| : [♪ Μουσική Γεια σας, παιδάκια! Καλώς ήλθατε! Είμαι η Δήμητρα Καρατζογιάννη. Και σήμερα θα κάνουμε μαζί ένα μάθημα Γλώσσας. Γλώσσα Δευτέρας Δημοτικού. Γι' αυτό θα θέλαμε να φέρετε τα βιβλιαράκια της γλώσσας σας, και το χοντρό και το λεπτό, το βήτατε εύχος, το βιβλίο του μαθητή και το τετράδιο εργοσιακών, με την μπράσινη γραμμούλα, για να ξεκινήσουμε. Θα ήθελα επίσης να φέρετε και το τετράδιο, που γράφετε τις ασκήσεις της γλώσσας στο σχολείο. Καθώς και ένα μολυβάκι ξυσμένο τη γομίτσα σας, και αν με ακούν οι μαθητές μου από το σπίτι, θα φωνάξουν... Και την κόκκινη ξυλομπογιά, κυρία! Να έχουμε και την κόκκινη ξυλομπογιά! Είμαστε έτοιμοι? Στην προηγούμενη ενότητα είχαμε μάθει πώς αλληλογραφούσαν οι άνθρωποι, πώς αλληλογραφούσαν παλιά με τα γράμματα, και πώς αλληλογραφούν σήμερα με τα ηλεκτρονικά μηνύματα, με τα email. Σήμερα θα μπούμε σε μια καινούργια ενότητα. Την ενότητα νιώθω είναι το όνομά της. Είναι η ενότητα 16. Για να δούμε τι θα μάθουμε σε αυτήν την ενότητα. Στην ενότητα αυτή θα μάθουμε να μιλάμε για τα συναισθήματά μας. Θα μιλήσουμε τώρα σε λίγο τι είναι αυτό. Θα μάθουμε επίσης ουσιαστικά επίθετα και ρήματα, για να εκφράζουμε αυτά που αισθανόμαστε. Τι είναι τα ουσιαστικά, παιδάκια, θυμάστε? Τα ουσιαστικά είναι λεξούλες που μας φανερώνουν ένα πρόσωπο, ένα ζώο, ένα πράγμα ή μία ενέργεια, μία κατάσταση, μία ιδιότητα. Ενέργεια, ας πούμε, τρέξιμο. Κατάσταση είναι η χαρά, ιδιότητα είναι η ευγένεια. Τα επίθετα, τι είναι τα επίθετα, θυμάστε? Τα επίθετα είναι και αυτά λεξούλες τα οποία μας περιγράφουν τα ουσιαστικά. Μας λέει πώς είναι τα ουσιαστικά. Και για να μην μπερδευόμαστε, θυμόμαστε ότι τα επίθετα έχουν τρία γένη. Αρσενικό, θηλυκό και ουδέτερο. Ενώ τα ουσιαστικά έχουν ή αρσενικό, ή θηλυκό, ή ουδέτερο. Δηλαδή δεν μπορούμε να πούμε ο σπίτι ή σπίτι το σπίτι, οπότε είναι ουσιαστικό. Ενώ λέμε ο όμορφος ή η όμορφη, το όμορφο είναι επίθετο. Είναι ένας εύκολος τρόπος για να μπορούμε να τα ξεχωρίσουμε, τώρα που είμαστε ακόμα μικροί. Και ρήματα επίσης για να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας. Τι είναι τα ρήματα, είναι και αυτά λεξούλες που μας δείχνουν... ότι κάποιος κάνει κάτι, ας πούμε τρέχει, ή κάτι παθαίνει. Ας πούμε λούζομαι κάποιος ή εγώ. Στη συνέχεια θα μάθουμε να βρίσκουμε τα αντίθετα συναισθήματα, δηλαδή που έχουν ακριβώς την αντίθετη σημασία. Δηλαδή η χαρά είναι ακριβώς το αντίθετο με τη λύπη. Το αντίθετο του φόβου είναι το θάρρος. Και άλλα πολλά θα τα μάθουμε στο επόμενο όμως μάθημα, όχι σήμερα. Στη συνέχεια θα μάθουμε να κλείνουμε ρήματα. Το ρήμα νιώθω συγκεκριμένο και άλλα ρήματα όπως αυτό. Άλλα ρήματα που τελειώνουν άλλα σε ο, άλλα σε ειζο, άλλα σε εν. Θα τα δούμε και αυτά στο επόμενο μάθημα. Θα μάθουμε να σχηματίζουμε φράσεις με επίθετα που δηλώνουν πιο πολύ. Για παράδειγμα, ο Νίκος τρέχει γρήγορα. Ο Δημήτρης τρέχει πιο γρήγορα. Τι θα πούμε, ο Δημήτρης τρέχει γρήγορωτερα από τον Νίκο. Αυτά τα έχουμε συναντήσει και σε παλιότερη ενότητα, πιο νωρίς. Και τέλος θα μάθουμε να κλείνουμε τα θηλυκά ουσιαστικά σε ου. Ένα καινούριο που τελειώνει σε ου. Έχουμε μάθει θηλυκά ουσιαστικά, αλλά σήμερα αυτά που τελειώνουν σε ου. Λοιπόν, ας ξεκινήσουμε. Για κοιτάξτε εδώ πέρα, συναισθήματα. Σας έχω εδώ πέρα κάποιες φατσούλες. Τα συναισθήματα, λοιπόν, να πούμε τι είναι τα συναισθήματα πρώτα απ' όλα. Τα συναισθήματα είναι κάθε τύπο που ζούμε και μας κάνει να νιώθουμε. Είτε δυσάρεστα, είτε ευχάριστα. Ευχάριστα συναισθήματα, παιδιά, ποια είναι? Ευχάριστα συναισθήματα είναι η αγάπη, η χαρά, η ηρεμία, η επιθυμία, η στοργή, η τριφερότητα, η ευτυχία, η ελπίδα, όλα αυτά. Δυσάρεστα συναισθήματα είναι η αγωνία, η ακεφιά, η λύπη, ο φόβος, η αγωνία, η μελαγχονία, το μίσος, η μοναξιά, όλα αυτά. Όλοι οι άνθρωποι νιώθουμε και όμορφα και άσχημα συναισθήματα. Προσπαθούμε όμως να νιώθουμε πιο συχνά, πιο όμορφα συναισθήματα, γιατί η ζωή μας είναι καλύτερη όταν νιώθουμε όμορφα συναισθήματα. Και όχι μόνο η δική μας η ζωή, αλλά και των ανθρώπων που είναι γύρω μας. Επίσης, θέλω να σας πω και κάτι άλλο, παιδάκια. Πρέπει, τώρα που είσαστε μικρούλια ακόμα, να μάθετε να εκφράζετε τα συναισθήματά σας, είτε αυτά είναι αρνητικά, είτε αυτά είναι θετικά. Ειδικά όταν είναι αρνητικά, όταν τα μοιραζόμαστε με άλλους ανθρώπους, αυτά γίνονται μικρότερα και αρχίζουμε να νιώθουμε καλύτερα. Όπως όμως αντίθετα τα θετικά, όταν τα μοιραζόμαστε γίνονται μεγαλύτερα και νιώθουμε μεγαλύτερη ευχαριστήση, μεγαλύτερη χαρά. Και μας βοηθάνε η έκφραση των συναισθημάτων μας, μας βοηθάει να γνωρίσουμε και καλύτερα τον εαυτό μας, αλλά και όλους τους ανθρώπους γύρω μας. Τα συναισθήματά μας δεν τα εκφράζουμε μόνο με λέξεις όμως, παιδιά. Με τι άλλο τα εκφράζουμε? Τα εκφράζουμε με τις εκφράσεις του προσώπου μας, με τις χειρονομίες μας, όταν είμαι θυμωμένος σφίγγω τις γροθιές, όταν είμαι χαρούμενος έχω ένα μεγάλο χαμόγελο, αλλά και με τη στάση του σώματος, εντάξει. Αυτά λοιπόν, για να δούμε εδώ τις φατσούλες που σας έχω εδώ πέρα, στην παρουσίαση. Για να δούμε, το πρώτο κοριτσάκι, βλέπετε, έχει ζωγραφισμένο ένα χαμόγελο. Τι συνέσθημα νιώθει αυτό το παιδάκι. Για να δούμε, χαρά, πάρα πολύ ωραία. Το επόμενο κι αυτό έχει ζωγραφισμένο ένα χαμόγελο, αλλά είναι και τα μάτια του έτσι πιο έντονα, νιώθει ένα ενθουσιασμό, μπράβο, πάρα πολύ ωραία. Το άλλο το κοριτσάκι, το βλέπετε, είναι κάτω, δεν έχει χαμόγελο, είναι έκπρας τα κάτω λίγο. Όταν είμαι έτσι, πώς είμαι, πώς νιώθω, νιώθω λύπη, πολύ ωραία. Ο άλλος εδώ πρώτον βλέπετε, είναι έτσι, είναι και συνοφρυωμένος, το πρόσωπό του έχει πάρει μια έκφραση έτσι, πώς, θυμωμένη, πάρα πολύ ωραία, θυμός αυτό το συνέσθημα. Και το τελευταίο παιδάκι, που δείχνει έτσι σε μία έντεση, σε ένα τί νιώθει, είναι σαν να φοβάται, πολύ ωραία, φόβος. Τώρα θα ανοίξουμε το βιβλίο μας εκεί που δεν σας το είπα πριν, να με συγχωρείτε, εκεί που αρχίζει η ενότητα, στη σελίδα 75, για να παρατηρήσουμε κάποιες εικονίτσες. Εδώ πέρα, αυτές τις εικονίτσες, έχει το βιβλίο μας, και λέει να παρατηρήσουμε τις εικόνες και να πούμε τι νομίζουμε πως νιώθουν τα παιδιά στις παρακάτω εικόνες. Θα σας διαβάσω πρώτα όλες τις ερωτήσεις για να τις πούμε συνολικά για κάθε εικόνα, για να μην τα λέμε μία-μία. Πώς το κατάλαβες, μετά λέει πώς νομίζω ότι νιώθει ο Αλέξανδρος ο Πωτικός, από πού το κατάλαβες και αν μπορούμε να περιγράψουμε την έκφραση όλα. Οπότε αυτά θα τα κάνουμε όλα για κάθε μία εικόνα ξεχωριστά. Λοιπόν, στην πρώτη εικόνα τι βλέπετε. Είναι δύο παιδάκια. Το ένα παιδάκι έχει σηκώσει τις γροθιές πάνω, έχει χτυπάει το πόδι κάτω, το παιδάκι είναι την πράσινη μπλούζα, χτυπάει το πόδι κάτω και είναι ξαναμένο το πρόσωπό του. Τι κάνει και τι νιώθει αυτό το παιδί. Για πείτε μου, νιώθει θυμό. Πάρα πολύ σωστά. Μπράβο σας, παιδιά. Γιατί νιώθει θυμό. Τι έκανε ο φίλος του. Τι του έκανε. Του μουντζούρωσε τη ζωγραφιά του. Και, όπως βλέπετε, έχει βγάλει και τη γλώσσα έξω. Δηλαδή, αντί να του ζητήσει συγγνώμη, τον κοροϊδεύει κιόλας από πάνω. Οπότε, από τι φαίνεται ο θυμός του. Από την έκφραση του προσώπου του, που είπαμε ότι είναι ξαναμένος και έτοιμος να επιτεθεί στο άλλο παιδί. Από τις κινήσεις του, που έχει σηκώσει και σφίξει γροθιές τα χέρια του. Έχει δαγκώσει και τα χείλη του, άμα δείτε, και χτυπάει και το πόδι του κάτω. Και από αυτές, λοιπόν, τις κινήσεις του και τη στάση του σώματος του, μπορούμε να καταλάβουμε ότι είναι θυμωμένο. Πάμε να δούμε δίπλα. Ο Αλέξανδρος Οποντικός. Πώς νομίζεις κιόλας, μας ρώτησε ότι νιώθει ο Αλέξανδρος Οποντικός, πώς το κατάλαβες. Πώς νιώθει ο Αλέξανδρος Οποντικός, που βλέπετε τη χοροπηδάει, κουνάει την ουρά του, τα πόδια του ψηλά. Πώς νιώθει, μπράβο σας, νιώθει χαρά. Και τη χαρά του αυτήν, ότι είναι χαρούμενος, δηλαδή το δείχνει με τις κινήσεις του, χορεύει έτσι, κάνει τούμπες τον αέρα σαν να κάνει ακροβατικά, κουνάει τα πόδια του, την ουρίτσα του. Ωραία. Δίπλα, βλέπετε, τη δείχνη είναι ένα παιδάκι που είναι κρυμμένο κάτω από το κρεβάτι του. Τι συμβαίνει σε αυτό το παιδί, τι νιώθει αυτό το παιδάκι, τι νιώθει. Από ό,τι βλέπετε από το μαύρο γύρω είναι μάλλον νύχτα, έχει σκοτάδι. Το παιδάκι αυτό νιώθει φόβο. Γιατί, φοβάται, πολλά παιδάκια φοβάστε τη νύχτα, το σκοτάδι. Φοβάται γιατί η νύχτα είναι νύχτα και οι σκιές μέσα στο δωμάτιο μεγαλώνουν και όταν είμαστε μικρά παιδάκια στα μάτια μας, όλα φαντάζουν πελώρια και διαφορετικά στα μάτια μας τη νύχτα. Και επειδή φοβάται, τι έχει κάνει. Έχει χωθεί κάτω από το κρεβάτι. Μα έχει βγάλει μόνο το κεφάλι και άμα δείτε τα ματάκια του, είναι γουρλωμένα από το φόβο του. Φοβάται ότι κάτι κακό θα δει, έτσι. Έχει επίσης και τις χούφτες τους σφιγμένες έτσι κάτω από το χαλί και είναι έτοιμος να δει τι θα έχει να αντιμετωπίσει. Φόβος, λοιπόν, αυτό το συνέστημα. Πάμε τώρα στο παιδάκι από κάτω που έχει μόλις σηκωθεί από το κρεβάτι και είναι βρεγμένο και βλέπει τα βρεγμένα του σε ντόνια. Πώς νιώθει αυτό το παιδάκι. Για πείτε μου, νιώθει τι. Τροπή. Δύσκολο συνέστημα η τροπή. Τρέπεται, γιατί τρέπεται αυτό το παιδάκι. Γιατί μάλλον μέσα στον ύπνο του δεν κατάλαβε ότι έπρεπε να σηκωθεί να πάει στην τουαλέτα και έβρεξε το κρεβάτι του. Το βλέπετε είναι βρεγμένα τα ρούχα του, οι πιτζάμες του, κάποιες σταγόνες να πέφτουν και κοιτάζει έτσι σαν να είναι απεινομένο στα σεντόνια του. Και βάζει και το χέρι στο στόμα μη ξέροντας τι να κάνει. Και από την τροπή του πολλές φορές όταν τρεπόμαστε τι γίνεται κοκκινίζουν τα μαουλάκια μας. Τροπή αυτό το συνέστημα. Λοιπόν, για να δούμε το κοριτσάκι δίπλα που κάθεται έτσι με τα χεράκια στο πρόσωπο και σκέφτεται. Και βλέπουμε τη σκέψη της, το σινεφάκι. Τι βλέπουμε στη σκέψη της. Βλέπουμε δύο μεγάλους, μαλλονιγονείς της, και ένα μωράκι, νεογέννητο. Τι νιώθει αυτό το κοριτσάκι και είναι έτσι σφιγμένο το πρόσωπό του. Κρατάει το κεφάλι του. Και τι φέρνει. Φέρνει στο μυαλό της αυτή την εικόνα των χονιών της που κρατάνε τον νεογέννητο αδερφάκι της μάλλον, με αγάπη. Νιώθει ζήλια. Και αυτό από τα δύσκολα συναισθήματα. Όταν το νιώθουμε, νιώθουμε πολύ άσχημα. Δεν είναι όμορφο συνέστημα, είναι δυσάρεστο. Γιατί νιώθει ζήλια, γιατί τι νομίζει. Νομίζει ότι οι γονείς της αγαπούν περισσότερο αυτό το μωρό. Είναι όμως αλήθεια αυτό, παιδιά. Όχι, οι γονείς μας μας αγαπούν όλους το ίδιο. Δεν αγαπούν το ένα τους παιδάκια περισσότερο από τα άλλα. Δεν γίνεται αυτό. Εγώ που είμαι μαμά, το ξέρω, παιδιά. Δεν γίνεται. Κάθε παιδάκι το αγαπάς το ίδιο. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι δεν είναι χαρούμενο το κορτζάκι αυτό. Το πρόσωπό της και όλο το σώμα είναι σφιγμένο. Ας πάμε και στην τελευταία εικονίτσα, που βλέπουμε ένα παιδάκι. Τι νιώθει αυτό το αγόρι εδώ, σε αυτή τη φωτογραφία. Τι νιώθει. Βλέπουμε, είναι χαμογελαστό. Νιώθει χαρά, αλλά και τι, και ικανοποίηση μάλλον. Γιατί βλέπετε, έχει σηκώσει το πινακάκι, που έχει γράψει πρώτη φορά τους πρώτους του αριθμούς. Και έχει κάνει τις πρώτες του, με συγχωρείτε, προσθέσεις. Βλέπετε ότι ένα πολύ μεγάλο χαμόγελο έχει απλωθεί στο πρόσωπό του. Και σηκώνει και τα χέρια ψηλά για να μας δείξει. Όπως μπορούμε να καταλάβουμε, αυτό το παιδάκι, μάλλον, ζει σε μια πολύ φτωχή χώρα. Και εκεί δεν έχουν σχολεία και δασκάλους. Οπότε είναι μεγάλο κατόρθωμα και νιώθει πολύ περήφανος γι' αυτό που έχει καταφέρει. Αυτή η χαρά και η ικανοποίηση είναι ζωγραφισμένη στο πρόσωπό του. Αυτά από τις εικόνες θα πάμε τώρα στη σελίδα 76. Θα αλλάξουμε σελίδα να διαβάσουμε το κείμενό μας. Εσείς θα κοιτάτε από μέσα, σας το έχω δείξει, εγώ θα το διαβάσω από το βιβλίο... Θα το διαβάσω μία φορά αργά και προσεκτικά. Θέλω να σημειώσετε, αν έχετε κάποια άγνωστη λεξούλα, να την πούμε, να την εξηγήσουμε τι σημαίνει. Και μετά θα κάνουμε τις ερωτήσεις που έχει το βιβλίο μας. Εντάξει? Λοιπόν, το παιδί με το ακορντεόν. Ευτυχώς για όλους ο δάσκαλος δεν άργησε να έρθει. Η καρδιά του Σέργιου χτυπούσε δυνατά. Συγχαρητήρια, παιδί μου, κέρδισε στην υποτροφία του οδίου μας. Θα χαρώ να σε έχω μαθητεί, είπε ο δάσκαλος φανερά συγκινημένος. Ο ενθουσιασμός των τριών παιδιών ήταν απερίγραπτος. Ο μπαμπάς και η μαμά του Σέργιου δάκρυσαν από χαρά. Όσο για το Σέργιο, ένιωθε σαν να πετάει στα σύννεφα. Το παιδί με το ακορντεόν άρχισε να παίζει το τραγούδι τους. Το τραγούδι της φιλίας. Και μαζί του τραγουδούσαν οι φίλοι του. Οι γονείς του, ο δάσκαλός του και όλοι όσοι βρίσκονταν εκεί. Ο Σέργιος με τη βοήθεια της Ελπίδας και του Άγγελου, κέρδισε μια υποτροφία στη μουσική. Όμως, το πιο σπουδαίο ήταν ότι όλοι μαζί κέρδισαν το βραβείο της φιλίας. Τι μας λέει αυτό το κείμενο, θα σας το πω εγώ με λίγα λόγια... και να σας πω και λίγα περισσότερα πράγματα. Είναι ένα κομμάτι, ένα απόσπασμα δηλαδή από μια πολύ συγκινητική ιστορία, που μας δείχνει τη μεγάλη σημασία της φιλίας. Σε αυτή την ιστορία, ποιος είναι ο ήρωας μας? Ο Σέργιος. Πολύ ωραία! Είναι ένα παιδί, ο Σέργιος, σας το λέω, δεν μας το λέει εδώ, σας το λέω να το ξέρετε, που έχει έρθει από μια ξένη χώρα στην Ελλάδα. Και επειδή είναι φτωχός, δεν πάει στο σχολείο το πρωί. Δουλεύει όλη τη μέρα παίζοντας μουσική στους δρόμους με το ακκορντεόν του. Και το βράδυ πάει στο νυχτερινό σχολείο. Η ζωή του είναι δύσκολη, όμως αλλάζει όταν οι φίλοι του, ο Άγγελος είπαμε, και η Ελπίδα, τον βοηθούν να κάνει εξάσκηση στη μουσική, που είναι η μεγάλη του αγάπη, και μετά να δώσει εξετάσεις σε ένα οβείο και να κερδίζει υποτροφία, για να σπουδάσει εκεί η μουσική. Οπότε εδώ ήρθε η ώρα να με ρωτήσετε τις άγνωστες λέξεις, γιατί νομίζω ότι υποτροφία είναι μία από τις λέξεις που θα ήθελα να σας εξηγήσω. Για να πάμε να τις δούμε το λεξιλόγιο. Υποτροφία. Τι είναι υποτροφία, παιδιά? Υποτροφία είναι όταν σε κάποια σχολία πηγαίνουν τα παιδιά, για να μάθουν, είτε σχολείο κανονικό, είτε να μάθουν εξαίνες γλώσσες, είτε να μάθουν μουσική σε ένα οβείο, πληρώνουν χρήματα για τα μαθήματά τους, σωστά. Όμως στα περισσότερα αυτά σχολεία, κάθε χρόνο, γίνεται σαν ένας διαγωνισμός, όπου ο καλύτερος μαθητής σπουδάζει εκεί χωρίς να πληρώσει. Λέμε, λοιπόν, ότι έχει κερδίσει υποτροφία. Σπουδάζει χωρίς να πληρώνει χρήματα. Και έχετε κάποια άλλη άγνωστη λέξη? Για να δούμε. Απερίγραπτος. Απερίγραπτος τι σημαίνει? Απερίγραπτος είναι αυτός που δεν μπορούμε να τον περιγράψουμε με λόγια. Η χαρά του ήταν απερίγραπτη. Δεν μπορούσε να την περιγράψει με λόγια. Έτσι δεν μας λέει εδώ. Για να δούμε τις ερωτήσεις από κάτω. Μας ρωτάει, τι κέρδισε ο Σέργιος. Για να τις δούμε. Θα σας έχω όλες αναλυτικά. Ποιοι τον βοήθησαν, γιατί χτυπούσε δυνατά η καρδιά του Σέργιου. Σας τη λέω όλες πρώτα να τις διαβάσουμε. Θα τις ξανά επαναλάβουμε μετά, όταν δίνουμε κάθε φορά την απάντηση. Γιατί ένιωσε ο Σέργιος σαν να πετά στα σύννεφα. Γιατί ενθουσιάστηκαν τα παιδιά. Οι γονείς του Σέργιου δάκρυσαν, επειδή λυπήθηκαν. Ποιο βραβείο κέρδισαν όλοι. Για πάμε να δούμε, να τις απαντήσουμε. Τι κέρδισε ο Σέργιος, παιδιά. Το είπαμε ξανά. Ο Σέργιος κέρδισε υποτροφία. Κέρδισε στον διαγωνισμό. Και τώρα μπορεί να παρακολουθεί δωρεάν τα μαθήματα. Ποιοι τον βοήθησαν για να μπορέσει να εξασκηθεί. Σας το είπα κι εγώ όταν σας έλεγα λίγα λόγια για την ιστορία αυτή. Τον βοήθησαν ποιοι. Ποιοι ήταν οι φίλοι του, παιδιά. Ποιοι είπαμε, η Ελπίδα και ο Άγγελος. Στην προσπάθειά του, λοιπόν, τον βοήθησαν οι φίλοι του, η Ελπίδα και ο Άγγελος. Γιατί χτυπούσε δυνατά η καρδιά του Σέργιου. Για σκεφτείτε, για να δούμε ποιος θα μας πει τώρα. Για να μας πει ο Ηλίας εκεί στην άκρη. Χτυπούσε δυνατά η καρδιά του Σέργιου από την αγωνία να μάθει τι. Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού. Κέρδισε την υποτροφία ή δεν την κέρδισε την υποτροφία. Γιατί ένιωσε ο Σέργιος σαν να πετάς στα σύννεφα. Μπορούμε να πετάξουμε στα σύννεφα. Όχι, αλλά γιατί ένιωσε σαν να πετάς στα σύννεφα. Για σκεφτείτε, για να μου πείτε. Ναι, εσύ Εύα, για πες μου. Πολύ ωραία, ο Σέργιος ένιωσε σαν να πετάς στα σύννεφα, γιατί ήταν ευτυχισμένος για την επιτυχία του, που κέρδισε τον διαγωνισμό. Οι γονείς του Σέργιου δάκρυσαν. Επειδή λυπήθηκαν, μας λέει εδώ η ερώτηση. Λυπήθηκαν και δάκρυσαν. Πάντα όταν λυπούμαστε. Δακρύζουμε. Πολλές φορές δακρύζουμε και από χαρά. Πάρα πολύ ωραία. Στην επόμενη ερώτηση. Γιατί ενθουσιάστηκαν τα παιδιά. Γιατί ενθουσιάστηκαν τα παιδιά. Για σκεφτείτε να μου πείτε. Ναι, εσύ εκεί, Θανασσάκη στη γωνία, γεια σε ακούω. Πολύ σωστά. Τα παιδιά, η Ελπίδα και ο Άγγελος, ποιοι ήταν αυτοί, οι φίλοι του Σέργιου, ενθουσιάστηκαν που ο φίλος τους κέρδισε τον διαγωνισμό. Και πήρε την υποτροφία, είπαμε. Επόμενη. Οι γονείς του Σέργιου δάκρυσαν. Επειδή λυπήθηκαν. Όταν δακρύζουμε, δακρύζουμε πάντα μόνο από λύπη. Ή και από κάτι άλλο. Ναι, από χαρά. Όταν συγκινούμαστε, από τη μεγάλη μας χαρά, μπορεί να δακρύσουμε. Πολύ ωραία. Για να μου πείτε, λοιπόν, ποιος θα μου απαντήσει στην ερώτηση... Οι γονείς του Σέργιου δάκρυσαν επειδή λυπήθηκαν. Ναι, σε ακούω εκεί, εσένα. Ναι, Κωνσταντίνα, σε ακούω. Για πες μου. Πολύ ωραία. Οι γονείς του Σέργιου δάκρυσαν από χαρά. Ένιωσαν τι? Οι περήφανοι για την επιτυχία του παιδιού τους. Από την περηφάνεια τους. Πολύ ωραία. Καμάρωσαν δηλαδή. Ποιο βραβείο κέρδισαν όλοι. Ποιο ήταν το πιο σημαντικό, λοιπόν. Τι κέρδισαν όλοι. Για σκεφτείτε. Ναι, ναι. Σε ακούω, σε ακούω, Δημητράκη. Ναι. Α, μπράβο, πολύ καλά. Το βραβείο που κέρδισαν όλοι, ήταν το βραβείο της φιλίας. Μπράβο σας. Προσέχατε πολύ και καταλάβατε καλά το μάθημά μας. Μπράβο. Τώρα θα συνεχίσουμε στη διπλανή σελίδα, στη σελίδα 77, με την ασκησούλα 3. Στην ενότητα 12, περιέγραψε στον εαυτό σου, πιο πριν που περιγράφαμε, την εμφάνισή σου. Ας μιλήσουμε τώρα για το πώς νιώθεις. Σίγουρα, άλλοτε νιώθεις χαρά, άλλοτε λύπη, άλλοτε φόβο, άλλοτε θυμό. Θέλω τώρα εδώ, τι μας λέει να κάνουμε. Να σκεφτούμε δύο πράγματα που μας κάνουν λοιπόν, να νιώθουμε τα παραπάνω συναισθήματα και να τα γράψουμε στο τετράδιό μας. Αν μπορείτε θα τα γράφετε κι εσείς στο τετράδιό σας, εντάξει. Πάμε λοιπόν. Έχουμε χαρά, λύπη, φόβο και θυμό. Για να σκεφτείτε, σκεφτείτε μου δύο πράγματα που σας κάνουν να νιώθετε χαρά. Ναι Γεωργία, ναι σε ακούω, χαρά. Τι σε κάνει να νιώθεις χαρά. Όταν σε αγκαλιάζει η μαμά σου, πολύ ωραία. Πολύ ωραία, ναι νιώθω κι εγώ όταν με αγκαλιάζει η μαμά μου, νιώθω χαρά. Ειδικά όταν ήμουν πιο μικρή, όλα αγκαλίτσες ήθελα. Για να συνεχίσουμε, τι άλλο, για πες μου άλλο ένα Γεωργιτσα. Όταν παίρνεις Άριστα στην Ορθογραφία, το ξέρω, το βλέπω στο πρόσωπό σου, το χαμόγελό σου. Πολύ ωραία, λύπη. Για να μου πει τώρα ο Φώτης, τι σε κάνει να νιώθεις λύπη. Όταν αρρωσταίνει κάποιος και εγώ στεναχωριέμαι, γιατί καταλαβαίνω πως νιώθει, ότι δεν νιώθει καλά και στεναχωριέμαι, νιώθω λύπη. Πες μου, Φώτη, άλλο ένα, όταν χάνεις το παιχνίδι. Σωστά, όλα τα παιδάκια όταν χάνουν, δεν είναι και το πιο ευχάριστο συνέστημα. Και για τους μεγάλους, όχι για τους μικρούς μόνο, μιλέμε και τι θέλουμε. Και οι μεγάλοι δεν τους αρέσει να χάνουν. Φόβο. Για να δω, να ακούσω εδώ, τι σας κάνει να νιώθετε φόβο. Για να ακούσω, ναι Μυρσινούλα, σε ακούω. Όταν με μαλώνουν, νιώθεις έτσι ένα φόβο. Σωστά, πολύ, σε καταλαβαίνω. Και τι άλλο σε κάνει να νιώθεις φόβο. Όταν βλέπεις άσχημα όνειρα. Αυτό το παθαίνουμε όλοι, νομίζω, όταν βλέπουμε άσχημα όνειρα και ξυπνάμε έτσι στον ύπνο μας έντρωμη, έτσι από το φόβο μας. Όντως, είναι ένα πράγμα που μας κάνει να νιώθουμε αυτό το συνέσθημα, το φόβο. Θυμό, για να μας πει τώρα, είναι φέλη. Θα ακούω ένα φελάκι μου, για πες μου τι σε κάνει να νιώθεις θυμό. Θυμό, όταν σε αδικούν. Μπράβο, έχεις δίκιο, έχεις απόλυτο δίκιο, τι να πω, όταν μας αδικούν, νιώθουμε θυμό, όντως, είναι αλήθεια αυτό. Και τι άλλο σε κάνει να νιώθεις θυμό. Όταν σου λένε ψέματα, δεν είναι ωραίο, παιδάκια, να λέμε ψέματα, δεν είναι σωστό. Λέμε πάντα την αλήθεια, εντάξει. Για να συνεχίσουμε τώρα στην άσκηση 4. Τι μας λέει εδώ, μας λέει να ξαναδιαβάσουμε το κείμενο 1, δηλαδή στη σελίδα 76 θα πάτε με, και θα βάλουμε σε κύκλο τις λέξεις και τις εκφράσεις που μας δείχνουν πώς νιώθει κάποιος. Έπειτα, να γράψουμε στο τετράδιό μας τρεις λέξεις ή εκφράσεις που μας δείχνουν χαρά και άλλες τρεις που μας δείχνουν λύπη. Λοιπόν, θα το διαβάσουμε μία στιγμή, λίγο γρήγορα, για να τα κυκλώσουμε με την κόκκινη ξυλομπογιά μας. Το διαβάζω εγώ και εσείς τα κυκλώνετε να μου τα πείτε. Το παιδί με το ακορντιό. Ευτυχώς για όλους ο δάσκαλος δεν άργησε να έρθει. Η καρδιά του Σέργιου χτυπούσε δυνατά. Συγχαρητήρια, παιδί μου, κέρδισε στην υποτροφία του οδίου μας. Θα χαρώ να σε έχω μαθητή, είπε ο δάσκαλος φανερά συγκινημένος. Ο ενθουσιασμός των τριών παιδιών ήταν περίγραπτος. Ο μπαμπάς και η μαμά του Σέργιου δάκρυσαν από χαρά. Όσο για το Σέργιο ένιωθε σαν να πετάει στα σύννεφα. Το παιδί με το ακορντιό άρχισε να παίζει το τραγούδι τους, το τραγούδι της φιλίας. Και μαζί του τραγουδούσαν οι φίλοι του, οι γονείς του, ο δάσκαλός του και όλοι όσοι βρίσκονταν εκεί. Ο Σέργιος με τη βοήθεια της Ελπίδας και του Άγγελου, κέρδισε μια υποτροφή στη μουσική. Όμως το πιο σπουδαίο ήταν ότι όλοι μαζί κέρδισαν το βραβείο της φιλίας. Λοιπόν, σας ακούω, ποιες λεξούλες κυκλώσατε που μας δείχνουν η έκφραση, οι λεξούλες ή εκφράσεις που μας δείχνουν πώς νιώθει κάποιος. Σε ακούω, Χρήστο μου, για πες μας τι κύκλωσες. Ευτυχώς, μπράβο, ευτυχώς για όλους. Για πες μου και κάτι ακόμα, τι άλλο κύκλωσες. Η καρδιά του Σέργιου χτυπούσε δυνατά. Αυτό εκφράζει τα συναισθήματά του, την αγωνία δηλαδή που ένιωθε ο Σέργιος. Πολύ ωραία, Χρήστο μου, μπράβο σου! Για να συνεχίσουμε, Στέλιο, θα μου πεις κι εσύ δύο λεξούλες ή εκφρασούλες που κύκλωσες. Σε ακούω. Θα χαρώ να σε έχω μαυτή. Χαρά! Πολύ ωραία, είπε ο δάσκαλος, φανερά συγκινημένος. Δείχνει τη συγκίνησή του, το λέει ξεκάθαρα. Πολύ ωραία. Για να συνεχίσουμε, ποιος θα μου πει... Ναι, Πένι, σε ακούω, Πενουλά. Για πες μου. Ο ενθουσιασμός, πολύ ωραία, των τριών παιδιών, συνέσθημα και ενθουσιασμός. Και δάκρυσαν από χαρά, όπως το είπαμε, όχι από λύπη, οι γονείς του Σέργιου. Και για να μου συνεχίσει και κάποιος άλλος. Ναι, Θάνο, σε ακούω, Θάνο μου. Ένιωσες σαν να πετάει στα σύννεφα. Τα κυκλώνεται κι εσείς παράλληλα, έτσι, παιδάκια, μπράβο! Πες μου άλλο ένα, Θάνο. Έχει και άλλο? Όλοι μαζί κέρδισαν το βραβείο της φιλίας. Αυτά, πολύ ωραία! Λοιπόν, να συνεχίσουμε να βρούμε λέξεις και εκφράσεις που μας δείχνουν. Είπαμε, άλλοτε ή χαρά ή λύπη. Εντάξει, χαρά. Για να δούμε λεξούλες που μας δείχνουν χαρά. Για να μου πείτε, παιδάκια. Ναι, σας ακούω. Να σηκώνετε χεράκια, δεν πετάχομαστε όλοι μαζί. Ναι, Σπυράκο, ναι. Χαίρομαι, συγχαρητήρια, καταχαρούμενος, μπράβο! Τρεις λεξούλες, μπράβο, πάρα πολύ καλά. Για να μου πείτε και εκφρασούλες τώρα. Αλκή, σε ακούω. Πετάω στα σύννεφα. Το είχε μέσα στο κειμενό μας. Μπράβο, Άλκη, το άκουσες. Άλλη, έχεις να μου πεις. Λάμπει ολόκληρος, λάμπει το πρόσωπό του που τη χαρά. Όταν κάποιος είναι χαρούμενος, φαίνεται στο πρόσωπό του. Μπράβο, Άλκη. Για να μου πει και κάποιος άλλος, ποιος δεν έχει μιλήσει. Φράγκο, εσύ, μπράβο! Δεν έχω ακούσει ακόμα. Για πες μου. Γελούν και τα αυτιά του. Από την πολύ χαρά του γελούν και τα αυτιά του. Φαίνεται λάμπει ολόκληρος, όπως και την προηγούμενη. Μπράβο, πολύ ωραία έκφραση. Μπράβο, πολύ ωραία σκέφτηκες. Θα μου πεις όμως και μερικές λεξούλες για τη λύπη τώρα, γιατί μου πες μόνο ένα. Σε ακούω, Φράγκο, για να δούμε. Λύπη. Α, πολύ ωραίες λεξούλες. Λυπάμαι θλιμμένος κι εσύ λυπητήρια. Μπράβο, πολλές ξέρεις. Μπράβο σου! Φίλιπε, δεν σε άκουσα οτισένα. Για να δούμε, εκφρασούλες που μας δείχνουν ότι είστε ελπιμένοι. Ράγισε η καρδιά μου. Ραγίζει η καρδιά? Όχι, δεν ραγίζει. Αλλά από τη λύπη και τη στεναχώρια νιώθουμε έτσι ένα βάρος στην καρδιά μας. Πολύ ωραία. Κι άλλη μία, έχεις σκεφτεί? Έχεις σκεφτεί, για να σε ακούσω. Με πόντισε φαρμάκι. Μμμμ, πού το σκέφτηκες αυτό! Όταν μας λέει κάποιος κάτι πολύ άσχημο και μας κάνει να λυπώ, μας λέμε ότι το μας πόντισε φαρμάκι. Δεν παίρνει με φαρμάκι, έτσι το λέμε. Λοιπόν, τι μας λέει εδώ η χαρά με την κουκουβάγια, ότι για να εκφράσουμε αυτό που νιώθουμε έχουμε και ρήματα και ουσιαστικά. Που τα είπαμε στην αρχή. Λοιπόν, έχουμε ρήματα, ουσιαστικά επίθετα και πολλές εκφράσεις. Θα πάμε τώρα στο τετράδιο εργασιών, στη σελίδα 27, για να κάνουμε την άσκηση 1. Θα την εξηγήσω εγώ και θα την κάνετε στο σπίτι μετά εσείς μόνοι σας. Εντάξει? Λοιπόν, πάμε εδώ να δούμε. Τι λέει η άσκηση. Αν συμπληρώσεις τον παρακάτω πίνακα, όπως το παράδειγμα, θα βρεις πολλές λέξεις για να περιγράφεις τα συναισθήματά σου. Ρήματα ουσιαστικά επίθετα. Εδώ, έχει το ρήμα χαίρομαι. Ουσιαστικό είναι η χαρά. Και λέει επίθετο χαρούμενος. Βέβαια αυτή η λεξούλα χαρούμενος, ονομάζεται κάπως αλλιώς που θα το μάθετε όταν μεγαλώσετε. Λέγεται μετοχή, αλλά πολλές φορές παίρνει τη θέση του επιθέτου. Γι' αυτό και το βιβλίο μας, εδώ, μας την έγινε στα επίθετα. Για να κάνουμε εμείς το πρώτο μαζί και θα συνεχίσετε μόνοι σας στο σπίτι. Λοιπόν, ενθουσιάζομαι. Ποιο είναι τουσιαστικό που βγαίνει από το ρήμα ενθουσιάζομαι. Ενθουσιασμός. Πάρα πολύ ωραία. Και το επίθετο, πώς νιώθω, είμαι ενθουσιασμένος. Μετοχή βέβαια, αλλά όπως είπαμε παίρνει τη θέση του επιθέτου. Λοιπόν, θα το μάθετε σε μεγάλη τετάξη, όπως είπαμε. Συνεχίζετε αυτή την άσκηση στο σπίτι. Και θα τα πούμε εμείς τώρα στο επόμενο μάθημα, γιατί έφτασε η ώρα να σας αποχαιρετήσω. Ελπίζω ότι μάθατε καλά, καταλάβατε τι είναι τα συναισθήματα, καταλάβατε αυτό που σας είπατε πρέπει να τα εκφράζετε τα συναισθήματά σας, και να τα συζητάτε με θάρρος, με ανθρώπους που έχετε εμπιστοσύνη. Τους γονείς σας, τον δάσκαλο ή τη δασκάλα σας, τους φίλους σας. Γιατί έτσι νιώθετε καλύτερα και λύνονται και πολλά προβλήματα πολλές φορές. Γιατί κάποιες συναισθήματα τα έχουμε χωρίς λόγο. Δεν χρειάζεται να τα έχουμε. Όταν τα συζητάμε λύνονται. Εντάξει, παιδάκια μου γλυκά, ήρθε η ώρα να σας χαιρετήσω. Θα τα ξαναπούμε στο επόμενο μάθημα. Γεια σας! |
