει το 81? Το πολίτευμα δεν αλλάζει, αλλάζει η κυβέρνηση. Και αναλαμβάνει ποιος? Ο Παπανδρέου, μεσύ θυματή. Αλλαγή. Και όλα γίνονται πιο προοδευτικά. Ο λόγος γίνεται πάρα πολύ προοδευτικός γύρω γύρω. Έχουμε ένα άνοιγμα στο φεμινισμό, ένα άνοιγμα στο πιο δημοκρατικό, στο πιο εξυγχρονισμένο, πλιν ποιου χώρου, σε δικής αγωγής. Έκτου φυσιολογικού λοιπόν. Και τι έχει άλλο, λήψεις μέτρων κοινωνικής μερήμνης. Και αντίστοιχος προς τα δυνατότητά στον ένταξης αυτών στην κοινωνική ζωή. Εδώ λοιπόν για πρώτη φορά εμφανίζεται και το ένταξη. Αντίστοιχα όμως με το πόσο μπορούν. Πού, στο σχολείο? Πού λέει ένταξη? Στην κοινωνική ζωή λέει ένταξη. Άρα, εμφανίζεται η ένταξη ως τελικός σκοπός. Όχι όμως μέσα στα σχολεία ακόμη. Λοιπόν, η φύτης των μαθητών δεν είναι ακόμη υποχρεωτική. Για όλα τα άλλα παιδιά είναι υποχρεωτικό να είναι στο σχολείο. Για τα παιδιά με αναπηρίες δεν είναι. Και έχουμε συνολικά, αυτό μπορείτε να το σημειώσετε λίγο γιατί θα δούμε και άλλα στοιχεία. Το 1981 έχουμε συνολικά 89 σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής. 89 σε όλη την Ελλάδα. Το 1985 έχουμε τον καινούργιο νόμο, τον 1566. Πολύ σύντομα μετά. Ο οποίος τι είναι, είναι απλή μετάφραση στη δημοτική. Αυτό κάνει ο 1566. Είναι ένας νόμος ο οποίος δεν προσφέρει τίποτε. Πάλι δεν αλλάζει τίποτα απολύτως, αλλάζει μόνο τη γλώσσα. Το ξαναλένε στη δημοτική. Πάμε τώρα. 1991 συνολικά 706 σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής. Πόσες ήταν το 1981? 89 Πόσες είναι το 1991? 706 Μέσα σε μία δεκαετία λοιπόν έχουμε μία έκρηξη. Αριθμητική, των μονάδων ειδικής αγωγής. Τι λείπει. Έχουμε τα διδασκαλία, δύο διδασκαλία όλα κι όλα, που προετοιμάζουν εκπαιδευτικούς. Αλλά προετοίμαζαν εκπαιδευτικούς για τις 89 μονάδες. Δηλαδή πήγαιναν 20 και 20 άτομα κάθε χρόνο και τα λοιπά. Και τώρα έχουμε μέσα σε μία δεκαετία 700 πόσες έξι. Και άρα δεν υπάρχουν τα στελέχη. Οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι θα αναλάβουν να αναδείξουν τις δυνατότητες των παιδιών. Γι' αυτό η εστίαση είναι σε τι, στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Δημιουργούνται και άλλα διδασκαλία σε άλλες πόλεις. Σε προγράμματα επιμόρφωσης σε ΠΑΕΚ. Έτσι πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια. Έτσι ώστε αυτές οι μονάδες που ιδρύθηκαν, να αποτελούν πραγματικό χώρο ειδικής αγωγής. Το 2000 ψηφίζεται ακόμη ένας νόμος. Ο οποίος κατά τη γνώμη μου, όπως έχετε καταλάβει και από το άρθρο, ήταν ο καλύτερος σχετικά νόμος, ο οποίος ψηφίστηκε στην ειδική αγωγή. Πρώτα απ' όλα, για πρώτη φορά προβλέπεται σε αυτό το νόμο, η ένταξη στο σχολείο τώρα και στην τυπική τάξη. Όχι ως μελλοντικός στόχος, αλλά ως πρώτη δυνατότητα παροχής ειδικής αγωγής. Τα τότε κδάει. Έχετε κατανοήσει τα κδάει με βάση στο νόμο τι θα έκαναν. Μάλιστα. Τα κδάει λοιπόν αναλάμβαναν το έργο κατά πρώτον, έχουν ένα πάρα πολύ ευρύ έργο το οποίο θα το αναλύσουμε, αλλά κυρίως αναλάμβαναν να δίνουν διαγνώσεις και να προτείνουν που πρέπει να φοιτήσουν οι μαθητές με αναπηρία ή και οι δικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Ερώτημα. Τα κδάει ιδρύονται το 2000. Τι γινόταν πριν. Πώς πηγαίναν τα παιδιά στις 706 μοναδές. Με χαρτί γιατρού. Τι γιατρού. Ένας παιδίατρος μπορεί να έδινε ένα χαρτί και να λέγει αυτό το παιδί έχει νοητική αναπηρία. Ιατροπεδαγωγός. Τέτοιο πράγμα δεν υπάρχει. Η τελευταία ήταν η μοντεσόρια. Έχουμε όμως οι ιατροπεδαγωγικά κέντρα. Σωστά. Μέχρι λοιπόν τότε, παρά το γεγονός ότι έχουμε τι. Ένα νόμο το 81 από το Υπουργείο Παιδείας ή Υγείας. 81 πείτε μου ξανά. Υγείας. Υγείας. Παιδείας. Το 81 έχουμε το πρώτο νόμο ειδικής εισαγωγής από το Υπουργείο Παιδείας. Το 85 έχουμε τη μετάφρασή του στη Δημοτική από το Υπουργείο Παιδείας. Οι οποίοι νόμοι πρέπει να οριοθετήσουν και να συγκροτήσουν και να πούνε τι θα κάνει η δική αγωγή και με ποιους τρόπους. Ναι. Δεν λένε τίποτε όμως για ποιο για τη διάγνωση. Η διάγνωση παραμένει πού? Σ' άλλο υπουργείο. Στο Υπουργείο Υγείας. Πρέπει να πάνε σε η νοσοκομεία, στα παιδοψυχιατρικά τμήματα ή σε οι ιατροπεδαγωγικά κέντρα για να πάρουν διάγνωση τα παιδιά. Με πολύ σοβαρές βέβαια αρνητικές συνέπειες. Γιατί? Διότι αυτοί που ήταν στα ιατροπεδαγωγικά κέντρα δεν ήξεραν τι γινόταν στην ιδική αγωγή. Δεν ήξεραν τι είναι. Δεν είχαν επαφή με το σχολείο, δεν είχαν επαφή με την εκπαίδευση. Άρα υπήρχε μια μεγάλη αναντιστοιχία. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό ότι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ιδικής αγωγής που είναι η διάγνωση και η πρόταση για το πού πρέπει να φοιτήσει, για το τι δυνατότητες έχει και τι πρέπει να διδαχτεί, έρχεται το 2000 στο Υπουργείο Παιδείας. Με μεγάλες αντιστάσεις, παιδιά, από τους ιδικούς του Υπουργείου Υγείας. Δεν ήταν εύκολο αυτό για να γίνει. Ιδρύονται μεταπτυχιακά τμήματα και το πρώτο και τελευταίο έτσι, τουλάχιστον με αυτό το όνομα, παιδαγωγικό τμήμα της ιδικής αγωγής. Τι σας έκανε εντύπωση από το νόμο του 2000, σε ό,τι αφορά τις παροχές, από αυτά που διαβάσατε. Να συζητήσουμε λίγο για το άρθρο. Υποτίθεται ότι έχετε γράψει... Οι εφτά που κατάλαβαν το ίδιο με εμένα και παρέδωσαν την εργασία. Τι λένε? Όχι. Τα πρώτα βιβλία για τους τυφλούς, εννοείς? Για τους τυφλούς, εννοείς? Τα βιβλία για τους τυφλούς υπήρχαν πάντοτε. Αυτό που αναλαμβάνει ως υποχρέος είναι η παραγωγή όλων των βιβλίων. Σε γλώσσα Μπράιχ. Έχουμε τα αναλυτικά... Ναι. Όχι, για το νόμο. Για το νόμο. Ότι προβλέπτει την ένταξη των αλλιών σε τυπικές τάξεις, γιατί μαζί με τα υπόλοιπα. Είναι η πρώτη φορά που αναφέρεται η ένταξη σε τυπικές τάξεις. Είναι η πρώτη φορά που γίνονται αναλυτικά προγράμματα προσαρμοσμένα για συγκεκριμένες ομάδες, αναπηρίες. Έτσι, δηλαδή, έχουμε τα προσαρμογές αναλυτικών προγραμμάτων για τους κοφούς, για τους τυφλούς, για ανωητική αναπηρία, για παιδιά με αυτισμό. Έτσι, άρα για πρώτη φορά τι αρχίζει και βλέπουμε στην ειδική αγωγή. Βλέπουμε περιεχόμενο. Όχι τουβάρια, όχι πόσες σχολικές μονάδες θα υπάρχουν, αλλά το τι θα γίνεται μέσα σε αυτές τις σχολικές μονάδες. Και το τελευταίο βέβαια, ερχόμαστε στο νόμο του 2008. Ελπίζω να έχετε διαβάσει ή να διαβάσετε το άρθρο. Ο τελευταίος νόμος δυστυχώς μπέρδεψε πάρα πολύ τα πράγματα. Δηλαδή, αν ένα στοιχείο έχει ο νόμος του 2000, είναι ότι έχει καθαρό θεωρητικό προσανατολισμό, προτάσεις, μέτρα, υλοποίηση, είναι μια γραμμή σε όλα. Δεν βλέπεις αντιφάσεις και τα λοιπά. Δυστυχώς στο τελευταίο νόμο, τον οποίο σε μεγάλο βαθμό λειτουργούμε μέχρι σήμερα, έχουμε διαρκείς αντιφάσεις. Δηλαδή, κοινωνικό μοντέλο, ιατρικοί ορισμοί. Διατηρούνται, ταγδάει, απονομάζονται και δει, όπου εισάγεται ένας όρος, διάγνωση, διαφοροδιάγνωση. Είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα, διάγνωση και διαφοροδιάγνωση. Έχουμε πολλές αναντιστυχίες των μέτρων που προτείνονται. Και δεν έχουμε καινούργιο γιατί. Καινούργιες υπηρεσίες, δηλαδή να διευρύνεται το πλαίσιο της ειδικής αγωγής. Τώρα, σήμερα, πού φοιτούν οι μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάπηρειες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Πρώτα πρώτα, στη σχολική τάξη του Γενικού Σχολείου. Στο νόμο αναφέρεται με μεγάλη σαφήνια ότι η πρώτη επιλογή φύτισης ενός μαθητή ειδικής αγωγής είναι στην τάξη του σχολείου της γειτονιάς. Σύμφωνο? Δεύτερον, τι συμβαίνει τώρα όταν είναι στην τάξη του σχολείου, ας πούμε, στο Γενικό Σχολείο. Τότε, εάν χρειάζεται η δική βοήθεια, θα πρέπει ο εκπαιδευτικός της τάξης, σε συνεργασία με τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς και το σχολικό σύμβουλο, να φροντίζουν για την υποστήριξη του μαθητή. Δεύτερον, στη σχολική τάξη πάλι του Γενικού Σχολείου, αλλά με παράλληλη στήριξη. Αυτό είναι μια τελευταία προσθήκη των τελευταίων τεσσάρων χρόνων. Όπου προβλέπεται η παράλληλη στήριξη. Έχετε ακούσει κάτι για την παράλληλη στήριξη. Τι είναι σε είδα δυναμική. Είναι μέσα στο πλαίσιο της σχολικής τάξης, εκτός από τον εκπαιδευτικό που υπάρχει και παραδίδει το μάθημα, το βάσχαλο λοδί της τάξης, υπάρχει και ένας ακόμα εκπαιδευτικός, ο οποίος είναι καταδρατησμένος λογικά. Όχι λογικά, είναι νομίζω καταδρατησμένος, αλλιώς δεν γίνεται. Βρε, κράτα το λογικά εσύ, κράτα το λογικά. Ο οποίος κάθεται ή δίπλα στο παιδί ή λίγο πιο πίσω, στην ουσία του ψηθυρίζει, το στηρίζει σε πράγματα ακόμα και στο μην ξεχνά χάσεις τα πράγματά σου. Δηλαδή συνέχεια το υποστηρίζει με διακριτικό τρόπο, έτσι ώστε να μην γίνεται στοχοποίηση του παιδιού μες στην τάξη και έτσι ώστε να το βοηθήσει να μην ιστερεί σε κάτι. Το στηρίζει ιδιαίκως. Αυτό που γινόταν με μένα στο σχολείο μου ήταν σε μαθήματα... Όταν λες στο σχολείο σου. Και στο δημοτικό μέχρι... Είχες στο δημοτικό. Ναι είχα. Βασικά αυτό που είχαμε είναι να παίρνει ένας δάσκαλος στη γλώσσα και στα μαθηματικά, σε αυτά τα δύο μαθηματικήρια. Τα παιδιά τα οποία είχαν δυσκολίες, έτσι ώστε να προχωράνε με τον δικό τους ρυθμό. Άρα σε ποιο μοντέλο είναι αυτό. Για κοίτα εκεί. Σε ποιο σου ταιριάζει πιο πολύ. Δεν είναι στην παράλη γιατί τα περνά από την τάξη. Η παράλη στήριξη είναι η υποστήριξη του μαθητή μέσα στην τυπική τάξη. Έτσι δεν φεύγει δηλαδή από την τυπική τάξη. Και είναι πως όπως το ανέφερε, επιτρέψτε μου τον όρο, man to man. Δηλαδή κάθεται δίπλα, το βοηθάει σε όλα και στην αυλή. Η παράλη στήριξη σημαίνει ότι είναι συνέχεια δίπλα του. Βέβαια τα μοντέλα παράλης στήριξης που έχουν είτε προταθεί, είτε υλοποιηθεί είναι πολλά. Να εξηγήσω εδώ τι. Αυτό που θυμάσαι είναι το μήμα ένταξης και θα το δούμε παρακάτω. Να πω επίσης ότι η παράλη στήριξη υπήρχε πριν το νόμο αυτό. Πώς γίνονταν? Αφορούσε παιδιά με αυτισμό, κυρίως, σχεδόν αποκλειστικά και πληρώνονταν από τους γονείς του παιδιού. Δηλαδή αυτό που δέχονταν το σύστημα, το εκπαιδευτικό, είναι το να υπάρχει ένας εξωτερικός άνθρωπος μέσα, δίπλα στο παιδί, γιατί δεν μπορούσε το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα να το παρέχει. Δηλαδή αυτό ακόμα συμβαίνει με την ιδιωτική παράλη στήριξη. Συμβαίνει, αλλά είναι της δημόσιας. Από τότε και μετά, από την ψήφιση του νόμου και μετά, με συγκεκριμένο ΕΣΠΑ, υπήρξε η παράλη στήριξη. Τα τελευταία δύο χρόνια συρρικνώθηκε και άρχισε να υπάρχει και η παράλη ΕΣΠΑ και η παράλη ιδιωτική. Σε τμήματα ένταξης των γενικών σχολείων. Το τμήμα ένταξης τι είναι αυτό που με λίγα λόγια μας είπες. Δηλαδή υπάρχει μία τάξη σε ένα σχολείο, εκεί υπάρχει ένας εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής, για να εξυπηρετεί όσα από τα παιδιά χρειάζονται μία βοήθεια και ανήκουν στην ειδική αγωγή. Εκείνος ο εκπαιδευτικός είναι μέλος του σχολείου. Έχει τον ίδιο διευθυντή που έχουν και οι άλλοι. Έτσι κάνουν όλα τα πράγματα μαζί. Τώρα υπάρχουν με βάση στο νόμο, στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο διαφοροποιημένο, με βάση στο νόμο τι μπορεί να γίνεται. Μπορεί ένα παιδί να πηγαίνει στη γενική τάξη, αυτό είναι το κοινό πρόγραμμα, και στο τμήμα ένταξης για πρόγραμμα έως 15 ώρες, όχι παραπάνω. Υπάρχει περίπτωση επίσης να έχει εξειδικευμένο ομαδικό ή εξατομικευμένο πρόγραμμα διευρυμένου οραρίου. Τι θα πει αυτό απλά λόγια. Αλλες ώρες μέσα στο οράδιο του σχολείου. Αυτό λέει. Αυτό λοιπόν είναι το κοινό και εξειδικευμένο πρόγραμμα έως 15 ώρες. Χάνουν εκεί είναι το μάθημα. Υποτίθεται ότι στο τμήμα ένταξης, εάν πάει για παράδειγμα όταν κάνει μαθηματικά, θα του διδάξουν μαθηματικά που μπορεί να καταλάβει με τρόπους που μπορεί να καταλάβει, με στόχο κάποια στιγμή τι να κάνει, να επανέλθει στην τυπική τάξη. Αυτό που λέει δηλαδή... Από 3 έως 12 μπορεί να γίνει το τμήμα. Έτσι, για να γίνει χρειάζεται 3 πιο σοβαρές περιπτώσεις. Δηλαδή με 3 μαθησιακές δυσκολίες δεν λειτουργεί τμήμα ένταξης. Γιατί είναι χωρίς διάγνωση. Το βλέπετε? Αυτό το χωρίς διάγνωση προέκυψε από τον τελευταίο νόμο. Στο νόμο του 2000 κανένα παιδί δεν πήγαινε στο τμήμα ένταξης χωρίς διάγνωση. Γιατί όπως θα δούμε στα ποσοτικά δεδομένα, τα σχολεία είχαν αρχίσει και χρησιμοποιούσαν τα τμήματα ένταξης, ως τις αποθήκες που όποιοι δεν μπορούσαν, δεν θέλαν στο μάθημα. Δηλαδή ξεκινούσε, εγώ δεν τα έβγαζα πέρα με έναν μαθητή, πάρτον στο τμήμα ένταξης. Εσύ δεν με βόλευες, φύγε και εσύ για το τμήμα ένταξης. Και άρα είχε διεκδικηθεί και είχε θεσμοθετηθεί ότι στην ειδική αγωγή μπαίνεις μόνο αν έχεις πιστοποιημένες ειδικές ανάγκες. Δυστυχώς ο νόμος το άλλαξε αυτό τελευταίως, έτσι και διεύρυνε το είδος των παιδιών και των προβλημάτων που εντάσσονται στο τμήμα ένταξης. Άρα το τμήμα ένταξης τι λειτουργεί, πώς λειτουργεί. Ή κάποια παιδιά πηγαίνουν στην τυπική τάξη και μπορεί να φεύγουν για παράδειγμα μόνο τις ώρες της γλώσσας. Και να πηγαίνουν στο τμήμα ένταξης. Ή μπορεί να φεύγουν μόνο τις ώρες γλώσσας και μαθηματικών. Ή μπορεί να φεύγουν μόνο τις ώρες των μαθηματικών. Ή μπορεί να μένουν εκεί και να φεύγουν γεωγραφία και κάτι άλλο όπου θα πηγαίνουν στο τμήμα ένταξης. Αυτή είναι η μία δυνατότητα. Υπάρχουν όμως και τμήματα ένταξης όπου τα παιδιά μένουν πολλές ώρες στο τμήμα ένταξης. Όπου δουλεύει δηλαδή το τμήμα ένταξης σαν μικρό ειδικό σχολείο, σαν τάξη ειδικού σχολείου. Δηλαδή μπορεί να είναι για γλώσσα, μαθηματικά, φυσική στο τμήμα ένταξης και για γυμναστική. Ή για ιστορία μόνο που στην τυπική τάξη. Άρα υπάρχουν πάρα πολλές δυνατότητες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Στην πρώτη περίπτωση υποθέτουμε ότι τα παιδιά κάνουν το ίδιο αναλυτικό πρόγραμμα. Στη δεύτερη περίπτωση έχουν εξειδικευμένο ομαδικό ή εξατομικευμένο. Ένας προς έναν και ειδική διδακτική στόχη. Είναι σαφές. Ωραία. Μετά σε σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής, δηλαδή ειδικά σχολεία. Αυτό θα πει σχολική μονάδα ειδικής αγωγής είναι τα ειδικά σχολεία. Τα ειδικά σχολεία τι είναι αυτόνομες διοικητικές μονάδες. Δηλαδή έχουν τον δικό τους διευθυντή, τον δικό τους σύλλογο. Και επίσης στις σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής υπάρχει και πολύ ειδικό εκπαιδευτικό και βοηθητικό προσωπικό. Υπάρχει λογοπεδικός ή θα πρέπει να υπάρχει. Στα περισσότερα υπάρχουν κάποιες ειδικότητες, σε λίγα υπάρχουν όλες οι ειδικότητες. Τα τελευταία δύο χρόνια η κατάσταση είναι δραματική. Υπάρχουν σχολεία μεγάλα με παιδιά με κινητική αναπηρία και δεν έχουν ούτε φυσικοθεραπευτή ούτε εργοθεραπευτή. Άρα ο νόμος λέει πέντε πράγματα, η πραγματικότητα βέβαια μπορεί να είναι αρκετά διαφορετική εξαιτίας άλλων περιορισμών. Στα ειδικά σχολεία λοιπόν έχουμε και άλλες. Έχουμε ψυχολόγο, λογοπεδικό, εργοθεραπευτή, έτσι. Έχουμε βοηθητικό προσωπικό που βγάζει τα παιδιά τα πηγαίνει στην τουαλέτα αν χρειάζονται. Και συνήθως φροντίζουμε τα τελευταία χρόνια τι να κάνουν. Να συστεγάζονται με κάποιο γενικό σχολείο. Αυτό όμως δεν είναι πάντοτε εφικτό. Εδώ ξέρετε κανένα ειδικό σχολείο. Το πρώτο ειδικό. Πολύ κοντά στην παραλία. Άλλο? Το πρώτο ΕΕΚ που λέει ο Σκορτιάτης. Το ΕΕΚ που θα δούμε τι είναι. Το σχολείο Οκοφών επίσης, έτσι, ναι. Αυτό που είναι στην Παρακάτω. Ναι, αυτό είναι το παλιό Ψυχολογικό Κέντρο Βόρειας Ελλάδας. Είναι στην παρακάτω. Έτσι, σε μονάδες οι τμήματα νοσοκομείων, ιδρυμάτων κτλ. Αυτό είναι μέσα σε ίδρυμα. Δεν είναι μόνο σχολείο. Επειδή είναι μια παιδιά που είναι, ας πούμε, από ιδρύματα. Όχι, ναι. Αυτό λειτουργεί στο πλαίσιο του ιδρύματος. Και στον Άγιο Δημήτριο προς το πανόραμα που πηγαίνουμε και εκεί είναι το ίδρυμα Άγιος Δημήτριος, που μέσα λειτουργεί και ενυπιαγωγείο και ειδικό σχολείο. Είναι και ίδρυμα που μένουν. Κάνει και άλλες δραστηριότητες. Έτσι, γι' αυτό τα βάζουμε διαφορετικά. Άλλο πράγμα είναι όταν είναι ιδικό σχολείο μόνο, και άλλο πράγμα όταν είναι ιδικό σχολείο που λειτουργεί στο πλαίσιο τι? Είτε ιδρύματος, είτε ακόμη και νοσοκομείου. Είτε και στις φυλακές, όπως είπαμε, ανηλίκων. Τώρα, αν το κοιτάξουμε λοιπόν, η πρώτη επιλογή για ένα μαθητή με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, είναι να φοιτήσει που? Που? Λέγε. Βλέπεις και μου λες. Τι λέει ο νόμος? Αύριο είσαι εκπαιδευτικός και έχεις στην τάξη σου ένα παιδί με αναπηρία, ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Τι θα σκεφτείς? Ποια είναι η πρώτη επιλογή? Εκτός από τα σχολεία που είπαμε, με την παράλληλη στήριξη κτλ. Η πρώτη επιλογή ποια είναι? Ποια είναι η πρώτη στη σχολική τάξη? Μέσα στη δικιά σου τάξη. Για να ερχόμαστε λίγο και στα δικά σας. Άρα με βάση τον νόμο, είναι δικαίωμα του κάθε μαθητή, με αναπηρία να φοιτά στην τάξη του σχολείου της γειτογιάς. Από εκεί και πέρα μπορεί να είναι, να έχει παράλληλη, να έχει τμήμα ένταξης, λίγο ή πολύ, να είναι σε ειδικό σχολείο, να είναι σε ειδικό σχολείο μέσα σε ίδρυμα, ή αν δεν μπορεί να μετακινηθεί, να δέχεται τι? Διδασκαλία στο σπίτι. Είναι πάρα πολύ ενδιαφέρουσα η διδασκαλία στο σπίτι και σαν μοντέλο, και πολύ χρήσιμη για όσα παιδιά μπορούμε να την προσφέρουμε. Θα ήθελα να ρωτήσω στον τελευταίο νόμο, έλεγε ότι οι γονείς δεν έχουν δικαίωμα, στην τελική απόφαση που θα πάει το παιδί τους, αν διέφερε η διάγνωση από το κεδί και κάποιο ιατρικό κέντρο. Δεν είναι όμως έτσι. Αυτό που συνέβη είναι τι? Ότι ο τελευταίος νόμος αδυνάτησε πάρα πολύ τα δικαιώματα των γονιών, γιατί μία λέξη ήταν όλο. Ο προηγούμενος έλεγε ότι τον κδάει, προτείνει, εισηγείται, τη μονάδα σχολικής φίτησης κτλ. Ο τελευταίος έλεγε, τον κδάει, αποφασίζει τη μονάδα φίτησης. Αυτό ήταν. Άρα θα μπορούσε τι να γίνει να αφαιρεθεί από το γονέα το δικαίωμα, να επιμείνει για παράδειγμα το παιδί του να είναι στην τυπική τάξη. Αυτό στην πράξη δεν ισχύει. Στην πράξη δηλαδή γιατί, γιατί καλύπτεται από την ισότητα με βάση στο σύνταγμα, δεν μπορεί κανένας να διώξει παιδί με αναπηρία από την τυπική τάξη. Δεν γίνεται αυτό. Εκτός εάν συναινέσει ο γονιός. Λοιπόν, το που φοιτούν το κρατώ στο γενικό μόνο για να τονίσουμε τι? Ότι η εκπαίδευση των ατόμων με δικές εκπαιδευτικές ανάγκες, έτσι. Ποια εκπαίδευση? Γενική, τεχνική, επαγγελματική, παρέχεται σε όλα τα σχολεία, τα οποία κατά περίπτωση. Αυτό είναι το καλύτερο. Το κατά περίπτωση, εννοεί κατά περίπτωση παιδιού. Τι κάνουν, οργανώνονται, στελεχώνονται, εξοπλίζονται και υποστηρίζονται κατάλληλα. Αυτό λέει ο νόμος. Ο νόμος δεν τηρείται. Να το ξέρετε, καταστρατικείται κατά φορά. Γιατί υποτίθεται ότι ποια σχολεία τα γενικά ή τα ειδικά οργανώνονται, στελεχώνονται, εξοπλίζονται και τα λοιπά. Τα γενικά σχολεία, έτσι. Άρα αυτό έρχεται ως συνέχεια πολύ σωστά. Γιατί, σου λέει, εάν κάθε παιδί, πρώτη επιλογή φίτησης, για κάθε παιδί η πρώτη επιλογή φίτησης είναι, τι, η τυπική τάξη του γενικού σχολείου της γειτονιάς, τότε σημαίνει ότι τα γενικά σχολεία της γειτονιάς θα πρέπει, τι, αυτά που αναφέραμε, ποια σχολεία και τα γενικά και τα τεχνικά και επαγγελματικά. Γιατί πάρα πολλά παιδιά δεν πηγαίνουν στο γενικό απαραίτητο σχολείο. Ποια σχολεία, τα δημοτικά μόνο ή και τις δευτεροβάθμιας. Και τις δευτεροβάθμιας, έτσι. Άρα όλο το εκπαιδευτικό σύστημα. Λοιπόν, εδώ τώρα, αυτό που ενδιαφέρει να δούμε είναι λίγο, τι, τα χρονικά όρια. Στα ανυπιαγωγία τα ειδικά, στην μεσαία σειρά, μπορεί να πάει ένα παιδί μέχρι τρία χρόνια. Δεν μπορούμε να κρατήσουμε ένα παιδί στον ανυπιαγωγείο, δηλαδή, για πάντα. Στα ειδικά δημοτικά σχολεία μέχρι 7 χρόνια και ανώτερο ηλικιακό έτος το 14ο. Όταν πήγα πρώτη φορά σε ειδικό σχολείο στην Ελλάδα, πολλά χρόνια βέβαια, έτσι πριν το 90, είχε μέσα δεκαεφτά χρόνους και δεκαεφτά χρόνες. Φαντάζεστε στο ίδιο σχολικό πλαίσιο ένα νέο δεκαεφτά ετών με ένα παιδί οκτώ. Ποια άλλη επίδραση. Και ο λόγος που έμεναν αυτά τα παιδιά εκεί, ήταν γιατί δεν υπήρχε τίποτε στη δευτεροβάθημα να συνεχίσουν. Και ξέραν ότι κάνουν κάτι παράνομα, αλλά τα κρατούσαν, γιατί δεν είχαν πού να τα πάνε τα παιδιά. Αλλιώς θα έπρεπε να τα στείλουν σε ίδρυμα. Άρα στα ειδικά γυμνάσια έχουμε ανώτερο έτος το 19ο, στα ειδικά ηλικία το 22ο. Έχουμε επίσης τα ΤΕ, τεχνολογική πρώτης βαθμίδας έτσι μέχρι το 19ο να το και δεύτερης βαθμίδας μέχρι το 22ο. Και τα εργαστήρια ειδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης τα ΕΕΚ. Εκεί τι έχουμε. Την επαγγελματική κατάρτιση. Όπου τα παιδιά μπορούν να πηγαίνουν μέχρι για πάρα πολλά χρόνια. Που βλέπετε 8 χρόνια. Δηλαδή μπορεί ένα παιδί τι να κάνει. Να τελειώσει το δημοτικό. Και αν είναι οι δυσκολίες του πολύ σοβαρές και άρα δεν μπορεί να φοιτήσει ή δεν έχει να κερδίσει κάτι από τη φύτηση σε ειδικό γυμνάσιο ή σε ΤΕ, πηγαίνει κατευθείαν στο ΕΕΚ όπου έχει επαγγελματική κατάρτιση. Τα ΕΕΚ ήταν επίσης μια καινοτομία πια νου νομ. Του 2000. Και ήρθε να καλύψει ένα τεράστιο κενό. Το κενό της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης των ανθρώπων με αναπηρίες. Έχει γίνει πάρα πολλή δουλειά αντίστοιχη με τον παπά σου. Τα στελέχη και οι διευθυντές των ΕΕΚ προσπάθησαν πάρα πολύ να τα στελεχώσουν, έτσι, όμως και εκεί πολλά κενά, πολλές δυσκολίες, έτσι. Εδώ θα σας πω μια πληροφορία που θα την αξιοποιώ. Και βέβαια υπάρχει μεγάλη συμμετοχή. Πότε όμως έχει συμμετοχή. Όταν έχει ειδικότητες που έχουν ένα νόημα για τα παιδιά, έτσι δεν είναι. Αλλιώς πώς θα έρθουν να συμμετέχουν. Θα σας δώσω μια πληροφορία και δεν θα τη σχολιάσω. Εγώ θα περιμένω με μεγάλη υπομονή να τη σχολιάσετε. Έτσι όπως βλέπετε εκεί, έτσι, σε ένα ειδικό γυμνάσιο ή λύκειο. Τι θα περιμένατε να διδάσκετε? Ίσως κάποια φιλολογικά ή κάποια μαθηματικά. Τι μαθηματικά. Στο ειδικό λύκειο και στο ειδικό γυμνάσιο. Ο καθηγητής γιατί δεν είναι δάσκαλος. Αυτό που ξέρω εγώ και θα πρέπει να αισθάνεται τυχερός ο Κιτσιρικάς, αυτό που ξέρω εγώ είναι δυστυχώς στα ειδικά γυμνάσια και στα ειδικά λύκεια, το αναλυτικό πρόγραμμα είναι το κανονικό των τυπικών γυμνασίων και λυκείων. Και διδάσκεται αυτό το πρόγραμμα. Σε παιδιά που χρειάζονται να μάθουν διέρεση. Ναι, διδάσκεται σημαίνει παρουσιάζεται. Αυτό δεν σημαίνει διδασκαλία τις περισσότερες φορές. Αυτό να το κρατήσουμε λίγο για το περιεχόμενο. Είπαμε το πού πρέπει να φοιτούν τα παιδιά. Και τώρα πρέπει να πούμε και το τι μέτρα λαμβάνονται. Τα μέτρα. Κατάρτιση και εφαρμογή ειδικών μεθόδων, χρήση ειδικού διδακτικού υλικού και εξοπλισμού, και παροχή κάθε είδους διευκολύσεων. Δηλαδή από ράμπες μέχρι προσαρμοσμένες τουαλέτες, έτσι, και μέχρι βιβλία, υλικά, μολύβια, μολύβια υπό βοήθησης γραφής, τα πάντα. Μέσα στα γενικά σχολεία αυτά τα βλέπουμε πολύ λίγο έως καθόλου. Στα ειδικά σχολεία υπάρχουν περισσότερο. Αυτό όμως το τονίζω γιατί. Γιατί το τι μέτρα περιλαμβάνει η ειδική αγωγή, δεν πρέπει να ταυτίζεται με το που παρέχεται. Παρεχόμενες υπηρεσίες με βάση τον νόμο. Η διάγνωση, αξιολόγηση εκπαιδευτική, παιδαγωγική ψυχολογική υποστήριξη, φυσικοθεραπεία, εργοθεραπεία, λογοθεραπεία, κοινωνική εργασία και μεταφορά ερώτηση. Άρα η λογοθεραπεία είναι η ειδική αγωγή. Η λογοθεραπεία είναι η αγωγή λόγου. Δηλαδή ο εργοθεραπευτής είναι ειδικός παιδαγωγός. Δεν είναι παιδαγωγός. Αφού παρέχει η ειδική αγωγή. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι παιδαγωγός. Δεν έχει κάνει παιδαγωγικά μου θύματα. Παιδαγωγική κατάρτιση είναι έργο. Εδώ πρέπει να διευκρινίσουμε κάτι. Η ειδική αγωγή περιλαμβάνει εκτός από την εκπαίδευση... και άλλες τι υπηρεσίες. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι που συμμετέχουν... στην ειδική αγωγή προσφέροντας κάποια υπηρεσία... είναι η ειδική παιδαγωγή. Έτσι, για να τα χωρίσουμε. Μπορεί να εργάζεσαι στην ειδική αγωγή. Αυτό δεν σε κάνει ειδικό παιδαγωγό. Ένας ψυχολόγος ο οποίος εργάζεται στην ειδική αγωγή... ή εργάζεται σε ένα κεδί, δεν είναι ειδικός παιδαγωγός. Είναι ψυχολόγος που εργάζεται στην ειδική αγωγή. Έτσι, ήθελες κάτι να πεις. Όχι, δεν είναι κοινωνιολόγος, είναι κοινωνικός λειτουργός. Ο κοινωνιολόγος δεν έχει καμία δουλειά στην ειδική αγωγή. Καμία. Εκτός αν είναι στη δευτεροβάθμια. Βεβαίως. Θα έπρεπε και όχι δεν έχουν. Μα αφού έχουν... Πώς μπαίνουν μέσα αν δεν έχουν... Μπαίνουν με τα κριτήρια που μετά από πίεση των συνδικαλιστικών οργάνων τους ισχύουν. Μην να πω κάτι πάνω σε αυτό. Εγώ, όπως ξέρω, στο πρώτο εκπηλαίος φορτιάτη, ακόμη και κοινωνιολόγος που είναι μέσυχη, κάνει τα σεμινάρια τετρακοσίων ωρών στο ΠΑΜΑΚ. Δηλαδή, μια σχόληση με την ειδική αγωγή την είχε για να την πάρουν, αλλιώς δεν θα την έπαιρνα. Τα σεμινάρια των τετρακοσίων ωρών, και δεν αναφέρομαι στα σεμινάρια του ΠΑΜΑΚ, δεν θέλω να... Όχι, λέω ότι τα σεμινάρια γενικώς ξέρετε. Τι είναι? Αυτό ήταν σαν η κατεύθυνση μου. Είπε κατεύθυνση... ότι ελλείψει αυτού που έχει το μετατυχιακό... Παραδείγμα, εμείς τι είμαστε? ΠΕ2,50 άμα είχαμε πάρει το μετατυχιακό... Αυτή τι ήτανε, κοινωνιολόγος? Κοινωνικηλουργός. Κοινωνικοί λειτουργές. Στο πάντιο βγαίνεις κοινωνιολόγος, δεν βγαίνεις κοινωνικός λειτουργός. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα υπάρχει έλλειψη σε φυσικούς, να της πεις να πάει να κάνει σεμινάρια φυσικής τετρακοσίων ωρών και να πάει να προσληφθεί σαν φυσικός. Όχι, αυτό ακριβώς όπως το λέω. Και όσο απόλυτα το λέω. Η ειδική αγωγή είναι ο μόνος χώρος στον οποίο μπορείς να δουλέψεις χωρίς σπουδές. Και είναι απαράδεκτο. Κανένας φυσικός, άμα κάνει, όχι φυσικός, άμα κανένας ειδικός παιδαγωγός, άμα πάει να κάνει μεταπτυχιακό φυσικής, δεν προσλαμβάνεται σαν φυσικός. Έτσι, ενώ ο φυσικός άμα κάνει ένα, όχι μεταπτυχιακό, τετρακόσες ώρες άμα κάνει σεμιναρίων και online κιόλας, που σημαίνει τίποτε, μπορεί να δουλέψει στην ειδική αγωγή. Αυτή η αντίστροφη λογική μου θυμίζει τη λογική του μεταξά με την ιμβριώτη. Δούλεψε ρε παιδί μου σαν εκπαιδευτικός, αλλά όχι στα κανονικά παιδιά, στα άλλα. Δεν κατάλαβα ότι οι κανόνες ισχύουν για τους υπόλοιπους μαθητές. Οι ίδιοι κανόνες θα ισχύουν και για τους μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Όποτε οι κανόνες κάμπτονται, δεν βγαίνει σε καλό. Δυστυχώς δεν βγαίνει σε καλό. Θα μου πείτε, μα τι να κάνουμε, αφού δεν υπάρχουν άνθρωποι με μεταπτυχιακά. Αυτό είναι το... Μπράβο, κάνε μεταπτυχιακά τότε ως κράτος. Να κάνεις μεταπτυχιακά. Δόξα το Θεό, πανεπιστήμια στην Ελλάδα, να. Δεν χωράμε πια. Έτσι, έχουμε πανεπιστήμια. Τώρα βγάλαν και όλους και όλους. Που σου δίνει και μια άδεια να βγάλεις... Για κάποιον, εσύ θα κάνεις μία άσκηση. Θα κάνεις μία άσκηση μέχρι το τέλος του μαθήματος. Η άσκηση θα είναι... να παίρνεις κάθε προσωπική εμπειρία και να την ερμηνεύεις μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Και όχι να ερμηνεύεις το πλαίσιο με βάση μία προσωπική εμπειρία. Αυτό είναι άσκηση. Δεν το λέω ειρωνικά καθόλου. Όλοι μας επηρεαζόμαστε με βάση από αυτά που έχουμε ζήσει. Και ερμηνεύουμε πάντοτε την πραγματικότητα με βάση στην εμπειρία μας. Είναι το πιο αναμενόμενο. Εκεί που διαφοροποιείται ο άνθρωπος με την κριτική που λέμε ικανότητα, είναι όταν αυτή την εμπειρία την πολλιάζει με νέα πράγματα, που μαθαίνει για να μπορέσει να στοχαστεί πάνω σε αυτή. Έχετε ακούσει τον όρο αναστοχασμός και στοχαστικός δάσκαλος. Έτσι δεν είναι. Άμπρα. Μέχρι την ηλικία των πόσων χρόνων? 22. Μετά τι γίνεται? Οι υπόλοιποι τι κάνουν μετά τα 22, οι νέοι? Ή πηγαίνουν στο πανεπιστήμιο, ή δεν κάνουν τίποτε το τελευταίο διάστημα. Δυστυχώς για τους ανθρώπους με αναπηρίες, οι επιλογές είναι ακόμη λιγότερες. Δεν υπάρχει κάτι άλλο να σπουδάσεις και βέβαια η επαγγελματική τους αποκατάσταση είναι πάρα πολύ περιορισμένη. Μα πάρα πολύ περιορισμένη. Λοιπόν, για τα κεδί. Τα κεδί είναι η μετονομασία των κδάει. Εδώ τώρα στα κεδί όπως βλέπετε έχουμε και διαφορετικές ειδικότητες. Στα κεδί δεν δουλεύουν μόνο εκπαιδευτικοί, δουλεύουν και άλλες ειδικότητες. Δεν δουλεύουν μόνο εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας, αλλά και δευτεροβάθμιας. Τώρα, αυτό που θέλουμε εδώ να επισημάνουμε είναι τι? Τα κεδί αυτή τη στιγμή είναι πραγματικά ο μόνος χώρος, όπου η διάγνωση συνδέεται πάντοτε με πρόταση για σχολική φίτηση. Συνδέεται πάντοτε με εκπαιδευτικές προσαρμογές, προτάσεις. Και βεβαίως το πολύ σημαντικό που διαφοροποιεί τα κεδί από τα ιατροπεδαγωικά κέντρα, είναι η διεπιστημονική τους λειτουργία. Όταν λέω διεπιστημονική λειτουργία, παιδιά, δεν εννοώ ότι υπάρχουν διαφορετικές ειδικότητες. Αυτό υπάρχει και στα ιατροπεδαγωικά κέντρα. Αλλά ότι εργάζονται διεπιστημονικά. Δηλαδή στα κεδί πάντοτε δεν δίνεται διάγνωση από έναν, που από κάτω θα έχει τρεις υπογραφές. Αλλά οι τρεις που υπογράφουν έχουνε εμπλακεί με το παιδί, έχουνε κάνει τη διεπιστημονική συνάντηση και έχουνε συζητήσει και οι τρεις, τουλάχιστον τρεις μαζί και μετά βγαίνει η διάγνωση. Πρόκειται για μια πρακτική, η οποία κατακτήθηκε με πολύ κόπο στην ειδική αγωγή και ελπίζω να μην τη δούμε και αυτήν να φεύγει. Και ερχόμαστε τώρα στο αγαπητό άρθρο 39. Αυτό δεν το έχουμε σχολιάσει, θα το ανεβάσω και αυτό για να το δείτε. Είναι τι, είναι η τελευταία εξέλιξη στην ειδική αγωγή. Τι λέει λοιπόν το άρθρο 39. Λέει ότι τα ΣΜΕΑΕ, ποια είναι τα ΣΜΕΑΕ, σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής εκπαίδευσης, τα ειδικά σχολεία δηλαδή, μετατρέπονται σε τι, σε κέντρα υποστήριξης ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, μιας ενότητας σχολικών μονάδων, ανεξαρτή του βαθμίδας ή αποκέντρωσης, οι οποίες μονάδες συνιστούν τι, το ΣΔΕΙ, το σχολικό δίκτυο εκπαίδευσης και υποστήριξης. Έχετε ξανακούσει και το ΣΔΕΙ, όχι. Να πούμε ότι το άρθρο 39 ρυθμίζει θέματα τα οποία αφορούν και τη γενική εκπαίδευση, διότι υποχρεώνει όλα τα σχολεία, τις πρωτοβάθμιες, όλα, γυμνάσια, ελίκαινη, πιαγωγία, όλα, να ενταχθούν σε ένα ΣΔΕΙ, σε ένα σχολικό δίκτυο. Μέχρι εδώ καλά. Οι δε ΣΜΕΑΕ, τα ειδικά σχολεία δηλαδή, τι κάνουν, θα υποστηρίζουν όλα τα σχολεία που περιλαμβάνει αυτό το σχολικό δίκτυο. Εδώ δηλαδή φανταστείτε στη δράμα. Στη δράμα ας υποθέσουμε ότι έχει πόσα σχολεία. Δημοτικά, 50, 100, 150, πόσα σχολεία έχει η δράμα. Δεν έχει σημασία το συγκεκριμένο πώς καταλαβαίνετε, έστω ότι έχουμε μια περιοχή που έχει 50 σχολεία. Αυτά θα πρέπει να κάνουν δύο ή τρία σχολικά δίκτυα. Πρώτα από όλα να πούμε όχι. Ο σχολός των σχολικών δικτύων, αυτόν τον σχολείο δηλαδή, είναι τι? Ένταξη, το να μην τούτουμε να αντιδείς και οι δικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Αυτός είναι ο στόχος. Η υποστήριξη των τμήματων ένταξης που υπάρχουν μέσα στα γενικά σχολεία, της παράλληλης στήριξης που υπάρχει στα γενικά σχολεία και της κατοίκων διδασκαλίας που υπάρχουν στην περιοχή. Άρα ουσιαστικά στα σχολικά δίκτυα μαζεύεται όλη η εκπαίδευση. Και λέει τι? Δεν υπάρχουν πια το 1ο σχολείο, το 3ο, το 5ο, το 7ο, το 9ο, υπάρχει ένα σχολικό δίκτυο. Και με ό,τι πόρους, τι θα πει πόρη, χρήματα έδωσε σε εγκαστήρια, εκπαιδευτικοί, σχολόγοι, τα πάντα είναι η πόρη. Με ό,τι πόρους έχει αυτό το σχολικό δίκτυο, με αυτούς τους πόρους θα υποστηρίξει όλους τους μαθητές ανάπηρειες και ειδικές ανάγκες. Η λογική λοιπόν, το σδέει, ξαναλέω, η λογική, όχι το τι γίνεται, ήταν το ένα σχολείο για όλους, που εξυπηρετεί όλους με κάθε τρόπο. Τώρα, για τη λειτουργία και την υποστήριξη σε κάθε δίκτυο λειτουργεί τι? Μια εδαιαΐ. Τι θα πει εδαιαΐ? Η Επιτροπή Διαγνωστικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης. Άρα, κάθε δίκτυο σχολείων συνιστά, συστήνει, εδαιαΐ. Μια Επιτροπή. Ποιοι συμμετέχουν σε αυτή την Επιτροπή, να τα πάρουν με τη θέα? Συμμετέχει ο διευθυντής του σδέει, του σχολείου στο οποίο λειτουργεί. Συμμετέχει ένας εκπαιδευτικός γενικής, ένας εκπαιδευτικός συντηχής, ένας ψυχολόγος και ένας κοινωνικός διευθυντής. Πάμε πίσω. Ας υποθέσουμε ότι έχουμε έναν μικρό δέν, που είναι ένα δέν με πέντε σχολεία. Υπάρχει και ένα, στην περιοχή εκείνη, δεν υπάρχει δικό σχολείο. Ή ας πούμε ότι υπάρχει, για να το κάνουμε έρτα. Και σε ένα από αυτά τα σχολεία υπάρχει και θύμα ένδοξης. Και σε ένα άλλο σχολείο υπάρχει παράδειγμα. Τι πρέπει να κάνουμε, πείτε. Για όλα τα παιδιά των πέντε σχολείων, συ του ειδικού σχολείου συνεδριάζουν και πρέπει να κάνουν τα εξής. Πρέπει να τα διαβάσω αυτά, γιατί αλλιώς είναι πολύ δύσκολο. Λοιπόν, η Επιτροπή αυτή, διενεργή διαγνωστική και εκπαιδευτική αξιολόγηση των εμποδίων εκπαίδευσης και των ειδικών εκπαιδευτικών αναγών. Για ποιους? Για όλους τους μανιτές. Αυτή, επίσης, διαμορφώνει πρόγραμμα διαφοροποιημένης διδασκαλίας για τους μανιτές με δικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε συνεργασία με τον εκπαιδευτικό της τάξης που κοιτά ο μαθητής. Επίσης, πραγματοποιεί συνεργατική διεπιστημονική αντιμετώπιση των δυσκολιών του μαθητή μέσα και έξω του σχολείου. Και διαμορφώνει προγράμματα προσχολικής παρέμβασης σε συνεργασία με παιδιαρτικές υπηρεσίες και οργανώνει δημορφωτικά προγράμματα για γονείς με παιδιά έως έξι ετών. Ποιοι τα κάνουν αυτά? Ο ψυχολόγος του ειδικού σχολείου, ο κοινωνικός λειτουργός του ειδικού σχολείου και ο δάσκαλος από το τμήμα ένταξης ή της παράλης, ενώ συνεχίζουν να διδάσκουν τους δικούς τους μαθητές, υποστηρίζουν το ειδικό σχολείο, το τμήμα ένταξης, τους γονείς κτλ. Κάνουν τι? Αξιολόγηση όλων των παιδιών, διαμόρφωση διαφοροποιημένη δασκαλίας για όλους αυτούς, αξιολογούν την ποιότητα της παρέμβασης, κάνουν πρόημη παρέμβαση και προγράμματα συνεργατικής για τους γονείς. Αυτά δεν γίνεται. Απλώς δεν γίνεται. Εδώ στο άρθρο 39 αντιμετωπίζουμε μία βασική επιπολεότητα και δυστυχώς θα καεί και η πολύ καλή του λογική. Η λογική είναι το ένα σχολείο για όλους, αλλά χωρίς πόρους. Δηλαδή να κάνουμε συνεκπαίδευση, να κάνουμε πλήρη έλευση των παιδιών, χωρίς όμως να πάρουμε ούτε έξτρα εκπαιδευτικούς, ούτε έξτρα ψυχολόγους, ούτε έξτρα κοινωνικούς λειτουργούς, αλλά με ό,τι πόρους έχουμε, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια στην δική εβουλία είναι ελάχιστοι, να κάνουμε τι να υλοποιήσουμε συνεκπαίδευση. Δυστυχώς αυτό δεν γίνεται. Και κιντινέται τι να γίνει να απαξιοθεί η συνεκπαίδευση χωρίς να φταίει. Όχι γιατί δεν είναι καλή, αλλά γιατί υλοποιείται με έναν τρόπο εντελώς αναποτελεσματικό. Δυστυχώς τα παρακάτω που έχω είναι ενούμενα και πίνακες. Και άρα είναι εντελώς αδυνατό να τα συνεχίσουμε. Αυτό όμως που θα κάνουμε είναι το εξής. Εγώ θα τα βάλω στο E+, θέλω να δείτε τουλάχιστον αυτό το τελευταίο κομμάτι, στο οποίο τι θα παρατηρήσετε. Θα παρατηρήσετε τρία βασικά χρονικά σημεία, για τρία βασικά χρονικά σημεία, πώς είναι η αριθμή της ειδικής αγωνίας. Δηλαδή, για την πρώτη χαρτογράφηση, που γίνεται το 2003, και έχουμε εκεί την πρώτη αποτύπωση της ειδικής αγωνίας, είναι ένα νούμερο. Δηλαδή να ξέρουμε πώς έβρετε, τι αναπηρία έχουν αυτοί οι μαθητές, πού φυτούν, αυτό δεν είχε ξαναγίνει. Ψηφίζαμε και ξαναψηφίζαμε νόμους, χωρίς να ξέρουμε ποιοι είναι όλοι αυτοί, για τους οποίους θα ψηφίσουμε. Για πρώτη φορά, λοιπόν, είναι η χαρτογράφηση, το 2003. Μετά έχουμε στοιχεία για το 2010, και μετά για το 2012, από που όμως, από διεθνείο οργανισμό, στον οποίο δίνει στοιχεία, η Ελληνική Πολιτεία. Η Ελληνική Πολιτεία μετά το 2003, δεν έχει ξαναδώσει κανένα στοιχείο για η Ελληνική Αγωγή. Αν απευθυνθεί κανείς τη διέκρυση της Ελληνικής Αγωγής, δηλώνται ότι δεν ξέρει, ούτε πώς είναι τα παιδιά της Ελληνικής Αγωγής, ούτε πώς είναι τα σχολεία, ούτε πώς είναι η εκπαιδευτική, ούτε πώς κατανέονται σε όλη την Ελλάδα. Την ίδια ώρα, εντελώς ενήλικη, την ίδια ώρα, ευτυχώς που τους ζητάνε κάποια στοιχεία από την Ευρώπη και στέλνουν κάποιους συγκεντρωτικούς, τουλάχιστον, αριθμούς και μπορούμε να τους παίρνουμε εμείς μέσα από το Special Education European Agency. Μπαίνουμε εκεί και τα παίρνουμε από εκεί. Άρα, έχουμε τη δυνατότητα λίγο να δούμε συγκρήθηκα, τουλάχιστον για το 2003 έχουμε αναλυτική γνώση, γι' αυτό θα δείτε γραφήματα, έτσι. Για το 2010 και το 2012 έχουμε συγκεντρωτικά μόνο αποτελέσματα. Θέλω να τα δείτε και να συζητήσουμε λίγο γιατί είναι πολύ αποκαλυπτική η αγωγή. Για την κατεύθυνση στην οποία προχωράει η αγωγή είναι το πώς αναπτύσσεται. Και αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι έχουμε μια αύξηση τεράστια. Μέσα σε δύο χρόνια, δέκα μπόρικα, έχουμε αύξηση του πολιτισμού της ηλικίας αγωγής πάνω από το 1927-18. Άρα κινδυνεύουμε τι να κάνουμε πάλι. Κινδυνεύουμε πάλι να βρίσκουμε περισσότερα παιδιά με αναπηριές, να τα φέρουμε στο σχολικό σύστημα, αλλά πάλι εκεί να μην υπάρχει κανένας εκπαιδευτικός να τα υποδεχθεί εκπαιδερμένος και καμία δομή ειπικής αγωγής να τα ειπηρεύει. Για πώς τη σύγχυση. Καλώς ήρθες, μη θέλεις. |
