| Η θεσμική διαρύθμιση της ΕΕ: Τα δύο πρώτα αυτά μαθήματα, το προηγούμενο δηλαδή και αυτό, είναι κατά κάποιον τρόπο εισαγωγικά, με την έννοια ότι πενθυμίζουν, κάνουν μια σύνοψη, των όσων έχετε μάθει, αν έχετε διδαχθεί δίκιο της Ε.Ε., Προσπαθούμε να δώσουμε ελεύνηση για το μάθημα και έτσι δεν είναι δυνατή ακόμη η ελεύνηση του μάθημα. Όταν ήταν στο blackboard, τώρα είναι καινούργια η πλατφόρμα ελεύνηκο όπως σας είπα, όταν ήταν στο blackboard, το μάθημα ήταν ανοιχτό για όλους, οπότε δεν χρειζόταν καν κωδικό. Τώρα θέλει κωδικό, αλλά εσύ έβαλες το κωδικό σου. Δεν έλεγες τέσσερα στιγμή να μου σφάλει κωδικό, γιατί υπήρχε ένα άλλο μάθημα που είχαμε κωδικό, ήταν να ανεβούμε πιο μετά, αυτό μπλόκαρ πιο πριν, το πώς θα ήταν να ανοίξεις, να μου σφάλεις κωδικό, άλλη γιατί έπαιξες στο μάθημα. Για βάλει το κωδικό σου, το προσπάθησα να ξαναπείς και εγώ θα στείλα ένα μήνυμα σε αυτός και θα σου ρωτήσω τι ακριβώς γίνεται και γιατί ζητάει. Παρ' ό,τι γιατί είχες κωδικό δεν μπορούσες να το προσεγγίσεις. Έλεγα ότι τα δύο προηγούμενα μαθήματα, τόσο το προηγούμενο μάθημα όσο και αυτό, είναι κατά κάποιο τρόπο μια σύνοψη όσων έχετε διαβάσει όσοι και όσους από εσάς έχετε δραθεί διδίκιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κυρίως μένουμε σε εκείνα τα στοιχεία που θα μας χρειαστούν στα επόμενα μαθήματα για να εμβαθύνουμε στα συνταγματικά στοιχεία του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη συνταγματική διάσταση του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Λοιπόν, αυτά, αν τα ξέρετε, καλώς κάνετε και τα ξέρετε σε περίπτωση που έχετε διαβάσει, έχετε μελετήσει ή έχετε περάσει δίκιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Απλώς τα χρειαζόμαστε σαν μια εισαγωγή, είτε για εκείνα τα παιδιά που τυχόν δεν έχουνε μελετήσει δίκιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είτε για να τσιμπάμε κάποια στοιχεία, κάποιες πληροφορίες από εδώ, στις επόμενες συζητήσεις, για να μην χρειάζεται να τα ξαναλέμε όλο από την αρχαιότητα, δηλαδή θα κάνουμε μια εμβάνθηση, για παράδειγμα, στο θέμα της Δημοκρατικής Θομιμοποίησης Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα έχουμε πίτα βασικά στοιχεία ούτως ή άλλως, τα οποία βεβαίως πιθανόν τα ξέρετε κι εσείς ήδη από άλλο μάθημα. Το πρώτο στοιχείο που έχουμε να αναφέρουμε και είναι σημαντικό, έχει να κάνει με τη λεγόμενη διαδικασία της Ευρωπαϊκής Ανοπλήσης ή Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, η οποία είπαμε στο προηγούμενο μάθημα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ένα διεθνείο οργανισμό που στηρίζεται σε διεθνείς συμβάσεις, διεθνείς συνθήκες. Υπάρχουν όμως και κάποιες πιο συγκεκριμένες, πιο ειδικές διαδικασίες που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και που δεν αναφέρονται ανακαστικά σε όλους τους διεθνείους οργανισμούς. Δεν αναφέρονται, ας πούμε, στον Οργανισμό των Ρωμένων Εθνών ή στο Συμβούλιο της Ευρώπης, για παράδειγμα. Μπορείτε να θυμηθείτε ή να σκεφτείτε κάτι τι είδους είναι αυτές οι μέθοδοι που αφορούν την συνεργασία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με ποιον τρόπο η ζωή. Ότι τα κράτη κορούν ένα μέρος της κυριαρχίας στον Οργανισμό και χάνουν τη δυνατότητα να νομοθετούν τις πλημένες συγκεκριμένες τόμοι της πολιτικής τους, όπου αποκτά αποκλειστική αρμοδιότητα η Ένωση. Όπως θα δούμε παρακάτω, μπορεί να αποκτά η Ένωση αποκλειστική αρμοδιότητα, οπότε τα κράτη μέλη χάνουν τελείως την δική τους αρμοδιότητα να νομοθετούν, να ρυθμίζουν αυτούς τους τομίσεις. Ή μπορεί να είναι αποκλειστική ή μπορεί να είναι συνδρέφωσα η αρμοδιότητα ή να είναι και υποστηρικτική. Κάποιος άλλος, ναι. Υπάρχουν και θέματα τα οποία τα κράτη έχουν κρατήσει αππλησικά την κυριαρχία της και πλήκορα υπάρχουν υπορδεκτικές όπως τις εξωτερικές σχέσεις. Πολύ ωραία. Και η εξωτερική πολιτική, η πολιτική ασφάλειας και άμφινας. Η ξαναδραστηκότητα του δικαίου μας στο δικαστήριο. Ωραία, η ξαναδραστηκότητα του δικαίου είναι ένα στοιχείο που διαφοροποιεί την Ευρωπαϊκή Ένωση πολύ σωστά από άλλους διεθνές οργανισμούς, Έχουμε μία έννομη τάξη διακριτή, όπως θα δούμε, από την εθνική έννομη τάξη, πολύ σωστά. Παραγωγιωτής. Παραγωγιωτής είναι το επίθετο, ναι. Κώστες. Η ελευθερία, και το δηματικό ελευθερία, μετακίνησης και διαμονή σε ευρωπαϊκές χώρες και η απόπτυση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας που υπάρχει μαζί με την ιθαγένεια της χώρες προέλευσης, όπως και νομίζω ότι υπάρχει μια υποφρέωση, μια υποφρέωση σε επίπεδο άμυνας. Δηλαδή, αν κάποια χώρα αντιμέτει, το τι είναι το υποχρεωτικό της άλλης να συνδράμουμε εφόσον μπορώ. Ωραία, άρα είναι καθήκον είναι η ελεγγύης ή η ευρωπαϊκή ιθαγένεια, την οποία θα δούμε σε επόμενο μάθημα αναλυτικότερα και μπορείτε από την ευρωπαϊκή ιθαγένεια να τσιμπίσετε κάποια θεματάκια για εργασία. Πολύ σωστά. Ναι, Ισαό. Ραγγίσκο. Οι μέθοδες της ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ ορισμένων γραφών μπορούν να θεωρηθούν. Σωστά. Ότι σε ορισμένα παιδεία μπορούμε να έχουμε την ελεγγόμενη ευελιξία, δηλαδή ενισχυμένη συνεργασία, το κλασικό παράδειγμα το πιο χαρακτηριστικό είναι η νομισματική ενοποίηση, έτσι. Οι ονέσεις στην οποία δεν εντάσσονται όλα τα κράτη-μέλη. Εσείς ο Δημήτθης. Παναγιώτης. Παναγιώτης, εσείς ο Λογοναγιώτης. Ωραία, ναι. Ότι για τη λήψη αποφάσεων δαμβάνονται διάφορες μορφές ποιοψηφίας. Είχε απλή ειδική και ομοφωνία και δεν θέλει πάντος να κάνω ένας κράτος μία ψήφος. Πολύ ωραία. Θα το δούμε και αυτό αναλυτικά στη συνέχεια. Άρα λοιπόν έχουμε κάποιες αποκλήσεις από την χαρακτηριστική αρχή του κλασικού διεθνούς δικαίου ότι κάθε κράτος έχει μία ψήφο. Άρα λοιπόν αυτό που λέμε η κυριαρχία του κράτους στη διεθνή αρένα που εκφράζεται με αυτή την καταρχήν τυπική ισότητα. Πολύ ωραία. Αν δούμε τώρα λίγο πιο συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά τις μεθόδους αυτής της διαδικασίας της ολοκλήρων, όπως λέμε, της ευρωπαϊκής ολοκλήρωνς ή ευρωπαϊκής ενοποίησης, μπορούμε επίσης να δούμε, να διακρίνουμε δύο διαφορετικές μεθόδους. Αφενός μία αρνητική, όπως τη A, μέθοδο ολοκλήρωσης, που σημαίνει τι, ότι καταργούμε τα εμπόδια. Θα το δούμε αμέσως παρακάτω σε ό,τι αφορά την οικονομική συνεργασία, τη κατάργηση εμποδίων. Για παράδειγμα, κατάργηση απαγόρευσης διακίνησης προϊόντων, κατάργηση της απαγόρευσης να μετακινείται το πρόσωπο εργαζόμενος, ή τα κεφάλαια ή τα πράγματα από ένα κράτος στο άλλο. Εδώ, για παράδειγμα, έχουμε τις τέσσερις θεμελιώδες ελευθερίες που αποτελούν σε στατικό πυρήνα του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ή μπορεί να έχουμε και κάποια μέτρα θετικής ολοκλήρωσης, δηλαδή κάποια θετικά βήματα συνεργασίας. Στο παράδειγμα της ενισχυμένης θεμελιώδης, παράδειγμα νομισματική Ένωση, εκτός από την κατάργηση των φραγμών, για παράδειγμα την κατάργηση των δασμών, θέλεις και κάποια θετικά μέτρα, για παράδειγμα την εισαγωγή ενιαίου νομίσματος, για να μείνουμε στον οικονομικό τομέα. Επίσης, ανάλογα με τον τρόπο λήψης των αποφάσεων στο πεδίο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα διακρίνουμε, και αυτό είναι σημαντικό να το κρατήσουμε, γιατί είναι σε άμεση σχέση με το κατά πόσο μπορούμε να βρούμε, να εντοπίσουμε συνταγματικά στοιχεία στην διαδικασία της Ευρωπαϊκής Ευρωπήρωσης, είναι ότι όπως είπατε κι εσείς, οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται πάντοτε με έναν τρόπο διακυβερνητικό, όπου δηλαδή οι κυβερνήσεις μόνο που εκπροσωπούν τα κράτη-μέλη είναι αυτές που αποφασίζουν με τη γνωστή αρχή που ισχύει στο διεθνές δίκαιο ένα κράτος μία ψήφος. Αλλά υπάρχουν και όργανα, τα οποία θα βρούμε έως παρακάτω και τα γνωρίζετε ήδη, όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα οποία και αυτά παίρνουν αποφάσεις, όπως είναι το Συμβούλιο των Υπουργών, όπως είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που έχει συγκεκριμένες αρμοδιότητες. Άρα λοιπόν, όταν εμπλέκεται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ή όταν, όπως πολύ σωστά είπατε, δεν είναι ομόφωνη η απόφαση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αλλά είναι με πλειοψηφία, είτε η δική, είτε ενισχυμένη πλειοψηφία, αλλά πάντως πλειοψηφία, που σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχει κάποιο κράτος μέλος που να διαφωνεί με την απόφαση, αλλά παρόλεπτα πρέπει να τη δεχθεί λόγω του κανόνα της πλειοψηφίας. Αυτό σημαίνει ότι και πάλι η κλασική αρχή του διεθνούς δικαίου, ότι κανένα κράτος δεν μπορεί να δεχθεί μια απόφαση στο διεθνές επίπεδο, την οποία το ίδιο δεν θα επικυρώσει, δεν ισχύει. Υπάρχει μια παρέγριση από αυτή την αρχή. Διαρρυγνείται η αρχή αυτή. Γιατί διαρρυγνείται? Γιατί έχουμε την καταρχήν απόφαση του κράτους να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και αυτή η καταρχήν ένταξη επισύλει μετά και την αποδοχή των κανόνων του ενωσιακού δικαίου που μπορεί να ισχύουν και άμας όπως για παράδειγμα στην περίπτωση των κανονισμών, που δεν χρειάζεται καν ο σωμάτος, όπως ξέρετε, στο Εθνικό Δικαίου. Δημήτρη. Σε ορισμένα, ακριβώς αυτό λέμε, ότι σε ορισμένα θέματα ισχύει ο κανόνας της ομοφωνίας, όπως για παράδειγμα στην κέβαλ, αλλά σε άλλες, σε άλλα πεδία, για άλλες αρμοδιότητες, που είναι αρκετά εκτεταμένα πλέον, με τη θέση της να βάρει στα πεδία αυτά, μπορεί να ισχύει ο κανόνας της πλειοψηφίας. Ο κανόνας είναι η πλειοψηφία. Ο κανόνας είναι η πλειοψηφία πλέον σήμερα. Και τα περισσότερα πεδία υπόκεινται σε αυτόν τον κανόνα. Εκτός από κάποια τα οποία παραμένουν φορολογική πολιτική, συντονισμός φορολογικής πολιτικής και εξωτερική πολιτική. Αν τα δούμε αυτά λίγο σε ό,τι αφορά την οικονομική συνεργασία και γιατί μας αφορά η οικονομική συνεργασία, όχι μόνο γιατί είναι και πολύ επίκαιρο ζήτημα με όλα αυτά τα οποία ακούμε και βλέπουμε κάθε μέρα στους δέχτες του τηλεόρασεών μας και μας αφορά και ως χώρα, αλλά και γιατί έτσι ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, έτσι όπως είπαμε την προηγούμενη φορά. Εκτός από την κοινότητα άνθρακα και χάλυβα και την κοινότητα ατομικής ενέργειας, η πιο σημαντική κοινότητα από τις πρώτες τρεις που δημιουργήθηκε ήταν η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Καταρχήν πρόκειται για μία οικονομική συνεργασία η οποία βρίσκεται σε μία εξέλιξη. Έτσι, για παράδειγμα, ξεκινούμε από μια ζώνη ελεύθερων συναλλαγών που σημαίνει κατάργηση δασμών μεταξύ των κρατών μελών. Αν προσθέσουμε σε αυτό και ένα κοινό δασμολόγιο για εισαγωγή από τρίτες χώρες, τότε πάμε στην τελονιακή ένωση. Αν στην τελονιακή ένωση προσθέσουμε την ελεύθερη κυκλοφορία των παραγωγικών συντελεστών, αυτά που είπαμε πριν, κεφάλαιο, εργασία και πράγματα, τότε πάμε στην κοινή αγορά. Ας στην κοινή αγορά προσθέσουμε την αναρμόνιση της οικονομικής και της νομισματικής πολιτικής, πάμε σε μία οικονομική και νομισματική ένωση και βεβαίως αν αποδεχτούμε και την ανάσχηση οικονομικής πολιτικής από υπερεθνικά όργανα, τότε πάμε σε μία πλήρη οικονομική ολοκλήρωση. Αυτή τη στιγμή, όπως ξέρετε, είμαστε στο επίπεδο της ONE, όπου όμως, όπως θα συζητήσουμε σε επόμενο μάθημα, από τα γράμματα της ONE, όπως ακούμε πολύ συχνά να λέγεται, το ΜΝ είναι μεγάλο, το ΔΟ είναι μικρότερο. Δηλαδή, υπάρχει μεν στα κράτη μέλη που έχουν δεχτεί το ευρώ, που είναι μέλη της ευρωζώνης, το κοινό νόμισμο, που αυτό ήδη συνεμπάγεται κοινή νομισματική πολιτική, αλλά η οικονομική πολιτική δεν ήταν κοινή, τουλάχιστον σε τόσο μεγάλο βαθμό, όσο θα αντιστοιχούσε στην Ομισματική Ένωση. Και αν θα έχετε ακούσει στις συζητήσεις, ότι αυτό θεωρείται από κάποιους από πολλούς θεωρητικούς και οικονομολόγους και όμως ανθρώπους της αγοράς, ως ίσως το κύριο στοιχείο που οδήγησε στην κρίση της ευρωζώνης, στην οποία συνεχίζουμε να ζούμε μέχρι και σήμερα. Το γεγονός, δηλαδή, ότι ενώ υπήρχε μία ονομισμα, δεν υπήρχε μια κοινή οικονομική πολιτική. Αρκεί να θυμηθούμε για τη χώρα μας το γεγονός ακριβώς ότι αυτό τα οποία ζούμε τα τελευταία 4-5 χρόνια, δηλαδή η εποπτία από κάποιους υπερεθνικούς οργανισμούς, αυτό που ονομάζουμε ίσως τρόικα ή θεσμούς ή οπωσδήποτε, πιλάνε τρόικα, δεν είναι τρόικα, είναι κουαρτέτο, δηλαδή δεν είναι και το καμίο κλιματοχιστωτικής σταθερότητας με έναν εκπρόσωπο του, αυτή η εποπτία πάντως δεν ασκούνται στην ελληνική οικονομική πολιτική, ούτε σε άλλα κράτη βεβαίως, μέχρι πριν να ξεσπάσει η κρίση. Άρα λοιπόν είχαμε μία ανισορροπία στην ΟΝΕ, ένα μεγάλο ν, που είχαμε το κοινό νόμισμα, και ένα μικρό ο, το οποίο δεν αντιστοιχούσε στη νομισματική ένωση. Νομίζω ότι θα μπορέσουμε, θα προλάβουμε να δούμε σε επόμενο μάθημα, ίσως να έχουμε και μία εισήγηση από κάποιον απόφυτο του μεταπτυχιακού μας, τον κοινό Νικηφόρο, ο οποίος είναι στη Νέα Λιόρκη και κάνει το μεταπτυχιακό του, να μας κάνει μία ειδική εισήγηση για αυτά τα μέτρα οικονομικής ανοποίησης, τα οποία έχουμε τα τελευταία χρόνια και έχουν να κάνουμε με τη δημιουργία του ESF, το οποίο τώρα θα μας δώσει την Master Agreement of Finance Assistance, την οποία θα είναι η εγώμνη παράταση του προγράμματος, του ελληνικού, ο οποίος μετά εξελέκτηκε σε ESM, σε Γυρωπεία Stability Mechanism, δηλαδή Ευρωπαϊκό Μηχανισμός Σταθερότητες, και ο οποίος ακριβώς αποτελεί ένα βήμα προς την οικονομική ενωποίηση. Αυτά μπορούμε να τα ακούσουμε. Αν ενδιαφέρεστε μπορείτε να τα ακούσετε και σε κάποιες ομιλίες, να τα ξανακούσετε γιατί σας ήταν περισσότερο στο συνέδριο, σε κάποιες ομιλίες που έγιναν και στο περσινό συνέδριο, Σέντρα Ζαρμονέ, προς τη μήτρα του Κυρίου Σκουρή, και στο φιετινό που έγιναν στη μήτρα του Μετσάτζου και του Παπαδημητρίου. Υπάρχουν κάποιες σχετικές ομιλίες. Αυτά ζουν διαφορά την οικονομική συνεργασία. Πολύ σωστά αναφέρατε επίσης ότι είναι άλλο στοιχείο που διαφοροποιεί την Ευρωπαϊκή Ένωση ως διεθνή οργανισμό από άλλους κλασικούς διεθνείς οργανισμούς, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης ή ο ΟΥΕ, είναι το γεγονός ότι έχει δικό της δίκιο. Και γνωρίζετε, νομίζω εσείς έχετε κάνει όλοι ευρωπαϊκό δίκιο, έτσι δεν είναι, τη διάκριση μεταξύ πρωτογενούς και δευτερογενούς υπαράγουγου νοσιακού δικαίου, γνωρίζετε ότι το πρωτογενές είναι κυρίως οι συνθήκες, οι πράξεις των μονήμων αντιπροσώπων και τυχόν άλλες συνθήκες, οι συμφωνίες που συνάπτουν μεταξύ των κρατών μελών και εδώ πάλι στο πεδίο της πρόσωπης οικονομικής ενωπής, στην οποία ανέφερα πριν χρησιμοποιήθηκε αυτό το τελευταίο μέσο, δηλαδή συνθήκες οι συμφωνίες που συνάπτουν μεταξύ των κρατών μελών στο πλαίσιο του Διεθνείου Δικαίου, δεν χρησιμοποιήθηκε δηλαδή σε αυτά τα μέτρα για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης, η κοινοτική μέθοδος μέσω των συνθηκών, αλλά η τρίτη μορφή δηλαδή διεθνείς συνθήκες ανάμεσα στα κράτη, οι μέλη. Και εδώ πάλι μπορεί κανείς να ασκήσει κριτική, και αυτό μπορείτε να το πάρετε στους αναργασίες, μπορεί να ασκήσει κριτική, το κατά πόσο δηλαδή ήταν σωστό ή κατά πόσο συνάνδει με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, κατά πόσο βοηθά στην αντιμετώπιση της κρίσης και στην πραγματική οικονομική ανοποίηση, η δημιουργία θεσμών που στηρίζονται στο διεθνές δίκαιο και όχι στην κοινοτική μέθοδο λήψη των αποφάσεων, δηλαδή μέσα στα κοινοτικά όργανα, μέσα στις συνθήκες και με κοινοτικό δίκαιο παράγο πιθανών μέσα από κανονισμούς κ.ο.κ. Επίσης γνωρίζεται στο δευτερογενές δίκαιο ανήκουν ο κανονισμός και η οδηγία κατά κύριο λόγο έτσι και την μεγάλη διαφορά ανάμεσα στα δύο, που είναι ποια ανάμεσα στον κανονισμό και στην οδηγία? Αμύσα εφαρμογή που σημαίνει... Δεν χρειάζεται να βοηθήσει... Δεν χρειάζεται να βοηθήσει... Δεν χρειάζεται να βοηθήσει... Δεν χρειάζεται ένα εθνικό όργανο, το κοινοβούλιο ή η κυβέρνηση, να εισοματώσουν τον κανονισμό... Είναι αντίθετα η οδηγία, εσοχεύει σε ένα αποτέλεσμα και ο κράτος μπορεί να πετύχει το αποτέλεσμα που έχει στο απόλυο δίγαια με οικιοντίποτε μέσο και τρόπο που θέλει αυτό, και κατά κανόν γίνεται με νόμο που πιστεύεται από το κοινοβούλιο. Υπάρχει ωστόσο δέσμευση του κράτους να... Συνήθως στην οδηγία υπάρχει κάποιος στόχος που λέει ότι το αποτέλεσμα πρέπει να επιτεθεί μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα δηλαδή να υπάρχει ένα ονομασμότερο στόχος και αν το κράτος μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα δεν υιοθετήσει το αποτέλεσμα της οδηγίας τότε πρέπει υποχρονικά να την εφαρμόσει. Όχι ακριβώς υποχρονικά να την εφαρμόσει. Εντάξει με κάποιες προοριμοθέσεις, Κώστα θες να πεις αυτό πάνω. Υπάρχει μια δέσμευση ότι ο τρόπος που θα ασχηματοποιηθεί η οδηγία με μια πράξη σούπερικου δικαίου θα πρέπει να είναι μισό βαθμός με κάποια δικόνα ρυθμιση, κάποιο άλλο νόμο που ρυθμίζει αυτό το θέμα στη χώρα. Δηλαδή αν έχουμε διάδεκτο για την εκπαίδευση έναν αντιεπικό νόμο δεν μπορεί μετά με μια κανονιστική πράξη να εσχωρήσει η οδηγία. Βέβαια η εκπαίδευση δεν είναι καλό παράδειγμα γιατί δεν ανήκει κατά τη στιγμή στις αρμοδιότητες. Ήχνει κάποιο εργασιακό θέμα. Κώσμα ρυθμίζει εδώ με αντιεπικό νόμο, δεν μπορεί να είναι η οδηγία που της ειδικαίει να εσχωρήσει με κανονιστική πράξη. Θα πρέπει να είναι σώμα που λέει τελειώστα και αποτέλεσμα. Ναι. Ακόμη και σε περίπτωση που έχουμε, αυτό είναι ένα θέμα το οποίο θα συζητήσουμε με ελληνικό δραστη συνέχεια όταν δούμε τη σχέση μεταξύ εθνικού δικαίου και ενωσιλακού δικαίου. Αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό πλέον είναι μ' έναν καταρχείο σωστό αλλά για παράδειγμα σκεφτείτε ότι μπορεί να έχουμε ένα συνταγματικό κανόνα ο οποίος να ρυθμίζει, να ορίζει κάτι και παρ' όλα αυτά αυτό συνταγματικός κανόνας σιωπηρά να αλλειώνεται, να τροποποιείται μέσω κανονισμού παρ' ό,τι ο κανονισμός θεωρητικά, ιδεοτυπικά είναι προφανώς κατώτερος από το σύνταγμα. Άρα αυτό το οποίο στην πραγματικότητα έχουμε είναι το ότι συνδρέχουν οι δύο ένομες τάξεις δηλαδή η εθνική ένομη τάξη από τη μια και η ενωσιακή ένομη τάξη από την άλλη και τίτω σαν τις πυραμίδες του Κέλσανου που μας προτείνουν. Οι δύο ένομες τάξεις. Και άρα λοιπόν το πρώτο που πρέπει να κάνουμε κάθε φορά είναι να αναρωτηθούμε αν το συγκεκριμένο πεδίο, η συγκεκριμένη αρμοδιότητα είναι αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του κράτους μέλους. Και αν η αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνδρέχουσα, πιο όχι αποκλειστική, τότε να αναρωτηθούμε αν η Ευρωπαϊκή Ένωση την έχει ασκήσει αυτή την αρμοδιότητα και αν την έχει ασκήσει αν τυχόν υπάρχει το δίκιο το οποίο την ρυθμίζει. Πάντως αυτό που πήγαινες να πεις είναι σημαντικό, ότι μετά την παρέλεψη του χρονικού σημείου μέχρι το οποίο το κράτος μέλους υποχρεούνται να ενσωματώσει την οδηγία στην εθνική του ένωση, μετά την παρέλεψη του σημείου αυτού, το Δικαστήριο μπορεί να δεχθεί ότι από τυχόν διατάξεις οδηγίας που είναι σαφής και από τις οποίες παράγονται άμεσα αποτελέσματα για τους ιδιώτες με τρόπο σαφή και συγκεκριμένο, μπορεί το κράτος μέλους να δεσμεύεται παρά το γεγονός ότι δεν έχει ενσωματώσει την οδηγία στην εθνική του ένωμη τάξη. Και αυτό είναι ένα στοιχείο που δεν το ξέρουμε, ούτε την άμεση ισχύη του κανονισμού, ούτε αυτή την έστω υπό προϋποθέσεις δράση της οδηγίας, την γνωρίζουμε από κάποιο άλλο διεθνείο οργανισμό. Ναι, απλά εδώ πέρα δεν υπάρχει ένα ζήτημα με τη μέλη ότι αν υπάρχει ήδη ένας εθνικικός νόμος από ένα κράτος μέλους και μια οδηγία που παρέχει ένα δικαίωμα και έρχεται σε σύγκρουση. Από τη μία έχουμε νέμενη την οδηγία η οποία είναι δεσμευτική και δεν είναι δεσμευτική, δεσμευτική με την έννοια ότι πρέπει να υιοθετηθεί, μη δεσμευτική γιατί δεν έχει υιοθετηθεί ακόμα, έχει περάσει προθεσμία, οπότε τι έχουμε, μια συμπερή κατάρκυση του νόμου έννοια της οδηγίας. Ναι, σε περίπτωση που υπάρχει αντίθεση, αν δεν υπάρχει αντίθεση απλά συμπληρώνει τον οδηγί. Ναι, αλλιώς μπορεί να υπάρχει αντίθεση, δεν έχει υιοθετηθεί ακόμα. Ακριβώς αυτό η νομολογία του ΔΕΕ θέλει να αποτρέψει ακριβώς αυτή την πονηριά ας το πούμε εις ευαγωγικά των κρατών μελών να μην ενσωματώνουν οδηγίες ακόμη και μετά την παρέλυψη του χρονικού σημείου που αποτελεί την προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να σωδοθεί η οδηγία. Κώστα. Και δε το περίπτωση αυτή θα πω, άμα σε περίπτωση που καλούσατε τώρα λογομοί εναρμόνισης της οδηγίας... Μια σωμάτωση της οδηγίας, η εναρμόνιση των εργαίων των κρατών μελών. Μόνο ένας ιδιότητας μόνο πέρανται στον κράτος, μπορεί να υπάρχει αντίθεση. Ναι, εντάξει, σωστά. Ένας κανονισμός, προφανώς, γιατί είπαμε ότι έχει άμεση ανθακοχή, σωστά. Αλλά την οδηγία πέρανται στον κράτος ακριβώς γιατί. Γιατί το κράτος φταίει κατά κάποιο τρόπο, που δεν την έχει ενσωματώσει με τον πρέποντο τρόπο, μέσα στην προθεσμία που του έχει δοθεί. Οπότε, αν το δικαστήριο δεν προσέφερε σε αυτή την ενερμηνευτική κατασκευή, τότε τα κράτη θα μπορούσαν να αποφεύγουν, ας το πούμε έτσι, την υποχρέωση να ενσωματώσουν την οδηγία. Και άρα, λοιπόν, στην ουσία, θα υπήρχε μία του πλαγίου παραβίαση της υποχρεωτικότητας της ενσωμάτωσης της οδηγίας, έστως ό,τι αφορά τα αποτελέσματα αυτής, αν όχι ως προς τα μέσα, φυσικά, που τους ξέρω να δημιουργηθεί. Εδώ στην πράξη, αν δείτε τις οδηγίες, οι οποίες ενσωματώνονται στην ελληνική ανοητάκη, τουλάχιστον, δεν ξέρω και όλες τις υπόλοιπες, αλλά είναι συνήθως, επί το πλήστον, copy-paste. Επί το πλήστον, δηλαδή, παίρνουν την οδηγία. Τι μεταφράζω, ποιος θεωρείς το πλήστον? Δεν ξέρω αν είναι μόνο αυτός ή, ίσως, μας λείπει και η θεσμική φαντασία για να βρούμε άλλους τρόπους και άλλα μέσα για να παίρνει το ίδιο αποτέλεσμα, το προσδοκόμενο αποτέλεσμα. Τα όνομά σου, Εργενία, ναι. Μεταξύ και τον, υπάρχουν φαινόντα μόνο σύμφωνοι σε ερμηνείας του λόγου να βάζει την οδηγία όταν έχει μια ένταση δραστικότητα. Ναι, και εκεί, όμως, πάλι θα πρέπει να έχει ενσωματωθεί η οδηγία. Όχι, στο νομιωτικό περίπτωση, δηλαδή, δεν υπάρχει ενσωμάτωση, δεν υπάρχει καμία περίπτωση. Εκεί είναι πολύ, έχεις να πεις κάτι σχετικό στις αυθόνες. Ναι, όχι μόνο αν ο νόμος που τη ρυθμίζει αυτή είναι αφείτε από περιθώρια. Όχι, όχι, όχι, όχι, όχι, όχι, όχι, όχι. Εκεί, στον ιδιότη, απέναντι στο κράτος, έχεις κάποια βάση, υπάρχει μια ράτσια γιατί το κράτος φταίει, κατά κάποιο τρόπο, έτσι ήταν του κράτους αρμοδιότητα να ενσωματώ στην οδηγία και δεν το έκανε. Άρα, λοιπόν, μπορείς να επικαλεστεί στην δική του πληναίλια, ας το πω, έτσι, δράσεις, εντάξει, αλλά πέντως, στο ιδιότητο είναι πιο προβληματικό. Όταν συμπληρώνει, ναι, αλλά το να καταργεί είναι πιο δύσκολο. Πολύ νομίζω ότι το θυμόμαι για τους οδηγοί και πάλι εφαρμοστείς θα είναι το δικαστήριο, που είναι… Και ο δικαστήρας τους. Είναι η ιδιωτική διοχωρία, γιατί φτάσεις στο δικαστήριο και δημιουργείς, δε θέμα, μια οδηγία η οποία δεν έχει αντεπτωθεί. Επειδή η εφαρμογή της οδηγίας, σημαίνει, είναι αθήκον του κράτους και το δικαστήριο είναι κρατικό όργανο, ακόμα και τα δρα δικαιοδοτήσεις, η ιδιωτική διοχωρά και ακόμα και τα σημερινή διοχωρά. Σύμφωνο, ναι. Απλώς, σε αυτή την περίπτωση, το δικαστήριο, εντάξει, προφανώς είναι κρατικό όργανο και εφαφή την έννοια μπορεί να υπάρξει, μπορεί να γίνεται, τώρα μπαίνουμε σε πολύ ειδικά θέματα και χωράφια, που δεν μας αφορούν σε αυτό το στάδιο, αλλά μπορεί να γίνεται γενική ευθύνη του κράτους. Αποζημίωση. Αλλά σε αποζημίωση. Αυτό, ναι, ευθύνη του κράτους σε αποζημίωση, ναι, γιατί το δικαστήριο ως κρατικό όργανο δεν έχει εφαρμόσει την οδηγία που θα έπρεπε να είχε ενσωματωθεί, αλλά δεν νομίζω ότι μπορεί να το εφαρμόσει το δικαστήριο, δηλαδή το δικαστήριο ως κρατικό όργανο. Δεν λέμε ότι με αυτό το λειτουργικό διπλανσιασμό ο εθνικός δικαστής είναι ταυτόχρονα και κοινωνικός ή ενωσιακός δικαστής, αλλά τα εθνικά δικαστήρια, καλά ή κακά, έχουν πρώτα την εθνική συνείδηση απέναντι στο σύντεγμα, οπότε νομίζω ότι ο εθνικός δικαστής δεν θα πήγαινε εκεί. Αυτό μόνο αν το δικαστήριο αποφάσισε να στείλει προδικαστικό ερώτημα και κάπως, ας πούμε, υπήρχε η πίεση από το δε. Από όσο ξέρω, δεν ξέρω να μου διαφέρει κάποια απόφαση αδικαστική και νομολογία, αλλά δεν νομίζω ότι τα εθνικά δικαστήρια σε αυτή την περίπτωση κάνουν αυτό που λες. Δηλαδή, θεωρούν ότι καταλγήθηκε ο ελληνικός δικαστικός νόμος, από μια οδηγία που ακόμη δεν έχει μεταφερθεί και δει στην δράση μεταξύ διωτών. Δηλαδή, να τρετανεργεί, ας πούμε, το δικαίωμα. Ναι, για να προστατευθεί η ιδιότητας μόνο μέσα της επιβιώσης. Ναι, εκτός και αν, επαναλαμβάνω, υπάρξει κάτι προδικαστική παρακομή, αλλά αυτό, όπως ξέρετε, δεν εξαρτάται από το διοικούμενο, δεν μπορεί δηλαδή ο δρόμο στο δικαστήριο να το επιβάλλει, οπότε και αυτό είναι κάτι που επαφείται στο δικαστήριο να το κάνει ή όχι. Ναι, άρα μπορεί το δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Έμνησης να υποστηνήσει το κράτος και να γίνει σαν να είμαστε ευχαρισμένοι, γιατί χωρίς να έχει περάσει προθεσμία που προκλέπει η οδηγία. Χωρίς να έχει περάσει, όχι. Επίσης, γνωρίζετε την απόφαση που είναι πολύ συγκεκριμένη μόνο για αυτούς τους στις οποίους αφορά. Σύσταση και βεβαίως το ολεγόμενο software. στο λεγόμενο soft lock. Ρωσήμα στο copy-paste, πριν και αναζητήσαμε τις... Ναι, σωστά. Νομίζω ότι δεν είναι μόνο οι πλημέοι, ας πούμε, που δεν είναι τους χαλάλους, μηχανισμούς και αυτά. Επάνω και δεχίζουμε με αυτές τις λεγόμενες υπήρους αναρμόνισης, που δεν έχει κάποιος, ο Ελλήνας νομοθέτης, και πολλές υπηρεσιότητες να τις λογοποιήσει. Σωστό, ναι. Σωστό και αυτό. Πολύ σωστό. Είναι σε πολλές περιπτώσεις τέτοιο υπήρους ή οδηγίες, πλήρους αναρμόνισης, που είναι πάρα πολύ δύσκολο σχεδόν να δίνεται να βλέπεις άλλα μέσα, για να επιφέρει... Πολλές περιπτώσεις σχεδόν σημαίνουν πάρα πολλούς κανονισμούς. Ακριβώς. Και οι δύο ζωές, μετά από αυτήν την ομολογία, την οποία αναφερθήκαμε. Είναι ενδιαφέρον να σκεφτόμαστε και το soft lock, το λεγόμενο υπείο δίκαιο ή μαλακό δίκαιο, και πολλές φορές και αυτό παρότι δεν έχει δομικά δεσμευτική ισχύ, όπως έχει το υπόλοιπο παράγωδι, και εν τούτης κατευθύνει σε πολλές περιπτώσεις τη δράση των κρατών. Κατά μία, ίσως, θεωρητική προσέγγιση, και το μνημόλιο μπορεί να εκλυφθεί ως soft lock, ως μαλακό δίκαιο. Κατά άλλη μπορεί να είναι και απλώς πολιτική συμφωνία, μια συμφωνία που ασκεί τόσο μεγάλη επιρροή στην άσκηση της κρατικής πολιτικής, που νομίζω ότι το αξίζει αυτός ο χαρακτηρισμός. Τώρα, για τις διάφορες συνθήκες, ούτως ή άλλως τα είπαμε και την προηγούμενη φορά, είμαστε τώρα στη Σιτήτση Ισαβώνας. Η διαδικασία τροποποίησης των συνθηκών είναι μια διαδικασία που επίσης δημιουργεί πολλά ζητήματα, αλλά γιατί, καταρχήν ξεκινούμε και την προηγούμενη φορά από το διεθνές δίκαιο, δηλαδή από την εθνική συνθήκη, η οποία πρέπει να κυρωθεί από όλα τα εθνικά κοινοβούλια ή από τους λαούς των κρατών μελών μέσω δημοψηφίσματος. Στην συνθήκη της Ισαβώνας έχουμε πλέον και την τυπική δημοποίηση ενός ιδιαίτερου οργάνου, το οποίο εμφανίστηκε το πρώτο άτυπα, χωρίς να προβλέπεται από πουθενά κατά διαδικασία σύνταξης της συνθήκης τέσπης ενός συντάγματος για την Ευρώπη, που είναι η λεγόμενη συνέλευση. Η συνέλευση είναι ένα όργανο το οποίο έχει εκπροσώπους από τα κράτη μέλη, δηλαδή από τους πρωθυπουργούς και τις κυβερνήσεις, άρα θα λέγαμε διακρατικός πιλώνας, εκπροσώπους από τα εθνικά κοινοβούλια, άρα θα λέγαμε ο πιλώνας της Ευρώπης των εθνών ή των λαών αν θέλετε, η προσώπιση των λαών, και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στέλνει όχι από ένα από κάθε κράτος μέλος, αλλά κάποιος ανάλογα με την δύναμη των κυβερνητικών ομάδων, δηλαδή των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων. Άρα θα λέγαμε ότι ίσως έχουμε μία συνηστώσα αντιπροσώπασης των πολιτών της Ευρώπης. Μπορούμε και αυτό να το δούμε και μπορεί και αυτό να αποτελέσει θέμα εργασίας, γι' αυτό είπα ότι είναι και μία εισαγωγή σε όλα όσα θα ακολουθήσω. Η ύπαρξη λοιπόν και πλέον η θεσμοποίηση, η τυποποίηση εντός της δικτύκης, της συνέλεψης ως ενός οργάνου που παρεμβάλλεται στη διαδικασία αναθεώρησης των συνθηκών, ακόμα και αν αυτές τελικά πάντως πρέπει να κυρωθούν από όλα τα κράτη μέλη, είναι κλασική μέθοδο που χαρακτηρίζει τις διεθνείς ευθύκες. Αποτελεί και αυτό ένα βήμα, ένα μικρό βριματάκι προς τη συνταγματοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη συνταγματοποίηση των συνθηκών. Και μάλιστα είναι χαρακτηριστικό, όπως θυμάστε ίσως και από την πρόσφατη εμπειρία που είχαμε την στιγμή που θέλαμε τα κράτη να ιδρύσουν τον ESN, αυτό το μηχανισμό και δεν υπήρχε αντίστοιχη να το κυβάσει, ότι υπάρχουν πλέον προβλέποντας στη συνθήκη δύο διαδικασίες για την αναθεώρηση. Η κανονική διαδικασία και μια fast track θα λέγαμε διαδικασία. Άρα λοιπόν και αυτό το στοιχείο, όταν δηλαδή δεν χρειάζεται να παρεμβληθεί η συνέλευση, και αυτό το στοιχείο ότι πλέον οι συνθήκες οι ίδιες προβλέπουν δύο διαφορετικές διαδικασίες για την αναθεώρηση του εαυτού του, δηλαδή των άρθρων των συνθηκών, όπως και αυτό μπορεί θεωρητικά να μας γεννήσει σκέψεις ως προς τη συνταγματοποίηση ίσως εκείνων των διατάξεων της συνθήκης για την αναθεώρηση των οποίων παρεμβάλλεται οπωσδήποτε η συνέλευση. Δηλαδή μήπως είναι πιο, ας πούμε, ένα βηματάκι, ένα σκαλάκι πιο πάνω κατά κάποιο τρόπο από τις υπόλοιπες. Αυτό βεβαίως είναι ένας προβληματισμός θεωρητικός. Μπορούμε μετά τη συνθήκη της Αισαβώνας, που έχουμε τη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να μιλήσουμε ίσως με ένα στοιχείο παραπάνω υπέρ της συνταγματοποίησης, τουλάχιστον της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, εκείνων των μερών των συνθηκών, λοιπόν, που αναθεωρούνται μόνο με παρέμβαση της συνέλευσης και όχι με την απλοποιημένη διαδικασία αναθεώρησης των συνθηκών. Το θέτω και αυτό προβληματισμό, θα το δούμε αργότερα και επίσης και αυτό μπορεί να αποτελέσει θέμα εργασίας. Σε ό,τι αφορά τις διευρύνσεις, επίσης θα είπαμε την προηγούμενη φορά, είμαστε τα 28 κρατημέλη με κάποια να περιμένουν στη σειρά για το αν θα ενταχθούν ή όχι στη υπορία. Η τελευταία ήταν η Κροατία που μπήκε το 2013. Και βεβαίως είναι σημαντικό επίσης ότι για την εισδοχή, για την προσχώρηση νέου μέλους πρέπει να συντρέχουν κάποιες προϋποθέσεις. Άρα, λοιπόν, κάθε κράτος μέλος που μπαίνει ακολουθεί μια μεγάλη, μια μακρόχρονη διαδικασία προσαρμογής του δικαίου του για να είναι όλημο το κράτος μέλος να ενταχθεί στην Ένωση. Και όπως ξέρετε, για παράδειγμα, είναι πάρα πολύ μακρές οι διαδικασίες με την Πουρκία, όπου τα διάφορα κεφάλαια συναντούν πάντοτε προβλήματα σε ό,τι αφορά στοιχεία που αφορούν και το κράτος δικαίου, την Δημοκρατία και τα δικαιώματα, ή σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να αφορούν, πίσω σε άλλες χώρες, να αφορούν και την λειτουργία της οικονομίας της αγοράς και το άνοιγμα των αγορών και το καθεξής. Και τα κριτήρια της Κοπερχάγης, ναι. Και τα κριτήρια της Κοπερχάγης, σωστό. Άρα λοιπόν, και εδώ έχουμε μια, ας το πούμε έτσι, ένα κατόφλι, ένα face control των κρατών, τα οποία θα πρέπει να εισαχθούν και μια διαδικασία προετοιμασίας τους, πριν ενταχθούν, έτσι. Για πολλά χρόνια, κλιμάκια του Ιζουτσέλ, μεταβαίνουμε στα κράτη-μέλιο, που ελέγχουν την πρόοδο της νομοθεσίας και κατά πώς το κράτος έχει ετοιμαστεί. Την διαφοροποίηση ανάμεσα στο Συμβούλιο της Ευρώπης και την Ευρωπαϊκή Ένωση, την γνωρίζετε. Το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι ο θεσθής οργανισμός που περιλαμβάνει όλα τα μέλη της Ευρώπης, συμμελεωμανωμένη στις Ρωσίας και της Τουρκίας, και βέβαιος δεν έχει τόσο πυκνότητα σ' ό,τι αθωρά τις αρμοδιότητες της δουλειές που κάνει σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, απλά να μην μπερδεύουν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με το Συμβούλιο της Ευρώπης και το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωση με το Δικαστήριο του Αθρώπου, δηλαδή το ένα στο Λουξανβούργο και το άλλο στο Στρασβούργο. Αυτό το οποίο επίσης είναι πολύ χρήσιμο να σκεφτούμε, να σκεφτούμε σε σχέση με το αν και κατά πόσο μπορούμε να μιλήσουμε για σύνταγμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι ολακόμενους κανόνες της ανάθεσης των αρμοδιωτήτων. Που τι σημαίνει η αρχή των ανατεθειμένων αρμοδιωτήτων? Ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τις αρμοδιώτητες μόνο όσες τα ίδια τα κράτη μένει βάσει από τη συνδική της έχει παραχωρίσεις. Σωστά, σε αντίθεση με το κράτος που... Το κράτος μένει στο τι, ως προς την κυριαρχία? Το κράτος, ως προς τις αρμοδιώτητες. Έχει όλες τις αρμοδιώτητες, εφόσον έχει εθνική κυριαρχία. Όχι, εκτός από τις αρμοδιώτητες που έχει παραχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σωστά, σωστά. Πολύ σωστά. Η διαφορά ποια είναι, είναι αυτό που πολύ σωστά λες, το τεκμήριο της αρμοδιώτητας. Το κράτος, ακριβώς επειδή διαθέτει αυτό που λέμε θεωρητικά την πρωτογενή, ή όπως την έλεγε η ζωή, αυτοφυή εξουσία, την πρωτογενή εξουσία, γι' αυτό και λέει αυτό που το οποίο ονομάζουμε κυριαρχία, έχει το τεκμήριο της αρμοδιώτητας. Άρα, όταν κάτι δεν ορίζεται ειδικά, σημαίνει ότι η αρμοδιώτητα αυτή έχει μείνει στο κράτος. Άρα, λοιπόν, η αρχή των αντιτιλάνων αρμοδιωτήτων βρίσκεται σε άμεσα συνάδρια με την αρχή της κρατικής κυριαρχίας, όπου η κρατική κυριαρχία, που σημαίνει ότι το κράτος είναι αυτό που διαθέτει την πρωτογενή εξουσία, έχει το τεκμήριο της αρμοδιώτητας. Και μόνο εκείνες οι αρμοδιώτες, οι οποίες, ρητά αναφέροντας τις συνθήκες, έχουν εκχωρηθεί στις ευρωπαϊκές κοινότητες και πλέον η Ευρωπαϊκή Ένωση. Άρα, λοιπόν, κι αυτό είναι σημαντικό. Και, όπως έχουμε ήδη πει, οι αρμοδιώτες αυτές μπορεί να είναι αποκλειστικές συντρέχουσες ή υποστηριχτικές επιβοηθητικές αρμοδιώτητες. Μπορείτε να τις δείτε μέσα στις συνθήκες ή οπουδήποτε αλλού. Και πάντως έχει κάθε φορά σημασία να ψάχνουμε το συγκεκριμένο θέμα αν έχει παραμείνει ως αρμοδιώτητας το κράτος ή αν έχει εκχωρηθεί, δια των συντηκών, στην Ελλάδα με βάση στο άρθρο 28, κυρίως παράγραφη 2 και 3 του συντάγματος, στις ευρωπαϊκές κοινότητες. Στις συντρέχουσες αρμοδιώτητες ισχύει η λεγόμενη αρχή του κατηλημμένου πεδίου. Τι σημαίνει αυτό? Ότι, για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση, για το θέμα στο οποίο υπάρχει συντρέχουσα αρμοδιώτητα, η οποία έχει εκδόσει κάποιο κανονισμό για οδηγίες, συνήθως οδηγιόταν εκσυντρέψει αρμοδιώτη, σημαίνει ότι το κράτος δεσμεύεται από την οδηγία που έχει εκδόσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Άρα, την αρμοδιώτητα την έχει ξαντλήσει, όπως λένε, η Ευρωπαϊκή Ένωση. Άλλη, για κάποιο θέμα στο οποίο υπάρχει συντρέψει αρμοδιώτητα η Ευρωπαϊκή Ένωση από ασιοπάθ, σημαίνει ότι το κράτος μπορεί να ρυθμίσει. Ωραία, ή μάλλον αντίστροφα από όλες αυτά που λες, αλλά ίσως καλύτερα να τα πάρουμε αντίστροφα, δηλαδή εφόσον το τεκμήνο της αρμοδιώτητας το έχει το κράτος, σημαίνει ότι και στις συντρέψεις αρμοδιώτητες το τεκμήνο το έχει το κράτος. Καταρχήν, λοιπόν, αλλά από το χρονικό σημείο που η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφασίσει να ρυθμίσει το πεδίο αυτό, ή ένα μέρος του πεδίου αυτό, σημαίνει, όπως λέει η αρχή του κατηλημμένου πεδίου, ότι έχει καταλάβει αυτό το πεδίο η Ευρωπαϊκή Ένωση και άρα πλέον αυτό που έχει ρυθμίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορούν να το ρυθμίσουν τα κράτη μέλη. Τα υπόλοιπα πιθανόν κομματάκια της ίδιας αρμοδιώτητας, μέχρι σώτου τα ρυθμίσει η Ένωση, συνεχίζουν να έχουν την αρμοδιώτητα να τα ρυθμίζουν τα κράτη με τα δικά τους όργανα. Καταρχήν είναι υπέρ του κράτους, όσο σιωπά όπως πολύ σωστά είπες η Ένωση, άρα το κράτος συνεχίζει να έχει το τεκμήριο της αρμοδιώτησης. Από τη στιγμή που θα πράξει, που θα προβεί σε μια ρύθμιση η Ένωση, τότε είναι σαν να καταλαμβάνει αυτό το πεδίο και άρα εκτοπίζει από αυτή την αρμοδιώτητα τα κράτη μέλη. Ακόμα και στις τρεις αρμοδιώτητες αναγνωρίζουμε μια υπεροχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου μπορεί και το ίδιο πρινό ζήτημα να το έχει ρυθμίσει προηγουμένως. Το προηγουμένως δεν μας αφορά, γι' αυτό λέμε από τη στιγμή που θα πράξει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Το προηγουμένως το έχει ρυθμίσει το κράτος μέλος και να έρθει η Ευρωπαϊκή Ένωση, οπότε εκτοπίζει ποινό νόμο. Αλλά αντίστοιχα, με το που πράξει η Ευρωπαϊκή Ένωση και ρυθμίσει ένα συγκεκριμένο ζήτημα, αυτομάτως αποκλείεται η ρύθμιση αυτοσυμπερική. Πολύ σωστά. Οπότε, πάλι αναγνωρίζουμε μια υπεροχή. Η υπεροχή είναι, όταν αναγνωρίζουμε, ένα καταρχήν τεκμήρο του κράτους, αλλά την υπεροχή του ενωσιακού δικαίου για την οποία θα μιλήσουμε στη συνέχεια, προφανώς δεν την ξεχνούμε, έτσι, ναι. Εδώ στη Συντρέπους, αρμαδία, δεν είναι που λογικά θα απολαμβάνει η χώρα και αυτό που λέμε οδηγείς πλήρους εναρμόνισης και μερικής εναρμόνισης. Ναι. Σε πολύ μεγάλο βάθμο από την αποκλειστική. Ναι, γιατί στην αποκλειστική, εξ ορισμού είναι πλήρους, δηλαδή, έτσι, λογικά μιλώντας, δεν χρειάζεται να κάνουμε κάποιο διαχωρισμό, γιατί αφού είναι αποκλειστική, τα κράτη μένει έτσι κι αλλιώς έχουν εξοβελιστεί συνολικά από αυτή την αρμοδιότητα. Γιατί πράγμα, σε οποιοδήποτε τομέα από αυτούς της Συντρέπους αρμοδιότητας, αν εκδοθεί μια οδηγία πλήρους εναρμόνισης, το κράτος μπορεί να νομοθετήσει, αρκεί να πετύχει αυτό το στόχο, μπορεί να προστατέψει κάτι παραπάνω. Από τη στιγμή που υπηρετεί τους ίδιους πάτους σκοπούς που έχουν τεθεί σε νοσιακό επίγραφο. Η Συντρέπους αρμοδιότητα πάντως είναι πολύ σημαντική και η αρχή της Επικουρικότητας. Πολύ σωστά. Η αρχή της Επικουρικότητας, λοιπόν, που τι σημαίνει? Ότι θα πρέπει να λεπθεί για μία πράξη της ένωσης του επίπτωσης της Συντρέπους αρμοδιότητα, αν η ρύθμιση της σε νοσιακό επίπεδο θα είναι πιο υποφελής από το δεσματική από όχι σε επίπεδο τάθων μεγάλων. Πολύ ωραία. Άρα, λοιπόν, τότε και μόνο τότε επιτρέπεται, αυτό σημαίνει η αρχή της Επικουρικότητας. Η αρχή της Επικουρικότητας προέρχεται από το δίκιο της Εκκλησίας, διότι είπε την Καθολική Εκκλησία σε σχέση με το κράτος. Στην Ιταλία, ότι η Καθολική Εκκλησία έχει δικαίωμα να πράττει μόνο επικουρικά έναντι του κράτους. Οπότε, λοιπόν, και σημαίνει τι? Φυσικά, πως πολύ σωστά επισμόλου για τη Συντρέπους αρμοδιότητας, ότι η λύση των αποφάσεων θα πρέπει να γίνεται όσο δυνατόν πιο κοντά στον πολίτη. Η αρχή της Επικουρικότητας, εκτός από αυτό που είπα, που αφορά την Εκκλησία, αφορά επίσκετα ομόσποντα κράτη. Σε περίπτωση ομοσπονδιακού κράτους και ομόσποντων κρατών, έτσι, τα ομόσποντα κράτη έχουν κατά κάποιον τρόπο την αρμοδιότητα να αριθμίζουν τα ζητήματα, γιατί αυτά βρίσκονται πιο κοντά στον πολίτη. Και αν κανείς το δει συνολικά στο πλαίσιο αυτού που λένε πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, όπου στο πλαίσιο μιας πολυεπίπεδης διακυβέρνησης αναγνωρίζουμε και την τοπική αυτοδιοίκηση, για παράδειγμα, δήμους, τοπική αυτοδιοίκηση, δεύτερο βαθμό της τοπικής αυτοδιοίκησης, περιφέρειες, για παράδειγμα, έτσι. Πάσα έναν ο κράτος στα δίσκετα ομόσπων δακρατίδια, βλέπε, ας πούμε, στη Γερμανία, για παράδειγμα, ή τις περιφέρειες στην Ισπανία, το κράτος, το εθνικό κράτος και την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα διαφορετικά επίθετα της πολιτείτες διακυβέρνησης. Βεβαίως, στο τεχνίδι της αρμοδιότητας το κρατάει το κράτος, τόσο προς τα κάτω, όσο και προς τα πάντα. Και αυτό είναι σημαντικό, όταν μιλάμε για συνταγματισμό υπόκρατικο ή υπερκρατικό, έτσι. Και αυτό το κρατάμε ως στοιχείο ότι πάντως, ακόμη και σήμερα που μιλάμε, η κυριαρχία, με την έννοιση πρωτογενούς εξουσίας, συνεχίζει να είναι με το κράτος, έτσι, να ερήνεται στο κράτος, είναι να απορρέει από το κράτος. Όμως, όντως σήμερα υπάρχουν πάρα πολλές αρμοδιότητες, ο οποίος το κράτος δίνει είτε προς τα κάτω, είτε προς τα πάνω. Άρα μπορούμε να μιλάμε και για υπόκρατικο συνταγματισμό, για παράδειγμα στα ομόσποντα κρατήδια της Γερμανίας, είτε για υπερκρατικό, είτε για σύνταγματισμό, που αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση, ή αν θέλετε και πλέον ανοίγει και η συζήτηση για τον λεγόμενο παγκόσμιο συνταγματισμό, το global constitution. Άρα λοιπόν η αρχή της επικουρικότητας, σε αντίθεση ίσως και με αυτό που μόλις είπα, σε αντίθεση αν σκεφτεί κανείς τις υποκρατικές ενότητες, σημαίνει ότι η απόφαση θα πρέπει να λαμβάνει τόσο δυνατό πιο κοντά στον πολίτη. Άρα και εντός του κράτους, αν το δούμε, αν ο δήμος μπορεί με επάρκεια και αποτελεσματικότητα να φέρει σε πέρας μία δουλειά, μία αρμοδιότητα, τότε αυτοί θα πρέπει να αναδορίζονται στο δήμο, μετά στην περιφέρεια, μετά στο ομόσποντο κρατήδιο αν υπάρχει, μετά στο κράτος και μετά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό σημαίνει η Αρχή της Επικουρικότητας. Μεταξύ του κράτους και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σημαίνει πάλι, ας πούμε, υπέρ του κράτους και όχι υπέρ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι η Αρχή της Επικουρικότητας είναι μια αόριστη νομική έννοια, είναι αρκετά ασαφής και γενική. Θα έλεγα δημιουργική ασάφια ο κ. Βαρθάκης. Είναι αρκετά ασαφής, με αποτέλεσμα να μην είναι εύκολο να γίνει και δικαστικός έλεγχος της Αρχής της Επικουρικότητας. Εξ' αυτού του λόγου, στην συνθήκη της λεσαβόνας προβλέπθηκε, όπως θα δούμε στη συνέχεια, και ένας μεχανισμός έγκαινης προειδοποίησης από τα Εθνικά Κοινοβούλια. Γιατί από τα Εθνικά Κοινοβούλια, γιατί αν κάποιος χάνει εξουσία, αν κάποιος χάνει αρμοδιότητα από το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ασκεί τη δική της αρμοδιότητα και νομοθετή, είναι το Εθνικό Κοινοβούλιο. Τα διάφορα Εθνικά Κοινοβούλια. Άρα λοιπόν, όπως πολύ σωστά μας είπες, ο στόχος να μην μπορεί να πραγματοποιηθεί σε επίπεδο κρατικό και η δράση σε επίπεδο Ένωσης να είναι πολύ πιο αποτελεσματική. Αυτή είναι η προϋπόθεση, την οποία κάθε φορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που ξέρουμε ότι διαθέτει το τεκμήριο της νομοθετικής πρωτοβουλίας, διαθέτει δηλαδή την αρμοδιότητα της νομοθετικής πρωτοβουλίας, θα πρέπει να καταγράφει ρητά στην πρότασή της. Ότι αυτή η πρόταση, επειδή τα κράτη μέλη δεν μπορούν να φέρουν το ίδιο αποτέλεσμα, το οποίο αυτή η οδηγία ή ο κανονισμός θέλει να επιφέρει. Άρα, λοιπόν, το τεκμήριο είναι υπέρ της εκατόντας της βαθμίδας, είναι βρήκε δύο γράσεις, όπως γνωρίζετε, στα κράτη μέλη, η πρώτη συμπιτροπή σας πρέπει να είναι αιτιολογημένη, όπως είπαμε, ποιοτικά και ποσοτικά, και τέταρτο, και αυτό είναι σημαντικό, ότι σημαίνει ότι αν κάτι μπορεί να ευθυμιστεί με οδηγία που αφήνει έστω αυτά τα ελάχιστα περιθώρια που είπαμε πριν, τότε να προτιμάτε η οδηγία σε σχέση με τον κανονισμό που είναι ένα πιο παρεμβατικό, ας το πούμε έτσι, νομικό μέσο σε σχέση με τα κράτη μέλη. Το άμα θα προτιμηθεί οδηγείο κανονισμός, δεν προβλέπεται ρητά στη νομική βάση από που... Ενίωτε, ενίωτε προβλέπεται, αλλά μερικές φορές δεν προβλέπεται ρητά στη νομική βάση, δηλαδή μπορεί να είναι και στην, να υπάρχει μια διαπιττική ερχαίρια της εκτροπής. Μαζί με την αρχή της αδικουργικότητας, ποια άλλη αρχή θυμόμαστε? Της αναλογικότητας. Πολύ σωστά, τι είναι η αρχή της αναλογικότητας, το βλέπεις τώρα. Το βλέπω τώρα. Ότι πιστεύαμε ότι οι περιπουθές που αν παραβιάστηκαν, εντάξει, να είναι ένα μέτρο, νομίζω να είναι πρόσφορο, να πετύχει τον σκοπό του, να μην επιβιώκει στο σκοπό ο οποίος είναι της ανάλογα δημιουργώνως ως προς τα κράτη. Οπωσδήποτε να είναι αναγκαίος, ναι. Γενικά τα μέτρα και οι δράσεις της Ένωσης να μην υπερβαίνουν, θα πετούμπαν, θα εκλογηθούν του ιστορικού των συνθυκών. Σωστά. Μπορείτε να μου το συνδυάσετε αυτό με την αρχή της αναλογικότητας στο εσωτερικό συνταγματικό δίκιο, στο ελληνικό συνταγματικό δίκιο. Στο ελληνικό, έχουμε πάντως τρεις πυλώνες. Της αρχής της αναλογικότητας, εννοείς. Ναι. Που είναι ποιοί αυτοί οι τρεις πυλώνες. Ας πούμε ότι τείνεται στη βάση του να επιτυχάνεται δημόσιος σκοπός και οι τρεις προϋποθέτειες, σημανώντας τα κρατήρια, που προϋποθέτουν την κριτή για δημόσιος σκοπός και όταν έχουμε το πρόσφορο, αναγκαίο και κατάλληλο. Ωραία. Πρόσφορο, αναγκαίο και ενστηνένιο αναλογικό. Πρόσφορο, που σημαίνει κατάλληλο, αναγκαίο και ενστηνένιο αναλογικό, που σημαίνει να μην είναι υπερβολική η ζημιά σε σχέση με το όφελος. Άρα λοιπόν, μοιάζει αλλά δεν ακριβώς η αρχή της αναλογικότητας στο ενωσιακό δίκιο και στο συνταγματικό δίκιο. Βέβαια, ναι. Αφενός αυτό και αφεντέρω ότι στο συνταγματικό δίκιο μιλάμε για μέτρα τα οποία περιορίζουν τη θεμελιώ της ελευθερίας των ατόμων, των πολιτών, των φυσικών ή νομικών προσώπων. Ενώ εδώ μιλάμε και στη σχέση μεταξύ της Ένωσης και του κράτους μέλους, εκτός από τη γενικότερη στάθμιση μεταξύ υπόστασης ωφέλους. Μοιάζουν οι δύο αρχές, προφανώς για αναλογικότητα μιλάμε και στις δύο περιπτώσεις, αλλά δεν ακριβώς οι ίδιες, δεν ταυτίζονται επακριβώς. Τώρα το τρίτο κριτήριο, στην λογική έννοια της αναλογικότητας, ξεκινάμε από την υπταγή να μην είναι κάτι λιπέρα με λιπαστές ενός σχέμα, ενός το εθνικό. Στην πραγματικότητα, η αρχή της αναλογικότητας έχει δύο έννοιες, όχι τόσο διαφοροποιούμενο, όχι μάλλον και διαφοροποιούμενο, μεταξύ εθνικού, ελληνικού συνταγματικού δικαίου και ενωσιακού δικαίου, αλλά και διαφοροποιούμενη έννοια της αναλογικότητας, μεταξύ, ας το πω έτσι, ως αρχής που εφαρμόζεται σε ό,τι αφορά τους περιορισμούς των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ως τέτοια αρχή θα τη βρεις και στο ενωσιακό δίκιο. Εντάξει, δηλαδή μπορείς να βρεις την αρχή της αναλογικότητας με την έννοια που έχει στο εσωτερικό συνταγματικό δίκιο να τη βρεις και στο ενωσιακό, σε ποια περίπτωση, όταν έχω περιορισμό ενός θεμελιώδους δικαιώματος και λειτουργεί σχεδόν με τον ίδιο τρόπο. Η δεύτερη έννοια της αρχής της αναλογικότητας, που δεν ταυτίζεται με την πρώτη, δεν αφορά μόνο σε θεμελιώδους δικαιώματα, δεν αφορά κυρίως, δεν αφορά σε θεμελιώδους δικαιώματα, αλλά αφορά στο πότε η Ένωση και με ποιον τρόπο η Ένωση δρά, παίρνει πρωτοβουλίες δηλαδή, ρυθμίζει το μης, παιδεία και αφορά λοιπόν κυρίως τη σχέση της Ένωσης με τα κράτη-μέλη. Άρα λοιπόν στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο σωστό αυτό που είπα στην αρχή η διαφοροποίηση μεταξύ εσωτερικού και ενωσιακού δικαιού, όσο μεταξύ, αν θέλετε, της αρχής της αναλογικότητας όσο αρχής που αφορά τον περιορισμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και που δράσκει αυτόν τον ίδιο τρόπο σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο και σε επίπεδο ΕΔΑ, Ευρωπαϊκής Σύμβολης του Δικαιωμάτου Αθρώπου, και το δεύτερο, η αρχή της αναλογικότητας ότι αφορά την ανάληψη τράσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όχι, προφανώς στο τρίτο κριτίνο δεν υπάρχει σε αυτή την περίπτωση. Δεν έχουμε δηλαδή αυτή την έννοια. Ναι, εντάξει, αλλά δεν έχει την ίδια έννοια με το ότι περιορίζω ένα δικαίωμα και άρα λοιπόν δεν πρέπει να θύγω το πυρήνα του δικαιώματος και όλα αυτά τα οποία λέμε όταν κάνουμε το στρίπτο σένσου έλεγχο αναλογικότητας στον περίπτωση περιορισμό των δικαιωμάτων. Είναι διαφορετική, είναι αλλιώτικη η ουσία της τάχνης αυτής. Απλά στην αρχή της αναλογικότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση περιορίζει στο στρίπτου σένσου αναλογικότητα την εθνική αναλογικότητα. Ναι, δεν αφορά δικαιώματα λοιπόν των πολιτών. Ναι, δεν αφορά δικαιώματα, απλά στο τρίτο αλλά δεν είναι ακριβώς... Εντάξει, αλλά όπως καταλαβαίνετε, όπως ακριβώς τα δικαστήρια σε εθνικό επίπεδο αλλά και σε νοσιακό επίπεδο σπάνια μπαίνουν στο στρίπτου σένσου αναλογικότητα, γιατί ακριβώς αποτελεί μια υπερβολικά διεσδητική πράξη του δικαστή. Δηλαδή ο δικαστής αναλαμβάνει έναν ακτιβισμό ο οποίος δεν το αρμόζει στις περισσότερες φορές. Το αντίστοιχο βεβαίως θα λέγαμε και για το δε, αν θα καλούνταν να κρίνει για παράδειγμα μια νοσιακή νομοθεσία σε σχέση με την τελική της αναλογικότητας. Δεν θα περιμένω από το δε να κάνει στρίπτου σένσου αναλογικότητας της πράξης της ευρωπαϊκής ευρωποίησης, του ευρωπαϊκού συμβουλίου. Καταλαβαίνετε, δηλαδή, η στρίπτου σένσου, τρίτο στάθος της αναλογικότητας, σπανίως χρησιμοποιείται από το δικαστήριο, ούτως ή άλλως, και στις δύο περιπτώσεις. Παραδεισμένες φορές, όταν ένα μέτρο λέμε ότι παραδειάζεται αρχή της αναλογικότητας της, γιατί θεωρούμε ότι τα ωφέλη είναι λιγότερα από τον περιορισμό του δικαιώματος. Δεν μπαίνει συχνά το δικαστήριο στις τρίτο σένσου. Συνήθως σταματάει στο δεύτερο στάδιο στην αναγκαιότητα. Και έλεγα ότι μπορεί να βρεθούν οι ποιότερα μέτρα που επιφέρουν τον ίδιο σκοπό. Σπάνια μπαίνει το δικαστήριο και κάνει έλεγχο. Εντάξει, για να είμαστε ειλικρινείς, τα όρια είναι και εδώ ασεφή. Αλλά τα δικαστήρια, επειδή δεν θέλουν να έχουν τέτοια ακτιβεστική δραστηριότητα, δεν πάνε να κάνουν τόσο τον έλεγχο αυτό. Μερικές φορές το κάνουν, δηλαδή αν διαβάζει κανείς αυτήν την απόφαση για το τυβέ, το λεγόμενο χαράτσι στο τέλος του μημερικνήτων, βλέπει ότι πραγματικά μπαίνει σε τέτοιου είδους σκέψου. Μπορείς να πεις ότι το κάνει. Αλλά καταρχήν ο δικαστής είναι διστακτικός στο να κάνει τέτοιου είδους έλεγχο στο τρίτο στάδιο στην αναγκαιότητα. Γιατί αναγνωρίζει την προτεραιότητα του νομοθέτη, γιατί αυτός είναι πιο κοντά, αυτός έχει τους δυρογνώμονες, ας πούμε, οι οποίοι θα του πούνε ακριβώς τι χρειάζεται και το καθεξί του. Σε ό,τι αφορά την αρχή της επικουρικότητας στην αναλογικότητας, επίσης μας ενδιαφέρει στο πλαίσιο του συνταγματικού δικαίου, γιατί μπορεί κανείς κάλλιστα να πει ότι αποτελούν συνταγματικές αρχές που διέκουν την ενωσιακή ένωμη τάξη, δηλαδή αρχές οι οποίες είναι συνταγματικής περιοχής, υπό την έννοια ότι όλη η λειτουργία των συνθηκών, το πότε θα ασκηθεί μια αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Συμβουλίου, των Υπουργών, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, διέπεται οριζοντήως σχεδόν από αυτές τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Άρα, λοιπόν, θυμίζουν πολύ οι θεμελιώδες συνταγματικές αρχές ή οργανωτικές βάσεις του κράτους, όπως θα έλεγε ο Σβόλος, για παράδειγμα οργανωτικές βάσεις της πολιτιακής οντότητας που είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση. Τώρα, ένα άλλο πεδίο που μας ενδιαφέρει, μας ενδιαφέρει σε ό,τι αφορά τη δημοκρατική νομιμοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρα λοιπόν είναι ένα στοιχείο που εξορισμού ανοίγει στο Ουσιαστικό Σύνταγμα, έχει να κάνει με την εκπροσώπηση ή την αντιπροσώπευση, αν θέλετε, των οντοτήτων που συναποτελούν την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα τα δούμε και αυτά με λιβικό δραστη συνέχεια και εδώ μπορείτε πάλι να ακούσετε ίσως και την νομιμίτι μου στο σημείο αυτό που κάναμε πρόσωπη. Εδώ λοιπόν, ποια είναι τα όργανα που έχουμε και τι εκπροσοχούν. Είπαμε ο Ραγίσκος, είναι το Συμπητό Εμπιτροπή, το Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο των Ευρωβουλών, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα, το Δικαστήριο, το Ελεκτικό Συνέδρομο και αυτό στην δικαστική λειτουργία και υπάρχουν βέβαια και διάφορα επικουρικά όργανα. Το σημαντικό είναι να θυμόμαστε ή να καταλαβαίνουμε και αυτό να το συσχετίσουμε με την συνταγματοποίηση της ενωσιακής ένωμης τάξης, το τι εκπροσωπεί κάθε ένα από αυτά τα όργανα, τι είδους εξουσία έχει, τι είδους αρμοδιώτες, αν ελέγχεται ή δεν ελέγχεται, από ποιον ελέγχεται, από ποιον διορίζεται μάλλον καταρχήν ή εκλέγεται ή βάσει με ποιον τρόπο συστήνεται, όλα αυτά τα ερωτήματα αφορούν τη λεγόμενη νομιμοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, νομιμοποίηση των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άρα λοιπόν να ξεκινήσουμε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τότε είναι προφανές ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι εκπρόσωπος των κρατών, των κρατών μελών. Άρα λοιπόν εκεί που εμπλέκεται πιο έντονα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, έχουμε κυρίως τι είδους συνεργασία σε σχέση με το πρώτο? Διακυβερνητική. Διακυβερνητική πολύ σωστά. Διακυβερνητική ή διακρατική συνεργασία. Άρα εκεί μας θυμίζει περισσότερο το κλασικό διεθνές δίκαιο, όπου οι κυβερνήσεις είναι αυτές οι οποίες συνομιλούν μεταξύ τους, έτσι τα κράτη δια των εκπροσώπων τους συνομιλούν μεταξύ τους. Εδώ λοιπόν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που συνδύθηται, όπως ξέρετε, από τους αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων κρατών, όταν έχουμε προεδρικά ή μη προεδρικά συστήματα, κυβερνήσεων δηλαδή πρωθυπουργούς όταν έχουμε κοινοβουλευτικά συστήματα, και τον πρόεδρο βιώσης Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και είναι ένα όργανο κυρίως πολιτικό. Λοιπόν, ήδη σε πολιτικό επίπεδο μπορεί να πει κανείς ότι η διακυβερνητική συμπιστόσα, ο διακυβερνητισμός, είναι κυρίαρχος, γιατί οι βασικές πολιτικές αποφάσεις λαμβάνονται σε αυτό το όργανο. Η χάραξη πολιτικής γίνεται από αυτό το όργανο. Και εδώ πέρα μπορεί επίσης κανείς να συζητήσει πάρα πολύ σε σχέση με το τι σημαίνει η κυβερνητισμός, λοιπόν, τι σημαίνει επιβίωση των εθνικών συμφερόντων στην βασική πολιτική γραμμή την οποία χαράσει το Συμβούλιο. Αυτό το οποία ακούμε επίσης πάρα πολύ σε αυτές τις μέρες για τις διαπραγματεύσεις, τα συμφέροντα της Ελλάδας, τα συμφέροντα της Γερμανίας, τα συμφέροντα της Γαλλίας, τα συμφέροντα της Φιλανδίας, τα συμφέροντα της Κύπρου, ποιο το καθεξύ, τα εθνικά συμφέροντα τα οποία αποτυφώνονται και εκφράζονται στο πλαίσιο αυτού του Συμβουλίου. Με την συνθήκη της αγώνας είχαμε κάποιες αλλαγές. Θυμάστε ποιες ήταν οι αλλαγές που επίθεσαν ότι αφορά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με την Ιεσαγώνα. Το ότι θεσμοθητήθηκε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Πολύ σωστά. Έχουμε λοιπόν πλέον, ενώ μέχρι τότε τι είχαμε. Η Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την είχε το κράτος που ασκούσε γενικά την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Εξάμη. Άρα, λοιπόν, είχαμε και έχουμε κάθε εξάμηνο κάποιο κράτος μέλος να σκύτει την Προεδρία. Και μέχρι την Ιεσαγώνα αυτό το κράτος που έχει την Προεδρία κάθε φορά, είχε και τον Πρόεδρο. Και στην ουσία, ως Πρόεδρος ή του Βουσο, Πρωθυπουργός ή ο Πρόεδρος του κράτους, του κράτους μέλους που είχε την Προεδρία. Άρα, τι σήμανε αυτό. Σήμανε ότι μπορεί να έφθες σε κάποιον Πρωθυπουργό, ο οποίος να είναι λίγο άσχετος. Σίγουρα σήμανε ότι οι Πρωθυπουργοί είχαν πάρα πολλά πράγματα να κάνουν γιατί είχε το κράτος τους. Άρα, λοιπόν, ήταν λίγο δεύτερης κατηγορίας έργοτο να σκούν την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτά, δηλαδή, εκ των πραγμάτων, ενώ ο Θυπουργός έχει πάρα πολλές δουλειές να κάνει. Ο κάθε Πρόεδρος είχε μονάχα να εξάμπνουν μπροστά του η κάθε Προεδρία. Και αν θυμάστε, οι Προεδρίες, ας πούμε, λέγανε τι θα είναι οι βασικοί στόχοι και ο Πρόεδρος έπρεπε να τους φέρει σε πέρας. Και αυτό, ίσως, σήμανε και μια ασυνέχεια στη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Λοιπόν, έχουμε την εκλογή ενός Προέδρου, εκλογή ή επιλογή, μάλλον επιλογή, ενός Προέδρου για δυόμιση-δυόμιση χρόνια. Άρα, λοιπόν, υπό αυτή την έννοια μπορεί να πει κανείς ότι έχουμε ένα όργανο το οποίο μπορεί να εκφράζει, να αποτυπώνει, να προσωκοποιεί την Ευρωπαϊκή Ένωση ως τέτοια. Και αυτό που θα μπορούσε να είναι θέμα εργασίας, δηλαδή ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι αφορά τον τρόπο επιλογής του, τι συμφέροντα ενσωματώνει, τι συγκρούσεις ενσωματώνει, το κατά πόσο προσωπιεί ή προσωπεί την Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά, ποια είναι η πραγματική και θεσμική του δύναμη, με ποιο σημείο, δηλαδή, μπορεί να φέρει και, βεβαίως, αν θέλετε, και η συνύπαρξή του με τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Όπου, κάθε κάποιο τρόπο, έχουμε δύο Προέδρους, θα το πούμε έτσι. Και, βεβαίως, όπως τον Πρόεδρο, τι άλλο εισάγεται με τη Λισαβώνα? Ό,τι θα συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πρόεδρο της Επιτροπής και ο Υπάτος Εκπρόσωπος. Και έχουμε και τον Υπάτο Εκπρόσωπο, έτσι, που, επίσης, μέχρι τη Λισαβώνα, Υπουργός των Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναλάμβανε ο καθέκαστος Υπουργός των Εξωτερικών της χώρας που είχε την Προεδρία. Άρα, λοιπόν, και πάλι είχαμε μία συνέχεια στον κεφαλάτη εξωτερική πολιτική και γίνεται ένα μικρό βηματάκι προς μία ενωπίση της εξωτερικής πολιτικής, παρότι αυτή παραμένει εθνική αρμοδιότητα, με τον ορισμό ενός, είπα, του εκπροσώπου εξωτερικής πολιτικής, ενός, θα λέγαμε, Υπουργού των Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος είναι ταυτόχρονα και αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Προεδρέφτη του Συμβουλίου των Εξωτερικών Σχέσεων, και άρα προσδίδει, από αυτή την έννοια, μία μεγαλύτερη συνοχή στη εξωτερική δράση της Ένωσης. Τώρα, εκτός από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τα κράθη, με ποιον άλλο τρόπο, εκπροσωπούνται σε νοσιακό επίπεδο, εκτός από τους πρωθυπουργούς ή προέδρους τους. Το Συμβούλιο των Υπουργών, που σημαίνει ότι συμμετέχουν, αναλόγως με το θέμα το οποίο συζητήται, οι αρμόδοι Υπουργοί από κάθε κράτος μέρος. Άρα, λοιπόν, και εκεί, πάλι, διακρατική διακυβερνητική συνεργασία, και εκεί, διακρατική διακυβερνητική συνεργασία, άρα και εκεί, ας πούμε, αποτυπώνονται περισσότερο τα εθνικά συμφέροντα. Και είναι σημαντικό, αυτό που είπατε πριν, για τον τρόπο λήψης των αποφάσεων στο Συμβούλιο, που κατά κανόνα είναι, είπαμε, η δική πλειοψηφία. Και δεν είναι η ομοφωνία. Άρα, λοιπόν, ενώ σε έναν κλασικό διεθνείο οργανισμό θα θέλαμε ομοφωνία, εδώ έχουμε μία απόκληση, μία παρέκληση από το κανόν της ομοφωνίας, η οποία είναι πολύ σημαντική. Στις περισσότερες περιπτώσεις των αρμοδιωτήτων θέλουμε η δική πλειοψηφία. Ο κανόνας, δηλαδή, η συνήθιση με έδωση ψηφορίου στο Συμβούλιο, ο πραγματικός κανόνας είναι αυτή η δική πλειοψηφία. Και μάλιστα, τα κράτη, σε αυτή την ψηφοφορία, δεν έχουν το καθένα από μία ψήφο, όπως έχουν στον κλασικό διεθνές δίκιο, ένα κράτος μία ψήφος, αλλά οι ψήφοι είναι σταθμισμένες, όπως λέμε, ή ζυγισμένες. Και μάλιστα, από τον Νοέβριο του 2014, έχουμε ένα καινούργιο σύστημα, το οποίο είναι και αρκετά πολύ πλοκο για να το υπολογίσει κανείς. Υπάρχει, μάλιστα, θα δείτε στη σελίδα της ΕΕ, αν το ψάχνετε, και ένας calculator, ένας υπολογιστής, που βάζει, ας πούμε, ποιος ψηφίζει και αν σου δίνει, τελικά, το αποτέλεσμα, το οποίο μπορείς να έχεις. Γιατί τι σημαίνει, ισχύει αυτή η αρχή της διτής πλειοψηφίας, όπως λέμε, της διτής ή διπλής πλειοψηφίας, που σημαίνει ότι για να λειφθεί μια απόφαση, για να θεωρηθείται μια απόφαση πέρας από το Συμβούλιο, θα πρέπει να υπερψηφήσουν την απόφαση αυτή, το 55% των κρατών μελών, που να αντιστοιχεί, όμως, ταυτόχρονα και παράλληλα, στο 65% του πληθυσμού της Ένωσης. Άρα, λοιπόν, θα έλεγα εγώ ότι μέσα από αυτές τις σταθμισμένες ψήφους, το γεγονός, δηλαδή, ότι η μία ψήφος του Υπουργού Γεωργίας, χαιρεπή, της Πολωνίας, τη στιγμή που η Πολωνία είναι 40 εκατομμύρια, είναι πιο βαριά, έχει μεγαλύτερη ισοδύναμη, αλλά έχει μεγαλύτερο ειδικό βάρος από τη μία ψήφου του Υπουργού Γεωργίας της Μάλτας, που έχει... Δεν θυμάμαι πως τα 100.000, 300.000 έχουν πολύ μικρό, όλες πάντων, ή της Κύπρου, που είναι 300.000 κάτοικοι. Αυτό μας δείχνει τι? Μας δείχνει ότι, παρά το γεγονός ότι, καταρχήν, όπως πολύ σωστά είπατε, το Συμβούλιο των Υπουργών είναι ένα διακρατικό διακυβερυτικό όργανο και αποτυπώνει το συμφέρον του κράτους, εν τούτοις μπαίνει και ο παράγοντας του λαού, του μεγέθους του λαού που εκπροσωπεί αυτός ο Υπουργός, ο συγκεκριμένος. Άρα λοιπόν λέω εγώ, θεωρτικοποιώντας αυτό το πράγμα, λέω λοιπόν ότι παρισφρύει, γιατί στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μιλάμε με τεράστια... έτσι δεν μιλάμε με τεράστια βήματα και με σαφείς όρους, παρισφρύει όμως την αντιπροσώπευση των κρατών, την οποία καταχεί από την πόλη το Συμβούλιο, παρισφρύει και η αντιπροσώπευση των λαών της Ευρώπης. Γιατί, γιατί ο Υπουργός της Γεωργίας της Πολωνίας με τα 40 εκατομμύρια ή της Γερμανής με τα 80 εκατομμύρια, έχει περισσότερες ψήφους, ας το πούμε έτσι, δεν είναι one state, one vote, ένα κράτος, μία ψήφος, αλλά έχει πολύ περισσότερες ψήφους από ότι έχει της Φιλανδίας ή της Πορτογαλίας ή της Μάλτας πολύ περισσότερο. Άρα λοιπόν το 55% των κρατών μελών σημαίνει ότι θέλω τουλάχιστον 16 κράτη να συμφωνούν, αλλά όλα αυτά τα 16 κράτη είναι τα μικρότερα, δεν μου αρκούν. Αν πάρω τα 16 μικρότερα κράτη και τα στοιχήσω, δεν θα μου βώσουν το 65% του συνολικού πληθυσμού της Ένωσης. Αν δείτε και μπορείτε να μπείτε σε αυτό το calculator εδώ, έχει πολύ πλάκα, γιατί μπορείτε να βάλετε, ποιος ψηφίζει και ποιος δεν ψηφίζει, μπορείτε να βάλετε ότι αν ψηφίσει μόνο η Μάλτα, η Κύπρο, το Λουξενπούρκο, ξέρετε τα μικρά κράτη, δεν σας βγαίνει αν δεν ψηφίσει και ένα μεγάλο, αν δεν ψηφίσει η Γερμανία, αν ψηφίσει η Γαλλία, αν δεν ψηφίσει η Σπανία, αν δεν ψηφίσει η Πολωνία, θα ίσως οπωσδήποτε δηλαδή και απ' την άλλη, δεν σου φτάνει να ψηφίσουν μόνο τα μεγάλα κράτη που έχουν το 65% του πληθυσμού, γιατί θα είσαι ταυτόχρονα με τη διπλή πλειοψηφία και τουλάχιστον 16 κράτη μέλη. Άρα λοιπόν και να ψηφίσουν όλοι οι μεγάλοι που έχουν πάνω από το 65% του πληθυσμού, άμα δεν ψηφίσουν και κάποιοι μικροί, για να συμπληρωθεί ο αριθμός των πλαιτών μελών, πάλι δεν έχεις την απόφαση. Άρα αυτός είναι το κανόνι της διπλής πλειοψηφίας και βεβαίως έχεις και τη λεγόμενη ηλιοψηφία της άγνηση κυρίας, που περιλαμβάνει τουλάχιστον 4 μέλη του συμβουλίου, τα οποία όμως αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 35% του πληθυσμού, γιατί θέλεις το 65% να συμφωνεί. Αν λοιπόν η άγνηση κυρία εκφράζεται από κράτη μέλη και εκφράζεται από 35% του πληθυσμού, δεν μπορεί να λυθεί η απόφαση. Άρα με αυτόν τον τρόπο βλέπετε ότι σε αυτή τη μορφή λήψη των αποφάσεων, δεν είναι η ομοφωνία αλλά είναι ο συνήθιος τρόπος που είναι η δική πλειοψηφία, έχω και μια αποτύπωση της αντιπροσώπευσης των λαών της Ευρώπης, όχι μόνο των κρατών όπως είναι στον κλασικό διεθνές δίκαιο. Και πάμε στην Επιτροπή, η Επιτροπή καταρχάς πως... εντάξει τις αρμοδιότητες, OK, λίγο πολύ νομίζω ότι τις γνωρίζετε. Πάμε στην Επιτροπή, καταρχάς πως διορίζετε ή εκλέγετε ή επιλέγεστε... Άρχισε τα φιλάκια σου για να τα απαντήσεις. Διορίζονται, νομίζω ότι τις εκάσουν τα κυβερνήσεις των κρατών μελών... Διορίζονται, πρόσεξε λίγο να είμαστε ακριβείς όταν φιλάκια. Προτείνονται από τις εθνικές κυβερνήσεις, από την κάθε κυβέρνηση, κάθε κράτους μέλους, προτείνονται και μετά... Καταρχάς βέβαια προτείνονται από τις κυβερνήσεις, αλλά γίνεται και μια συζήτηση καταρχήν με τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σε ό,τι αφορά τον Πρόεδρο, θέλεις να πεις κάτι για τον Πρόεδρο? Όχι ακριβώς εκλέγεται βέβαια, εν τέλει εκλέγεται, αλλά καταρχήν προτείνεται το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο πρέπει να λάβει υπόψτου το συζήτησμα των δυνάμων. Καταρχήν ο ΜΠΕ προτείνεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δηλαδή από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, αλλά η Αγγή Κρατών και Κυβερνήσεων λέει πλέον η συνθήκη της Λεσαβώνας ότι πρέπει να λάβουν υπόψη τους τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών. Και αν θυμάστε φέτος, μάλλον πέρσι, το 2014 εκλογές του 2014, για πρώτη φορά, πριν από τις εκλογές, ξέραμε το κάθε ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα ποιον προτείνει για πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επτροπής. Και έτσι είχαμε το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, δηλαδή τους χριστιανοδημοκράτες και των δεξιούς να προτείνουν τον Γιούνκερ, λες και τελευταία έγινε, πρόεδρος, οι σοσιαδημοκράτες, το Κόμμα Δημοκρατών και Σοσιαλιστών της Ευρώπης να προτείνει τον Σούρτς, οι αριστεροί να προτείνουν τον Τζίπρα, οι πράσινοι να προτείνουν την Ούτα Κέλετ, Γερμανίδα, και οι φιλελεύθεροι να προτείνουν τον Φέρχορσταρ. Και μάλιστα είχαμε δει και debates ανάμεσα σ' όλους αυτούς, αν θυμάστε. Άρα λοιπόν, έρχεται μετά το Συμβούλιο, και αν θυμάστε μετά τις Ευρωεκλογές, για κάνα μήνα το σκεφτόταν, αν θα προτείνει τον Γιούνκερ ή αν θα προτείνει κάποιον άλλο. Και η Μεγάλη Βρετανία να υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει νομική δεσμευτικότητα από αυτό που λένε οι συνθήκες να λάβει υπόψη Ευρωεκλογές και αρκεί να προτείνει οποιοδήποτε άλλο, απλώς λαμβάνοντας υπόψη το αποτέλεσμα. Και ήταν ένα διακύβευμα κατά πόσο τελικά θα επικρατούσε η μία άποψη η άλλη, όπως ξέρουμε βέβαια σήμερα που μιλάμε, τελικά επικράτησε η άποψη ο προκεινόμενος από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα να είναι και ο Πρόεδρος Επιτροπής. Και τελικά η Κυβερνή προτείνουν σε συνενόηση με τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα μέλη, και έρχεται μετά ολόκληρη η Επιτροπή να ζητήσει ψήφιο εμπιστοσύνης κατά κάποιο τρόπο με συνεργογικά, δηλαδή την έγραση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θυμόμαστε ότι είναι άμεσα εκλετμένο όργανο από τους λαούς της Ευρώπης καταρχάς, γιατί από τους λαούς, γιατί ψηφίζουμε με διαφορετικό εκλογικό σύστημα στα διάφορα κράτη-μέλη, αλλά οι αντιπρόσωποι αυτών των λαών συσσοματώνονται πλέον σε ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, σε πολιτικές ομάδες που αντιστοιχούν σε διαφορετικά πολιτικά κόμματα, τα οποία συσπειρώνονται σε μία βάση υπερεθνική, σε μία βάση ιδεολογικών και πολιτικών τοποθετήσεων. Ναι, Ραγκίσκο. Καταρχάς γνωρίζουμε κάθε κόμμα σε ποια μεγάλη πολιτική οικογένεια ανήκει, με την εξέρεση που είχαμε του Ποταμιού και αυτή όμως προεκλογικά είχανε κάνει τις, αν θυμάσαι, τα κόμματα που πριν ξέρουμε σε ποια ομάδα, σε ποια ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα ανήκουν. Δηλαδή, ξέρουμε ότι είναι δημοκρατήρια στο ευρωπαϊκό λαϊκό κόμμα, ξέρουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι στο κόμμα της ευρωπαϊκής αριστεράς, ο ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι είναι στους ευρωπαίους σοσιαλιστές και αν θυμάσαι, ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα νέο κόμμα, νεοξύστατο, είχε πάει προεκλογικά στις Βρυξέλλης και είχε κάνει συνάντηση με τους τρεις, με τους ευρωπαϊκά πολιτικά κόμμα, στους σοσιαλιστές και δημο πάντοτε άμεση αντιστοίχηση ενός ελληνικού κόμματος και ειδικά ένα νέο κόμμα, όπως είναι το Ποτάμι, είναι λογικό ακριβώς να μην έχει αποφασίσεις από την αρχή. Ξέραμε και για αυτούς. Υπάρχουν, βέβαια, ως και άλλες πολιτικές ομάδες και υπάρχουν πάντοτε και οι ανεξάρτητες στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, υπάρχουν στο ελληνικό κοινοβούλιο, υπάρχουν οι ανεξάρτητες και στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Αυτό, όμως, που θέλω να τονίσω είναι ότι, πρώτον, σκεφτείτε, αυτό μας ενδιαφέρει για τη συνταγματική διάσταση του πολιτεύματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μας ενδιαφέρει πρώτον το πώς διορίζεται η Επιτροπή, και όταν παίρνει ψήφο εμπιστοσύνης, ας το πω έτσι, ένα ψήγμα κοινοβουλευτισμού από το Κοινοβούλιο. Το Κοινοβούλιο εκλέγεται από τους λαούς, αλλά συσοματώνεται μετά σε πολιτικές ομάδες υπερεθνικές, με βάση πολιτική ιδεολογία, και αυτό αποτελεί ένα είδους υπερεθνικής, ας το πούμε, νομιμοποίησης, που δεν μας επέτρεπε να πούμε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενσωματώνει τελικά την αντιπροσώπηση, όχι μόνο των λαών της Ευρώπης, αλλά και των πολιτών της Ευρώπης. Άρα λοιπόν, νομίζω ότι αυτό είναι ένα θέμα το οποίο μπορούμε να διερευνήσουμε διεξοτικότερα στη συνέχεια, όταν μιλήσουμε για τη νομιμοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη δημοκρατική νομιμοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε σχέση πάντοτε και με τις αρμοδιώτες, ας μην ξεχνούν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακρατά ακόμα και σήμερα το μονοπόλιο, σε ό,τι αφορά το δικαίωμα να προτείνει νομοσχέδια, ας το πούμε έτσι, και άρα εδώ βλέπουμε μία υστέρηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που μπορεί φθανό να διεκδικήσει σε ένα μεταγενέστρο στάδιο αυτό να προτείνει, όπως γίνεται στα κράτη μέλη, βέβαια να είμαστε ειλικρινείς. Αν δει κανείς στο εσωτερικό, ποιος προτείνει νομοσχέδια, στην Ελλάδα και σε οποιοδήποτε άλλο κρατοσμένος, ποιος προτείνει νομοσχέδια. Κατά κύριο λόγο οι κυβέρνες, μπορούν να προτείνουν οποιοσδήποτε αριθμός, μπορούν να προτείνουν και βουλευτές, αλλά επειδή συνήθως προτείνουν τα τοκόματα της αντικολύτης, ποτέ δεν υπάρχει δικαίωμα. Ενώ δηλαδή ιδεοτυπικά, θεωρητικά λέμε ότι τα εθνικά κοινοβούλια έχουν δικαίωμα νομοθετικής πρωτοβουλίας, στην πράξη, αν δείτε πόσοι νόμοι ψηφίζονται επειδή προτάθηκαν από βουλευτές, είναι 0, ίσως το πολύ 1, αν είναι σε κάθε κοινοβουλική περίοδο. Η συντριπτική πλειοψηφία σχεδόν όλοι οι νόμοι είναι νομοσχέδια δηλαδή προτάσεις της κυβέρνησης, στον Υπουργείο, δηλαδή της εκτραλιστικής Υπουργίας, δηλαδή αυτού που σε ευρωπαϊκό ιδιωθεί είναι η Επιτροπή, έτσι. Άρα λοιπόν, ναι, ιδεοτυπικά υπάρχει αυτό το κενό, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι και τόσο χρωμακτικό όσο αρχικά φαίνεται. Εντάξει, βέβαια όμως στο Υπουργείο Κοινοβούλιο δεν υπάρχει τέτοιος ισχυρός δυνάμωμα που υπάρχει στα εθνικά κοινοβουλευτά, δηλαδή δεν υπάρχει καθαρή κοινοβουλευτή ομάδα που είναι κυβερνητική και κάποια άλλη που είναι αντιπολίτευση και επομένως απορρίψη σε κάθε περίπτωση ένα νομοσχέδιο που θα έρθει από βουλευτές που δεν είναι κυβερνητική. Υπάρχει ένας άλλος πιο χαλαρός δεσμός μεταξύ στην επιτροπή που είναι η κυβέρνηση και πολλοί περισσότεροι συμβιβασμοί και υποχωρήσεις βέβαια, έτσι να το πούμε και αυτό, κάτι που ας πούμε στις εθνικά κοινοβούλια δεν το βλέπουμε τόσο, ιδίως το ελληνικό κλαίστο μέχρι τώρα δεν το βλέπαμε, αλλά αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι πάντως αυτό που λέμε ότι είναι έλλειμμα σε νοσιακό επίπεδο δεν υπάρχει ως έλλειμμα και σε εθνικό επίπεδο, δηλαδή ιδεοτυπικά μιλώντας θα θέλαμε ίσως και στα εθνικά, στο ελληνικό κοινοβούλιο για παράδειγμα, οι εθνικά κοινοβούλοι να προτείνουν οι βουλευτές και να ψηφίζουν οι βουλευτές, όχι αναγκαστικά με αυτήν την στενή αθες κομματική γραμμή, ότι μέχρι τώρα αυτό είχαμε, οτιδήποτε έρχεται από την κυβέρνηση δεν το ψηφίζει ποτέ αντιπολίτευση. Θα γίνεται η πρώην αντιπολίτευση κυβέρνηση και προτείνει τα ίδια πράγματα που είχε καταψηφίσει ως αντιπολίτευση, δηλαδή είμαστε σε αυτό το σημείο, αν το σκεφτείς, αν σκεφτείς πόσα νομοσχέδια, έτσι όμως, δεν είναι κανόνας αυτό, όχι δεν είναι κανόνας, δεν είναι κανόνας, νομοσχέδια τα οποία δεν έχουν τη δημοσιότητα και βάγουν την έκρηση και τις αντιπολίτευσες και άλλου κομμάτων, σπανίως, τουλάχιστον σπάνια η αντιπολίτευση υπερψηφίζει νομοσχέδια που κατεβάζει η κυβέρνηση, σπάνια, δεν είναι ότι ποτέ, αλλά επίσης σπάνιο είναι, σχεδόν ποτέ, το φανόμα να κατεβεί σχέδιο νόμου από τους βουλευτές και να υπερψηφιστεί και να γίνει νόμος του κράτους. Εντάξει, η κυβέρνηση είναι αυτή που κατεβάζει επειδή μπορεί να έχει τη δεδειλωμένη και άρα μπορεί να το παράσει. Και στον ισόμενος είναι αυτό το αντίστροφο που μας ενδιαφέρει μας, γιατί το να εισαγγάγει η κυβέρνηση ή και την υπερψηφία της βοήθειας που είναι της κυβέρνησης ένα νομοσχέδιο είναι το ίδιο πράγμα. Μόνο όταν προτείνει η αντιπολίτευση να νομοσχέδει για να το ψηφίζει η κυβέρνηση, η κυβερνητική υπηρεσία πάντων, αυτό είναι το ζήτημα. Και τα δύο νομίζω, νομίζω ότι και τα δύο μας ενδιαφέρουν, όχι μόνο το ένα. Το άλλο είναι το θέμα, ότι είναι πολύ καθαρά. Εντάξει, το άλλο σωστά, με την έννοια ότι το πρώτο θα περάσει βρέξει χιονί σε λοείς. Ναι, σύμφωνο, αλλά έχει νομίζω και τη δική του σημασία το να υπερψηφίζει αντιπολίτευση, νομοσχέδιο που ενδεβάζει η συμπολίτευση. Και το αντίστροφο φυσικά, αλλά νομίζω ότι και τα δύο έχουν σημασία. Το δεύτερο βεβαίως έχεις δίκιο, ότι έχει πιο πρακτική σημασία. Δεν έχει μόνο σωβολική, σωστά. Η νομοθετική διαδικασία παραγωγής ενός κανονισμού που μας ενδιαφέρει και οι οδηγίες. Η νομοθετική πρωτοβουλία την έχει επιτροπή. Το Κοινοβούλιο ψηφίζει... Ναι, το Κοινοβούλιο όπως βλέπετε εδώ, ψηφίζει με διαφορετικές διαδικασίες ανάλογα με την νομική βάση, ανάλογα με την νομοδιότητα η οποία ρυθμίζεται. Η συνήθινη νομοθετική διαδικασία είναι πλέον η συναπόφαση, που σημαίνει ότι πλέον το Κοινοβούλιο σε σχεδόν 75 ή 80% περίπου από ό,τι λένε αυτοί που το... Δεν το νομιτρίζω από ό,τι κάνει, να μην ηθηνήσω, το βιάω σε. των νομοδιότητων είναι υπόκειτη στη διαδικασία της συναπόφασης, δηλαδή ψηφίζει στη συνήθινη νομοθετική διαδικασία όπως λέγεται πλέον με τη λεσαβόνα, δηλαδή ψηφίζει οπωσδήποτε και το Κοινοβούλιο και υπάρχουν αυτοί οι γύροι των διαβουλεύσεων, όταν διαφορμίει το Συμβούλιο με το Κοινοβούλιο, που πάρχει η πρώτη ανάγνωση, το στέλνει πάλι πίσω στο Συμβούλιο, το Συμβούλιο κάνει μερικές αλλαγές, το ξαναστέλνει, κάνει τη δεύτερη ανάγνωση και πάει και έρχεται το νομοσκέντο αρκετές φορές μέχρι να σχόλει και τα δυό όργανα, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Και γίνονται οι αμοιβαίοι συμβασμοί, που η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι, όπως έχει ονομαστεί, μια συνενετική συνομοσχονδία, λέει ο Δημήτρης Ζωχώου, με την έννοια ότι υπάρχει η συνένωση πολύ περισσότερο από ότι στα εθνικά κράτη, που είναι το πολιτικό σύστημα περισσότερο συγκρουσιακό και όχι συνενετικό όπως είναι στην Ένωση. Άρα λοιπόν, υπάρχουν βέβαια κάποιες ελάχιστες ακόμη διαδικασίες νομοθετικές, όπου το Κοινοβούλιο μετέχει απλώς με διαβούλευση, χωρίς δηλαδή να χρειάζεται να ψηφίσει συγκεκριμένα. Αυτές είναι εκεί τα υπάρχαινα, όμως, που... Ναι, σωστό. Εκεί, λοιπόν, έχουμε σε αυτές οι περιπτώσεις που το κυβερνηματικό Κοινοβούλιο δεν εμπλέκεται με συναπόφαση, με τη συνειδητομική διαδικασία, αλλά μπορεί να προλέπει απλώς μια διαβούλευση μαζί του και άρα λοιπόν δεν ασκεί αποφασιστική αρμοδιότητα. Σε αυτές οι περιπτώσεις μπορεί να πει κανείς ότι μας λείπει, όσον αφορά τη νομιμοποίηση αυτών των πολιτικών, μια συμπιστώσα, η συμπιστώσα της αντιπροσώπησης των λαών, παύλα, πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου έχουμε τη συμπιστώσα μόνο των κρατών, παύλα, λαών, των κρατών... Όταν λέμε κράτη, λέμε κυβερνήσεις. Όταν λέμε κράτη, λέμε κυβερνήσεις, αλλά με αυτό που είπα πριν, με την εισηχισμένη, σταθμισμένη ψήφο και με τη διάσταση του λαού που μπαίνει μέσα. Γι' αυτό και αν δείτε στις συνθήκες, σε αυτές οι συνθήκες που ξέρετε, που αναφέραμε πριν, σε κάθε συνθήκη ανεβαίνει το ποσοστό των υποθέσεων, επί των οποίων το κοινοβούλιο πρέπει να ψηφίσει, είναι τρόπο δισμητικό. Δηλαδή, κάθε φορά το κοινοβούλιο κερδίζει λίγο έναφος. Και αν θυμάστε, πριν το 1979 αποτελούνταν απλώς από μέλη που διορίζονταν από τα εθνικά κοινοβούλια και κυρίως, ας πούμε, ήταν του στυλ, αν θυμάστε, ξέρω εγώ λέω, ότι ήταν κάτι σαν πάρκινγκ για παλιούς πολιτικούς, που θέλουν να τους ξεφασχωθούν από τις εθνικές σκηνές και τους πάρκαναν στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Πλέον αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί έτσι. Το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο έχει σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να βάλει το στίγμα και μπορεί να πάει και κόντρα στο συμβούλιο. Για παράδειγμα, αυτό έχει γίνει σε κάποιες υποθέσεις που αφορούν τα μετανάκλαινες στην Ευρώπη, κάποιες υποθέσεις που πείσουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έβαλε το στίγμα και μάζεται μία βεβαίως συμμετοχική διαδικασία και ίσως και σταμάτησε ορισμένες από τις πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωραία, τώρα, είπαμε για τα όργανα τότε τα δικαστικά, δέκ και επικοσυνέδρια και τα επικουρικά, που είναι η Οικονομική Κοινωνική Επιτροπή, Επιτροπή των Περιφεριών, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και Τράπεζα Επενδύσεων και τα διάφορα ταμεία κοινωνικής συνοχής, περιφερειακής ανάπτυξης και ούτω καθεξής. Οι έντρες των οργάνων, ξέρετε ότι είναι Βρυξέλλες, Λουξεμβούργο και την Επιτροπή, Στρασβούργο, Βρυξέλλες, Λουξεμβούργο και το Κοινοβούλιο. Το ΔΕΣ Τρασβούργο ξέρετε κάθε μήνα μια εβδομάδα γίνεται ολόκληρο καραβάνι, δηλαδή έξω από τα γραφεία των Ευρωβουλευτών, υπάρχει ένα μεγάλο κουτί στο οποίο βάζουν οι συνεργάτες τα τοσιέ και όλα τα πράγματα που θα χρειαστούν για την μια εβδομάδα που θα γίνει η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Τυροβουλίου στο Τρασβούργο και ένα ολόκληρο καραβάνι πηγαίνει στο Τρασβούργο, μένει επίσης και ξαναεπιστρέφουν την επόμενη εβδομάδα. Είναι μια μεγάλη ταλεπωρία νομίζω για όλους και αρκετά προς τον πόρο αλλά η Γαλλία ετοιμένει να μην χάσει αυτό το προνόμενο δημοψηφικό Ολομέλεια του Τυροβουλίου. Το ΔΕΚ είναι όπως ξέρουμε δε στο Λουξεμβούργο, πλέον διδαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην Φρανκφούρτη. Αυτά προς το παρό και την επόμενη φορά θα μπούμε πλέον στο θεωρητικό θεμέλιος ό,τι φορά τη συνταγματική ταυτότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς μπορούμε να μιλάμε για Σύνταγμα τι σημαίνει Σύνταγμα η Ευρωπαϊκή Ένωση και το καθεξίδι. Καλησπέρα. |
