| : niesίγηση το βούτυeday zien πριν. Τα παιδιά μας δε θα το ευχαριστούμε. Φέτατε τους υπόλοιπους. Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα! Καλησπέρα σας. Όλοι έχουμε κάποιες όμορφες αναμνήσεις από τα παιδικά μας χρόνια που μας σημαδεύουν για την υπόλοιπη ζωή μας. Για μένα αυτές οι αναμνήσεις είχαν να κάνουν με τη θάλασσα. Με τη θάλασσα κυριολεκτικά μαγεύτηκα από πολύ μικρός. Δεν ξεκολλούσα. Με παππού Καλίνιο βουτηχτή έμαθα από πολύ μικρός να βουτάω, να ψαρεύω, να χαζεύω το βυθό. Μπορώ ακόμα και σήμερα να κλείσω τα μάτια μου και να αισθανθώ αυτήν την υπέροχη ζεστασιά του ήλιου όταν έχεις μείνει πολλές ώρες μέσα στο νερό και βγαίνεις και τρέμεις ολόκληρος και είναι τα χείλη σου μπλε. Μπορώ να κλείσω τα μάτια μου και να φέρω την εικόνα αυτή του βυθού με ψάρια γεμάτο. Μπορώ ακόμα να ακούσω τον παππού μου να μου λέει πώς να εξισώνω καλά τα αυτιά μου για να μπορώ να βουτήξω πιο βαθιά. Έμεινα λοιπόν κολλημένος με τη θάλασσα για πολλά χρόνια έως και σήμερα και τη σχέση μου αυτή με τη θάλασσα την μετέδωσα και εγώ με τη σειρά μου στην κόρη μου. Τώρα πια βρισκόμαστε αμέτρητες ώρες παρέα στη θάλασσα να κολυμπάμε, να ανακαλύπτουμε, να εξερευνούμε, να φωτογραφίζουμε. Είναι για μένα οι πιο όμορφες στιγμές. Είναι για μένα ορισμός της απόλυτης ευτυχίας θα έλεγα. Η αλήθεια είναι ότι δεν θα μπορούσα να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς τη θάλασσα. Και υποθέτω ότι δεν είμαι μόνος μέσα στην αίθουσα που αισθάνεται έτσι γιατί είμαστε ένας λαός θαλασσινός, έχουμε την τύχη να ζούμε σε μια χώρα που έχει πραγματικά πολύ όμορφες θάλασσες, έχει φανταστικά τοπία, περιοχές οι οποίες πραγματικά σε εχμαλωτίζουνε με την ομορφιά τους. Δίπλα λοιπόν στην μαγεία αυτών των θαλασσών και στην ποικιλομορφία αυτών των τοπίων είμαστε και μια χώρα που έχει πολύ πλούσια βιοποικιλότητα. Αυτή την κυρία δεν δυσκολεύτηκα ιδιαίτερα για να την βρω και να τη φωτογραφίσω. Λίγα χιλιόμετρα μακριά από εδώ, στη Ζάκυνθο, στον κόλπο του Λαγανά, που είναι σήμερα η πιο σημαντική περιοχή για τη θάλασσα. Την βρήκα στα 4-5 μέτρα βάθος. Είναι ξέρετε αυτή η περιοχή μία από τις πολύ λιγές περιοχές στον κόσμο, που μπορεί κανείς να βάλει μία μάσκα, να κολυμπήσει λίγα μέτρα και να βρεθεί μέσα σε ένα βυθό με πολλές χελώνες, στο καλοκαίρι φυσικά, την κατάλληλη περίοδο, με τις χελώνες αυτές οι οποίες κυκλοφορούν στον κόλπο και περιμένουν να φτάσουν πάλι στις παραλίες αυτές, από τις οποίες γεννήθηκαν όλοι. Βάζουν πάλι στις παραλίες αυτές, από τις οποίες γεννήθηκαν και ξεκίνησαν πριν από 20-25 χρόνια, για να αφήσουν τα αυγά τους. Και στα δεκάδες νησιά και στις νησίδες του τόπου μας, στο Αιγαίο, εδώ στην πονεμένη αλλά και μαγευτική Γιάρο, μπορεί κανείς να δει πολλά σπάνια είδη θαλασσοπουλιών, όπως είναι ο μήχος, αλλά ακόμα πιο σπάνια είδη θαλάσσιων θηλαστικών, όπως είναι η μεσογειακή φόκια. Αλήθεια, σήμερα το πρωί η κυρία Τακίλη μας είπε, η Τασσούλα μας είπε, ότι έχει δει μια φόκια, ένα φοκάκι, μάλιστα τον έχει ερωτευτεί τον Κωστή μας είπε. Αλήθεια, έχει δει κανείς από εσάς φόκια στη θάλασσα? Βλέπω κάποιους, μάλιστα. Δεν ξέρω αν το γνωρίζετε, αλλά στην Ελλάδα έχουμε περίπου το μισό από τον παγκόσμιο πληθυσμό αυτού του είδους. Και μάλιστα στο νησί αυτό που σας έδειξα πριν από λίγο, στη Γιάρο, υπάρχει περίπου το 10 με τις 15% αυτού του παγκόσμιου πληθυσμού. Είναι ένα πολύ σημαντικό νησί για την φύση του, αλλά και για την ιστορία του και γι' αυτό παρέαμε πολλούς άλλους φορείς και οργανώσεις, δουλεύουμε για να δημιουργηθεί εκεί ένα θαλάσσιο πάρκο. Δίπλα όμως αυτά τα πιο εντυπωσιακά και μεγάλα ζώα, όπως είναι η θαλάσσα χελώνα και η μεσογειακή φόκια, σε πολύ πιο μικρό επίπεδο, αν κανείς μπει μέσα στις σπηλιές ας πούμε αυτής της χώρας, που είναι δεκάδες σε όλα τα μήκη και πλάτη αυτής της χώρας, μπορεί να ανακαλύψει δεκάδες μικρά είδη ζώων. Και μάλιστα είδη ζώων τα οποία υπάρχουν μόνο στη δική μας χώρα. Είναι αυτό που λέμε ενδυμικά. Το Ινστιτούτο Σπηλολογικών Ερευνών της χώρας μας έχει καταγράψει νομίζω σχεδόν 850 είδη ζώων που βρίσκονται σε σπήλαια, σπηλαιόβια σπανίδας. Ήδη όπως αυτήν εδώ την αράχτη, την μηνοταύρια, η οποία υπάρχει μόνο στη χώρα μας και έχει καταγραφεί σε δύο σπηλαιά στην Κρήτη. Είμαστε λοιπόν τυχεροί γιατί ζούμε σε μια χώρα με πλούσιο φυσικό περιβάλλον και είμαστε πολίτες ενός πανέμορφου πλανήτη. Πόση όμως αξία δίνουμε τελικά σε όλο αυτό? Μήπως έχουμε θεωρήσει ορισμένα πράγματα δεδομένα ενώ κάθε άλλο παραδεδομένα είναι? Πριν μερικές μέρες δημοσιεύσαμε μαζί με την Ζωλογική Εταιρεία του Λονδίνου την έκθεση Ζωτανός Πλανήτης. Εδώ θα δείτε έναν δίκτη, ο δίκτης υγείας του πλανήτη και θα δείτε την εξέλιξη αυτού του δίκτη τα τελευταία 40 ή 50 χρόνια. Την βλέπετε την τάση και προς τα που πηγαίνει. Τα δεδομένα δεν είναι καθόλου ευχάριστα. Η έκθεση αυτή δείχνει ότι το 60% των πληθυσμών των σπονδυλωτών ζώων έχουν χαθεί σε λιγότερο από 50 χρόνια. Στο ίδιο διάστημα έχει εξαφανιστεί το ένα πέμπτο της έκτασης του Αμαζωνίου. Τώρα, αν δούμε την άλλη πλευρά της εξίσωσης, τη δική μας, δηλαδή, πιο άμεση σχέση με αυτό που λέμε περιβάλλον και φυσικούς πόρους, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από ένα δίκτη που λέγεται οικολογικό αποτύπωμα, θα δούμε εδώ ότι ο δίκτης αυτός πηγαίνει προς τα πάνω. Στην ίδια χρονική περίοδο, το οικολογικό μας αποτύπωμα μεγαλώνει όλο ένα και περισσότερο. Μάλιστα, αν δούμε τη σύνθεσή του, θα δούμε ότι το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης, το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας, το έχει το κάτω σημείο αυτό που αφορά τον άνθρακα, που σχετίζεται με την καύση ορυκτών καυσήμων, που προκαλούν την αύξηση θερμοκρασίας του πλανήτη και ακραία κυρικά φαινόμενα. Μες στα τελευταία 50 χρόνια, η παγκόσμια μέση θερμοκρασία έχει αυξηθεί 170 φορές ταχύτερα από τον φυσιολογικό ρυθμό. Μάλλα λόγια, έχουμε δύο τάσεις, οι οποίες πηγαίνουν προς εντελώς λάθος κατεύθυνση. Από τη μία πλευρά, δηλαδή, έχουμε τη δική μας σχέση με το φυσικό περιβάλλον, το δικό μας αποτύπωμα, το οποίο όλο ένα και ανεβαίνει, ενώ θα ελπίζαμε ότι κάποια στιγμή θα σταθεροποιηθεί ή θα κατέβει, και από την άλλη, ως αποτέλεσμα, το δίκτυο υγείας του πλανήτη πολλοένα και κατεβαίνει. Ο τρόπος που τρώμε, που κινούμαστε, που παράγουμε και καταναλώνουμε ενέργεια, όλα αυτά σήμερα εξαντλούν τα όρια του πλανήτη. Δεν υπάρχει άλλος αυτού του ενός πλανήτη που διαθέτουμε. Δεν υπάρχει άλλος. Τι αξία, αλήθεια, δίνουμε έμπρακτα στο περιβάλλον, όταν η κλιματική αλλαγή, για την οποία εμείς οι ίδιοι ευθυνόμαστε, εξελίσθηται στη μεγαλύτερη παγκόσμια απειλή κατά της ανθρωπότητας, σε κλιματική γενοκτονία, δημιουργώντας παράλληλα εκατομμύρια περιβαλλοντικούς πρόσφυγες. Σας φαίνεται μακριά όλο αυτό? Δεν ήταν μακριά για τους κατοίκους του Ματιού το καλοκαίρι που μας πέρασε. Φυσικά δεν ήταν η κλιματική αλλαγή αυτή η οποία προκάλεσε την πρυκαγιά, ή που πήρε την ζωή 99 συνανθρώπων μας. Ήταν όμως αυτή που εντύνει τα φαινόμενα και κάνει τα δάση μας πολύ πιο ευάλωτα σε πρυκαγιές. Δεν ήταν μακριά για τους κατοίκους της Μάντρας, που πνίγηκαν κυριολεκτικά μέσα στα σπίτια τους. Πάλι, όχι γιατί η κλιματική αλλαγή μπάζωσε και έχτισε πάνω στα ρέματα, αλλά γιατί ζούμε ήδη ακραία ακυρικά φαινόμενα λόγω της κλιματικής αλλαγής και μέσα στα επόμενα χρόνια αυτά θα ενταθούν. Πόσο μεγάλη αξία δίνουμε στις θάλασσές μας, όταν έχουν αυτές υπεραλειευθεί. Όταν κάθε χρόνο σε παγκόσμιο επίπεδο καταλήγουν στις θάλασσες 8 εκατομμύρια τόνια πλαστικών μιας χρήσης. Αν συνεχίσουμε με τον ίδιο ρυθμό, το 2050 θα υπάρχουν περισσότερα πλαστικά στους οκεανούς από τη ψάρια. Και όμως, το περιβάλλον θεωρείται μια αξία οικουμενική και αυτό προκύπτει από δύο βασικούς παράγοντες. Ο ένας έχει να κάνει με μια λίγο φελιμιστική διαπίστοση, αν θέλετε, ότι η δική μας επιβίωση, η δική μας ζωή εξαρτάται από το ίδιο το περιβάλλον. Άρα, ένας νεκρός πλανήτης δεν μπορεί να μας παρέχει τις υπηρεσίες που έχουμε ανάγκη. Καθαρό αέρα, καθαρό νερό, φαγητό κλπ. Ο δεύτερος παράγοντας είναι, θα έλεγα, περισσότερο δαιοντολογικός. Έχει να κάνει με το γεγονός ότι το περιβάλλον έχει τη δική του αυταξία και ως τέτοιο θα έπρεπε να αναγνωρίζεται. Και τα δύο αυτά στοιχεία φυσικά ισχύουν. Δεν φτάνει όμως μόνο να βαπτίζουμε μια αξία οικουμενική για να τύχει κάποιου σεβασμού. Η αλήθεια είναι ότι εδώ και πολλά χρόνια, χιλιάδες κινήματα, οργανώσεις, πολίτες αγωνίζονται για να μείνει αυτή η αξία ψηλά. Το τελευταίο χρόνο μόνο χάθηκαν πάνω από 200 ακτιβιστές προασπίζοντας την αξία που λέγεται περιβάλλον. Ήρθε η στιγμή λοιπόν να πάρουμε θέση. Ήρθε η στιγμή να αντιληφθούμε έμπρακτα την αξία αυτή. Να μην την θεωρήσουμε άλλο δεδομένη. Ήρθε η στιγμή να νιαστούμε πολύ περισσότερο. Να γίνουμε πολίτες για το περιβάλλον. Με κάθε μικρό και μεγάλο τρόπο που αυτό μπορούμε να πράξουμε. Τώρα θα μπορούσα σε αυτό το σημείο να σας πω για πολλές δεκάδες μικρές και μεγάλες νίκες που έχουμε κερδίσει σε σχέση με το περιβάλλον. Υπάρχουν, όντως. Είναι σημαντικές. Μας δίνουν αισιοδοξία, μας εμπνέουν, μας δίνουν ελπίδα. Και είναι πολύ σημαντική η ελπίδα αυτή την εποχή. Αλλά δίπλα σε αυτές τις νίκες, υπάρχουν δυστυχώς και πολλές είτες. Υπάρχουν πολλές αρνητικές εξελίξεις, οι οποίες υπονομεύουν αυτή την αξία ανοιχτά και οι οποίες δοκιμάζουν τα όρια αυτού του πλανήτη. Να φύγουμε, λοιπόν, από το πλανητικό επίπεδο και να ξεκινήσουμε σε αυτό. Εδώ. Αυτό που πάει να γίνει κοντά στο δικό σας τον τόπο. 60.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα έχουν κοπεί σε οικόπεδα στη Δυτική Ελλάδα και στην Κρήτη. Γιατί? Για την εξόρριξη ιδρογων ανθράκων. Υπάρχουν δύσκολα. Για την εξόρριξη ιδρογων ανθράκων. Σε μια χώρα με άφθονο αέρα που πλημμυρίζεται από ήλιο, που θα μπορούσαμε να έχουμε πολύ περισσότερες ανερρώσιμες πηγές ενέργειας, η κυβέρνηση επιλέγει, παρέα με την πετρελαϊκή βιομηχανία, ένα μοντόλεο νάπτυξης στο οποίο είναι επικίνδυνο, είναι ασύμφορο και είναι και ανεύθυνο. Πριν μερικές μέρες, πάλι, η Διακυμνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή διόμιση χιλιάδες επιστήμονες από όλον τον κόσμο εξέδωσαν άλλη μια έκθεση. Και η έκθεση λέει ότι αν θέλουμε να συγκρατήσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από αυτό κρίσιμο πλαφόν των 1,5 βαθμών Κελσίου, πρέπει η κατανάλωση πετρελαίου σε επαγγόσμιο επίπεδο να μειωθεί κάτι παραπάνω από 30% μέσα στα επόμενα 10-12 χρόνια. Στην πράξη αυτό τι σημαίνει? Καμία νέα εξόρυξη πουθενά στον κόσμο. Και όμως, εμείς εδώ επιμένουμε. Σε αυτές τις θάλασσες, σε αυτόν τον τόπο, που δύο αξίες έχει δυνατές, το φυσικό περιβάλλον και τον πολιτισμό του, εμείς επιμένουμε. Θέλουμε να τρυπίσουμε σε βάθη που φτάνουν τα 5.000 μέτρα για να βγάλουμε το μαύρο χρυσό που τάχα μου θα μας σώσει από την κρίση. Θα σταματήσω εδώ για ένα λεπτό και θα σας ζητήσω να κλείστε τα μάτια σας και να φανταστείτε τη δική σας αγαπημένη παραλία, το δικό σας αγαπημένο πηθό. Φανταστείτε ότι βρίσκεστε εκεί με τους φίλους σας, με τα παιδιά σας. Το κάνω κι εγώ. Εγώ θα βρεθώ στο Μαύρο Κάβο. Είναι μια πανέμορφη παραλία από μακρις στα νότια της Ρόδου που λατρεύω να πηγαίνω παρέα με την κόρη μου. Το κάνατε, την έχετε αυτή την εικόνα? Ξανανοίξτε τα μάτια σας και δείτε αυτό. Κινδυνολογώ, είναι πολύ μακριά από μας όλα αυτά? Συμβαίνουν κάπου αλλού? Αυτή μια μουδιά της παραλίας του Φαλήρου το Σεπτέμβριο του 2017, πριν από ένα χρόνο. Μετά το ατύχημα του Αγία Ζώνη δύο, δίπλα στον Πειρέα, όπου λίγες δεκάδες τόνοι πετρελαίου μαύρησαν τις παραλίες της Αττικής. Φανταστείτε το αυτό στην κλίμακα χιλιάδων τόνων πετρελαίου στην περίπτωση ενός ατυχήματος εξέδρα εξόρυξης. Εδώ, κοντά στο δικό σας τόπο. Σπάνιο φαινόμενο, μικρή πιθανότητα. Είμαστε έτοιμοι να πάρουμε αυτό το ρίσκο? Αν εμείς ως πολίτες δεν ενημερωθούμε καλύτερα για όλο αυτό που συμβαίνει γύρω μας, αν δεν αντιδράσσουμε, αν εμείς δεν αντισβητήσουμε αυτό το τρελό σχέδιο, ρισκάρουμε να χάσουμε πολλά. Για την οικονομία μας, που έχει ανάγκη έναν καθαρό περιβάλλον για να προσελκύσει τουρισμό, για την αξία που λέγεται περιβάλλον, για τις αναμνήσεις μας των παιδιών μας και των παιδιών τους. Θα μου πείτε, γίνεται εμείς τώρα να ατρέψουμε ένα τέτοιο σχέδιο? Γίνεται. Έγινε στο Μπελίζ, έγινε στην Ισπανία, έγινε στην Κροατία, έγινε πρόσφατα στην Πορτογαλία. Συντονισμένες αντιδράσεις πολιτών, μαζί πολλές φορές με την τουριστική βιομηχανία, ανέτρεψαν αυτά τα σχέδια. Καμία αξία, δυστυχώς, δεν είναι δεδομένη, όσο σημαντική κι αν είναι, ακόμα κι αν η ίδια μας επιβίωση εξαρτάται από αυτό. Κάθε αξία ζητάει αναγνώριση, έμπρακτη αναγνώριση. Και για κάθε αξία πρέπει να δίνουμε μάχες. Είμαστε η πρώτη γενιά που ξέρουμε ότι καταστρέφουμε τον πλανήτη και η τελευταία γενιά που μπορεί να κάνει κάτι γι' αυτό. Εγώ λέω να κάνουμε κάτι γι' αυτό. Εγώ λέω να κρατήσουμε αυτήν την αξία ζωντανή. Ευχαριστώ. Ευχαριστώ. |
