| μάθημα φαρμακευτικής: Είχαμε μείνει λοιπόν στο σημείο που δώσαμε μια αρχική ποιοτική περιγραφή αυτού του πράγματος που το λέμε Περιοδικό Πίνακα. Κατά την άποψή μου το όνομα είναι κάπως λάθος και μας ήρθε λάθος από το εξωτερικό. Η ονομασία δόθηκε κατ' αρχήν πέρα από τον Αντραντικό και ονομάστηκε Periodic Table. Για μας τους Έλληνες περιοδικό είναι ένα φαινόμενο ή οτιδήποτε επαναλαμβάνεται περιοδικά. Αυτά που λέμε περιοδικά και τα βλέπουμε στα περίπταρα λέγονται έτσι γιατί έχουν περιοδική έκτοση. Βγαίνουν κάθε εβδομάδα, κάθε μήνα, κάθε όποτε. Στον περιοδικό πίνακα δεν υπάρχει περιοδικότητα του πίνακα. Ο πίνακας περιγράφει την περιοδικότητα των ιδιωτήτων των στοιχείων. Το πιο σωστό θα ήταν να είναι πίνακας περιοδικότητας στα ελληνικά. Αλλά, π.χ., έχουμε υιοθετήσει αυτή την άποψη. Δίνω πάλι εδώ πέρα μια χοντρική περιγραφή. Πρώτη αράδα, τις αράδες της λέμε περίοδος και τις στήλες της λέμε ομάδας. Πρώτη περίοδος, λοιπόν, έχει δύο στοιχεία. Αντιστοιχεί σε αυτά τα άτομα που θα είχαν κύριο κυβαντικό αριθμό 1-1. Αυτό σημαίνει ότι έχουν μόνο ένα στροχιακό και, κατεσσένπι, θα μπορούσαν να είναι μόνο δύο. Σε ένα στροχιακό μπορούμε να έχουμε δύο ηλεκτρόνια. Ένα με το σ-1 δεύτερο σπίν και ένα με το μ-1 δεύτερο σπίν. Δεύτερη περίοδος, έτσι, αντιστοιχεί στα στοιχεία που έχουν κύριο κυβαντικό αριθμό 2. Εδώ πέρα μπορούμε να έχουμε είτε στροχιακό 1, που μπορεί να πάρει μέχρι δύο ηλεκτρόνια, είτε π-τροχιακά, που είναι τρία, άρα μπορεί να έχουν μέχρι έξι ηλεκτρόνια. Και δέστε πόσο ωραία σχηματίζει το περιοδικό σπίναγκας. Στην τρίτη περίοδο έχουμε στοιχεία που μπορεί να έχουν κύριο κυβαντικό αριθμό 3. Κατά συνέπεια έχουμε και 3s και 3p και 3d τροχιακά, μόνο που αυτά τα 3d τροχιακά είναι ψηλότερα συνέργεια από τα s και τα p. Θα περιμέναμε να βρίσκονται στη συνέχεια, γιατί όμως πριν από αυτά παρεμβάλλονται τα 4s. Δέστε, λοιπόν, την ωραία διαδοχή. Τα τροχιακά που έχουν κύριο κυβαντικό αριθμό 1 είναι εδώ, ακολουθούν αυτά που έχουν κύριο κυβαντικό αριθμό 2, αυτά που έχουν κύριο κυβαντικό αριθμό 3, η λογική είναι s, p, d, εντάξει. Ακολουθούν τα 4s, 4p, 4d, μόνο που τα 4s έχουν βρεθεί ενεργειακά κάτω από τα 3d, εντάξει. Τα 3d διατηρείται και τα πάνω που έχουν μεγαλύτερο κυβαντικό αριθμό βρίσκονται πιο πάνω διατηρείται, όμως υπάρχει εδώ το θα λέγαμε εμείς πρωθύστερο. Δεν είναι πρωθύστερο, συμβαίνει επειδή ακριβώς υπάρχει διαφορετική προστασία από διαφορετικού είδους ηλεκτρόνια στα άλλα ηλεκτρόνια. Είναι πολύ δύσκολο να καθίσουμε και να το αποδείξουμε αυτό μαθηματικώς, αλλά έχει αποδειχτεί. Εμείς το χρησιμοποιούμε σαν πειραματικό δεδομένο. Κοιτάξτε πόσο ωραία βιένει. 3s, 3p, 4s, στη συνέχεια έρχονται τα 3d. Και μάλιστα συμπυρώνω, σε αυτόν τον κεντρικό τομείο που έχει 10 στήλες και αναφέρεται σε στοιχεία που έχουν εξωτερικά ηλεκτρόνια στον δέν τροφιακά, ο κύριος οικονομικός αριθμός είναι μία μονάδα παρακάτω από ό,τι μου λέει εδώ πέρα η σειρά, εντάξει. Αν λοιπόν δεν θέλω να κάνω αυτό εδώ πέρα το σχήμα μέσα στο μυαλό μου, μπορώ να τα βάλω αυτά σε μία σειρά. 1s, 2s, 2p, 3s, 3p, 3d, 4s, 3d, 4p, στα 4d θα πήγαινα, όχι θα ξανακάνω το ίδιο. 5s, 4d, 5p και πάει λέγοντας. Μπορώ λοιπόν να γράψω αυτήν την διαδοχή των ηλεγιακών καταστάσεων σε μία σειρά, εντάξει. Και αν το κάνω αυτό, είτε έχω αυτό στο μυαλό μου είτε του το δω, μπορώ να αρχίσω να οικοδομώ την ηλεκτρονιακή διαμόρφωση των διαφόρων στοιχείων. Βλέπετε εδώ πέρα έχω αφήσει το καιρό ανάμεσα στα 3p και στα 3d για να έρθω και να προσθέσω, έτσι, την ομάδα των τροχιάκων. Κόνουμε κυρίως ο κυβαντικός αριθμός 4, δηλαδή σαν να αρχίσει και να κουμπώνει αυτό εδώ πέρα, τα 4s μπαίνουν εδώ, τα 4p εδώ, εδώ υπάρχει το αντίστοιχο κενό που έρχονται τα 5s και τα συμπυρώνουν. Λοιπόν, ας αρχίσουμε να κάνουμε την οικοδόμηση της ηλεκτρονικής διαμόρφωσης ενός οποιουδήποτε στοιχείου. Ξεκινάμε από το τροχιακά που έχουμε τη χαμηλότερη ενέργεια. Προσέξτε, χαμηλότερη σημαίνει την μεγαλύτερη αρνητική τιμή, εντάξει. Πιο χαμηλά, λοιπόν, σημαίνει πιο μεγάλη αρνητική τιμή. Εδώ, λοιπόν, είμαστε στα μήνων 50, εδώ είμαστε στα μήνων 30, εδώ είμαστε στα μήνων 20 και πάει λέγοντας, εντάξει. 1s με ένα ηλεκτρόνιο. Το επόμενο ηλεκτρόνιο που θα πήγαινε στο άτομο θα έπρεπε να πάει σε κάποια άλλη ενεργειακή κατάσταση. Βιαλέγει να πάει στο 1s και να κάνει ζευγάρι, γιατί υπάρχει αρκετή ενεργειακή διαφορά από το επόμενο. Προσέξτε εδώ, παιδί μου, υπάρχει μια γενική φυσική αρχή που λέει ένα σύστημα, όποιο κι αν είναι, από ένα ηλεκτρόνιο, μικρή, ένα γαλαξία, προσπαθεί να πετύχει να βρεθεί στη χαμηλότερη δυνατή ενεργειακή κατάσταση. Αυτό είναι η γενική αρχή. Δεν υπάρχει περίπτωση ποτέ να μην υπάρχει κάτι έτοιο, ή για οτιδήποτε σύστημα μιλάμε. Στη χαμηλότερη, λοιπόν, ενεργειακή κατάσταση, αν υπάρχει ένα ηλεκτρόνιο, είναι αυτή εδώ. Το πρώτο, λοιπόν, ηλεκτρόνιο, έτσι αν υποθέσουμε ότι έχω τον πυρήνα και έρχονται σιγά σιγά τα ηλεκτρόνια να μπουν, το πρώτο θα πάει εδώ και δεν θα τοποθετηθεί. Το δεύτερο, ας το τοποθετήσω, σε αυτό το σημείο έχω να πω κάτι τί για το συμβολισμό. Για να δείξουμε ένα ηλεκτρόνιο σε μια ενεργειακή κατάσταση, θα πρέπει να συμβολίσουμε εκτός τον άλλο και το spin του. Τραβάω εδώ πέρα μια γραμμή, έτσι, και βάζω δίπλα σύμβολο 1s, σημαίνει ότι έχω μια ενεργειακή κατάσταση με κυροκυβαντικό αριθμό 1 και δεύτερο κυβαντικό αριθμό 0. Εντάξει. Για να δείξω τώρα το spin του ηλεκτρονιού, χρησιμοποιώ βελάκι. Έχουμε κάνει επόμενη σύμβαση και λέμε, αφού ο κυβαντικός αριθμός του spin μπορεί να είναι συν ενδεύτερο ή μειον ενδεύτερο, για να το συμβολίσουμε κάπως έχουμε αποφασίες να κάνουμε αυτή την αντιστοιχία. Αν θέλω να δείξω το ηλεκτρόνιο με spin συν ενδεύτερο, ένα βελάκι προς τα πάνω. Αν θέλω να δείξω το ηλεκτρόνιο με spin μειον ενδεύτερο, ένα βελάκι προς τα κάτω. Εντάξει. Όταν πρόκειται να γράψω μαθηματική εξίσωση όμως, και αυτά εδώ πέρα θα με μπερδεύουν μέσα στα υπόλοιπα σύμβολά μου, έχει υιοθετηθεί η εξής ιδέα, α και β spin. Εντάξει. Σε μια λοιπόν κυματική συνάρτηση που θέλω να δείξω το ηλεκτρόνιο και θέλω να γράψω στην αναλυτική της μορφή, δεν θα βάλω πάνω κάτω βελάκι, θα βάλω όμως α ή β spin. Εντάξει. Αν δείτε πουθενά σε κάποιο βιβλίο, να δω μια κυματική συνάρτηση και βλέπετε μέσα διάφορα α και β, λέτε τι είναι αυτό εδώ πέρα το πράγμα. Είναι ακριβώς η δηλώση του spin μειον ενδεύτερο ή μειον ενδεύτερο για αυτό το ηλεκτρόνιο. Εντάξει. Εδώ εμείς λοιπόν επειδή κάνουμε μια σχηματική απεικόνιση, είναι αυτή εδώ. Νάτο λοιπόν το ένα ηλεκτρόνιο που αντιστοιχεί σε αυτό το στοιχείο. Ποιο είναι αυτό το στοιχείο? Είναι αυτό που έχει ένα μόνο ηλεκτρόνιο. Ένα μόνο ηλεκτρόνιο στην οδέντερη κατάσταση, σε το ηρωγόνο. Στο ένα εστροχειακό λοιπόν ένα ηλεκτρόνιο, νάτο, με το spin το πάνω. Το δεύτερο ηλεκτρόνιο που θα έρχότανε, αν μιλούσα για το άτομο του ηλίου, έτσι, το δεύτερο ηλεκτρόνιο θα έχει μια επιλογή, ή να έρθει εδώ που είναι η χαμηλότερη ενέργεια ή να έρθει εδώ που είναι η δεύτερη χαμηλότερη ενέργεια. Για να έρθει εδώ, προφανώς δεν μπορεί να έχει το ίδιο spin. Θα πρέπει να έρθει μόνο με κάτω spin. Έτσι, μειώνει δεύτερο. Η άλλη εκδοχή θα ήταν να έρθει εδώ. Εντάξει, συγγνώμη, έτσι. Λοιπόν, το ηλεκτρόνιο τώρα, ας το πούμε, ανθρωπομορφικά, πρέπει να διαλέξει. Να πληρώσει την ενεργειακή διαφορά αυτή εδώ, ή να πληρώσει την ενέργεια αλληλεπίεδρασης με το άλλο ηλεκτρόνιο. Στη συγκεκριμένη περιεπτωσία, και επειδή αυτή η ενεργειακή απόσταση είναι μεγάλη, μην κοιτάξετε πως το ζωγραφίζω έτσι, στο περίπου το ζωγραφίζω και τυχαία, εντάξει, δεν έχω βάλει απόλυτα νούμερα εδώ, αυτή, λοιπόν, η απόσταση εδώ είναι μεγάλη. Και, παραλαμβάνω, όσο πηγαίνουμε προς τα πάνω, σε μεγαλύτερους κομματικούς αριθμούς, αυτές οι αποστάσεις μικραίνουν, έτσι, μεταξύ των ενεργειακών καταστάσεων. Αυτή, λοιπόν, είναι αρκετά μεγάλη, ούτως ώστε το να πάει εδώ σημαίνει ενεργειακό χάσιμο για το σύστημα, ενώ το να έρθει εδώ και να πληρώσει την διαφορά της αλληλεπίεδρασης με το άλλο ηλεκτρόνιο, είναι και αυτό χάσιμο, αλλά πολύ λιγότερο. Τι θα διαλέξει το σύστημα, το λιγότερο χάσιμο, μεγαλύτερη σεθροποίηση. Άρα, το δεύτερο ηλεκτρόνιο για το ήλιο θα έρθει εκεί. Αν προσπαθήσουμε να συνεχίσουμε, πάει πρώτη περίοδος, πάμε στη δεύτερη, λήθιο. Στο λήθιο, λοιπόν, τι έχουμε, έχουμε ήδη τα δύο ηλεκτρόνια και προφανώς, προφανέστατα, έτσι, το τρίτο ηλεκτρόνιο θα πάει εκεί. Το τέταρτο ηλεκτρόνιο, πάμε στο βυρίλιο που είναι δίπλα, έχει πάλι την ίδια επιλογή, αυτή η διαφορά ενέργειας είναι ακόμα αρκετά μεγάλη, ούτως ώστε προτιμάει να έρθει εδώ πέρα. Να κάνει ζευγάρι με το αντίθετο σπίνο, όμως, έτσι, στο 2ΩΣ τροχιακό και να μείνει εκεί. Και τώρα αρχίζει το βάσανο. Λύθιο βυρίλιο, βόρειο άνθρακας, άζωτο, οξυγόνο, φθόριο και νέο. Είναι η πρώτη μεγάλη περίοδο, σας το πω, έτσι, που έχει οχτός στοιχεία. Εδώ, λοιπόν, εγώ έβαλα μια γραμμή για να δηλώσω τα πέτροχιακά, εντάξει. Προσέξε σε αυτό το σημείο, υπάρχουν δύο τρόποι περιγραφής τους. Αυτά τα δύο πέτροχιακά, προφανώς, έχουν κύριο κυβαντικό αριθμό δύο. Προφανώς, έχουν δεύτερο κυβαντικό αριθμό ένα. Προφανώς, είναι τρία σε αριθμό. Εδώ, όμως, εγώ δεν μιλάω για το άτομο, όποιος είναι αυτό μέσα σε ένα ηλεκτρικό ή μαγνητικό πεδίο. Άρα, δεν έχει έννοια να ξεκινήσω να παριστάνω και τον τρίτο και κάποιον άλλο κυβαντικό αριθμό, εντάξει. Κατά συνέπεια, η μόνη κυβάνταση που έχω μέσα στο μυαλό μου, είναι αυτή που οφείλεται στον πρώτο και στον δεύτερο κυβαντικό αριθμό. Άρα, αυτά τα τρία πέτροχιακά, έχουν ίδια ενέργεια. Αυτό, στη φυσική αλλά και στη χημία, λέγεται ως εξής. Αυτά είναι εκφυλισμένα τροχιακά. Είναι εκφυλισμένα, είναι δηλαδή και τα τρία μαζί. Αυτό παριστάνεται είτε με τρεις γραμμούλες πολύ κοντά ενια στην άλλη, έτσι, πώς είναι τα συρρήτια στους λοχίες και όλα τα σχετικά, αυτό το πράγμα. Είτε, αν έχω ευκαιρία να το κάνω στο σχήμ, με τρεις γραμμές την μια δίπλα στην άλλη στο ίδιο επίπεδο. Εντάξει. Εξαρτάται, λοιπόν, από τον χώρο που έχω και από τι είναι αυτό το οποίο θέλω να δείξω, εντάξει. Έχω πολύ χώρο σε πλάτο, στα πλώνω, έτσι, στο ίδιο επίπεδο, λοιπόν, που σημαίνει στην ίδια ενέργεια, που σημαίνει εκφυλισμένα, τα τρία πέτροχιακά. Εντάξει. Και αρχίζουμε λοιπόν. Λήθιο-βυρίλιο. Α, ας το γράψω κι ο ένας. Λήθιο-βυρίλιο, βόρειο άθρακας, άζωτο, οξυγόνο, φθόριο και νέο. Έτσι. Λήθιο, έτσι, όχι ηλίθιο, που μου λένε ορισμένοι. Για το λήθιο θα ακούσετε αρκετά πράγματα αργότερα. Όταν θα κάνετε φαρμακολογίες και όταν θα κάνετε τοξικολογίες και όταν θα κάνετε τέτοια μαθήματα, θα ακούσετε για φάρμακα ληθίου. Έτσι. Πάρα πολλοί από τους σχεζοφρενείς, τους παρανοϊκούς σκληρότες σχετικά, βρίσκουν την ηρεμία τους, έτσι, με φάρμακα ληθίου. Μετά από αυτή τη στιγμή αργότερα, και εμείς τα μαθήματά μας, θα δώσουμε μια μικρή εξήγηση γιατί δεν θα μπορούσαν να είναι φάρμακα νατρίου ή καλλίου, που είναι τα στοιχεία που βρίσκονται από κάτω. Εντάξει. Λοιπόν, παρένθεση, το λήθιο, γιατί το είπαμε λήθιο, γιατί σ' θέλαμε. Εντάξει, γιατί θέλαμε όμως. Έχετε υπόψη σας, ναι, για πες. Μήπως βγαίνει από το λήθος που σημαίνει πέτρα. Και γιατί, δηλαδή, τα άλλα στοιχεία που τα βρήκαμε, κάναμε έτσι και τα μαζέψαμε από τον αέρα. Όχι. Το εντυπωσιακό ήταν ότι τα υπόλοιπα στοιχεία της ομάδας, τον άτριο, το κάλλιο και όλα τα σκητικά, βρισκότανε κυρίως κυριότατα στις αλληκές, στο θαλασσινό νερό. Εντάξει. Σκάβεις μια χαμηλή λακούβα, μπαίνει μέσα στο θαλασσινό νερό, εξαθμίζει, δεν πηγαίνει να μαζεύει στο αλάτι. Κυρίως έχεις, λοιπόν, άλαδα του νατρίου εκεί πέρα, αλλά έχεις και κάποια του καλλίου. Εντάξει. Που βρίσκεις, λοιπόν, άτριο και κάλλιο? Στη θάλασσα, στις αλληκές. Που βρίσκεις το λίθιο? Στις αλληκές. Ποτέ. Στις αλληκές, ποτέ. Βρέθηκε, όμως, ο ρικτώ, φυσικά, και αλάτι ο ρικτώ έχει βρεθεί. Εντάξει. Υπάρχουν βουνά, στο οποία σκάβεις και βγάζεις αλάτι, αλλά διότι κάποτε εκεί πέρα ήταν θάλασσα. Κάποτε έγινε κάποιος γεωλογικός μετασκευατισμός, αυτό το πράγμα ανέβηκε στην επιφάνεια, έμεινε εκεί πέρα το αλάτι, μετά έγινε κάποιος ζυμός, ξανακατέβηκε κάτω, τώρα έχουμε ο ρικτώ αλάτι. Είναι, όμως, κάτι τισπάνιο. Εντάξει. Θέλεις νατριο, να εκεί πέρα η θάλασσα, πάνε πάρε. Θέλεις κάλλιο, πάνε πάρε. Θέλεις λίθιο, ψάξε, σκάψε και βρες. Ήταν, λοιπόν, το πρώτο από αυτά τα αλκαλιμέταλα που βρέθηκε σε στερή κατάσταση και μόνο εκεί. Εντάξει, μέσα στις λήθους, ελληνικό όνομα. Παριπιπτόντος, έτσι, για να το ξέρετε και αυτό, εγκυκλοπεδιές γνώσεις είναι, κανένας Έλληνας επιστήμονας δεν ανακάλυψε κάποιο στοιχείο. Αλλά εγώ ανακαλύψω να κρίνω και στοιχείο δικαιούμενο, προτείνω και όνομα. Εντάξει. Κανένας Έλληνας επιστήμονας δεν ανακάλυψε στοιχείο. Όμως, γύρω στα 40 στοιχεία, έχουν ελληνικό όνομα. Είτε στο συνολό του, είτε, αν είναι σύνθετο, το ένα συνθετικό του. Εντάξει. Θυμηθείτε αυτό που σας είπα την προηγούμενη φορά, το τεχνίτιο, που είναι και σχετικά πρόσφατο στοιχείο. Εντάξει. Παρακαλώ. Πάμε παρακάτω. Ας ξεχάσουμε, λοιπόν, το λήθιο. Πάμε. Στο βόρειο, άνθρακα, άζωτο, οξυγόνο, φθόριο και νέο. Έξι είναι αυτά τα στοιχεία, έξι ηλεκτρόνια έχω να τακτοποιήσω, σε αυτά τα τρία, εκφυλισμένα, δύο πετροχειακά. Ξεκινάω, λοιπόν, το πρώτο ηλεκτρόνιο θα πάει κάπου εδώ, σε ένα από αυτά τα τροχειακά. Μιλάμε, λοιπόν, εδώ πέρα για το άτομο του βορειού. Έτσι. Τώρα θα μιλήσουμε για το άτομο του άνθρακα. Τι έχουμε στο άτομο του άνθρακα? Άλλο ένα ηλεκτρόνιο. Πού θα πάει αυτό το άλλο ηλεκτρόνιο? Προφανώς, αφού αυτά τα τρία τροχειακά τώρα έχουν την ίδια ενέργεια, δεν υπάρχει διαφορά ενέργειας για να σκεφτεί το ηλεκτρόνιο. Εντάξει? Το μόνο που έχει να σκεφτεί είναι να πληρώσω το αντίτιμο της αλληλεπίδρασης και να καθίσω εδώ, να κάνω ζευγάρι, να πάω εκεί. Να πάω εκεί. Για μας φαίνεται τόσο αφθόρμητο να το σκεφτούμε τώρα, έτσι, γιατί όλα τα προηγούμενα τα έχουμε βάλει μέσα στον χωριστικό μας υπόβαθρο, τα ξέρουμε. Άρα λέμε, ναι, ναι, βεβαίως, το δεύτερο ηλεκτρόνιο θα πάει εκεί. Θα πάει εκεί και μάλιστα θα πάει κρατώντας το ίδιο σπίν με το προηγούμενο. Συνεδεύτωρο εδώ, συνεδεύτωρο και εδώ. Και το επόμενο ηλεκτρόνιο θα πάει στο άτομο του αζώτου, θα διαλέξει αυτό το τροχιακό και έστω έχουμε από ένα ηλεκτρόνιο σε καθένα από τα δύο πέτροχιακά και μάλιστα με παράλληλο σπίν. Παράλληλο επί δύο όλα δείχνουν προς τα πάνω. Εντάξει? Αυτό είναι κάτι το οποίο μας προέκυψε από παρατηρήσεις και από μετρήσεις. Υπάρχει μια βασική παρατήρηση που είναι η παρατηρήση της μαγνητικής συμπεριφοράς ενός πράγματος. Δημιουργώ δηλαδή έναν ηλεκτρομαγνητή εδώ πέρα, έτσι. Ανάμεσα λοιπόν στους πόλους έτσι, φανταστείτε δυο κομμάτια σίδερο που τα έχουμε τυλίξει με σύρμα. Περνάω ρεύμα από εκεί πέρα και γίνεται αυτό ηλεκτρομαγνητής. Εντάξει? Βλέπω λοιπόν εδώ πέρα τους δυο πόλους. Ανάμεσά τους υπάρχει ένα μαγνητικό πεδίο. Εντάξει? Μπορώ λοιπόν να πάρω δείγμα από κάτι τι, πότε κι αν είναι αυτό, και να το βάλω μέσα σε αυτό το μαγνητικό πεδίο. Υπάρχουν λοιπόν, όπως ξέρετε και από το σχολείο ακόμη, δύο ειδών συμπεριφορές των ισιών μέσα σε ένα μαγνητικό πεδίο. Είτε δεν το ξέρω δεν με νοιάζει, είναι διαμαγνητικός, είτε κάτι παθαίνω με το μαγνητικό πεδίο. Έχω μαγνητική συμπεριφορά. Εντάξει? Είναι λοιπόν οι ενώσεις είτε διαμαγνητικές είτε παραμαγνητικές. Διαμαγνητικές ενώσεις για μας σημαίνει το εξής. Έχουν ενεργιακές καταστάσεις που όλες έχουν ζευγάρια από ηλεκτρονίων. Μια ένωση που στις ενεργιακές καταστάσεις η κατανομή των ηλεκτρονιών είναι τέτοια, ζευγάρι, ζευγάρι, ζευγάρι, είναι διαμαγνητική. Γιατί ό,τι μαγνητική συμπεριφορά έχει αυτό, την αντίθεται έχει αυτό. Είναι μια αερούντας το πούμε. Συνεπώς μια τέτοια ένωση πάρτε την βάλετε μέσα σε ένα μαγνητικό πεδίο δεν θα καταλάβει τίποτα. Δεν την ενδιαφέρει που υπάρχει και το μαγνητικό πεδίο. Εντάξει? Αν όμως μια ένωση έχει αυτή την κατανομή ηλεκτρονιών, δηλαδή έχει ένα μονύρες ηλεκτρόνιο. Εντάξει? Ένα ασύζευκτο ηλεκτρόνιο. Είναι δύο όρια που σημαίνουν το ίδιο πράγμα. Μονύρες μοναχότου. Εντάξει? Ή ασύζευκτο. Αν λοιπόν υπάρχει ένα μονύρες ή ασύζευκτο ηλεκτρόνιο, αυτό είναι αρκετό για να είναι η ένωση μου παραμαγνητική. Αυτή λοιπόν τώρα παθαίνει κάτι από το μαγνητικό πεδίο. Επιδρά πάνω του στο μαγνητικό πεδίο. Γιατί? Γιατί έχουμε, το μαγνητικό πεδίο μπορεί να περιγραφεί έτσι, σαν το άνισμα της μαγνητικής του επαγωγής. Άνισμα και άνισμα σημαίνει αλληλεπίτραση αμέσως-αμέσως. Εντάξει? Άρα η ουσία μου, κάτι θα πάθει από το μαγνητικό πεδίο. Έτσι, θα υποστεί την επίτρασή του. Θα δείξει παραμαγνητισμό. Εντάξει? Και μάλιστα, ο παραμαγνητισμός αυτός, επειδή κάποιες αρχικές μετρήσεις οφείλονται στον μπορ, μετρύεται σε κάτι μονάδες που ονομάζονται μαγνητόνες του μπορ. Εντάξει? Μαγνητόνες του μπορ. Μαγνητόνι του μπορ. Εντάξει? Λοιπόν, αυτές οι μαγνητόνες του μπορ δεν είναι τυχαία νούμερα. Σχετίζονται με τον αριθμό των μονύρων ηλεκτρόνια που έχω. Α, λοιπόν, σε μια ένωση έχω 1 σε αριθμό μονύρια ηλεκτρόνια, τέτοια δηλαδή. Εδώ έχω 1. Έτσι? Τότε ισχύει χοντρικά αυτό εδώ. Η μαγνητική επιδεκτικότητα της ένωσης σε μαγνητόνες του μπορ μπορεί να υπολογιστεί πολύ απλά από τη ρίζα του 1 επί 1 συν 2. Εντάξει? Συνεπώς αυτό πέρα το σύστημα πόση μαγνητική επιδεκτικότητα έχει, αφού έχει 1 μονύρες ηλεκτρόνιο, 1 επί 3 ρίζα του 3, 1,73. 1,73 μαγνητόνες μπορ θα μου δείξει αυτή η ένωση, έτσι και κάνω μέτρηση, έτσι, μέσα σε μαγνητικό πεδίο. Συνεπώς δεν είναι μόνο παραμαγνητικό-διαμαγνητικό ένα σύστημα, ο παραμαγνητισμός και η έκτασή του μου δείχνει και πόσα μονύρια ηλεκτρόνια έχω. Και έτσι λοιπόν οι δούσεις παρατηρήσεις δείξαν ότι για το βόρειο είχα 1, για τον άνθρακα σε ατομική κατάσταση είχα 2, και για τον άζωτο σε ατομική κατάσταση είχα 3 μονύρια ηλεκτρόνια, που επιβεβαιώνει αυτό που σας είπα εδώ προηγουμένως. Έτσι τώρα μες τόσο απλά το γράφουμε, βάζουμε τα ηλεκτρονιά και το ένα δίπλα στο άλλο, με το σπί να κοιτάει προς την κατεύθυνση, έτσι, βελάκι προς τα πάνω. Κατά συνέπεια τώρα εμείς το λέμε κανόνα του Χούντ. Του Χούντ του πήρε πολύ περισσότερο από τα 5 λεπτά που μου πήρε εμένα να περιγράψω αυτή εδώ πέρα την κατάσταση. Ο κανόνας του Χούντ είναι κάτι το οποίο υπακούεται πάντοτε. Δεν υπάρχει απόκλειση από αυτό το πράγμα. Όταν έχω να τακτοποιήσω ηλεκτρόνια σε ενεργειακές καταστάσεις που είναι εκφυλισμένες, ψέματα ακόμα και λίγο διαφορά να έχουν, πάλι ισχύει. Τότε τα ηλεκτρόνια προτιμούν να σκορπήσουν, όχι να κάνουν ζευγάρια με αντίθετο σπιν, αλλά να σκορπήσουν στις ενεργειακές καταστάσεις με σπιν παρόμοιο, παράλληλο. Μάθαμε λοιπόν και τον κανόνα του Χούντ, του οποίον θα τον χρησιμοποιήσουμε και παρακάτω. Παρακαλώ. Οξυγόνο, φθόριο και νέο. Για το οξυγόνο τι πρέπει να κάνω. Εδώ έχω φθέσει με φθάζοδο, έτσι. Για το οξυγόνο πρέπει να πάω ένα ελεκτρόνιο. Δεν έχει επιλογή τώρα. Δεν έχει επιλογή. Θα πρέπει να πάει να κάνει κάπου ένα ζευγάρι. Για το φθόριο και για το νέο. Προφανώς και το φθόριο έχει παραμαγνητισμό και το οξυγόνο έχει παραμαγνητισμό. Τα άτομα του οξυγόνου και του φθόριου. Το άτομο του νέου δεν έχει. Και το άτομο του νέου τι καλό πράγμα μου δείχνει εδώ. Για κοιτάξτε αυτό εδώ. 2πx, 2πy, 2πz. Ναι. Με δύο ελεκτρόνια το καθένα. Ναι. Βάλετε εγώ στο μυαλό σας πώς είναι η εικόνα των π ατομικών τροχιακών. Αν αυτός εδώ είναι ο πυρήνας. Για το κάθε τεσσίαν ο στήσημας δεν τελειώνει κάπως έτσι. Ο x, ο y, ο z. Το πx είναι αυτό. Δύο μπάλες ας το πούμε. Δεν είναι ακριβώς μπάλες, αλλά ας το πούμε έτσι. Δύο μπάλες που κοίτον σε αυτήν την κατεύθυνση. Το πy, το πz. Για φανταστείτε αυτό το σύστημα. Αν τα δείτε όλα μαζί είναι μια ωραία συμμετρική περίπου σφαιρική κατανομή γύρω από το άτομο. Εντάξει. Άρα τι θα μπορούσε να πει κανένας για το άτομο που έχει αυτήν εδώ την ελεκτρονιακή διαμόρφωση. Έχει γεμάτα τα π τροχιακά της εξωτερικής τροχιάς του. Η κατανομή τους είναι συμμετρική και περίπου σφαιρική. Το άτομο ας το πούμε εσείς εισαγωγικά πρέπει να είναι ευχαριστημένο από τη ζωή του. Ωραία ας το κρατήσουμε αυτό η υπόψη μας. Και φανταστείτε ότι η ίδια διαδικασία μπορεί να συγκριστεί και παραπάνω. Θα μπορούσε αυτό να είναι το 3s και 3p. Το 5s και 5p και το ξέρω εγώ όποιο θέλετε. Κατανοητώ μέχρι εδώ. Δεν έχει δυσκολία φαντάζομαι να γράψει κάποιος την ελεκτρονιακή διαμόρφωση κάποιου στοιχείου. Έχει. Ας πούμε ότι έχω το στοιχείο με ατομικό αριθμό 37. Ούτε ξέρω ποιο είναι. Μπορούμε να γράψουμε την ελεκτρονιακή του διαμόρφωση. Εμείς, ναι εσείς. Πόσο θα σας πάρει. Ένα λεπτό. Άντε καν ένα δυο είναι λίγο αργόστο, τώρα χρειάζονται δύο λεπτά. Η σειρά είναι αυτή. 1s, 2s, 2p. 3s, 3p, 30. Ανάμεσα στο π και στο ν θα πει το 4s. 4s, 4p, 40. Ανάμεσα στο 4p και στο 4d θα πει το 5s και πάει λέγοντας έτσι. Είναι σαν να κουμπώνεις τα Λέγγο του ένα κάτω από το άλλο. Λοιπόν, 37. 1s, 2. Δύο ελεκτρόνια μπορώ να βάλω. 2s, 2. Και εδώ δύο ελεκτρόνια μπορώ να βάλω. 2p. Δύο, δεν είναι περισσότερα. Και καταλήγουν στο 55s, 2 και ψάχνουν να βρουν τι έγινε στην παιδικοστιπέμτη περίοδο. Εντάξει. Τα 2p προχειάκια είναι τρία. Άρα προφανώς μπορώ να βάλω μέχρι και έξι ελεκτρόνια. 3s, 2. 3p, 6. Έτσι. 4s, 2. 30, 10. Καλώς. Για να αρχίσουμε να μετράμε τώρα γιατί σαν πολλά γράψαμε. Άντε, θα συγνώσω και παραπέρα. 6, 10. Εδώ. 2. 4, 10. 12, 18. 20. 30. 36. 37, δεν είπαμε. Οτιδήποτε. 37. Το 37, λοιπόν, πού θα σταματήσει. Εδώ. Συμφωνούμε. Εκεί θα σταματήσει το 37. Πόσο μου πήρε. Μου πήρα τώρα 2-3 λεπτά. Επειδή σας σκετάω γερνά. Ρωτάω και όλα τα σκεκτικά. Αν κάθομαι και σκέφτομαι και το βάλω κάτω με τη στρα, θα μου πάνε το μεσοχρόνο. 1, 2, 3, 4, 5. Αυτό εδώ είναι το στοιχείο για το οποίο μιλάμε. Ιδρωγόνο, λύθιο, νάτριο, κάλλιο, ροβίδιο. Έτσι. Παρένθεση. Όλο παρενθέσεις. Έλα, τελος πώτα. Νομίζω είναι χρήσιμες και εκπαιδευτικός και όλα τα σκεκτικά. Μην το πάρετε στην πλάκα, αλλά έχει πλάκα από μόνο του. Το περιοδικό πίνακα μπορείτε να τον μάθετε. Μπορείτε να τον μάθετε απ' έξω. Να το μάθετε με τον εξής τρόπο που θα σας είναι και χρήσιμος. Μπορείτε να μάθετε την πρώτη περίοδο. Όχι την πρώτη μικρή περίοδο που είναι εύκολη. Την δεύτερη περίοδο. Λύθιο, βυρήλιο, βόρειο, άνθραξάζοτο, οξυγόνο, φθόριο. Αντί και νέο. Έχω τώρα τη δεύτερη περίοδο στο μυαλό μου και έχω και τη σειρά. Λύθιο, βυρήλιο, βόρειο, άνθραξάζοτο, οξυγόνο, φθόριο, νέο. Εντάξει. Μπορείτε να μάθετε και την πρώτη περίοδο αυτών που λέγονται μεταβατικά στοιχεία. Σκάδιο, Τιτάνιο, Βανάδιο, Χρώμιο, Μαγκάνιο, Σίδρος, Κομπάλτιο, Νικέλιο, Χαλκός και Ψεβδάργιρος. Τα θυμάμαι εγώ που είμαι μεγαλύτερος από τους γονείς σας. Έχω ανοίξει έναν περιοδικό πίνακα και θα το δείτε, έτσι είναι. Αν λοιπόν τα θυμάμαι εγώ που είμαι μεγαλύτερος από τους γονείς σας, που είστε τόσο μικροί, πολύ εύκολα μπορείτε να το μάθετε και να το θυμάστε. Εντάξει. Τώρα, αν μπορέσατε και να μάθετε τα 8 και τα 10, οι πεντάδες αυτές ή οι τριάδες αυτές είναι πιο εύκολοι γιατί είναι πιο λίγα. Θα πούμε την ομάδα του άνθρακα. Άνθραξ Πυρίτιο Γερμάνια ο κασύτερος Μόλιδος. Εντάξει. Θα μου πείτε είναι και τι έγινε. Έγινε το εξής, μπορείτε να το κάνετε σαν παιχνίδι. Θα κάνετε εσείς την τρίτη και την τέταρτη ομάδα και εμείς την πέμπτη και την έκτη. Και θα παίξουμε λίγο και μετά θα αλλάξουμε. Εντάξει. Αν το κάνετε αυτό για πλάκα, ναι, τη δεύτερη μέρα από σήμερα θα θυμάστε όλο το περιοδικό πίνακα. Όχι με το ποιο είναι το στοιχείο με ατομικό αριθμό 37 που το εγώ το θυμόμουνα. Εντάξει. Αλλά θα μπορείτε να βρείτε κάποια στοιχεία. Να σας πω, τι ξέρετε εσείς για τη χημία του αντιμονίου. Μερικοί δεν ξέρουν ότι υπάρχει αντιμόνιο. Εντάξει. Λοιπόν, τι ξέρετε για τη χημία του αντιμόνιου. Αντιμόνιο, που το θυμάμαι εγώ το αντιμόνιο. Σε ποια ομάδα. Άζωτο, φωσφόρος, αρσενικού, αντιμόνιο, βυσμούθιο. Εκεί. Για να βάλω λοιπόν άζωτο στη δεύτερη περίοδο. Φωσφόρος στην τρίτη, αρσενικού στην τέταρτη, αντιμόνιο στην πέμπτη. Έτσι. Άζωτο, φωσφόρος, αρσενικού, αντιμόνιο, βυσμούθιο. Το αντιμόνιο λοιπόν είναι στην πέμπτη ομάδα από το άζωτο είναι στη δεύτερη. Ωραία. Άρα είμαι στην πέμπτη περίοδο. Ναι, στην πέμπτη περίοδο. Άζωτο, για να θυμηθώ την πρώτη μεγάλη περίοδο, γύθιο, βυρήλιο, βόρειο, άνθραξ, άζωτο. Είναι το πέμπτο στοιχείο της δεύτερης περίοδου. Το αντιμόνιο ποιο είναι? Το πέμπτο στοιχείο της πέμπτης περίοδου. Στην πέμπτη περίοδο σημαίνει έχω φτάσει εδώ. Τι να κάνω λοιπόν τώρα? 5΄2, 5΄3. 5΄2, 5΄3 είναι η κατάληξη της ηλεκτρονιακής διαμόρφωσης του αντιμονίου. Άζωτο αυτό υπό την υποψία σας. Ας το γράψουμε εδώ κάπου και να το θυμόμαστε. Γύθιο, βυρήλιο, βόρειο, άνθραξ, άζωτο, το πέμπτο στοιχείο, φωσφόρος, αρσενικό, αντιμόνιο. Αυτό με ενδιαφέρει. Συνεπώς 5΄2, 5΄3 η ηλεκτρονική διαμόρφωση. Μέσα σε 2 λεπτά. Άντε να είναι κάποιος λίγο αργός, κάτσε, κάτσε, κάτσε να το θυμηθώ, σε 4 λεπτά. Ωραία. Και τώρα έμαθε πολλά πράγματα και το αντιμόνιο. Όχι ακόμα, αλλά μπορεί. Στη συνέχεια κάτι να προκύψει. Όχι ότι το σημείο τίξεως του είναι 813, αυτό δεν προκύπτει από πουθενά. Αλλά κάποιες χημικές ιδιότητές του. Κάποιες χημικές συμπεριφορές του. Λοιπόν, αυτά όσον αφορά την οικοδόμηση της ηλεκτρονιακής διαμόρφωσης των στοιχείων. Υπάρχει καμιά δυσκολία να καταλάβουμε ότι το δω, υπάρχει καμιά δυσκολία να καταλάβουμε ότι το άζωτο βρίσκεται σε αυτήν εδώ την κατάσταση. Ερώτηση. Αφού στο άζωτο έχω από ένα ηλεκτρόνιο σε καθένα από τα πετροχειακά, ξαναθυμίζω, μια ωραία συμμετρική και περίπου σφαιρική κατανομή γύρω από το στοιχείο μου. Μήπως και το άζωτο είναι λίγο ευχαριστημένο με την κατάστασή του. Εγώ θα έλεγα, θα πρέπει και αυτό. Έχει μια σφαιρική συμμετρική κατανομή των ηλεκτρονιών γύρω από αυτό. Το νέο, πολύ περισσότερο. Έχει όλα τα ηλεκτρόνια που θα μπορούσε να έχει εκεί γύρω. Καλώς. Αφού λοιπόν είπαμε κάποια πράγματα για τον περιοδικό πίνακα, παρένθεση, πίνακα περιοδικότητας, θα ήταν το σωστό, ας έρθουμε να δούμε την περιοδικότητα κάποιων ιδιωτήτων των ατόμων. Έτσι δεν μπορεί να είναι περιοδικός πίνακας και να μην δείχνει περιοδικές ιδιότητες. Λοιπόν, ο περιοδικός πίνακας έχει ομάδες, έχει και περιόδος. Σε μια ομάδα έχω στοιχεία που το καθένα από το προηγούμενό του διαφέρει κατά ένα στον κυριοκρατικό ρυθμό. Σε κάθε περίοδο έχω στοιχεία που το καθένα από το προηγούμενό του διαφέρει κατά ένα πρωτόνιο στον περίνα και κατά ένα ηλεκτρόνιο έξω. Ωραία. Ένα πράγμα που μας ενδιαφέρει κυρίως είναι το μέγεθος των ατόμων. Είναι οι αποστάσεις των ατόμων μεταξύ τους μέσα στα Μόρια, δηλαδή η χημική δισμή. Στα συνέπεια, το μέγεθος των ατόμων είναι κάτι χρήσιμο για μας. Η ατομική ακτίνα λοιπόν. Προσέξτε, ξανθυμίζω την αναλογία του μεγέθους. Ατομική ακτίνα σαν μέγεθος υπάρχει στο πρώτο που μπορώ. Η τροχιά, η άλλη τροχιά, η άλλη τροχιά, η άλλη τροχιά. Σε ποια βρίσκομαι? Στην τρίτη. Νάτη, εδώ είναι η τρίτη τροχιά. Ποια είναι η ακτίνα του ατόμου όσον είναι η ακτίνα αυτής της τροχιάς. Μένει στον τρία. Όταν μιλάμε για τροφιακά, τι ακριβώς έχουμε. Δεν έχουμε τροχιά, κυκλική, ηλικτική, οτιδήποτε. Έχω χώρο μέσα στον οποίο υπάρχει η πιθανότητα να κινηθεί το ηλεκτρόνιο. 2s, 2p. 3s, 3p, 3d ηλεκτρόνια. Άρα, εκεί το αντίστοιχο της ακτίνας ποιά είναι το σημείο που έχω τη μέγιστη πιθανότητα να βρεθεί το εξωτερικό ηλεκτρόνιο. Συντάξει. Υπάρχει όμως αντιστοιχία. Καλώς. Λοιπόν, ατομική ακτίνα. Πώς φαντάζεστε ότι μεταβάλλεται η ατομική ακτίνα κάποιων στοιχειών που είναι σε μία ομάδα το περιοδικό πίνακα. Ιδρογόνο, λύθιον, άτριο, κάλλιο, ρουβίδιο και αίσιοφράγγιο. Συμπληρώνω. Έτσι μην νομίζω ότι έμαθα μόνο τα πέντε. Εντάξει. Λοιπόν, και εκεί το τελευταίο. Ιδρογόνο, νέο, αργό, κρυπτό, ξένο και ραδόνιο. Όλα ελληνικά. Το ραδόνιο είναι μια μεταποίηση ενός λατινικού. Και που συμβαίνει ακτινοβολό. Εντάξει. Ράδιος, ακτίνα. Έτσι. Στο βελόπουλο με το πείτε μόνο και αρχίζει και βγάζει βιβλία πάλι, καήκαμε. Λοιπόν, εδώ είμαστε. Για πείτε μου. Ιδρογόνο, λύθιον, άτριο, κάλλιο, ρουβίδιο, αίσιοφράγγιο. Τι φαντάζεστε εσείς για τις ατομικές ακτίνες αυτού των στοιχειών, αν μπορούσαμε να τα έχουμε εδώ μπροστά μας σαν μπαλίτσες. Ποιο θα ήταν το πιο μικρό και ποιο θα ήταν το πιο μεγάλο. Ή θα ήταν περίπου η ίδια. Κυρία, κυρία, κυρία. Ορίστε, ναι. Πες το, πες το. Εσύ. Αυξάνονται. Και πώς μπορείς να μας το εξηγείσεις αυτό. Γιατί πριν σχεδενάκινα, όταν είμαστε κάτω σε μία ομάδα, αυξάνονται λίγο τα ηλεκτρόνια. Οπότε... Αυξάνονται κυρίως κάποια άλλα πράγματα. Αυξάνει ο κυρίως κυβαντικός αριθμός. Είναι το ισοδύναμος να έχω την τροχιά του Μπορ για 1 εις 1, 2, 3, 4, 5, που όσο μεγαλύτερο κυβαντικό αριθμό έχω, τόσο μεγαλύτερη είναι και η τροχιά. Υπάρχει, όπως σας είπα, αναλογία. Εντάξει. Κατά τη στιγμή, πια μεγαλύτερος κυβαντικός αριθμός, πιο μεγάλη η ακτίνα, δηλαδή πιο μακριά από τον πυρήνα, βρίσκεται το μέγιστο της πιθανότητας να βρεθεί το 5ΕΣ ηλεκτρόνια από το 4ΕΣ, από το 3ΕΣ, από το 2ΕΣ και πάει λέγοντας. Λογικό αυτό. Προσέξτε τώρα το εξής πράγμα. Συνηθίζουμε, όπως είχαμε πει και για την κβάντοση στην αρχή, να θεωρούμε τα πράγματα ομοιόμορφα. Όπως και εδώ στα σκαλοπάτια. Το κάθε σκαλοπάτια από το άλλο διαφέρει κατά 15% στο ύψος και 30% στο βάθος. Αυτό έχουμε στο μυαλό μας. Αν, λοιπόν, η ατομική ακτίνα αυτού νου είναι 10% και αυτού νου είναι 20%, αμέσως λέμε αυτού θα είναι 30%, αυτού 40% και αυτού 50%. Δεν είναι έτσι. Εντάξει. Είναι μεγαλύτερη από το προηγούμενο, αλλά δεν ακολουθεί αυτή τη σειρά. Καλώς. Συνταπώς, αν ξέρετε την ατομική ακτίνα για τούτο και για τούτο το στοιχείο, δεν μπορείτε να προβλέψετε για το από κάτω. Δεν παίρνω τη διαφορά, την προσθέτω εκεί και πάω, προχωρώ. Εντάξει. Πάντως, είναι μεγαλύτερη. Δεν υπάρχει περίπτωση να αφησβητηθεί αυτό. Ωραία. Τι γίνεται τώρα μέσα σε μία περίοδο. Ξεκινάω, δηλαδή, από το λήθιο και πηγαίνω προς το νέο. Μάλιστα. Ξεκινάω από το λήθιο και πηγαίνω προς το νέο. Η εύκολη αντιμετώπιση του πράγματος είναι η εξής. Στο λήθιο έχω έναν ατομικό αριθμό. Στο βυρήλιο έχω έναν ακόμα παραπάνω, που σημαίνει ένα ακόμα πρωτόνιο στον πυρήνα. Στο βόρειο ακόμα ένας, στο άνθρακ ακόμα ένας, στο άνθρωπο ακόμα ένας, άρα το άτομο μεγαλώνει. Προσέξτε, μεγαλώνει η μάζερ και το φορτίο του πυρήνα. Ο πυρήνας αποτελεί ένα απειροελάχιστο μέρος του όγγου του ατόμου. Αποτελεί το τρομακτικά μεγαλύτερο μέρος της μάζερς, αλλά ένα πολύ μικρό μέρος του όγγου του ατόμου. Λοιπόν, η ικανότητα ότι μεγαλώνει ο πυρήνας, επειδή μπαίνει και άλλο πρωτόνιο σε αυτόν, δεν σημαίνει τίποτα αντίστοιχο, έτσι εντελώς, για το ηλεκτρόνιο που βρίσκονται έξω. Ας σκεφτούμε τώρα κάτι για το οποίο μιλήσαμε την τελευταία φορά. Τώρα βέβαια δεν έχουμε πολλούς εδώ πέρα στην πρώτη σειρά, αλλά πάντα σε περίπτωση έχουμε έναν γενναίο, αυτός εδώ. Αυτός εδώ λοιπόν είναι το ένα S ηλεκτρόνιο. Κι εγώ είμαι ο πυρήνας και εξασκώ απάνω του μια δύναμη και εξασκώ μια δύναμη και στο δύο S ηλεκτρόνιο. Και τι είχαμε πει, το ένα S ηλεκτρόνιο προστατεύει ως ένα βαθμό το από πίσω. Εκείνο προστατεύει το από πίσω και εκείνο το από πίσω και πάει λέγοντας. Είστε δε είναι, τα ηλεκτρόνια των πιο εσωτερικών τροχιών προστατεύουν όχι απογείτος, αλλά σε αρκετό βαθμό. Εντάξει. Τα ηλεκτρόνια που έχουν μεγαλύτερο κομματικό αριθμό, τα ηλεκτρόνια που βρίσκονται στην ίδια τροχιά, που έχουν τον ίδιο κομματικό αριθμό, προστατεύονται καλά μεταξύ τους? Βρίσκονται στην ίδια τροχιά. Βρίσκονται στην ίδια απόσταση από τον πυρήνα. Μπορεί ως ένα σημείο να επικαλείπτουν τη κυματικά της του συναρτήσης, αλλά μόνο αυτό. Η προστασία λοιπόν που προσφέρει το κάθε ένα ηλεκτρόνιο στα άλλα ηλεκτρόνια που είναι στην ίδια τροχιά είναι πάρα πολύ μικρή. Εντάξει. Ποιοτικά έχει εκτιμηθεί ότι είναι γύρω στο 0,25, 0,30, 0,32, κάτι τέτοιο. Καταλαβαίνετε αυτό? Αυτό θα πει ότι το καθένα από τα ηλεκτρόνια εδώ, σε αυτά τα δύο πεντροφιακά, αυτά τα δύο δηλαδή προστατεύουν αυτό, όχι κατά δύο ηλεκτρόνια, αλλά κατά μήνυμα 0,5 συνολικά. Εντάξει. Ωραία. Υποθέστε λοιπόν τώρα ότι πάω ένα βήμα παραπέρα. Βάζω κι άλλο ένα ηλεκτρόνιο και πηγαίνω στο οξυγόνο και επίσης έχω βάλει και ένα πρωτόνιο στην πυρήνα. Το πρωτόνιο στην πυρήνα είναι πρωτόνιο. Συνένα. Η προστασία που προσφέρεται σε αυτό το καινούργιο ηλεκτρόνιο από αυτά τα τρία δεν αυξήθηκε κατά ένα, επειδή μπήκε και ένα ηλεκτρόνιο, αυξήθηκε και τα 0,3, ας πούμε χοντρικά. Άρα από το άζωτο πηγαίνοντας προς το οξυγόνο τι έχω. Το φορτίο του πυρήνα αυξάνε κατά ένα, η προστασία του καινούργιου ηλεκτρονίου από τα προηγούμενα αυξάνε και τα 0,3. Χοντρικά επάνω απάνω. Εντάξει. Άρα τι κάνει αυτό το τέταρτο ηλεκτρόνιο που έβαλα στο οξυγόνο. Δέχεται ισχυρότερη ηλεπίδραση από ότι δέχονταν τα ηλεκτρόνια του αζώτου. Ισχυρότερη ηλεπίδραση τι θα πει για εμάς, ισχυρότερη έλξη, ισχυρότερη έλξη τι θα πει, μικρότερη ακτήνα τροχιάς αν το πάμε στο πρότυπο του μπορ. Στην περίπτωση που μιλάμε για τροχιακά τι σημαίνει, σημαίνει ότι θα έχω σε σημείο πιο κοντά προς το πυρήνα το μέγιστο της πιθανότητας να βρεθεί το ηλεκτρονιό μου. Στην περίπτωση υπάρχει πλήρης αντιστοιχία με το μοντέλο του μπορ, το μοντέλο του μπορ το υπεκαλούμαστε κάθε φορά, το χρησιμοποιούμε, το δουλεύουμε ακόμα γιατί είναι πρακτικό, βολικό και εύκολο, καταλαβαίνεις το μικρότερο, μεγαλύτερο, μεγαλύτερο, μεγαλύτερο. Λοιπόν, το ότι έβαλα ένα πρωτόνιο στον πυρήνα και ένα ηλεκτρόνιο έξω και απ' το αζώτο πήγα στο οξυγόνο σημαίνει, είναι ένα φορτίο στον πυρήνα και συν 0,3 στην προστασία του καινούργιου ηλεκτρονιού από το προηγούμενο. Επειδή είναι στην ίδια τροχιά. Κατά συνέπεια, το εξωτερικό ηλεκτρόνιο του οξυγόνου δέχεται μεγαλύτερη επίτραση από περισσότερο φορτίο από το πυρήνα, κατά συνέπεια, σύμφωνα με το πρώτο που θα έχει μικρότερη τροχιά, κατά συνέπεια, σύμφωνα και με τη δική μας αντίληψη, θα έχει πιθανότητα μέγιστη να βρεθεί σε σημείο πιο κοντά προς το πυρήνα. Άρα, πηγαίνοντας από το λήθιο προς το νέο, αυτό το πράγμα σημαίνει συνέχεια. Και από το λήθιο στο βυρήλιο, σύν ένα πρωτόνιο, σύν ένα ελεκτρόνιο. Και από το βυρήλιο στο βόρειο, σύν ένα πρωτόνιο, σύν ένα ελεκτρόνιο. Το ελεκτρόνιο προστατεύει κατά λίγο, το πρωτόνιο είναι πρωτόνιο, ένα πρωτόνιο, εντάξει. Κατά συνέπεια, όλο και ισχυρότερη είναι η επίδραση που δέχομαι από τον πυρήνα, καθώς πηγαίνω από αριστερά προς τα δεξιά. Άρα, τι πρέπει να περιμένω εγώ να συμβαίνει στην ατομική ακτίνα, καθώς πηγαίνω κατά μήκος μιας περιόδου του περιοδικού πίνακα, να μικραίνει, εντάξει. Φυσικά, δεν μικραίνει κατά κάτι τρομακτικό, αλλά κατά κάτι σημαντικό. Από ό,τι κοίταξα σε κάποια νούμερα, αυτά δεν τα θυμάμαι πέξω, αλλά από ό,τι κοίταξα σε κάποια νούμερα για την δεύτερη, τρίτη και τέταρτη περίοδο, αυτή η μείωση από το αρχικό μέχρι το δελικό είναι της τάξης του 40-50% του πρώτου. Αν δηλαδή του Λιθείου η ακτίνα είναι 100%, του νέου είναι γύρω στο 50%, καταλαβαίνετε, για τέτοιο πράγμα μιλάμε. Εντάξει, δεν διπλασιάζεται, περίπου υποδιπλασιάζεται και είναι κάπου εκεί τα πράγματα. Υπάρχει τώρα κάτι τι εντυπωσιακό, αν μιλήσω για αυτά εδώ τα στοιχεία, για αυτά εδώ και αυτά. Όπως μιλάω, λοιπόν, για την δεύτερη και τρίτη περίοδο, αν πιάσω να μιλήσω και για τις άκρες της τέταρτης περίοδο, συμβαίνει κάτι ιδιαίτερο. Μπορείτε να το φανταστείτε εσείς αυτό το ιδιαίτερο. Οπότε και μπορεί να το φανταστώ εγώ. Εδώ στο μεταξύ έχουν παρεμβληθεί και 10 στοιχεία με δε ηλεκτρόνια. Θυμάστε πως είναι το σχήμα των δε ηλεκτρονιών. Χοντρικά πυρήνας, λοβός, λοβός εδώ, λοβός εδώ και λοβός εδώ. Υπάρχουν πολύ μεγάλα κενά εδώ στο ενδιάμεσο. Κατά συνέπεια αυτά τα 10 ηλεκτρόνια που έχουν μπει εκεί στα τρία αντετροχιακά, στο μεταξύ, προστατεύουν πολύ τα παραπάνω ηλεκτρόνια. Τι φαντάζεστε. Τα προστατεύουν ακόμα λιγότερο απ' ό,τι υπολογίζαμε. Εντάξει. Αν υπολογίζουμε ότι το 1S ηλεκτρόνιο προστατεύει το 2S κατά 0,8, εδώ πέρα κατά 0,5 το προστατεύει. Γιατί υπάρχουν πάρα πολύ κενά. Πάρα πολύ μεγάλα κενά. Έτσι φανταστείτε λοιπόν αυτό είναι το 3D και αυτό εδώ είναι το 4P. Αυτό εδώ το προστατεύει καθόλου. Έχει προστασία εδώ σε αυτό το χώρο σε αυτόν, σε αυτόν, σε αυτόν που δεν υπάρχει περίπτωση να βρεθεί το 3D ηλεκτρόνιο για να το προστατεύσει. Όχι. Άρα τι συμβαίνει αν ξεχάσω το κεντρικό κομμάτι του περιοδικού πίνακα και φτάσω στην 4η περίοδο και μιλάω για τα δύο στοιχεία που βρίσκονται από εδώ και για τα έξι που βρίσκονται από εκεί. Η διαφοροποίηση είναι αρκετά μεγαλύτερη. Τα στοιχεία αυτά φαίνονται σαν να έχουν μαζέψει αρκετά περισσότερο. Αν λοιπόν ήταν γύρω στο 40-50 προηγουμένως είναι 60% τώρα η μείωση στην ακτίνα. Γιατί ρε παιδιά? Το παλιό καιρό λοιπόν που δεν ξέραμε, απλώς ξέραμε ότι υπάρχουν αυτά τα ν στοιχεία, το ονομάσαμε η συμπίεση των ν στοιχείων. Εντάξει, πού αλλού φαντάζεσαι θα υπάρχει κάτι ανάλογο, κάτι περίεργο. Εδώ, στην έκτη περίοδο. Αν πιάσω και μιλήσω για αυτά εδώ και αυτά εδώ τα στοιχεία θα έχω μια ακόμα μεγαλύτερη μείωση, γιατί έχουν παρεμπιστεί εκεί πέρα και τα ευτροχιακά. Τα ευτροχιακά είναι ακόμα πιο σκόρπια. Η συμπίεση λοιπόν των λαχανίδων και των ακτινίδων που μου γράφουν μερικοί από γεωργικές περιοχές. Εντάξει. Λανθανίδες από το ελληνικό το λανθάνο. Το σκάω διαφεύγω την προσοχή κάποιου. Νύκτωλ διαλαθώ να έγραφε εξορροφώντας για κάποιον, τόσο και στη νύχτα. Όπως διάφορους προπονητές. Καλή ώρα και ο δικός μας της εθνικής τώρα, έτσι το προβλέπω. Αυτό είναι άσχετο με διχειμία, μπορείτε να το διαγράψετε. Νύκτωλ διαλαθών γι' αυτός. Και πολλοί άλλοι βεβαίως, βεβαίως. Επ' αυτό. Α, για το... Ναι. Λοιπόν, το λανθάνιο. Κάτσε να τελειώσουμε με το λανθάνιο που ξεκινήσαμε. Μείνουν οι άλλοι στον Ρανιέρι τώρα όπως το λένε. Εντάξει. Το λανθάνιο, γιατί λανθάνιο. Γιατί δεν το ονομάσαν κάπως αλλιώς. Γιατί ακριβώς τους είχε ξεφύγει. Δεν το είχαν καταλάβει. Το μαζεύανε κάνοντας χημικές διαδικασίες μαζί με κάποια άλλα στοιχεία και νομίζουν ότι είναι κάποιο άλλο στοιχείο. Εντάξει. Όταν κάποιος, λοιπόν, κάνοντας κάποιες ορθοκοπικές δημητρήσεις λέει «ε, παιδιά, εδώ έχει κάποιες κορυφές περίεργες, κάποιες γραμμές περίεργες, κάτι άλλο υπάρχει». Τι υπάρχει ρε εσύ? Ένα πράγμα. Και πού ήταν τόσο καιρό? Λανθάνε. Εντάξει. Ανοίξαν τα λεξικά. Αν ήθελες εκείνον τον καιρό να φανείς ότι κάτι ξέρεις, το έλεγες είτε λατινικά είτε ελληνικά. Εντάξει. Λανθάνο. Μου διαφεύγει λανθάνιο. Και όλα τα υπόλοιπα πάντα από εκεί και πέρα, επειδή μοιάζουν σαν χημική συμπεριφορά, με αυτό ονομάζονται λανθανίδες ή λανθανοειδοί. Πες το τώρα. Μεταβατικά στοιχεία αυτοί είναι αναχτύνοντες. Διαφέρει καταλήγμα μεταξύ τους. Ναι. Μιλάω για τα 4S και τα 4P. Κρατάω κρίνα τα στοιχεία και μιλάω για αυτά. Σαν να μην υπήρχε ο κεντρικός τομέας. Εντάξει. Βλέπω μεγαλύτερη μίωση το τι έγινε ο κεντρικός τομέας θέλει λοιπόν. Σχετικά μικροί. Εντάξει. Κατανοητάμε μέχρι εδώ. Μας πειράζει πολύ που δεν υπάρχει ομοιομορφία. Όχι, υπάρχει γενική τάση. Από πάνω προς τα κάτω γενικά αυξάνει. Και τώρα με αυτό που είπαμε ότι κατά μήκος μέση περίοδου συμμαζεύεται και εδώ πέρα στην 4η και στην 6η περίοδο συμμαζεύονται ακόμα περισσότερο οι ατομικές ακτήνες. Τι μπορούμε να πούμε για τις διαφορές σε μία ομάδα. Η ατομική ακτήνα μεγαλώνει, μεγαλώνει, μεγαλώνει, μεγαλώνει. Ναι, τα βήματα αυτά του μεγαλώματος θα μεγαλώνουν ή θα μικραίνουν καθώς πηγαίνουμε προς τα κάτω. Δηλαδή είναι 10, 20, εντάξει το επόμενο θα είναι 30, θα είναι 27, το επόμενο θα είναι 34, θα είναι 32, θα είναι, τι θα είναι, τα βήματα θα μικραίνουν ή θα μεγαλώνουν λέτε. Έτσι πιστεύω. Και εκείνο που συμβαίνει είναι ότι κάπου εδώ σε αυτό το σημείο στην 6η περίοδο, έτσι, οι ακτήνες των στοιχείων είναι πάρα πολύ κοντά με τις ακτήνες των στοιχείων της 5ης περίοδο. Τι σημαίνει αυτό για εμάς. Σημαίνει ότι τα πιο πυκνά στοιχεία βρίσκονται στο κέντρο του περιοδικού πίνακα στην 6η περίοδο. Ο ατομικός αριθμός έχει αυξηθεί πολύ διότι αυξάνει συνέχεια. Αυτός δεν έχει κανένα πρόβλημα. Συνεχίζουμε έτσι, πάμε στο τέλος της αράδας και συνεχίζουμε. Και συνεχίζουμε και συνέχεια αυξάνει κατά ένα. Αν η ατομική ακτίνα αυξάνει αλλά λίγο, ανάμεσα στο στοιχείο της 5ης και της 6ης περίοδου, ο ατομικός αριθμός έχει αυξηθεί πολύ. Έτσι έχουν μπει και τα 14 ηλεκτρόνια, άρα και τα αντίστοια 14 παραπάνω πρωτόνια. Έχουν μπει και νετρόνια στο πυρήνα. Έχει μεταβληθεί κατά πολύ η μάζα το πυρήνα, αλλά η ακτίνα του ατόμου δεν έχει μεταβληθεί τόσο πολύ. Τα πιο πυκνά στοιχεία λοιπόν, κάτι ηρίδια, κάτι όσμια και κάτι τέτοια που έχουν κάποια πυκνότητες τρελές, 22-23 γραμμάρια κυβεκότητατος, βρίσκονται κάπου εδώ πέρα. Και δεν είναι εντελώς τυχαίο. Αυτό. Ωραία. Θα μπείτε και μου πού μας χρειάζεται η ατομική ακτίνα. Θα το συναντήσουμε αργότερα. Όταν θα χρειαστεί να μιλήσουμε για το πόσο εύκολα ή δύσκολα γίνεται κάποιος δεσμός, για το πόσο εύκολα ή δύσκολα γίνεται κάποια ιδιωτική επίδραση. Έτσι λοιπόν, η περιοδικότητα της ατομικής ακτίνας κάπως εύκολα προκύπτει μέσα σε μία ομάδα, εξαφτάται από τη διακύμαση του κύρου κλαντικού ρυθμού, μέσα σε μία περίοδο από την προστασία που παρέχουν τα ηλεκτρόνια της εξωτερικής τροφιάς στα άλλα ηλεκτρόνια. Το επόμενο πράγμα που μας ενδιαφέρει πολύ είναι η ενέργεια ιωνισμού. Η ενέργεια που χρειάζεται για να ιωνήσω ένα στοιχείο. Δηλαδή τι να κάνω να δημιουργήσω ιόν. Πώς να δημιουργήσω ιόν από ένα στοιχείο. Αν το στοιχείο είναι αυτό, να διώξω ένα ελεκτρόνιο. Ποιο θα ήταν το πρώτο ελεκτρόνιο που θα έφυγε από ένα στοιχείο. Τι μιθεί το Τόμψον δεν ήξερε. Είχε στο νου το σταφιδόψωμο. Είναι το σταφιδόψωμο και μέσα σταφίδες και όποτε θέλει μία σταφίδα πεθαίνεται έξω. Όμως ήταν σταθερή η ενέργεια στην οποία πεθιόταν έξω μία σταφίδα από το κάθε συγκεκριμένο σταφιδόψωμο. Έτσι. Άρα πρέπει να έχει μία συγκεκριμένη ενέργεια. Λοιπόν εδώ έχει συγκεκριμένη ενέργεια. Να την. Και εγώ αυτόν τον πιστεύω. Αν δηλαδή αυτό το στοιχείο με τα τέσσερα ελεκτρόνια που είναι το οξυγόνο, το έχω κάπου και του ρίξω αρκετή ενέργεια, κάποια στιγμή η ενέργεια που θα του ρίξω θα είναι τόσο η που θα πάρει από εκείνο το ελεκτρόνιο και θα το πετάξει έξω από το άτομο. Τότε λοιπόν το ελεκτρόνιο έχει αρνητικό φορτίο, θα δημιουργήσει κάποιο ρεύμα, το υπόλοιπο που θα μείνει θα είναι αθετικά φορτισμένο πράγμα. Έτσι κάπως γινόταν εκειμετρήσεις τον πρώτο καιρό. Δηλαδή, σε έναν σωλήνα χοντρό γυάλινο που είχαμε βάλει κάποια ηλεκτρόδια, προσαρμόζαμε ένα σύστημα πάλι χοντρό γυάλινο που πήγαινε σε μια αντίλια κενό. Μπορούσα λοιπόν να ρουφήξω τον αέρα από εδώ πέρα, στη συνέχεια να βάλω μια μικρή ποσότητα από το στοιχείο που με ενδιέφερε, να ξαναρουφήξω τον αέρα να κάνουμε ψηλό κενό και αφού κάνω αυτόν τον κύκλο 4-5 φορές να είμαι σίγουρος ότι έχω εδώ πέρα μια μικρή περιεκτικότητα μόνο από το στοιχείο που με ενδιέφερε. Τότε εκείνο που μπορούσα να κάνω ήταν να παίξω με μία γενήτρια και να μεταβάλλω το δυναμικό. Κάποια στιγμή λοιπόν το κύκλο με έκλεινε. Γιατί? Γιατί δημιουργήθηκε ρεύμα, διότι φήκαν κάποια ηλεκτρόνια από κάπου. Από αυτό το α έφυγε κάποιο ηλεκτρόνιο, δημιουργήθηκε α συν που πήγε προς τα δώ δημιουργήθηκε και ηλεκτρόνιο που πήγε προς τα κ έκλεισε το κύκλο. Πόσο δυναμικό λέει? 5,5 V. Α, 5,5 V είναι το δυναμικό υιωνισμό αυτού του πράγματος. Λοιπόν, σε παλιά βιβγία θα ακούσετε την έκφραση, θα δείτε την έκφραση γραμμένη «δυναμικό υιωνισμό». Δυναμικό, εντάξει. Παίζαμε με το δυναμικό, στο πρώτο δυναμικό στο οποίο παρατηρούταν αγοχημότητα, να κλείνει το κύκλωμα, έχουμε, ωραία, βρήκαμε το δυναμικό υιωνισμό αυτής της Ένωσης. Φυσικά, επειδή αυτό που υιωνίζει δεν εμείς ξέρουμε ότι είναι ηλεκτρόνιο, έτσι, ηλεκτρόνιο επιδυναμικό, ενέργεια, QEPV, εντάξει. Α, λοιπόν, εγώ πέξω σε μια τέτοια συσκευή και στα 5 V δω κάποια αγοχημότητα, λέω έχω ενέργεια υιωνισμούν, 5 ηλεκτρονιοV. Το ηλεκτρονιοV, λοιπόν, είναι μια ωραία χρήσιμη μονάδα για μας, αν μετρούμε ενέργειες. Δεν είναι η τυπική μονάδα, δεν είναι και σε κανένα σύστημα μονάδων, αλλά μας βοηθεί πάρα πολύ. Εντάξει, κάνω μια τέτοια διάταξη και το μόνο που χρειάζεται είναι να κοιτάξω εδώ πέρα. Πώς σου λέει, 12. 12 ηλεκτρονιοV είναι η ενέργεια υιωνισμού αυτού του πράγματος, όποιο είναι μέσα εκεί. Εντάξει. Ενέργεια υιωνισμού. Και, ειδικά με κάποια μεταλλικά στοιχεία, μετρούνταν πολύ εύκολα, αρκεί να έκανες απλώς ψηλό κενό και να έβαζες εδώ πέρα ένα κομμάτι από αυτό το στοιχείο. Μετράς, λοιπόν, τις ενέργειες υιωνισμού και τις παρατηρείς. Και δεν βγάλεις άκρη. Μέχρι που σκέφτεται κάποιος να τις βάλει σε ένα διάγραμμα. Εδώ, λοιπόν, θα σας δείξω εγώ, πάλι ποιοτικό θα είναι το διάγραμμα, τις ενέργειες υιωνισμού για το άτομο του νέου. Εδώ, λοιπόν, έχουμε τις ενέργειες και εδώ έχουμε την πρώτη, δεύτερη, τρίτη, τέταρτη, πέμπτη, έκτη, έβδομη και όγδοη ενέργεια υιωνισμού. Γιατί, γιατί αν έχω εγώ την μηχανή εκεί πέρα, μετά τα 5V συνεχίζουν και νεβάζουν το δυναμικό. Αν στα 8 ξαναδώσει η ογγυμότητα, κάτι άλλο γίνεται, κάποια άλλη ηλεκτρονία φεύγει. Στα 11, στα 12, στα 15, στο όσο θέλει. Και κάνω τις μετρήσεις που μπορώ. Για το στοιχείο, λοιπόν, νέων μετρήθηκαν 8 ενέργειες υιωνισμού. Είχαμε τόσο κουράγιο, τι το κάναμε. Όταν πιάσαν κεφάλαια αυτές τις ενέργειες υιωνισμού σε έναν διάγραμμα και λένε η πρώτη, η δεύτερη, η τρίτη, δεν τίποτα. Είναι εισαπεύχουσες μονάδες που παρουστάζουν την πρώτη, η δεύτερη μέχρι και η όγοδο ενέργεια υιωνισμού. Η τιμή λοιπόν της πρώτης ήταν, ας πούμε, εδώ. Και της δεύτερης εκεί και της τρίτης εκεί. Α, πολύ ωραία. Αυτές οι ενέργειες υιωνισμού πάνε σε μια γραμμή. Εντάξει, δεν ξέρω ακόμα τι είναι αυτή η γραμμή. Όμως, εγώ μπορώ να κάνω μια πρόβλεψη. Έτσι, μπορώ να κάνω μια πρόβλεψη και να πω, ξέρετε, υπάρχει αυτή εδώ πέρα η γραμμή και κάπου εδώ πάνω θα κινούνται οι διαδρομικές ενέργειες υιωνισμού. Άρα οι επόμενοι πρέπει να είναι κάπου εδώ. Εντάξει. Οι επόμενοι ενέργειες υιωνισμού πρέπει να είναι κάπου εδώ πέρα. Ε, ήταν λίγο πιο πάνω. Εντάξει, πάντα υπάρχουν πειραματικά λάθη. Το ότι οι επόμενοι θα πρέπει να είναι κάπου εδώ πέρα. Ήταν εκεί. Και οι επόμενοι ήταν εκεί. Χριστέ και Παναγιά. Αυτό σημαίνει, δημιουργείται μια καινούργια γραμμή που πηγαίνει κάπως έτσι. Και οι άλλες δύο θα είναι κάπου εδώ και εδώ. Έτσι πως τα κανατόρα δεν γίνεται, θα είναι κάπου εκεί και εκεί. Εδώ λοιπόν φαίνεται ότι η διαδικασία του αφαιρώ ηλεκτρόνια από ένα στοιχείο δεν είναι ομοιόμορφη. Δεν είναι ομαλή. Δεν ακολουθεί μια γραμμή που θα μου άρεσε. Πάντως, όχι κάτι που μπορώ να καταλάβω εγώ. Εντάξει. Δείτε το όμως, μια τριάδα και άλλη μια τριάδα και άλλη μια τριάδα. Η κλείση αυτής της ευθείας σημαίνει ότι αυτούτα εδώ πέρα τα τρία σημεία, δηλαδή αυτές οι τρεις πρώτες ενέργειες υιωνισμού, μπορούμε να τις θεωρήσουμε ότι υπακούν σε κάποιο κανόνα. Αυτή εδώ η γραμμή σημαίνει ότι αυτές εδώ οι τρεις ενέργειες υιωνισμού υπακούν σε κάποιον άλλο κανόνα. Και το ότι αυτές οι ευθείες, η μία έχει τέτοια κλείση και άλλη μεγαλύτερη και άλλη μεγαλύτερη, για μας σημαίνει ότι όλο και δυσκολότερα φεύγουν αυτά τα ηλεκτρόνια από εκεί. Εντάξει. Όλο και δυσκολότερα φεύγουν αυτά τα ηλεκτρόνια από εκεί. Αυτό θα μπορούσαμε να το καταλάβουμε. Δεν είναι τη στιγμή που διώχνω ένα ηλεκτρόνιο έτσι από την εξωτερική τροχιά, έτσι ήταν δέκα ας πούμε. Τα εννιά ηλεκτρόνια προστατεύαν το δέκατο. Τη στιγμή που έχω διώξει ένα, τώρα τα οχτώ ηλεκτρόνια προστατεύουν το ένατο. Κοταλαβαίνετε το πυρνικό φορτίο έχει μείνει το ίδιο όμως. Το στοιχείο είναι εκεί, ο πυρήνας του είναι εκεί, το φορτίο παραμένει ίδιο. Το ίδιο φορτίο εφαρμοζόμενο σε λιγότερα ηλεκτρόνια τι κάνει, μεγαλύτερη προστατετική αλληλεπίδραση. Κατά συνέπεια τι περιμένουμε, η ακτήνα του εξωτερικού τροχιακού να μειώνεται, να μειώνεται, να μειώνεται, να έρχονται όλο και πιο κοντά προς το πυρήνα, όλο και μεγαλύτερη αλληλεπίδραση, όλο και χαμηλότερη ενέργεια. Άρα τόσο μεγαλύτερη ενέργεια πρέπει να δώσω εγώ για να βγάλω το ηλεκτρόνιο από αυτό το άτομο. Αυτό ήταν λοιπόν κάποια παρατήρηση, ότι δεν υπήρχε μια γενική σχέση, όποια κανένα είναι αυτή, που συνέβαιε της ενέργειας ιωνισμού, της διαδοχικής ενός στοιχείου. Μήπως να πιάσω και να μελετήσω την πρώτη ενέργεια ιωνισμού για πολλά στοιχεία. Εδώ λοιπόν βάλαμε κάτω τον ατομικό αριθμό και την πρώτη ενέργεια ιωνισμού. Δεν υπάρχει λοιπόν στοιχείο με ατομικό αριθμό μηδέν, δεν υπάρχει το ετρογόνο και το ήλιο. Θα περιμέναμε, έτσι, μια κάποιο είδους αύξηση της ενέργειας. Εντάξει, θα μπορούσαμε και το περιμένουμε, θα μπορούσαμε και όχι. Πάμε τώρα στη δεύτερη περίοδο. Ξεκινάμε από εδώ, το δίνω έτσι με κάπως έντονες χαρμές, μέχρι εκεί. Θα περιμένατε, καταρχήν, η ενέργεια ιωνισμού των στοιχείων της δεύτερης περίοδου. Να είναι περίπου ίδιες, δηλαδή να βρίσκονται κάπου εδώ, σαν τιμές. Να είναι λίγο πιο πάνω, να είναι λίγο πιο κάτω από αυτές που βρήκαμε στην πρώτη περίοδο. Λίγο πιο κάτω. Και πώς το φαντάζεις αυτό, γιατί δηλαδή? Ακριβώς, η ατομική ακτίνα που είπαμε προηγουμένως, έτσι. Το ηλεκτρόνιο που θα φύγει τώρα θα βρίσκεται στα δύο S, στα δύο πέτροχιακά. Ας τα βρίσκονται πιο μακριά από το πυρήνα, αν ξαναθυμηθούμε το χοντρικό μοντέλο του μπορ. Άρα, θα βρίσκονται γενικά μακρύτερα από το πυρήνα, γενικά μικρότερη ηλεπίδραση, ασθενέστερη ηλεπίδραση, άρα πιο εύκολα θα τα βγάλω εγώ έξω. Κατά συνέπεια, όχι εδώ, σε αυτήν την περιοχή, αλλά λίγο πιο κάτω θα πρέπει να βρίσκονται οι ενέργειες ιωνισμού των στοιχειών της δεύτερης περιόδου. Τώρα κι εγώ ποιοτικά θα το κάνω, έτσι. Κάπου εδώ λοιπόν βρίσκεται αυτή, η επόμενη, η επόμενη. Να λοιπόν πώς πάνε οι ενέργειες ιωνισμού. Προφανώς λοιπόν, μπορώ να κάνω μια εκτείνηση, ότι κάπως εκεί θα κινούνται έτσι σε αυτήν την ευθεία κοντά, η τέταρτη, η πέμπτη, η έκτη, έτσι. Οχτώ στοιχεία δεν έχουμε σε αυτήν την οχτή περίοδο. Ναι, δεν είναι έτσι. Δεν είναι έτσι, διότι όπως και με το στοιχείο του νέου που είπαμε προηγουμένως, εκείνο που παρατηρήθηκε ήταν ότι είχαμε τούτο εδώ. Στη συνέχεια, αντί να προχωρήσω και να πάω εδώ προς τα πάνω, είχα μια μείωση. Στη συνέχεια υπήρχε μια αύξηση μέχρι εκεί. Στη συνέχεια μια μείωση εδώ πέρα και στη συνέχεια μια αύξηση μέχρι εδώ. Συνεπώς υπήρχε ένα σχήμα τέτοιου τύπου. Δεν είχαμε δηλαδή μια μονοτονική αύξηση της ενέργειας σε ονισμό, καθώς πηγαίναμε από το αριστερά προς τα δεξιά στη δεύτερη περίοδο. Το να είναι λίγο μεγαλύτερος ή λίγο μικρότερος θα μπορούσαμε κάπως να το εκτιμήσουμε. Αλλά όταν υπάρχουν αυτά τα σκαπανεβάσματα δεν είναι εύκολο καταρχήν. Είναι ή δεν είναι, θα σκεφτούμε εδώ τι γίνεται. Εδώ έχουμε μία τριάδα από ενέργειες σε ονισμού, άλλη μία τριάδα και άλλο ένα ζευγάρι. Μία σχέση, άλλη μία σχέση, άλλη μία σχέση. Εδώ έχουμε μία-δύο ενέργειες σε ονισμό. Θα περιμέναμε να συνεχίζει να αυξάνει. Πτώσει εδώ, μία-δύο-τρεις πάνε σε μία λογική σειρά. Πτώσει εδώ, μία-δύο-τρεις πάνε σε μία λογική σειρά. Έχει μία αντιστοιχία του το δω με του το δω. Έχει. Δηλαδή έχουμε ομάδες από δύο, τρία και τρία ηλεκτρόνια. Ας το πούμε έτσι. Έχουμε ομάδες από δύο, από τρία. Και θα ζωγραφίσω με διαφορετικό χρώμα τα άλλα τρία ηλεκτρόνια. Γίνεται τώρα τίποτα πιο σαφές. Ας πούμε ότι έχουμε το στοιχείο νέων. Που είναι αυτό εδώ, συμπληρωμένο όλα τα τροχιά κάτω έτσι. Προσπαθώ εγώ να το υιωνήσω. Ποιο είναι εκείνο το ηλεκτρόνιο που θα φύγει πρώτο. Έτσι που θα ζωγράφησα ένα από τα μόβυ ηλεκτρόνια. Φεύγει. Όταν όμως το στοιχείο νέων βρισκόταν εκεί σαν στοιχείο, ήταν πολύ ευχαριστημένο, συμπληρωμένα τα τροχιά κάτω. Το PX, το PY και το PZ. Μια ωραία περίπου ιδανική σκημετρική κατανομή των ηλεκτρονιών γύρω από τον πυρήνα του. Και πάω και το τυχαλάω. Μου αρέσει αυτό το πράγμα. Δεν του αρέσει. Για αυτό το λόγο και έχει τη μεγαλύτερη ενέργεια υιωνισμού από όλα τα στοιχεία της περίοδο του. Είναι το πιο ευχαριστημένο. Δεν θέλει να υιωνιστεί. Εγώ όμως το εκβιάζω, το υιωνίζω, το ρίχνω όσοι ενέργεια χρειάζεται και διώχνω τελικά το ηλεκτρόνιο. Αυτή η ενέργεια που χρειάζεται είναι μεγάλη. Μεγαλύτερη από όλα τα υπόλοιπα. Στη συνέχεια, αν έχω διώξει αυτό το ηλεκτρόνιο, ευκολότερα ή δυσκολότερα θα φύγει το επόμενο ηλεκτρόνιο. Το επόμενο ηλεκτρόνιο, ας σκεφτούμε τον κανόνο του Χούντ, δεν θα μπορούσε να είναι αυτό. Γιατί αυτό θα ήταν μια κατάσταση όχι ενεργειακά υπερφόγηση για το σύστημα. Το επόμενο ηλεκτρόνιο που θα έφεργε θα ήταν επίσης ένα μόβιλεκτρόνιο. Θα ήθελε κάπως μεγαλύτερη ενέργεια για να φύγει. Γιατί ακριβώς τα υπόλοιπα που είναι λιγότερο το προστατεύουν λιγότερο από ότι προστατεύαν το πρώτο ηλεκτρόνιο. Και προφανέστατα το τρίτο ηλεκτρόνιο που θα φύγει ποτέ από το άτομο του νέου είναι αυτό εκεί. Τελειώσαμε τώρα. Προσέξτε όμως, τώρα φτάσαμε σε μια κατάσταση που αυτό το ΥΟΝ, δεν είναι πια το άτομο του νέου, είναι νέο τριασίν, έχει το πιξ, πιγουάι και πιζέτ με ένα ηλεκτρόνιο το καθένα. Πάλι μια συμμετρική περίπου ιδανική, περίπου σφαιρική κατανομή. Τριών ηλεκτρονιών όμως, τώρα όχι έξι. Δεν είναι αυτό μια κάποια σχετική ευτυχία. Έτσι, πλήρως ευτυχισμένο. Ήταν με ζευγάρια ηλεκτρονίων. Με ένα ηλεκτρόνιο σε καθένα από τα τροχιακά, πάλι συμμετρικά κατανομημένα γύρω του, πάλι σχετικά ευτυχισμένο είναι. Άρα και πάλι θα τη στέκεται. Και θα τη στέκεται περισσότερο από ό,τι εγώ θα εκτιμούσα προηγουμένως. Συνεπώς η μία εξίσωση σταματάει εδώ. Και από εδώ και πέρα αρχίζει ο δεύτερος γύρος του να διώξω και τα άλλα ηλεκτρόνια στο πέντροχιακό. Εντάξει. Και προφανέςτατα τα δύο τελευταία είναι τα δύο ηλεκτρόνια στο S τροχιακό, τα οποία πια δέχονται ισχυρότατη επίδραση από το περί. Και ένας άλλος, έτσι με κύριο κωδικό αριθμό, δύο για να τα προστατεύει έστω και λίγο. Κατά συνέπεια πολύ ενδονότερο θα είναι το φαινόμενο, έτσι, πολύ μεγαλύτερη ενέργεια που θα χρειαστεί για την απομάκνηση. Εντάξει. Αν δεν πιστεύετε, όλα αυτά που σας λέω, το δίκτυο είναι στη διάθεσή σας. Μπορείτε να μπείτε μέσα και να βάλετε λέξεις κλειδιά Ionization Energy, να μαζέψετε τα νούμερα που δίνει για τον νέο, να τα βάλετε σε ένα διάγραμμα. Με 2, 3, 4, 5, 10, οι ενέργειες, κάντε το διάγραμμα και δείτε σαν πώς μοιάζει. Αυτό έχω κάνει κι εγώ και το έχω περιλάβει στο διδακτικό σύγγραμμα που θα πάλετε σε χέρια σας. Δεν έχω εφεύρει εγώ τον νέο, ούτε έχω εφεύρει εγώ διατάξεις που κάνουν μέτρηση ενέργειας ιωνισμού, αυτές είναι 80% χρόνων. Εντάξει. Τα αποτελέσματα πήρα από τη βιβλιογραφία. Ποιος σας τα περιγράφει. Τι γίνεται τώρα. Εδώ δεν μιλάμε για τον νέο, μιλάμε για όλα τα στοιχεία της δεύτερης περιόδου. Εντάξει. Γιατί είναι το πιο δύσκολο να ιωνιστεί αυτό εδώ. Γιατί είναι το πιο αφαριστημένο. Είναι αυτό που έχει έξι ηλεκτρόνια στα πετροχειακά, ξαναθυμίζω, πέξι πιουάι πιζέτ, μια περίπου σφαιρική συμμετρική κατανομή των ηλεκτρόνιων γύρω του, μια χαρά είναι τα πράγματα. Εντάξει. Συνεπώς αντισταίχεται πολύ. Ωραία. Το προηγούμενο στοιχείο, το προηγούμενο στοιχείο ήταν αντιφόσιο που στο δείξαμε, με πέντε ηλεκτρόνια. Το φθόριο. Σχετικά πιο εύκολα θα διώξει αυτό το πέμπτο ηλεκτρόνιο. Σχετικά πιο εύκολα θα διώξει το οξυγόνο, το τέταρτο ηλεκτρόνιο. Εμένα εδώ, που το άσσο του έχει τρία ηλεκτρόνια, σύγχρονο με τον κοράνο του Χούντ από ένα με παράλληλους σπήν σε καθένα από τα πέτροχιακά, πάλι μια περίπου ιδανική συμμετρική κατανομή, όμως το επίπεδο της ευτυχίας του είναι μικρότερο από το νέο. Γιγότερη ενέργεια θέλω από το νέο, αλλά περισσότερο από το οξυγόνο, που σημαίνει αυτή η κατάσταση είναι πιο σταθερή από το οξυγόνο. Μετά ακούρθει αυτή η λογική. Και μετά φτάνουμε στο S και S ηλεκτρόνιο. Τα δύο S ηλεκτρόνια, έτσι. Το πρώτο, το δεύτερο S ηλεκτρόνιο. Το πρώτο, το δεύτερο, το τρίτο, πέι ηλεκτρόνιο. Το τέταρτο, το πρώτο μενάποδο σπήν, πέμπτο, έκτο. Ερώτηση. Αν πήγαινα εδώ δίπλα και ήθελα εδώ να ζουγραφίσω τις ενέργειες ουνισμού για την τρίτη περίοδο, τι προβλέπετε εσείς? Σαν πώς θα μοιάζει το σχήμα που θα κάνω. Θα είναι το ίδιο. Δηλαδή θα έχουμε κάτι τέτοιο. Ένα, δύο. Ένα, δύο, τρία. Ένα, δύο, τρία. Εντάξει. Για την τέταρτη περίοδο κάπου εδώ πέρα θα παρεμπληθούν και τα δέκα τα ηλεκτρόνια όπου οι ενέργειες ουνισμού είναι περίπου παραπλήσεις. Δεν έχουμε πάρα πολύ μεγάλες διαφορετήσεις και έτσι έχουμε μιλήσει μέχρι αυτή τη στιγμή για δύο ιδιότητες των ατόμων που εμφανίζουν περιοδικότητα καθώς και για την περιοδικότητα που εμφανίζουν. Εντάξει. Περιοδικότητα, προσέξτε, δεν σημαίνει μεγαλώνω συνέχεια ούτε μεγαλώνω και μικρένω. Σημαίνει και αυτό. Δύο αυξάνουν, έχω πτώσει. Τρία αυξάνουν, έχω πτώσει. Τρία αυξάνουν, συνεχίζουν. Και εδώ. Χαμηλότερα με 1 αλλά με το ίδιο σχήμα, με το ίδιο σχέδιο, έτσι, με το ίδιο μοτίβο. Καλώς, ναι. Χαμηλότερα από πριν, όπως είπες και προηγουμένως. 1 εις τον 1, 1 εις τον 2, 1 εις τον 3. Μεγαλύτερη ακτίνα, πιο μακριά από το πυρήνα, ασθενέστερη επιδραση, κατά συνέπεια πιο εύκολα. Εντάξει. Λοιπόν, εσείς ποιο φαντάζεστε ότι είναι το στοιχείο που έχει την μεγαλύτερη ενέργεια υγιονισμό. 1, 2, 3 και μισός, 4. Ναι, για πες καμιά ιδέα. Το ίλιον. Πρέπει να έχει την μεγαλύτερη ενέργεια υγιονισμό. Πρέπει να διώξω ένα ελεκτρόνιο, που βρίσκεται σε ένα τροχιακό συγκυρωμένο, κλειστό, και μάλιστα πολύ κοντά στο πυρήνα. Είναι το ποιο, το 1ΕΣ. Υπάρχει τώρα καμιά ιδέα γιατί στη ζωγραφιά του πειραιοδικού πίνακα το ίλιο πάει εκεί και δεν πάει εδώ, που θα μπορούσε κάποιος να το βάλει. Το βάζω με μόβγια να καταλάβει ότι δεν είναι το σωστό. Γιατί δεν το βάζω εδώ και δεν το βάζω εκεί το ίλιο. Προφανές είναι. Τι έχω εκεί στην τελευταία στήλη, στην τελευταία ομάδα. Όλα εκείνα τα στοιχεία που έχουν την εξουτυλική τους τροχιά συγκυρωμένη. Και τι είναι αυτό, είναι κάτι σημαντικό για μένα? Είναι. Αυτό εδώ είναι το ίλιο, το στοιχείο που είναι το τελευταίο στην πρώη τροχιά. Έχει την εξουτυλική του τροχιά συγκυρωμένη. Και αυτό είναι το νέο. Και εδώ είναι το αραγώ, και εκεί είναι το κρυπτό, και εκεί είναι το ξένο και όλα τα σχετικά. Σε κάθε περίοδο το στοιχείο που έχει την μεγαλύτερη ενέργεια ουνισμού είναι το τελευταίο. Γιατί έχει την μεγαλύτερη ενέργεια ουνισμού απ' τα άλλα της περίοδο του? Γιατί προφανώς έχει φτάσει σε μια κατάσταση που τα ρίσει πάρα πολύ. Αυτό λοιπόν ήταν ένα κριτήριο για να προχωρήσουν κάποιοι και να μιλήσουν για ηλεκτρονιακές διαμορφώσεις που είναι ευσταθείς ή κάποιες που είναι λιγότερο ευσταθείς. Τι θα πει ευσταθείς? Αυτό που λέει η λέξη. Σταθερές και καλές χρήσιμες για το σύστημα. Κάποια άτομα λοιπόν βρίσκονται σε ευσταθείς ηλεκτρονιακές διαμορφώσεις και κάποια σε όχι και τόσο ευσταθείς. Τι να κάνουμε? Πώς φαίνεται αυτό? Κατά αρχήν και απλά και βολικά από την τιμή της ενέργειας ουνισμού τους. Στη δεύτερη περίοδο δηλαδή εδώ πέρα ποια στοιχεία βρίσκονται σε ευσταθείς ηλεκτρονιακές διαμορφώσεις. Πρώτα απ' όλα αυτό. Θέλει τη μεγαλύτερη ενέργεια ουνισμού. Άρα αντιστέγεται περισσότερο στο αντιοξυλεκτρόνιο. Άρα του αρέσει όπως είναι. Άσε με ήσυχο. Εδώ λοιπόν αυτό. Και αν παρατηρήσουμε ότι το ίδιο συμβαίνει και στις άλλες περιόδους όπως τώρα είπαμε. Τι συμπεράσμα βγάζουμε για αυτά τα στοιχεία της τελευταίας ομάδας, το οποίο ονομάζουμε Ευγενία Αίρια. Το γιατί ονομάζουμε Ευγενία θα μου το πείτε τώρα εσείς αμέσως. Βάζουμε το συμπέρασμα ότι έχουν μια ιδιαίτερα σταθερή ηλεκτρονική διαμόρφωση. Τους αρέσει, δεν θέλουν να την αλλάξουν. Φυσικά εγώ πιέζοντάς και βιάζοντάς τους δίνω την ενέργεια που χρειάζεται και διώχνουν το ηλεκτρόνιο από εκεί πέρα μέσα. Αλλά αφθορμήτους δεν το κάνουν με κανέναν τρόπο. Εντάξει. Αφθορμήτους λοιπόν τι άλλο δεν θα κάνουν με κανέναν τρόπο αυτά τα στοιχεία. Χημικές αντιδράσεις. Για τις χημικές αντιδράσεις αυτό που συμβαίνει είναι δίνω και παίρνω ηλεκτρόνια. Δεν θέλουν ούτε να δώσουν ούτε να πάρουν. Πώς θα το κάνουμε τώρα. Κατά συνέπεια γιατί λέγονται ευγενοί αέρια. Είναι ευγενείς. Δεν ανακατώνονται με την πλέμπα τώρα εκεί πέρα αντιδράσεις, κακό πράγματα. Εγώ είμαι εγώ. Κατά συνέπεια επίσης η μορφή στην οποία θα πρέπει να βρίσκονται αυτά τα στοιχεία είναι μορφή ατομική. Γιατί. Γιατί όταν γράφουμε το μόριο του οξυγόνου γράφουμε ο δύο. Τι σημαίνει αυτό το δύο. Σημαίνει ότι έχουμε δύο άτομα οξυγόνου που έχουν κάνει κάποιον τους αλληλεπίδραση. Αφού ένα άτομο νέο δεν κάνει αλληλεπίδραση με τίποτα με ένα άλλο άτομο νέο γιατί να κάνει. Πολύ περισσότερο που και εκείνο δεν θέλει. Εντάξει. Κατά συνέπεια φανταζόμαστε ότι αυτά εδώ τα στοιχεία θα βρίσκονται με μορφή ατόμων. Δεν μπορούν να βρίσκονται με μορφή μοριών. Και συνέπεια θα έχουν συμπειρωμένη την εξωτερική τροχιά μια ωραία συμμετρική περίπου σφαιρική κατανομή των ηλεκτρονιών της εξωτερικής τροχιάς. Καμιά χημική δραστικότητα και κατά συνέπεια θα βρίσκονται με μορφή ατόμων. Άρα άτομο με άτομο χωρίς αλληλεπίδραση που να τα πακετάρει κάπως να τα συμμαζέψει να τα συγκεντρώσει. Σημαίνει ότι μάλλον θα βρίσκονται στην αέρια φάση. Ευγενή αέρια. Παριπιπτόντως είναι από τα λίγα στοιχεία του περιοδικού πίνακα που είναι αέρια. Ποιά άλλα είναι αέρια από τα στοιχεία του περιοδικού πίνακα. Το υδρογόνο εδώ πέρα άκρη άκρη. Εντάξει. Όμως το υδρογόνο βρίσκεται και σε ένα κάρο άλλες ενώσεις ενωμένο, αλλά σαν στοιχείο είναι αέριο. Άλλα άζοντο, οξυγόνο, φθόριο. Εντάξει. Τι στοιχεία είναι η υγρά από το περιοδικό πίνακα? Ο υδράριγελος και το βρώμιο. Εννοούμε σε κανονικές συνθήκες θεμοκρασίας και πίεσης. Τους 5000 βαθμούς όλα τα μέτα λαχούν λιώσει. Είναι η υγρά. Λοιπόν, η υγρά στις κανονικές συνθήκες είναι ο υδράριγελος και το βρώμιο. Και μπορεί κάποιος να πει και το γάλλιο περίπου. Το γάλλιο έχει ένα σημείο τήξος 31-32 βαθμούς, κάτι τέτοιο. Που σημαίνει είναι εδώ, μπροστά, είναι στερεό, σε κανονικές συνθήκες που σημαίνει 25. Μπορώ να το κόψω σαν βούτυρο, αν το βάλω στο χέρι μου θα λιώσει. Εντάξει. Χοντρικά, λοιπόν, περίπου και το γάλλιο μπορείς να πεις ότι είναι υγρό σε θεμοκρασίες, μάλλον σε συνθήκες κανονικές, σε θεμοκρασίες και πίεσης. Είναι 31-32 βαθμούς, κάτι τέτοιο. Το σημείο τήξεως του γαλλίου. Εντάξει. Λοιπόν, όλα τα είναι στερεά. Παριβιπτόντος, για μερικά από αυτά που βρίσκονται στην έκτη περίοδο και προς τα κάτω, που είναι εξόχως, δηλαδή, ενεργά και έχουν παρασκευαστεί μόνο σε πολύ πολύ μικρές ποσότητες, δεν είμαστε καθόλου σίγουροι ούτε για την ηλεκτρονιακή τους διαμόρφωση, ούτε για τη φυσική τους κατάσταση. Εντάξει. Γιατί δεν έχουμε αρκετή ποσότητα για να το διαπιστώσουμε. Για τη φυσική τους κατάσταση, γιατί όταν έχεις φτιάξει ένα μιλιγκραμ από αυτήν την ουσία δεν μπορείς να έχεις αρκετή ποσότητα για να μετρήσεις και όγκο και πικρότητα και τούτο και εκείνο για να δεις αν είναι ρευστό ή όχι και για την ηλεκτρονική τους διαμόρφωση. Γιατί, γιατί τότε έχουμε πάει εδώ πάνω στα 6s, 6p, 7s, 7p και όλα τα σχετικά, είναι τόσο κοντά αυτές οι ενεργειακές καταστάσεις που δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι πρώτα πάει εδώ το ηλεκτρόνιο και μετά εκεί. Εντάξει. Είναι τόσο κοντά που ακόμα και η ηλεκτρονική τους διαμόρφωση των στοιχειών δεν είναι ακόμα ξεκάθαρη. Εντάξει. Αυτό όμως δεν μας αφορά. Εμείς θα περιορίσουμε τη συζήτηση για τη χημία μας εδώ πέρα, σε αυτά που έχουμε γράψει. Εντάξει. Άντε και στη πρώτη σειρά των μεταπατικών στοιχείων. Όταν κάποια στιγμή θα κάνετε μαθήματα σχετικά με την πυρηνική χημία με τα ραδιοφάραμακα, με τα ραδιοπροστασία και όλα τα σχετικά, θα μιλήσετε για τις ιδιότητες των πυρήνων που είναι ραδινεργοί. Οι περισσότεροι από αυτούς βρίσκονται κάτω εκεί χαμηλά, στην 7η περίοδο. Εντάξει. Εκτός από το τεχνί το που βρίσκετε κάπου εκεί πέρα στη μέση. Εντάξει. Καλώς. Ωραία. Ας πάμε λοιπόν στις ευσταθείς ηλεκτρονικές διαμορφώσεις. Ποιά άτομα, λέμε εμείς, βρίσκονται σε ευσταθεί ηλεκτρονική διαμόρφωση. Είναι προφανές από τη συνέχεια και συλλογισμού αυτό. Σε κάθε περίοδο το στοιχείο που έχει συμπειρωμένη την εξωτερική του τροχιά. Να λοιπόν ένα κριτήριο. Στοιχεία που έχουν συμπειρωμένη την εξωτερική του τροχιά έχουν ευσταθεί ηλεκτρονική διαμόρφωση. Πώς προέκυψε από εδώ. Στοιχεία που έχουν μισοσυμπειρωμένα τα πετροχιακά. Το λέω έτσι, αλλά τι σημαίνει αυτό για εσάς. Ποιο στοιχείο έχει μισοσυμπειρωμένα τα πετροχιακά του, της εξωτερικής τροχιάς συνολικά. Το άζωτο. Εδώ. Βρίσκεται σαφώς πιο πάνω, έτσι, η ενέργεια γεγονισμού των ετωνικών στοιχείας. Άρα πρέπει θεωρητικά να έχει μια ευσταθεί ηλεκτρονική διαμόρφωση. Η ευσταθέστερη λοιπόν είναι συμπειρωμένη η εξωτερική τροχιά, έτσι και πετροχιακά. Η δεύτερη περίπτωση είναι μισοσυμπειρωμένα τα πετροχιακά. Αν προσπαθούσα να κάνω εδώ πέρα ένα διάγραμμα που να αναφέρεται σε αυτά εδώ τα στοιχεία. Σε αυτά τα 10 στοιχεία μεν τροχιακά. Πώς θα με συμβουλεύατε να το κάνω. Αυτά εδώ πέρα τώρα είναι 10. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10. Είναι λοιπόν εδώ πέρα τα στοιχεία με τα τρία αντεελεκτρόνια. Και θέλω περίπου να ζουγραφίσω τη διακύμαση της πρώτης ενέργειας αιωνισμούς τους. Πώς θα μου προτείνατε εσείς να τους ζουγραφίσω. Για πες. Λίγο στους 5 και 5 γιατί το 5 και το 10 είναι τα πιο σταθερά. Και γιατί το 5 και το 10 είναι τα πιο σταθερά. Γιατί σε αρέσει εσένα να μου πεις. Συμπειρωμένα και συμπειρωμένα. Α, συμπειρωμένα τετροχιακά. Μόνο που για να το πεις αυτό θα πρέπει να θυμηθείς πάλι το σχήμα των τετροχιακών. Αν εγώ είμαι το άτομο και το σύστημα των αξώνων είναι αυτό. X, Y και Z. Τώρα έτσι δεν έχω τέσσερα χέρια. Δείχνω τους δύο λοβούς. Οι άλλοι δύο λοβούς είναι ακριβώς ανάποδα. Τετροχιακό είναι αυτό. Το άλλο είναι αυτό. Το άλλο είναι αυτό. Το άλλο είναι αυτό. Το άλλο είναι αυτό. Άρα αυτό που ήταν D10 θα έχει τη μεγαλύτερη ενέργεια υγιονισμού. Προφανώς από εκεί πέρα οι ενέργειες περιμένουμε να μειώνονται. Όμως ένα, δύο, τρία, τέσσερα, πέντε. Στο πέντε περιμένουμε μια αύξηση. Εδώ λοιπόν είναι το D10. Εδώ είναι το D5. Υπάρχει λοιπόν μια τέτοια ενδυσδιακήμανση. Και στα στοιχεία που έχουν δε ηλεκτρόνια στην εξωτρική τροχιά. Μήπως μπορείτε να σκεφτείτε κάτι για την κατανομή των F ηλεκτρονίων στις λανθανίδες ή τις ακτινίδες. Στο 7 και στο 14 λοιπόν. Κάποιο τέτοιο αντίστοκο σχήμα μόνο που εδώ πέρα θα είναι το F7 και εδώ το F14. Και εκεί βεβαίως οι ενέργειες διαφορές θα είναι αρκετά μικρότερες μεταξύ τους. Ωραία. Άρα επαναρχόμαστε. Ευσταθείς ηλεκτρονιακές διαμορφώσεις. Να έχω συμπηρωμένη την εξωτρική τροχιά με S και P ηλεκτρόνια. Να έχω συμπηρωμένα τα τετροχιακά. Αν μιλάω για στοιχεία στον κεντρικό τομέα. Να έχω μισοσυμπηρωμένα τα πέτροχιακά ή μισοσυμπηρωμένα τα τέτροχιακά. Αυτό σημαίνει ότι έχω σ' όλους τους λογούς από ένα ηλεκτρόνιο. Περίπου συμετρική είναι η κατανομή τους για αυτό το λόγο. Όμως καθώς κατεβαίνουμε προς τα κάτω και οι κυμαντικοί αριθμοί αυξάνουν. Τόσο και πιο διάχειτο γίνεται το εξωτρικό εστροχιακό. Το 5S, το 6S, το 7S. Αν λοιπόν φτάσω να έχω μια διάταξη όπου ηλεκτρονική μου διαμόρφωση είναι 6S2. Αυτό το 6S είναι αρκετά μεγάλο, αρκετά διάχειτο, εντελώς σφαιρικό γύρω από το πυρίνα και έχει δύο ηλεκτρόνια συμπυρωμένο. Δεν μπορώ να βάλω τρίτο ηλεκτρόνιο εκεί. Και αυτό παριστάνει μια ευσταθή ηλεκτρονική διαμόρφωση. Όσο λοιπόν κατεβαίνω προς τα κάτω, στην πέμπτη, έκτη, έβδομη περίοδο, αυτούτη εδώ πέρα ηλεκτρονική διαμόρφωση κερδίζει σε σημασία, σε σταθερότητα. Στην πέμπτη λοιπόν και περισσότερο στην έκτη και πολύ περισσότερο στην έβδομη περίοδο, η διαμόρφωση με συγκυρωμένο το εξωτερικό εστροχειακό κερδίζει σε σημασία, σε σταθερότητα. Κάτι που δεν φαίνεται λογικό καταρχήν. Έχει παρατηρηθεί όμως. Στην πέμπτη, περισσότερο στην έκτη και πολύ περισσότερο στην έβδομη. Ωραία. Θα μου πεις και τι έγινε τώρα, τι κερδίσαμε. Κερδίσαμε το εξής. Μικρό όφελος, αλλά σαφές, πιστεύω εγώ. Τι μπορείτε να μου πείτε εσείς για τη χημία του αντιμονίου. Σακολουθούμε να μην ξέρουμε τίποτα για τη χημία του αντιμονίου. Δεν είπαμε τίποτα για τον αντιμόνιο, μέχρι τώρα είπαμε μόνο ότι υπάρχει. Το σύμβολο είναι αυτό. Προέρχεται από το λατινικό stibium, γιατί έτσι το λέγανε. Εντάξει, εμείς το λέμε αντιμόνιο. Τι μπορείτε να μου πείτε εσείς για τη χημία του αντιμονίου. Έχει στην εξωτερική του τροχιά δύο και τρία, πέντε ελεκτρόνια. Θα μπορούσε κάποιος να πει, αν πηγαίναμε σε μια διαμόρφωση πέντε σ δύο πέντε πέεξι, θα είχα το αντιμόνιο τριαπλήν και θα είχε συμπυρωμένη την εξωτερική του τροχιά. Εντάξει. Πόσο εύκολο είναι να πας και να κολλήσεις τρία ελεκτρόνια στον αντιμόνιο. Στοιχεία που βρίσκονται προς τα δεξιά στον περιοδικό πίνακα, έχουν περισσότερο τάση να διώσουν ελεκτρόνια παρά να πάρουν. Εντάξει. Αυτό είναι κάτι που στα χαρτιά κάποιος μπορεί να το γράψει, αλλά στην πράξη στο πείραμα θα δει ότι δεν ισχύει. Εντάξει. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι θα φτάσω στον έχω πέντε σ τίποτα, πέντε πέ τίποτα, που σημαίνει έχω συμπυρωμένη την προηγούμενη τροχιά. Εντάξει. Οι τέσσερα S2, τέσσερα P6 συμπυρωμένη, εδώ μηδέν, δηλαδή έχω αντιμόνιο πέντε συν. Περιμένετε, θα το πράγμα είναι σταθερό. Πάρα πολύ. Συμπυρωμένη εξωτερική τροχιά. Ναι, αλλά έχω αναγκαστή να διώξω πέντε ελεκτρόνια. Εύκολα φεύγουν πέντε ελεκτρόνια από ένα στοιχείο. Όχι και τόσο εύκολα. Ας το κρατήσουμε όμως. Θα μπορούσα να σκεφτώ και κάτι ενδιάμεσο. Πέντε S2. Πέντε P τίποτα. Δηλαδή αντιμόνιο. Τρία συμ. Ναι, σιγά. Πού το είδες αυτό. Εδώ εντυπωσιακά. Εδώ αρκετά. Και στο πέντε S-δράγωνο σε ικανοποιητικό βαθμό. Υσχύει το ότι συμπυρωμένο S-τροχιακό μου δίνει ευσταθή ελεκτρονική διαμόρφωση. Άρα έχω πιθανότητα και το αντιμόνιο τρία συμ να είναι σταθερό. Λοιπόν. Συμβαίνει παρουσία κάποιων στοιχείων που είναι πολύ καλοί δέκτες ηλεκτρονίων να σχηματίζεται και αντιμόνιο τρία συμ και αντιμόνιο πέντε συμ. Να λοιπόν ένα πρώτο απλό πράγμα που μπορώ εγώ να ξέρω για τη χημία του αντιμονίου μόνο και μόνο από τη θέση σου στον πολιτικό πίνακα. Η χημία του αντιμονίου θα είναι χημία κυρίως της κατάστασης συμ τρία και της κατάστασης συμ πέντε. Περιμένω αυτό το αντιμόνιο συμ πέντε να είναι πολύ σταθερό. Φυσικά είπαμε πρώτα απ' όλα είναι σταθερό επειδή έχουμε φτάσει σε μια ηλεκτρονική διαμόρφωση που είναι σταθερή. Όμως για να φτάσω εκεί πέρα έχω αναγκαστή να διώξω πέντε ηλεκτρόνια. Δεν είναι εύκολο να διώξεις πέντε ηλεκτρόνια. Κάθε ενέργεια γιονισμού είναι μεγαλύτερη από την προηγούμενή της. Όταν την ενέργεια γιονισμού είναι 10 μονάδες, η δεύτερη δεν είναι 10, είναι 18. Η δεύτερη είναι 25, η τρίτη 25, η τέταρτη 40 και πάει λέγοντας. Έχουμε εκεί στο αντιμόνιο πέντε δύο πράγματα που πηγαίνουν αντίρωπα το ένα προς το άλλο. Η ενέργεια γιονισμού που είναι πολλές και μεγάλες και οδηγούν σε αστάθεια και η ευσταθής τελική ηλεκτρονική διαμόρφωση. Είναι δυο φαινόμενα που αντιμάχονται το ένα το άλλο. Βλέπετε πώς το αντιμόνιο συν πέντε υπάρχει, αλλά δεν περιμένουμε να είναι πολύ σταθερό. Και αν δεν είναι πολύ σταθερό το αντιμόνιο συν πέντε τι μπορεί να κάνει. Όχι να ξαφανιστεί, όχι να εξαλληλωθεί, για χημία μιλάμε. Τι να κάνει, να γίνει αντιμόνιο συν τρία. Αν ένα αντιμόνιο συν πέντε γίνει αντιμόνιο συν τρία τι σημαίνει ότι έχει πάθει, με όρους που ξέρετε εσείς. Το συν πέντε έγινε συν τρία, έχει αναχθεί. Όταν κάποιος ανάγεται τι συμπεριφορά έχει, ανάγεται και οξυδώνει κάποιον άλλον. Τα ηλεκτρόνια που φεύγουν από εδώ πηγαίνουν εκεί, δεν ξαφανίζονται. Άρα το αντιμόνιο συν πέντε τι θα είναι, οξυδωτικό σώμα. Μπορώ λοιπόν να φτιάξω κάποιες ενώσεις του αντιμονίου, του πεντασθενούς, με στοιχεία τα οποία είναι καλοί δέκτες ηλεκτρονίων, θα σταθεροποιηθεί η κατάσταση σχετικά, αλλά αυτό το πράγμα εύκολα θα σπάζει και θα γίνεται αντιμόνιο συν τρία. Θα έχω λοιπόν οξυδωναγωγική συμπεριφορά στον αντιμόνιο. Άρα, να κάποια στοιχεία για τη χημία του αντιμονίου, χωρίς να το έχω δει καν, χωρίς να το ξέρω, χωρίς να το έχω πιάσει στα χέρια μου. Δεν ξέρω τίποτα για το σημείο τύξος, όταν είναι πυκνό ή ελαφρύ, όταν είναι άσπρο ή μαύρο ή πράσινο, όταν έχει φτερά ή δόντια ή τι άλλο, δεν ξέρω ότι έχει χημία ως τρισταινές και ως πεντασθαινές, μπορεί να έχω ενώσεις του πεντασθαινούς αντιμονίου, αλλά θα είναι αρκετά οξυδωτικές. Άρα, θα έχω και οξυδωναγωγία ανάμεσα στον αντιμόνιο τρία και τον αντιμόνιο πέντε. Άρα, όταν πάω στην ανηλυτική χημία, και ο Πουνά θα βρει σαν τρόπο να μετρήσει στον αντιμόνιο που έχει συντομές, τι θα πρέπει να κάνω. Κατ' αρχή θα πρέπει να κάνω μια βίαιη διαδικασία, μια ισχυρή οξύδωσης ή αναγωγής στον συστήμα τους, για να το κάνω όλο το αντιμόνιο συντρία, ή όλο συντρία πέντε, για να το μετρήσω στη συνέχεια. Γιατί κανένας δεν μου λέει ότι οι δομές θα δεν είναι και τρισταινές και πεντασθαινές. Το λέει, από τη στιγμή που ξέρουμε ότι το ένα είναι οξυδωτικό και το άλλο είναι λιγότερο σταθερό. Θα υπάρχει λοιπόν μια ισορροπία ανάμεσα στις δύο ομορφές. Θα πρέπει λοιπόν εγώ να κάνω μια ισχυρή οξύδωση για να το κάνω όλο συνπέντε και μετά να ανοιχνεύσω το διμόνιο συνπέντε, ή μια καλή αναγωγή για να το κάνω όλο συντρία και να ανοιχνεύσω συνολικά το διμόνιο συντρία. Εντάξει. Όταν κάνετε λοιπόν αναλυτική χημία και σας δείξουν κάποιες τέτοιες περίεργες τεχνικές, γιατί πιάνω και τοξιδώνω στην αρχή. Έχουμε δύο βαθμίδες οξύδωσης, ή γιατί το ανάγω. Θέλω να το πω σε μία βαθμίδα οξύδωσης για την οποίαν βρήκα μία καλή τεχνική να προσδιορίζω ποσοτικά το πώς είναι αυτό το πράγμα. Για τον Κασίτερο τι έχετε να μου πείτε. Τι να ξέρω εγώ για τον Κασίτερο. Άνθραξ, Πυρίτιο, Γερμανιο, Κασίτερος. Άνθραξ, στη δεύτερη περίοδο, Πυρίτιο, Γερμανιο, Κασίτερος. Είναι λοιπόν ο Κασίτερος δίπλα από τον διμόνιο. Εντάξει. Πώς είναι ο άνθρακας δίπλα στο άζωτο. Είναι ο Κασίτερος δίπλα στον διμόνιο. Πέντε σδίο, πέντε πεδίο. Τι μπορείτε να μου πείτε εσείς για τη χημία του Κασιτέρου. Ερώτηση. Βγάλετε ένα ελεκτρόνιο και πείτε μου. Ο Κασίτερος μπορεί να είναι συν δύο και συν τέσσερα. Σε βαθμίδες οξύδωσης τέτοιες, η χημία του λοιπόν τέτοια θα είναι. Του Κασιτέρου συν δύο και του Κασιτέρου συν τέσσερα και θα υπάρχει μάλλον κάποια οξυδοναγωγική διαδικασία από το συν τέσσερα να πηγαίνει στον συν δύο. Και έρχομαι λοιπόν και σας λέω, ξέρετε αυτό εδώ το ποτήρι έχουν ένα πολύ ωραίο πράγμα που έχει την στοιχειομετρία αυτή. Έτσι, μπουκάλι, αντιμόνιο, χλωριο τέσσερα. Και να το πουλάω και ευθυνά. Θα το πάρετε ή δεν θα το πάρετε. Εάν δεν είναι ευθυνά, έτσι, παρένθεση, βλέπετε, διαφημίσες και σε τηλεόραση και παντού, 25% φθινότερα αυτό το πράγμα. 25% από τι, από τι. Ποιος όρισε το 100 και μου λες τώρα το κάνει 25, εντάξει. Ας μπούμε στο σύστημα της αγοράς γιατί να είναι 100 καταρχήν και μου λες τώρα 25. Και πόσο χάνεις τώρα και πόσο κέρδιζες προηγουμένως που μου το έδινες 100. Κλείνει η παρένθεση, έτσι. Εγώ σας λέω, πολύ φθινά το δίνω αυτό, θα το πάρετε. Τις άλλες ενώσεις του αντιμονίου της παίρνετε 100 ευρώ το μπουκαλάκι, εγώ σας λέω 30 ευρώ αυτό. Το αντιμόνιο χλωριο τέσσερα να το πάρω. Ευκαιρία. Ούτε το λίτλ, ούτε το μασούτι, ούτε κανένας. Για να ακούσω καμιά ιδέα, θα το πάρετε το αντιμόνιο χλωριο τέσσερα, ναι. Προφανώς, λοιπόν, αν έχεις μια τόσο απλή ιδέα για τη χημία του αντιμονίου, για το ότι έχει σταθερές βαθμίδες οξύδους, συντρία και συμπέντευες, αυτό σου πέρα κάπου να με κοροϊδεύει. Δεν μπορεί, έτσι θα είναι. Δεν μπορεί να υπάρχει από εδώ πέρα το πράγμα ή 3 ή 5 θα είναι, όχι 4. Επιμένω εγώ, παίρνω και όρκο, να φωτάνε το κοκλαμάκι μου πέρα στην ταινία. Αν δεν μπορείς να τα φας, εν πάση περιπτώσει, λέμε. Λοιπόν, εγώ σας το δίνω αυτό το πράγμα, πηγαίνετε κάνετε χημική ανάλυση, και η χημική ανάγκη σας δείχνει ότι η στοιχειομετρία αυτού του πράγματος είναι πράγματι έναν αντιμόνιο και τα 4 χλώρια. Το παίρνω αυτό το πράγμα, να πάρετε το, μετρήστε το, μελετήστε το, βρείτε πόσο χλώριο έχει, πόσο τέτοιο έχει, ετούτο, εκείνο το άλλο, όλα τα πάντα κάνετε τις αναλύσεις που πρέπει και βγάζετε ότι η στοιχειομετρία αυτού του πράγματος που έχει πέρα μέσα σκόνη είναι έναν αντιμόνιο και τα 4 χλώρια. Τώρα τι κάνουμε, έχει δει και όλη αυτή η ιστορία με τα τροχιακά, με τα ηλεκτρόνια, με τα πάνω κάτω σπίνι και ξέρω εγώ και όλα τα σχετικά ή αυτός που έκανε τη χημική ανάλυση και οι δύο. Ιδέα? Δεν πήκαμε ακόμα στον υβρετισμό, δεν τον ξέρεις θεωρητικώς. Θα το έλεγα να το επόμενο πράγμα ήταν ο υβρετισμός, αλλά δεν είναι, έχει κι άλλο στον διάμεσο. Εσύ πας, θα δείτε τα επεισόδια πριν τα παίξει τηλεόραση, να τα παίξει και μετά. Μήπως είναι ένα μείγμα από δύο ενώσεις και είναι αυτό εδώ που το έγραψα, είναι αντιμόνιο χλώριο τρία τελεία αντιμόνιο χλώριο πέντε, για μετρήστε το να το δείτε, δύο αντιμόνια και οχτώ χλώρια. Υπάρχουν λοιπόν πολύ ωραία μείγματα τέτοια που κατόρθωσαν να συγκρισταλώσει τη μία και την άλλη μορφή, την τριστανή και την πενταστανή. Το τελικό προϊόν έχει μια στοιχειομετρία που χοντρικά είναι έναν αντιμόνιο τέσσερα χλώρια. Κι εδώ μέσα και το κοιτάμε έναν κριστέκ Παναγιά. Υπάρχουν αυτά τα πράγματα? Υπάρχουν, όλος τυχαίως, το ανακάλυψω ότι αυτό υπάρχει σαν προϊόν. Μόνο που, για να το χρησιμοποιήσεις, και είναι αρκετά φτεινό γιατί σχετικά εύκολα γίνεται, είναι μια διαδικασία που έχει μισοτελειώσει, για να το χρησιμοποιήσεις κάπως αυτό θα πρέπει να το οξιδώσεις και να έχεις όλο το πενταστανές αντιμόνιο, ή να το ανάγκεις και να έχεις όλες τα στενές. Όμως και κυκλοφορείς στο εμπόριο υπάρχει αυτό το πρώτο πράγμα, παραπιπτόντως. Όλα αυτά, λοιπόν, θα μπορούσαμε να τα ξεκαθαρίσουμε μέσα στο μυαλό μας, ξέρωτας μόνο τη θέση του αντιμονίου στον περιοδικό πίνακα. Άζωτο φωσόλος αρσηνικό αντιμόνιο και το Άζωτο στη σειρά γήθιο, βυρίλιο, βόρειο, άνθρεξ, Άζωτο. Γι' αυτό το λόγο σας προτείνω να ρίξετε ματιά και να μάθετε τον περιοδικό πίνακα. Αν μάθετε μία τη δεύτερη περίοδο με τα 8 στοιχεία και μία την πρώτη περίοδο των 10 μεταματικών, οι στήλες μετά, χώρια που μερικές της ξέρετε, η Ιθιονάτριο Κάλιο κλπ, φθόριο, χλόριο, βρώμιο, λιώδιο, ήλιονέα, οργό, κρυπτό κλπ κλπ, οι άλλες είναι είτε 3 είτε 5 στοιχεία. Καλώς. Ωραία. Είναι κάτι που σας το προτείνω. Δεν επιμένω σε αυτό, δεν το επιβάλλω, δεν έχω έναν τρόπο να το κάνω, εντάξει, να το εξετάσω. Παρευθόντως, αν στις εξετάσεις έχετε να κάνετε κάτι τέτοιο, βρείτε για τούτο, για εκείνο και το άλλο τι γίνεται, θα έχετε τον ατομικό ρυθμό. Βάζετε τον ατομικό ρυθμό, μπορείτε να πάτε να γράψετε την ηλεκτρονική διαμόρφωση και να δείτε ότι είναι 5s2, 5x3, εντάξει. Δεν περιμένω δηλαδή να σας πω αντιμόνιο, είναι 3s και 5s, βάζεις κάτω την ηλεκτρονική διαμόρφωση, γι' αυτό επιμένουμε τόσο σαυτό πέρα το μάθημα, το 1s, 2s, 2p, 3s, 3p και όλα αυτά, εντάξει. Είναι κάτι πάρα πολύ χρήσιμο, ξεκινάς από αυτό, βρίσκεις πού βρίσκονται τα ηλεκτρόνια και αρχίζεις μετά να μαζεύεις τα ηλεκτρόνια από τα άτομα για να κάνεις δεσμούς, εντάξει. Λοιπόν, να μιλήσουμε και για τους χημικούς δεσμούς, όχι, δεν θέλετε, δεν θέλετε. Και πώς θα γίνει παιδιά, πώς θα προχωρήσουμε παρ' κάτω αν δεν μπορούν για τους χημικούς δεσμούς. Λέμε για το χημικό δεσμό και μετά αρχίσουμε και μιλάμε για τις ενώσεις, πώς καταργούν τους δικούς τους χημικούς δεσμούς και κάνουν άλλους χημικούς δεσμούς. Δεν πρέπει κάποτε να ξεκινήσουμε και αυτό το πράγμα. Εκεί οδηγούνται όλα. Στο να μπορώ να κατανοήσω κάπως τη μορφή, το σχήμα, τη δομή των ενώσεων, το αν μπορούν ή δεν μπορούν να υλεπιδράσουμε άλλες ενώσεις, να καταργήσουν οδικούς τους δεσμούς και να κάνουν καινούργιους δεσμούς, για να μιλήσω και τις χημικές αντιδράσεις. Άσχετα από τις χημικές αντιδράσεις χοντρικά της παρατηρίας αμύτης στο εργαστήριο, εντάξει. Πρέπει να μπορείς να εξηγήσεις το τι έγινε και πώς έγινε και κυρίως γιατί έγινε και να κάνεις μια πρόβληψη, αν μπορείς, στο θα μπορούσε να γίνει ή θα μπορούσε να γίνει κάτι άλλο αντίστοιχο. Κι όλα τα σχετικά. Εντάξει. Η ηλεκτρονική διαμόρφωση, λοιπόν, είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό. Αν μπορώ να γράφω την ηλεκτρονική διαμόρφωση των στοιχείων κάπως έτσι, μπορώ, στη συνέχεια, κοιτώντας που είναι τα εξωτερικά ηλεκτρόνια, να κάνω λογικές σκέψεις για το τι μπορούν να κάνουν αυτά τα ηλεκτρόνια. Το άτομο και την δομή του ατόμου ξεκινάει από το πιο μικρό άτομο, από εκείνο που έχει ένα πρωτόνιο και ένα ηλεκτρόνιο, προσπαθεί να περιγράψει αυτό και συνεχίζει παρακάτω. Προφανώς, λοιπόν, όταν θέλει να μιλήσει για ένα μόριο, θα ξεκινήσει από το πιο μικρό μόριο. Αν θέλει να μιλήσει για μια χημική ένωση, θα ξεκινήσει από εκείνη που έχει ένα χημικό δεσμό στο μοριό της. Και αυτό το πράγμα που έχει όλα αυτά τα ωραία στοιχεία είναι αυτό εδώ. Το μόριο του ιδρογόνου. Εντάξει. Για να δούμε πώς περιγράφεται το άτομο του ιδρογόνου, γιατί αυτό το μόριο αποτελείται από δύο άτομο ιδρογόνου. Πώς περιγράφεται, λοιπόν, το άτομο του ιδρογόνου. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι. Ο ένας είναι να το περιγράψεις στον χώρο, να δείξεις πού βρίσκεται. Λοιπόν, εδώ βρίσκεται ο πυρήνας και αυτό εδώ είναι το 1s τροχιακό του ιδρογόνου. Ας το σημειώσω. Το 1s τροχιακό του ιδρογόνου. Εντάξει. Συμμετρικά γύρω από το πυρήνα. Ξαναθυμίζω, τροχιακό, έτσι, είναι ο χώρος στον οποίο βρίσκεται το ηλεκτρόνιο που υπακούει σε αυτήν τη συνάρτηση, την 1s, έτσι. Και έχω εδώ πέρα περικλείσει το χώρο που βρίσκεται το 90% της πιθανότητας του. Αυτό λοιπόν. Υπάρχει και άλλος τρόπος να περιγράψω το άτομο του ιδρογόνου, δηλαδή το 1s τροχιακό. Αλλά εκείνος ο τρόπος δεν αναφέρεται στον χώρο, αναφέρεται σε μια κλίμακα ενεργιών. Τραβάω, δηλαδή, μια γραμμή εδώ πέρα και λέω, σε αυτή την κλίμακα των ενεργιών, σε αυτό το σημείο βρίσκεται το 1s τροχιακό του ιδρογόνου και να και το 1ελεκτρόνιο που έχει. Αυτό που συμφωνήσαμε, έτσι, να συμβολίζετε με ένα βελάκι. Αυτός είναι ο τρόπος συμβολισμού στον χώρο και στις ενέργειες. Δηλαδή, τραβάω γραμμή εδώ πέρα και συμβολίζω 1s, σημαίνει εδώ είναι η ενέργεια της ενεργειακής κατάστασης, μένει στον 1 και έτσι στον 0 για το ιδρογόνου. 1s του ιδρογόνου, να και το 1ελεκτρόνιο του. Υποθέτουμε τώρα ότι έχουμε δύο άτομα ιδρογόνου, σε μεγάλη απόσταση το ένα από το άλλο, τα οποία πλησιάζουν. Και κάποια στιγμή όταν πλησιάσουν θα αρχίσουν να γίνουν τα ηλεπιδράσεις μεταξύ τους που τελικά θα οδηγήσουν στο σχηματισμό του μωρίου του ιδρογόνου. Να λοιπόν, ζωγραφιστική η επικόνιση, το ένα ιδρογόνου εδώ κινείται προς εκείνη την κατεύθυνση, το άλλο ιδρογόνου κινείται προς αυτή την κατεύθυνση και εδώ σε αυτό το σημείο έχουν να ηλεπιδράσει με τέτοιο τρόπο, όπου ο τόσος θα σχηματίσει και το μώριο του ιδρογόνου. Μπορώ να ξεκινήσω εγώ από κάποιο σημείο περιγράφοντας τα άτομα και να τα πλησιάσω και να καταλήξω στο να περιγράψω κάπως αυτό το μώριο. Υπάρχει μια απλή προσέγγιση. Αυτό που θα δείτε είναι το αποτέλεσμα πολλών μαθηματικών. Τα περισσότερα από αυτά ούτε εγώ μπορώ να τα παρακολουθήσω. Ούτε ζητώ από κανένας να τα παρακολουθήσει. Γι' αυτό πηγαίνουμε σε σχηματικές απεικονίσεις και τις χρησιμοποιούμε. Κοιτάξτε, αυτό παριστάνει τούτο το πράγμα, αυτό παριστάνει τούτο το πράγμα. Καθώς υπομπισιάζουν τα άτομα ιδρογόνου, το καθένα περιγράφεται με αυτόν πέρα τον τρόπο. Μια ωραία σφαίρα μέσα στον οποίο βρίσκεται ένα ελεκτρόνιο ή μια ωραία ενεργειακή κατάσταση που έχει ένα ελεκτρόνιο. Όταν τα άτομα βρίσκονται εδώ και εδώ και εδώ και εδώ, το ένα είναι ενεξάρτητο από το άλλο. Καθόλου δεν μας ενδιαφέρει τι συμβαίνει. Όταν πλησιάσουν αρκετά όμως σε αυτό το σημείο, η μία κυματική συνάρτηση πλησιάζει πολύ κοντά στην άλλη κυματική συνάρτηση. Της έκανε εκεί που μόλις αρχίζει η μία και καταλαβαίνει την άλλη. Τώρα λοιπόν το ένα ελεκτρόνιο μπαίνει στο πεδίο του άλλου ελεκτρόνιου, αρχίζει και το καταλαβαίνει, αρχίζει και το βλέπει. Και τώρα τα πράγματα έχουν σημασία. Τώρα έχει σημασία αν αυτή η φάση είναι θετική ή αρνητική. Έχει σημασία αν έχουν την ίδια φάση αυτά τα δύο, αν έχουν το ίδιο σπιν αυτά τα δύο. Εδώ ακόμα είμαστε στο όριο, ακόμα δεν έφτασε η μία κυματική συνάρτηση να επιδράσει με την άλλη. Είμαστε στο όριο που το ένα άτομο εντρογόνου αντιλαμβάνεται την παρουσία του άλλου. Και ας πάμε να φύγουμε παραπέρα. Φτάσαμε εδώ που η μία κυματική συνάρτηση θα ήταν αυτή και η άλλη θα ήταν αυτή. Τώρα πια οι δύο κυματικές συναρτήσεις έχουν να επιδράσει, έχουν επικαλυφθεί εδώ, σε αυτήν εδώ την περιοχή. Εδώ λοιπόν δεν μπορώ να κάνω τώρα ότι δεν ξέρω τι συμβαίνει από εδώ και τι συμβαίνει από εκεί. Μέχρι εδώ πέρα έλεγα, ναι παιδιά εντάξει, ό,τι θέλετε. Τι θέλετε, θετική φάση, αρνητική, η ίδια θα είναι παντού, εντάξει. Εδώ, η ίδια παντού εδώ. Εδώ δεν μπορώ να κάνω ότι δεν ξέρω. Το ένα κύμα βρίσκεται μες στο άλλο. Αν θυμάσω το παράδειγμα είμαι στην ακτή και περιμένω είτε το μεγάλο πλάτς είτε το τίποτα. Είτε θα σβήσει είτε θα ενισχυθεί πολύ το κύμα, εντάξει. Άρα έχει σημασία αν τα δύο άτομα υδρογόνου πλησιάζουν και τα τροχιακά τους έχουν συμφωνία ή διαφωνία φάσης. Ερώτηση, θα έχουν συμφωνία ή διαφωνία φάσης. Απάντηση, και τα δύο. Καθώς πλησιάζουν θα έχουν και συμφωνία και διαφωνία φάσης. Υπάρχουν λοιπόν δύο πιθανότητες. Και τις δύο πιθανότητες θα δούμε. Συνεπώς, θα συνεχίσω από εδώ. Θα ζωγραφίσω μια επικάλυψη με συμφωνία φάσης, εδώ. Και μια επικάλυψη με διαφωνία φάσης. Το κάνω κάπως διαφορετικό. Εδώ λοιπόν οι δύο φάσεις είναι οι ίδιες, εδώ είναι διαφορετικές. Τι φανταϊστα θα συμβεί εδώ πέρα, σε αυτό το σημείο. Καταστροφή. Τι φανταϊστα θα συμβεί σε αυτό το σημείο. Συμβολή. Συνεπώς, σχηματικά. Αν τα δύο τροχιακά πλησιάζουν με συμφωνία φάσης, όταν έρθουν σε σημείο να επιδράσουν, εκείνο που θα συμβεί θα είναι κάτι τέτοιο. Μια αύξηση εδώ πέρα, ένα μεγαλύτερο πλάτος του κύματος. Όταν τα δύο κύματα πλησιάζουν με διαφωνία φάσης, όταν φτάσουμε εδώ πέρα, θα έχουμε καταστροφή. Και οι δύο αυτές προσεγγίσεις πραγματοποιούνται. Και πραγματοποιούνται με τον τρόπο που σας έδειξα. Εδώ πέρα, όταν οι δύο φάσεις είναι ίδιες, έχω μια αύξηση του πλάτους του κύματος. Μια αύξηση της πιθανότητας να βρίσκεται εδώ το ηλεκτρόνιο. Και όταν έχουμε διαφωνία φάσης καινό, καμία πιθανότητα να βρίσκεται εδώ ηλεκτρόνιο. Προφανώς, εδώ έχω αυξημένη πιθανότητα να υπάρχει ηλεκτρόνιο ανάμεσα στα δύο άτομα. Τι θα πει ηλεκτρόνιο ανάμεσα στα δύο άτομα? Χημικός δεσμός. Τι θα πει καθόλου ηλεκτρόνιο ανάμεσα στα δύο άτομα? Όχι χημικός δεσμός. Σχηματίζεται, λοιπόν, εδώ πέρα ένα δεσμικό και ένα αντί-δεσμικό τροχιακό. Μόνο που αυτό το τροχιακό δεν είναι πια τροχιακό του ενός ή του άλλου υδροβόνου, είναι τροχιακό του μωρίου του υδροβόνου. Είναι λοιπόν δεσμικό-μωριακό-τροχιακό και αντι-δεσμικό-μωριακό-τροχιακό. Και σχηματίζονται και τα δύο. Και επίσης σχηματίζονται όπως τα έδειξα. Ενεργειακά αυτό είναι χαμηλότερα και ενεργειακά αυτό είναι ψηλότερα. Ά, λοιπόν, ήθελα στην κλίμακα των ενεργιών να αποδώσω αυτό το πράγμα. Τα δύο αρχικά τροχιακά έχουν την ίδια ενέργεια. Εδώ έχω το δεσμικό και εδώ έχω το αντι-δεσμικό ηλεκτρόνιο. Άτομο υδρογόνου, άτομο υδρογόνου. Μωρίου υδρογόνου, μωρίου υδρογόνου. Δεσμικό-τροχιακό, αντι-δεσμικό-τροχιακό. Στο μωρίο του υδρογόνου έχω αυτές τις δύο ενεργειακές καταστάσεις. Θα βάλω τα δύο ηλεκτρόνια σύμφωνα με τον κανόνα του Χουντ. Ένα, δύο. Που τα έβαλα? Στον δεσμικό-τροχιακό. Ποιο είναι το δεσμικό-τροχιακό? Αυτό. Εδώ. Εντάξει. Κατανοητό. Σταματάμε, λοιπόν, εδώ πέρα σε μια πρώτη χοντρική ποιοτική απεικόνιση του σχηματισμού ενός απλού δεσμού ανάμεσα στους άτομους του υδρογόνου. Το δείξαμε και στον χώρο και στην κλίμακα των ενεργιών. Εντάξει. Δεσμικό-τροχιακό χαμηλά ενεργιακά, αντί δεσμικό-τροχιακό ψηλά ενεργιακά. Δεσμικό-τροχιακό με αύξηση της πυκνότητας, προφανώς, ανάμεσα στα άτομα, αντί δεσμικό με εξαφάνιση της ηλεκτρονικής πυκνότητας ανάμεσα στα άτομα. Τι έσχαλα με |
