| Το μάθημα πραγματεύεται θέματα όπως γλώσσα και εθνική ταυτότητα, εθνοτική πλειονότητα-μειονότητα, εθνικότητα, εθνική ταυτότητα-χαρακτηριστικά, η γλώσσα της προκατάληψης και ο εθνικιστικός λόγος.: Σήμερα θα δούμε τη σχέση γλώσσας, εθνικής ταυτότητας και επικοινωνίας. Θα κάνουμε το εξής. Πρώτα, με τη βοήθεια κάποιων σωμάτων χειμένων, για τα οποία θα σας πω δυο λογαϊκά, πόσο χρήσιμα είναι για εσάς, να βοηθήσεις και να βοηθήσεις και να βοηθήσεις και να βοηθήσεις και να βοηθήσεις και να βοηθήσεις για εσάς και για τους λιμπησσογράφους και για αυτούς που δουλεύουν στον κατεύθυνο της επικοινωνίας. Θα δούμε αποσπάσματα από εφημερίδες... ...όπου χαρακτηρίζονται οι γειτονές μας. Ο Αλβανός, ο Σκοπιανός και ο Τ upgrades. Από αυτό και μόνο κανένας ν' εύκολο μπορούσε να вр bars και συμπέρασμα... ότι έχουμε δει ένα υλικό το οποίο έχει να κάνει με το κομμάτι της μεσογραφίας που λέγεται «Βιασμένες Αποτάσεις» ή με την εικόνα των μεταναστών στην Ελλάδα, έτσι. Μετά από αυτό το υλικό θα δούμε μερικά δείγματα και από άλλα μέσα, ας πούμε εικόνα στη διαφήμιση, έτσι. Και πώς μας βλέπουν οι άλλοι, ποιο είναι το στερεόρπιο του Ελλήνα, αλλά και πώς βλέπουμε εμείς τον εαυτό μας. Είναι ένα ολόκληρο κεφάλαιο, δεν πρόκειται να το τσατλήσουμε, αλλά έχουμε μερικά χαρακτηριστικά παρέμματα. Θα δούμε μετά λίγο το θεωρητικό κομμάτι του μαθήματος και στο τελευταίο μέρος θα δούμε την εικόνα του μετανάστης, του τύπου και στη βιβλιορασία, με μάση της όποιας έρευνης έχουνε γίνει μέχρι τώρα, από τη σκοπιά της γλώσσας όπως κυρίως, όχι από τη σκοπιά της οργάνωσης, της φιλολογίας, της φιλολογίας, της πράγματος δημών. Και στο τέλος θέλουμε να δούμε και ένα μικρό κομμάτι ή ίσως και λίγο παραπάνω από ένα πολύ ωραίο δοκιμαντέρ που έχει γυριστεί και προβήθηκε από τη βιβλιορασία παλιότερα, όπου μιλούν κυρίως δημοσιογράφοι ξένοι οι οποίοι ζουν στην Ελλάδα και εκδίδουν έντυπα για τις μιλωμένες τους. Ο Ευρωπανός, ο Κινέζος, ο Κιλιμπινέζος, κλπ. Είναι πολύ ενδιαφέρον. Και για την εικόνα η διαχείριση του στερεοτύπου του ξένους στην Ελλάδα ή του Έλληνα για τους ξένους κλπ. Πριν ξεκινήσω να δω και κάτι ακόμη. Στο βιβλίο που έχετε πάρει υπάρχουν δύο κείμενα που συνδέονται με το σημερινό θέμα, αλλά δεν θα τα χρησιμοποιήσω γιατί βλέπουν τη σχέση λόγω σας και στην κρίση θα πω ότι είναι από μια άλλη σκουπιά. Πολύ ενδιαφέροντα. Αν θέλετε σημειώσετε λίγο αυτά τα κείμενα, αν και στη βιβλιογραφία που θα σας στείλω, τα έχω μέσα. Θα σύστην έτσι θερμά να τα διαβάσετε γιατί είναι πολύ αξιό. Θα σας πω τώρα, το ένα είναι το κείμενο της Ελισκοπετέα και το δεύτερο είναι το κείμενο του Τάσου του Γριστίδη, το οποίο αναφέρεται στο πρόβλημα της μειονότητας της θράκης από τη σκοπιά ο κεφάλι της βλώσσας. Η σκοπιά και των δύο κειμένων αυτών έχει να κάνει, τι σημαίνει, εθνική γλώσσα. Κάτι που εμένα δεν θα μου απασχολήσει ιδιαίτερα σήμερα. Τι σημαίνει δηλαδή κυρίαρχη εθνική γλώσσα και πώς σε ένα σύγχρονο κράτος πρέπει να αντιμετωπίζονται οι γλώσσες των μειονότητων. Αυτό είναι το θέμα λίγο πολύ και των δύο κειμένων. Πολύ ενδιαφέρον, αλλά η δική μου η αισθή, αισθάνεσαι λίγο διαφορετική, γι' αυτό και δεν θα αναφερθώ. Ποιο είναι το δεύτερο? Το δεύτερο είναι το τάσιο του Χριστιανίδη. Δε θυμάμαι να πέσω τον τίτλο τώρα. Θα το βρείτε εύκολα. Είναι ένα κείμενο το οποίο αναφέρεται στις στάσεις του ελληνικού κράτους απέναντι στη πολιτική μειονότητα, σε σχέση με το γλωσσικό ειδικά. Έτσι, πώς διδάσκεται η υλική, αν θα πρέπει να διδάσκεται, αν θα πρέπει να διδάσκεται η υλική του γλώσσικού κράτους. Α, πριν ξεκινήσουμε να δούμε το υλικό, να πω δυο-τρία πράγματα για τα σώματα κειμένων. Τι τα σώματα κειμένων. Σήμερα θα δούμε υλικό από δύο. Υπάρχουν και άλλα, αυτά τα πιο παλιά. Το ένα λέγεται εθνικός θησαυρός για την ελληνική γλώσσα. Η εθνική γλώσσα, η εφαίρε, είναι τα αρχικά του. Αυτό το σώμα κειμένου είναι το μεγαλύτερο που έχουμε. Είναι γραπτού λόγου, όχι προφορικού, και το στεγάζει το λεγόμενο ΙΕΛΥΣ, στην Αθήνα. Έχει πάνω από 45 εκατομμύρια λέξεις από διάφορα είδη, αλλά για να το δει κανείς το σημερό του πρέπει να πληρώσει τη συγκρομμή. Δεν είναι δωρεάν. Μπορεί, όσο επισκέπτεται, να δει μόνο ένα μικρό κομμάτι από όλο αυτό το υλικό. Αυτό είναι μία βάση δεδομένων, όπου έχουν πει μέσα κείμενα από διάφορες κατηγορίες, όχι μόνο μεσογραφικά. Λογοτεχνία, θέλετε κείμενα κλησιαστικά, θέλετε νομικά, πάσης φύσης σχήμα διαφημίσεων. Γι' αυτό και λέγεται εθνικός θεσσαφρός για την ελληνική γλώσσα. Εκεί, όμως, με λέξεις κλειδιά μπορεί να δει κανείς ένα πάρα πολύ πλούσιο υλικό, εάν θέλει να κάνει αρχαϊκή έρευνα για ένα θέμα, δηλαδή τι γράψανε εξόχου οι εφημερίδες για ένα λογισμένο χρονικό διάστημα για ένα θέμα που τον ενδιαφέρει. Δεν είναι εύκολο να το βρεις αυτό αλλιώς, όμως, με λέξεις κλειδιά. Υπάρχουν και στα αρχεία ομύλων, στο λαμπράκι στο χελεύτρο, ρε πόδι, θύταμο. Υπάρχουν και άλλα αρχεία. Εγώ μιλάω τώρα για σώματα εκκλημένων, τα οποία δεν είναι, ας πούμε, το σώμα μιας εφημερίδας, δεν είναι... γιατί, αν πας στο λαμπράκι θα δεις τα έννοια του λαμπράκι. Πολύ χρήσιμο, αλλά δεν θα δεις, ας πούμε, άλλα έννοια. Εκεί δεν υπάρχει τέτοιος περιορισμός. Το δεύτερο σώμα, το οποίο θα δούμε, το στεγάζει το κέντρο ελληνικής γλώσσας, που εξάδωσε το βιβλίο αυτό που σας δένω για το μάθημα. Αυτό έχει μέσα, είναι μικρότερο, έχει και μια επέκταση κάποια στιγμή. Έχει δύο εφημερίδες, Μακεδονία και Νέα. Το ελληνικό, λοιπόν, που θα δούμε είναι από αυτές τις δύο εφημερίδες. Αλλά πάντως είναι αρκετό, αν και είναι λίγο παλιότερο, για να σχηματίσει κανείς μια εικόνα για την εποχή εκείνη, για μια πενταετία περίπου, για την εικόνα που τότε τα μέσα αναφαρήγαγαν ή διαμόρφωναν σε σχέση με αυτές τις τρεις εθνικές ομάδες, ας το πούμε έτσι. Ας χαιρετήσουμε με την εικόνα του Αλμάνου. Πρώτα θα δούμε το σώμα κειμένων και μετά τους χαρακτηρισμούς τους έχω συγκεντρώσει όλους μαζί σε ένα πινακάκι για να δούμε και την εικόνα, γιατί στο θέμα αυτός θα επανέλθουμε, δεδομένου ότι και ο τρόπος που η κοινωνία αντιμετωπίζει μια μειονότητα, και μάλιστα μιας γειτονικής χώρας στην οποία υπάρχει μια ιστορία αιώνα πολλές φορές, αλλά και η εικόνα της χώρας μας στον διεθυρές επίπεδο κοινό, επίσης διαμισολαβείται θα έλεγα από τις εικόνες, τις αναπαραστάσεις, τις περιγραφές, τις αφηγήσεις σε σχέση με μειονότικες ομάδες, αλλά και τους γειτονικούς λαούς. Λοιπόν, ας ξεκινήσουμε με την εικόνα των Αλμανών. Μάλλον, πριν δούμε το υλικό, ας κάνουμε μια ερώτηση που θα την έχετε, ίσως, δεχθεί και από άλλου, θα σας έχει προβληματίσει. Έχει αλλάξει η εικόνα των Αλμανών στην Ελλάδα τα τελευταία δέκα χρόνια, λίγο, πολύ, σε ποια κατεύθυνση. Η εικόνα στα μέσα, ενώ, έτσι, όχι η εικόνα που έχετε εσείς προσωπικά από τους αλμάνους της γειτονιάς σας, η εικόνα στα μέσα γενικότερα είναι η ίδια. Υπάρχει ένα στερεότυπο του Αλμανού, της Αλβανίδας, ενώ, έτσι, το οποίο κυκλοφορεί σε όλες τις εθνές, στο δυνατό τρόπο. Όχι μόνο σε εθνές, ποιες τα κανάλια, έτσι, ποιες το ραδιόφωνο, πάντοτε, ποιες τα περιοδικά, σε όλες τα εθνές. Για μας, ποιες. Δεν πίστευω ότι έχει αλλάξει ιδιαίτερα πολύ τα τελευταία χρόνια, από το που γίνει η κράτη, ας πούμε, αμέσως… Αλβάνος και ο Κοπειάς. Ναι, τα μπελώνουν τον Αλβανό και, χωρίς να διστάσεις, ας πούμε, είναι κάπως αλλιώς, ενώ… Η στάση που έχουμε έχει αλλάξει επέναντι στους Αλβανούς, ανεξαρτήτως στο μέσον τους. Τις δικίες σου, της νομάς σου, της γειτονιστής σου, προμπάς σου, λοιπά, είναι πιο θετική. Βλέπεις, δεν πιστεύω, επειδή τα μέσα το προβάλλουν έτσι, νομίζω, αυτό επηράζει και εμάς. Δεν προβάλλεται τίποτε θετικό για την Αλβανία, μόνο τα ιδήμα. Υπάρχει και ευθετικά. Τι για τους Αλβανούς της Ελλάδας, τι για τους Αλβανούς της Ελλάδας. Εντάξει, όχι λαπαντεχτήκα απλώς, όπου πλέον είναι και στα σβουλή, και στην εκπαίδευση και παντού. Άρα κάτι έχει αλλάξει. Ναι, από το σημαντικό που πένουν τώρα… Έχουν και φοιτητές. Ότι σημαίνει ότι κάτι έχει αλλάξει. Αλλά εκεί πάλι πιστεύω ότι άμα πει κάποιος ότι είναι ανοχή, αρχίζουν να το κοιτάνε κάπου. Υπάρχει ακόμα αυτή η ιδέα του Αλβανούς. Συμπέρασμα, τα ελληνικά στερότυπα είναι πάρα πολύ ανθεκτικά. Ναι, δύσκολα πάντα. Άλλη άποψη? Διαφορετική, λίγο αντίθετη. Άννα. Για τα μέσα, νομίζω, δεν έχει αλλάξει πολύ. Ίσως λίγο. Έχει πάει με μια θετικότητα. Αλλά νομίζω σε εμάς είναι πολύ πιο θετική. Άρα υπάρχει μια απόκλειση, λες, ανάμεσα στα εικόνα, στα μέσα και στην εικόνα που εσείς είναι, δηλαδή, ο μεθούς έβηλας. Ναι, δηλαδή, μεθούς έβηλας, της παρέας μας. Δεν υπάρχει κάποια διαφορά. Φυγάζομαι στις ίδιες σχολέδες μας. Δεν υπάρχει αυτή η ανάμεση, λες, ανάμεσα στην εικόνα που έχει ο μέσος, να πω, ή ο νέος Έλληνας από την εικόνα. Χάζονται κάποια παιχνίδια, εξυπηρετούνται κάποια συμφέροντα, αυτοί που γράφουν στα μέσα είναι μεγαλύτερη συγκεκριτία, συγκεκριτία. Έχουν βοληθεί στα στερεότυπα. Δεν έχουν παιδιά που πάνε στο σχολείο με κάποια παιδιά. Εγώ νομίζω ότι τα μέσα, ανάξαντα από το Άννης Αλβανώσης Έλληνας, θα προβάλλουν περισσότερο ένα έγκλημα, κάτι που παρεκκλίνει. Οπότε ούτως ή άλλως δεν θα μιλήσουν για έναν Αλβάνο επιχειρηματία που πέτυχε με στη κρίση, ότι κάπου το είδα τελευταία, πολύ σπανιώτερο δηλαδή, από τον Αλβανό που έκλεψε ή σκότωσε. Να μην το ανοίξουμε άλλο, νομίζω ότι πολύ αυτές είναι ιδιακό. Πάντως, πολύ σύντομα να πω, επειδή σε ένα βιβλίο που ξέδωσα τώρα πρόσφατα και είχα υλικό από τη δεκαετία του 90 τηλεοπτικό, αν μπορούσατε να το δείτε θα δείτε ακετά μεγάλη διαφορά στον τρόπο της αναπαράστασης του Αλβανού τότε. Πόσα χρόνια έχουν περάσει? 20-25 χρόνια περίπου. Είναι νομίζω καλύτερη η εικόνα και μόνο σε αριθμό να μετρήσει κανείς το πόσα εγκλήματα ή αποδιδόμενα εγκλήματα. Τότε και έτσι καιρό ήταν πολύ σύντομο θέμα η είσοδος λαφρομεταναστών, όπως λέγονται από την μεθόρη της Αλβανίας στα χωριά της περιοχής, οι ενέβρες του στρατού, η σύλληψη, πολλές φορές γινόταν ρεπορτάζεις στιμένες εντελώς, δηλαδή αν το δείτε αμέσως, μπορείς να ξέρετε τίποτα, θα πείτε έφυγαν στιμένες, υπάρχει πέρος να μην είναι στιμένο, όλα φαίνονται ψεύτικα και κατασκευασμένα. Αυτό πράγμα έχει αλλάξει, δεν υπάρχει σήμερα, ούτε καν γίνεται θέμα αυτό, το στερεοτυπικό εξακολουθεί, αλλά νομίζω, όπως σωστά είπατε, ότι έχει αλλάξει προς το καλύτερο, ας πούμε, η εικόνα. Για να δούμε λίγο την εικόνα τότε, λοιπόν, και τους φαγατισμούς, κυρίως να δούμε και τη λόσα που χρησιμοποιήθηκε. Έχω μαρκάρει με κόκκινο τις αναφορές, οι οποίες είναι στεραιοτυπικές, ας τις πω, μη τις χαρακτηρίσω κάπως αλλιώς. Το αλβανός τουρίστης θα το έχετε ακούσει, σαν ειρωνικό χαρακτηρισμό, λεγόταν παλιότερα, τώρα πια, όχι μόνο υπάρχουν αλβανικοί τουρίστης, αλλά πηγαίνουν και στην Αλβανία για τουρισμό. Βλέπετε λίγο το 2, αλβανός με γιάνουλα και στα βοράπια, αλλά ο αλβανός είναι στεραιοτυπικά, ή ήταν τότε, θεωρούνταν μάλλον, κατάλληλος μόνο για χειρονακτικές δουλειές. Στο 1 και στο 3 θα δούμε μόνο τα στεραιοτυπικά, τα ρατσιστικά, ας το πούμε έτσι. Ένας αλβανός λιγότερος, τελευταίος αλβανός, αλβανός καποποιός, απήγαγε λεωφορείο. Εδώ σε ένα διαπληκτισμό, θεωρήθηκε ότι είναι αλβανός. Δεν είναι βέβαια όλη η χαρακτηρισμή όπως βλέπετε, όλοι οι αναφορές, η χρήση του εθνικού ονόματος. Ένας αλβανός είχε σκοτώσει. Ένας αλβανός πάλι έκανε διάφορες βίαιες πράξεις. Ανοίξε πύρ. Πάλι συσχετισμός με το έγκλημα. Συνελεύθη αλβανός, αλβανός κάτι είχε περίστροφο, κλπ κλπ κλπ. Το ίδιο και εδώ. Αθληότητες που μηχανεύονται για τους αλβανούς της Αλβανίας. Σε βάρος της ελληνικής εκκυμιονότητας κλπ. Να πάμε στο δεύτερο αρχείο. Αυτό ήταν το κομμάτι που απομόνωσα, βάζοντας, ζητώντας να μου δώσει τη λέξη αλβανούς και αλβανή μόνο. Θα μπορούσα να ζητήσω και άλλες πτώσεις ας πούμε. Να δούμε λίγο τη Μακεδονία και μετά συγκεντρωτικά τους χαρακτηρισμούς. Τον πέρασε για αλβανό. Αλβανός θα του έκλευε τις σκότες. Αλβανός που σκόπευε να σας κλέψει. Συνελεύθη το πρωί μετά τη διαφυγή του. Ο άλλος πάλι συνελεύθη. Άλλος είχε διαφύγει μαζί με ρώσο μετά τη δελοφονία. Και λοιπά. Δεν χρειάζεται να τα δούμε όλα. Μια παρόμοια εικόνα, όχι ταυτόσιμη και στα νέα. Για να κερδίσουμε χρόνο θα πάω στο συγκεντρωτικό πίνακα. Γιατί νομίζω ότι εκεί είναι το ενδιαφέρον. Για να περάσουμε μετά να δούμε και τις άλλες εθνικές ομάδες. Η εικόνα όπως θα δείτε είναι αρνητική 100% τουλάχιστον για τη Μακεδονία, αν θυμάμαι καλά. Ξαναλέω όμως ότι αυτό το υλικό είναι λίγο παλιότερο, δεκαετίες περίπου. Οπότε, εάν έκανε κανείς μια έρευνα σε σμερινά μέσα, ενδεχομένως θα έβλεπε μικρότερο αριθμό αρνητικών αναφορών ή ίσως και κάποιες θετικές αναφορές σε Αλβανούς, όχι μόνο δηλαδή σε υπόδειγους ή οτιδήποτε, αλλά και σε καλλιτέχνες, δημοσιογράφους κλπ. Κοιτάξτε τι προκύπτει από το σώμα της Μακεδονίας. Ποιοι χαρακτηρισμοί. Ο Αλβανός είναι κλέφτης ή ληστής, είναι δολοφόνος, είναι δραπέτης φυλακών, είναι προαγωγός, είναι εκδιαστής, όλος ο ποινικός κώδικας. Είναι βίαστής, είναι διακίνητής, συμμετέχει σε αγοράς, πωλησίες βρεφών, συνήθις ήκοκτος, προσβάλλει τη δημόσια εδώ. Οι Αλβανοί κληματούν οικογενειακά, λέει, κάποια είδηση, από παιδιά. Δεν μπορούν να συγκριθούν με τους πρόσφυγες Έλληνες, αυτούς ας πούμε που πήγαν στη Γερμανία παλιότερα ή στην Αυστραλία. Προκαλούν το εθνικό μας αίσθημα. Είναι ακατάλληλοι για υπεύθυνες θέσεις ή προνομιακές θέσεις εργασίας. Και τέλος είναι και καταναλωτές υποστάθμεις, δηλαδή ψωνίζουν φθινοπράγματα. Αυτή είναι η εικόνα με βάση την Εφημερίδα Μαγνωδία. Δεν υπάρχει ούτε τόσο θετικό, και χωρίς καμιά δόση υπερβολής η εικόνα είναι απολύτως αυτή, από το υλικό τους συγκεκριμένο. Αυτή είναι η εικόνα καταπέμπτης. Και μάλιστα δεν έχει να κάνει μόνο με την εικόνα του Αλβανού ως κακοποιού, αλλά έχει να κάνει και με την εικόνα του παραδοσιακού εχθρού της Ελλάδας, ως εθνικής πλειονότητας. Γιατί σε μια περίπτωση έχουμε τον Αλβανό ως εθνική μειονότητα, στην άλλη ως καπογείτονα, να το πούμε έτσι. Να πάμε να δούμε λιγάκι και τις άλλους δύο γείτονές μας. Α, όχι, δεν είδαμε ότι των νέων. Να δούμε αν υπάρχει διαφορά στα νέα. Εδώ από το υλικό προκύπτουν αυτά. Ότι η Αλβανίδα, υφικά είναι βρώμικη, ο Αλβανός είναι εγκληματικός στοιχείο, έμπορος και διακίνητης όπως και στη Μακεδονία, εγκέφαλος ή μέλος παράνομου δικλώματος, είναι απαγωγέας, είναι σαν απροσάρνωστος Έλληνας, προαγωγός, κακός, επιλέξει δεν είναι σωστός άνθρωπος, λέει κάποιος αυτός της μάρτυρας, διακίνητης πλαστών χαρτονομισμάτων, υπόκτως παρανομίας. Οι Αλβανοί παίρνουν τις δουλειές από τους Έλληνες, άλλο στερεό από αυτό, και δεν δικαιούνται να υπερηφανεύονται, αυτό δεν το είδαμε στη Μακεδονία ή αλλού, και την πρόσφατη ιστορία τους γιατί σμάχισαν με τους Ιταλούς ή άφησαν τους Ιταλούς να περάσουν από τη χώρα για να επιτεθούν στην Ελλάδα. Νομίζω δεν διαφέρονται πολύ οι δυο εικόνες, έτσι δεν είναι στις δυο εφημερίδες, αυτή πάντως ήταν η εικόνα περίπου μία δεκαετία ή και δεκαετία στις δυο εφημερίδες και σε πολλές άλλες, δεν είναι όλες βέβαια, αλλά πάντως χαρακτηριστικά δεν θα βρίσκεται κανείς σε πάρα πολλά μέσα, αν όχι σε όλα. Να δούμε λίγο και τις άλλες δυο εθνότητες, η εικόνα είναι κάπως διαφορετική, να πάμε στο Σκοκιανό, να πάμε κατευθείαν στα κατηγορήματα με βάση του υλικού της Μαγκεδονίας, η ίδια χρονική περίοδος. Εδώ βλέπετε η εικόνα είναι διαφορετική, έχουμε πολύ λιγότερες ειδήσεις για Σκοπιανούς, οι Σκοπιανοί δεν ζούν τους άλλους, δεν ζούσαν και δεν ζούν νομίζω ακόμη τόσοι πολύ κάτι από τα Σκόπια όσοι ζουν Αλβανοί στην Ελλάδα, γι' αυτό και η εικόνα, όπως θα δείτε, είναι αρκετά διαφορετική, αντιμετωπίζονται ως εθνική πλειονότητα γείτονος χώρας, όχι ως εθνική μειονότητα στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν κάποιοι Σκοπιανοί που βδρούνε ως μειονότητα με τον τρόπο που βδρούνε, βοηζούν ίσως Φιλιππινέζοι, Πακιστάνοι, Πολωνίοι, Βουλγαροί κλπ. Οι Σκοπιανοί λοιπόν συμφερδερίζονται τον ελληνικό πολιτισμό, τον οικιοποιούνται δηλαδή ως μειόφυλλα, αυτό λένε οι ειδήσεις, εγείρουν αλληλογικές τάσεις, φλαστογραφιούν τον ελληνικό πολιτισμό και επιβιώκουν να οικιοποιηθούν εθνικά ονόματα, έτσι, άρα η εικόνα είναι αρκετά διαφορετική από την εικόνα του Αλβανού, δεν υπάρχει δηλαδή ενοχοποίηση του Σκοπιανού για ποινικά εγκλήματα, δεν υπάρχει όλοι ο Σκοπιανός δολοφόνος, και αν υπάρχει θα είναι μια πολύ σπάνια περίπτωση. Και μάλιστα θυμάμαι και μια θετική περίπτωση, υπήρχε ένας παίκτης στη ΣΑΚ, ως αδεύστη νομίζουν, ο οποίος ήταν αγαπητός παίκτης και ήταν ο μόνος για τον οποίον λέγονται κάποια καλά πράγματα, δεν θα μπορούσαν να τον κατηγορήσουν για ποιο πράγμα, ο άνθρωπος ήταν το αστέρι της ομάδας, είναι η μόνη θυμάμαι περίπτωση στην εποχή εκείνη μιας θετικής αναφοράς σε έναν άνθρωπο ο οποίος κατάγοταν από τη γειτονική χώρα. Να δούμε λίγο και την εικόνα των Τούρκων. Δεν μπορείς να εμπιστευθείς Τούρκο. Είναι ένα στερεότυπο που μπορεί να καρπούσει και από παππούδες πρόσφυγες, ίσως κάποιοι από εσάς. Τουρκός και φίλος δεν γίνεται. Τουρκός και φίλος δεν γίνεται, είναι κάτι τέτοιο. Οι Τούρκοι γίνουν αλλητορικές δικτύεις σε βάρος μας, κάτι αντίστοιχο με δασκόπια, είναι υποκινητές εθνικών κρίσεων, αυτό μοιάζει και δεν μοιάζει, έμποροι να κοτικών, το είδαμε και στην περίπτωση των Αλβανών, χριστιανοφάγοι χαρακτηρίζονται κάπου, σφεντερίζονται την ορθόδοξη παράδοση, κάτι παρόμοιο με αυτό που είδαμε για τους κοπιανούς, καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, αυτά για την Τουρκία, έτσι εκεί στους δικούς τους, έχουν μακρογράφους, μακαρπόφουλα σχέδια σε βάρος της Ελλάδας, αυτά λέγονται συνήθως με αφορμή την Εθράκη. Οι Τούρκοι αντιστρατεύονται παντού τα συμφέροντα της Ελλάδας, χρησιμοποιούν το κουρδικό ζήτημα συμφέροντας της Ελλάδας, καταπατούν το διεθνές δίκαιο, αυτά συνήθως σε σχέση με η Φαδοκρυπίδα και με τον Αιγαίο κλπ. Είναι απρόστιμη να δεχθούν ακόμη και ανθρωπιστική βοήθεια από την Ελλάδα, αυτό έγινε κάποτε σε ένα σεισμό νομίζω, στην Τουκία όπου στείλαμε εμείς μια ομάδα διάσωσης και δεν την δέχθηκαν και είχε σχολεριστεί πολύ αρνητικά τότε, πριν κάποια χρόνια. Κατασκοπεύουν τον Λιγκοστρατό, είναι μεγαλύτεροι του εθνούς, παραβιάζουν τα κυριακικά μας δικαιώματα, προκαλούν την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι προβλητικοί και βίαιοι ως φύλαθλοι, άλλο πεδίο αυτό, παραβιάζουν τις εθνικές σύρρυνες, είναι δουλέμποροι, είναι πονηροί, πράμα. Αποτελούν ανεξέλεγκτη δημογραφική βόμβα, ξανατομπλισμός με αλματόδυσσες εχθρούς και είναι άπληστοι. Υπάρχει ένα μοσαϊκό από χαρακτηρισμούς και εδώ το κοινό με τα σκόπια είναι ότι δεν υπάρχουν αναφορές στον κόσμο στην Ελλάδα, εκτός από την περίπτωση των δουλεμπόρων οι οποίοι κατά κάποιο τρόπο βρίσκονται στα όρια Ελλάδας και Τουρκίας, γιατί προωθούν μετανάστης από χώρες της Ανατολής και υπάρχει αυτήν την έννοια, θα έλεγε κανείς, ότι εμπλέκονται και στις Ελλάδες. Κατά τ' άλλο όλοι οι υπόλοιποι χαρακτηρισμοί είναι χαρακτηρισμοί εθνικού τύπου θα έλεγε κανείς, όχι ποινικού τύπου, που μοιάζουν κάπως με αυτά του αποδύνου τους σκοπιανούς αλλά έχουν να κάνουν και με την γνωστή από αιώναν την ιστορία μας με την Κυπρουναχώρα. Να δούμε λίγο και στα νέα αν έχουμε παρόμοια εικόνα και να κλείσουμε με το πρώτο δίγμα υλικού. Είναι εθνικιστές, ασκούν μυστική διπλωματεία, ακολουθούν επιθετική εξωτερική πολιτική, είναι φιλοπόλεμοι, είναι προκλητικοί, κάνουν διπλωματικά τσαλιμάκια, εκμεταλλεύονται τη δημογραφική της διόνυμπωσης για πολιτικούς και εικονομικούς λόγους, είναι εχθροί του ελληνισμού, υπονομεύουν την εμπίληση του κοιακού, είναι ψεύτες, αδιάλλακτοι και δεν ανήκουν στον πολιτισμό της Ευρώπης. Αυτή είναι η εικόνα των δύο εφημερίδων, μια θα έλεγε κανείς της Κεντροδεξιάς και μια της Κεντροεστεράς, παλιές εφημερίδες, γνωστές. Σας κάνει κάτι εντύπωση από όλα αυτά, τα περιμένατε, είδατε κάτι προβλέψιμο ή λίγο πολύ αυτά περιμένατε. Έχουν αλλάξει κάπως αυτά, γιατί τώρα πια είναι πιο συγκεκριμένα. Δηλαδή ενώ στα μέσα η εικόνα αυτή, από ό,τι παρακολουθείτε από την Ευμέρωση, έχει αλλάξει καθόλου στις τηλεόραστος, το τηλεόφων, τις περιοδικές περιοδικά, σε σχέση με αυτές τις τρεις τις εθνικές ομάδες, είτε όπως τις βλέπουμε ως γείτονες, είτε ανζούν μέσα στη χώρα και τα στριοπτώτους, μειώνουν τις πια. Ναι ή όχι, τα ίδια. Κάτω, πάμε. Δεν είναι τα ίδια, σίγουρα δεν είναι τα ίδια. Αλλάζουν τα πράγματα, δεν αλλάζουν βέβαια δραστικά και γρήγορα, αλλά πάντως αλλάζουν σίγουρα. Ούτε σε άλλες τα μέσα, απεικονίζουν και μια αλλαγή, και όταν λέμε τα μέσα είναι μια υπεργενή κλειψόλα, είναι το ίδιο και θα το δούμε αυτό προς το τέλος, όπου θα φανεί από κάποια παραδείγματα που έχω να σας δείξω, η πολύ διαφορετική στάση των ιδιωτικών καναλιών, πριν κάποια χρόνια, και της κρατικής ή δημόσιας τηλεόρασης, της ΕΤΡ συγκεκριμένα, απέναντι στους μετανάστες. Η διαφορά είναι πάρα πολύ μεγαλή, άρα δεν μπορούμε να λέμε τα μέσα γενικώς, υπάρχουν διαφοροποίησεις έντονες μεταξύ τους μερικές φορές. Πριν πάμε στη θεωρία της και για να εφημίσουμε λιγάκι, να δούμε και το κομμάτι της διαφήμησης, ξεκινώντας πρώτα από δύο ελληνικές διαφημίσεις, οι οποίες είναι εταιρικές όμως, δηλαδή δεν είναι κρατικές διαφημίσεις, είναι διαφημίσεις ιδιωτών ή οργανισμών ιδιωτικών, που χτίζουν πάνω στο εθνικό στερεότυπο του Έλληνα, και επίσης θα σας δείξω και μια σειρά αγγλόφωνων μικρών διαφημίσεων για ένα κυρί. Δεν ξέρω αν τις έχετε δει, έχουν ενδιαφέρον, όπου παίζουν ως χειροίδες του σενάριου, διάφορες γιαγιάδες ελληνίδες, οι οποίες και αυτές ανήκουν στο στερεότυπο. Για να δείτε πόσο μας βλέπουν οι άλλοι και πόσο ισχυρό εργαλείο είναι τα στερεότυπα στην επικοινωνία και στην ενημέρωση γενικότερα. Εδώ είναι μια διαφήμιση που πιθαίματα δεν την ξέρετε. Παρακαλώ. Αυτή είναι η μία, ας δούμε και την άλλη που βλέπετε συγκεντρωτικά για τις δύο. Πρώτα αυτές είναι οι δύο. Πατάζουμε, δεν την ξέρετε, έτσι δεν είναι. Είναι αυτή εδώ. Νομίζω με την Εθνική Ελλάδος είναι αυτή. Για ό,τι σύνολοι εξής σας ενοφλεί να χρησιμοποιείτε η Ελλάδα ελληνική ταυτότητα από ιδιωτικούς οργανισμούς. Για να ανεβάζουμε την ευαιρική εικόνα, το προφίλ του στον κοινωνικό, γιατί ουσιαστικά δεν μιλάμε για τον εαυτό τους, δανείζονται την εικόνα της Ελλάδας, σαν να λένε ότι μας εκφράζει, ταυτιζόμαστε, θεωρείτε λίγο μήπως αντιδεντολογικού ή όχι. Ή έχουν κάθε δικαίωμα να χρησιμοποιούν την εικόνα της χώρας. Κάθε και οδήποτε τρόπο. Θετικό, εννοείται όχι αντιδεντικό. Ένα είδος θετερισμού, ας πούμε. Είναι ή όχι. Γιατί και οι δύο δηθμίες αυτό έκανε. Μία ήταν ο ίσκι και η άλλη ήταν η Τράπεζα. Είναι μια, ίσως όχι πολύ μεγάλη κατηγορία διαφημίσεων, αλλά ειδικά σε κοτσιμένους περιόδους όταν έχουμε Ολυμπιακοσά, ΟΝΕΣ, διαφορά διεθνή πρωταθληλίματα, Μουλντιάλ, τελικά, βγαίνονται αυτές αρκετές διαφημίσεις, όπου σε ένας μεγάλης οργανισμής, διετικές επιχείρησης μεγάλας, ενισχύουν το brand image, όπως λέγεται, μιας επιχείρησης, έτσι την εταιρική εικόνα, δανειζόμενη την θετική εικόνα του στερεοτήφου του Έλληνα. Νομίζω αυτό ήταν καλύτερα για κάτι πιο σημαντικό να χρησιμοποιούν τη δημιουργική ταυτότητα από το ΑΠΡΟΒΑ, διάφορες εταιρέσεις, όπως Τράπεζα. Ποια είναι η αλήθεια? Θα πω ίσως για κάποιο δυνατωτικό σκοπό. Εννοείς, κάποια φιλανδροπία που κάνουν οι ίδιες να το προβάλλουν, τι το πετάει? Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Μέσα, αντί να προβάλλουν, ας πούμε, τη Στραβέλθης και κάτι άλλο, να προβάλλουν κάτι πιο σημαντικό. Έχουν σχέση όλα αυτά που λέμε με έναν τέτοιο βασικό, μια τέτοια βασική έννοια. Με βάση με το εθνική ταυτότητα είναι κάτι που συνδέεται, οπωσδήποτε, με ιστορία και πολιτισμό και γλώσσα, βέβαια. Όχι αποκλειστικά ένα από αυτά, σε συνδυασμό όλα αυτά. Ο καθένας μαστά και αυτά, θέλει δε θέλει, με το που γεννιέται, γεννιέται μέσα σε περιβάλλον που έχει ιστορία, που βαλάει ιστορία, που έχει πολιτισμική ή πολιτιστική ταυτότητα και επίσης έχει και μια, μπορεί και δύο όμως τώρα, μητρικές πλώσεις. Ίσως και τρεις καμιά φορά, αν πάρουμε και παππούδες, το περιβάλλον, δηλαδή ένα παιδάκι το οποίο είναι από Τσόγου, από Πολονό, μπαμπά και Τσέχα, μάνα και μεγαλώνει στην Ελλάδα και πάει σε ελληνικό σχολείο, ή τρεις πλώσεις θα μπορούσε να μπει κανείς μητρικές. Είναι αυτό που λέγεται στο τέλος ότι ιδιαίτερα σήμερα, όταν λέω ιδιαίτερα σήμερα, τι εννοώ στο πλαίσιο της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης για να χρησιμοποιήσω μία εύκολη, μάλλον συνόχριστη, όχι εύκολη, έννοια. Περισσότερο από ποτέ, θα έλεγα, έχουμε πάρα πολλούς ανθρώπους οι οποίοι προτείνονται, όχι από μία, αλλά από περισσότερες εθνικές ταυτότητες ή αιτικέτες, εξαιτίας της μεγάλης κινητικότητας, του ότι οι άνθρωποι πολύ συχνά αλλάζουν το οπωκατοικίας, το οπωεργασίας, ζουν για πολλά χρόνια εδώ, εκεί, κλπ. Και αυτό είναι σημαντικό που λέω και στη παρένθεση, αυτή η αιτικέτα δεν είναι πάντα επιλογή δική του, με ό,τι συνοδέχει την αιτικέτα αυτή. Δηλαδή φαντάζομαι ότι, για να πάρουμε και το δικό μας παράδειγμα, ένα παιδάκι μεγάλωσε στη Γερμανία στη δεκαετία του, δεν ξέρω αν είναι κάποιος κάποιος από εσάς. Α, για πες μας, μεγάλωσε στη Γερμανία, πότε, δεκαετία 90 ας πούμε. Ναι, τώρα είναι δεκαετία 90. Μπορείς να μας πεις λίγο για τη δεκαετία του 80 ή του 70 για τα παιδιά, ποιο τρόπο αντιμετωπίζονταν από τους Γερμανούς, από τους Γερμανούς μαθητές, από άλλες μειονότητες, από τους τόπους, και εγώ ξέρω ότι είναι πάρα πολύ. Αντιμετωπίζονται, νομίζω, πως δεν θα έχει αλλάξει πολύ αντιμετώπιση. Αρνητική, νομίζεις, ή αρνητική. Ναι, από τους Γερμανούς σίγουρα είναι ξένοι, όπως σκέφτησαν από την αρνητική, όπως ξέρεσαμε σε Μάσα Λάια στα Βιετά και εκεί λίγο, αλλά αν δεν έχουν και πολύ καλή αντιμετώπιση, είναι πάντα ξένοι, κι ας είναι και χρόνια εκεί πέρα. Άρα είναι μια αιτικέτα που εσύ δεν την επέλεξες, η Γερμανική κοινωνία τη διαμορφώνει έτσι, ότι είσαι δηλαδή μεταναστόπουλο, ότι είσαι παιδί Ελλήνων εργατών και το καθεξής, το οποίο μπορεί να αλλάζει λίγο βέβαια και σίγουρα αλλάζει με τα χρόνια, μπορεί να αλλάξει προς το χειρότερο, προς το καλύτερο. Προχθές, για παράδειγμα, είχα μια συζήτηση σε μια παρέα και μου έκανε εντύπωση το εξής. Και μάτια θα το δείτε και στο βίντεο αυτό που θα δούμε το τελευταίο. Μια κοπέλα γεννήθηκε από ένα ζευγάρι μεταναστών στο Παρίσι, μεγάλους 20 χρόνια στη Γαλλία και ζήκε άλλα 20 χρόνια στην Αλλάδα. Και μου κάνει, επειδή βέβαια έχει σπουδάσει στη Γαλλία και είναι φιλόλογος και λοιπά, μου κάνει εντύπωση το πόσο αυστηρή ήταν απέναντι στους Μουφουλμάνους. Μεταναστόπουλο ίδια, μετανασταση Μουφουλμάνη και μιλούσε γενικά για τους Άραβες, έτσι, τους προερχόμενους από αραμιχαίες χώρες. Πάρα πολύ αυστηρή, πολύ επικριτική και πολύ, πώς να πω, μήνω σαν γαλίδα, σαν γαλίδα η ίδια, όχι τα γαλίδα. Και για λογαριβού του γαλλικού πολιτισμού, ο οποίος θύρεται από το φανατισμό, από την... από ποια τάση να αναλάζουν, ας πούμε, τη φυσιολογία των προαστήρων του Παρισιού, να επιβάλλουν τα ύφιτους, ξεχωρώ, σε διάφορα μαγαζιά να μιμούν για το χερινό κρέας, να υπάρχει σεβασμός στις γιορτές τους, κάτι αδιανόητο, ή να διεκδικούν τη μαντήλα, πώς λέγεται, που φοράνε στα σχολεία. Και είναι κάτι το οποίο το επισημαίνει και κάποιος αλβανός δημοσιογράφος, ο οποίος μιλάει σε αυτό το βίντεο. Όλα θα τα λέω σε σχέση με το εθνική αιτικέτα και με το επιβάλλοντα, αυτό το επιβάλλοντα εδώ, γιατί άλλο είναι να επιλέγεις να είσαι. Επίσης, θα δείτε ότι σε μια συζήτηση από ένα παλιό talk show στην τηλεόραση, υπάρχει μια διαμάχη ανάμεσα στους καλεσμένους της ΤΑΙ, νομίζω, σε μια εκκομπή, όπου ο αλβανός καλεσμένος, μόνο δύο περιπτώσεις, και άλλη είναι του Τσενάη, νομίζετε τον Οδυσσέα Τσενάη, έναν μαθητή, ο οποίος ήταν, νομίζω, ο πρώτος σημειοφόρος στην Ελλάδα, κάπου εδώ, κοντά στην επανωμή, και γίνε ολόκληρο θέμα. Κράτησε το πρώτο αλβανόπλο, κράτησε ελληνική σημαία, πράγμαξε τις μερίδες, αν πρέπει να κρατήσει, δεν πρέπει να κρατήσει, κλπ. Και κάπου λέει ότι στάνομαι Έλληνας και του λέει ένας δημοσιογράφος, εγώ σε απαγόρευο λέει να δηλώνεις, στάνομαι, δεν γίνεται αυτό το πράγμα, δεν θα δηλώνει. Θα σέβεις την Ελλάδα, δεν θα δηλώνεις ποτέ. Γενικώς υπάρχουν πολλά σέματα που έχουν να κάνουμε τον αυτοπροσδιορισμό της εθνικής ταχθότητας. Δεν έχουμε δώσει ακόμη ορισμό, αυτό είναι ένα γενικότερο πλαίσιο, να κάνουμε επίσης μια απαραίτητη βασική διάκριση ανάμεσα στην εθνική ή η εθνοτική μειονότητα και η εθνική πλειονότητα και μειονότητα. Από εδώ θα ήθελα να κρατήσουμε αυτό το κοινωνικά κυρίαρχη κουλτούρα. Δηλαδή σε κάθε χώρα, αυτό είναι σίγουρο, υπάρχει, για να είναι χώρα, για να είναι κράτος, πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει μια εθνική ή εθνοτική πλειονότητα, η οποία μοιράζεται μια κοινωνικά κυρίαρχη κουλτούρα. Γιατί λέω να προσέξουμε το κοινωνικά. Θα μπορούσα να μου πει κανείς, γιατί δεν λες και βιολογικά κοινής καταγωγής του ιδίου, διότι δεν ισχύει πάντα αυτό. Δηλαδή τα κράτη που συγκροτήθηκαν του 19ου αιώνα για παράδειγμα, ας πούμε η λίγο παλαιότερα, ο Καναδάς, η Αυστραλία, δεν είναι φιλετικά ομοιογενεί, ο Καναδάς είναι γνωστό ότι έχει μια πολύ μεγάλη γαλλική μειονότητα, έτσι δεν είναι αυτό και πέτα. Η Αμερική, έτσι, δεν είναι φιλετικά ομοιογενείς, έχει και απ' τα επώνυμα κανείς, πολύ άσπρο να βλέπει ότι πολλοί είναι σουηβικής προέλευσης, γερμανικής προέλευσης, γαλλικής προέλευσης, δεν είναι τόποι οι Αμερικάνοι. Επομένως, δεν πρέπει τόσο να τονίσουμε το στοιχείο το οποίο υπάρχει σε άλλες περιπτώσεις, όχι εκατό της εκατό, αλλά υπάρχει μια ψηλότερη φιλετική ομοιογένεια, αλλά δεν είναι αυτό το κύριο, αυτό το κύριο είναι μια κοινωνικά κυρία και κουλτούρα. Τότε μιλάς για εθνική πλαιονότητα, την οποία μπορεί να συμμερίζονται και άνθρωποι που έχουν διαφορετικό αίμα, ας το πούμε έτσι. Η εθνική μοιονότητα, δηλαδή οι Αγγμανοί στην Ελλάδα, οι Κορωννοί στην Ελλάδα, οι Φιλιππινές στην Ελλάδα και υπάρχει, συνδέονται με εθνικούς δεσμούς και μάλιστα εδώ θέλω να προσθέσω και το εξής, επειδή μιλήσα προηγουμένως για παντοσυμιοποίηση. Ίσως το έχω πει και άλλες φορές. Έχουμε πια πάψει να μιλάμε σήμερα για παντοσυμιοποίηση. Τα εθνικούς δεσμούς πέρασαν σε μια επόμενη φάση. Ο όρος που χρησιμοποιείται είναι globalization, όχι global, το global και το local. Είναι λίγο δύσκολο να το μεταφράσω στα ελληνικά. Δηλαδή μια επιστροφή από το παγκόσμιο στο τοπικό. Είναι μια μίξη του παγκόσμιου με το τοπικό. Προσόφελος των εθνικών μοιονότητων. Για παράδειγμα, η Ελλάδα στην Αμερική μετά από την έκρηξη της παγκοσμιοποίησης είχαμε μια έκρηξη, ιδρύση δηλαδή πάρα πολλών καναλιών ισπανόφωμων για τους Λατίνους. Αυτό είναι το local. Πιθανότητα σε πάρα πολλές χώρες έγινε αυτή η στροφή και νομίζω ότι κάπου εκεί βρισκόμαστε, δεν παραμένουμε στην πρώτη φάση της έκρηξης αυτής. Επίσης, προσέξτε λίγο αυτή τη διάκριση, αυτοί οι ομάδες είναι κοινωνικά περιθωριοποιημένοι από την πλαιονότητα. Δεν είναι περιθωριακές με τον τρόπο που είναι αρπολικός ή οναρκομανής. Άλλο περιθωριακός, άλλο περιθωριοποιημένος. Δηλαδή, κρατιούνται με τους όρες, θα λέει, και κανείς, με την ισχύ που έχει και τον όπλο ακόμη, της αστυνομίας, των νομών, οι εθνικές μοινότητες, κρατούνται στο περιθώριο ακόμη και οι μαύροι της Αμερικής, που είναι πάρα πολύ παλιά, αιώνων, έτσι, μοιονότητα, ακόμη ακόμη από την αρχή της ιστορίας της σύγχρονης Αμερικής. Σε μεγάλο βαθμό είναι, βλέπετε τα γεγονότα τώρα με τους νεαρούς που σκοτώθηκαν από αστυνομικούς. Είναι λοιπόν κοινωνικά περιθωριακοί, αλλά όχι περιθωριακοί. Είναι μια απαραίτημα σκηβιάτηση ανάμεσα στις δυο εννήσεις. Μια άλλη πληροφορία, Χρήσμι, είναι ότι η εθνωτική πλειονότητα μπορεί να είναι εδραιωμένη για μεγάλο χρονικό διάστημα και η μοιονότητα να είναι προϊόν μετανάστα, χωρίς να τον ισχύει πάντα. Το παράδειγμα της Αμερικής ή της Αυστραλίας, από την άποψη αυτή, είναι πάρα πολύ χαρακτηστικό. Επίσης, η αξιωτική διαφορά συνήθως είναι υπέρ της πλειονότητας, αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις, όπως βλέπετε εδώ, τα νησιά Μπαρμπέιντες, όπου είναι ανάποδα. Δηλαδή, οι ντόπιοι που είναι πολιτισμική μοιονότητα, λόγω της επικοιοκρατίας, είναι διπλάση από ό,τι οι Άγγλοι, οι οποίοι μένουν στα νησιά αυτά. Αυτό είναι πολύ σημαντικό και θα ήθελα να το προσέξουμε. Και δηλαδή συμβαίνει και διλάμε για εθνικό στερεότυπο, το οποίο περιθωριοποιεί τις εθνικές μοιονότητες. Για λόγους ιστορικούς, που δεν είναι της ώρας να αναπτύξουμε, σε κάθε χώρα παραθέτεται μια κυριαρχία και κοινωνική και οικονομική φυσικά, αλλά και πολιτισμική, το οποίο φαίνεται στην κοινωνική ζωή, στα σχολιά, στα μέσα, παντού, στο στρατό, της πρώτης ομάδας, δηλαδή της εθνικής πλειονότητας, και τι κάνει, ενδρεώνει ιδεολογίες και αυτές οι ιδεολογίες τις διαχέει, θα λέγαμε, μέσα από τους δεσμούς όλους. Πέδευση θέλετε διοίκηση, διαφοράξει μια δόγη για μια δουλειά, ήταν κάποιοι μετανάσεις που δεν μιλούσαν καλά ελληνικά και ο υπάλληλος λέει, καλά ρε παιδάκι μου λέει, τι έρχεστε, δεν βρίσκετε έναν Έλληνα να σε συμμετεύσει να… Δεν κάνει τον ΠΟΠΟ να μιλήσει αγγλικά, που ενδεχομένως θα μιλούσαν άριστα αγγλικά, πίσω. Αυτή απαιτεί να μιλάνε ελληνικά μετανάσεις. Λοιπόν, ενδρεώνει ιδεολογίες, πιστεύω, αξίες, ως νόρνες, αυτή είναι η διαφορά, η κρίσιμη διαφορά. Νόρνες σημαίνουν κανόνες, που σημαίνει ποιο είναι το κανονικό σε μια κοινωνία. Και το κανονικό σε μια κοινωνία μπορεί να περιγραφεί και με έναν τρόπο πάρα πολύ συμφηματικό, πάρα πολύ συμπεκρουμένο, όπως η Ελλάδα είναι χώρα ορθοδόξων χριστιανών, αυτό πόσες φορές δεν το έχουμε ακούσει, δεν το έχουμε δει καναμένο και λοιπά. Ας σας πω μια υπήρ προσωπική εμπειρία που είχα φέτος από τις διακοπές. Πήγα στη Τίνο, έχετε πάει στη Τίνο? Εγώ δεν είχα πάει, όλη τη φορά πήγα και είχα μια εικόνα πολύ ελλειπτική, πολύ ημερική, όπως όλοι λίγο πολύ ξέρουμε την Παναγία, την Εκκλησία κλπ, δεν τη ξέρουμε. Εκείνη μου διαπίστωσε, επειδή έβρυκες ένα χωριό που ήταν πολύ σκαθολικό, ότι σε μεγάλο αριθμό είναι ουσιακή σκαθολικό νησί. Πάρα πολλές σκαθολικές εκκλησίες, από ότι μου είπα το 1 τρίτο είναι η καθολική νησί, αλλά γενικά η κουλτούρα του νησιού έχει πάρα πολλά στοιχεία καθολικτισμού. Εκείνη που βλέπεις μια Ελλάδα κάπως κρυφή, που δεν προβάλλεται ποτέ, εγώ δεν έχω δικάνα το πιμαντέρι του να δείχνει τον καθολικτισμό της νησιού ή της σύρου. Πολύ σπάνια, ίσως κάποια στοιχεία. Φαντάζομαι ότι και σε άλλους χώρους εμβαίνει κάτι αντίστοιχο. Επίσης ένα πολύ νοστο παράδειγμα που ισχύει και στην Αμερική και για την Αγγλία, είναι αυτό το worst, δηλαδή ότι άγγρος ή Αμερικάνος σημαίνει λευκός, σημαίνει άγγρος άξονας ή άγγρος εξοδικής καταγωγής δηλαδή, κυρίως. Δεν υπάρχουν άλλοι, φύσκα και υπάρχουν, αλλά αυτό το στερεότυπο, δηλαδή ο γνήσιος σαν λέμε Αμερικάνος, δεν μπορεί να θεωρείται ο καθολικός Αμερικάνος, ή ο μαύρος Αμερικάνος ή ξέρω εγώ ο γερμανικής καταγωγής Αμερικάνος, αυτό είναι το στερεότυπο. Ή κάτι άλλο που λέγεται στην Βρετανία, είναι ότι όλοι, ο καθένας, έτσι μιλάει Αγγλικά από πέρα. Σημειώστε να δείτε μια έννοια που τώρα τελευταία συζητήκεται πάρα πολύ, στα Αγγλικά λέγεται super diversity, υπερβικιλότητα, υπερδιαφορετικότητα. Είναι ένας όνος ο οποίος εκφράζει την δημογραφική και γλωσσική και κοινωνική πολυχρωμία που χαρακτηρίζει τις κοινωνίες και ιδιαίτερα ταστικά κέντρα δυτικών καρτών, που πλέον, everybody does not speak English there. Βιώκει σε μια γειτονιά, όπως εφαίρεται και στην Αθήνα, σε μικρότερο βαθμό στην Θεσσαλονίκη, μπαίνει σε ένα δρόμο και δεν είσαι σίγουρος σε ποια γλώσσα πρέπει να μιλήσεις για να γίνεις κατανοητός, αν πρέπει να μιλήσεις πακισταρικά, φιλιππινέζικα, αλβανικά, ή αν μιλήσεις ελληνικά άνθρωποι σε καταλάβουν. Αυτό είναι ένα φαινόμενο που υπάρχει πολύ έντονο και συζητήκεται από κοινωνιολόγους, αυτή η υπέρ διαπορετικότητα που δυναμητίζει τα στερεότυπα από την σκοπιά μιας νέας πραγματικότητας η οποία είναι πια πολυεθνική και μάλιστα με τρόπο που ανατρέπει ακόμη και την εθνική πλειονότητα σε ορισμένες γειτονιές. Νομίζω ότι στη Γερμανία υπάρχουν γειτονιές όπου οι Τούρκοι για παράδειγμα είναι τόσοι πολλοί πια που βάζουν τις φραγίδες τους. Απόγερμανοποιείται μια γειτονιά από την πληθυσμιακή, γιατί είναι και αυτό ένα θέμα. Η έκρηξη μερικών γειονοτουκών, η πληθυσμιακή, τρομάζει τους Τούρκους. Γεννάει πολύ η Μουσουγμανία, είναι μπροστά αυτό. Σε τέτοιες γειτονιές που ξέρω στη Γερμανία, έχουν δικά τους σούπερ μάρκες. Είμαι και εσύ. Είμαι εσύ η Γερμανία. Α, εσύ, ωραία. Έχουν δικά τους σούπερ μάρκες. Αυτό το ξέρω και εγώ σε όλα τα κράτη. Το έχω δει στη Σουηδία, το έχω δει στη Γαλλία, πάρα πολύ έντονο αυτό. Δηλαδή εκεί θα βρεις προϊόντα τα οποία, όπως και εδώ στις Αμερικά, από το που λέμε που βρίσκεις, αυτοί είναι ρωσικά προϊόντα, τα οποία είναι κατά βάση επισκέπτες μειωνοτικούς, αλλά καμιά φορά έχουν και γερμανούς, οι οποίοι θέλουν να βρουν κάτι ξωτικό, ας πούμε, έτσι. Θα βρεις χαλβάσιμοι διάλεκτες, να λέω τώρα, που δεν είναι στη Μουτσούρα, που δεν είναι στη Μουζήδος, ή κάτι άλλο, τσιπουδιά. Και για αυτό θα πούμε κάτι, δηλαδή πώς η πιο, πώς να πω, λιγότερο αρνητική και λιγότερο επιθετική όψη του ρατσισμού μεταφράζει, μετασχηματίζει τις εθνικές μειωνότητες σε φολκλωρικά στοιχεία. Μιλάμε για έτσι, η κουζίνα, για παράδειγμα, έτσι, για σπάις, η κουζίνα, κλπ. Και εννοούμε μια κουζίνα που δεν είναι δική μας εν πάση περιπτώσει. Επίσης, αυτό είναι πολύ σημαντικό και πρέπει να το προσέξουμε, γιατί με την πλειονότητα ξέρουμε λιγο πολύ τι γίνεται, επιβάλλει με τα χρόνια ιδεολογίες, τις κάνει νόμος, τις κάνει μαθήματα στα σχολιά, τις κάνει ρεπορτάζες στα μέσα, τι γίνεται όμως με τις μειωνικές ομάδες και τη δική τους κουλτούρα. Αυτοί οι άνθρωποι στην ιδιωτική τους ζωή, στα σπίτια τους, δεν γίνονται ξαφνικά μέλη των εθνικών πλειονοτήτων. Έτσι, ο Αλβανός της σπίτι του είναι Αλβανός, μιλάει αλβανικά, οι Μουσουλμάνους κυρύνται τα τριστεριστίας του και ούτω κάτι εξής. Αυτό που το κακό που γίνεται από την κυρία και την κουλτούρα είναι ότι αποχρωματίζει, κρύβει, κάνει αόρατες τις ομάδες αυτές και τα πολιτιστικά τους στοιχεία με δύο τρόπους. Ο ένας τρόπος είναι βίδοντας τη διαφορετικότητα, αυτή δηλαδή δεν είναι δική μας, είναι κάτι άλλο και ποτέ δεν είναι πολιτισμικά ισοδύναμη, είναι λίγο ή και πολύ κατώτερη. Ακόμη και σε κράτη που έχουν μια αδυατάρκτα καλή φιλική σχέση διαμέσου του ενώνα και μεταξύ αυτόν ακόμη δεν υπάρχουν αντιπάθειες μεταξύ Ορλανδών και Γερμανών από τη Ευαγώση, έντονης τώρα. Και σε άλλα θέματα είναι εντύπωση. Λαοί που δεν πολέμησαν μεταξύ τους ποτέ ή οι Γερμανοί με τους Ελβετούς. Σε μερικά θέματα ξέρω ότι θεωρούν τους Ελβετούς βλαχογερμανούς ή τη γλώσσα του. Τα Γερμανικά της Ελβετίας θεωρούνται δεύτερης πλεότητας. Το χειρότερο όμως είναι να στιγματίζονται οι κουλτούρες και οι μειώνοντες ολόκληρες ως αποκλήσεις, όχι απλώς διαφορετικές, δηλαδή παρεκτροπές και να χαρακτηρίζονται με αρνητικό τρόπο όπως θα δούμε στη συνέχεια. Δεν περιθωριοποιείς εξαφάνιση με μια έννοια ή και μαρκάρισμα αρνητικό αυτών των στοιχειών. Αυτό που έλεγα προηγουμένως, ακόμη και στις θετικές, τις με συμπάθεια δηλαδή αντιμετωπισμένες, στις μειωνοτήσεις ή σε κομμάτια του πολιτισμού που αντιμετωπίζονται με μια θετική ματιά ακόμη και εκεί υπάρχει μια στρέβλωση. Δηλαδή η διαφορετικότητα καταλήγει με επίσης να είναι η γραφικότητα. Τώρα σε ποιο να αρέσει να τον θεωρούν γραφικό. Γραφικό θεωρείς έναν χαζούλη, έναν άνθρωπο σε κάνει να γελάς, σκέφτε τώρα αυτό να σου το αποδίδουν ως ελληνική ταυτότητα, χαρακτηστικό εθνικής ταυτότητας. Καλώς είσαι μωρέ, αλλά είσαι μόνο για αυτό το πράγμα, όπως λένε ας πούμε για τους τσιμπιάνους, οι οποίοι καλύτερα έκαναν μόνο για να παίζουν γεωργιά, με τη μουσική μια χαρά τα καταπερνά. Δεν λέγει για τους μαύρους να είναι για μπάσκ και τρικαλί, μια χαρά, αλλά ή για τζάζ, αλλά τώρα για επιστημίου, μαύρος ή για άλλα πράγματα. Αυτό το στερεότυπο, αυτό το πράγμα είναι η ένταξή του σε ένα γραφικό στερεότυπο, όπως ας πούμε στο παράδειγμα του ΠΕΕΧΣ, όπου μια πτήση προς την Δομήνικανή Δημοκρατία χαρακτηρίζεται ειρωνικά ως ethnic flight, τι περιμένεις με καν σάβαλο αεροπλάνο εκεί, φυσικό ήταν να στην τρυπεί, ή το 7, έθνηξος, πιθανόν μια καυτερή σάλτσα ή μια σάλτσα που έχει κάποια συστατικά, τα οποία είναι ασυνήθιστα στην κυριαρχική κουλτούρα, ή ethnic food επίσης, όπως συνήθως λέγεται για τα ίνδικα ή για τα μεξικάνικα εστιατόρια κλπ. Αλλά για να πάμε τώρα και στην άλλη μεριά, αυτή η εθνική ταυτότητα, την οποία δεν την προσδιορίσαμε γιατί δεν είναι και εύκολο με μεγάλη ακρίβεια, πρέπει να πούμε ότι δεν το μιουργενείς το παγιώταστοι και ο πριν σε πολλές περιπτώσεις είναι πολύ επίπεδη. Ξέρετε πριν από λίγο καιρό υποξύφημα στην Αγγλία, έτσι, για το αν θα αποσχηστεί η σκοτή ή όχι. Άρα θα έχω και έναν υποξύφιο διδάκτυρο, ποιος είναι μισός Κοτσέζρος, μισός Άγγλος. Λέω τι γίνεται, με τίποτε, εννοείται όχι. Στη μία απόσχηση, δηλαδή, τι να πει αυτός τώρα, η μάνα κλείδευε ο Κοτσέζρος, δεν θα μπορούσε να πει και τίποτα άλλο. Πάντως, το ποσοστό που πήρανε ήταν αρκετά μεγάλο. Έτσι, και μάλιστα, σε κάποιο χρονικό διάστημα, πέφτουκε και το ναι, ναι στην απόσχηση. Θα θυμάσαι, δεν παίρνει πολύ χρόνος. Που σημαίνει ότι πολλά κράτη σύγχρονα, όχι που δημιουργήθηκαν τώρα, αλλά που εξακολουθούν. Υπάρχουν ισχυρά κράτη, έχουν ένα τανακωμένο ιστορικό παρελθόν, όπου ομάδες που συναποτελούν την εθνική πλειονότητα, έχουν διαφορετική ιστορία. Το Braveheart θα το έχετε δει φαντάζουμε, έτσι, την ταινία του. Όχι, ναι. Εντάξει, είναι λίγο ίσως ναύ, είναι λίγο αφελής ως σύλληψη, αλλά πάντως εκεί πάνω χτίζει, στη σύγκρουση Άγγλων και Σκοτσέζων, Ουαλίοι και οι Βόροι Βρανδιοί. Οι αυτοί συναποτελούν αυτό που λένε μεγάλη Βρετανία. Από εκεί βρίσκονται πολλές πονημένες ιστορίες, αυτό για τη γλώσσα, για παράδειγμα. Ξέρω ότι τα Ουαλικά κόντεψαν να εξαφανιστούν, από όχι μια ξένη γλώσσα, αλλά μια γλώσσα της χώρας. Από την κυρίαρχη Αγγλική και από την ηγεμονική αντιμετώπιση μιας γλώσσας ως ευτελούς, δεύτερης, που δεν χρειάζεται να μιλήσει. Είχε αυτές, όπως λένε, 3.000 άνθρωποι μόνο, σε μια χώρα εκατομμύρια. Αλλά τώρα πήρε πάλι μπρος. Κάτι αντίστοιχο έγινε και στη Σκωτία. Δηλαδή, υπάρχουν και όψεις σκοτεινές στο εσωτερικό εθνικό ανταυτοτητών. Δεν είναι δηλαδή αυτονόητο, ότι μια εθνική ταυτότητα. Γι' αυτό λέμε ότι είναι πολύ δύσκολο να οριστεί με έναν απλό τρόπο τι σημαίνει. Αλλά αυτό που τους συνδέει, ποιο είναι, και που τους συνέδεσε ιστορικά, είναι αυτό που είπαμε στην αρχή. Η κυρία έχει κοινωνικά κουλτούρα. Φυσικά και άλλα πράγματα, και η κρατική υπόσταση, και ο κρατής, κλπ. Αλλά το κυρίαρχο είναι αυτό το Βρετανός, το στερεότυπο του Βρετανού. Και αυτό το είπαμε. Απλώς το επαναλαμβάνω εδώ, ότι αυτό το κυρίαχορεύμα της εθνικής πλειονότητας έχει τον τρόπο, κυρίως μέσα από τους θεσμούς και τα μέσα ενημέρωσης, να αναπαράγει, να προβάλλει και να επιβάλλει τα εθνικά στερεότυπα. Να πω λίγα πράγματα, ένα δυνατάκι ακόμα και μετά θα κάνουμε ένα διαλήματάκι. Να προχωρήσουμε λίγο περισσότερο να δούμε πώς εκφράζεται γλωσσικά και εικονικά και οπτικά αυτή η πάλι εσύγκρουση ανάμεσα στους πολλούς και στους λίγους, στην κυρίαρχη ομάδα και στις εθνικές μειονότητες. Επιγράφω αυτό το κεφάλαιο η γλώσσα προκατάληψης. Η λέξη προκατάληψη είναι παχέρ χέρ με τη λέξη στερεότυπα. Σημαίνει ότι είναι μια γλώσσα ισοπεδοτική, μια γλώσσα που απλουστεύει τα πράγματα σε βάρος των ανίσχυρων και προς όρθωνος των ισχυρών. Ένα σχήμα που έχει πάρα πολύ μελετηθεί είναι η δίξη με την προσωπική αντορμή ανάμεσα σε ένα εμείς, αν θέλετε κρατήστε και έναν όρο το tribal we. Το εμείς, το οποίο σε άλλες γλώσσες είναι, όπως τη δική μας, η κατάληξη του πρώτου πληθυντικού, μπορεί να είναι μια δική μας αντορμή, δικό μας δική μας αντορμή, μπορεί να είναι προσωπική αντορμή εμείς. Αυτό το λέμε εμείς οι Έλληνες, εμείς οι Γάλλοι, εμείς οι Γερμανίδοι. Είναι το εθνοφιλετικό, το φιλετικό εμείς και απέραντι, αντίθετα, υπάρχει ένα ασπί, το οποίο αντιπροσωπεύει συνήθως μια μειονότητα ή και μια άλλη γείτονα, ή και απομακρυσμένη άλλη πάντως αντίπαλη εθνική πλειονότητα. Αυτός λοιπόν ο διαχωρισμός είναι το πρώτο. Για να περιχαρακώσει τη δική μας πλειονότητα έναντι μιας άλλης σε προτάσεις, ρήσεις, συνθήματα αυτού του τύπου εμείς οι Έλληνες, μισούμε τους Τούρκους ή Τουρκια, μας και του του κάθε εξής. Βέβαια, έχει σημασία όπως είδαμε και στο υλικό στην αρχή, ότι αυτό το εμείς διαφοροποιείται ανάλογα με το αυτί. Δηλαδή, αλλιώς είμαστε εμείς απέναντι στον Αλβανό, αλλιώς απέναντι στον Κιονό, αλλιώς απέναντι στον Τούρκο. Μένα πάντως μου έκανε εντύπωση, πρέπει να πω ότι δεν είδα στην εικόνα του Αλβανού πολλά στοιχεία, ελάχιστα στοιχεία εθνικού αντίπαλου, ας πω πω έτσι. Δηλαδή τα περισσότερα τριαννιά στα δέκα ήταν του Ποινικού, σε αντίθεση στην αντιπαράτηση με τον Σκοπιανό και τον Τούρκο, ενώ με την Αλβανία η ιστορία μας ή ο τρόπος που διδασκόμαστε τα σχολικά εγχειρήματα, έχει πάρα πολλά τέτοια στοιχεία εθνικής αντιπαλότητας. Ανάλογα με το οποίο έχουμε απέναντι μας, αυτό το εμείς είναι λίγο σαν το φούρνο του Φώτσα, διαφοροποιείται και αποκτάει ένα αλλιώτικο περιεχόμενο, όπως και η απειλή. Πρέπει συμπληρωματικά να πει κανείς ότι αυτό το εμείς αυτή, αυτή η ιδεολογική διέρεση, εμείς οι καλοί, οι αλληκακοί, περνάει πάρα πολύ συχνά στην ιδεολογία κομμάτων, για παράδειγμα το λαός που το έχει και στο όνομά του, στο όμικρον ας πούμε, ο αυθόδοξος. Και το λαός το υπονοεί αυτό, ελληνικός λαός, οι οποίοι, οι κόμματα τα οποία, βασιλευτές ομάδες, έχουν την τάση να, αυτοπροβάλλοντας, αυτό είναι το σημαντικό, γνήσει εκπρόσωπη μιας εθνοτικής πληρονότητας. Το γνώσμα αυτών των κομμάτων, έτσι πρέπει να το δει κανείς, είναι ότι πληροδοτούν υπέρ των αξιών του αίματος. Άθαρτε σημειώστε ότι το εξής έχει ενδιαφέρον. Υπάρχει ένας γάρος κοινωνιολόγος που λέγεται Ρειμόν Αρών, από τους πολύ σημαντικούς, λίγο παλιότερους, ο οποίος έχει υποστηρίξει το εξής, ότι οι κοινωνίες, είναι δύο κατηγορίες, δύο ειζών, κοινωνίες αίματος, που ποντάρουν δηλαδή σε αξίες του αίματος, που προβάλλουν πάρα πολύ στην εκπαίδευση της συνοδροπής που υπάρχει την αξία του αίματος, της κοινής καταγωγής δηλαδή, και από την άλλη μεγάλη κοινωνίες, του κοινωνικού συμβολέου ας το πούμε έτσι. Και μάλιστα στις πρώτες, ας πούμε ονομάζει τη Γερμανία, τη Νιαφωνία, δηλαδή θεωρώ ότι είναι κοινωνίες, οι οποίες υπερβολικά ποντάρουν στην κοινή καταγωγή, στην ισιότητα της φυλής και λοιπάζω όλα αυτά πράγματα, θυμηθείτε Χίτλερ πλέον αυτά, και από την έπεργα κοινωνίες όπως θεωρείτε είναι οι Γαλλικοί ας πούμε, στον Πιέζος ο ίδιος, οι οποίες δεν ποντάρουν τόσο πολύ στην κοινή καταγωγή όσο στη σχέση μεταξύ των ανθρώπων, στην κοινωνική συγκρότηση, ο κοινωνικός συμβόλος, στην Υπουργία των Θεσμών, και γενικά σε κάτι που αναπτύσσεται συνεργατικά μεταξύ των ομάδων που αποδρομούν μια κοινωνία, όχι επειδή είναι της ίδιος καταγωγής, αλλά επειδή σέβονται ένα κοινωνικό συμβόλιο. Το γνώσμα των κομμάτων όπως του λαούς και άλλων τέτοιου τύπου κομμάτων στην Ελλάδα είναι ότι πλειοδοτούν υπέρ των αξιών που έπρεπε να σας πω, ως αν δείχνει το αίμα να παράγει το πολιτισμό, ως αν το DNA να παράγει σοκράτη, πλάτωνα κλπ. και όχι με άλλο τρόπο. Ένα άλλο θέμα το οποίο θα μας βοηθήσει να περάσουμε και στο δεύτερο μέρος είναι ότι ιδιαίτερα τα τελευταία εβδομάδες δεκαετίες ο κυρίαρχος λόγος των πλειονοτήτων έχει αναπτύξει ένα μεταναστευτικό λόγο, ένα λόγο ο οποίος μιλάει για λογαριασμό των μεταναστών και αυτό είναι ένα σημείο που πρέπει να το προσέξετε ιδιαίτερα και το τονίσουν και οι δημοσιογράφοι σε αυτό το ωραίο ντοκιμαντέρ που θα δούμε στο τέλος είναι ότι έχουμε μια σύμπρωση ανάμεσα στον μεταναστευτικό λόγο της κυρίας και της ομάδας και στον μεταναστευτικό λόγο των ίδιων των πλειονοτήτων. Δηλαδή πώς μιλάμε εμείς για τους ξένους, πώς μιλάμε για τους οργανούς στην Ελλάδα κλπ. και πώς μιλάμε οι ίδιοι για τον εαυτό τους. Αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία για να πουν δημοσιογραφή για τέτοια θέματα. Οι κυρίαρχοι λοιπόν μεταναστευτικοί λόγοι σχεδόν αυτό μνόητο χαρακτηρίζουν τους μεταναστεύτες ως άλλους εγκίνδυνος, εχθρός της εφταξίας και της ασφάλειας, στο όνομα μιας εθνικής και πολιτισμικής ενότησης, η οποία όμως είναι φαντασιακό. Δεν υπάρχει αυτό στην πραγματικότητα. Δηλαδή, όπως ξέρουμε υπάρχουν περίοδοι της ιστορίας των διαφόρων χωρών, εμφυλίων πολέμων και λοιπάς συγκρούσεων. Πράγμα που σημαίνει ότι η απειλή δεν προέρχεται αν υπάρχει από αυτούς, αλλά πολλές φορές από εμάς τους ίδιους. Και σαν προέκταση αυτού του ας το πούμε ιδεολογήματος, τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα, όπως ξέρουμε, υπάρχει ένας πολύ στενός σχετισμός της μετανάστευσης, ειδικά από χώρες του τρίτου κόσμου, με την τρομοκρατία. Εξού και οι χαρακτηρισμοί αυτοί που βλέπουν πάρα πολύ συχνάστα μέσα. Εδώ ας κάνουμε αγγελματάκι. Το δεύτερο, το πρώτο λοιπόν, είναι αυτοί οι ρηχαστικοί χαρακτηρισμοί εμείς αυτοί. Το δεύτερο στοιχείο που πάει χέρι με το πρώτο, δηλαδή και είναι συστατικό της γλώσσας της προκατάληψης, είναι οι κάθε ίδιους αγνητικοί χαρακτηρισμοί με επίθετα δηλαδή, μειωτικά επίθετα, που συνδέουν τις μειωτικές ομάδες με απειλητικά κοινωνικά στερεότυπα. Παλαιμός χάρη αυτό πλέει στο P1, ότι μας παίρνουν τις δουλειές, ότι απειλούν τις ζωές μας και λοιπά. Ήθελα λίγο να γίνει κατανοητό, δεν είναι τίποτε δύσκολο, απλώς οι θεωρητικοί βρίσκουν πάντα ένα τρόπο να ορίζουν τα πράγματα με μια αξιωτότητα. Αυτό που ο Ολπόρτης, ένα πολύ γνωστό του βιβλίο, αυτό που βλέπετε κάτω, η γλώσσα της προκατάληψης, ονόμασε ταμπέλες χαρακτηρισμούς πρωταρχικής ισχύος. Δηλαδή, όταν σε έναν άνθρωπο αυτό που του αποδίδεις ως κυρία, το χώρο του δέρματός του, για παράδειγμα, έτσι λες αυτός είναι φάβο. Σημαίνει ότι τον εξαφανίζεις ουσιαστικά σαν προσωπικότητα. Αν λέγεται Γιώργος, αν είναι κάτι της πανεπιστημίου, αν, αν, αν, αν, αν, αν, της ενδιαφέρει ότι είναι γύφτος. Συγγνώμη για την κρίση του όρ, ρωμά ή οτσιγάν, ούτε τίποτα. Λοιπόν, αυτό το πράγμα όμως είναι ατσουβάλλευμα, είναι μια στάση, βλωσσική κι ουσιακοβλωσική, και εικονική είναι, αυτή ας πούμε η αφίσα για παράδειγμα, νομίζω ότι είναι χαρακτηστική αυτό το πράγμα, λες, βλέπετε, οι μετανάσεις είναι μαύρες φιγούρες, δεν διάκρινεται πρόσωπα, δεν έχει σημασία, δηλαδή, αν είναι ο Γιάννης, ο Κώστας, η Ελένη, η Μαρή, ο οποιοδήποτε, είναι σαν μαύρα ερπετά τα οποία πρέπει να εκδιωθούν από μια χώρα για να είναι ασφαλής. Και κάποια γνωρίσματα που είναι ισοματικά ή γλωσσικά, έχουν πάρα πολύ μεγάλο ρόλο σε αυτό το αρνητικό χαρακτησμό. Το χρώμα είναι, ως γνωστόν, το πρώτο από όλα, δεν είναι όμως μόνο το χρώμα, μπορεί να είναι και άλλα χαρακτηστικά, μπορεί να είναι το ύψος, μπορεί να είναι το χρώμα των ματιών, επίσης η προφορά, για την προφορά θέλω κάτι να πω που δεν το γράφω εδώ, είναι πολύ γνωστό στη λοσολογία ότι η προφορά, το accent είναι η καρδιά της γλώσσας, η ψυχή της γλώσσας. Το πιο δύσκολο πράγμα να μάθει κανείς σε μια γλώσσα, άλλη, ξένη, είναι η προφορά. Είναι αυτό το οποίο αμέσως ο Γερμανός, ο Ιταλός, για μας, γένοντας θα καταλάβει ότι δεν είμαστε Γερμανοί, δεν είμαστε Ιταλίοι, ο Ιταλός, δεν είμαστε Πορτογάλοι, ο Πορτογάλος, όπως και εμείς αντίστοιχα θα καταλάβουμε. Θα το ψέρετε πάντως, είναι πολύ χρονοβόρκιο, πάρα πολύ δύσκολο, μερικοί άνθρωποι και μια ζωή να ζήσουν σε μια χώρα, δεν κατακτούν το αξάν, την προφορά του γεγενού συμβιλητή, άλλη τα καταφέρνουν, είναι ίσως και θέμα, αλλά έχουμε νόηση πάρα πολλούς ανθρώπους, γιατί μάλιστα είναι και άνθρωποι των γλωσσών, των πολλών γλωσσών, που αμέσως, με το που θα ανοίξουν το στόμα τους, καταλαβαίνουν ότι είναι ξένοις, και που κατά τα άλλα μιλάνε άψογα, ή γράφουν άψογα. Μην και αυτό δύσκολο μια γλώσσα, αλλά εγώ δεν είμαι υπέρμαχος, προσέξτε, της αφομοίωσης πλήρως, δηλαδή είναι ένα θέμα διαφωνίας αυτό. Νομίζω ότι καλό είναι λίγο να τσιμπάει το αξάν, δηλαδή δεν χρειάζεται, ζώντας στη Γερμανία, να γερμανοποιηθούμε πλήρως, μ'αφού δεν είμαστε Γερμανοί. Να μιλάμε πάρα πολύ καλά, όσο καλύτερα μπορούμε τα Γερμανικά, αλλά δεν χάθηκε ο κόσμος, αν φαίνεται, πιθανόν να φαίνεται, ότι είμαστε ξένοις στην Ιταλία το ίδιο, και αντίστοιχα, ο Γερμανός στην Ελλάδα, ο Αμερικάνος στην Ελλάδα, δεν το χάσουμε. Αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα. Το θέμα είναι ότι προφοράνουμε οτιοποιείς δραστηστικά σαν μια σημαία, δηλαδή, και μάλιστα φαντάζομαι ότι πολλές φορές πιέζονται παιδιά σε σχολιά, σε φάρμα, σε γένικα στο θεσμό της εκπαίδευσης, να μιμηθούν το δεύτερο κύριο, που σας είπα να δείτε στον οδηγό του Χριστιαντίου. Λάει ακριβώς γι' αυτό το πράγμα. Δηλαδή, τη στρέβωση να επιμένει η ελληνική πολιτεία να διδάξει ως μητρικής τα παιδιά της ελληνικής μοιώνοντας. Την ελληνική μάθο δεν είναι μητρική της γλώσσας, τι να κάνουμε. Είναι δυνατόν να θεωρήσεις ότι η μητρική σου γλώσσα είναι γερμανική, της δεύτερης που γεννήθηκες, της ελληνικής οικογένειας. Μητρική δεν είναι. Δεύτερη είναι. Εκτός αν έχεις μπαμπά ή μάγκα γερμανό. Μητρική της σημαίνει. Μητρική της σημαίνει. Μητρική της σημαίνει. Μητρική της σημαίνει. Μαγκάρνι. Μαγκάρνι. Μαγκάρνι. Μητρική της σημαίνει. Μητρική της σημαίνει. Μητρική της σημαίνει. Μητρική της σημαίνει. Λοιπόν, μητρική δεν είναι σίγουρο, δεύτερη είναι. Μπορεί να είναι, να τη ξέρεις εξίσου καλά και ίσως και καλύτερα από τη μητρική, αλλά μητρική του δεν είναι. Μητρική θεωρείται η γλώσσα του τών μοιών. Έτσι. Όλα αυτά είναι αυτό εδώ. Η αναγνωριστική δυνατότητα είναι κάτι τα χαρακτηριστικά που, όπως είπα, τη λέξη δεν είναι καλή, αλλά είναι ακριβή. Τσουβαλιάζουν μεγάλες κατομμύρες ανθρώπων, χιλιάδες ανθρώπων, εκατομμύρια ανθρώπων, με βάση αυτά τα χαρακτηριστικά και όχι την προσωπικότητά τους, την διαφορετικότητά τους, την μοναδικότητά τους, αν θέλετε. Είναι ένα από τα αρνητικά στοιχεία της κυρίαρχης, ας πούμε, κουλτούρας μιας μειονότητας. Αυτό σημαίνει χαρακτηρισμός του ταρχικού της ισχύως. Δίνουν δύναμη, πλειοδοτούν υπέρ ενός χαρακτηριστικού, το οποίο είναι φιλετικό ή είναι πολιτισμικό, όπως στην περίπτωση της προφοράς, και κάτω από αυτό στεγάζουν χιλιάδες ανθρώπων, οπότε δεν έχει σημασία αν είσαι καλός ή κακός τσιγγάνος, είσαι τσιγγάνος, δεν έχει σημασία αν είσαι καλός ή κακός Έλληνας στη Γερμανία, είσαι Έλληνας, ή αν είμαι ο βρώμος Έλληνας. Ξέρετε ότι η λέξη Greek, η Greek σε παλιά λεξικά των αρχών του αιώνα, είχε συνόνιμο κλεφτράκος. Δηλαδή, η ίδια η λέξη δεν σήμενε Έλληνας, ταξίμενε και Έλληνα, βέβαια, αλλά ήταν συνόνιμο του μικρού απατεώνα, του κλέφτρου, όχι τώρα, αλλά στην Αμερική συσταθείως του αιώνα, αν είστε παλιά λεξικά θα δείτε τέτοιου είδους παρασυμμασίες. Αυτό είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα πως όχι μόνο εμείς, αλλά και άλλες μοιονομικές ομάδες αντιμετωπίστηκαν στο παρελθόν από κυρίαρχες, πολύ ισχυρότερες και μεγαλύτερες εθνικές ομάδες. Τα πράγματα λίγο αλλάζουν με τον χρόνο, σίγουρα οι κοινωνίες έχουν γίνει πιο φιλελεύθερες, πιο ανεκτικές. Να θυμίσω εδώ το κίνημα της πολιτικής ορθότητας, το political correct, δηλαδή μια μορτροπία η οποία καλά ξεκίνησε αν και έφτασε σε κάποια σημεία επεμβολής, δηλαδή να αποφεύγεται η χρήση όρων οι οποίοι μαρκάρουν ανθρώπους με βάση τέτοιου στερεότυπα. Να λες νίκρος στην Αμερική ή να λες γύρθος εδώ ή διάφορα άλλα. Με σκοπό να μακάρεις την ιντεραιότητα αλλά δεν μακάρεις ως προσάδον, μακάρεις ως φιλή, ως μια ομάδα η οποία υποτίθεται κατώτερη πολιτιστικά, ξένη, εχθρική κ.ο.κ. Επίσης ενδιαφέρον έχει και αυτός ο όρος, η όρη ταυτότητας, identity terms. Πώς δηλαδή ο ίδιος όρος γίνεται ένα ίδιος πασπατικός και χρησιμοποιείται αναλόγως. Αυτό εδώ είναι ένα καλό παράδειγμα που το χρησιμοποιεί ο πολύ σημαντικός αναλητής και μελετητής του λόγου του ρατισμού Βαντάη, ο οποίος έχει σαν το βιβλίο, σ' αυτό εδώ το 87 που βλέπετε έχει μέσα ένα κομματάκι από μια κοστολή ενός αναγνώστης που λέει το εξής. Η μαύρη λέει στην Αγγλία, όταν κεφτίζουν μετάλλια σε αγώνες, είναι άγγλοι, χαρακτήζονται άγγλοι, όχι μαύροι. Όταν όμως διαπράττουν εγκλήματα είναι μαύροι. Θα λέει όλο αυτό, είναι πολύ καλό παράδειγμα. Έτσι λοιπόν και σε ορισμένα συμφραζόμενα, από τη Τζαμάικα, αλλά εξόρυσμου των διακυρητήτων αργοτικών, ή ο μουσουλμάνος σε άλλα περιβάλλοντα σημαίνει εξόρυσμου όχι των πιστωμιας θεσσικίας, αλλά των δινητικών δομοκράτων και ούτω καθεξής. Εδώ από αυτή τη διαφάνεια ήθελα να προσέξουμε λίγο τη δεύτερη παράγραφο, η οποία θέτει ένα άλλο ζέτημα. Τι γίνεται στο εσωτερικό των μειονοτικών ομάδων, δηλαδή αυτή μεταξύ τους πως ονομάζονται. Δηλαδή λέει ο γύφτος το γύφτο γύφτο, λέει ο ρωμά το ρωμά ρωμά, τον λέει κάπως αλλιώς. Και πώς λέει ο γύφτος το γύφτο γύφτο, λέει ο ρωμά το ρωμά ρωμά, τον λέει κάπως αλλιώς. Και πώς λένε τα μέλη των πλειονοτήτων, πώς τους χαρακτηρίζουν. Εδώ υπάρχει ένα παράδειγμα, έχετε δει αυτή τη ταινία του, Jacky Brown, δαρκτίνο, να την δείτε. Αλλά, εντάξει, πολύ βιεία η ταινία είναι, αλλά αυτό που ενδιαφέρει, εδώ στην προκειμένη επίπεδο, δεν είναι τόσο υπλογική και όλα αυτά, αλλά είναι ότι θέλει το ζήτημα αυτό που λέμε εδώ. Δηλαδή, ότι μεταξύ τους, οι μειονοτικοί χρησιμοποιούν με θετικό τρόπο, τους αρνητικούς χαρακτηρισμούς που η πλειονότα τους αποδίδει. Και αυτό έχει ενδιαφέρον. Ειδικά, έχει ενδιαφέρον για τους ανθρώπους που ανήκουν στις μειονοτικές. Ας δούμε στο ντοκιμαντάρι που θα δούμε λίγα έκτη μετά, υπάρχει αυτός ο προβληματισμός. Δηλαδή, ποια είναι η εικόνα του Αλβάνου σε μια Αλβανική εφημερίδα, ποια είναι η εικόνα του Κινέζου σε μια Κινέζικη εφημερίδα της προφορής στην Ελλάδα, ποια είναι η εικόνα του Ρώσου, ή τι πρέπει να προβάλλει, ή τι προβάλλει ως εικόνα του Ρώσου, αλλά και του Έλληνα, σε μια εφημερίδα μειονοτική. Έχει σημασία αυτό. Δηλαδή, έχει σημασία να μην αναπαράγεται η κυρίακη ιδεολογία, την οποία επιβάλλει η πλειονότητα. Το συμπέρασμα από όλα αυτά είναι, και το είπαμε ήδη από την αρχή, πάρα πολύ δύσκολο να ανατραπούν ή να αμβληνθούν οι γλώσσες και οι στάσεις αυτού του τύπου, οι εθνικές προκαταλήψεις, και να εξαφανιστεί, ή κρατήστε τον όρο, αρνητική αναγνωριστική δυνατότητα. Το αρνητική είναι ένα, το αναγνωριστική είναι άλλο. Γιατί μπορεί να πάρει και θετική. Αλλά δυστυχώς, στην περίπτωση αυτή, δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση, γιατί αν είναι θετική, όπως είπαμε για τον Βαλάνο Ψαβεύσκη, θα είναι για άτομο, για πρόσωπο, που είναι καλός ποδοσοφιεστής, είναι καλός δημοσιογράφος, είναι καλός καλλιτέχνης. Εκεί δεν υπάρχει θέμα αναγνωριστικής δυνατότητας. Δεν τον αναγνωρίζει ως μια ευθεντική μειώνα, τον αναγνωρίζει ως πρόσωπο, ως προσωτικότητα, ως ικανότητα, ως καλλιτεκτική δημογή, ως οτιδήποτε τέτοιο. Η αναγνωριστική δυνατότητα είναι εξορισμού αρνητική, δυστυχώς. Και ένα τελευταίο, για να κλείσουμε έτσι τη θεωρία, έχει να κάνει με τη γλώσσα. Το έφυξα λίγο το θέμα και προηγουμένως. Θα σας πω ένα παράδειγμα, όχι αυτά που λένε οι διαφάνεστοι. Η Αυστραλία είναι μια χώρα πρότυπο από την άποψη της μεταναστευτικής πολιτικής και της πολιτικής ένταξης των μεταναστών. Έχει πάρα πολλούς μεταναστήσεις η Αυστραλία από πάρα πολλές χώρες. Και από χώρες της Ασίας και από χώρες της Ευρώπης. Στην Αυστραλία, λοιπόν, χρημάζεται πάλι μια ελληνίδα που έχει συμπράξει σε αυτό το πρόγραμμα. Ενώ το πρόγραμμα που έχουμε κάνει με τη γλωστική αγωγή των μεταναστών, μεγάλες ηλικίες, όχι ένα παιδάκι που γεννιέται, ένα μεταναστό που πάει 20, 30, 40 χρόνια και δεν τον κάνεις αυτόν. Τον αφήνεις στο περιθώριο, του μαθαίνεις μόνο αγγλικά ή του μαθαίνεις και άλλα πράγματα. Πριν, λοιπόν, από καμιά εικοσέτα, διαμορφώθηκε ένα πολύ πρωτοποριακό πρόγραμμα. Ο όρος είναι literacy, γραμματισμός. Γραμματισμός δεν σημαίνει να μάθεις γλώσσα σε κάποιον, να μάθεις πολιτισμό, ουσιαστικά, τα πάντα. Δηλαδή, να τον κάνεις ικανό να μπορεί να διεκδικήσει θέσεις, να επικοινωνήσει, ακόμη να μπει και στην πολιτική. Αυτό το πράγμα είναι η ευθραρία πρώτη που το προσπάθησε, με βιβλία, με προγράμματα στα σχολεία, με αυτό που λέμε εμείς διαβίω εκπαίδευση, με στόχο να δώσει τουλάχιστον ίσες ευκαιρίες. Όταν δεν αλλάζουν μαγικά. Δηλαδή, ένας Έλληνας, ο οποίος πήγε στη δεκαετία του 60 και δεν ήξερε καλά καλά ελληνικά, θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο, έτσι, 40 χρονών, να μάθει πάρα πολύ καλά ελληνικά, και μετά θα γινόταν πόσο, 50-50, και τι ζωή θα μπορούσε να ζήσει σε αποτυχία. Μετά πάρα μόνο μια ζωή ενός καλάμυβόμενου εργάτη, αλλά οι επόμενες γενιές, είπα σίγουρα, ευνοήθηκαν από το πρόγραμμα αυτό και εφτά λοιπόν ότι είναι ένα μοντέλο και για άλλες χώρες, στον τρόπο με τον οποίο, χωρίς το φόβο, που λέραμε με την Νικόλ προηγουμένως, μητικόν και κάποια μειονόταξη πάρα πολύ, και απειλήσει και ανατρέψει, ας πούμε, την ομοιογένεια σε μια χώρα, χωρίς λοιπόν αυτό το φόβο, που έδωσαν ότι καλύτερο, ίσως μέχρι τώρα, δόθηκε σε μειονότικες ομάδες. Αυτή η τελευταία διαφάνεια, ή σχεδόν τελευταία, αυτό που λέγεται είναι σχετικό με αυτό που είπα την προηγούμενη ώρα, για το globalization, δηλαδή ότι έχει ευθύνη η χώρα που φιλοξενεί, να χρησιμοποιήσω μια ενδιαίκτη λέξη, που δέχεται, που επιχειρηνά να εντάξει εθνικές μειονότητες στον κορμό της, να φροντίσει για τα στοιχεία της εθνικής ταυτότητας. Είναι απάνθρωπο να προσπαθείς να εντάξεις έναν ξένο, καταργώντας την ταυτότητά του, πολεμώντας την ταυτότητά του, υποβαθμίζοντας την ταυτότητά του. Αυτό βέβαια είναι μια πάρα πολύ προσεκτική αντιμετώπιση και σεβασμό και προς την εθνική ταυτότητα αλλά και προς την ταυτότητα της χώρας. Μπορούν να γίνουν αυτά τα πράγματα, μπορούν να συνειδησούν αρκεί να υπάρχει ένα αίσθημα αληθινής δημοκρατίας και σεβασμού του άλλου. Εδώ τελειώνει η θεωρία και θέλω τώρα να δούμε λίγο κάποια παραδειγματάκια. Πρώτα, πριν δούμε το ντοκιμαντέρ, να δούμε λίγο ένα άρθρο το οποίο έχει γράψει μια καλή μου συνάδελφος του Γερμανικού. Θα σας στέλνω να το δείτε και ολόκληρο αν έχετε διάθεση. Εγώ θα ενθέρμωστα τους έστεινα, αλλά με ενδιαφέρουν πιο πολύ τα παραδείγματα. Ξαναλέω ότι το υλικό προέρχεται από μία από μεγάλα ιδιωτικά κανάλια και από την άλλη από την... συγχωρεμένη πήγα να πω... την πρώην τρία. Εκεί είναι χαρακτηριστική η διαφορά. Εκεί η χρονιά, νομίζω, είναι 2004, το υλικό κάπου εκεί. Δηλαδή καμιά δεκαριά χρόνια πίσω. Εδώ είναι τα παραδείγματα λοιπόν. Θα τα βρείτε εύκολα. Εκκλημπές γενικής ενημέρωσης, εκκλημπές πολυπολιτισμικής κατεύθυνσης, εκκλημπές γενικής ενημέρωσης. Τότε πεζόταν ένα σειριαλ «Η αγάπη ήρθε από μακριά». Αν... Το θυμάστε? Λίγο πρέπει να φαίνεται. Δεν ξέρω αν μπορώ λίγο να μεγαλώσω. Έτσι ξεκινάει «Η Έλλη στράει» σε μια εκπομπή που λεγόταν «Με τα μάτια της Έλλης». 2003, κάμια 11 χρόνια πίσω. Και να μην φάμε τώρα όλο μας το χρόνο. Υπάρχουν μεπλάγια στοιχεία κάποιες λέξεις. Μιλάει για πρόβλημα, για ζήτημα, για μίζων θέμα της σημερινής ελληνικής πραγματικότητας. Και λοιπά, και λοιπά. Θα δείτε και τα σχόλια της μελετήτριας. Το σχόλιο της είναι ότι από την αρχή και όλα στις εκπομπήσεις υπονομεύεται το πλαίσιο της συζήτησης. Δηλαδή δεν μπαίνει σε ίδια μοίρα ο ξένος με τον Έλληνα καλεσμένο. Ο οποίος είναι μάλλιστα ένας εκπρόσωπος των Αλλαλπανών μεταναστών. Και μεταξύ των καλεσμένων υπάρχει και, αυτό είναι αστείο, πρόεδρος ξυλόγου Ελλήνων λιστευθέντων. Φαντάζεστε? Κι όμως υπάρχει δύο. Ο οποίος έχει κληθεί σε αυτή την εκπομπή και παίρνει θέση για διάφορα θέματα. Επίσης έχει ένα παράδειγμα από το Ενώπιος Ενωπείο του Καζινικολάου στο Μέγγα, 1998, ακόμα πιο παλιά. Όπου ο αντίλογος προέρχεται από μια δικηγόρο, γνωστή, την Κούρτοβικ, η οποία αρνείται τον όρο λάθρο μετανάστευση. Και μάλλιστα λέει ότι δεν υπάρχει καν τη συνομοθεσία όρους. Αυτός έχει απαλειφθεί, έχει πχυματολογία, η οποία γίνεται αποδεκτή. Δεν εκφέρει αντίδραση ο Οικοδεσποτς. Εδώ είναι τα παραδείγματα, όπου ένας εκπρόσωπος των αστυνομικών συγκρούεται, στα λόγια βέβαια, με έναν εκπρόσωπο Αλβάνων εργαζομένων, που αρνείται το δικαίωμα να θεωρεί τον εαυτό του Έλληνα πολίτη. Να για παράδειγμα δέστε εδώ στο τέλος, εδώ. Κύριε Μίτσι λέγεται ο Αλβανός. Δεν είστε πολίτης αυτής της χώρας, του αρνείται το δικαίωμα. Δεν λέει ότι είναι Έλληνας, ούτε καν πολίτης. Αυτό είναι το παράδειγμα με τον Τσενάη, αυτόν τον μαθητή. Το παιδί βέβαια έφυγε. Μετά, μόλις έφυγε στη σχολή, έφυγε στην Αμερική. Ο οικονομίας είναι ο συνομιλητής, ο γνωστός δημοσιογράφος, ο οποίος του επιτήθηται και του απαγορέμει να αυτοπροσδιορίζεται ως Έλληνας. Θα το δείτε το απόσπασμα. Ο μαθητής αντισταίχεται στεναρά, αλλά εις μάτι, ή θέλετε. Σε αντίθεση λοιπόν με τέτοιου είδους εκπομπές, ένα τελείως άλλο παράδειγμα είναι αυτό μιας εκπομπής που λεγόταν Μητρόπολη του Κόσμου, την οποία παρουσιάζε η μετατυχιακή μας φοιτήτρια και δημοσιογράφος της ΕΤΡΙΑ, η Δώρα Ιακτέρυ, η οποία, αν μπορείτε να διαβάσετε εδώ λειδάκι κάποιες αράδες, θα δείτε ότι έχει ένα τελείως άλλο τρόπο προσέγγισης του ζητήματος. Δεν στασούμε στη δεύτερη αράδα, έτσι θέλουμε να βλέπουμε εμείς τη Θεσσαλονίκη, αλλά και την ΕΤΡΙΑ, το σπίτι μας, μια μεγάλη πολυγνώμη αγκαλιά συμπαρουσιάζει τον παρουσιαστή της και χαγιάζει, γνωστός κι αυτός, δημοσιογράφος και κριτικός, αλλά και όλη την Ελλάδα λέει θέλουμε να τη βλέπουμε σαν μια τέτοια αγκαλιά, λίγο παρακάτω, για να σας συστήσει μια πολύγνωμη παρέα από διαφορετικούς πολιτισμούς, διαφορετικές αντιμετωπίες, μια πολύ πιο κοσμοπολίτικη και καθόλου ρατσιστική. Αν θυμάστε, έχουν περάσει τώρα κάποια χρόνια, δεν ξέρω αν θυμάται κάποιους κάποια αυτή την εκπομπή, ήταν από τις πλέον ανοιχτές και πολύ φιλικές προς τους ξένους και τους μεταναστές. Και εδώ τέλος υπάρχει ένα απόσπασμα από μια άλλη εκπομπή του Τσίμα, η εκπομπή όχι σειρά του σω, όπου η εικόνα που μια μετανάστρια έτσι αφηγείται, παεσθάνει για την Ελλάδα δεν είχε καθόλου κολλακευτική, θα έλεγα εντέλει. Με δύο λόγια λέει ότι αναγκάζουν αναμένων, αν θα μπορούσε θα καθήκει χθες, προποντινά. Αυτό είναι ένα από τα καλύτερα τσεάρθρα που υπάρχουν γύρω από αυτό το ζήτημα. Η βασική ιδέα είναι αυτή, ότι χονδρικά δυο στάσεις διακρίνονται, τουλάχιστον τον χρονικό διάστημα αυτό, δηλαδή τέλη της δεκαετίας του 90' αυχές μέχρι μέσα της δεκαετίας του 2000' στα μέσα, στη τηλεόραση ειδικότερα. Μια στάση που υιοθετείται από τις μεγάλες αφοραματικότητες εκπομπές δημοσογράφων αστέρων όπως ήταν και είναι, η καζινικολάουστα και λοιπά, η οποία είναι συγκαλυμένα ρατσιστική, δεν είναι ομά ρατσιστική, δηλαδή δεν κακό χαρακτηρίζει ο Αλβανός και άλλος, αλλά είναι συγκαλυμένα, εξάλλου αυτό φαίνεται από το πιο σκαλί, δηλαδή το πάνελ δεν είναι ευνοϊκό για τους ξένους. Όταν έχεις πέντε Έλληνες και μάλιστα μερικοί από αυτούς είναι φανατικοί και είσαι ξένο για δείγμα, προβλέψουμε ότι θα γίνει στο τέλος της συζήτησης. Σε αντίθεση λοιπόν με αυτές τις εκπομπές η ΕΕΤΡΙΑ είχε να επιδείξει ίσως και άλλες εκπομπές, αλλά αυτή ήταν απόκλειστα αφιερωμένη με τρόπο του κόσμου, που λέει τη λέξη, φράση, μια πολύ έτσι φιλική όπως ξανά έρθα, φιλάνθρωπη θα λέει ακόμη, αν πάει τη σημεία φιλέξη, ματιά και ειλικρινώς θα λέει, γιατί την είχα παρακολουθεί στην εκπομπή, όχι υποκριτικά πέραν της μέλης πολλών μειονοκήτων που ζούσαν και ζουν στη Θεσσαλονίκη ή πάρα πολλούς φοιτητές που είχαν έρθει από την Αφρική, από την Ασία και από τα βόρεια σύνορα. Αυτή λοιπόν είναι η τότε τουλάχιστον εικόνα στην πλειόραση. Ήθελα κλείνοντάς να δούμε κάνα δεκά λεπτό περίπου, είναι περίπου μισή ώρα αυτό το δοκιματέρ και μπορείτε να το βρείτε χθες στο YouTube, μια πολύ ωραία παραγωγή. Και δεν ήθελα να πω ότι καμιά φορά λειτουργούμε και σαν τηλεφωνικό κέντρο του ΟΤΕ, γιατί διάφορους μεγανάσες παίρνουν από τα νησιά, παίρνουν από διάφορους περιοχές στην Ελλάδα και μας ζητάνε αριθμούς τηλεφώνων, είτε για υπηρεσίες που είναι εδώ στην Ελλάδα, είτε για υπηρεσίες που είναι στην Λαβανία. Μάλιστα κάποιος μας πήρε τηλέφωνο από την Εσύ από τη Σύρο και ζητούσαμε να το δούμε, το τηλέφωνο του πρώτου του ξαδέρφου, σε μια μικρή κομμόπολη στην πόλη Λαβανία. Εν την επάνευση του τύπου αυτό άνθρωπος σε ένας νέος κλάδος, στον τύπο της Ελλάδας, πρέπει να ξεκινήσουμε πάντοτε ότι αυτό δεν είναι ξένο τύπο, είναι ελληνικός τύπο, απλώς γράφεται με ξένικος. Και αυτή είναι η διαφορά με τις εθνικές λεωφόρδες και ό,τι έφτιαξε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η κυκλοφορία του δεν ενδιαφέρει και πάρα πολύ από το αντίστοιχο ελληνικό καμενικό τύπο σε σχέση με τον ελληνισμό. Η Ελλάδα περίπου έχουν 60 χιλιάδες συνολικά πάνω-πάντων. Είναι εβδομάδες, είναι δεκαπέτσι μέρες, είναι μηνέες, άρα καλύπτων σχεδόν όλα τα είδη των ελληνικών. Είναι μεγικό να δούμε κανένα έλεγχο σε αυτές τις εποχές. Και μια είναι ότι, κυρίως από τη γλώσσα, είναι δύσκολο να βρούμε ένας χώρος και να γράφει καινέζικα, παραδείγμα. Που όντως έχω μια καινέζικη μορφή. Υπάρχουν και χωρίς να βάλουν έναν χώρος, αλλά έχουμε 3.000 πόρτες σε όλο την Ελλάδα. Και έχουμε άλλο 1.000 πόρτες δίπλα από τα Βεξάκρουνα και την Βουγαρία, αυτά τα δύο χώρια. Είμαστε μόνοι στην αγορά και χρειάζονται ελεύθερα. Και είμαστε δημιουργημένοι σε όλες τις μορφές και στις ελληνικές ανθρώπες που ζουν στην Ελλάδα, όπου υπάρχουν 20.000 ελληνικές ανθρώπες. Είμαστε μόνοι στην αγορά και χρειάζονται ελεύθερα. Και είμαστε δημιουργημένοι σε όλες τις μορφές και στις ελληνικές ανθρώπες που ζουν στην Ελλάδα, όπου υπάρχουν 20.000 ελληνικές ανθρώπες. Πρέπει να μάθουμε τι είναι κακό σήμερα ζούμε σε αυτή τη χώρα. Πρέπει να ξέρουμε τα πάντε για αυτή τη χώρα. Πρέπει να μάθουμε το τρόπος εμείς εδώ. Γι' αυτό ο 80% από τα άρθροι που βάζουμε στην εφημερίδα είναι Ελλάδα. Πρέπει να μάθουμε την κουλτούρα, πρέπει να μάθουμε τη γλώσσα, πρέπει να μάθουμε τις παραδοσιακές πράξεις της Ελλήνα, του ελληνικού λαού. Πρέπει να συμβαίνουμε όλα τις παραδοσίες και όταν γιορτάσουν οι Ελληνές πρέπει να γιορτάσουμε κι εμείς. Είναι το μοναδικό μέσο με εξέρεση κάποιες εκπομπές στο ραδιόφωνο, στο οποίο έχουν τη δυνατότητα να εκφραστούν οι μετανάστες και να πάρουνε πληροφορίες που τους αφορούν άμεσα. Οι περισσότερες κρατικές υπηρεσίες δεν αναγνωρίζουν τη συμβολή του μεταναστευτικού τύπου στην ελληνική κοινωνία. Ακόμα δηλαδή και στις παρακολούσεις των καταχωρήσεων, η ενημέρωση των εινωμένων Υπουργίων γίνεται επιλεκτικά. Δηλαδή αφορά συγκεκριμένα θέματα που μπορεί να έρχονται των διαθέων σχέσεων του ελληνικού κράτους. Αυτό που ενδιαφέρει πάρα πολύ από το τύπο, μάλλον είναι τα θεωρημένα εγγραφισμό, ανισότητες. Στα πλαίσια όμως, όταν βλέπετε και ομάδες στη ελληνικό πλαίσιο, αυτό που μπορεί να προσέξει η κανείς είναι ότι αυτός ο εθνίκος δεν είναι το ελληνικός. Δηλαδή δεν είναι αποκαλυπτικός. Πάντα και ακολουθεί το ελληνικό τύπο. Ακόμα και σε αυτά τα ζητήματα, που ίσως θα μπορούσαν να κάνουν και κάποια πράγματα, δεν τολμά να ζητήσουν αυτά τα ζητήματα, παρά μόνο αν ήταν ελληνικές θημερίδες ή ελληνικά μέσα, τότε απλώς μεταφράζον ή το πολύ συμπληρώνουν. Πολλοί δημοσιογράφοι γράφουν για γεγονότα που συνέβησαν σε ένα τραμ, σε ένα λεωφορείο, ρατσιστικές συμπεριφορές που αφορούν συγκεκριμένους ανθρώπους και συγκεκριμένες στιγμές. Αλλά δεν θα δούμε άρθρα τα οποία κρίνουνε τη γενικότερη πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα ή τη μεταναστευτική πολιτική στην Ελλάδα. Ακόμα και τα άρθρα μοχόρδη των Άγιων Παντελεήμονα πάντοτε τονίζουν ότι το θέαμα δεν είναι γενικευμένο, αλλά είναι κάμιζε λογονωμένες περίπτωσης ελλήνων που φέραμε με αυτό τον τρόπο. Τι γίνεται στον Άγιον Παντελεήμονα. Έχουν εμείς μαζί Έλληνες και Αλμανοί, νοικοκυρέτησα ολικά, να καρναρίσουν το χώρο εκεί από τους εναχλητικούς ξένους. Οι Αλμανοί, αυτοί που μέχρι χθες δεχότησαν τον ρατσισμό, έχουν γίνει τώρα θύπλες. Είναι τις διάκριτα τα όρια μεταξύ τους θύματος και τους θύπης στον ρατσισμό. Προσωπικά, θεωρώ ότι πραγματικά είναι μια αρρώστια που στα βάθη των αιών υπήρξε γκάνγκρανα της κοινωνίας. Είναι αρρώστια αυτή τη στιγμή για την κοινωνία και δεν πρέπει, επουδενή, επουδενή, εμείς στην ελληνική δημιουργία, να αφήσουμε να γεωνίζεται κατά τώρα η κοινωνία. Και κατά τώρα η κοινωνία, και μάλιστα όταν προέρχεται κάποιος μετανάστας για άλλους μετανάστας, είναι τη σχήμα, όπως είπαμε, είναι και απίστευτη αρρώστια. Αυτό πρέπει να είναι κατά πολιτική έτσι και έτσι. Ο δρόμος του μετανάστατος Πορτάνης Φάνας στη Πορκίνδια και στην Ελλάδα, που έχει μεταφέρει μεταφέρει μετανάστατος Πορτάνης Φάνας στην Ελλάδα, που έχει μεταφέρει μετανάστατος Πορτάνης Φάνας στην Ελλάδα. Ο δημοσογράφος που δημιουργεί σε ελληνικά μέσα, ο μετανάστης δημοσογράφος, δεν πρέπει να εξοχαρίζει την εικόνα του μετανάστατος που θα μεταφέρει στο μέσον του δουλεύτου. Ο δημοσογράφος ελληνικός, ασκέτος και συγκαταγωγής του, πρέπει να θεσμένεται από την ιδεοδρογία. Πιστεύω πως οι μετανάστατες δημοσογράφοι πρέπει να μεταφέρουν ακριβώς την κατάσταση των μεταναστών όπως είναι. Γιατί το να αλλάξεις λίγο την πραγματικότητα, επειδή εσύ πιστεύεις πως είναι έτσι καλύτερα ή έτσι βοηθάς, αυτό κατά κίνδυνο δεν βοηθάει. Πάντα παρουσιάσαμε την πραγματικότητα, γιατί γίνεται την υπάρξη, γιατί πρέπει να ζω, γιατί πρέπει να είσαι σωστός και υπάρχουν και οι οποίοι μπορούν να είναι καλά πράγματα αλλά και κακά πράγματα, γιατί σε κάθε ταινομία υπάρχουν κάποια κακά πράγματα. Υπάρχουν κάποια κακά πράγματα, γιατί πρέπει να είσαι σωστός και να είσαι σωστός. Υπάρχουν κάποια κακά πράγματα, γιατί πρέπει να είσαι σωστός και να είσαι σωστός. Υπάρχουν κάποια κακά πράγματα, γιατί πρέπει να είσαι σωστός και να είσαι σωστός. Υπάρχουν κάποια κακά πράγματα, γιατί πρέπει να είσαι σωστός και να είσαι σωστός. Υπάρχουν κάποια κακά πράγματα, γιατί πρέπει να είσαι σωστός και να είσαι σωστός. Υπάρχουν κάποια κακά πράγματα, γιατί πρέπει να είσαι σωστός και να είσαι σωστός. Υπάρχουν κάποια κακά πράγματα, γιατί πρέπει να είσαι σωστός και να είσαι σωστός. Υπάρχουν κάποια κακά πράγματα, γιατί πρέπει να είσαι σωστός και να είσαι σωστός. Υπάρχουν κάποια κακά πράγματα, γιατί πρέπει να είσαι σωστός και να είσαι σωστός. Υπάρχουν κάποια κακά πράγματα, γιατί πρέπει να είσαι σωστός και να είσαι σωστός. |
