| : [♪ Μουσική Γεια σας, παιδιά. Σήμερα θα μιλήσουμε για την τρεβή. Σκη, το skier, που γλιστράει ωραία πάνω στο χιόνι. Για να δούμε ένα σχετικό βίντεο. Βλέπουμε ότι μπορεί και κινείται με το πέδυλο του σκη, πάνω στο χιόνι. Σκεφτείτε όμως τι θα συμβεί ξαφνικά αν αντιμετωπίσει αυτό. Αν κάποια στιγμή δει να τελειώνει το χιόνι και να είναι μπροστά του ο χωματόδρομος. Τι νομίζει ότι θα συμβεί? Θα συνεχίσει να κινείται με τον ίδιο τρόπο όπως πριν ή όχι. Παίζει ρόλο η επιφάνεια πάνω στην οποία κάνει σκη. Για να δούμε και τι σχέση έχει τρυβεί με αυτά. Θα κάνουμε κάποια πειράματα για να το διαπιστώσουμε. Πρώτα θα χρειαστούμε ένα αντικείμενο ή, παράδειγμα, μία βόμα. Και προσπαθούμε να την σπρώξουμε πάνω στο θρανίο. Βλέπουμε ότι κινείται, αλλά νιώθουμε μία δύναμη να αντιστέκεται. Αν δοκιμάσω πάνω σε ένα χαρτί, είναι ακόμη πιο έντονο αυτό που νιώθω, ότι αντιστέκεται, μία δύναμη στην κίνηση. Και αν δοκιμάσω πάνω σε ένα γιαλόχαρτο, το γιαλόχαρτο είναι αυτό το χαρτί με τραχιά επιφάνεια, βλέπω ότι είναι ακόμη πιο δύσκολο να τη μετακινήσω. Για να δούμε κάτι άλλο που επίσης ξέρετε. Όταν σβήνω πάνω στο θρανίο, βλέπω ότι φθείρεται οι γόμα, φεύγουν κομματάκια. Όταν χρησιμοποιώ, τρίβω τη γόμα πάνω στο χαρτί, και πάλι βλέπουμε φθείρεται, φεύγουν κομματάκια. Και αυτό είναι ακόμη πιο έντονο πάνω στο γιαλόχαρτο. Τώρα δοκιμάστε να τρίψετε τα χέρια σας τις παλάμες μεταξύ τους. Για δοκιμάστε το. Τι παρατηρείτε? Καταρχάς ακούω έναν θόρυβο, έναν ήχο. Και έπειτα όσο πιο πολύ τρίβω τα χέρια μου, τόσο πιο πολύ τα νιώθω να ζεσταίνονται. Αυτά λοιπόν που παρατηρήσαμε εδώ είναι όλα τα αποτελέσματα της τριβής. Παρατηρούμε ότι είναι δύσκολο να σπρώξω τη γόμα στο θρανίο, πιο δύσκολο στο χαρτί και ακόμα πιο δύσκολο στο γιαλόχαρτο. Παρατηρούμε επίσης ότι η γόμα φθείρεται. Και η φθορά είναι μεγαλύτερη όταν τρίβω τη γόμα στο χαρτί από ότι στο θρανίο. Και ακόμα πιο μεγάλη είναι η φθορά όταν τρίβω τη γόμα στο γιαλόχαρτο. Όταν τρίβω τις παλάμες μου ακούω έναν χαρακτηριστικό ήχο. Και νιώθω ότι οι παλάμες θερμένονται. Θερμένεται, βλέπουμε εδώ με τη βοήθεια μιας θερμοκάμερας. Είναι μια κάμερα που μας αποικονίζει με χρώματα τη θερμοκρασία των σωμάτων. Και όσο πιο κόκκινο ή άσπρο είναι τόσο πιο ζεστό, τόσο πιο μεγάλη η θερμοκρασία. Εδώ είναι η παλάμη πριν τρίψω τα χέρια μεταξύ τους. Και εδώ όταν τα έτριψα. Βλέπουμε ότι έχει θερμανθεί και μάλιστα αρκετά. Η γόμα άραγε ζεσταίνεται. Και εδώ βλέπουμε μέσα από τη θερμοκάμερα τη γόμα. Και όπως παρατηρούμε θερμένεται τόσο η γόμα όσο και η επιφάνεια στην οποία τρίβουμε τη γόμα. Τα αποτελέσματα λοιπόν της τριβής είναι φθορά και φέρμανση των σωμάτων και παραγωγή ήχου. Για παράδειγμα από ένα φρενάρισμα απότομο βλέπουμε φθορά στο λάστιχο. Ή όταν χρησιμοποιούμε το δοξάρι πάνω στις χορδές έχουμε παραγωγή ήχου. Ή με το τρυπάνι βλέπουμε πόσο ξεκάθαρο είναι ότι έχει θερμανθεί λόγω της τριβής. Τι είναι όμως η τριβή. Όταν προσπαθούμε να θέσουμε σε κίνηση ένα σώμα που βρίσκεται σε επαφή με ένα άλλο, προκαλείται δύναμη που αντιστέκεται στην κίνηση. Τι δύναμη αυτή την ονομάζουμε τριβή. Η τριβή δηλαδή είναι μια δύναμη που δυσκολεύει την κίνηση των σωμάτων. Για να δούμε στο σχήμα, αν για παράδειγμα προσπαθούμε να μετακινήσουμε αυτό το κουτί προς τα δεξιά, ασκόντας του μία δύναμη προς τα δεξιά, μεσολαβή και το δυναμόμετρο βέβαια, τότε εμφανίζεται η τριβή. Η τριβή είναι μια δύναμη που αντιστέκεται στην κίνηση του και έχει κατεύθυνση προς τα αριστερά. Θα δοκιμάσουμε με μερικά πειράματα να δούμε από ποιους παράγοντες εξαρτάται η τριβή. Είδαμε ήδη κάτι, την επιφάνεια, για να το επιβεβαιώσουμε. Θα χρησιμοποιήσουμε ένα αντικείμενο. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε όποιο θέλετε εσείς, ένα αμαξάκι. Εγώ θα χρησιμοποιήσω μία μπαταρία. Αφήνω την μπαταρία να πέσει από ένα σημείο και παρατηρώ μέχρι που θα φτάσει πάνω στο τρανείο. Και βλέπω ότι έφτασε μέχρι εδώ. Τώρα θα κάνω το ίδιο με ένα γυαλόχαρτο. Από το ίδιο σημείο, από το ίδιο σημείο πέφτει μπαταρία. Και βλέπω ότι πηγαίνει πιο κοντά, δεν φτάνει τόσο μακριά όσο στην επιφάνεια του θρανείου. Εσείς, αν δεν έχετε γυαλόχαρτο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα ύφασμα. Και μάλιστα όσο πιο τραχιά είναι η επιφάνεια του ύφασματος, θα δείτε ότι τόσο μικρότερη θα είναι η διαδρομή που θα κάνει το αντικείμενο. Η μπαταρία λοιπόν φτάνει πιο μακριά όταν κινείται πάνω στο θρανείο ή στη διαφάνεια σε σχέση με το γυαλόχαρτο. Θα κάνουμε τώρα κάποια άλλα πειράματα χρησιμοποιώντας ένα κουτάκι. Εγώ έχω πάρει ένα κουτάκι από σαπούνι, εσείς μπορείτε να χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε κουτάκι και να του βάλετε μέσα πετρούλες, αν είναι άδειο, για να μην είναι πολύ ελαφρύ. Και θα χρησιμοποιήσω ένα δυναμόμετρο. Έχουμε μάθει ότι το δυναμόμετρο είναι το όργανο με το οποίο μετράμε τις δυνάμεις. Αποτελείται από ένα ελατήριο, το οποίο επιμυκίνεται όταν ασκώ δύναμη. Έχει την κλίμακα, για να μπορώ να μετρώ τη δύναμη. Σε νιούτον, που είναι η μονάδα μέτρησης της δύναμης. Και το άγγιστρο, με το οποίο τραβάω τα αντικείμενα. Θα μου πείτε, εγώ δεν έχω δυναμόμετρο, πώς θα κάνω το πείραμα. Πολύ απλά και το βιβλίο σας προτείνει ότι αντί για δυναμόμετρο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα λαστιχάκι, που θα το κολλήσετε πάνω στο κουτί σας και θα βλέπετε την επιμύκνηση. Και αν μάλιστα θέλετε να μετράτε και πόσο επιμυκίνθηκε το λαστιχάκι, από κάτω θα κολλήσετε και ένα χαρακάκι, θα βάλετε από πάνω το λάστιχο. Θα τα πιάσετε και τα δύο με ένα σελωτέιπ στην άκρη. Και θα μπορείτε μια χαρά να μετράτε την επιμύκνηση του λάστιχου, ανάλογα με τη δύναμη. Ας δούμε λοιπόν, θα δοκιμάσω να σκίσω μια δύναμη στο κουτί, μέχρι αυτόν αρχίσει να κινείται. Η ένδειξη στο δυναμόμετρο είναι 0,25 ν. Τώρα θα δοκιμάσω να δω αν παίζει ρόλο η επιφάνεια, στην οποία προσπαθώ να κινήσω ένα σώμα. Και θα χρησιμοποιήσω το γιαλόχαρτο. Βλέπω ότι εδώ η δύναμη που χρειάζεται να σκίσω για να κινηθεί, είναι περίπου 0,75 ν. Αρκετά μεγαλύτερη. Τώρα θα δοκιμάσω να δω αν παίζει ρόλο το βάρος. Θα βάλω λοιπόν ένα δεύτερο κουτάκι ή οτιδήποτε αντικείμενο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε. Και θα δοκιμάσω να τραβήξω και πάλι το κουτάκι. Βλέπω ότι το δυναμόμετρο δείχνει 0,5 ν. Μεγαλύτερη λοιπόν δύναμη. Και τώρα θα δοκιμάσω να τραβήξω το αντικείμενο, αλλά όταν ακουμπάει κάτω η μικρή του επιφάνεια και όχι η μεγάλη. Να θυμηθούμε ότι όταν πριν τραβήξαμε πάνω στο θρανίο το κουτί, η ένδειξη είναι 0,25 ν. Τώρα που χρησιμοποιώ τη μικρή επιφάνεια, παρατηρώ ότι η ένδειξη είναι και πάλι 0,25 ν. Άρα η δύναμη είναι ίδια, είτε προσπαθώ να σύρρω το αντικείμενο με τη μικρή του επιφάνεια ή με τη μεγάλη. Για να συνοψήσουμε τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματά μας. Η δύναμη που απαιτείται να ασκήσω για να αρχίσει να κινείται το κουτί είναι μεγαλύτερη όταν τραβώ το κουτί στο γιαλόχαρτο και μικρότερη όταν τραβώ το κουτί πάνω στην επιφάνεια του θρανίου. Είναι μεγαλύτερη όταν τραβώ τα δύο κουτιά αντί το ένα. Και είναι περίπου ίδια όταν ακουμπάς το τραπέζι η μεγάλη ή η μικρή επιφάνεια του κουτιού. Τώρα θα κάνουμε μια παραλλαγή. Θα προσθέσουμε ρόδες στο κουτάκι, χρησιμοποιώντας δύο κομμάτια από καλαμάκι πλαστικό, που μέσα περνάμε καλαμάκι ξύλινο, που στις άκρες έχουμε βάλει δύο καπάκια για να φτιάξουμε τις ρόδες. Για να δούμε τι συμβαίνει. Έχουμε λοιπόν και πάλι το δυναμόμετρο. Προσπαθώ να το κινήσω και βλέπω ότι η δύναμη είναι πολύ πολύ μικρότερη από 0,25 ν, που ήταν πριν το κουτί χωρίς τις ρόδες. Και μάλιστα θα δοκιμάσω και με δεύτερο κουτί πάνω του. Και βλέπω ότι και πάλι η δύναμη είναι μικρότερη από 0,25 ν. Άρα χρειάζεται μικρότερη δύναμη για να αρχίσει να κινείται το κουτί, όταν έχει ρόδες. Η δύναμη λοιπόν που απαιτείται να ασκήσω για να αρχίσει να κινείται το κουτί, είναι μικρότερη στο κουτί με τις ρόδες. Ήδη από την αρχαιότητα, όταν η μεταφορά βαριών αντικειμένων ήταν δύσκολη, τοποθετούσαν λεπτούς κορμούς παράλληλα τον ένα στον άλλο, και έβαζαν πάνω τα αντικείμενα και τις μπορούσαν να τα μεταφέρουν ευκολότερα, αντί να τα σέρνουν στο έδαφος. Όταν βέβαια ανακαλύφθηκαν οι τροχοί, η μεταφορά έγινε πολύ ευκολότερη. Μπορείτε λοιπόν κι εσείς να φτιάξετε τα δικά σας αμαξάκια σε ό,τι μέγεθο τους θέλετε. Ένα κουτί χρειάζεται, ξύλινο καλαμάκι, πλαστικό καλαμάκι και καπάκια. Και να πειραματιστείτε, ασκόντας δύναμη, μπορείτε να τους βάλετε μέσα διάφορα αντικείμενα να γίνουν πιο βαριά και να δοκιμάσετε κι εσείς τις δυνάμεις. Τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγουμε είναι. Η τριβή εξαρτάται από το είδος των επιφάνειών που τρίβονται και από το βάρος του σώματος που γλιστρά σε μια επιφάνεια. Δεν εξαρτάται όμως από το μέγεθος της επιφάνειας. Είδαμε ότι είτε ακουμπάει η μεγάλη επιφάνεια του κουτιού κάτω είτε η μικρή, η τριβή είναι ίδια. Και η τριβή μεταξύ δύο σωμάτων γενικά είναι μικρότερη όταν κυλάμε το ένα πάνω στο άλλο, αντί να το σέρνουμε. Για να δούμε μερικά πρόσθετα πειράματα. Θα χρησιμοποιήσουμε δύο μπλοκάκια, μπορείτε και δύο βιβλία. Και ανακατεύω λίγο τις σελίδες τους και δοκιμάζω να τα χωρίσω. Βλέπω ότι ασκόντας μια δύναμη μπορώ. Αλλά δυσκολεύομαι. Υπάρχει μια δύναμη που αντιστέκεται στην κίνηση μου να τα χωρίσω. Είναι η δύναμη τριβής ανάμεσα στα φύλλα. Πώς θα το διαπιστώσετε πολύ πιο έντονα, αν ανακατέψετε τα φύλλα όλα ένα προς ένα. Προσεκτικά, θέλει λίγη ώρα, γι' αυτό εγώ το έχω φέρει έτοιμο. Εδώ λοιπόν έχω ανακατέψει ένα προς ένα όλα τα φύλλα από τα δύο μπλοκ. Και προσπαθώ να τα τραβήξω. Και βλέπετε ότι είναι πάρα πάρα πολύ δύσκολο να τα ξεχωρίσω. Αν δοκιμάσετε το πείραμα με βιβλία, προσέξτε γιατί τραβόντας τα μπορεί να σκιστούν οι σελίδες. Για να καταλάβετε μάλιστα πόσο μεγάλη είναι η δύναμη τριβής που αναπτύσσεται ανάμεσά τους και μας εμποδίζει να τα ξεχωρίσουμε. Σε μία εκπομπή τηλεοπτική στο εξωτερικό, ανακάτεψαν φύλλο-φύλλο δύο τηλεφωνικούς καταλόγους. Δεν ξέρω αν έχετε δει τηλεφωνικό κατάλογο γιατί δεν μπορεί να κυκλοφορούν πια, είναι χοντρά βιβλία. Και ανακάτεψαν λοιπόν φύλλο-φύλλο τους δύο τηλεφωνικούς καταλόγους και χρειάστηκε για να τα χωρίσουν δύο τάγκς. Να τραβάει ένα τάγκς από τη μία και ένα τάγκς από την άλλη. Θα δούμε ένα άλλο πείραμα τώρα, πολύ απλό. Θα χρησιμοποιήσουμε ρίζι, βάζουμε ρίζι μέσα σε ένα μπουκάλι. Παίρνουμε ένα μολύβι και το κουνάμε μερικές φορές μέσα στο ρίζι. Και κάποια στιγμή βλέπουμε ότι το μολύβι μπορεί να σηκώσει το μπουκάλι με το ρίζι. Γιατί συμβαίνει αυτό? Καθώς κουνάμε το μολύβι μέσα στο ρίζι, μετακινούνται οι κόκκι του ρυζιού, φεύγει ένα μέρος του αέρα που είναι κλωβισμένος, αλλά το βασικό είναι ότι οι κόκκι πλησιάζουν πολύ ο ένας τον άλλο. Άρα έχουμε μεγαλύτερη επιφάνεια και μεγαλύτερη δύναμη τριβής μεταξύ των κόκκων του ρυζιού, αλλά και των κόκκων του ρυζιού και του μολυβιού. Γι' αυτό και μπορεί και σηκώνει το μπουκάλι. Και θα μου πείτε, όλα αυτά τα παραδείγματα που είδαμε είναι όταν έχουμε στερεά σώματα που κινείται το ένα πάνω στο άλλο. Στα υγρά και στα αέρια συμβαίνει κάτι αντίστοιχο. Υπάρχουν εκεί δυνάμεις τριβής. Για σκεφτείτε λίγο, όταν προσπαθείτε να τρέξετε μέσα στη θάλασσα ή να κολυμπήσετε, δεν νιώθετε μια δύναμη να αντιστέκετε στην κίνησή σας ή ένα πολύ απλό πείραμα που μπορείτε να το δοκιμάσετε στο σπίτι σας. Βάλτε το χέρι σας μέσα σε μια λεκάνη με νερό και προσπαθήστε να το κινήσετε. Νιώθετε μια δύναμη που αντιστέκεται στην κίνησή σας. Ή, όπως είπαμε, όταν κάνουμε βουτιά και κινούμαστε μέσα στη θάλασσα, αυτή η δύναμη που αντιστέκεται στην κίνησή μας είναι ακόμη πιο έντονη. Μάλιστα, γι' αυτό τα ψάρια έχουν αυτό το σχήμα, το άτρακτο ιδέες, για να μπορούν να κινούνται πιο εύκολα μέσα στη θάλασσα, παρά τη δύναμη που αντιστέκεται στην κίνησή τους. Στον αέρα συμβαίνει κάτι αντίστοιχο. Βεβαίως και στον αέρα, αν δοκιμάσετε να κινήσετε το χέρι σας και μάλιστα αν κρατάτε ένα χαρτόνι, χοντρό χαρτόνι, πιο χοντρό από αυτό το χαρτί, θα δείτε ότι και πάλι νιώθετε μια δύναμη να αντιστέκεται στην κίνησή σας. Ή όταν τρέχετε και πάλι, νιώθετε μια δύναμη να αντιστέκεται στην κίνησή σας. Για να δούμε λοιπόν τα συμπεράσματα. Όταν προσπαθούμε να μετακινήσουμε ένα στερεό σώμα μέσα σε ένα υγρό ή αέριο, αισθανόμαστε μια δύναμη που αντιστέκεται στην κίνηση. Αυτή τη δύναμη την ονομάζουμε δύναμη αντίστασης από τα υγρά και αέρια σώματα. Αντίτριβη λοιπόν τη λέμε δύναμη αντίστασης. Και για να δούμε με τη βοήθεια του μικρόκοσμο πώς εξηγείται. Προσπαθούμε να μετακινήσουμε ένα στερεό σώμα που βρίσκεται σε επαφή με ένα άλλο στερεό σώμα, τα μόρια των δύο σωμάτων που βρίσκονται κοντά στην επιφάνειά τους, αλληλεπιδρούν και εμποδίζουν την κίνηση των σωμάτων. Όταν προσπαθούμε να μετακινήσουμε ένα στερεό σώμα που βρίσκεται μέσα σε ένα υγρό ή αέριο σώμα, τα μόρια του υγρού ή του αερίου πρέπει να απομακρυνθούν από την πορεία του στερεού. Αυτά, αν και μπορούν να μετακινηθούν και να αλλάξουν θέση, καθυστερούν και αντιδρούν στην κίνηση του στερεού. Πιο καλά μπορούμε να το δούμε με σχήματα που αποκονίζουν τα μόρια των σωμάτων. Όσο λοιάκιαν φαίνονται στο μάτι μας τα σώματα, πάντα υπάρχουν προεξοχές ή κενές θέσεις μωρίων. Και όταν προσπαθούμε να κινήσουμε το ένα σε σχέση με το άλλο, αυτό έχει ως αποτέλεσμα την δυσκολία στην κίνηση. Το ίδιο συμβαίνει και στα υγρά και στα αέρια. Όταν προσπαθούμε να κινήσουμε ένα στερεό σώμα μέσα σε ένα υγρό, πρέπει το στερεό σώμα να μετακινήσει τα μόρια του υγρού σώματος. Τα μόρια δηλαδή πρέπει να αλλάξουν πορεία και γι' αυτό νιώθουμε αυτή την αντίδραση στην κίνηση. Πού εφαρμόζονται όλα αυτά? Σίγουρα θα έχετε δει τσουλήθρα φθαρμένη λόγω της χρήσης, λόγω της τρυβής. Ή έχετε παρατηρήσει σε ποια σημεία τα παπούτσια μας οι σώλες φθείρονται περισσότερο, στο μπροστινό και στο πίσω, εκεί δηλαδή που το πέλμα ακουμπάει στο δρόμο. Και πότε είναι πιο επικίνδυνο να γλιστρήσουμε, όταν είναι λεία και γυαλιστερή η σώλα ή τραχιά. Προφανώς όταν είναι λεία και γυαλιστερή ή λιγότερο σκίνητος να γλιστρήσουμε, όταν είναι τραχιά η σώλα μας. Θα μου πείτε όμως τι τη χρειαζόμαστε την τρυβή να μας δυσκολεύει τη ζωή. Γιατί να υπάρχει, είναι έτσι, είναι πάντα ανεπιθύμητη η τρυβή ή είναι και περιπτώσεις που μας χρειάζεται. Για να δούμε. Εδώ βλέπουμε μερικές φωτογραφίες από το βιβλίο σας. Πράγματι στην εικόνα 2, που είναι το σκινί δεμένο στον κάβο, η τρυβή προκαλεί τη φθορά του σκινιού και είναι ανεπιθύμητη. Όπως και στο σκιέρ που δεν θέλει μεγάλη τρυβή για να κινείται ωραία στο χιόνι. Ή στον κινητήρα του αυτοκινήτου που τον θερμένει. Σε πολλές όμως άλλες περιπτώσεις η τρυβή είναι επιθυμητή. Δεν θα μπορούσαμε να κρατάμε αντικείμενα. Σκεφτείτε όταν έχουμε λάδια στο χέρι μας πόσο δύσκολο είναι να κρατήσουμε ένα ποτήρι. Δεν θα μπορούσαμε να περπατήσουμε. Δεν θα στέκονταν οι κάλτσες στα πόδια μας. Δεν θα μπορούσαμε να φρενάρουμε. Και αφού λοιπόν σε πολλές περιπτώσεις η τρυβή είναι επιθυμητή, τι κάνουμε για να την αυξήσουμε? Χρησιμοποιούμε τραχές επιφάνειες. Για παράδειγμα, βάζουμε αλυσίδες στα λάστιχα του αυτοκινήτου, για να μπορέσει να κυκλοφορήσει στο χιόνι με ασφάλεια. Ή τοποθετούμε τραχές πλαστικές επιφάνειες στην πανέρα, για να μην γλιστράμε. Και όταν θέλουμε να μειώσουμε την τρυβή, χρησιμοποιούμε λιπαντικά στον κινητήρα του αυτοκινήτου ή στους μεντεσέδες. Η τρυβή λοιπόν άλλοτε είναι επιθυμητή και άλλοτε ανεπιθύμητη. Όταν θέλουμε να αυξήσουμε την τρυβή, επιλέγουμε υλικά με τραχιά επιφάνεια, ή επενδύουμε τα σώματα με υλικά με τραχιά επιφάνεια. Και όταν θέλουμε να τη μειώσουμε, χρησιμοποιούμε λιπαντικά. Γιατί τα λιπαντικά μειώνουν την τρυβή, αν εδώ δούμε πάλι τα σωματίδια του μικρόκοσμου. Τα μόρια του υγρού μπαίνουν ανάμεσα στα δύο στερεά. Και καθώς αυτά μπορούν και μετακινούνται πιο εύκολα, η τρυβή είναι μικρότερη. Μόνο με τα λιπαντικά μπορούμε να μειώσουμε την τρυβή. Όχι, μπορούμε και με τον αέρα. Μπορεί να έχετε ακούσει ένα σκάφος που λέγεται hovercraft, το οποίο με ένα σύστημα βγάζει αέρα στο κάτω μέρος του, και ουσιαστικά εωρείται λίγο πάνω από τη θάλασσα και μπορεί και κινείται χωρίς μεγάλες τρυβές, τόσο στη θάλασσα όσο και στη στεριά. Ένα τέτοιο θα προσπαθήσουμε να φτιάξουμε εδώ, χρησιμοποιώντας ένα CD και ένα καπάκι από αυτά που ανοίγουν και κλείνουν. Θα χρειαστούμε και ένα μπαλόνι. Αφού πρώτα κολλήσουμε το καπάκι στην τρύπα του CD, μπορείτε να το χρωματίσετε, να το βάψετε, να το στολίσετε όπως θέλετε εσείς. Και τοποθετούμε το μπαλόνι με ανοιχτό το καπάκι, ώστε να μην μπορεί να φύγει ο αέρας. Και για παρατηρήστε τι θα συμβεί όταν κατεβάσω το καπάκι, άρα ο αέρας περνάει στο κάτω μέρος του CD. Βλέπουμε ότι μπορεί και κινείται αρκετά πάνω στο θρανείο λόγω μικρής τρυβής. Αυτό μπορεί να το έχετε δει και σε παιχνίδια όπως το air hockey, που στη βάση του παιχνιδιού υπάρχουν τρυπίτσες και βγαίνει αέρας, για να είναι μικρότερες οι τρυβές. Και σίγουρα υπάρχουν πάρα πολλές εφαρμογές της τρυβής στην καθημερινή μας ζωή. Όταν βρέχει πρέπει να οδηγούμε πιο προσεκτικά, γιατί το νερό στον δρόμο μειώνει την τρυβή. Το καπάκι της κόλαση, λαβή από το ξυραφάκι έχει αυτές τις εγκοπές, για να είναι μεγαλύτερη τρυβή και να μπορούμε να το κρατάμε με ασφάλεια ή με ευκολία. Η φύση έχει προνοήσει για τη λύπανση των αρθρώσεών μας, που μέσα υπάρχει το αρθρικό υγρό, και έτσι μπορούν να κινούνται οι αρθρώσεις μας χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα. Σε πολλές σκάλες βλέπουμε αυτό το πλαστικό, το αυτοκόλλητο, που ουσιαστικά είναι για να αυξάνει την τρυβή και να μην γλιστράμε. Σίγουρα θα έχετε δει κάλτσες ή πατουσάκια, όπως τα λέμε, με υλικό από κάτω, για να μην γλιστράμε καθώς περπατάμε. Ορειβατικά παπούτσια με προεξοχές για να αυξάνεται η τρυβή. Και πολλές άλλες εφαρμογές στην καθημερινή μας ζωή. Και θα κλείσουμε με ένα παιχνιδάκι, πολύ απλό. Χρειαζόμαστε ένα κομμάτι χαρτί, μία λεπτή λωρίδα χαρτιού. Τραβάμε μία γραμμή εδώ και δύο γραμμές στο πλάι, να μην φτάσουν μέχρι την άλλη γραμμή. Και το κόβουμε στα σημεία που έχουμε τραβήξει τις γραμμές. Το διπλώνουμε, ανοίγουμε τους έλικες του παιχνιδιού μας, και το αφήνουμε από ψηλά και παρατηρούμε τι συμβαίνει. Μπορούμε να φτιάξουμε σε διάφορα μεγέθη, να το χρωματίσουμε. Αυτό που παρατηρούμε είναι ότι στροβιλίζεται, λόγω της αντίστασης του αέρα και κυρίως λόγω του σχήματος που έχει με τους έλικες. Εδώ λοιπόν φτάσαμε στο τέλος του σημερινού μαθήματος. Θυμηθήκαμε για την τριβή, διαπιστώσαμε ότι δεν είναι πάντα επιθύμητη. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις μας είναι χρήσιμη. Ψάξτε λοιπόν γύρω σας να δείτε περιπτώσεις που η τριβή είναι επιθυμητή ή ανεπιθύμητη, και σκεφτείτε τρόπους με τους οποίους αυξάνουμε ή μειώνουμε την τριβή. Φτιάξτε επίσης τα δικά σας παιχνίδια, το δικό σας hovercraft ή ελικοπτεράκι, και περάστε όμορφο τον χρόνο σας. Καλή συνέχεια! |
